หมวกความคิด 6ใบ

23
Thinking Tool: Six thinking hats โโโ โโโโโ โโโโโโโ

Upload: uthaiwan-kanchanakamol

Post on 13-Nov-2014

18 views

Category:

Documents


2 download

DESCRIPTION

เทคนิคการคิดอย่างมีระบบ คิดอย่างมีโฟกัส มีการจำแนกความคิดออกเป็นด้านๆ และคิดอย่างมีคุณภาพ เพื่อช่วยจัดระเบียบการคิด ทำให้การคิดมีประสิทธิภาพมากขึ้น แนวคิดหลัก “การคิด” เป็นทักษะช่วยดึงเอาความรู้และประสบการณ์ของผู้คิดมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดอย่างเหมาะสมกับสถานการณ์ทักษะความคิดจึงมีความสำคัญที่สุด

TRANSCRIPT

Page 1: หมวกความคิด 6ใบ

Thinking Tool: Six thinking hats

บทนำ��

โดยชนำกพร วงษ์�ท�ม

Page 2: หมวกความคิด 6ใบ

เนื่��องจากในื่สั�งคมปั�จจ�บั�นื่ที่��ม�การแข่�งข่�นื่สั�ง ที่�าให้�คนื่เราต้�องดิ้ !นื่ต้�อสั��ก�นื่ที่�าให้�ที่�กคนื่ล้�วนื่ม�ปั�ญห้าที่��ต้�องแก�ไข่ ห้ากเราไม�ม�การจ�ดิ้การระบับัความค ดิ้ การต้�ดิ้สั นื่ใจต้�างๆอาจไม�ม�ปัระสั ที่ธิ ภาพ ดิ้�งนื่�!นื่การจ�ดิ้การความค ดิ้จ+งเปั,นื่สั �งที่��สั�าค�ญ แล้ะม�ความจ�าเปั,นื่ต้�อคนื่เราเปั,นื่อย่�างมาก

ดิ้ร.เอ.ดิ้เว ร/ดิ้ เดิ้อ โบัโนื่ จ+งไดิ้�ให้�เที่คนื่ ค “Six

thinking hats” เพ��อช่�วย่จ�ดิ้ระเบั�ย่บัการค ดิ้ ที่�าให้�การค ดิ้ม�ปัระสั ที่ธิ ภาพมากข่+!นื่ แล้ะในื่ปั�จจ�บั�นื่ว ธิ�การดิ้�งกล้�าวไดิ้�ม�การนื่�าไปัใช่�อย่�างกว�างข่วาง โดิ้ย่ห้มวกแต้�ล้ะใบัเปั,นื่การนื่�าเสันื่อที่างเล้�อกที่��เปั,นื่ไปัไดิ้�ต้ามม�มมองต้�างๆ ข่องปั�ญห้า โดิ้ย่ว ธิ�การสัวมห้มวกที่�ล้ะใบัในื่แต้�ล้ะคร�!ง เพ��อพล้�งข่องการค ดิ้จะไดิ้�ม��งเนื่�นื่ไปัในื่ที่ ศที่างใดิ้ที่ ศที่างห้นื่+�งเปั,นื่การเฉพาะ ซึ่+�งจะที่�าให้�ความเห้.นื่แล้ะความค ดิ้สัามารถแสัดิ้งออกไดิ้�อย่�างอ สัระ สัามารถห้ล้�กเล้��ย่งความข่�ดิ้แย่�งที่��ไม�จ�าเปั,นื่ไดิ้� แล้ะย่�งเปั,นื่การดิ้+งเอาศ�กย่ภาพข่องแต้�ล้ะคนื่มาใช่�โดิ้ย่ที่��ไม�ร� �ต้�ว

Six thinking hats คื�ออะไรSix thinking hats ค�อ เที่คนื่ คการค ดิ้อย่�าง

ม�ระบับั ค ดิ้อย่�างม�โฟก�สั ม�การจ�าแนื่กความค ดิ้ออก

Page 3: หมวกความคิด 6ใบ

เปั,นื่ดิ้�านื่ๆ แล้ะค ดิ้อย่�างม�ค�ณภาพ เพ��อช่�วย่จ�ดิ้ระเบั�ย่บัการค ดิ้ ที่�าให้�การค ดิ้ม�ปัระสั ที่ธิ ภาพมากข่+!นื่ แนื่วค ดิ้ห้ล้�ก การค ดิ้ เปั,นื่ที่�กษะ“ ” ช่�วย่ดิ้+งเอาความร� �แล้ะปัระสับัการณ/ข่องผู้��ค ดิ้มาใช่�ให้�เก ดิ้ปัระโย่ช่นื่/สั�งสั�ดิ้อย่�างเห้มาะสัมก�บัสัถานื่การณ/ที่�กษะความค ดิ้จ+งม�ความสั�าค�ญที่��สั�ดิ้ ดิ้ร. Edward de Bono (เอดิ้เว ร/ดิ้ เดิ้อ โบัโนื่) ไดิ้�ที่�าการค ดิ้ค�นื่เที่คนื่ คการค ดิ้ six thinking

hats ข่+!นื่มาเพ��อเปั,นื่ระบับัความค ดิ้ที่��ที่�า ให้�ผู้��เร�ย่นื่ม�ห้ล้�กในื่การจ�าแนื่กความค ดิ้ออกเปั,นื่ 6 ดิ้�านื่ ที่�าให้�สัามารถแก�ปั�ญห้าแล้ะต้�ดิ้สั นื่ใจดิ้�วย่การค ดิ้ที่�ล้ะดิ้�านื่อย่�างเปั,นื่ระบับั เปั,นื่การเพ �มศ�กย่ภาพให้�ที่�กษะการค ดิ้ ที่�าให้�ไม�ค ดิ้กระโดิ้ดิ้ไปักระโดิ้ดิ้มา ห้ร�อค ดิ้พร�อมก�นื่ที่�กอย่�างในื่เวล้าเดิ้�ย่วก�นื่ ซึ่+�งที่�าให้�สั�บัสันื่ใช่�เวล้านื่านื่ แล้ะสัร�ปัไม�ไดิ้�

