ΚείμεναΚείμεναΝεοελληνικήςΝεοελληνικήςΛογοτεχνίαςΛογοτεχνίας

««TTο τρελοβάπορο»ο τρελοβάπορο»Υπεύθυνη καθηγήτρια μαθήματος Λαμπρινή Μαγαλιού

««TTο τρελοβάπορο»ο τρελοβάπορο»Βαπόρι στολισμένο βγαίνει στα βουνάΒαπόρι στολισμένο βγαίνει στα βουνά

  κι αρχίζει τις μανούβρες «βίρα-μάινα»  κι αρχίζει τις μανούβρες «βίρα-μάινα»  Την άγκυρα φουντάρει στις κουκουναριέςΤην άγκυρα φουντάρει στις κουκουναριές  φορτώνει φρέσκο αέρα κι απ’ τις δυο   φορτώνει φρέσκο αέρα κι απ’ τις δυο μεριέςμεριές  Είναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ’ όνειροΕίναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ’ όνειρο  κι έχει λοστρόμο αθώο ναύτη πονηρό  κι έχει λοστρόμο αθώο ναύτη πονηρό  Από τα βάθη φτάνει τους παλιούς καιρούςΑπό τα βάθη φτάνει τους παλιούς καιρούς  βάσανα ξεφορτώνει κι αναστεναγμούς   βάσανα ξεφορτώνει κι αναστεναγμούς

  Έλα Χριστέ και Κύριε λέω κι απορώΈλα Χριστέ και Κύριε λέω κι απορώ  τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο  τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο  Χρόνους μας ταξιδεύει δε βουλιάξαμεΧρόνους μας ταξιδεύει δε βουλιάξαμε  χίλιους καπεταναίους τούς αλλάξαμε  χίλιους καπεταναίους τούς αλλάξαμε  Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμεΚατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε  μπήκαμε μέσ’ στα όλα και περάσαμε  μπήκαμε μέσ’ στα όλα και περάσαμε  Κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτοραΚι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα  παντοτινό  τον Ήλιο τον Ηλιάτορα !  παντοτινό  τον Ήλιο τον Ηλιάτορα !

Το τρελοβάπορο είναι ένα ποίημα του Το τρελοβάπορο είναι ένα ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη από τη ποιητική Οδυσσέα Ελύτη από τη ποιητική συλλογή “Ηλιος ο πρώτος” που συλλογή “Ηλιος ο πρώτος” που δημοσιεύθηκε το 1943. Γράφτηκε δημοσιεύθηκε το 1943. Γράφτηκε την περίοδο της Γερμανικής την περίοδο της Γερμανικής κατοχής. Παρ‘ όλα αυτά είναι ένα κατοχής. Παρ‘ όλα αυτά είναι ένα ποίημα αισιόδοξο και εμπνέει ελπίδα ποίημα αισιόδοξο και εμπνέει ελπίδα για το μέλλον.για το μέλλον.

Βασικά χαρακτηριστικά ποίησης που Βασικά χαρακτηριστικά ποίησης που παρατηρούνται στους εκφραστικούς παρατηρούνται στους εκφραστικούς τρόπους της μοντέρνας ποίησης τρόπους της μοντέρνας ποίησης είναιείναι::1. ο ελεύθερος στίχος,

2. η χρήση του λεξιλογίου της καθημερινής ομιλίας,3. η κατάργηση: α) της λογικής αλληλουχίας του ποιήματος,β) του μέτρου,γ) της ομοιοκαταληξίας,δ) της ομοιομορφίας ως προς τον αριθμό των στίχων,ε) της διαίρεσης του ποιήματος σε στροφές με βάση αυστηρούς κανόνες δόμησης.

Λίγα λόγια για το ποίημα…Λίγα λόγια για το ποίημα…

Το ποίημα «Το τρελοβάπορο» κρύβει Το ποίημα «Το τρελοβάπορο» κρύβει νοήματα διαφορετικά από εκείνα που νοήματα διαφορετικά από εκείνα που δηλώνουν οι λέξεις του. Το δηλώνουν οι λέξεις του. Το τρελοβάπορο συμβολίζει την τρελοβάπορο συμβολίζει την Ελλάδα, η οποία ταξιδεύει μέσα στο Ελλάδα, η οποία ταξιδεύει μέσα στο χρόνο και την ιστορία. Το ταξίδι του χρόνο και την ιστορία. Το ταξίδι του βαποριού αρχίζει παράδοξα. βαποριού αρχίζει παράδοξα.

