БНбД 83-4Б-01 ЦУТГАМАЛ БЕТОН, ТЄМЄР БЕТОНЫ АЖИЛ labour input norms

БНбД 83-4 Б -01

1

ЦУТГАМАЛ БЕТОН, ТЄМЄР БЕТОНЫ АЖИЛ Labour input norms for concrete and reinforced concrete works

Техникийн хэсэг

1. Энэ нормын ангид барилга байгууламжийн цутгамал бетон, тємєр бетоны ажил, тухайлбал: Хашмалын, арматурын, бетоны ажлууд орсон.

2. Краны машинчийн ажлыг нормд тусгаагїй бєгєєд нэмж нормчлоно. 3. Нормд кранаар хийгдэх ажлыг оруулсан учир оосорлох, оосроос

салгах, /материал, бїтээцийг/, кранаар єргєх, буулгах, ажил гїйцэтгэх байранд авчрах зэрэг ажлууд нэмж їнэлэхгїй.

4. Нормд онцгойлон заасан тохиолдлоос бусад їед материал, бїтээц, бусад зїйлсийг 10 м-ийн дотор зєєхєєр авч їзсэн. Хэрэв 10м-ээс хол зайд зєєвєл “Зєєвєр тээврийн ажил”-ын нормоор нормчлоно.

5. Єндєрт ажиллах їед нормд зєєврийн дїїжин шат, вандан /50 кг хїртэл жинтэй/ зэргийг гараар байрлуулж шилжїїлэхээр тусгасан.

6. Энэ нормд гїйцэтгэх ажлыг БНбД 3.03.01-88-ын шаардлагад тохирсон зєвшєєрєгдєх алдаанаас хэтрэхгїй байлгаж хийхээр тооцсон.

1-Р БЇЛЭГ. ХАШМАЛЫН АЖЛУУД


1. Нормын 4-ын 2-6-р хїснэгтэнд задалж шилжїїлдэг бамбайн хашмалыг, 4-ын 7-8-р хїснэгтэнд банзан хашмалыг угсрах ажлыг тусгасан.

2. Бамбайн хашмалын оронд саланга банзан хашмал угсарвал 4-ын 2-6- р хїснэгтийн хєдєлмєр зарцуулалтыг 1,25-аар їржїїлнэ.

3. Саланга банзан хашмалын оронд инвентарный бамбайн хашмал угсарвал 4-ын 7-8-р хїснэгтийн хєдєлмєр зарцуулалтыг 0,8-аар їржїїлнэ.

4. Ємнє нь хэрэглэгдэж байсан модон материалаар хашмал, тїїний эд ангиудыг хийвэл хєдєлмєр зарцуулалтыг 1,1-ээр їржїїлнэ.

5. Задалсан бамбай болон банзны хадгалалтын зэргээс хамаарч, хашмал задлах ажлын хєдєлмєр зарцуулалтыг доорх хїснэгтэд єгсєн коэффициентоор їржїїлж тооцно.

Цаашдын ашиглалтанд тохирох хэмжээ /%-иар/ Коэффициентууд

Бамбай Модон материал 75 хїртэл 60 хїртэл 0,85 90 хїртэл 80 хїртэл 1 90-ээс дээш 80-аас дээш 1,2

6. Хашмалыг задалсны дараа бамбай, модон материалыг цаашдын ашиглалтад тохирох эсэх талаар акт їйлдэж хїлээлцэнэ.

7. Нормд онцгойлон заасан тохиолдлоос бусад їед хашмалыг шилмїїст модон материалаар хийхээр тооцсон.

8. Хашмалын бамбай бусад эд ангийг бэлтгэх ажлыг энэ бїлэгт тооцоогїй бєгєєд нэмж нормчлоно.

БНбД 83-4 Б -01

2

4 б -31. ХАШМАЛД ЗОРИУЛСАН ТУЛГУУР ШАТ БАРИХ

Норм хэрэглэх заавар

Нормд хучилт, дам нуруу болон холбоо тулгуурын хашмалыг 6 м хїртэл єндєрт хийхэд хэрэглэх шат тулгуур болон саланга багана, дам нуруу, гол нуруу хучилттай багана ба бусад хийцїїдийн хашмалыг 6-12 м єндєрт хийхэд хэрэглэх тулгуур шат барих ажлыг тусгасан. Бункер, шингэн агуулах савны хашмалын тулгуур шатыг барих ажлыг хашмал угсрах ажилтай нь хамт нормчлоно. 6 м хїртэл єндєртэй тулгуур шатыг шурган єргїїр /дамкрат/ бїхий задалж угсардаг тємєр модон болон энгийн модон тулаас шонгоор хийнэ. Тулгуур шатыг дэр мод буюу ивээс, хос шаантгаг дээр байрлуулна. 6 м-ээс дээш єндєртэй тулгуур шатыг ташинга ташингаар хоорондоо холбогдсон дугуй огтлолтой мод болон дїнзэн тулгуураар хийдэг. Уулзвар залгаасыг тїр хавчаар бэхэлгээгээр тїр бэхэлж томсон утас эсвэл боолтоор чангалагддаг инвентарный хомоор бэхэлнэ.

Залгасан тулгууруудыг краны тусламжтайгаар єргєж угсарна. Угсармал тулгуурыг налуу тулаасаар бэхэлнэ. Тулгуур шат угсрахад шилжїїлж зєєдєг шат вандан хэрэглэх ба 6 м-ээс дээш єндєртэй тулгуур шат угсрахад нэмж хэвтээ расшивкаар ажлын банзан хучилт суулгаж бэхэлнэ.

Ажлын бїтэц

6м хїртэл єндєртэй тулгуур шат угсрахад 1. Дэр модны доорх ул хєрсийг тэгшлэх 2. Тулгуурыг дэр мод, шаантгийн хамт угсрах 3. Тулгуурыг налуу тулаас шаантаг зэргээр бэхлэх 4. Гол нурууг тавьж шаантгаар бэхлэх 5. Шурган єргїїрийг эргэдэж чангалах /сунгадаг тулгууртай бол/

6-12 м єндєртэй тулгуур шат угсрах 1. Дэр модны доорх ул хєрсийг тэгшлэх 2. Тулгуур хийх модыг хєрєєдєж бэлтгэх 3. Доод ташингын тулгуурыг дэр мод, шаантгийн хамт угсрах 4. Уулзваруудад хавчаар хэрэглэн тулгууруудыг залгах 5. Залгаасанд эцсийн бэхэлгээ хийх 6. Тулгуурыг налуу тулаас, шаантагаар бэхлэх 7. Гол нурууг шаантгийн хамт тавьж бэхлэх 8. Ажлын банзан /настил/ хучилт тавьж бэхлэх

100 м урт шон тулаасны хєдєлмєр зарцуулалт

Салааны бїрэлдэхїїн мэргэжил, зэрэг

Ажлын ба шат хэрэглэх бїтээцийн нэр

Хєдєлмєр зарцуулалт хїн/цаг ¹

Мужаан IV зэрэгтэй – 1 хїн III зэрэгтэй – 2 хїн

6м хїртэл єндєртэй тулгуур шат барих

Хавиргат хучилт ба салангид дам нурууны хашмалд

Сунгадаг тулгууртай

9,12 1

Ердийн тулгууртай

15,21 2

Дам нуруугїй хучилтын хашмалд

Сунгадаг тулгууртай

11,86 3

Ердийн тулгууртай 25,08 4

БНбД 83-4 Б -01

3

12 м хїртэл єндєртэй тулгуур шат барих 31,92 5

4 б -32. МОДОН БА ТЄМЄРЛЄСЄН МОДОН ХАШМАЛЫГ УГСРАХ БА ЗАДЛАХ

А. ШУГАМАН, ЦУЛ, БАГАНЫН ДООРХ СУУРИЙН ХАШМАЛ


Нормд шугаман суурь, салангид орших баганын суурь, цул суурийн угсарч задалдаг модон ба тємєрлєсєн модон бамбайн болон саланга банзан хашмалыг угсарч суулгах ажлыг тусгасан. Шугаман суурийн хашмалыг бамбай буюу зэрэгцїїлж байрлуулсан банзаар хийж гадас, тулаас, татуургаар бэхэлнэ. Хашмалыг угсарч суулгахын ємнє суурийн нїх, шуудууны дотор тэнхлэгийн утсыг эгцлїїрийн тусламжтайгаар татаж, хэмжих шугамаар хашмалын дотор ирмэгийн байрлалыг тэмдэглэнэ. Хашмалаа байрлуулсны дараа суурийн нїхний уртын 5-6 м тутамд хашмалын бамбайд тулган гадас шааж, татуургаар холбон хєндлєвч хадаж тїр бэхлээд шалгана.

Баганын доорх суурийн хашмал нь утсан татуурга, хєндлєвчєєр холбогдсон тэгш єнцєгт хайрцаг хэлбэрийн хашмалуудаас бїрдэнэ. Хамгийн доод хайрцагт дараагийн шатны хайрцгийг єргєнєєр хоёр ялуу байрлуулна. Суурийн шаталсан хэсгийн хашмалыг угсарч суулгахдаа хашмалын дээд хэсгийн илїї гарсан банзыг доод хэсэгтэй нь холбож хадна. Угсармал баганын суурь хийхдээ нїх їїсгэгчийг тємрєн, модон, хосолсон байдлаар хийж хашмалын дээд шатанд тулгаж байрлуулна. Суурийн шаталсан хэсгийн хайрцгийг хийхдээ тїїнд 2 дїнзэнцрийг тоонолжлон хадах ба эдгээр нь хайрцгийн тэнхлэгтэй давхцах ёстой. Суурийн нїх дээгїїр татсан тэнхлэгийн утаснаас хоёр эгцлїїр буулгана. Їїниий дараагаар хайрцгийг байранд нь гадас, тулаасны тусламжтайгаар бэхэлж дїнзэнцэрїїдийг авна. Дээд талын хайрцаг болон суурийн аягыг доод хайрцагт нь мєн дээрх байдлаар тавьж єєрийнх нь байранд хадаасаар бэхэлнэ.

Том хэмжээний цул суурийн хашмалыг хашмалын бамбайн сараалжийн дотор талд шилбэ, хєндлєвчєєр бэхлэгдсэн хавирганд дїнзэнцэр, дїнз банзыг хадаж сараалж хэлбэрээр тавьж угсарна. Тєвєгтэй хэлбэрийн цул суурийн хашмал угсрахад тїїний хэлбэрийн дагуу чиглїїлэгч банзны тусламжтайгаар урьдчилан тэмдэглэнэ. Їїний тулд цул суурийн байрлалыг шууд газар дээр гадас шааж, бетондох їед бєглєє суулгана. Эдгээр гадас бєглєєндєє чиглїїлэгч банзаа хадаж хашмалын бамбайг хавирганд хадаасаар хадаж хєндлєвч, тулаасаар тїр бэхэлнэ. Хашмалыг задлах ажлын бїрэлдэхїїнийг бїх хийцэд адил байхаар авсан.


