چگونه دانشمند شویم

پرفسور نانسی رات ول

فصل دوازدهم

قدرت ، فشار و سیاست

استاد : جناب آقای دکتر ایزدیان

تهیه کننده: مرضیه مهاجری93پاییز

هنگامی که به دانشمندان مسنتر می

اندیشم ، در ذهنم تصویری از افراد سپید

موی نقش می بندد که در مورد عقاید خود و

صحت آنها احساس رضایت و اطمینان می

کنند و در مورد پیشرفت علمی در آینده

اظهار عقیده می کنند ، ایده های فلسفی

میدهند که از اساس غیر عادی به نظر

میرسند .

ما اغلب به خاطر عالقه به تحقیق قدم در راه علم می

گذاریم . هر چه در این راه پیشتر می رویم، موفقیت

بیشتری کسب می کنیم و مورد احترام گروه وسیعتری

قرار می گیرم و سر شناس می شویم ، فرصت کمتری

برای انجام آزمایش خواهیم داشت و بیشتر به زمان

بندی و تنظیم کار ها خواهیم پرداخت .

کار در این مرحله پایان نمی یابد. در امور آموزشی

و صنعتی موفقیت و ترقی به معنای موقعیت کاری

باال تر و دور تر شدن ازآزمایشگاه است. ساده ترین

مسئولیتی که معموالً پیش می آید، سمت ریاست

گروه است، که چرخشی است و هر دوتا سه سال

یک بار به فرد دیگری سپرده می شود ، اگر در

بعضی موارد ، فرد تا زما ن بازنشستگی در این مقام

می ماند. تمام این موارد به اندازه ی گروه نیز

بستگی دارد .

در دانشگاه بعضی مشاغل مسئولیت گسترده تری دارند ، مانند : مدیریت ، ریاست مؤسسه ، قائم مقام ریاست ، ریاست

عالیه . در بخش صنعتی هم مراتبی مشابه دانشگاه وجود دارد ،

مانند : مجری تحقیقات یا مدیر کل تحقیقات. افراد معموالً بر اساس موفقیت در تحقیقات به چنین سمت هایی منصوب می شوند و مهارت های مدیریتی در این مسیر نقش ندارند . این افراد ، استعداد ، بلند همتی ، نظم و انصاف خود را نیز اثبات کرده اند .پیشنهاد چنین موقعیتی بسیار وسوسه انگیز است و

اعتبار، مسئولیت، قدرت و نفوذ و اغلب مزایای حقوقی مطلوبتری همراه دارد.

نگران؟ چرا

علی رغم این که شغل های مدیریتی جذابیت های زیادی دارند

،انجام آنها از عهدۀ/ هر کسی بر نمی آید . بسیاری از

دانشمندان حتی از فکر این که رئیس یک بخش باشند ،

وحشت دارند؛ چون قدرت مقابله با سیل بی انتهای شکایات

کارکنان ، حجم باالی مالقاتها و کاغذ بازیها ، و کنار گذاشتن

کار تحقیقاتی مورد عالقه شان را در خود نمی بینند . دیگر

وظایف مدیریت ، مانند ویراستاری مجله ، ریاست هیأت

تحریریه ، ریاست یک مجمع آموزشی یا یک شرکت دولتی ،

مسئولیت سنگینی دارد که از فرصت انجام تحقیقات خود می

کاهد.

افراد دالیل مختلفی برای پذیرش چنین مسئولیت هایی دارند .بهترین دلیل،

خدمت به جامعۀ[ علمی است؛ زیرا اعتقاد بر این است که با تالش و کسب

اطالعات و درک مطالب جدید می توانند در راه پیشرفت علم قدم بردارند.

عده ای مدیریت را به خاطر قدرت آن دوست دارند. این افراد برای مدیریت

مناسب نیستند و خوشبختانه کمتر به این مقامها منصوب می شوند و اگر

هم یک بار به ریاست برسند ، بار دومی در کار نخواهد بود. در زندگی کاری

بعضی از دانشمندان ، شغل مدیریتی دیر به سراغ آنها می آید ؛ آن هم در

زمانی که فعالیت تحقیقاتی آنها کاهش یافته و رو به اتمام است .

