ÿ î Ö ÿö éÖ...
TRANSCRIPT
โครงการออกแบบเครองประดบจากแนวคดสงสมมต
โดย นายวรชย รวบรวมเลศ
วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบเครองประดบ ภาควชาการออกแบบเครองประดบ
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2555
ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร
สำนกหอ
สมดกลาง
โครงการออกแบบเครองประดบจากแนวคดสงสมมต
โดย นายวรชย รวบรวมเลศ
วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบเครองประดบ ภาควชาการออกแบบเครองประดบ
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2555
ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร
สำนกหอ
สมดกลาง
JEWELRY DESIGN PROJECT : THE CONCEPT OF IMAGERY
By Mr. Worachai Roubroumlert
A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Master of Fine Arts Program in Jewelry Design
Department of Jewelry Design Graduate School, Silpakorn University
Academic Year 2012 Copyright of Graduate School, Silpakorn University
สำนกหอ
สมดกลาง
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “ โครงการออกแบบเครองประดบจากแนวคดสงสมมต ” เสนอโดย นายวรชย รวบรวมเลศ เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบเครองประดบ
……........................................................... (ผชวยศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)
คณบดบณฑตวทยาลย วนท..........เดอน.................... พ.ศ...........
อาจารยทปรกษาวทยานพนธ อาจารย ดร.วรวฒน สรเวสมาศ คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ .................................................... ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.สภาว ศรนคราภรณ) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.อภญญา บญประกอบ ) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (อาจารย ดร.วรวฒน สรเวสมาศ) ............/......................../..............
สำนกหอ
สมดกลาง
ง
54157315 : สาขาวชาการออกแบบเครองประดบ ค าส าคญ : การออกแบบเครองประดบ / สงสมมต วรชย รวบรวมเลศ :โครงการออกแบบเครองประดบจากแนวคดสงสมมต. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : อ.ดร.วรวฒน สรเวสมาศ. 78 หนา.
การวจยครงนมวตถประสงคเพอสรางสรรคผลงานเครองประดบทสามารถแสดงใหสงคมรบรถงมมมองของเครองประดบรปแบบใหมทเกดจากลกษณะของสงสมมต เพอสะทอนใหเหนวาเครองประดบเปนเพยงวตถทมนษยสรางขนเทานน เครองมอทใชในการวจย คอ ศกษาและวเคราะหขอมลทตยภม (Secondary Data) ขอมลทตยภมในการศกษาครงนไดแก ขอมลทเกบรวบรวมจากทง บทความ เอกสาร สงพมพ เปนตน จากการศกษาและวเคราะหท าใหเหนถงการเกดสงสมมตทเปนแบบแผน โดยท าการอางองแนวคดดงกลาวจากทฤษฏ สญศาสตร(Semiotic) ซงท าใหเกดแบบแผนทสามารถใชในการคนหารปแบบและวธการสรางสรรคผลงานเครองประดบอกดวย ผลการวจย พบวา จากการศกษาและวเคราะหท าใหสามารถคนหารปแบบและวธการสรางสรรคผลงานทเหมาะสมในการสรางเครองประดบจากแนวคดสงสมมต โดยวธการฉายแสงผานกระจกเงาลงบนรางกายของผสวมใส ซงรปแบบทใชในการสรางสรรคผลงานเครองประดบนน จะใชรปแบบของเครองประดบทผคนทวไปสามารถรบรและเขาใจรวมกนได จากตราสนคาเครองประดบทมชอเสยงและไดรบความนยมจากผคนทวไป
ภาควชาการออกแบบเครองประดบ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา........................................ ปการศกษา 2555 ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ ........................................
สำนกหอ
สมดกลาง
จ
54157315 : MAJOR : JEWELRY DESIGN KEY WORD : JEWELRY DESING / IMAGERY WORACHAI ROUBROUMLERT : JEWELRY DESIGN PROJECT : THE CONCEPT OF IMAGERY. THESIS ADVISOR : VEERAWAT SIRIVESMAS, Ph.D. 78 pp.
The purpose of this research was creating jewelry that can show the social aspects of the new jewelry from the aspect of imaginary to reflect that jewelry was only human to make up it. The research instruments were study and analyze secondary include article, publication, etc. The study and analysis makes imaginary by reference Semiotic theories which patterns can be used to discover patterns and how to create jewelry. The results of this research were study and analysis can search patterns and how to create works appropriately in jewelry design project: the concept of imaginary by projecting light through a mirror into the body. The model of jewelry design takes form of jewelry that people are able to recognize and understanding from renowned brands and popular.
Department of Jewelry Design Graduate School, Silpakorn University
Student's signature ........................................ Academic Year 2012 Thesis Advisor's signature ........................................
สำนกหอ
สมดกลาง
ฉ
กตตกรรมประกาศ
ขาพเจาขอนอบนอมร าลกถงพระคณบดามารดา ผใหก าเนด ญาตพนองและบคคลในชวตของขาพเจา ทคอยสงเสรมและท าใหขาพเจาเกดแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงานศลปนพนธในครงน โดยเฉพาะอยางยง อาจารย ทวศกด มลสวสด และอาจารย ดร.วรวฒน สรเวสมาศ ทเสยสละเวลาใหค าปรกษาและวชาความรแกขาพเจา รวมทงคณาจารยทกทานทประสทธประสาทวชาความรทมสามารถประเมนคาไดตลอดระยะเวลาการศกษาของขาพเจา
ขาพเจาขอใหมมมองและคณคาในการสรางสรรคผลงานครงน เกดประโยชนตอสงคมและเปนสวนทจะชวยในการขยายมมมองและความคดใหแกเพอนมนษยดวย
สำนกหอ
สมดกลาง
ช
สารบญ หนา
บทคดยอภาษาไทย ............................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ .......................................................................................................................... จ กตตกรรมประกาศ ................................................................................................................................ ฉ สารบญภาพ .......................................................................................................................................... ญ บทท 1 บทน า ......................................................................................................................................... 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา ............................................................................ 1 วตถประสงค ...................................................................................................................... 2 ขอบเขตในการวจย ............................................................................................................ 2 ขอบเขตดานเนอหา ............................................................................................................ 2 ขอบเขตดานการออกแบบ ................................................................................................. 3 ปญหาและแนวทางแกไขปญหา ........................................................................................ 3 วธการศกษาและเครองมอทใชในการศกษา ...................................................................... 4 แผนการด าเนนงาน ระยะเวลา ล าดบขนตอนการด าเนนงาน ............................................. 4 ผลทคาดวาจะไดรบ ........................................................................................................... 5 2 วรรณกรรมทเกยวของ ............................................................................................................... 6 ทฤษฎสญศาสตร ............................................................................................................... 7 นยามความหมายของสญศาสตร ................................................................................. 7 Ferdinand De Saussure .............................................................................................. 8 Charles Sanders Peirce .............................................................................................. 9 Roland Barthes ........................................................................................................... 10 ทบทวนวรรณกรรมและบทความทเกยวของกบสงสมมต ..................... ………………… 15 วรรณกรรม : เสนสมมต ............................................................................................ 15 สมมตและจนตนาการ ................................................................................................ 16 การเกดสงสมมต ........................................................................................................ 19
สำนกหอ
สมดกลาง
ซ
บทท หนา เครองประดบ ......................................................................................... ………………… 27 ความหมายของเครองประดบ .................................................................................... 27 บทบาทของเครองประดบ ......................................................................................... 28 3 วธด าเนนการวจย ....................................................................................................................... 35 ขนตอนคนหาแนวทางการสรางสรรค ............................................................................... 36 แนวทางท 1 การสรางสงทเหมอนหรอคลาย ............................................................. 36 แนวทางท 2 การใชแสงและเงา .................................................................................. 40 แนวทางท 3 การสรางทวาง ....................................................................................... 44 แนวทางท 4 การสะทอนผานกระจกเงา ..................................................................... 47 วเคราะหวธการสรางสรรคผลงาน ............................................................................. 48 สรปผลการวเคราะห .................................................................................................. 50 รปแบบในการสรางสรรคผลงาน ....................................................................................... 50 เครองประดบในบทบาทการแสดงสถานภาพ ........................................................... 51 เครองประดบในบทบาทพธกรรมแหงชวต ............................................................... 53 เครองประดบในบทบาทความสวยงาม ...................................................................... 54 เงอนไขในการเลอกรปแบบในการสรางสรรค .......................................................... 56 ขนตอนการทดลอง ............................................................................................................ 59 ขนตอนการเลอกวสด ................................................................................................ 59 การทดลองระยะของแสง ........................................................................................... 63 4 กระบวนการสรางสรรคผลงาน .................................................................................................. 67 ขนตอนการสรางสรรคผลงานเครองประดบ ..................................................................... 67 การรางแบบบนกระจก ...................................................................................................... 68 การขดสารเคลอบปรอท .................................................................................................... 68 ภาพผลงานเครองประดบ 1 ................................................................................................ 69 ภาพผลงานเครองประดบ 2 ................................................................................................ 70 ภาพผลงานเครองประดบ 3 ................................................................................................ 71 ภาพการจดแสดงผลงานเครองประดบ ............................................................................... 72
สำนกหอ
สมดกลาง
ฌ
บทท หนา ภาพผลงานเครองประดบส าเรจ ......................................................................................... 72 5 บทสรป ...................................................................................................................................... 73 ขอเสนอแนะ ...................................................................................................................... 74 ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป ................................................................................ 74 รายการอางอง ....................................................................................................................................... 75 ประวตผวจย ......................................................................................................................................... 78
สำนกหอ
สมดกลาง
ญ
สารบญภาพ ภาพท หนา 1 องคประกอบของสญญะตามแนวคดของ ............................................................................ 8 2 ตวอยางแสดงการเปลยนสถานะขององคประกอบของสญญะ ทสามารถน าไปสการเกดสญญะตวใหมตอไปได ................................................................ 9 3 ตวอยางของสญญะแบบตางๆ............................................................................................... 10 4 สรปทฤษฎสญศาสตร ........................................................................................................... 14 5 วรรณกรรม เสนสมมต ......................................................................................................... 15 6 ธนบตรและภาพใบไม .......................................................................................................... 16 7 การเปรยบเทยบสมมตกบจนตนาการ ................................................................................... 18 8 การเชอมโยงทฤษฎสญศาสตร กบ สงสมมต ....................................................................... 19 9 ผลงานเครองประดบของ Emiko Oye : “The Duchess 2” .................................................... 21 10 ผลงานเครองประดบของ Emiko Oye : Maharajah’s 6th ..................................................... 21 11 ผลงานเครองประดบของ Emiko Oye : Cartier Blanc .......................................................... 22 12 ผลงานศลปะของ Junk Heaps .............................................................................................. 23 13 ผลงานศลปะของ Junk Heaps .............................................................................................. 23 14 ผลงานของ Mark Allyn ........................................................................................................ 24 15 ทวางบวก .............................................................................................................................. 25 16 ทวางลบ ................................................................................................................................ 25 17 การสองกระจกเงา ................................................................................................................ 26 18 การสวมใสเครองประดบผานกระจกเงา ............................................................................... 26 19 ความเกยวของระหวางเครองประดบกบมนษย .................................................................... 28 20 พระมงกฎ เครองประดบส าหรบกษตรย ในสมยอยธยา ทขดพบจากกรพระปรางควดราชบรณะ จ.พระนครศรอยธยา ............................................. 30 21 เครองเพชรของพระราชน..................................................................................................... 30 22 ลกปดทราวด ซงมความเชอ หากวาผใดไดครอบครองลกปดทรารวดจะท าใหผนน ไมตกทกขไดยากแคลวคลาดจากอนตราย ปกปองใหพนจากเดรจฉานวชา ........................ 31 23 เครองประดบทางศาสนา ...................................................................................................... 32