Хашмал угсрах 1. Тавьсан тэнхлэг, тэмдгийг шалгах 2. Бамбай угсарч, суулгах 3. Хашмалыг татуурга, тулаас, хєндлєвч, шаантган хавчаар, дэгээ

зэргээр бэхлэх 4. Угсарсан хашмалаа шалгах 5. Нїх їїсгэгч бэлэн хийцийг байрлуулах /баганын суурийн хашмалд/

Хашмал задлах 1. Бэхэлгээний татуурга, тємєр утсыг тасалж тїр бэхэлгээг авах 2. Бамбай, банз, хом, жаазыг авах 3. Хашмалын элементїїдийг буулгах

БНбД 83-4 Б -01

4

4. Хашмалын элементїїдийг наалдсан бетоноос нь цэвэрлэж, хадаасыг нь сугалж авах

5. Хашмалын элементїїдийг хураах талбайд ялгах, зєєж хураах



Хашмалагдаж байгаа бїтээцийн тєрєл Суурь, цул, баганын суурь, хана, хамар хана, багана, тулгуур, рам, дам нуруу, гол нуруу, холбоо тулгуур, хучилтын хавтан, шатны гишгїїр бусад жижиг хийцїїд

Тєвєгтэй хийц бїхий дам нуруу

Ажлын нэр Угсрах Задлах Угсрах Задлах

Мужаан V зэрэгтэй - - 1 -

Мужаан IV зэрэгтэй 1 - - 1

Мужаан III зэрэгтэй - 1 1 -

Мужаан II зэрэгтэй

1 1 - 1

Хашмалд бетонтой наалдсан 1м 2 гадаргуугийн хєдєлмєр зарцуулалт

Бамбайн талбай м 2 -аар Хашмал угсрах

Хашмалыг задлах ¹

Бамбайн Бамбайн Саланга банз Модон 1 хїртэл 0,89 0,24 0,3 1

2 хїртэл 0,73 0,21 0,26 2 2-оос дээш 0,57 0,16 0,19 3

Тємєрлєсєн 2 хїртэл 0,65 0,42 - 4 а б в

Тайлбар:1. Нормд тэгш єнцєгт бамбай угсрахаар бодсон. Хэрэв трапец

хэлбэрийн бамбай угсарвал хєдєлмєр зарцуулалтыг 1,25-аар їржїїлж тооцно.

2. Технологийн тоног тєхєєрємжийн тєвєгтэй цул суурийн хашмалыг угсрахдаа хийцлэлтийн тєрєл ангиар салгаж 1-р бїлгийн зохих нормоор нормчлоно.

Б. БАГАНА, РАМЫН ТУЛГУУРЫН ХАШМАЛ


Нормд багана ба рамын тулгуурын хашмалыг шаантаг бїхий хомоор бэхлэгдсэн бамбайнуудыг блокоор /хайрцаг эсвэл Г хэлбэрийн хоёр хагас блок/ угсрахаар тусгасан. Баганын суурийн дээрх хашмалын блокын дор зураас тэмдгээр шалгагдсан рамка тавьж бэхэлнэ. Рамка дээр блок хайрцгийг байрлуулж шалгаж налуу тулаасаар бэхэлнэ. 3м хїртэл єндєртэй блокийг гараар угсрах ба їїнээс єндєр байвал кранаар гїйцэтгэнэ. Хоёр ба тїїнээс дээш ташингад баганын хашмалыг шат вандан дээрээс угсарна.


БНбД 83-4 Б -01

5

1. Рамкийг шалгаж байрлуулах 2. Хашмалын блокийг /эсвэл Г хэлбэрийн хагас блок/ бамбайгаар угсрах 3. Рамканд блокийг тэнхлэгийг нь шалгаж 4. Хомоор бэхлэх 5. Угсарсан хашмалыг налуу тулаасаар бэхлэх

Хашмалын бетонтой наалдсан 1м 2

гадаргуугийн хєдєлмєр зарцуулалт

Багана ба тулгуурын хєндлєн огтлолын периметр, мм-ээр

Бамбайн хашмал угсрах

Хашмал задлах ¹

Бамбайн Саланга банзан

1200 хїртэл 0,70 0,29 0,40 1 1200-аас дээш 0,55 0,21 0,26 2

а б в

Тайлбар:1. Тогтмол бус хувьсах огтлолтой багана ба тулгуурын хашмалыг угсрах

тохиолдолд салааны бїрэлдэхїїний IV зэрэгтэй мужааныг V зэрэгтэй мужаанаар солино.

2. Дугуй эсвэл олон талт огтлолтой баганын хашмал угсрахад тэгш єнцєгт баганын хашмалын адилаар хєндлєн огтлолын периметрээр авсан хєдєлмєр зарцуулалтыг /”а” баганын/ 1,4-єєр їржїїлнэ.

3. Дам нуруугїй хучилтын баганын толгойн хашмалыг угсрахад бетонтой наалдсан 1м 2 гадаргуугийн хєдєлмєр зарцуулалтыг 0,55 хїн/цагаар авна.

4. Баганын 1 консолын хашмалыг угсрахад хєдєлмєр зарцуулалтыг 0,44 хїн/цагаар авна.

В. ДАМ НУРУУ, ГОЛ НУРУУ, ХОЛБОО ТУЛГУУРЫН ХАШМАЛ


Нормд дам нуруу, гол нуруу, холбоо тулгуурын бамбайн хашмал угсрах ажлыг оруулсан бєгєєд хашмал нь хажуугийн ба ёроолын бамбай бэхэлгээнээс бїрдэнэ. Ёроолын хашмалын бамбай нь багана тулгуурын дээд хэсэгт сууж тулгуур шатан дээр байрлана. Хажуугийн бамбайг угсрахдаа доод хэсэгт нь шахах банз хадах ба дээд хэсгийг нь П хэлбэрийн хом ба татуургаар бэхэлнэ. Угсармал хашмалыг шаардлагатай єндєржилтєєр шалгана. Ажлыг шат вандан дээрээс гїйцэтгэнэ.

6м-ээс дээш єндєрт хашмал угсарвал ємнє бэлтгэсэн шатнаас гїйцэтгэнэ.

Ажлын бїтэц 1. Ёроолын бамбайг тавих 2. Хажуугийн бамбайнуудыг байрлуулах 3. Шахах банзаар бэхэлж хадах 4. Угсарсан хашмалаа шалгах 5. Хашмалыг П хэлбэрийн хом, татуургаар бэхлэх



Хашма- лын

Дам нурууны єндєр, мм-ээр 300 хїртэл 500 хїртэл 500-аас дээш

БНбД 83-4 Б -01

6

хэлбэр Бам- байн хаш- мал угс- рах

Хашмал задлах Бам-

байн хаш- мал угс- рах

Хашмал задлах Бам-

байн хаш- мал угс- рах

Хашмал задлах

Бам- байн

Са- лан- габан- зан

Бам- байн

Са- лан- габан- зан

Бам- байн

Са- ланга банзан

Ердийн /тэгш єнцєгт огтлол- той дам нурууны/

0,66 0,31 0,39 0,49 0,23 0,29 0,4 0,18 0,23 1

Тєвєгтэй /ховилто й ба Т хэлбэ- рийн ба бусад хэлбэ- рийн огтлол- той дам нурууны/

0,84 0,40 0,52 0,63 0,27 0,34 0,52 0,23 0,34 2

а б в г д е ж з и ¹

Тайлбар:1. Налуу байрлуулсан дам нуруу, холбоо тулгуурын хашмал угсрахад

хєдєлмєр зарцуулалтыг 1,15-аар їржїїлнэ. 2. Дам нурууны хашмалыг газрын тєвшинтэй тэнцїї тєвшинд угсарвал

хєдєлмєр зарцуулалтыг 0,85-аар їржїїлнэ.

Г. ХУЧИЛТЫН ХАВТАН


Нормд хавиргат ба дам нуруугїй хучилтын хашмалын бамбай угсрах ажлыг тусгасан. Дам нуруу, гол нуруу, холбоо тулгуурын хашмалын хажуугийн бамбайнуудын хавирганд банз эсвэл дїнз /мєєрний дор байрлах/ тавьж хадна. Мєєрєнд хучилтын бамбайг харуулдсан банзыг хамт тавьж бэхэлнэ. Тавьсан хашмалыг шалгана. Хучилтын хашмал угсрах ажлыг 6м хїртэл єндєрт гїйцэтгэвэл вандан дээрээс, 6м-ээс дээш єндєрт гїйцэтгэвэл урьдчилсан байрлуулсан шат буюу тулгуур шатанд байрлуулсан тавцан хэрэглэнэ.


1. Мєєрний доорх банзыг тавьж бэхлэх 2. Мєєр угсарч суулгах 3. Бамбай тавьж угсрах 4. Хашмалыг шалгах 5. Харуулдсан банз хадаж бэхлэх



БНбД 83-4 Б -01

7

Дам нурууны хоорондох хучилтын ба баганын тэнхлэгїїдийн хоорондох дам нуруугїй хучилтын талбай м 2 -аар

Бамбай хашмал угсрах



5 хїртэл 0,63 0,23 0,29 1 10 хїртэл 0,51 0,17 0,23 2 10-аас дээш 0,37 0,14 0,15 3

а б в ¹

Д. ХАНА, ХАМАР ХАНЫН ХАШМАЛ


Нормд хашмалын бамбай ба бэхэлгээнээс бїрдсэн сараалжаар хана, хамар ханын хашмалын бамбай хийх ажлыг тусгасан. Сараалжний тулгуур нь чиглїїлэгч банз маяканд тааруулсан хоёр зэрэгцээ эгнээнд тавигдана. Тавьсан каркасын тулгуур нь налуу тулаас /тулгуур, дїнз/, хэвтээ холбоос, утсан ба боолтон татуурга, тїр модон ба байнгын бетон хєндий хєндлєвч зэргээр бэхлэгдэнэ. Хашмалын бамбай нь сараалжийн дотор талд байх ба тулгуурт хадаасаар бэхлэгдэнэ. Утсан ба боолтон татуургыг бамбайд гаргасан нїхийг ашиглан хийнэ.

Угсарсан каркас, бїх хашмалыг шалгана. Хашмалын ажлыг 6м хїртэл єндєрт гїйцэтгэвэл вандан, 6м-ээс дээш єндєрт шат хэрэглэнэ.

1м 2 хана, хамар ханын /нїх зайг тооцоогїй/ /”а” багананд/, 1м 2 хашмалын /”б”, “в” багананд/ хєдєлмєр зарцуулалт

Ажлын нэр ба бїрэлдэхїїн Бамбайн хашмал угсрах

Хашмал задлах Бамбайн Саланга банзан

Сараалж угсрах: 1. Чиглїїлэгч банз тавих 2. Тулгуурыг босгох 3. Угсарсан сараалжийг

шалгах 4. Хэвтээ холбоос,

хєндлєвч зэргээр бэхлэх

0,16 - - 1

Сараалжийг нэг талаас нь бамбайгаар бїрэх: 1. Бамбайг бэхэлгээний

хамт угсрах 2. Угсарсан хашмалаа

шалгах 3. Хєндлєвч, татуурга

тавьж бэхлэх

0,32 - - 2

Сараалжийг хоёр талаас нь бамбайгаар бїрэх: 1. Бамбайг бэхэлгээний

хамт угсрах 2. Угсарсан хашмалаа

шалгах 3. Хєндлєвч, татуурга

тавьж бэхлэх

0,45 0,24 0,32 3

а б в ¹ Тайлбар:

БНбД 83-4 Б -01

8

1. Бетондолтын хэмжээгээр хашмалын хоёр дахь талыг хадвал хєдєлмєр зарцуулалтыг 2-р мєрний а-д байгаагаар авна.

2. 5м 2 хїртэл талбайтай хана, хамар ханын хашмал угсарвал хєдєлмєр зарцуулалтыг 1,3-аар їржїїлнэ.

3.

Е. ДЭЛГЭМЭЛ ТАЛБАЙ НЬ 1м 2 -ААС ИХГЇЙ САЛАНГА ЖИЖИГ ХИЙЦЇЇДИЙГ ХАШМАЛ



Ажлын бїтэц Банзан хашмал угсрах Хашмал задлах 1. Хашмалын жижиг

хэсгїїдийн заримыг /хєрєєдєх, тайрах/ бэлтгэж угсрах

2. Бэхэлгээг хийх

2,45 1,73

Тайлбар: Тулгуур шат, тїїний бэхэлгээг задлахад 100м элементийн хєдєлмєр зарцуулалтыг 2,74 хїн/цагаар авч 1-7-р хїснэгтийн хєдєлмєр зарцуулалтад нэмж тооцно.

