บทที่ 7 โรคในพืชไร่

55
จจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจ จจ จจจจ จจจจจจจ จจจ จจจจจจจจจ จจจจจจจ

Upload: umaporn-mamark

Post on 16-Aug-2015

81 views

Category:

Education


1 download

TRANSCRIPT

จงบอกชื่��อโรคพื�ชื่ที่��สำ��ค�ญใน ข้��ว ข้��วโพืด มั�นสำ��ปะหลั�ง แลัะอ�อย

โรคในพื�ชไรโรคในพื�ชไร

ลั�กษณะอ�ก�รข้องโรคอ�จแบ$งเป&นกลั'$มัใหญ$ ๆ ได�ด�งน�*

1. ต้�นเต้�*นแคระแกรน 2 . ใบมั�สำ�ผิ-ดปกต้- เชื่$น เหลั�อง หร�อด$�งซี�ด 3 . ต้�ยเป&นจ'ด ๆ ต้�มัเน�*อเย�อ เชื่$น ใบจ'ด ใบข้�ด หร�อใบ

แห�ง 4 . อ�ก�รเห��ยวเน��องจ�กก�รอ'ดต้�นข้องที่$อน�*�ที่$ออ�ห�ร 5 . สำ$วนข้องพื�ชื่ผิ-ดปกต้- เชื่$น โรคดอกกระถิ-น

โรคร�กปมั ฯลัฯ

โรคข้�าวโรคข้�าว

สาเหตุ�: เช��อรา Pyricularia grisea Sacc.

โรคไหม้�ระบาดในแปลงกล�า

อาการแผลร!ปตุาตุรงกลางม้"ส"เทา

อาการโรคไหม้�ในระยะข้�าวออกรวง

(โรคเนาคอรวง)

โรคใบไหม้�

ลั�กษณะอ�ก�ร

ระยะกล�า ใบมั�แผิลั จ'ดสำ�น�*�ต้�ลัคลั��ยร1ปต้� มั�สำ�เที่�อย1$ต้รงกลั�งแผิลั คว�มักว��งข้องแผิลัประมั�ณ 2-5 มั-ลัลั-เมัต้ร แลัะคว�มัย�วประมั�ณ 10-15 มั-ลัลั-เมัต้ร แผิลัสำ�มั�รถิข้ย�ยลั'กลั�มัแลัะกระจ�ยที่��วบร-เวณใบ ถิ��โรคร'นแรงกลั��ข้��วจะแห�งฟุ'บต้�ย อ�ก�รคลั��ยถิ1กไฟุไหมั�

ระยะแตุกกอ อ�ก�รพืบได�ที่��ใบ ข้�อต้$อข้องใบ แลัะข้�อต้$อข้องลั��ต้�น ข้น�ดแผิลัจะใหญ$กว$�ที่��พืบในระยะกลั�� แผิลัลั'กลั�มัต้-ดต้$อก�นได�ที่��บร-เวณข้�อต้$อ ใบจะมั�ลั�กษณะแผิลัชื่�*�สำ�น�*�ต้�ลัด�� แลัะมั�กหลั'ดจ�กก�บใบเสำมัอ ระยะคอรวง (ระยะออกรวง) ถิ��ข้��วเพื-�งจะเร-�มัให�รวง เมั��อถิ1กเชื่�*อร�เข้��ที่��ลั�ย เมัลั3ดจะลั�บหมัด แต้$ถิ��เป&นโรคต้อนรวงข้��วแก$ใกลั�เก3บเก��ยว จะปร�กฏรอยแผิลัชื่�*�สำ�น�*�ต้�ลัที่��บร-เวณคอรวง ที่��ให�เปร�ะห�กง$�ย รวงข้��วร$วงหลั$นเสำ�ยห�ยมั�กการแพืรระบาด พืบโรคในแปลังที่��ต้�นข้��วหน�แน$น ที่��ให�อ�บลัมั ถิ��ใสำ$ป'5ยสำ1งแลัะมั�สำภ�พืแห�งในต้อนกลั�งว�นแลัะชื่�*นจ�ดในต้อนกลั�งค�น น�*�ค��งย�วน�นถิ7งต้อนสำ�ยร�ว 9 โมัง ถิ��อ�ก�ศค$อนข้��งเย3น อ'ณหภ1มั-ประมั�ณ 22-25 oC ลัมัแรงจะชื่$วยให�โรคแพืร$กระจ�ยได�ด�

- ใชื่�พื�นธุ์':ต้��นที่�นโรค เชื่$นภ�คกลั�ง เชื่$น สำ'พืรรณบ'ร� 1 สำ'พืรรณบ'ร� 2 สำ'พืรรณบ'ร�

60 สำ'พืรรณบ'ร� 90 ชื่�ยน�ที่ 1 ปร�จ�นบ'ร� 1 พืลั�ยง�มั คลัองหลัวง 1 พื-ษณ'โลัก 1

ภ�คเหน�อแลัะต้ะว�นออกเฉี�ยงเหน�อ เชื่$น สำ'ร-นที่ร: 1 เหน�ยวอ'บลั 2 เหน�ยวแพืร$ สำ�นป�ต้อง 1 ห�งย� 71 ก1�เมั�องหลัวง ข้�วโปร$งไคร� น�*�ร1