สำนกหอ
สมดกลาง
ฎ
ภาพท หนา 24 การสวมใสเครองประดบในการแตงงานของหญงชาวอนเดย .............................................. 32 25 เครองเพชรของแบรนด Paiget ............................................................................................. 33 26 สรอยคอมรกตฝงเพชรของอลซาเบซ เทยเลอร(Elizabeth Rosemond Taylor) ..................... 33 27 เครองประดบของแบรนด Graff ........................................................................................... 34 28 วสดทผานการสมมต ............................................................................................................ 35 29 วสดทถกสมมตขนมาใหม .................................................................................................... 36 30 เครองประดบตนแบบ ........................................................................................................... 37 31 ขนตอนการสรางผลงานทดลอง ........................................................................................... 37 32 ภาพขนตอนการทดลองการประกอบชนสวนเครองประดบ ................................................ 38 33 การทดลองลกษณะของการเกดเงาจากการขยนดวยปากกา .................................................. 39 34 การทดลองลกษณะของการเกดเงาจากสตกเกอร ................................................................. 40 35 การทดลองเจาะแผนกระดาษเปนชองใหแสงลอดผาน ......................................................... 40 36 การทดลองใชแสงในการตกแตงรางกาย .............................................................................. 41 37 การทดลองใชแสงในพนทสวาง ........................................................................................... 41 38 ขนตอนการทดลองการขดแผนกระจกเงาใหเปนรปแบบเครองประดบ ............................... 42 39 การทดลองการเกดแสงในพนทมดและสวาง ....................................................................... 42 40 การทดลองสรางทวางโดยการตดเสอเปนรปแบบเครองประดบ .......................................... 43 41 การทดลองสรางทวาง โดยมเสอผารองอยอกชนหนง .......................................................... 44 42 การทดลองสรางทวาง โดยใชผารองอกชนหนง ................................................................... 45 43 การสรางเครองประดบบนกระจกเงา .................................................................................... 46 44 เครองประดบเพชรของสมเดจพระราชนวกตอเรยแหงองกฤษ 1 ......................................... 50 45 เครองประดบเพชรของสมเดจพระราชนวกตอเรยแหงองกฤษ 2 ......................................... 51 46 เครองประดบเพชรของสมเดจพระราชนวกตอเรยแหงองกฤษ 3 ......................................... 51 47 เครองประดบแบรนด Piaget ................................................................................................ 52 48 เครองประดบแบรนด Harry Winston .................................................................................. 52 49 เครองประดบแบรนด Graff .................................................................................................. 53 50 เครองประดบแบรนด Bvlgari .............................................................................................. 54
ซ สำนกหอ
สมดกลาง
ฏ
ภาพท หนา 51 เครองประดบแบรนด Graff .................................................................................................. 54 52 เครองประดบแบรนด Harry Winston .................................................................................. 55 53 เครองประดบเพชรของสมเดจพระราชนวกตอเรยแหงองกฤษ 1 ......................................... 56 54 เครองประดบแบรนด Piaget ................................................................................................ 57 55 เครองประดบแบรนด Bvlgari .............................................................................................. 57 56 ขนาดความหนาของกระจกเงา 3 มลลเมตร .......................................................................... 58 57 การท าสโดยปากกา ............................................................................................................... 58 58 การตดแผนใสแบบท 1 ......................................................................................................... 59 59 การตดแผนใสแบบท 2 ......................................................................................................... 59 60 แสงทไดจากการท าสโดยปากกา .......................................................................................... 59 61 หลอด220V – 50W E-27 CDL : SP Electricและแสงทได ................................................... 60 62 หลอด 220-240V – 100W E27 A55 CL: Philips และแสงทได ............................................ 60 63 หลอด 220V – 50W M12503 Halogen: BEC และแสงทได ................................................. 61 64 ไฟฉายหลอด Cree LED Light chip: Ultrafire และแสงทได ............................................... 61 65 ระยะของแสงทก าหนด......................................................................................................... 62 66 การวดระยะแสงท 15 เซนตเมตร .......................................................................................... 62 67 การวดระยะแสงท 20 เซนตเมตร .......................................................................................... 63 68 การวดระยะแสงท 25 เซนตเมตร .......................................................................................... 63 69 การวดระยะแสงท 30 เซนตเมตร .......................................................................................... 64 70 การวดระยะแสงท 35 เซนตเมตร .......................................................................................... 64 71 การวดระยะแสงท 40 เซนตเมตร .......................................................................................... 65 72 การวดระยะแสงจากแผนใส ................................................................................................. 66 73 การวาดลวดลายลงบนดานหลงกระจกเงา ............................................................................ 67 74 การใชมดปลายแหลมขดชนเคลอบปรอท ............................................................................ 67 75 ผลงานเครองประดบ 1 ......................................................................................................... 68 76 ผลงานเครองประดบ 2 ......................................................................................................... 69 77 ผลงานเครองประดบ 3 ......................................................................................................... 70
สำนกหอ
สมดกลาง
ฐ
ภาพท หนา 78 ตวอยางการตดตงผลงานและบรรยากาศในการชมงาน ........................................................ 71 79 ผลงานการสรางสรรค .......................................................................................................... 71
สำนกหอ
สมดกลาง
1
บทท 1
บทน ำ
1. ความเปนมาและความส าคญของปญหา
“เรามโลกเดยวเสมอ เรามมนษยชาตเดยว เรามปาไมเดยวคอของทงโลก แมน าสาย
เดยวคอสายน าของทงโลก เรามมหาสมทรเดยว แผนดนเดยว อากาศเดยว ทองฟาเดยว น าทงหมดก
คอน าเดยวกน วนเวยนไปตามทตาง ๆ อากาศทงหมดกคออากาศเดยวกนไหลเวยนไปตามมมตางๆ
ชวตทงหมดกคอชวตเดยวกน มาจากตนก าเนดเดยวกน ทเหลอเปนเพยงเสนสมมตทเราสราง
ขนมา”1
จากบทความขางตนแสดงใหเหนถงแนวคดทวาบนโลกนเตมไปดวยสงสมมตตางๆท
มนษยเราสรางขน แตส าหรบขาพเจาแลวสงสมมตนนไมไดจ ากดเฉพาะเขตแดนทกนแบงระหวาง
ประเทศ ตามบทความขางตนของผเขยน สงสมมตถกตความแตกตางออกไปในมมมองของขาพเจา
ส าหรบขาพเจาแลวสงสมมตเปรยบเสมอน สงทเราไมสามารถเหนไดจากทางกายภาพ จะสามารถ
เหนไดเพยงตวแทนคาของสงสมมต ซงสงสมมต จะเกดขนจากกลไกความคดและความรสกของ
มนษย สงสมมตเหลานจะไมมคณคาหากขาดมมมองและกลไกทางความคดของเราทเปนคนเลอก
และสรางสงสมมตตางๆขนมา ดงนนสงสมมตจะมอทธพลตอมนษยกตอเมอสงสมมตนนอยใน
ความคดและจตใจของเรา
มนษยไดสรางสงสมมตตางๆขนมา โดยสงสมมตเหลานนตองมความเปนสากล
สามารถเขาใจรวมกนถงคณคาของบางสงบางอยางได สงสมมตท าใหมนษยเกดการวดคณคาของ
มนษยดวยกนเองจากสงทถกสมมตขน เครองประดบถอเปนอกหนงสงสมมต ซงแตเดม
เครองประดบเปนเพยงการประดบตกแตงรางกายเพอความสวยงามเพยงอยางเดยว กเรมแปรเปลยน
ความหมายออกไป เปนการประดบตกแตงทแสดงถงฐานนดรศกดในสงคมของผสวมใส วาเปน
1 วนทร เลยววารณ, เสนสมมต (กรงเทพฯ : 113, 2555), 10.
สำนกหอ
สมดกลาง
2
ระดบชนชนใด2 ท าใหเหนวาทมนษยใหคณคาและความส าคญ โดยใชเครองประดบเปนตวบงบอก
ถงสถานะของผสวมใส บงบอกคณคาของความเปนมนษย จนท าใหมนษยยดตดและหลงไหลอย
กบสงสมมต โดยมเครองประดบเปนตวแทนของเรองราวสมมตดงกลาว
กระแสสงคมเหลานเกดขนอยางตอเนองในปจจบน เครองประดบกลายเปนเครองบง
บอกฐานะและคณคาของผสวมใส ขาพเจาจงเกดแรงบนดาลใจทจะน าเสนอแนวคด “สงสมมต” ท
มนษยสวนใหญใชเครองประดบเปนตวแทนในการบอกฐานะ บอกคณคาของมนษย และยดตดอย
กบสงสมมต โดยขาพเจามความตองการสรางสรรคผลงานเครองประดบทสามารถแสดงใหสงคม
รบรปถงมมมองของเครองประดบรปแบบใหมทเกดจากลกษณะของสงสมมต เพอสะทอนใหเหน
วาเครองประดบเปนเพยงสงสมมตทมนษยสรางขนเทานน
2. วตถประสงค
สรางสรรคผลงานเครองประดบทสามารถแสดงใหสงคมรบรปถงมมมองของ
เครองประดบรปแบบใหมทเกดจากลกษณะของสงสมมต เพอสะทอนใหเหนวาเครองประดบเปน
เพยงสงสมมตทมนษยสรางขนเทานน
3. ขอบเขตในกำรวจย
3.1 ขอบเขตดานเนอหา
3.1.1 ขอบเขตของ “สงสมมต” ส าหรบโครงการนคอ สงทเราไมสามารถเหนได
จากทางกายภาพ จะสามารถเหนไดเพยงตวแทนคาของสงสมมต ซงสงสมมต จะเกดขนจากกลไก
ความคดและความรสกของมนษย สงสมมตเหลานจะไมมคณคาหากขาดมมมองและกลไกทาง
ความคดของเราทเปนคนเลอกและสรางสงสมมตตางๆขนมา โดยในการออกแบบเครองประดบ
2 กรมศลปากร กองพพธภณฑสถานแหงชาต, ถนมพมพำภรณ (กรงเทพฯ :
อมรนทรพรนตงกรพ, 2535), 34.
สำนกหอ
สมดกลาง
3
ครงนจะเนนถงเรองคณคาของสงสมมตทมนษยสรางขน ผานตวแทนของสงสมมตคอ
เครองประดบ ซงตองการชใหเหนวาเครองประดบเปนเพยงสงสมมตทมนษยสรางขนเทานน
3.1.2 ศกษาตวแทนของสงสมมตในรปแบบตางๆ เพอประเมนคณคา ทงจาก
รปแบบของวสด ความเชอ จากการทบทวนวรรณกรรม เพอหาความเปนไปไดในการแสดงออกถง
เครองประดบในฐานะสงสมมต
3.2 ขอบเขตดานการออกแบบ ศกษาและวเคราะหลกษณะของเครองประดบในฐานะ
ตวแทนของสงสมมต ทมความเปนสากล สามารถเขาใจรวมกนได ทงจากความเชอและมมมองทม
ตอเครองประดบ เพอคนหาสญลกษณทสามารถน าไปใชในการออกแบบได
4. ปญหำและแนวทำงกำรแกปญหำ ตำรำงท 1 ปญหำและแนวทำงกำรแกปญหำ
ปญหา แนวทางการแกปญหา
1.4.1 ปญหาทางดานสงคม ในสงคมปจจบนคนตางยดตดอยกบสงสมมมตทไมมอยจรงทางกายภาพจนเกดเปนความหลงไหลในสงสมมตเหลานน
แสดงมมมองสงสมมตของขาพเจา ใหเหนถงการม
อยของสงสมมต การเขาใจและอยรวมกบสงสมมต
ตางๆได
1.4.2 ปญหาทางดานศลปะ มนษยสรางคานยมในการใหคณคาแกเครองประดบ และยดตดกบการใหคณคาสมมตดงกลาว จนลมสนใจถงความงามทางสนทรยภาพและคณคาดานจตใจ
สรางมมมองเกยวกบเครองประดบทสามารถแสดง
ใหเหนไดวาคณคาเครองเปนดบเปนเพยงสงทมนษย
สมมตขนเทานน โดยพยายามถายทอดคณคาดาน
สนทรยภาพและจตใจใหมความส าคญเพมมากขน
สำนกหอ
สมดกลาง
4
5. วธกำรศกษำและเครองมอทใชในกำรศกษำ
5.1 ศกษาและวเคราะหจากการทบทวนวรรณกรรมในลกษณะทเกยวของกบสงสมมต
5.2 ประมวลความคด สรปเนอหาของลกษณะสงสมมตทมความส าคญ เกยวของกบ
เครองประดบ ทสามารถน าไปเปนแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงานได
5.3 ทดลองสรางภาพความคด โดยการวาดภาพหรอลายเสนทเกดจากแรงบนดาลใจ
เพอหารปทรงหรอรปแบบตามตองการ
5.4 สรางผลงานเครองประดบ
5.5 น าเสนอผลงานเขาสการสมมนา เพอผลในการแกปญหาและพฒนาแนวทางการ
สรางสรรค
6. แผนกำรด ำเนนงำน ระยะเวลำ ล ำดบขนตอนของกำรด ำเนนงำน
ตำรำงท 2 แผนกำรด ำเนนงำน ระยะเวลำ ล ำดบขนตอนของกำรด ำเนนงำน
ระยะเวลำ กำรด ำเนนกำร หมำยเหต
พ.ค.-ธ.ค. อธบายแนวความคด น าขอมลมาปรกษาอาจารย
เตรยมเสนอหวขอ
น าเสนอหวขอ
ธ.ค. เสนอหวขอ สรปประเดน หาขอมลเชงลกเกยวกบ
งานทศกษา เพอวเคราะหกระบวนการท างาน
ศกษาคนควา ขอมล จากวรรณกรรม
ม.ค วเคราะหและพฒนาแนวทางในการออกแบบ สรปและวเคราะหขอมล
ก.พ. รวบรวมแนวความคด น าผลการวเคราะหมาเปน
แนวทางในการออกแบบเครองประดบ
ออกแบบเครองประดบ
ม.ค. พฒนาการออกแบบและสรางสรรคผลงาน
เครองประดบ
สรางสรรคผลงาน
เครองประดบ
เม.ย. น าเสนอโครงการวจยและจดสงรปเลม น าเสนอผลงาน
สำนกหอ
สมดกลาง
5
7. ผลทคำดวำจะไดรบ
สามารถสรางสรรคผลงานเครองประดบทแสดงถงมมมองของเครองประดบรปแบบใหมท
เกดจากลกษณะของสงสมมต เพอสะทอนใหเหนวาเครองประดบเปนเพยงสงสมมตทมนษยสราง
ขนเทานน
สำนกหอ
สมดกลาง
6
บทท 2
ทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของ
การศกษาวจยเรองสงสมมตกบเครองประดบรวมสมยในครงน มความตองการทจะน า
ทฤษฎสญศาสตร(Semiology) โดยเชอวาความเขาใจตอสญญะตางๆนนมอทธพลตอการเกด การ
รบร ของสงสมมต ตลอดจนสามารถเชอมโยงสการสรางแบบแผนแนวคดของสงสมมตได ผวจยจง
ไดอาศยกรอบแนวคดจากทฤษฎสญศาสตรมาเปนแนวทางในการศกษาและวเคราะห โดยจะ
น าเสนอดงตอไปน
1. ทฤษฎสญศาสตร
1.1 นยามความหมายของสญศาสตร
1.2 Ferdinand de Saussure
1.3 Charles Sanders Peirce
1.4 Roland Barthes
2. ทบทวนวรรรกรรมและขอมลทเกยวของกบแนวคดสงสมมต
2.1 วรรณกรรม : เสนสมมต
2.2 สมมตและจนตนาการ
2.3 การเกดสงสมมต
3. เครองประดบ
3.1ความหมายของเครองประดบ
3.2 บทบาทของเครองประดบ
สำนกหอ
สมดกลาง
7
1. ทฤษฎสญศาสตร
1.1 นยามความหมายของสญศาสตร
“สญศาสตร” หรอ “สญวทยา” มาจากค าวา Semiotics และ Semiology ซงทงสอง
ค ามาจากรากศพทภาษากรกค าเดยวกน คอ Semeion แปลวา Sign หรอสญญะ
Semiotics เปนค าทนกปรชญาชาวอเมรกน Charles S. Peirce ใชและท าใหเปนท
รจกแพรหลายในวงวชาการในสหรฐอเมรกา สวน Semiology เปนค าทนกภาษาศาสตรชาวสวสผม
ชอเสยงคอ Ferdinand de Saussure ตงขน และเปนทนยมใชในหมนกวชาการชาวยโรป ส าหรบ
ความหมายของสญศาสตรนน Ferdinand de Saussure ไดอธบายถงทฤษฏนวาเปนการศกษาถงวถ
ชวตของสญญะภายในสงคมทสญญะนนถอก าเนดขนมาโดยกลาววา
“เมอขยายความค าวา “วถชวต” ของสญญะใหกวางขวางออกไป กจะหมายความ
ถงการศกษาการก าเนด การเจรญ การแปรเปลยน และการสญสลายของ สญญะตวหนงๆ รวมทง
วเคราะหกฎทอยเบองหลงวถชวตดงกลาว ศาสตรนจงสอนเราใหรวา สญญะประกอบขนมาจาก
อะไรและกฎเกณฑใดทควบคมมน1”
Ferdinand de Saussure และCharles Sanders Peirce เปนผวางรากฐานใหกบทฤษฏ
สญศาสตร ซงทงสองตางท าการศกษาถงความสมพนธโดยพยายามส ารวจระบบของการเกดสญญะ
ถงแมจะมแนวความคดทเหมอนกน แตวธการในการมองรปแบบและลกษณะการท างาน
ของสญญะของทงสองมความแตกตางกนอย คอ Saussure จะใหน าหนกไปทภาษาทใชในการ
สอสารเปนหลก สวน Charles Sanders Peirce นนจะท าความเขาใจระบบเครองหมายอนทไมใช
ภาษา
1 วจ เรองพรวสทธ, “การบรโภคสญญะในการทองเทยวของสงคมไทยรวมสมย”
(วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสอศลปะและการออกแบบสอ
มหาวทยาลย เชยงใหม, 2550, 12.
