Οικονομική & Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση: tsakos...
TRANSCRIPT
PΠ Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Ναυτιλία Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Ναυτιλία Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην ΝαυΠπ
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation SA
Διδάσκοντες καθηγητές: Θαλασσινός Ελευθέριος Λιάπης Κωνσταντίνος Μεταπτυχιακές Φοιτήτριες: Δούρου Μαρία ΜΝ11012 Θεοδώρου Ελευθερία ΜΝ11015 Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Ναυτιλία Πανεπιστήμιο Πειραιά Φεβρουάριος 2013
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
2
Περιεχόμενα
Προφίλ και Στόλος Εταιρίας ...................................................................................................... 3
Παρουσίαση του στόλου τον Νοέμβριο του 2012 ................................................................. 4
Απασχόληση του στόλου – Στοιχεία Νοεμβρίου 2012 .......................................................... 5
SWOT Analysis .......................................................................................................................... 6
Η Ανάλυση SWOT στη Λήψη Στρατηγικών Αποφάσεων ..................................................... 6
Εφαρμογή της SWOT analysis............................................................................................... 7
Strengths ............................................................................................................................. 7
Weaknesses ........................................................................................................................ 8
Opportunities ...................................................................................................................... 9
Threats ................................................................................................................................ 9
Η Μήτρα SPACE( Strategic Position and ACtion Evaluation) .............................................. 10
Εφαρμογή της μήτρας SPACE ............................................................................................. 12
Αποτίμηση Μετοχής βάσει Υποδείγματος Gordon ................................................................. 13
Εκτίμηση Μετοχής ............................................................................................................... 14
Η Μήτρα Marakon ................................................................................................................... 14
Εφαρμογή της Μήτρας Marakon ......................................................................................... 16
Benchmark – Συγκριτική Αξιολόγηση ..................................................................................... 18
Εφαρμογή της Συγκριτικής Αξιολόγησης – Benchmark ..................................................... 18
Altman’s Score ......................................................................................................................... 19
Υπολογισμός του Altman’s Score ........................................................................................ 21
Αριθμοδείκτες .......................................................................................................................... 21
Αριθμοδείκτες Κερδοφορίας ................................................................................................ 21
Αριθμοδείκτες Ρευστότητας ................................................................................................. 23
Συμπεράσματα.......................................................................................................................... 25
Βιβλιογραφία ............................................................................................................................ 26
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
3
Προφίλ και Στόλος Εταιρίας
Η εταιρία Tsakos Energy Navigation Ltd είναι μέλος του ισχυρού ναυτιλιακού Tsakos Group,
το οποίο ξεκίνησε την δραστηριότητά του το 1970 με την ίδρυση της Tsakos Shipping
Trading SA (TST) από τον καπετάνιο Παναγιώτη Ν. Τσάκο. Ο όμιλος εταιριών διαχειρίζεται
έναν διαφοροποιημένο στόλο που αποτελείται από tankers, containers και dry cargo vessels
που σήμερα ανέρχονται σε εβδομήντα επτά (77) πλοία, συνολικής χωρητικότητας περίπου 8
εκατομμύριων τόνων νεκρού βάρους (dwt).
Η TEN Limited έχει συσταθεί στις Βερμούδες, η διαχείρισή της βρίσκεται στην Αθήνα και
εισήχθη στην χρηματιστηριακή αγορά του Όσλο το 1993 υπό τον συμβολισμό TEN και το
2002 στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης υπό τον συμβολισμό TNP.
Ένας από τους κύριους παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη, την επιτυχία και την
φήμη της εταιρείας είναι η εστίαση της στην παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών και τη
δέσμευσή της για την οικοδόμηση μακροχρόνιων σχέσεων με μεγάλες εταιρείες πετρελαίου,
κρατικές επιχειρήσεις πετρελαίου και πρώτης τάξεως ναυλωτές. Η σημασία της διατήρησης
τέτοιων στρατηγικών συμμαχιών έχει ενθαρρύνει την εταιρία στην κατάρτιση και τη
εκπαίδευση των ναυτικών της υπό την αιγίδα της Εταιρείας ναυτικών ακαδημιών στις
Φιλιππίνες και μέσα από σεμινάρια συνεχιζόμενης εκπαίδευσης στα κεντρικά γραφεία της
Αθήνας τόσο για το προσωπικό στην ξηρά όσο και στην θάλασσα.
Αποτελεί ένα από τους μεγαλύτερους μεταφορείς ενέργειας στον κόσμο και ελέγχει ένα
ευέλικτο στόλο από crude και product tankers καθώς και ice-class tankers. Συνολικά διαθέτει
στόλο 51 πλοίων (48 εν ενεργεία, 2 tankers υπό κατασκευή, 1 LNG επίσης υπό κατασκευή
και πιθανότητα παραγγελίας ενός ακόμη LNG), συνολικής χωρητικότητας άνω των 5,5
εκατομμυρίων τόνων νεκρού βάρους, παρέχοντας υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών σε
μεγάλες κρατικές και διεθνείς εταιρείες πετρελαίου καθώς και σε διυλιστήρια υπό
μακροπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες ναυλώσεις. Χαρακτηριστικό του
στόλου της είναι ο μικρός μέσος όρο ηλικίας πλοίου στα 6,2 χρόνια, συγκριτικά με τον
παγκόσμιο μέσο όρο που διαμορφώνεται στα 8,6 χρόνια, ενώ παράλληλα όλα τα πλοία της
εταιρίας είναι κατασκευασμένα με διπλό τοίχωμα double hull και 21 από αυτά έχουν την
δυνατότητα να κινούνται σε περιοχές πάγου.
Από το 1997 έχουν παραγγελθεί 65 νεόχτιστα πλοία, με επένδυση που ισοδυναμεί με 4
δισεκατομμύρια, αναπτύσσοντας στενές σχέσεις με τα ναυπηγεία στην Ιαπωνία και Νότια
Κορέα.
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
4
Παρουσίαση του στόλου τον Νοέμβριο του 2012 Εικόνα 1: Στόλος, στοιχεία Νοεμβρίου 2012
Πηγή: Ιστοσελίδα Εταιρίας
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
5
Απασχόληση του στόλου – Στοιχεία Νοεμβρίου 2012 Εικόνα 2: Απασχόληση στόλου, Νοέμβριος 2012
Πηγή: Ιστοσελίδα Εταιρίας
Το μεγαλύτερο μέρος του στόλου ναυλώνεται σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη
απασχόληση, με σκοπό να επιφέρει μια σταθερή ροή εισοδήματος, που να εξασφαλίζει όμως
και ικανοποιητική απόδοση. Η στρατηγική αυτή επέτρεψε να σταθμιστούν οι συνέπειες του
κυκλικού χαρακτήρα της βιομηχανίας των δεξαμενόπλοιων, επιτυγχάνοντας σχεδόν βέλτιστη
αξιοποίηση του στόλου. Αρκετά από τα πλοία είναι ναυλωμένα σε μια βάση που σχετίζεται
με τα επιτόκια της αγοράς είτε για χρονοναύλωση είτε για ναύλωση κατά ταξίδι.