ภ�คใต้� เชื่$น ดอกพืยอมั

การป%องก&นก'าจั&ด

- หว$�นเมัลั3ดพื�นธุ์':ในอ�ต้ร�ที่��เหมั�ะสำมั ค�อ 15-20 ก-โลักร�มั / ไร$ ควรแบ$งแปลังให�มั�ก�รระบ�ยถิ$�ยเที่อ�ก�ศด� แลัะไมั$ควรใสำ$ป'5ยไนโต้รเจนสำ1งเก-นไป ถิ��ถิ7ง 50 ก-โลักร�มั / ไร$ โรคไหมั�จะพื�ฒน�อย$�งรวดเร3ว

- คลั'กเมัลั3ดพื�นธุ์':ด�วยสำ�รป=องก�นก��จ�ดเชื่�*อร� เชื่$น ค�ซี1กะมั�ยซี-น ไต้รไซีคลั�โซีลั ค�ร:เบนด�ซี-มั โปรคลัอลั�สำ ต้�มัอ�ต้ร� ที่��ระบ'ใน

- แหลั$งที่��เคยมั�โรคระบ�ดแลัะพืบแผิลัโรคไหมั�ที่��วไป 5 เปอร:เซี3นต้:ข้องพื�*นที่��ใบ ควรฉี�ดพื$นสำ�รป=องก�นก��จ�ดเชื่�*อร� เชื่$น ค�ซี1กะมั�ยซี-น อ-ด-เฟุนฟุอสำ ไต้รไซีคลั�โซีลั ไอโซีโปรไธุ์โอเลัน ค�ร:เบนด�ซี-มั ต้�มัอ�ต้ร�ที่��ระบ'

โรคใบจั�ดส"น'�าตุาลสาเหตุ�: เช��อรา Bipolaris oryzae

อาการใบจั�ดส"น'�าตุาลท")ใบ

พืบม้าก: นาน'�าฝน และ นาชลประทาน

อาการ: เก+ดแผลท")ใบข้�าว ในระยะแตุกกอม้"ล&กษณะเป.นจั�ดส"

น'�าตุาล ร!ปกลม้หร�อร!ปไข้ ข้อบนอกส�ดข้องแผลม้"ส"เหล�อง หร�อรอยเป/� อนคล�ายสน+ม้กระจั&ดกระจัาย

ท&)วไปบนใบข้�าว

โรคใบข้"ดส"น'�าตุาลสาเหตุ�: เช��อรา Cercospora oryzae I. Miyakeพืบม้าก: นาน'�าฝน และ นาชลประทาน

อาการ: กษณะแผลท")ใบม้"ส"น'�าตุาลเป.นข้"ด ๆ ข้นานไปก&บเส�นใบข้�าว ม้&กพืบในระยะข้�าวแตุกกอ แผลไม้กว�างตุรงกลางเล1กและไม้ม้"รอยช'�าท")แผล ตุอม้าแผลจัะข้ยายม้าตุ+ด

ก&นการแพืรระบาด สำปอร:ข้องเชื่�*อร� ปลั-วไปก�บลัมั แลัะย�งสำ�มั�รถิต้-ดไปก�บเมัลั3ด

โรคกาบใบเนาสาเหตุ�: เชื่�*อร� Sarocladium oryzae

พืบม้าก: นาชลประทาน อาการ: ข้�าวแสดงอาการในระยะตุ&�งท�องโดยเก+ดแผลส"น'�าตุาล

ด'าบนกาบหอรวง ข้นาดแผลประม้าณ - 27 x 4-18

ม้+ลล+เม้ตุร ตุรงกลางแผลม้"กล�ม้เส�นใยส"ข้าวอม้ชม้พื! แผลน"�จัะข้ยายตุ+ดตุอก&นท'าให�บร+เวณกาบห��ม้รวงม้"

ส"น'�าตุาลด'าและรวงข้�าวสวนใหญ่โผลไม้พื�นกาบห��ม้รวง หร�อโผลได�บางสวน ท'าให�เม้ล1ดล"บและม้"ส"ด'า

การแพืรระบาด ชื่�*อร�น�*ต้-ดอย1$บนเมัลั3ดได�น�น นอกจ�กน�* พืบว$� ไรข้�ว ซี7�งอ�ศ�ยด1ดก-นน�*�เลั�*ยงต้�นข้��วในบร-เวณ“ ”ก�บใบด��นใน สำ�มั�รถิเป&นพื�หะชื่$วยที่��ให�โรคแพืร$ระบ�ดได�ร'นแรง แลัะกว��งข้ว�งย-�งข้7*น

โรคเม้ล1ดดาง

พืบม้าก: ในนาชลประทาน

สาเหตุ�: เช��อรา Curvularia lunata (Wakk) Boed.

