ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ

ਭੂਮਿ�ਕਾ

  ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਮਿ�ੱਖ ਧਰ�  ।ਦੇ ਬਾਨੀ ਅਤੇ ਪਮਿ�ਲੇ ਮਿ�ੱਖ ਗੁਰੂ �ਨ ਇ�ਨਾਂ ਦਾ ਜਨ�- ਮਿਦ�ਾੜਾ ਮਿ�ਸ਼�- ਭਰ ਮਿ�ੱਚ ਕੱਤਕ ਦੀ ਪੂਰਨ�ਾਸ਼ੀ ਨੰੂ

�ਨਾਇਆ ਜਾਦਂਾ �ੈ ਜੋ �ਰ �ਾਲ ਕੱਤਕ (ਅਕਤੂਬਰ-ਨ�ੰਬਰ) ਮਿ�ੱਚ ਅਲੱਗ- ਅਲੱਗ ਮਿ�ਤੀ ' ।ਤੇ ਆਉਂਦੀ �ੈ

ਮਿ�ੱਖ ਇ� �ੰਨਦੇ �ਨ ਮਿਕ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇ� ਦੀ ਪਮਿ�ੱਤਰਤਾ, ਮਿਦੱ�ਤਾ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿ�ਕ ਪ੍ਰਭੂਤਾ ਦੀ ਜੋਤੀ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦੇ �ੌਕੇ ਬਾਕੀ ਨੌਂ ਗੁਰੂਆਂ ਮਿ�ੱਚ ਅੱਗੇ

।�ੱਧਦੀ ਗਈ

�ੱੁਢਲਾ ਜੀ�ਨ

ਜµ ਨਮ - 1469

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇ� ਜੀ ਦਾ ਜਨ� 15 ਅਪ੍ਰੈਲ 1469[ ]੬    ਨੰੂ ਲਾ�ੌਰ, ਪਾਮਿਕ�ਤਾਨ  ਨੇੜੇ ਰਾਇ ਭੋਇ ਦੀ ਤਲ�ੰਡੀ, ਮਿਜ�ਨੰੂ �ੁਣ ਨਨਕਾਣਾ �ਾਮਿ�ਬ

ਆਮਿਖਆ ਜਾਦਂਾ �ੈ, ਮਿ�ਖੇ �ੋਇਆ ਮਿਜ�ਨੰੂ �ੁਣ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇ� ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਮਿਦ�ਾੜੇ (ਗੁਰਪੁਰਬ) । �ਜੋਂ �ਨਾਇਆ ਜਾਦਂਾ �ੈ ਇ� �ਥਾਨ ' ਤੇ �ੁਣ

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜਨ�- । ਅ�ਥਾਨ �ੁਸ਼ੋਭਤ �ੈ ਇ�ਨਾਂ ਦੇ ਮਿਪਤਾ, ਕਮਿਲਆਣ ਚੰਦ ਦਾ� ਬੇਦੀ ਜਾਂ �ਮਿ�ਤਾ ਕਾਲੂ[ ]੭   ਮਿਪੰਡ ਤਲ�ੰਡੀ ਦੇ ਫ਼�ਲ- �ਾ�ਲੇ ਦੇ ਪਟ�ਾਰੀ �ਨ ਅਤੇ ਉ� ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਇੱਕ �ੁ�ਲ�ਾਨ ਮਿਜ�ੀਂਦਾਰ ਰਾਇ ਬੁਲਾਰ �ੇਠ

।ਨੌਕਰੀ ਕਰਦੇ �ਨ [ ]੮   । ਇ�ਨਾਂ ਦੀ �ਾਤਾ ਦਾ ਨਾਂ ਮਿਤ5ਪਤਾ �ੀ ਇ�ਨਾਂ ਦੀ �ੱਡੀ ।ਭੈਣ ਦਾ ਨਾਂ ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ �ੀ ਜੋ ਇ�ਨਾਂ ਦੀ ਪਮਿ�ਲੀ ਮਿ�ੱਖ ਬਣੀ ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ ਦਾ ਮਿ�ਆ� ਜੈ ਰਾ� ਨਾਲ �ੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ ਮਿ�ਖੇ �ੋਇਆ ਜੋ