องคื�ประกอบของ Six Thinking Hats

Six Thinking Hats จะปัระกอบัดิ้�วย่ห้มวก 6 ใบั 6 สั� ค�อ

1. White Hat หร�อ หมวกสี�ข�ว ห้มาย่ถ+ง ข่�อม�ล้เบั�!องต้�นื่ข่องสั �งนื่�!นื่ เปั,นื่ความค ดิ้

Page 4: หมวกความคิด 6ใบ

แบับัไม�ใช่�อารมณ/ แล้ะม�เปั:าปัระสังค/ที่��ช่�ดิ้เจนื่ แนื่�นื่อนื่ ต้รงไปัต้รงมา ไม�ต้�องการความค ดิ้เห้.นื่ สั�ข่าวเปั,นื่สั�ที่��ช่�!ให้�เห้.นื่ถ+งความเปั,นื่กล้าง จ+งเก��ย่วข่�องก�บัข่�อเที่.จจร ง จ�านื่วนื่ต้�วเล้ข่ เม��อสัวมห้มวกสั�นื่�! ห้มาย่ความว�าที่��ปัระช่�มต้�องการข่�อเที่.จจร งเที่�านื่�!นื่ โดิ้ย่ปักต้ แล้�วเราม�กจะ ใช่�ห้มวกข่าวต้อนื่เร �มต้�นื่ข่องกระบัวนื่การค ดิ้เพ��อเปั,นื่พ�!นื่ฐานื่ข่องความค ดิ้ที่��ก�าล้�งจะเก ดิ้ข่+!นื่แต้�เราก.ใช่�ห้มวกข่าวในื่ต้อนื่ที่�าย่ข่องกระบัวนื่การไดิ้�เห้ม�อนื่ก�นื่ เพ��อที่�าการปัระเม นื่ อย่�างเช่�นื่ข่�อเสันื่อโครงการต้�างๆข่องเราเห้มาะสัมก�บัข่�อม�ล้ที่��ม�อย่��ห้ร�อไม�

2. Red Hat หร�อ หมวกสี�แดง ห้มาย่ถ+ง ความร� �สั+ก สั�ญช่าต้ญาณ แล้ะล้างสั�งห้รณ/ เม��อสัวมห้มวกสั�นื่�! เราสัามารถบัอกความร� �สั+กข่องต้นื่เองว�าช่อบั ไม�ช่อบั ดิ้� ไม�ดิ้� ม�การใช่�อารมณ/ ความค ดิ้เช่ งอารมณ/ซึ่+�งสั�วนื่ให้ญ�การแสัดิ้งอารมณ/จะไม�ม�เห้ต้�ผู้ล้ปัระกอบั ห้ร�อการต้ระห้นื่�กร� �โดิ้ย่ฉ�บัพล้�นื่ซึ่+�งก.ค�อ เร��องบัางเร��องที่��เคย่เข่�าใจในื่แบับัห้นื่+�ง อย่��ๆ ก.เก ดิ้เข่�าใจในื่อ�กแง�ม�มห้นื่+�ง ซึ่+�งการต้ระห้นื่�กร� �แบับันื่�!จะที่�าให้�เก ดิ้งานื่

Page 5: หมวกความคิด 6ใบ

สัร�างสัรรค/ การค�นื่พบัที่างว ที่ย่าศาสัต้ร/ ห้ร�อว ธิ�ค ดิ้ที่างคณ ต้ศาสัต้ร/แบับัก�าวกระโดิ้ดิ้ ความค ดิ้ความเข่�าใจในื่สัถานื่การณ/โดิ้ย่ที่�นื่ที่� ซึ่+�งเปั,นื่ผู้ล้จากการใคร�ครวญอ�นื่ซึ่�บัซึ่�อนื่ที่��ม�พ�!นื่ฐานื่จากปัระสับัการณ/ เปั,นื่การต้�ดิ้สั นื่ที่��ไม�อาจให้�ราย่ล้ะเอ�ย่ดิ้ห้ร�ออธิ บัาย่ไดิ้�ดิ้�วย่ค�าพ�ดิ้ เช่�นื่เวล้าที่��ค�ณจ�าเพ��อนื่คนื่ห้นื่+�งไดิ้� ค�ณก.จ�าไดิ้�ในื่ที่�นื่ที่�

3. Black Hat หร�อ หมวกสี�ด�� ห้มาย่ถ+ง ข่�อควรค�านื่+งถ+ง สั �งที่��ที่�าให้�เราเห้.นื่ว�า เราไม�ควรที่�า เปั,นื่การค ดิ้ในื่เช่ งระม�ดิ้ระว�ง ห้มวกสั�ดิ้�า เปั,นื่ห้มวกค ดิ้ที่��เปั,นื่ธิรรมช่าต้ แล้ะสัอดิ้คล้�องก�บัว ธิ�การค ดิ้ข่องต้ะว�นื่ต้กมาก ห้มวกสั�ดิ้�าช่�วย่ช่�!ให้�เราเห้.นื่ว�าสั �งใดิ้ผู้ ดิ้ สั �งใดิ้ไม�สัอดิ้คล้�องแล้ะสั �งใดิ้ใช่�ไม�ไดิ้� ม�นื่ช่�วย่ปักปั:องเราจากการเสั�ย่เง นื่แล้ะพล้�งงานื่ ช่�วย่ปั:องก�นื่ไม�ให้�เราที่�าอะไรอย่�างโง�เข่ล้าเบัาปั�ญญา แล้ะผู้ ดิ้กฎห้มาย่ ห้มวกสั�ดิ้�า เปั,นื่ห้มวกค ดิ้ที่��ม�เห้ต้�ม�ผู้ล้เสัมอ เพราะในื่การว พากษ/ว จารณ/ ห้ร�อว เคราะห้/สั �งใดิ้จะต้�องม�การค ดิ้แบับัเปั,นื่เห้ต้�เปั,นื่ผู้ล้รองร�บั ไม�ม�อารมณ/มาเก��ย่วข่�อง ในื่การปัระเม นื่สัถานื่การณ/ในื่อนื่าคต้ข่องเรานื่�!นื่

