Иван Лисаев «Чире парăнма

çуралман»

6- м.ш класра чёваш литературипе ирттермелли урок?

Хатĕрлекенĕ Петрова Валентина Николаевначăваш чĕлхипе литературине вĕрентекенĕ

Иван Лисаев пурнăçĕпе пултарулăхĕ.

1939 çулта чÿк уйăхĕн 5 – мĕшĕнче Чăваш респукликинчи Хĕрлĕ чутай раонĕнчи Хирлукасси ялĕнче çуралса ÿснĕ.

Пандиковăри çичĕ класлă шкулта вĕреннĕ. Етĕрнери педогогика училищинче пĕлÿ пухнă. И.Н.Ульянов ячĕпе хисепленекен Чăваш патшалăх

универсичетĕнче историпе филологи факулчетĕнче пĕлÿ илнĕ.

Штанашра, Хĕрлĕ чутай районĕнче физкультура учителĕ пулса ĕçленĕ.

«Çентерÿ çулĕ» ятлă район хаçачĕн сотрудникĕ пулнă.

«Таван Атăл», «Ялав» журналсенче редактор пулса ĕçленĕ.

Иван Лисаев – прозаик, публицист. 12 кĕнеке авторĕ.

Çыравçăн ĕçесем Пурĕ 12 кĕнеке авторĕ.

«Çĕр чĕнет» (1966ç.), «Шанăçа тивĕçлисем», «Чÿречерен хурăн шаккать» (1979ç), «Тивĕç» (1984ç), «Ирт, купăсçă, маларах» (1982ç.), «Халал» (1986 ç.).

Кĕнекисем.

Литература терминĕсемХавха (пафос) – çыравçа хайлаври

ĕçсене, сăнарсене мĕнле шухăш – кăмалпа хакласа çырни.

Повесть – эпикăлла проза жанрĕ, ĕç-пуçсем тĕп герой тавра аталанаççĕ, геройăн шăпи вара темиçе эпизодрах уçăлать.

Сюжет –хайлавра пулса иртекен ĕçсен йĕрки .

Словарь ĕ=ĕ?

Сусăр - больнойШăмă туберкулёзĕ – чир, туберкулёз костейÇĕмĕрле - ШумерляКире пуканĕ - гиряТимĕрçĕ - кузнец

Хайлава вуланине аса илниХайлавра тĕп сăнар кам? Тĕп шухăшне палăртăр? Темине уçса парăрАчана мĕнле суран асаплантарать?Шкула вăл мĕнле çÿрет? Хăйне пулăшнине, хĕрхеннине юратать-и вăл? Витя пурнăçра мĕнле ĕмĕтпе пурăнать? Çак ĕмĕте мĕнле майпа вăл

пурнăçлать?Витя ялан мĕнпе калаçса çÿрет? Ĕмĕтпе калаçма пулать-ши? Ĕмĕчĕ ăна

пулăшать-ши?Кам пулăшнипе тата мĕнле майпа Витя «ура çине» тăчĕ? Алексей

Петрович –врач пирки мĕн калама пултаратă р? Витя хăй çине хăй алă сулнă пулсан мĕн пулнă пулĕччĕ-ши ?Эсир тĕп сăнартан мĕнле тĕслĕх илтĕр ? Сире вăл мĕнле çын пулма

вĕрентет?Эсир хăвăр пурнăçăрта çакăн пек çынсене курнă-и, е пĕлетĕр-и ? Каласа

парăр.

Кластер мелĕпе Витьăна характеристика пани

Витя

Патвар

Чăтăмлă

Мал ĕмĕтл

ĕ Шанчăклă

Ырă кăмăлл

ă

Тÿрĕ чунлă

Ырă кăмăллăЫрă кăмăллă

Синквэйн туни? Япала ячĕ Витя 2 паллă ячĕ Чăтăмлă, хастар3глагол Ĕмĕтленет, тăрăшать, йывăрлăхсене

çĕнтерет Предложени Шанчăка çухатмалла марСиноним (метафора) Телейлĕ

Витя Кулешов сăнарĕ

Тест «Чире парăнма çуралман» повесть тăрăх 1. «Чире пăнма çуралман» хайлава мĕнле жанрпа çырнă ? а) повесть ă) калав б) роман 2. Хайлавра герой мĕнле чирпе чирленĕ? а) шăмă туберкулёзĕ ă) ÿпке чирĕ б) ÿслĕк чирĕ 3. Шкула герой мĕнле çÿренĕ? а) ашшĕ лашапа леçнĕ ă) вĕрентекенсем киле килсе вĕрентнĕ б) хăй тĕллĕн çÿренĕ 4. Юлташĕсем героя мĕне вĕренме сунаççĕ? а) художника ă) спортпа туслă пулма б) алă ĕçĕпе ĕçлеме

5. Кам тĕп сăнара йĕкĕлтет ? а) Таня ă) Роза б) Федя 6. Тĕп сăнар мĕнле майпа утакан пулнă? а) врачсем пулăшнипе ă) физкультура тунипе б) класри ачасем пулăшнипе 7. Шкулти мĕнле вăйăра вăл мала тухать ? а) шашка вăййинче ă) теннис вăййинче б) шахмат вăййинче 8. Ача журнал вуласа камран тĕслĕх илет? а) Алексей Павлов ă) Владимир Иванов б) Сергей Щербаков 9.Çĕмĕрлере кире пуканĕ çĕклесе вăй виçекенсен ăмăртăвĕнче ача миçемĕш вырăна тухать? а) пĕрремĕш ă) иккĕмĕш б) виççĕмĕш 10. Çамрăк ача район центрĕнче çамрăксем валли мĕн уçнă? а) ÿнерçĕсен кружокĕ ă) ташă кружокĕ б) спорт секцийĕ

Хуравсем1. - а)2. – а)3. – б)4. – а)5. – ă)6. – а),ă)7. – б)8. – б)9. – ă)10. – б)

Чăвашсен паллă спортсменĕсемИванова Олимпиада Владимировна

Олимпиадăра Кĕмĕл медаль,

Афина - 2004 çул, 20 км - утса

Андреев Владимир Васильевич

Олимп вăййинче

Сиднейра

Бронза

2000 çул

20 км - утса

Николаева Елена Николаевна

Олимп вăййисенчеКĕмĕл медаль -

Барселона 1992 çул ,10 км- утса

Ылтăн медаль - Атланта 1996 çул - 10 км утса

Универсиада 2013 çул-Хусан

Пĕтĕмлетÿ Ачасем пурнăçра чи хакли –сывлăх.

Ăна мĕн пчĕкрен упрама тăрăшмалла. Пирус туртассинчен, ытти кирлĕ-кирлĕ мар япаласенчен пăрăнса çÿремелле.Спортпа туслă пулмалла. Тĕрĕс çулпа утакан, пурнăçа юратакан - телейлĕ.

«Сывлăх чи хаклă пуянлăх!»