ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΛΟΠΙΟΥ ΜΑΪΟΣ 2012 ΤΕΥΧΟΣ 8

Ἂν δὲ μοῦ ῾δινες τὴν ποίηση, Κύριε,

δὲ θἄχα τίποτα γιὰ νὰ ζήσω.

Αὐτὰ τὰ χωράφια δὲ θἆταν δικά μου.

Ἐνῷ τώρα εὐτύχησα νἄχω μηλιές,

να πετάξουνε κλώνους οι πέτρες μου

νὰ γιομίσουν οἱ φοῦχτες μου ἥλιο,

ἡ ἔρημός μου λαό,

τὰ περιβόλια μου ἀηδόνια.

2

-Ποιος είναι ο ρόλος σας στην Υπηρεσία καθώς και το α-ντικείμενο της εργασίας σας;

-Είμαι αρχαιολόγος της Ζ’ Εφορείας Αρχαιοτήτων. Τα καθήκοντά μου είναι πολλά και ποικίλα και σχε-τίζονται με την προστασία, ανάδειξη και προβολή των μνημείων της Ηλείας και της Ολυμπίας. Ένα από τα καθήκοντα που έχω εδώ στην Υπηρεσία είναι η

επιμέλεια των «Ψηφιακών Δράσεων». Έχω χειριστεί κάποια προγράμματα ως υπεύθυνος, για λογαριασμό της Εφορείας. Προγράμματα που τα έχουμε ξεκινήσει και εμείς εδώ, πρωτο-βουλία δηλαδή δική μας αλλά και προγράμματα εθνικής εμβέ-λειας, που σκοπό έχουν την προβολή αυτού του υλικού, την καταγραφή των αντικειμένων, δηλαδή των μνημείων, κινητών και ακίνητων, για λόγους διαχείρισης και ελέγχου. Αυτό επι-τυγχάνεται με την καταγραφή τους σε μία βάση δεδομένων με το κωδικό όνομα «Πολέμων» και σε δεύτερο βαθμό με την προβολή τους, κυρίως μέσα από το Διαδίκτυο. Η Εφορεία, λοι-πόν, κάνει διάφορες ψηφιακές δράσεις. Μία από αυτές είναι και η «Ψηφιακή Έκθεση», που μπορούμε να την χαρακτηρίσουμε ως «ψηφιακή δράση». Το φωτογραφικό αρχείο, το αναλογικό και το ψηφιακό επίσης, το χειρίζομαι εγώ, μαζί με άλλους συ-ναδέρφους.

-Πόσοι υπολογιστές χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες των προγραμμάτων που μας αναφέρατε;

- Αυτή τη στιγμή τουλάχιστον στα γραφεία μας πρέπει να είναι σε λειτουργία πάνω από 10. Ο αριθμός τους αυξομειώνεται ανάλογα με το προσωπικό που έχουμε στη διάθεσή μας, ανάλο-γα με την εποχή και το έργο το οποίο αυξάνει κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και μειώνεται τους χειμερινούς.

- Το Μουσείο έχει κάποια ιστοσελίδα, όπως άλλα μεγάλα ξένα Μουσεία;

- Όλες οι εφορείες αρχαιοτήτων που εκπροσωπούν και φρο-ντίζουν τα Μουσεία και τους Αρχαιολογικούς Χώρους της κά-θε περιοχής της Ελλάδας εκπροσωπούνται μέσα στον κόμβο «Οδυσσέας», όπως ονομάζεται. Ο «Οδυσσέας» είναι ένα Por-tal. Από εκεί, λοιπόν, μπορεί κάποιος χρήστης να επισκεφτεί τον ιστοχώρο που αναλογεί στα Μουσεία τα δικά μας και στους αρχαιολογικούς χώρους. Δηλαδή δεν υπάρχει ξεχωριστή ιστο-σελίδα ούτε για τα μουσεία ούτε για τους αρχαιολογικούς χώ-ρους. Είναι όμως κάτι που μας απασχολεί. Έχει γίνει το ξεκί-νημα, όμως καθυστερούμε ως προς τη χρηματοδότηση.

- Ποια είναι η ιστοσελίδα σας;

-Το www.culture.gr. Υπάρχει όμως και μία άλλη που είναι κάπως παράλληλη. Το www.yppo.gr.

- Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν κάποια μέσα πληροφορικής για την ξενάγηση των επισκεπτών. Μπορείτε να μας τα αναφέ-ρετε;

- Η «Ψηφιακή Έκθεση» είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα που βασίζεται σε υπολογιστές και εξελιγμένες εφαρμογές, εφαρμο-γές αιχμής που είναι πολύ μπροστά. Αποτελείται από 14 υπο-συστήματα που προορίζονται για την ξενάγηση των επισκεπτών και του κοινού … και των μαθητών, γιατί είναι και πολύ διδα-κτική η ψηφιακή έκθεση καθώς και ψυχαγωγική. Εξυπηρετεί και τους δύο αυτούς σκοπούς. Υπάρχουν λοιπόν τα 14 αυτά συστήματα, δεν μπορώ όμως να τα χωρίσω σε κατηγορίες ανά-λογα με την ποιότητα, το ρόλο ή την τεχνολογία τους. Είναι όλα εξίσου χρήσιμα και ωφέλιμα στους επισκέπτες. Σίγουρα όμως μπορούμε να ξεχωρίσουμε το «ψηφιακό διαδραστικό θέατρο εικονικής πραγματικότητας». Μετά έχουμε το «χρονολόγιο».

Πρόκειται για τη μεγάλη οθόνη αφής που τη σύρεις πάνω στον άξονα του χρόνου και επιλέγεις τη θεματική ενότητα που σε ενδιαφέρει. Έχουμε φυσικά τα PDAs, τους ψηφιακούς ξενα-γούς δηλαδή, που παίρνει ο επισκέπτης στην είσοδό του και μπορεί να περιπλανηθεί μέσα

στις αίθουσες με τα αρχαία αντικείμενα. Tα PDAs έχουν το οπτικοακουστικό περιεχόμενο, δηλαδή παρουσιάσεις σε μορφή flash και αφορούν στο ισόγειο. Μπορείς όμως να τα πάρεις και έξω και να ξεναγηθείς στο υλικό που έχουν διαθέσιμο. Αυτό είναι το τρίτο από τα 14 υποσυστήματα. Έχουμε όμως και κά-ποιους «σταθμούς ερευνητών» όπως τους ονομάζουμε. Εκεί υπάρχει βάση δεδομένων για κάποιους που θέλουν να εντρυ-φήσουν ακόμα περισσότερο, να ψάξουν δηλαδή και να βρουν υλικό σχετικά για τους ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας. Αυτός άλλωστε είναι και ο σκοπός όλων των υποσυστημάτων της ψηφιακής έκθεσης: δίνουν πληροφορίες για τους ολυμπια-κούς αγώνες της αρχαιότητας. Μάλιστα οι πληροφορίες είναι οργανωμένες σε επίπεδα, γιατί δεν έχουν όλοι οι επισκέπτες τον ίδιο χρόνο να διαθέσουν. Οι σταθμοί των ερευνητών είναι για εκείνους που έχουν να διαθέσουν πολύ χρόνο για να αντλήσουν κάποιες επι-πλέον πληροφορίες. Μάλι-στα υπάρχει στη διάθεσή τους εκτυπωτής, όπου μπο-ρούν να τυπώσουν υλικό για να το πάρουν μαζί τους.

- Μπορούν να χρησιμο-ποιηθούν οι ψηφιακοί οδηγοί και στον αρχαιολογικό χώρο ή μόνο στο χώρο του αρχαιολογικού μουσείου;

- Τα PDA, δηλαδή οι «υπολογιστές παλάμης» έχουν περιεχόμε-νο εναρμονισμένο με το Μουσείο. Δηλαδή με τις θεματικές ενότητες που περιλαμβάνει το μουσείο. Το εντυπωσιακό είναι ότι υπάρχει ασύρματο δίκτυο, ώστε η κάθε συσκευή να μπορεί να αναγνωρίσει σε ποια αίθουσα κινείται ο επισκέπτης που την έχει στα χέρια του και να του παρουσιάσει αυτομάτως το υλικό που υπάρχει στη συγκεκριμένη αίθουσα. Αυτό λοιπόν, δεν μπο-ρεί να λειτουργήσει στο χώρο τον αρχαιολογικό.

Συνέντευξη με τον κ. Αντωνόπουλο Κωνσταντίνο Αρχαιολόγο της Ζ’ Εφορείας Αρχαιοτήτων

Η ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

3

- Ψηφιακές συλλογές αυτή τη στιγμή υπάρχουν; Για παρά-δειγμα, κάποιες φωτογραφίες εκθεμάτων τις οποίες μπορεί κάποιος να δει μέσα από υπολογιστή.

- Ναι, αλλά μόνο στο Παλαιό Μουσείο. Πρόκειται για τους σταθ-μούς πληροφόρησης με οθόνες αφής όπου μπορεί κάποιος να δει φωτογραφίες και εκθέματα καθώς και σχέδια και εικόνες. Στο νέο μουσείο δεν υπάρχει, προς το παρόν τουλάχιστον, κάποιος υπολογιστής ή κάποιο σύστημα που να μπορεί να βλέπει ένας επισκέπτης κάποιο υλικό. Μόνο στο Διαδίκτυο υπάρχουν κάποια από τα εκθέματα του Μουσείου του δικού μας αναρτημένα στο χώρο που λέγεται «Ψηφιακές Συλλογές».

- Υπάρχουν πρόσφατες εργασίες στον τομέα της ψηφιακής έκθεσης;

-Έχουν γίνει εργασίες καινοτόμες και πρωτοποριακές. Συγκε-κριμένα πριν από ένα ή δύο χρόνια ήρθε μία ερευνητική ομάδα, η οποία σκάναρε κάποια αντικείμενα με ένα πολύ εξελιγμένο σκά-νερ με την προοπτική να δημιουργηθούν τρισδιάστατα μοντέλα στον υπολογιστή αν δεν κάνω λάθος και να για να βγουν εκμα-γεία, δηλαδή για να βγουν αντίγραφα αυτών των εκθεμάτων. Κάτι τέτοιο μας εξυπηρετεί στη δημιουργία μοντέλων που μπο-ρούμε να αναρτήσουμε σε κάποια ιστοσελίδα ή σε κάποιες άλλες εφαρμογές για να μπορεί ο επισκέπτης να το βλέπει, ίσως σαν ολόγραμμα, δηλαδή τρισδιάστατα, και να βλέπει κάθε του επιφά-νεια σαν να το έχει μπροστά του.

Παρουσίαση συστήματος «Πολέμων» στον υπολογιστή

-Ο εξοπλισμός που μας παραχωρήθηκε για να μπορούμε να συμ-μετάσχουμε στο πρόγραμμα με την κωδική ονομασία «Πολέμων» είναι ο εκτυπωτής, ο server, το ups και μία ψηφιακή φωτογραφι-κή μηχανή. Χρησιμοποιώντας αυτόν τον εξοπλισμό ψηφιοποιήσα-με ένα σημαντικό μέρος του υλικού που έχουμε στη διάθεσή μας. Εμείς επιλέξαμε να περάσουμε μέσα στη βάση δεδομένων το υλικό που εκτίθεται στα δύο μουσεία, το νέο Μουσείο και το παλαιό. Έτσι τροφοδοτήσαμε την πανελλήνια βάση . Οπότε, σε επόμενο βαθμό το υλικό θα δοθεί στο Διαδίκτυο. Έχει προβλεφ-θεί μία ευρωπαϊκή πύλη για το σκοπό αυτό με το κωδικό όνομα “Europeana”. Έχει πολύ ενδιαφέρον γιατί μέσω αυτής της πύλης μπορεί ο καθένας από εμάς χωρίς να είναι ειδικός ή επαγγελμα-τίας να βρίσκει υλικό που μπορεί να τον ενδιαφέρει.

Μπαίνοντας στο Παλαιό Μουσείο της Αρχ. Ολυμπίας

-Βρισκόμαστε λοιπόν μέσα στο Μουσείο των Ολυμπιακών Αγώ-νων της Αρχαιότητας και ήδη από την είσοδο μας υποδέχεται το ένα από τα 14 υποσυστήματα της ψηφιακής έκθεσης. Είναι τέσ-σερις οθόνες. Υποδέχονται τους επισκέπτες σε 4 διαφορετικές γλώσσες. Κάθε μία οθόνη παρουσιάζει το περιεχόμενο σε μία από τις τέσσερις γλώσσες: Ελληνικά, Γερμανικά, Αγγλικά και Γαλλικά και δείχνει στον επισκέπτη τι έχει να δει μέσα στο μου-σείο. Κυρίως όμως πού είναι τα συστήματα της Ψηφιακής Έκθεσης. Κάνει μία εικονική περιήγηση μέσω ενός flash video. Τον κάνει μία βόλτα μέσα στο Μουσείο και μετά τον κατεβάζει η κάμερα και στο υπόγειο. Και έτσι παίρνει μία πρώτη γεύση.

Απτικό Σύστημα

-Αυτό είναι το πιο καινοτόμο και μοναδικό παγκοσμίως σύστημα αυτό που βρισκόμαστε τώρα. Έχει καταρχήν προορισμό να εξυ-πηρετήσει τα άτομα που έχουν προβλήματα όρασης. Να τους

δίνει δηλαδή τη δυνατότητα ψηφιακά να αγγίζουν ένα άγαλμα. Το ονομάζουμε «Απτικό Σύστημα» γιατί μας δίνει τη δυνατότητα μέσω αυτών των δύο ηλεκτρομηχανικών βραχιόνων να ακουμπήσουμε το ηλεκτρονικό μοντέλο, το ψηφια-κό τρισδιάστατο μοντέλο του Ερμή του Πραξιτέλους ή του Ηνιόχου των Δελφών.