Page 6: หมวกความคิด 6ใบ

ต้�องข่+!นื่อย่��ก�บัปัระสับัการณ/ข่องเราเองแล้ะข่องผู้��อ��นื่ดิ้�วย่

4. Yellow Hat หร�อ หมวกสี�เหลื�อง ห้มาย่ถ+ง การคาดิ้การณ/ในื่ที่างบัวก ความค ดิ้เช่ งบัวก เปั,นื่การมองโล้กในื่แง�ดิ้� การมองที่��เปั,นื่ปัระโย่ช่นื่/ เปั,นื่การค ดิ้ที่��ก�อให้�เก ดิ้ผู้ล้ ห้ร�อที่�าให้�สั �งต้�างๆเก ดิ้ข่+!นื่ไดิ้� การค ดิ้เช่ งบัวกเปั,นื่การเปั=ดิ้โอกาสัให้�พ�ฒนื่าแล้ะสัร�างสัรรค/สั �งให้ม�ๆ ความค ดิ้เช่ งล้บัอาจปั:องก�นื่เราจากความผู้ ดิ้พล้าดิ้ ความเสั��ย่ง แล้ะอ�นื่ต้ราย่ที่��อาจเก ดิ้ข่+!นื่ ดิ้�งนื่�!นื่การค ดิ้เช่ งบัวกต้�องผู้สัมผู้สัานื่ความสังสั�ย่ใคร�ร� � ความสั�ข่ ความต้�องการ แล้ะความกระห้าย่ที่��จะที่�าสั �งต้�างๆให้�เก ดิ้ข่+!นื่ห้ร�อไม�

5. Green Hat หร�อ หมวกสี�เข�ยว ห้มาย่ถ+ง ความค ดิ้นื่อกกรอบัที่��ม�ความสั�มพ�นื่ธิ/ก�บัความค ดิ้ร เร �มสัร�างสัรรค/ แล้ะเก��ย่วข่�องโดิ้ย่ต้รงก�บัการเปัล้��ย่นื่แปัล้งแนื่วค ดิ้แล้ะม�มมองซึ่+�งปักต้ ม�กถ�กก�าห้นื่ดิ้จากระบับัความค ดิ้ข่องปัระสับัการณ/ดิ้�!งเดิ้ ม แล้ะความค ดิ้นื่อกกรอบันื่�!นื่จะอาศ�ย่ข่�อม�ล้จากระบับัข่องต้�วเราเอง โดิ้ย่เม��อ

Page 7: หมวกความคิด 6ใบ

สัวมห้มวกสั�นื่�! จะแสัดิ้งความค ดิ้ให้ม�ๆ เพ��อการเปัล้��ย่นื่แปัล้งที่��ดิ้�ข่+!นื่ การค ดิ้อย่�างสัร�างสัรรค/

6. Blue Hat หร�อ หมวกสี�นำ�!�เง�นำ ห้มาย่ถ+ง การควบัค�ม แล้ะการบัร ห้ารกระบัวนื่ การค ดิ้ เพ��อให้�เก ดิ้ความช่�ดิ้เจนื่ในื่เร��องข่องความค ดิ้รวบัย่อดิ้ ข่�อสัร�ปั การย่�ต้ ข่�อข่�ดิ้แย่�ง การมองเห้.นื่ภาพแล้ะการดิ้�าเนื่ นื่การที่��ม�ข่� !นื่ต้อนื่เปั,นื่ระบับั เม��อม�การใช่�ห้มวกนื่�!าเง นื่ ห้มาย่ถ+ง ต้�องการให้�ม�การควบัค�มสั �งต้�างๆ ให้�อย่��ในื่ระบับัระเบั�ย่บัที่��ดิ้� แล้ะถ�กต้�องห้มวกสั�นื่�!าเง นื่ม�กเปั,นื่บัที่บัาที่ข่องห้�วห้นื่�า ที่�าห้นื่�าที่��ควบัค�มบัที่บัาที่ข่องสัมาช่ ก ควบัค�มการดิ้�าเนื่ นื่การปัระช่�ม การอภ ปัราย่ การที่�างานื่ ควบัค�มการใช่�กระบัวนื่การค ดิ้ การสัร�ปัผู้ล้ เพ��อให้�บัรรล้�เปั:าห้มาย่ที่��ต้�องการ อย่�างไรก.ต้ามสัมาช่ ก ก.สัามารถ สัวมห้มวกนื่�!าเง นื่ ควบัค�มบัที่บัาที่ข่องห้�วห้นื่�าไดิ้�เช่�นื่ก�นื่ ต้�วอย่�างค�าถามที่��ผู้��สัวมห้มวกนื่�!าเง นื่สัามารถนื่�าไปัใช่�ไดิ้� ไดิ้�แก� เร��องนื่�!ต้�องการค ดิ้แบับัไห้นื่ ข่�!นื่ต้อนื่ข่อง เร��องนื่�!ค�ออะไร เร��องนื่�!จะสัร�ปัอย่�างไร ข่อบัเข่ต้ข่องปั�ญห้าค�ออะไร ข่อให้�ค ดิ้ว�าเราต้�องการอะไร แล้ะให้�เก ดิ้ผู้ล้อย่�างไร

Page 8: หมวกความคิด 6ใบ

เราก�าล้�งอย่��ในื่ปัระเดิ้.นื่ที่��ก�าห้นื่ดิ้ห้ร�อไม� เปั,นื่ต้�นื่ ผู้��สัวมห้มวกนื่�!าเง นื่เปัร�ย่บัเสัม�อนื่ผู้��ควบัค�มวงดิ้นื่ต้ร�ที่��จะที่�าให้�ผู้��เล้�นื่ดิ้นื่ต้ร�แต้�ล้ะช่ !นื่บัรรเล้งสัอดิ้ปัระสัานื่ก�นื่ไดิ้�อย่�างไพเราะ ดิ้�งนื่�!นื่ การควบัค�มการค ดิ้จ+งต้�อง เล้�อกใช่�ว ธิ�ค ดิ้ข่องห้มวกแต้�ล้ะใบัอย่�างเห้มาะสัม

