تغذیه درمانی در دیابت

دیابت در درمانی رژیم

مرادی : سجاد ارائه - تهران پزشکی علوم دانشگاه تغذیه ارشد کارشناس

مطالب فهرستمقدمه•

عوارضدیابت •

دیابت • انواع

دیابت • تشخیصی معیارهای

دیابت • پزشکی درمان

دیابت • در درمانی تغذیه

دیابت • ورزشو

دیابت • در کنترلی سجادمراخوددی 2

مقدمه

سجادمرادی94/14/2 3

ترشح انسولین

عملکرد انسولین

هایپرگلیسمی

متابولیسم در تغییرو چربی ، کربوهیدرات

پروتیینجبران عوارض

ناپذیر

دیابت

مقدمهشیوع :•جمعیتشهری •

گروهایسنی • تمام در

2014سال •2035سال •94/14/2

سجادمرادی 4

387M

592M

مقدمه

94/14/2سجادمرادی 5

دیابت عوارض>


رتینوپاتی•مغزی • سکتهنروپاتی•عوارضقلبی •

عروقیعوارضکلیوی •دیابتی • کتواسیدوزنقصعضو •

گلوکز تحمل عدم بندی طبقهدیابت • پره

یک • نوع دیابت

دو • نوع دیابت

بارداری • دیابت


دیابت پره•( پالسما ناشتا (mg/dl 124-100گلوکز

دوساعتپساز • خون گلوکز

( (mg/dl 199-140صرفغذا

A1C(%5.7-6.4)هموگلوبین •

نوع • دیابت به تبدیل 2خطر


دیابت پره کنترلزندگی • سبک در تغییر

غذایی • مواد انتخابصحیح

•( بدنی (min/week 150افزایشفعالیت•) وزن ) درصد ده تا پنج بدن کاهشوزن

مداوم • حمایت و مشاوره

نوع 60کاهش • دیابت به ابتال در 2درصدی94/14/2


دیابت پره پزشکی درماندر ) متHفورمین• انتخابی از 35حداقل BMIداروی کمتر افراد و

30) سال

آلفاگلوکوزیدازها•

اورلیستات•

ها • تیازولیدیندیون

های • Bariatricجراحی


دیابت پره در درمانی تغذیه رژیم

به • که مناسب غذای کند کاهشوزن انتخاب کمک

کامل • غالت

فیبرها •

برای • الکل الکلی مصرف روز )1تا3افراد در (15تاg45نوشیدنیمصرف • الکی عدم غیر افراد برای

