บทท�� 9ทฤษฎี�ราคาปั�จจ�ยการผลิ�ต

รศ . วั�ชร� พฤกษ�กานนท�

ปั�จจ�ยการผลิ�ตน��นจะมี�การซื้ �อขายแลิกเปัลิ��ยนเช%นเดี�ยวัก�บสิ�นค(าแต%จะซื้ �อขายก�นใน

ตลิาดีปั�จจ�ยการผลิ�ต โดียราคาของปั�จจ�ยแต%ลิะชน�ดีข,�นอย-%ก�บอ.ปัสิงค�แลิะอ.ปัทานของ

ปั�จจ�ยการผลิ�ตน��นๆ

ผ-(ผลิ�ตซื้ �อปั�จจ�ยตลิาดีปั�จจ�ย

ตลิาดีสิ�นค(าขายสิ�นค(า

อ.ปัสิงค�ของปั�จจ�ยการผลิ�ตเปั0น อ.ปัสิงค�สิ บเน �อง (derived demand) หมีายควัามีวั%า :

ควัามีต(องการปั�จจ�ยการผลิ�ตจะมีากน(อยแค%ไหนสิ บเน �องมีาจากควัามีต(องการสิ�นค(าของผ-(บร�โภคท��ปั�จจ�ย

เหลิ%าน��นผลิ�ตข,�นมีา

91. อ.ปัสิงค�ของปั�จจ�ยการผลิ�ต

(Demand for Factors;DF)

ปั�จจ�ยการผลิ�ตบางชน�ดีอาจใช(ทดีแทนก�นไดี( เราเร�ยกปั�จจ�ยการผลิ�ตทดีแทน (substitutes)

แลิะเร�ยกอ.ปัสิงค�ของปั�จจ�ยการผลิ�ตน��นวั%า

อุ�ปสงค์�แข่งข่�น (Competitivedemand)

ปั�จจ�ยบางชน�ดีท��อาจต(องใช(ปัระกอบก�นเราเร�ยกปั�จจ�ยการผลิ�ตปัระกอบก�น

(complements) แลิะเร�ยกอ.ปัสิงค�ของปั�จจ�ยการผลิ�ตน��นวั%า

อุ�ปสงค์�ร่วม (joint demand)

การวั�เคราะห�หาเสิ(นอ.ปัสิงค�ของปั�จจ�ยการผลิ�ต

ข(อสิมีมี.ต�:1. เทคน�คการผลิ�ตคงท��

2. ผ-(ผลิ�ตดี4าเน�นก�จการโดียแสิวังหาก4าไรสิ-งสิ.ดี

ทฤษฎี�ท��ใช(ในการวั�เคราะห� :

ทฤษฎี�ผลิ�ตภาพสวนเพ��ม (Marginal Productivity Theory)

การวั�เคราะห�หาเสิ(นอ.ปัสิงค�ของปั�จจ�ยการผลิ�ตแบ%งเปั0น 2 กรณี� :

1 .เมี �อหน%วัยธุ.รก�จอย-%ในตลิาดีปั�จจ�ยแลิะตลิาดีผลิผลิ�ตท��มี�การแข%งข�นสิมีบ-รณี�

2. เมี �อหน%วัยธุ.รก�จอย-%ในตลิาดีปั�จจ�ยท��มี�การแข%งข�นอย%างสิมีบ-รณี� แต%ตลิาดีผลิผลิ�ตมี�

การแข%งข�นไมี%สิมีบ-รณี�

1. หน%วัยธุ.รก�จอย-%ในตลิาดีปั�จจ�ย แลิะตลิาดีผลิผลิ�ต

ท��มี�การแข%งข�นสิมีบ-รณี�ตลิาดีปั�จจ�ยแข%งข�นสิมีบ-รณี� ราคาปั�จจ�ยคงท�� = Pf

ตลิาดีผลิผลิ�ตแข%งข�นสิมีบ-รณี� ราคาสิ�นค(าคงท��

P = AR = MR = D

ทฤษฎี�ผลิ�ตภาพสวนเพ��ม (Marginal Productivity Theory)