Οθόνες με οπτικό υλικό

-Εδώ υπάρχουν οθόνες οι ο-ποίες επίσης παρουσιάζουν οπτικό υλικό, δηλαδή εικόνες που αναφέρονται και αντιστοι-χούν στις πέντε ημέρες της διάρκειας των Ολυμπιακών αγώνων.

Το υπόγειο – η καρδιά της ψηφιακής έκθεσης

-Όλος ο διάδρομος είναι αφιερωμένος στην Αρχαία Ήλιδα. Υπάρχουν πέντε οθόνες αριστερά και πέντε οθόνες δεξιά, που οι μεν αριστερές παρουσιάζουν την ιερή πομπή των α-θλητών, των ελλανοδικών, των ιερέων και του κόσμου από την Ήλιδα. Αυτή η πομπή ξεκινούσε από την Ήλιδα δύο μέ-ρες πριν από την έναρξη των Ολυμπιακών αγώνων για να καταλήξει εδώ και να τελεστούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Πρό-

κειται για μορφές που έχουν δανει-στεί οι συντελεστές του προγράμμα-τος από αγγεία, δηλαδή από αγγειο-γραφίες και στις οποίες έχει αποδο-θεί κίνηση. Όταν η μορφή φτάνει στο τέλος της πρώτης οθόνης, περ-νάει στη δεύτερη οθόνη και φτάνει

στο τέλος μέχρι και την τελευταία οθόνη. Και ουσιαστικά όπως περπατάς εσύ, πηγαίνεις παράλληλα με τις μορφές. Είναι δηλαδή σαν να συμμετέχεις και εσύ σε αυτήν την πομπή. Στα δεξιά, οι άλλες πέντε οθόνες παρουσιάζουν με όμοιο τρόπο σκηνές και στιγμιότυπα από την προπόνηση των αθλη-τών στα γυμναστήρια και στην παλαίστρα της Ήλιδας.

- Σίγουρα λοιπόν η προσφορά της τεχνολογίας και της πληροφορικής στο επάγγελμά σας είναι μεγάλη…

-Ε, ναι! Και εμείς, όπως και άλλοι επαγγελματίες και επιστή-μονες έχουμε ανάγκη την τεχνολογία και την πληροφορική, αν θέλουμε να αποδώσουμε τα μέγιστα, αν θέλουμε να παρέχου-με καλές υπηρεσίες στους πολίτες αλλά και εμείς οι ίδιοι να εξυπηρετούμαστε. Όμως κάποιοι συμπολίτες, συνάδελφοι, αρχαιολόγοι και μη, δεν είναι και τόσο εξοικειωμένοι με την τεχνολογία. Καταλαβαίνετε ότι στη σημερινή εποχή όποιος δεν γνωρίζει υπολογιστές ουσιαστικά θεωρείται «αναλφάβητος», όπως στην παλαιότερη εποχή όποιος δεν ήξερε να γράφει και να διαβάζει.. ..

( η συνέντευξη έγινε στα πλαίσια του μαθήματος της πλη-ροφορικής από μαθητές της Β΄τάξης, με τη βοήθεια και την καθοδήγηση του καθηγητή τους κ. Τσώνη Γρηγόρη)

ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ

4

Του Χιωτέλη Ιωάννη

Πολλές σύγχρονες αναζητήσεις της Επιστήμης έχουν τις ρίζες τους στις φιλοσοφικές αναζητήσεις των αρχαίων Ελλήνων. Η ιστορία λοιπόν των στοιχειωδών σωματιδίων ξεκινάει στην αρχαία Ελλάδα γύρω στον 5ο π.χ. αιώνα. Στα Άβδηρα της Θράκης κοντά στις εκβολές του ποταμού Νέστου ο Λεύ-κιππος και ο μαθητής του ο Δημόκριτος (~460 π.Χ.- 370 π.Χ.) αναπτύσσουν μια ασύλληπτη για την εποχή τους φιλοσοφική θεωρία. Υποστηρίζουν ότι η ύλη δεν είναι συνεχής αλλά αποτελείται από αδιαίρετους «ατόμους» ή άτομα. Όπως συμβαίνει συνήθως, η θεωρία της σχολής των ατομικών φιλοσόφων αμφισβητήθηκε έντονα από τους σύγχρονους φιλοσόφους, το μεγαλύτερο όμως πλήγμα έμελλε να υποστεί από τους μεταγενέστερους επικριτές της. Πριν η θεωρία του ατόμου περιέλθει στην αφάνεια πρόλαβε να αποκτήσει έναν φανατικό υποστηρικτή: τον Επίκουρο. Ο Επίκουρος θα γινόταν άθελά του ο συνδε-τικός κρίκος μεταξύ αρχαίας Ελλάδας και αρχαίας Ρώμης, καθώς ένα μέρος της θεωρίας του βρίσκεται σε ένα ποίημα του Ρωμαίου ποιητή Λουκρήτιου, όπου περιγράφεται, με βάση τις ατομικές αντιλήψεις του Δημόκριτου, η πίεση που ασκούν τα αέρια, η διάχυση των οσμών και το σχήμα των κρυστάλλων. Δυστυχώς, η θεωρία του Δημόκριτου καταπολεμήθηκε από τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη και τους μαθητές τους και έπεσε σε αφάνεια μέχρι το 19ο αιώνα.

Μετά από μια «πνευματική νάρκη» 20 αιώνων περίπου, στις αρχές του 19ου αιώνα ο Άγγλος Χημικός, Φυσικός και Μετεωρολόγος John Dalton (6 Σεπτεμβρίου 1766 – 27 Ιουλίου 1844) ανακαλύπτει πειραματικά νέους νόμους της Χημείας. Προσπαθεί να τους εξηγήσει και «αναγκάζεται» να ανασύ-ρει από το χρονοντούλαπο της Ιστορίας τη θεωρία των ατομικών φιλοσόφων. Βρισκόμαστε στο 1805, η δικαίωση του Δημόκριτου είναι καθολική, αλλά η συνέχεια θα ξεπερνούσε κάθε φαντασία. Λίγο ανατολικότερα στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας ένας επιμελής σχολαστικός και μεθοδικός επιστήμονας συνεχίζει το όραμα του Δημόκριτου για έναν απλούστερο και πιο κατανοητό κόσμο. Στις 6 Μαρτίου 1869 ο Dmitri Mendeleev του Πανεπιστημίου της Αγίας Πετρούπολης παρουσιάζει επισήμως τον Περιοδικό Πίνακα. Ακόμη και σήμερα ο Περιοδικός Πίνακας αποτελεί τον απόλυτο «ταξιδιωτικό οδηγό» του Χημικού στο μαγικό κόσμο της Χημείας. Για τους λάτρεις, όμως των στοιχειωδών σωματιδίων ο Περιοδικός Πίνακας είναι ο πίνακας των στοιχειωδών σωματιδίων του 19ου αιώνα.

Το ταξίδι μας ξεκίνησε από την αρχαία Ελλάδα, πήγαμε στην Αγγλία και μετά στη Ρωσία. Επό-μενος σταθμός: η Γερμανία. Στις 8 Νοεμβρίου 1895 ο Wilhelm Röntgen παράγει και ανιχνεύει μια ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που ποτέ στο παρελθόν δεν είχε ανιχνευθεί. Την αποκαλεί άγνωστη ακτινοβολία Χ (ο άγνωστος Χ που λέμε) ή ακτίνες- Χ. Τώρα πλέον τις αποκαλούμε ακτίνες Röntgen προς τιμήν του Wilhelm Röntgen. Στην πραγματικότητα ο Röntgen είχε ανα-καλύψει και ανιχνεύσει το πρώτο στοιχειώδες σωμάτιο: το φωτόνιο. Το φωτόνιο δεν έχει μάζα και ουσιαστικά δεν είναι υλικό σωματίδιο, αλλά φορέας ακτινοβολίας ή ενέργειας. Ο Wilhelm Röntgen θα τιμηθεί με το βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 1901 ανοίγοντας έναν μακρύ κύκλο βρα-βεύσεων στον τομέα των στοιχειωδών σωματιδίων. Σε λιγότερο από ένα χρόνο στις 24 Ιανου-αρίου 1896 η Γαλλία θα δηλώσει παρούσα στον «αγώνα δρόμου» των στοιχειωδών σωματιδίων με τον Henri Becquerel. Ο Becquerel θα ανακαλύψει τις ραδιενεργές ακτινοβολίες α και β. Η φύση των δύο αυτών ακτινοβολιών θα προσδιοριστεί αργότερα, αλλά υπήρχε ήδη η υποψία ότι ήταν σωματιδιακής φύσεως. Βεβαίως, ο Henri Becquerel μοιράστηκε το 1903 το Νόμπελ Φυσι-κής με δύο επίσης, μεγάλες μορφές της επιστήμης, το ζεύγος: Pierre και Marie Curie. Μέχρι το 1896 λοιπόν έχουμε ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη στοιχειωδών σωματιδίων, αλλά καμία πειραματική ένδειξη για τη φύση και τα ιδιαίτερα φυσικά χαρακτηριστικά (π.χ. μάζα, φορτίο) αυτών των σωματιδίων. Όμως, έφτασε το πλήρωμα του χρόνου για την συνεισφορά ενός μεγά-λου επιστήμονα στη φυσική των στοιχειωδών σωματιδίων. Φανταστείτε λοιπόν, έναν επιστήμονα που ανακαλύπτει το πρώτο υλικό στοιχειώδες σωματίδιο: το ηλεκτρόνιο, στις 30 Απριλίου 1897. Του απονέμετε το Νόμπελ Φυσικής το 1906, αλλά στο

Trinity College, του Cambridge, όπου είναι καθηγητής έχει 7 φοιτητές – συνεργάτες που όλοι τους θα τιμηθούν με βραβεία Νόμπελ Φυσικής (μεταξύ των μαθητών του είναι και ο Ernest Rutherford), ενώ ο όγδοος μαθητής του που θα πάρει Νόμπελ Φυσικής είναι ο ίδιος ο γιος του. Αυτός ο επιστήμονας είναι ο J.J. Thomson. Πριν την ανακάλυψη του Thomson οι επιστήμονες πίστευαν ότι ο μικρότερος δομικός λίθος της ύλης είναι το άτομο του υδρογόνου (το μικρότερο άτομο της ύλης). Τώρα όμως ο Thomson εισάγει ένα νέο σωματίδιο το ηλεκτρόνιο 1000 φορές μικρότερο από το άτομο του υδρογόνου. Η εικόνα πλέον του ουδέτερου ατόμου μοιάζει σαν «σταφιδόψωμο». Ένα συνεχές θετικό φορτίο (το ζυμάρι) μέσα στο οποίο είναι βυθισμένα τα ηλεκτρόνια (οι σταφί-δες). Οι μεγάλοι καθηγητές, όμως «γεννούν» μεγάλους μαθητές. Η εικόνα αυτή έμελλε να ανατραπεί από το μαθητή του Thomson, τον Ernest Rutherford.

Έχοντας, ήδη, ανακαλύψει το ηλεκτρόνιο ο J.J. Thomson με μια συσκευή που η αρχή λειτουργίας της είναι ίδια με αυτή του καθοδικού σωλήνα, μετράει το λόγο φορτίου προς μάζα (e/m) για τις ακτίνες β. Έτσι το 1900 αποκαλύπτεται ότι οι ακτίνες β δεν είναι ένα νέο σωματίδιο, αλλά δέσμη ηλε-κτρονίων. Λίγα χρόνια μετά, το 1908, αρχίζουν να λάμπουν τα αστέρια των μαθητών του J.J. Thomson. Ο Ernest Rutherford και ο Johannes "Hans" Wilhelm "Gengar" Geiger προσδιορίζουν τη φύση των ακτινών – α και αποδεικνύουν ότι είναι σωματιδιακής φύσεως και συγκεκριμένα άτομα ηλίου διπλά ιονισμένα (γυμνά από ηλεκτρόνια άτομα ηλίου) He++. Το 1908 η εικόνα έχει ως εξής: έχουμε ανακαλύψει το άμαζο στοιχειώδες σωμάτιο φωτόνιο, έχουμε ανακαλύψει το ηλεκτρόνιο και πιστεύουμε ότι το άτομο είναι μια συνεχής κατανομή θετικού φορτίου στην οποία είναι βυθισμένα ίσου και αντίθετου φορτίου σωματίδια τα ηλεκτρόνια. Είναι όμως, όντως έτσι; Αυτό πρέπει να αποδειχτεί πειραματικά και ο Ernest Rutherford ετοιμάζει ένα πείραμα για να επιβε-βαιώσει την υπόθεση του δασκάλου του, του Thomson. Ωστόσο, το μέλλον του επιφυλάσσει μια απροσδόκητη έκπληξη!

Έχοντας ο Rutherford στη διάθεσή του δέσμες σωματιδίων α, επιχείρησε να επαληθεύσει το ατομικό πρότυπο του Thomson. Υπέθεσε ότι εάν «βομβαρδίσει» άτομα με μια δέσμη σωματίων α, η δέσμη δε θα πρέπει να αποκλίνει σημαντικά για τους εξής λόγους:

α. Το ολικό ηλεκτρικό φορτίο του ατόμου είναι μηδέν και επομένως δεν ασκείται ηλεκτρική δύναμη στα σωμάτια α, όσο αυτά βρίσκονται στο εξω-τερικό του ατόμου.

β. Επειδή το θετικό ηλεκτρικό φορτίο είναι ομοιόμορφα κατανεμημένο, δεν μπορεί να ασκεί σημαντική απωστική δύναμη στα σωμάτια α, όσο αυτά βρίσκονται στο εσωτερικό του ατόμου.

γ. Η σύγκρουση των σωματίων α με το ηλεκτρόνια δεν επηρεάζει σημαντικά την κίνησή τους, γιατί τα ηλεκτρόνια έχουν πολύ μικρότερη μάζα. Με τον ίδιο τρόπο δεν επηρεάζεται σημαντικά η κίνηση μιας βαριάς πέτρας μέσα στη βροχή.

