ΤΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ - ekirikas.com1818 µυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία...

ΤΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟΤΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟsd Σάββατο 21 - Κυριακή 22 Μαρτίου 2009

25η Μαρτίου 1821O Aγώνας της Απελευθέρωσης και της ∆όξας

«Χορός παλικαριών στην Αθήνα», Leblanc/Συλλογή Φινόπουλου

Του Περικλή ∆ελληγιάννη

Πατέρας του Οδυσσέα Ανδρού-τσου ήταν ο φηµισµένος κλεφταρ-µατολός Ανδρέας Βερούσης ή Αν-δρούτσος, από το χωριό Λιβανάτεςτης ανατολικής Λοκρίδας.

Το πραγµατικό του οικογενεια-κό όνοµα ήταν Βερούσης αλλά ηεξαίρετη πολεµική δράση του τονκατέστησε γνωστό ως «Ανδρού-τσο», προσωνύµιο προερχόµενοαπό «µεγέθυνση» του ονόµατος του(Ανδρέας) ή από τη λέξη για τον«ανδρειωµένο» στην αρβανίτικη

διάλεκτο.Εποµένως, η άποψη ότι οι Αν-

δρούτσοι των Λιβανάτων είχαν κά-ποια συγγένεια µε τους Ανδρού-τσους ή Κολλιανδρούτσους ναυτι-κούς αγωνιστές από τις Σπέτσες καιµε άλλους Ανδρούτσους από τηνΠρέβεζα, τα Καλάβρυτα, την Κίοτης Μικρός Ασίας κ.ά. δεν ισχύει.

Ο Ανδρούτσος υπήρξε φλογερόςπατριώτης και ένας από τους µεγά-λους προαγγέλους της ΕλληνικήςΕπανάστασης, βρίσκοντας µαρτυρι-κό θάνατο στην Κωνσταντινούπολητο 1797.

Ο Αλή πασάς των Ιωαννίνωνήταν στενός φίλος του και τον απο-καλούσε «λιοντάρι της Ρούµελης».

Ο γιος του, Οδυσσέας, γεννήθη-κε το 1788 ή το 1789 στη βενετο-κρατούµενη Πρέβεζα ή στην Ιθάκηκαι βαπτίσθηκε από τη σύζυγο τουστενού φίλου του πατέρα του καιάλλου µεγάλου προποµπού τηςεθνεγερσίας, Λάµπρου Κατσώνη. ΟΟδυσσέας ουσιαστικά δεν γνώρισετον πατέρα του, ο οποίος συνελή-φθη το 1793 από τους Βενετούς,που τον παρέδωσαν στους Τούρ-κους. Η µητέρα του, Ακριβή, ήταν

κόρη του Τσαρλαµπά, ενός εύπο-ρου πολίτη της Πρέβεζας, όπου πέ-ρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής τουο Οδυσσέας. Η Ακριβή αντιµετώπι-σε την εχθρότητα των βενετικώναρχών της Πρέβεζας, επειδή ήτανχήρα του µισητού τους οπλαρχηγούΑνδρούτσου.

Γι’ αυτό ο γιος της µεγάλωσε υπόσυνθήκες µεγάλης ένδειας και στε-ρήσεων, ώσπου εκείνη αναγκάσθη-κε να παντρευτεί για δεύτερη φο-ρά, τον Φίλιππο Καµµένο. Πιθανό-τατα πριν από τον δεύτερο γάµοτης µητέρας του ο Οδυσσέας, σεπαιδική ηλικία ακόµη, κατετάγηστις τοπικές ναυτικές δυνάµεις τηςΠρέβεζας προκειµένου να εξασφα-λίσει την επιβίωσή του. Το 1798 οισχυρός Αλή πασάς κατέλαβε τηνΠρέβεζα προβαίνοντας σε εκτετα-µένες καταστροφές και σφαγές, αλ-λά ωστόσο προστάτευσε τη χήρατου αδελφοποιτού του και τον γιοτου, Οδυσσέα, όταν τον βρήκε σταπλοία της πόλης. Ο Αλής πήρε τονΟδυσσέα στα Ιωάννινα, όπου τονενέταξε στη στρατιωτική αυλή του.Με αυτόν τον τρόπο ο δεύτερος µα-θήτευσε από µικρός στην αρτιότε-ρη «στρατιωτική σχολή» της χερσο-νήσου του Αίµου.

Η δράση του Ανδρούτσου έως την Επανάσταση

Στα Ιωάννινα, ο σκληροτράχη-λος από τη φύση του Ανδρούτσοςέφθανε συχνά σε διαπληκτισµούςµε τους αξιωµατούχους του Αλή πα-σά.

Σε µία περίπτωση πυροβόλησετον αρχιαστυνόµο του, ΤαχήρΑµπάζη, προκαλώντας τη µήνη τουπασά, από την οποία τον έσωσε οΑλέξης Νούτσος. Ο Αλής χρησιµο-ποίησε τον Οδυσσέα σε διάφορουςπολέµους του, κατά τους οποίουςεκείνος διακρίθηκε για το θάρρος,την ορµητικότητα και τη στρατηγι-κή ευφυΐα του. Ετσι κέρδισε πάλιτην εκτίµηση του Αλβανού πασά,που τον διόρισε δερβέναγα τηςανατολικής Ρούµελης (Στερεάς Ελ-λάδας), την οποία σκόπευε να προ-σαρτήσει στο ηµιανεξάρτητο κρά-τος του. Οι εντολές του στον Αν-δρούτσο ήταν να εξοντώσει τους«κλέφτες» οπλαρχηγούς της (∆υο-βουνιώτη, ∆ιάκο, Πανουργία, Γκού-ρα κ.ά.) και να υποτάξει τους Τούρ-κους αγάδες της. Ωστόσο ο Οδυσ-σέας απέφευγε όσο ήταν δυνατό ναµάχεται τους πρώτους, τους οποί-ους σύντοµα προσεταιρίσθηκε, ενώη δράση του εναντίον των δεύτε-ρων και ιδιαίτερα εναντίον των κο-τζαµπάσηδων, Τούρκων ή Ελλή-νων, που εκµεταλλεύονταν τουςφτωχούς χωρικούς, υπήρξε αµείλι-κτη. Ο Αλής ευαρεστήθηκε από τιςεπιτυχίες του και τον νύµφευσε µετην Ελένη, κόρη του εύπορου Χρή-στου Καρέλη, από τους Καλαρρυτεςτης Ηπείρου.

Ο Οδυσσέας εξελίχθηκε σε έναναπό τους ικανότερους πολέµαρχουςτης χερσονήσου του Αίµου. Ητανεπίσης φηµισµένος για την αν-δρεία, τον αδάµαστο χαρακτήρααλλά και την ταχύτητα του στο τρέ-ξιµο, ένα από τα αγαπηµένα αγωνί-σµατα των κλεφταρµατολών. Το1818 µυήθηκε στη Φιλική Εταιρείααπό τους αδελφούς Πετιµεζά. Ο Αν-

δρούτσος διέσωσε τον Αθανάσιο∆ιάκο και άλλους οπλαρχηγούς απότην απόφαση του Αλή να τους φο-νεύσει, πείθοντας τον να τους στρα-τολογήσει ως αρµατολούς. Εγγυή-θηκε προσωπικά δίνοντας «µπέσα»(λόγος τιµής) προκειµένου να µε-ταβούν στα Ιωάννινα για να συν-διαλλαγούν µε τον Αλή. Ο Οδυσσέ-ας, εκτιµώντας την ανδρεία του∆ιάκου, του Γκούρα, του Μανικάκαι άλλων, τους µύησε στη ΦιλικήΕταιρεία και τους κατέστησε πρω-τοπαλήκαρά του στο αρµατολίκιτου. Από το 1818 άρχισε πυρετώ-δεις µυστικές ενέργειες για τηνΕπανάσταση. Μάλιστα είχε τέτοιοψυχικό σθένος, ώστε τόλµησε ναπροτείνει στον Αλή πασά να βαπτι-σθεί χριστιανός, προκειµένου ναηγηθεί των Ελλήνων για να συντρί-ψει οριστικά τους Οθωµανούς. Ο

οξύνους Οδυσσέας ήθελε στηνπραγµατικότητα να χρησιµοποιή-σει τη στρατιωτική ισχύ του Αλήπροκειµένου να ενισχύσει τηνεπερχόµενη ελληνική εξέγερση,όµως δεν του απεκάλυψε την ύπαρ-ξη της Φιλικής Εταιρείας. Ο πα-νούργος πασάς γνώριζε την ύπαρξηµιας ελληνικής επαναστατικής ορ-γάνωσης και προσπαθούσε να πεί-σει τον Ανδρούτσο και άλλους Ελ-ληνες της αυλής του να οµολογή-σουν τη συµµετοχή τους σε αυτήν,δήθεν για να ενταχθεί και εκείνος.Οµως ο Οδυσσέας γνώριζε τον χα-ρακτήρα του Αλή και υποκρινότανπως δεν γνώριζε τίποτα. Παράλλη-λα βοηθούσε και διέσωζε µυστικάοποιονδήποτε εταίρο του κινδύ-νευε.

Κατά τον πόλεµο της κεντρικήςοθωµανικής εξουσίας εναντίον τουΑλή πασά, ο Ανδρούτσος µετέβη απότη Στερεά στα Ιωάννινα για να τονενισχύσει, αφήνοντας τον ∆ιάκο ωςτοποτηρητή στην οπλαρχηγία του.Ο Οδυσσέας έµεινε αρκετούς µήνεςστα Ιωάννινα, όπου ο Αλής πολιορ-κείτο από τα σουλτανικά στρατεύµα-τα. Τελικά, όταν διεπιστωσε ότι οπασάς είχε εγκαταλειφθεί από τους

Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος και το Επος του 1821

ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ ΣΑΒΒΑΤΟ 21 - ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΜΑΡΤΙΟΥ 20092 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ 25η ΜΑΡΤΙΟΥ 1821

Στα Ιωάννινα, ο σκληροτράχη-λος από τη φύση του Ανδρού-τσος έφθανε συχνά σε διαπλη-κτισµούς µε τους αξιωµατού-χους του Αλή πασά.

Γνήσια Γεύση από Ελλάδα

Krinos Foods, Inc. 47-00 Northern Blvd. LIC, NY 11101 • www.krinos.com

Παράδοση, σύγχρονες τεχνικές επεξεργασίας, ανώτερη ποιότητα

περισσότερους ακολούθους του, Αλ-βανούς και Ελληνες, και ότι δεν µπο-ρούσε να διασωθεί, τον εγκατέλειψεκαι εκείνος επικεφαλής 1.500 Ελλή-νων πολεµιστών, διασπώντας τονκλοιό των σουλτανικών στρατευµά-των. Ετσι διέσωσε µία εµπειροπόλε-µη στρατιωτική δύναµη, η οποίααξιοποιήθηκε στη συνέχεια στονεθνικό αγώνα. Ο ίδιος, ο Καραϊσκά-κης και άλλοι οπλαρχηγοί διέφυγανστα Επτάνησα.

Ο Ανδρούτσος στη συνέχεια κά-λεσε στην Αρτα τους ισχυρότερουςΑλβανούς οπλαρχηγούς, επιχειρώ-ντας να εφαρµόσει ένα παλαιό σχέ-διο του Κολοκοτρώνη. Ο «Γέρος τουΜοριά» είχε επιχειρήσει παλαιότε-ρα να προσεταιρισθεί τους Αλβα-νούς προκειµένου να επαναστατή-σουν από κοινού µε τους Ελληνεςεναντίον των Τούρκων και είχε συ-νάψει συµµαχία µε τον Αλή Φαρµά-κη, ηγέτη των ισχυρών Λαλαίων Αλ-βανών της Πελοποννήσου (το κέ-ντρο ισχύος τους βρισκόταν στηνΗλεία).

Οι Αλβανοί ήταν πανίσχυροιστρατιωτικά και ο Κολοκοτρώνηςεκτίµησε πως αν ένωναν τις δυνά-µεις τους µε τους Ελληνες επανα-στάτες, οι δύο λαοί θα επιτύγχανανσχεδόν σίγουρα την ανεξαρτησίατους. Οµως το σχέδιό του είχε απο-τύχει, επειδή στηριζόταν σε µεγάλοβαθµό στην πιθανή ενίσχυση τουΝαπολέοντα στην ελληνο-αλβανι-κή συµµαχία. Οι Βρετανοί κατέλα-βαν τα Επτάνησα και απέτρεψαν τηγαλλική υποστήριξη.

Στην Αρτα ο Ανδρούτσος και άλ-λοι Ελληνες ηγέτες πρότεινανστους Αλβανούς οπλαρχηγούς τηναπό κοινού επανάσταση εναντίοντων Οθωµανών, όµως η προσπά-θεια δεν ευοδώθηκε, κυρίως λόγωτης αντίδρασης ενός από αυτούς,του περίφηµου Οµέρ Βρυώνη. Στησυνέχεια ο Οδυσσέας µετέβη στην

Ιθάκη και από εκεί στους Παξούς,όπου εγκατέστησε την οικογένειάτου για να την προστατεύσει από τατουρκικά αντίποινα. Στις αρχές του1821 µετέβη στη Λευκάδα, όπουσυναντήθηκε σε πολεµικό συµβού-λιο µε πολλούς οπλαρχηγούς απότη Ρούµελη και τον Μοριά (Καραϊ-σκάκη, Γ Βαρνακιώτη, Κυριακούλη,Μαυροµιχάλη κ.ά), προκειµένουνα προετοιµάσουν την Επανάστα-ση. Κατά το συµβούλιο ο Οδυσσέαςκαι ο Πανουργίας ανέλαβαν να εξε-γείρουν τη Στερεά. Στις αρχές Μαρ-τίου 1821 ο Ανδρούτσος µετέβη µυ-στικά µε σκάφος στην τουρκοκρα-τούµενη Πάτρα, όπου συναντήθη-

κε µε τον Ιωάννη Μακρυγιάννη.Οπως αναφέρει ο Μακρυγιάννης, οΑνδρούτσος τον ενηµέρωσε ότι ο∆ιάκος και ο Πανουργίας θα ανε-λάµβαναν την εξέγερση στην ανα-τολική Στερεά, ενώ ο ίδιος θα βάδι-ζε στο Ξηρόµερο (Ακαρνανία) τηςδυτικής Στερεάς προκειµένου ναεξεγείρει την περιοχή.

Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος στη Ρούµελη

Περί τις 20 Μαρτίου 1821, ο Αν-δρούτσος αποβιβάσθηκε µυστικάσε άγνωστο σηµείο της νότιας στε-ρεοελλαδικής ακτής, όπου συνά-ντησε το πρωτοπαλήκαρό του,Γιάννη Γκούρα, µε λίγους πολεµι-

στές. Εκεί έγραψε και έστειλε στουςΓαλαξιδιώτες την περίφηµη επιστο-λή του, µε την οποία τους παρακι-νούσε να επαναστατήσουν, να τουστείλουν πολεµοφόδια και να ακο-λουθήσουν τις οδηγίες του Γκούρα,τον οποίο τους έστειλε για να οργα-νώσει τον αγώνα. Ο Ανδρούτσοςγνώριζε πόσο σηµαντική ήταν γιατον «µεγάλο σκοπό» η εξέγερση τηςπλούσιας ναυτικής πόλης του Γαλα-ξιδίου. Η πόλη και η ανατολική Στε-ρεά επαναστάτησαν, όµως ο Αν-δρούτσος δεν κατόρθωσε να πείσειτους οπλαρχηγούς της δυτικής Στε-ρεάς να πράξουν το ίδιο. Οι τελευ-ταίοι ζήτησαν προθεσµία για να

εξετάσουν την κατάσταση. Η θέσητων κατοίκων της δυτικής Ρούµεληςήταν δύσκολη, επειδή η περιοχήτους δεν απείχε πολύ από τα Ιωάν-νινα, όπου ήταν συγκεντρωµένος οεπίφοβος σουλτανικός στρατός τουΧουρσήτ πασά, ο οποίος πολιορ-κούσε τον Αλή. Ο Οδυσσέας επεχεί-ρησε να πιέσει τους δυτικούς Ρου-µελιώτες βαδίζοντας µε το σώµατου στην Τατάρνα (Τριπόταµο) τηςΕυρυτανίας. Στη γέφυρα της Τατάρ-νας φόνευσε τον τοπικό δερβέναγακαι 60 Τούρκους συνοδούς µιαςχρηµαταποστολής, προκειµένου να

ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ ΣΑΒΒΑΤΟ 21 - ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΜΑΡΤΙΟΥ 2009 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ 25η ΜΑΡΤΙΟΥ 1821 3

• Eργατικά: Construction Ladders/ Scaffold

• Σοβαρά αυτοκινητικά: Car Accidents

(718) 726-6993

29-16 23rd Ave., Astoria, 1/2 block from «Ν» Train

1 Block from Triborough Bridge

111 Livingston St., Suite 1110, Brooklyn, NY 11201

GGEEOORRGGEE PPOOUULLOOSS,, EEssqq∆∆ II KK HH ΓΓ OO PP OO ΣΣ

Change Your Life with Experienced Bankrupcy Lawyer

• Discharge Credit Cards, Judgments • Stop Harassment, Stop Foreclosures

ΑΑΤΤΥΥΧΧΗΗΜΜΑΑΤΤΑΑ

www.attorneygeorgepoulos.com

•• Πεσίµατα: Slip & Fall

ññ DDeepptt rreelliieeff aaggeennccyy BBaannrruuppttccyy ffiilleerr ññ $$2255 CCoonnssuullttaattiioonn FFeeee

Bankruptcy - Chapter 7 & 13

• Workers Compensation• Social Security Disability

Συνέχεια στη σελίδα 4

FAMILY CARE CERTIFIED

SERVICES

Εµπεριστατωµένη φροντίδα

που µπορείτε να

εµπιστευθείτε

• ∆ιαχείριση φαρµάκων

• Κατ’οίκον βοήθεια στους

ηλικιωµένους

• Θεραπεία σε ασθενείς που

έχουν υποστεί εγκεφαλικό ή

καρδιακό επεισόδιο

• Παρακολούθηση

µετεγχειρητική

ς

πορείας ασθενών

• Φροντίδα για διαβητικούς

• Εξυπηρέτηση κατ’οίκον

ασθενών και τραυµατιών µε

πολλαπλές ανάγκες

∆ΕΚΤΕΣ ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ

ΑΣΦΑΛΕΙΕΣ

(Συµπεριλαµβανοµένων

MEDICARE, MEDICAID, HIP)

Οταν η οικογένειά σας χρειάζεται κατ’οίκονιατρική περίθαλψη, χρειάζεται την Family Care.

Για περισσότερα από 20 χρόνια, η Family Care Certified Services παρέχεικατ’οίκον περίθαλψη και φροντίδα.

Το εξειδικευµένο µας προσωπικό αποτελείται από:

• Νοσοκόµες (RNs και LPNs)

• Φυσιοθεραπευτές και Λογοθεραπευτές

• Κοινωνικούς Λειτουργούς

• Αποκλειστικές νοσοκόµες

Εξυπηρετούµε το Brooklyn και το Queens από το 1987

Νοσοκόµες που χρειάζεστε αλλαγή, αυτονοµία, ανεξαρτησία,συνεργαστείτε µαζί µας και προσφέρετε τις υπηρεσίες σας σε ασθενείς στα σπίτια τους.

• 405 91st Street, Brooklyn, NY 11209(718) 745-7508

• 80-02 Kew Gardens Rd., Suite 403, Kew Gardens, NY 11415(718) 544-4160

www.familycareny.com


«ενοχοποιηθούν» οι κάτοικοι τηςευρύτερης περιοχής. Ο Ανδρούτσοςήταν αποφασισµένος να επιβάλειτην επανάσταση µε κάθε µέσο, θε-µιτό και αθέµιτο.

Οταν ο Χουρσήτ πασάς έλαβε τιςπρώτες πληροφορίες για την ελλη-νική εξέγερση στην ανατολική Ρού-µελη, στον Μοριά και στα νησιά,έστειλε τον Οµέρ Βρυώνη, πασάτου Βερατίου, και τον Κιοσέ Μεχ-µέτ, επικεφαλής ισχυρών δυνάµε-ων, να την καταπνίξουν. Ο Οµέρ,ουσιαστικός αρχηγός του εκστρα-τευτικού σώµατος, ήταν ένας απότους ικανότερους στρατηγούς τηςχερσονήσου του Αίµου. Ο Αθανά-σιος ∆ιάκος επεχείρησε να σταµα-τήσει την κάθοδο των Τούρκωνστην Αλαµάνα, µε κατάληξη τη µε-γαλειώδη θυσία του µαζί µε 200 πε-ρίπου άνδρες του (Απρίλιος 1821).Ο Ανδρούτσος έχει δεχθεί µοµφέςαπό ιστορικούς και ερευνητές γιατην υποτιθέµενη ολιγωρία του ναβοηθήσει τον ∆ιάκο στην ανατολι-κή Στερεά, δήθεν επειδή παλαιότε-ρα οι δύο άνδρες είχαν έντονη αντι-δικία. Μάλιστα έχει υπονοηθεί ότιο Ανδρούτσος επεδίωκε την εξό-ντωση του ∆ιάκου ή ότι αµφιταλα-ντευόταν ανάµεσα στην Επανάστα-ση και στο «προσκύνηµα» στουςΤούρκους. Αντιδικίες όπως αυτήπου πράγµατι συνέβη ανάµεσαστον Ανδρούτσο και στον ∆ιάκο,ήταν συνήθεις µεταξύ των κλε-φταρµατολών. Επίσης, όπως είδα-µε, ο πρώτος κάθε άλλο παρά ολι-γώρησε, δρώντας στην Τατάρναπροκειµένου να παρασύρει τη δυτι-κή Ρούµελη στην επανάσταση. ΟΟδυσσέας γνώριζε ότι η είσοδος της

δυτικής Στερεάς στον αγώνα ήταναποφασιστικότατη για την πορείατου, επειδή έτσι η Πελοπόννησοςθα προστατευόταν πλήρως από ταβόρεια και θα καθίστατο το σταθε-ρό ορµητήριο των επαναστατών ΟΑνδρούτσος, όπως είχε ανακοινώ-σει στον Μακρυγιάννη, θα βάδιζεστη δυτική Στερεά έως το Ξηρόµε-

ρο (από την Τατάρνα όπου βρισκό-ταν), προκειµένου να την εξεγείρει.Οµως δίσταζε να ξεκινήσει επειδήτον ανησυχούσε η κάθοδος τουεµπειροπόλεµου Οµέρ Βρυώνη.Οταν πληροφορήθηκε την τουρκι-κή νίκη στην Αλαµάνα, άλλαξε τασχέδια του και ανέλαβε τη διάσωσητης Επανάστασης στην ανατολική

Στερεά. Οσον αφορά τον πατριωτι-σµό του Ανδρούτσου, η άµεση καιαδίστακτη σφαγή του δερβέναγατης Τατάρνας και 60 Τούρκων δεναφήνει καµία αµφιβολία για τιςπροθέσεις του. Αν ήταν υστερόβου-λος, θα κρατούσε αρκετούς αιχµα-λώτους για δικό του όφελος. Θυµί-ζουµε, τέλος, ότι ο Ανδρούτσος είχε

διασώσει τον ∆ιάκο από την επι-βουλή του Αλή πασά, τον είχε µυή-σει στη Φιλική Εταιρεία και τον είχεαφήσει τοποτηρητή στο αρµατολίκιτου.

Οι πρόκριτοι της Λιβαδειάς εξέ-λεξαν νέο οπλαρχηγό, στη θέση τουνεκρού ∆ιάκου, τον ΒασίλειοΜπούσγο. Ωστόσο η κατάστασηήταν κρίσιµη για τον αγώνα στηνανατολική Στερεά και στην Πελο-πόννησο. Το ηθικό των επαναστα-τών είχε κλονισθεί από την ήτταστην Αλαµάνα και είχαν περιέλθεισε αδράνεια. Ο Οµέρ µπορούσε ναεκµεταλλευθεί την κατάσταση καινα βαδίσει ταχύτατα στα νότια,φθάνοντας στην Πελοπόννησο καιαπειλώντας σοβαρά την ΕλληνικήΕπανάσταση ήδη από την έναρξητης. Ο πασάς θεωρούσε ότι θα κατέ-πνιγε ευκολότερα την εξέγερση, ανέπειθε τους Ρουµελιώτες αρµατο-λούς να εκστρατεύσουν µαζί τουστον Μοριά. Οι Πελοποννήσιοιαγωνιστές δικαιολογηµένα θα κλο-νίζονταν βλέποντας οµοεθνείς τουςνα συµπολεµούν µε το τουρκικό εκ-στρατευτικό σώµα. Ο Οµέρ είχεαποτύχει να προσεταιρισθεί τον∆ιάκο αλλά το επεχείρησε πάλι µεάλλους οπλαρχηγούς. Είχε πληρο-φορηθεί ότι ο Ανδρούτσος βρισκό-ταν στην Τατάρνα και υπολόγιζεστην κοινή θητεία τους στην αυλήτου Αλή πασά, για να τον προσεται-ρισθεί. Γνώριζε ότι αν εξασφάλιζετη συνεργασία του Ανδρούτσου,του ισχυρότερου Ελληνα οπλαρχη-γού, πολλοί Στερεοελλαδίτες θαακολουθούσαν το παράδειγµα του.

Γι’ αυτό του έστειλε επιστολήαπό τη Λαµία, όπου βρισκόταν,

Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος και το Επος του 1821Συνέχεια από τη σελίδα 3

ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ: Καλέστε την Publish America στο 1-301-695-1707ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ ONLINE: www.publishamerica.comwww.amazon.com • www.barnesandnoble.com

ΜΙΑ ΓΡΗΓΟΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΑ∆ΑΣ

του Anthone C. Colovas

Eνα ευκολοδιάβαστο

βιβλίο, στην αγγλική

γλώσσα, για την ιστορία

της σύγχρονης Ελλάδας

από την έναρξη του

Αγώνα της Ανεξαρτησίας

το 1821 µέχρι το 2007


Peter VassiliouTel: [email protected] Madison Ave., Floor 7 New York, NY 10016

Ακίνητα για επένδυση • Χρηµατοδοτήσεις • Ερευνα Αγοράς • Σύµβουλοι Επενδύσεων

Χαιρετίζουµε την 25η Μαρτίου 1821 και τον αγώνα τουΕλληνικού λαού για Ελευθερία.

Ηταν το πάθος, η αυτοθυσία και αποφασιστικότητατου, που συγκίνησε όλους και ιδιαίτερα τους

πατέρες του Αµερικανικού Εθνους και οδήγησε σεστενούς δεσµούς φιλίας τους δύο λαούς µας.

ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ ΣΑΒΒΑΤΟ 21 - ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΜΑΡΤΙΟΥ 2009 5


BBBB EEEE TTTTTTTTEEEE RRRR HHHH OOOO MMMM EEEE SSSS

AArrcchhiitteeccttss--EEnnggiinneeeerrss && CCoonnttrraaccttoorrssee--mmaaiill:: iinnffoo@@bbeetttteerr--hhoommeess..ggrr//wwwwww..BBeetttteerr--HHoommeess..ggrr

∞Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘ÌÂ ÙËÓ ‰ÈÂÎÂÚ·›ˆÛË ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ, REAL ESTATE,Î·ıÒ˜ Î·È √ÈÎÔ‰ÔÌÈÎ¤˜ ∞‰ÂÈÂ˜, ∫·Ù·ÛÎÂ˘¤˜ & ÃÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË

∂ÚÁˆÓ Ì¤Ûˆ ∂˘Úˆ·˚ÎÒÓ ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÁÈ· ••ÂÂÓÓÔÔ‰‰ÔÔ¯ÂÂ››··,, µµ››ÏÏÂÂ˜,, ∂∂ÍÍÔÔ¯ÈÈÎÎ¿¿ ÛÛÙÙËËÓÓ ∂∂ÏÏÏÏ¿¿‰‰··.

