§Ÿà¡◊Õæ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢

æ.». ÚıÛı

»Ÿπ¬å∫√‘À“√°ÆÀ¡“¬ “∏“√≥ ÿ¢

°√¡Õπ“¡—¬ °√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢

(©∫—∫·°â ‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡ æ.». Úıı)

¥È“πÀπÈ“ 07/08/2009, 14:014

§Ÿà¡◊Õ æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı (©∫—∫·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡ æ.». Úıı)

ISBN : ˘˜¯-ˆÒˆ-ÒÒ-ÚÚ-Û

æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë ı : æ.». ÚııÚ

®”π«πæ‘¡æå : Ù,ÛÙ ‡≈à¡

æ‘¡æå∑’Ë :  ”π—°°‘®°“√ ‚√ßæ‘¡æåÕߧ尓√ ß‡§√“–Àå∑À“√ºà“π»÷°

‡®â“¢Õß·≈–ºŸâæ‘¡æ傶…≥“

»Ÿπ¬å∫√‘À“√°ÆÀ¡“¬ “∏“√≥ ÿ¢

°√¡Õπ“¡—¬ °√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢

‚∑√ -Úı˘-ÙÚıÚ, -Úı˘-ÙÚıˆ

-Úı˘-ÙÚÛ˜, -‹Úı˘-ÙÒ˜ı

‚∑√ “√ -Úı˘Ò-¯Ò¯

http://laws.anamai.moph.go.th

„πª°Àπâ“

¥È“πÀπÈ“ 07/08/2009, 14:003

๙๗๘-๖๑๖-๑๑-๑๕๘๒-๑

พ.ศ. ๒๕๕๖

๕,๔๐๐ เล่ม

โรงพิมพ์สำ�นักง�นพระพุทธศ�สน�แห่งช�ติ

๖

๐-๒๕๙๐-๔๑๗๕, ๐-๒๕๙๐-๔๒๒๓

๐-๒๕๙๐-๔๒๕๒, ๐-๒๕๙๐-๔๒๕๖

คำ�นำ�

จ�กก�รเปล่ียนแปลงของสภ�พเศรษฐกิจและสังคม ส่งผลให้สภ�พ

ปัญห�ด้�นอน�มัยส่ิงแวดล้อมมีก�รเปล่ียนแปลง รวมถึงได้มีก�รออกกฎกระทรวง

ประก�ศกระทรวง และคำ�แนะนำ�คณะกรรมก�รส�ธ�รณสุขเพิ่มเติม กรมอน�มัย

จึงได้มีก�รปรับปรุงและเพ่ิมเน้ือห�จ�กหนังสือคู่มือพระร�ชบัญญัติก�รส�ธ�รณสุข

พ.ศ. ๒๕๓๕ (ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ.๒๕๕๐) พิมพ์ครั้งที่ ๕ พ.ศ. ๒๕๕๒ ขึ้น

เพื่อให้สอดรับกับสถ�นก�รณ์และก�รปฏิบัติต�มพระร�ชบัญญัติก�รส�ธ�รณสุข

พ.ศ. ๒๕๓๕

กรมอน�มัยหวังเป็นอย่�งย่ิงว่� คู่มือพระร�ชบัญญัติก�รส�ธ�รณสุข

พ.ศ. ๒๕๓๕ เล่มนี้ จะเป็นประโยชน์ต่อหน่วยง�นและผู้เกี ่ยวข้องทุกระดับ

ในก�รดำ�เนินง�นต�มพระร�ชบัญญัติก�รส�ธ�รณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕ เพื่อคุ้มครอง

ประช�ชนต�มเจตน�รมณ์ของกฎหม�ย

(น�ยแพทย์เจษฎ� โชคดำ�รงสุข)

อธิบดีกรมอน�มัย

กรรมก�รและเลข�นุก�รคณะกรรมก�รส�ธ�รณสุข

Àπâ“

§”π”