สำนกหอ
สมดกลาง
8
1.2 Ferdinand de Saussure
ตามแนวคดของ Saussure สญญะ (Sign) ประกอบขนมาจากองคประกอบหลก 2
สวนคอ รปสญญะ (Signifier) ทเราสามารถรบรผานประสาทสมผส เชน เสยงจากค าพดทถกเปลง
ออกมาและผรบสารไดรบร ความหมายสญญะ(Signified) ทเกดขนในใจของผรบสาร
ภาพท 1 องคประกอบของสญญะตามแนวคดแบบ Saussure
Saussure กลาวถงการจดระบบสญญะหรอรหสสญญะวาม 2 ระนาบ คอความสมพนธ
แนวดงหรอกระบวนทศน และความสมพนธแนวระนาบหรอวากยสมพนธ โดยกลาวไวดงน
“ความสมพนธแบบกระบวนทศนของสญญะนเปนความสมพนธแบบเปรยบเทยบ
ความตางบนความเหมอน ความตางท าใหแยกได เลอกได แทนคาไดแตความเหมอนท าใหเกดการ
โยง(association) ระหวางหนวยทถกแยกหรอถกเลอกใชกบหนวยทไมถกเลอก เกดเปน
ความสมพนธแบบโยง (associative relation) ซงเปนวธการสรางความหมายแบบหนงสวน
วากยสมพนธเปนความสมพนธแบบเรยงล าดบกอน-หลง (ในกรณทเปนประโยคหรอเรองเลา) หรอ
แบบจดรวม (กรณทเปนอวจนภาษา) เราสามารถน าสญญะทเลอกออกมาจากกระบวนทศนชดใด
ชดหนงมาจดรวมกบตวอนๆ เกดเปนความหมาย หลกของการวเคราะหแบบนจะใหความส าคญกบ
องคประกอบในระบบความหมาย โดยจะเนนการล าดบขนหรอชวงระยะเวลาของเหตการณหรอ
การปรากฏของสญญะ2”
2 สรตากร สงนอย. “การวเคราะหฉากในละครโทรทศนเรองเสาร5 ของ ฉลอง ภกด
วจตร” (วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต คณะวทยาการจดการ สาขาวชานเทศ
ศาสตร มหาวทยาลยราชภฎเชยงใหม, 2555), 10.
9
อาจพอสรปไดวาการสรางและสอความหมายในแบบ Saussure คอการใชรหสหรอการ
เลอกและรวม สญญะอยางมระบบตามขนบหรอกตกาทชมชน สงคมก าหนดไว ซงจะเกดเปน
ความสมพนธทมความหมาย ความหมายสญญะทถกเลอกเกดจากความหมายของสญญะอนๆทไม
ถกเลอก และความหมายของสญญะทถกจดรวมเกดจากความสมพนธของสญญะหนงๆ กบสญญะ
อนๆ ทมา กอน หลง หรอทปรากฏรวมอยในโครงสรางเดยวกน การเลอกหรอไมเลอกและการจด
รวมจงเปนการประกอบสรางความหมาย ของ Saussure
1.3 Charles Sanders Peirce
Peirce มความคดเหนแตกตางจาก Saussure ในเรององคประกอบของสญญะ ซง
ส าหรบPeirce แลวสญญะเปนรปแบบความสมพนธทเกดขนจาก 3 สวน ไดแก
1.3.1 สอกลางหรอพาหนะทน าความคดไปสผรบ เรยกวา“representamen”
1.3.2 ความคดทแปลไดจากสญญะ เรยกวา “interpretant” คอสวนของความหมาย
1.3.3 วตถอางอง (object หรอ referent) ท representamen สอในฐานะเปนภาพ
ตวแทน ซงอาจเปนสงของหรอสถานการณทมความเกยวโยงมาจากการรบรสอกลางนนๆ
ซงจะเหนวา representamen เทยบไดกบ “รปสญญะ” (Signifier) และ interpretant
จะใกลเคยงกบ “ความหมายสญญะ” (Signified) ของ Saussure แตยงมความแตกตางเพราะ
interpretant จะรวมความหมายทเกดจากสญญะและเกดจากตวผสมผสสญญะนนๆ interpretant
ไมใชตวผแปลสญญะแตเปน “ผล” ของการทสญญะสมผสผใช จงรวมเอาประสบการณของผใชทม
ตอ “ของจรง” (object) เอาไวในความหมายดวย
ภาพท 2 ตวอยางแสดงการเปลยนสถานะขององคประกอบของสญญะทสามารถน าไปส
การเกดสญญะตวใหมตอไป
10
Peirce ไดจดแบงสญญะออกเปน 3 ประเภทตามความสมพนธของสญญะกบของจรงท
ถกแทนท ดงน
1. Icon หรอ “รปเหมอน” เปนเครองหมายทมรปรางลกษณะเหมอน หรอคลายกบ
ของจรง หรอสงทมนบงถงและสามารถเขาใจไดงาย ตวอยางเชนภาพถาย แผนท ปายจราจร
แมกระทงค าพดบางค าทสามารถเลยนเสยงธรรมชาต
2. Index/indices หรอ “ดชน” เปนเครองหมายทมความเชอมโยงแบบเปนเหตเปน
ผลกนซงกนและกน โดยจะสามารถบงชถงสงใดสงหนง ตวอยางเชน เมอเหนควนไฟ ซงจะเปน
เครองบงชวามไฟไหม
3. Symbol หรอ “สญลกษณ” เปนเครองหมายทแสดงถงบางสงบางอยาง ทมความ
เชอมโยงระหวางสญลกษณกบของจรงทมนอางองถงนนไมใชความเชอมโยงกนตามธรรมชาตแต
เปนผลมาจากขอตกลงของระเบยบ แบบแผนของสงคม ซงจะตองอาศยการเรยนร ตวอยางเชน
ภาษา เครองหมายจราจร
ภาพท 3 ตวอยางของสญญะแบบตางๆ
1.4 Roland Barthes
Roland Barthes เปนนกสญวทยาชาวฝรงเศสทมอทธพลอยางมาก ซงเปนนกคดทเรม
น าเอาการวเคราะหแบบสญวทยาไปใชกบวฒนธรรมศกษา แนวคดส าคญของ Barthes ทจะกลาวถง
เกยวของกบความหมายของสญญะ โดยเขาเหนวาความหมายของสญญะนนมอย 2 ระดบ ไดแก
11
1.4.1 Denotation เปนระดบความหมายตรง ทถกสรางขนมาอยางเปนภววสย
(objective) เปนความหมายทผใชเขาใจตามตวอกษร เปนทยอมรบโดยทวไปตามขอตกลงทก าหนด
ขนมา จดอยในลกษณะของการอธบายหรอพรรณนา(descriptive level)
1.4.1.2 Connotation เปนระดบความหมายแฝง ทเกดขนจากการตความโดยอต
วสย (Subjective) ขนอยกบตวบคคล จากประสบการณตางๆ ทไดประสบมาในชวตหรอบรบททาง
สงคมวฒนธรรมหนงๆ
ในผลงานทชอวา “มายาคต” (Mythologies) บารตสไดน าเราไปสความคดเรอง “มายา
คต”(Myth) ซงในชนตนน เราสามารถทจะนยามไดวาหมายถงการสอความหมายดวยคตความเชอ
ทางวฒนธรรมซงถกกลบเกลอนใหเปนทรบรเสมอนวาเปนธรรมชาต
Barthes เรยกกระบวนการในการเปลยนแปลง ลดทอน ปกปด อ าพราง บดเบอนฐานะ
การเปนสญญะของสรรพสงในสงคมใหกลายเปนเรองของธรรมชาต เปนสงปกตธรรมดา หรอเปน
สงทมบทบาทหนาทในเชงใชสอยแคบๆในสงคมวา “กระบวนการสรางมายาคต” และเรยกสงท
เปนผลลพธ ผลผลตของกระบวน การนวา “มายาคต” หรอความคด ความเชอทคนสวนใหญใน
สงคมยอมรบโดยไมตงค าถามและเปนความคดความเชอทสอดรบกบระบบอ านาจทด ารงอยใน
สงคมในขณะนน
ในระดบของภาษา ความหมายจะเกดขนจากการมองคประกอบครบ 3 สวนคอ
1. รปสญญะ
2. ความหมายสญญะ
3. สญญะ
แตในระดบของประสบการณการรบรในชวตประจ าวนนน เราจะมองเหนเพยงสอง
สวน คอ รปสญญะกบความหมายสญญะเทานน ซงเปนผลรวมของรปและความหมายในระดบของ
มายาคต กมลกษณะการท างานในรปแบบ 3 มตเชนกน โดยทสญญะในระดบของภาษาไดกลายไป
เปนรปสญญะของมายาคต ซงหมายถงมนสามารถสอความหมายไดเลยไมจ าเปนตองอาศยการ
รวมตวกนของรปสญญะกบความหมายสญญะอยางในระดบของภาษา ดงท Barthes ไดอธบายทาง
วชาการเกยวกบแนวคดดงกลาวไวดงน
12
“มายาคตเปนระบบสอความหมายซงมลกษณะพเศษตรงทมนกอตวขนบนกระแสการ
สอความหมายทมอยกอนแลว จงถอไดวามายาคตเปนระบบสญญะในระดบทสอง สงทเปนหนวย
สญญะ ในระบบแรกกลายมาเปนเพยงรปสญญะในระบบทสอง ขอย าในทนวา วสดส าหรบสรางวา
ทะแหงมายาคต เชน ภาษา ภาพถาย ภาพวาด โปสเตอร พธกรรม วตถ ไมวาในเบองตนนนจะม
ความแตกตางหลากหลายเพยงใดกตาม แตครนเมอถกจบยดโดยมายาคตแลว กจะถกทอนใหเหลอ
เปนเพยงรปสญญะเพอสอถงสงอนเสมอ3”
ตารางท 3 แสดงความสมพนธระหวางภาษากบมายาคต
โดยสามารถสรปแนวความคด มายาคต วาคอ ความหมายแฝงของสญญะตามขอตกลง
ทางสงคมและวฒนธรรม ซงกระบวนการสรางความหมายแฝงเกดขนเมอตวสญญะอนเปนผลรวม
ของรปและความหมายในระดบแรก อกทงถกน าไปใชเปนรปสญญะใหกบสญญะตวอน โดยมการ
ผกโยงเขากนกบความหมายสญญะใหม กลายเปน ระบบการสรางความหมายชดทสอง
3 โรลองด บารตส, มายาคต Mythologies, พมพครงท 3, แปลโดย วรรณพมล องคศร
สรรพ (กรงเทพฯ : โครงการจดพมพคบไฟ, 2544), 71.