Βαπόρι στολισμένο βγαίνει στα βουνάκι αρχίζει τις μανούβρες "βίρα - μάινα".

Το ποίημα χωρίζεται σε δυο ενότητες όπου η Το ποίημα χωρίζεται σε δυο ενότητες όπου η καθεμιάκαθεμιάαποτελείται από τέσσερις στίχους .αποτελείται από τέσσερις στίχους .Ενότητα 1Ενότητα 1ηη

Στην πρώτη στροφή βλέπουμε το βαπόρι να ξεκινά παράδοξα αντί για να βγαίνει στην θάλασσα βγαίνει στα βουνά, η εικόνα αυτή είναι περιάγει και σουρεαλιστική καθώς και πλούσια σε χρώματα , κυριαρχεί το γαλάζιο της θάλασσα και το πράσινο του βουνού. Υπάρχει επίσης και ένας χαρούμενος ναυτικός τόνος "βίρα - μάινα“, που σημαίνει ανέβασε-κατέβασε την άγκυρα .

Στον δεύτερο στίχο βλέπουμε το βαπόρι να Στον δεύτερο στίχο βλέπουμε το βαπόρι να συνεχίζει το ταξίδι του και να ρίχνει άγκυρα στις συνεχίζει το ταξίδι του και να ρίχνει άγκυρα στις κουκουναριές όπου δεν φορτώνει υλικά αγαθά κουκουναριές όπου δεν φορτώνει υλικά αγαθά παρά μόνο φρέσκο αέρα δηλαδή οξυγόνο. Ο παρά μόνο φρέσκο αέρα δηλαδή οξυγόνο. Ο Ελύτης μας παρομοιάζει την Ελλάδα. Την Ελύτης μας παρομοιάζει την Ελλάδα. Την παρομοιάζει σαν ένα βαπόρι γιατί είναι παρομοιάζει σαν ένα βαπόρι γιατί είναι περιτριγυρισμένη από θάλασσα, βουνά, περιτριγυρισμένη από θάλασσα, βουνά, κουκουναριές, εικόνεςκουκουναριές, εικόνες γνωστές κι αγαπητές της γνωστές κι αγαπητές της ελληνικής γης. Εικόνες, γεμάτες χαρά, ελληνικής γης. Εικόνες, γεμάτες χαρά, αισιοδοξία και νεανικότητα. αισιοδοξία και νεανικότητα.

Την άγκυρα φουντάρει στις κουκουναριέςφορτώνει φρέσκο αέρα κι απ' τις δυο μεριές. 

Είναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ' όνειροΕίναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ' όνειροκι έχει λοστρόμο αθώο, ναύτη πονηρό.κι έχει λοστρόμο αθώο, ναύτη πονηρό.

  

Στον τρίτο στίχο συναντάμε αντιθέσεις «μαύρη Στον τρίτο στίχο συναντάμε αντιθέσεις «μαύρη πετρά-όνειρο», «αθώο-πονηρό» που πετρά-όνειρο», «αθώο-πονηρό» που συσχετίζονται με τους έλληνες και την ιστορία συσχετίζονται με τους έλληνες και την ιστορία τους . Απ' τη μια η μαύρη πέτρα της δύσβατης τους . Απ' τη μια η μαύρη πέτρα της δύσβατης φύσης, αλλά και των ιστορικών δυσκολιών και φύσης, αλλά και των ιστορικών δυσκολιών και απ' την άλλη η ονειρική ομορφιά της ελληνικής απ' την άλλη η ονειρική ομορφιά της ελληνικής γης και η ιστορική δόξα της. Απ' τη μια ο αθώος γης και η ιστορική δόξα της. Απ' τη μια ο αθώος λοστρόμος με την καλοσύνη του και τη φιλοξενία λοστρόμος με την καλοσύνη του και τη φιλοξενία του λαού μας κι απ' την άλλη το πνεύμα, του του λαού μας κι απ' την άλλη το πνεύμα, του πανέξυπνου και πολυμήχανου Οδυσσέα. πανέξυπνου και πολυμήχανου Οδυσσέα.

Από τα βάθη φτάνει τους παλιούς Από τα βάθη φτάνει τους παλιούς καιρούς,καιρούς,

βάσανα ξεφορτώνει κι βάσανα ξεφορτώνει κι αναστεναγμούςαναστεναγμούς..