∫∑∑’Ë 1 §«“¡‡ªìπ¡“·≈–À≈—°°“√¢Õßæ√–√“™∫—≠≠—µ‘

°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı Ò

∫∑∑’Ë Ú §«“¡√Ÿâ‡∫◊ÈÕßµâπ‡°’Ë¬«°—∫°ÆÀ¡“¬ ¯

∫∑∑’Ë Û ‚§√ß √â“ßÕ”π“®Àπâ“∑’Ë „π°“√¥”‡π‘π°“√„À⇪ìπ‰ªµ“¡

æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı Ò˘

∫∑∑’Ë Ù  “√∫—≠≠—µ‘¥â“π ‘Ëß·«¥≈âÕ¡∑’˵âÕߧ«∫§ÿ¡

À√◊Õ°”°—∫¥Ÿ·≈µ“¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘œ Ûˆ

ë À¡«¥ Û °“√°”®—¥ ‘Ëߪؑ°Ÿ≈·≈–¡Ÿ≈ΩÕ¬ ÙÙ

ë À¡«¥ Ù  ÿ¢≈—°…≥–¢ÕßÕ“§“√ ıÒ

ë À¡«¥ ı ‡Àµÿ√”§“≠ ıÙ

ë À¡«¥ ˆ °“√§«∫§ÿ¡°“√‡≈’ȬßÀ√◊Õª≈àÕ¬ —µ«å ˆ

ë À¡«¥ ˜ °‘®°“√∑’ˇªìπÕ—πµ√“¬µàÕ ÿ¢¿“æ ˆÙ

ë À¡«¥ ¯ µ≈“¥  ∂“π∑’Ë®”Àπà“¬Õ“À“√·≈–

 ∂“π∑’Ë – ¡Õ“À“√ ˜Ú

ë À¡«¥ ˘ °“√®”Àπà“¬ ‘π§â“„π∑’ËÀ√◊Õ∑“ß “∏“√≥– ˜˘

∫∑∑’Ë ı °“√ÕÕ°„∫Õπÿ≠“µ Àπ—ß ◊Õ√—∫√Õß°“√·®âß §à“∏√√¡‡π’¬¡

·≈–§à“ª√—∫ ¯Û

∫∑∑’Ë ˆ ¡“µ√°“√§«∫§ÿ¡·≈–∫∑°”Àπ¥‚∑… ˘Ò

 “√∫—≠ “√∫—≠

¥È“πÀπÈ“ 07/08/2009, 14:016

๑

๘

๑๙

๓๖

๔๔

๕๑

๕๔

๖๐

๖๔

๗๒

๗๙

๘๓

๙๑

ก�รจัดก�รสิ่งปฏิกูลและมูลฝอย

๑

โครงสร้�งอำ�น�จหน้�ที่ในก�รดำ�เนินก�รให้เป็นไปต�ม

Àπâ“

¿“§ºπ«°

ë æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı Ò˜

ë °Æ°√–∑√«ß∑’ËÕÕ°µ“¡§«“¡„πæ√–√“™∫—≠≠—µ‘

°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı ·≈–·π«∑“ß°“√ªØ‘∫—µ‘

µ“¡°Æ°√–∑√«ß ÒÙÙ

ë °Æ°√–∑√«ß «à“¥â«¬ ÿ¢≈—°…≥–¢Õßµ≈“¥ æ.». ÚııÒ ÒÙı

ë °Æ°√–∑√«ß«à“¥â«¬°“√°”®—¥¡Ÿ≈ΩÕ¬µ‘¥‡™◊ÈÕ æ.». ÚıÙı ÒˆÒ

ë ·π«∑“ß°“√ªØ‘∫—µ‘µ“¡°Æ°√–∑√«ß«à“¥â«¬°“√°”®—¥

¡Ÿ≈ΩÕ¬µ‘¥‡™◊ÈÕ æ.». ÚıÙı  ”À√—∫Àπ૬ߓπµà“ßÊ

∑’ˇ°’ˬ«¢âÕß Ò¯Ù

ë °Æ°√–∑√«ß°”Àπ¥À≈—°‡°≥±å «‘∏’°“√ ·≈–¡“µ√°“√

„π°“√§«∫§ÿ¡ ∂“πª√–°Õ∫°‘®°“√∑’ˇªìπÕ—πµ√“¬µàÕ

 ÿ¢¿“æ æ.». ÚıÙı Úı

ë °Æ°√–∑√«ß«à“¥â«¬Õ—µ√“§à“∏√√¡‡π’¬¡°“√„Àâ∫√‘°“√

‡°Á∫ ¢π ·≈–°”®—¥ ‘Ëߪؑ°Ÿ≈À√◊Õ¡Ÿ≈ΩÕ¬ ·≈–Õ—µ√“

§à“∏√√¡‡π’¬¡Õ◊ËπÊ æ.». ÚıÙı ÚÒÚ

ë °Æ°√–∑√«ß °”Àπ¥·∫∫∫—µ√ª√–®”µ—«‡®â“æπ—°ß“π

∑âÕß∂‘Ë𠇮â“æπ—°ß“π “∏“√≥ ÿ¢ ·≈–ºŸâ´÷Ë߉¥â√—∫·µàßµ—Èß

®“°‡®â“æπ—°ß“π∑âÕß∂‘Ë𠵓¡°ÆÀ¡“¬«à“¥â«¬

°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÙ¯ ÚÒ˜

¥È“πÀπÈ“ 07/08/2009, 14:017

๑๐๗

๑๔๓

๑๔๕

๑๖๘

๑๗๕

๑๙๒

๒๐๐

๒๐๖

๒๐๘

๒๑๕

• กฎกระทรวงว่�ด้วยก�รกำ�จัดมูลฝอยติดเช้ือ พ.ศ. ๒๕๔๕

• กฎกระทรวงกำ�หนดหลักเกณฑ์ วิธีก�ร และม�ตรก�ร

ในก�รควบคุมสถ�นประกอบกิจก�รที่เป็นอันตร�ยต่อ

สุขภ�พ พ.ศ. ๒๕๔๕

• กฎกระทรวงว่�ด้วยสุขลักษณะของตล�ด พ.ศ. ๒๕๕๑

• กฎกระทรวงกำ�หนดแบบบัตรประจำ�ตัวเจ้�พนักง�น

ท้องถิ่น เจ้�พนักง�นส�ธ�รณสุข และผู้ซึ่งได้รับแต่งตั้ง

จ�กเจ้�พนักง�นท้องถิ่น ต�มกฎหม�ยว่�ด้วย

ก�รส�ธ�รณสุข พ.ศ. ๒๕๔๘

• กฎกระทรวงว่�ด้วยอัตร�ค่�ธรรมเนียมก�รให้บริก�ร

เก็บ ขน และกำ�จัดสิ่งปฏิกูลหรือมูลฝอย และอัตร�

ค่�ธรรมเนียมอื่นๆ พ.ศ. ๒๕๔๕

• ประก�ศกระทรวงส�ธ�รณสุขท่ีออกต�มคว�มในพระร�ชบัญญัติ ก�รส�ธ�รณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕

• ประก�ศกระทรวงส�ธ�รณสุข เรื่อง แต่งตั้งเจ้�พนักง�น

ส�ธ�รณสุขต�มพระร�ชบัญญัติก�รส�ธ�รณสุข

พ.ศ. ๒๕๓๕

• ประก�ศกระทรวงส�ธ�รณสุข เรื่อง ตร�หรือสัญลักษณ์

สำ�หรับพิมพ์บนภ�ชนะบรรจุมูลฝอยติดเช้ือ พ.ศ. ๒๕๔๖

Àπâ“

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß ·µàßµ—È߇®â“æπ—°ß“π

 “∏“√≥ ÿ¢ µ“¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢

æ.». ÚıÛı (©∫—∫∑’Ë Ú) Úı˘

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß ·µàßµ—È߇®â“æπ—°ß“π

 “∏“√≥ ÿ¢ µ“¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢

æ.». ÚıÛı (©∫—∫∑’Ë Û) ÚˆÚ

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß ·µàßµ—È߇®â“æπ—°ß“π

 “∏“√≥ ÿ¢ µ“¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢

æ.». ÚıÛı (©∫—∫∑’Ë Ù) ÚˆÙ

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß µ√“À√◊Õ —≠≈—°…≥å

 ”À√—∫æ‘¡æå∫π¿“™π–∫√√®ÿ¡Ÿ≈ΩÕ¬µ‘¥‡™◊ÈÕ æ.». ÚıÙˆ Úˆ˘

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß °”À𥬰‡«âπ‰¡à„™â

∫—ߧ—∫¢âÕ°”Àπ¥‡©æ“–„π à«π∑’Ë«à“¥â«¬°“√¢π ·≈–

°“√°”®—¥¡Ÿ≈ΩÕ¬µ‘¥‡™◊ÈÕ„π∑âÕß∑’Ë¢Õß√“™°“√ à«π∑âÕß∂‘Ëπ

µ“¡°Æ°√–∑√«ß«à“¥â«¬°“√°”®—¥¡Ÿ≈ΩÕ¬µ‘¥‡™◊ÈÕ

æ.». ÚıÙı Ú˜Ò

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß À≈—°‡°≥±å

·≈–«‘∏’°“√µ√«® Õ∫ ¡“µ√∞“π∑“ß™’«¿“æ

„π°“√°”®—¥¡Ÿ≈ΩÕ¬µ‘¥‡™◊ÈÕ æ.». ÚıÙˆ Ú˜Û

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß À≈—° Ÿµ√

°“√Ωñ°Õ∫√¡°“√ªÑÕß°—π·≈–√–ß—∫°“√·æ√à‡™◊ÈÕ

À√◊ÕÕ—πµ√“¬∑’ËÕ“®‡°‘¥®“°¡Ÿ≈ΩÕ¬µ‘¥‡™◊ÈÕ Ú˜ˆ

¥È“πÀπÈ“ 07/08/2009, 14:019

Àπâ“

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß ·µàßµ—È߇®â“æπ—°ß“π

 “∏“√≥ ÿ¢ µ“¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢

æ.». ÚıÛı (©∫—∫∑’Ë Ú) Úı˘

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß ·µàßµ—È߇®â“æπ—°ß“π

 “∏“√≥ ÿ¢ µ“¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢

æ.». ÚıÛı (©∫—∫∑’Ë Û) ÚˆÚ

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß ·µàßµ—È߇®â“æπ—°ß“π

 “∏“√≥ ÿ¢ µ“¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢

æ.». ÚıÛı (©∫—∫∑’Ë Ù) ÚˆÙ

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß µ√“À√◊Õ —≠≈—°…≥å

 ”À√—∫æ‘¡æå∫π¿“™π–∫√√®ÿ¡Ÿ≈ΩÕ¬µ‘¥‡™◊ÈÕ æ.». ÚıÙˆ Úˆ˘

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß °”À𥬰‡«âπ‰¡à„™â

∫—ߧ—∫¢âÕ°”Àπ¥‡©æ“–„π à«π∑’Ë«à“¥â«¬°“√¢π ·≈–

°“√°”®—¥¡Ÿ≈ΩÕ¬µ‘¥‡™◊ÈÕ„π∑âÕß∑’Ë¢Õß√“™°“√ à«π∑âÕß∂‘Ëπ

µ“¡°Æ°√–∑√«ß«à“¥â«¬°“√°”®—¥¡Ÿ≈ΩÕ¬µ‘¥‡™◊ÈÕ

æ.». ÚıÙı Ú˜Ò

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß À≈—°‡°≥±å

·≈–«‘∏’°“√µ√«® Õ∫ ¡“µ√∞“π∑“ß™’«¿“æ

„π°“√°”®—¥¡Ÿ≈ΩÕ¬µ‘¥‡™◊ÈÕ æ.». ÚıÙˆ Ú˜Û

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß À≈—° Ÿµ√

°“√Ωñ°Õ∫√¡°“√ªÑÕß°—π·≈–√–ß—∫°“√·æ√à‡™◊ÈÕ

À√◊ÕÕ—πµ√“¬∑’ËÕ“®‡°‘¥®“°¡Ÿ≈ΩÕ¬µ‘¥‡™◊ÈÕ Ú˜ˆ

¥È“πÀπÈ“ 07/08/2009, 14:019

๒๑๗

๒๑๙

๒๒๒

๒๒๙

๒๓๑

๒๓๔

๒๓๗

๒๓๙

• ประก�ศกระทรวงส�ธ�รณสุข เรื่อง กำ�หนดลักษณะและ

เงื่อนไขของห้องปฏิบัติก�รเชื้ออันตร�ย

• ประก�ศกระทรวงส�ธ�รณสุข เรื่อง กำ�หนดลักษณะของ

บริเวณที่พักภ�ชนะบรรจุมูลฝอยติดเชื้อ

• ประก�ศกระทรวงส�ธ�รณสุข เรื่อง กำ�หนดลักษณะของ

ห้องรักษ�ผู้ป่วยติดเชื้อร้�ยแรง

• ประก�ศกระทรวงส�ธ�รณสุข ที่ ๖/๒๕๓๘

เรื่อง กำ�หนดจำ�นวนคนต่อจำ�นวนพื้นที่ของอ�ค�รที่พัก

อ�ศัยที่ถือว่�มีคนอยู่ม�กเกินไป

• ประก�ศกระทรวงส�ธ�รณสุข ที่ ๗/๒๕๓๘

เรื่อง กำ�หนดจำ�นวนคนต่อจำ�นวนพื้นที่ของอ�ค�รที่พัก

ของคนง�นก่อสร้�งที่ถือว่�มีคนอยู่ม�กเกินไป

บังคับข้อกำ�หนดเฉพ�ะในส่วนที่ว่�ด้วยก�รขนและ

และวิธีก�รตรวจสอบม�ตรฐ�นท�งชีวภ�พ

Àπâ“

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß ·µàßµ—È߇®â“æπ—°ß“π

 “∏“√≥ ÿ¢ µ“¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢

æ.». ÚıÛı (©∫—∫∑’Ë Ú) Úı˘

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß ·µàßµ—È߇®â“æπ—°ß“π

 “∏“√≥ ÿ¢ µ“¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢

æ.». ÚıÛı (©∫—∫∑’Ë Û) ÚˆÚ

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß ·µàßµ—È߇®â“æπ—°ß“π

 “∏“√≥ ÿ¢ µ“¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢

æ.». ÚıÛı (©∫—∫∑’Ë Ù) ÚˆÙ