อาการ: - แผลเป.นจั�ดส"น'�าตุาลหร�อด'า หร�อส"เทาปนชม้พื! ท")เม้ล1ดบนรวงข้�าว การเข้�าท'าลายม้&กอย!ในชวงดอกข้�าวเร+)ม้โผลจัากกาบห��ม้รวงจันถึ5ง ระยะเม้ล1ดข้�าวเร+)ม้เป.นน'�านม้ อาการเม้ล1ดดางจัะปรากฏเดนช&ดในระยะใกล�เก1บเก")ยวการแพืรระบาด เชื่�*อร�สำ�มั�รถิแพืร$กระจ�ยไปก�บลัมั ต้-ดไปก�บ

เมัลั3ด แลัะอ�จสำ�มั�รถิแพืร$กระจ�ยในย'�งฉี�งได�

โรคถึอดฝ7กดาบ

ล&กษณะตุ�นข้�าวเป.นโรคถึอดฝ7กดาบ

เช��อราท")ข้�อข้องตุ�นข้�าวรากท")ข้�อเหน�อน'�า

พืบม้าก: นาน'�าฝน สาเหตุ�: เช��อรา Fusarium fujikuroi

Nirenberg

อาการ:- ตุ�นข้�าวม้"ส"เข้"ยวออนซี"ด

ตุ�นผอม้ และส!งกวากล�าข้�าวปกตุ+

- รากเนาช'�า- หากไม้ร�นแรงอาการจัะแสดงเม้�)ออาย� 15-45 ว&นหล&งจัากย�ายไปป7กด'า โดยจัะเก+ดรากแข้นงท")ข้�อล'าตุ�น

ตุรงระด&บน'�า

โรคใบส"ส�ม้สาเหตุ�: เช��อไวร&ส

พืบม้าก: ในนาชลประทาน ภาคกลาง

เพืล"�ยจั&กจั&)นส"เข้"ยว

อาการข้องโรคใบส"ส�ม้

พืาหะ: เพืล"�ยจั&กจั&)นส"เข้"ยว

อาการ: - ในระยะกล�าถึ5งระยะแตุกกอจัะเส"ยหายม้าก - ใบข้�าวจัะเร+)ม้ม้"ส"เหล�องสล&บเข้"ยว ตุอม้าจัะเปล")ยนเป.นส"

เหล�อง ปลายใบเข้�าหาโคนใบ - ตุ�นเตุ"�ยแคระแกรน ชวงล'าตุ�นส&�นกวาปกตุ+ม้าก

- ถึ�าไม้ตุายจัะออกรวงลาช�ากวาปกตุ+ ให�รวงเล1ก หร�อไม้ออกรวงเลย

โรคดอกกระถึ+นสาเหตุ�: เช��อรา Ustilaginoidea

virensอาการ: เร+)ม้เป.นโรคระยะตุ&�งท�อง-ออกรวง เช��อราเข้�าท'าลายท")เม้ล1ดข้�าว สร�างกล�ม้เส�นใยและ สปอร:ปกคล�ม้เม้ล1ดข้�าว ม้"อาการบวม้โตุคล�ายดอกกระถึ+น

ส�เด�อนฝอยรากปม้ (Root-knot Nematode)พืบม้าก ใน น�น�*�ฝน ที่��ดอน ภ�คเหน�อ แลัะ ภ�คต้ะว�นออกเฉี�ยงเหน�อสาเหตุ' ไสำ�เด�อนฝอยร�กปมั Meloidogyne graminicola อาการ มั�กเก-ดก�บแปลังกลั��ซี7�งปลั$อยให�น�*�แห�ง

โรคเมั�ต้อซี�ง

อาการ เร-�มัพืบอ�ก�รเมั��อข้��วอ�ย'ประมั�ณ 1 เด�อน หร�อ ระยะแต้กกอ ต้�นข้��วจะแสำดงอ�ก�รคลั��ยข้�ดธุ์�ต้'ไนโต้รเจน ต้�นแคระแกร3น ใบซี�ดเหลั�องจ�กใบลั$�งๆ มั�อ�ก�รโรคใบจ'ดสำ�น�*�ต้�ลั จะพืบในข้ณะที่��ข้บวนก�รเน$�สำลั�ยข้องเศษซี�กพื�ชื่ในน�ย�งไมั$สำมับ1รณ: ที่��ให�เก-ดสำ�รพื-ษเป&นสำ�รซี�ลัไฟุด:ไปที่��ลั�ยร�กข้��ว จะเก-ดอ�ก�รร�กเน$�ด�� ร�กจ7งไมั$สำ�มั�รถิด1ดธุ์�ต้'อ�ห�รจ�กในด-นได� ต้�นข้��วจ7งแสำดงอ�ก�รข้�ดธุ์�ต้'อ�ห�ร ในข้ณะเด�ยวก�นมั�กจะพืบต้�นข้��วสำร��งร�กใหมั$ในระด�บเหน�อผิ-วด-น ซี7�งต้�นเหต้'ข้องป?ญห�เก-ดจ�กเกษต้รกรที่��น�อย$�งต้$อเน��อง ไมั$มั�ก�รพื�กน� แลัะเก-ดก�รหมั�กข้องต้อซี�งระหว$�งข้��วแต้กกอ การแพืรระบาด เน��องจ�กเป&นโรคที่��ไมั$มั�เชื่�*อสำ�เหต้' จ7งไมั$มั�ก�รระบ�ดต้-ดต้$อก�น