مصرف • دیابت عدم معرضخطر در افراد برایسجادمرادی94/14/2 11

یک نوع دیابتدرصد • ده تا پنج

سابقه • دارای چاق، غیر و بیماران ادرای پر ، پرنوشیتوجه قابل کاهشوزن

پانکراس • بتا های تخریبسلول

•( انسولین کامل (هیپرکلیسHمی،کمبود کتوزیس و دهیدراسیون

عالمت • بدون دوره دارای

زیر • افراد در ابتال موارد سال 30 اکثر94/14/2


یک نوع دیابت


نوع واسطه 1دیابت باایمنی

نوع ایدیوپاتیک 1دیابت

سلول اتوایمن تخریببتا های

محیطی و ژنتیکی منشا

خودایمن - واکنش‌های فاقدو دائمی انسولین کمبود

کتواسیدوز مستعدژنتیکی منشا

یک نوع دیابتهای 10تا 5تشخیصظاهری • تخریبسلول پسازشروع بتا سال های سلول

گیری • اندازه با ابتدایی مراحل روشتشخیصدر

بتا • های سلول علیه های بادی آنتی اتو

انسولین • علیه های بادی آنتی اتو

فسفات • تیروزین علیه های بادی انتی اتو

دکربوکسیالز • گلوتامین علیه های بادی آنتی اتو

آمیلین • کمبود


دو نوع دیابت


تشخیصی 90تا 95• موارد درصدتشخیصوجود • از قبل مدتها

داردتدریجی • پیشرفتفاکتورها : • عوامل ریسک

محیطی،باالرفتن و ارثیناحیه بخصوصدر سن،چاقیو بدنی فعالیت عدم شکمی،

بارداری دیابت سابقه

دو نوع دیابتاز • انسولین ترکیبی به بتا ومقاومت های نارساییسلول

است • ممکن اندوژن انسولین نرمال میزان حتی کم، یا و

تر نرمال زیاد حد از

در • انسولین به های مقاومت سلول و ها کبد،ماهیچه

بافتچربی

به • منجر بافتچربی در انسولین به میشود لیپولیزمقاومتسجادمرادی94/14/2 16

بارداری دیابتباردار درصد 7 • زنان

بهبودی 90 • درصد

ماهه • سه سوم در و میشود دوم تشخیصداده

اول • ماه سه

درصد 6.5بیشاز A1Cهموگلوبین •

بیشاز • ناشتا لیتر 126گلوکز دسی در گرم میلی

بیشاز • یکساعته لیتر 200گلوکز دسی در گرم میلیسجادمرادی94/14/2 17

بارداری دیابت


•. شود می نوزاد و جنین مادر، کاهشعوارض

خون قند افزایشمادر

افزایش ترشح

انسولین جنین

هیپوگلیسمی تولد بعد

جنین ماکروزومی

ها دیابت سایرنظیر • ژنتیکی جوانان سندرم دیابت

از • ناشی دیابت مانند اگزوکرین اختالالت از ناشی سیستیک دیابت

فیبروزیس

در • استفاده مورد داروهای مثل شیمیایی مواد یا دارو از ناشی دیابت

اعضا پیوند

از • ناشی عفونت دیابت و بیماری ، جراحی



دیابت تنظیم و مراقبت• HونHخ قند Hکنترل

• Hدیابت Hمدت بلند HضHوارHع Hکاهش

روقیHع قلبی

روپاتیHنف

رتینوپاتی

نروپاتی

• Hخون فشار کنترل

دHریافتی • Hانرژی Hکاهش

غربالگری و تشخیص معیارهایبا سالگی 45سن از • افراد در بعد یکبار هر 25باالی BMIبه سال .سه میشود انجام

با سالگی 45سن • افراد در بعد خطر همراه به 25باالی BMIبه باید فاکتورهای زیر: شود انجام

فعال افراد • غیر

خانوادگی • سابقه اول دارای درجه افراد در دیابت

پرخطر اعضای • نژادهای

که • هایی بیشاز خانم سابقه پوند 9نوزاد یا ورند آ می دنیا GMDبه

‌سجادمرادی94/14/2 21

غربالگری و تشخیص معیارهایخون )• پرفشاری به مبتال >(mmHg140/90افراد

دارای • از HDLافراد از TGو mg/dl 35کمتر mg/dl 250بیشتر

سابقه • با هموگلوبین افراد و دیابت درصد 5.7بیشاز A1Cپره

انسولین • مقاومت به مرتبط شرایط به مبتال PCOSافراد

سابقه • با عروقی افرادی قلبی بیماری


دیابت ای تغذیه پزشکی کنترل


برای • ضروری وسایل و ابزار نمودن فراهم هدفدرمان

آوردن گلیسیمی بدست کنترل

قند • گیری روزانهخون اندازه

گیری • ها اندازه وخون کتون ادرار در

هموگلوبین • با خون قند مدت دراز A1Cارزیابی

خون سطح • بصورتساالنه لیپیدهای

خون • مراجعه فشار هر در

دیابت ای تغذیه پزشکی کنترل

محدوده کنترل گالیسیمیک

<7.0% A1C

<70-130 mg/dl

ناشتا گلوکز

<180mg/dl غذا بعد گلوکز


محدوده و ها چربی کنترلخون شار

<100mg/dl LDL

50مردها <40زنها <

HDL

<150mg/dl گلیسرید تری<130/80mm Hg خون فشار

ای تغذیه مداخله اهدافچربی • و انرژی کاهشدریافت

غذایی • برنامه ومختصر ساده بیان شمارشکربوهیدرات،

غذایی • استراتژی انفرادی طراحی

غذایی • جانشینی لیست

تا A1C(6کاهش • ( = 3هفته درصد 2تا 1ماه

تا LDL( 6کاهش • ( = 3هفته درصد 12 – 9ماه

حداکثر = • mm/Hg5کاهشفشارخون94/14/2


ای تغذیه ارزیابیکه • تغذیه اطالعاتی با مرتبط مشکالت با مواجهه حین در یا نیاز قبل مورد

است

بیمار • طریق از

پزشکی • پرونده

•: اساسی نکته سه غذایی دریافت ارزیابی خون قند متابولیکی کنترل ارزیابی وزن تغییرات ارزیابی