ªªÂÂ ∞∞ÌÌÂÂÚÚÈÈÎÎ¿¿ÓÓÈÈÎÎËË ∂∂ÌÌÂÂÈÈÚÚ››·· && ¡¡ÔÔÔÔÙÙÚÚÔÔ››·· ÛÛÙÙËËÓÓ ∂∂ÏÏÏÏËËÓÓÈÈÎÎ‹‹ ∞∞ÁÁÔÔÚÚ¿¿..

™™¶¶∏∏§§ππøø∆∆∏∏™™ && ™™ÀÀ¡¡∂∂ƒƒ°°∞∞∆∆∂∂™™ ªª∏∏ÃÃ∞∞¡¡ππ∫∫√√ππ™™ÂÂÚÚ››ÊÊÔÔ˘ 1111,, ¶¶¿¿ÙÙÚÚ··,, ∞∞¯··˚··˜,, 2266550000,,

∆∆ËËÏÏ::++3300--22661100--((999933--446622)) ññ FFaaxx:: ++3300--22661100--((991100--886699))BBÂÂÚÚÁÁÈÈˆÙÙ‹‹ 77,, ∞∞ÚÚÁÁÔÔÛÛÙÙfifiÏÏÈÈ,, ∫∫ÂÂÊÊ··ÏÏÏÏÔÔÓÓÈÈ¿¿,,

∆∆ËËÏÏ..//FFaaxx:: ++3300--2266771100--((2233--551155)) ññ MMoobbiillee:: ++3300--66994444--226655--330066

© î

ï ô

ö

AGORA PLAZA23-18 31ST STREET

ASTORIA, NEW YORK

Τηλ.: 718-728-8484 Φαξ: 718-728-0066

www.artopolis.nete-mail:[email protected]

a b

Καταϊφι, µπακλαβάς, κουραµπιέδεςµελοµακάρονα, κουλουράκια

γλυκά κουταλιού, cakes, τούρτες για γάµουs, αρραβώνες, βαπτίσεις

Showers, Weddings, Sweet Sixteen, Anniversaries, etc.

All baking done on premises

∆ωρεάν Πάρκινγκ

Ζήτω η 25η Μαρτίου 1821Ζήτω το Εθνος - Ζήτω η Ελλάς

Πρώτο στη γεύση, στην ποιότητα, τη φρεσκάδα

και τη διακόσµηση

Για κάθε περίπτωση

Πρώτη διάκρισηZagat Extraordinary Αward 2004 έως 2008

Γλυκά από το Artopolis

στην οποία του ανακοίνωνε τον θά-νατο του ∆ιάκου, του πρότεινε νασυνταχτεί µαζί του και του εγγυάτοπως σε αυτή την περίπτωση θα τονσυγχωρούσε για τον φόνο του δερ-βέναγα Χασάν µπέη Γκέκα και θατου παρέδιδε την αρχηγία των αρ-µατολικιών της ανατολικής Στερε-άς. Ο πασάς καλούσε τον Ανδρού-τσο να συναντηθούν στη Γραβιά.

Η µάχη στο Χάνι της ΓραβιάςΟ Ανδρούτσος περιφρόνησε την

προσφορά του Οµέρ Βρυώνη καιβάδισε στην ανατολική Στερεά.Από την πρόσκληση του πασά νασυναντηθούν στη Γραβιά, αντιλή-φθηκε ότι σκόπευε να προχωρήσειστα Σάλωνα (Αµφισσα) και στη συ-νέχεια στο Γαλαξίδι. Εκεί ο πασάςθα επιβίβαζε τον στρατό του σεπλοία και θα τον διαπεραίωνε στηνΠελοπόννησο. Φαίνεται πως οΟµέρ θεωρούσε ότι µετά τη µάχητης Αλαµάνας, οι Στερεοελλαδίτεςδεν θα προέβαλλαν πλέον σοβαρήαντίσταση. Γι’ αυτό δεν επέλεξε τηµακρύτερη και δυσκολότερη πο-ρεία έως την Πελοπόννησο δια µέ-σου της Βοιωτίας και του Ισθµού.Προτίµησε τον συντοµότερο δρόµοΛαµίας-Γραβιάς-Σαλώνων-Γαλαξιδί-ου προκειµένου να αιφνιδιάσειτους Πελοποννήσιους.

Στις αρχές Μαΐου, ο Ανδρού-τσος, ενισχυµένος µε τους άνδρεςτου Κατσικογιάννη και του Σουλιώ-τη Χρήστου Κοσµά, εγκαταστάθηκεστο χάνι (πανδοχείο) της Γραβιάςµε 100 περίπου άνδρες. Ο σκοπόςτου ήταν να ανακόψει την πορείατου εχθρού στη διάβαση της Γρα-βιάς. Η Γραβιά βρισκόταν σε στρα-

τηγική και οχυρή θέση, την οποίαοι Ελληνες είχαν χρησιµοποιήσειαπό την αρχαιότητα προκειµένουνα αναχαιτίσουν βαρβάρους οιοποίοι κατευθύνονταν από τονβορρά προς τη Φωκίδα και τους

∆ελφούς. Εκεί οι αρχαίοι Στερεοελ-λαδίτες είχαν αναχαιτίσει µέροςτων Γαλατών που κατευθύνοντανστους ∆ελφούς. Στην ίδια θέση οιΒυζαντινοί είχαν αποπειραθεί νααποκρούσουν, ανεπιτυχώς, τους

Γότθους του Αλάριχου.Στο χάνι της Γραβιάς κατέφθα-

σαν και τα σώµατα του Πανουργίακαι του ∆υοβουνιώτη, οι οποίοι µε-τά την καταστροφή του ∆ιάκουστην Αλαµάνα υποχώρησαν από τιςαρχικές τους θέσεις (στον Γοργοπό-ταµο και στη Χαλκωµάτα). Ο Οδυσ-σέας («Λυσσέος», όπως τον αποκα-λούσαν οι σύντροφοι του) εµψύχω-σε τους καταβεβληµένους αγωνι-στές και άρχισε αµέσως να οργανώ-νει τη νέα αντίσταση στους εισβο-λείς. Παράλληλα είχε στείλει τονΓκούρα µε την εντολή να «καθαρί-σει» τα Σάλωνα, δηλαδή να εκτελέ-σει όλους τους αιχµαλώτους Τούρ-κους και Αλβανούς της περιοχής.Επρόκειτο για µία σκληρή διαταγήτου Ανδρούτσου, την οποία οι επι-κριτές του έσπευσαν να µεταχειρι-σθούν ως µια ακόµη απόδειξη περίτου ανηλεούς χαρακτήρα του.Οµως ο Οδυσσέας δεν είχε άλληεπιλογή. Οι µουσουλµάνοι της πε-ριοχής ήταν ισχυροί αριθµητικά καιθα ήταν ιδιαίτερα επικίνδυνοι ανεξεγείρονταν. Ο Ανδρούτσος είχεδεσµεύσει αρκετούς άνδρες για τηφύλαξη τους, που ήταν απαραίτητοιγια την αναχαίτιση του Οµέρ Βρυώ-νη. Αν ελευθέρωνε τους αιχµαλώ-τους, εκείνοι θα ενώνονταν µε τονπασά, ισχυροποιώντας τον περισ-σότερο. Ενας άλλος βασικός λόγοςγια την απόφαση του, ήταν η πρό-ταση των τοπικών χωρικών να φυ-λάξουν εκείνοι ειδικά τους αιχµά-λωτους µπέηδες. Ο Οδυσσέας σκέ-φθηκε, δικαιολογηµένα, ότι επρό-κειτο για υστερόβουλη πρότασητους µε σκοπό είτε να χρησιµοποιή-σουν τους µπέηδες ως µάρτυρες σεπερίπτωση «προσκυνήµατος» τους,

είτε να τους ανταλλάξουν έναντιλύτρων. Ο ίδιος, στο πλαίσιο τηςπάγιας πολιτικής του, προσπαθού-σε να καταστήσει τους ντόπιουςχριστιανούς «συνενόχους» στηνεξόντωση των Τούρκων, έτσι ώστενα εξασφαλίσει πως δεν θα σκέπτο-νταν να καταθέσουν τα όπλα. Ο θά-νατος του παλαιού του φίλου ∆ιά-κου και 200 παληκαριών του στηνΑλαµάνα, επηρέασε το κοινό ελλη-νικό αίσθηµα, που ζητούσε αντεκ-δίκηση, και τη δική του απόφασηγια τη θανάτωση των Τούρκων. Ηφοβερή εξόντωση όλων των µου-σουλµάνων -εκτός από έναν, όπωςλέγεται, των Σαλώνων, της Μενδε-νίτσας (Βοδονίτσας) και του Τουρ-κοχωρίου από τον Γκούρα, διήρκε-σε µία εβδοµάδα. Μαζί τους εκτελέ-σθηκαν όλοι οι Μπεκτασήδες δερ-βίσες, µε εντολή του Ανδρούτσου(βλ. το σχετικό ένθετο για την πε-ρίεργη αναφορά του Μέντελσον ότιανήκε στο ισλαµικό τάγµα τους).

Ο Οδυσσέας έστειλε από το χάνιεπιστολή στον Μπούσγο, καλώνταςτον να µεταβεί µε όλους τους άν-δρες του στη Γραβιά. Χαρακτηριστι-κά του έγραφε: «Eνας να µη λειψή».

Παράλληλα οι επαναστάτεςαποµάκρυναν όλα τα γυναικόπαιδατης περιοχής στις δυσπρόσιτες πλα-γιές της Γκιώνας και του Παρνασ-σού. Κατά το πολεµικό συµβούλιοµε τον Πανουργία και τον ∆υοβου-νιώτη, ο Ανδρούτσος πρότεινε ναοχυρώσουν το χάνι που βρισκότανεπί του δρόµου της Γραβιάς και νακλεισθούν σε αυτό, χρησιµοποιώ-ντας το ως φρούριο από όπου θαεµπόδιζαν τη διάβαση των Τούρ-



Συνέχεια από τη σελίδα 4


PPAANNIIKKOOSS PPAAPPAANNIICCOOLLAAOOUU

8747 20th Avenue, Brooklyn, NY 11214

Τηλ.: (718) 946-2700, Fax: (718) 946-2400

Ζήτω η ΕλλάςΖήτω η επανάσταση του 1821

J F C O N T R A C T I N G C O R P .• General Contractors• Architects / Engineers• Construction Managers• Developers

Τιµή και δόξα στους ήρωες του 1821

Απ’ τα κόκαλα βγαλµένη των Ελλήνων τα ιερά,

και σαν πρώτα ανδρειωµένη,χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά!

κων. Οι άλλοι δύο οπλαρχηγοί διε-φώνησαν, θεωρώντας καλύτερη λύ-ση την κατάληψη θέσεων αριστεράκαι δεξιά του δρόµου, προκειµένουνα µπορούν να διαφύγουν σε περί-πτωση εχθρικής επικράτησης. Η

πρόταση του Ανδρούτσου ήτανπρωτότυπη σε σχέση µε τις πολεµι-κές συνήθειες των κλεφταρµατο-λών, οι οποίοι φρόντιζαν συνήθωςνα εξασφαλίζουν µία οδό διαφυγήςαπό το πεδίο της µάχης.

Ο Οδυσσέας γνώριζε ότι η δια-φυγή από το χάνι θα ήταν πολύ δύ-

σκολη και σε αυτό το στοιχείο στη-ριζόταν προκειµένου να επιτύχει τηµέγιστη πολεµική απόδοση των αν-δρών. Μάλιστα ο Πανουργίας και ο∆υοβουνιώτης επεσήµαναν τηνεκτεθειµένη θέση του χανίου στοανοικτό πεδίο και θεώρησαν ότιδεν θα άντεχε στις σφοδρές επιθέ-

σεις των εχθρών. Οι διαβουλεύσειςτων αγωνιστών συνεχίζονταν, ότανστις 7 Μαΐου ο Οµέρ Βρυώνης ξεκί-νησε από τη Λαµία, άφησε τον Κιο-σέ Μεχµέτ στη Μενδενίτσα µε1.000 άνδρες ως οπισθοφυλακήασφαλείας και βάδισε προς τη Γρα-βιά επικεφαλής 8.000 εκλεκτών πο-λεµιστών. Το πεζικό του αποτελείτοαπό 7.000 Αλβανούς, Βόσνιους καιάλλους Σλαβοµουσουλµάνους καιΣαριγκιουλήδες από τη Μακεδονία.Το ιππικό του περιελάµβανε 500Γκέγκηδες Αλβανούς, µε επικεφα-λής τον Τελεχά Φέζο, και 500 Τσά-µηδες οµοεθνείς τους υπό τον Μου-σταφά µπέη Κιαφαζέζη. Οι Αλβανοίαποτελούσαν τη µεγάλη πλειοψη-φία του στρατεύµατος.

Οταν οι επαναστάτες πληροφο-ρήθηκαν ότι ο εχθρός πλησίαζε, οΑνδρούτσος πρότεινε νέο σχέδιοµάχης µε το οποίο οι άλλοι οπλαρ-χηγοί συµφώνησαν. Το πρωί τηςεπόµενης ηµέρας (8 Μαΐου), οι ελ-ληνικές δυνάµεις (1.000-1.500 πο-λεµιστές) διαιρέθηκαν σε τρία τµή-µατα. Ενα τµήµα τους µε επικεφα-λής τον Πανουργιά και τον ∆υοβου-νιώτη κατέλαβε τα υψώµατα τουΧλωµού, αριστερά του δρόµου απόόπου θα περνούσε ο εχθρός. Τοδεύτερο τµήµα τους, υπό τους Χρή-στο Κοσµά και Κατσικογιάννη,εγκαταστάθηκε δεξιά του, σταυψώµατα της βρύσης «Σου Τζίκα».Το τρίτο και επίλεκτο σώµα µε επι-κεφαλής τον Οδυσσέα, αποτελού-µενο από άνδρες που θα τον ακο-λουθούσαν αυτόβουλα, θα κλεινό-ταν στο χάνι της Γραβιάς. Μάλιστα οΑνδρούτσος, προκειµένου να εµψυ-χώσει όσους θα τον ακολουθούσαν,φώναξε στους πολεµιστές: «Αϊ, ορέπαιδιά, όποιος θέλει ν’ ακολουθή-ση, ας πιαστή στο χορό». Ο Οδυσ-σέας έσυρε τον τσάµικο και ύψωσετο µαντήλι του. Ο Γκούρας πιάστη-κε πρώτος από το µαντήλι και ακο-λούθησαν ο Παπαντρέας, ο ΚοµνάςΤράκας, ο Αγγελής Γοβγίνας απότην Εύβοια, οι Καπογιωργαίοι, οΖαφείρης από τα Επτάνησα και οΜουσταφά, ένας Τουρκαλβανός«βλάµης» (αδελφικός φίλος) τουΑνδρούτσου.

Συνολικά 120 άνδρες έσυραντον χορό και κλείστηκαν στο χάνι.Μέσα σε ελάχιστο χρόνο αµπάρω-σαν τις πόρτες του, σφράγισανόποια ανοίγµατα υπήρχαν και άνοι-ξαν πολεµίστρες. Σε λίγο οι Τούρκοιπέρασαν το ποτάµι της Γραβιάς καιαντιλήφθηκαν τους Ελληνες οιοποίοι ήταν ακροβολισµένοι στοΧλωµό και στη βρύση Σου Τζίκα.Αφού προσευχήθηκαν για τη νίκη,ο Οµέρ Βρυώνης έστειλε δύο ισχυ-ρά σώµατα για να διενεργήσουνυπερκέραση των δύο ελληνικώνπτερύγων. Οι άνδρες των πτερύγωνήταν ολιγάριθµοι συγκριτικά µετους Τουρκαλβανούς και οι περισ-σότεροι ήταν οπλισµένοι µόνο µεσφενδόνες και µαχαίρια, µη διαθέ-τοντας πυροβόλα όπλα όπως οιεχθροί. Πυροβόλα έφεραν εξ ολο-κλήρου µόνον οι αγωνιστές που εί-χαν κλειστεί στο χάνι. Μοιραία, οιάνδρες του Πανουργία και του ∆υο-βουνιώτη δεν άντεξαν το βάρος τηςεχθρικής επίθεσης και υποχώρη-σαν. Σε λίγο τους ακολούθησαν και

οι πολεµιστές του Κοσµά και τουΚατσικογιάννη.

Οι ελληνικές πτέρυγες διαλύθη-καν και οι άνδρες τους κατέφυγανστα ορεινά, όµως το ηθικό των αγω-νιστών στο χάνι δεν κάµφθηκε,επειδή γνώριζαν ότι αυτή θα ήταν ηπιθανότερη εξέλιξη.

Πριν από το µεσηµέρι έφθάσεµπροστά στο χάνι ο Οµέρ Βρυώνηςµε τον κύριο όγκο του στρατού. Οπασάς προσπάθησε πάλι να προσε-ταιρισθεί τον Ανδρούτσο. Εστειλεστο χάνι τον Χασάν δερβίση, οοποίος οδηγούσε συνήθως τους αν-δρες του ως θρησκευτικός αρχηγόςπου ευχόταν για τη νίκη και προ-σπαθούσε να διεγείρει τον πολεµι-κό φανατισµό τους, προκειµένουνα διαπραγµατευθεί µε τον Οδυσ-σέα. Ο Χασάν ήταν παλαιός γνώρι-µος του από την αυλή του Αλή πα-σά, στοιχείο στο οποίο υπολόγιζε

πάλι -µάταια - ο Οµέρ. Ο Ανδρού-τσος είχε διατάξει τους πολεµιστέςτου να µην πυροβολήσουν, αν εκεί-νος δεν έδινε την εντολή. Γνώριζετις µεθόδους του εχθρού και ότι οπασάς θα του έστελνε τον δερβίση.Οι Τουρκαλβανοί πεζοί άρχισαν ναβαδίζουν, οδηγούµενοι από τον Χα-σάν, αλλά σταµάτησαν σε απόστα-ση εκατό µέτρων από το χάνι. ΟΟδυσσέας παρακολουθούσε τις κι-νήσεις τους από µία πολεµίστρα. Οδερβίσης βάδισε µόνος του θαρρα-λέα προς το χάνι και όταν έφθασεκοντά στην κεντρική πόρτα του,φώναξε στον Ανδρούτσο. Ο τελευ-ταίος τον χαιρέτησε στην αλβανικήγλώσσα και ο Χασάν ανταπέδωσετον χαιρετισµό. Παρά την απόλυτηηρεµία που επικρατούσε, η κατά-σταση ήταν τεταµένη, µε τους πο-λεµιστές των δύο πλευρών να πα-ρακολουθούν µε το δάκτυλο στησκανδάλη. Επειτα από κάποιο διά-στηµα εσκεµµένης σιωπής, ο δερβί-σης φώναξε στον Οδυσσέα µε προ-στακτικό τόνο, ότι ήθελε να συνο-µιλήσει µόνος µαζί του. Ο Ανδρού-τσος τού απάντησε στον Ιδιο τόνο,υβρίζοντας τον στα αλβανικά. Οδερβίσης άρχισε επίσης να υβρίζειτον Οδυσσέα, ώσπου εκείνος τον





Ζήτω η 25η Μαρτίου 1821ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΣ

Στη µνήµη των ηρώων του 1821αποτίουµε φόρο τιµής και ευγνωµοσύνης

Ε ν α ς φ ί λ ο ς

Κεφαλές απελπισµένες,Με τα µάτια πεταχτά,

Κατά τ’άστρα σηκωµένεςΓια την ύστερη φορά.

Μες στα χόρτα, τα λουλούδια,Το ποτήρι δεν βαστώ

Φιλελεύθερα τραγούδιαΣαν τον Πίνδαρο εκφωνώ.

Απ’τα κόκαλα βγαλµένη Των Ελλήνων τα ιερά,

Και σαν πρώτα ανδρειωµένη,Χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά!

πυροβόλησε και τον σκότωσε µεεύστοχη βολή στο κρανίο. Ο Χασάνσωριάστηκε στο έδαφος και οιΤουρκαλβανοί έτρεξαν αµέσως µα-ζικά κοντά στον «ιερό πολεµιστή».

Ο Οδυσσέας εκµεταλλεύθηκε τη

ριψοκίνδυνη συγκέντρωση τωνεχθρών τόσο κοντά στο χάνι καιδιέταξε µαζική οµοβροντία. ΠολλοίΑλβανοί έπεσαν νεκροί ή τραυµα-τίες και οι υπόλοιποι υποχώρησανπάλι σε απόσταση ασφαλείας.

Σε λίγο οι εχθροί διενήργησαντην πρώτη έφοδό τους στο χάνι. Ο

Οδυσσέας είχε εκπαιδεύσει τουςάνδρες του να πυροβολούν µε τηνευρωπαϊκή µέθοδο των πυκνώνσυγχρονισµένων πυρών. Ενα µέροςτων πολεµιστών του εξαπέλυε συγ-χρονισµένα µία οµοβροντία ενα-ντίον των Τουρκαλβανών και κατάτο διάστηµα που γέµιζαν πάλι τα

καριοφίλια και τις πιστόλες τους,άλλοι σκοπευτές ήταν έτοιµοι ναπυροβολήσουν συγχρονισµέναεναντίον του εχθρού κ.ο.κ. Η ανα-φερόµενη µέθοδος ήταν η καταλ-ληλότερη έναντι µαζικής εχθρικήςεπίθεσης και υπήρξε ιδιαίτεροι φο-νική έναντι των ασύντακτων Τουρ-

καλβανών. Οι τελευταίοι σωριάζο-νταν οµαδικά στο έδαφος από ταβόλια των επαναστατών, αναγκαζό-µενοι τελικά να υποχωρήσουν.Ακολούθησαν και άλλες θυελλώ-δεις επιθέσεις τους. Παρά το ότι κα-τόρθωσαν επανειληµµένα να στή-σουν τα µπαϊράκια τους (πολεµικέςσηµαίες) στο τοιχίο του χώρου τουχανίου, στο τέλος τρέπονταν σε φυ-γή αφήνοντας πίσω τους πολλούςνεκρούς.

Κατά το µεσηµέρι ο Οµέρ Βρυώ-νης, απογοητευµένος από την απο-τυχία, διέταξε την παύση των επι-θέσεων και συγκάλεσε πολεµικόσυµβούλιο. Οι υπαρχηγοί του πρό-τειναν να φέρει βαριά πυροβόλοαπό τη Λαµία, προκειµένου να µε-ταβάλουν το χάνι σε ερείπια απόασφαλή απόσταση. Ο πασάς θεώ-ρησε υποτιµητικό να φέρει πυρο-βόλα για την εκπόρθηση ενός παν-δοχείου.

Εως τη δύση του ηλίου εξαπέ-λυαν τρεις ακόµη επιθέσεις ενα-ντίον του, χωρίς αποτέλεσµα. ΟιΤουρκαλβανοί αδυνατούσαν όχιµόνο να έλθουν σε συµπλοκή εκτου σύνεγγυς µε τους αγωνιστές αλ-λά και να πλησιάσουν τους τοίχουςτου χάνιου, που «θέριζε» τους επιτι-θέµενους από όλες τις πλευρές. Οπερίγυρος του πανδοχείου καλυ-πτόταν και από σωρούς νεκρών καιτραυµατιών.

Ο Οµέρ τελικά κατενόησε ότι ταπυροβόλα ήταν απαραίτητα. Ετσιέστειλε έναν Τάταρο στη Λαµία µεεντολή για τη µεταφορά τους στηΓραβιά, και περικύκλωσε το οχυρω-µένο πανδοχείο µε νυκτερινούςφρουρούς. Επειτα επέτρεψε στονκαταπονηµένο στρατό του να ανα-παυθεί.

Στο χάνι οι οπλαρχηγοί εξέτα-σαν την κατάσταση. Η ολοήµερηµάχη είχε εξαντλήσει τα πυροµαχι-κά τους και γνώριζαν ότι την επόµε-νη ηµέρα ο πασάς έφερνε πυροβό-λα προκειµένου να µη θυσιάζειάσκοπα τους άνδρες του και να µηντροπιάζεται από την παρατεταµέ-νη πολιορκία ενός πανδοχείου. Εί-χαν πετύχει µερικώς τον στόχοτους, αφού είχαν προκαλέσει µεγά-λες απώλειες στους Τουρκαλβανούςκαι είχαν τονώσει το φρόνηµα όλωντων επαναστατών. Για αυτούς τουςλόγους αποφάσισαν να εγκαταλεί-ψουν το χάνι. ∆ύο περίπου ώρεςπριν ξηµερώσει, ο Ανδρούτσος καιοι άλλοι οπλαρχηγοί ξύπνησαντους άνδρες και άρχισαν να αποµα-κρύνουν αθόρυβα τις πέτρες απότον λιθοσωρό µε τον οποίο είχανσφραγίσει µία από τις πόρτες τουπανδοχείου. Από εκεί βγήκε προσε-κτικά πρώτος ο Γκούρας, ο οποίοςφηµιζόταν για την εξαίρετη όρασητου, και οδήγησε τους πολεµιστέςστον γειτονικό αγρό. Τελευταίοςβγήκε ο Οδυσσέας. Το χωράφι στοοποίο εκινούντο σκυµµένοι οι αγω-νιστές, καλυπτόταν από ψηλά στά-χυα τα οποία έκρυβαν την κίνησητους από τους Αλβανούς που κατό-πτευαν το χάνι. Επρόκειτο για µίαδύσκολη επιχείρηση διαφυγής πουέγινε µε πολλές προφυλάξεις, επει-δή στον αγρό κείτονταν αρκετοί


Coach HouseRestaurant & Diner

Η ποικιλία του µενού µας θα ικανοποιήσει

και τους πλέον απαιτητικούς πελάτες

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟΥ ΣΕ ΤΙΜΕΣ DINER

55 Route. 4 East and Hackensack AvenueHackensack, NJ 07601

Opposite Riverside Square Mall(201) 488-4999

RATED #1 DINER INTHE RECORD TOP 5

ΤΙΜΗ ΚΑΙ ∆ΟΞΑ ΣΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ 1821ΖΗΤΩ ΤΟ ΕΘΝΟΣ • ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΣ




ΝΙCHOLAS J. BOURASSummit, New Jersey

Εκεί µέσα εκατοικούσες / Πικραµένη, εντροπαλή,Κι ένα στόµα ακαρτερούσες / Έλα πάλι, να σου πη.

Aργειε νάλθη εκείνη η µέρα / Και ήταν όλα σιωπηλά,Γιατί τάσκιαζε η φοβέρα / Και τα πλάκωνε η σκλαβιά.

∆. Σολωµού. «Υµνος εις την Ελευθερία»

Ζήτω η Επέτειος της Εθνικής ΠαλιγγενεσίαςΖήτω η Ελλάς

τραυµατισµένοι εχθροί, κάποιοςαπό τους οποίους θα µπορούσε ναφωνάξει, προδίδοντας στους οµοε-θνείς του την ελληνική έξοδο. Οιαγωνιστές έφθασαν τελικά σε ένασηµείο όπου βρίσκονταν οι Τουρ-

καλβανοί νυκτερινοί φρουροί.Εκείνοι τους αντιλήφθηκαν και άρ-χισαν να τους πυροβολούν. Τότε οΟδυσσέας εφάρµοσε ένα τέχνασµα.Πολλοί Αλβανοί ήταν ντυµένοιόπως οι Ελληνες και δεν διακρίνο-νταν εµφανισιακά. Ο Ανδρούτσοςάρχισε να κραυγάζει στα αλβανικά

εναντίον των ανδρών του και ναπροσποιείται ότι τους καταδιώκει.Ετσι έπεισε τους Τουρκαλβανούςότι ήταν ένας από αυτούς και σε λί-γο άρχισε να φωνάζει ότι οι Ελλη-νες διέφυγαν προς τη βρύση ΣουΤζίκα, ενώ εκείνοι έτρεχαν προςτην αντίθετη κατεύθυνση, προς το

Χλωµό. Οι Αλβανοί έτρεξαν προς τηδύση και ο Ανδρούτσος διέφυγε µετους άνδρες του µέσα στο σκοτάδιτης νύκτας.