کسب مقامی باال تر در مؤسسه یا شرکbت خودتان یا دیگر مؤسسات و

یا شرکت ها-چه ملی و چه بین المللی - به معbنای متوقف کردن کار

های تحقیقاتی نیست ؛ بلکه به معنای اداره کbردن مسایل به روشی

دیگر است . شما به یک آزمایشگاه مجهز و مناسب،یک یا چند کارمند

تحقیقاتی با تجربه ) که تحقیقات طوالنی مدت را بر عهده بگیرند و

بتوانند تحقیقات را منظم و مداوم پیش ببرند( و همچنین به کارکنان

فنی با تجربه نیز برای رسیدگی به وسایل ، انبارداری، سفارشها و غیره

نیاز خواهید داشت. یک منشی خوب یا دستیار اجرایی نیز ضروری است

) به ادامه مطلب توجه کنید(.

مسؤولیتهای بزرگ موجب غیبت شما در گروه تحقیقاتی، حتی گاهی

برای زمانی طوالنی می شود. اعضای گروه تحقیقاتی باید بتوانند

شخصاً تصbمیم بگیرند؛ یا به راحتی با مدیر مربوط تماس بگیرند . وقتی

زمان محدود است ، باید روی مسایل مهم تمر کز کرد که اغلب اصولی

ترین چیز ها مانند هدایت تحقیق،کسب نتایج و چاپ و نشر است . اگر

کار ها خوب پیش بروند ، سرمایۀ[ الزم را خواهید داشت . می توانید

کارکنان جدیدی را نیز به کbار بگیرید ؛ دانشجویان جدید را با موفقیت

آموزش دهید ؛ گذشته از این ، شما مایۀ[ شهرت آزمایشگاهتان می

شوید .

بیشتر مشاغل مهم به مدت دو تا چهار سال به افراد سپرده می

شوند. این مدت زمان برای این که افراد بتوانند از قابلیت های

خود استفاده کنند، کافی است . چنین موقعیتهایی تجربیات

بسیاری به همراه خواهند داشت و از کار جدید و پیامد های آن

لذت خواهیدبرد؛مگراینکه شغbل شمابسیاربی ثبات باشدوبه تالش

زیادی نیازداشته باشد یااینکه خودتان کاری غیرازتحقیق رامناسبتر

بدانید)که دراین صورت تغییردایمی درزندگی کاری توصیه می

شود(.برای نتیجه گیری دراین زمینه سه تاچهارسال کار،فرصت

مناسبی است وسپس باید کار را به فردی دیگر بانیرو وایده های

تازه بسپارید.

اولین یا دومین سال شروع شغbل جدید مشکلترین سالها هستند؛

زیراهنوزباید بیاموزید که چه کbنید. در حقیقت سه تا شش ماه نخست

رامی توان به موقعیتی تاریک ومه آلود تشبیه کرد که ناامیدانه درتالشید

با وجود سختیها کار را ادامه دهید. دردورۀ[ میانی، کارآسانترمی شود و

لذت بخشترین قسمت دوران کاری است؛ به نظرمی رسد بیشترین

کشفیات وایده ها به ذهنتان خطور می کند واحساس می کنید دراوج

موفقیت هستید. زمانی که از شما برای انجام شغلی مدیریتی دعوت

می شود- به چه منظورتغییرشغل وچه درکنار شغbل فعلی تان، خواهید

.دید که به سرعت ، شادمانی آغازکار ازبین خواهد رفت

دعbوت برای قبول شغbل ویراستاری یک مجله یا ریاست هیأت

تحریریه یا هیأت مدیره بسیاراغوا کننده است. درچنین

موقعیتی بیندیشید که برای بهتر انجام شدن این کار چه می

تواند بکنید ؛ ازآن چه خواهید آموخت وچه نفعی خواهید برد.

اگرجوابهای مشخص ومثبت نیافتید ؛ یااگربرای انجام این

کار،باید از انجام کاری که واقعاً برایتان لذت بخش است،

دست بکشید وخود را فریب ندهید که می توانید به زور این

.کاررا نیزدربرنامۀ[ خود بگنجانید، فقط مؤدبانه آن را رد کنید

مدیریتی شاخصهایاغلب تصوربراین است که مدیریک شرکت یامؤسسه نمی تواندهم

مؤثروکارآمد وهم محبوب کارکنان باشد. من با این عقیده مخالفم، زیرا

رؤسا ومدیران برجسته زیادی رادربخش های مختلف دیده ام که هم به

طور قابل مالحظه ای مؤثرو کارآمد وهم محبوب ومورد احترام کارکنان

خودهستند. آنهاعدالت وانصاف را رعایت می کنند وبا دیگران درموارد

ممکن مشورت می کند؛ تقسیم کار الزم را انجام می دهند؛ اما هنگام

کاربادیگران اجازه دخالت نمی دهد. شاید بسیاری ازکارکنان

ازعملکردآنها در زمانی خاص راضی نباشند؛ اما)معموالً کمی بعد(

تشخصی می دهند که آن کارالزم وضروری بوده است.