กระบวนำก�รคื�ดของ Six Thinking Hats

กระบัวนื่การค ดิ้ข่อง Six Thinking Hats นื่�!นื่ไม�ม�ร�ปัแบับัต้าย่ต้�ว แต้�จะที่�าการค ดิ้โดิ้ย่การสัวมห้มวกที่�ล้ะใบั ซึ่+�งเอดิ้เว ร/ดิ้ เดิ้อ โบัโนื่ ไม�ไดิ้�ก�าห้นื่ดิ้ว�าควรจะสัวมห้มวกสั�อะไรก�อนื่ห้ล้�งเช่�นื่ เร �มจากห้มวกสั�นื่�!าเง นื่ ค�อ สั �งที่��เราปัระสับัอย่�� แล้�วก.ไปัค�นื่ห้าว ธิ�แก�ปั�ญห้านื่�!นื่ๆ ว�าจะม�ที่างออกอย่�างไรบั�าง จากนื่�!นื่จ+งมาต้รวจสัอบัก�บัห้มวกสั�เห้ล้�องว�า ถ�าที่�าอย่�างนื่�!นื่จะม�ปัระโย่ช่นื่/อะไรบั�าง ต้รวจสัอบัก�บัห้มวกสั�ดิ้�าว�าจะม�ปั�ญห้า อ�ปัสัรรคอะไรไห้ม แล้�วนื่�าเอาห้มวกสั�เข่�ย่วมาแก�ห้มวกสั�ดิ้�าอ�กที่� ต้รวจสัอบัก�บัห้มวกสั�แดิ้งว�าถ�กใจที่�กคนื่ห้ร�อไม� ถ�าไม�ก.ห้าห้มวกสั�เข่�ย่วมาแก�อ�กคร�!งห้นื่+�ง แล้�วถ+งข่�!นื่ต้อนื่สัร�ปั ค�อห้มวกสั�นื่�!าเง นื่ ไม�จ�าเปั,นื่ต้�องใช่�ห้มวกที่�กสั�

Page 9: หมวกความคิด 6ใบ

ดิ้�งนื่�!นื่ Six Thinking Hatsจ+งเห้มาะสัมก�บัการปัระช่�มเพ��อที่�าการแก�ปั�ญห้าต้�ดิ้สั นื่ใจต้�างในื่องค/กรไดิ้�อย่�างดิ้� แล้ะม�ปัระสั ที่ธิ ภาพ

ประโยชนำ�ของก�รใช# Six Thinking Hats

1. เนื่��องจากกระบัวนื่การค ดิ้แบับั Six

Thinking Hats เปั,นื่การเร �มค ดิ้ในื่สั �งเดิ้�ย่วก�นื่ แล้ะค ดิ้ร�วมก�นื่ในื่ปัระเดิ้.นื่เดิ้�ย่วก�นื่ ที่�าให้�ล้ดิ้ความข่�ดิ้แย่�งในื่การปัระช่�มล้งไปัไดิ้�มาก2. เนื่��องจากระบับัให้�คนื่ค ดิ้ที่�ล้ะดิ้�านื่ มองที่�ล้ะดิ้�านื่ จากดิ้�านื่ห้นื่+�งไปัมองอ�กดิ้�านื่ห้นื่+�ง ที่�าให้�เห้.นื่ภาพจร งที่��ช่�ดิ้เจนื่ เปั,นื่ผู้ล้ให้�ในื่เก ดิ้การพ จารณาความค ดิ้ให้ม� ๆ ไดิ้�รอบัคอบั 3. การใช่� Six Thinking Hats ช่�วย่ให้�ที่�กคนื่อย่ากม�สั�วนื่ร�วมในื่การแสัดิ้งความค ดิ้เห้.นื่ ที่�าให้�เปั,นื่การดิ้+งเอาศ�กย่ภาพ ข่องแต้�ล้ะคนื่มาใช่�โดิ้ย่ที่��ไม�ร� �ต้�ว4. ช่�วย่ปัระห้ย่�ดิ้เวล้าในื่การปัระช่�ม เนื่��องจาก ที่�กคนื่ในื่ที่��ปัระช่�มม�ความค ดิ้แบับัค��ข่นื่านื่5. จ�าก�ดิ้โอกาสัห้ร�อช่�องที่างสั�าห้ร�บัการโต้�เถ�ย่งห้ร�อโต้�แย่�งก�นื่

Page 10: หมวกความคิด 6ใบ

สี$รปเที่คนื่ คการค ดิ้แบับั six thinking hats จะ

เปั,นื่การรวมความค ดิ้ดิ้�านื่ต้�างๆ ไว�ครบัถ�วนื่ที่�กดิ้�านื่ ระบับัให้�คนื่ค ดิ้ที่�ล้ะดิ้�านื่ มองที่�ล้ะดิ้�านื่ จากดิ้�านื่ห้นื่+�งไปัมองอ�กดิ้�านื่ห้นื่+�ง จะไดิ้�เห้.นื่ภาพจร งที่��ช่�ดิ้เจนื่ ที่�าให้�พ จารณาความค ดิ้ให้ม� ๆ ไดิ้�รอบัคอบั เปั,นื่ผู้ล้ให้�เก ดิ้ความค ดิ้ที่��ม�ปัระสั ที่ธิ ภาพ ดิ้�งนื่�!นื่ การค ดิ้เปั,นื่ที่�กษะที่��สัามารถเร�ย่นื่ร� � ฝึ@กฝึนื่ แล้ะพ�ฒนื่าไดิ้� การใช่�ว ธิ�ค ดิ้แบับัสัวมห้มวกค ดิ้ six thinking hats จะช่�วย่ให้�ผู้��ค ดิ้สัามารถค ดิ้อย่�างเปั,นื่ระบับั ม�ข่� !นื่ต้อนื่ในื่การค ดิ้อย่�าง สัร�างสัรรค/แล้ะสัามารถแก�ไข่ปั�ญห้าในื่สัถานื่การณ/ต้�างๆ ไดิ้�ง�าย่แล้ะรวดิ้เร.วมากข่+!นื่