Οταν ξηµέρωσε η 9η Μαΐου, οιεπαναστάτες βρίσκονταν ασφαλείςστα υψώµατα του Χλωµού, όπουκαταµετρήθηκαν Είχαν δύο τραυ-µατίες, τον καπετάνιο Κώστα Καπο-γιωργάκη και έναν από τους πολε-µιστές του Γκούρα, και έξι νεκρούς.Μεταξύ των τελευταίων βρίσκο-νταν ο επιφανής για τη γενναιότη-τα του Αθανάσιος «απλανής και οΑθανάσιος Σεφέρης. Λίγο µετά τηνανατολή του ηλίου, ο Οµέρ εισήλθεστο εγκαταλειµµένο χάνι και ότανείδε την ισχνή κατασκευή του (συ-γκριτικά µε τα πραγµατικά οχυρά),επέπληξε σφοδρά τους Τουρκαλβα-νούς του επειδή δεν µπόρεσαν νανικήσουν λίγους «ζορµπάδες» (άτα-κτοι πολεµιστές ή «παλικαράδες»).Οι απώλειες του τουρκικού στρατο-πέδου έφθαναν τους 600 τραυµα-τίες και τους 300 νεκρούς, µεταξύτων οποίων ήταν και δύο µπέηδες.Με την εξόντωση τόσων Αλβανώνστη Γραβιά, ο Οδυσσέας και οι άν-δρες του έλαβαν µία «άτυπη» εκδί-κηση για τον θάνατο των Ελλήνωναγωνιστών στην Αλαµάνα, τονπροηγούµενο µήνα.

Η µάχη της Γραβιάς είχε αποφα-σιστική σηµασία για την πορεία τηςΕλληνικής Επανάστασης. Αν και«επίσηµα» επρόκειτο για νίκη τουΟµέρ Βρυώνη, η ταπείνωση 8.000Τουρκαλβανών από 120 Ελληνεςπολεµιστές στο χάνι κλόνισε το ηθι-κό του και το ηθικό των ανδρώντου. Μετά τη σχετικά «ανώδυνη»επιτυχία του στην Αλαµάνα, ο Αλ-βανός πασάς πιθανώς πίστευε πωςδεν θα συναντούσε σοβαρή αντί-σταση κατά την πορεία του προςτην Πελοπόννησο. Η µανιώδηςαντίσταση του Ανδρούτσου και τωνπαληκαριών του τον βοήθησε νακατανοήσει ότι η ελληνική εξέγερ-ση ήταν κάθε άλλο παρά µία τοπικήκαι ανάξια λόγου «ανταρσία» (όπωςτη θεωρούσαν πολλοί Οθωµανοί).Οταν σε λίγο πληροφορήθηκε τηθανάτωση των µουσουλµάνων απότα Σάλωνα έως τη Μενδενίτσα,αντιλήφθηκε ότι επρόκειτο γιαπραγµατική επανάσταση, οι φορείςτης οποίας σκόπευαν να πολεµή-σουν µέχρι το τέλος.

Ετσι ο Οµέρ Βρυώνης εγκατέλει-ψε το σχέδιο του για άµεση εισβολήστον Μοριά και προσπάθησε να κα-ταπνίξει την εξέγερση στην ανατο-λική Ρούµελη. Με αυτόν τον τρόποη αντίσταση του Ανδρούτσου στηΓραβιά «διευκόλυνε» την πρώτησπουδαία νίκη των Πελοποννησίωνστο Βαλτέτσι και βοήθησε αποφα-σιστικά στην εδραίωση της εθνε-γερσίας στην Πελοπόννησο (στηνοποία δεν είχε σταθεροποιηθείακόµη). Ο διασυρµός των Τουρκαλ-βανών στη Γραβιά είχε την ίδια ση-µασία για την επιβίωση της Επανά-στασης στην ανατολική Στερεά καιγια τη διάδοση της στη δυτική Στε-ρεά και στην Εύβοια. Οταν οι κάτοι-κοι των δύο τελευταίων περιοχώνπληροφορήθηκαν τα γεγονότα τηςΓραβιάς, επηρεάσθηκαν αποφασι-στικά υπέρ της Επανάστασης και σελιγότερο από έναν µήνα (έως τις 5

Ιουνίου) µία προς µία οι πόλεις καιοι περιφέρειες τους, η Λίµνη, η Κύ-µη, η Κάρυστος, το Μεσολόγγι, τοΑιτωλικό, το Ξηρόµερο και το Καρ-πενήσι, ύψωσαν τα λάβαρα της (τοΞηροχώρι της Εύβοιας είχε ήδη εξε-γερθεί από τις 8 Μαΐου). Η αναχαί-τιση των εισβολέων στη Γραβιά προ-στάτευσε τον εθνικό αγώνα σε µίααπό τις κρισιµότερες φάσεις του,µετά τον θάνατο του ηρωικού ∆ιά-κου.

Κατά τη µάχη της Γραβιάς ανα-δείχθηκε η στρατηγική ιδιοφυΐατου Ανδρούτσου. Ηταν τόση η απή-χηση του θριάµβου του ώστε οΜπούσγος, εκλεγµένος οπλαρχη-γός της Λιβαδειάς, του παραχώρησεαυτόβουλα την αρχηγία των όπλωντης Βοιωτίας και τέθηκε υπό τις δια-ταγές του. Κατά τα χρόνια που ακο-λούθησαν, ο Οδυσσέας ήταν ο ηγέ-της του αγώνα στην ανατολική Στε-ρεά.

Παρόλα αυτά, ο θριαµβευτήςτης Γραβιάς κατηγορήθηκε αδίκωςγια συνδιαλλαγή µε τους Τούρκους,καταδιώχτηκε και συνεθλίβη κατάτις εµφύλιες διαµάχες που ακολού-θησαν.

Ο Ιωάννης Κωλέττης, ισχυρόςπολιτικός άνδρας της Επανάστα-σης, ήταν προσωπικός εχθρός του,όπως και του Κολοκοτρώνη και άλ-λων κορυφαίων στρατιωτικών ηγε-τών, τους οποίους προσπαθούσε ναταπεινώσει. Επιπρόσθετα ο Αν-δρούτσος είχε προκαλέσει την οργήτων τοπικών κοτζαµπάσηδων, οιοποίοι τον µισούσαν επειδή ήτανλαοπρόβλητος ηγέτης και είχε επι-χειρήσει επανειληµµένα να περιο-ρίσει τη δύναµη τους.

Η δηµοκρατικότητα του Οδυσ-σέα, η οποία είχε γίνει γνωστή καιπέρα από τον ελληνικό χώρο καιέβλαπτε τη δική τους ολιγαρχία,τους είχε εξοργίσει. Τελικά το µίσοςτων Φαναριωτών και των κοτζαµπά-σηδων -ιδιαίτερα του Κωλέττη-οδήγησε στη δολοφονία ενός απότους µεγαλύτερους ήρωες της Επα-νάστασης. Στις αρχές Ιουνίου του1825, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος δο-


Ζήτω η 25η Μαρτίου 1821!

¶ÔÏÈÙÂÈ·Îfi˜ µÔ˘ÏÂ˘Ù‹˜ ¡¤·˜ ÀfiÚÎË˜

Μιχάλης Γιάνναρης

a b

Με υπερηφάνεια για την ελληνική µου κληρονοµιά

αλλά και ως δηµόσιος λειτουργός στη χώρα αυτή,

η οποία στέκει ως παράδειγµα ελευθερίας

για ολόκληρο τον Kόσµο

εκφράζωτην ευγνωµοσύνη µου προς τους αγωνιστές

της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ του 1821οι οποίοι µε το αίµα τους

ελευθέρωσαν την Ελλάδα από την τυραννία

και δίνουν το παράδειγµα

αποφασιστικότητας και πατριωτισµού

στο δικό µας αγώνα κατά της τροµοκρατίας

Συνέχεια από τη σελίδα 10




ΧΙΝΟS CONSTRUCTION CORP.110-32A 15th Ave., College Point, NY 11356 • Tηλ.:(718) 358-4272 • Fax: (718) 358 4301

www.xinosconstructioncorp.com

Ζήτω η 25η Μαρτίου 1821Ζήτω το Εθνος

λοφονήθηκε µε βάναυσο τρόποαπό τα όργανα της κυβέρνησης Μή-τρο της Τριανταφυλλιάς, ΙωάννηΜαµούρη και Παπακώστα, µε τηνέγκριση του πρώην πρωτοπαλήκα-ρού του, Ιωάννη Γκούρα.

Οι πολιτικοί αντίπαλοι του δεντον προσήγαγαν καν σε δίκη, επει-δή φοβήθηκαν ότι ο Ανδρούτσος θακατεδείκνυε την αδικία τους σε βά-ρος του και θα προκαλούσε τη γενι-κή κατακραυγή εναντίον τους. Ηµνήµη του ως ήρωα της εθνεγερ-σίας αποκαταστάθηκε από το ελλη-

νικό κράτος µόλις το 1872.Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος υπήρξε

µία ηγετική προσωπικότητα, ηοποία συνδύαζε τη στρατηγική διά-νοια, τον πατριωτισµό, την ικανό-τητα επιβολής και την ισχυρή θέλη-ση. Ο πρόωρος θάνατος του στέρη-σε τον αγώνα από έναν πολύτιµο

στρατιωτικό ηγέτη.Μια συνοπτική εικόνα της αρβανίτικης εθνολογίας

Ο Ανδρούτσος υπήρξε ένας απότους πολλούς Αρβανίτες Ελληνεςαγωνιστές που θυσιάστηκαν υπέρτου εθνικού αγώνα. Ως φόρο τιµήςστη µνήµη τους παραθέτουµε µίασυνοπτική εικόνα της εθνολογικήςυπόστασης τους, η οποία έχει κατα-στεί αντικείµενο πολλών στρεβλώ-σεων, µερικές από τις οποίες κινή-θηκαν από πολιτικές σκοπιµότητες.Οι Αρβανίτες, αν και αποτελούσαντο 20-25% του ελληνικού πληθυ-σµού νοτίως της γραµµής Ολύµπου-Πρεσπών-ποταµού Αψου (στη Μα-κεδονία και αλλού ήταν ελάχιστοι),συγκροτούσαν µεγάλο µέρος της«ισχύος πυρός» των ελληνικών επα-ναστατικών δυνάµεων, χερσαίωνκαι ναυτικών. Ο αγώνας στη θάλασ-σα αναλήφθηκε κυρίως από αυ-τούς, αφού οι Υδραίοι, οι Σπετσιώ-τες και ένα µέρος των Ψαριανώνυπήρξαν Αρβανίτες. Από τις ελληνι-κές χερσαίες δυνάµεις το επίλεκτο

τµήµα τους, οι Σουλιώτες, ανήκεστην ίδια οµάδα. Πολλοί οπλαρχη-γοί και πολεµιστές από την Αργολι-δοκορινθία, την ανατολική Αχαΐα,την Αττική, τη Βοιωτία, τη Λοκρίδα,τη νότια Εύβοια και τµήµατα τηςΗπείρου, της Θεσσαλίας και της Αι-τωλίας, ήταν Αρβανίτες. Ετσι είναιλυπηρό και προσβλητικότατο γιατη µνήµη των Αρβανιτών αγωνι-στών το φαινόµενο της αµφισβήτη-σης της ελληνικότητας τους έως σή-µερα, όχι µόνον από µελετητέςεκτός του ελληνικού χώρου αλλάκαι από αρκετούς οµολόγους τουςεντός των συνόρων µας. Το παρά-δοξο σε αυτό το φαινόµενο είναι ότιτο µόνο σχεδόν κριτήριο για τη δή-θεν µη ελληνική καταγωγή των Αρ-βανιτών είναι γλωσσικό, επειδήοµιλούσαν την τοσκική, µία διάλε-κτο ιλλυρικής προέλευσης (συνή-θως, όµως, παράλληλα µε την ελλη-νική γλώσσα). Το ίδιο φαινόµενοαµφισβήτησης της ελληνικότηταςέχει παρατηρηθεί για αρκετούςσλαβόφωνους και βλαχόφωνους Ελ-ληνες, οι οποίοι, όπως και οι Αρβα-νίτες αδελφοί τους, πολέµησαν µε

αυτοθυσία για την εθνική αποκατά-σταση της Ελλάδας.

Οι Αλβανοί (συµπεριλαµβανο-µένων των Αλβανών του Τέτοβο τωνΣκοπίων και των Κοσοβάρων) δια-κρίνονται σε δύο οµάδες µε βάσητη διάλεκτο: τους Γκέγκηδες (το 92% του αλβανικού συνόλου µαζί µετους Μιρδίτες) και τους Τόσκηδες(το υπόλοιπο 8 % µαζί τους Λιάπη-δες, τον λαό του Αλή πασά, και τουςΤσάµηδες). Οι Αρβανίτες του ελλη-νικού χώρου (αλλά και της Ιταλίας)οµιλούν µία τοσκική διάλεκτο, συγ-γενεύοντας έτσι γλωσσικά µε τουςΤόσκηδες. Ωστόσο από ανθρωπο-λογική άποψη δεν διαφέρουν κα-θόλου από τους άλλους γειτονικούςτους ελλαδικούς πληθυσµούς. Αυτόσυµπεραίνεται από τις µελέτες τωνιατρών/ανθρωπολόγων Θ.Κ. Πίτσι-ου (1978, για την Πελοπόννησο)και Ν. Ξηροτύρη (Χirotiris1979, γιαολόκληρη την Ελλάδα), οι οποίοιέχουν παρουσιάσει τα αποτελέσµα-τα των ερευνών τους σε ευρύτεραδιεθνή έργα και διεθνή συνέδρια.

Οι γειτονικοί ελληνόφωνοι και αρ-βανιτόφωνοι Eλληνες είναι όµοιοιανθρωπολογικά-γενετικά. Αντίθε-τα, όπως συµπεραίνεται από τις µε-λέτες της ανθρωπολόγου Σβινέτσκυ(Ι. Schwinetzky, 1979) για τον χώ-ρο της Αλβανίας, αµφότεροι οι ανα-φερόµενοι πληθυσµοί παρουσιά-ζουν µεγάλη ανθρωπολογική δια-φορά από τους Γκέγκηδες Αλβα-νούς (καθαυτό Αλβανούς). Η άπο-ψη ότι οι Ελληνες και οι Αλβανοί εί-ναι συγγενικοί λαοί, δεν έχει καµίαβάση και ακολουθεί συνήθως πολι-τικές σκοπιµότητες.

Ενδεχοµένως τα ισχυρότεραστοιχεία για την ελληνικότητα τωνΑρβανιτών παρέχονται από τηγλωσσολογία, την επιστήµη στηνοποία στηρίζονται οι αρνητές της. ΟΒρετανός αρχαιολόγος Ουίλκς, ίσωςο ειδικότερος εν ζωή στην ιστορίακαι στην αρχαιολογία των Ιλλυριών(προγόνων των Αλβανών), παρου-σιάζει σε σχετικό βιβλίο του (J.Wilkes, 1992) την εξής εθνογλωσ-σική εικόνα της σύγχρονης Αλβα-νίας κατά το τέλος της ρωµαϊκής πε-ριόδου. Οι πληθυσµοί νοτίως του


ΤΗΛΕΦΩΝΗΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ (718) 499-0957

Ζήτω η 25η Μαρτίου 1821Ζήτω η Ελλάς

God Bless America

∆ΩΡΕΑΝ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΤο σχολείο µας χρηµατοδοτείται από την Πολιτεία της Νέας Υόρκης

Ο ΣΤΟΧΟΣ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ να παρέχουµε κλασσική πρωτοβάθµια εκπαίδευση

µε έµφαση στις ανθρωπιστικές επιστήµες και τη Λογοτεχνία

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ

• Προετοιµασία για εξασφαλισµένη επιτυχίαστις Πολιτειακές Εξετάσεις µέσα από ένα εµπλουτισµένοπρόγραµµα σπουδών σε όλα τα µαθήµατα

• Καθηµερινά µαθήµατα Ελληνικής ΓλώσσαςΙστορίας, Τέχνης, Λογοτεχνίας, Μυθολογίας

• Ολιγοµελή τµήµατα

• Εργαστήρια θεάτρου-πρακτική εξάσκηση

• Σεµινάριο Καλών Τεχνών - Συµµετέχουν καλλιτέχνες από τις σχολές Studio in a School (Visual Arts) και Arts Connection (Μουσική)

• Συνεργασίες µε την ελληνική κυβέρνηση

• Εκπαιδευτικά ταξίδια

• Ταξίδια στο εξωτερικό

∆εχόµαστε αιτήσειςγια τη νέα σχολική χρονιά 2009-2010

για µαθητές από Νηπιαγωγείο µέχρι την 8η Τάξη

646 5th AvenueBrooklyn, New York 11215

Tel.: (718) 499-0957 • Fax: (718) 499-0959www.hccs-nys.org

JOY PETRAKOSDirector of Operations

NATASHA CABANAssistant Principal

CHRISTINA TETTONISPrincipal


ποταµού Γενούσου, δηλαδή οι κά-τοικοι της µεταγενέστερης Τοσκα-ριάς, ήταν ελληνόφωνοι. Βορείωςτου ίδιου ποταµού (η µεταγενέστε-ρη Γκεγκαριά) επικρατούσαν οι λα-τινόφωνοι (εκλατινισµένοι Ιλλυρι-οί), ενώ οι πρόγονοι των σύγχρο-νων Αλβανών κατοικούσαν στηνορεινή ενδοχώρα µεταξύ των ποτα-µών Γενούσου και Μαύρου ∆ρίνου.Οι τελευταίοι ήταν οι εναποµείνα-ντες ιλλυριόφωνοι µετά τον εκλατι-νισµό των πεδινών περιοχών κατάτη ρωµαϊκή περίοδο. Ωστόσο οι ελ-ληνόφωνοι της Τοσκαριάς δεν προ-έρχονταν από εξελληνισµό εντο-πίων Ιλλυριών αλλά υπήρξαν γηγε-νείς Ελληνες. Ο Ουίλκς (όπως και οΧάµµοντ, ο Μπέλοχ και οι περισσό-τεροι µελετητές που έχουν ασχολη-θεί µε την εθνολογία της αρχαίαςΗπείρου και της Αλβανίας) κλίνειπρος την άποψη ότι τα αρχαία φύλατης Τοσκαριάς, δηλαδή οι Χάονες,οι Βυλλίονες και οι ∆ασσαρήτες

(∆έξαροι) ήταν Ηπειρώτες Ελλη-νες. Οι Ταυλάντιοι, ο µόνος ιλλυρι-κός λαός της περιοχής, ήταν αποδε-δειγµένα επήλυδες από τα βόρεια.Από την προαναφερβείσα κοιτίδατους µεταξύ Γενούσου και Μαύρου∆ρίνου, οι προελαύνοντες ιλλυριό-φωνοι Αλβανοί επεκτάθηκαν κατάτον Πρώιµο Μεσαίωνα προς όλεςτις κατευθύνσεις, επιβάλλοντας τηγλώσσα τους στους λατινόφωνους,στους Ελληνες Ηπειρώτες νοτίωςτου Γενούσου και αργότερα στουςνεοφερµένους Σλάβους, οι οποίοικατοικουσαν, νολικά τα εδάφη τηςσύγχρονης Αλβανίας. Γι’ αυτό τονλόγο οι µεταγενέστεροι Τόσκηδες«Αλβανοί» έποικοι του Υστερου Με-σαίωνα που εγκαταστάθηκαν καιµετέδωσαν τη διαλεκτό τους στηνΗπειρο (βόρεια και νότια), στη νό-τια Ελλάδα και στα νησιά, αποτε-λούσαν στην πραγµατικότηταεθνολογικό κράµα Ελλήνων (Ηπει-ρωτών) και Ιλλυριών, µε το πρώτοστοιχείο να είναι το επικρατούν«συστατικό» αλλά το δεύτερο ναέχει επιβάλει τη γλώσσα του. Επο-µένως οι Τόσκηδες (χριστιανοί)έποικοι που εγκαταστάθηκαν στονελληνικό χώρο, δεν διέφεραν απότους εντόπιους ελληνικούς πληθυ-σµούς παρά µόνο στη χρήση µιαςιλλυρικής διαλέκτου.

Επιπρόσθετα, όπως καταδει-κνύεται από διάφορα στοιχεία, ηεγκατάσταση των Τόσκηδων στηνότια Ελλάδα δεν ήταν σηµαντικήαριθµητικά (άλλωστε πολλοί απόαυτούς µετανάστευσαν στη συνέ-χεια στην ηπειρωτική Ιταλία και τηΣικελία). Τα προαναφερθέντα αν-θρωπολογικά στοιχεία και οι ανα-φορές των πηγών δείχνουν ότι ση-µειώθηκε περισσότερο διάδοση τηςαλβανικής τοσκικής διαλέκτουστον ελλαδικό πληθυσµό, παρά πυ-κνή εγκατάσταση Τόσκηδων. ΟΣουρµελής έχει επισηµάνει την επι-λογή µερικών ελληνόφωνων πλη-θυσµών κατά την Τουρκοκρατία, ναυιοθετούν την αλβανική γλώσσα

και τον τρόπο ζωής των γειτόνωντους προκειµένου να αποφεύγουντις τουρκικές διώξεις. Εξάλλου, µε-γάλο µέρος της µουσουλµανικήςάρχουσας τάξης στη νότια Ελλάδααποτελείτο από Αλβανούς («Τουρ-καλβανούς»). Συνεπώς, η αλβανικήγλώσσα υπήρξε πλεονέκτηµα γιαόσους Ελληνες τη µιλούσαν. Η αλ-βανική γλώσσα στο δυτικό τµήµατης οθωµανικής χερσονήσου τουΑίµου, είχε ρόλο ανάλογο µε εκεί-νον της λατινικής γλώσσας στο δυ-τικό τµήµα της Ρωµαϊκής Αυτοκρα-τορίας και της ελληνικής στο ανα-τολικό τµήµα της.

Επιπρόσθετα, η αλβανική διαδι-δόταν στους άλλους λαούς όπως ηλατινική κατά τη ρωµαϊκή περίοδοκαι η ελληνική κατά την ελληνιστι-κή περίοδο, µέσω του στρατού,στον οποίο χρησιµοποιείτο ως ανε-πίσηµη «lingua franca» (κοινή κα-θοµιλουµένη) των οθωµανικώνάτακτων στρατευµάτων της Ευρώ-πης, µουσουλµάνων ή χριστιανών:Αλβανών, Ελλήνων, Γιουρούκων,Σέρβων, Μαυροβουνίων, Βοσνίων,Βλάχων και µερικών Βουλγάρων,Ποµάκων, Τατάρων της ∆οβρουτζάςκαι Κροατών. Με την υπηρεσία στιςοθωµανικές δυνάµεις ως αρµατο-λοί, επίστρατοι, άτακτοι µισθοφό-ροι, ναυτικοί κλπ., αρκετοί Ελληνεςυιοθέτησαν µόνιµα την αλβανικήτοσκική και τη µετέδωσαν στις οι-κογένειες τους. Η αλβανική διαδό-θηκε και µε την ανάµειξη των Ελλα-διτών µε τους νεοφερµένους Τό-σκηδες, µε τους οποίους είχαν πα-ρόµοια καθηµερινή ζωή και οικονο-µία (γεωργική και κτηνοτροφική),µε τις εµπορικές και πολιτισµικέςεπαφές, ακόµη και µε την απλήαδελφική φιλία («αδελφοποιτοί»)που υφίστατο ακόµη και ανάµεσασε χριστιανούς και µουσουλµάνους.Με τη διάδοση της αλβανικής εξη-γείται και η ανθρωπολογική κοινό-τητα των ελληνόφωνων και των αρ-βανιτόφωνων Ελλήνων. Με τον ίδιοτρόπο υιοθέτησαν την αλβανικήκαι αρκετοί Σλάβοι, π.χ. µερικώςστο Κοσσυφοπέδιο, οι οποίοι αργό-τερα επιπροσθέτως εξισλαµίσθηκανΛόγω της ίδιας κατάστασης, έχουνθεωρηθεί εσφαλµένα ως Αλβανοίαρκετοί Ελληνες «Στραντιότι»(Stradioti, «Στρατιώτες») στη δυτι-κή Ευρώπη, δηλαδή µισθοφόροιπολέµαρχοι της Αναγέννησης προ-ερχόµενοι από τον ελλαδικό χώρο.Αναµφίβολα µερικοί από τους«Στραντιότι» υπήρξαν Αλβανοί αλ-λά πολλοί ήταν αρβανιτόφωνοι Ελ-ληνες.

Στις ηµέρες µας (2009), σηµα-ντικό µέρος των Αλβανών της ∆η-µοκρατίας της Αλβανίας γνωρίζειτην ελληνική γλώσσα, την οποίαµετέδωσε εκεί το 1.000.000 καιπλέον των οµοεθνών τους που έχειεργασθεί κατά καιρούς στην Ελλά-δα. Μεγάλο µέρος των Αλβανών νέ-ων είναι ουσιαστικά δίγλωσσο, αλ-βανόφωνο και ελληνόφωνο, έχο-ντας φοιτήσει σε ελληνικά σχο-λεία. Με την προαναφερθείσα λο-γική περί «αλβανικής καταγωγήςτων Αρβανιτών της Ελλάδας», έναςερευνητής ή ιστορικός των επόµε-νων αιώνων, ελλείψει άλλων στοι-χείων, θα πρέπει να καταλήξει στοσυµπέρασµα ότι οι Αλβανοί τηςεποχής του κατάγονται σε µεγάλοβαθµό από Eλληνες εποίκους πουεγκαταστάθηκαν µαζικά στην Αλ-

βανία περί το 2000 µ.Χ.Μεµονωµένα η γλώσσα δεν

αποτελεί κριτήριο για «εθνολογικήκατάταξη», όπως ούτε ο πολιτισµόςαπό µόνος του, τα ήθη και τα έθι-µα, η θρησκεία κ.ο.κ. Oλοι σχεδόνοι Ιρλανδοί, οι Ουαλοί και οι Σκω-τσέζοι µιλούν µόνο αγγλικά αλλάπρόκειται για έθνη κελτικά, σαφώς

διακεκριµένα από τους Αγγλους,τους οποίους αντιπαθούν στηνπλειοψηφία τους. Πολλοί Κούρδοιµιλούν µόνο τουρκικά αλλά δεν θε-ωρούν τους εαυτούς τους Τούρ-κους, όπως αρκετοί ισπανόφωνοιΒάσκοι και Καταλανοί σε σχέση µετους Ισπανούς, γαλλόφωνοι Κορσι-κανοί και Βρετανοί σε σχέση µε

τους Γάλλους κλπ.Κατά την Τουρκοκρατία υπήρ-

χαν Αλβανοί οι οποίοι γνώριζαν τηνελληνική γλώσσα (π.χ. µερικοί Λα-λαίοι και Τσάµηδες), χωρίς φυσικάαυτό το στοιχείο να τους καθιστάΕλληνες.

Πηγή: «Στρατιωτική Ιστορία»


3685/722

a b

1201 Tonne Road, Elk Grove Village, IL 60007

1-800-621-4387Our Local Distributors

LONG ISLANDHellenic Foods(516) 358-0265

NEW JERSEYKontos Foods, Inc.

(973) 278-2800

ASTORIAOptima Foods

(631) 243-4670

«Βράχε, µε λένε εκδίκηση. Με επότισεν ο χρόνοςχολή και καταφρόνεση. Μ’ ανάθρεψεν ο πόνος. Ηµουνα δάκρυ µια φορά και τώρα κοίταξέ µε, έγινα θάλασσα πλατιά, πέσε, προσκύνησέ µε.