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß µ√“À√◊Õ —≠≈—°…≥å

 ”À√—∫æ‘¡æå∫π¿“™π–∫√√®ÿ¡Ÿ≈ΩÕ¬µ‘¥‡™◊ÈÕ æ.». ÚıÙˆ Úˆ˘

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß °”À𥬰‡«âπ‰¡à„™â

∫—ߧ—∫¢âÕ°”Àπ¥‡©æ“–„π à«π∑’Ë«à“¥â«¬°“√¢π ·≈–

°“√°”®—¥¡Ÿ≈ΩÕ¬µ‘¥‡™◊ÈÕ„π∑âÕß∑’Ë¢Õß√“™°“√ à«π∑âÕß∂‘Ëπ

µ“¡°Æ°√–∑√«ß«à“¥â«¬°“√°”®—¥¡Ÿ≈ΩÕ¬µ‘¥‡™◊ÈÕ

æ.». ÚıÙı Ú˜Ò

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß À≈—°‡°≥±å

·≈–«‘∏’°“√µ√«® Õ∫ ¡“µ√∞“π∑“ß™’«¿“æ

„π°“√°”®—¥¡Ÿ≈ΩÕ¬µ‘¥‡™◊ÈÕ æ.». ÚıÙˆ Ú˜Û

ë ª√–°“»°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‡√◊ËÕß À≈—° Ÿµ√

°“√Ωñ°Õ∫√¡°“√ªÑÕß°—π·≈–√–ß—∫°“√·æ√à‡™◊ÈÕ

À√◊ÕÕ—πµ√“¬∑’ËÕ“®‡°‘¥®“°¡Ÿ≈ΩÕ¬µ‘¥‡™◊ÈÕ Ú˜ˆ

¥È“πÀπÈ“ 07/08/2009, 14:019

๒๔๑

๒๔๓

๒๔๕

๒๕๕

๒๕๙

๒๖๑

๒๖๓

๒๖๕

๒๗๐

• ประก�ศกระทรวงส�ธ�รณสุข ที่ ๘/๒๕๓๘

เรื่อง กำ�หนดจำ�นวนคนต่อจำ�นวนพื้นที่ของอ�ค�ร

โรงง�นที่ถือว่�มีคนอยู่ม�กเกินไป

• ประก�ศกระทรวงส�ธ�รณสุข เรื่อง กำ�หนดให้

แหล่งเพ�ะพันธุ์ยุงล�ยเป็นเหตุรำ�ค�ญและแต่งตั้ง

เจ้�พนักง�นส�ธ�รณสุขเพิ่มเติม

• ประก�ศกระทรวงส�ธ�รณสุข ที่ ๕/๒๕๓๘

เรื่อง กิจก�รที่เป็นอันตร�ยต่อสุขภ�พ

• ประก�ศกระทรวงส�ธ�รณสุข เรื่อง กิจก�รที่เป็นอันตร�ย

ต่อสุขภ�พ (ฉบับที่ ๔)

• ประก�ศกระทรวงส�ธ�รณสุข เรื่อง กิจก�รที่เป็นอันตร�ย

ต่อสุขภ�พ (ฉบับที่ ๕)

• ประก�ศกระทรวงส�ธ�รณสุข เรื่อง กิจก�รที่เป็นอันตร�ย

ต่อสุขภ�พ (ฉบับที่ ๖)

• คำ�สั่งกรมอน�มัยที่ ๑๐๓๒/๒๕๔๗ เรื่อง ก�รมอบอำ�น�จ ให้ผู้ว่�ร�ชก�รจังหวัดออกคำ�สั่งต�มม�ตร� ๘ แห่ง

พระร�ชบัญญัติก�รส�ธ�รณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕

• คำ�แนะนำ�ของคณะกรรมก�รส�ธ�รณสุข

• บรรณ�นุกรม

คู่มือ พระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕

บทที่ ๑

ความ

เป็นม

าและ

หลักก

ารขอ

งพร

ะราช

บัญญ

ัติการ

สาธา

รณสุข

พ.ศ

. ๒๕๓

๕

§Ÿà¡◊Õ æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı(©∫—∫·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡ æ.». Úıı)

1

∫∑∑’Ë Ò

§«“

¡‡ªìπ

¡“·≈

–À≈—°

°“√¢

Õßæ√

–√“™

∫—≠≠

—µ‘°“√

 “∏“

√≥ ÿ¢

æ.»

. ÚıÛ

ı

∫∑∑’Ë Ò

§«“¡‡ªìπ¡“·≈–À≈—°°“√¢Õßæ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı

§«“¡‡ªìπ¡“¢Õßæ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı

·µà‡¥‘¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘ “∏“√≥ ÿ¢ æÿ∑∏»—°√“™ ÚÙ¯Ù ‰¥âª√–°“»

„™â„π√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“ µÕπ∑’Ë ˘˜ µ—Èß·µà«—π∑’Ë Û ∏—𫓧¡ ÚÙ¯Ù ´÷ËßÕ¬Ÿà„π

°“√¥Ÿ·≈¢Õß°√–∑√«ß¡À“¥‰∑¬ ·≈–µàÕ¡“‰¥â¡’°“√·∫àß à«π√“™°“√„À¡à„Àâµ—Èß

ç°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢é ¢÷Èπ ‚¥¬·¬°ß“π “∏“√≥ ÿ¢ ß“πª√–™“ ß‡§√“–Àå¢Õß

°√–∑√«ß¡À“¥‰∑¬·≈–ß“π‡¿ —™¢Õß°√–∑√«ß‡»√…∞°‘®‰ªÕ¬Ÿà„𧫓¡¥Ÿ·≈¢Õß

°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‚¥¬µ√“æ√–√“™∫—≠≠—µ‘‚ÕπÕ”π“®·≈–Àπâ“∑’ˇπ◊ËÕß®“°

°“√ª√—∫ª√ÿß°√–∑√«ß ∑∫«ß °√¡„À¡à æ.». ÚÙ¯ı ‡ªìπº≈„Àâ√—∞¡πµ√’«à“°“√

°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢‡ªìπºŸâ√—°…“°“√µ“¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘ “∏“√≥ ÿ¢ æÿ∑∏»—°√“™

ÚÙ¯Ù µ—Èß·µàπ—Èπ¡“ µàÕ¡“‰¥â¡’°“√µ√“æ√–√“™∫—≠≠—µ‘ “∏“√≥ ÿ¢Õ’° Ù ©∫—∫

‚¥¬©∫—∫∑’Ë Û æ.». ÚÙ˘˜ ‰¥â·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡ ¡“µ√“ Ù ‡°’ˬ«°—∫§”®”°—¥§«“¡

 à«π©∫—∫∑’Ë Ú æ.». ÚÙ˘ı ·≈–©∫—∫∑’Ë Ù æ.». Úıı ‡ªìπ°“√‡ª≈’ˬπ·ª≈ß

çÕ—µ√“§à“∏√√¡‡π’¬¡é µàÕ¡“‡ÀÁπ«à“°“√°”Àπ¥Õ—µ√“§à“∏√√¡‡π’¬¡‚¥¬·°â‰¢æ√–

√“™∫—≠≠—µ‘‡ªìπ°“√‰¡à –¥«°·≈–¬ÿà߬“° æ√–√“™∫—≠≠—µ‘ “∏“√≥ ÿ¢ (©∫—∫∑’Ë ı)

æ.». ÚıÚ˜ ®÷߉¥â·°â‰¢„Àâ°“√°”Àπ¥Õ—µ√“§à“∏√√¡‡π’¬¡‡ªìπ‰ªµ“¡À≈—°‡°≥±å

«‘∏’°“√·≈–‡ß◊ËÕπ‰¢∑’Ë°”Àπ¥„π°Æ°√–∑√«ß ´÷ËßÀ≈—°°“√π’Ȭ—ߧ߄™âÕ¬Ÿà®π∂÷ß

ªí®®ÿ∫—π

·¡â«à“°ÆÀ¡“¬®–°”Àπ¥„Àâ√—∞¡πµ√’«à“°“√°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢

‡ªìπºŸâ√—°…“°“√µ“¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘π’È ·µà∫∑∫“∑Õ”π“®Àπâ“∑’Ë„π°“√§«∫§ÿ¡

§Ÿà¡◊Õ æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı(©∫—∫·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡ æ.». Úıı)

1

∫∑∑’Ë Ò

§«“

¡‡ªìπ

¡“·≈

–À≈—°

°“√¢

Õßæ√

–√“™

∫—≠≠

—µ‘°“√

 “∏“

√≥ ÿ¢

æ.»