Πράγματι, ο Rutherford παρατήρησε ότι τα περισσότερα από τα σωμάτια α διέρχονται μέσα από το στόχο σχεδόν ανεπηρέαστα, σαν να κινού-νται μέσα σε σχεδόν κενό χώρο. Αρκετά αποκλίνουν σε διάφορες γωνίες, μικρότερες των 90ο, αλλά λίγα αποκλίνουν κατά 180°. Δηλαδή ξαναγύριζαν πίσω! Ο Rutherford δε μπορούσε να πιστέψει σε αυτό που έβλεπε. Αργότερα θα έγραφε:

«Ήταν το πιο απίστευτο γεγονός που συνέβη σε όλη μου τη ζωή. Ήταν σχεδόν τόσο απίστευτο όσο αν πυροβολούσες ένα βλήμα 15 ιντσών πάνω σε ένα χαρτομάντιλο και αυτό γυρνούσε προς τα πίσω και σε χτυπούσε».

Η οξυδέρκεια όμως του Rutherford και η πίστη στα πειραματικά του δεδομένα τον οδήγησαν κατευθείαν στην εξήγηση. Το πρότυπο του Thom-son ήταν λάθος! Το φορτίο δε μπορεί να είναι κατανεμημένο σε όλη την έκταση του ατόμου, αλλά συγκεντρωμένο στο κέντρο του ατόμου σε ακτίνα 10000 φορές μικρότερη από την ακτίνα του ατόμου. Η απορία που ακολουθεί είναι εύλογη: Μήπως τελικά έχουμε ένα νέο σωματίδιο στον πυρήνα του ατόμου; Είμαστε ήδη στο 1911 και ο Rutherford προτείνει το γνωστό πλανητικό μοντέλο για το άτομο. Σίγουρα του άξιζε ένα Νόμπελ Φυσικής, αλλά του είχε ήδη απονεμηθεί το Νόμπελ Χημείας του 1908 για την εργασία του στους χρόνους ημιζωής των ραδιενεργών πυρήνων. Μοναδική περίπτωση ακαταπόνητου και

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΩΝ ΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ

Ύψωσε τον τρίτο Όλυμπο Βάλε εκεί την επιστήμη μόνη υπάρχει, αγέλαστη είναι! Ποιο χαμόγελο, ποιο ασήμι, ποιο χρυσάφι σαν την όψη της; Γιούχα Όλυμποι από αχνούς Η καρδιά το θάμα αν είναι της καρδιάς το μάτι ο νούς.

Κ. Παλαμάς (Δωδεκάλογος του Γύφτου)

5

ενός ατόμου σύμφωνου με το πρότυπο του Rutherford. Γνωρίζαμε, ήδη, από το 1861 και 1862 με τις δύο μνημειώδεις εργασίες του James Clerk Maxwell, ότι κάθε ηλεκτρικό φορτίο που επιταχύνεται ακτινοβολεί ενέργεια. Σύμφωνα με αυτό το ηλεκτρόνιο που περιστρέφεται γύρω από τον πυρήνα του ατόμου θα έπρεπε να ακτινοβολεί ενέργεια και σε σύντομο χρονικό διάστημα να «πέφτει» πάνω στον πυρήνα του ατόμου. Αδιέξοδο! Τι κάνουμε τώρα;

Η πειραματική φυσική πάει χέρι-χέρι με τη θεωρητική φυσική και αυτό θα αρχίσει να φαίνεται όλο και πιο έντονα στη συνέχεια. Ο Niels Bohr, ένας Δανός θεωρητικός φυσικός θα εκπονήσει τη διδακτορική του διατριβή κάτω από την επίβλεψη του μεγάλου δασκάλου J.J. Thomson. Το 1912 θα συνεργαστεί με τον Rutherford και το 1913 θα δώσει λύση στο πρόβλημα που απασχολούσε έως τότε την επιστημονική κοινότητα. Εφαρμόζοντας στο άτομο τις κβαντικές ιδέες των Max Plank και Albert Einstein θα διατυπώσει τρείς καινοτόμες προτάσεις για το άτομο:

α. ότι το ηλεκτρόνιο μπορεί να κινείται μόνο σε ορισμένες τροχιές, οι οποίες ονομάζονται επιτρεπόμενες τροχιές β. Όταν το ηλεκτρόνιο κινείται σε ορισμένη επιτρεπόμενη τροχιά, δεν εκπέμπει ακτινοβολία. γ. Όταν το ηλεκτρόνιο μεταπηδήσει από μία επιτρεπόμενη τροχιά σε άλλη μικρότερης ενέργειας, τότε εκπέμπεται ένα φωτόνιο με ενέργεια ίση με

τη διαφορά μεταξύ της αρχικής και της τελικής του ενέργειας. Ο Niels Bohr θα τιμηθεί με το Νόμπελ Φυσικής το 1922, ενώ κατοχυρώνει στη φυσική των στοιχειωδών σωματιδίων ένα νέο σωματίδιο: το πρωτόνιο σαν

συστατικό του πυρήνα. Ο Niels Bohr ταράζει θυελλωδώς τα ανήσυχα νερά της σύγχρονης φυσικής και η θύελλα δε θα κοπάσει έως ότου θεμελιωθεί αυστηρά η κβα-ντομηχανική.

Στο Cavendish Laboratory του Cambridge ο ακούραστος Rutherford συνεχίζει να εξελίσσει την επιστήμη της Φυσικής. Το 1919 πραγματοποιεί τις πρώ-τες πυρηνικές αντιδράσεις και το 1920 μπορεί πλέον να ανακοινώσει με απόλυτη σιγουριά ότι τα στοιχειώδη σωματίδια είναι τρία: το φωτόνιο, το ηλεκτρόνιο και το πρωτόνιο. Θα χρειαστεί να περάσουν 12 ολόκληρα χρόνια για να γίνει ακόμα ένα μεγάλο βήμα: η ανακάλυψη του νετρονίου. Ο James Chadwick το 1932 «βομβαρδίζει» με σωματίδια α βηρύλλιο, βόριο και λίθιο και παρατηρεί ότι ο στόχος εκπέμπει ακτινοβολία με πολύ μεγαλύτερη ικανότητα διείσδυσης απ΄ ότι τα αρχικά σωματίδια α. Η πειραματική οξυδέρκεια, η δεξιοτεχνία και η λογική του Chadwick συμβάλλουν στην εξήγηση της φύσης της ακτινοβολίας που παρατηρήθηκε. Η ακτινοβολία αποτε-λείται από ηλεκτρικά ουδέτερα σωματίδια με μάζα περίπου ίση με τη μάζα του πρωτονίου. Λόγω της ηλεκτρικής τους ουδετερότητας ονομάζονται νετρόνια. Ο Chadwick θα λάβει το βραβείο Νόμπελ Φυσικής του 1935. Τώρα πια ο πυρήνας αποκτάει ακόμα ένα σωματίδιο: το νετρόνιο και οι φυσικοί αρχίζουν να «νιώθουν» τη συνθετότητα της ατομικής φυσικής.

Τώρα, πλέον, η μεγαλύτερη πλειοψηφία των μαθητών στο Γυμνάσιο γνωρίζει τα σωματίδια του ατόμου. Γνωρίζει το ηλεκτρόνιο, το πρωτόνιο και το νετρό-νιο. Αυτό που δεν γνωρίζει είναι ότι η ανακάλυψη αυτών των σωματιδίων απαίτησε χρόνια δουλειάς, πολύ κόπο, υψηλό κόστος και την αδιάκοπη προσωπική εργασία μερικών από τους σπουδαιότερους Φυσικούς του περασμένου αιώνα. Τι θα λέγατε τώρα για ένα σωματίδιο που δε φαίνεται να παίζει κανένα ρόλο στη δομή του κό-σμου; Επίσης πως θα σας φαινόταν να ερχόσασταν αντιμέτωποι με την θεωρία της «Σχετικιστικής Κβαντομηχανικής» και να διαβάζατε ότι κάθε υπαρκτό σωμάτιο, θα πρέπει να έχει ένα αντισωμάτιο (με την ίδια μάζα, το ίδιο spin και αντίθετο φορτίο). Είναι η πρώτη φορά που θέτουμε το θέμα της αντιύλης. Δηλαδή, το ηλεκτρόνιο θα πρέπει να έχει ένα αντισωμάτιο με θετικό φορτίο, ίδια μάζα και ίδιο spin; Ακριβώς! Ενώ στην Ευρώπη η σύγχρονη φυσική κάνει άλματα με αιχμή του δόρατος το κορυ-φαίο εργαστήριο Cavendish του Cambridge η Αμερική μπαίνει δειλά – δειλά στον κύκλο των ανακαλύψεων. Στο Πανεπιστήμιο Caltech διδάσκει ένας ευφυής πειραμα-τικός Φυσικός ο Robert A. Millikan (Νόμπελ φυσικής 1923 για τη μέτρηση του φορτίου του ηλεκτρονίου), υπό την επίβλεψη του οποίου, ο νεαρός Carl David Ander-son εκπονεί τη διδακτορική του διατριβή. Ο Carl David Anderson ανακοινώνει το 1932 την ανακάλυψη του πρώτου αντισωματιδίου: του ποζιτρονίου. Πρόκειται για το αντισωμάτιο του ηλεκτρονίου (ένα «δίδυμο αδερφάκι» του ηλεκτρονίου με θετικό φορτίο) και ανοίγει, έτσι, ένα «παράλληλο σύμπαν» στη φυσική των στοιχειωδών σωματιδίων: την αντιύλη! Ο Carl David Anderson λαμβάνει το βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 1936, ενώ παραλαμβάνοντας το βραβείο του, ανακοινώνει την ανακάλυψη ενός ακόμη στοιχειώδους σωματιδίου: του μιονίου, που θα συναντήσουμε παρακάτω.

Ενώ, ο επιστημονικός κόσμος ετοιμάζεται να υποδεχτεί το αντιπρωτόνιο και το αντινετρόνιο (τι παράξενο! Το νετρόνιο δεν έχει φορτίο, άρα το αντισωμα-τίδιό του θα είναι το ίδιο το σωματίδιο: το νετρόνιο!), ανακαλύπτουμε ότι το νετρόνιο είναι ασταθές και διασπάται σε ένα πρωτόνιο και ένα ηλεκτρόνιο. Όμως, κάτι λείπει! Η αρχή διατήρησης της ενέργειας και της ορμής δε διατηρούνται σε αυτή τη διάσπαση, άρα είναι απαραίτητη η ύπαρξη ενός νέου σωματιδίου. Οι θεωρητικοί φυσικοί αντεπιτίθενται. Ο Αυστριακός θεωρητικός Φυσικός Wolfgang Ernst Pauli, προτείνει το 1933 την ύπαρξη ενός νέου σωματιδίου, σχεδόν άμαζο, αφόρτιστο με spin 1/2. Το ονομάζει νετρίνο και από τότε μέχρι σήμερα ταλαιπωρεί την επιστημονική κοινότητα με την αντικοινωνική του συμπεριφορά! Αλληλεπιδρά ελάχιστα με την ύλη καθώς, μπορεί να διαπεράσει τόνους ατσάλι χωρίς να αλληλεπιδράσει καθόλου με αυτό. Νετρίνα με ενέργεια μερικών ΜeV μπορούν να περάσουν από απόστα-ση 1017 m (10 φορές ο γαλαξίας μας) χωρίς να αλληλεπιδράσουν καθόλου με την ύλη που υπάρχει εκεί. Γίνεται κατανοητό λοιπόν, το πόσο δύσκολο είναι να ανιχνεύ-σουμε ένα νετρίνο , πόσο μάλλον να μετρήσουμε την ταχύτητά του. Παρόλα αυτά το 1956 οι Frederick Reines και Clyde Cowan με ένα ευφυές πείραμα εντόπι-σαν το νετρίνο, δύο χρόνια πριν το θάνατο του Pauli το 1958. Λαμβάνοντας ο Pauli το τηλεγράφημα που του ανακοινώνονταν η ανίχνευση του σωματιδίου που είχε προβλέψει, είπε: "Thanks for message. Everything comes to him who knows how to wait”, («Ευχαριστώ για το μήνυμα. Κερδίζει τα πάντα, όποιος ξέρει να περιμένει»). Ένα μήνυμα υπομονής, επιμονής και καρ-τερίας από έναν μεγάλο επιστήμονα, που δικαίως έλαβε την ύψιστη διάκριση των επιστημών: το Νόμπελ Φυσι-κής του 1945. Είμαστε ήδη στο 1934 και πριν κάνουμε μια ανασκόπηση της γνώσης μας σχετικά με τα στοιχειώδη σωμάτια, έως τη χρονική στιγμή αυτή, ας αναφερθούμε σε έναν ακόμη σημαντικό Φυσικό. Ο Enrico Fermi μελετάει την ασθενή αλληλεπίδραση και οδηγείται και αυτός στην αναγκαιότητα της ύπαρξης του νετρίνου και του αντινε-τρίνου. Wolfgang Ernst Pauli και Enrico Fermi στα 1933 και 1934 έχουν σπείρει τους σπόρους της επανά-στασης των στοιχειωδών σωματιδίων. Ο Enrico Fermi τιμάται με το βραβείο Νόμπελ το 1938 και συγκαταλέ-γεται στους κορυφαίους επιστήμονες του 20ου αιώνα καθώς, συνδυάζει θεωρητική δεινότητα και πειραματική δεξιοτεχνία. Το 1934 κλείνει ο πρώτος μεγάλος κύκλος στη Φυσική στοιχειωδών σωματιδίων. Η εικόνα είναι πολύ απλή κατανοητή και πλήρης. Έχουμε πέντε στοιχειώδη σωματίδια, το πρωτόνιο, το νετρόνιο, το ηλεκτρόνιο, που είναι υλικά σωματίδια και ανοικοδομούν το φυσικό κόσμο, το φωτόνιο σαν φορέας της ηλεκτρομαγνητικής αλληλεπίδρασης και το νετρίνο που δικαιολογεί την αστάθεια του νετρονίου. Φαίνεται να υπάρχει μια αρμονία, μια συμμετρία στη φύση και όλοι ήταν ευχαριστημένοι. Όμως, σε λίγο όλα θα αναποδογύριζαν….. (συνεχίζεται)

Τα στοιχειώδη σωμάτια

6

Τεχνολογία & Εκπαίδευση

Ο εκπαιδευτικός στην κοινωνία της πληροφορίας

Δίχως καμία αμφιβολία, ζούμε στον κόσμο της παγκοσμιοποίησης, πλη-ροφορίας και ενημέρωσης, όπου η μέγι-στη εκλέπτυνση της τεχνολογίας δια-δραματίζει καθοριστικό ρόλο σε κάθε πτυχή του ανθρώπινου βίου. Η προσαρ-μογή του κάθε ατόμου σε αυτές τις τε-χνολογικές εξελίξεις είναι απαραίτητη και συνδέεται άμεσα με τον επαναπροσ-διορισμό του εκπαιδευτικού συστήματος. Η «κοινωνία της πληροφορίας» θέτει λοιπόν σε νέα βάση το θέμα της κατά-κτησης της γνώσης.