“ผ-(ปัระกอบการท��มี.%งหวั�งจะให(ไดี(ร�บก4าไรสิ-งสิ.ดีน��น เขาจะซื้ �อปั�จจ�ยการผลิ�ตเพ��มีข,�นเร �อย

ๆ จนกระท��งรายจ%ายสิ4าหร�บปั�จจ�ยการผลิ�ตหน%วัยสิ.ดีท(าย(สิ%วันเพ��มี)เท%าก�บรายร�บท��จะไดี(เพ��มีข,�นจากการใช(ปั�จจ�ยหน%วัยสิ.ดีท(าย (สิ%วัน

เพ��มี)น��น”

รายจ%ายสิ4าหร�บปั�จจ�ยสิ%วันเพ��มี=

(MRP ; Marginal Revenue Product =รายร�บท��เพ��มีข,�นจากการใช(ปั�จจ�ยสิ%วันเพ��มี )

รายร�บท��ไดี(เพ��มีข,�นจาก การใช(ปั�จจ�ยสิ%วันเพ��มีน��น

Pf = MP ×MR

Pf = MRP

จากทฤษฎี�ผลิ�ตภาพสวนเพ��ม ในการ่ซื้#$อุป%จจ�ยผ'(ผลิ�ตจะซื้#$อุ ณ ปร่�มาณท��ท+าให้(ได้(ก+าไร่ส'งส�ด้ โด้ยจะซื้#$อุป%จจ�ย ณ. ร่ะด้�บท�� :

เน �องจากตลิาดีผลิผลิ�ตมี�การแข%งข�นอย%างสิมีบ-รณี�

P = MR = ค%าคงท�� น� �นค อ

MP × MR = MP × P

MRP = VMP(VMP : Value of Marginal Product

= มี-ลิค%าของผลิผลิ�ตสิ%วันเพ��มี )เพ �อให(ไดี(ร�บก4าไรสิ-งสิ.ดีผ-(ผลิ�ตจะซื้ �อปั�จจ�ยจนกระท��ง

Pf = VMP (MRP)

Pf = MRP

สิมีมี.ต�ราคาของปั�จจ�ยการผลิ�ต ชน�ดีหน,�งเท%าก�บ 6 บาทต%อหน%วัยแลิะหากราคาสิ�นค(าท��ปั�จจ�ยผลิ�ตไดี(น��นมี�

ราคาหน%วัยลิะ 2 บาท มี-ลิค%าของผลิผลิ�ตชน�ดีต%างๆท��ปั�จจ�ยผลิ�ตไดี(เปั0นไปัดี�งตาราง

เราสิามีารถค4านวัณีปัร�มีาณีควัามีต(องการซื้ �อปั�จจ�ยท��ท4าให(ผ-(ผลิ�ตไดี(ก4าไรสิ-งสิ.ดีไดี(ดี�งน��

P = MR = 2PF = 6

จากโจทย�สิร.ปัไดี(วั%า

TP , MP ,( AP ) ดี�งตาราง

จ+านวนป%จจ�ย

1( )

TP

2()

MP

3()

P=MR

(4 )

MRP=VMP(MP*MR) =(MP*P)

(5 )

PF

(6 )

ก+าไร่จากป%จจ�ย

แตลิะห้นวย(7 )

ก+าไร่ร่วม

(8 )

1 5 5 2 10 6 4 4

2

1

2 7 2 14 6 8 12

3

2

1 9 2 18 6 12 24

4

2

9 8 2 16 6 10 34

5

3

5 6 2 12 6 6 40

6

3

8 3 2 6 6 0 40

7

4

0 2 2 4 6 -2 38

8

4

1 1 2 2 6 -4 34

1.พ�จารณีาเสิ(น VMP

จ4านวันปั�จจ�ย

ผลิผลิ�ต

MP

AP

0

การ่ห้าเส(นอุ�ปสงค์�ข่อุงป%จจ�ยการ่ผลิ�ต

จากทฤษฎี�การผลิ�ต เสิ(น MPแลิะ AP มี�ลิ�กษณีะ ดี�งน��

เมี �อเราน4าค%า MP แลิะ AP ไปัค-ณีก�บราคา ( P ) ก9จะไดี(มี-ลิค%าของผลิผลิ�ตน��นค อ :