. ÚıÛ

ı

∫∑∑’Ë Ò

§«“¡‡ªìπ¡“·≈–À≈—°°“√¢Õßæ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı

§«“¡‡ªìπ¡“¢Õßæ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı

·µà‡¥‘¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘ “∏“√≥ ÿ¢ æÿ∑∏»—°√“™ ÚÙ¯Ù ‰¥âª√–°“»

„™â„π√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“ µÕπ∑’Ë ˘˜ µ—Èß·µà«—π∑’Ë Û ∏—𫓧¡ ÚÙ¯Ù ´÷ËßÕ¬Ÿà„π

°“√¥Ÿ·≈¢Õß°√–∑√«ß¡À“¥‰∑¬ ·≈–µàÕ¡“‰¥â¡’°“√·∫àß à«π√“™°“√„À¡à„Àâµ—Èß

ç°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢é ¢÷Èπ ‚¥¬·¬°ß“π “∏“√≥ ÿ¢ ß“πª√–™“ ß‡§√“–Àå¢Õß

°√–∑√«ß¡À“¥‰∑¬·≈–ß“π‡¿ —™¢Õß°√–∑√«ß‡»√…∞°‘®‰ªÕ¬Ÿà„𧫓¡¥Ÿ·≈¢Õß

°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ‚¥¬µ√“æ√–√“™∫—≠≠—µ‘‚ÕπÕ”π“®·≈–Àπâ“∑’ˇπ◊ËÕß®“°

°“√ª√—∫ª√ÿß°√–∑√«ß ∑∫«ß °√¡„À¡à æ.». ÚÙ¯ı ‡ªìπº≈„Àâ√—∞¡πµ√’«à“°“√

°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢‡ªìπºŸâ√—°…“°“√µ“¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘ “∏“√≥ ÿ¢ æÿ∑∏»—°√“™

ÚÙ¯Ù µ—Èß·µàπ—Èπ¡“ µàÕ¡“‰¥â¡’°“√µ√“æ√–√“™∫—≠≠—µ‘ “∏“√≥ ÿ¢Õ’° Ù ©∫—∫

‚¥¬©∫—∫∑’Ë Û æ.». ÚÙ˘˜ ‰¥â·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡ ¡“µ√“ Ù ‡°’ˬ«°—∫§”®”°—¥§«“¡

 à«π©∫—∫∑’Ë Ú æ.». ÚÙ˘ı ·≈–©∫—∫∑’Ë Ù æ.». Úıı ‡ªìπ°“√‡ª≈’ˬπ·ª≈ß

çÕ—µ√“§à“∏√√¡‡π’¬¡é µàÕ¡“‡ÀÁπ«à“°“√°”Àπ¥Õ—µ√“§à“∏√√¡‡π’¬¡‚¥¬·°â‰¢æ√–

√“™∫—≠≠—µ‘‡ªìπ°“√‰¡à –¥«°·≈–¬ÿà߬“° æ√–√“™∫—≠≠—µ‘ “∏“√≥ ÿ¢ (©∫—∫∑’Ë ı)

æ.». ÚıÚ˜ ®÷߉¥â·°â‰¢„Àâ°“√°”Àπ¥Õ—µ√“§à“∏√√¡‡π’¬¡‡ªìπ‰ªµ“¡À≈—°‡°≥±å

«‘∏’°“√·≈–‡ß◊ËÕπ‰¢∑’Ë°”Àπ¥„π°Æ°√–∑√«ß ´÷ËßÀ≈—°°“√π’Ȭ—ߧ߄™âÕ¬Ÿà®π∂÷ß

ªí®®ÿ∫—π

·¡â«à“°ÆÀ¡“¬®–°”Àπ¥„Àâ√—∞¡πµ√’«à“°“√°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢

‡ªìπºŸâ√—°…“°“√µ“¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘π’È ·µà∫∑∫“∑Õ”π“®Àπâ“∑’Ë„π°“√§«∫§ÿ¡

๑

“อัตร�ค่�ธรรมเนียม” ต่อม�เห็นว่�ก�รกำ�หนดอัตร�ค่�ธรรมเนียมโดยแก้ไข

พระร�ชบัญญัติเป็นก�รไม่สะดวกและยุ่งย�ก พระร�ชบัญญัติส�ธ�รณสุข (ฉบับท่ี ๕)

พ.ศ. ๒๕๒๗ จึงได้แก้ไขให้ก�รกำ�หนดอัตร�ค่�ธรรมเนียมเป็นไปต�มหลักเกณฑ์

วิธีก�รและเง่ือนไขท่ีกำ�หนดในกฎกระทรวง ซ่ึงหลักก�รน้ี ยังคงใช้อยู่จนถึงปัจจุบัน

คู่มือ พระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕

บทที่ ๑

ความ

เป็นม

าและ

หลักก

ารขอ

งพร

ะราช

บัญญ

ัติการ

สาธา

รณสุข

พ.ศ

. ๒๕๓

๕§Ÿà¡◊Õ æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı(©∫—∫·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡ æ.». Úıı)

2

∫∑∑’Ë Ò

§«“¡

‡ªìπ¡

“·≈–

À≈—°°

“√¢Õ

ßæ√

–√“™

∫—≠≠

—µ‘°“√

 “∏“

√≥ ÿ¢

æ.»