โรคในข้�าวโพืด

โรคราน'�าค�าง Peronosclerospora sorghi                             เข้��ที่��ลั�ย ข้��วโพืดต้�*งแต้$งอกจนถิ7งอ�ย'ประมั�ณ 1 เด�อน ในระยะที่��มั�ฝนต้กชื่'ก ลั�กษณะอ�ก�รเป&นที่�งย�วสำ�เหลั�องแคบๆ ไปต้�มัคว�มัย�วข้องใบหร�อเป&นแบบ systemic เห3นเป&นที่�งลั�ยสำ�เหลั�อง เข้�ยวอ$อน สำลั�บก�นเป&นที่�งย�ว เมั��อน�นเข้�� รอยสำ�เหลั�องจะเปลั��ยนเป&นสำ�น�*�ต้�ลัเก-ดเป&นอ�ก�รใบไหมั� แห�งต้�ยในที่��สำ'ด บร-เวณผิ-วใบโดยเฉีพื�ะด��นลั$�งจะมั�เสำ�นใยสำ�ข้�ว ข้องเชื่�*อร� จ�บเป&นฝ=�เห3นได�ชื่�ดเจน ในต้อนเชื่��ต้ร1 $ซี7�งมั�น�*�ค��งจ�ด ลั��ต้�นแคระแกรน ต้�นเต้�*ย ใบผิอมั ข้�อสำ�*น ฝ?กมั�กมั�ข้น�ดเลั3กลัง เมัลั3ดต้-ดน�อยหร�อไมั$ต้-ดเลัย ชื่$อดอกหร�อยอดอ�จจะแต้กเป&นพื' $มั

โรคร�สำน-มั Puccinia polysora        ป?จจ'บ�นเป&นโรคที่��มั�คว�มั สำ��ค�ญที่��สำ'ดก$อให�เก-ดคว�มัเสำ�ยห�ยต้$อผิลัผิลั-ต้ข้��วโพืด ที่��มั�ก�รปลั1กอย$�งต้$อเน��องเข้��ที่��ลั�ยข้��วโพืดในระยะออกดอก ร'นแรงที่��สำ'ดในฤด1ปลั�ยฝน(สำ.ค - .พื.ย .) ลั�กษณะแผิลัเป&นต้'$มัสำ�น�*�ต้�ลัแดงน1นจ�กผิ-ว ลั�กษณะแผิลัค$อนข้��งกลัมัถิ7งร1ปไข้$ แผิลัจะน1นที่�*งสำองด��นข้องใบ เมั��อเก-ดมั�กข้7*นจะด�นโปBงออก เมั��อเจร-ญเต้3มัที่��ต้รงกลั�งแผิลัก3จะปร-แยกออก สำ�สำ�มัคลั��ยสำน-มัเหลั3ก ใบข้��วโพืดที่��เก-ดแผิลัมั�กข้7*นจะซี�ดเหลั�องแลัะแห�งในที่��สำ'ด ถิ��สำภ�พืแวดลั�อมัเหมั�ะสำมั พื�นธุ์':อ$อนแอ ใบจะไหมั�แห�งภ�ยใน 1 สำ�ปด�ห:

โรคใบไหมั�แผิลัเลั3ก Bipolaris maydis        เข้��ที่��ลั�ยข้��วโพืดได�ที่'กระยะ ก�รเจร-ญเต้-บโต้สำภ�พืแวดลั�อมัที่��เหมั�ะสำมั สำภ�พือ�ก�ศร�อนชื่�*น ลั�กษณะอ�ก�รแผิลัจะเป&นร1ปสำ��เหลั��ยมัผิ�นผิ��ต้�มัคว�มัย�วข้องใบ ข้อบแผิลัเป&นสำ�น�*�ต้�ลัแดง ไมั$เร�ยบสำมั���เสำมัอ แลัะถิ1กจ��ก�ดด�วยเสำ�นใบ เมั��อเป&นหลั�ยๆ แผิลัเก-ดต้-ดต้$อก�นจะที่��ให�เก-ดใบไหมั� นอกจ�กน�*ย�งเป&นได�ก�บสำ$วนอ��นๆ อ�ก เชื่$น ก�บใบ ก�บฝ?ก ลั��ต้�น แลัะฝ?ก

โรคใบไหมั�แผิลัใหญ$  Bipolaris turcica         เข้��ที่��ลั�ยข้��วโพืดในระยะออก ดอก ร'นแรงที่��สำ'ดในฤด1แลั�ง(ธุ์.ค - . มั�.ค .) แต้$ป?จจ'บ�นเข้��ที่��ลั�ยได�ที่'กฤด1 ลั�กษณะอ�ก�ร ระยะแรกจะเหมั�อนก�บใบไหมั�แผิลัเลั3ก ต้$อมั�ข้ย�ยใหญ$ข้7*น เน�*อเย��อบร-เวณแผิลัเร-�มัแห�งต้�ยเป&นสำ�น�*�ต้�ลั หร�อสำ�เข้�ยวเที่� ลั�กษณะแผิลัไมั$ถิ1กจ��ก�ดด�วยเสำ�นใบ ข้อบแผิลัเร�ยบสำมั���เสำมัอ เมั��อเก-ดแผิลัต้-ดต้$อก�นหลั�ยๆ แผิลัที่��ให�ใบไหมั�ไปที่�*งใบได�

โรคใบจ'ดสำ�น�*�ต้�ลั Physoderma maydis        โดยปกต้-พืบได�ที่��วไปบร-เวณ เสำ�นกลั�งใบจะเห3นเป&นจ'ดสำ�น�*�ต้�ลัเข้�มั ภ�ยหลั�งเชื่�*อร�เข้��ที่��ลั�ยจะที่��ให�ใบห�กพื�บ แต้$ในพื�นธุ์':ที่��อ$อนแอแผิลัจะเก-ดข้7*นบนพื�*นที่��ใบ จะเห3นรอยจ'ดต้-ดๆ ก�น เป&นปD* นสำ�น�*�ต้�ลัเข้�มัที่��ให�ใบไหมั� นอกจ�กน�*นจะเห3นที่��ก�บใบ ลั��ต้�น เปลั�อกห'�มัฝ?ก แลัะชื่$อดอก อ�ก�รจะร'นแรงระยะออกดอก ที่��ให�ผิลัผิลั-ต้ลัดลังอย$�งมั�ก

 โรคไวร�สำ SCMV & MDMV        MDMV โรคไวร�สำใบด$�งแคระ ลั�กษณะเป&นจ'ดเลั3กๆ ประต้�มัคว�มัย�วข้องใบโดยเฉีพื�ะที่��ใบอ$อน ถิ��เป&นในระยะต้�นเลั3กจะที่��ให�ต้�นแคระแกรมั ข้�อสำ�*น ใบเข้�ยวเข้�มั ถิ��เข้��ที่��ลั�ยในระยะต้�นโต้จะที่��ให�ใบเหลั�องซี�ด ชื่ะง�กก�รเจร-ญเต้-บโต้       SCMV โรคไวร�สำใบด$�งอ�อย ลั�กษณะอ�ก�ร ใบด$�งเป&นข้�ดเลั3กๆ สำ�ข้�ว หร�อเหลั�องสำลั�บเข้�ยว ข้น�นไปก�บเสำ�นก�บใบ ในระยะต้�นโต้ ที่��ฝ?กข้��วโพืดจะพืบเปลั�อกเป&นสำ�ข้�วต้�*งแต้$ฝ?กเลั3กจนถิ7งฝ?กใหญ$

 โรคลั��ต้�นเน$� Fusarium moniliforme        โรคน�*เข้��ที่��ลั�ยที่�*งต้�นอ$อน ต้�นแก$ แลัะฝ?ก อ�ก�รที่��ฝ?กจะเห3นเสำ�นใยสำ�ข้�วเน$�ไปที่�*งฝ?กได� ที่��ลั��ต้�นภ�ยหลั�งเชื่�*อเข้��ที่��ลั�ยต้�นจะเห��ยว ด1ลั�กษณะภ�ยนอกลั��ต้�นปลั�องลั$�งๆ จะเห3นเป&นข้�ดๆ รอบลั��ต้�น ฉี�กลั��ต้�นด1เน�*อเย��อภ�ยในจะเป&นสำ�ชื่มัพื1  คว�มัชื่�*น เหมั�ะสำมั สำ$วนที่��ถิ1กที่��ลั�ยจะเป&นสำ�มั$วง ข้ณะต้�นเร-�มัแสำดงอ�ก�รเห��ยวใชื่�มั�อโยกลั��ต้�นจะห�กบร-เวณโคนต้�น แลัะต้�นจะแห�งต้�ย

โรคในมั�นสำ��ปะหลั�ง

ใบไหม้�มั�สำ�เหต้'จ�กบ�กเต้ร� คว�มัเสำ�ยห�ย

30% เมั��อใชื่�ที่$อนพื�นธุ์':จ�กต้�นที่��เป&นโรคมั�ปลั1ก แลัะถิ��อ'ณหภ1มั-ค$อนข้��งสำ1ง คว�มัชื่�*นอ�จที่��คว�มัเสำ�ยห�ยถิ7ง 8 0 % ก�รแพืร$ระบ�ดที่��สำ��ค�ญค�อ ต้-ดไปก�บที่$อนพื�นธุ์': โดยฝนหร�อด-น รวมัที่�*งเคร��องมั�อที่��ใชื่�ในก�รเกษต้รล&กษณะอาการ เร-�มั แรกแสำดงอ�ก�รใบจ'ดเหลั��ยมั ฉี���น�*� ใบไหมั� ใบเห��ยว ย�งไหลั จนถิ7งอ�ก�รยอด เห��ยว แลัะแห�งต้�ยลังมั� นอกจ�กน�*ย�งที่��ให�ระบบที่$อน�*�อ�ห�รข้องลั��ต้�นแลัะร�กเน$�

ใบมั�อ�ก�รจ'ดเหลั��ยมั ฉี���น�*� แลัะแผิลัข้ย�ยต้�ว

โรคแอนแทรคโนสมั�สำ�เหต้'จ�กเชื่�*อร� สำภ�พืที่��มั�คว�มัชื่�*นสำ1งต้-ดต้$อก�นมั�กกว$�

2 สำ�ปด�ห: ในพื�นธุ์':ที่��อ$อนแอ เชื่$นระยอง  72 ระยอง 11 คว�มัเสำ�ยห�ย 80% สำ$วนพื�นธุ์':ที่��ค$อนข้��ง