آنها معموالً برای اجرای تشریفات وتوجیه های خاص فرصت

کمی دارند؛ باهمه به طور یکسان برخورد می کنندو سعی می

کنند وقت الزم صرف گفت وشنود بادیگران بکنند. آنها

قدرکbسانی را که تالش می کنندوخوب کارمیکنند-چه

مدیرباشند وچه مستخدم- میدانند وسعی می کنند روحیه ی

مسئولیت پذیری درکار و کارگروهی را درافراد باال ببرند تا

کارکنان به تشکیالت وگروهی که درآن مشغول به کارند،

افتخارکنند. این درسها بسیارمفیدند وآموختن روش

.کاراز))سرمشق آرمانی(( همیشه با ارزش است

نماینده انتخاب

هرچه گرفتارترشوی، بیشترمجبورید برای انجام کارها از

دیگران کمک بگیرید. سپردن کار به دیگران ، آسان

نیست ؛ مخصوصاً اگر احساس کbنید که خودتان کbار را

بهترو سریع تر از آنها انجام می دارید ؛ یا اینکه به علت

مشغلۀ[ زیاد از انجام کاری کهه دوست دارید؛ محروم

می شوید. نمایندگی موفقیت آمیز مهارتی است که همه

ندارند؛ یا نیاموخته اند.

زمانی که مجبورید همۀ[ کارها را به تنهایی انجام دهید، داشتن منشی

یا مدیر آزمایشگاه بسیار مفید است؛ هر چند ممکن است کار با وی و

اطمینان به انجام دقیق خواسته ها توسط وی آسان نباشد . ) منشی

من هنوز برای این که برنامه روزانه ام را از زبانم بیرون بکشد ، جنگ

و جدال راه می اندازد (. ممکن است درخواست انجام کار از منشی ،

خصوصاً کارهای دستوری ، در شما احساس ناخوشایندی ) ناشی

بودن یا خجالت ( ایجاد کند. بهترین کار این است که بیاموزید چگونه

باهم کار کنید تا هر کس بداند به چه چیزی احتیاج دارد.

گروه مدیریت گروه وظایف متعbددی ایجاد میکند؛از جمله مالقاتها، مدیر

انتصاب و ارتقای افراد،ارزیابی کbار،جذب و پخش

سرمایه،اولویت بندی کارهای تحقیقاتی، نظارت بر آموزش

دانشجویان، نشان دادن قابلیت های گروه در مرکز پژوهشی و

خارج از آن، رسیدگی به شکایت، تبعیضها و نارضایتیهایی که

کارکنان مطرح می کنند. در صنعت یا مراکز پژوهشی،مدیر

گروه نقش مهمی در هدایت تحقیقات بر عهده دارد؛عالوه بر

اینکه در دانشگاه مسئولیت تدریس، برنامه ریزی کاری،

پذیرش دانشجویان جدید دوره کارشناسی و ارزیابی و امتحان

گرفتن از آنها نیز بر عهدۀ[ اوست.

یک تفاوت اساسی مدیریت در دانشگاه و صنعت، استقالل

بیشتر کارکنان دانشگاه است. مدیر گروه می تواند در

زمینۀ[ وظایف آموزشی و اداری سخت گیری کند؛ بر

روابط موجود نظارت کند؛ در آموزش دانشجویان تاثیر

بگذارد؛اما در تعیین کاری که آنها انجام می دهند و اینکه با

چه کسی و چگونه کار کند، نمی تواند مداخله کند؛

یاحداقل نقش وی در این مورد،محدودتر است.

محققان آموزشی در اصل به صورت انفرادی کار می

کنند و این مسئله یکی از جذابیتهای آموزش برای بسیاری

از دانشمندان است؛ اما اشکاالتی نیز وجود دارد. پژوهش

در قرن بیست ویکم به طور فزاینده ای به کار گروهی،

ارتباط متقابل بین اعضای گروه، مشارکت در امکانات و

ارائه مهارتها به یکدیگر نیازمند است.در صنعت،رئیس می

تواند دقیقاً موضوع را مشخص و تحقیقات را هدایت کند.