Από τις 15 Απριλίου 2010, 40 ήταν ναυλωμένα με χρονοναύλωση ή άλλης μορφής περιόδου
απασχόλησης, εξασφαλίζοντας τουλάχιστον το 70% της διαθεσιμότητας του 2010 και το
50% του 2011. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία μακροχρόνιας σχέσης με μεγάλες
εταιρείες πετρελαίου, ανεξάρτητες εταιρείες πετρελαίου και διυλιστήρια σε όλο τον κόσμο,
γεγονός που δικαιολογεί και την ενεργή αξιοποίηση του στόλου που έφτασε το 98% για το
2012.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το παραπάνω διάγραμμα που παρουσιάζει την κατανομή
μίσθωσης των πλοίων, με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Νοεμβρίου 2012, 16 από τα
πλοία της εταιρίας έχουν ναυλωθεί under secured employment, 17 πλοία είναι under flexible
employment και 15 πλοία από τα συνολικά 48 πλοία κινούνται στην spot αγορά. Σημειώνεται
ότι από το διάγραμμα έχουν αφαιρεθεί 2 VLCCs που έχει συμφωνηθεί να πωληθούν το
προσεχές διάστημα, ενώ υπάρχει ένα LNG και 2 ακόμα tankers υπό κατασκευή, τα οποία
αναμένεται να παραδοθούν μέσα στο 2013.
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
6
SWOT Analysis
Η Ανάλυση SWOT στη Λήψη Στρατηγικών Αποφάσεων
Η ανάλυση SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) ως μεθοδολογικό
εργαλείο, αποτελεί ένα υπόδειγμα καταγραφής των σημαντικότερων συμπερασμάτων που
προκύπτουν από την ανάλυση και την καταγραφή του εσωτερικού και εξωτερικού
περιβάλλοντος της εταιρίας. Απώτερος στόχος είναι ο εντοπισμός των ισχυρών σημείων στη
βάση των οποίων μπορεί να στηριχθεί η αναπτυξιακή πορεία της και να καθοριστούν οι
στρατηγικές κατευθύνσεις μιας συνεκτικής και συνολικής στρατηγικής. Επίσης, ο εντοπισμός
και η καταγραφή των αδύνατων σημείων αποτελεί την αναγκαία βάση για εκείνες τις
πολιτικές και δράσεις που θα συνέβαλαν στη αντιμετώπισή τους. Σε ένα δυναμικά
μεταβαλλόμενο περιβάλλον, όπως αυτό της ναυτιλίας, παρουσιάζονται ευκαιρίες και
κίνδυνοι, που πρέπει να αξιολογούνται και να λαμβάνονται υπόψη κατά το σχεδιασμό των
παρεμβάσεων πολιτικής υπέρ της περιοχής αναφοράς.
Η μεθοδολογία της SWOT ανάλυσης αποσκοπεί στη διαμόρφωση αναπτυξιακής στρατηγικής
με βάση δύο καίριες κατευθύνσεις:
(α) την εξωτερική αξιολόγηση, όπως αποτυπώνεται από τους κινδύνους και τις ευκαιρίες του
υπό εξέταση συστήματος στο περιβάλλον που λειτουργεί και
(β) από την εσωτερική αξιολόγηση, όπως αποτυπώνεται από τις δυνάμεις και τις αδυναμίες
μέσα στο υπό εξέταση σύστημα
Οι δύο ανωτέρω κατευθύνσεις διαφοροποιούνται ανάλογα με το βαθμό ελέγχου των
παραγόντων και αλλαγών μέσα σε κάθε κατηγορία. Η δυναμική και απεριόριστη φύση του
εξωτερικού περιβάλλοντος μπορεί σοβαρά να παρακωλύσει τη διαδικασία του στρατηγικού
προγραμματισμού, ενώ οι εσωτερικοί παράγοντες καθίστανται ευκολότερα κατανοητοί και
υπό έλεγχο.
Σε επίπεδο περιφερειακής ανάπτυξης, η ανάλυση SWOT συνδέεται με τη διαμόρφωση
αναπτυξιακής στρατηγικής, σε ένα περιβάλλον με διακυμάνσεις, περιορισμούς και
αυξανόμενο ανταγωνισμό. Έμφαση δίδεται σε ένα σύνολο παραγόντων που ασκούν ευμενή ή
δυσμενή επίδραση στο παραγωγικό σύστημα της περιοχής αναφοράς. Οι παράγοντες αυτοί
συνήθως αφορούν εξωγενείς και ενδογενείς περιορισμούς αλλά και δυνατότητες που
δημιουργούνται. Οι εξωτερικές ευκαιρίες και απειλές μπορούν να έχουν επιπτώσεις στο
ρυθμό ανάπτυξης και να απαιτούνται μέτρα δράσης για προώθηση υποστηρικτικών ή / και
διορθωτικών πολιτικών, ανάλογα με τη δυναμική των εξελίξεων. Η εσωτερική ανάλυση των
δυνάμεων και των αδυναμιών αποσκοπεί στην αξιολόγηση των πόρων, των οργανωτικών και
λοιπών δυνατοτήτων προκειμένου να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες στο εξωτερικό της
περιβάλλον ή να αναδείξει τομείς που ενδέχεται να πρέπει να δράσει, ώστε να αντιμετωπίσει
τις προκλήσεις του εξωτερικού της περιβάλλοντος. Η ανάλυση και η μεθοδική αξιοποίηση
των πληροφοριών για το εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον της εταιρίας είναι
καθοριστικής σημασίας για τον περιορισμό της αβεβαιότητας στη λήψη στρατηγικών
αποφάσεων και στη διαμόρφωση ενός ρεαλιστικού πλαισίου αναφοράς για την ορθολογική
αξιολόγηση των ορίων ανάπτυξης. Με βάση αυτά η SWOT ανάλυση περιλαμβάνει:
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
7
1. Strengths: = δύναμη, πόροι, ικανότητες της εταιρίας που μπορεί να χρησιμοποιήσει
αποτελεσματικά προκειμένου να επιτύχει τους στόχους της.
2. Weaknesses: αδυναμίες, περιορισμοί, ελαττώματα ή ατέλειες που εμποδίζουν την εταιρία
στην επίτευξη των στόχων της.
3. Opportunities: ευκαιρίες, ευνοϊκή κατάσταση, αλλαγή, ή συγκυρία στο εξωτερικό
περιβάλλον που μπορεί να ωφελήσει την εταιρία.
4. Threats: κίνδυνοι, δυσμενής κατάσταση, απειλές στο περιβάλλον που μπορεί να επηρεάσει
δυσμενώς την υλοποίηση της αναπτυξιακής στρατηγικής.
