Дэлхийн зэрлэг амьтан, ургамлыг хамгаалах анхдугаар тэмдэглэлт өдрийн мэндийг нийт сурагчиддаа хүргэе. 2014 оны 3-р сарын 3

Амьтны аймаг

Дадлагажигч багш: П.Махбал

Сэргээн санацгааяАмьтны аймаг

Олон эстэнНэг эстэн

Сээр нуруугүйтэнСээр нуруутан

Яст загасны Мөгөөрст загасны

Сүүгээр бойжигчийн Хоёр нутагтаны

Мөлхөгчийн Шувууны гэсэн 6 ангитай

Хавтгай хорхойн хүрээДугариг хорхойн хүрээГархит хорхойн хүрээЗөөлөн биетний хүрээ Үет хөлтний хүрээ

Амьтны аймгийн ангилал зүй

• Ямар нэг зүйлийн дэлхий дээр эзэмшин орших нутгийг түүний дэлхэц нутаг буюу ареал гэнэ.

Аймаг: Амьтны

Хүрээ: Хөвчтөн

Анги: Сүүгээр бойжигч

Баг: Махчид

Овог: Нохдын

Төрөл: Чоно

Зүйл: Нохой

Хорхойн бүлэгХорхойн бүлэгт багтах амьтдын зүйлийн тоо нь 110000

гаруй, тэдгээрийн биеийн хэлбэр, амьдрах байдал олон янз байдаг.

Хорхойн бүлэг114000 зүйл

Хавтгай хорхойн хүрээ25000 зүйл

Дугариг хорхойн хүрээ80000 зүйл

Гархит хорхойн хүрээ9000 зүйл

Хавтгай хорхойн хүрээШинж нь:

• Бие нь хэвлий нуруу талаасаа хавчигар, хавтгай

• Гадаад, дотоод давхарга байх ба тэдний хооронд 3 дахь давхарга (мезодерм) үүссэн

• Биеийн хөндийгүй

• Хоёр талын тэгш хэмтэй

• Амьсгалах, цусны систем хөгжөөгүй

Хавтгай хорхойн хүрээнд 25000 орчим зүйлийн амьтад багтах бөгөөд тэдгээр нь 7-н ангид хамрагдана. Зарим гол ангиул нь гэвэл сормост хорхой, соруулт хорхой, туузан хорхой гэх мэт

Хавтгай хорхой

Сормост хорхойн анги3500 зүйл

Чөлөөт амьдралтайБулчингийн агшилтаар

сормос нь хөдөлнөБиеийн хэмжээ жижиг,

40 см хүрнэ

Соруулт хорхойн анги7200 зүйл

Шимэгчлэн амьдарнаЭзнийхээ биед

бэхлэгдэх соруултайБиеийн хэмжээ 2-80мм

Туузан хоройн анги3500 зүйл

Шимэгчлэн амьдарнаЭзнийхээ дотоод эрхтэнд

бэхлэгдэх гох дэгээ, соруултай

Их бие нь3-5000 хүртэл үенээс тогтоно

Биеийн хэмжээ 2-80мм-18м

Дугариг хорхойн хүрээШинж нь:

• Хоёр талын тэгш хэмтэй

• Бие нь гадна талаараа эвэрлэг бүрхүүлтэй арьсанцараар хучигдсаны доор булчингийн тууш давхраа бий

• Биеийн урд талд ам, хойд хэсэгт ялгах сүвтэй, тэдгээр нь тэжээл шингээх хоолойгоор холбогдсон

• Ялгах эрхтэн нь олон салаалсан нарийн гуурсаас тогтсон

• Амьсгалын болон цусны эргэлтийн эрхтэн хөгжөөгүй

• Шимэгч дугариг хорхой эзэн солихгүй

Гархит хорхой

Шинж нь:

• Бие нь толгойн унжлага, олон тооны гархи мэт үеүдээс бүтсэн их бие, сүүлний хэсгээс бүрэлдэн тогтоно

• Зарим нь бучингийн үйлээр, бусад нь параподийн тусламжаар хөдлөнө

• Гархит хорхой нь тэжээл шингээх, ялгаруулах, цусны эргэлтийн эрхтэнтэй, бие нь жинхэнэ хөндийтэй болсон байдаг.

Гархит хорхойн хүрээ 9000 гаруй зүйл

Олон өргөст хорхойн анги6000 зүйл

Биеийн урт 1мм-2.5м5-600 хүртэл гархи мэт

үеүдтэй

Цөөн өргөст хорхойн анги3000 зүйл

Биеийн урт 2мм-3мҮе бүр параподитой

Биеийн урт 2мм-45смНуруу хэвлий талаасаа

бага зэрэг хавтгай

Хануур хорхойн анги300 зүйл

Зөөлөн биетний хүрээШинж нь:

• Сегментчлэгдээгүй зөөлөн, нялцгай биетэй

• Толгой, их бие, хөл гэсэн 3 хэсгээс тогтоно

• Бие нь гадуураа дун бүрхүүл эсвэл хоёр хавтастай байна

Зөөлөн биетний хүрээ

Толгой хөлтний ангиХясааны ангиХэвэл хөлтний анги

Үет хөлтний хүрээХүрээний шинж нь:

• Олон үеэс тогтох мөчидтэй

• Бие нь гадуураа тулгуурын үүрэг гүйцэтгэдэг хитин хэмээх бодисноос тогтсон хатуу бүрхүүлтэй, түүний тодор талд булчин мах нь бэхлэгдсэн байдаг

Үе хөлтний хүрээ1.2 сая гаруй зүйл

Шавжийн анги

1000000 гаруй зүйл

Хавч хэлбэртний анги

50000 гаруй зүйлтэй

Аалз хэлбэртний анги

100000 орчим зүйлтэй

Олон хөлтний анги

1000000 гаруй зүйлтэй

Шинж Шавжийн анги Хавч хэлбэртний анги

Аалз хэлбэртний анги

Хөлийн тоо 3хос=6хөл 5хос түүнээс дээш 4хос=8 хөлтэйБиеийн хэсэг Толгой, цээж, хэвлий

гэсэн 3 хэсэгтэйТолгой-цээж, хэвлий гэсэн 2 хэсэгтэй

Толгой-цээж, хэвлий гэсэн 2 хэсэгтэй

Нүд Хос нийлмэл нүд, хос энгийн нүд

Хос нийлмэл нүд 4 хос энгийн нүд

Сахал Хос сахал Урт, богино хоёр хос сахалтай

Сахалгүй

Амьсгалын эрхтэн

Трахей Заламгай Уушги, трахей

Ялгаруулах эрхтэн

Ялгаруулах гуурс Ногоон булчирхай Ялгаруулах гуурс

Цусны эргэлт Задгай эргэлттэй, Хавхлаг бүхий зүрх судас биеийн хөндий

Мэдрэл Гинжин зангилаа мэдрэлийн тогтолцоо

Үржил, хөгжил Саланги бэлэгтэй, бүрэн бус хувиралтай

Бататгацгаая• Хавтгай хорхойн хүрээ – 1-р баг

• Дугариг хорхойн хүрээ – 2-р баг

• Гархит хорхойн хүрээ – 3-р баг

• Зөөлөн биетний хүрээ – 4-р баг

• Үет хөлтний хүрээ – 5,6-р баг

Гол төлөөлөгчийн зургийг зурж, онцлог шинжийг тайлбарлана уу

Гэрт • 120, 124-р хуудасны дасгал ажлыг ажилла

Анхаарлаа хандуулж хичээлд идэвхитэй оролцсонд

баярлалаа