برای اینکه فرد در موقعیت های باالتر،مثالً ریاست دانشکده،

ریاست عالیه، مدیریت یا سمت راهنمای تحقیقات موفق

باشد،باید وسعت نظر داشته باشد و تا آنجا که می تواند

همواره دیدگاه های علمی بسیاری را مد نظر داشته باشد،

مدیران و رؤسا باید بتوانند موقعیتهای جدید تحقیقاتی آموزشی

را بشناسند؛ با سیاست های دولت، نیازهای تجاری و بخش

های آموزشی هماهنگ باشند و توانایی ایجاد نظم بین دو

بخش را به طور همزمان و بررسی چگونگی تاثیرات متقابل

آنها بر یکدیگر را داشته باشند.

مجالت ویرایشاگر تجربه قابل قبولی در زمینۀ[ نشر و داوری مقاالت علمی دارید،

شاید روزی از شما بخواهند که عضو یک هیأت ویراستاری شوید.این

کار مستلزم صرف وقت زیادی نیست؛اما تعداد زیادی مقاله از طرف

مجله برای داوری دریافت خواهید کرد. ویراستاری، مسئولیت بسیار

بیشتری دارد و در مجالت بزرگ، کاری تمام وقت است. شما

مسؤولیت ارزیابی نوشته های مؤلفان و تصمیم گیر در مورد قبول یا رد

دست نوشتۀ[ ارایه شده را خواهید داشت و سرو کار داشتن با

نویسندگان غمگینی که احساس می کنند با آنها نا عbادالنه رفتار شده

است ، اجتناب ناپذیر است.

ویراستاران باید به اندازۀ[ هرمطلب وتناسب آن بامجله، تعداد

مطالب پذیرفته شده، سرعت داوری وتعbداد ارجاعات )همه به دنبال

باالترین تعداد ارجاع هستند( توجه کbنند وبا ناشرمذاکره کنند.

دربعضی مجالت، ویراستارپس ازمشورت باهیأت ویراستاری برای

داوری مجدد، تغییرقالب وسبک وامروزه دربیشترمجالت برای انتشار

الکترونیکی به افراد دیگری نیزنیازخواهد داشت. ممکن است برای

نوشتن سرمقاله با سایرویراستاران مشورت کنند.یکی ازدشوارترین

کارها درچنین موقعbیتی رسیدگی به موارد سرقت ادبی، قضاوت

درمورد کالهبرداری وتجربیات غیراخالقی ارایه شده می باشد. )به

مراجعbه شود(4فصل

گذاری سرمایه اشتغال درهیأت داوری پژوهانه دریک شرکت سرمایه گذاری به معbنای مؤسسات

برسی دقیق انبوهی ازدرخواستهای پژوهانه، پیشنهاد طرح، مشورت

وتحقیق درمورد دیگرهزینه ها واستراتژیها است. رئیس هیأت تحریریه

بایدتمام این تصمیمات رابرسی کندوبرای این کارباید باهرپیشنهاد طرح

درحد قابل قبولی آشنایی داشته باشد. اوباید برای هرتقاضایی توضیح

مناسبی بدهد ومشورت های الزم را انجام دهدوتصbمیمات عادالنه وبه

موقع بگیرد. کارهای جانبی بسیاری برای هرشرکت سرمایه گذاربایدانجام

شود. درمورد وظایف،انتصاب داوران واعضای هیأت باید با کbارکنان

شرکت سرمایه گذارمشورت کرد.

مشارکت درتصمیم گیری درزمینه پذیرش درخواست سرمایه گذاری به

شایستگی علمی فرد متقاضی وتوافق طرفین درموردهزینه ها وابسته

است. رؤسای بزرگترین شرکتهای سرمایه گذاری، به مسائل مربوط به

دانشجویان درخواست کمک هزینه های تحصیلی، تهیه برنامه های

پژوهانه، طرح های پیشنهادی اصلی، بازدید ازپایگاه الکترونیکی،

مصاحبه باکارکنان وبررسی تصمیمات درمورد استراتژی،می پردازند. از

زمانی که به عنوان مدیرارشد درتصمیمات ابتدایی بسیارمهم برای

هدایت تحقیقات شرکت کنید، کارشما لذت بخش ترخواهد شد.