Εφαρμογή της SWOT analysis Πίνακας 1: SWOT
Strengths
Ισχυρός Στόλος
Στήριξη από το Tsakos Group
Αναγνώριση από την αγορά
18 χρόνια συνεχούς ανάπτυξης
Weaknesses
Υψηλά μακροπρόθεσμα χρέη
Opportunities
Υποστήριξη από τον όμιλο Tsakos
Group
Αξιοποίηση πλοίων LNG
Επένδυση σε δεξαμενόπλοια τύπου
shuttle tankers
Threats
Παγκόσμια μείωση ζήτησης
πετρελαίου
Σημαντική πτώση εσόδων και
καθαρού εισοδήματος
Strengths
Από το 1997 η εταιρεία έχει επενδύσει περισσότερα από 4 δισεκατομμύρια δολάρια για την
κατασκευή 65 νέων πλοίων με σκοπό την διατήρηση και την βελτίωση της ποιότητας του
στόλου της. Ο στόλος που έχει σχηματίσει η εταιρία είναι ιδιαίτερα ισχυρός, διαθέτει ασφαλή
πλοία διπλού τοιχώματος, πλοία τα οποία είναι εξοπλισμένα με ice-class ικανότητας και
επιπλέον είναι ένας αξιοσημείωτα νέος σε ηλικία στόλος σε σχέση με τα στοιχεία του
κλάδου. Σύμφωνα με την ΤΕΝ οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί που συνεχώς γίνονται
αυστηρότεροι και οι αυξανόμενες ανησυχίες σχετικά με την ρύπανση πετρελαίου
συνεισέφεραν σε μία σημαντική ζήτηση για τα πλοία της ΤΕΝ από ηγετικές πετρελαϊκές
εταιρείες, εμπόρους πετρελαίου και μεγάλες κρατικές πετρελαϊκές εταιρείες. Η εμπιστοσύνη
και η αναγνώριση του κλάδου προς την εταιρία αντανακλάται και στο γεγονός ότι 33 από τα
πλοία της βρίσκονται under fixed employment, συμπεριλαμβανομένων και 2 πλοίων που
αναμένεται να παραδοθούν το 2013 για τα οποία η εταιρία διαπραγματεύεται ήδη 15ετές
συμβόλαιο μίσθωσής τους. Η τεχνική διαχείριση της ΤΕΝ από την Tsakos Shipping &
Trading S.A. και η στήριξη από τον ισχυρό όμιλο προσδίδουν χαρακτηριστικά ασφάλειας και
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
8
σταθερής ανάπτυξης στον κλάδο, υποστηρίζοντας και την συνεχή ανάπτυξη της εταιρίας τα
τελευταία 18 χρόνια.
Weaknesses
Η εταιρεία παρουσιάζει υψηλά χρέη που οφείλονται στις δανειακές της υποχρεώσεις.
Παρακάτω παρουσιάζονται σε πίνακα το μακροχρόνιο χρέος (long term debt) και τα
χρηματοοικονομικά κόστη και κόστη επιτοκίων (Ιnterest & Finance costs) για τα οικονομικά
έτη 2006-2011.
Πίνακας 2: Μακροπρόθεσμο Χρέος 2006-2011
2006 2007 2008 2009 2010 2011
Long Term Debth $1.110.544 $1.345.580 $1.421.824 $1.329.906 $1.428.648 $1.318.667
Interest and finance costs, net $42.486 $77.382 $82.897 $45.877 $62.283 $53.571 Πηγή: Δημοσιευμένες Οικονομικές καταστάσεις εταιρείας, ποσά σε χιλιάδες δολάρια
Ο δείκτης ξένων προς ίδια κεφάλαια δείχνει το ποσό των περιουσιακών στοιχείων που
χρηματοδοτείται από τους πιστωτές σε σχέση με τα κεφάλαια που προέρχονται από τους
μετόχους. Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης , τόσο περισσότερο η εταιρεία στηρίζεται σε ξένη
χρηματοδότηση. Στον παρακάτω πίνακα, παρουσιάζονται τα οικονομικά στοιχεία που
χρειάζονται για την επίλυση του δείκτη καθώς και τα αποτελέσματα του δείκτη.
Πίνακας 3: Ξένα προς Ίδια Κεφάλαια 2006-2011
2006 2007 2008 2009 2010 2011
Total liabilities $1.214.602 $1.508.236 $1.691.659 $1.635.393 $1.682.330 $1.616.179
Stockholders equity $755.273 $854.540 $910.658 $914.327 $1.019.930 $919.158
Ξένα /Ίδια κεφάλαια 1,61 1,76 1,86 1,79 1,65 1,76 Πηγή: Δημοσιευμένες Οικονομικές καταστάσεις εταιρείας, ποσά σε χιλιάδες δολάρια
Η εταιρεία στηρίζεται αρκετά στην ξένη χρηματοδότηση, καθώς ο δείκτης παρουσιάζει
αυξητική τάση με την πάροδο των ετών, φθάνοντας στην υψηλότερη τιμή του το οικονομικό
έτος 2008. Η εταιρεία συνεχώς επενδύει σε αγορές πλοίων οπότε το γεγονός των υψηλών
$0
$500.000
$1.000.000
$1.500.000
$2.000.000
2006 2007 2008 2009 2010 2011
Long Term Debth
Long Term Debth
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
9
δανειακών υποχρεώσεων θεωρείται δικαιολογημένο, αφού αποτελεί σύνηθες φαινόμενο οι
ναυτιλιακές εταιρείες να δανείζονται από τράπεζες για να χρηματοδοτούν τις επενδύσεις τους
σε νέα πλοία. Μετά το 2009 παρατηρείται μία προσπάθεια μείωσης της ξένης
χρηματοδότησης αλλά και πάλι ο δείκτης παραμένει σε υψηλά επίπεδα και για το 2011.
Opportunities
Σε δύσκολες περιόδους κρίσης, η Tsakos Energy Navigation μπορεί να μοχλεύει την φήμη
της Tsakos Shipping Group και τις μακροχρόνιες σχέσεις της με ηγετικούς ναυλωτές για να
προάγει τις ανανεώσεις των ναυλώσεων. Η αξιοποίηση της φήμης της αποτελεί ευκαιρία για
την εταιρία ώστε να προσελκύσει νέους ναυλωτές και να αυξήσει περισσότερο τα έσοδά της
αλλά και τα κέρδη της.
Επενδύοντας στον στόλο της, έχει την δυνατότητα να ενισχύσει την δύναμή της με LNG
πλοία, που μπορούν να δημιουργήσουν πρόωρο πλεονέκτημα επιτυγχάνοντας ευνοϊκές
συνθήκες αγοράς. Επίσης, με την απόκτηση των δύο νέων shuttle tankers, δίνεται η ευκαιρία
να εξερευνήσει ευκαιρίες σε αυτό το είδος δεξαμενοπλοίων και να επεκταθεί στην αγορά
παράκτιων μεταφορών.