ตั&วอย'�งองคื�กรท�(ม�ก�รนำ�� Six Thinking Hats

ไปใช#บัร ษ�ที่ ไอบั�เอ.ม ที่��นื่�าว ธิ�การ มาใช่� ที่�าให้�สัามารถ

ล้ดิ้เวล้าในื่การปัระช่�มแต้�ล้ะ คร�!งไดิ้�ถ+ง 75 %

เนื่��องจากเก ดิ้การโต้�เถ�ย่งในื่ที่��ปัระช่�มนื่�อย่ล้ง เพราะไม�นื่�าความค ดิ้ห้ล้าย่ดิ้�านื่มาปัะปันื่ก�นื่ ที่�าให้�ช่�วย่ ปัระห้ย่�ดิ้ เวล้าไดิ้�มาก แล้ะม�องค/กร ข่นื่าดิ้ให้ญ�ห้ล้าย่แห้�งที่��วโล้ก นื่�า Six Thinking Hats ไปัใช่�ให้�เก ดิ้ปัระโย่ช่นื่/ในื่การ พ�ฒนื่าองค/กร

Page 11: หมวกความคิด 6ใบ

นื่อกจากจะม�การนื่�าไปัใช่�ในื่องค/กรต้�างๆ ที่�!งภาคร�ฐแล้ะเอกช่นื่แล้�ว ห้ล้าย่ปัระเที่ศที่��วโล้กย่�งไดิ้�นื่�าการค ดิ้แบับั ใบัไปัใช่�ฝึ@กที่�กษะการค ดิ้ข่องนื่�กเร�ย่นื่ในื่โรงเร�ย่นื่ เช่�นื่ สัห้ร�ฐอเมร กา อ�งกฤษ ออสัเต้รเล้�ย่ อ สัราเอล้ สัว�เดิ้นื่ แล้ะสั งคโปัร/ เปั,นื่ต้�นื่ ในื่บัางปัระเที่ศ เช่�นื่ เวเนื่ซึ่�เอล้า กฎห้มาย่การศ+กษาไดิ้�ก�าห้นื่ดิ้ให้�คร�ที่�กคนื่ต้�องผู้�านื่การฝึ@กห้ล้�กสั�ต้รการ ค ดิ้แบับั Six

Thinking Hats ก�อนื่จ+งจะเข่�าเปั,นื่คร�ไดิ้�สั�าห้ร�บัปัระเที่ศไที่ย่ ไดิ้�ม�เอกช่นื่จ�ดิ้ต้�!งศ�นื่ย่/ความ

ค ดิ้สัร�างสัรรค/ (Creativity Center) ต้ามแนื่วที่างข่อง เดิ้อ โบัโนื่ ข่+!นื่ โดิ้ย่เปั=ดิ้อบัรม ห้ล้�กสั�ต้รการค ดิ้แบับัห้มวก Six Thinking Hats ผู้��ที่��มาเข่�าร�บัการอบัรมสั�วนื่ให้ญ� เปั,นื่ผู้��บัร ห้ารห้ร�อพนื่�กงานื่ข่ององค/กร ธิ�รก จเอกช่นื่ที่��สันื่ใจนื่�าที่�กษะการค ดิ้ดิ้�งกล้�าวไปัพ�ฒนื่าต้นื่เองแล้ะองค/กร สั�าห้ร�บัการนื่�าไปัใช่�ในื่โรงเร�ย่นื่ ในื่ปัระเที่ศไที่ย่ ย่�งไม�ม�โรงเร�ย่นื่ใดิ้นื่�าไปัรวมในื่ห้ล้�กสั�ต้รการเร�ย่นื่การสัอนื่โดิ้ย่ต้รง แต้�ล้ะเปั,นื่ในื่ร�ปัแบับัที่��คร�ซึ่+�งสันื่ในื่โดิ้ย่สั�วนื่ต้�วนื่�าไปั ที่ดิ้ล้องใช่�ก�บัล้�กศ ษย่/ต้นื่ในื่โรงเร�ย่นื่

ต้�วอย่�าง คร�ไที่ย่ที่��ไดิ้�นื่�าว ธิ�ค ดิ้แบับั Six

Thinking Hats ไปัให้�นื่�กเร�ย่นื่ฝึ@กฝึนื่ความค ดิ้ต้าม

Page 12: หมวกความคิด 6ใบ

แนื่วที่างค�อ ฝึ@กฝึนื่ความค ดิ้ต้ามแนื่วที่าง นื่�!ค�อ อาจารย่/ช่าต้ร� สั�าราญ คร�ต้�นื่แบับัสัาข่าภาษาไที่ย่ ข่องสั�านื่�กงานื่คณะกรรมการการศ+กษาแห้�งช่าต้ ปัระจ�าปัB 2541 แห้�งโรงเร�ย่นื่ ค�ร�ช่นื่พ�ฒนื่า อ�าเภอเม�อง จ�งห้ว�ดิ้ย่ะล้า โดิ้ย่ก จกรรม มอบัห้มาย่งานื่ให้�นื่�กเร�ย่นื่อ�านื่ข่�าวห้ร�อบัที่ความ จากห้นื่�งสั�อพ มพ/ แล้�วมาร�วมก�นื่สัร�ปัความค ดิ้โดิ้ย่ต้�!งค�าถามแบับัห้มวก 6 ใบั

สัมม�ต้ ว�า ต้�วอย่�างสัถานื่การณ/ข่�าวที่��นื่�ามาให้�ร�วมว จารณ/ค�อ "ต้�ารวจที่างห้ล้วงจ�บัพ�อค�าย่าบั�า ข่ณะที่��นื่�าย่าบั�ามาจากเช่�ย่งราย่ เพ��อสั�งข่าย่ล้�กค�าที่��กร�งเที่พฯ ไดิ้�ย่าบั�า 25,800 เม.ดิ้" ให้�นื่�กเร�ย่นื่แต้�ล้ะคนื่อ�านื่ข่�าวห้ร�อให้�ร�วมอภ ปัราย่โดิ้ย่ใช่�การค ดิ้แบับั ห้มวก 6 ใบั เปั,นื่ร�ปัแบับัการแสัดิ้งความค ดิ้เห้.นื่หมวกสี�ข�ว คร�จะช่�วย่ต้�!งปัระเดิ้.นื่ ค�าถาม ม��งห้าข่�อม�ล้จร งที่��ปัรากฏในื่ข่�าว ที่�!งนื่�!คร�ต้�องระว�งม ให้�ข่�อค ดิ้เห้.นื่ข่องต้นื่ ปัะปันื่เข่�าไปัในื่ค�าถาม คร�อาจถามว�า ข่�อม�ล้ห้ล้�กๆ ในื่ข่�าวม�อะไรบั�าง นื่�กเร�ย่นื่ต้�องต้อบัค�าถามต้ามข่�อม�ล้ที่��ปัรากฏ นื่�กเร�ย่นื่ต้�องต้อบัว�า"ต้�ารวจที่างห้ล้วงจ�บัพ�อค�าย่าบั�า ไดิ้�ย่าบั�า 25,800 เม.ดิ้ "ห้ากนื่�กเร�ย่นื่ต้อบัว�า "ต้�ารวจที่างห้ล้วงจ�บัพ�อค�าย่าบั�าราย่ให้ญ�" ห้ร�อ"ไดิ้�ย่าบั�าจ�านื่วนื่มห้าศาล้ถ+ง 25,800 เม.ดิ้" จะ