....................................................Μέριασε βράχε, να διαβώ, επέρασε η γαλήνη,

καταποτήρας είµαι εγώ, ο άσπονδος εχθρός σου, γίγαντας στέκω εµπρός σου!»

Αριστοτέλη Βαλαωρίτη

ΖΗΤΩ Η 25η ΜΑΡΤΙΟΥ 1821

ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΝΤΕΛΑΚΡΟΥΑ: Η µάχη του γκιαούρη µε τον πασά / 1827

Ο Ανδρούτσος υπήρξε ένας από τους πολλούςΑρβανίτες Ελληνεςαγωνιστές που θυσιάστηκανυπέρ του εθνικού αγώνα


Μαζικό κίνηµα Φιλελληνισµούπροκάλεσε στην Αµερική το ξέσπα-σµα της Ελληνικής Επανάστασης.Τα τέλη Μαΐου του 1821, τα νέα γιατη µεγάλη Επανάσταση των Ελλή-νων εόρτασαν στην άλλη άκρη τουΑτλαντικού, στην Αµερική.

Την ίδια εποχή, η Γερουσία τηςΜεσσηνίας µε την υπογραφή του

Πετρόµπεη Μαυροµιχάλη έστελνεµια διακήρυξη προς τους πολίτεςτων Ηνωµένων Πολιτειών µε τηνοποία τους ζητούσαν βοήθεια καισυµπαράσταση στον αγώνα γιατην αποτίναξη του βαρβαρικού ζυ-γού.

Στα χρόνια που ακολούθησαν ηελληνική εθνεγερσία κέρδισε τη

συµπάθεια της αµερικανικής κοι-νής γνώµης. Αρκετοί πολιτικοί εκ-φώνησαν πύρινους λόγους, Αµερι-κανοί πρόεδροι αναφέρθηκαν στηνελληνική Επανάσταση, κατά τοετήσιο µήνυµα τους, έγιναν πολλοίέρανοι, ενώ αρκετοί Αµερικανοί φι-λέλληνες βρέθηκαν στο πεδίο τηςµάχης και έχασαν τη ζωή τους στο

Μεσολόγγι, το Ναύπλιο και το Να-βαρίνο.

Ως εθελοντές«Υπήρξαν πολλοί Αµερικανοί

που εµπνεύστηκαν από τον Αγώνατου 1821 και έφεραν το ζήτηµα στοΚογκρέσο, ενώ µερικοί πολέµησανως εθελοντές», λέει η κ. ΦρειδερίκηΠαππά, η οποία ύστερα από µια µε-

γάλη έρευνα συµπεριέλαβε σε έναβιβλίο όλα τα στοιχεία για τον φι-λελληνισµό που αναπτύχθηκε σταχρόνια της Επανάστασης. Ανάµεσασε έγγραφα και ντοκουµέντα, στιςίδιες σελίδες η κ. Παππά ενέταξεκαι τα πορτρέτα διάσηµων Αµερι-κανών φιλελλήνων τα οποία φιλο-τέχνησε.

Οι άγνωστοι «Βύρωνες» των Ηνωµένων Πολιτειών

Αριστερά, η κ. Φρειδερίκη Παππά µε τον πρέσβη των Ηνωµένων Πολιτειών στην Αθήνα, Ντάνιελ Σπέκχαρντ. ∆εξιά, το πορτραίτο του Τζέιµς Μονρό.

••∂∂¡¡∏∏ ∫∫∞∞∆∆∞∞ÃÃøøƒƒ∏∏™™∏∏

«ΣΗΜΕΡΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΕΙΝΩ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΟΥ»∞∞ÈÈ‰‰.. ™™‡‡ÚÚÔÔ˘ ∑∑ˆ‰‰ÈÈ¿¿ÙÙËË,, ‰‰..ıı..,, ‰‰..ÊÊ..

Ο Κύριος µας Ιησούς Χριστός βάδιζε προς ταΙεροσόλυµα λίγον καιρό πριν από τη σταύρωσή Του. Κόσµοςπολύς στο δρόµο. Όλοι έτρεχαν να Τον δουν. Ανάµεσα τουςήταν και ο Ζακχαίος, ένας κοντός στο ανάστηµα Εβραίοςτελώνης, που όλοι τον µισούσαν, γιατί ήταν ο φοροεισπρά-χτοράς τους υπέρ των κατακτητών τους Ρωµαίων. Οι τελώ-νες συνήθως έκλεβαν τον κόσµο και πλούτιζαν σε βάρος τουλαού. Γι' αυτό και ήταν οι πιο µισητοί ανάµεσα στο λαό.

Ο Ζακχαίος άκουσε για το Χριστό, που ήταν διαφορετι-κός από τους άλλους. Εκείνους που οι άλλοι µισούσαν, οΧριστός τους αγαπούσε. Έτσι, λοιπόν, έτρεξε ο Ζακχαίος ναδει τον «Φίλο των αµαρτωλών και των τελωνών», όπωςείχαν ονοµάσει οι Φαρισαίοι τον Κύριο. Είναι απελπιστική ηκατάσταση του ανθρώπου, του κάθε Ζακχαίου, που δεν έχειούτε ένα φίλο. Που κανένας δεν τον αγαπά...

Κοντός καθώς ήταν, ανέβηκε σε µια συκοµουριά για ναµπορέσει να δει τον Ιησού ανάµεσα στον κόσµο. Σίγουραδεν ήταν µόνο η περιέργεια που τον έσπρωξε σ' αυτήν τηνπράξη. Σίγουρα θα ήταν και κάτι άλλο. Θα ήταν η βαθιάσυναίσθηση της αµαρτωλότητάς του κι ο πόθος του για συγ-χώρηση, που του γέννησε την επιθυµία να δει τον Ιησού.

Κάποια στιγµή, η ερευνητική µατιά του Ιησού έπεσε πάνωστον Ζακχαίο. Άραγε πώς αισθάνθηκε ο Ζακχαίος εκείνη τηστιγµή; Ποιος άραγε άνοιξε πρώτος το στόµα του να µιλή-σει; Ο Χριστός ήξερε πώς φέρονταν οι φανατικοί Εβραίοιστους τελώνες. Την ώρα όµως εκείνη δεν τόλµησαν να τονγιουχαϊσουν. Περίµεναν να δουν τι θα πει ο Χριστός. Και

τότε σαν βόµβα ακούστηκαν τα απρόσµενα λόγια του Ιησού:«Ζακχαίε, κατέβα γρήγορα, γιατί σήµερα πρέπει να µείνωστο σπίτι σου»! Κατάπληκτοι έµειναν όλοι. Το ίδιο κι οΖακχαίος. Ο Χριστός να µείνει στο σπίτι ενός µεγάλου αµαρ-τωλού, όπως ο Ζακχαίος; Είναι ποτέ δυνατόν; Ναι! Γιατί όχι;Γι’ αυτό ακριβώς δεν ήρθε ο Χριστός; Ήρθε για ν' αναζητή-σει και να σώσει τους αµαρτωλούς.

Αν την ώρα αυτή αισθάνεσαι κι εσύ την αµαρτωλότητάσου, αν βρίσκεσαι σε απόγνωση, αν νιώθεις πως χρειάζεσαιέλεος και συγχώρηση και σωτηρία, στρέψε το βλέµµα σουστο Χριστό, στο µεγάλο Φίλο και Σωτήρα των αµαρτωλών,θα Τον δεις να σε καλεί να έρθεις σ' Αυτόν, θα Τον δεις πρό-θυµο να έρθει και να µείνει στο σπίτι της καρδιάς σου. Καιθα έρθει και θα σε καθαρίσει από κάθε αµαρτία και θα σουχαρίσει αιώνια λύτρωση. Μην αµελήσεις να το κάνεις. Μηνπαρατείνεις τη δυστυχία σου.

Η συνάντηση του Ζακχαίου µε το Χριστό είχε σαν απο-τέλεσµα την εγκατάλειψη της παλιάς αµαρτωλής ζωής τουκαι την αρχή µιας νέας ενάρετης και θεάρεστης ζωής.

Ο Χριστός ήρθε να ζητήσει και να σώσει τον αµαρτωλό.Ηρθε να σώσει εσένα που διαβάζεις τις γραµµές αυτές.Αφησέ Τον να κατοικήσει στην καρδιά σου και θα δεις πωςη ζωή σου θα αποκτήσει νόηµα και σκοπό.

Φρόντισε να προµηθευτείς το Λόγο του Θεού κι άρχισενα τον µελετάς κάθε µέρα. Αυτός θα σε οδηγήσει στην αλή-θεια. Σ' αυτόν θα βρεις το δρόµο που οδηγεί στη σωτηρίαθα βρεις στήριγµα ψυχής και καθηµερινή πνευµατική τροφή.

Αν δεν έχεις την Καινή ∆ιαθήκη, ζήτησε µας να σου προµη-θεύσουµε µία. Η αξία της είναι 8 δολάρια µαζί µε τα ταχυ-δροµικά. Αν δεν µπορείς να την πληρώσεις, ευχαρίστως νασου τη στείλουµε δωρεάν. Ζήτησέ µας επίσης να σε εγγρά-ψουµε στο µηνιαίο χριστιανικό περιοδικό Η ΦΩΝΗ ΤΟΥΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ. Θα σε βοηθήσει να κατανοήσεις τις αλήθειεςτου Λόγου του θεού. Να µάθεις για την αιώνια ζωή που προ-σφέρει ο Χριστός, για τη διδαχή Του, για τις αξιώσεις Του,για το θαύµα της αναγέννησης και την αλλαγή που επιφέρειστην ανθρώπινη ζωή. Κι ακόµα θα µαθαίνεις κάθε µήνα νέααπό το παγκόσµιο ιεραποστολικό έργο, τα οποία θα σε αφή-σουν κατάπληκτο µε τα όσα πραγµατοποιεί ο Θεός σε όλατα µήκη και πλάτη της γης. Είναι πραγµατικά ένα περιοδικόµοναδικό στο είδος του. Η ετήσια συνδροµή του είναι µόνο25 δολάρια, µαζί µε τα ταχυδροµικά. Κάνε το τσεκ στοόνοµα: ΤΗΕ VOICE ΟF ΤΗΕ GOSPEL και µαζί µε το από-κοµµα αυτό στείλε το στη διεύθυνση;

THE VOICE OF THE GOSPEL

6815 SHALLOWFORD RD.

CΗΑΤΤΑΝΟΟGΑ, ΤΝ 3742

Μόλις πάρουµε την παραγγελία σου θα σου στείλουµεαµέσως το πρώτο τεύχος, και στη συνέχεια κάθε µήνα τακτι-κά. Αν θέλεις και την Καινή ∆ιαθήκη, κάνε το τσεκ για 33δολάρια. Θα είναι αυτή µια εκλογή για την οποία δε θα µετα-νιώσεις ποτέ.


«Γεννήθηκα στην Ηπειρο καιδιαβάζοντας για τον Μάρκο Μπό-τσαρη έµαθα ότι η κόρη του ερω-τεύτηκε τον Ουίλιαµ Ουάσιγκτον,ανιψιό του Αµερικανού προέδρου,ο οποίος αργότερα σκοτώθηκε στοΝαύπλιο. Μου έκανε εντύπωση.Πώς ένας Ουάσιγκτον ήρθε στηνΕλλάδα; Ετσι άρχισα να ψάχνω καιανακάλυψα τι έκαναν οι Αµερικα-νοί το 1821», λέει η κ. ΦρειδερίκηΠαππά.

«Βρήκα πολλά στοιχεία στη Βι-βλιοθήκη του Κογκρέσου και µετάάρχισα να ζωγραφίζω πορτρέταΑµερικανών φιλελλήνων. Το πρώτοστοιχείο είναι η επιστολή πουέστειλαν από την Καλαµάτα, όπουανακοίνωναν την απόφαση γιαελευθερία ή θάνατο ζητώντας βοή-θεια. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει καιη αλληλογραφία του ΑδαµάντιουΚοραή που απευθυνόταν στον Τό-µας Τζέφερσον, πρέσβη τότε τωνΗνωµένων Πολιτειών στο Παρίσι.Ενας Ελληνας ονόµατι Ιωάννης Πα-ραδείσης, στενός φίλος του Τζέφερ-σον, ήταν ο συνδετικός κρίκος µε-ταξύ τους».

Η θυσία του Αλέξανδρου Υψηλά-ντη, ο ξεσηκωµός του Γένους, οαπαγχονισµός του Πατριάρχη Γρη-γορίου Ε’ συντάραξαντην την κοινήγνώµη, η οποία σταδιακά άρχισε ναπαρακολουθεί τις εξελίξεις.

Οι νίκες των Ελλήνων, οι σφα-γές, των Τούρκων όπως στη Χίο,ήταν γεγονότα που φιλοξενούντανστις εφηµερίδες της εποχής.

Το αµερικανικό ενδιαφέρον γιατην Ελλάδα οδήγησε τον πρόεδροΤζέιµς Μονρόε στον ετήσιο λόγοτου να κάνει ειδική αναφορά.

Πολλές πληροφορίες επίσηςέφταναν µέσα από την αλληλογρα-φία που έστελλαν τα πληρώµατατων αµερικανικών πλοίων που συ-µπτωµατικά βρίσκονταν στην πε-ριοχή και παρακολουθούσαν τιςεξελίξεις.

Οπως σηµειώνεται στο βιβλίοαπό την κ. Παππά, από το 1823 εξε-τάστηκε το ενδεχόµενο διπλωµατι-κής παρέµβασης υπέρ των Ελλή-

νων, όµως τελικά κυριαρχούσε ηανησυχία µήπως η επίσηµη υπο-στήριξη προς την Ελλάδα οδηγούσεσε σύγκρουση µε την Οθωµανικήαυτοκρατορία.

Κατά των Οθωµανών«Υπήρξαν πολλοί πολιτικοί που

έφεραν στο προσκήνιο την ελληνι-κή Επανάσταση. Οπως ο µέγας ρή-τωρ Γουέµπστερ από τη Μασαχου-σέτη, ο οποίος έβλεπε µια ελεύθερηΕλλάδα µε τα νησιά του Αρχιπελά-γους, την Κρήτη και την Κύπρο ωςένα ανάχωµα κατά της Οθωµανικήςβαρβαρότητας», σηµειώνει η κ.Παππά.

«Σε αρκετές πολιτείες η τοπικήΒουλή εκδήλωσε φιλελληνικά αι-σθήµατα, όπως στο Μέριλαντ και τηΝ. Καρολίνα, για την «απελευθέρω-ση της ιερής γης του Λεωνίδα καιτου Σωκράτη».

Αναπτύχθηκε επίσης µια ισχυρήφιλανθρωπική κίνηση, κυρίως σεΦιλαδέλφεια, Βοστόνη, Ν. Υόρκη.∆ιοργανώθηκαν οµιλίες, έγιναν συ-ναυλίες, κοντσέρτα, παραστάσειςγια τη συγκέντρωση χρηµάτων «χά-ριν του Ελληνικού Αγώνα. Μετεί-χαν και πανεπιστήµια όπως το Γέιλκαι το Κολούµπια, ενώ ιερείς κα-λούσαν το ποίµνιο να στηρίξει τοναγώνα».

Οι γιάνκηδες που πήραν καρυοφύλλι

Ο ιατρός Σάµουελ Χάου ήτανένας από τους Αµερικανούς εθελο-ντές που επολέµησαν στην Επανά-σταση.

Εφτασε οτην Ελλάδα το 1825και έµεινε µέχρι το 1827. Οπωςέγραφε σε ένα βιβλίο του, «η πείνακαι η γύµνια είναι ο χειρότεροςεχθρός που έχουν οι Ελληνες».

Ο Γουίλιαµ Ουάσιγκτον, αξιωµα-τικός του στρατού, πολέµησε στοΜεσολόγγι και σκοτώθηκε το 1827στο Ναύπλιο.

Ο Ιστγουικ Εβανς, δικηγόροςαπό το Ν. Χάµσάιρ πολέµησε στοΜεσολόγγι όπως και ο Τζορτζ Τζάρ-βις. ο οποίος σκοτώθηκε σε µάχη το1828.

Υπήρξαν όµως -σηµειώνει η κ.Παππά- και αρκετοί ναυτικοί πουέλαβαν µέρος στον αγώνα στη θά-λασσα, όπως ο Τζον Αλεν, που βρέ-θηκε στο Ναβαρίνο και την Κρήτη.Ανάµεσα τους ήταν ως ναύτες ή πυ-ροβολητές οι Τζον Βίλεµ, Κρις Μπά-σκο, Αλεξάντερ Ρος, Τζορτζ Ουίλ-σον, ο ιατρός Τζον Γκετί, καθώς καιο νέγρος ναύτης Τζέιµς Ουίλιαµςπου υπηρέτησε στη φρεγάτα «Ελ-λάς» µαζί µε τον καπετάνιο ΑνδρέαΜιαούλη.

Στο ΜεσολόγγιΟ Τζόναθαν Μίλερ πολέµησε ως

εθελοντής σε Μεσολόγγι, Ναύπα-κτο, Ναύπλιο, Αθήνα, για δύο χρό-νια, και αργότερα ήταν αντιπρόσω-πος της Αµερικανικής Φιλανθρωπι-κής Εταιρείας.

«Αισθάνοµαι Ελληνας και µε αυ-τούς είµαι έτοιµος να υποφέρω γιατην πίστη και την ελευθερία», έλε-γε. Λίγο πριν φύγει, ο Μίλερ συνά-ντησε στη Λιβαδειά µια γριούλα µεένα από τα ορφανά της Επανάστα-σης.

Εκείνο το µικρό παιδί ο Μίλερ τοπήρε µαζί του και το υιοθέτησε. ΟΛουκάς Μιλτιάδης Μίλερ υπήρξε .αργότερα ο πρώτος Ελληνας στοαµερικανικό Κογκρέσο.

Πηγή: «Ελεύθερος Τύπος»

Το εξώφυλλο του βιβλίου της Φρει-δερίκης Παππά, «Πορτραίτα Ιστο-ρικών Αµερικανών Φιλελλήνων.

Για το ∆ιοικητικό Συµβούλιο

a b

H Οµοσπονδία Ελληνοαµερικανικών

Σωµατείων Νέας Αγγλίαςτιµά την επέτειο

της Εθνικής µας Παλιγγενεσίαςτης 25ης Μαρτίου 1821

που θα εµπνέει πάντα τον Ελληνισµόσε όλη τη Γη

Την ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΑΠΡΙΛΙΟΥ στις 1µ.µ. θα διεξαχθεί η παρέλαση για την επέτειο της Εθνικής Ανεξαρτησίας


Του Θανάση Αντωνόπουλου

Η εικονογραφία του ’21, σε αντί-θεση µε το ιστορικό υλικό της ίδιαςπεριόδου (βιογραφίες αγωνιστών,ανέκδοτα αρχεία , µελέτες µε ειδικάθέµατα κλπ), παραµένει φτωχότα-τη. Ελάχιστοι είναι οι σύγχρονοι του

«Μεγάλου Ξεσηκωµού» καλλιτέ-χνες, Ελληνες και ξένοι, που ενα-σχολήθηκαν µε τα γεγονότα καιάφησαν έργα (προσωπογραφίεςαγωνιστών, τοπογραφικά σχεδια-γράµµατα µαχών και ναυµαχιών,απεικονίσεις τοπίων στην αυθεντι-κή τους διάσταση και όχι εξωραϊ-

σµένες εικόνες εναρµονισµένες στοπνεύµα της αρχαιολατρίας της επο-χής κλπ) από τον «Πόλεµο της Ανε-ξαρτησίας».

Η περίπτωση του βαυαρού ζω-γράφου Πέτερ Φόν Εςς, είναι ιδιότυ-πη. Εφθασε στην Ελλάδα το 1834µε εντολή του βασιλιά της Βαυαρίας

Λουδοβίκου, πατέρα του Οθωνα, ναεκπονήσει σειρά έργων µε θεµατο-λογία από την Ελληνική Επανάστα-ση και προορισµό οι πίνακες αυτοίνα χρησιµοποιηθούν στη διακόσµη-ση των στοών στον παλατιανό κήποτου Μονάχου.

Ο Εςς αν και κατά την κάθοδότου στην Ελλάδα πλήθος αγωνιστώνευρίσκοντο ακόµη εν ζωή , για ανε-ξήγητους λόγους απέφυγε να τουςαπεικονίσει εκ του φυσικού και κα-τέφυγε στη χρησιµοποίηση µοντέ-λων τα οποία έντυσε µε την παραλ-λαγή των φορεσιών, πού τότε εχρη-σιµοποιούντο στα ανάκτορα τουΟθωνα. Και βεβαίως µε τα εξωραϊ-στικά στοιχεία πού είχαν προστεθείαλλοίωναν σε σηµαντικό βαθµό τηναυθεντικότητα και την ποικιλία τωνελληνικών ενδυµασιών. Οι ιστορι-κές συνθέσεις του Βαυαρού ζωγρά-φου, εποµένως, απέχουν της πραγ-µατικότητας.

Τα βήµατα του Εςς ακολούθησανκαι οι έλληνες ζωγράφοι της «Σχο-λής του Μονάχου».

Ο Νικόλαος Γύζης, ο ΘεόδωροςΒρυζάκης , ο ∆ηµήτριος Τσόκος καιο Ανδρέας Κριεζής, αν και στηνεποχή της δηµιουργίας τους, κατάτα µέσα του 19ου αιώνα, θα µπο-ρούσαν να µας δώσουν πολλά γιατο Εικοσιένα γιατί ζούσαν τότε πολ-λοί πολεµιστές, περιορίστηκαν σεµερικές προσωπογραφίες αγωνι-στών. Μόνον ο Βρυζάκης σ’ ελάχι-στα έργα ενασχολήθηκε µε πολεµι-κά θέµατα.

Τα έργα του λαϊκού ζωγράφουΠαναγιώτη Ζωγράφου τα οποίαστηρίζονται στις οδηγίες του ΓιάννηΜακρυγιάννη -κυρίως σχεδιαγράµ-µατα µαχών- καθώς και εκείνα τουΑλέξανδρου Ησαϊα εντάσσονται σεµία ιδιαίτερη κατηγορία.

Η περίπτωση Καρλ Κράτσαϊζεν

Στον βαυαρό φιλέλληνα λοχαγόΚάρλ Κράτσαϊζεν οφείλουµε είκοσιπροσωπογραφίες θρυλικών µορφώντου Αγώνα. Προλαβαίνει να αποτυ-πώσει σ’ ένα ηµιτελές σχέδιο λίγοπριν τον θάνατο τη θρυλική µορφήτου Στρατάρχη της Ρούµελης, τουΓεώργιου Καραϊσκάκη.

Το σχέδιο αυτό κατά την αξιολό-γηση της ∆ιευθύντριας της ΕθνικήςΠινακοθήκης, Μαρίνας Λαµπράκη -Πλάκα, «αποτελεί µία συγκλονιστι-κή µαρτυρία, τα εµπύρετα ευγενήχαρακτηριστικά του ήρωα, τρικυµι-σµένα από την αγωνία για όσα συ-νέβαιναν εκείνη τη στιγµή και όσαµάντευε µε τη στρατηγική του οξυ-δέρκεια πως θ’ ακολουθήσουν. Οθάνατος έχει αποτυπωθεί µεταφορι-κά σ’ αυτό το σχέδιο-ντοκουµέντοπού δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί.Είναι και το µόνο πού δε φέρει τηνυπογραφή του εικονιζόµενου προ-σώπου...».

Η επιµελήτρια της έκθεσης,«Karl Krazeisen: Οι αυθεντικέςµορφές των ηρώων του ’21. Σχέδια,υδατογραφίες, λιθογραφίες 1826-1831», πού διοργανώνει η ΕθνικήΠινακοθήκη (Παράρτηµα Ναυπλί-ου), 30 Σεπτεµβρίου 2005-30Απριλίου 2006, Μαριλένα Ζ. Κασι-µάτη, στο εκτενές σηµείωµά τηςστον κατάλογο της έκθεσης , παρα-τηρεί:

«Ο Καρλ Κράτσαϊζεν από το Πα-λατινάτο της Βαυαρίας (1794-1878) είναι ο αυτοδίδακτος εκείνοςζωγράφος ο οποίος µέσα από ένααφελές σχεδιαστικό ροµαντικόιδίωµα απέδωσε, σχεδιάζοντας µεµολύβι εκ του φυσικού, τις προσω-πογραφίες των ελλήνων ηρώων καιευρωπαίων συναγωνιστών τους απότο 1826 ως το 1827.

Ηταν αυτός πού ως στρατιωτι-κός, εθελοντής του Βαυαρικού Εκ-στρατευτικού Σώµατος για την Ελ-λάδα, δρώντας και ως «πολεµικόςανταποκριτής» στο Ναύπλιο, τονΠόρο, την Αίγινα, τη Σαλαµίνα καιτην Αθήνα, ανέδειξε τις προσωπο-γραφίες των οπλαρχηγών, πυρπολη-τών, πολιτικών, προεστών, λογίωνκαι Φιλελλήνων στο εγκυρότερο νε-οελληνικό «Πάνθεο Αθανάτων», τοοποίο διαµόρφωσε τη συνείδησηπολλών γενεών πατριωτών µέχρισήµερα ....

Ο Κράτσαϊζεν έφθασε στην Αττι-κή από το Μόναχο µέσω Ιταλίας

(Αγκόνα), Κέρκυρας, Ζακύνθου,Ναυπλίου, µε ενδιάµεσους σταθ-µούς τον Πόρο, την Αίγινα , και τηΣαλαµίνα.

Αδιάψευστα τεκµήρια της δια-δροµής του είναι τα µοναδικά σχέ-δια και οι υδατογραφίες από τοπίακαι πρόσωπα, πού χρονολογούσεσχολαστικά ο ίδιος, αναγράφονταςπάντοτε και τον τόπο δηµιουργίαςτους. Χάρη, λοιπόν, στα τοπία τουφιλέλληνα Βαυαρού λοχαγού απο-κτάται µία σαφής εικόνα για τηνόψη της Ακρόπολης και της Αττικής(Φάληρο, Πειραιάς), του Ναυπλίου,και των διάσηµων οχυρών της Αίγι-νας και της Σαλαµίνας, αλλά και τωνκατοίκων της.

Η παρουσία του Κράτσαϊζεν στονΠόρο συµπίπτει µε την άφιξη τουπρώτου ελληνικού ατµόπλοιου, του«Καρτερία», από τις Ηνωµένες Πολι-τείες της Αµερικής και της φρεγάτας«Ελλάς». Κυβερνήτης του «Καρρτε-ρία» ήταν ο επίσης εικονιζόµενοςάγγλος Φιλέλληνας Αστιγξ.

Εικονογραφία της Επανάστασης του 1821: Καρλ Κράτσαϊζεν

Στον βαυαρό φιλέλληνα λοχαγόΚάρλ Κράτσαϊζεν οφείλουµε εί-κοσι προσωπογραφίες θρυλικώνµορφών του Αγώνα.

Scholarships provided by the Stavros S. Niarchos Foundation

Full and Half days available for Nursery and Pre-K

Bus Services available

OPEN HOUSE Thursday, April 23, 2009 at 6:15 p.m.

