Эта презентация стала возможной благодаря поддержке Американского народа через Агентство США по международному развитию (USAID). Общественный фонд «Келечек Плюс» несет ответственность за содержание публикации, которое необязательно отражает позицию USAID или Правительства США.

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНДАГЫ ТУРМУШТУК ООР КЫРДААЛДА ТУРГАН БАЛДАРДЫ ЖАНА ҮЙ-БҮЛӨЛӨРДҮ ТАБУУ ЖАНА КОШТОО ТАРТИБИ ЖӨНҮНДӨ

«Кейс-менежмент»мамилесинин пайда болушу

Мамиле Негиздөөчүсү Мамиленин концепциясы

Клиникалык социалдык жумуш

Радикалдык социалдык жумуш

Буффалодогу кайрымдуулук мекеме (1887)

Көчмөн-коңшу гильдиясы (1886-жыл)

Мэри Ричмонд - адамдын жакырчылыгы жана асоциалдык көйгөйлөрүнүн себеби анын өзүндө камтылган. Социалдык жумуштун башаты - тажрыйба. Социалдык реформалар керек. «Социалдык диагноз» (1917-ж.).1898-ж. - социалдык жумуштун алгачкы мектеби, Колумбия университети.

Жейн Адамс жана ыктыярчылар жакырлардын кварталдарына көчүп барышып, жардамга муктаж адамдарга коңшу жашашкан. Көчмөндөрдүн кыймылынын (сеттльменттердин) негизги идеясы курчаган чөйрө оорулуу экенин таанытуу жана аны өзгөртүү менен адамдардын жакырчылыгын жана бактысыздыгын жоюу эсептелген.

Психосоциалдык жумуш:

• Психодинамикалык мамиле• Жүрүм-турумдук мамиле• Экзистенционалдык-адамгерчилик мамиле

Курчаган чөйрөдөгү адам (Person-in-environment)

• Коомдун активдүүлүгү• Чөйрөнүн өзгөрүшү: девиациядан ар-түрдүүлүккө• Басмырлоого каршы тажрыйба

«Кейс-менежмент»тажрыйбасын Кыргызстанга киргизүү

• 1994-жылы Кыргызстан «Балдар укугу жөнүндө» (балдардын укуктарын жана кызыкчылыктарын коргоо) Конвенциясын ратификациялаган;

• 2012-жылы КРнын Жогорку Кеңеши турмуштук оор кырдаалда турган балдарды коргоо боюнча чараларды жөнгө салган «Балдар жөнүндө» Кодексин кабыл алган;

• 2015-жылдын 22-июнунда Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн №391-токтому менен «Турмуштук оор кырдаалда турган балдарды жана үй-бүлөлөрдү табуунун тартиби жөнүндө» Жобосу бекитилген.

«Тобокелдик топторун» артыкчылыкташтыруу

Система бардык тобокелдик топторун

камтый албайт

Коомчулук ресурстарын

пайдалануу керек

Инсандын, үй-бүлөнүн,

коомчулуктун колдоосу

Улуттук саясат жана мыйзам реформаланат

Жөнгө салуучу жоболор жана этикалык кодекстин

жоктугу

Кардардын ыйгарым укуктары, инсандыгын активдештирүү жөнгө

салынган эмес

Тобокелдиктен чыгуу: кантип баалоо керек

Тобокелдик топтордун категориялары (КР Кодекси, 2012)

• Ата-энесинен кароосуз калган балдар;• Мүмкүнчүлүктөрү чектелүү балдар;• Мыйзам менен конфликтте болгон балдар; • Кылмыштын же зордук-зомбулуктун курмандыгы болгон балдар;• Жакыр үй-бүлөлөрдө жашаган балдар;• Иштеген балдар;• Кароосуз калган балдар;• Өзгөчө кырдаал жарыяланган жана конфликт зоналарындагы балдар;• Жогорудагы жагдайларды өз алдынча же үй-бүлөлөрдүн жардамы менен жеңип чыга албаган балдар;• Резинденционалдуу мекемелердеги балдар.