ای تغذیه تشخیص

ای مشخصنمودن و تعریف • تغذیه مشکالت

بندی براساس • قالب و مشکل،سببشناسی،عالئم

دریافت مشکالت

بالینی های یافته

محیطی رفتاری مشکالت با مرتبط های یافته


ای تغذیه مداخالتاهداف • طراحیومشخصنمودن

• : اهداف نمودن اجرا

غذایی انفرادی برنامه

ای تغذیه آموزشهای

شود • انجام باید درمانی تیم هماهنگی با مرحله این

•. داد قرار پیگیری پایشو مورد باید را فرد اگر94/14/2


کربوهیدراتکربوهیدرات • کم منطقی رژیم حل راه یک

از • غنی منبع ها فیبررژیمی کربوهیدرات و معدنی ،مواد ها ویتامین انرژی،

حذفسوکروز •

کربوهیدراتمصرفی • نوع

خون: شاخصگالیسمیک • قند بر ها کربوهیدرات فیزیولوژیک تاثیر

مقدار بارگالیسمیک: • ضربدر برصد تقسیم شاخصگالیسمیک) فیبر) منهای کربوهیدرات


کربوهیدراتدر • کربوهیدرات روزانه انسولین کنترل دریافت و درمانی ضروری دارو امری

است.

انسولین باید • کربوهیدرات بادریافت .میزان شود داده تطبیق

کربوهیدراتمصرفی • کل

( کربوهیدرات،هر شمارشکربوهیدراتی نوع گرفتن درنظر یک 15بدونه گرم

(واحد

غذایی جانشین لیست


پروتئینروزانه 20تا 15 • انرژی درصد

حاوی • اشباع پروتئین چرب اسید

نفروپاتی • به مبتال افراد

مدت فاقد • بلند انسولین تاثیر بر

در • تاثیر دارای مدت اما کوتاه تولید


چربیهای • بیماری عروقی-خطر قلبی

کلسترول • گلیسیرید، اشباع،تری چرب اسید

امگا • چرب 3اسیدهای

ماهی • از استفاده

امگا LDLکنترل • مصرفمکمل هنگام 3در94/14/2


فیبردیابتیک • افراد عادی برای افراد مشابه

میشود 44تا 50مصرف • خون قند بهبود باعث روز در فیبر گرم

محلول 7 -13گرم 25تا30• فیبر گرم تا

سهم • هر ازای به که زمانی ها کربوهیدرات با گرم 5بیشاز تطابق

با • کربوهیدرات نسبت تنظیم منظور به ها کربوهیدارت نصفمقادیر

دریافتی انسولینسجادمرادی94/14/2 33

ها کننده شیرینمصرفسوکرز • در (35تا 10)احتیاط انرژی%

باید • شود جانشین سوکرز دیگر قندی منابع

در • مالحضه قابل مزیت نشده جایگزنی هیچ دیده سوکرز با کننده شیرین

ها • کننده انرژی شیرین فاقد حتی و کمتری انرژی و اندیکسگالیسمیک

سهم • هر ازای به که زمانی ها کربوهیدرات با گرم 5بیشاز تطابق

•( الکلی مانیتول،گزیلیتول(: kcal2قندهای سوربیتول،


ها کننده شیرین

• FDA

سولفاتام • آسپارتام،آسه ساخارین،

سال • در 2008استویا

حاوی • که وپروتئین مواردی انرژی94/14/2


الکلعادی • افراد همانند توصیه

تری • پیشرفته،هیپر نوروپاتی پانکراتیت، بیماران و حامله زنانگلیسیریدمی

زنان 2مردان • روز 1و در نوشیدنی

حذفشود • نباید الکل ازای در غذایی هیچ

الکل • زیاد هیپوگلیسمی=مصرف

الکل • دارند= مصرفمزمن خون افزایشفشار


رژیمی های مکمل• : معرضکمبود در دیابتی یا بیماران حامله مطلق،زنان سالمندان،گیاهخواران