Γιώργος και Ιωσήφ Ισαακίδηςσας προσφέρουν άµεση και ποιοτική εξυπητέτηση

Οι φαρµακοποιοί

Εχετε απορίες σχετικά µε τη φαρµακευτική ασφάλιση Μedicare;

Ρωτήστε το φαρµακοποιό που φροντίζει για εσάς και την οικογένειά σας εδώ και 100 χρόνια

Ευχαριστούµε τους πελάτες µας για τη συνεχή τους υποστήριξη

WR

• 24 ώρες εξυπηρέτηση • ∆ωρεάν παραλαβή/διανοµή συνταγών/φαρµάκων • Μέτρηση πίεσης • Συνταγές εντός 10 λεπτών• Σας ενηµερώνουµε για τυχόν αλλεργίες

που προκαλούνται απο τα φάρµακα • Τµήµα καλλυντικών ειδών • Ασφαλιστικά προγράµµατα• Τµήµα υγιεινής διατροφής• Μιλάµε Ελληνικά

Ζήτω η 25η Μαρτίου 1821

Τιµή και δόξα στους ήρωες

Ζήτω το Eθνος

HARPELL PHARMACIESHHAARRPPEELLLL CCHHEEMMIISSTTSS

12-65 150 STREETWHITESTONE, NY 11357

TEL.: (718) 767-7868FAX: (718) 767.5600

HHAARRPPEELLLL’’SS DDIITTMMAARRSSPPHHAARRMMAACCYY

33-08 DITMARS BLVD∞STORIA, NY 11105TEL.: (718) 278.5454FAX: (718) 626.2042

Είµαστε αρκετά µεγάλο φαρµακείο µε εξειδικευµένο προσωπικό, ώστε να µπορούµε να καλύψουµε κάθε φαρµακευτική ανάγκη σας αλλά και τόσο µικρό ώστε να σας γνωρίζουµε και να νοιαζόµαστε για εσάς σε προσωπικό επίπεδο!


Ο συνολικός αριθµός των έργωντου Κράτσαϊζεν ανέρχεται σε 39σχέδια µε µολύβι σε χαρτί µικρούκαι µεσαίου µεγέθους, στα οποίασυµπεριλαµβάνονται οι προσωπο-γραφίες των αγωνιστών, 21 υδατο-γραφίες από τοπία µε αρχαιότητες,κάστρα, θαλασσινά και στερινά το-πία µε ναυτικούς και χωρικούς και31 σχέδια µε µολύβι µε µνηµείακαι πολεµικές συνθέσεις σε χαρτίµεγάλου µεγέθους. Συνολικά 91 έρ-γα.

Τα έργα αποκτήθηκαν το 1926µετά από παρέµβαση του τότε διευ-θυντή της Εθνικής Πινακοθήκης Ζα-χαρία Παπαντωνίου.

Ο Παντελής Πρεβελάκης αποτι-µώντας τη σηµασία και αξία τωνσχεδίων του Βαυαρού φιλέλληναυπογραµµίζει την «απαράµιλληαξιοπιστία των σχεδίων των προσω-πογραφιών γιατί η στρατιωτικήαγωγή του Κράτσαϊζεν και το ροµα-ντικό πνεύµα τον είχαν προετοιµά-σει να θαυµάζει ήρωες...».

«Πέρα από την καλλιτεχνική τουδεξιότητα, συνεχίζει ο Πρεβελάκηςενώ οι ‘ήρωες’ εκφράζουν την ατοµι-κότητά τους, όλοι µαζί διαφυλάτ-τουν το ήθος της εποχής, µια ψυχι-κή ανοχή,σαν οι άνδρες αυτοί να εί-χαν µαζευτεί γύρω από το καθηµαγ-µένο σώµα της πατρίδας...».

«Σήµερα,παρατηρεί η ΜαριλέναΖ. Κασιµάτη, θα λέγαµε ότι ο Κρά-τσαϊζεν δεν είδε τόσο πολύ τους άν-δρες ως ήρωες. Η εντύπωση πούαποκοµίζει ο σηµερινός θεατής εί-ναι µάλλον η επιµεληµένη αφέλειαµε την οποία προσεγγίζει τους αν-θρώπους του. ∆εν είναι τόσο η µαε-στρία του ζωγράφου «Υπερανθρώ-πων» αλλά η σιωπηρή αθωότητατου χρονικογράφου που οξύνει κα-θηµερινά τη γραφίδα του µε τοπνεύµα του περιοδεύοντα χρονικο-γράφου πού αντιλαµβάνεται, ότιεκείνη ακριβώς τη στιγµή βιώνειιστορία. Ισως για το λόγο αυτό ναφαίνονται οι άνδρες αυτοί να µοιά-ζουν µεταξύ τους, τουλάχιστον ναέχουν όλοι το ίδιο θλιµµένο βλέµ-µα...».

Ο Κράτσαϊζεν µε την επιστροφήτου στο Μόναχο διαισθάνθηκε τηνιστορική αξία των έργων του, µετάµάλιστα το ζωηρό ενδιαφέρον πούέδειξαν οι σύγχρονοί του, και απε-φάσισε να τυπώσει µεταξύ των ετών1828 -1831 το έργο του, σε µία σει-ρά επτά λευκωµάτων µε τον τίτλο«Προσωπογραφίες των διασηµοτέ-ρων Ελλήνων και Φιλελλήνων, µαζίµε µερικές απόψεις και ενδυµασίεςσχεδιασµένες εκ του φυσικού καιδηµοσιευµένες από τον Καρλ Κρά-τσαϊζεν».

Το περιεχόµενο των επτά λευκω-µάτων µε τις λιθογραφίες είναι τοακόλουθο:

1ο. Θεόδωρος Κολοκοτρώνης,Γιακουµάκης Τοµπάζης, ThomasGordon, µία άποψη από το Παλαµή-δι και ένα τµήµα του Ναυπλίου(1828).

2ο. Νικηταράς, Γεώργιος Κου-ντουριώτης, Hastings, και µία άπο-ψη από το Μπούρτζι (1828).

3ο. Αλέξανδρος Μαυροκορδά-τος, Μακρυγιάννης, ΚωνσταντίνοςΝικόδηµος, και µία άποψη της Αίγι-νας (1828).

4ο. Γεώργιος Καραϊσκάκης,Ι. Μα-κρής - Μιλαϊτης,Ανδρέας Ζαϊµης,και µία άποψη της Ακρόπολης τωνΑθηνών (1828). 5ο.- Ανδρέας Μια-

ούλης, Γεώργιος Μαυροµιχάλης, ογιατρός Baily και µία άποψη τουΠειραιά µε το µοναστήρι του ΑγίουΣπυρίδωνα (1829).

6ο. Κωνσταντίνος Κανάρης, Γε-ώργιος Σισίνης, A.Schilcher και το«Καπετάνιος µε τα παλικάρια του»(1829).

7ο. Karl von Heideck, ο συνταγ-µατάρχης Fabvier, Κίτσος Τζαβέλας,

και το «Φρεγάτα ‘Ελλάς’ και το ατµό-πλοιο ‘Καρτερία’» (1831).

Ως προς την εκτύπωση των λιθο-γραφιών και σε σύγκριση µε τά σχέ-δια του Κράτσαϊζεν, η Μαριλένα Ζ.Κασιµάτη παρατηρεί ότι «δεν λιθο-γραφήθηκαν όλα, εποµένως ορισµέ-να από αυτά είναι σχεδόν άγνωστα.Είναι οι προσωπογραφίες των Κων-σταντίνου Αξιώτη, Ι.Πέτα, Ι.Φιλήµο-

να, Ιωάννη Μαυροµιχάλη, Κωνστα-ντίνου Μπότσαρη, και ∆ηµήτριουΚολιόπουλου - Πλαπούτα».

Μάλιστα η κ. Κασιµάτη υποση-µειώνει: «∆εν θα ήταν άστοχο να ει-πωθεί στο σηµείο αυτό, ότι η έκδο-ση των λιθογραφιών και η έννοιατων πολλαπλών αντιτύπων, έκανε


Ο Frank Abney Hastings

O Γεώργιος Σισίνης

Ο Νικηταράς

a b

Εκπτωση για αγορά χώρου ταφής στο

Μαυσωλείο ΑΓΙΟΥ ΙΩΣΗΦ

√√ÌÌÔÔÚÚÊÊÈÈ¿¿ ññ ªªÂÂÁÁ··ÏÏÔÔÚÚ¤¤ÂÂÈÈ·· ññ ∞∞ÛÛÊÊ¿¿ÏÏÂÂÈÈ··

Με την επίδειξη

ΠΠιισσττοοπποοιιηηττιικκοούύΚΚααττααθθέέσσεεωωνν

δικαιούστε

$11,,00000011,,000000ΕΕκκππττωωσσηη γγιιαα ττηηνν ααγγοορράά χχώώρροουυ γγιιαα οοιικκοογγεεννεειιαακκόό

ττάάφφοο σσττοο µµααυυσσωωλλεείίοο ««SStt.. JJoosseepphh’’ss»»

($500 για αγορά χώρου για 1 άτοµο)

The St. JosephMausoleum

To Κοιµητήριο St. Michael’s προσφέρει µεγάλο εύρος επιλογών,περιλαµβανόµενων των προσθηκών του Μαυσωλείου του Αγίου Ιωσήφ,καθώς επίσης και τάφους, βάσεις για αγάλµατα και αποτέφρωση. Eνααπό τα µεγαλύτερα δώρα που µπορείτε να κάνετε σε αυτούς πουαγαπάτε είναι η αίσθηση της ασφάλειας, η γνώση ότι έχετε φροντίσειγια όλα. Ως θρησκευτικό κοιµητήριο το St. Michaels’s είναι ανοιχτόστους ανθρώπους όλων των θρησκειών. Με υπερηφάνεια δε σαςγνωρίζουµε ότι το όµορφα σχεδιασµένο Μαυσωλείο του Αγίου Ιωσήφείναι στη διάθεσή σας.

Για περισσότερες πληροφορίες, συµπεριλαµβανοµένου και ενόςδωρεάν ενηµερωτικού φυλλαδίου (Resource Guide),

παρακαλώ καλέστε:

(718) 278-324072-02 Astoria Blvd.

East Elmhurst, NY 11370ή επισκεφθείτε την ιστοσελίδα µας στο

www.stmichaelscemetery.comΘα είστε χαρούµενοι γι’ αυτή σας την κίνηση

Σας γνωστοποιούµε ότι ο κ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ Π. ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛεξακολουθεί να προσφέρει µε τον καλύτερο τρόπο

τις υπηρεσίες του στην Οµογένεια

(917) 687-9856

Μεριµνήστε τώρα για τη µεταθανάτια γαλήνη της ψυχής σας

καθώς και των αγαπηµένων σας προσώπων

Ζήτω η επέτειος της Εθνικής µας Παλιγγενεσίας

25η Μαρτίου 1821


να περιπέσουν σε αφάνεια τα αρχι-κά σχέδια...».

Η απόκτηση των σχεδίων του Κράτσαϊζεν

Το χρονικό της απόκτησης απότην Εθνική Πινακοθήκη των σχε-δίων του Καρλ Κράτσαϊζεν κατά τηνπεριγραφή της κας Μαριλένας Ζ.Κασιµάτη: «Μετά τον θάνατο τουΚράτσαϊζεν, η συλλογή ανήκε πλέ-ον στην κόρη του Μαρία, από την

οποία τα κληρονόµησε ο σύζυγόςτης, Ιόν Ραδιονώφ Φετώβ, καθηγη-τής ρωσικής καταγωγής στο Βερολί-νο και αργότερα κάτοικος ΓαλατίουΡουµανίας.

Στις 13 Φεβρουαρίου 1926 ο Φε-τώβ καταθέτει στο Ελληνικό Προξε-νείο του Γαλατίου ένα έγγραφο σταρουµανικά µε το ιστορικό της συλ-λογής του το οποίο µεταφρασµένοστα ελληνικά, φυλάσσεται στο αρ-χείο της Εθνικής Πινακοθήκης.

Αξίζει να σηµειωθεί ότι για την

αξία τους ο Φετώφ είχε συµβουλευ-τεί πριν από το 1900, τον ίδιο τονΝικόλαο Γύζη, τότε καθηγητή στοΜόναχο, ο οποίος και αµέσως ανα-γνώρισε την ιστορική σηµασίατους, προτείνοντας την ένταξή τουςστο (τότε ανύπαρκτο) Μουσείο τωνΑθηνών.

Φαίνεται επίσης ότι για το ίδιοζήτηµα είχε ερωτηθεί και ο γλύπτηςΦυτάλης. Το πλήρες κείµενο τουΦετώφ που δηµοσιεύεται για πρώ-τη φορά έχει ως εξής:

«Κατ’ αρχάς του παρελθόντος αι-ώνος ότε ο Ελληνικός Λαός δια ν’α-ποτινάξη τον τουρκικόν ζυγόν, πολ-λοί Φιλέλληνες εκ της Ευρώπηςέλαβον µέρος εις τον αγώνα. Μετα-ξύ αυτών υπήρξε και ο νέος Βαυα-ρός υπολοχαγός Κ.Κράτζάϊζεν µετάτου ζωγράφου Χεσς. Ο Κράτζάϊζενενθουσιασµένος δια τας ωραιότη-τας της κλασσικής εποχής, δια τουςεµπνευσµένους ήρωάς της δια τηνΠατρίδα των, δια τας ιδιοτρόπουςαµφιέσεις, έλαβε το µολυβδοκόν-δυλον και την πυξίδα εις την χείραίνα διαωνίση παν ό,τι τω εφαίνετοαξίας. Επιστρέφων εις Βαυαρίαν οκαλλιτέχνης ούτος, προέτεινεν ειςτην Επωνυµίαν Χανφστενγκελόπως λιθογραφήση τους επισηµοτέ-ρους ήρωας, όπερ και επραγµατο-ποιήθη δια της υποστηρίξεως τουΒασιλέως τη Βαυαρίας και αυτούτούτου τυγχάνοντας µεγάλου Φι-λέλληνος. Μετά το θάνατον τουΚράτζαϊζεν επισυµβάντος εν έτει1878 τα ιχνογραφήµατα και αι υδα-τογραφίαι του εκληρονοµήθησανπαρά της θυγατρός του Μαρίας, συ-ζύγου µου, µετά δε τον θάνατόντης, συµφώνως τη τελευταία αυτήςθελήσει, περιήλθον εις την κατοχήνµου.

Πάντα τα ιχνογραφήµατα τούταέδειξα τω τέως Καθηγητή της ενΜονάχω Ακαδηµίας Τεχνών Νικο-λάω Γύζη, ίνα πληροφορηθώ όσο τοδυνατόν κάλλιον περί της αξίας αυ-τών. Η γνώµη του ήτο ότι η θέσιςτων δύναται να είναι µόνον το Μου-σείον Αθηνών. Αλλ’ εγώ δεν ηδυνά-µην να χωρισθώ αυτών εµφορούµε-νος προ παντός εξ αισθηµάτων σε-βασµού. Τώρα όµως, ων προκεχω-ρηµένης ηλικίας και µη ων βέβαιοότι µετά τον θάνατόν µου οι διάδο-χοί µου θα εφύλαττον µετά της αυ-τής αγάπης και ευλαβείας τα πολύ-τιµα τούτα πράγµατα, µοναδικά ειςτο είδος των, απεφάσισαν να τα πα-ραδώσω εις χείρας πατριώτου τινόςόστις θα εγνώριζε να εκτιµήση ταύ-τα. Η αξία των όµως δύανται να κα-

θορισθή µόνον εις απώτερον µέλ-λον καθ’ όσον εκατό µόνον έτη εί-ναι µικρόν διάστηµα δυνάµενον ναχρησιµεύη ως γνώµων εκτιµήσεωςιστορικού τινο αντικειµένου».

Ο Ελληνας αυτός πατριώτης πουανέλαβε την πώληση ονοµάζοντανΑντύπας και ήταν Ελληνας του εξω-τερικού. Λίγους µήνες αργότερα, οΖαχαρίας Παπαντωνίου, δηµοσιεύειτο άρθρο µε το οποίο παρακινεί τοΕλληνικό ∆ηµόσιο να αγοράσει τοσυνολικό κληροδότηµα.

Σ’ αυτά περιλαµβάνονταν η κα-σετίνα µε τα υδροχρώµατα και ταπινέλα του Κρατσάιζεν, το δερµάτι-νο σελάχι του αγωνιστή Πλαπούτα,που εκτίθεται ήδη στο Παράρτηµατου Ναυπλίου, µια φωτογραφία τουζωγράφου και 24 λιθογραφίες.

Αγοράστηκε προς 200.000 δρχ.για λογαριασµό της Εθνικής Πινα-κοθήκης. Παράλληλα αποκτήθηκεκαι ο συνολικός λεπτοµερής κατά-λογος των έργων στα ρουµανικά µεπεριληπτική εισαγωγή του ιστορι-κού, όπου τονίζεται ιδιαίτερα ότι οιπροσωπογραφίες είναι σχεδιασµέ-νες εκ του φυσικού και ότι κάθε µιαφέρει τις ιδιόχειρες υπογραφές τωναπεικονιζοµένων.

Επίσης γίνεται ιδιαίτερη µνείαστο γεγονός ότι «διαιωνίστηκαν στοχαρτί οι πιο ένδοξες προσωπικότη-τες που πολέµησαν µαζί µε τον Κρά-τσαϊζεν».

Ετσι διαιωνίστηκε -ανέλπιστα-και ο ίδιος ο βαυαρός υπολοχαγόςΚράτσαιζεν στην Ελλάδα και αυτόόχι µόνο χάρη στους φιλέλληνεςαπογόνους του, ή ακόµα στο «µολυ-βδοκόνδυλον και την πυξίδα» του,αλλά κυρίως χάρη στην σύµφωνη µετις σηµερινές απόψεις για τη γρήγο-ρη διάδοση της εικόνας αντίληψη,που το 1828 δεν ήταν άλλη από τοµέσον της λιθογραφίας και µαζί µεαυτήν, η πολλαπλή χρήση κάθε νέ-ου µηνύµατος, που έκανε τις εικό-νες του αθάνατες.

Πηγή: «AΠΕ-ΜΠΕ»

Εικονογραφία της Επανάστασης του 1821: Καρλ ΚράτσαϊζενΣυνέχεια από τη σελίδα 19

O συνταγµατάρχης Charles Fabvier O Κωνσταντίνος Κανάρης Ο Ιωάννης Μακρυγιάννης

Re s t a u r a n t & S p o r t s799 Old Country Road, Plainview, NY 11803

Προβάλλουµε ΖΩΝΤΑΝΑ όλα τα παιχνίδια των ελληνικών οµάδων καθώς

και του CHAMPIONS LEAGUE, αλλά και µέσω κλειστού δορυφορικού κυκλώµατος

The MAIN EVENT

Για περισσότερες πληροφορίες τηλεφωνήστε: (516) 935-5120

50 NEW BIG SCREEN PLASMA TVs

Για την επέτειο της 25ης Μαρτίου

αποτίουµε φόρο τιµής και δόξας

στους ήρωες του 1821

Ζήτω το Εθνος - Ζήτω η ΕλλάςΖήτω η 25η Μαρτίου 1821


Του Κ. Ι. ∆εσποτοπουλου*

Ο επετειακός εορτασµός της πο-λιτικής εθνεγερσίας των Ελλήνωνπρέπει να είναι και µνηµόσυνοθρηνητικό για τις ανθρώπινεςυπάρξεις που η θυσία τους υπήρξετο βαρύ τίµηµα της ελευθερίας.

Και είναι πολύ εκτεταµένος οχάρτης, ο γεωγραφικός, της µεγά-λης αυτής θυσίας και µόνο των αµά-χων: Κωνσταντινούπολη, Σµύρνη,

Κυδωνίες, Κύπρος, Χαλκιδική, Νά-ουσα, Χίος, Κάσος, Ψαρά, Κρήτη,Πελοπόννησος, Μεσολόγγι και τό-σες άλλες περιοχές του ελληνικούχώρου.

Και είναι πολύ µεγάλος ο αριθ-µός των µαχητών, όσοι έχασαν τηζωή τους, αυτοστρατευµένοι στονεθνικό αγώνα. Ηρωας του Σολωµούαναφέρεται σε αυτούς µε άκρα ευ-λάβεια, όπως σε πρόσωπα ιερά:«Μα τις ψυχές που χάθηκαν τον

Τούρκο πολεµώντας...». Εχει υπολογιστεί ότι χάθηκαν

στα εννέα χρόνια1 της Επαναστάσε-ως το ένα τρίτο σχεδόν του ενεργούπληθυσµού και τα δύο τρίτα περί-που του πάγιου κεφαλαίου της χώ-ρας. Πόσες ανθρώπινες τραγωδίεςκρύπτονται οπίσω από τους ψυ-χρούς αυτούς αριθµούς!

Εύλογο όµως είναι το ερώτηµα,πώς αποφασίσθηκε η Επανάστασηκαι πώς τελεσφόρησε και ποιους

κινδύνους ενείχε για το έθνος.Προετοιµασµένοι από καιρόΗ υποδούλωση των Ελλήνων

υπό τον Οθωµανό δυνάστη είχεεπιφέρει την ηθική συσπείρωσήτους, µε τα σύνδροµά της συναι-σθήµατα πόνου, αλληλεγγύης, ελ-πίδας. Συγκινητικότατες είναι οι εκ-δηλώσεις της ελληνικής λαϊκήςµούσας και οι εκκλήσεις και διακη-ρύξεις των Ελλήνων στη ∆υτική Ευ-ρώπη λογίων προς τον Πάπα και

προς αυτοκράτορες και βασιλείς γιατην απελευθέρωση των Ελλήνων,ήδη από τον 15ο αιώνα και ύστερα.Υπενθυµίζω τους λαϊκούς θρήνουςγια την Αγία Σοφία και τη λαϊκή πί-στη για το µέλλον: «πάλι µε χρόνιαµε καιρούς...».

Μνηµονεύω προσευχή των χρό-νων της Τουρκοκρατίας: «Αγία ΤριάςΠροσκυνητή και συ Θεάνθρωπε Λό-

Ελληνική Επανάσταση: Αγώνες και θυσίες επί εννέα χρόνια

Εχει υπολογιστεί ότι χάθηκαν στα εννέα χρόνια της Επαναστάσεως το ένα τρίτο σχεδόν του ενεργού πληθυσµού και τα δύο τρίτα περίπου του πάγιου κεφαλαίου της χώρας.


Κυπριακή Οµοσπονδία Αµερικής8747 20th Ave., Brooklyn, NY 11214

Η Κυπριακή Οµοσπονδία γιορτάζειµε σύσσωµο τον Ελληνισµό την εθνική επέτειο

Η θυσία των αγωνιστών τoυ ’21 εξακολουθεί να µας εµπνέει

και να µας καθοδηγείστον αγώνα µας για µια Κύπρο

Εκ του ∆ιοικητικού Συµβουλίου

a b

της 25ης Μαρτίου 1821

ενιαία, ανεξάρτητηκαι εθνικά υπερήφανη

PATIO CAFE / CAFETERIES888 Washington Blvd., Stamford, CT 06901

Tel.: (203) 324-4050

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΟΣΧΟΣ

Ζήτω το ΕθνοςΖήτω η 25η Mαρτίου 1821

Τιµή και δόξα στους αγωνιστέςτης Εθνικής µας Παλιγεννεσίας

“PATIO CAFE / CAFETERIES”


γε, δέξου τους νεοµάρτυρας τού-τους, ους προσφέρει σου Γένος αιχ-µάλωτον, και αντίδος ελευθερίαν».Και µνηµονεύω επίσης δύο µεγάλαονόµατα λογίων: τον Ιανό Λάσκαρικαι τον Μάρκο Μουσούρο.

Επί τρεισήµισι αιώνες και πλέονο ελληνικός λαός έζησε υπόδουλος,σε κατάσταση ανοχής του απλώςαπό τον αλλόθρησκο δυνάστη, κα-ταπιεσµένος, ταπεινωµένος και συ-χνά υπό καθεστώς διωγµού, πιστόςόµως στη θρησκεία του και στις πα-ραδόσεις του, και µε την ηθική θαλ-

πωρή της Εκκλησίας του.∆εν αφανίσθηκε ποτέ ο κρυφός

πόθος του για την απελευθέρωσηαπό την ξένη εξουσία και για τηνπολιτική παλιγγενεσία του Γένους.∆εν περίµεναν οι υπόδουλοι Ελλη-νες τη διάδοση της δυτικο-ευρω-παϊκής ιδεολογίας του φιλελευθερι-

σµού και του επαναστατισµού, γιανα επιθυµήσουν και να επιχειρή-σουν την κατάκτηση της πολιτικήςελευθερίας τους. Ηταν ηθικά προε-τοιµασµένοι από καιρό για να εξε-γερθούν. Μάλιστα και συνέβησανπριν από το 1821 επαναστατικέςεξεγέρσεις του λαού σε ορισµένεςπεριοχές του ελλαδικού χώρου.

Η Επανάσταση όµως το 1821 εί-χε πολύ φροντισµένη προετοιµασίακαι άλλωστε αποφασίσθηκε, αφούείχαν προϋπάρξει ήδη σπουδαίεςεπιδόσεις του Εθνους, στην οικονο-µία προπάντων, χορηγικές δυνατο-τήτων για τη διεξαγωγή της.

Οι κάποιες όµως αυτές δυνατό-τητες δεν οδηγούσαν από µόνεςπρος την Επανάσταση. Για την πα-ράτολµη αυτή επιχείρηση χρειαζό-ταν και η πρωτοβουλία ικανών καιτολµηρών ανδρών.

Στις 14 Σεπτεµβρίου 1814 οΣκουφάς, ο Τσακάλωφ και ο Ξάν-θος, υποκινηµένοι από φρόνηµαπατριωτικό υψηλού, έδωκαν τηνεκκίνηση προς την πολυφρόντιδηκαι µυστικότατη προετοιµασία γιατο µέγα εθνικό Μυστήριο, την απε-λευθερωτική Επανάσταση του ελ-ληνικού έθνους.

Από αυτούς ιδρύθηκε την ηµέραπιθανότατα εκείνη στην Οδησσό ηαξιοθαύµαστη «Φιλική Εταιρεία»,διαποτισµένη από ιερό σχεδόν συ-ναίσθηµα ελληνικού πατριωτισµούκαι προσαρµοσµένη στην ελληνικήτότε πραγµατικότητα ως προς τοπρόγραµµα, ώστε να µην περιέχειπολιτικούς στόχους διασπαστικούςτης µεταξύ των Ελλήνων σύµπνοιας.

Υστερα από εκπληκτική συνω-µοτική δράση επτά ετών, αποφάσι-σε η ηγεσία της Φιλικής Εταιρείας,τον Οκτώβριο του 1820, ότι έφθασεο καιρός για την Επανάσταση, καιαποτόλµησε την έναρξή της σε δύοµέτωπα: στη Μολδαβία τον Φε-βρουάριο του 1821 και την Ελλάδατον Μάρτιο του 1821.

Αρχή µε πολλούς κινδύνουςΟ κίνδυνος ο άµεσος να επέµβει

και η Ιερά Συµµαχία ή ακριβέστεραη Πενταπλή Συµµαχία των Μεγά-λων ∆υνάµεων της Ευρώπης ενα-ντίον των επαναστατηµένων Ελλή-νων αποφεύχθηκε, µε τους επιδέξι-ους διπλωµατικούς χειρισµούς τουΚαποδίστρια στο Λάιµπαχ, ως κύρι-ου συµβούλου του Ρώσου αυτοκρά-τορος.

Οπως γράφει ο Σπηλιάδης, ο Κα-ποδίστριας κατόρθωσε τότε να «σώ-ση την πατρίδα επαναστάσαν διάτης αυτοκρατορικής ψήφου».

Η έναρξη όµως της Επαναστάσε-ως είχε τη φοβερή συνέπεια να πε-ριέλθουν αυτόµατα σε κατάστασηοµηρίας το µέγιστο πλήθος των Ελ-λήνων της Οθωµανικής Αυτοκρατο-ρίας, µε κίνδυνο να εξοντωθούν. Ηολική εξόντωσή τους, αποφασισµέ-νη από τον εξαγριωµένο Σουλτάνο,αποτράπηκε µε την άρνηση του

θρησκευτικού αρχηγού των Τούρ-κων Χατζή Χαλίλ Εφέντη να προσυ-πογράψει τη διαταγή του Σουλτά-νου, αλλά και µε σύστοιχη προς τηνάρνηση αυτή οδυνηρή απόφασητου πατριάρχου Γρηγορίου του Ε’ νααποκηρύξει την Επανάσταση. Καιας µην αγνοείται ότι εξοντώθηκαναπό τους Τούρκους οι δύο αυτοίέξοχοι άνδρες, σωτήρες της γενεάςεκείνης των Ελλήνων, όχι ο Ελληνµόνο, αλλά και ο Τούρκος για τη φι-λάνθρωπη αυτή συµπεριφορά του.