Турмуштук оор кырдаал

«Жарандын турмуш-тиричилигин объективдүү бузуучу (майыптык, улгайган жаш курагына же ооруусуна байланыштуу өзүнө өзү тейлөөгө жарамсыздык, жетимдик, көзөмөлсүздүк, аз камсыз болгондук, жумушсуздук, белгилүү бир жашаган жердин жоктугу, чыр-чатактар жана үй-бүлөдөгү катаал мамиле, жалгыздык ж.б.) кырдаал, ошондой эле бул кырдаалды өз алдынча жеңүүгө жөндөмсүздүгү менен байланышкан анын адеп-ахлактык-психологиялык абалы»

(«Балдар жөнүндө» Кодекси, 2012)

Табуу жана коштоо этаптарыБ

арды

к ба

скы

чтар

да

дара

мет

ти ж

огру

лату

у

Бүт

бас

кычт

арда

баа

лоо

1. УЧУРДУ АЧУУ

2. КЫРДААЛДЫ

БААЛОО

3. ПЛАНДОО

4. ПЛАНДЫ ИШКЕ

АШЫРУУ

5. МОНИТОРИНГ

6. БААЛОО, УЧУРДУ ЖАБУУ

1. Учурду ачуу

• Кардарды контрактирлөө (макулдашуу)• Аныкталган муктаждыктарды идентификациялоо• Тобокелдикти жана коопсуздукту баалоо• Тейлөө укугуна аныктоо• Кардарды кызмат көрсөтүү менен камсыздоо же аны башка кызматка жөнөтүү, кызматты кардар менен камсыз кылуу • Кардар менен жумушка тартылуучу кызматтарды аныктоо

СУБЪЕКТ КИМ?

ОБЪЕКТ КИМ?

2. Кырдаалды / кардардын муктаждыктарын баалоо

• Кардардын жашоо-тиричилик жаатын баалоо• Сырткы адистерден / адистердин колдоосунан муктаждыктарды баалоо / же алардан маалыматты чогултуу• Маалыматты жыйноо жана байкоо• Токтоосуз колдоо / керек болсо иш- чара / кепилдик менен камсыз кылуу

Эмнени баалайбыз?

Шаймандар: кантип баалайбыз?

3. Жумушту учур менен пландоо

• Башкы максат жана тапшырманы аныктоо• Коюлган максатка жетүүнүн стратегиясын аныктоо• Бардык ролдорду жана убактылуу жумуш графигин тактоо• Коопсуздукту камсыз кылуу суроолорун тактоо жана аларга маани берүү

КонкреттүүЧенемдүү Жетимдүү Ылайыктуу Так мөөнөттүү

4. Жумушту учур менен ишке ашыруу

• Жумушту учур менен пландоо алкагында максаттарды ишке ашыруу • Кызматтарга жөнөтүүнү жана кызыкчылыктарды коргоону камсыз кылуу• Кызматтардын өз ара көмөк көрсөтүүсүн жана кызматташуусун фасилитациялоо• Такай байланышты жана маалымат алмашууну камсыз кылуу

5. Мониторинг

• Прогресске сереп салуу жана кайра стратегиялаштыруу• Өзгөрүүлөрдү аныктоо жана аларга маани берүү • Жетишкендиктерди аныктоо• Учурду жабууга өтүүнү пландоо же учурду жабуу этабына өтүү

6. Баалоо. Өтүү же учурду жабуу

• Жетишкендиктерди таанууну камсыздоо• Кийинки кадамдарды пландоо• Прогресс жана жыйынтыктарды баалоо• Улантылып жаткан жакшыруунун мүмкүнчүлүгүн аныктоо• Учурдун үстүнөн иштегенге тартылгандардын салымын таануу

Үй-бүлөнүн позитивдик өнүгүүсүнүн динамикасы

Социалдык кызматтар

менен өз ара аракеттешүү

Муктаждыктардын канааттандырылышы (үй,

жумуш, билим ж.б.у.с.)

Коомчулукменен өз ара аракеттешүү

Үй-бүлө мада-нияты

Билим

Көндүм-дөр

Мамиленин негизги принциптери жана баалуулуктары

• Кардралардын катышуусу менен чечим кабыл алуу• Коомго карата индивиддин артыкчылыктары• Кардар менен өз-ара катнашууда жеке купуялуулукту сактоо• Жеке кызыкчылык жана сезимдерди кесиптик мамиледен ажыратууга даяр болуу • Социалдык өзгөрүүлөргө умтулуу (басмырлоочулук эмес)• Башкалардан билимди жана шыкты аябоо• Кардардын өзүнө жардам бере алуулугун өнүктүрүү • Социалдык адилеттүүлүккө умтулуу• Жогорку жеке жана кесиптик станддарттарга умтулуу

Чоң рахмат!