13
จากทฤษฏขางตน พอสรปแนวคดเรองสญวทยาไดวา “สญญะ” คอ สงใดๆทถกสราง
ขนมาจากขอตกลงของสงคมและวฒนธรรมในชมชนนนๆ เพอใชเปนสอในการแสดงความหมาย
อกทงยงเปนตวแทนของวตถจรง ดวยเหตน สญญะจงมเกยวของกบองคประกอบ 3 สวน คอ
1.วตถในโลกจรง ซงเปนตวอางองใหกบสญญะ
2. รปสญญะ ซงเปนสอกลางทใชบรรจความหมาย
3.ความหมายสญญะ ทเปนความเขาใจหรอภาพทเกดขนในใจ
อยางไรกตาม แมวาความหมายของสญญะกไมไดหยดนงอยกบทหรอมความหมายอย
เพยงระดบเดยว จงท าใหสญญะหนงๆ อาจมความหมายไดหลายระดบหลายแงมม และเมอ
วเคราะหในระดบทลกลงไปกจะพบ “มายาคต” ทถกสรางขนมาเพอสอความหมายใหดเปน
ธรรมชาตอยางแนบเนยน เพราะความเคยชนจงท าใหคนในสงคมไมทนสงเกตวามนเปนสง
ประกอบสรางทางวฒนธรรมและไมมการตงค าถามหรอขอสงสยถงทมาทไปของมนจากทกลาวมา
ขางตนท าใหผวจยเขาใจถงแบบแผนของทฤษฏSemiotic อกทงยงสามารถน าแบบแผนนไปปรบใช
ใหเหมาะสมกบการวจยครงนทงในมมมองของเครองประดบและแนวทางทท าใหเกดสงสมมตอก
ดวย โดยผวจยจะท าการสรปแบบแผนของทฤษฏดงกลาวเปนรปแบบของตารางแสดงความ
เชอมโยงดงน
14
ภาพท 4 สรปทฤษฏสญศาสตร
จากการสรปทฤษฎสญศาสตรขางตน ผวจยไดน าผลการคนควาเพอมาวเคราะหถง
แนวความคดสงสมมต โดยจะท าการศกษาทงจากการทบทวนวรรณกรรม บทความ และรปภาพท
เกยวของ ซงจะใชทฤษฎสญศาสตรเปนแนวทางในการวเคราะหแนวความคดดงกลาว โดยจะ
น าเสนอดงตอไปน
Semiotic
Sign
Reference
Experience
Convention
Perception
Signifier
Signified Meaning
Connotation Denotation
Object
Image Word
Sound
Word
Test
Word
15
2. ทบทวนวรรณกรรมและบทความทเกยวของกบสงสมมต
2.1 วรรณกรรม : เสนสมมต4
“...โลกเราเขยนขนดวยเสนสมมต แกรนด แคนยอน เปนของอเมรกา, ภเขาไฟฟจเปน
ของญปน, ภผางามแหงกยหลนเปนของจน, ปาอเมซอนสวนใหญเปนของบราซล, เกรท แบรรเออร
รฟ เปนของออสเตเรย, ปาหวยขาแขงเปนของไทย, น ามนใตดนเปนของประเทศในตะวนออกกลาง
ฯลฯ
หากเราจะไปเยยมชมแกรนดแคนยอน กตองไปเขาควขอวซาทสถานทตอเมรกา เพราะ
อเมรกามสทธขาดเปนเจาของมน หากอยากไปชอชมภเขาไฟฟจกตองไปขออนญาตประเทศญปน
อยากลองปาอเมซอน กตองไปขออณญาตบราซล ฯลฯ
ยอนหลงไปสกหาพนปกอน มนษยคนไหนอยากไปทไหนในโลกกไปไดเลยโดยไม
ตองขออณญาตใคร เพราะเวลานนโลกยงไมมประเทศ ไมมพาสปอรต ไมมวซาคดดกนาประหลาด
จๆโลกกถกกาแบงเขตขดเสนวาสวนนเปนของฉนสวนนนเปนของคณ”
ภาพท 5 วรรณกรรม เสนสมมต
ทมา : เสนสมมต. เขาถงเมอ 21 เมษายน 2556. เขาถงไดจาก http://www.winbookclub.com
2.1.1 วเคราะหวรรณกรรม : เสนสมมต และเชอมโยงสงานเครองประดบ
4 วนทร เลยววารณ, เสนสมมต (กรงเทพฯ : 113, 2555), 10.
16
จากบทความขางตนซงเปนสวนหนงของวรรณกรรมเรองเสนสมมต ทรวมเอา
เรองสนตางๆ ซงเรองราวตางๆนนมแนวความคดทเกยวของกบเสนสมมตมาเลาผานรปแบบของ
ตวอกษร และเปนการตงค าถามถงบทบาทของเสนสมมต ทงระหวางสงคม ระหวางประเทศ คนกบ
คน เชอชาตกบเชอชาต ไปจนถงระหวางความเชอกบความเชอ
วรรณกรรมเลมนพดถงเรองของการจดการ มนษยเปนสงมชวตทชอบจดการ ท า
การแบงและจดกลมทกอยาง โดยไมรวาสงทเราพยายามจดแจงอยนน ความจรงแลวมนคอสงสมมต
ทเราใชเปนขออางในการตกรอบทกสงอยางเทานนเอง แตมนษยกลบยดตดกบสงสมมตเหลานนจน
ไมสามารถแยกออกไดวาสงไหนคอสงทเปนจรงและสงไหนคอสงทเราสมมตขน โดยเสนสมมต
ตางๆทเราสรางขนนน ท าใหเกดปญหาตางๆมากมาย ตามทผเขยนหยบยกมา
เครองประดบกเปนอกหนงสงสมมตเชนกน เรายดตดอยกบคณคาทางกายภาพ
ความหรหรา ความมหนามตาในสงคม ท าใหเราดเหนอกวาคนอนเมอใสเครองประดบทมเพชร
และอญมณล าคา สงคมในปจจบนตดอยกบเครองประดบสมมตเหลาน จนหลงลมคณคาของ
เครองประดบ ซงแททจรงแลวเครองประดบเปนเพยงเครองตกแตงทมรางกายเปนพาหนะ คณคา
หรอความเปนเครองประดบ หาไดสงผลตอการแสดงคณคาในทางอน นอกเหนอจากคณคาในจตใจ
ของผสวมใสเทานน
2.2 สมมตและจนตนาการ
เนองจากการสมมตนนมความใกลเคยงกบจนตนาการผวจยจงมความตองการศกษา
แบบแผนของทงสองสง โดยจะท าการยกตวอยางและวเคราะหสรปผลเพอสามารถน าไปเชอมโยงส
งานเครองประดบได ดงน
2.2.1 สงไหนคอสมมต สงไหนคอจนตนาการ
ภาพท 6 ธนบตรและภาพใบไม
17
จากภาพธนบตรและใบไมขางตน ธนบตรหรอเงนคอสงสมมตทสมนษยสราง
ขนมาเพอใชในการแลกเปลยน ซงความจรงแลว เงนเปนเพยงแผนกระดาษ แตเมอถกมนษยแตง
เตมสรางสรรครปแบบทสามารถเขาใจรวมกนได กระดาษจงเปนตวแทนทถกสมมตเพอยนยนถง
ความเปนจรงของเงนทมอยจรงและสามารถใชแลกเปลยนไดจรงทงในแบบกลมคนและการ
แลกเปลยนแบบสากล
ใบไมคอสงทมอยจรงทกคนสามารถเขาใจรวมกนไดวา สงทเปนรปรางหนาตา
แบบน พนผวแบบน คอ ใบไม เมอมนษยรบรถงใบไมผานประสาทสมผสตางๆของมนษย และเกด
ความคดหรอจนตนาการใหใบไมเปนเงน ใบไมนนจะสามารถเปนเงนจรงๆไดเพยงในความคด ณ
ขณะนน แตไมสามารถน าไปใชเปนเงนจรงๆได เพราะจนตนาการทสรางขนนนไมเปนทยอมรบ
ของสากล แตหากเราสามารถสรางใหใบไมเปนเงนได ใบไมนนกจะสามารถใชในการแลกเปลยน
ไดเชนเดยวกนกบเงน
จากการยกตวอยางขางตนผวจยไดท าการวเคราะหและสรปผลของความแตกตาง
ระหวางสมมตและจนตนาการโดยจะเหนไดวาทงสองเกดขนผานกระบวนการความคดทเราสราง
ขน โดยทงสงสมมตและจนตนาการนนผานกระบวนการคดมาจากพนฐานของความจรงทเปนท
ยอมรบของสากล ซงจะมความแตกตางกนตรงท สงสมมตนนสรางขนจากกรอบแนวคด
วฒนธรรม ทเปนทยอมรบ ผานตวแทนของสงสมมต เพอท าใหเกดความจรง หรอกคอสงสสมตนน
ถกก าหนดขนเพอใหเปนความจรง แตในแงของจนตนาการนน เกดจากการรบรความจรง ผาน
ประสาทสมผสทง 5 แลวเกดมมมองใหมหรอความคดทแตกตางออกไป ท าใหเกดสงทเหนอจรง
หรอเปนสงทแปลกแยกจากความจรง ในขนตอนนสงๆนนยงคงถอวาเปนจนตนาการอย แตหากน า
จนตนาการมาผานกระบวนการสรางใหเกดขนจรงแลว สงนนจะกลายเปนสงสมมต เนองจากอย
บนพนฐานของความจรงในปจจบน สงคมในระดบสากลใหการยอมรบ และเขาใจโดยทวกนแลว
วาสงนนคออะไร ซงกระบวนการสมมตและจนตนาการนนจะมแบบแผนในการเกดดงภาพตอไปน
18
ภาพท 7 การเปรยบเทยบสมมตกบจนตนาการ
19
2.3 การเกดสงสมมต
จากแนวคดขางตนผวจยมความตองการเชอมโยงแบบแผนในการเกดสงสมมตให
มความสอดคลองกบทฤษฎสญศาสตรทผวจยสรปเปนรปแบบไวขางตนดงน
ภาพท 8 การเชอมโยงทฤษฎสญศาสตร กบ การสมมต
20
ในการศกษาวจยครงนผวจยไดก าหนดกรอบของการวจยไวขางตนเดยวกบสงสมมตวา
“สงสมมต คอ สงทเราไมสามารถเหนไดจากทางกายภาพ จะสามารถเหนไดเพยงตวแทนคาของสง
สมมต ซงสงสมมต จะเกดขนจากกลไกความคดและความรสกของมนษย สงสมมตเหลานจะไมม
คณคาหากขาดมมมองและกลไกทางความคดของเราทเปนคนเลอกและสรางสงสมมตตางๆขนมา”
จากแนวคดขางตนของผวจยทมตอสงสมมต ซงสงสมมตจะเกดขนมาจากความคดท
เรามตอตวแทนของสงสมมมต การหารปแบบหรอสงสมมต มความจ าเปนตอการออกแบบ
เครองประดบทจะสามารถแสดงใหสงคมรบรปถงมมมองของเครองประดบรปแบบใหมทเกดจาก
ลกษณะของสงสมมต เพอสะทอนใหเหนวาเครองประดบเปนเพยงสงสมมตทมนษยสรางขน
เทานน ขาพเจาจงมความตองการคนหารปแบบของการรบรสงสมมมต โดยผวจยจะเนนประสาท
สมพสทสามารถรบรไดจากการมองเหน เนองจากการตดสนคณคาหรอความเปนเครองประดบของ
คนในปจจบนนนใหความส าคญกบการมองเหนผานทางสายตาเปนหลก อกทงยงมความสอดคลอง
กบแนวคดขางตน และ มความเปนไปไดทจะสามารถเชอโยงไปสการออกแบบเครองประดบ
ไดมากทสด โดยเบองตนผวจยสรางแบบแผนของการเกดสงสมมตโดยอางองจากตารางสรป
ทฤษฎสญศาสตรและท าการเชอมโยง กอนจะน าแบบแผนทไดมาหารปแบบการเกดสงสมมตโดย
จะน าเสนอดงตอไปน
2.3.1 ความเหมอนหรอคลาย คอการสมมตโดยสรางสงสมมตทมาจากตนแบบ
หรอสงอางอง ใหมลกษณะเหมอนหรอคลายคลงกบวตถตนแบบ ตวอยางเชน “งานเครองประดบ
ของ Emiko Oye ทไดน าตวตอเลโก มาสรางเปนงานเครองประดบ โดยรปแบบทสรางสรรคนนม
ความพยายามสรางชนงานใหมความคลายกบเครองประดบทมชอเสยงตางๆ ไมวาจะเปน Harry
Winston, Cartier, Boucheron หรอแมกระทงเครองประดบราชวงคของ Queen Margherita ศลปนก
ไดน าเสนอมาในมมมองใหม ซงเปนการตงค าถามกบความเปนเครองประดบ5”
5 Christine Dhein, Currently Obsessed With: Emiko Oye, Accessed April 27,
2013, Available from http://www.trenddelacreme.com/2009/01/currently-obsessed-
with-emiko-oye.html
21
ภาพท 9 ผลงานเครองประดบของ Emiko Oye : " The Duchess 2"
ทมา : Christine Dhein, Currently Obsessed With: Emiko Oye, Accessed April 27, 2013,
Available from http://www.trenddelacreme.com/2009/01/currently-obsessed-with-emiko-
oye.html