। ਲਾ�ੌਰ ਦੇ ਗ�ਰਨਰ ਦੌਲਤ ਖ਼ਾਨ ਦੇ �ੋਦੀਖਾਨੇ ਮਿ�ੱਚ ਕੰ� ਕਰਦੇ �ਨ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਾ �ੱਡੀ ਭੈਣ ਨਾਲ ਕਾਫ਼ੀ ਮਿਪਆਰ �ੋਣ ਕਾਰਨ ਪੁਰਾਤਨ ਰ��ਾਂ । �ੁਤਾਬਕ ਉ� �ੀ �ੁਲਤਾਨਪੁਰ ਆਪਣੇ ਜੀਜੇ ਦੇ ਘਰ ਰਮਿ�ਣ ਚਲੇ ਗਏ ਉੱਥੇ

। ਉ� ੧੬ �ਾਲ ਦੀ ਉ�ਰ ਮਿ�ੱਚ �ੋਦੀਖਾਨੇ ਮਿ�ੱਚ �ੀ ਕੰ� ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ ਪੁਰਾਤਨ ਜਨ�- �ਾਖੀਆਂ �ੁਤਾਬਕ ਇ� ��ਾਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਲਈ ਇੱਕ

ਰਚਨਾਤ�ਕ ��ਾਂ �ੀ ਅਤੇ ਇ� ਦੌਰਾਨ �ੀ ਇ�ਨਾਂ ਦੀ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਨੰੂ ਮਿ�ਲਣ ਦੀ ਤਾਘਂ �ਧੀ

ਕਾਰਜ  ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇ� ਜੀ ਪੰਜਾਬੀ,  �ੰ�ਮਿ;ਤ ਅਤੇ ਪਾਰ�ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਮਿ�ੱਚ

। �ਾ�ਰ �ਨ ਉ�ਨਾਂ ਨੇ ਜਨੇਊ, ਜਾਤ-ਪਾਤ,  ਪਾਖੰਡ ਅਤੇ �ੂਰਤੀ- ਪੂਜਾ । �ਰਗੀਆਂ ਫੋਕੀਆਂ ਰ��ਾਂ ਦਾ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਖੰਡਨ ਕੀਤਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ

 ‘ �ਾਮਿ�ਬ ਨੇ �ਾਨ�ਤਾ ਨੰੂ ਕਰ�ਕਾਡਂ ਅਤੇ ਪਾਖੰਡ ਚੋਂ ਕੱਢਣ ਅਤੇ ਇੱਕੋ- ਇੱਕ ਪ੍ਰ�ਾਤ�ਾ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਲਈ �ੰ�ਾਰਭਰ ਮਿ�ੱਚ ਪੰਜ ਯਾਤਰਾ�ਾਂ

(ਉਦਾ�ੀਆ)ਂ ।  ਕੀਤੀਆਂ ਮਿਜ� ਬਾਰੇ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾ� ਜੀ ਦਾ ਕਥਨ �ੈ:

। ਬਾਬੇ ਭੇਖ ਬਣਾਇਆ ਉਦਾ�ੀ ਕੀ ਰੀਮਿਤ ਚਲਾਈ ਚਮਿੜ@ਆ �ੋਧਮਿਣ ॥ਧਰਮਿਤ ਲੁਕਾਈ

ਆਪਣੀਆਂ ਉਦਾ�ੀਆਂ ਦੌਰਾਨ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ �ਾਮਿ�ਬ ਜੀ �ੱਕੇ ਅਤੇ ਬਗਦਾਦ �ੀ। ਗਏ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਮਿ�ੰਦੂ,ਜੈਨੀ, ਬੋਧੀ, ਪਾਰ�ੀ ਅਤੇ �ੁ�ਲ� ਧਰ� ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ

ਮਿ�ਚਾਰਾਂ ਕੀਤੀਆ,ਂ  ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ �ੰਦਰਾ,ਂ ��ਮਿਜਦਾਂ ਮਿ�ੱਚ ਜਾ ਕੇ �ੀ ਇਲਾ�ੀ ਉਪਦੇਸ਼। ਮਿਦੱਤਾ ਗੁਰੂ ਜੀ ਮਿਜੱਥੇ �ੀ ਗਏ ਉ�ਨਾਂ ਨੇ ਫੋਕੀਆਂ ਰ��ਾਂ ਮਿਜ�ੇਂ ਜਾਤ-ਪਾਤ,  ਤੀਰਥ