Page 13: หมวกความคิด 6ใบ

เปั,นื่ค�า ต้อบัที่��เก นื่เล้ย่ข่�อม�ล้ความจร ง เพราะบัางข่�อความที่��ปัรากฏค�อ ราย่ให้ญ� ห้ร�อมห้าศาล้ เปั,นื่ความค ดิ้เห้.นื่เพ �มเต้ มสั�วนื่ต้�ว ไม�ม�ในื่เนื่�!อข่�าว ผู้ ดิ้จ�ดิ้ปัระสังค/ข่องการต้ ดิ้แบับัห้มวกสั�ข่าว ซึ่+�งคร�ต้�องช่�!แจงให้�นื่�กเร�ย่นื่ที่ราบัถ+งความ แต้กต้�างดิ้�งกล้�าว หมวกสี�แดง นื่อกจากเห้ต้�ผู้ล้ แล้�ว ธิรรมช่าต้ ข่องคนื่ย่�งปัระกอบัดิ้�วย่อารมณ/ ความร� �สั+ก กระที่��งล้างสั�งห้รณ/ที่��อธิ บัาย่ดิ้�วย่เห้ต้�ผู้ล้ไดิ้�ย่าก อาจกล้�าวไดิ้�ว�าห้มวกสั�แดิ้ง ต้รงก�นื่ข่�ามก�บัห้มวกสั�ข่าว ข่ณะที่��ห้มวกสั�ข่าวเสันื่อข่�อม�ล้ที่��เก ดิ้ข่+!นื่แล้ะไม�สันื่ใจว�าใครจะค ดิ้อย่�างไรก�บัข่�อม�ล้เห้ล้�านื่�!นื่ แต้�ห้มวกสั�แดิ้งไม�สันื่ใจข่�อม�ล้จร ง แต้�สันื่ใจ อารมณ/ความร� �สั+กข่องคนื่ที่��ม�ต้�อข่�อม�ล้นื่�!นื่ๆ คร�ต้�องเปั=ดิ้โอกาสัให้�นื่�กเร�ย่นื่แสัดิ้งความร� �สั+กภาย่ในื่ออกมา เพราะอารมณ/ความร� �สั+กเปั,นื่สั�วนื่ที่��สั�าค�ญย่ �งข่องกระบัวนื่การค ดิ้ แม�คนื่เราพย่าย่ามค ดิ้โดิ้ย่ปัราศจาก อารมณ/ ห้ร�ออคต้ แต้�สั�ดิ้ที่�าย่ที่างเล้�อกการต้�ดิ้สั นื่ในื่ที่��ไดิ้�ม�กข่+!นื่อย่��ก�บัอารมณ/ข่องคนื่อย่�� มาก ดิ้�งนื่�!นื่จ�ดิ้ม��งห้มาย่ข่องการค ดิ้แบับัห้มวกสั�แดิ้ง ก.เพ��อเปั=ดิ้โอกาสัให้�แต้�ล้ะคนื่ ไดิ้�เผู้ย่อารมณ/ความร� �สั+กข่องคนื่ต้�อเร��อง นื่�!นื่ๆ ออกมา ปัระโย่ช่นื่/ที่��ไดิ้�ค�อเราจะไม�นื่�า

Page 14: หมวกความคิด 6ใบ

ความร� �สั+กแล้ะข่�อม�ล้เห้ต้�ผู้ล้มาปัะปันื่ก�นื่จนื่เก ดิ้ความสั�บัสันื่ในื่การค ดิ้ ถ+งต้อนื่นื่�!นื่นื่�กเร�ย่นื่จะแสัดิ้งความค ดิ้ในื่บัที่บัาที่สัวมห้มวกสั�แดิ้ง คร�อาจถามนื่�าว�า นื่�กเร�ย่นื่ร� �สั+กอย่�างไรต้�อข่�าวที่��อ�านื่ เม��อเดิ้.ก สัวมห้มวกความค ดิ้สั�แดิ้ง เดิ้.กอาจใช่� อารมณ/พ�ดิ้ออกมาว�า "พ�อค�าพวกนื่�!ไม�ร� �จ�กกล้�วบัาปั" "พ�อค�าพวกนื่�!ใจร�าย่ฆ่�าคนื่ต้าย่ที่�!ง เปั,นื่ " ห้ร�อ "นื่�าจะย่ งเปั:าให้�ร� �แล้�วร� �รอดิ้" เม��อเดิ้.กแสัดิ้งอารมณ/ความร� �สั+กออกมา แล้�ว คร�จะไดิ้�สั�งเกต้เห้.นื่แล้ะช่�!ให้�เดิ้.กมอง เห้.นื่ว�านื่��ค�ออารมณ/ที่��ม�อย่��ในื่ต้�วมนื่�ษย่/ที่��ม�กม�ผู้ล้ต้�อกระบัวนื่การค ดิ้ข่องคนื่เรา เม��อเดิ้.กร� �เที่�าที่�นื่ก.จะไม�นื่�าอารมณ/ความร� �สั+ก ไปัปัะปันื่ก�บัข่�อม�ล้ความจร งสั�วนื่อ��นื่ หมวกสี�ด�� เปั,นื่การพ จารณาห้ร�อใช่�ว จารณญาณ ต้�!งข่�อสังสั�ย่ก�อนื่จะต้�ดิ้สั นื่ใจเช่��อสั �งใดิ้ล้งไปั การต้ ดิ้แบับัห้มวกสั�ดิ้�าเปั,นื่การ ต้ ดิ้ที่��ม�เห้ต้�ผู้ล้สันื่�บัสันื่�นื่ดิ้�าเนื่ นื่ไปัอย่�าง รอบัคอบั แล้ะผู้��ต้ ดิ้ต้�!งข่�อสังสั�ย่ก�บัสั �งที่��เก ดิ้ข่+!นื่ โดิ้ย่คร�อาจต้�!งค�าถามนื่�า เช่�นื่ ม�ผู้ล้ ปัระโย่ช่นื่/ใดิ้แอบัแฝึงเบั�!องห้ล้�งการค�าย่าบั�าคร�!งนื่�!ห้ร�อไม� เม��อไดิ้�ร�บัค�าถามเห้ล้�านื่�! เดิ้.กๆ จะต้�องค ดิ้ห้าเห้ต้�ผู้ล้มาต้อบัปั�ญห้า เช่�นื่ เดิ้.กอาจต้อบัว�า ถ+งแม�ม�ข่�าวการจ�บัก�มการ