ภาพท 10 ผลงานเครองประดบของ Emiko Oye : Maharajah's 6th
ทมา : Christine Dhein, Currently Obsessed With: Emiko Oye, Accessed April 27, 2013,
Available from http://www.trenddelacreme.com/2009/01/currently-obsessed-with-emiko-
oye.html
22
ภาพท 11 ผลงานเครองประดบของ Emiko Oye : Cartier Blanc
ทมา : Christine Dhein, Currently Obsessed With: Emiko Oye, Accessed April 27, 2013,
Available from http://www.trenddelacreme.com/2009/01/currently-obsessed-with-emiko-
oye.html
2.3.2 เคาโครง คอการรบรจากการเหนสงทเปนลกษณะของภาพเคาโครงทเกด
จากแสงหรอเงา โดยภาพนนจะเปนการสมมตสงตางๆขนมาจากแสงหรอเงา เชน การเลนของเดกๆ
ทใชมอตนเองท าทาทาง ผานแสงเพอใหเกดเงาเปนรปสตวหรอสงของตางๆลงบนผนง แมกระทง
ผลงานของศลปนเองกความสนใจในการสรางสรรคผลงานศลปะจากแสงและเงา เชน ผลงานของ
Junk Heaps ทน าสงของเหลอใชมาท าใหเกดเงารปแบบตางๆ หรอผลงานของ Mark Allyn ไดสราง
ชดทประดบประดาดวยแสงไฟใหอยในรปแบบของเสอผาและเครองประดบ ซงท าใหเหนวามผคน
และศลปนมากมายแสดงการสมมต ทงในรปแบบของ สงมชวตและสงของตางๆมากมายผาน
รปแบบของแสงและเงา
23
ภาพท 12 ผลงานศลปะของ Junk Heaps
ทมา : Trenton Millar, Nihilistic Optimism Shadow Art is made from Junk Heaps, Accessed
April 30, 2013, Available from http://www.trendhunter.com/trends/nihilistic-optimisn-shadow-
art
ภาพท 13 ผลงานศลปะของ Junk Heaps
ทมา : Karl Fabricius, Incredible Shadow Art Created From Junk, Accessed April 30, 2013,
Available from http://www.environmentalgraffiti.com/featured/incredible-shadow-art-created-
from-junk/
24
ภาพท 14 ผลงานของ Mark Allyn
ทมา : Mark Allyn, Hand Crafted Jacked And Tie Using Light Art And Steel Sculpture,
Accessed April 30, 2013, Available from http://www.allyn.com/lighted/thumb_hand-crafted-
jacked-and-tie-using-light-art-and-steel-sculpture.html
2.3.3 ทวาง คอ ทวางทเกดขนจรงทางกายภาพ มความกวาง ความยาว ความหนา
ความลก ทสมผสไดจรง เชน ประตมากรรม สถาปตยกรรม งานจตกรรม แผนภาพ โดยจะจ าแนก
การเกดทวางไดดงน
1. ทวางบวก (Positive Space)
หมายถง ทวางทเปนรปซงอาจเปนรปรางสองมต หรอรปทรงสามมต
2. ทวางลบ (Negative Space)
หมายถง ทวางทลอมรอบวตถ มลกษณะเปนพนฉากหลง(Back Ground)
3. ทวางทเปนกลาง (Neutral Space)
หมายถง ทวางซงวางเปลาไมมการก าหนดขอบเขต ไดแก ประดาษเปลา
ผาใบเปลา ทวางของผนง หรอทวางในอวกาศ
25
ภาพท 15 ทวางบวก
ภาพท 16 ทวางลบ
จากประเภทของทวางจะเหนไดวา ทวางบวกนนจะเปนเพยงพนหลงของภาพ โดย
จดเดนนนจะอยในสวนประธานของภาพ แตหากเปนทวางในลกษณะลบ ทวางจะกลายเปนจดเดน
อกทงรายละเอยดของภาพยงถกตดออกไป ซงทวางในลกษณะลบนเองจะท าใหเกดการสมมตจาก
การมองเหนไดดกวาทวางลกษณะอนๆ ซงผพบเหนทแตกตางประสบการณอาจจะมองภาพใน
มมมองทแตกตางกนออกไป ท าใหเกดการสมมตในลกษณะเฉพาะของแตละบคคล
2.3.4 การสะทอน คอการสมมตบทบาท ทาทาง การทดลองสวมใสเสอผา และ
เครองประดบผานกระจกเงา ซงการสองกระจกนนท าใหเราสามารถมองเหนตนเองและสามารถ
จดจ าทาทาง รปราง ความสวยงาม คณคาทอยบนรางกายของเราได เมอเราจดจ า ความทรงจ า
เหลานนจะอยกบเราเปนชวงระยะเวลาหนง ท าใหเราไดนกถงภาพเมอเราสองกระจกเงา และภาพ
เหลานเองจะประดบอยในจตใจของเรา
26
ภาพท 17 การสองกระจกเงา
ทมา : lalalullaby, เตอนภยกระจก 2 หนา, เขาถงเมอ 21 เมษายน 2556, เขาถงไดจาก
http://board.postjung.com/552590.html
ภาพท 18 การสวมเครองประดบผานกระจกเงา
ทมา : สสนอารมณ, เขาถงเมอ 21 เมษายน 2556, เขาถงไดจาก
http://www.bloggang.com/viewblog.php?id=bright-sky&group=6
27
3. เครองประดบ
3.1ความหมายของเครองประดบ ความหมายของเครองประดบ มค าอธบายไดหลาย
อยางขนอยกบวตถประสงคของการน าเครองประดบนนๆ ไปใช หรอจดประสงค ทมการ
สรางสรรคเครองประดบนน โดยอาจแบงความหมายได 3 ประการ ดงน
3.1.1 ความหมายโดยทวไป
หมายถง วตถหรอสงของทใชประดบตกแตงรางกายเพอความสวยงาม หรอ
เพอแสดงถงสถานภาพทางสงคม ทงน เครองประดบทใชในแตละพนทยอมแตกตางกน ทงในดาน
รปรางลกษณะ และวสดทใชผลต โดยมปจจยพนฐานมาจากความเชอ ศลปวฒนธรรม รสนยม
ตลอดจนลกษณะทางภมศาสตร และการเมองการปกครองของประเทศหรอดนแดนนนๆ
3.1.2 ความหมายในเชงพาณชย
หมายถง วตถหรอสงของทผหนงผใดผลตขนเพอจ าหนายใหแกผอนส าหรบ
ใชตกแตงรางกาย เครองประดบในกลมน จงมกสรางขนจากวสดทมมลคา หรอมรปลกษณทเปนท
นยมในสมยนนๆ และมกมการผลตเปนจ านวนมาก ในระบบอตสาหกรรม ทท าเปนการคา เพอให
สามารถจ าหนายไดมากขน ทงน รายละเอยดของการสรางสรรคจะแตกตางไปจากเครองประดบใน
กลมอนๆ เชน ตองมการส ารวจความตองการของผบรโภค ความสนใจตอรปแบบ ณ เวลานนๆ
หรอแนวโนมของสมยนยมทมผลตอรสนยม ของผบรโภคในแตละฤดกาล ตลอดจนความ
สะดวกสบายในการสวมใสใชงาน
3.1.3 ความหมายในเชงสรางสรรค และศลปะ
หมายถง วตถหรอสงของทมนษยสรางสรรคขนเพอสวมใสบนรางกาย โดย
มความเกยวของสมพนธตอจตใจ สามารถสรางใหเกดความรสก และอารมณตางๆ ตอผสวมใส
หรอผชม ผสรางสรรคงานเครองประดบในกลมน อาจเรยกวา เปน "ศลปน" ไมใช "ชาง" เนองจาก
มวตถประสงค เพอสอแนวความคดของผสรางสรรคผานชนงานเครองประดบไปสผชม ความ
เกยวของระหวางเครองประดบกบมนษย อาจแสดงไดในแผนภม ดงน
28
ภาพท 19 ความเกยวของระหวางเครองประดบกบมนษย
ทมา : ความเกยวของระหวางเครองประดบกบมนษย, เขาถงเมอ 30 เมษายน 2556, เขาถงไดจาก
http://kanchanapisek.or.th/kp6/New/sub/book/book.php?book
3.2 บทบาทของเครองประดบ
“ความตองการของมนษยทแทจรง ในอนทจะด ารงชพอยในโลกใหไดอยางม
ความสขสบายไดนน กลาววาสงทส าคญทสดคอ ปจจยส อนประกอบดวยอาหาร เครองนงหม ยา
รกษาโรค และทอยอาศย แตเมอมนษยมสงเหลานครบถวนแลว กมไดหมายความวาจะมความพง
พอใจเพยงนแตปรากฎวามความตองการสงสวยงาม เพอน ามาประดบประดารางกายใหสวยงาม
อลงการ กเปนปจจยอกแบบหนงทอยในความตองการของมนษยทกแหงในโลก6”
“ประวตศาสตรเครองประดบเรมตนขนมานานหลายพนป จากการขดพบ
เครองประดบสรอยคอและก าไลทท าจากเปลอกหอยหรอกระดกสตวภายในหลมศพของมนษย
ผชายและผหญงมากมาย ซงนกมานษยวทยาดานวฒนธรรม(Cultural Anthropologists) สนนษฐาน
วาการใชเครองประดบของมนษยโบราณคอวธการเรมแรกทมนษยใชแสดงออกทางดานสงคม เปน
การสรางความสมพนธระหวางตนเองชมชน กบสงแวดลอมอยางมสนทรยภาพ เครองประดบทตด
กบโครงกระดกของคนตายนนสอสารใหเหนถงความส าคญและทมาเพอสกการะอนศกสทธ
6 กรมศลปากร กองพพธภณฑสถานแหงชาต, ถนมพมพาภรณ (กรงเทพฯ :
อมรนทรพรนตงกรป จ ากด, 2535), 33.
29
เครองประดบในชวงระยะเวลาดงกลาว สรางสรรคขนเพอระบถงสถานะภาพของบคคล ต าแหนง
ทางสงคมเครองประดบมกถกฝงลงไปพรอมกบรางของเจาเมอเสยชวตลง)สามารถสะทอนวถชวต
ในการด ารงอยรวมกบธรรมชาต7”
ความส าคญของการออกแบบสรางสรรคเครองประดบของประเทศแถบ
ตะวนออกและตะวนตก “ในชวงศลปะสมยใหม” นนมความคลายคลงกนอยางมาก คตของ
วฒนธรรมแตละถนนนมความตองการในการจดระเบยบเพอพฒนาระบบความคดและระบบชมชน
ของผคนใหเปนอนหนงอนเดยวกน แมการเวลาทยาวนานจกเปลยนความเชอ วธคด หรอรปแบบ
การใชชวต ความเปนสากลวสยของโลกทงสองยงคงมองรางกายเสมอนรางพาหนะและ
เครองประดบมบทบาทหลากหลายดาน ดงจะกลาวตอไปน
3.2.1 สถานภาพ
เครองประดบเปนหนงในเครองมอทจะสกการะสถานภาพไดอยางชดเจน
อกทงมอทธพลจากอภปรชญาทางศาสนาตางๆและการผสมผสานคตแนวคดในรปของความ
ศรทธา เกยวกบเรอง “ภาวะอดมคต” ซงเปนภาวะขามพนไปจากโลกแหงผสสะธรรมดาอนไม
สามารถหยงถง มนษยจงก าหนดฐานนนศกด เพอเหตผลทางดานการสอสารและปกครอง และการ
ดแลสภาพจตใจของสวนรวม อาทความเปนเพศ หวหนาเผา หรอระบบสมมตเทพของราชวงศ
กษตรยหรอเจานายชนสง ดวยวธการก าหนดปรมาณ ขนาด วสด สญลกษณหรอลวดลายภายใน
เครองประดบอนมอาจกาวกายตอกน แมกระทงระเบยบของการจดวางต าแหนงการสวมใส
เครองประดบ
7 สภาว ศรนนครภรณ, วาทกรรมแหงศลปะเครองประดบหลงสมยใหม:กรณศกษา
เกยวกบมตทางสนทรยะ(รปแบบ กระบวนการสรางสรรคแนวทางการน าเสนอ) ของ
เครองประดบสากลยคหลงสมยใหม เพอสรางองคความรในการพฒนาดานความคดของ
นกศกษาและแกนกออกแบบสาขาเครองประดบในประเทศไทย, (กรงเทพฯ : มหาวทยาลย
ศลปากร, 2556, 40.