Ж. ШАТНЫ ГИШГЇЇР


1. Банзыг хєрєєдєж хашмалын эд ангийг бэлтгэх 2. Гишгїїрийн доод ба хажуу гадаргуугийн хашмалыг холбоосын хамт

угсарч бэхлэх 3. Хашмалыг шалгах



Банзан хашмал угсрах Хашмал задлах Бамбайн Саланга банзан

1,32 0,35 0,44 а б в

4 б -33. ХУЧИЛТЫН ДЇЇЖИН ХАШМАЛ УГСРАХ БА ЗАДЛАХ


Нормд дам нуруунуудын хоорондох хучилтын дїїжин хашмалыг угсрах ба задлах ажлыг тусгасан. Хучилтын дам нуруу, гол нуруу болон хананд дэгээтэй тємєр хом эсвэл мєєрний тулгуурын хуруу тємєрт байрлах мушгимал тємєр утсан дэгээг єлгєєд чангална. Хуруу тємрїїдэд мєєрний доорх банз, шаантгаар бэхлэгдсэн дїнзийг, мєєрний доорх банзанд мєєрийг байрлуулж угсарна. Дээд талыг харуулдсан банзаар бэхэлнэ. Харуулдсан банзны хооронд мєєрєнд хашмалын бамбай эсвэл хашмалын банзыг тааруулан хадаж шалгана. Нормд їйлдвэрлэлийн ажлыг дїїжин эсвэл шилжїїлж зєєдєг шатнаас хийхээр тооцсон.


Хашмал угсрах

БНбД 83-4 Б -01

9

1. Бэхэлгээ єлгєх байрыг тэмдэглэх 2. Бэхэлгээг єргєх 3. Хуруу тємєр угсрах 4. Мушгимал тємєр дэгээг тавьж чангалах 5. Мєєрний доорх дїнзэнцэр, мєєр, харуулдсан банзыг байрлуулж

бэхлэх 6. Бамбайн болон банзан хашмалыг байрлуулж угсран шалгах

Хамшал задлах 1. Дэгээ ба мушгиа тємрийг хайчилж авах 2. Бэхэлгээг буулгаж авах 3. Бетоны гадаргуугаас хашмалын бамбайг салгаж авах 4. Хашмалд наалдсан бетоны їлдэгдлийг цэвэрлэх 5. Хашмалыг зєєж хураах

Хашмал бетонтой наалдсан 1 м 2 гадаргуугийн хєдєлмєр зарцуулалт

Хучилтын талбай м 2 -аар

Хашмалыг угсрах Хашмалыг задлах Модон ба тємєрлєсєн модон бамбай

Саланга банзан

Модон ба тємєрлєсєн модон бамбай

Саланга банзан

3 хїртэл 0,86 1,97 0,42 0,83 Салааны бїрэлдэхїїн мэргэжил, зэрэг



а б в г

4 б -34. ШИНГЭН АГУУЛАХ /РЕЗЕРВУАР/ САВ, БУНКЕРИЙН ХАНЫН ХАШМАЛ УГСРАХ, ЗАДЛАХ

Норм хэрэглэх заавар Нормд тэгш єнцєгт ба дугуй шингэн агуулж савны хана, бункерийн налуу

хананы хашмалын ажлыг тусгасан. Тэгшилсэн сууринд гадна шатны тулгуур тїїний тоноглолуудын байрлалыг тэмдэглэнэ.

Дугуй шингэн агуулах савны босоо банз дотор хашмалын мєєр бїхий хашмалыг дотор шатанд тулж буй битїї цагираг байдлаар хийнэ. Гадны хашмалын мєєр нь тулгуур шатанд тулна. Хавирганд тулсан хєндлєн матмал банзан хашмал нь гадаад ба дотоод шатны хананд тулгуурлана.

Ханын дотор нь хашмал нь шууд резервуарын бїх єндрєєр, харин гадна хашмал нь бетондолтын хэмжээгээр угсрагдана.


Хашмал угсрах 1. Тулгуур шат угсрах 2. Сараалжийг суулгаж, тїїнийг хєндлєвч, налуу тулаас холбоосоор

бэхлэх 3. Банз хєрєєдєж хашмалын нэг талыг хийх 4. Хашмалын нєгєє талыг бэлтгэх 5. Бэлэн хэсгїїдээр мєєрийг эвлїїлж угсрах


БНбД 83-4 Б -01

10

1. Хашмалын шатыг задлах 2. Бэхэлгээг авах 3. Хашмалын бамбайг авах 4. Хашмалын хэсгїїдийг буулгах 5. Хэсгїїдийг зєєх 6. Хашмалын хэсгїїдийн наалдсан бетоныг цэвэрлэх, хадаасыг нь

сугалж ялгах 7. Задалсан хашмалуудыг хураах


Мэргэжил ба зэрэг Хашмал угсрах Хашмал задлах Мужаан V зэрэгтэй IV зэрэгтэй III зэрэгтэй II зэрэгтэй

1 - 1 -

- 1 - 1

Хашмалын 1м 2 дэлгэмэл гадаргуугийн хєдєлмєр зарцуулалт

Хийцийн тєрєл Банзан хашмал угсрах



Шингэн агуулах сав /дугуй/-ны голч, м-ээр

3 хїртэл 2,3 0,84 1,17 1 5 хїртэл 1,58 0,65 0,77 2 10 хїртэл 1,44 0,44 0,83 3 10-аас дээш 1,09 0,42 0,56 4

Тэгш єнцєгт шингэн агуулах сав ба бункерийн багтаамж, м 3 - ээр

10 хїртэл 3,31 1,13 1,40 5 15 хїртэл 2,74 0,86 1,1 6 20 хїртэл 2,02 0,60 0,89 7

20-оос дээш 1,58 0,53 0,75 8

а б в ¹

Тайлбар:1. Шингэн агуулах сав, бункерийн ханын нєгєє талын 1м 2 дэлгэмэл

гадаргууг хадах мужааны салааны бїрэлдэхїїнийг V зэрэгтэй – 1 хїн, III зэрэгтэй – 1 хїн гэж солиод, шингэн агуулах савны хувьд хєдєлмєр зарцуулалтыг 0,45 хїн/цаг, бункерийн хувьд хєдєлмєр зарцуулалтыг 0,53 хїн/цагаар авна.

2. Нормд налуу ханатай бункерээр тооцсон бєгєєд, босоо ханатай бункерийн хувьд хєдєлмєр зарцуулалтыг 0,85-аар їржїїлнэ.

3. Шингэн агуулах савны ёроол ба хучилтын хашмал, бункерийн хучилтын хашмалын ажлыг 4-ийн 5-р хїснэгтийн хєдєлмєр зарцуулалтыг 1,15-аар їржїїлнэ.

4 б -35. ТЄМЄР ХАШМАЛ УГСРАХ БА ЗАДЛАХ

А. ШУГАМАН, ЦУЛ, САЛАНГА ОРШИХ БАГАНЫН ДООРХ ШАТАЛСАН СУУРИЙН ХАШМАЛ


Нормд хоорондоо хоёр шаантаг хэлбэртэй цоожлогч болон пїршин дэгээ тємрєєр холбогдох 1м 2 хїртэл талбайтай бамбайн задалж угсардаг тємєр

БНбД 83-4 Б -01

11

хашмалыг угсрах задлах ажлыг тусгасан. Булангууддаа шаантаг хэлбэрийн цоожлогч боолтон татуургаар бэхлэгдсэн холбоосыг бамбайн дагуу байрлуулдаг. Эдгээрийг бамбайд гаргасан бэлэн нїхэнд байрлуулна. Шаталсан суурийн шатны хашмалын дор струбцинаар бэхлэгдсэн тулгуурын дам нурууг тавьдаг. Бамбайн бетонтой харьцах гадаргууг тосолно.

Хашмалыг задалсны дараа бетоны їлдэгдлийг сайн цэвэрлэнэ.


Хашмал угсрах 1. Хашмал суулгах байрлалыг тэнхлэгээр шалгах 2. Чиглїїлэгч банз хадах 3. Бамбай, холбоосыг бэхэлгээний хамт угсрах 4. Татуурга угсрах 5. Тулгуурын дам нуруу тавих 6. Налуу тулаас, холбоос тавих /шаардлагатай бол/ 7. Угсарсан хашмалаа шалгах

Хашмал задлах 1. Хашмалын бэхэлгээг авах 2. Бетоны гадаргаас бамбайг салгах 3. Тулгуурын дам нурууг авах 4. Бамбайг бетоноос цэвэрлэх 5. Бамбайг тослох 6. Бамбай болон бэхэлгээнїїдийг хураах


Мэргэжил, зэрэг Хашмал угсрах Хашмал задлах Барилгын слесарь IV зэрэгтэй – 1 хїн III зэрэгтэй – 1 хїн II зэрэгтэй – 1 хїн

1 - -

- 1 1



Ажлын нэр Хєдєлмєр зарцуулалт ¹ Хашмал угсрах 0,57 1 Хашмал задлах 0,31 2

Б. БАГАНЫН ХАШМАЛ

Норм хэрэглэх заавар Нормд ханын том бамбайн тємєр хашмалыг кранаар угсрах, задлах

ажлыг тусгасан. Ханын нэг талын хашмалыг ханын нийт єндрєєр угсарч шурган хавчаар бїхий налуу тулаасаар бэхэлнэ. Нєгєє талын хашмалыг арматур байрлуулсны дараа эсвэл бетондох їед угсарна. Ханын хоёр дахь талын бамбайг угсрах їед холбоос тїр хєндлєвч, боолтон татуурга тавина. Хашмалыг угсрах задлах ажилд шат вандан хэрэглэнэ.


Хашмал угсрах 1. Хашмал суулгах байрлалыыг тэнхлэгээр тэмдэглэх

БНбД 83-4 Б -01

12

2. Бамбайг байрлуулах 3. Бамбайг боолтоор бэхлэх 4. Хашмалыг шалгах 5. Хашмалыг налуу тулаас, холбоос, хєндлєвч болон татуургаар бэхлэх

Хашмал задлах 1. Тулаасуудыг авах 2. Бамбайн боолтон холбоосыг суллах 3. Бетоны гадаргаас хашмалыг салгах 4. Бамбай болон бэхэлгээнїїдийг авч хураах 5. Хашмалыг цэвэрлэх 6. Хашмалыг тослох



1 2 -

- 1 2



Хашмалын бамбайн талбай, м 2 хїртэл Хашмал угсрах Хашмал задлах ¹

10 0,41 0,16 1 20 0,35 0,21 2

а б

В. БАГАНЫН ХАШМАЛ /БЛОКООР/

Норм хэрэглэх заавар Нормд баганын хогшлын тємєр блокон хашмалыг кранаар угсрах ба

задлах ажлыг тусгасан. Хашмалыг угсрах байрлалыг тэнхлэгийн дагуу зураасаар тэмдэглэнэ. Хашмалын блок хайрцагийг баганын арматурын сараалжийг байрлуулсны дараа дээрээс нь угсарна. Угсарсан блокоо шурган хавчаар бїхий налуу тулаасаар бэхлээд тїїний байрлалын зєв эсэхийг шалгана. Хашмалыг задлах їед блокны боолтон холбоосыг авна. Блокыг оосорлож шургат хавчаарыг авч блокийг бетоны гадаргаас хєндийрїїлж кранаар єргєнє. Оосроос салгасны дараа блокийн дотор гадаргууг цэвэрлэж тослоно.