. ÚıÛ

ı

¥Ÿ·≈°‘®°√√¡·≈–°‘®°“√µà“ßÊ ‡æ◊ËÕ¡‘„Àâ¡’º≈°√–∑∫µàÕ ÿ¢¿“æÕπ“¡—¬·≈– ¿“«–

§«“¡‡ªìπÕ¬Ÿà∑’ˇÀ¡“– ¡¢Õߪ√–™“™π ‡ªìπÕ”π“®¢Õ߇®â“æπ—°ß“π∑âÕß∂‘Ëπ·≈–

√“™°“√ à«π∑âÕß∂‘Ëπ‡ªì𠔧—≠ ´÷Ëß°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢¡’∫∑∫“∑§àÕπ¢â“ß®”°—¥

°≈à“«§◊Õ¡’Õ”π“®„π°“√

Ò. ÕÕ°°Æ°√–∑√«ß‡©æ“–∑’ˇ°’ˬ«°—∫Õ—µ√“§à“∏√√¡‡π’¬¡ À≈—°‡°≥±å

«‘∏’°“√ ·≈–‡ß◊ËÕπ‰¢„π°“√°”Àπ¥Õ—µ√“§à“∏√√¡‡π’¬¡¢Õß√“™°“√ à«π∑âÕß∂‘Ëπ

Ú. ·µàßµ—È߇®â“æπ—°ß“π “∏“√≥ ÿ¢ „Àâ¡’Õ”π“®Àπâ“∑’˵√«®µ√“¥Ÿ·≈

√—∫º‘¥™Õ∫¥”‡π‘π°“√„À⇪ìπ‰ªµ“¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘

Û. °”Àπ¥„Àâ°‘®°“√∫“ߪ√–‡¿∑‡ªìπ°‘®°“√§â“´÷Ë߇ªìπ∑’Ë√—߇°’¬®

À√◊ÕÕ“®‡ªìπÕ—πµ√“¬·°à ÿ¢¿“æ´÷ËßµâÕߧ«∫§ÿ¡

¥—ßπ—Èπ°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢®÷ß¡’∫∑∫“∑„π°“√°”°—∫¥Ÿ·≈„À⇪ìπ‰ª

µ“¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘π’ȉ¥âπâÕ¬·≈–°≈‰°§«“¡ —¡æ—π∏å√–À«à“ß°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢

°—∫√“™°“√ à«π∑âÕß∂‘Ëπ„π°“√ªØ‘∫—µ‘°Á‰¡à™—¥‡®πª√–°Õ∫°—∫∫∑∫—≠≠—µ‘∫“ß à«π

„πæ√–√“™∫—≠≠—µ‘°Á‰¡à∑—π ¡—¬ ‚¥¬‡©æ“–„π à«π¢Õß∫∑°”Àπ¥‚∑… √–∫∫°“√

§«∫§ÿ¡°”°—∫¥Ÿ·≈·≈–°“√∫—ߧ—∫„™â °√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢®÷߉¥â‡ πÕ„Àâ¡’°“√

æ‘®“√≥“¬°√à“ß çæ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». .Çé (©∫—∫„À¡à) ´÷Ëß„™â

‡«≈“°«à“ Ò ªï ®÷ßµ√“‡ªìπæ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı „π∑’Ë ÿ¥

´÷Ë߉¥â√–∫ÿ‡Àµÿº≈°“√ª√—∫ª√ÿß·°â‰¢‰«â„πÀ¡“¬‡Àµÿ∑⓬æ√–√“™∫—≠≠—µ‘œ ¥—ßπ’È

ç‡π◊ËÕß®“°æ√–√“™∫—≠≠—µ‘ “∏“√≥ ÿ¢ æÿ∑∏»—°√“™ ÚÙ¯Ù ·≈–

æ√–√“™∫—≠≠—µ‘§«∫§ÿ¡°“√„™âÕÿ®®“√–‡ªìπªÿܬ æÿ∑∏»—°√“™ ÚÙ¯ ́ ÷Ë߇ªìπ°ÆÀ¡“¬

∑’Ë¡’∫—≠≠—µ‘‡°’ˬ«°—∫°“√¥”‡π‘πß“π §«∫§ÿ¡¥Ÿ·≈„π¥â“π “∏“√≥ ÿ¢‰¥â„™â∫—ߧ—∫

¡“π“π·≈â« ·¡â«à“®–‰¥â¡’°“√·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡Õ’°À≈“¬§√—Èß°Áµ“¡·µà°Á¬—߉¡àÕ“®∑—π

µàÕ ¿“槫“¡‡ª≈’ˬπ·ª≈ß·≈–§«“¡‡®√‘≠°â“«Àπâ“¢Õß —ߧ¡ ®”‡ªìπµâÕߢ¬“¬

๒

คู่มือ พระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕

บทที่ ๑

ความ

เป็นม

าและ

หลักก

ารขอ

งพร

ะราช

บัญญ

ัติการ

สาธา

รณสุข

พ.ศ

. ๒๕๓

๕

๓

§Ÿà¡◊Õ æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı(©∫—∫·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡ æ.». Úıı)

3

∫∑∑’Ë Ò

§«“

¡‡ªìπ

¡“·≈

–À≈—°

°“√¢

Õßæ√

–√“™

∫—≠≠

—µ‘°“√

 “∏“

√≥ ÿ¢

æ.»

. ÚıÛ

ı

¢Õ∫‡¢µ°“√°”°—∫ ¥Ÿ·≈°‘®°“√µà“ßÊ ∑’ˇ°’ˬ«¢âÕß°—∫°“√ “∏“√≥ ÿ¢„π¥â“πµà“ßÊ

„Àâ°«â“ߢ÷Èπ ‡æ◊ËÕ “¡“√∂π”¡“ª√—∫„™â°—∫‡Àµÿ°“√≥å∑’ˇ°‘¥¢÷Èπ‰¥â∑—π∑à«ß∑’ ·≈–

‚¥¬∑’Ë„πªí®®ÿ∫—π‡ªìπ∑’ˬա√—∫«à“°“√ “∏“√≥ ÿ¢‡ªìπ‡√◊ËÕ߇°’ˬ«æ—π°—∫§«“¡‡ªìπÕ¬Ÿà

·≈– ¿“æ·«¥≈âÕ¡¢Õß¡πÿ…¬åÕ¬à“ß„°≈♑¥ ·µà∫∑∫—≠≠—µ‘¢Õß°ÆÀ¡“¬¥—ß°≈à“«

¬—ß¡‘‰¥â°”Àπ¥¡“µ√°“√°”°—∫¥Ÿ·≈·≈–ªÑÕß°—π‡°’Ë¬«°—∫°“√Õπ“¡—¬ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡

‰«âÕ¬à“߇撬ßæÕ ·≈–¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ πÕ°®“°π’È ¡§«√ª√—∫ª√ÿß∫∑∫—≠≠—µ‘∑’Ë