MP × P = VMP (Value of Marginal

Product)

AP × P = VAP (Value of Average

Product)

จ4านวันปั�จจ�ย

บาท

0

ลิ�กษณีะของเสิ(น VMP แลิะ VAP จะเหมี อนก�บเสิ(น MP แลิะ AP

VMPVAP

- เพราะหาไดี(จากการเอา MP แลิะ AP ค-ณีดี(วัยราคา( P )ซื้,�งคงท��

AP × P = VAP

MP × P = VMP

ตามีหลิ�กผลิ�ตภาพสิ%วันเพ��มี ผ-(ผลิ�ตจะไดี(ร�บก4าไรสิ-งสิ.ดีถ(าเขาซื้ �อปั�จจ�ย ณี . ระดี�บท��

Pf = VMP

แลิะดี(วัยเหต.ผลิแลิ(วั เขาจะไมี%ซื้ �อปั�จจ�ยถ(าหากวั%า

Pf > VAP

จ4านวันปั�จจ�ย

ราคาปั�จจ�ย

0

Pf3

Pf2

Pf1

Pf4

E1

E2

E3

VMPVAP

E1/

VAP

L1

Pf > VAP

E2/

E3/

L2L2L1/

2. การหาปัร�มีาณีอ.ปัสิงค� ณี ราคาต%างๆของปั�จจ�ยการผลิ�ต

จ4านวันปั�จจ�ย

ราคาปั�จจ�ย

0

Pf3

Pf2

Pf1

E1

E2

E3

VMP

VAP

L1L2L2

DF

3. แสิดีงเสิ(นอ.ปัสิงค�ของปั�จจ�ยการผลิ�ต

จ4านวันปั�จจ�ย

ราคาปั�จจ�ย

0

เสิ(นอ.ปัสิงค�ของปั�จจ�ยการผลิ�ตเสิ(นอ.ปัสิงค�ของปั�จจ�ยการผลิ�ตก9ค อเสิ(น VMP สิ%วัน

ท��อย-%ใต(เสิ(น VAP น��นเอง

มี�ลิ�กษณีะเปั0นเสิ(นท��ลิาดีจากซื้(ายลิงมีาทางขวัา แลิะมี�ค%า slope เปั0นลิบ

VMP = Df

2. หน%วัยธุ.รก�จอย-%ในตลิาดีปั�จจ�ยท��มี�การแข%งข�น สิมีบ-รณี� แต%ตลิาดีผลิผลิ�ตมี�การแข%งข�นไมี%

สิมีบ-รณี�

ตลิาดีปั�จจ�ยแข%งข�นสิมีบ-รณี� ราคาปั�จจ�ยคงท�� = Pfตลิาดีผลิผลิ�ตแข%งข�นไมี%สิมีบ-รณี� P(AR) > MR ร่ายร่�

บ

Q

AR (P)

MR

0

ผ-(ปัระกอบการท��มี.%งหวั�งก4าไรสิ-งสิ.ดีเขาจะซื้ �อปั�จจ�ยการผลิ�ตเพ��มีข,�นเร �อย ๆ จนกระท��ง

Pf = MP × MR

น��นค อ Pf = MRP (Marginal Revenue Product)

เสิ(นอ.ปัสิงค�ของปั�จจ�ยการผลิ�ตในตลิาดีแข%งข�นไมี%สิมีบ-รณี� ก9ค อเสิ(น MRP สิ%วันท��อย-%ใต(เสิ(น

ARP(Average Revenue Product )

AP * AR(P) = ARP (Average Revenue Product ) รายร�บเฉลิ��ยต%อหน%วัยจาก ปั�จจ�ยการผลิ�ตน��น

ข��นตอนการหาเสิ(นอ.ปัสิงค�ของปั�จจ�ยการผลิ�ตในตลิาดีแข%งข�นไมี%สิมีบ-รณี�จะเหมี อนเดี�มีโดียเสิ(น

อ.ปัสิงค�ของปั�จจ�ยการผลิ�ตในตลิาดีแข%งข�นไมี% สิมีบ-รณี�จะมี�ลิ�กษณีะ ทอดีจากซื้(ายลิงมีาขวัาเช%น