Хашмал угсрах 1. Зураасаар тэмдэг тавих 2. Блокийг байрлуулах 3. Шурган хавчаараар бэхлэх 4. Хашмалыг шалгах

Хашмал задлах 1. Бэхэлгээг салгаж, шурган хавчаарыг авах 2. Блокийн гадаргууг цэвэрлэж тослох


БНбД 83-4 Б -01

13


1 2 -

- 1 2



Блокийн бетонтой наалдсан дотоод дэлгэмэл гадаргуугийн талбай, м 2 хїртэл

Хашмал угсрах Хашмал задлах ¹

5 0,28 0,20 1 20 0,18 0,13 2

а б

Г. РОСТВЕРКА БА ТОЛГОЙН ХАШМАЛ

Норм хэрэглэх заавар Нормд толгой ба ростверкийн инвентарный тємєр бамбайн хашмалыг

угсрах задлах ажлыг тусгасан. Бамбай байрлуулах байрыг тэмдэглэж тємєр бамбай ба бэхэлгээний хэсгїїдийг ойртуулна. Байрлуулсан бамбайнуудыг боолтоор холбож шаантаг, тємєр даруулга зэргээр бэхэлнэ. Хашмалыг задлахдаа бэхэлгээний элементїїд /боолт, шаантаг, тємєр даруулга/-ийг авч бетон гадаргаас хашмалын бамбайг салгаж бетоны їлдэгдлээс цэвэрлээд цийдмэгээр /эмульс/ тосолж, бэхэлгээний элементїїдийн хамт хураана.


Хашмал угсрах 1. Бамбай байрлуулах газрыг тэмдэглэх 2. Хашмалын бамбайг угсрах 3. Бэхэлгээний элементїїд /боолт, шаантаг, тємєр даруулга/-ийг тавьж

угсрах

Хашмалыг задлах 1. Бэхэлгээний элементїїдийг авах 2. Бетоны гадаргуугаас хашмалыг салгаж авах 3. Хашмалыг цэвэрлэх 4. Бамбайг цийдмэгээр тослох 5. Бамбай ба бэхэлгээний элементїїдийг хураах газарт нь зєєж

аваачаад хураах



1 1 -

- 1 1



Хашмал бамбайн талбай, м 2 Хашмал угсрах Хашмал задлах ¹

БНбД 83-4 Б -01

14

хїртэл 1 хїртэл 0,67 0,42 1 1-ээс дээш 0,54 0,28 2

а б

4 б -36. ЗАДАЛЖ ШИЛЖЇЇЛДЭГ ТЄМЄР БЛОКОН ХАШМАЛЫГ УГСРАХ БА ЗАДЛАХ

А. САЛАНГАД ОРШИХ СУУРИЙН ХАШМАЛЫН БЛОКИЙГ УГСРАХ БА ЗАДЛАХ

Норм хэрэглэх заавар Нормд салангад орших баганын аяган суурийн тємєр хашмалын блокийг

угсрах ажлыг тусгасан. Блокийг байрлуулахын ємнє суурийн тэнхлэгийн байрлал, хашмалын блокийн хажуу гадаргуу дахь зураасыг шалгаж їзнэ. Блокийг тэнхлэгээр оосорлон угсрах газар руу зєєж аваачаад тавьсан тэнхлэг, тэмдэгт тааруулан байрлуулж, байрлалыг шалгаад оосроос нь салгана. Хашмалын блокийг задлах їед блокийн булангийн бэхэлгээний эргийг суллаад, бетон гадаргаас хашмалыг салган, кранаар єргєн авч бетоны їлдэгдлээс цэвэрлэж, дотор гадаргыг нь тосолно.

Ажлын бїтэц Хашмалын блокийг угрсахад

1. Хэмжилт хийж зураасаар тэмдэг тавих 2. Блокийг угсрах 3. Байрлалыг шалгах 4. Нїх їїсгэгчийг угсрах байрлуулах /шаардлагатай бол/

Хашмалын блокийг задлахад 1. Блокийн бэхэлгээг авах 2. Бетоны гадаргаас блокийг салгах 3. Блокийг бетон їлдэгдлээс цэвэрлэх 4. Блокийн дотор гадаргыг тослох



Ажлын нэр


Хашмалын блокийн дотор гадаргын талбай м 2 хїртэл ¹ 3 5 20 30 40

Угсрах Барилгын слесарь IV зэрэгтэй – 1 хїн III зэрэгтэй – 1 хїн

0,60 0,54 0,41 0,34 0,29 1

Задлах 0,45 0,41 0,29 0,26 0,22 2

а б в г д

Б. 10м 2 ХЇРТЭЛ ТАЛБАЙТАЙ БАГАНЫН ТЄМЄР БЛОКИЙГ УГСРАХ БА ЗАДЛАХ

Норм хэрэглэх заавар Нормд баганын хашмалын блокийг кранаар угсрах ба задлах ажлыг авч

їзсэн. Хашмалын блокийг байрлуулахын ємнє баганын тэнхлэгийн байрлалыг шалгана. 1,5м 2 хїртэл талбайтай бамбайн блокийг угсрахдаа боолт, бэхэлгээ тємєр, тїдїїлээр холбоно.

Угсарсан блокийг тэнхлэгээр оосорлон угсрах газарт хїргэж, тавьсан тэнхлэг, зураасанд тааруулан баганын арматурын сараалжийн дээрээс нь тавьж угсарна. Байрлуулсан блокоо шалгаж шурагт хавчаараар дээд хэсгийг нь, доод хэсэгт баганын суурийн холбоосыг тємєр шилбээр торгоож тїр бэхэлнэ.


БНбД 83-4 Б -01

15

Хашмалын блок угсрах 1. Тавьсан тэнхлэгийг шалгах 2. Бамбайн хашмалын блокийг бэхэлгээний хамт угсрах 3. Хашмалын блокийг тавьж суулгах 4. Тавьсан блокийн байрлалыг шалгах 5. Тїр бэхэлгээ хийх

Хашмалын блокийг задлах 1. Хашмалын блокийн бэхэлгээг авах 2. Баганын гадаргаас хашмалын блокийг салгах 3. Хашмалын блокийг бетоны їлдэгдлээс цэвэрлэх 4. Хашмалын блокийг тослох



Ажлын нэр Салааны бїрэлдэхїїн мэргэжил, зэрэг

Хєдєлмєр зарцуулалт ¹

Угсрах Барилгын слесарь IV зэрэгтэй – 1 хїн III зэрэгтэй – 1 хїн

0,48 1

Задлах 0,23 2

4 б -37. ДАЛД СУВГИЙН ХАНЫН МОДОН БАМБАЙН ХАШМАЛ УГСРАХ, ЗАДЛАХ

Норм хэрэглэх заавар Нормд хашмал суулгах газрыг тэмдэглэх хашмалын бамбай, тулгуур,

бэхэлгээний элементїїдийг зєєх ажлыг тусгасан. Бамбайг урьдчилж хийсэн тулгуурт хадаасаар бэхэлнэ. Хос тулгуур бїрт хашмалын єндрийн дагуу 2 газарт /мушгисан/ эрчлээстэй утсаар татуурга хийнэ. Хашмалыг шалгаж налуу тулаас, хєндлєвчєєр бэхэлнэ. Хашмалыг задлахад бэхэлгээний утсыг таслан хєндлєвч, налуу тулаас тулгуур зэргийг авч хашмалыг бетоноос салган аваад бетоны їлдэгдлээс цэвэрлэж хадгалах газарт зєєж хураав.


Хашмал угсрах 1. Хашмал байрлах газрыг тэмдэглэх 2. Тулгуур болон эрчилсэн утас байрлуулах 3. Хашмалын бамбай угсрах 4. Хашмалыг шалгах 5. Хашмалыг налуу тулаас, хєндлєвчєєр бэхлэх

Хашмал задлах 1. Утсыг таслах 2. Бэхэлгээний элементїїд /налуу тулаас, хєндлєвч, тулгуур/-ийн авах 3. Бетон гадаргаас хашмалын бамбайг салгаж авах 4. Хашмалыг цэвэрлэх 5. Хашмалыг зєєж хураах


Мэргэжил, зэрэг Хашмал угсрах Хашмал задлах Мужаан IV зэрэгтэй – 1 хїн 1 -

БНбД 83-4 Б -01

16

III зэрэгтэй – 1 хїн II зэрэгтэй – 1 хїн

- 1

1 1


гадаргуугийн хєдєлмєр зарцуулалт Бамбайн талбай, м 2 -аар Хашмал угсрах Хашмал задлах ¹ 1 хїртэл 0,67 0,36 1 1-ээс дээш 0,47 0,26 2

а б

4 б -38. ХАШМАЛЫН ТЄМЄРЛЄСЄН МОДОН БАМБАЙГ ТОМОСГОЖ УГСРАХ БА ТОМОСГОСОН БАМБАЙГ ЗАДЛАХ

Норм хэрэглэх заавар Нормд 0,9-1,5 м 2 талбайтай тємєрлєсєн модон бамбайг тосгож угсрах

ажлыг тусгасан. Їїнд тємєрлєсєн модон бамбай, гол нуруу, дам нуруу, боолт, пїршин дэгээ орох ба томсгох бамбайнуудад модон ялтасаар хийсэн ивээс хэрэглэнэ. Бамбайнуудыг хооронд нь пїршин дэгээгээр бэхэлнэ. Томсгосон бамбай бїрд 4-6 хєндлєн ба нэг дагуу гол нуруу тавина. Хєндлєн гол нуруу нь бамбайтай, шаантган цоожлогч бїхий дэгээгээр бэхлэгдэнэ. Дагуу гол нуруу нь хєндлєн гол нуруунд боолтоор холбогдоно.

Томсгосон бамбайг задлахдаа гол нурууны бэхэлгээний эд ангиуд бамбайнуудыг хооронд нь бэхэлсэн пїршин дэгээ зэргийг авна. Гол нуруу, бамбайнууд, бэхэлгээний элементїїдийг зєєж хураана.


Бамбайг угсрах 1. Ялтсан ивээс тавих 2. Бамбайнуудыг єрєх 3. Бамбайнуудыг пїршин дэгээгээр бэхлэх 4. Гол нурууны бэхэлгээг угсрах

Бамбайг задлах 1. Бэхэлгээг авах 2. Бамбайнуудыг задлан авч зєєж хураах

Ажлын нэр Салааны бїрэлдэхїїн мэргэжил, зэрэг

Нэгж хэмжигдэхїїн


- 5м 2 хїртэл талбайтай бамбайг тосгож угсрах

Барилгын слесарь V зэрэгтэй – 1 хїн IV зэрэгтэй – 1 хїн III зэрэгтэй – 1 хїн II зэрэгтэй – 1 хїн

1м 2 томсгосон талбай

0,55 1

- Томсгож угсарсан 5м 2

хїртэл талбайтай бамбайг задлах

1м 2 задалсан хашмал

0,17 2

4 б -39. БЕТОН, ТЄМЄРБЕТОН БЇТЭЭЦЭД МОДОН БЄГЛЄЄ СУУЛГАХ БА АВАХ

Норм хэрэглэх заавар Нормд бетонд анкерийн боолт бэхэлгээний тємрийг суулгах нїхийг

гаргахын тулд 250х250х1400, 250х250х900мм хэмжээтэй модон бєглєєг босоо

БНбД 83-4 Б -01

17

ба хэвтээ чиглэлд геодезийн хэмжилтээр тїр бэхэлгээ банзан хєндєл, ташуу тулаасны хамт хийж угсрах ажлыг тусгасан.