Page 15: หมวกความคิด 6ใบ

ค�าย่าบั�าอย่��เปั,นื่ปัระจ�า แต้�ย่าบั�าย่�งคงแพร�ระบัาดิ้อย่��ที่�กห้นื่แห้�งในื่ปัระเที่ศ ไที่ย่ ที่�!งนื่�!เปั,นื่เพราะผู้��ม�อ ที่ธิ พล้ไดิ้�ร�บัผู้ล้ปัระโย่ช่นื่/จากการค�าย่าบั�า เปั,นื่ต้�นื่หมวกสี�เหลื�อง เห้ม�อนื่ห้มวกสั�ดิ้�าต้รงต้�องอาศ�ย่เห้ต้�ผู้ล้มาสันื่�บัสันื่�นื่ความค ดิ้ แต้�ข่ณะที่��ห้มวกสั�ดิ้�าเปั,นื่การต้�!งข่�อสังสั�ย่ (เร��องราวเปั,นื่เช่�นื่นื่�!จร งห้ร�อม�สั �งใดิ้แอบัแฝึงห้ร�อ ไม � ) ห้มวกสั�เห้ล้�องจะค ดิ้ถ+งแง�บัวก เต้.มไปัดิ้�วย่ความห้ว�ง แต้�ความห้ว�งนื่�!นื่ ต้�องอย่��บันื่พ�!นื่ฐานื่ข่องความเปั,นื่เห้ต้�เปั,นื่ผู้ล้ดิ้�วย่ ห้ร�ออาจพ�ดิ้ไดิ้�ว�าการค ดิ้แบับัห้มวกสั�เห้ล้�อง ค�อการมองไปัข่�างห้นื่�า ถามต้นื่ เองว�าถ�าที่�าสั �งนื่�!แล้�ว จะเก ดิ้ปัระโย่ช่นื่/ห้ร�อผู้ล้ดิ้�อย่�างไร คร�อาจต้�!งค�าถาม เช่�นื่ ข่�าวนื่�!สัะที่�อนื่ปัรากฏการณ/ดิ้�านื่บัวกอย่�างไรบั�าง ห้ร�อควรที่�าเช่�นื่ไร เพ��อคล้��คล้าย่สัถานื่การณ/การค�าย่าบั�าในื่ปัระเที่ศไที่ย่ เม��อนื่�กเร�ย่นื่สัวมห้มวกความค ดิ้สั�เห้ล้�อง เดิ้.กจะต้�องห้าเห้ต้�ผู้ล้ดิ้�านื่บัวกมาแสัดิ้ง เช่�นื่ระย่ะนื่�!ม�ข่�าวการจ�บัพ�อค�าย่าบั�าไดิ้�บั�อย่ คร�!งมากข่+!นื่ เปั,นื่เพราะม�การรณรงค/ให้� ห้ล้าย่ฝึFาย่ร�วมม�อก�นื่ แล้ะผู้��ร�กษากฎห้มาย่เอาจร งเอาจ�งมากข่+!นื่ในื่การปัราบัปัราม ถ�าที่�กฝึFาย่เอาจร งเอาจ�งเพ �มข่+!นื่อ�ก โดิ้ย่ค ดิ้ถ+งปัระโย่ช่นื่/ข่องช่าต้ เปั,นื่ห้ล้�ก ปั�ญห้า ย่าบั�าก.จะที่�เล้าเบัาบัางล้งในื่ที่��สั�ดิ้ เปั,นื่ต้�นื่

Page 16: หมวกความคิด 6ใบ

หมวกสี�เข�ยว ค�อความค ดิ้ที่��สัร�างสัรรค/ นื่�ามาซึ่+�งที่างเล้�อกให้ม� แล้ะว ธิ�แก�ปั�ญห้าให้ม� เดิ้.กจะต้�องต้�!งข่�อเสันื่อแนื่ะความค ดิ้ห้ร�อ ม�มมองให้ม�ๆ ข่องต้นื่ออกมาห้มวกสั�เข่�ย่ว ต้�างจากห้มวกสั�เห้ล้�องแล้ะห้มวกสั�ดิ้�าต้รงข่�อเสันื่อแนื่ะห้ร�อแนื่วค ดิ้แบับัห้มวกสั�เข่�ย่วไม�ต้�องม�เห้ต้�ผู้ล้ที่��ห้นื่�กแนื่�นื่มา สันื่�บัสันื่�นื่ เปั,นื่เพ�ย่งการนื่�าเสันื่อแนื่วค ดิ้ให้ม�ๆ ข่+!นื่สั�าห้ร�บัการสั�ารวจต้รวจสัอบัความเปั,นื่ไปัไดิ้�ข่องแนื่วค ดิ้นื่�!นื่ต้�อไปั คร�อาจต้�!งค�าถาม เข่�นื่ อ�านื่ข่�าวเก��ย่วก�บัย่าบั�าแล้�ว นื่�กเร�ย่นื่ค ดิ้ว�าจะม�แนื่วที่างใดิ้บั�างที่��จะปั:องก�นื่ ไม�ให้�ช่�มช่นื่ข่องเราม�คนื่เสัพย่/แล้ะข่าย่ย่าบั�า เดิ้.กๆ ร�วมก�นื่ค ดิ้ห้าห้นื่ที่างแก�ไข่ ที่��แปัล้กแห้วกแนื่วจากความค ดิ้เก�าๆ ที่��เคย่ม�ผู้��เสันื่อมา ห้นื่�าที่��คร�ค�อต้�องกระต้��นื่ให้�เดิ้.กกล้�าแสัดิ้งความค ดิ้ ที่��แปัล้กให้ม� เช่�นื่ เดิ้.กๆ อาจเสันื่อความค ดิ้เร��องการรณรงค/ให้�ช่�มช่นื่ห้ร�อห้ม��บั�านื่ข่องต้นื่เปั,นื่เข่ต้ปัล้อดิ้ย่าบั�า โดิ้ย่ที่�กบั�านื่ต้�องช่�วย่ก�นื่ สัอดิ้สั�องดิ้�ความเคล้��อนื่ไห้วข่องการซึ่�!อข่าย่ย่าบั�าในื่ช่�มช่นื่ อย่�างจร งจ�ง ให้�กล้าย่เปั,นื่ช่�มช่นื่ "ปัล้อดิ้ย่าบั�า" เพ��อเปั,นื่แบับัอย่�างให้�ช่�มช่นื่อ��นื่ๆ ที่��วปัระเที่ศ จากนื่�!นื่คร�แบัะนื่�กเร�ย่นื่จ+งถกก�นื่ถ+งความเปั,นื่ไปัไดิ้�แล้ะว ธิ�การที่��จะที่�าให้�เก ดิ้ ผู้ล้ในื่ที่างปัฏ บั�ต้ ต้�อไปั เปั,นื่ต้�นื่