ਇਸ਼ਨਾਨ,  ਫੋਕੀਆਂ ਧਾਰਮਿ�ਕ ਰ��ਾਂ ਦਾ ਖੰਡਨ ਕੀਤਾ,  ਲੋਕਾਂ ਨੰੂ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਨਾਲ �ੀ ਔਰਤ ਦੀ ��ਾਮਿਜਕ ਦਸ਼ਾ �ੁਧਾਰਨ ਮਿ�ੱਤ ਔਰਤਾਂ ਦੇ �ੱਕ ਮਿ�ੱਚ ਆ�ਾਜ਼

। ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ �ੱਕ ਮਿ�ੱਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਮਿਕ�ਾ:

 ॥ ਭੰਮਿਡ ਜੰ�ੀਐ ਭੰਮਿਡ ਮਿਨੰ�ੀਐ ਭੰਮਿਡ �ੰਗਣੁ ॥ ॥�ੀਆ�ੁ ਭੰਡ�ੁ �ੋ�ੈ ਦੋ�ਤੀ ਭੰਡ�ੁ ਚਲੈ ਰਾ�ੁ

॥ ਭੰਡੁ �ੁਆ ਭੰਡੁ ਭਾਲੀਐ ਭੰਮਿਡ �ੋ�ੈ ਬੰਧਾਨੁ �ੋ ॥ਮਿਕਉ �ੰਦਾ ਆਖੀਐ ਮਿਜਤੁ ਜੰ�ਮਿ� ਰਾਜਾਨ ॥ ਭੰਡ�ੁ �ੀ ਭੰਡੁ ਊਪਜੈ ਭੰਡੈ ਬਾਝੁ ਨ ਕੋਇ ॥ਨਾਨਕ ਭੰਡੈ ਬਾ�ਰਾ ਏਕੋ �ਚਾ �ੋਇ

ਮਿਜਤੁ �ੁਮਿਖ �ਦਾ �ਾਲਾ�ੀਐ ਭਾਗਾ ਰਤੀ ਚਾਮਿਰ॥ ॥ਨਾਨਕ ਤੇ �ੁਖ ਊਜਲੇ ਮਿਤਤੁ �ਚੈ ਦਰਬਾਮਿਰ

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ �ਾਮਿ�ਬ ਬੇਸ਼ੱਕ ਮਿ�ੰਦੂ ਅਤੇ �ੁ�ਲ�ਾਨਾਂ ਨੰੂ ਬਰਾਬਰ ��ਝਦੇ �ਨ ਪਰ ਆਪਣੇ- ਆਪ ਨੰੂ ਇ�ਨਾਂ ਦੋਨਾਂ

ਨਾਲੋਂ ਅਲੱਗ ਦੱ�ਦੇ �ੋਏ ਕਮਿ�ੰਦੇ �ਨ:  ਨਾ �� ਮਿ�ੰਦੂ ਨ ॥ �ੁ�ਲ�ਾਨ

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ �ਾਮਿ�ਬ ਨੇ ਕਦੇ �ੀ ਮਿਕ�ੇ ਨੰੂ ਖੁਦ ਨੰੂ �ੰਨਣ ਲਈ ਨ�ੀਂ ਮਿਕ�ਾ,  �ਗੋਂ ਮਿ�ੰਦੂ ਨੰੂ ਪੱਕਾ ਅਤੇ �ੱਚਾ ਮਿ�ੰਦ,ੂ  �ੁ�ਲ�ਾਨ

।ਨੰੂ ਪੱਕਾ ਅਤੇ �ੱਚਾ �ੁ�ਲ�ਾਨ ਬਣਨ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਕੀਤਾ

ਉਦਾ�ੀਆਂ ਪਮਿ�ਲੀ ਉਦਾ�ੀ

ਤਕਰੀਬਨ �ੱਤ �ਾਲ ਦੇ ��ੇਂ ਦੀ ਪਮਿ�ਲੀ ਉਦਾ�ੀ ਦੌਰਾਨ ਗੁਰੂ  ‘ ਨਾਨਕ �ਾਮਿ�ਬ �ੇਠ ਮਿਲਖੀਆਂ ਥਾ�ਾਂ ਤੇ ਗਏ:

�ੁਲਤਾਨਪੁਰ,  ਤੁਲਾ�ਬਾ (ਅੱਜ- ਕੱਲ੍ਹ �ਖੱਦ�ਪੁਰ,  ਮਿਜ਼ਲ੍ਹਾ�ੁਲਤਾਨ), ਪਾਣੀਪਤ, ਮਿਦੱਲੀ, ਬਨਾਰ�,  ਨਾਨਕ�ੱਤਾ ( ਮਿਜ਼ਲ੍ਹਾਨੈਨੀਤਾਲ, ਯੂ.ਪੀ.) ਟਾਡਂਾ �ਣਜਾਰਾ ( ਮਿਜ਼ਲ੍ਹਾਰਾ�ਪੁਰ), ਕ�ਰੂਪ(ਅ�ਾ�),  ਆ�ਾ ਦੇਸ਼ (ਅ�ਾ�),  �ੈਦਪੁਰ(ਅੱਜ- ਕੱਲ੍ਹ ਐ�ਨਾਬਾਦ, ਪਾਮਿਕ�ਤਾਨ),  ਪ�ਰੂਰ(ਪਾਮਿਕ�ਤਾਨ),  ਮਿ�ਆਲਕੋਟ (ਪਾਮਿਕ�ਤਾਨ)

ਦੂ�ਰੀ ਉਦਾ�ੀ  ਤਕਰੀਬਨ �ੱਤ �ਾਲ ਦੇ ��ੇਂ ਦੀ ਇ� ਦੂ�ਰੀ ਉਦਾ�ੀ ਦੌਰਾਨ  ‘ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ �ਾਮਿ�ਬ �ੇਠ ਮਿਲਖੇ ਥਾ�ਾਂ ਤੇ ਗਏ:

ਧਨਾ�ਰੀ ਘਾਟੀ,  �ੰਗਲਾਦੀਪ (ਮਿ�ਲੋਨ)।

ਤੀ�ਰੀ ਉਦਾ�ੀ  ਤਕਰੀਬਨ ਪੰਜ �ਾਲ ਦੇ ��ੇਂ ਦੀ ਇ� ਤੀ�ਰੀ ਉਦਾ�ੀ

 ‘ ਦੌਰਾਨ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ �ਾਮਿ�ਬ �ੇਠ ਮਿਲਖੇ ਥਾ�ਾਂ ਤੇ ਗਏ:

ਕਸ਼�ੀਰ,  �ੁ�ੇਰ ਪਰਬਤ, ਨੇਪਾਲ, ਤਾਕਸੰ਼ਦ, ਮਿ�ੱਕ�,  ।ਮਿਤੱਬਤ

ਤੀ�ਰੀ ਉਦਾ�ੀ ਬਾਰੇ ਤੀਜੀ ਉਦਾ�ੀ ( �ੰਨ ੧੫੧੮ ਤੋਂ ੧੫੨੧) ਤਕ �ੈ, ਆਪ ਜੀ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਤੋਂ ਪੱਛ� ( �ੱਧ

ਪੂਰਬ) । ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਚੱਲੇ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾ� ਜੀ ਦੇ ਕਥਨ ਅਨੁ�ਾਰ: ਬਾਬਾ । ਮਿਫਮਿਰ �ੱਕੇ ਗਇਆ ਨੀਲ ਬ�ਤ5 ਧਾਰੇ ਬਨ�ਾਰੀ ( �ਾਰ 1;32) ਓਪਰੀਆਂ ਧਰਤੀਆਂ । ਓਪਰੇ ਲੋਕ ਪਰ �ਮਿਤਗੁਰੂ ਜੀ ਨੰੂ ਤਾਂ ਕੁਝ �ੀ ਓਪਰਾ ਨ�ੀਂ �ੀ ਲੱਗਦਾ �ਾਰੇ �ੀ ਆਪਣੇ

। �ਨ ਇ� �ਾਰ ਆਪ ਜੀ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਤੋਂ ਗੁਰ�ਮਿਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ੧੩ ਨ�ੰਬਰ ੨੦੦੭ ਤੁਰੇ ਤਾਂਕ�ੂਰ, ਪਾਕਪਟਨ, ਤੁਲੰਭਾ, �ੁਲਤਾਨ, ਬ�ਾ�ਲਪੁਰ, ਸੱ਼ਖਰ ਆਮਿਦ ਕਈ ਥਾ�ਾਂ ਤੋਂ �ੰੁਦੇ