Бєглєє суулгах 1. Дїнзэнцэрийг тааруулах 2. Дахин суулгах їед дїнзэнцэрт наалдсан бетоныг цэвэрлэх 3. Бєглєєг байрлуулж суулгах 4. Бєглєєг суулгасан тєвшин, тэнхлэгийн шугамаар шалгах

Бєглєєг задлах 1. Зїрхэвчийг сугалж авах /угсарч задалдаг бєглєєний хувьд/ 2. Бєглєєг авах 3. Задалж авсан бєглєєг хураах

100 ширхэг бєглєєний хєдєлмєр зарцуулалт

Бєглєєний тєрєл Ажлын нэр


Бєглєєний байрлал ¹ Хэвтээ Босоо

Угсарч задалдаг

Суулгах Мужаан IV зэрэгтэй – 1 хїн III зэрэгтэй – 1 хїн

129,94 8,76 1

Задлах Мужаан III зэрэгтэй – 1 хїн II зэрэгтэй – 1 хїн

141,62 36,5 2

Энгийн цул ба хайрцаган огтлолтой

Суулгах Мужаан IV зэрэгтэй – 1 хїн III зэрэгтэй – 1 хїн

13,58 8,6 3

Задлах Мужаан III зэрэгтэй – 1 хїн II зэрэгтэй – 1 хїн

11,83 4,96 4

а б

40 б -40. ХАШМАЛД БЭХЭЛГЭЭНИЙ ЭД АНГИЙГ БАЙРЛУУЛАХ

Ажлын бїтэц 1. Хашмалд нїх гаргах тэмдэг тавьж нїхлэх 2. Тєвшинг шалгах 3. Арматурын сараалжинд холбоосны эд ангийг бэхлэх 4. Холбоосны эд ангийг суулгасны дараа нїхийг банзаар битїїлэх

1 ширхэг бэхэлгээний эд ангийн хєдєлмєр зарцуулалт


Холбоосны эд ангийн жин, кг хїртэл

Хашмалд нїх гаргаж битїїлэх

Хашмалд нїх гаргахгїй

¹ Хєдєлмєр зарцуулалт

Хєдєлмєр зарцуулалт

Арматурчин IV зэрэгтэй – 1 хїн Мужаан III зэрэгтэй – 1 хїн

4 0,94 0,41 1 20 1,08 0,53 2 60 1,0 0,74 3

100 1,96 1,11 4

БНбД 83-4 Б -01

18

а б

4 б -41. ХАШМАЛЫН БУСАД АЖЛУУД

Хїснэгтэд заасан хэмжигдэхїїний хєдєлмєр зарцуулалт

Ажлын нэр ба бїтээгдэхїїн Салааны бїрэлдэхїїн мэргэжил, зэрэг

Хэмжиг- дэхїїн

Хєдєл- мєр зарцуу- лалт

¹

Хашмалд нїх гаргах Мужаан III зэрэгтэй – 1 хїн II зэрэгтэй – 1 хїн

1 хїн 0,69 1 1. Нїх гаргах 2. Ирмэгийг

цэвэрлэх 3. Тослох

Ховил цоргонд зориулсан Доргиур ажиллуула- хад зориулсан

Мужаан III зэрэгтэй – 1 хїн II зэрэгтэй – 1 хїн

1 хїн 0,53 2

Бетоныг гаргах цорго хийх Мужаан III зэрэгтэй – 1 хїн II зэрэгтэй – 1 хїн

1 цорго 0,78 3 1. Хїлээн авах бункер

2. Цорго бэхлэх

3. Тослох

Цоргоны жин 50 кг хїртэл

Мєн 100 кг хїртэл


1 цорго 1,13 4

Цоргыг авах Мужаан III зэрэгтэй – 1 хїн II зэрэгтэй – 1 хїн

1 цорго 0,31 5 1. Цоргыг авах

2. Цоргыг суулгах шинэ байранд зєєх

Цоргоны жин 50 кг хїртэл

Мєн 100 кг хїртэл


1 цорго 0,44 6

Бетон хольц дамжуулах юїлїїр тавих 1. Юїлїїр угсрах 2. Босоо чиглэлд шалгаж

бэхлэх

Мужаан III зэрэгтэй – 1 хїн 1 юїлїїр 0,36 7

Юїлїїрийг задлах 1. Юїлїїр задлах 2. Хураах

Мужаан II зэрэгтэй – 1 хїн 1 юїлїїр 0,17 8

Температурын заадсын банз суулгах 1. Температурын заадсын

банз суулгах 2. Банзыг тааруулж тайрах

Мужаан IV зэрэгтэй – 1 хїн

Заадсын 1м 2

талбай 0,62 9

Температурын заадсын банзыг авах

Баганын Мужаан III зэрэгтэй – 1 хїн


талбай 3,45 10

Дам нурууны Мужаан III зэрэгтэй – 1 хїн


талбай 1,96 11

Хєвчит гулдангийн /арок/

Мужаан III зэрэгтэй – 1 хїн


талбай 2,3 12

БНбД 83-4 Б -01

19

Ажлын нэр ба бїтээгдэхїїн Салааны бїрэлдэхїїн мэргэжил, зэрэг


Хєдєл- мєр зарцуу- лалт

¹

Хашмалын зай завсрыг олсоор бєглєх


100м 6,33 13 1. Олсыг томох, эрчлэх

2. Хашмалын завсарыг олсоор чигжих

3. Олсыг нягтруулах

Ажлыг доороос буюу хажуугаас

Ажлыг дээрээс нь


100м 4,03 14

Хашмалын зай завсарын нарийн савх модоор чигжих Мужаан

III зэрэгтэй – 1 хїн 100м 11,04 15

1. Савх модыг зєєх

2. Тэмдэг тавих

3. Хєрєєдєх 4. Савхыг

хадах

Арматуртай байхад

Арматургїй байхад


100м 7,59 16

2-Р БЇЛЭГ. АРМАТУРЫН АЖИЛ


1. Нормд бэхлэн тор сараалжийг угсрах болон арматурын саланга шилбэнїїдийг боож угсрах ажлыг оруулсан. Арматурын сараалжийг саланга шилбэнїїдээр гагнаж хийх ажлыг тусгаагїй. Иймд энэ ажлыг нэмж нормчлоно. /4-5/

2. Нормд огторгуйн багтаамжит сараалжийг угсрах ажлыг оруулаагїй бєгєєд нэмж нормчлоно. /4-5/

А. ТОРЫГ КРАНААР ЄРГЄЖ УГСРАХ

Ажлын бїтэц 1. Бетон ивїїрийг зєєж, байранд нь суулгаж шалгах 2. Торыг кранаар єргєж хашмалд оруулах 3. Суулгасан торыг шалгах


Арматуры н голч, мм- ээр

Торны байрлал

Торны жин, тонн хїртэл

¹ 0,3 0,6 1 2 3

Арматурчин IV зэрэгтэй – 1 хїн II зэрэгтэй – 3 хїн

16-32

Хэвтээ /улны ба дээд/ бїсний

1,4 2,7 4,4 6,6 7,6 1

Босоо 2,5 4,6 8,3 11,2 12,9 2 Налуу 3,4 7,3 11,0 1,78 20,4 3

33-45


- - 3,7 4,9 5,4 4

БНбД 83-4 Б -01

20

Босоо - - 7,0 8,3 9,2 5 Налуу - - 9,2 11,0 12,2 6

45-аас дээш


- - 2,9 3,3 3,7 7

Босоо - - 5,4 5,6 6,3 8 Налуу - - 7,1 8,8 9,9 9

а б в г д

Б. ТОР БА САРААЛЖИЙГ ГАРААР ТАВЬЖ УГСРАХ

Ажлын бїтэц Салааны бїрэлдэхїїн мэргэжил, зэрэг

Тор сараалжны жин кг, хїртэл

20 50 100

1. Бетон ивїїрийг зєєж тавьж шалгах

2. Тор ба сараалжийг зєєх

3. Тор сараалжийг хашмалд суулгах

4. Суулгасан тор, сараалжийг шалгах

Арматурчин III зэрэгтэй – 1 хїн II зэрэгтэй – 2 хїн

0,23 0,35 0,51

а б в

Тайлбар: 100 кг хїртэл жинтэй тор, сараалжийг хэсэг, хэсгээр суулгаж залгаж боохоор бол тэр сараалжийн нэг ширхэг бїрд хїснэгтийн “в” баганын хєдєлмєр зарцуулалтыг хїн/цагаар нэмэгдїїлнэ.

4 б -43. ХУЙЛААСЫГ ТАСРАЛТГЇЙ ХЄВЄХ АРГААР АРМАТУРЫН ТОРЫГ СУУЛГАХ


1. Хуйлаасыг суулгах байранд нь захаас нь тааруулж хєвєх 2. Бетон ивїїрийг авчирч суулгаж бэхлэх 3. Хєвсєн торыг эсгэхийн тулд захыг тэмдэглэх 4. Арматурын хайчаар торыг тайрах 5. Торыг хашмалд /сараалжид/ утсаар бэхлэх

1тн суулгасан арматурын торны хєдєлмєр зарцуулалт Салааны бїрэлдэхїїн мэргэжил, зэрэг

Хуйлаасны жин, кг хїртэл Хєдєлмєр зарцуулалт ¹

Арматурчин III зэрэгтэй – 1 хїн 50 9,34 1

Арматурчин II зэрэгтэй – 1 хїн

150 13,14 2

4 б -44. САЛАНГА ШИЛБЭНЇЇДЭЭР АРМАТУРЫН ТОР, САРААЛЖИЙГ БООЖ СУУЛГАХ


БНбД 83-4 Б -01

21

Хатаалгын камер, їрийн агуулахаас бусад бїх тєрлийн бїтээцийн арматурыг боож суулгах

1. Арматурын шилбэ, хомын байрлалыг тэмдэглэх 2. Бетон ивїїрийг тавьж салгах 3. Арматурын шилбэнїїдийг хашмалд байрлуулахдаа тэдгээрийг

тогтоохын тулд тїшїїр хийж єгєх 4. Арматурын зангилаануудыг боох

Хатаалгын камер, їрийн агуулахын хананд арматур суулгах

1. Хашмалд арматурын шилбэний байрлалыг тэмдэглэх 2. Арматурын давхар тор суулгах 3. Гадна торын хэвтээ арматурыг хашмалд тїр бэхлэх 4. Арматурын зангилаануудыг боох

1 тн суулгасан арматурын хєдєлмєр зарцуулалт

Хийцийн тєрєл


Арматурын голч, мм-ээр

¹ 6 хїр- тэл

8 хїр- тэл

12 хїр- тэл

18 хїр- тэл

26 хїр- тэл

26- аас дээш

1. Хавтгай тор хэлбэрийн арматуртай цул ба саланга суурь, суурийн хавтан


39,2 26,6 18,2 12,3 8,7 6,0 1




¹ 6 хїр- тэл

8 хїр- тэл

12 хїр- тэл

18 хїр- тэл

26 хїр- тэл

26- аас дээш

2. Мєн сараалж хэлбэрийн


57,4 39,2 26,6 18,2 12,9 9,2 2

3. Шугаман суурь, гол нуруу, дам нуруу, холбоо тулгуур

Арматурчин V зэрэгтэй – 1 хїн II зэрэгтэй – 1 хїн

43,4 35,0 28,0 22,4 15,4 11,2 3

4. Ердийн хэлбэрийн хом бїхий багана, рамын тулгуур


42,0 32,2 24,5 18,9 14,0 10,5 4

5. Мєн тєвєгтэй хэлбэртэй


56,0 42,0 32,2 23,8 17,5 13,4 5

БНбД 83-4 Б -01

22

6. Дан арматуртай хавтан


46,2 37,8 22,4 16,8 11,2 - 6

7. Давхар арматуртай хавтан


54,6 44,8 26,6 20,3 13,4 - 7

8. Дам нуруугїй хучилт


56,0 47,6 32,2 23,8 18,9 - 8

9. Дан арматуртай хана, хамар хана


46,2 39,2 25,9 18,9 - - 9

10. Давхар арматуртай хана, хамар хана


56,0 47,6 30,8 22,4 - - 10

11. Хїнхэр /свод/ нимгэн ханат бємбєгєр оройт бїрхїїл /оболочка/

Арматурчин VI зэрэгтэй – 1 хїн II зэрэгтэй – 1 хїн

54,6 49,0 47,8 29,4 - - 11




¹ 6 хїр- тэл

8 хїр- тэл

12 хїр- тэл

18 хїр- тэл

26 хїр- тэл

26- аас дээш

12. Шингэн агуулах сав, тунгаагуур бункерийн хїзїївчийн хана


60,2 56,0 47,6 36,4 25,9 21,0 12

13. Шатны гишгїїр талбай, бариул, тагтны хавтан


84,0 74,2 56,0 43,4 28,0 - 13

14. Трансфор- маторын камер /тос урсгах кабин гэх мэт/


109,2 96,6 71,4 - - - 14

БНбД 83-4 Б -01

23

15. Їрийн агуулахын хатаалгын камерийн давхар арматуртай хана


- 184,8 - - - - 15

16. /Арки/ Гандан


43,4 35,0 28,0 22,4 15,4 11,2 16

а б в г д е

Тайлбар:1. Хавиргат хучилтын ба шингэн агуулах савын ёроол зэргийн

арматурыг боож суулгахдаа хийцлэлтийн эд ангиар /дам нуруу, хавтан гэх мэт/ харгалзах хєдєлмєр зарцуулалтад 1,2 гэсэн итгэлцїїр хэрэглэнэ.