เดี�มี แต%จะช�นกวั%าแลิะอย-%ในระดี�บท��ต4�ากวั%า เสิ(นอ.ปัสิงค�ของปั�จจ�ยในตลิาดีแข%งข�นสิมีบ-รณี�

การเปัลิ��ยนแปัลิงของเสิ(นอ.ปัสิงค�ปั�จจ�ยการผลิ�ต มี�บางกรณี�แมี(ราคาปั�จจ�ยของการผลิ�ตมี�ไดี(

เปัลิ��ยนแปัลิงไปัเลิย แต%ควัามีต(องการปั�จจ�ยการผลิ�ตอาจเปัลิ��ยนแปัลิงไดี( ท4าให(เสิ(นอ.ปัสิงค�สิ4าหร�บปั�จจ�ยการผลิ�ตเคลิ �อนท��ไปัท��งเสิ(น

( Shift ) 1. มี�การเปัลิ��ยนแปัลิงในอ.ปัสิงค�ของสิ�นค(าท�� ปั�จจ�ยเหลิ%าน��นร%วัมีก�นผลิ�ตข,�นมีา 2. มี�การเปัลิ��ยนแปัลิงของผลิ�ตภาพของปั�จจ�ยการ ผลิ�ต (MP) 3. มี�การเปัลิ��ยนแปัลิงในราคาของปั�จจ�ยการ

ผลิ�ต ชน�ดีอ �นท��ใช(ทดีแทน

0 0

FD

C

A

B

C A B

F3D F1D F2D

Pf1

Pf2

Pf3

Qf1 Qf2Qf3 Qf1 Qf2Qf3

Pf1

ควัามีต(องการซื้ �อปั�จจ�ยเพ��มี ข,�น

ควัามีต(องการซื้ �อปั�จจ�ยลิดี ลิง

เน#�อุงจากป%จจ�ยอุ#�นๆท��ม�ใช่ร่าค์าเน#�อุงจากป%จจ�ยร่าค์า

92. อ.ปัทานของปั�จจ�ยการผลิ�ต (Supply of Factor; SF)

หมีายถ,ง :

จ4านวันปั�จจ�ยการผลิ�ตท��ผ-(เปั0นเจ(าของปั�จจ�ยการผลิ�ตน��น ย�นดี�ท��จะน4าออกขาย ณี ระดี�บราคา

ต%าง ๆ

ถ(าราคาของปั�จจ�ยสิ-ง จ4านวันปั�จจ�ยท��ย�นดี�เสินอขายก9จะมี�มีาก ถ(าราคาของปั�จจ�ยต4�า จ4านวันปั�จจ�ย

ท��ย�นดี�เสินอขายก9มี�น(อย

เสิ(นอ.ปัทานของปั�จจ�ยการผลิ�ตจ,งเปั0นเสิ(นท��มี�ค%าควัามีลิาดีช�น (slope) เปั0นบวัก

จ4านวันปั�จจ�ย0

ราคาปั�จจ�ย

เสิ(นอ.ปัทานของปั�จจ�ยการผลิ�ต

Sf

ราคาปั�จจ�ยการผลิ�ตถ-กก4าหนดีจากภาวัะดี.ลิยภาพของตลิาดีปั�จจ�ยการผลิ�ต

- ภาวัะดี.ลิยภาพของตลิาดีปั�จจ�ย ค อระดี�บท��ควัามีต(องการซื้ �อปั�จจ�ยเท%าก�บควัามี

ต(องการขายปั�จจ�ย

- เก�ดีเมี �อเสิ(นอ.ปัสิงค�ของปั�จจ�ยการผลิ�ตต�ดีก�บเสิ(นอ.ปัทานของปั�จจ�ยการผลิ�ต

9.3 ด้�ลิยภาพข่อุงตลิาด้ป%จจ�ยการ่ผลิ�ต

จ4านวันปั�จจ�ย0

ราคาปั�จจ�ย

แสิดีงการก4าหนดีราคาปั�จจ�ยการผลิ�ต

Sf

Df

L1

E1

Pf1

ราคาดี.ลิยภาพ

ปัร�มีาณีดี.ลิยภาพ

จ.ดีดี.ลิยภาพ