شیرده

• ) اکسیدان ) آنتی اسید لیپوئیک محیطی آلفا نوروپاتی و دیابتی درافراد مثبت اثرات

کروم • پیکولینات

Eویتامین •

Cویتامین •

کاروتن •


دیابت داروهای


تینیدی مگلیاوره سولفونیل

بیگونایدس

ریپگلینید،نتگلینید

بنکالمید،گلی گلیبوراید

بوفرمین،متفورمین

مشتقات تیازولی آنزیم دیندیون مهارکنندههای

الفاگلوزیداز

پیوگلیتازون،روزیگلیتازون

میگلیتول ارکابوز،



میان انسولیناثر مدت

کوتاه انسولیناثر

سریع انسولیناثر

Biguanides

بلند انسولیناثر مدت

ترکیبی انسولین


سریع انسولیناثر

شروع اوج تاثیر دوره خون برقند تاثیر

همولو) لیسپروگ( 15-30 min. 0.2-2.5 min <5 hours

انسولین نیازهایهای وعده برای

در خورده غذاییدیگر ب>ا زمان همانانسولین ب>>ه اقدام

. شود می استفادهآسپارت ) نوولوگ)

15-30 min. 1-3 hours. 3-5 hours


کوتاه انسولیناثر


) نوولین) رگوالر 30 min. -1 hour 2-5 hours 5-8 hours انسولین نیازهایهای وعده برای

در خورده -30غذای>یدقیقه 20

ولوسولین ) انسولین) پمپ 30 min.-1 hour 2-3 hours 5-8 hours


بلند انسولیناثر


لنتوس) گالرژین) 1-1½ hour No peak time <24 hours

برای انسولین یازهایکام>ل روز ی>ک -حدود

سریع نوع یک با اغلبترکیب اث>ر کوتاه ی>ا

. شود (می لوومیر ) دتیمیر 1-2 hours 6-8 hours < 24 hours


میان انسولینمدت


( اچ پی (NPHان1-2 hours 4-12 hours 18-24 hours

انسولین نیازهایاز نیمی حدود برای- ش>ب ی>ک ی>ا و روزسریع نوع یک با اغلبترکیب اث>ر کوتاه ی>ا

. شود می



قبل از انسولینترکیبشده


اچ پی ان و همولوگ50/50 30 min 2-5 hours 18-24 hours

در بار سه ی>ا دوصرف از قب>ل روزشده گرفته غذا

اچ است پی ان و همولوگ70/30 30 min 2-4 hours 14-24 hours

اچ پی ان و همولوگ75/25 15 min 30 min.-2½ hours 16-20 hours

پی ان و نوولوگ70/30اچ

10-20 min 1-4 hours <24 hours

اچ پی ان و نوولین70/30

30 min 2-12 hours <24 hours

انسولین دریافت میزان و نحوهغذا 60تا 30• دریافت از بعد دقیقه

غذا 3تا 2 • دریافت از بعد ساعت

انسولین • غذایی مصرف وعده آن گردد براساسکربوهیدرات می تعیین

نوع • دیابت بدن 0.5تا 1- 1در وزن کیلوگرم هر ازای به واحد

نوع • دیابت بدن 0.5تا 1.2- 2در وزن کیلوگرم هر ازای به واحد

بیشتر • انسولین به نیاز صبحانه هنگام در


دیابتی افراد در رژیمدیابتی • غیر افراد به نسبت بیشتر مرحله یک دارای

غذایی • وعدهای بین کربوهیدرات توزیع

خون افزایشقند کمترین

هیپوگلیسمی از جلوگیری

وعده • بین درصد بصورت آنرا کربوهیدرات کل محاسبه از بعدکنیم می تقسیم غذایی های


دیابتی افراد در رژیم


دریافت دیابتی افراد برای کربوهیدراتی تقسیمانسوین کننده

صبحانه

وعده میانصبح

نهار وعده میانعصر

شام اخرشب وعده

15% 12.5% 22.5% 12.5% 22.5% قرص 15% کننده دریافت دیابتی افراد برای کربوهیدراتی تقسیمخون قند آورنده پایین های

صبحانه صبح وعده میان نهار عصر وعده میان شام اخرشب وعده15% 12.5% 25% 12.5% 25% 10%


-71ساله – 51فرد • - 179کیلوگرم نوع سانتیمتر قرصگلی – 2دیابتغذایی بنکالمید های وعده هر با همراه

گرم323 •


صبحانه صبح وعده میان نهار عصر وعده میان شام اخرشب وعده15% 12.5% 25% 12.5% 25% 10%48g 40g 73g 40g 73g 32g

صبحانه وعده1.5( وغالت نان (- 22.5واحد شیر )1گرم (- 12لیوان میوه )1گرم گروه قوطی 1گرم(- 12واحد