همۀ[ این فعالیت ها به زمان بسیارزیادی نیازدارد وحدود

نیمی ازدفترشما پرازمقاالت، مکاتبات ودرخواستها

خواهد شد.احتماالً ازحمایت مرکزتخصیص پژوهانه

برخوردارخواهید شد وخواهید توانست از کbارکنان

مؤسسه سرمایه گذاری نیزحمایت کنید. ابتدا باید با آنها

آشنا شوید؛ به آنها اعتماد کنید وبیاموزید که گروهی

کارکنید.

دانشگاهی تحصیالت

ظاهراً برای هرموضوع علمی،یک جامعه ملی ویک جامعbه بین المللی

وجوددارد که ازنظراندازه، ساختار، فعالیت، تاثیرنفوذ متفاوت

هستند. بعbضی ازاین جوامع کوچک هستند؛ مانند انجمن با چند صد

عضbوومنابع محدود که معموال همایش های کوچک ساالنه برگزار می

کند وخبرنامه های کوتاهی نیزمنتشرمی کند. درطرف دیگرجوامع

بزرگ واقعند،مثل » انجمن علوم اعصاب « که ده ها هزارعضو دارد،

کارکنان بسیاری را استخدام می کند.وشرکت کنندگان درهمایش

نفرند؛ یا بیشتر.25000های ساالنه آن

داشتن سمت درکمیته یاانجمن چنین مجامعbی مهم وجالب توجه

ودر عbین حال وقت گیراست؛ اما مشارکت صرفاً دریک کمیته

زمان زیادی نمی خواهد.اگر مسولیتی مانند خزانه داری یا منشی

همایش داشته باشید، کbارقابل مالحظه ای ازشما انتظار می رود.

رییس جلسه یا رییس همایش، نه تنها مسؤولیت نظارت بر

فعالیت های درحال انجام شدن، بلکه آینده نگری، سوق دادن

جامعbه به جلوو حصول اطمینان از وجود موقعbیت مناسب برای

آینده، رفع نیازهای اعضا، جذب اعضای جدید و بررسی ثبات

مالی را نیز برعهده دارد.

گذاری قانون و دولتی های هیأتاکثر دولتها مشاوران علمی بلند پایه ای در بسیاری زمینه های سیاست

گذاری علمی دارند و کمیته ها ی خاصی هم برای رسیدگی به

موضوعات جاری، مانند سرمایه گذاری عbلمی، شبیه سازی انسان،

سیاست گذاری کشاورزی، تحصیالت علمی و غیره تشکیل می دهند.

دانشمندان معموال براساس قابلیت ها ودیدگاه های علمی خود درزمینه

ی مربوط انتخاب می شوند. آنها باید بتوانند با نگاهی دقیق و متعbادل به

موارد پیچیده پاسخ هایی قابل توجه و بی طرفانه بدهند.بعضی کمیته ها

برای رسیدگی به نیازهای خاص تشکیل می شوند و می توانند در نظر

عموم تأثیر به سزایی داشته باشند.

نظرات کارشناسانۀ[ علمی برای مؤسسات قانون گذاری هم که درمورد

بی خطر بودن داروهای جدید، دستکاری ژنتیکی، شبیه سازی، استفاده

ازبافت انسانی یا حیوانی برای تحقیقات و توسعه، سالمت مواد غذایی

و غیره رایزنی می کنند، ضروری است. درهنگام بروز چنین موارد

حساسی که توجه و انتقاد عموم را جلب می کند، جراید و رسانه ها

معموال سوء برداشتهایی دارند که آنها را منتشر می کنند و به عموم

انتقال می دهند. باوجود این، چنین موقعیتهایی مهم و جالب توجه

اند.اگر در چنین کمیته هایی مشغول به کار هستند، ممکن است مجبور

شوید تصمیمات گرفته شده در کمیته را برای مطبوعات و رسانه ها

توضیح دهید وتوجیه کنید.

شانه خالی کردن از مسؤلیت های بزرگ و انتقاد از»

سیستم « آسان است؛ حتی اگر این سیستم،مرکز

پژوهشی محل کbار شما،شرکت سرمایه گذاری یا

مؤسسه ای دولتی باشد.اگر می خواهید تأثیرگbذار

باشید و تغییراتی بدهید، توصیه می شود با آگاهی از

.گرفتار یهای احتمالی،مسؤولیت قبول کنید