Εικόνα 3: Shuttle tanker
Πηγή: Wikipedia
Threats
Σε τελευταία έκθεσή του ο ΟΠΕΚ ανέφερε ότι η παραγωγή πετρελαίου το Νοέμβριο του
2012 έπεσε κατά 210.000 βαρέλια την ημέρα, δηλαδή στα 30,78 εκατ. Η Σαουδική Αραβία
μειώνει την παραγωγή της κατά 230.000 βαρέλια/ημέρα, στα 9,49 εκατομμύρια, σύμφωνα με
πηγές του δευτερογενούς τομέα. Στην έκθεση δεν συμπεριλήφθηκαν σημαντικές μεταβολές
της προοπτικής αυτής. Παράλληλα, στην έκθεση η πρόβλεψη για την ανάπτυξη της
παγκόσμιας ζήτησης το 2013 παρέμεινε αμετάβλητη στα 770.000 βαρέλια την ημέρα ενώ η
προβλεπόμενη ζήτηση για αργό πετρέλαιο από τα κράτη-μέλη του ΟΠΕΚ αναμένεται να
ανέλθει κατά μέσον όρο στα 29,7 εκατ. βαρέλια/ημέρα, γεγονός που σημαίνει ότι παραμένει
αμετάβλητη από τον περασμένο μήνα και μειωμένη κατά 400.000 βαρέλια/ημέρα από το
2012.
«Η αδυναμία στη διεθνή οικονομία προκαλεί πολλή αβεβαιότητα όσον αφορά την πρόβλεψη
για την τη παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου, που αντιμετωπίζει πτωτικό κίνδυνο ειδικά το
πρώτο ήμισυ του 2013», σύμφωνα με την έκθεση. Μόνον αν ο ρυθμός ανάπτυξης της
διεθνούς οικονομίας μεταβληθεί από το τωρινό 3% στο 3,2%, το 2013, αναμένεται
παρατηρηθεί αύξηση διεθνώς της ζήτησης πετρελαίου, κατά τον Οργανισμό.
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
10
Τα διεθνή οικονομικά στοιχεία για την αγορά πετρελαίου θεωρούνται η μεγαλύτερη απειλή
που έχει να αντιμετωπίσει η εταιρία, καθώς προκειμένου να μπορεί να εξασφαλίζει την
μίσθωση του στόλου της μειώνει τον ναύλο της και όπως παρουσιάζεται στο παρακάτω
διάγραμμα, βρίσκεται αντιμέτωπη με συνεχή μείωση των εσόδων της από το 2008.
Πίνακας 4: Έσοδα επιχείρησης
Πηγή: Δημοσιευμένες Οικονομικές καταστάσεις εταιρείας, ποσά σε χιλιάδες δολάρια
Η Μήτρα SPACE( Strategic Position and ACtion Evaluation)
Η μήτρα SPACE προσθέτει μία επιπλέον παράμετρο, η οποία αφορά το περιβάλλον
λειτουργίας της επιχείρησης και συγκεκριμένα το βαθμό μεταβλητότητάς του, ο οποίος
οφείλεται σε μεταβολές παραγόντων όπως το κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό, πολιτιστικό,
τεχνολογικό και δημογραφικό περιβάλλον. Προτείνει πολιτικές σε περίπτωση που το
περιβάλλον στο οποίο λειτουργεί η επιχείρηση παρουσιάζει μεγάλη κινητικότητα και είναι
ιδιαίτερα ανταγωνιστικό. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, μία επιχείρηση είναι δύσκολο να
διατηρήσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα ακόμη και αν έχει επικρατήσει σε κάποιο
τμήμα της αγοράς, απαιτείται συνεχής προσπάθεια και επενδύσεις σε νέα προϊόντα.
Η αδυναμία των μητρών να συμπεριλαμβάνουν και άλλες χρήσιμες μεταβλητές, εκτός της
ελκυστικότητας και την ικανότητα της επιχείρησης να ανταγωνίζεται, περιορίζεται με τη
χρήση της μήτρας “SPACE”. Αυτή συμπεριλαμβάνει και συνεξετάζει την
χρηματοοικονομική υγεία του οργανισμού και τη σταθερότητα του κλάδου. Έτσι, η μήτρα
περιλαμβάνει δύο διαστάσεις που αφορούν το εσωτερικό περιβάλλον του οργανισμού και δύο
πτυχές του εξωτερικού περιβάλλοντος. Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της επιχείρησης
εξαρτάται από την ποιότητα του προϊόντος της, την αφοσίωση των πελατών της, το μερίδιο
αγοράς της, το βαθμό καθετοποίησής της κλπ. Η χρηματοοικονομική δυνατότητα εξαρτάται
από τη ρευστότητά της, την κεφαλαιακή της διάρθρωση, την επάρκεια ιδίων κεφαλαίων, την
αποδοτικότητα και τα καθαρά κέρδη. Όσον αφορά το περιβάλλον, εξετάζονται οι
$0
$100.000
$200.000
$300.000
$400.000
$500.000
$600.000
$700.000
2006 2007 2008 2009 2010 2011
Revenues
Revenues
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
11
τεχνολογικές μεταβολές, η εξέλιξη του πληθωρισμού, οι μεταβολές της ζήτησης, οι
μεταβολές των τιμών υποκατάστατων προϊόντων, τα εμπόδια εισόδου και εξόδου στον κλάδο.
Τέλος η δυναμική-ελκυστικότητα του κλάδου εξαρτάται από το βαθμό μεγέθυνσης του, τα
κέρδη, το βαθμό απασχόλησης του δυναμικού του και τον κύκλο ζωής του.
Η επιθετική στάση της επιχείρησης χαρακτηρίζεται, από περιβάλλον σχετικά σταθερό, κλάδο
ελκυστικό ενώ ο οργανισμός διαθέτει υψηλό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και καλή
χρηματοοικονομική κατάσταση από άποψη ρευστότητας, αποδοτικότητας και κεφαλαιακής
διάρθρωσης. Υπό αυτές τις συνθήκες, απαιτείται ανάπτυξη ώστε να αξιοποιηθούν οι ευνοϊκοί
παράγοντες και να διατηρηθεί το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Τέτοιες πολιτικές είναι οι
εξαγορές, καθετοποίηση κά. Η ανταγωνιστική θέση συνιστάται όταν η επιχείρηση λειτουργεί
σε ένα ελκυστικό κλάδο, διαθέτει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα αλλά το περιβάλλον είναι
ευμετάβλητο και η χρηματοοικονομική κατάσταση μάλλον αδύναμη. Στην περίπτωση αυτή
απαιτείται βελτίωση της χρηματοοικονομικής κατάστασης, με ταυτόχρονη μείωση του
κόστους λειτουργίας, ώστε να μειωθούν οι κίνδυνοι που προκύπτουν από τις μεταβολές στο
περιβάλλον, χωρίς να απαιτείται επιβάρυνση ή στήριξη σε χρηματοοικονομικούς πόρους.
Στρατηγικές συμμαχίες με επιχειρήσεις που διαθέτουν οικονομική ευρωστία είναι χρήσιμες.
Η συντηρητική πολιτική προτείνεται όταν ο κλάδος δεν είναι ελκυστικός αλλά το περιβάλλον
λειτουργίας είναι σταθερό, η επιχείρηση διαθέτει καλή χρηματοοικονομική κατάσταση αλλά
χαμηλή ανταγωνιστικότητα. Στο πλαίσιο αυτό η επιχείρηση οφείλει να ασκήσει συνετή
πολιτική, που αξιοποιεί το σταθερό περιβάλλον στηριζόμενη στην καλή χρηματοοικονομική
κατάσταση.