2. Нормд арматуруудын зангилаануудыг боож холбохоор авч їзсэн. Хэрэв зангилаануудыг гагнаж холбох їед хєдєлмєр зарцуулалтыг 0,75-аар їржїїлж салааны бїрэлдэхїїний II зэрэгтэй арматурчинг III зэрэгтэй гагнуурчнаар солино.

БЕТОНЫ АЖИЛ


1. 4 б -1-д зааснаас бусад тохиолдолд бетон хольцыг бэлтгэх барилгын объект хїртэл зєєж ажлыг тооцоогїй бєгєєд нэмж нормчлоно.

2. Бункер, хоног, тэвштэй бетон хольцыг зєєх ажлыг 2-1 “Зєєвєр тээврийн ажил”-ын нормоор нормчлоно.

3. Їйлдвэрлэлийн зайлшгїй шаардлагаар бетон хольцыг барилгын талбай дээр бэлтгэвэл 4-ээр нормчлоно.

4. Нормд бетон зуурмагийг цутгахдаа доргиураар чигжихээр тооцсон бєгєєд хэрэв гараар чигжвэл газар дээр шийдэж єгнє. Нормыг 1,2-оор їржїїлнэ.

4 б -45. БЕТОН ЗУУРМАГ БЭЛТГЭХ

А. ГАР БАГАЖИЙН ТУСЛАМЖТАЙГААР БЕТОН ЗУУРАГЧИЙН ШАНАГЫГ ДЇЇРГЭХ


1. Зуурмагийн найрлагыг тохируулан хэмжих 2. Бетон зуурмагийн шанаганд тугнуурыг ойртуулах 3. Бетон зуурагчийн шанагыг цемент ба дїїргэгч материалаар дїїргэх 4. Тугнуурыг буцаах


Материалын нэр

Зєєх зай

¹ 10 м хїртэл Дараагийн 10м

тутамд

Бетончин II зэрэгтэй – 1

хїн

Цемент 24,36 2,55 1 Элс 45,98 5,91 2 Хайрга ба дайрга 90,48 13,92 3 шаарга 48,72 4,52 4

БНбД 83-4 Б -01

24

а б

Б. БЕТОН ХОЛЬЦЫГ БЕТОН ЗУУРАГЧААР БЭЛТГЭХ


1. Бетон хольцыг бетон зуурагчаар бэлтгэх 2. Бэлэн болсон хольцыг єгєх


Мэргэжил ба зэрэг Бетон зуурагчийн багтаамж, л хїртэл 425 1200

Машинч IV зэрэгтэй III зэрэгтэй

- 1

1 -

1м 3 бэлтгэсэн бетон хольцын хєдєлмєр зарцуулалт Бетон зуурагчийн багтаамж л, хїртэл

Бетон хольц зуурах хугацаа, сек-ээр ¹

45 60 90 120 150 180 240 100 0,44 0,50 0,63 0,85 - - - 1 150 0,28 0,36 0,45 0,58 0,75 - - 2 250 0,20 0,22 0,28 0,35 0,45 0,51 0,63 3 425 0,13 0,15 0,19 0,21 0,24 0,29 0,39 4 750 - - - - - 0,17 - 5 1200 - - - 0,09 0,12 0,13 - 6

а б в г д е ж

В. БЕТОН ХОЛЬЦЫГ ГАРААР БЭЛТГЭХ


1. Хольцийн материалыг хэмжиж 10м хїртэл зайд зєєх 2. Материалыг хуурайгаар нь хольж ус хийж зуурах

1м 3 бэлтгэсэн бетон хольцийг хєдєлмєр зарцуулалт Салааны бїрэлдэхїїн мэргэжил, зэрэг

Бетон хольцийн тєрєл


¹

Бетончин III зэрэгтэй – 1 хїн II зэрэгтэй – 1 хїн

Хїнд 4,64 1

Хєнгєн 3,09 2

Тайлбар: 10м-ээс дээш зайд материалыг зєєвєл энэхїї нормын “а”-ын нормоор нормчлоно.

4 б -46. БЕТОН ХОЛЬЦИЙГ БЕТОН ХЄЄРГЄЄР ДАМЖУУЛАХ

А. БЕТОН ДАМЖУУЛАГЧИЙГ УГСРАХ БА ЗАДЛАХ


БНбД 83-4 Б -01

25

Нормд 150; 180 мм-ийн дотор талын голчтой бетон дамжуулагчийг угсрах ба задлах ажлыг тусгасан. Бетон дамжуулагчийн хэвтээ хэсгийг модон ивээс, тємєр тулгуур дээр байрлуулна.


Бетон дамжуулагчийг угсрах 1. 15м хїртэл зайд задарсан хэсгїїдийг зєєх 2. Тулгуур байрлуулж тїїн дээр дамжуулагчийн хэсгїїдийг угсрах 3. Тїгжээг хийж бэхлэх 4. Угсрагдсан бетон дамжуулагчийн тахирласан хэсгийг бэхлэх

Бетон дамжуулагчийг задлах 1. Бетон дамжуулагчийн хэсгїїд, тулгуур ба бетон хольц дамжуулагчийг

авах 2. Бетон дамжуулагчийн хэсгїїдийг бетон хольцийн їлдэгдлээс

цэвэрлэх 3. 15м хїртэл зайд зєєж хураах


Мэргэжил, зэрэг Хашмал угсрах Хашмал задлах Бетон хєєргийн машинч IV зэрэгтэй Барилгын слесарь IV зэрэгтэй III зэрэгтэй II зэрэгтэй

1

1 - 2

1

1 1 2

Угсрагдсан ба задлагдсан 1м урт дамжуулагчийн хєдєлмєр зарцуулалт

Ажлын нэр Бетон дамжуулагчийн байрлал ба тодорхойлолт

Бетон дамжуулагчийн дотор талын голч, мм-ээр 150 180

Бетон дамжуулагчийг угсрах

Хэвтээ байрлалд

Шинэ хоолойгоор 0,45 0,61 Ємнє хэрэглэж байсан хоолойгоор

0,30 0,42

Налуу байрлалд


0,43 0,58

Босоо байрлалд


0,52 0,71

Бетон дамжуулагчийг задлах

Хэвтээ ба налуу байрлалд 0,19 0,24

Босоо байрлалд 0,30 0,43

а б

Тайлбар: Урьдчилан арматур угсарсан тєвєгшилтэй байрлалд бетон дамжуулагчийг угсарч задалбал хєдєлмєр зарцуулалтыг 1,6-аар їржїїлнэ.

БНбД 83-4 Б -01

26

Б. ЄЄРЄЄ БУУЛГАГЧ АВТОМАШИНААС БЕТОН ХОЛЬЦЫГ БУУЛГАЖ АВАХ


1. Бетон хольцыг єєрєє буулгагч автомашинаас хуваарилагч бункер буюу єргїїрийн тэвшинд юїлэх

2. Єєрєє буулгагч машин тэвш, єргїїрийн шанага бункерийг цэвэрлэх 3. Бункерийн сараалжин дахь доргиурыг ажиллуулах ба зогсоох 4. Бункерийн сараалжнаас том чулуу хайргыг авч хаях

1м 3 бетон хольцийн хєдєлмєр зарцуулалт

Салааны бїрэлдэхїїн мэргэжил, зэрэг Хєдєлмєр зарцуулалт Бетончин II зэрэгтэй – 1 хїн 0,16

В. БЕТОН ХОЛЬЦЫГ ЦУТГАХ ГАЗАРТ ХЇРГЭХ


Нормд бетон хольцыг 10м 3 /цаг, 20м 3 цаг бїтээлтэй бетон хєєрєг болон 150 ба 180 мм дотор талын голчтой бетон дамжуулагчаар хэвтээ чиглэлд 250м, босоо чиглэлд 40м зайд хїргэх ажлыг тусгасан.


1. Бетон хєєргийн тєхєєрємжид їзлэг тохируулга хийх 2. Бетон хольцийг бетон дамжуулагчийн хэсгїїдийг єєрчлєх, сэлгэх

замаар хийцэд тарааж хїргэх 3. Бетон хєєрєг, бетон дамжуулагчийн ажиллагаанд хяналт тавьж

бєглєрєлтийг гарах

Салааны бїрэлдэхїїн мэргэжил, зэрэг Мэргэжил, зэрэг Хашмал угсрах Хашмал задлах Бетон хєєргийн машинч IV зэрэгтэй Барилгын слесарь IV зэрэгтэй Бетончин II зэрэгтэй

1

-

1

1

1

1

100м 3 бетон зуурмагийн хєдєлмєр зарцуулалт

Бетон хєєргийн хїчин чадал /паспортаар/ м 3 /цаг

Хїргэх зай /шилжїїлсэн урт/, м хїртэл


10 250 38,88 /19,44/ 1 20 250 25,92 /8,8/ 2

Тайлбар:1. Бетон хєєргийг шанагат єргїїртэй ажиллах їед завсрын бункерт

їйлчлэх III зэрэгтэй бетончныг салааны бїрэлдэхїїнд нэмж їнэлгээг зохицуулан тооцно.

2. Бетон хольцыг цутгах байранд дараалсан болон шаталсан байдлаар /хоёр бетон хєєргєєр дамжуулан/ хийвэл салааны бїрэлдэхїїнд V зэрэгтэй бетон хєєргийн машинч - 1 хїн, IV зэрэгтэй барилгын слесарь – 1 хїнийг нэмж оруулан нормыг зохицуулж тооцно.

БНбД 83-4 Б -01

27

Г. БЕТОН ДАМЖУУЛАГЧИЙГ УС ШАХАЖ ЦЭВЭРЛЭХ


1. Бетон дамжуулагчийг хоёроос гурван хэсэг болгон хувааж тусгай сав бїхий устай хєєргєнд залгаж бетон дамжуулагч ба хєєргийг цэвэрлэх

2. Бетон хєєргийн завсрын ба хїлээн авах бункерийг цэвэрлэх 3. Бетон дамжуулагчийг цэвэрлэх 4. Цэвэрлэж угаах їед бетон дамжуулагчид хяналт тавих 5. Цэвэрлэсний дараа устай хєєргийг салгаж бетон дамжуулагчийг

бетон хєєрєгтэй холбох 6. Резин хоолой, бусад угаах тєхєєрємжийг цэвэрлэх

100м урт бетон дамжуулагчийн хєдєлмєр зарцуулалт

Салааны бїрэлдэхїїн мэргэжил, зэрэг Хєдєлмєр зарцуулалт Бетон хєєргийн машинч IV зэрэгтэй – 1 хїн Барилгын слесарь IV зэрэгтэй – 1 хїн Бетончин II зэрэгтэй – 1 хїн

9,07

Д. ЇЕЛЭЖ БЕТОНДОХ ЇЕД БЕТОН ДАМЖУУЛАГЧИЙН ХЭСГЇЇДИЙГ ЗАЛГАХ, САЛГАХ


1. Бетондох їед бетон дамжуулагчийн хэсгїїдийг салгах 2. Хэсгїїдийг цэвэрлэх 3. Хэсгїїдийг буцааж холбох 4. Хяналт тавих ба бетоныг арчлах

Дамжуулсан 100м 3 бетон хольцын хєдєлмєр зарцуулалт Салааны бїрэлдэхїїн мэргэжил, зэрэг Хєдєлмєр зарцуулалт Барилгын слесарь IV зэрэгтэй – 1 хїн Бетончин II зэрэгтэй – 2 хїн

28,08

4 б -47. БЕТОН ХОЛЬЦООР ХИЙЦИЙГ ЦУТГАХ


Нормд бетон хольцоор кран, хоног, туузан дамжуулагч, бетон хєєрєг, єєрєє буулгагч автомашинаар шууд болон ховоо хошуу хэрэглэн хийцийг цутгах ажлыг тусгасан Цутгасаны дараа тэгшилж доргиураар чигжинэ. Бетоны ил гадаргууг тэгшилж єнгєлнє. Ховоо хошуугаар ажиллах їед цэвэрлэж сэлгэж байна.