‡°’ˬ«°—∫°“√§«∫§ÿ¡„Àâ¡’≈—°…≥–°“√°”°—∫¥Ÿ·≈·≈–µ‘¥µ“¡ §«√ª√—∫ª√ÿß

Õ”π“®Àπâ“∑’Ë¢Õ߇®â“Àπâ“∑’Ë·≈–∫∑°”Àπ¥‚∑…„Àâ “¡“√∂∫—ߧ—∫„Àâ¡’°“√ªØ‘∫—µ‘

µ“¡À≈—°‡°≥±å¢Õß°ÆÀ¡“¬Õ¬à“߇§√àߧ√—¥ ¥—ßπ—Èπ‡æ◊ËÕ„Àâ‡À¡“– ¡·≈–

 Õ¥§≈âÕß°—∫ ¿“æ¢Õß —ߧ¡ªí®®ÿ∫—π ·≈–‡æ◊ËÕ‡æ‘Ë¡ª√– ‘∑∏‘¿“æ„π°“√°”°—∫

¥Ÿ·≈ ·≈–ªÑÕß°—π‡°’Ë¬«°—∫°“√Õπ“¡—¬ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ ¡§«√ª√—∫ª√ÿß°ÆÀ¡“¬«à“

¥â«¬°“√ “∏“√≥ ÿ¢ ·≈–°ÆÀ¡“¬«à“¥â«¬°“√§«∫§ÿ¡°“√„™âÕÿ®®“√–‡ªìπªÿܬ

‡ ’¬„À¡à·≈–√«¡°ÆÀ¡“¬∑—Èß Õß©∫—∫¥—ß°≈à“«‡ªìπ©∫—∫‡¥’¬«°—π ®÷ß®”‡ªìπµâÕß

µ√“æ√–√“™∫—≠≠—µ‘π’Èé

«—µ∂ÿª√– ß§å¢Õß°“√ª√—∫ª√ÿßæ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.».

ÚıÛı

®“°‡Àµÿº≈∑⓬æ√–√“™∫—≠≠—µ‘œ ¥—ß°≈à“«¢â“ßµâπ ®÷ßæÕ √ÿª‡ªìπ

«—µ∂ÿª√– ß§å¢Õß°“√ª√—∫ª√ÿ߉¥â¥—ßπ’È

Ò. ‡æ◊ËÕ°”Àπ¥¢Õ∫‡¢µ„Àâ§√Õ∫§≈ÿ¡ªí≠À“¥â“πÕπ“¡—¬ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡

°«â“ߢ«“ß¡“°¢÷Èπ ·≈– “¡“√∂ª√—∫‡ª≈’ˬπÀ≈—°‡°≥±å ¡“µ√∞“π°“√§«∫§ÿ¡„Àâ

∑—πµàÕ°“√‡ª≈’ˬπ·ª≈ߢÕß —ߧ¡‰¥â

Ú. ‡æ◊ËÕª√—∫ª√ÿß√–∫∫°“√§«∫§ÿ¡„Àâ¡’≈—°…≥–°“√°”°—∫¥Ÿ·≈·≈–

µ‘¥µ“¡¡“°¢÷Èπ

พระร�ชบัญญัติก�รส�ธ�รณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕ ได้ประก�ศใช้ใน

ร�ชกิจจ�นุเบกษ� เล่ม ๑๐๙ ตอนที่ ๓๙ เมื่อวันที่ ๕ เมษ�ยน ๒๕๓๕

จ�กก�รเปลี่ยนแปลงของสภ�พเศรษฐกิจและสังคม ตลอดจนก�ร

ปฏิรูประบบร�ชก�ร จึงได้มีก�รปรับปรุงแก้ไขพระร�ชบัญญัติก�รส�ธ�รณสุข

พ.ศ. ๒๕๓๕ ซึ่งได้ระบุเหตุผลก�รปรับปรุงแก้ไขไว้ในหม�ยเหตุท้�ยพระร�ช

บัญญัติก�รส�ธ�รณสุข (ฉบับที่ ๒) พ.ศ.๒๕๕๐ ดังนี้

“โดยที่พระร�ชบัญญัติก�รส�ธ�รณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕ กำ�หนดบท

นิย�มคำ�ว่� “มูลฝอย” ยังไม่ชัดเจนซึ่งทำ�ให้อำ�น�จของหน่วยง�นที่เกี่ยวข้องใน

ก�รจัดก�รสิ่งปฏิกูลและมูลฝอยมีคว�มซ้ำ�ซ้อนกัน บทนิย�มในเรื่อง “ร�ชก�ร

ส่วนท้องถิ่น” และ “เจ้�พนักง�นท้องถิ่น” ไม่สอดคล้องกับกฎหม�ยที่

คู่มือ พระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕

บทที่ ๑

ความ

เป็นม

าและ

หลักก

ารขอ

งพร

ะราช

บัญญ

ัติการ

สาธา

รณสุข

พ.ศ

. ๒๕๓

๕

§Ÿà¡◊Õ æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı(©∫—∫·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡ æ.». Úıı)

4

∫∑∑’Ë Ò

§«“¡

‡ªìπ¡

“·≈–

À≈—°°

“√¢Õ

ßæ√

–√“™

∫—≠≠

—µ‘°“√

 “∏“

√≥ ÿ¢

æ.»

. ÚıÛ

ı

Û. ‡æ◊ËÕª√—∫ª√ÿßÕ”π“®Àπâ“∑’Ë¢ÕßÕߧå°√·≈–æπ—°ß“π‡®â“Àπâ“∑’Ë∑—Èß

„π à«π°≈“ß·≈– à«π∑âÕß∂‘Ëπ„Àâ “¡“√∂ªØ‘∫—µ‘°“√„À⇪ìπ‰ªµ“¡°ÆÀ¡“¬‰¥âÕ¬à“ß¡’

ª√– ‘∑∏‘¿“æ

Ù. ‡æ◊ËÕª√—∫ª√ÿß„Àâ°√–∫«π°“√„π°“√¥”‡π‘𧥒‡ªìπ‰ª¥â«¬§«“¡

√«¥‡√Á«·≈–°√–™—∫¡“°¢÷Èπ

ı. ‡æ◊ËÕª√—∫ª√ÿß∫∑°”Àπ¥‚∑…„À⠟ߢ÷Èπ‡À¡“– ¡°—∫ ¿“懻√…∞°‘®

·≈– —ߧ¡ªí®®ÿ∫—π

´÷Ëß∫—¥π’Èæ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı ‰¥âºà“π°“√

æ‘®“√≥“‡ÀÁπ™Õ∫®“° ¿“𑵑∫—≠≠—µ‘·Ààß™“µ‘·≈â« „π ¡—¬√—∞∫“≈∑à“πÕ“π—π∑å

ªíπ¬“√™ÿπ ·≈–‰¥âª√–°“»„™â„π√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“ ‡≈à¡ Ò˘ µÕπ∑’Ë Û˘ ‡¡◊ËÕ