پنیر کبرت


-97ساله – 40فرد • - 179کیلوگرم نوع سانتیمتر از – 1دیابت قبل. میکند تزریق اچ پی ان و رگوالر انسولین وشام نهار

گرم260 •


صبحانه صبح وعده میان نهار عصر وعده میان شام اخرشب وعده15% 12.5% 22.5% 12.5% 22.5% 15%39g 32.5g 58.5g 32.5g 58.5g 39g

صبحانه وعده1( وغالت نان (- 15واحد شیر )1گرم (- 12لیوان میوه )1گرم گروه 1گرم(- 12واحد

پنیر کبرت قوطی

دیابتی افراد به کلی های توصیه

با • کامل جانشینی آشنایی لیستهای

مصرف • زمان کامل غذایی رعایت های وعده و انسولین

منبع • یک دسترسباشد( آبنبات)کربوهیدراتساده همواره در

وعده مصرف • الزامیستمیان

سبزی مصرف • کافی گروه میزان به

درمصرف • سرکه احتیاط ابلیموو کردنی، سرخ چربو غذایسجادمرادی94/14/2 49

دیابت در ورزشپایه • متابولیسم انرِژی بر مازاد مصرفی افزایشانرژی

• - حداقل - وتکراری مداوم ، ریتمیک حرکات دقیقه 10هوازی

• - وزن کردن جابجا برای قدرتعضالنی از استفاده به نیاز مقاومتی

دیابت • درمان درطرح نقشتکمیلی

برد • می باال را انسولین حساسیت

کاهشانسولین •

عروقی • قلبی سالمتسجادمرادی94/14/2 50

دیابت در ورزشسالمت • سطح بهداشتعمومیو عالقه،سن، به بسته ورزشی برنامه

اندک • گلوکز تغییر میزان در

انسولین • میزان با کننده مقابله های هورمون

توسطعضالت • گلوکز افزایشمصرف

کبد • توسط گلوکز افزایشتولید

کربوهیدرات • دریافت و انسولینی تطابق


یک نوع دیابت در ورزش

انسولین • پالسما،سطح گلوکز دیابت، کلی کنترل

ورزش • شدت مدتو ،طول درشروع

عامل • ترین ورزش مهم حین در پالسما انسولین سطح

•= ماهیچه توسط گلوکز حین افزایشمصرف در هیپوگلیسمیورزش


نوع دیابت در دو ورزشخون ورزشمنجر • قند بهتر میشود کنترل

انسولین • افزایشحساسیت و انسولین کاهشمقاومت

ورزش • بعد زمان ورزشو طول در

وزن • از مستقل

مداخله 8 • HbA1Cکاهش= هفته

و کاهش• ضدانسولینی های کبدی کاهش هورمون گلوکز تولیدسجادمرادی94/14/2 53

ورزش بالقوه مشکالت

ورزش هیپوگلیسمی • بعد فاصله بال یا حین در

باال هیپرگلیسمی • شدت با ورزشهای در

تحمل • گرماعدم

بدن کمبود • مایعات

خون افزایش • فشار

• Vo2max


ورزش انجام های توصیهبدن • کردن وسرد کردن گرم

هفته 150 • در متوسط شدت با ورزشهوازی دقیقه

هفته 90 • در شدید ورزشهوازی دقیقه

هفته 3 • در روز

نشود • ایجاد فاصله روز دو بیشاز


سجادمرادی

ورزش در کربوهیدرات مصرف

متوسط = • افزایش 13تا 8ورزشباشدت ساعت در گرم

هر 15 • اعضای به دقیقه 60تا 30گرم

ورزش • از در نیست 30کمتر نیاز اضافی کربوهیدرات دقیقه

ورزش = • از قبل از کربوهیدرات لیتر 100کمتر دسی در گرم میلی

زمانی • فاصله با دقیقه 60تا 40کربوهیدرات

از • کمتر های درصد 6نوشابه94/14/256

( خون گلوکز سطح با مرتبط (SMBGخودکنترلیدیابت • کنترل برای پایشروزانه

انسولین 8روزی • دریافت در زمان یا مکان هر در ، بار

درمانی 4تا 1روزی • تغذیه در بار،

• A1C - سال در دوبار معیار بهترین

خون • فشار

خون • و ادرار های کتون

چربیخون •سجادمرادی94/14/2 57

تغذیه درمانی در دیابت

Health & Medicine