1. Бетон хольцыг хїлээн авах 2. Бетон хольцыг шууд буюу эсвэл ховоо хошуугаар цутгах 3. Бетон хольцыг тараах 4. Бетон хольцыг доргиураар чигжих

БНбД 83-4 Б -01

28

5. Бетоны ил гадаргууг тэгшилж єнгєлєх 6. Доргиур, ховоо, хошуу, хєнєг зэргийг цэвэрлэж шилжїїлэх

Салааны бїрэлдэхїїн мэргэжил, зэрэг Бетончин IV зэрэгтэй – 1 хїн II зэрэгтэй – 1 хїн

А. ЦУЛ БА САЛАНГА СУУРЬ

1м 3 бетон, тємєрбетоны ажлын хєдєлмєр зарцуулалт

Бетон хольцыг дамжуулах арга Хєдєлмєр зарцуулалт

¹

Хєнєгтэй хольцыг кранаар єргєж цутгах, хийцийн эзлэхїїн м 3

хїртэл

3 0,75 1

5 0,61 2

Хєнєгтэй хольцыг кранаар єргєж цутгах, туузан дамжуулагчаар бетон хєєргєєр цутгах. Хийцийн эзлэхїїн м 3 -ээр

10 хїртэл 0,59 3 25 хїртэл 0,47 4 30 хїртэл 0,41 5 30-аас дээш 0,39 6

5 тн хїртэл даацтай єєрєє буулгагч автомашинаар цутгах /хийцийн эзлэхїїнээс хамаарахгїй/ 0,61 7

Тайлбар:1. Чулуут бетон суурь цутгавал чулууны ажлыг оролцуулан хєдєлмєр

зарцуулалтыг 1,2-оор їржїїлнэ. Ажлын хэмжээнд чулууг оролцуулан тооцно. /изгом/

2. Шигїї арматурчлагдсан сууринд бетон цутгавал хєдєлмєр зарцуулалтыг 1,1-ээр, арматургїй сууринд бетон цутгавал 0,9-єєр тус тус їржїїлнэ.

3. Цул сууринд бетон цутгавал салааны бїрэлдэхїїний IV зэрэгтэй бетончныг III зэрэгтэй бетончноор солино.

Б. ШУГАМАН СУУРЬ БА САРААЛЖИН ХИЙЦИЙН ЭД АНГИУД

1м 3 бетон, тємєр бетоны ажлын хєдєлмєр зарцуулалт

Хийцийн тєрєл Хєдєлмєр зарцуулалт ¹

Шугаман суурь, єргєн мм-ээр 600 хїртэл 0,4 1 600-аас дээш 0,31 2

Багана ба тулгуур, хєндлєн огтлолын хамгийн бага талын хэмжээ, мм-ээр

300 хїртэл 2,93 3 500 хїртэл 1,99 4 500-аас дээш 1,46 5

Дам нуруугїй хучилтын баганын толгой 1,09 6

Дам нуруу, гол нуруу, холбоо тулгуур, єргєн мм-ээр

150 хїртэл 1,86 7 250 хїртэл 1,46 8 250-аас дээш 1,18 9

Хавиргат хучилтын хавтан /дам нуруу, гол нурууг оруулан/ дам нуруунуудын хоорондох талбай, м 2 -аар

10 хїртэл 1,73 10 20 хїртэл 1,3 11

20-оос дээш 1,08 12

Дам нуруугїй хучилт, баганын тэнхлэгїїдийн хоорондох талбай, м 2 -аар

10 хїртэл 1,13 13 20 хїртэл 0,92 14 20-оос дээш 0,76 15

БНбД 83-4 Б -01

29

Тайлбар:1. Тємєр бетон каркасын багана тулгууранд хажуугаас нь бетон цутгах

эсвэл чулуун барилгын багананд бетон цутгах їед хїснэгтийн 3-6-р мєрний хєдєлмєр зарцуулалтыг 1,25-аар їржїїлнэ.

2. Давхар арматуртай хавтанг /дам нуруугїй хучилтын хавтангаас бусад/ цутгах їед хїснэгтийн 10-12-р мєрний хєдєлмєр зарцуулалтыг 1,15-аар їржїїлнэ.

3. Дам нурууны улаар байрласан хавтан бїхий хучилтыг бетоноор цутгах ажлын нормыг дараах байдлаар тооцно. Їїнд: хавтанг дам нуруугїй хучилтын адилаар хїснэгтийн 13-15-р мєрний дам нурууг мєн хїснэгтийн 7-9-р мєрний нормоор тус тус їнэлнэ.

4. Шингэн агуулагч сав /резервуар/-ын ёроолыг дам нуруугїй хучилтын адилаар мєн хїснэгтийн 13-15-р мєрний нормоор їнэлнэ.

5. Нэг байранд 5м 2 хїртэл талбайтай хучилтыг цутгах їед хїснэгтийн 10 ба 13-р мєрний хєдєлмєр зарцуулалтыг 1,2-оор їржїїлнэ.

6. Чулуут бетон шугаман суурь цутгавал 1 ба 2-р мєрний хєдєлмєр зарцуулалтыг 1,2-оор їржїїлнэ. Чулууг ажлын хэмжээнд оруулж тооцно.

В. ХАНА, ХАМАР ХАНА

1 м 3 бетон тємєрбетоны ажлын хєдєлмєр зарцуулалт

Бетон зуурагчийн багтаамж л, хїртэл

Хана, хамар ханын зузаан, мм-ээр

¹ 100 хїр- тэл

150 хїр- тэл

200 хїр- тэл

300 хїр- тэл

300- аас дээш

Босоо шулуун хана, хамар хана 3,68 2,42 1,68 1,26 0,83 1

Шингэн агуулах савны налуу шулуун ба тахир шугаман хана, голч мм-ээр

1 хїртэл 6,2 5,67 - - - 2 3 хїртэл 5,04 4,3 2,94 2,0 1,47 3 5 хїртэл 4,62 3,47 2,31 1,79 1,26 4 10 хїртэл 3,57 2,84 2,0 1,47 0,95 5 10-аас дээш 2,94 2,31 1,58 1,16 0,78 6

Бункерийн налуу хана, бункерийн багтаамж м 3 -ээр

10 хїртэл 4,62 3,57 2,42 1,79 1,26 7 15 хїртэл 3,78 2,94 2,0 1,47 0,99 8 20 хїртэл 3,05 2,31 1,58 1,16 0,8 9 20-оос дээш 2,42 2,1 1,26 0,9 0,63 10

а б в г д

Тайлбар: Нормд дан арматуртай хананд бетон цутгах ажлыг тусгасан бєгєєд хэрэв арматургїй хана цутгавал хєдєлмєр зарцуулалтыг 0,75-аар давхар арматуртай хананд бетон цутгавал”а” баганын хєдєлмєр зарцуулалтыг 1,25-аар “в”-“д” баганын хєдєлмєр зарцуулалтыг 1,16-аар тус тус їржїїлнэ.

Г. ШАТНЫ ГИШГЇЇР

1 м 3 бетон, тємєрбетоны ажлын хєдєлмєр зарцуулалт Хийцийн тєрєл Хєдєлмєр зарцуулалт ¹ Шатны гуя, шатны болон тагтны хавтан 3,05 1 Шатны гишгїїр 6,53 2

4 б -48. БЕТОНЫГ ЦАХИЛГААНААР ХАЛААХ


БНбД 83-4 Б -01

30

Нормд хучилт шал болон бусад хавтгай хийцийн бетоныг цахилгаанаар халаахад 50 мм зузаан їртсээр дїїргэгдсэн инвентарный хавтгаалж хэрэглэхээр тусгасан. Хавтгаалжийн халаах гадаргад 20-30мм зайтайгаар электродуудыг дамжуулагч утсаар угсраа залгаад дараа нь зэрэгцээ болгон нэгтгэн цахилгаан шугаманд залгана.

Цул том бетон хийцийг электродын тусламжтайгаар халаах ба єндєр хийцэд электродыг 3м хїртэл єндрєєр тагшингалж байрлуулна.


Хавтгаалжаар халаах 1. Халаах гадаргад хавтгаалжийг байрлуулах 2. Хавтгаалжийн зай завсрыг модны їртсээр чигжих 3. Хавтгаалжийг авах, зєєх, хураах, їртсийг цэвэрлэх

Электродоор халаах 1. Электродыг бетондоо суулгаж, 50м хїртэл урт гол шугам татах 2. Электродыг гол шугаманд холбох 3. Трансформатор, гал хамгаалагчийг залгах 4. Халаасны дараа утсыг хурааж авах

Хїснэгтэд заасан нэгж хэмжигдэхїїний хєдєлмєр зарцуулалт

Халаах арга Салааны бїрэлдэхїїн мэргэжил, зэрэг

Нэгж хэмжигдэхїїн


Хавтгаалжаар Бетончин IV зэрэгтэй – 2 хїн III зэрэгтэй – 2 хїн

1м 2 халаасан гадаргуу 0,63

Электродоор Цахилгаанчин V зэрэгтэй – 1 хїн III зэрэгтэй – 2 хїн

1м 3 халаасан бетон

1,47

Тайлбар: Хавтгаалжаар халаах їед зэрэгцээ хавтгаалжуудыг электродоор холбох, цахилгаанаар халаахад хянагчаар ажиллах цахилгаанчны ажлыг нормд оруулаагїй.

4 б -49. ТЄХЄЄРЄМЖИЙН СУУРЬ БЕТОНООР ЦУТГАХ


Нормд тєхєєрємжийн доорх суурийг дараах хэлбэрийн тулгууртай цутгахаар тооцов. Їїнд:

1. Шугаман – Энэ нь тєхєєрємжийн тулах уланд тохирсон, дагуу дам нуруугаар холбоотой зэрэгцээ байрлах хоёр бетон суурь юм.

2. Жааз хэлбэрийн – Энэ нь тєхєєрємжийн тулах уланд тохируулан хийсэн тэгш єнцєгт худган суурь /хїч ихтэй хїнд мотор, хїнд суурь машин, байнгын ажиллагаатай хєрєє гэх мэт/ юм.

3. Цул суурь – тєхєєрємжийн тулах ул нь суурийн бїх гадаргуу дээр суурилагдана.