Κατ’ αρχάς στα σύγχρονα σχολεία η διδασκαλία γίνεται με ηλεκτρονικά μέσα που συνδυάζουν τον ήχο και την εικόνα, όπως μέσω των ηλεκτρονικών υπολογιστών ή των DVDs. Έτσι η μάθη-ση γίνεται πιο ευχάριστη και οι νέοι δεν αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα στην αφομοίωση πληροφοριών.

Πέρα από αυτά τα τεχνικά μέσα, οι νέοι έχουν τη δυνατότητα να αντλούν πληροφορίες από το Διαδίκτυο.

Σε αυτή τη σύγχρονη πραγματικότητα προκύπτει το ερώτημα, αν ο ρόλος και η θέση του εκπαιδευτικού καλούνται να μεταβληθούν. Φυσικά ο καθένας μπορεί να προβλέψει πως όσο γίνονται εκπαι-δευτικές μεταρρυθμίσεις, τόσο θα ανα-θεωρείται ο ρόλος του δασκάλου.

Φυσικά ο καθένας μπορεί να προβλέψει

πως όσο γίνονται εκπαιδευτικές μεταρ-ρυθμίσεις, τόσο θα αναθεωρείται ο ρόλος του δασκάλου. Συγκεκριμένα, ο δάσκαλος αποκτά το ρόλο του καθοδηγητή και συ-ντονιστή στο θέμα της διδασκαλίας. Δεν έχει πλέον τη μορφή της αυθεντίας και ο καθένας μπορεί να τον αμφισβητήσει κα-θώς και τους καθοδηγεί ώστε να ανακαλύ-ψουν οι ίδιοι οι μαθητές την πορεία προς τη γνώση. Κατά συνέπεια τους ωθεί να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες με περισσό-τερη αυτοπεποίθηση, δίχως να φοβούνται το οποιοδήποτε λάθος.

Επιπλέον οφείλει, πέρα από το να ενημερώνει και να πληροφορεί το μαθητή για κοινωνικά και επιστημονικά θέματα, να τον βοηθήσει να καλλιεργήσει την κριτική του ικανότητα. Ιδίως οι νέοι πρέπει να γνωρίζουν να αποκωδικοποιούν τα προπα-γανδιστικά μηνύματα από τα Μ.Μ.Ε. και την πολιτική διότι η ευαίσθητη ηλικία τους κάνει εύπλαστους, επιρρεπείς στα λάθη και να επηρεάζονται εύκολα. Κανείς δε μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι ο δάσκαλος διαμορφώνει ηθικές αξίες στα παιδιά, αφού αποτελεί πρότυπό τους. Ε-πομένως είναι χρέος του να καλλιεργεί αντιλήψεις και αξίες περί δημοκρατίας, ελευθερίας και ισότητας προκειμένου να ολοκληρωθούν ως προσωπικότητες.

Βέβαια ο στόχος του εκπαιδευτικού γίνε-ται ολοένα και πιο δύσκολος διότι έχει να αντιμετωπίσει πολλά εμπόδια και κινδύ-νους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η χρεοκοπία των αξιών και η κρίση των θεσμών, ιδιαίτερα της εκπαί-δευσης. Πώς είναι δυνατόν να μιλάει για ορθολογισμό ενώ όλα τα ιδανικά καταρ-ρέουν και αντικαθίστανται από παθητι-κοποίηση και βία; Σε αυτό συμβάλλουν και τα Μ.Μ.Ε. που έχουν επηρεάσει αρνητικά τη νεολαία με τα πρότυπα που προβάλλουν.

Συνεπώς είναι αυτονόητο το γε-γονός ότι επαναπροσδιορισμός της εκ-παίδευσης πρέπει να αφορά όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και τη δια βίου εκπαίδευση. Εάν συνδυαστούν οι ικανότητες των εκπαιδευτικών με τις δυνατότητες των τεχνικών μέσων θα υπάρξει προοπτική για την ατομική και κοινωνική ανέλιξη.....

Σπύρος Αγγελόπουλος (Γ1)

Ψηφιακά Μέσα

τητες των ψηφιακών μέσων και κυρίως των ηλεκτρονι-κών υπολογιστών και του παγκόσμιου ιστού και εν-θαρρύνουν την επέκταση του κοινωνικού κύκλου μέ-σω των κοινωνικών δικτύ-ων (π.χ. facebook). Επίσης προβάλλουν ως θετική εξέ-λιξη την εκπαίδευση μέσω υπολογιστή ή/και από από-σταση, τη χρήση ζωντανών συνομιλιών για την επικοι-νωνία με απομακρυσμένα πρόσωπα, την οργάνωση της δουλειάς μας με το λο-γισμικό γραφείου π.χ. word), την ενίσχυση της εκπαίδευσης με σύγχρονο

εξοπλισμό (π.χ. διαδραστι-κοί πίνακες) και λογισμικό, κ.α. πολλά.

Από την άλλη πλευρά, εξ' ίσου πολλοί, αν όχι περισσότεροι, είναι εκείνοι που κρατούν σοβα-ρές επιφυλάξεις όσον αφο-ρά τις ψηφιακές τεχνολογι-κές εξελίξεις. Προειδοποι-ούν ότι οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και ο παγκό-σμιος ιστός μπορούν να βλάψουν τους χρήστες τους, να προκαλέσουν απώ-λεια στον έλεγχο των προ-σωπικών στοιχείων,να φέ-ρουν ευαίσθητες ηλικιακές ομάδες σε επαφή με κακό -

βουλους ανθρώπους ή ακατάλληλη πληροφορία, να αποτελέσουν πεδίο για α-πάτες, κλοπές πιστωτικών καρτών, να μετατραπούν σε κανάλια διάδοσης παραπλα-νητικών ειδήσεων, να κατα-λήξουν αντικείμενο εθισμού για τους νέους.

Παναγιώτης Γιαννίτσης (Γ1)

Σήμερα τα ψηφιακά μέσα θεωρούνται αναπόσπαστο τμήμα της ζωής μας και η ικανότητα χρήσης τους επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητά μας, τη θέση μας μέσα στην κοινωνία και τις σχέ-σεις μας με τους άλλους ανθρώ-πους.

Αρκετοί είναι οι φίλοι της τεχνολογίας που παραθέτουν με ενθουσιασμό τα οφέλη που αποκομί-ζουν όσοι αξιοποιούν τις δυνατότη-

7

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ

Οι “φωτισμένοι” ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούν να είναι…υπερήφανοι. Μπορεί με τις “μετακινήσεις” κεφαλαίων και χρημάτων να τα ΄χουν κάνει μαντάρα, ευνοώντας συστηματικά τους λί-γους ,εκλεκτούς και πάντα προνομιούχους, αλλά στη μετακίνηση πληθυσμών τα πήγαν … περίφημα, μετατρέ-ποντας την Γηραιά Ήπειρο σε ήπειρο μεταναστών. Με-τανάστες εσωτερικούς που από τα αστικά κέντρα μετα-κινούνται προς την ύπαιθρο αλλά και μετανάστες που εγκαταλείπουν την χώρα τους,αναζητώντας τη τύχη τους σ΄ άλλες χώρες.

Στην Ελλάδα τα ποσοστά εσωτερικής και εξωτερικής μετανάστευσης είναι περίπου ίδια και ακόμη χαμηλότερα από άλλες χώ-ρες, αλλά σαφώς αυξημένα σε σχέση μ΄ ότι συνέβαινε το 2007,όταν άρχισε η ευ-ρωπαϊκή χρηματοπιστωτική κρίση. Πορτογαλία, Ιταλία, Ιρλανδία, Ελλάδα και Ισπα-νία έχουν περάσει δύο δια-κριτές φάσεις. Στην πρώτη φάση, οι αλλοδαποί που εί-χαν έρθει στη Δυτική Ευρώ-πη και είχαν την οικονομική δυνατότητα να επιστρέψουν στις πατρίδες τους, σε μέρη όπως η Λατινική Αμερική, η Ανατολική Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική. Οι περισσό-τεροι από αυτούς τους μετα-νάστες ήταν ανειδίκευτοι εργάτες που έχασαν τη δου-λειά τους στον τομέα των κατασκευών, της βιομηχανί-ας των υπηρεσιών και άλλους συναφείς κλάδους. Αλλά καθώς η χρηματοπι-στωτική κρίση επιδεινώθηκε και η ανεργία αυξήθηκε, ευρωπαίοι πολίτες άρχισαν να μεταναστεύουν από τις

χώρες τους. Αν και είναι δύσκολο να υπάρξουν αξιό-πιστα στοιχεία για το εκπαι-δευτικό υπόβαθρο αυτών των μεταναστών , ανεπίσημα στοιχεία δείχνουν ότι πολλοί από αυτούς είναι ειδικευμέ-νοι, με σπουδές πανεπιστη-μιακές και πολύγλωσσοι.

Στην Ελλάδα, η μετανάστευση εξακολουθεί να είναι υψηλή παρά την κρίση, αν και τα ποσοστά εξωτερικής και εσωτερικής

μετανάστευσης είναι σχετικά ισορροπημένη.

Πολλοί μετανάστες βλέπουν την Ελλάδα ως ένα σημείο-κλειδί εισόδου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και λόγω της συμφωνίας Σένγκεν,

ΣΤΗΜΕΝΑ

Το τερατώδες σε έκταση κύκλωμα που λυμαίνεται το ελληνικό ποδόσφαιρο και που το χρησιμοποιούν ακόμα και οι καθώς πρέπειπαρά-γοντες των μεγάλων ομάδων αποκαλύπτεται. Αν η πολιτεία θεωρεί πως όλη η ευκαιρία αφορά τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης από τα καυτά κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά προβλήματα, το κύκλωμα αυτό στην καλύτερη περίπτωση θα εξουδετερωθεί για να αντικατα-σταθεί αργά ή γρήγορα από κάποιο άλλο.

Είναι πολλοί αυτοί που φιγουράρουν στη μεγάλη λίστα των κατηγορουμένων της τω-ρινής υπόθεσης. Στήσιμο ποδοσφαιρικών αγώ-νων με εμπλεκόμενους και ποδοσφαιριστές. Καθόριζαν αποτελέσματα, θησαύριζαν από τα κέρδη και το ξέπλυμα του μαύρου χρήματος, νόθευαν τον ανταγωνισμό και ουσιαστικά δυσφη-

μούσαν το κρατικό μονοπώλιο του νόμιμου στοι-χήματος ληστεύοντας τους αφελείς παίκτες.

Δεν χρειαζόμαστε ακριβές μετεγγρα-φές με μαύρο χρήμα για να βλέπουμε ποδόσφαι-ρο. Χρειαζόμαστε το ποδόσφαιρο που μπορούμε με νόμιμα χρήματα να έχουμε, είτε μας αρέσει είτε όχι. Δεν μπορεί χώρες προηγμένες οικονο-μικά και κοινωνικά, χώρες πλούσιες όπως η Σουηδία και η Δανία να έχουν ημιεπαγγελματικό ποδόσφαιρο και εμείς οι χρεωκοπημένοι να θέ-λουμε να συναγωνιστούμε τους Γερμανούς και τους Γάλλους. Δεν γίνεται. Ημιεπαγγελματίας ήταν ο Δομάζος, ο Παπαϊωάννου, ο Κούδας και ο Σιδέρης, αλλά αδερφέ μου φχαριστιόμασταν ποδόσφαιρο χωρίς να βρίζουμε τις μανάδες των αντιπάλων.

Γιώργος Πούλος (Β2)

οι μετανάστες από τις βαλ-κανικές χώρες και τη Τουρ-κία μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα μέσα στην Ελλάδα. Στην υψηλή λαθρομετανά-στευση συμβάλουν τα πολλά σημεία εισόδου, όπως και στην Ισπανία και την Ιταλία, που όμως θέτουν αυστηρό-τερους ελέγχους για την παράνομη μετανάστευση.

Η Ελλάδα έγινε μια μεταναστευτική χώρα το 2010. Παρόλο που είναι εξαιρετικά δύσκολο να υπάρ-ξουν ακριβή στοιχεία σχετι-κά με το προφίλ των Ελλή-νων μεταναστών, οι ερευνη-τές που παρακολουθούν το φαινόμενο στην Ελλάδα, υ-ποστηρίζουν ότι οι μετανά-στες είναι κυρίως νέοι άνδρες και γυναίκες με πα-νεπιστημιακά πτυχία που μιλούν άπταιστα αγγλικά.