30
เครองประดบทแสดงถงสถานภาพทางสงคมของผสวมใสน ยงปรากฏให
เหนจาก เครองแตงกายของผแสดงละครหรอนาฏศลป โดยผทเปนตวพระและตวนาง อาจใช
เครองประดบบางอยาง เพอบอกถงการมสถานภาพใดในการแสดง เชน เปน เจานาย ขนนาง
กษตรย รวมทงในการสรางพระพทธรปทรงเครอง ซงเปนพระพทธรปทมเครองประดบของพระ
จกรพรรดราช กแสดงใหเหนถงสถานภาพ ของพระพทธองค ททรงมเชอสายของกษตรยมากอน
ถอเปนการแสดงความยกยอง และเพอใหพระพทธรปมความสงางามมากยงขน
ภาพท 20 พระมงกฎ เครองประดบส าหรบกษตรย ในสมยอยธยา ทขดพบจากกรพระปรางค วดราช
บรณะ จ.พระนครศรอยธยา
ทมา : สารานกรมไทยส าหรบเยาวชน. เขาถงเมอ 30 เมษายน 2556. เขาถงไดจาก
http://kanchanapisek.or.th/kp6/New/pictures34/p34-129.jpg
ภาพท 21 เครองเพชรของพระราชน
ทมา : เปดกร เครองเพชรชนประวตศาสตรราชวงศองกฤษ ฉลองครบรอบ 60 ป การครองราชย
"ควนเอลซาเบธทสอง. เขาถงเมอ 30 เมษายน 2556. เขาถงไดจาก
http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=amuletstory&month=05-
2012&date=13&group=16&gblog=23
31
3.2.2 ความศกดสทธ ความเปนสรมงคล ปองกนภยนตราย และเปาหมายทางไสย
ศาสตร
บทบาทเครองประดบแตเดมนนเกดขนเพอการสกการะความศกดสทธ
ความเปนสรมงคลปองกนภยนตราย และเปาหมายทางไสยศาสตรมากเทาๆกบความตองการในการ
ระบสถานภาพ เพราะมนษยนนเตบโตมาจากความไมร การไมสามารถทจะควบคมธรรมชาตหรอ
การมชวตภายใตความเชอ เนองจากความเชอเรองเครองประดบคอ วตถดบทเรนลบเปนพนฐาน
ของจตใจทมมาตงแตระยะกอนทจะมภาษาพดเสยอก โดยการท าใหมนมความเปนวตถตาม
หลกการทางองคประกอบศลปอนสมผสไดจรงผานภาษา สญลกษณและรปทรง องคประกอบศลป
เหลานถกเชอมโยงใหเขากบวตถดบอกท เพอแสดงเรองราวและภาพลกษณในฐานะผลลพธของ
ทางเลอกโดยความตงใจของมนษย เครองยดเหนยวทางจตใจ รวมถงใหพลงงานแกชวต หรอใน
รปแบบของมรดกทไมมขอโตแยง
ภาพท 22 ลกปดทราวด ซงมความเชอวา หากผใดไดครอบครองลกปดทวารวดจะท าใหผนน แคลว
คลาดจากอนตราย ปกปองใหพนจากเดรจฉานวชา
ทมา : จตพล จนทรประเสรฐ. วตถมงคล: ลกปดทราวดเขาศรวชยสราษฎรธาน. เขาถงเมอ 30
เมษายน 2556. เขาถงไดจาก
http://www.zoonphra.com/amulet/catalog.php?storeno=s032&idp=9930
32
ภาพท 23 เครองประดบทางศาสนา
ทมา : เขาถงเมอ 1พฤษภาคม 2556. เขาถงไดจาก
http://kanchanapisek.or.th/kp6/New/sub/book/book.php?book=34
3.2.3 พธกรรมแหงชวต
บทบาทของเครองประดบในการสกการะพธกรรมแหงชวต เครองประดบ
ก าหนดใหเปนการสอสารรปแบบหนงของขนบธรรมเนยม เครองประดบมกถกใชเปนสญลกษณท
สามารถสะทอนวถชวตแตละชวงชวตของมนษย มหนาทการใชสอยของวตถสนทรยะเพอสอสาร
ใหลกซงถงจตวญญาณของผสวมใส บงบอกแนวความคดเรองกาลเวลา วถชวต และภมปญญา
ตามวฏจกรชวตของมนษย (เกด แก เจบ ตาย) เปรยบเสมอนตวกลางเชอมโยงคณคาแหงชวตท
งดงามของกลมคนแตละวฒนธรรมอนมความแตกตางกน
ภาพท 24 การสวมใสเครองประดบในการแตงงานของหญงชาวอนเดย
33
ภาพท 25 เครองเพชรของแบรนด Paiget
ทมา : Piaget Jewelry. Accessed April 27, 2013 Available from http://www.piaget.com/jewelry
3.2.4 ความสวมงามสวนบคคล
บทบาทแหงเครองประดบทถกสรางสรรคขนเพอแสดงออกถงความงามสวน
บคคล รสนยมทมตอเครองประดบเปนเสมอนหวใจหรอจนตนาการทปลดปลอยความรสกรบร
อาจเปนรปแบบทอยนอกเหนอจากกรอบของขนบธรรมเนยมดงเดม ไมยดตดอยกบความพงพอใจ
ของสงคม เปนการออกแบบสรางสรรคทมเสรภาพ
ภาพท 26 สรอยคอมรกตฝงเพชรของเอลซาเบธ เทยเลอร(Elizabeth Rosemond Taylor)
ทมา : Thairath. ประมวลภาพประมลเครองเพชรเอลซาเบธ เทยเลอรทนครนวยอรก. เขาถงเมอ
27 เมษายน 2556. เขาถงไดจาก
http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=goirish2011&month=12-
2011&date=15&group=20&gblog=33
34
ภาพท 27 เครองประดบของแบรนด Graff
ทมา : Graff Diamonds. Accessed April 27, 2013 Available from
http://www.graffdiamonds.com
35
บทท 3
วธด ำเนนกำรวจย
ในกระบวนการทดลองผลงานของผวจยนน จากทไดท าการศกษาทงทฤษฎสญศาสตร
ทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ วเคราะหขอมลจากแนวคดสงสมมต รวมถงการคนควาหา
ความหมายและบทบาทของเครองประดบ ท าใหผวจยสามารถวเคราะหและสรปผลเพอสามารถหา
รปแบบ ของผลงานและวธการสรางสรรคผลงานได โดยมขนตอนในการสรางสรรคผลงาน
ตามล าดบดงตอไปน
1. ขนตอนคนหาแนวทางการสรางสรรค
1.1 การสรางสงทเหมอนหรอคลาย
1.2 การใชแสงและเงา
1.3 การสรางทวาง
1.4 การสะทอนผานกระจกเงา
2. รปแบบในการสรางสรรคผลงาน
2.1 รปแบบเครองประดบในบทบาทการแสดงสถานภาพ
2.2 รปแบบเครองประดบในบทบาทพธกรรมแหงชวต
2.3 รปแบบเครองประดบในบทบาทความสวยงาม
3. การทดลองวธการสรางสรรคผลงาน
3.1 การทดลองวสด
3.2 การทดลองระยะของแสง
36
1. ขนตอนคนหำแนวทำงกำรสรำงสรรค
จากการศกษาและคนควาแนวทางในการเกดสงสมมต ท าใหเหนถงวธการในการสราง
สงสมมตตามแนวคด โดย ม 4 แนวทางคอ 1.การสรางสงทเหมอนหรอคลาย 2.การใชแสงและเงา 3.
การสรางทวาง 4.การสะทอนผานกระจกเงา โดยจะท าการทดลองสรางผลงานเครองประดบจาก 4
แนวทางดงกลาว ซงจะมรปแบบยอยของแตละแนวทาง โดยมขนตอนของแตละวธดงตอไปน
1.1 แนวทางท 1 การสรางสงทเหมอนหรอคลาย
จากแนวคดในการสรางเครองประดบใหมความใกลเคยงกบรปแบบเครองประดบท
ตองการ ซงจะเนนประสาทสมผสทางการมองเหน ทงจากรปทรง เฉดส การสวมใส ต าแหนง หรอ
แมแตวธในการสรางผลงานเครองประดบ ซงขนตอนในการเลอกวสด จะแบงการเลอกวสด
ออกเปน 2 ประเภท คอ1. วสดทผานการสมมต 2. วสดทถกสมมตขนมาใหม โดยจะมขนตอนใน
การทดลองดงตอไปน
1.1.1 การเลอกวสดทผานการสมมต ซงจะเลอกจากอปกรณทผานการเลนของเดก
ทสมมตบทบาทตางๆใหกบตวเอง เชน ของเลนทใชในการท าอาหาร การแตงหนา หรอการสวม
บทบาทตางๆ ฯลฯ
ภาพท 28 วสดทผานการสมมต
37
1.1.2 การเลอกวสดทถกสมมตขนมาใหมนน จะเลอกจากวสดเหลอใช โดยผวจย
ไดท าการเกบรวบรวมวสดตางๆ ซงจะเลอกจากความเปนไปไดในการน ามาสรางสรรคผลงานและ
ความมรปราง รปทรง เฉดส ใกลเคยงกบรปแบบเครองประดบตนแบบ
ภาพท 29 วสดทถกสมมตขนมาใหม
38
1.1.3 ภาพเครองประดบตนแบบทใชในการทดลองสรางสรรค
ภาพท 30 เครองประดบตนแบบ
1.1.4 น าวสดตางๆมาท าการขดแตงในลกษณะเดยวกบเครองประดบจรง
ภาพท 31 ขนตอนการสรางผลงานทดลอง
39
1.1.5 น าชนสวนทขดแตงเสรจเรยบรอยแลวมาประกอบตามภาพเครองประดบ
ตนแบบ
รปท 32 ภาพขนตอนการทดลองการประกอบชนสวนเครองประดบ
40
1.2 แนวทางท 2 การใชแสงและเงา
สรางเครองประดบจากแสงและเงา โดยใหแสงและเงานนสองผานและตกกระทบ
บนรางกายของผสวมใส โดยมวธตางๆ ดงน
1.2.1 แนวทางท 2 รปแบบท 1
สรางเงาจากการเขยนปากกาบนแผนใส และใชแสงสองใหเกดเงาบนรางกาย
ผสวมใส
ภาพท 33 การทดลองลกษณะของการเกดเงาจากการเขยนดวยปากกา
41
1.2.2 แนวทางท 2 รปแบบท 2
สรางเงาจากสตกเกอร วธการนจะท าใหเกดเงาบนรางกายผสวมใส
ภาพท 34 การทดลองลกษณะของการเกดเงาจากการสตกเกอร
1.2.3 แนวทางท 2 รปแบบท 3
สรางแสงจากแผนกระดาษ โดยเจาะแผนกระดาษเปนชองใหแสงลอดผาน
และลงมาประดบบนรางกายของผสวมใส
ภาพท 35 การทดลองเจาะแผนกระดาษเปนชองใหแสงลอดผาน
42
ภาพท 36 การทดลองใชแสงในการตกแตงรางกาย
ภาพท 37 การทดลองแสงในพนทสวาง
43
1.2.4 แนวทางท 2 รปแบบท 3
การขดแผนกระจกเงาเพอใหแสงลอดผาน โดยจะท าการขดสารปรอท
ดานหลงของกระจกเงาออก เปนรปแบบเครองประดบ ซงในพนททขดออกนนจะกลายเปนกระจก
ใสทสามารถใหแสงผานได และแสงทลอดผานกระจกนนกจะลงไปประดบบนตวผสวมใส อกทงผ
สวมใสยงสามารถเหนตนเองขณะสวมใสเครองประดบไดอกดวย
ภาพท 38 ขนตอนในการทดลองการขดแผนกระจกเงาใหเปนรปแบบเครองประดบ
ภาพท 39 การทดลองการเกดแสงในพนทมดและทสวาง
44
1.3 แนวทางท 3 การสรางทวาง
สรางเครองประดบจากการน าเสอผามาตดใหเกดชองวางเปนรปรางทใกลเคยง
เครองประดบตนแบบ ซงทวางจะท าใหเกดการสมมตของเครองประดบภายในจตใจ โดยมแนวทาง
ดงน
1.3.1 แนวทางท 3 รปแบบท 1
การสรางทวางจนเหนผวหนง โดยท าการตดเสอใหเปนชองวางจนเหน
ผวหนง ตามลกษณะของเครองประดบตนแบบ ซงตวทวางนนจะเปนเสมอนเครองประดบทถก
สวมใสอยในขณะนน
ภาพท 40 การทดลองสรางทวางโดยการตดเสอเปนรปแบบเครองประดบ
45
1.3.2 แนวทางท 3 รปแบบท 2
การสรางทวางโดยมเสอผารองอกหนงชน ซงจะตดเสอเปนชองวาง ใน
รปแบบเครองประดบโดยใสเสอผาดานในเปนเฉดสทตดกน รองอยอกหนงชน เพอสรางความ
แตกตางและเพมสใหกบทวาง
ภาพท 41 การทดลองสรางทวาง โดยมเสอผารองอยอกชนหนง
46
1.3.3 แนวทางท 3 รปแบบท 3
การสรางทวางโดยมผารองอกหนงชน ตดเสอเปนชองวาง โดยใชผาในเฉดส
ทตดกน รองอยอกหนงชน โดยจดใหผาชนในมลกษณะโปรงเพอใหสามารถดงออกมาได ซงจาก
การทดลอง ผาทท าใหโปรงนนไมสามารถดงออกมาไดอยางทคาดเอาไว
ภาพท 42 การทดลองสรางทวางโดยใชผารองอกชนหนง
47
1.4 แนวทางท 4 การสะทอนผานกระจกเงา
สรางเครองประดบบนกระจกเงาโดยใชสตกเกอรทมรปแบบของเครองประดบตด
ลงบนกระจกเงาเพอใหผคนไดสองและท าการสวมใสเครองประดบจากการมองเหน วธการนผสวม
ใสจะไดเหนตนเองขณะสวมใสดวย
ภาพท 43 การสรางเครองประดบบนกระจกเงา
48
1.5 วเคราะหวธการสรางสรรคผลงาน
จากแนวทางในการสรางสรรคทไดกลาวไปขางตนท าใหพบวาสามารถสราง
เครองประดบในลกษณะของสงสมมตไดทงหมด 9 แนวทาง จงตองกาแนวทางการสรางสรรค
ผลงานเครองประดบทเหมาะสมทสด โดยจะพจารณาจาก วธการแสดงงานมความนาสนใจ เกดการ
ตงค าถามตอเครองประดบ และสามารถสะทอนแนวความคดสงสมมตวาเปนสงทไมสามารถจบ
ตองได โดยจะท าการวเคราะหเปนตารางดงน
ตารางท 5 การวเคราะหหาความเหมาะสมในวธการสรางสรรคผลงานเครองประดบ
วธการสรางสรรค รปภาพ ความ
นาสนใจ
เกดการตง
ค าถามกบ
เครองประดบ
ตรงตาม
แนวคดสง
สมมต
1.การสรางสงทเหมอน
หรอคลาย
2.สรางเงาจากการเขยน
ปากกาบนแผนใส
3.สรางเงาจากสตกเกอร
4.สรางแสงจาก
แผนกระดาษ
49
ตารางท 5 การวเคราะหหาความเหมาะสมในวธการสรางสรรคผลงานเครองประดบ(ตอ)
วธการสรางสรรค รปภาพ ความ
นาสนใจ
เกดการตง
ค าถามกบ
เครองประดบ
ตรงตาม
แนวคดสง
สมมต
5.สรางแสงจากการสอง
ขดกระจกเงา
6.การสรางทวางจนเหน
ผวหนง
7.การสรางทวางโดยม
เสอผารองอกหนงชน
8.การสรางทวางโดยใช
ผารองไวหนงชน