Όταν τέλος όλοι οι παράγοντες εξωτερικά και εσωτερικά είναι δυσμενείς, η ενδεικνυόμενη
πολιτική είναι η εκλογίκευση. Αυτή ακολουθείται από αποεπένδυση, διότι ο κλάδος δεν είναι
ελκυστικός, το περιβάλλον είναι ευμετάβλητο, (προκαλώντας αβεβαιότητα) ενώ η επιχείρηση
δε διαθέτει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και χρηματοοικονομική ευρωστία να στηρίξει
οποιαδήποτε ενεργή πολιτική.
Η μήτρα SPACE μπορεί να παρέχει πληροφόρηση και να στηρίξει τη SWOT ανάλυση,
παρέχοντας στοιχεία για το εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον, για τα πλεονεκτήματα και
τις αδυναμίες, τις ευκαιρίες και τις απειλές. Επιπλέον είναι δυνατό να αξιοποιηθεί ως
εργαλείο για την καταγραφή, ανάλυση και αξιολόγηση των επιλογών στρατηγικής του
οργανισμού ή της επιχείρησης στα πλαίσια των συγκεκριμένων συνθηκών του κλάδου, η
ελκυστικότητα του οποίου, ο βαθμός μεταβλητότητας του και το περιβάλλον λειτουργίας
κυμαίνονται. Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της λογικής της μήτρας SPACE, οι πτυχές μπορεί
να αυξηθούν ώστε να συμπεριλάβουν όλες τις αναγκαίες και σημαντικές μεταβλητές που
καθορίζουν τις επιλογές της στρατηγικής ενσωματώνοντας στο σύστημα οποιονδήποτε
αριθμό σημαντικών μεταβλητών, αρκεί να μη γίνεται σε βάρος της σαφήνειας και της
λειτουργικότητάς του ως εργαλείου άσκησης πολιτικής.
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
12
Εικόνα 4: Η μήτρα SPACE
Πηγή: Διπλωματική εργασία, Κωστάκης Γεώργιος 2008
Εφαρμογή της μήτρας SPACE
Χρησιμοποιώντας τους παρακάτω δείκτες, προσπαθούμε να απαντήσουμε στο αν η
επιχείρηση Tsakos Energy Navigation παρουσιάζει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και σε ποια
θέση βρίσκεται η επιχείρηση ανάλογα με ελκυστικότητά του κλάδου και την
χρηματοοικονομική υγεία της επιχείρησης ώστε να προτείνουμε και την ανάλογη στάση που
πρέπει να υιοθετήσει.
Πίνακας 5: Δείκτες Μήτρας SPACE
Απόδοση Ιδίων Κεφαλαίων (ROE)
Καθαρά Κέρδη (μ.τ.φ.) / Ίδια Κεφάλαια
Οικονομική Μόχλευση Ίδια Κεφάλαια / Συνολικά Κεφάλαια
Αποδοτικότητα Ενεργητικού (ROA) Καθαρά Κέρδη (μ.τ.φ.) / Σύνολο
Ενεργητικού
Γενική Ρευστότητα Current Assets / Current Liabilities
Πηγή: Σημειώσεις μαθήματος
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
13
Πίνακας 6: Υπολογισμοί Μήτρας SPACE
Έτος / Λογαριασμός 2011 2010 2009 2008 2007 2006
Net income -$88.950 $21.035 $30.175 $202.931 $183.171 $196.404
Total stockholders equity $919.158 $1.019.930 $914.327 $915.115 $854.540 $755.273
Total assets $2.534.337 $2.700.762 $2.549.720 $2.602.317 $2.362.776 $1.969.875
Total current assets $287.633 $367.453 $471.647 $370.781 $276.053 $222.493
Total current liabilities $279.712 $217.244 $264.231 $189.488 $132.224 $101.430 Πηγή: Δημοσιευμένες Οικονομικές καταστάσεις εταιρείας, ποσά σε χιλιάδες δολάρια
Πίνακας 7: Υπολογισμοί Μήτρας SPACE
Έτος / Λογαριασμός 2011 2010 2009 2008 2007 2006
Return on Equity (ROE) -9,68% 2,06% 3,30% 22,18% 21,44% 26,00%
Financial Leverage 2,7572376 2,6479876 2,7886303 2,8437049 2,7649683 2,6081629
Return on Assets (ROA) -3,51% 0,78% 1,18% 7,80% 7,75% 9,97%
Total Liquidity 1,0283184 1,6914299 1,7849798 1,9567519 2,0877677 2,1935621 Πηγή: Υπολογισμοί από στοιχεία δημοσιευμένων Οικονομικών καταστάσεων εταιρείας
Αποτίμηση Μετοχής βάσει Υποδείγματος Gordon
Σύμφωνα με το υπόδειγμα αποτίμησης του Gordon, για μια ώριμη εταιρία με σταθερούς
ρυθμούς ανάπτυξης η δίκαιη αξία
tP της μετοχής προσεγγίζεται δια της ακόλουθης σχέση
(Kolb, 1996: 299-300):
1DPStt
S
Pr g
1DPSt : το αναμενόμενο μέρισμα ανά μετοχή για τη χρονιά 1t
Sr : το κόστος (η απαιτούμενη απόδοση) των ιδίων κεφαλαίων
g : ο (μακροχρόνιος) ρυθμός αύξησης των μερισμάτων
Προκειμένου να εκτιμήσουμε τον μακροχρόνιο ρυθμό αύξησης του μερίσματος
πολλαπλασιάζουμε το ποσοστό επανεπένδυσης των κερδών, b , με την αποδοτικότητα των
ιδίων κεφαλαίων ( ROE ) της εταιρίας (Ross et al: 1999, 109)
ROEg b
Εκτιμάμε την αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων και το ποσοστό επανεπένδυσης των
κερδών ως εξής
Κερδη Μετα απο Φορους ROE
Ιδια Κεφαλαια
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
14
DPS 1
EPSb
Όπου EPSt : τα κέρδη ανά μετοχή κατά την χρήση t και DPSt : το μέρισμα ανά μετοχή κατά
την χρήση t
Εκτίμηση Μετοχής Πίνακας 8: Υπολογισμοί Υποδείγματος Gordon
2011 2010 2009 2008 2007 2006
Προσδοκώμενο Μέρισμα Ανά Μετοχή (DPSt+1) 0,60 0,60 1,15 1,80 1,58 1,18
Προεξοφλητικός Παράγοντας ( rs- g) 0,05 0,05 0,05 0,05 0,05 0,05
Δίκαιη Τιμή Με τοχής 12,02 12,00 23,00 35,95 31,55 23,55
Μέση Τιμή Μετοχής 7,32 10,78 13,57 21,78 22,41 13,76 Πηγή: Υπολογισμοί από στοιχεία δημοσιευμένων Οικονομικών καταστάσεων εταιρείας
Για να υπολογίσουμε την μέση τιμή μετοχής, πολλαπλασιάσαμε την μέση μηνιαία τιμή για
κάθε μήνα με τον όγκο των μετοχών …………..