Κώστας Σίνος (Β2)

8

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ «Έτος Βρεττάκου» το 2012, με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση του Λάκωνα ποιητή

Επίκαιρος παρά ποτέ όταν έγραφε: «Τον καιρό που γεννήθηκα- κείνα τα χρόνια, δεν πλανιότανε ούτε υποψία κακής φωτιάς στον ορίζοντα…» και όταν, αλλού, στο «Γράμμα στον άνθρωπο της πατρίδας μου», ζητούσε: «…Μην με μαρτυρήσεις! Και προπαντός να μην του πεις πως μ’ εγκατέλειψεν η ελπίδα!... Πες τους από μένα, πες τους από τα

Ο Νικηφόρος Βρεττάκος γεννήθηκε το 1912 από μια αγροτική οικογένεια, η οποία ξέπεσε οικονομικά όταν ο ίδιος ήταν ακόμη παιδί. Έτσι μεγαλώνει σε ένα χωριό κοντά στη Σπάρτη, τις Κροκεές, με 2500 κατοίκους, οι οποίοι ασχολού-νται με τα χωράφια τους. Το ίδιο κάνουν και οι γονείς του. Α-σχολούνται με τη γη που έχουν σ’ ένα απόμερο χτήμα.

Ο μικρός Νικηφόρος μεγαλώνει μόνος με αποτέλεσμα: να στρέψει όλη του την προσοχή στον εσωτερικό του κόσμο και παράλληλα στον εξωτερικό χώρο, παρατηρώντας τη μοναδική φυσική ομορφιά του τόπου του. Η γαλήνη, η ηρεμία, η σιωπή έγιναν αδέλφια του. Οπότε είναι φυσικό σε όλη του τη ζωή το έργο του να δίνει μηνύματα αγάπης, ειρήνης και ταύτισης με τη φ ύ σ η . Άρχισε να γράφει στα δώδεκα χρόνια του. Κυκλοφόρη-σε την πρώτη ποιητική συλλογή του στα δεκαεπτά του. Ο πατέ-ρας του παρότι φτωχός αγρότης αντιμετώπισε με αγάπη και κατανόηση την κλίση τού γιου του προς την ποίηση.

Στα δεκαεπτά του πηγαίνει στην Αθήνα για να σπου-δάσει. Εκεί άρχισε ένας σκληρός αγώνας για να επιβιώσει. Τα

όνειρά του κομματιάζονται και η απογοήτευση τον διαλύει. Εκείνον τον καιρό γράφει:

«Δεν χρειάστηκε να περάσουν πολλές μέρες για να μου φανεί πως ο κόσμος χάθηκε . Η ζωή με σφυροκοπούσε, ένοιωθα σαν να ‘φυγα από την πολιτεία και να ήρθα στην μοναξιά».

( Νικηφόρος Βρεττάκος – Εκλογή – Εκδόσεις Θεμέλιο – Αθήνα 1966 )

Η συλλογή των ποιημάτων του «Οι γκριμάτσες του ανθρώπου» μιλούν ακριβώς γι’ αυτό το αίσθημα της θλίψης, της απογοήτευσης και της μοναξιάς.

Τελικά διακόπτει τις σπουδές του γιατί θέλει να αφο-σιωθεί στην ποίηση. Στον καθημερινό αγώνα για την επιβίωση δουλεύει σαν εργάτης, αλλά και σαν ιδιωτικός και δημόσιος υπάλληλος, συντάκτης φιλολογικών περιοδικών και εφημερί-δων.

Τιμήθηκε εικοσιοκτώ ετών (1940) με το κρατικό βρα-βείο ποιήσεως για τη δεύτερη έκδοση του βιβλίου του «Οι γκριμάτσες του ανθρώπου».

Ο Νικηφόρος Βρεττάκος είναι ένας γνήσιος, ένας αυθεντικός ποιητής που σε όλη του τη ζωή στέκεται με αγνό-τητα και ευγένεια μπροστά στον άνθρωπο και στην αγάπη που τρέφει γι’ αυτόν. Ο άνθρωπος είναι : «το ζων ύδωρ» όπως λέει και ο ίδιος. Για τον άνθρωπο και τα κύματα που τον κτυ-πούν μιλά στα ποιήματά του και θέτει σκοπό της ζωής του τη σωτηρία του μέσα από τους στίχους του. «Θα σκίσω τον ου-ρανό σε σελίδες να σου σκεπάσω τον πόνο μ’ ένα ποίημα»(Νικηφόρος Βρεττάκος – Το ατίθασο αίμα) Σ’ όλους τους στίχους του βάζει θεμέλιο την αγάπη, την ειρήνη και την πίστη του στον άνθρωπο. Παρ’ όλο που οι άνθρωποι και οι σ υ μ π ε ρ ι φ ο ρ έ ς τους κομματιά-ζουν συνεχώς το όνειρό του για πανανθρώπινη ειρήνη, για ανιδιοτελή αγάπη αυτός πάντα εξωτερικεύει σε όλα του τα ποιήματα την ανάγκη για επικοι-νωνία με τον άνθρωπο. Στα έργα της νεανικής του περιόδου η θλίψη και η απογοήτευση τον διακατέχουν όταν συνεχώς διαπιστώνει ότι δεν βρίσκει τους στόχους του στην προσπά-θεια του να διασκορπίσει αγάπη και ειρήνη στους ανθρώπους. Στην περίοδο της ωριμότητας βλέπουμε να εναλλάσ-σονται η ελπίδα με την απογοήτευση. Όσο περισσότερο λα-χταρά την αγάπη και την επικοινωνία με τους ανθρώπους τόσο περισσότερο τραυματίζεται και πονά. Όλα αυτά τα συναισθήματα τα βιώνει όχι μόνο από προσωπικές καταστάσεις αλλά και από τα πολιτικά γεγονότα στα οποία συμμετέχει ενεργά. Κι αυτό το κάνει γιατί πιστεύει ότι ο ποιητής έχει μια αποστολή στον κόσμο μας. Μια αποστο-λή δύσκολη αλλά αναγκαία. Να σταθεί δίπλα στον καθένα για-τ ί «Σε αυτόν βλέπει όλο το σύμπαν». Γράφοντας λοιπόν ποίηση ο Νικηφόρος Βρεττάκος υπάρχει, ζει, αναπνέει. Η ποιητική φλέβα που διαθέτει σε συνδυασμό με την εμπειρία διαφόρων ποιητικών σχολών από τις παραδο-σιακές ως τις πιο σύγχρονες (πριν και μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο) συνέβαλαν στη δημιουργία μιας δικής του γλώσσας και ύφους που δε συγκρίνονται με καμιά άλλη.

«Στην ποίηση έδωσα την ψυχή μου. Και χωρίς να είμαι βέβαιος ότι είμαι ποι-ητής, ξέρω τώρα πως δεν είμαι τίποτε άλλο».

«Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους διαδρόμους συναντήσω αγγέλους, θα τους μιλήσω Ελληνικά επειδή δεν ξέρουνε γλώσσες. Μιλάνε μεταξύ τους με μουσική»

9

Μοντέρνος όχι όμως υπερρεαλιστής μας δίνει ποιήματα πανέμορφα. Πολύ συναισθηματικός, λάτρης της δικαιοσύνης, της ελευθερίας, της ισότητας, της φύσης, νιώθει ότι αδυνατεί να διατυπώσει τον πλούτο του κόσμου με λέξεις τις οποίες θεωρεί ανεπαρκείς. Αυτό που τον

βασανίζει είναι (κατά τη γνώμη του) το ατελές των έργων του. Το ανο-λοκλήρωτο τον κυ-νηγά, όμως δεν μπο-ρεί να αποφύγει να γράφει στίχους. Η ποίηση για τον Βρεττάκο είναι έργο χειρών. Δε νοιώθει μέσα του καμιά ματαιοδο-ξία, καμιά φιλοδοξία. Κατέκτησε δύο φο-ρές το Κρατικό βρα-βείο ποίησης, εξέ-δωσε πάνω από δεκαπέντε ποιητι-

κές συλλογές, καθώς και αρκετά πεζά έργα. Σε όλη του τη πορεία στα έργα του διακρίνουμε τον βαθύ-τατο ανθρωπισμό του, την ευαισθησία του αλλά και την αγανάκτησή του στην αδικία. Η βαθύτατη αγάπη του για τον τόπο καταγωγής του χαρακτηρίζει επίσης τα έργα του αποτελώντας γι’ αυ-τόν ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης. Γι’ αυτό το 1980 χτίζει ένα μικρό σπίτι στις Κροκεές, πάνω στα χαλάσματα του πατρικού του. Εκεί αφήνει και την τελευταία του πνοή στις 4 Αυγούστου του 1991.

Τιμήθηκε με το Πρώτο Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1940, 1965, 1982), το βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (1974), το βραβείο Knocken και το βραβείο της Εταιρίας Σικελικών Γραμμάτων και Τεχνών (1980), το Αριστείο Γραμμάτων από την Ακαδημία Αθηνών (1982), το βραβείο του τιμίου Σταυρού του Αποστόλου Ευαγγελιστού

Μάρκου από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής (1984), το μετάλλιο Χρυσός Πήγασος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών (1989), καθώς και με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών, της οποίας έγινε μέλος το 1989. Π Ο Ι Η Τ Ι Κ Ε Σ Σ Υ Λ Λ Ο Γ Ε Σ Τ Ο Υ Ο Πόλεμος (1935) Η επιστολή του κύκνου (1937) Το ταξίδι του αρχάγγελου (1938) ΣυλλογέςΚάτω από σκιές και φώτα (1929) Κατεβαίνοντας στη σιγή των αιώνων (1933) Οι γκριμάτσες του ανθρώπου (1935) Εικόνες από το ηλιοβασίλεμα (1939) Το μεσουράνημα της φωτιάς (1940) Η Ηρωική συμφωνία (1944) Οι 33 Μέρες (1945) Η παραμυθένια πολιτεία (1947) Το βιβλίο της Μαργαρίτας (1949) Ο Ταΰγετος και η σιωπή (1949) Τα θολά ποτάμια (1950) Στην Πλούμιτσα (1951) Η έξοδος με το άλογο (1952) Στον Ρόμπερτ Οπενχάϊμερ (1954) Τα ποιήματα 1929 - 1951 (1956) Η μητέρα μου στην εκκλησία (1957) Βασιλική Δρυς (1958) Αυτοβιογραφία (1961) Το βάθος του κόσμου (1961) Εκλογή (1966) Οδοιπορία (1972) Διαμαρτυρία (1974) Το Απογευματινό Ηλιοτρόπιο (1976) Ο Προμηθέας ή το παιχνίδι μιας μέρας (1979) Λειτουργία κάτω απ' την Ακρόπολη (1981) Τα ποιήματα (1981) Ο διακεκριμένος πλανήτης (1983) Συνάντηση με τη θάλασσα (1991) Διηγήματα, νουβέλες, οδοιπορικάΤο γυμνό παιδί (1939) Το αγρίμι και η καταιγίδα (1945) Δύο άνθρωποι μιλούν για την ειρήνη του κόσμου (1949) Ο ένας από τους δύο κόσμους (1958) Οδύνη (1969) Μπροστά στο ίδιο ποτάμι. Διηγήματα (1972)

10

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ «ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ»

ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ

Ο Στέλιος Κούλογλου είναι Έλληνας δημοσιογράφος. Απόφοιτος του πανεπιστημίου Αθηνών, σπούδασε δημοσι-ογραφία στο Παρίσι, το Τόκιο και την Ινδία. Ξεκίνησε να δημοσιογραφεί το 1981 στο περιοδικό «Αντί» και αργότερα εργάστηκε ως πολιτικός συντάκτης στην εφημερίδα «Το Βήμα». Διετέλεσε ανταποκριτής της εφημερίδας «Αυγή» στο Παρίσι και το 1989 εγκαταστάθηκε στη Μόσχα απ’ όπου κάλυψε τις εξελίξεις στην Σοβιετική Ένωση και τις άλλες πρώην σοσιαλιστικές χώρες για λογαριασμό του ραδιοσταθμού «Sky» & της εφημερίδας «Η Καθημερινή». Τα χρόνια 1992-1995 κάλυψε ως ειδικός απεσταλμένος τον πόλεμο στην Π. Γιουγκοσλαβία. Από το 1996 επιμε-λούταν και παρουσίαζε την εκπομπή «ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ» στη δημόσια τηλεόραση. Η παραπάνω ήταν ε-βδομαδιαία εκπομπή ντοκιμαντέρ επί διεθνών και ελληνι-κών, σύγχρονων πολιτικών και κοινωνικών γεγονότων, εστιάζοντας κυρίως στις εμπειρίες των πρωταγωνιστών τους αλλά και των απλών ανθρώπων. Από το 1996, οπότε και ξεκίνησε η εκπομπή, βρισκόταν στον κατάλογο των καλύτερων τηλεοπτικών προγραμμάτων και επιλέχθηκε για να αντιπροσωπεύσει την Ελλάδα σε διεθνή φεστιβάλ ντοκιμαντέρ. Βραβεύτηκε τέσσερις φορές ως η καλύτερη ελληνική ενημερωτική εκπομπή.