Οι Ελληνες, όµως, στην Κωνστα-ντινούπολη, στη Σµύρνη, στις Κυ-δωνίες, στην Κύπρο έζησαν ηµέρεςφρίκης, µε θανατώσεις επωνύµωνκαι άλλων και διωγµούς πολλα-πλούς. Περιορίστηκαν οι διωγµοίκαι οι θανατώσεις, ύστερα µόνοαπό τον απαγχονισµό του πατριάρ-χου Γρηγορίου του Πέµπτου, µε τοέντονο διάβηµα του Ρώσου πρέσβηΣτρογκόνοφ και µε διακριτικές συ-στάσεις του Αυστριακού πρέσβηαπό τους Τούρκους.

Η Επανάσταση εδραιώνεταιΟι πολεµικές επιχειρήσεις των

Ελλήνων στη Μολδοβλαχία µετάηρωικότατους πολύµηνους αγώνες

Ελληνική Επανάσταση: Αγώνες και θυσίες επί εννέα χρόνιαΣυνέχεια από τη σελίδα 21

Η έναρξη της Επαναστάσεως είχε τη φοβερή συνέπεια να περιέλθουναυτόµατα σε κατάσταση οµηρίας το µέγιστο πλήθος των Ελλήνων τηςΟθωµανικής Αυτοκρατορίας, µε κίνδυνο να εξοντωθούν.

CONGRESSWOMAN

CAROLYNMALONEY

Wishes You and Your Family

AA JJOOYYOOUUSS GGRREEEEKKIINNDDEEPPEENNDDEENNCCEE DDAAYY

a b

Ralis Insurance Agency

Call or stop by for a free quote

AAllll TTyyppeess ooff IInnssuurraanncceePersonal

AutoMotorcycle

HomeownersRenters

UmbrellaLife

Commercial

BuildingsRetail StoresRestaurantsWholesalersContractorsOffices

AAnntthhoonnyy DD.. RRaalliiss -- AAggeenntt32-17 Broadway, Astoria, New York 11106

Tel.: (718) 274-0700 Fax: (718) 274-7325

Ins

ura

nc

e

Ins

ura

nc

e

Ζήτω η 25η Μαρτίου 1821! Ζήτω η Ελλάς!

WR

έληξαν µε την επικράτηση τουτουρκικού στρατού, αλλά και µεπράξεις υπέρτατης αυτοθυσίας Ελ-λήνων αγωνιστών. Παρά τη φαινό-µενη όµως αποτυχία, η Επανάστα-ση των Ελλήνων στη Μολδοβλαχίαυπήρξε πολυτιµότατη για την Ελλη-νική Επανάσταση, καθώς αποτέλε-σε αντιπερισπασµό, παραπλανητι-κό των Τούρκων.

Νόµισε τότε η κυβέρνηση τηςοθωµανικής αυτοκρατορίας ότι οµικρός επαναστατικός στρατός υπότον Υψηλάντη ήταν προποµπός τουρωσικού στρατού, και αναγκάστηκενα κινητοποιήσει µεγάλες στρατιω-τικές δυνάµεις προς τη Μολδοβλα-χία και να κρατήσει επί χρόνο πολύµεγάλες στρατιωτικές δυνάµεις γιατην άµυνα της πρωτεύουσας, ώστεοι Ελληνες επαναστάτες να έχουνστην Πελοπόννησο και στη ΣτερεάΕλλάδα εναντίον τους, αρχικά του-λάχιστον, µόνο τις επιτόπιες τουρ-κικές στρατιωτικές δυνάµεις.

Στην Πελοπόννησο και στη Στε-

ρεά Ελλάδα και σε πολλά νησιά τουΑιγαίου, τοπικές εξεγέρσεις, κλιµα-κωµένες από Μάρτιο έως Ιούλιο του1821, είχαν ως αποτέλεσµα ναεδραιωθεί η Επανάσταση και οι έκ-γονές της ελληνικές διοικήσεις ναελέγχουν τα επαναστατηµένα έωςτότε νησιά και ολόκληρη σχεδόντην Πελοπόννησο και το µεγαλύτε-ρο µέρος της Στερεάς Ελλάδας καιτης Εύβοιας.

Σε άλλες περιοχές του ελλαδικούχώρου και συγκεκριµένα σε περιο-χές της Θεσσαλίας, της Ηπείρου, τηςΜακεδονίας, όπως και στη Χίο, οιεπαναστατικές εξεγέρσεις των Ελ-λήνων, το 1821 και το 1822, κατέ-ληξαν σε εθνικές τραγωδίες. Ονόµα-τα εκφραστικά των εθνικών αυτώνδραµάτων: Πολύγυρος, Καρυές,Κασσάνδρα, Σιθωνία, Ιερισσός, Μα-δεµοχώρια, Νάουσα, Ολυµπος καιάλλα. Ο ενθουσιασµός απλώς στηδηµόσια δράση κατ’ εξοχήν, είναιολέθριος σύµβουλος, όταν δεν συ-νοδεύεται από εκτίµηση ορθή τωναντικειµενικών δυνατοτήτων.

∆ιεθνής αποδοχήΗ Ελληνική Επανάσταση χρειά-

στηκε τους αγώνες και τις θυσίες τουελληνικού λαού επί εννέα χρόνια,

και την επέµβαση όµως τελικά τηςΡωσίας, της Αγγλίας και της Γαλλίας,για να καταλήξει τον Φεβρουάριοτου 1830 στη διεθνή αναγνώρισητου ελληνικού ανεξάρτητου κρά-τους, έστω µε περιορισµένο έδαφος.

Πραγµατώθηκε η αναγνώρισηαυτή, αφού εξαναγκάστηκε η οθω-µανική αυτοκρατορία να υποκύψεικαι να αποδεχθεί µε τη συνθήκητης Αδριανουπόλεως ό,τι θα απο-φάσιζαν οι τρεις µεγάλες δυνάµεις,Ρωσία, Γαλλία και Αγγλία. Είχε συµ-βεί το αδιανόητο για την εποχήεκείνη γεγονός, οι ενωµένοι στόλοιτους να καταστρέψουν τον τουρκο-αιγυπτιακό στόλο στο Ναυαρίνο,τον Οκτώβριο του 1827. Είχε διεξα-χθεί, το 1828 και το 1829, ο ρωσο-τουρκικός πόλεµος υπέρ της Ελλά-δος και µε τις αλλεπάλληλες ήττεςτου τουρκικού στρατού, αναγκά-σθηκε η Οθωµανική Αυτοκρατορία,υπό την πίεση της ρωσικής προελά-σεως, να στέρξει τη σύναψη τηςΣυνθήκης της Αδριανουπόλεως τον

Σεπτέµβριο του 1829.Τα διεθνή αυτά γεγονότα ήταν

µια διάσταση άλλη του ηθικούθριάµβου της Ελληνικής Επαναστά-σεως: να προκαλέσει το ηθικά πα-ρήγορο φαινόµενο του φιλελληνι-σµού και να επιτύχει, ώστε οι συ-ντηρητικές τότε και προπάντωναντιεπαναστατικές τρεις µεγάλεςευρωπαϊκές επικράτειες να συ-µπράξουν µεταξύ τους και να προ-βούν και σε πολεµικές επιχειρήσειςυπέρ µιας επαναστάσεως. (Εκτενέ-στερα βλ. Κ. ∆εσποτοπούλου, «Ελ-ληνικά», εκδόσεις Παπαζήση, σ.σ.25 κ.έπ.).

Αλλο οι κλέφτες, άλλο οι προεστοί και το Πατριαρχείο

Για τους Ελληνες όλοι σχεδόνέπαιξαν θετικό ρόλο στην Επανά-σταση, πλην προεστών και κοτσα-µπάσηδων. Για τον ρόλο των κλε-φτών, των αρµατολών και της Φιλι-κής Εταιρείας υπάρχει σχεδόν οµο-φωνία.

Ο ρόλος τους ήταν θετικός µε91% και 89% αντίστοιχα. Ενδιαφέ-ρον παρουσιάζουν οι διαστρωµατώ-σεις σε δύο από τις ερωτήσεις τηςέρευνας. Η γνώµη για τον ρόλο τουπατριαρχείου στην Επανάσταση

διαφοροποιείται σηµαντικά µεταξύεκείνων που τοποθετούν εαυτούςστην Αριστερά (απαντούν «αρνητι-κός» σε ποσοστό 14-33%) και εκεί-νων που τοποθετούνται στη ∆εξιά(3-6%).

Αντίστοιχες αλλά µικρότερεςδιαφοροποιήσεις εµφανίζονται καισε σχέση µε τον εκκλησιασµό: Οσοιεκκλησιάζονται θεωρούν τον ρόλοτου Πατριαρχείου «αρνητικό» σεποσοστό 4%, ενώ οι υπόλοιποι σε

ποσοστό 19%. Αντίστοιχες διαφο-ροποιήσεις υπάρχουν για τον ρόλοτων προεστών και κοτσαµπάσηδων.Μόνο το 18-20% όσων τοποθετούντον εαυτό τους στην Αριστερά θεω-ρεί θετικό τον ρόλο τους, ενώ στοδεξιό µέρος του πολιτικού άξονα ταποσοστά αυτά διπλασιάζονται (38-41%). Ενδιαφέρον παρουσιάζει καιη ηλικιακή κατανοµή. Μόνο οι άνωτων 65 ετών είναι επιεικείς µε τουςπροεστούς και κοτσαµπάσηδες.

* Ο Κ. Ι. ∆εσποτόπουλος είναιακαδηµαϊκός.

1. Για την εννεάχρονη και όχιεπτάχρονη, όπως συνήθως εµφανί-ζεται, διάρκεια της Ελληνικής Επα-ναστάσεως, βλ. Αλεξάνδρου ∆εσπο-τοπούλου, «Πολιτική Ιστορία τηςΝεωτέρας Ελλάδος» (εκδόσεις Πα-παζήση, 1973, σελ. 49 κ.έπ.).

Πηγή: «Καθηµερινή»


Η Επανάσταση είχε πολύ φροντισµένη προετοιµασία και αποφασίσθη-κε, αφού είχαν προϋπάρξει ήδη σπουδαίες επιδόσεις του Εθνους, στηνοικονοµία προπάντων, χορηγικές δυνατοτήτων για τη διεξαγωγή της.

φρουταρία της Αστόριας!

Ανακαινισµένη, ευρύχωρη και πεντακάθαρη.

Οπως πάντα µε τη µεγαλύτερη και καλύτερη ποικιλίααπ’ όλα τα λαχανικά και φρούτα

στις πιο χαµηλές τιµές!Σε µας επίσης θα βρείτε γάλα και ολόφρεσκα αυγά.

Ενας παράδεισος φρούτων και λαχανικών για όλους, ιδιαίτερα για τις οικογένειες της Αστόριας.

Aνοιχτά 24 ώρες το 24ωρο όλο το χρόνο.

WR

ΖΖΗΗΤΤΩΩ ΗΗ 2255ηη ΜΜΑΑΡΡΤΤΙΙΟΟΥΥ 11882211

Εξυπηρετούµε

την Οµογένεια πάνω από

25 χρόνια

UUNNIITTEEDD BBRROOSS..FFRRUUIITTMMAARRKKEETTSSUUNNIITTEEDD BBRROOSS..FFRRUUIITTMMAARRKKEETTSSUUNNIITTEEDD BBRROOSS..FFRRUUIITTMMAARRKKEETTSSUUNNIITTEEDD BBRROOSS..FFRRUUIITTMMAARRKKEETTSS

Ως πότε παλικάρια, θα ζούµε στα στενά,

µονάχοι σα λιοντάρια, στις ράχες στα βουνά;

Σπηλιές να κατοικούµε, να βλέπουµε κλαδιά,

να φεύγωµ' απ' τον κόσµον, για την πικρή σκλαβιά;

Να χάνωµεν αδέλφια, πατρίδα και γονείς,

τους φίλους, τα παιδιά µας, κι όλους τους συγγενείς;

Κάλλιο είναι µιάς ώρας ελεύθερη ζωή,

παρά σαράντα χρόνια, σκλαβιά και φυλακή.

Ρήγα Φεραίου «ΘΟΥΡΙΟΣ», στιχ. 1-2

Γωνία 30 Αvenue και 33 ∆ρόµoι, ΑστόριαTel.: (718) 932-9876

Ιδιοκτησία ΤΟΜ ΚΟΥΡΚΟΥΜΕΛΗ

Η


Μια νησιώτικη πολιτεία που γοη-τεύει κάθε ταξιδιώτη. Καθώς τοπλοίο προσεγγίζει το λιµάνι της,µια πόλη αρχοντική καλωσορίζειτους επισκέπτες της και τους υπό-σχεται αξέχαστες διακοπές. Μιαυπόσχεση που εύκολα πραγµατο-ποιείται καθώς η Υδρα είναι ένα νη-σί που τα έχει όλα.

Παρελθόν και παρόν, συνυπάρ-χουν αρµονικά στο πανέµορφο αυ-τό νησί και δηµιουργούν τις προϋ-

ποθέσεις για ένα λαµπρό µέλλον.Η Yδρα κατοικείται από τα αρ-

χαία χρόνια και έχει να επιδείξειµια σηµαντική ιστορική διαδροµή.Οι Υδραίοι καπεταναίοι προσέφε-ραν πολλά στον εθνικοαπελευθε-ρωτικό αγώνα του 1821, ενώ πολ-λοί σπουδαίοι πολιτικοί της νεότε-ρης ιστορίας της Ελλάδας κατάγο-νταν από το νησί.

Βρίσκεται ανάµεσα στο Σαρωνι-κό και τον Αργολικό κόλπο. Εχει

έκταση 50 τ. χλµ. και χαρακτηρίζε-ται ως ορεινό νησί. Σε αντίθεση µετα υπόλοιπα νησιά του συµπλέγµα-τος, στην Υδρα δε θα δείτε πράσινατοπία και δασικές εκτάσεις. Εδώ κυ-ριαρχούν τα γυµνά τοπία και οιάγρια οµορφιά των ορεινών όγκων,ενώ µόνο στο νοτιοδυτικό τµήµατου νησιού υπάρχουν κάποιες µι-κρές πευκόφυτες εκτάσεις που µοι-άζουν µε παραδεισένιες οάσεις. Ηγραφικότητα του νησιού, η πίστη

των κατοίκων στις παραδόσεις καιτα έθιµα του τόπου, συντελούν στηδηµιουργία των κατάλληλων προϋ-ποθέσεων για να περάσετε ονειρε-µένες διακοπές.

Η κοντινή απόσταση του νησιούµε την Αθήνα και τακτική της σύν-δεση µε το λιµάνι του Πειραιά, τηνκαθιστούν ιδανικό προορισµό από-δρασης από την καθηµερινότηταγια κάθε εποχή του χρόνου.

Οι τουριστικές υποδοµές της

ικανοποιούν τις ανάγκες των επι-σκεπτών.

H Yδρα οφείλει το όνοµά τηςστα πολλά νερά που ανάβλυζαν απότις πηγές της κατά την αρχαιότητα.Είναι από τις λίγες περιοχές στονΕλλαδικό χώρο που συναντάµε απότην αρχαιότητα ως τις µέρες µας µετο ίδιο όνοµα.

Σα πρώτοι κάτοικοι του νησιούαναφέρονται οι ∆ρύοπες, ενώ τααρχαιότερα ίχνη οικισµού που

Υδρα, Ψαρά, Σπέτσες: Tαξίδι στα χρόνια του Αγώνα

H ξεχωριστή Yδρα της Επανάστασης του 1821

Η γραφικότητα του νησιού, η πίστη των κατοίκων στις παραδόσεις και τα έθιµα του τόπου, συντελούν στη δηµιουργία των προϋποθέσεων για να περάσετε ονειρεµένες διακοπές.

PANTELIS SKULIKIDIS, ESQ.GARY J. DMOCH & ASSOCIATES∆ΙΚΗΓΟΡΟΙ - ATTORNEYS AT LAW

171-22 Northern Boulevard, Flushing, NY 11358

Tel.: (718) 939-4444

• ΑΓΟΡΑΠΩΛΗΣΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΦΩΝΗΤΙΚΑ - BUYING AND SELLING REAL ESTATE TRANSACTIONS AND CONTRACTS• ΚΤΗΜΑΤΟΜΕΣΙΤΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ - LANDLORD AND TENANT CASES • ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ - ACCIDENTS • ∆ΙΑΖΥΓΙΑ - DIVORCE • ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ ΣΤΟ ∆ΙΚΑΣΤΗΡΙΟ - CIVIL/CRIMINAL/MUNICIPAL DEFENSE

• ∆ΙΑΘΗΚΕΣ, ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΑ - WILLS AND ESTATES • ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ/ΕΤΑΙΡΙΚΑ - BUSINESS AND CORPORATIONS • ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΑΠΩΛΗΣΙΕΣ ΚΑΙ

ΣΥΜΦΩΝΗΤΙΚΑ - BUSINESS TRANSACTIONS AND CONTRACTS

ΕΑΝ ΑΓΟΡΑΖΕΤΕ, ΠΟΥΛΑΤΕ Ή ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΕ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ Ή ΑΛΛΗ ΜΙΚΡΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΤΕ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΣΑΣ ΒΟΗΘΗΣΟΥΜΕ

• ΜΙΛΑΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ •

√π ∆∂§∂À∆∞π√π ª∂∆∞¡∞™∆∂À∆π∫√π ¡√ª√π ∏.¶.∞.¶∞ƒ∂ÃOÀª∂ ∂•À¶∏ƒ∂∆∏™∏ ™∂ £∂ª∞∆∞ O¶ø™

ñ ¶ÔÏÈÙÈÎ¿ ‰ÈÎ·ÈÒÌ·Ù· Î·È Èı·Á¤ÓÂÈ·ñ ªfiÓÈÌË ‰È·ÌÔÓ‹ñ ºÔÈÙËÙÈÎ¤˜ ¿‰ÂÈÂ˜ ·Ú·ÌÔÓ‹˜ñ ¶·Ú¿Ù·ÛË ·‰ÂÈÒÓ ·Ú·ÌÔÓ‹˜ñ ¶ÔÏÈÙÔÁÚ¿ÊËÛË ñ Waiversñ Labor certification

°È· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÂ˜ ÏËÚÔÊÔÚ›Â˜¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÙÂ Ù· ‰ˆÚÂ¿Ó ÙËÏ¤ÊˆÓ¿ Ì·˜

ª∂∆∞¡∞™∆∂À∆π∫∞MARIANTHE L. BUDIKE ∂sq.

[email protected]

έχουν βρεθεί στην Υδρα χρονολο-γούνται από τη Μυκηναϊκή εποχή.Αργότερα το νησί πέρασε στην κυ-ριαρχία της Ερµιόνης και ακολού-θησε η κατοχή των Σαµιωτών.

Τα χρόνια και οι εποχές κύλησανχωρίς η Υδρα να έχει να επιδείξεικάτι το ξεχωριστό. Μέχρι που στιςαρχές του 17ου αιώνα, οι συνθήκεςευνόησαν το νησί και εξελίχθηκε σεισχυρή ναυτική και εµπορική δύνα-µη της εποχής. Ιδιαίτερη άνθισηγνώρισε η Υδρα από τον 17ο έως19ο αιώνα, όπου οι Υδραίοι καπε-ταναίοι και έµποροι αποκόµισαν τε-ράστια κέρδη. Είναι αξιοσηµείωτοότι κατά τη διάρκεια των Ναπολεό-ντειων πολέµων, ο υδραίικος στό-λος ήταν τόσο ισχυρός, που είχε µο-νοπωλήσει τις µεταφορές σε ολό-κληρη τη Μεσόγειο.

Σηµαντική ήταν η βοήθεια τηςΥδρας στον ΕθνικοαπελευθερωτικόΑγώνα του 1821. Την περίοδο εκεί-νη η Υδρα είχε περίπου 30.000 µό-νιµους κατοίκους και 150 πλοία. Το

νησί ευηµερούσε οικονοµικά. ∆ιέ-θεσε στον αγώνα όλα τα πλοία του,2.400 κανόνια ενώ πήραν µέρεςστις µάχες περίπου 5.500 Υδραίοι.Ανάµεσά τους µερικοί από τουςγνωστούς ήρωες του ‘21. Ο Μιαού-λης, ο Κουντουριώτης, ο Τοµπάζης,ο Σαχτούρης, γόνοι όλοι τους επι-φανών οικογενειών καπεταναίωνπροσέφεραν ανεκτίµητες υπηρε-σίες στον αγώνα.

Ο στόλος της Υδρας µαζί µε αυ-τών των Σπετσών και των Ψαρώνκατάφεραν σοβαρότατα πλήγµαταστο τουρκικό στόλο. Ολόκληρη ηΕυρώπη µιλούσε για τον ηρωισµόαυτών των νησιωτών.

Ο Υδραίικος στόλος συνέβαλεστην απελευθέρωση της Ελλάδας,θυσιάζοντας ανθρώπινες ζωές,πλοία και χρήµατα.

Στα νεότερα χρόνια η Υδρα πρω-ταγωνίστησε στα πολιτικά δρώµενατα χώρας µας. Από το νησί κατάγο-νται αρκετοί υπουργοί και βουλευ-τές καθώς και πέντε πρωθυπουργοί.Αναλυτικότερα: ο Γεώργιος Κου-ντουριώτης και ο Αντώνιος Κριεζήςδιετέλεσαν πρωθυπουργοί επίΟθωνα.

Ο ∆ηµήτριος Βούλγαρης, διετέ-λεσε πρωθυπουργός της Ελλάδαςκερδίζοντας επτά εκλογικές αναµε-

τρήσεις. Ο Αθανάσιος Μιαούληςκέρδισε τρεις εκλογικές αναµετρή-σεις και διετέλεσε πρωθυπουργόςτου Ελληνικού κράτους και ο Πέ-τρος Βούλγαρης διετέλεσε πρωθυ-πουργός της Ελλάδας. Το 1924, οΥδραίος ναύαρχος Παύλος Κου-ντουριώτης, που το 1912 είχε νική-σει στα στενά του Ελλήσποντου τοντουρκικό στόλο, αναγορεύτηκεπρώτος Πρόεδρος της Ελληνικής∆ηµοκρατίας.

Ιστορικό αρχείο - ΜουσείοΤο Ιστορικό Αρχείο της Υδρας

ιδρύθηκε το 1918. Στεγάζονταν στοκτίριο που είχε δωρίσει στην τότεκοινότητα της Υδρας, ο εφοπλιστήςκαι ευεργέτης Γκίκας Ν. Κουλούρας.Από τότε -και για 40 ολόκληρα χρό-νια- ο γιατρός και δήµαρχος Αντώ-νιος Λιγνός ανέλαβε µε ιδιαίτεροζήλο την ταξινόµηση του σπάνιουαρχειακού υλικού της Υδρας που εί-χε ο ίδιος ανακαλύψει στις αποθή-κες της µονής της κοιµήσεως τηςΘεοτόκου.

Το 1972 το κτίριο αυτό κατεδα-φίστηκε και στη θέση οικοδοµήθη-κε ένα σύγχρονο οίκηµα ικανό ναφιλοξενήσει, να προστατεύσει καινα αναδείξει το σπάνιο αυτό υλικότης πολιτιστικής κληρονοµιάς τηςΥδρας. Σ’ αυτό λειτουργεί, Αρχεια-κό Τµήµα, Μουσειακό Τµήµα καιΒιβλιοθήκη.

Αρχειακό ΤµήµαΣτο Αρχειακό τµήµα φυλάσσεται

όλο το πολύτιµο υλικό που σχετίζε-ται µε την τοπική ιστορία, την πα-ράδοση και τον πολιτισµό τηςΥδρας. Σκοπός του είναι να εντοπί-ζει, να συγκεντρώνει και να ταξινο-µεί κάθε είδους αρχειακό υλικό πουφτάνει στο κέντρο ιστορικής τεκµη-ρίωσης. Οι κύριες πηγές πληροφό-ρησης και τροφοδότησης του αρχεί-ου µε νέο υλικό, είναι όλες οι δηµό-σιες υπηρεσίες του νησιού, τα αρ-χεία ιδιωτικών και δηµοσίων φορέ-ων κ.α.

Η µεγαλύτερη ενότητα του αρ-χειακού υλικού αφορά την περίοδοτου 18ου και 19ου αιώνα, κατά τηνοποία η Υδρα πρωταγωνιστούσεστην ιστορία του Ελλαδικού χώρου.Στον αρχειακό αυτό χώρο υπάρ-χουν 18.000 περίπου πρωτογενήέγγραφα, χειρόγραφα κώδικες κτλ.που σκιαγραφούν τους προεπανα-

στατικούς, επαναστατικούς και µε-τά επαναστατικούς χρόνους της Ελ-ληνικής ιστορίας. Επίσης, υπάρ-χουν και ενότητες µε αρχεία εκπαι-δευτικά, εκκλησιαστικά, διοικητικάκ.α που ξεκινούν από τον 19ο αιώ-να και καλύπτουν µέχρι και γεργο-νότα των ηµερών µας.

Μουσειακό τµήµαΟ Μουσειακός χώρος καταλαµ-

βάνει το ισόγειο και τον όροφο τουκτιρίου. Στο ισόγειο εκτίθενται

σπάνια κειµήλια των Βαλκανικώνκαι του Α’ και Β’ Παγκοσµίου Πολέ-µου.

Επίσης, στο προθάλαµο θα δείτευδραίικές ενδυµασίες, ακρόπρωρακαι ακροστόλια από πλοία του Αγώ-να. Ενώ στον όροφο του κτιρίου φι-λοξενούνται έργα Ελλήνων και ξέ-νων ζωγράφων, καθώς και µικρο-καλλιτεχνήµατα του 18ου - 19ουαιώνα, όπως ναυτικοί χάρτες, µινια-τούρες πλοίων, κ.ά.

ΒιβλιοθήκηΗ βιβλιοθήκη στεγάζεται στον

πρώτο όροφο του κτιρίου. Περιλαµ-βάνει 4.000 περίπου βιβλία.

Ανάµεσά τους υπάρχουν πολλέςπρωτότυπες εκδόσεις που χρονολο-γούνται από τις αρχές του 18ου αι-ώνα. Η βιβλιοθήκη εµπλουτίζετιασυνεχώς µε νέες εκδόσεις κάθε εί-δους.

Πηγή: «Holiday»


Το Ιστορικό Μουσείο της Υδρας, στο οποίο φιλοξενείται σπάνιο υλικότης πολιτιστικής κληρονοµιάς του νησιού.


Τα Ψαρά είναι ένα µικρό νησί τουβορειοανατολικού Αιγαίου, που τοόνοµά του έχει γραφτεί µε ολόχρυ-σα γράµµατα στο βιβλίο της νεότε-ρης ιστορίας της Ελλάδας καθώς ησυµβολή του στην Επανάσταση του1821, υπήρξε καθοριστική.

Βρίσκονται στα βορειοδυτικάτης Χίου σε απόσταση 44 ν.µ. απότο λιµάνι της, µε το οποίο συνδέο-νται µε καθηµερινά δροµολόγια.Οµως το κοντινότερο λιµάνι προςτο νησί είναι Λήµνια της Χίου,

όπου η απόσταση µε τα Ψαρά µειώ-νεται σα 17 ν.µ.

Τα Ψαρά έχουν έκταση 42 τ.χλµ. Το έδαφος του νησιού είναιάγονο στο µεγαλύτερο µέρος του,ενώ υπάρχουν και λίγες πεδινέςεκτάσεις.

