บทท�� 7 การก�าหนดราคาสิ�นค�าในตลาด

การก�าหนดราคาสินค�าในตลาด• โครงสิร�างตลาด (Market Structure)

เศรษฐศาสิตร�จำ�าแนกตลาดออกเป็�น 2 ป็ระเภท ใหญ่"ๆ ค$อ

I. ตลาดแข่"งข่&นสิมบ(รณ์� (Perfect competition)II. ตลาดแข่"งข่&นไม"สิมบ(รณ์� (Imperfect competition)

- ตลาดผู(กข่าด (Pure monopoly)- ตลาดผู(�ข่ายน�อยราย (Oligopoly)- ตลาดก.�งแข่"งข่&นก.�งผู(กข่าด

(Monopolistic competition)

การแบ่�งโครงสิร�างของตลาดพิจารณา จากเง��อนไขต�างๆ ด�งน�

• จำ�านวนผู(�ข่ายในตลาด• ความแตกต"างข่องสิ�นค�า• ความยากง"ายในการเข่�าสิ("ตลาด

ป็ระเภทตลาด จำ�านวนผู(�ข่าย ล&กษณ์ะสิ�นค�า การเข่�าสิ("ตลาดแข่"งข่&นสิมบ(รณ์� มากราย เหม$อนก&นท0กป็ระการ ไม"ม�ข่�อก�ดข่วางผู(กข่าด หน.�งราย เหม$อนก&นท0กป็ระการ ม�ข่�อก�ดข่วางผู(�ข่ายน�อยราย 2-3 ราย แตกต"างก&นแต"ใช้�แทน ได�ยากม�การรวม

ก&นได� กล0"มก.�งแข่"งข่&นก.�งผู(กข่าด มากราย แตกต"างท��ต&วผูล�ตภ&ณ์ฑ์�ไม"ม�ข่�อก�ดข่วาง

ตลาดแข�งข�นสิมบ่"รณ# ม�ล�กษณะด�งน� • ม�ผู(�ซื้$4อและผู(�ข่ายจำ�านวนมากราย• ล&กษณ์ะข่องสิ�นค�าม�ล&กษณ์ะใกล�เค�ยงก&นมาก

(homogeneous product)• การเข่�าออกจำากตลาดท�าได�โดยเสิร� (free

entry)เง$�อนไข่ 3 ข่�อข่�างต�น ท�าให�ผู(�ข่ายไม"สิามารถก�าหนดราคาสิ�นค�าได�

• ผู(�ซื้$4อและผู(�ข่ายต"างม�ความร( �เร$�องตลาดเป็�นอย"างด� (perfect knowledge)

• การเคล$�อนไหวข่องสิ�นค�าและป็6จำจำ&ยการผูล�ตเป็�นไป็อย"างเสิร� (free mobility)

ล�กษณะของเสิ�นอ&ปสิงค#ในตลาดแข�งข�นสิมบ่"รณ# ผู้"�ผู้ลตหร�อผู้"�ขายเป*นผู้"�ยอมร�บ่ราคา

0 0 Q

P=D=AR=MR

P

E

D

Qe

S

Pe

P

Pe

ด&ลยภาพิผู้"�ผู้ลตในระยะสิ� นด0ลยภาพข่องผู(�ผูล�ตในตลาดแข่"งข่&นสิมบ(รณ์�ท��

ต�องการก�าไรสิ(งสิ0ด จำะม�เง$�อนไข่ด&งน�4 ค$อ ผูล�ตท��ป็ร�มาณ์การผูล�ต MR = MC

P

10 P e

8

0 Q *100

Q

M R =A R =D =PM C

BA C

A

A V C

Profit = TR-TC, Profit/Q = TR/Q-TC/Q =AR-AC

กรณ�ที่��ผู้"�ผู้ลตได�ร�บ่ก�าไรปกต (Normal Profit)• เง$�อนไข่การผูล�ตท��ผู(�ผูล�ตได�ร&บก�าไรสิ(งสิ0ด

ค$อ MR = MC

กรณ�ที่��ผู้"�ผู้ลตหร�อผู้"�ขายได�ร�บ่ก�าไรเกนปกต

กรณ�ที่��ผู้"�ผู้ลตหร�อผู้"�ขายขาดที่&น

กรณ�ที่��ผู้"�ผู้ลตขาดที่&น• ท��จำ0ด C ผู(�ผูล�ตจำะข่าดท0น ต�นท0นคงท��บาง

สิ"วน• ท��จำ0ด D ผู(�ผูล�ตจำะข่าดท0น ต�นท0นคงท��

ท& 4งหมด

การผู้ลตในระยะยาวของผู้"�ผู้ลตในตลาดแข�งข�นสิมบ่"รณ# ผู้"�ผู้ลตจะได�ร�บ่เฉพิาะก�าไรปกต

P,MR.MC

LAC

LMC

E

0

Pe

QQ*

MR=AR=D=P

LMC=MR, LAC=AR

ตลาดผู้"กขาด(Monopoly)