Εικόνα 5: Τρόπος υπολογισμού μέσης τιμής μετοχής
Πηγή: Δημοσιευμένες τιμές μετοχών έτους 2011
Η Μήτρα Marakon
Η αγορά κάθε προϊόντος ή υπηρεσίας δεν είναι ενιαία και ομοιογενής. Κάθε χώρα διαθέτει
διαφορετική επίδοση που απαιτεί ξεχωριστούς πόρους. Σύμφωνα με την «μήτρα
αποδοτικότητας», που δημιουργήθηκε από την εταιρία συμβούλων Marakon Associates, για
κάθε επιχείρηση με βάση την αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων (ROE) και το ρυθμό
αύξησης των πωλήσεων, εκπονείται μια μήτρα. Η μήτρα αυτή δημιουργείται με βάση το
σχήμα που ακολουθεί.
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
15
Εικόνα 6: Σχηματικός Προσδιορισμός Μήτρας Marakon
Πηγή: Σημειώσεις Μαθήματος
Εικόνα 7: Υπολογισμός Μήτρας Marakon
Πηγή: Διπλωματική εργασία, Κωστάκης Γεώργιος 2008
Πάνω στην ευθεία ΟΤ βρίσκονται τα σημεία ισορροπίας των απαιτούμενων κεφαλαίων για
επένδυση καθώς και της διαθέσιμης αυτοχρηματοδότησης. Πάνω από τη διαγώνιο αυτή, η
αποδοτικότητα των κεφαλαίων είναι μεγαλύτερη από την αύξηση των πωλήσεων (όταν η
αύξηση των πωλήσεων είναι ίση με τον δείκτη της αποδοτικότητας των ιδίων κεφαλαίων –
ROE τα απαιτούμενα κεφάλαια είναι ίσα με τα κεφάλαια που δημιουργούνται από την
επιχείρηση). Στην περιοχή ΧΕΜ ο δείκτης ROE είναι μεγαλύτερος από το κόστος των ιδίων
κεφαλαίων και η οικονομική αξία που δημιουργείται είναι θετική. Στην περιοχή NGY η
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
16
επιχείρηση κερδίζει μερίδια αγοράς. Η περιοχή NPST απεικονίζει την περιοχή της ιδανικής
λειτουργίας της επιχείρησης. Η επιχείρηση αναπτύσσεται περισσότερο από τον κλάδο, δεν
εμφανίζει προβλήματα ταμειακών ροών -καθώς η επανεπένδυση των κερδών της
χρηματοδοτεί την επιχείρηση με ίδια κεφάλαια χωρίς να υπάρχει ανάγκη εισαγωγής ξένων
κεφαλαίων- και δημιουργεί αξία. Η περιοχή TSM είναι η περιοχή στην οποία λειτουργεί η
επιχείρηση με συμπληρωματική χρηματοδότηση πέρα από την επανεπένδυση των κερδών
της, στην περιοχή αυτή η επιχείρηση αναπτύσσεται περαιτέρω χωρίς να διακυβεύεται η
δημιουργία οικονομικής προστιθέμενης αξίας. Η περιοχή EOGP είναι μια περιοχή στην οποία
διακυβεύεται η ανάπτυξη και η λειτουργία της επιχείρησης, δεν ενδείκνυται για λειτουργία
της επιχείρησης. Η περιοχή EOLP επίσης δεν συνίσταται καθώς δεν δημιουργείται ανάπτυξη
με αποδοτικότητα παρόλο που οι ταμειακές ροές είναι επαρκείς. Τέλος η περιοχή LPS
ενδείκνυται προσωρινά καθώς στην περιοχή αυτή θυσιάζεται η αποδοτικότητα για χάρη της
ανάπτυξης, και ενδείκνυται προσωρινά με την ελπίδα ότι μελλοντικά η επιχείρηση θα
δημιουργήσει θετική προστιθέμενη αξία.
Η ποιότητα της ανάπτυξης είναι το ζητούμενο. Η ανάπτυξη είναι επιθυμητή μακροπρόθεσμα,
όταν ακολουθείται από την απαραίτητη για τα απασχολούμενα κεφάλαια κερδοφορία. Η
προϋπόθεση αυτή αποτελεί και την ασφαλέστερη διαδρομή, με μακροπρόθεσμο ορίζοντα
λόγω της βιωσιμότητας που συνεπάγεται η υπεροχή του ROE έναντι του κόστους των ιδίων
κεφαλαίων. Τότε δημιουργείται θετική προστιθέμενη οικονομική αξία, η οποία είναι το
αποτέλεσμα εμπεδωμένου στην αγορά ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Το τελευταίο,
επιτρέπει την αξιοποίηση του συγκριτικού πλεονεκτήματος της επιχείρησης με
αποτελεσματικό τρόπο, ώστε να παράγεται αξία για όλους τους εμπλεκόμενους
(stakeholders), χωρίς ταυτόχρονα τούτο να εξαντλείται.
Εφαρμογή της Μήτρας Marakon Πίνακας 9: Στοιχεία Μήτρας Marakon για την Tsakos Energy Navigation
Πηγή: Υπολογισμοί από στοιχεία δημοσιευμένων Οικονομικών καταστάσεων εταιρείας
Στοιχεία 2006 2007 2008 2009 2010 2011 ΜΟ
ROE 26,00% 21,44% 22,18% 3,30% 2,06% -9,68% 10,88%
Shareholders Equity $755.273,00 $854.540,00 $915.115,00 $914.327,00 $1.019.930,00 $919.158,00
Net income $196.404,00 $183.171,00 $202.931,00 $30.175,00 $21.035,00 -$88.950,00
Kόστος ίδιων κεφαλαίων 0,56% 0,37% 0,38% 0,35% 0,46% 0,56% 0,45%
Revenues $427.654,00 $500.617,00 $623.040,00 $444.926,00 $408.006,00 $395.162,00 -3,62%
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
17
Πίνακας 10: Στοιχεία Ανταγωνιστικών Επιχειρήσεων του Κλάδου
Στοιχεία 2006 2007 2008 2009 2010 2011 ΜΟ
Capital $19.913,00 $72.543,00 $131.514,00 $123.477,00 $124.592,00 $130.316,00
72,55% 44,84% -6,51% 0,89% 4,39% 23,23%
Diana Shipping $116.101 $190.480 $337.391 $239.342 $275.448 $255.669
39,05% 43,54% -40,97% 13,11% -7,74% 9,40%
Dry ships $248.431 $582.561 $1.080.702 $819.834 $859.745 $1.077.662
57,36% 46,09% -31,82% 4,64% 20,22% 19,30%
Genco $133.222 $185.387 $405.370 $379.531 $448.687 $392.214
28,14% 54,27% -6,81% 15,41% -14,40% 15,32%
Omega Navigation $26.867 $69.890 $77.713 $64.456
61,56% 10,07% -20,57% 17,02%
Goldenport Holdings $90.611 $124.861 $154.968 $94.011 $88.180 $107.329
27,43% 19,43% -64,84% -6,61% 17,84% -1,35%
Excel Maritime $124.109 $176.689 $461.203 $391.746 $422.966 $353.397
29,76% 61,69% -17,73% 7,38% -19,69% 12,28%
Danaos $205.177 $258.845 $298.905 $319.511 $359.677 $468.101
20,73% 13,40% 6,45% 11,17% 23,16% 14,98% Tsakos Energy Navigation $427.654 $500.617 $623.040 $444.926 $408.006 $395.162
14,57% 19,65% -40,03% -9,05% -3,25% -3,62%
Safebulkers $95,31 $165,85 $200,77 $164,61 $157,02 $168,91
42,53% 17,39% -21,97% -4,83% 7,04% 8,03%
G(ο ΜΟ του ρυθμού αύξησης των 9 εταιριών) 13,14% Πηγή: Υπολογισμοί από στοιχεία δημοσιευμένων Οικονομικών καταστάσεων εταιρείας
Αποτελέσματα - Results
ROE > Cost of Capital
g=-3,62%, G=13,14% οπότε g<G
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
18
Benchmark – Συγκριτική Αξιολόγηση
Benchmark είναι η διαδικασία σύγκρισης μιας επιχείρησης σε σχέση με μία άλλη επιχείρηση
που παρουσιάζει ξεχωριστή απόδοση στην ανάπτυξή της ή με μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων
του ίδιου κλάδου.