Ο µοναδικός οικισµός του νησι-ού είναι κτισµένος αµφιθεατρικάγύρω από το ιστορικό λιµάνι τουνησιού. Η αρχιτεκτονική δόµησηόλου του οικισµού ακολουθεί τηνΑιγαιοπελαγίτικη παράδοση. Ετσι,

τα σπίτια είναι - ως επί το πλείστον -διώροφα µε κεραµοσκεπές και κα-τάλευκα.

Περπατώντας κανείς στους δρό-µους των Ψαρών αντιλαµβάνεταιτην µοναδικότητα του τόπου. Οιόµορφες εικόνες που αντικρίζειςκαι κυρίως οι καλόκαρδοι κάτοικοι,απόγονοι των ηρώων της Επανά-στασης του ‘21, που µιλούν µε πε-ρηφάνια και συγκίνηση για τουςαγώνες των προγόνων τους και ταδεινά που πέρασε το νησί τους, σε

κάνουν να αισθάνεσαι ότι βρίσκε-σαι στην καρδιά της Ελλάδας...

Κατά την περιήγησή σας σταΨαρά θα δείτε το σπίτι του µπουρ-λοτιέρη Κωνσταντίνου Κανάρη.

Επίσης, αξίζει να επισκεφθείτετο µοναστήρι της Κοίµησης της Θε-οτόκου που βρίσκεται στο βόρειοάκρο του νησιού και ιδρύθηκε κατάτον 17ο αιώνα όπου το νησί γνώρι-ζε µεγάλε οικονοµική άνθηση. Στηβιβλιοθήκη της µονής φυλάσσονταισπάνια χειρόγραφα και ιερατικά βι-

βλία, τυπωµένα στη Βενετία και τηΜόσχα.

Τα Ψαρά αποτελούν πόλο έλξηςπολλών επισκεπτών για τις υπέρο-χες παραλίες τους. Εντύπωση προ-καλεί το γεγονός ότι στο νησί υπάρ-χουν παραλίες διαφόρων τύπωνπου ικανοποιούν όλες τις προτιµή-σεις.

Θα βρείτε µεγάλες αµµουδιές,βοτσαλωτές ακρογιαλιές, κλειστούςόρµους κι απάνεµα λιµανάκια. Μιααπό τις κοντινότερες στην πόλη πα-ραλίες είναι το Κατσούνι που βρί-σκεται στα ανατολικά του οικισµούκαι συγκεντρώνει τη µεγαλύτερητουριστική κίνηση.

Εχει αµµουδιά και ρηχά νερά.Εδώ διοργανώνεται κάθε καλοκαίριτο τουρνουά Beach Volley. Στη συ-νέχεια της παραλίας βρίσκεται οκόλπος της Αγίας Κυριακής, όπουµπορείτε να απολαύσετε το µπάνιοσας.

Στη νότια πλευρά του οικισµού,ανάµεσα στη χερσόνησο της Μαύ-ρης Ράχης και του Αγίου Νικολάουσυναντάµε την βοτσαλωτή παραλίατου Κάτω Γιαλού.

Μια από τις ωραιότερες παρα-λίες του νησιού είναι τα Λαζαρέτα.Βρίσκεται στη νότια πλευρά του νη-σιού και είναι αµµώδης µε ρηχά νε-ρά.

Μια από τις µεγαλύτερες παρα-λίες του νησιού είναι η Λάκκα. Βρί-σκεται στη δυτική πλευρά του νησι-ού. Σε κοντινή απόσταση από την

Ψαρά: ∆ίπλα στη Χίο, µπροστά στην Επανάσταση

Τα Ψαρά προσφέρονται για ήσυχες διακοπές. Eίναι ο ιδανικός τόπος για όσους θέλουν να αποτοξινωθούν από τους έντονους ρυθµούς και το άγχος της µεγαλούπολης.

ΑΥΤΟΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕ ΤΑΧΥΤΗΤΕΣ

ΦΙΛΙΚΗ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗwww.avance.gr

H Avance Rent A Car ΕΠΕ ιδρύθηκε το 1992 στην Αθήνα και µπορεί να σαςεξυπηρετήσει µε ποικίλους τύπους αυτοκίνητων και µηχανών.

Για περισσότερο από µια δεκαετία προσφέρει στους πελάτες της υπηρεσίεςανώτερης ποιότητας, τις οποίες συνεχώς βελτιώνει και ανανεώνει.

Τηλ: 011-30-210-9959-955Fax: 011-30-210-9933-386Mob: 011-30-6979-241658Ζητήστε τον κ. Σπύρο

Rent a Car

Ελάτε να σας δείξουµετην Ελλάδα πουδεν γνωρίζετε

ΤΑΞΙ∆ΕΨΤΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α µε την

www.avance-travel.gr

PEGASUS CARRENTAL

Λεωφόρος Βάρης 8, 16673, Βούλα, Αθήνα

ΤΤηηλλ..:: ++3300--221100--88994466551199ΤΤηηλλ..:: ++3300--221100--99665533886688

ΤΤηηλλ//FFaaxx:: ++3300--221100--99665533886677ΚΚιιννηηττόό:: ++3300--66994444--883344448833

OFFER: 385 ΕURO MONTHLYEάν θέλετε να γνωρίσετε την Ελλάδα οδηγώντας, τότεη ιδανική λύση για σας είναι η PEGASUS CAR RENTAL

Η εταιρεία PEGASUS CAR RENTAL είναι οργανωµένη µε τέτοιο τρόπο ώστε να καλύπτει ακόµα και τις πιο απαιτητικές ανάγκες

του σύγχρονου ταξιδιώτη και το προσωπικό µας προσφέρει πάντοτε τις άριστες υπηρεσίες του µε προθυµία και φροντίδα.

web site: ppeeggaassuuss--ccaarrss..ccoomm • e-mail: iinnffoo@@ppeeggaassuuss--ccaarrss..ccoomm

παραλία βρίσκονται οι βραχονησί-δες Νησοπούλα και Αη Νικολάκι.Μια µικρή χερσόνησος χωρίζει τηΛάκκα από την παραλία Αρχοντίκι.Πρόκειται για µια πανέµορφη πα-ραλία που συνδυάζει άµµο κι βό-τσαλο. Σε απόσταση 100 µ. περί-που από την ακτή βρίσκεται το νη-σάκι ∆ασκαλειό.

Στο κόλπο του λιµένα των Ψα-ρών βρίσκεται η παραλία της Λή-µνου. Είναι µια υπέροχη βοτσαλω-τή παραλία που απέχει 4 χλµ. απότην πόλη.

Τα Ψαρά προσφέρονται για ήσυ-χες διακοπές. Είναι ο ιδανικός τό-πος για παραθερισµό για όσους θέ-λουν να αποτοξινωθούν από τους

έντονους ρυθµούς και το άγχος τηςµεγαλούπολης.

Γύρω από το γραφικό λιµάνι τωνΨαρών λειτουργούν ξενοδοχεία καιενοικιαζόµενα διαµερίσµατα πουπροσφέρουν άνετη διαµονή.

Το νησί φηµίζεται για τα φρέσκαψάρια και τους αστακούς, που θαβρείτε σε όλες τις ταβέρνες. Επίσηςδοκιµάστε τη ντόπια µυζήθρα καιτη κοπανιστή. Αγοράστε το θυµαρί-σιο µέλι για το οποίο φηµίζονται ταΨαρά.

Τα Ψαρά ήταν γνωστά από τηναρχαιότητα µε το όνοµα Ψύρα ήΨυρίην ή Ψυρίαν. Οι αναφορές πουγίνονται στο νησί από τους αρχαί-ους ιστορικούς το παρουσιάζουνπότε κατοικηµένο και πότε ακατοί-κητο. Από τα ευρήµατα των αρχαιο-λογικών ανασκαφών φαίνεται ότιστο νησί υπήρχε αρχαίος οικισµόςκαι λιµάνι. Κατά τη Βυζαντινή πε-ρίοδο το νησί δεν κατοικούνταν.

Η νεότερη ιστορία των Ψαρώναρχίζει να γράφεται κατά τη διάρ-κεια του 16ου και 17ου αιώνα, όταναποίκησαν το νησί Θεσσαλοί καιΕυβοείς. Τότε άρχισε και η ανάπτυ-ξη του νησιού. Οι νέοι κάτοικοιασχολήθηκαν µε τη ναυτιλία και τονησί εξελίχθηκε σε µεγάλη ναυτικήδύναµη της εποχής. Λίγο πριν ξε-σπάσει η Επανάσταση τα Ψαράήταν η Τρίτη ναυτική δύναµη τηςΕλλάδας µετά την Υδρα και τις Σπέ-τσες.

Τα Ψαρά ήταν από τα πρώτα νη-σιά που ξεσηκώθηκαν ενάντια στονΤούρκικο ζυγό. Η συµβολή τουςστον αγώνα ήταν αξιοσηµείωτη. Οισχυρός στόλος του νησιού και οιΨαριανοί πυρπολητές είχαν γίνει οφόβος και ο τρόµος των Τούρκων.Οι ήρωες της Επανάστασης, Κων-σταντίνος Κανάρης, ∆ηµήτρης Πα-πανικολής, Κωνσταντίνος Νικόδη-µος, Νικόλαος Αποστόλης και Ιωάν-νης Βαρβάκης έµειναν στην ιστορίαως οι φοβεροί µπουρλοτιέρηδεςπου κατάφεραν σοβαρά πλήγµατα

στον Τουρκικό στόλο.Την ανδρεία των όµως των Ψα-

ριανών «πλήρωσε» το νησί και οάµαχος πληθυσµός.

Οι Τούρκοι το 1824 επιτέθηκανστο µικρό αυτό νησί µε 140 καρά-βια και 14.000 γενίτσαρους. Στονάνισο αγώνα επικράτησαν οι Τούρ-κοι, οι οποίοι κατέστρεψαν το νησί.Σφάγιασαν τους κατοίκους και τοέκαψαν απ’ άκρη σε άκρη. Τη κατα-στροφή των Ψαρών περιγραφεί ο

∆ιονύσιος Σολωµός στο περίφηµοποίηµά του:

Στων Ψαρών την ολόµαυρη ράχη,περπατώντας η δόξα µονάχηµελετά τα λαµπρά παλικάριακαι στην κόµη στεφάνι φορείγινωµένο από λίγα χορτάριαπου ‘ χαν µείνει στην έρηµη γη...

Οσοι κάτοικοι κατάφεραν ναδιαφύγουν, µαζί µε τον Κανάρη,

εγκαταστάθηκαν στην Εύβοια καισυνέχισαν τον αγώνα για την ελευ-θερία. Τα Ψαρά µετά την απελευθέ-ρωση της Ελλάδας, παρέµειναν υπόΙταλική κατοχή ως το 1912. Η εν-σωµάτωσή τους µε την Ελλάδα έγι-νε τον Οκτώβριο 1912. Από τότεδιανύουν µια περίοδο σταδιακήςπροόδου, µε σκοπό να αποκτήσουνκαι πάλι τη παλιά τους αίγλη.



Ο µοναδικός οικισµός των Ψαρών είναι κτισµένος αµφιθεατρικά γύ-ρω από το ιστορικό λιµάνι του νησιού.

Η αρχιτεκτονική δόµηση όλουτου οικισµού ακολουθεί την Αι-γαιοπελαγίτικη παράδοση.

ΞΕΝΗ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ

ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΑΞΙΕΣ…και διά την ηµετέραν σωτηρίαν (Mέρος 3ο)

(Αφιέρωµα στο σύντοµα ερχόµενο Πάσχα)

Αναφερόµαστε στο «Πιστεύω» (Σύµβολο της Πίστεως). «Κατελθόντα, σαρκωθέντα, ενανθρωπήσαντα, σταυρωθέντα,παθόντα, ταφέντα, αναστάντα και ανελθόντα». Αυτές οι λέξεις, δείχνουν το έργο του Ιησού Χριστού στη γη, και όλα αυτάδιά την ηµετέραν σωτηρίαν. «Κατελθόντα»: Ο Ιησούς Χριστός προϋπήρχε, ουδέποτε δηµιουργήθηκε. Ο Ιησούς Χριστός δενείναι κτίσης, αλλά ο κτίστης της κτίσης. ∆εν είναι δηµιούργηµα, αλλά ο ∆ηµιουργός. ∆εν γεννήθηκε, αλλά κατέβηκε καιέλαβε σώµα ανθρώπινο. Αυτό σηµαίνουν οι λέξεις «σαρκωθέντα» και «ενανθρωπήσαντα». Αυτό σηµαίνει γεννηθέντα, ούποιηθέντα, αυτό σηµαίνει, φως εκ φωτός, Θεός αληθινός, εκ Θεού αληθινού. Ο Χριστός έλαβε σάρκα και έγινε άνθρωπος.Άφησε το δόξα Του την ουράνια και έγινε άνθρωπος σαν κι εµάς. Την θεϊκή αγάπη Του όµως την κράτησε για να πάει στηΓεσθηµανή, για να ανεβεί στο σταυρό και να αντέξει τα καρφιά για µένα και για σένα. Αυτό λέγεται αγάπη Θεού, αγάπηάνευ όρων. Αυτό σηµαίνει η λέξη «σταυρωθέντα». Με την λέξη «παθόντα» δεν µπορούµε να γιορτάσουµε µε χαρά, αλλάθυµόµαστε µε λύπη και ευγνωµοσύνη. Ραπισµοί, µαστίγια, αγκάθινο στεφάνι, φτύσιµο, άρνηση και προδοσία, από αυτούςπου ο Χριστός αγαπούσε πιο πολύ. Oλα αυτά τα πέρασε ο Χριστός γιατί η αγάπη Του ήταν πιο µεγάλη απ’ την αµαρτία µας.Ο Ιησούς Χριστός βλέπει την αµαρτία µας, αλλά πιο πολύ βλέπει την ανάγκη µας για σωτηρία. Μπορείς να Του πεις ένααπλό ευχαριστώ; Ο Χριστός δεν το χρειάζεται, αλλά το περιµένει. «Ταφέντα» και «αναστάντα»: Mιλήσαµε την προηγούµενηφορά για το Πάσχα, και σήµερα θα µιλήσουµε για την Ανάσταση. Η ανάσταση είναι η βάση της πίστης µας και η βάση τουπαγκόσµιου Χριστιανισµού. Χωρίς πίστη στην ανάσταση του Χριστού, αναγνωρίζουµε µόνο τη νίκη του θανάτου, αλλά µεπίστη στην ανάσταση, ζούµε την εµπειρία του θριάµβου της ζωής ενάντια στο θάνατο. Επειδή ο Ιησούς Χριστόςαναστήθηκε, όλοι οι πιστοί Χριστιανοί έχουν ελπίδα αναστάσεως. Ο Ιησούς Χριστός έµεινε µε τους µαθητές σαράνταηµέρες, γι’ αυτό ψάλλουµε το «Χριστός Ανέστη» επί σαράντα ηµέρες. Οι µαθητές κήρυξαν την ανάσταση του Ιησού Χριστού,γι’ αυτό και πέθαναν µε µαρτυρικό θάνατο, εκτός του µαθητή Ιωάννη, µή µπορώντας να αρνηθούν τον αναστηµένο Χριστόπου είδαν µε τα µάτια τους, και όλα αυτά διά την ηµετέραν σωτηρίαν. Για το θέµα της σωτηρίας θα µιλήσουµε σε επόµενοάρθρο. Αυτά λέγει η Καινή ∆ιαθήκη όσον αφορά την ανάσταση του Ιησού Χριστού. Σας στέλνουµε δωρεάν µια Καινή∆ιαθήκη εάν µας το ζητήσετε.

Πέτρος ΦιλακουρίδηςΤηλεφωνήστε δωρεάν στο: 1-(866) 960-2140

a b

ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΛΛΗΝΟ-ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΛΛΗΝΟΡΘΟ∆ΟΞΟΥ ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ FLUSHING43-15 196 Street, Flushing, N.Y. 11358 / (718) 357-5583

Αθηνά Κροµµύδα, ∆ιευθύντρια Μαρία Τζάλλα, Υποδιευθύντρια

Mε πηγαία χαρά και υπερηφάνεια γιορτάζουµετην επέτειο της Εθνικής µας Ανεξαρτησίαςκαι µε ευλάβεια υποκλινόµεθα στην υπεροχή και την θυσία των Ηρώων του 21Ας γίνει η θυσία αυτή ο φάρος που θα µας οδηγεί

Ζήτω η 25η Μαρτίου 1821Ζήτω η Ελλάς

Ο Ιερατικώς Προϊστάµενος Πρωτοπρεσβύτερος Παύλος Παλαιστίδης,

οι Ιερείς, το Κοινοτικό Συµβούλιο, η Σχολική Επιτροπή, οι ∆άσκαλοι,

ο Σύλλογος Γονέων και ∆ασκάλων, οι γονείς και οι µαθητές

του Ηµερήσιου Ελληνο-αµερικανικού Σχολείου Βασίλειος Σπυρόπουλος

Οι Σπέτσες, το αρχοντικό νησί τουΑργοσαρωνικού κόλπου, µε τη µε-γάλη ναυτική παράδοση, την πολυ-σήµαντη ιστορία και την ιδιαίτερηκουλτούρα, προσφέρεται για διακο-πές καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Το νησί αρωµάτων, χρωστά τοσηµερινό του όνοµα στους Ενετούςοι οποίοι το ονόµασαν Isola di

Spezzie, που σηµαίνει µυροβόλονησί, λόγο των πολλών αρωµατικώνφυτών του. Κατά την αρχαιότητα τονησί ονοµάζονταν Πυτιούσα πουσηµαίνει πευκόφυτος.

Η δοξασµένη πατρίδα της Μπου-µπουλίνας, οι Σπέτσες, έχουν ναεπιδείξουν µια λαµπρή ιστορικήδιαδροµή. Η προσφορά του νησιού

στην Ελληνική επανάσταση, υπήρ-ξε πολύτιµη και καθοριστική.

Η οικονοµική ευηµερία πουγνώρισε το νησί κατά τον 17ο µε19ο αιώνα αποτυπώνεται στα αρχο-ντικά των καπεταναίων, που µε τηνιδιαίτερη αρχιτεκτονική τους έχουνστιγµατίσει τη φυσιογνωµία της πό-λης και αποτελούν µοναδικά στολί-

δια της.Οι Σπέτσες βρίσκονται στο νο-

τιότερο άκρο του Σαρωνικού κόλ-που και στην είσοδο του Αργολι-κού. Το νησί περιβάλλεται από ταµικρά, γραφικά νησάκια: Σπετσο-πούλα, Μικρό Μπούρµπουλο καιΑγιος Γιάννης.

Λόγο της κοντινής τους απόστα-

σης από την Αθήνα από την οποίααπέχουν µόλις δύο ώρες και της τα-κτικής τους σύνδεσης µε το λιµάνιτου Πειραιά αποτελούν ένα απότους δηµοφιλής ταξιδιωτικούς προ-ορισµούς Ελλήνων και ξένων επι-σκεπτών.

Οι τουριστικές υποδοµές του νη-σιού ικανοποιούν ακόµη και τον

Σπέτσες: Το αρχοντικό νησί του Αργοσαρωνικού και του 1821


Αριστερά: Η επίσκεψη στο σπίτι της Μπουµπουλίνας, γίνεται µε τη βοήθεια ξεναγών, όπου ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να πληροφορηθεί µε γλαφυρό τρόπο τη ζωή αλλάκαι τη δράση της θρυλικής καπετάνισσας. ∆εξιά: Οι Σπέτσες, το αρχοντικό νησί του Αργοσαρωνικού κόλπου, προσφέρεται για διακοπές καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

ΝIKOΛΑΟΣ ΑΛΕΞΙΟΥ, CPA31-21 23rd Avenue, Astoria, NY 11105

Tel.: (718) 721-8859 • Fax: (718) 545-4255

* Για ιδιώτες και επιχειρήσεις

* Προετοιµασία φορολογικών

δηλώσεων προηγούµενου έτους

* Γρήγορη επιστροφή φόρων

* Τήρηση βιβλίων

και λογιστικές υπηρεσίες

* Ανοιγµα νέων επιχειρήσεων

ALEXIOU TAX SERVICES

© î

ï ô

ö

NICOSNICOLAIDES

∏∏ ÔÔÚÚ¯‹‹ÛÛÙÙÚÚ·· ÁÁÈÈ·· fifiÏÏÂÂ˜ ÙÙÈÈ˜ ÎÎÔÔÈÈÓÓˆÓÓÈÈÎÎ¤¤˜ ÛÛ··˜ ÂÂÎÎ‰‰ËËÏÏÒÒÛÛÂÂÈÈ˜

¢È·ı¤ÙÔ˘ÌÂ D.J.

TTeell..:: ((220011)) 338855--88221177

The Cosmopolitans

[email protected]

Η επέτειος της 25ης Μαρτίου 1821 αποτελεί πηγήέµπνευσης και υπερηφάνειας για όλους τους Ελληνεςιδιαίτερα τώρα που το Εθνος µας αντιµετωπίζει πολλέςπροκλήσεις σε καίρια ζητήµατα

Ας µείνουµε πιστοί στο όραµα των αγωνιστών του ‘21και ας ατενίσουµε µε δέος το έπος των αγωνιστών της ΕΟΚΑ την πιο πρόσφατη ένδοξη σελίδαστη µακραίωνη ιστορία µας

Ζήτω η 25η Μαρτίου 1821 Ελεύθερη Κύπρος

H γαλανόλευκη και η Κυπριακή σηµαίανα κυµατίζουν πάντοτε µπροστά

από την Αγγλική Σχολή της Λευκωσίας

ΣΤΑΥΡΟΣ & ΝΙΚΟΣCYPRIAN AUTO SALES & CYPRIAN AUTO BODY

23-01 41st Ave., Long Island City, NY 11101 • (718) 392-4288

Ολοι στην 5η Λεωφόρο

την Κυριακή 26 Aπριλίου 2009

a b

Ζήτω το Εθνος

πιο απαιτητικό επισκέπτη. ΣτιςΣπέτσες λειτουργούν ξενοδοχείαόλων των κατηγοριών και ενοικια-ζόµενα δωµάτια µε όλες τις ανέσεις.Στις ταβέρνες του νησιού θα δοκι-µάσετε εκλεκτές συνταγές, ενώ γιατη νυχτερινή σας διασκέδαση λει-τουργούν µπαράκια µε ελληνικήκαι ξένη µουσική.

Οι Σπέτσες είναι ένα νησί µε µα-κραίωνη ιστορία. Σύµφωναµε τααρχαιολογικά ευρήµατα κατοικεί-ται από την Πρωτοελλαδική εποχή,δηλαδή από το 2300 π.Χ.

Τότε το νησί ονοµάζονταν Πιτυ-ούσα, που σηµαίνει πευκόφυτος.Το όνοµα αυτό το διατήρησε για

3000 χρόνια, δηλαδή µέχρι τη βυ-ζαντινή εποχή. Ο πρώτος οικισµόςτου νησιού πιθανολογείται ότι άκ-µασε στους οµηρικούς χρόνους, κα-τά τους οποίους αποτελούσε το νη-σί τµήµα του βασιλείου του Αργους.

Οι ανασκαφές που έχουν γίνειστο νησί έφεραν στο φως ευρήµαταπου χρονολογούνται από τη Μυκη-ναϊκή εποχή και τη Βυζαντινή.

Στην εποχή της Φραγκοκρατίαςοι Σπέτσες περνούν στην κυριαρχίατων Ενετών, η οποία διάρκεσε απότο 1200 έως το 1460, όπου ξεκίνη-σε η Τούρκικη κατοχή.

Στους Ενετούς χρωστά το νησίκαι το σηµερινό του όνοµα, καθώςαυτοί το ονόµασαν ονόµαζαν Isoladi Spezzie, που σηµαίνει αρωµατο-φόρος νήσος. Λέγεται ότι το όνοµααυτό της το έδωσαν λόγω των πολ-λών αρωµατικών φυτών που φύ-τρωναν στο νησί. Από µια παρά-φραση αυτής της ονοµασίας προέ-κυψε το όνοµα Σπέτσες.

Από τον 17ο αιώνα ο πληθυσµόςτου νησιού άρχισε να αυξάνει κα-θώς έφτασαν στο νησί πρόσφυγεςαπό την Ερµιονίδα και τη Κυνου-ρία. Τότε κτίστηκαν και οι µεσαιω-νικές συνοικίες του νησιού.

Τον 18ο αιώνα το νησί γνωρίζειµεγάλη άνθηση και εξελίσσεται σεναυτική δύναµη της εποχής. Ωςγνωστόν η συµβολή του Σπετσιώτι-κου στόλου υπήρξε καθοριστική γιατην έκβαση της επανάστασης.

Στις αρχές του 20ου αιώνα η οι-κονοµία των Σπετσών δέχτηκεισχυρό πλήγµα. Οι δύο ΠαγκόσµιοιΠόλεµοι είχαν καταστροφικές συ-νέπειες για το νησί.

Η ναυτιλία και το εµπόριο πουέως τότε ανθούσαν πέρασαν µεγά-λη κρίση, η οποία άρχισε να ξεπερ-νιέται µόλις στα µέσα της δεκαετίαςτου ‘50, όπου το νησί άρχισε νααναπτύσσεται και να µετατρέπεταισ’ ένα από τα πρώτα τουριστικά θέ-ρετρα της Ελλάδας, χωρίς όµως ναχάσει τη παραδοσιακή του ταυτό-τητα.

Το σπίτι της Λασκαρίνας Μπουµπουλίνας

Η ιστορία των Σπετσών και η

προσφορά του νησιού στον Εθνικο-απελευθερωτικό αγώνα έχει ταυτι-στεί µε τη µορφή και τη δράση τηςΛασκαρίνας Μπουµπουλίνας. Πρό-κειται για µια γυναίκα σύµβολο πουµε αυταπάρνηση αφιερώθηκε στοναγώνα για τη λευτεριά. Το αρχοντι-κό της καπετάνισσας, όπως τηναποκαλούν οι ντόπιοι, λειτουργείαπό τους απογόνους της ως µου-σείο.

Η επίσκεψη στο σπίτι της Μπου-µπουλίνας, γίνεται µε τη βοήθειαξεναγών, όπου ο επισκέπτης έχειτην ευκαιρία να πληροφορηθεί µεγλαφυρό τρόπο τη ζωή και τη δρά-ση της Μπουµπουλίνας, από τότε

που γεννήθηκε σε µια τούρκικη φυ-λακή, τη µύησή της στη φιλική εται-ρεία, τη δράση της στη διάρκεια τουαγώνα όπου κυριάρχησε στις ναυτι-κές επιχειρήσεις, ως και το άδοξοτέλος της καθώς σκοτώθηκε µέσαστο ίδιο της το σπίτι από ελληνικόβόλι, στη διάρκεια µια οικογενεια-κής διαµάχης.

Εκτός, όµως από τα βιογραφικάστοιχεία της θρυλικής Μπουµπουλί-νας, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρίανα δει και να θαυµάσει το επιβλητι-κό αρχοντικό στο οποίο έζησε. Ηξενάγηση αρχίζει από την όµορφαδιαµορφωµένη αυλή.

Στο εσωτερικό του σπιτιού σώζε-

ται τµήµα της επίπλωσης της καπε-τάνισσας και πολλά κειµήλια τουαγώνα.

Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι τοξυλόγλυπτο Φλωρεντιανό ταβάνιτης µεγάλης σάλας. Στις αίθουσεςτου αρχοντικού-µουσείου ξεχωρί-ζουν οι συλλογές πυροβόλωνόπλων και σπαθιών, οι χειρόγραφεςεπιστολές και οι χάρτες, οι µεταβυ-ζαντινές εικόνες, αλλά και οι υδατο-γραφίες των πλοίων. Επίσης, ταπροσωπικά αντικείµενα της ηρωί-δας κερδίζουν το θαυµασµό τωνεπισκεπτών.