9.สรางแสงจากการสอง
ขดกระจกเงา
50
1.6 สรปผลการวเคราะห
จากการทดลองหาวธการในการสรางสรรคผลงานเครองประดบจากแนวคดสง
สมมต ท าใหสามารถไดแนวทางในการสรางสรรคผลงานทงหมด 9 แนวทาง ซงแตละแนวทางม
ความเหมาะสมแตกตางกนไป โดยแนวทางทมความเหมาะสม ทงจากวธการสรางสรรคผลงานท
นาสนใจ การตงค าถามตอผชมงานถงความเปนเครองประดบ และสามารถสะทอนแนวความคดสง
สมมตทไมสามารถจบตองได คอแนวทางท 5. การสรางแสงจากการสองขดกระจกเงา เนองจาก
วธการนเปนการรวมสองแนวความคดเขาไวดวยกน ทงการสรางเครองประดบจากแสงผสมผสาน
กบแนวความคดการสองกระจกเงา ซงจะท าใหผสวมใสนนสามารถมองเหนตนเองผานกระจกเงา
ในขณะทแสงสองกระทบรางกายได ท าใหเกดการสวมใสเครองประดบผานการมองเหนและเกด
ความทรงจ าในชวงเวลาหนงทสวมใสเครองประดบ อกทงเครองประดบในลกษณะของแสงเปน
สสารทไมสามารถจบตองได จะสมผสไดเพยงจากการมองเหนเทานน ซงสามารถสะทอนตรงตาม
แนวความคดสงสมมตทกลาววาขางตนได โดยจะท าการสรางตทมลกษณะคลายตกระจกตดตงกบ
ผนงแบบแขวนลอยจากพน จดอยในต าแหนงทเหมาะสม ใหผชมงานสามารถสวมใสเครองประดบ
ได
2. รปแบบในกำรสรำงสรรคผลงำน
จากขอมลในเรองบทบาทของเครองประดบทไดศกษาจากทกลาวมา ท าใหผวจยม
มมมองในการน ารปแบบของเครองประดบทมชอเสยงและไดรบความสนใจในระดบสากล มา
สรางในลกษณะของเครองประดบจากแนวคดสงสมมต โดยจะท าการสรางใหอยในรปแบบท
ใกลเคยงกบเครองประดบตนแบบ เพอสะทอนใหเหนวา เครองประดบนนเปนเพยงสงสมมตท
มนษยสรางขน ไมวาจะมาจากบทบาทใด ทกอยางทมรปรางหนาตาในลกษณะของอญมณ เพชร
พลอยหรอมเคาโครงใกลเคยงกบเครองประดบ และท าการประดบตกแตงโดยมรางกายเปนพาหนะ
แลว สงนนคอเครองประดบทงสน โดยผวจยไดท าการเลอกบทบาทของเครองประดบในการน ามา
สรางสรรคผลงาน 3 แนวทาง ไดแก 1. สถานภาพ 2.พฑกรรมแหงชวต 3.ความสวยงาม โดยจะท า
การวเคราะหรปแบบดงตอไปน
51
2.1 เครองประดบในบทบาทการแสดงสถานภาพ
เครองประดบในบทบาทของการแสดงสถานภาพ ผวจยมความตองการน ารปแบบ
ของเครองประดบจากราชวงคองกฤษ ซงเปนราชวงคทมชอเสยงและไดรบความสนใจจากผคนทว
โลก โดยผวจยเลอกรปแบบเครองประดบเพชรของสมเดจพระราชนวกตอเรยแหงองกฤษ ซงมอย
มากมาย เปนทจดจ าของคนทวไปไดอกทงยงมมลคามหาศาลอกดวย
ภาพท 44 เครองประดบเพชรของสมเดจพระราชนวกตอเรยแหงองกฤษ 1
ทมา : เปดกร เครองเพชรชนประวตศาสตรราชวงศองกฤษ ฉลองครบรอบ 60 ป การครองราชย
"ควนเอลซาเบธทสอง. เขาถงเมอ 30 เมษายน 2556. เขาถงไดจาก
http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=amuletstory&month=05-
2012&date=13&group=16&gblog=23http://www.petchchompoo.com/article-th-83063
52
ภาพท 45 เครองประดบเพชรของสมเดจพระราชนวกตอเรยแหงองกฤษ 2
ทมา : เปดกร เครองเพชรชนประวตศาสตรราชวงศองกฤษ ฉลองครบรอบ 60 ป การครองราชย
"ควนเอลซาเบธทสอง. เขาถงเมอ 30 เมษายน 2556. เขาถงไดจาก
http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=amuletstory&month=05-
2012&date=13&group=16&gblog=23http://www.petchchompoo.com/article-th-83063
ภาพท 46 เครองประดบเพชรของสมเดจพระราชนวกตอเรยแหงองกฤษ 3
ทมา : เปดกร เครองเพชรชนประวตศาสตรราชวงศองกฤษ ฉลองครบรอบ 60 ป การครองราชย
"ควนเอลซาเบธทสอง. เขาถงเมอ 30 เมษายน 2556. เขาถงไดจาก
http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=amuletstory&month=05-
2012&date=13&group=16&gblog=23http://www.petchchompoo.com/article-th-83063
53
2.2 เครองประดบในบทบาทพธกรรมแหงชวต
เครองในบทบาทพธกรรมแหงชวตในทน ผวจยมความสนใจในพธกรรมการ
แตงงาน ซงเปนพธกรรมททกคนตางใหความส าคญ และเปนพธกรรมทเปยมไปดวยความสข ซง
เครองประดบเพชรถอเปนอกหนงสงทผคนใหความสนใจ ความสวยงามในขณะประดบอยบนตว
เจาสาว โดยผวจยไดเลอกเครองเพชรจากแบรนดทมชอเสยงตางๆ เพอมาหารปแบบทจะสามารถ
น าไปสรางสรรคผลงานได
ภาพท 47 เครองประดบเพชรแบรนด Piaget
ทมา : Piaget Jewelry. Accessed April 27, 2013 Available from http://www.piaget.com/jewelry
ภาพท 48 เครองประดบเพชรแบรนด Harry Winston
ทมา : Harry Winston. Accessed April 27, 2013 Available from
http://www.harrywinston.com
54
ภาพท 49 เครองประดบเพชรแบรนด Graff
ทมา : Graff Diamonds. Accessed April 27, 2013 Available from
http://www.graffdiamonds.com
2.3 เครองประดบในบทบาทความสวยงาม
เครองประดบในบทบาทความสวยงาม จากความเขาใจถงความสวยงามของมนษย
สวนใหญในปจจบนทมตอเครองประดบ เหนวาความสวยงามหรอมลคานนจะขนอยกบวตถดบ
ทมาท าเครองประดบ โดยจะตองเปนวตถดบทมคา เชน เพชร พลอย อญมณตางๆ ซงผวจยน า
แนวคดดงกลาวเพอเปนแนวทางในการคนหารปแบบเครองประดบในบทบาทของความสวยงาม
ซงผวจยจะคนหารปแบบเครองประดบทมชอเสยงจากแบรนดชนน า ทประดบประดาดวยเพชร
และอญมณมคา เพอน ามาสรางสรรคผลงานเครองประดบ
55
ภาพท 50 เครองประดบเพชรแบรนด Bvlgari
ทมา : Thairath. ประมวลภำพประมลเครองเพชรเอลซำเบธ เทยเลอรทนครนวยอรก. เขาถงเมอ
27 เมษายน 2556. เขาถงไดจาก
http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=goirish2011&month=12-
2011&date=15&group=20&gblog=33
ภาพท 51 เครองประดบเพชรแบรนด Graff
ทมา : Graff Diamonds. Accessed April 27, 2013 Available from
http://www.graffdiamonds.com
56
ภาพท 52 เครองประดบแบรนด Harry Winston
ทมา : Harry Winston. Accessed April 27, 2013 Available from
http://www.harrywinston.com
จากบทบาทของเครองประดบขางตน เครองประดบทงสามบทบาทมความ
แตกตางกนตามความส าคญของแตละรปแบบ ซงผวจยมความตองการแสดงแนวคดทวา
เครองประดบไมวาจะอยในบทบาทใด สถานะใด รปทรงใด มลคาเทาไหร ความสวยงามมเพยงไร
แตทายทสดแลว เครองประดบเหลาน เปนเพยงแคสงสมมตทมนษยเปนคนสรางขนเทานน โดยจะ
สรางสรรคผลงานจากการเลอกใชรปแบบเครองประดบทมอยแลวและเปนทจดจ าหรอม
ความส าคญมาถายทอดเปนผลงานการสรางสรรคเครองประดบ จ านวน 3 ชน โดยจะเลอกมาใช
บทบาทละ 1รปแบบ โดยจะท าการทดลองหาความเหมาะสมเพอสรางสรรคผลงานเครองประดบ
ในขนตอนตอไป
2.4 เงอนไขการเลอกรปแบบในการสรางสรรคผลงาน
2.4.1ดานรปแบบ
เนองจากตองการสะทอนใหเหนถงความเปนเครองประดบซงเปนสงสมมต
ตามแนวคดขางตน จงมความตองการน ารปแบบเครองประดบทมอยแลว และเปนทนยมหรอม
ชอเสยง โดยรปแบบของเครองประดบนน จะตองมรปทรงเปนอญมณ เพชร หรอพลอย อกทง
รปทรงจะตองแสดงถงความมมลคาจากรปแบบของเครองประดบนนๆ โดยจะเนนทเครองประดบ
ในต าแหนงของสรอยคอ
57
2.4.2 ดานแนวคด
เครองประดบจะตองสามารถสะทอนใหเหนถงแนวคดสงสมมตได โดยจะ
กอใหเกดมมมองในการตงต าถามตอความเปนเครองประดบ วาเครองประดบสมมตเมอม รปแบบ
มส หรอความสวยงามทใกลเคยง และไดสวมใสบนรางกายของผสวมใสแลวนน เพยงพอหรอไมท
จะเปนเครองประดบ
จากเงอนไขในการเลอกรปแบบเครองประดบขางตนท าใหผวจยสามารถ
เลอกรปแบบของเครองประดบไดดงตอไปน
1. เครองประดบในบทบาทการแสดงสถานภาพ
ภาพท 53 เครองประดบเพชรของสมเดจพระราชนวกตอเรยแหงองกฤษ 1
ทมา :เปดกร เครองเพชรชนประวตศาสตรราชวงศองกฤษ ฉลองครบรอบ 60 ป การครองราชย
"ควนเอลซาเบธทสอง. เขาถงเมอ 30 เมษายน 2556. เขาถงไดจาก
http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=amuletstory&month=05-
2012&date=13&group=16&gblog=23http://www.petchchompoo.com/article-th-83063
58
2. เครองประดบในบทบาทพธกรรมแหงชวต
ภาพท 54 เครองประดบเพชรแบรนด Piaget
ทมา : Piaget Jewelry. Accessed April 27, 2013 Available from http://www.piaget.com/jewelry
3. เครองประดบในบทบาทความสวยงาม
ภาพท 55 เครองประดบเพชรแบรนด Bvlgari
Thairath. ประมวลภำพประมลเครองเพชรเอลซำเบธ เทยเลอรทนครนวยอรก. เขาถงเมอ 27
เมษายน 2556. เขาถงไดจาก
http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=goirish2011&month=12-
2011&date=15&group=20&gblog=33
59
3. ขนตอนการทดลอง
3.1 ขนตอนการเลอกวสด
3.1.1 การเลอกกระจก โดยท าการเลอกซอกระจกเงาจากรานคาทวไป ซงจะม
ขนาดความหนาตงแต 3 มลลเมตร – 10 มลลเมตร ซงจากการทดลองสองแสงผผานกระจกพบวา
กระจกทมขนาดหนา จะท าใหความชดเจนของภาพลดนอยลงเรอยๆ ผวจยจงเลอกใชกระจกเงาทม
ความหนา 3 มลลเมตร
ภาพท 56 ขนาดความหนาของกระจกเงา 3 มลลเมตร
3.1.2 การท าสบนกระจก
1. การท าสโดยใชปากกาส
ภาพท 57 การท าสโดยปากกาส
60
2. การท าสโดยตดแผนใส
ภาพท 58 การตดกระกาษแกวสแบบท 1
ภาพท 59 การตดแผนใสแบบท 2
จากการทดลองท าส ท าใหพบวาการท าสจากปากกาสนน มความชดเจนและใหความ
คมชดไดมากกวาวธการอน
ภาพท 60 แสงทไดจากการท าสโดยปากกา
61
3.1.3 การเลอกประเภทของไฟในการสรางแสง
โดยจะท าการเลอกหลอดไฟทใหแสงแตละรปแบบเพอหาความเหมาะสมใน
การสรางสรรคผลงานดงน
1. หลอด 220V – 50W E-27 CDL : SP Electric
ภาพท 61 หลอด220V – 50W E-27 CDL : SP Electricและแสงทได
2.หลอด 220-240V – 100W E27 A55 CL: Philips
ภาพท 62 หลอด 220-240V – 100W E27 A55 CL: Philips และแสงทได
62
3. หลอด 220V – 50W M12503 Halogen: BEC
ภาพท 63 หลอด 220V – 50W M12503 Halogen: BEC และแสงทได
4. ไฟฉายหลอด Cree LED Light chip: Ultrafire
ภาพท 64 ไฟฉายหลอด Cree LED Light chip: Ultrafire และแสงทได
จากการทดสอบฉายไฟจากหลอดในลกษณะตางๆ ท าใหพบวาแสงทไดจาก
ไฟฉายหลอด Cree LED Light chip: Ultrafire มความคมชดของภาพมากทสด และเมอตอเขากบ
ไฟฟา หลอดชนดนจะไมความรอนเหมอนหลอดชนดอนๆ
63
3.2 การทดลองระยะของแสง
เนองจากระยะของแสงมผลตอรปแบบและความชดเจนของแสงทตกกระทบ
ผวจยจงมความจ าเปนทจะตองหาระยะทเหมาะสมเพอน ามาใชสรางสรคผลงาน โดยจะท าการวด
ระยะจากจดก าเนดแสง ถงกระจก ทมความระยะหางแตกตางกนดงตอไปน
ภาพท 65 ระยะของแสงทก าหนด
3.2.1 ระยะจากจดก าเนดแสง ถงกระจก 15 เซนตเมตร
ภาพท 66 การวดระยะแสงท 15 เซนตเมตร
64
3.2.2 ระยะจากจดก าเนดแสง ถงกระจก 20 เซนตเมตร
ภาพท 67 การวดระยะแสงท 20 เซนตเมตร