। �ੋਏ �ੁ�ਮਿਲ� �ਾਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਕਾਮਿਫ਼ਲੇ ਮਿ�ਚ ਸ਼ਾਮਿ�ਲ �ੋ ਕੇ �ਕਰਾਨ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਮਿ�ਚ ਪੱੁਜੇ । ਮਿਫਰ �ੱਕੇ ਗਏ �ੱਕੇ �ਾਜ਼ੀਆਂ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਮਿ�ਚਾਰ- । �ਟਾਦਂਰਾ �ੋਇਆ ਰੁਕਨਦੀਨ । । ਨਾਲ ਬਮਿ�� �ੋਈ ਉ� ਨੰੂ ਆਪਣੀ ਖੜਾ�ਂ ਮਿਨਸ਼ਾਨੀ ਮਿਦੱਤੀ ਮਿਫਰ �ਦੀਨੇ ਗਏ, ਮਿਫਰ ਬ�ਰੇ ਤੇ ਬ�ਰੇ ਤੋਂ ਕਰਬਲਾ, । ਮਿਫਰ ਬਗ਼ਦਾਦ ਇ� ਦਾ �ਰਨਣ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾ� ਜੀ ਨੇ ਕੀਤਾ �ੈ: । ਮਿਫਮਿਰ ਬਾਬਾ ਗਇਆ ਬਗਦਾਮਿਦ ਨੋ ਬਾ�ਮਿਰ ਜਾਇ ਕੀਆ ਅ�ਥਾਨਾ ਇਕੁ । ਬਾਬਾ ਅਕਾਲ ਰੂਪੁ ਦੂਜਾ ਰਬਾਬੀ �ਰਦਾਨਾ ( �ਾਰ ੧;੩੫) ਰਾਗ ਨੰੂ �ਰਾ� ��ਝੇ ਜਾਣ

�ਾਲੇ ਸ਼ਮਿ�ਰ ਮਿ�ਚ ਕੀਰਤਨ, �ੱਤ ਮਿਜ਼�ੀਂ, ‘ ਅ��ਾਨ �ੰਨਣ �ਾਮਿਲਆਂ ਨੰੂ ਪਾਤਾਲਾਪਾਤਾਲ, ’ ਲਖਆਗਾ�ਾ ਆਗਾ� ਦੱ�ਦੇ �ੋਏ ਮਿਫਰ ਬਗ਼ਦਾਦ ਤੋਂ ਇ�ਫਰਾਨ, ਤਮਿ�ਰਾਨ,

��ਤੱਕ ਬੁਖ਼ਾਰਾ ਤੇ ��ਰਕੰਦ �ੁੰਦੇ �ੋਏ ਕਾਬੁਲ ਤੇ ਜਲਾਲਾਬਾਦ ਦੇ ਰ�ਤੇ ਰਾ�ਲਮਿਪੰਡੀ ਦੇ । । ਲਾਗੇ ��ਨ ਅਬਦਾਲ ਪੁੱਜੇ ਮਿਫਰ ਐ�ਨਾਬਾਦ ਤੋਂ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਇ� ਉਦਾ�ੀ ਦੌਰਾਨ �੍ਰੀ

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇ� ਜੀ ਨੇ �ੁ�ਮਿਲ� ਮਿ�ਸ਼�ਾ�ਾ,ਂ ਰ�ੁਰੀਤਾਂ ਤੇ ਧਰ�- ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦਾ ਡੂਘੰਾ । ਅਮਿਧਐਨ ਕੀਤਾ ਐ�ਨਾਬਾਦ ਬਾਬਰ ਦਾ ��ਲਾ �ੋਇਆ, ਮਿਜ� ਦਾ �ਰਣਨਆਪ ਜੀ

।ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਾਣੀ ਮਿ�ਚ ਕੀਤਾ

ਚੌਥੀ ਉਦਾ�ੀ ਤਕਰੀਬਨ ਮਿਤੰਨ �ਾਲ ਦੇ ��ੇਂ ਦੀ ਇ� ਤੀ�ਰੀ ਉਦਾ�ੀ

 ‘ ਦੌਰਾਨ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ �ਾਮਿ�ਬ �ੇਠ ਮਿਲਖੇ ਥਾ�ਾਂ ਤੇ ਗਏ:

।�ੱਕਾ ਅਤੇ ਅਰਬ ਦੇਸ਼

ਅੰਮਿਤ� ��ੇਂ ਆਪਣੇ ਜੀ�ਨ ਦੇ ਅੰਮਿਤ� ਅੱਠ- ਦ� �ਰ੍ਹ ੇ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਮਿ�ਖੇ ਮਿਨ�ਾ�

। ਕੀਤਾ ਮਿਜਥੇ ਆਪ ਜੀ ਮਿਨਤਨੇ�, ਕਥਾ- ਕੀਰਤਨ ਤੇ ਭਜਨ- ਬੰਦਗੀ ਕਰਦੇ ਅਤੇ �ਰ ਮਿਕ�ੇ ਨੰੂ ਪ੍ਰਭੂ �ੁਕ� ਅਨੁ�ਾਰ ਜੀ�ਨ ਮਿਬਤਾਉਣ ਤੇ �ਮਿਤਨਾ� ਦਾ ਅਮਿਭਆ� ਕਰਨ ਦੀ

। ਮਿ�ਮਿਖਆ ਦੇਂਦੇ ਭਾਈ �ਰਦਾਨਾ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅੰਮਿਤ� ��ਾ� ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਗੋਦ ਮਿ�ਚ। ਲਏ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾ� ਜੀ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਦੀ ਧਰ�ਸ਼ਾਲਾ ਦਾ �ਰਣਨ ਕਰਦੇ ਫ਼ੁਰ�ਾਉਂਦੇ

�ਨ:  ॥ ਮਿਗਆਨੁ ਗੋ�ਮਿਟ ਚਰਚਾ �ਦਾ ਅਨ�ਮਿਦ �ਬਮਿਦ ਉਠੇ ਧਨੁਕਾਰਾ ( �ਾਰ 1;38)  ‘ ’  ਭਾਈ �ਨੀ ਮਿ�ੰਘ ਜੀ ਗਯਾਨ ਰਤਨਾ�ਲੀ ਮਿ�ਚ ਮਿਲਮਿਖਆ �ੈ- ਕਰਤਾਰਪੁਰ ( ਗੁਰੂ

ਨਾਨਕ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਮਿ�ਚ) ਮਿਪਛਲੀ ਰਾਮਿਤ ਜਪੁ ਪੜ@ੀਏ ਅਰਆ�ਾ ਕੀ �ਾਰਗਾ�ੀਏ, ��ਾ ਪਮਿ�ਰ ਮਿਦਨ ਚਮਿੜ@ਆ ਤੀਕਰ ਬਾਣੀ ਦੀ ਚਰਚਾ �ੋ�ੇ ( ਭਾ� ਮਿਕ ਬਾਣੀ

�ੀਚਾਰ �ੁੰਦੀ �ੀ, ਅੱਜ ਗੁਰੂ ਘਰਾਂ ਮਿ�ਚ ਬਾਣੀ ਦੀ ਮਿ�ਚਾਰ ਕਯੋਂ ਨ�ੀ?  ਜਾ ਘੱਟਮਿਕਉਂ) , ਤੀ�ਰੇ ਪਮਿ�ਰ ਕੀਰਤਨ ਕਰੀਏ, �ੰਮਿਧਆ ਨੰੂ ਰਮਿ�ਰਾ� ਪੜ@ੀਏ, ਮਿਫਰ ਪਮਿ�ਰ

।  ਰਾਮਿਤ ਗਈ �ੋਮਿ�ਲਾ ਪੜ@ੀਏ ਇਥੇ �ੀ ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਦੀਦਾਰ ਕਰਨ ਭਾਈ ਲਮਿ�ਣਾ ਜੀ। । । ਆਏ ਦੀਦਾਰ ਐ�ਾ �ੋਇਆ ਮਿਕ ਜੋਤੀ ਜੋਮਿਤ ਰਲੀ ਦੋ�ੇਂ ਇਕ ਜੋਤ �ੋ ਗਏ ਭਾਈ

ਲਮਿ�ਣਾ ਜੀ �੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇ� ਜੀ ਦਾ ਅੰਗ ਬਣ ਕੇ 7 �ਤੰਬਰ,  �ੰਨ 1539 ਨੰੂ ।�੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇ� ਜੀ �ੋ ਮਿਨਬੜੇ

ਜੋਤੀ-ਜੋਤ  �੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇ� ਜੀ ਆਪਣਾ ਜੋਮਿਤ ਰੂਪੀ

ਨੂਰ ਭਾਈ ਲਮਿ�ਣਾ ਜੀ ( �੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇ�ਜੀ)  ਮਿ�ਚ ਮਿਟਕਾ ਕੇ 22 �ਤੰਬਰ 1539 ਨੰੂ

 ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਮਿ�ਖੇ ਜੋਤੀ- ।ਜੋਤ ��ਾ ਗਏ