Eκπληρώστε όλα τα όνειρά σας για έναν όµορφο γάµο σ’αυτή την ξεχωριστή σας µέρα

TOWERS ON THE GREENΕκεί που τα όνειρά σας γίνονται πραγµατικότητα

Γάµοι, bridal showers, baby showers, επέτειοι, christenings, επίσηµα δείπνα, επιχειρηµατικέςσυναντήσεις, εταιρικές εκδηλώσεις

Μπορούµε να φιλοξενήσουµε πάρτι 100-350 ατόµων

TToowweerrss oonn tthhee GGrreeeennTToowweerrss oonn tthhee GGrreeeenn 227722--4488 GGrraanndd CCeennttrraall PPkkwwyy,, FFlloorraall PPaarrkk,, NNYY 1111000055 ((551166)) 777755--77771100.. ∑∑ËËÙÙ‹‹ÛÛÙÙÂÂ ÙÙÔÔÓÓ ÎÎ.. ÃÃ¿¿ÚÚ˘ ™™··‚‚››‰‰ËËwwwwww..ttoowweerrssoonntthheeggrreeeenn..ccoomm

Εκεί που η ξεχωριστή σας µέρα «αγκαλιάζεται» απόπροσωπικό επαγγελµατιών µε ενθουσιασµό και ειλικρίνεια.Εαν σχεδιάζετε µια πιο κλειστή εκδήλωση, µια δεξίωση, ή πρόβα δείπνου, ηεξειδικευµένη οµάδα µας catering και µαγειρικής περιµένει να σας εξυπηρετήσει σεόλες τις πτυχές αυτής της µοναδικής σας µέρας.

Απολαύστε την υπέροχη θέα του Towers Country Club

∆ιακεκριµένοι σεφ δηµιουργούν γαστρονοµικά αριστουργήµατα πουθα προσφέρουν απόλαυση στους καλεσµένους σας και η εµπειρία τουςµπορεί να ανταποκριθεί σε οποιοδήπτε στιλ εθνικής κουζίνας.

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΚΥΠΡΙΑΚΑ ΦΑΓΗΤΑ ΕΠΙ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑ

∞∞¡¡∞∞∫∫∞∞§§ÀÀææ∂∂ÙÙ·· ∑∑ËËÙÙ‹‹ÌÌ··ÙÙ·· ÎÎ··ÈÈ ÙÙÈÈ˜ ∂∂ÎÎ‚‚¿¿ÛÛÂÂÈÈ˜

ñ ªÔÚÂ› Ë ÏÂÈÔÓfiÙËÙ· Ó· Î¿ÓÂÈ Ï¿ıÔ˜;ñ ¶Ô˘ ÌÔÚÒ Ó· ‚Úˆ ÙËÓ ∂ÎÎÏËÛ›· ÙÔ˘ £ÂÔ‡ Û‹ÌÂÚ·;ñ ∂›Ó·È Ô £Âfi˜ ¢›Î·ÈÔ˜;ñ ∆È Â›Ó·È Ë ∫fiÏ·ÛË Î·È Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È;ñ E¯ÂÈ Ô £Âfi˜ ¤Ó· ∂È‰ÈÎfi ª‹Ó˘Ì· ÁÈ· ÙÈ˜ Ì¤ÚÂ˜ Ì·˜;Z‹ÙËÛÂ Ù· Ì·ı‹Ì·Ù· ∞¡∞∫∞§À¶∆ø. ¶ÚÔÛÊ¤ÚÔÓÙ·È ¢øƒ∂∞¡

GGrreeeekk VVooiiccee,, BBooxx 6677,, MMaaddeerraa,, CCAA 9933663399 ññ ((886600))774422--55334411wwwwww..ggrreeeekkvvooiiccee..oorrgg email: ggrreeeekkvvooiiccee@@mmaaiill..ccoomm

¢π¢∞°ª∞∆∞ ∞¶√ ∆∏ µπµ§√Î¿ıÂ ¢¢ÂÂ˘ÙÙ¤¤ÚÚ··,, ∆∆ÂÂÙÙ¿¿ÚÚÙÙËË,, ¶¶··ÚÚ··ÛÛÎÎÂÂ˘‹‹,, 77::5555--88::0000 ..ÌÌ..

ÌÂ ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙ‹ ÙÔÓ °ÈÒÚÁÔ ¢È·ÏÂÎÙ¿ÎË (860) 742-5341

WWNNTTNN 11555500 AAMM -- µµ√√™™∆∆√√¡¡∏∏ÛÙËÓ ÂÎÔÌ‹ ÙÔ˘ √Ú¤ÛÙË ¢ËÌËÙÚÈ¿‰Ë

wwwwww..ggrreeeekkvvooiiccee..oorrgg eemmaaiill::ggrreeeekkvvooiiccee@@mmaaiill..ccoomm

ΖΖΗΗΤΤΩΩΖΖΗΗΤΤΩΩηη 2255ηη ΜΜααρρττίίοουυ 11882211ηη 2255ηη ΜΜααρρττίίοουυ 11882211

ttoo aallll mmyy ffrriieennddss && tthhee GGrreeeekk CCoommmmuunniittyy

SENATOR

GGeeoorrggee OOnnoorraattoo12th S.D.

a b

Λόγο της κοντινής τους απόστα-σης από την Αθήνα, από τηνοποία απέχουν µόλις δύο ώρες,αλλά και της τακτικής τους σύν-δεσης µε το λιµάνι του Πειραιά,οι Σπέτσες αποτελούν έναν απότους πιο δηµοφιλείς ταξιδιωτι-κούς προορισµούς Ελλήνων καιξένων επισκεπτών.

Του Παντελή Μπουκάλα

«Το επόµενο έργο (‘Ο Υµνος ειςτην Ελευθερίαν’) είναι ξένο προς ταδηµοτικά τραγούδια της Ελλάδας.Το έγραψε τον περασµένο Μάιο οκύριος ∆. Σoλωµός, νεότατος ποιη-τής, πολυµαθέστατος και προικι-

σµένος µε φαντασία ζωηρή. ... Τοπροσθέσαµε στο τέλος της συλλο-γής του του Κλoντ Φωριέλ για ναπροσφέρουµε στον αναγνώστη τηδυνατότητα να συγκρίνει αυτή τηλαϊκή ποίηση, την τόσο ενδιαφέ-ρουσα για τη φυσική της χάρη καιπρωτοτυπία της, µε την ποίηση των

Ελλήνων που διαµορφώθηκε στοσχολείο των µεγάλων προτύπωντης αρχαιότητας. Τη µετάφρασηοφείλουµε στον κ. Stanislas Julien,γνωστό από την καλαίσθητη µετά-φραση στα γαλλικά του ελληνικούποιήµατος του Κολούθου «’Ελένηςαρπαγή’ και της ‘Ελληνικής Πα-

τριωτικής Λύρας’ του ΖακυνθίουΚάλβου».

Αυτά έγραφε το 1825 ο εκδότηςFirmin Didot (τα αντλώ από το βι-βλίο «Ο ‘Υµνος εις την Ελευθερίαν’του ∆ιονύσιου Σολωµού και οι ξενό-γλωσσες µεταφράσεις του», επιµ.Κατερίνα Τικτοπούλου, Κέντρο Ελ-ληνικής Γλώσσας, 1998), αιτιολο-γώντας την απόφασή του να περι-λάβει στον δεύτερο τόµο των «Ελ-ληνικών ∆ηµοτικών Τραγουδιών»του Φωριέλ το σολωµικό ποίηµα,«το αισθητικό έργο που πρώτο µε-τουσίωσε καλλιτεχνικά το ιστορικόγεγονός σε πνευµατική κατάθεσηκαι λογοτεχνική µαρτυρία» όπως τοχαρακτηρίζει ο Π. ∆. Μαστροδηµή-τρης στο κείµενό του «Η άλωση τηςΤριπολιτσάς στον ‘Υµνον εις τηνΕλευθερίαν’ του ∆ιονύσιου Σολω-µού» (βλ. το βιβλίο του «Επτανη-

σιακά - Μελετήµατα για την επτα-νησιακή λογοτεχνία και κριτική(1960-2005)», εκδ. «Πορεία»,2005).

«O ‘ύµνος στην Ελευθερία’ τουΣολωµού, του δηµοτικού ποιητήτης νέας Ελλάδας, µεταφρασµένοςαπό τον κ. Στανισλάς Ζουλιέν καιπερασµένος στο τέλος του δεύτε-ρου τόµου των ‘∆ηµοτικών Τραγου-διών της Νέας Ελλάδας’ του Φω-ριέλ, είχε τότε γίνει δεκτός µε µεγά-λη ευµένεια από το κοινό», σηµειώ-νει ο Γεώργιος Τερτσέτης στις 9Μαρτίου 1857, σε σύντοµη νεκρο-λογία του για τον ποιητή στο περιο-δικό Le Moniteur Grec.

Εχουµε πολλούς λόγους να πι-στεύουµε ότι η απόφαση του Φερ-µίνου ∆ιδότου να ταιριάξει τη δη-µοτική ποίηση µε τους στίχους του

ανθρώπου που θα γινόταν ο γενάρ-χης της νεοελληνικής ποίησης θακατασυγκινούσε τον Σολωµό, λά-τρη των δηµοτικών τραγουδιών.

«Στη Ζάκυνθο», γράφει ο Μαρί-νος Σιγούρος, «ο Σολωµός καταγί-νεται µελετώντας τα δηµοτικά τρα-γούδια, τον Ερωτόκριτο, τη Βοσκο-πούλα κι άλλα, και τη νύχτα συχνά-ζει σε διάφορες διασκεδάσεις».

Αριστος γνώστης ο Ιάκωβος Πο-λυλάς σηµειώνει στα «Προλεγόµε-νά» του: «Με την αυτοµόρφωτη αυ-τή γλώσσα εσυγγένευε ο ποιητικόςνους του Σολωµού, και αυτός άρχι-σε να τη µελετήσει, άµα επέστρεψεεις την πατρίδα του, ώστε ες ολίγοδιάστηµα καιρού επήρε το πνεύµατης από το στόµα του λαού και απότα εθνικά τραγούδια, τα οποία ήδηεφρόντιζε να συνάξει από τα διάφο-ρα µέρη της Ελλάδος. Ο ενθουσια-

σµένος εκείνος ερευνητής των ποι-ητικών αριστουργηµάτων της αρ-χαιότητας και των νεότερων έκλινεπρόθυµα το αυτί εις τα αυτοσχεδιά-σµατα ενός τυφλού γέροντος, οπούεζούσε εις την Ζάκυνθο µε το τρα-γούδι, εδυνάµωνε µες στην ψυχήτου νέου ποιητή το θάρρος του ειςτο µέλλον του έθνους, όταν ετύχαι-νε ν’ ακούσει από το άτεχνο στόµατου φτωχού Νικολάου στίχους γεν-ναίους καθώς είναι οι εξής, απόµιαν περιγραφή πυρκαϊάς εις τα Ιε-ροσόλυµα: ‘Ο Αγιος Τάφος του Χρι-στού, εκείνος δεν εκάη / εκεί πουβγαίνει τ’ Αγιο Φως άλλη φωτιά δενπάει’».

«Χαίροµαι να παίρνονται για ξε-κίνηµα τα δηµοτικά τραγούδια»,

ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ ΣΑΒΒΑΤΟ 21 - ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΜΑΡΤΙΟΥ 2009 30 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ 25η ΜΑΡΤΙΟΥ 1821

ΠΑΜΜΑΚΕ∆ΟΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ (ΗΠΑ)

Γαλουχηµένοι στις παρακαταθήκες του ’21 και εµπνευσµένοι από το αιώνιο πνεύµα του, αυτό της λευτεριάς, της πατρίδας και της θρησκείας, παραµένουµε

ορθοί και Μακεδνοί στις επάλξεις, για την περιφρούρηση της ιστορικής αλήθειας της Μακεδονίας µας

και των ιερών και οσίων της µητέρας Ελλάδος

ΖΗΤΩ η 25η Μαρτίου 1821

Νίνα Γκατζούλη, Υπατη Πρόεδρος • Στάθης Πηλίδης, Πρόεδρος ΝεολαίαςΤο Υπατο Συµβούλιο • Οι Κυβερνήτες • Οι Προέδροι

Τα τµήµατα και οι Σύλλογοι της ΠαµµακεδονικήςΤο Κέντρο Μακεδονικών Σπουδών • Το Αλεξάνδρειο Ιδρυµα και Αρχηγία 10

YYIIAASSOOUU EESSTTIIAATTOORRIIOOFFIINNEE GGRREEEEKK CCUUIISSIINNEE2003 Emmons Avenue, Brooklyn, NY 11235

∆∆ËËÏÏ..:: ((771188)) 333322--66006644

ºÚ¤ÛÎ· ı·Ï·ÛÛÈÓ¿, ·˚‰¿ÎÈ· Û¯¿Ú· ÌÚÈ fiÏÂ , ÌÔÛ¯·Ú¿ÎÈ Á¿Ï·ÎÙÔ .

√Ï Ó Ù Ó ÂÈ‰ÒÓ Ù· „¿ÚÈ· ÛÙË Û¯¿Ú· ÙÛÈÔ‡ÚÂ , Ï·‚Ú¿ÎÈ·, Û Ó·ÁÚ›‰Â

Ì·ÚÌÔ‡ÓÈ·, Á·Ú›‰ÂÁÏÒÛÛÂ , black sea bass

¢¢ÈÈ··ÏÏ¤¤ÍÍÙÙÂÂ ··fifi ÙÙÔÔ ÌÌÂÂÁÁ¿¿ÏÏÔÔ ÛÛÂÂ ÔÔÈÈÎÎÈÈÏÏ››·· ÌÌÂÂÓÓÔÔ‡‡ ÌÌ··˜

ññ ªªÂÂÁÁ¿¿ÏÏËË ÔÔÈÈÎÎÈÈÏÏ››·· ··fifi ÂÂÏÏÏÏËËÓÓÈÈÎÎ¿¿ ÎÎÚÚ··ÛÛÈÈ¿¿

ññ FFuullll bbaarr ññ ∞∞„„ÔÔÁÁÔÔ ÛÛ¤¤ÚÚ‚‚ÈÈ˜ ññ AAÓÓÔÔÈÈ¯ÙÙ¿¿ ÎÎ··ııËËÌÌÂÂÚÚÈÈÓÓ¿¿

ÁÁÈÈ·· ÌÌÂÂÛÛËËÌÌÂÂÚÚÈÈ··ÓÓfifi ÎÎ··ÈÈ ‚‚ÚÚ··‰‰ÈÈÓÓfifi

™™ÙÙÔÔ SShheeeepphheeaaddbbaayy ··ÔÔÏÏ··‡‡ÛÛÙÙÂÂ ÙÙoo ÁÁÂÂ‡‡ÌÌ·· ‹‹ ÙÙÔÔ ‰‰ÂÂ››ÓÓÔÔ ÛÛ··˜ ÌÌÂÂ ıı¤¤·· ÙÙÔÔ ÏÏÈÈÌÌ··ÓÓ¿¿ÎÎÈÈ ÎÎ··ÈÈ ··ÁÁÓÓ··ÓÓÙÙÂÂ‡‡ÔÔÓÓÙÙ··˜ ÙÙ·· „„··ÚÚÔÔÎÎ¿¿ÈÈÎÎ··

••ÈÈÊÊ››··˜ ÊÊÈÈÏÏ¤¤ÙÙÔÔÛÛÔÔÏÏÔÔÌÌfifi˜,, ÏÏ··ÎÎ››ÁÁ··ÚÚÈÈ‰‰ÔÔ››ÏÏ··ÊÊÔÔ ÌÌ··ÎÎ··ÚÚÔÔÓÓ¿¿‰‰·· ÌÌÂÂ ÁÁ··ÚÚ››‰‰ÂÂ˜

ÎÎÚÚ‡‡·· ÎÎ··ÈÈ ˙ÂÂÛÛÙÙ¿¿ ÌÌÂÂ˙ÂÂ‰‰¿¿ÎÎÈÈ··

fifiÏÏˆÓÓ ÙÙˆÓÓ ÂÂÈÈ‰‰ÒÒÓÓ ÛÛ··ÏÏ¿¿ÙÙÂÂ˜

ÎÎ··ÈÈ ÂÂÏÏÏÏËËÓÓÈÈÎÎ¿¿ ÁÁÏÏ˘ÎÎ¿¿

™™ÂÂÛÛÈÈ··ÏÏÈÈÙÙ¤¤ ÌÌ··˜

∂∂ÏÏ¿¿ÙÙÂÂ,, ıı·· ÂÂÓÓÙÙ ˘ˆÛÛÈÈ··ÛÛÙÙÂÂ››ÙÙÂÂ -- ºº¤¤ÚÚÙÙÂÂ ÎÎ··ÈÈ ÙÙÔÔ˘ ˜ ÊÊ››ÏÏÔÔ˘ ˜ ÛÛ··˜

∆∆·· „„¿¿ÚÚÈÈ·· ÎÎ¿¿ÓÓÔÔ˘ÓÓ ÎÎ··ÏÏfifi ÛÛÙÙËËÓÓ ˘ÁÁÂÂ››··

ΖΗΤΩ Η ΕΠΕΤΕΙΟΣ

ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ

ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ

∏∏ ··››ııÔÔ˘ÛÛ·· ‰‰ÈÈ··ÙÙ››ııÂÂÙÙ··ÈÈ ÁÁÈÈ·· fifiÏÏÂÂ˜ ÙÙÈÈ˜ ÎÎÔÔÈÈÓÓˆÓÓÈÈÎÎ¤¤˜ ÂÂÎÎ‰‰ËËÏÏÒÒÛÛÂÂÈÈ˜

Μετά την Παρέλαση

στην 5η Λεωφόρο

την ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΑΠΡΙΛΙΟΥ

ελάτε να γιορτάσουµε µαζί

Σολωµική ποίηση και δηµοτικά τραγούδια

«Το αισθητικό έργο που πρώτο µετουσίωσε καλλιτεχνικά το ιστορικόγεγονός σε πνευµατική κατάθεση και λογοτεχνική µαρτυρία».



Ευγένιου Ντελακρουά: Η καταστροφή των Ψαρών

έγραφε προς τον Γεώργιο Τερτσέτη οΣολωµός το 1833, «θα ‘θελα, όµως,όποιος µεταχειρίζεται την κλέφτικηγλώσσα, να τη µεταχειρίζεται στηνουσία της και όχι στη µορφή της».

Ο ίδιος «συνεκέντρωνε τραγού-δια από διάφορα µέρη της Ελλά-δος», γράφει ο Εµ. Κ. Χατζηγιακου-µής στο έργο του «Νεοελληνικαί πη-γαί του Σολωµού - Κρητική λογοτε-χνία, δηµώδη µεσαιωνικά κείµενα,δηµοτική ποίησις» (Αθήνα, 1968),απόδειξη δε «αποτελεί τετράδιονπλήρες δηµοτικών τραγουδιών τηςΚύπρου, το οποίον ευρέθη µεταξύτων χειρογράφων του ποιητού».

Ο Χατζηγιακουµής µνηµονεύειεπίσης τη «µαρτυρία του Ιταλού ποι-ητή Regaldi, καθ’ ην ούτος, ταξιδεύ-ων εις Ηπειρον, έχει ήδη εις χείραςτου Μανούσου αντίτυπον της συλλο-γής του Fauriel πλήρες ιδιογράφωνσηµειώσεων του Σολωµού. Το αντί-τυπον τούτο απωλέσθη και παρά ταςέρευνας του καθηγητού Ν.Β. Τωµα-δάκη, δεν ανευρέθη, ουδέ έχοµενπερί τούτου ετέραν µαρτυρίαν.Ωστε, αν και υπό των περισσοτέρωνµελετητών η πληροφορία τουRegaldi γίνεται αποδεκτή, εν τούτοιςεπιβάλλεται κάποια επιφύλαξις».

Ισως -τίποτε δεν απαγορεύειεδώ την υπόθεση- κάποιες από τις«ιδιόγραφες σηµειώσεις» του Σολω-µού να βρίσκονταν πάνω στις σελί-δες της συλλογής του Φωριέλ µε ταδύο δηµοτικά ποιήµατα που αφο-ρούν την άλωση της Τριπολιτσάς,και τα οποία δεν είναι απίθανο νατα είχε ακούσει ο Σολωµός πριν ταδιαβάσει τυπωµένα.

«Αυτά τα δυο τραγούδια αποτε-λούν στο µοναδικό αντίγραφο πουήρθε στα χέρια µου µιαν ενιαίασύνθεση», γράφει στο µικρό εισα-γωγικό του ο Φωριέλ (βλ. την έκδο-ση του Πανεπιστηµίου της Κρήτης,µε επιµέλεια του Αλέξη Πολίτη):«Κρίνοντας από τη διάθεση του ποι-ητή, ο κύριος σκοπός της σύνθεσηςείναι να θρηνήσει τη δυστυχία καιτην αιχµαλωσία του Κιαµίλ-µπεη,που τον συνέλαβαν στην Τριπολι-τσά οι επαναστατηµένοι Ελληνεςτου Μοριά, το 1821.

... Το πρώτο τραγούδι είναι µιααρκετά ζωηρή εικόνα των σπουδαι-ότερων περιστατικών της πολιορ-κίας της Τριπολιτσάς. ... Το άλλοκοµµάτι µπορεί να θεωρηθεί σανθρήνος ή ελεγεία για τις συµφορέςτων Τούρκων του Μοριά γενικώς,και του Κιαµίλ-µπεη ειδικά, κατά τοπρώτο έτος της ελληνικής επανά-στασης. Οι στίχοι έχουν χάρη, καιτο ύφος είναι πολύ παθητικό: έναςβουνίσιος Ελληνας δεν θα ήταν τό-σο ευαίσθητος στις ατυχίες των δε-σποτών του. Εκτός από αυτό όµως,τίποτε άλλο δεν εµποδίζει το τρα-

γούδι να είναι λαϊκό: οι νικητέςτραγουδούν ευχαρίστως τις δυστυ-χίες των νικηµένων».

«Ηταν ηµέρα βροχερή και νύχταχιονισµένη / όταν για την Τριπολι-τσάν κίνησεν ο Κιαµίλης» ακούµεστο πρώτο τραγούδι, την «Αλωσητης Τριπολιτσάς». «Στον ερχοµόντου κι οι Γραικοί επλάκωσαν το κά-στρον / τους Τούρκους έκλεισανστενά, βαρεά τους πολεµούσαν. ...‘Τώρα να ιδείτε’, φώναξε τότ’ ο Κο-λοκοτρώνης, / ‘να ιδείτε ελληνικάσπαθιά και κλέφτικα τουφέκια’, /πώς πολεµούν οι Ελληνες, πώς πε-λεκούν τους Τούρκους». ∆εν είναιεδώ σαν ν’ ακούµε, µαζί µε τον Σο-λωµό, «ξύλα και πελέκια»;

Και πάλι φώναξε ο Κολοκοτρώ-νης: «Μολάτε τα τουφέκια σας, καιβγάλτε τα σπαθιά σας, / βάλετε τηνΤουρκιάν εµπρός, σαν πρόβαταστην µάνδραν». ∆εν είναι εδώ σαννα βλέπουµε «χάµου να πέφτουνεκοµµένα / χέρια, πόδια, κεφαλές, /και παλάσκες και σπαθία / µε ολο-σκόρπιστα µυαλά, / και µε ολόσχι-στα κρανία, / σωθικά λαχταριστά;».

«Τους πήγαν και τους έκλεισανεις την µεγάλην τάµπιαν», συνεχί-ζει το δηµοτικό «απελογάτ’ ο Κεχαϊ-άς προς τον Κολοκοτρώνην ‘Κάµεισνάφι στην Τουρκιά, κόψε, πληνάφ’σε κιόλας. Πόσο µακριά βρισκό-µαστε από το ‘Ω! φθάνει, / φθάνειέως πότε οι σκοτωµοί’»;

Ο Κολοκοτρώνης του δηµοτικού,ο Κολοκοτρώνης των «Αποµνηµο-νευµάτων» και ο Σολωµός του«Υµνου» ερµηνεύουν µε τον ίδιοτρόπο το «πελέκηµα», τον «σκληρό-ψυχο τον τρόπο του πολέµου»: Mετη µνήµη των νεκρών.

Στα «Αποµνηµονεύµατά» του οΓέρος του Μοριά «επαρηγορήθηκεκαι διά τον σκοτωµόν των Τούρ-κων», ενθυµούµενος «πόσοι από τοσόγι του και από το έθνος του εκρε-µάσθησαν».

Στο δηµοτικό, ο αρχικαπετάνιοςαπαντά στον Κεχαγιά, υπαρχηγότου Χουρσίτ πασά που για να υπο-τάξει της επανάσταση είχε µακελέ-ψει τη Βοστίτσα:

«Τι φλυαρείς παλαιό-Τουρκε, τιλες παλαιοµουρτάτη; / Ισνάφι έκα-µες εσύ εις την πικρήν Βοστίτσαν, /όπ’ έσφαξες τ’ αδέρφια µας καιόλους τους δικούς µας;

Και στον «Υµνο», στις στροφέςπου όπως έχει υποδείξει ο Ν. Β. Τω-µαδάκης συγγενεύουν µε την οµη-ρική «Νέκυια», την εντολή της εκδί-κησης και του θανάτου είναι σαν νατη δίνει η «εντάφια συντροφιά»,«ίσκιοι / αναρίθµητοι γυµνοί, / κό-ρες, γέροντες, νεανίσκοι, / βρέφηακόµη εις το βυζί», «όσοι είν’ άδικασφαγµένοι / από τούρκικην οργή».

Μ’ αυτά στο νου γράφει ο Σπυρί-δων Τρικούπης: «Πόσον προσφυήςείναι ο τρόπος, µε τον οποίον ο ποι-ητής επιχειρίζεται να δικαιολογήσητην τόσην σφαγήν εκείνης της τρο-µερής ηµέρας!

Υποθέτει ότι αναρίθµητοι ίσκιοιτων αδικοφονευµένων Ελλήνωναναίβαιναν από τα σπλάγχνα εις τοπρόσωπον της γης, οι οποίοι χορεύ-οντες µέσ’ τα πηκτά αίµατα, βρυχί-ζοντες βραχνά, και µανίζοντες εις τοπλάγι των Ελλήνων έγγιζαν τα στή-θη των πολεµιστών αυτό το έγγισµα

έδιωχνεν από την ελληνικήν καρ-δίαν κάθε αίσθηµα λύπης, και κατ’αυτόν τον τρόπον «...αυξάνει τουπολέµου / ο χορός τροµαχτικά’».

Στο δεύτερο δηµοτικό, η άλωσηέχει συντελεστεί («πήραν τα κά-στρα, πήραν τα, πήραν και τα δερ-βένια») και ο ανώνυµος ποιητής, ο

δήµος, δεξιώνεται και αναδεικνύειτον πόνο των εχθρών: «Κλαίουνστους δρόµους Τούρκισσες, πολλέςεµιροπούλες ... Κλαίουν τ’ αχούριαγι’ άλογα και τα τζαµιά γι’ αγάδες, /κλαίει και η Κιαµίλαινα τον δόλιοντης τον άντρα».

Και µόνη αυτή η δεξίωση, που

όσο ξέρω έχει επαναληφθεί σε κρη-τικό µοιρολόγι για Γερµανούς σκο-τωµένους, αρκεί για να καταδείξειτο ύψος της δηµοτικής ποίησης,ύψος που ο Σολωµός το θεώρησεχωρίς να ζαλιστεί.

Πηγή: «Kαθηµερινή»


Σολωµική ποίηση και δηµοτικά τραγούδιαΣυνέχεια από τη σελίδα 30

«Ο Σολωµός καταγίνεταιµελετώντας τα δηµοτικάτραγούδια, τον Ερωτόκριτο, τη Βοσκοπούλα κι άλλα, και τη νύχτα συχνάζει σε διάφορες διασκεδάσεις»

ΤΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ - ekirikas.com1818 µυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία...

Documents