3.2.3 ระยะจากจดก าเนดแสง ถงกระจก 25 เซนตเมตร
ภาพท 68 การวดระยะแสงท 25 เซนตเมตร
65
3.2.4 ระยะจากจดก าเนดแสง ถงกระจก 30 เซนตเมตร
ภาพท 69 การวดระยะแสงท 30 เซนตเมตร
3.2.5 ระยะจากจดก าเนดแสง ถงกระจก 35 เซนตเมตร
ภาพท 70 การวดระยะแสงท 35 เซนตเมตร
66
3.2.6 ระยะจากจดก าเนดแสง ถงกระจก 40 เซนตเมตร
ภาพท 71 การวดระยะแสงท 40 เซนตเมตร
จากการทดลองหาระยะแสงทเหมาะสม ท าใหพบวาชวงระยะหางของแสงทเหมาะสม
จะอยระหวาง 20-30 เซนตเมตร ถาระยะแสงใกลมากเกนไปจะท าใหลวดลายทไดมความสวางมาก
เกนไปและจะท าใหเกดภาพเบลอ แตถาไกลเกนระยะ 30 เซนตเมตร แสงทไดจะคอยๆจางลง และ
เกดภาพซอนขน โดยจะน าระยะแสงทเหมาะสมนไปสรางสรรคเปนผลงานเครองประดบตอไป
67
บทท 4
กระบวนการสรางสรรคผลงาน
กระบวนการสรางสรรคผลงานเครองประดบในครงน ไดมการใหความส าคญกบการ
สรางรปแบบจากเครองประดบทหยบยกมาจากรปแบบของแตละบทบาท โดยจะก าหนดใหชด
ผลงานเครองประดบทงหมดม 3 ชน ซงแตละชนจะแสดงรปแบบทแตกตางกน ทงขนาด รปทรง ส
โดยดจากความเหมาะสมของรปแบบ ซงลกษณะการแสดงงาน จะแสดงโดยใหผคนทชมงานนนมา
สองทกระจกเงา โดยระยะของแสงทสองออกมาจะขนอยกบประสบการณของแตละคนทจะมความ
ตองการระยะมากหรอนอยเพยงใด อกทงยงตองการใหผพบเหนตงค าถามวาสงทมรปแบบใกลเคยง
มสสน มขนาดทใหญโต และสงทผชมงานรบรไดนนจะเปนเพยงการมองเหนและจะสามารถสวม
ใสไดจากความทรงจ าและจตใจเทานน อกทงยงไมสามารถจบตองได เพอทจะแสดงแนวคดวา
เครองประดบคอสงสมมตทคนเราสรางขนเทานน และยงเปนการตงค าถามตอผสวมใสวา สงทผชม
งานสวมใสอยนนเปนเครองประดบหรอไม โดยจะมกระบวนการสรางสรรคผลงานจากรปแบบท
เลอกใช จะมขนตอนดงตอไปน
1. ขนตอนการสรางสรรคผลงานเครองประดบ
การก าหนดขนาดนนจะท าการวดจากการวาดลงบนแผนใสและวดระยะจากแสง
เพอใหไดขนาดแสงตรงตามทตองการ
ภาพท 72 การวดระยะแสงจากแผนใส
68
2. การรางแบบบนกระจก
น ากระจกมาวาดลวดลายเครองประดบใหมสดสวนเทากบทรางไวทแผนใสลงบน
ดานหลงของกระจกเงา โดยใชปากกา Permanent เพอไมใหในขณะทท าการขดนน แบบรางจะไม
ลบออกไดงาย
ภาพท 73 การวาดลวดลายลงบนดานหลงกระจกเงา
3. การขดสารเคลอบปรอท
ใชมดปลายแหลมขดผวเคลอบปรอทและผวปรอทตามลวดลายทวาดไว โดยให
สามารถเหนทะลอกดานหนงได
ภาพท 74 การใชมดปลายแหลมขดชนเคลอบปรอท
69
4. ภาพผลงานเครองประดบ 1
ภาพท 75 ผลงานเครองประดบ 1
70
5. ภาพผลงานเครองประดบ 2
ภาพท 76 ผลงานเครองประดบ 2
71
6. ภาพผลงานเครองประดบ 3
ภาพท 77 ผลงานเครองประดบ 3
72
8. ภาพการจดแสดงผลงานเครองประดบ
แสดงผลงานโดยการสรางผนงขนมาเพอใหสามารถใสตกระจกเงาได โดยจะท าให
ผชมเกดความรสกใกลเคยงกบการสองกระจกจากผนงมากทสด
ภาพท 78 ตวอยางการตดตงผลงานและบรรยากาศในการชมงาน
9. ภาพผลงานเครองประดบส าเรจ
ภาพท 79 ผลงานการสรางสรรค
73
บทท 5
บทสรป
จากการศกษาและคนควาเพอน ามาเปนบทสรปของการสรางสรรคผลงานศลปนพนธ
จากแนวความคด “สงสมมต” ทมวตถประสงคในการสรางสรรคผลงานเครองประดบในการแสดง
แนวคดดงกลาวผานมมมองของเครองประดบ เพอใหสงคมรบรถงมมมองในการสรางสรรค
เครองประดบรปแบบใหมทเกดจากลกษณะของสงสมมต สการสะทอนเรองราวของสงสมมต ท
ผวจยท าการทดลองหาความเหมาะสมและสอดคลองกบแนวคด เพอใหเหนวาเครองประดบนนเปน
เพยงสงสมมตทมนษยสรางขนเทานน
ในดานกระบวนการสรางสรรคผวจยไดศกษา วเคราะหและคนหาการสรางสรรค
ผลงานเครองประดบรปแบบใหม ซงท าใหไดผลสรปทเหมาะสมตอแนวคดสงสมมต โดยการลอก
ใชเครองประดบทสะทอนผานรปแบบของแสงจากรปแบบของเครองประดบทไดรบความนยมและ
สามารถเขาใจไดถงลกษณะของเครองประดบ ซงจะสามารถสวมใสไดจากการมองสะทอนตนเอง
ในกระจกเงา ท าใหเกดการสวมใสเครองประดบจากความคด และยงสามารถน าสงสมมตทไม
สามารถจบตองไดเขาไปประดบในจตใจของผสวมใส อกทงขาพเจายงปราถนาทจะใหผลงานการ
สรางสรรคครงนเกดการตงค าถามและมองยอนกบไปถงรปแบบเครองประดบทเรายงคงยดตดอย
ในปจจบนน
นอกเหนอสงอนใด ผวจยหวงวาการสรางสรรคผลงานเครองประดบทไดผาน
กระบวนการคด วเคราะหและศกษา ครงนจะเปนการจดประกายในการสรางสรรคผลงาน
เครองประดบรปแบบใหมๆ ใหกบวงการเครองประดบไทย และมพฒนาการทดยงขนตอไปในภาย
ภาคหนา
สำนกหอ
สมดกลาง
74
ขอเสนอแนะ
จากผลการวจย สรางสรรคผลงานเครองประดบทสามารถแสดงใหสงคมรบรปถง
มมมองของเครองประดบรปแบบใหมทเกดจากลกษณะของสงสมมต ผวจยมขอเสนอแนะดงน
จากการเชอมโยงเรองราวของรปแบบบเครองประดบทน ามาใชในการสรางสรรค
ผลงานเครองประดบนนยงไมสามารถระบรปแบบหรอความเปนมาไดชดเจน ท าใหรปแบบในการ
สรางสรรคผลงานนนยงไมมเหตผลทหนกแนนพอในการน ามาใชสรางสรรค ซงจะท าใหการ
แสดงออกของรปแบบดงกลาวไมเพยงพอตอการสะทอนแนวความคดสงสมมตทมตอ
เครองประดบได อกทงในเรองของการจดแสดง เนองจากมพนทในการจดแสดงทจ ากดและไม
สามารถควบคมความมดของพนทได จงท าใหการสะทอนแนวความคดนนยงไมชดเจน เพราะการ
สรางสรรคผลงานครงนตองสามารถควบคมบรรยากาศโดยรอบ ซงจะสงผลอยางมากตอการเขาใจ
ถงแนวความคดทผวจยตองการสะทอนออกมา
ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป
1. เพอการเชอมโยงเรองราวระหวางรปแบบและแนวคดทชดเจน ควรก าหนดหรอ
เลอกใชรปแบบเครองประดบทใกลตวและสามารถเทยบเคยงกบลกษณะของจรงได อกทงสามารถ
น าเครองประดบตนแบบมาใชรวมกบงาน ใหผคนเหนถงความแตกตางหรอเกดมมมองทเกยวของ
กบงานไดงายขน
2. บรรยากาศถอเปนอกหนงสวนส าคญทจะท าใหแนวคดในการสรางสรรคผลงาน
เครองประดบครงนมความนาสนใจมากขน จงควรมการวเคราะหรปแบบการจดแสดงงาน ทง การ
จดแตงสถานท แสงไฟ หรอแมกระทงการขนตอนในการชมงานทอาจจะมล าดบกอนและหลงเพอ
แสดงแนวคดเปนล าดบขนตอน ซงจะท าใหผชมผลงานมความเขาใจตอแนวคดในการสรางสรรค
ผลงานเครองประดบครงนมากขน
สำนกหอ
สมดกลาง
75
รายการอางอง
กรมศลปากร กองพพธภณฑสถานแหงชาต. ถนมพมพาภรณ. กรงเทพฯ : อมรนทรพรนตงกรป
จ ากด, 2535.
ความเกยวของระหวางเครองประดบกบมนษย. เขาถงเมอ 30 เมษายน 2556. เขาถงไดจาก
http://kanchanapisek.or.th/kp6/New/sub/book/book.php?book
จตพล จนทรประเสรฐ. วตถมงคล: ลกปดทราวดเขาศรวชยสราษฎรธาน. เขาถงเมอ 30 เมษายน
2556. เขาถงไดจาก
http://www.zoonphra.com/amulet/catalog.php?storeno=s032&idp=9930
ชญานษฐ มวงไทย. “สญญะ สญชาตญาณ.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาภาพพมพ
คณะจตรกรรม ประตมากรรม ภาพพมพ มหาวทยาลย ศลปากร, 2553.
เปดกร เครองเพชรชนประวตศาสตรราชวงศองกฤษ ฉลองครบรอบ 60 ป การครองราชย "ควนเอล
ซาเบธทสอง. เขาถงเมอ 30 เมษายน 2556. เขาถงไดจาก
http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=amuletstory&month=05-
2012&date=13&group=16&gblog=23
โรลองด บารตส. มายาคต Mythologies. พมพครงท 3. แปลโดย วรรณพมล องคศรสรรพ
กรงเทพฯ: โครงการจดพมพคบไฟ, 2544.
วจ เรองพรวสทธ. “การบรโภคสญญะในการทองเทยวของสงคมไทยรวมสมย.” วทยานพนธ
ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสอศลปะและการออกแบบสอ มหาวทยาลย
เชยงใหม, 2550.
วนทร เลยววารณ. เสนสมมต. กรงเทพฯ : 113, 2555.
สำนกหอ
สมดกลาง
76
สภาว ศรนคราภรณ. วาทกรรมแหงศลปะเครองประดบหลงสมยใหม: กรณศกษาเกยวกบ
มตทางสนทรยะ(รปแบบ กระบวนการสรางสรรค แนวทางการน าเสนอ)
ของเครองประดบสากลยค หลงสมยใหม เพอสรางองคความรในการพฒนา
ดานความคดของนกศกษาและแกนกออกแบบสาขาเครองประดบในประเทศไทย.
กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศลปากร, 2556.
สรตากร สงนอย. “การวเคราะหฉากในละครโทรทศนเรองเสาร5 ของ ฉลอง ภกดวจตร.”
ปรญญามหาบญฑต คณะวทยาการจดการ สาขาวชานเทศศาสตร มหาวทยาลยราชภฎ
เชยงใหม. 2555.
สารานกรมไทยส าหรบเยาวชน. เขาถงเมอ 30 เมษายน 2556. เขาถงไดจาก
http://kanchanapisek.or.th/kp6/New/pictures34/p34-129.jpg
สสนอารมณ. เขาถงเมอ 21 เมษายน 2556. เขาถงไดจาก
http://www.bloggang.com/viewblog.php?id=bright-sky&group=6
Christine Dhein. Currently Obsessed With: Emiko Oye. Accessed April 27, 2013
Available from http://www.trenddelacreme.com/2009/01/currently-obsessed-with-
emiko-oye.html
Graff Diamonds. Accessed April 27, 2013 Available from http://www.graffdiamonds.com
Harry Winston. Accessed April 27, 2013 Available from http://www.harrywinston.com
Karl Fabricius. Incredible Shadow Art Created From Junk. Accessed April 30, 2013
Available from http://www.environmentalgraffiti.com/featured/incredible-shadow-
art-created-from-junk/
Lalalullaby. เตอนภยกระจก 2 หนา. เขาถงเมอ 21 เมษายน 2556. เขาถงไดจาก
http://board.postjung.com/552590.html
สำนกหอ
สมดกลาง
77
Mark Allyn. Hand Crafted Jacked And Tie Using Light Art And Steel Sculpture. Accessed
April 30, 2013 Available from http://www.allyn.com/lighted/thumb_hand-crafted-
jacked-and-tie-using-light-art-and-steel-sculpture.html
Piaget Jewelry. Accessed April 27, 2013 Available from http://www.piaget.com/jewelry
Trenton Millar. Nihilistic Optimism Shadow Art is made from Junk Heaps. Accessed April
30, 2013 Available from http://www.trendhunter.com/trends/nihilistic-optimisn-
shadow-art
Thairath. ประมวลภาพประมลเครองเพชรเอลซาเบธ เทยเลอรทนครนวยอรก. เขาถงเมอ 27
เมษายน 2556. เขาถงไดจาก
http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=goirish2011&month=12-
2011&date=15&group=20&gblog=33
สำนกหอ
สมดกลาง
78
ประวตผวจย
ชอ – สกล นาย วรชย รวบรวมเลศ
ทอย 369 หมบานพรทววลลา ซ.จนทมาแยก 22 ถ.ลาดพราว 80 แขวง/เขต วง
ทองหลาง กทม. 10310
ประวตการศกษา
พ.ศ.2548 โรงเรยนนวมนทราชนทศ บดทรเดชา
พ.ศ. 2553 มหาวทยาลย บรพา วทยาเขต จนทบร คณะอญมณ สาขาออกแบบ
เครองประดบเครองประดบ
ประวตการท างาน
พ.ศ. 2554 บรษท Christy Gem
พ.ศ. 2554 บรษท Gold Master
พ.ศ. 2555 บรษท J-Sam Thailand
สำนกหอ
สมดกลาง