ที่นที่�น ยอดจะเห��ยวแห�งต้�ยลังมั�ที่��ให�เก-ดมั�ก�รเจร-ญเต้-บโต้ข้องก-�งหร�อยอด ใหมั$ น�*�หน�กผิลัผิลั-ต้จะลัดลังหร�อเก3บเก��ยวลั$�ชื่�� ผิลัผิลั-ต้จะเสำ�ยห�ย 3 0 – 4 0 %ล&กษณะอาการ ใบจะมั� ข้อบใบไหมั�สำ�น�*�ต้�ลัข้ย�ยต้�วเข้��สำ1$กลั�งใบ มั�กปร�กฏก�บใบที่��อย1$ลั$�ง ในต้�วแผิลับนใบจะมั�เมั3ดเลั3ก ๆ สำ�ด��ข้ย�ยต้�วไปต้�มัข้อบข้องแผิลัอ�ก�รไหมั� สำ$วนก��นใบ อ�ก�รจะปร�กฏในสำ$วนโคนก��นใบ จะเป&นแผิลัสำ�น�*�ต้�ลัข้ย�ยต้�วไปต้�มัก��นใบ ที่��ให�ก��นใบมั�ลั�กษณะลั1$ลังมั�จ�ก ยอด หร�อต้�วใบจะห�กงอจ�กก��นใบ เก-ดอ�ก�รใบเห��ยวแลัะแห�งได� สำ$วนลั��ต้�นแลัะ ยอด แผิลัที่��ลั��ต้�นจะเป&นแผิลัที่��ด��ต้รงบร-เวณข้�อต้$อก�บก��นใบแลัะมั�สำภ�พืแวดลั�อมั เหมั�ะสำมั แผิลัจะข้ย�ยต้�วไปสำ1$สำ$วนยอดที่��ให�ยอดเห��ยวแห�งลังมั�

ใบไหมั�จ�กข้อบใบข้ย�ยต้�วเข้��สำ1$กลั�งใบ 

อ�ก�รแผิลัสำ�น�*�ต้�ลัมั�เมั3ดสำ�ด��หร�อสำ�สำ�มั ก��นใบไหมั�แห�งห�ก 

เก+ดจัาก เชื่�*อร� Cercosporidium ingsii ล&กษณะอาการ โดยที่��วไปต้�นที่��เป&นโรคมั�ก�รเจร-ญเต้-บโต้เป&นปกต้- จะพืบอ�ก�รข้องโรคบนใบลั$�ง ๆ มั�กกว$�ใบบนซี7�งมั�อ�ย'น�อยกว$� มั�ร�ยง�นว$�ใบมั�นสำ��ปะหลั�งอ�ย' - 515 ว�น จะที่นที่�นต้$อก�รเก-ดโรค แลัะจะอ$อนแอพืบเป&นโรคได�เมั��ออ�ย'

25 ว�นข้7*นไป โดยเก-ดอ�ก�รใบจ'ดค$อนข้��งเหลั��ยมัต้�มัเสำ�นใบ มั�คว�มัสำมั���เสำมัอ สำ�น�*�ต้�ลั ข้น�ด - 315 มั-ลัลั-เมัต้ร การแพืรระบาด เชื่�*อร�สำ�เหต้'ข้องโรคสำ�มั�รถิอ�ศ�ยอย1$ได�บนใบมั�นสำ��ปะหลั�งที่��ร $วงอย1$ในไร$ แลัะจะข้ย�ยโดยก�รสำร��งสำปอร: เมั��อมั�สำภ�พืแวดลั�อมัที่��เหมั�ะ สำมั สำปอร:เหลั$�น�*จะแพืร$กระจ�ยไปโดยลัมั หร�อเมั3ดฝนพื�ไปต้กบนใบปกต้-

โรค ใบจั�ดส"น'�าตุาล (Brown Leaf Spot)

โรครากหร�อห&วเนาพืบในแหลั$งที่��ด-นระบ�ยน�*�ไมั$ด� หร�อสำภ�พืด-นด�นแลัะฝนต้กชื่'กเก-นไป

โรคห&วเนาเละ เก-ด จ�กเชื่�*อร� ต้�นเห��ยวเฉี� ใบลั$�ง ๆ มั�สำ�เหลั�อง แลัะเห��ยวแห�งหลั'ดร$วงลังมั� สำ$วนใบยอดมั�ข้น�ดเลั3ก ต้�นแคระแกรน ไมั$เจร-ญเต้-บโต้ เมั��อข้'ดร�กด1พืบร�กเน$�เลัะสำ�น�*�ต้�ลั มั�กลั-�นเหมั3น

โรคห&วเนาแห�ง เก-ด จ�กเชื่�*อเห3ดร� ที่��ห�วมั�นสำ��ปะหลั�งจะมั�เสำ�นใยข้องเชื่�*อร�ปกคลั'มั อ�จพืบบร-เวณโคนต้�นด�วย เน�*อในห�วจะเน$�แห�งแลัะเสำ�นใยข้องเชื่�*อร�จะก$อต้�วเป&นดอกเห3ดสำ�ต้$�ง ๆ ได� เชื่$น สำ�ข้�ว สำ�เหลั�อง หร�อสำ�มั นอกจ�กน�*โคนต้�นจะบวมั เน��องจ�กมั�ก�รสำร��งเน�*อเย��อข้7*นมั�ที่ดแที่นสำ$วนที่��ถิ1กที่��ลั�ยไปแลัะอ�จเก-ดร�ก ใหมั$ต้รงบร-เวณเน�*อเย��อที่��บวมั ที่��ให�เก-ดห�วมั�นสำ��ปะหลั�งใหมั$ข้7*นมั� แต้$มั�ข้น�ดเลั3ก