Στην μελέτη μας θα ακολουθήσουμε την σύγκριση της επιχείρησης Tsakos Energy
Navigation με μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων σε συγκεκριμένους και προκαθορισμένους
δείκτες που καθορίζουν την γενική και ειδικότερη εικόνα της λειτουργίας και ανάπτυξης της
επιχείρησης, με σκοπό να εντοπίσουμε και να επισημάνουμε τα δυνατά και τα αδύναμα
σημεία της επιχείρησης.
Εφαρμογή της Συγκριτικής Αξιολόγησης – Benchmark
Σύμφωνα με την τελευταία δημοσίευση της PricewaterhouseCoopers για τον κλάδο της
ναυτιλίας….. ΜΕΛΕΤΗ ΤΑΔΕ Πίνακας 11: Benchmark – Κλάδος vs. TEN
Sector TEN
Return on operating assets (ROA) -1% -3,5%
Earnings before interest and tax/net sales -2% -9,5%
Working capital/net sales -1% 2,0%
Net Fixed Assets/net sales 38,5% 56,5%
Return on capital employed (ROCE) -5% -4,0%
Income after taxation/average shareholders' equity -6% -9,9%
Solvency 42% 56,9%
Current Ratio 170% 102,8%
Net dept/ Total assets 40% 52,7% Πηγή: PwC και δημοσιευμένες καταστάσεις ΤΕΝ
Σε γενικές γραμμές, όπως υποδεικνύει και ο παραπάνω πίνακας, η Tsakos Energy Navigation
κινείται εντός του πλαισίου μεταβολής του κλάδου.
Παρουσιάζοντας όλες τις παραπάνω συνιστώσες, το αραχνοειδές διάγραμμα που προκύπτει,
αποδεικνύει και παραστατικά τον συμβατισμό των στοιχείων που μελετήσαμε με τα
δημοσιευμένα στοιχεία του ναυτιλιακού κλάδου.
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
19
Εικόνα 8: Αραχνοειδές σχεδιάγραμμα Benchmark
Πηγή: Δημοσιευμένες Οικονομικές καταστάσεις εταιρείας και PwC
Altman’s Score
Το 1968 ο Eduard Altman, βοηθός καθηγητή Χρηματοοικονομικής, δημοσιεύει την Z-
formula που μέχρι σήμερα παραμένει το πιο δημοφιλές πολυμεταβλητό μοντέλο πρόβλεψης
πτώχευσης και ονομάζεται μοντέλο Z-Score του Altman.
Το Z-score είναι ένας γραμμικός συνδυασμός τεσσάρων ή πέντε κοινών επιχειρηματικών
δεικτών οι οποίοι σταθμίζονται με συντελεστές. Οι συντελεστές στάθμισης εκτιμήθηκαν με
τον προσδιορισμό ενός συνόλου επιχειρήσεων που είχαν κηρύξει πτώχευση και στη συνέχεια
μια αντίστοιχη συλλογή του δείγματος των επιχειρήσεων που επέζησαν, ομαδοποιώντας τα
αποτελέσματα ανά βιομηχανία και ανάλογα με το κατά προσέγγιση μέγεθός τους
(περιουσιακά στοιχεία). Κατά συνέπεια, οι συντελεστές στάθμισης δεν παραμένουν ίδιοι ανά
κατηγορία επιχείρησης αλλά αλλάζουν ανάλογα με τον κλάδο δραστηριοποίησης.
-20%0%
20%40%60%80%
100%120%140%160%180%
Return on operatingassets (ROA)
Earnings beforeinterest and tax/net
sales
working capital/netsales
Net Fixed Assets/netsales
Return on capitalemployed (ROCE)
Income aftertaxation/average
shareholders' equity
Solvency
Current Ratio
Net dept/ Total assets
Sector
TEN
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
20
Εικόνα 9: Εφαρμογή μη εξειδικευμένου μοντέλου σε excel
Πηγή: Wikipedia, file: z-score
Στην ναυτιλία χρησιμοποιείται το εξειδικευμένο μοντέλο με τέσσερις σταθμισμένους
συντελεστές, όπως περιγράφεται παρακάτω.
T1 = (Current Assets − Current Liabilities) / Total Assets
T2 = Retained Earnings / Total Assets
T3 = Earnings Before Interest and Taxes / Total Assets
T4 = Book Value of Equity / Total Liabilities
Z-Score bankruptcy model:
Z = 6,56T1 + 3,26T2 + 6,72T3 + 1,05T4
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
21
Zones of discriminations:
Z < 1,1 1,1 < Z < 2,6 Z > 2,6
Z > 2,6 -“Safe” Zone
1,1 < Z < 2,6 -“Grey” Zone
Z < 1,1 -“Distress” Zone
Υπολογισμός του Altman’s Score
Πίνακας 12: Υπολογισμός Altman’s Score
METRIC COMPONENT PURE RATIO COEFFICIENT RESULTS BANKRUPT NON BANKRUPT
Liquidity metric 0,003125472 6,56 0,020503 -0,06 0,41
Historical profitability metric 0,218721504 3,26 0,713032 -0,63 0,35
Current profitability metric -0,014874502 6,72 -0,09996 -0,32 0,15
Solvency metric 0,568722895 1,05 0,597159 0,49 2,68 Πηγή: Υπολογισμοί από στοιχεία δημοσιευμένων Οικονομικών καταστάσεων εταιρείας
Z - SCORE Πιθανότητα αποτυχίας
1,1 < 1,23 < 2,6 αμφίβολη
Η Tsakos Energy Navigation Ltd, σύμφωνα με το μοντέλο του Altman, βρίσκεται σε “grey
zone” φανερώνοντας αμφίβολη πορεία ως προς το εάν θα ακολουθήσει πτώχευση ή όχι.