• โครงสิร�างข่องตลาดผู(กข่าด- ม�ผู(�ผูล�ตหร$อผู(�ข่ายรายเด�ยว- สิ�นค�าข่องผู(�ผูล�ตไม"สิามารถหาสิ�นค�าอ$�นมาทดแทนได�- การเข่�ามาแข่"งข่&นในตลาดท�าไม"ได�- เสิ�นอ0ป็สิงค�ข่องตลาดเป็�นเสิ�นเด�ยวก&บอ0ป็สิงค�ในสิ�นค�าข่องผู(�ผูล�ต

ด&ลยภาพิของผู้"�ผู้ลตในตลาดผู้"กขาด• เง$�อนไข่ข่องผู(�ผูล�ตในตลาดผู(กข่าดท��ท�าให�ได�ร&บ

ก�าไรสิ(งสิ0ด MC = MR

ด&ลยภาพิของผู้"�ผู้ลตในตลาดผู้"กขาด• เง$�อนไข่ข่องผู(�ผูล�ตในตลาดผู(กข่าดท��ท�าให�ได�ร&บ

ก�าไรสิ(งสิ0ด MC = MR

สิร&ป• ตลาดแข�งข�นสิมบ่"รณ#

- ระยะสิ&4น ผู(�ผูล�ตอาจำได�ร&บก�าไรป็กต� ก�าไร เก�นกว"าป็กต� หร$อข่าดท0นก8ได� ข่.4นอย("ก&บ

ต�นท0นข่องผู(�ผูล�ต, ราคาตลาด- ระยะยาว ผู(�ผูล�ตจำะได�ร&บเฉพาะ ก�าไรป็กต� เท"าน&4น

• ตลาดผู้"กขาด - ในระยะสิ&4น ผู(�ผูล�ตจำะได�ร&บก�าไรเก�นป็กต�,

ก�าไรป็กต� หร$อข่าดท0น ข่.4นอย("ก&บต�นท0นข่องผู(�ผูล�ต, ราคาตลาด

-ในระยะยาว ผู(�ผูล�ตม�แนวโน�มจำะได�ร&บ ก�าไรเก�นป็กต�

ตลาดก0�งแข�งข�นก0�งผู้"กขาดและตลาดผู้"�ขายน�อยรายOligopoly and Monopolistic competition

ตลาดก0�งแข�งข�นก0�งผู้"กขาด• ล&กษณ์ะข่องตลาดก.�งแข่"งข่&นก.�งผู(กข่าด

- สิ�นค�าข่องผู(�ข่ายม�ความแตกต"างก&น เช้"น ร(ป็ แบบข่องผูล�ตภ&ณ์ฑ์�ต"างก&น หร$อ การบรรจำ0

ห�บห"อแตกต"างก&น- ม�ผู(�ซื้$4อผู(�ข่ายจำ�านวนมากราย และผู(�ข่ายแต"ละคนสิามารถควบค0มราคาสิ�นค�าได�บ�าง- การแข่"งข่&นทางด�านการข่าย จำะอาศ&ยการโฆษณ์าสิ"งเสิร�มการข่าย-เสิ�นอ0ป็สิงค�ในสิ�นค�าเป็�นเสิ�นทอดลงจำากซื้�าย

มาข่วา ม�ค"าความช้&นเป็�นลบ แต"จำะม�ค"าความย$ดหย0"นมากกว"าตลาดผู(กข่าด

ด&ลยภาพิในระยะสิ� นของผู้"�ผู้ลตในตลาดก0�งแข�งข�นก0�งผู้"กขาด

ด&ลยภาพิในระยะยาวของผู้"�ผู้ลตในตลาดก0�งแข�งข�นก0�งผู้"กขาด

สิร0ป็• ตลาดก.�งแข่"งข่&นก.�งผู(กข่าด

- ระยะสิ&4น ผู(�ผูล�ต ม�แนวโน�มจำะได�ร&บก�าไรเก�นป็กต�

(P is higher than P in Perfect competitive market but lower than P in Monopoly, Q is less than Q in PC but greater than P in Monopoly)- ระยะยาว ผู(�ผูล�ต ม�แนวโน�มจำะได�ร&บก�าไรป็กต�

ตลาดผู(�ข่ายน�อยราย• ม�ผู(�ข่ายเพ�ยง 2-3 รายในตลาด• สิ�นค�าอาจำจำะเหม$อนก&นหร$อแตกต"างก&นก8ได�

แต"สิามารถใช้�ทดแทนก&นได�• ผู(�ผูล�ตข่าดอ�สิระในการก�าหนดราคา ม&กจำะ

รวมห&วก&นต&4งราคาเพ$�อให�ได�ก�าไรสิ(งสิ0ดร"วมก&นด&งน&4นราคาจำะตายต&ว

• เสิ�นอ0ป็สิงค�ข่องสิ�นค�าเป็�นเสิ�นห&กงอ

ด&ลยภาพิของผู้"�ผู้ลตในตลาดผู้"�ขายน�อยราย

ด&ลยภาพิในระยะยาวของผู้"�ผู้ลตในตลาดผู้"�ขายน�อยราย• ป็ร�มาณ์ และ ราคาด0ลยภาพ ข่.4นก&บการ

เป็ล��ยนแป็ลงข่นาดข่องก�จำการ และความยากง"ายท��ผู(�ผูล�ตใหม"จำะเข่�าสิ("ตลาด

• เน�นการแข่"งข่&นโดยไม"ใช้�ราคา (โฆษณ์า พ&ฒนาค0ณ์ภาพสิ�นค�า )