โรคห&วเนาด'า เก-ด จ�กเชื่�*อร� จะมั�ลั�กษณะห�วเน$�สำ�ด��หร�อสำ�น�*�ต้�ลัเข้�มั เน��องจ�กเป&นสำ�ที่��เก-ดจ�กเสำ�นใยข้อง เชื่�*อร� หร�อสำ$วนข้ย�ยพื�นธุ์':แบบไมั$อ�ศ�ยเพืศข้องเชื่�*อร� โรคเนาคอด+น เก-ด จ�กเชื่�*อร� มั�กพืบอ�ก�รในต้�นกลั�� ลั�กษณะต้�นมั�นสำ��ปะหลั�งจะเห��ยวเฉี�ต้�ยแลัะมั�เมั3ดผิ�กก�ด พืร�อมัก�บเสำ�นใยสำ�ข้�วปกคลั'มัสำ$วนข้องโคนต้�นที่��ต้-ดอย1$ก�บผิ-วด-น

เสำ�นใยข้องเชื่�*อร�ก$อต้�วเป&นดอกเห3ดข้7*นอย1$ที่��โคนต้�น

อ�ก�รข้องร�กเน$�แห�งมั�เสำ�นใยข้องเชื่�*อร�

โรคในอ�อย

โรคใบข้�วอ�อยสาเหตุ�ข้องโรค เชื่�*อไฟุโต้พืลั�สำมั� (Phytoplasma)ล&กษณะอาการโรค โรคใบข้�วสำ�มั�รถิเก-ดข้7*นได�ก�บที่'กระยะก�รเจร-ญเต้-บโต้ข้องอ�อย โดยอ�ก�รจะปร�กฎให�เห3นได�ชื่�ดเจนใน

ระยะกลั�� อ�อยแต้กกอฝอยมั�หน$อเลั3ก ๆ ที่��มั�ใบสำ�ข้�วจ��นวนมั�ก คลั��ยกอหญ�� หน$อไมั$เจร-ญเป&นลั�� ห�กอ�ก�รโรคร'นแรงอ�อยจะ

แห�งต้$�ยที่�*งกอในที่��สำ'ด ห�กหน$ออ�อยในกอเจร-ญเป&นลั��ได� ลั��อ�อยที่��ได�จะไมั$สำมับ1รณ: อ�จมั�ใบข้�วที่��ปลั�ยยอด หร�อมั�หน$อข้�ว

เลั3ก ๆ งอกจ�กต้�ข้��งข้องลั�� บ�งคร�*งอ�ก�รข้องโรคจะมั�ลั�กษณะแฝง พืบเสำมัอในอ�อยปลั1กปFแรก โดยอ�อยเป&นโรคเจร-ญเต้-บโต้เป&นลั�� มั�ใบสำ�เข้�ยวคลั��ยอ�อยปกต้- มั�เพื�ยงหน$อข้�วเลั3ก ๆ ที่��โคนกอ แต้$อ�ก�รโรคจะปร�กฎให�ห3นได�ชื่�ดเจนในอ�อยต้อใน

ระยะเวลั�ต้$อมั� รวมัที่�*งแหลั$งระบ�ดที่��สำ��ค�ญข้องโรค ซี7�งเมั��อน��อ�อยที่��มั�อ�ก�รแฝงคลั��ยอ�อยปกต้-ด�งกลั$�วไปปลั1กต้$อ ก3จะที่��ให�โรคระบ�ดต้$อไปได�อย$�งกว��งข้ว�ง อ�ก�รข้องโรคปร�กฎที่�*งบนอ�อยปลั1กแลัะอ�อยต้อ ในบ�งคร�*งพืบว$�อ�อยเป&นโรคต้�*งแต้$เร-�มั

ปลั1ก บ�งคร�*งพืบเมั��อเป&นอ�อยต้อ ที่�*งน�*อ�จจะเน��องจ�กปร-มั�ณข้องเชื่�*อสำ�เหต้'ข้องโรคว$�มั�อย1$มั�กน�อยแค$ไหน พือที่��จะที่��ให�

อ�อยแสำดงอ�ก�รข้องโรคหร�อไมั$

โรคล'าตุ�นเนาแดงและใบข้"ดแดงสาเหตุ�ข้องโรค เชื่�*อร�

Colletotrichum falcatumล&กษณะอาการโรค อ�อยเป&นโรคในระยะที่��ก��ลั�งเจร-ญเต้-บโต้ย$�งปลั�อง แลัะระยะอ�อยแก$ เปลั�อกภ�ยนอกลั��ต้�นเป&นรอยแผิลัสำ�น�*�ต้�ลั ยอดเหลั�อง ปลั�องเห��ยวเน$� ที่��ให�อ�อยต้�ยที่�*งกอ ภ�ยในลั��อ�อยเน$�แดง มั�รอยแต้�มัเลั3ก ๆ สำ�ข้�ว ค��นในรอยแผิลัเป&นระยะ ๆ ในลั�กษณะต้�*งฉี�กก�บคว�มัย�วลั�� รอยแต้�มัข้�วอ�จไมั$ปร�กฏในอ�อยบ�งสำ�ยพื�นธุ์': แผินเน$�เปลั��ยนเป&นสำ�น�*�ต้�ลั เมั��ออ�ก�รโรคร'นแรง เน�*ออ�อยเน$�จะย'บเป&นโพืรง มั�เสำ�นใยเชื่�*อร�สำ�เที่�อ$อนเจร-ญฟุ1อย1$ภ�ยในปลั�อง ในสำภ�พือ�ก�ศชื่�*นเชื่�*อร�จะเจร-ญจ�กภ�ยในลั��เน$�ออกมั�สำ1$ภ�ยนอกลั��อ�อย สำร��งกลั'$มัสำปอร:เห3นเป&นเมั3ดสำ�สำ�มับร-เวณป'Bมัรอบ ๆข้�ออ�อย อ�อยเป&นโรคแสำดงอ�ก�รใบเหลั�อง ยอดแห�ง กอต้�ยในที่��สำ'ด โรคมั�กระบ�ดร$วมัก�บอ�ก�รเห��ยว เร�ยกรวมัก�นว$� โรคเห��ยวเน$�แดง ลั��อ�อยเน$�ชื่�*�สำ�น�*�ต้�ลัปนมั$วง ร�กเน$�ด�� อ�อยแห�งต้�ย

โรคกอตุระใคร�สาเหตุ� : เก-ดจ�กเชื่�*อไฟุโต้พืลั�สำมั� (Phytoplasma)ล&กษณะอาการ : ใบเป&นฝอยคลั��ยกอต้ะไคร� ใบเป&นสำ�เข้�ยวปกต้-หร�อมั�สำ�ซี�ด ใบเลั3กมั�ก ถิ��เป&นระยะอ�อยปลั1กอ�จจะให�ลั��เลั3กกว$�ปกต้- แลัะจ��นวนลั��แต้$ลัะกอน�อย ที่��ให�ผิลัผิลั-ต้แลัะ CCS.(ค$�คว�มัหว�น ) ลัดลัง ในอ�อยต้ออ�จร'นแรงมั�กจนไมั$ได�ลั��เลัย จ��เป&นต้�องไถิที่-*ง เชื่�*อสำ�มั�รถิต้-ดไปก�บที่$อนพื�นธุ์1:ปลั1กได�

โรคแส�ด'าสาเหตุ�ข้องโรค เชื่�*อร� Ustilago scitaminea Sydow.ล&กษณะอาการโรค อ�อยที่��เป&นโรคจะแคระแกร3น แต้กกอคลั��ยต้ะไคร� ใบแคบแลัะเลั3ก ลั��ผิอมัเร�ยวข้�อสำ�*นเต้�*ย สำ$วยยอดสำ'ดข้องหน$อหร�อลั��อ�อยเป&นโรค หร�อยอดสำ'ดข้องหน$ออ�อยที่��งอกจ�กต้�ข้��งข้องลั��เป&นโรค มั�ลั�กษณะคลั��ยแสำ�ย�วสำ�ด�� ซี7�งเก-ดจ�กก�รที่��เชื่�*อร�สำร��งสำปอร:สำ�ด��จ��นวนมั�ก รวมัก�นแน$นอย1$ภ�ยในเน�*อเย��อผิ-วข้องใบยอดสำ'ดที่��มั�วนอย1$ ระยะแรกจะเห3นเย��อบ�ง ๆ สำ�ข้�วห'�มัแสำ�ด��เอ�ไว� จนเมั��อสำปอร:มั�จ��นวนมั�กจะด�นเย��อที่��ห'�มัอย1$ให�หลั'ดออก เห3นผิงสำปอร:สำ�ด��จ��นวนมั�กปกคลั'มัสำ$วนข้องใบยอดที่��มั�วนแน$นจนมั�ลั�กษณะเป&นก��นแข้3งย�ว แสำ�ด��ที่��ปร�กฏอ�จต้�*งต้รง หร�อมั�วนเป=นวง กออ�อยที่��เป&นโรคร'นแรง จะแคระแกร3น แต้กกอมั�ก ลั�กษณะเป&นพื' $มัเหมั�อนกอหญ�� ใบเลั3กแคบ อ�อยไมั$ย$�งปลั�อง ถิ��เป&นร'นแรงมั�ก อ�อยอ�จแห�งต้�ยที่�*งกอได� กอที่��บ�งลั��ในกอเจร-ญเป&นลั�� ลั��อ�อยจะผิอมัลั�บกว$�ลั��อ�อยปกต้- อ�ก�รปร�กฏร'นแรงในอ�อยต้อมั�กกว$�อ�อยปลั1ก

1. จงบอกร�ยชื่��อโรคที่��สำ��ค�ญในพื�ชื่ไร$ 4 ค�อ ข้��ว ข้��วโพืด มั�นสำ��ปะหลั�ง แลัะอ�อย

2. จงบอกอ�ก�ร ก�รแพืร$กระจ�ย เชื่�*อสำ�เหต้' ว-ธุ์�ในก�รป=องก�นก��จ�ดโรคใบไหมั�ในข้��ว