Τον συναντήσαμε σε ένα σεμινάριο δημοσιογραφίας για τους νεαρούς δημοσιογράφους του Νομού Ηλείας που αρ-θρογραφούν στις σχολικές εφημερίδες της περιοχής. Στην ερώτηση του νεαρού δημοσιογράφου για το ποιο θέμα από αυτά που έχει ασχοληθεί στην μέχρι τώρα καριέρα του , του φάνηκε πιο ενδιαφέρον, ο κύριος Κούλογλου απάντησε πως όλα τα θέματα με τα οποία έχει ασχοληθεί είναι ιδιαι-τέρως ενδιαφέροντα και ο ίδιος δεν θα ήταν δυνατόν να ξεχωρίσει κάποιο. Ρωτήθηκε επίσης αν έχει δεχτεί ποτέ απειλές και αν θα σταματούσε μια έρευνα ή αν έχει ήδη σταματήσει μόνο και μόνο από φόβο αφού είναι ευρέως γνωστό και αποδεκτό πως τα θέματα με τα οποία ασχολεί-ται καυτηριάζουν και θίγουν τα συμφέροντα κάποιων. Ο ίδιος υποστήριξε πως δεν έχει ποτέ δεχθεί άμεσες απει-

λές αλλά έμμεσες επιθέσεις. Φυσικά υπάρχουν και αυ-τά, μα δήλωσε πως ο ίδιος δεν θα σταματούσε την ερευ-νά του, διότι δεν θα έκανε κάτι λάθος και πως γενικότε-ρα δεν μετανιώνει για ό,τι κάνει. Παραδέχθηκε πως και ο ίδιος έχει επηρεαστεί σε ρεπορτάζ του από τις πολι-τικές του απόψεις και υποστήριξε πως είναι λογικό να το κάνει ένας δημοσιογράφος με μέτρο, διότι τη συγκε-κριμένη στιγμή λειτουργείς ως δημοσιογράφος και όχι τόσο ως ένας άνθρωπος που εκφράζει απλά τις πολιτι-κές του απόψεις. «Λέμε τη γνώμη μας τίμια», ανέφερε χαρακτηριστικά. Δήλωσε επίσης πως στο επάγγελμά του έχει νιώσει αρκετές φορές πίεση, μα ποτέ δεν σκέ-φτηκε και δεν θέλησε να εγκαταλείψει. «Υπάρχουν στιγ-μές που είναι άδικες και αισθάνομαι στενοχωρημένος αλλά ποτέ δεν θα εγκατέλειπα την δημοσιογραφία», υποστήριξε, ενώ θα σύστηνε την δημοσιογραφία ως ε-πάγγελμα μόνο σε αυτούς που την αγαπούν πραγματικά. Χαρακτηριστικά ανέφερε πως είναι ενδιαφέρον επάγ-γελμα και αν το κάνεις καλά σε γεμίζει.

Τέλος ρωτήθηκε τι του έχει μείνει από την εμπειρία του πολέμου στην Μολδαβία. Ο Σ. Κούλογλου τόνισε πως ο πόλεμος είναι το πιο σκληρό και απάνθρωπο πράγμα που υπάρχει. Αυτό που του έχει μείνει σαν

«εφιάλτης» είναι μία σκηνή που έζησε στο Σαράγιεβο το 1997. Όταν έπεσε βόμβα σε μία ουρά ανθρώπων που περίμεναν για ψωμί. Εκεί αντίκρισε έναν άνθρωπο που έψαχνε με αγωνία να βρει ανάμεσα σε πτώματα και τραυματισμένους κάτι…αυτό το κάτι ήταν ένα στραπα-τσαρισμένο ποδήλατο. Το ποδήλατο του παιδιού του. Τότε κατάλαβε πως το παιδί του είχε σκοτωθεί και άρχισε να χτυπά το κεφάλι του στον τοίχο. «Αυτή είναι η πιο δυνατή στιγμή που έχω ζήσει στον πόλεμο» απο-κρίθηκε.

Ελένη Πίκουλα -Άνθη Σπηλιοπούλου (Γ2)

11

Το μικρόβιο της δημοσιογραφίας υπάρχει σε όλους μας που ασχολούμαστε με αυτή την εφημερίδα. Η παραγωγή όμως μιας ραδιοφωνικής εκπομπής ήταν για μας μια πρωτόγνωρη εμπειρία και πολύ δελεαστική. Έτσι, όταν τη χρονιά που μας πέρασε η ΕΡΑ Πύρ-

γου μάς πρότεινε να συμ-μετέχουμε στην πραγμα-τοποίηση μιας ραδιοφωνι-κής εκπομπής που θα αναφερόταν στην μνήμη σημαντικών προσώπων του μουσικού χώρου όλοι ενθουσιαστήκαμε. Οι καλ-λιτέχνες που επιλέξαμε να παρουσιάσουμε ήταν ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Νίκος Γκάτσος, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάνος Λοΐζος και ο Μάνος Χα-τζιδάκης. Με τη βοήθεια

και την καθοδήγηση της καθηγήτριας της μουσικής κ. Στα-ματοπούλου κάναμε ένα αφιέρωμα και το παρουσιάσαμε στα πλαίσια μιας ραδιοφωνικής εκπομπής.

ΜΟΥΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ

Αυτό το αφιέρωμα αυτόματα μπήκε σε έναν Πανελλα-δικό Διαγωνισμό Μαθητικών Ραδιοφωνικών Αφιερωμάτων, και αναδείχθηκε ως η καλύτερη εκπομπή, παίρνοντας την πρώτη θέση,και όπως ήταν προφανές προς τιμήν μας στην καθημερινή πρωινή εκπομπή της ΕΡΑ Πύργου πραγματοποιηθηκε μια live ομαδική συνέντευξη. Μία εβδομάδα μετά την συνέντευξη ο σταθμός έβαλε να ακουστεί πάλι το αφιέρωμα και τους ευχαρι-στούμε.

Οι μαθητές που έλαβαν μέρος στο αφιέρωμα ήταν: ο Γιάννης Κακάλης,ο Διονύσης Φράγκος,ο Στάθης Μπιρίτης,η Αθηνά Ηλιόπουλου,η Μαρία Τούμπα,η Αντιγόνη Γεωργιοπού-λου,η Νικολία Μυλωνά,η Ελένη Μικρούλη,η Χαρά Παναγιωτα-κοπούλου.

Γιάννης Κακαλής (Α1)

12

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ

Η επιλογή του Πανεπιστημια-κού Τμήματος για προπτυχιακές σπου-δές από τους μαθητές της Γ΄ Λυκείου, είναι μια σοβαρή απόφαση σε μια νεαρή ηλικία, που σε κάποιο βαθμό επηρεάζει την επαγγελματική σταδιοδρομία τους. Μια “λάθος” απόφαση δημιουργεί αρκε-τές φορές μία αρνητική ψυχολογία στον νέο φοιτητή και στην οικογένειά του και είναι μια από τις αιτίες δημιουργίας των “αιωνίων” φοιτητών ή της αναγκαί-ας αλλαγής του επαγγέλματος που σπούδασε, μέσα από ανάλογες μεταπτυ-χιακές σπουδές.

Επειδή δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία για την ποιότητα σπουδών στα Πανεπιστημιακά Τμήματα στην Ελλάδα, για τα σοβαρά προβλήματα ανεργίας αλλά και τις επαγγελματικές τάσεις των επόμενων δεκαετιών, η επιλογή γίνεται με αμφιλεγόμενα κριτήρια, όπως:

- Αυτό που σπούδασε ο “επιτυχημένος” επαγγελματικά πατέρας ή μητέρα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την ιατρική που έχει σαν επακόλουθο μερικές φο-ρές οι μετεγγραφές των φοιτητών να γίνονται πρωτοσέλιδα στις εφημερίδες

- Αυτό που προτιμούν οι περισσότεροι (άρα τα τμήματα με τις υψηλές βάσεις) ή αυτό που είναι της μόδας και σαν όρος / φράση έχει απήχηση στον νεα-ρό κόσμο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι κάποιες πολύ τεχνικές ειδικότη-τες, όπου κάποιοι απόφοιτοι μετά το πέρας των σπουδών τους αναγκάζο-νται να κάνουν μια μεγάλη επαγγελμα-τική στροφή και να αναζητήσουν διέξο-δο σε μεταπτυχιακές σπουδές στην διοικητική επιστήμη (ένα ΜΒΑ σε Business Schools).

Το παραπάνω θέμα παίρνει σοβαρές διαστάσεις με βάση τα στοι-χεία της πρόσφατης έρευνας του ΚΕ-ΠΕ για τη μακροχρόνια ανεργία στην Ελλάδα των πτυχιούχων ανωτάτων σχολών που ξεπερνά το 50% !! και μάλιστα με υψηλά ποσοστά σε όλο το φάσμα των ειδικοτήτων. Σύμφωνα με τη μελέτη, πάνω από το 50% των πτυ-χιούχων στην Ελλάδα παραμένουν άνεργοι για περισσότερα από δύο χρό-νια

Αυτό βέβαια που δεν είναι ευρέως γνωστό, είναι ότι υπάρχουν τεράστιες διαφορές στα % ανεργίας

μεταξύ Πανεπιστημιακών Τμημάτων του ίδιου γνωστικού αντικειμένου ι-διαίτερα όταν αναφέρονται σε επαγ-γέλματα της ελεύθερης αγοράς, όπου θεωρητικά η αξιοκρατία στην επιλογή προσωπικού λειτουργεί σε υψηλά επί-πεδα.

Για παράδειγμα, στην κατη-γορία “Οικονομικών-Κοινωνικών Επι-στημών” με μέσο όρο μακροχρόνιας ανεργίας 54,19%, υπάρχει Πανεπι-στημιακό Τμήμα που η ανεργία δεν υπερβαίνει το 5-10% και μπορεί να υπάρχει Τμήμα που η ανεργία των αποφοίτων ξεπερνάει το 70%. Αυτές οι με-γ ά λ ε ς διαφο-ρές θα γ ί ν ο -ν τ α ι π ι ο ορατές τα επόμενα χρόνια με την υπερπλη-θώρα πλέον πανεπιστημιακών τμημά-των στα ίδια γνωστικά αντικείμενα.

Αργυρώ Τσάμη (Α1)

Σχολές δύο ταχυτήτων Οι περιζήτητες και οι... αζήτητες σχολές σε ΑΕΙ και ΤΕΙ

Σχολές αγαπημένες και σχολές που οι υποψήφιοι στρέφουν την πλάτη τους υπάρ-χουν στα Πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ χώρας. Οι περιζήτητες είναι αυτές, όπου η συντριπτική πλειονότητα των υποψηφίων (που τελικά εισήχθησαν) τις είχε δηλώσει μεταξύ των τριών πρώτων τους προτιμήσεων. Σχολές που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις των υποψη-φίων είναι λ.χ. Νομι-κές,Ιατρικές, Αρχιτεκτονικές,

πολλές στρατιωτικές και αστυ-νομικές. Στον αντίποδα υπάρ-χουν πολλές περισσότερες... αζήτητες σχολές ΑΕΙ και ΤΕΙ, όπου σχεδόν το σύνολο των υποψηφίων μπήκε εκεί κατά σύμπτωση, αφού εμφανίζουν έως και μηδενικά ποσοστά πρώτων προτιμήσεων. Είναι αξιοσημείωτο ότι ανάμεσά στις σχολές σχεδόν μηδενικής ζήτησης βρίσκεται ακόμα και σχολή του Πολυτεχνεί-ου Αθήνας, όπως η σχολή

Μηχανικών Μεταλλείων Με-ταλλουργών ΕΜΠ, όπου ποσο-στό μόλις 1,1% από τους εισα-κτέους την είχε δηλώσει μεταξύ των τριών πρώτων προτιμήσε-ων. Σε πολλές άλλες, κυρίως των ΤΕΙ, τα ποσοστά πρώτων προτιμήσεων είναι απολύτως μηδενικά, που σημαίνει ότι το σύνολο των υποψηφίων που μπήκε δεν ήθελε να σπουδάσει αυτό που σπουδάζει…

Μαρία Τούμπα (Α1)

Ποιο Πανεπιστημιακό

Τμήμα να Επιλέξω;

Μια σοβαρή απόφαση σε μια

νεαρή ηλικία

Ο επαγγελματικός προσανατολισμός είναι ένα από τα πιο σπουδαία προβλήματα που απασχολούν του νέους σήμερα. Όταν ένας μαθητής μπαίνει στο λύκειο, αρχίζει να σκέφτεται πιο σοβαρά το μέλλον του. Αναρω-τιέται πολύ συχνά : «Τι μπορώ να κάνω στη ζωή μου;» «Τι θέλω να κάνω;» «Ποια καριέρα θέλω να ακο-λουθήσω;» «Θέλω να σπουδάσω;» «Θέλω να δουλέψω αμέσως;» Όμως δεν είναι πάντα εύκολο να βρει την απάντηση. Για αυτό το λόγο πρέπει να υπάρχουν οι κατάλληλοι άνθρωποι που θα μπορούν να τον βοη-θήσουν να διαλέξει το επάγγελμα που του ή της ταιριάζει. Βέβαια , τα προβλήματα δεν σταματούν εδώ. Ένας νέος ,είτε είναι επιστήμονας είτε απλά απόφοιτος λυκείου, αντιμετωπίζει το μεγάλο πρόβλημα της ανεργίας. Είναι πολύ δύσκολο στις μέρες μας να βρεθούν δουλειές για όλους. Οι στατιστικές λένε ότι ένας στους τρεις νέους είναι άνεργος.

13

τους δημιουργούν πολλά αδιέξοδα.

Οι σημερινοί νέοι έχουν χαθεί μέσα στο πέλα-γος των γνώσεων και απο-ζητούν περισσότερη γνωριμί-α με τον εαυτό τους και τούς άλλους, χωρίς φανατισμούς και διαιρέσεις.

Οι γονείς είναι ανά-γκη να κατανοήσουν ότι η σημερινή εποχή έχει επιδρά-σει στην ψυχή του εφήβου. Το βασικό πού πρέπει να δεχθεί ο ειλικρινής γονέας είναι ότι ενώπιόν του δεν έχει πλέον ένα παιδί αλλά ένα εξελισσόμενο άτομο. Οι γονείς πρέπει να προσέξουν να μη χάσουν την ψυχική επικοινωνία μαζί τους, αλλά έστω και να την χάσουν να μην τρομάξουν αλλά να δε-χθούν την κατάσταση σαν φυσιολογική.

Αφροδίτη Χαραλαμποπού-λου (Β2)

ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΜΟΥ..