1. Суурь цутгах газрыг цэвэрлэх 2. Бетон цутгах газрыг угаах 3. Бетон хольцыг хїлээн авч хашмалын захаар болон тулгуурын нїхээр

цутгах 4. Бетон хольцыг чигжих

БНбД 83-4 Б -01

31

5. Тєхєєрємжийг цацагдсан бетон хольцоос цэвэрлэх


Тєхєєрємжийн суурийн хэлбэр, хэмжээ


¹

Бетончин IV зэрэгтэй – 1 хїн II зэрэгтэй – 1 хїн

1м хїртэл єргєнтэй шугаман болон жаазан суурь, 1м 2 хїртэл талбайтай цул суурь

7,02 1

1м-ээс дээш єргєнтэй шугаман болон жаазан, 1м 2 -ээс дээш талбайтай цул суурь

9,92 2

4 б -50. БЕТОН ГАДАРГУУГ ТЄМРИЙН ЄНГЄ ОРУУЛЖ ЄНГЄЛЄХ


1. Бетон гадаргууг хєх саарал буюу тємрийн єнгє оруулж єнгєлєх 2. Цемент цацах 3. Гадаргууг усаар чийглэх

1м 2 єнгєлсєн бетон гадаргуугийн хєдєлмєр зарцуулалт Салааны бїрэлдэхїїн мэргэжил, зэрэг

Гадаргуугийн тєрєл Єнгєлгєєний тєрєл


Бетончин IV зэрэгтэй – 1 хїн

Хэвтээ Єнгє оруулахгїй 0,16 1 Єнгє оруулж 0,33 2

Босоо Єнгє оруулахгїй 0,21 3 Єнгє оруулж 0,40 4

Тайлбар:1. Цементэн гадаргууг єнгєлєхєд хєдєлмєр зарцуулалтыг 0,9-єєр

їржїїлнэ. 2. 10м 2 хїртэл гадаргууг єнгєлж хатууруулахад хєдєлмєр зарцуулалтыг

1,2-оор їржїїлнэ.

4 б -51. САЛАНГА БЇТЭЭЦЇЇДЭД БЕТОН ХОЛЬЦЫГ ГАРААР ЦУТГАХ


1. Бетон хольцыг хєнгєнєєс тэвшинд хїлээн авах 2. Тэвшнээс бїтээцэд бетон хольцыг хїрзээр хийж цутгах 3. Цутгасан бетоныг гараар эсвэл доргиураар чигжих 4. Бетоны ил гадаргууг тэгшлэх


Хийцийн хэмжээ м 3

хїртэл

Чигжих арга ¹

Цоргиураар Гараар


0,5 - 2,97 1 1 2,03 2,30 2 2 1,89 2,16 3 3 1,62 - 4 5 1,12 - 5

БНбД 83-4 Б -01

32

10 0,85 - 6 а б

4 б -52. БЕТОНЫ БУСАД АЖЛУУД

Хїснэгтэнд заасан нэгж хэмжигдэхїїний хєдєлмєр зарцуулалт




50мм хїртэл голчтой анкер боолт суулгах уртаар

1м хїр- тэл

Бетончин IV зэрэгтэй – 1 хїн III зэрэгтэй – 2 хїн

1 боолт 0,74 1

1м- ээс дээш


1 боолт 0,94 2

50мм хїртэл голчтой анкер боолтыг кондукторын хамт суулгах



1 боолт 0,94 3

50мм хїртэл голчтой анкер боолтыг эноксидын цавууг бэлтгэн тїїн дээр суулгах

1м хїр- тэл


1 боолт 0,11 4

50мм хїртэл голчтой анкер боолтын зайг бєглєх /зуурмаг бэлтгэх/

1м хїр- тэл


1 боолт 0,84 5



1 боолт 1,06 6

Тємєр бетон хучилтыг ган сойзоор цэвэрлэж усаар угаах

Бетончин II зэрэгтэй – 1 хїн

100м 2 2,38 7

Бетон хольцыг дамжуулах хоолойг дэгээнд єлгєж хавчаар буюу тємєр утсаар бэхлээд хоолойн їзїїрийг эстакад, арматур болон хэвэнд хїргэж тавих


Хоолойн нэг хэсгээр

0,2 8

Бетон гадаргууг 1 удаа хошуувчаар услах


100м 2 0,18 9

Бетон гадаргыг дулаалгын материалаар хучих

Сїрэл сийр- сээр


100м 2 0,26 10

Їрт- сээр

Бетончин II зэрэгтэй – 1 хїн 1м 3 0,34 11

Бетон гадаргаас дулаалгыг авах

Сїрэл сийр- сээр


БНбД 83-4 Б -01

33

Їрт- сээр





¹

Їр хатаах камеруудын ханын хайрцагыг тємрєєр бїрж суулгаж шалгаад цементэн зуурмаг бэлтгэж завсраар нь цутгах


1 хайрцаг 0,34 14

Налуу гадаргууг хєнгєн бетон зуурмагаар хучиж дулаалах, налуу гадаргуугийн хэвтээ тэнхлэгт їїсгэх єнцєг, градусаар

5 хїр- тэл


1м 3 2,0 15

5-аас дээш


1м 3 2,5 16

Хєнгєн бетон їе дээгїїр налуу гадаргууд цементийн їїрмэг цацаж тогтоох, налуу гадаргын хэвтээ тэнхлэгт їїсгэх єнцєг, градусаар

5 хїр- тэл

Бетончин III зэрэгтэй – 1 хїн

1м 2 0,11 17

5-аас дээш

Бетончин III зэрэгтэй – 1 хїн

1м 2 0,21 18

Єєрєє буулгагч автомашины тэвшнээс бетон хольцыг буулган авч тэвшийг цэвэрлэх

Тэв- шин


100м 3 10,25 19

Тав- цанд


100м 3 7,13 20

2м хїртэл зайд бетон хольцыг шилжїїлэх

Бетончин I зэрэгтэй – 1 хїн 1м 3 0,93 21

Удиртгал

I анги. Угсармал тємєр бетон хийцїїдийг угсрах

Техникийн хэсэг 4-1. Суурийн гулдмай ба хавтан угсрах 4-2. Шонгийн ростверка, огловкийг угсрах 4-3. Ханын гулдмай угсрах 4-4. Багана болон баганын толгойг угсрах 4-5. Татангыг томсгож угсрах 4-6. Гол нуруу, холбоо тулгуур, дам нуруу татанги у угсрах 4-7. Давхар хоорондын ба адрын хучилтын хавтан угсрах 4-8. Хана, хамар ханын хавтгаалж хашлага мєгийн хавтан угсрах 4-9. Дэлгэцийн хавтгаалж, орцын саравчны хавтан, тулгуурын тулц

угсрах 4-10. Шатны гишгїїр ба шатны талбайн хавтанг угсрах 4-11. Шатны хашлага угсрах

БНбД 83-4 Б -01

34

4-12. Тагтны болон лоожны элемент угсрах 4-13. Барилгын тємєр бетон эзэлхїїнт блокийг угсрах 4-14. Сантехникийн зангилгааны болон агааржуулалтын гулдмай хог

дамжуулах хоолой угсрах 4-15. Цахилгаан шатны эзэлхїїнт блок угсрах 4-16. Шингэн агуулах савны ханын хавтгаалж угсрах 4-17. Цонхны тємєр бетон гулдмайг угсрах 4-18. Ариун цэврийн єрєє угсрах 4-19. Угсармал тємєр бетон хийцїїдээр хашаа угсрах 4-20. Тємєр бетон ховоо угсрах 4-21. Тулгуур дэр угсрах 4-22. Гагнаасан холбоосонд зэврэлтээс хамгаалах бїрээс угсрах 4-23. Гадна ба дотор ханын хавтгаалжийг тємєр дэгээгээр бэхлэх 4-24. Гєлтгєнєт бетон хамар ханыг дэгээгээр ба зїїгээр бэхлэх 4-25. Хийцийн уулзварыг зуурмагаар дїїргэх 4-26. Давхар хоорондын болон адрын хучилтын хавтан, ханын

хавтгаалжуудын заадсыг бетоноор гагнах 4-27. Уулзварын бетон хэв гажилтын заадсанд тусгаарлалт хийж бєглєх 4-28. Заадсыг олсоор чигжиж шавардах ховил татах 4-29. Ханын гулдмай дор цементэн дэвсгэр їе хийх 4-30. Хучилтын нїхтэй хавтангийн нїхийг бєглєх

II анги. Цутгамал бетон, тємєр бетоны ажил

Техникийн хэсэг 1-р бїлэг. Хашмалын ажлууд 4-31. Хашмалд зориулсан тулгуур шат барих 4-32. Модон ба тємєрлєсєн модон хашмалыг угсрах ба задлах

А. Шугаман, цул, баганын доорх суурийн хашмал Б. Багана, рамын тулгуурын хашмал В. Дам нуруу, гол нуруу, холбоо тулгуурын хашмал Г. Хучилтын хашмал Д. Хана, хамар ханын хашмал Е. Дэлгэмэл талбай нь 1м 2 -аас ихгїй саланга жижиг хийцїїдийн хашмал

4-33. Хучилтын дїїжин хашмал угсрах ба задлах 4-34. Шингэн агуулах (резервуар) сав, бункерийн ханын хашмал угсрах

ба задлах

4-35. Тємєр хашмал угсрах ба задлах А. Шугаман цул, саланга орших баганын доорх шаталсан суурийн хашмал Б. Ханын хашмал В. Баганын хашмал (блокоор) Г. Ростверка ба толгойн хашмал

4-36. Задалж шилжїїлдэг тємєр блокон хашмалыг угсрах ба задлах А. Салангид орших суурийн хашмалын блокыг угсрах ба задлах Б. 10м 2 хїртэл талбайтай баганын тємєр блокыг угсрах ба задлах

4-37. Далд сувгийн ханын модон бамбайн хашмал угсрах ба задлах 4-38. Хашмалын тємєрлєсєн модон бамбайг томсгож угсрах ба

томсгосон бамбайг задлах 4-39. Бетон, тємєр бетон бїтээцэд модон бєглєє суулгах ба авах 4-40. Хашмалд бэхэлгээний эд ангийг байрлуулах 4-41. Хашмалын бусад ажлууд

2-р бїлэг. Арматурын ажил

БНбД 83-4 Б -01

35

Техникийн хэсэг 4-42. Арматурын тор ба сараалж угсрах

А. Торыг кранаар єргєж угсрах Б. Тор сараалжийг гараар тавьж угсрах

4-43. Хуйлаасыг тасралтгїй хєвєх аргаар арматурын торыг суулгах 4-44. Саланга шилбэнїїдээр арматурын тор, сараалжийг боож суулгах

3-р бїлэг. Бетоны ажил Техникийн хэсэг 4-45. Бетон зуурмаг бэлтгэх

А. Гар багажийн тусламжтайгаар бетон зуурагчийн шанагыг дїїргэх Б. Бетон хольцыг бетон зуурагчаар бэлтгэх В. Бетон хольцыг гараар бэлтгэх

4-46. Бетон хольцыг бетон хєєргєєр дамжуулах А. Бетон дамжуулагчийг угсрах ба задлах Б. Єєрєє буулгагч автомашинаас бетон хольцыг буулгаж авах В. Бетон хольцыг цутгах газарт хїргэх Г. Бетон дамжуулагчийг ус шахаж цэвэрлэх Д. Їелэж бетондох їед бетон дамжуулагчийн хэсгїїдийг залгах салгах

4-47. Бетон хольцоор хийцийг цутгах А. Цул ба саланга суурь Б. Шугаман суурь ба сараалжин хийцийн эд ангиуд В. Хана, хамар хана Г. Шатны гишгїїр

4-48. Бетоныг цахилгаанаар халаах 4-49. Тєхєєрємжийн суурь бетоноор цутгах 4-50. Бетон гадаргууг тємрийн єнгє оруулж єнгєлєх 4-51. Саланга бїтээцїїдэд бетон хольцыг гараар цутгах 4-52. Бетоны бусад ажлууд

БНбД 83-4Б-01 ЦУТГАМАЛ БЕТОН, ТЄМЄР БЕТОНЫ АЖИЛ labour input norms

Documents