Στην τέταρτη στροφή μας περιγράφει την ιστορία Στην τέταρτη στροφή μας περιγράφει την ιστορία του ελληνισμού, η οποία δεν ήταν καθόλου του ελληνισμού, η οποία δεν ήταν καθόλου εύκολη γι΄ αυτό και ξεφορτώνει όλο το φορτίο εύκολη γι΄ αυτό και ξεφορτώνει όλο το φορτίο των βάσανων και των αναστεναγμών. Αλλά στην των βάσανων και των αναστεναγμών. Αλλά στην συνέχεια τα πράγματα αλλάζουν.συνέχεια τα πράγματα αλλάζουν.

  Έλα Χριστέ και Κύριε, λέω κι απορώ,Έλα Χριστέ και Κύριε, λέω κι απορώ,τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο,τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο,

Ενότητα 2Ενότητα 2ηη Στον πρώτο στίχο της δεύτερης ενότητας ο ποιητής Στον πρώτο στίχο της δεύτερης ενότητας ο ποιητής

επικαλείται το όνομα του Χριστού ως κυρίαρχου επικαλείται το όνομα του Χριστού ως κυρίαρχου να ελευθερώσει και να σώσει από αυτή την να ελευθερώσει και να σώσει από αυτή την παράλογη κατάσταση που βρίσκεται το βαπόρι, παράλογη κατάσταση που βρίσκεται το βαπόρι, δηλαδή η χώρα μας.δηλαδή η χώρα μας.

Χρόνους μας ταξιδεύει, δε βουλιάξαμε,Χρόνους μας ταξιδεύει, δε βουλιάξαμε,χίλιους καπεταναίους τους αλλάξαμε.χίλιους καπεταναίους τους αλλάξαμε.

  Στον δεύτερο στίχο ο ποιητής μας αναφέρει πως Στον δεύτερο στίχο ο ποιητής μας αναφέρει πως μέσα σε όλες της δυσκολίες που περάσαμε, η μέσα σε όλες της δυσκολίες που περάσαμε, η Ελλάδα κατάφερε να μην εξαφανιστεί από την Ελλάδα κατάφερε να μην εξαφανιστεί από την ιστορία όλου του κόσμου αν και άλλαξε πολλούς ιστορία όλου του κόσμου αν και άλλαξε πολλούς ηγέτες.ηγέτες.

Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε,Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε,μπήκαμε μες στα όλα και περάσαμε.μπήκαμε μες στα όλα και περάσαμε.

Στον τρίτο στίχο μας λέει πως μέσα σε όλες τις Στον τρίτο στίχο μας λέει πως μέσα σε όλες τις δύσκολες καταστάσεις που πέρασε το ελληνικό δύσκολες καταστάσεις που πέρασε το ελληνικό έθνος τελικά κατάφερε να το ξεπεράσει χωρίς να έθνος τελικά κατάφερε να το ξεπεράσει χωρίς να λογαριάσει κανένα κατακλυσμό.λογαριάσει κανένα κατακλυσμό.

Κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτοραΚι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτοραπαντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτοραπαντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα..

Το ποίημα τελειώνει με έναν ενθαρρυντικό λόγο Το ποίημα τελειώνει με έναν ενθαρρυντικό λόγο για το κράτος μας αναφέρει ότι στο κατάρτι για το κράτος μας αναφέρει ότι στο κατάρτι μας έχουμε τον ήλιο Ο ήλιος για τον Ελύτη μας έχουμε τον ήλιο Ο ήλιος για τον Ελύτη είναι σύμβολο χαράς, ζωής, δύναμης, πίστης, είναι σύμβολο χαράς, ζωής, δύναμης, πίστης, καθώς επίσης και σύμβολο θειικής καθώς επίσης και σύμβολο θειικής βοήθειας ,όταν στρέφουμε τα μάτια μας στο βοήθειας ,όταν στρέφουμε τα μάτια μας στο Θεό και επικαλούμαστε στην βοήθεια Του.Θεό και επικαλούμαστε στην βοήθεια Του.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΜΟΝΗ ΣΑΣΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΜΟΝΗ ΣΑΣ

ΕΙΡΗΝΗ ΖΑΧΑΡΟΓΙΑΝΝΗΕΙΡΗΝΗ ΖΑΧΑΡΟΓΙΑΝΝΗ