Όταν σου ζητώ να μ' ακούσεις κι εσύ αρχίζεις να δίνεις συμβουλές δεν έκανες αυτό που σου ζήτησα. Όταν σου ζητώ να μ' ακούσεις κι εσύ αρχίζεις να μου λες γιατί δε νοιώθω και τόσο ωραία. Ποδοπατείς τα αισθήματα μου. Όταν σου ζητώ να μ' ακούσεις και νοιώθεις υποχρεωμένος να κάνεις κάτι για να λύσεις τα προβλήματα μου, δεν με κατάλαβες, όσο κι αν φαίνεται παράξενο. Ίσως γι' αυτό η προσευχή αποδίδει σε μερικούς ανθρώπους επειδή ο Θεός είναι βουβός και δεν προσφέρει συμβουλές και δεν προσπαθεί να τακτοποιήσει πράγματα. Ο Θεός ακούει μόνο κι εμπιστεύεται εσένα να τα βγάλεις πέρα με τον εαυτό σου. Γι' αυτό, σε παρακαλώ, πρόσεξέ με κι άκουσέ με. Κι αν θέλεις να μιλήσεις περίμενε μια στιγμή, θα 'ρθει η σειρά σου. Σου υπόσχομαι να σ' ακούσω κι εγώ προσεκτικά. ΛΕΟ ΜΠΟΥΣΚΑΛΙΑ

Η σημερινή γενιά των εφήβων ζει σε μια επο-χή με τρομερές ανακατατά-ξεις, με κοινωνικές αξίες πού εύκολα μεταβάλλονται από τον τρόπο ζωής, από τα επιτεύγματα της επιστήμης και την μεταβολή των οικο-λογικών συστημάτων. Οι ιδέες και τα ιδανικά στρέφο-νται προς την καταναλωτική κοινωνία.

Ο έφηβος έχει χαθεί μέσα στην κοινωνία και παντού βλέπει ανταγωνι-σμό και ένταση. Βλέπει γύρω του την κυριαρχία του χρή-ματος ως ύψιστη αξία και καθοριστικό παράγοντα για την ευτυχία του. Γύρω του βλέπει τούς ανθρώπους να τρέχουν για να προλάβουν, χωρίς αισθήματα αγάπης και καλοσύνης. Δύσκολα τούς καταλαβαίνουν οι άλλοι και ιδιαίτερα οι γονείς τους, που

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΕΦΗΒΩΝ

Η ΔΥΣΚΟΛΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΦΗΒΕΙΑΣ Τι το έπιασε το παιδί μου;

«Τι το έπιασε το παιδί μου δεν καταλα-βαίνω!»

... Λένε πολλές φορές οι γονείς και φυσικά δεν μπορούν να καταλάβουν τι είναι αυτό που «πιάνει» τα παιδιά, καθώς το καθένα από αυτά βιώνει με το δικό του τρόπο καθετί που του συμ-βαίνει στην ιδιαίτερη αυτή φάση της ζωής, που τη λένε εφηβεία.

Πρόκειται για το τελευταίο αναπτυξιακό στάδιο, μια μεταβατική περίοδος από τον κόσμο της παιδικής ανεμελιάς στην ενήλικη ζωή.

Οι γονείς θα πρέπει να είναι ενημερωμένοι για τις αλλαγές που ε-πέρχονται με την εφηβεία και να φρο-ντίσουν να προετοιμάσουν κατάλληλα το παιδί τους ώστε και αυτό με την σειρά του να αποδεχτεί ότι του συμβαί-νει ως κάτι φυσιολογικό.

Ως αφετηρία θεωρείται το χρονικό σημείο που το άτομο είναι έτοιμο για αναπαραγωγή (11ο έτος

έτος περίπου για τα κορίτσια και 13ο για τα αγόρια). Το τέλος το προσδιο-ρίζει το χρονικό σημείο όπου το άτομο είναι έτοιμο να αναλάβει το ρόλο του ενηλίκου.

Στο διάστημα των 7-8 χρό-νων που διαρκεί η εφηβεία οι αλλαγές που πραγματοποιούνται, συμβαίνουν και στους τέσσερις βασικούς τομείς της ανάπτυξης:

στο βιοσωματικό,

στο γνωστικό

στο συναισθηματικό

και στον κοινωνικό.

Τα πρώτα χρόνια δίνεται έμφαση στις βιοσωματικές αλλαγές και προς το τέλος της η εφηβεία απο-τελεί ένα ψυχοκοινωνικό φαινόμενο. Το παιδί προσπαθεί να προσδιορίσει την ταυτότητα και τους στόχους του.

Όντας παιδί έχεις ελάχιστες ευθύνες στα πλαίσια που ζεις

(οικογένεια, κοινωνία κτλ). Σκεφτείτε λοιπόν πόσες αλλαγές πρέπει να υποστεί η ανθρώπινη οντότητα για να γίνει από «παιδί», «ενήλικος» και να αναλάβει τη ζωή στα χέρια του.

Κρίνεται αναγκαίο το να κατα-λάβουν οι γονείς το πόσο σημαντικό είναι για τα παιδιά η συνοχή της οικογένειας αλλά και η παράλληλη ανεξαρτησία των μελών της, η ανάγκη της διακριτικής παρουσίας τους όχι με τη μορ-φή απόλυ-του ελέγ-χου αλλά με κατανό-ηση, υπο-στήριξη, υπομονή και σωστή μεταξύ τους επικοινωνία.

Ερμίνα Τζούβαλη (Β2)

14

1. Η είσοδος στην ΟΝΕ

Το 2002, η Ελλάδα λέει αντίο σε αυτό που είναι ίσως το πιο ιστορικό νόμι-σμα στη γη: τη δραχμή. Δίνει δρόμο προς το ευρώ, καθώς η Ελλάδα έχει τα προσόντα για να χρησιμοποιούν το κοινό νόμισμα.

2.Η εξάρθρωση της «17 Νοέμβρη»

Μετά από 27 χρόνια δράσης της τρο-μοκρατικής οργάνωσης, συλλαμβάνε-ται ο φερόμενος ως βασικός «πυρήνας» της 17 Νοέμβρη. Στα τέλη του Ιουνίου του 2002 μετά τον τραυματισμό, από πρόωρη έκρηξη μιας βόμβας, του μέλους της οργά-νωσης Σάββα Ξηρού και την σύλληψη του από το Λιμενικό Σώμα στο λιμάνι του Πειραιά, η Ελληνική Αστυνομία κατάφε-ρε να ανακαλύψει το οπλοστάσιο και να συλλάβει τα περισσό-τερα από τα μέλη της οργάνωσης.

3. Η κατάκτηση του EURO 2004 Είναι η νύχτα των Θεών. Η Ελλάδα στον Ολύμπο της Ευ-ρώπης: Νίκησε 1-0 την Πορτο-γαλία. Δεν είναι όνειρο, αλλά πραγματικότητα. Η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια Ευρώπης!

Νίκησε 1-0 την Πορτογαλία και κατέκτησε το πρώτο τρόπαιο στην ιστορία της. Αυτός που την οδήγησε στην κορυφή ήταν ένας γερμανός προφήτης: Ο Οτο Ρεχάγκελ. Δικό του είναι το ελληνικό θαύμα, αυτός είναι ο πατέρας της ομάδας που εξέ-πληξε όλον τον κόσμο. 4. Ολυμπιακοί Αγώνες 2004 Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004, επισήμως γνωστοί ως Αγώνες της XXVVIII Ολυμπιάδας φιλοξενή-θηκαν στην Αθήνα, από τις 13 μέχρι τις 29 Αυγούστου 2004. Ήταν η χρονιά που επέστρεψαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Ελλάδα, την γενέτειρα χώρα των αρχαίων και των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων. 11.099 αθλητές έλαβαν μέρος, 600 περισσότεροι από ό,τι αναμενόταν συνοδευόμενοι από περίπου 5.501 επισήμους από 202 χώρες. 5. Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου

Η Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου είναι καλωδιωτή γέφυρα που ολοκλη-ρώθηκε το 2004 μεταξύ του Ρίου-και του Αντιρρίου, που συνδέει την Πελοπόννησο με τη δυτική ηπειρωτική Ελλάδακαι προς τα

πάνω με το υπόλοιπο μήκος της γέφυρας που στηρίζεται σε τέσσερις πυλώνες, ανέρχεται στα 2.280 μέτρα, ενώ μαζί με τις προσβάσεις φτάνει γύρω στα 2.880 μέτρα. Η γέφυρα αναπτύχθηκε και ολοκληρώθηκε, παρά τις δυσμενείς περι-βαλλοντικές συνθήκες, ενώ το μέγιστο βάθος θεμελίωσης φθάνει τα 65 μέτρα υπό την επιφάνεια της θάλασσας.

6. Δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα το 2007 Το καλοκαίρι του 2007, συνέβη μία από τις μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας. Εκτεταμένες πυρκαγιές σε πολλά μέρη της χώρας, κυρίως τον μήνα Αύγουστο, έκαψαν περισσότερα από 268.834 εκτά-ρια γης, με αποτέλεσμα το θάνατο τουλάχιστον 63 ανθρώπων. Μέχρι τις 30 Αυγούστου κάηκαν 1.500 σπίτια και εμειναν 6.000 άστεγοι. Το ύψος των καταστροφών φθάνει τα πέντε δισεκατομ-μύρια Ευρώ. Η φωτιά έκαψε 4,5 εκατομμύρια ελαιόδεντρα καθώς και ζωντανά. 7. Η δολοφονία του Γρηγορόπουλου

Ο 15χρονος μαθητής Αλέξανδρος Γρηγο-ρόπουλος έπεσε νεκρός από τη σφαίρα του ειδικού φρουρού Επαμεινώνδα Κορκο-νέα. Οι δρόμοι της Αθήνας πήραν φωτιά, η εξέγερση των 15χρονων μπερδεύτηκε με το πλιάτσικο των γνωστών-αγνώστων, η ανικανότητα της κυ-βέρνησης να προστατεύσει τη δημόσια και την ιδιωτική περιουσία ενόχλησε τη μεσαία τάξη, τρομοκρατικές οργανώσεις ξεπήδησαν μέσα από τα οδοφράγματα και τα διεθνή ΜΜΕ δεν έβρισκαν λόγια να περιγράψουν αυτό που συνέβη μετά τη δολοφονία του παιδιού.

8. Η είσοδος της Ελλαδας στο ΔΝΤ Η χώρα υπό το βάρος της κακής δημοσιονομικής διαχείρισης και

του εκρηκτικού μείγματος ελλειμμάτων και χρέους, βαδίζει προς την πτώχευση (αρχές 2010). Φθάσαμε έτσι στο Μνημόνιο (Μάρτιος 2010)που έγινε νόμος του

κράτους (Ν. 3845/2010), με ανάληψη δεσμεύσεων και την υπο-χρέωση να πάρουμε μέτρα περιστολής των δαπανών, περικοπής των μισθών και των συντάξεων, αύξησης των συντελεστών του ΦΠΑ και των ειδικών φόρων κατανάλωσης, επαναδιατύπωσης του ασφαλιστικού νόμου επί το δυσμενέστερο και βεβαίως, μέτρα αναδιάρθρωσης των δημοσίων υπηρεσιών.

9. Tο πρώτο ογκολογικό νοσοκομείο για παιδιά

Η «Ογκολογική Μονάδα Παίδων Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη-ΕΛΠΙΔΑ» αποτελεί το τρίτο μεγάλο έργο του συλλόγου. Είχαν προηγηθεί το 1993 η δημιουργία της Μονάδας Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών μέσα στο Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», που έδωσε ξανά ζωή σε 520 παιδιά μέχρι σήμερα, αλλά και ο πρότυπος «Ξενώνας της Ελπίδας» στον οποίο έχουν φιλοξενηθεί 650 οικογένειες και παιδιά με νεοπλασματικές α-σθένειες κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους.

10. Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση Τα οφέλη της ψηφιακής μετάδοσης για τα κα-νάλια είναι πολλά και ποικίλα. Οι τηλεοπτικοί σταθμοί έχουν τη δυνατότητα εκπομπής σε όλη τη χώρα από μία συχνότητα, που σημαίνει

και καλύτερη εικόνα στην οθόνη του θεατή. Η ψηφιακή εκπομπή χρειάζεται μικρότερη ισχύ, ενώ το κόστος της ψηφιακής μετάδο-σης είναι μικρότερο από το κόστος της αναλογικής.

Ρενάτο Ζέλα (Β1) - Κώστας Σίνος (Β2)

TA ΔΕΚΑ ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ 1ΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

15

Η ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΩΝ «00ς»

Από το Millennium του 2000 μέχρι και το τέλος του 2010, η δεκαετία των «’00s» είχε απ’ όλα. Στη μεγάλη «παρέλαση» της αρχής του 21ου αιώνα γνωρίσαμε πολιτικές πράξεις και αμφιλεγόμενα πρόσωπα, κοινωνικές αλλαγές και εξεγέρσεις, τεχνολογικές καινοτομίες και επιστημονικές ανακαλύψεις. Ζήσαμε οικονομικές κρίσεις και αναταράξεις, αλλαγές – ση-μαντικές και μη – στη διαχείριση της εξουσίας, εμφάνιση και-νούργιων δυνάμεων στο παγκόσμιο σκηνικό και νέες δυνατό-τητες και εφαρμογές στην ενημέρωση και την επικοινωνία. Συνεχίστηκαν οι πόλεμοι, εντάθηκαν η τρομοκρατία και οι φυσικές καταστροφές, πρωτοεμφανίστηκαν όροι όπως η πα-γκοσμιοποίηση και η νέα τάξη πραγμάτων. Επιδεινώθηκε η εγκληματική «επίθεση» στον πλανήτη και άνοιξε ακόμα πε-ρισσότερο η ψαλίδα των ανισοτήτων. Παράλληλα όμως δημι-ουργήθηκαν δυναμικές εστίες αντίστασης απέναντι σε κάθε μορφής αλαζονεία, ενώ τα νέα κινήματα των ακτιβιστών πά-λεψαν για την κατανόηση των σύγχρονων αναγκών μιας κοι-νωνίας που θεωρεί τον σεβασμό απέναντι στον άνθρωπο και τη Φύση ως τη μόνη προοπτική για το μέλλον.

• 2000 – Ολοκληρώνεται με επιτυ-χία η ταυτοποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος (DNA). Από εκείνη τη στιγμή αρχίζει η προσπάθεια – που συνεχίζεται ακόμα – για τη χαρτογρά-φηση του DNA, που θα επιτρέψει την κατασκευή ανθρώπι-νων πρωτεϊνών και κυττάρων.