Page 17: หมวกความคิด 6ใบ

หมวกสี�ฟ้*� เปั,นื่ห้มวกค ดิ้ข่องการวางแผู้นื่ การจ�ดิ้ล้�าดิ้�บัข่�!นื่ต้อนื่ ห้มวกสั�ฟ:าจะเปั,นื่เห้ม�อนื่ปัระธิานื่ข่องที่��ปัระช่�มเปั,นื่ผู้��บัอกว�า เม��อไรควรสัวม ห้มวกสั�ใดิ้ ห้ร�อเปัล้��ย่นื่ ไปัสัวมห้มวกสั�ใดิ้ ห้มวกสั�อ��นื่ๆ จะม��งค ดิ้ถ+งเนื่�!อห้าสัาระข่องข่�อม�ล้ แต้�เม��อค ดิ้แบับัห้มวกสั�ฟ:า ผู้��ค ดิ้จะม��งสั�งเกต้กระบัวนื่การค ดิ้ข่องต้นื่โดิ้ย่ที่��วๆ ไปั การค ดิ้แบับั ห้มวกสั�ฟ:าจะควบัค�ม ปัระเดิ้.นื่ต้�างๆ อาที่ เช่�นื่ ถ+งต้อนื่นื่�!เราก�าล้�งค ดิ้แบับัใดิ้อย่�� แล้ะค�นื่ห้นื่�าไปัถ+งไห้นื่แล้�ว อะไรค�อข่�อสัร�ปัที่��ไดิ้�จากการค ดิ้ที่บั ที่วนื่ห้ล้าย่ร�ปัแบับั(ห้ล้าย่ห้มวกความค ดิ้) แล้ะม�ข่�อนื่�าสั�งเกต้ห้ร�อข่�อที่�วงต้ งใดิ้บั�าง (เช่�นื่ ก�าล้�งห้ล้งปัระเดิ้.นื่อย่��ห้ร�อไม� ห้ร�อใช่�ความค ดิ้แบับั ห้มวกสั�แดิ้งมากไปัห้ร�อไม�) คร�อาจแนื่ะนื่�าให้�นื่�กเร�ย่นื่ต้�!งข่�อสั�งเกต้ว�า พวกเข่าก�าล้�งใช่�เวล้ามากเก นื่ก�บัการโต้�เถ�ย่งในื่จ�ดิ้ใดิ้จ�ดิ้ห้นื่+�งห้ร�อไม� ห้ร�อจนื่ข่ณะนื่�!นื่�กเร�ย่นื่อภ ปัราย่ก�นื่ถ+งแต้�ที่างเล้�อกเดิ้�ย่ว นื่�กเร�ย่นื่ควรพ จารณาก�นื่ถ+งที่างเล้�อกอ��นื่ๆ ดิ้�วย่ห้ร�อไม� เปั,นื่ต้�นื่

เอกสี�รอ#�งอ�ง

การค ดิ้แบับัห้มวก 6 ใบั. 2545. [ออนื่ไล้นื่/]. เข่�าถ+งไดิ้�จาก :

Page 18: หมวกความคิด 6ใบ

http://www.montfort.ac.th/mcs/dept/develop/News6hat.htmlการพ�ฒนื่ากระบัวนื่การค ดิ้.2006. ห้นื่�า 20-22.

[ออนื่ไล้นื่/]. เข่�าถ+งไดิ้�จาก :http://khom-paya.com/think.pdf

จ�ดิ้ปัระกาย่ การค ดิ้อย่�างเปั,นื่ระบับัดิ้�วย่เที่คนื่ ค ห้มวก 6 สั�. (วารสัาร). กร�งเที่พฯ : สัาย่ใย่สั�งคม (12).2549นื่ว�ต้กรรมการเร�ย่นื่ร� �. 2543.[ออนื่ไล้นื่/]. เข่�าถ+งไดิ้�จาก :

http://www.vanessa.ac.th/2548/my_map/brain.htmSix Thinking Hats. ณ ที่ฐา แสัวงที่อง 2006.

[ออนื่ไล้นื่/]. เข่�าถ+งไดิ้�จาก :

www.stabundamrong.go.th/journal/journal15/155.docSix Thinking Hats. 2006. [ออนื่ไล้นื่/]. เข่�าถ+งไดิ้�จาก :

http://en.wikipedia.org/wiki/Six_Thinking_Hats

Page 19: หมวกความคิด 6ใบ

Six Thinking Hats. 2001. [ออนื่ไล้นื่/]. เข่�าถ+งไดิ้�จาก :

http://www.nationejobs.com/content/learn/quickcourse/template.asp?conno=4