Λαμβάνοντας υπόψη όμως την χρονική περίοδο και την ισχυρή κρούση που δέχεται ο
ναυτιλιακός κλάδος από την παγκόσμια κρίση, το αποτέλεσμα που δόθηκε είναι απολύτως
εύλογο και θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως θετικό, όταν αρκετές από τις υπόλοιπες
ναυτιλιακές εταιρίες είναι ήδη σε distress zone και αντιμετωπίζουν άμεσα τον κίνδυνο
πτώχευσης στα επόμενα δύο χρόνια.
Αριθμοδείκτες
Ολοκληρώνοντας την μελέτη μας για την Tsakos Energy Navigation, παρουσιάζονται σε
μορφή πινάκων αλλά και διαγραμματικά κάποιοι από τους πιο σημαντικούς αριθμοδείκτες
της χρηματοοικονομικής κατάστασης της εταιρίας.
Αριθμοδείκτες Κερδοφορίας Πίνακας 13: Αριθμοδείκτες Κερδοφορίας
2006 2007 2008 2009 2010 2011
ROE 26,00% 21,44% 22,18% 3,30% 2,06% -9,68%
ROA 9,97% 7,75% 7,80% 1,18% 0,78% -3,51%
ROS 0,459259 0,36589 0,325711 0,06782 0,051556 -0,2251
ROWC 1,547902 1,273533 1,119354 0,145481 0,140038 -11,2296 Πηγή: Υπολογισμοί από στοιχεία δημοσιευμένων Οικονομικών καταστάσεων εταιρείας
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
22
Εικόνα 10: Διάγραμμα ROE
Πηγή: Υπολογισμοί από στοιχεία δημοσιευμένων Οικονομικών καταστάσεων εταιρείας
Εικόνα 11: Διάγραμμα ROA
Πηγή: Υπολογισμοί από στοιχεία δημοσιευμένων Οικονομικών καταστάσεων εταιρείας
-20,00%
-10,00%
0,00%
10,00%
20,00%
30,00%
2006 2007 2008 2009 2010 2011
ROE
ROE
-6,00%
-4,00%
-2,00%
0,00%
2,00%
4,00%
6,00%
8,00%
10,00%
12,00%
2006 2007 2008 2009 2010 2011
ROA
ROA
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
23
Εικόνα 12: Διάγραμμα ROS
Πηγή: Υπολογισμοί από στοιχεία δημοσιευμένων Οικονομικών καταστάσεων εταιρείας
Εικόνα 13: Διάγραμμα ROWC
Πηγή: Υπολογισμοί από στοιχεία δημοσιευμένων Οικονομικών καταστάσεων εταιρείας
Αριθμοδείκτες Ρευστότητας
Πίνακας 14: Αριθμοδείκτες Ρευστότητας
2006 2007 2008 2009 2010 2011
Working Capital $126.884 $143.829 $181.293 $207.416 $150.209 $7.921
Current ratio 2,19 2,09 1,96 1,78 1,69 1,03 Πηγή: Υπολογισμοί από στοιχεία δημοσιευμένων Οικονομικών καταστάσεων εταιρείας
-0,3
-0,2
-0,1
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
2006 2007 2008 2009 2010 2011
ROS
ROS
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
2006 2007 2008 2009 2010 2011
ROWC
ROWC
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
24
Εικόνα 14: Διάγραμμα Working Capital
Πηγή: Υπολογισμοί από στοιχεία δημοσιευμένων Οικονομικών καταστάσεων εταιρείας
Εικόνα 15: Διάγραμμα Current Ratio
Πηγή: Υπολογισμοί από στοιχεία δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων εταιρείας
$0
$50.000
$100.000
$150.000
$200.000
$250.000
Working Capital
Working Capital
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
2006 2007 2008 2009 2010 2011
Current ratio
Current ratio
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
25
Συμπεράσματα
Η Tsakos Energy Navigation Ltd αποτελεί αναμφισβήτητα μία ισχυρή ναυτιλιακή παγκόσμια
δύναμη με αξιοσημείωτο ιστορικό υψηλών κερδών, γερές βάσεις που προέρχονται από την
υποστήριξη του ομίλου Tsakos Group και μακροχρόνιες σχέσεις εμπιστοσύνης με πρώτης
κλάσης ναυλωτές και ισχυρούς μετόχους.
Το 2011 υπήρξε για την εταιρία το έτος όπου έγιναν εμφανή τα αποτελέσματα της κρίσης
στην παγκόσμια οικονομία μέσω της σημαντικής μείωσης των ναύλων, όπως παρουσιάζουν
και τα διαγράμματα των χρηματοοικονομικών δεικτών, η μείωση της κερδοφορίας και της
ρευστότητας της επιχείρησης ήταν κατακόρυφη. Παρόλη τη δύσκολη συγκυρία, η
στρατηγική επέκτασης και επένδυσης της εταιρίας διατηρήθηκε και ενισχύθηκε ο στόλος της
με νέου είδους πλοία. Παράλληλα, η TEN Ltd είναι ίσως μία από τις ελάχιστες ναυτιλιακές
επιχειρήσεις που συνέχισαν να μοιράζουν μέρισμα στους μετόχους της, δείχνοντας την
αποφασιστικότητα της επιχείρησης να προχωρήσει την δυναμική της πορεία.
Τα στοιχεία για τους εννέα πρώτους μήνες του 2012 φανερώνουν αύξηση των εσόδων σε
σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2011, προσδίδοντας μία θετική εξέλιξη και
προσδοκία για τα αποτελέσματα του annual report του 2012 που αναμένεται να
δημοσιευθούν τον Απρίλιο του 2013.
Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη Ναυτιλία
Tsakos Energy Navigation LTD
26
Βιβλιογραφία
Θαλασσινός, Ελ. (2012), «Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με
εφαρμογές στη Ναυτιλία», Πανεπιστημιακές Σημειώσεις, Πανεπιστήμιο Πειραιά
Λιάπης, Κ. (2012), «Οικονομική και Χρηματοοικονομική Μοντελοποίηση με εφαρμογές στη
Ναυτιλία», Πανεπιστημιακές Σημειώσεις, Πανεπιστήμιο Πειραιά
Κωστάκης, Γ. (2008), «Οικονομική Μοντελοποίηση και Χρηματοοικονομική Εξέλιξη
Ναυτιλιακών Εταιρειών Εισηγμένων σε Διεθνή Χρηματιστήρια: Η περίπτωση της Tsakos
Energy Navigation Ltd», Διπλωματική εργασία, Πανεπιστήμιο Πειραιά.
Ιστοσελίδα της Tsakos Energy Navigation Ltd, Annual Reports 2006-2011, www.tenn.gr
Wikipedia, Altman Z-score, http://en.wikipedia.org/wiki/Altman_Z-score