• 11/9/2001 – Συνδυασμένη τρομοκρα-τική επίθεση της Αλ Κάιντα. Αεροπειρα-τές καταλαμβάνουν 4 επιβατικά αεροσκά-φη και τα ρίχνουν στους Δίδυμους Πύρ-γους (Νέα Υόρκη) και στο Πεντάγωνο (Ουάσιγκτον), ενώ το 4ο συντρίβεται στο έδαφος. Οι νεκροί φτάνουν συνολικά τους 2.992 και ο Bush κηρύσσει την έναρξη της «Σταυροφορίας» κατά της τρομοκρατίας. Είναι η πρώτη φορά μετά το Pearl Harbor που οι ΗΠΑ δέχονται τέτοιας κλίμακας επίθεση μέσα στο έδαφός τους.

• 1/1/2002 – Το ευρώ μπαίνει στην καθημερινή ζωή των κατοίκων της ευρωζώνης ως το επίσημο νόμισμα της Ευρω-

παϊκής Ένωσης, αντικαθιστώντας τα εθνι-κά νομίσματα. H γέννησή του την 1η Ιανου-αρίου 1999 ταυτίστηκε με μεγάλες προσδο-κίες, αλλά και έντονη δυσπιστία για την

επιτυχία του εγχειρήματος.

• 26/12/2004 – Ο υποθαλάσσιος σεισμός 9.3 μονάδων της κλίμακας Ρί-χτερ που πλήττει τη δυτική ακτή της Σουμάτρα στην Ινδονησία, δημιουργεί ένα τεράστιο σε όγκο και έκταση τσου-νάμι, το οποίο με τη σειρά του ταξιδεύ-ει σε ολόκληρο τον Ινδικό Ωκεανό προκαλώντας βιβλικής έκτασης καταστροφές σε πολλά κράτη. Ο απολογισμός είναι τραγικός: 185.000 νεκροί, 45.000 αγνοούμενοι, 1.700.000 άστεγοι και ζημιές ανυπολόγιστης αξίας. Το φονικό τσουνάμι (που έφτανε σε ύψος τα 30 μέτρα και ταξίδευε με ταχύτητες μεγαλύτερες των 500 χλμ την ώρα) προκάλεσε με τη σειρά του ένα παγκόσμιο κύμα αλληλεγγύης.

• 2006 – Ο Πλούτωνας παύει να θεωρείται πλανήτης του Ήλιου. Έτσι, μετά από 76 χρόνια (ο Πλούτωνας είχε χαρακτηριστεί πλανήτης το 1930), το Ηλιακό Σύστημα μένει με 8 πλανήτες.

• 2007/2009 – Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση ξεκινά-ει το 2007 από τις ΗΠΑ, απειλώντας να εξελιχθεί σε πα-γκόσμια οικονομική ύφεση. Προκύπτει μετά το ξέσπασμα των προβλημάτων στην αγορά στεγαστικών δανείων και την αλό-γιστη χρήση δομημένων επενδυτικών προϊόντων, άμεσα ε-

ξαρτώμενων από τη δυνατότητα αποπλη-ρωμής των δανείων. Τράπεζες καταρρέ-ουν από φημολογία, άλλες πωλούνται με ιδιαίτερα χαμηλό τίμημα, ενώ οι Κεντρικές Τράπεζες ασκούν νομισματική πολιτική με σκοπό τη διάσωση του χρηματοοικονομι-κού συστήματος.

• Φεβρουάριος 2004 - Η σελίδα που δημιούργησε ο φοιτη-τής του Harvard Mark Zuckerberg και τότε ονομαζόταν “thefacebook.com” αριθμεί πλέον 400 εκατομμύρια μέλη και έχει μετα-τραπεί σε φαινόμενο παγκοσμίως.Tο ίντερνετ άλλαξε τη ζωή μας με πολλούς τρόπους. Οι ιστοσε-λίδες κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίες μας επιτρέπουν με εύκολα εργαλεία να δημιουργήσουμε το εικονικό μας «σπίτι» και έπειτα να συντηρούμε το περιεχόμενό του, την άλλαξε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο.

• 20/1/2009 – Ο Barack Obama ορκίζε-ται Πρόεδρος των ΗΠΑ (44ος τον αριθμό και ο πρώτος Αφροαμερικανός στην ιστορί-α) . Λίγους μήνες αργότερα του απονέμεται το Νόμπελ Ειρήνης, χωρίς να έχει κάνει κυριολεκτικά το παραμικρό για να αξίζει κάτι τέτοιο. Και σ’ ανώτερα…

• 12/4/2009 – Μετά τις τρελές αγελάδες (2003) και τη γρίπη των πτηνών (2007), ακολουθεί η γρίπη των χοίρων. Τον Απρίλιο αναγνωρίζεται ο νέος ιός με την ονομασία Η1Ν1 και δυο μήνες αργότερα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

τον χαρακτηρίζει ως πανδημικό. Μέχρι σήμερα έχουν χάσει τη ζωή τους περίπου 13.000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, ενώ η κυκλοφορία του σχετικού εμβολίου αντιμετωπίζεται ακόμα με δυσπιστία από την πλειοψηφία των πολιτών λόγω των πιθανών παρενεργειών.

•Βλαστοκύτταρα, προεμφυτευτικός έλεγχος, μοριακή διάγνωση και άλλες ανακαλύψεις αποτελούν, πλέον, το σήμερα της επιστήμης και υπόσχονται όσα κάποτε θεωρούνταν θαύ-ματα. Την πρώτη δεκαετί του 21ου αιώνα έγιναν σημαντικά βήματα στην ιατρική και τις θεραπευτικές αγωγές, όπως η ανακάλυψη του εμβολίου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και η πρώτη επιτυχής μεταμόσχευση προσώπου.

Γιώργος Μαντάς - Μαρία Νικολακοπούλου (Β2)

16

Είναι το θέμα των τελευταίων μηνών, όχι γιατί είναι trendy ή απλώς επίκαιρο, αλλά γιατί καθορίζει πια τη ζωή μας.Περί οικονομικής κρίσης ο λόγος!Ακούσαμε και καταγρά-ψαμε τις απόψεις των συμμαθητών μας για την οικονομική κρίση. Σας τις παρουσιάζουμε παρακάτω. Οι απόψεις πολλές, κάποιες αντικρουόμενες, τα συμπεράσματα δικά σας!

παλιά και την τωρινή μου ζωή δεν θα έλεγα πως έχει προς το παρόν μεγάλη διαφορά. Τουλάχιστον για μένα∙ η υπόλοιπη οικογένεια πιθανώς να έχει διαφορετική άποψη, ως δια-χειριστές της ζωής μας. Ωστόσο, οι περισσό-τεροι άνθρωποι που τώρα ζούνε σε έναν συ-νεχή περιορισμό επηρεάζονται άθελα τους από τα τηλεοπτικά προγράμματα, που συνε-χώς προβάλλουν τη μεγαλειώδη ζωή. Έτσι κάποιοι άνθρωποι πιστεύουν πως η ζωή τους είναι πολύ χειρότερη και το γεγονός ότι ονει-ρεύονται μία άλλη ζωή τους επηρεάζει αρνητι-κά. Βέβαια δεν είναι απρόσιτο το να ονειρευό-μαστε, αλλά πρέπει να παραμένει στο πλαίσιο της πραγματικότητας Μ.

Η κρίση μου δημιουργεί άγχος

Η οικονομική κρίση επηρεάζει τους γονείς μου περισσότερο από ό,τι εμέ-να, αφού αυτοί είναι που διαχειρίζονται τα οικονομικά της οικογένειας. Βέβαια η οικονο-μική κρίση έχει επηρεάσει και εμένα κατά ένα βαθμό. Καθημερινά ακούω στις ειδήσεις για την οικονομική κρίση και για την άσχημη κατά-σταση της χώρας μας. Αυτό είναι κάτι που μου δημιουργεί άγχος. Αν και είμαι σχετικά μικρή, σκέφτομαι ότι πιθανόν και εγώ όταν τελειώσω το σχολείο να μην μπορώ να βρω μια δουλειά, όπως συμβαίνει με πολ-λούς νέους σήμερα. Τέλος συμπεραίνου-με ότι η οικονομική κρίση έχει επηρεά-σει οικογενειάρχες, νέους αλλά δεν αφήνει ανεπηρέαστα και τα παιδιά τη ηλικίας μου. K.

Οι γονείς μου φοβούνται μη χάσουν τη δουλειά τους

Η οικονομική κρίση είναι ένα φαινόμενο που έχει απασχολήσει ιδιαίτερα την οικογένειά μου. Συνεχώς ακούω από τους γονείς μου ότι δεν μπορούν να προσφέρουν όσα πρόσφεραν παλιά κι αυτό με στενοχωρεί ιδιαίτερα. Φοβά-μαι πως δεν θα μπορέσω να τελειώσω το φροντιστήριό μου ή να ξεκινήσω τις άλλες εξωσχολικές δραστηριότητες στις οποίες σχεδίαζα να πάω. Ωστόσο μέχρι στιγμής η οικονομική κρίση δε μ’ έχει επηρεάσει άμεσα. Βλέπω όμως πως οι γονείς μου είναι αρκετά ανήσυχοι γιατί φοβούνται ότι δεν θα μπορέ-σουν να αντεπεξέλθουν στα έξοδά μας. Είναι φανερά αγχωμένοι μη ξέροντας τι θα γίνει αύριο, μεθαύριο, γιατί ο μεγαλύτερος φόβος τους είναι να μη χάσουν τη δουλειά τους. T.

Να μη χάνουμε τις ελπίδες μας

Στις μέρες μας είναι πολύ δύσκολο κάποιος να αναζητήσει και να βρεί δουλειά. Οι άνεργοι και ειδικότερα οι νέοι, έχουν ελπίδες και ξεκινούν με αισιοδοξία για την εύρεση δουλειάς, όμως στο τέλος όσα πτυχία και αν έχουν πάρει δεν καταφέρνουν τίποτα. Είναι πολύ δύσκολο γιατί οι περισσότεροι από αυ-τούς έχουν οικογένειες να συντηρήσουν και δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα. Για να δι-ευκολυνθούν μπορούν να περιορίσουν κάποια ψώνια και αγορές ή να έχουν μία οικονομική βοήθεια από στενούς συγγενείς, όμως αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί για πάντα. Έτσι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν είναι πολλές. Βρίσκονται σε αδιέξοδο και δεν κάνουν όνειρα για το μέλλον ξέροντας την κατάσταση αυτή. Πρέπει όμως να μην χάσουν τις ελπί-δες τους και να κάνουν τα πάντα έτσι ώστε να βρουν μια δουλειά και να βοηθήσουν την οικογένειά τους. Α.

Η τηλεόραση μας κάνει να βλέπουμε τα πράγματα χειρότερα από ό,τι είναι

Εδώ και αρκετό καιρό η χώρα μας βιώνει την οικονομική κρίση σε βάθος, μη μπορώντας να το αποφύγει. Στην αρχή ήταν λίγα τα άτομα που φαίνονταν ότι επηρεάζονταν από την οικονομική κρίση, τόσα ώστε να μη θεωρηθεί το γεγονός άξιο προσοχής. Στη συνέχεια όμως όλες οι οικογένειες, ακόμη και οι πιο ευκατάστατες, άρχισαν να χάνουν κάποιες πολυτέλειες που μέχρι τότε θεωρούνταν δεδομένες. Εγώ για αρκετό καιρό δεν είχα συνειδητοποιήσει πόσο συνταρακτικό είναι το φαινόμενο αυτό, καθώς η οικογένειά μου φρόντιζε πάντα να περνάμε με τα απολύτως απαραίτητα, χωρίς να συνηθίζουμε να ζούμε σε μία ανούσια χλιδή. Έτσι δεν μπορώ να πω ότι μου έλειψαν οι εξορμήσεις και τα ταξίδια, τα πανάκριβα παιχνίδια και οι συνεχείς βόλ-τες και αγορές στα μαγαζιά. Αυτά ποτέ μου δεν τα είχα συνηθίσει, ώστε να μου λείψουν σε μεγάλο βαθμό. Αυτό όμως που με έκανε να καταλάβω την οικονομική κρίση είναι η άρνηση των γονιών μου να μου αγοράσουν κάποια μικρά πράγματα, που είχα συνηθίσει να παίρνω. Πράγματα όχι σημαντικά, χωρίς μεγάλη αξία, μάλλον ο καλύτερος χαρακτηρι-σμός για αυτά είναι μπιχλιμπίδια. Μάλλον έχω συνηθίσει τώρα χωρίς αυτά και δε μου είναι απαραίτητα. Έτσι συγκρίνοντας την

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΟΥ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ

Ετα ιρεία

ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΛΟΠΙΟΥ

ΜΑΪΟΣ 2012 ΤΕΥΧΟΣ 8

ΣYNTAKTIKH OMAΔA

σ’ αυτό το τεύχος συνεργάστη-καν:(για τη σύνταξη των κειμέ-νων και για τη συγκέντρωση του υλικού):

ΤΑΞΗ Α΄

Γεωργιοπούλου Αντιγόνη

Ηλιοπούλου Αθηνά

Ηλιοπούλου Άρτεμις

Κακαλής Γιάννης

Παναγιωτακοπούλου Χαρά

Παναγόπουλος Γιάννης

Τούμπα Μαρία

Τσάμη Αργυρώ

ΤΑΞΗ Β΄

Ζέλα Ρενάτο

Μαντάς Γιώργος

Νικολακοπούλου Μαρία

Πούλος Γιώργος

Ρουμελιώτης Γιώργος

Σίνος Κώστας

Τζούβαλη Ερμίνα

Χαραλαμποπούλου Αφροδίτη

ΤΑΞΗ Γ΄

Αγγελόπουλος Σπύρος

Γιαννίτσης Παναγιώτης

Πίκουλα Ελένη

Σπηλιοπούλου Άνθη