«—π∑’Ë ı ‡¡…“¬π ÚıÛı

À≈—°°“√¢Õßæ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı

Ò. ‡ªìπæ√–√“™∫—≠≠—µ‘∑’˧ÿ⡧√Õߪ√–™“™π¥â“π ÿ¢≈—°…≥–·≈–

°“√Õπ“¡—¬ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ À√◊Õ°“√ ÿ¢“¿‘∫“≈ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡´÷Ëߧ√Õ∫§≈ÿ¡∑—Èß°‘®°√√¡

°“√°√–∑”∑ÿ°Õ¬à“ß ·≈–°‘®°“√ª√–‡¿∑µà“ßÊ ∑’Ë¡’º≈°√–∑∫µàÕ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡·≈–

 ÿ¢¿“æÕπ“¡—¬¢Õߪ√–™“™π µ—Èß·µà√–¥—∫™“«∫â“π §√—«‡√◊Õπ ™ÿ¡™π µ≈Õ¥®π

°‘®°“√¢π“¥‡≈Á° ¢π“¥„À≠à Õ—π‰¥â·°à À“∫‡√à ·ºß≈Õ¬  ∂“π∑’Ë®”Àπà“¬Õ“À“√

 ∂“π∑’Ë – ¡Õ“À“√ µ≈“¥ ¥ °‘®°“√∑’ˇªìπÕ—πµ√“¬µàÕ ÿ¢¿“æª√–‡¿∑µà“ßÊ Õ’°

133 ª√–‡¿∑ √«¡∑—Èß°“√§«∫§ÿ¡°“√‡≈’ȬßÀ√◊Õª≈àÕ¬ —µ«å

Ú. æ√–√“™∫—≠≠—µ‘π’È¡’≈—°…≥–°“√°√–®“¬Õ”𓮉ª Ÿà à«π∑âÕß∂‘Ëπ

¡“°∑’Ë ÿ¥ °≈à“«§◊Õ„Àâ ç√“™°“√ à«π∑âÕß∂‘Ëπé ¡’Õ”π“®„π°“√ÕÕ° ç¢âÕ°”Àπ¥

¢Õß∑âÕß∂‘Ëπé ´÷Ëß “¡“√∂„™â∫—ߧ—∫„π‡¢µ∑âÕß∂‘Ëππ—Èπ‰¥â ·≈–„ÀâÕ”π“®·°à๔

เปลี่ยนแปลงไป รวมทั้งผลจ�กก�รปฏิรูประบบร�ชก�รเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๕

ได้เปลี่ยนแปลงหน่วยง�นกำ�กับดูแลร�ชก�รส่วนท้องถิ่น และยังมีหน่วยง�นอื่น

ที่ทำ�หน้�ที่สนับสนุนและเกี่ยวข้องกับก�รดำ�เนินก�รในเรื่องก�รจัดก�รสิ่งปฏิกูล

และมูลฝอยจึงต้องปรับองค์ประกอบในคณะกรรมก�รส�ธ�รณสุข นอกจ�ก

นี้ก�รดำ�เนินง�นเรื่องก�รกำ�จัดสิ่งปฏิกูลและมูลฝอยไม่ได้ให้อำ�น�จแก่

ร�ชก�รส่วนท้องถิ่นในก�รกำ�หนดอัตร�ค่�ธรรมเนียมและกำ�หนดวิธีก�รในเรื่อง

ดังกล่�วประกอบกับมิได้มีบทกำ�หนดโทษในเรื่องมูลฝอยติดเชื้อและมูลฝอยที่

เป็นพิษหรืออันตร�ยจ�กชุมชนไว้ รวมถึงสมควรกำ�หนดให้อำ�น�จรัฐมนตรีโดย

คำ�แนะนำ�ของคณะกรรมก�รส�ธ�รณสุขออกประก�ศเรื่องที่เป็นร�ยละเอียดท�ง

เทคนิควิช�ก�รหรือเรื่องที่ต้องมีก�รเปลี่ยนแปลงอย่�งรวดเร็วต�มสภ�พสังคม

เพื่อปฏิบัติก�รต�มพระร�ชบัญญัตินี้ จึงจำ�เป็นต้องตร�พระร�ชบัญญัตินี้”

ซึ่งพระร�ชบัญญัติก�รส�ธ�รณสุข (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๕๐ นี้

ได้ประก�ศใช้ในร�ชกิจจ�นุเบกษ� เล่ม ๑๒๔ ตอนที่ ๒๘ ก เมื่อวันที่ ๒๗

มิถุน�ยน ๒๕๕๐

กิจก�รขน�ดเล็ก ขน�ดใหญ่ อันได้แก่ ห�บเร่ แผงลอย สถ�นที่จำ�หน่�ย

อ�ห�ร สถ�นที่สะสมอ�ห�ร ตล�ด กิจก�รที่เป็นอันตร�ยต่อสุขภ�พ รวมทั้ง

ก�รควบคุมก�รเลี้ยงหรือปล่อยสัตว์

สุขภ�พอน�มัยของประช�ชน ตั้งแต่ระดับบุคคล ครัวเรือน ชุมชน ตลอดจน

คู่มือ พระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕

บทที่ ๑

ความ

เป็นม

าและ

หลักก

ารขอ

งพร

ะราช

บัญญ

ัติการ

สาธา

รณสุข

พ.ศ

. ๒๕๓

๕

§Ÿà¡◊Õ æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı(©∫—∫·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡ æ.». Úıı)

4

∫∑∑’Ë Ò

§«“¡

‡ªìπ¡

“·≈–

À≈—°°

“√¢Õ

ßæ√

–√“™

∫—≠≠

—µ‘°“√

 “∏“

√≥ ÿ¢

æ.»

. ÚıÛ

ı

Û. ‡æ◊ËÕª√—∫ª√ÿßÕ”π“®Àπâ“∑’Ë¢ÕßÕߧå°√·≈–æπ—°ß“π‡®â“Àπâ“∑’Ë∑—Èß

„π à«π°≈“ß·≈– à«π∑âÕß∂‘Ëπ„Àâ “¡“√∂ªØ‘∫—µ‘°“√„À⇪ìπ‰ªµ“¡°ÆÀ¡“¬‰¥âÕ¬à“ß¡’

ª√– ‘∑∏‘¿“æ

Ù. ‡æ◊ËÕª√—∫ª√ÿß„Àâ°√–∫«π°“√„π°“√¥”‡π‘𧥒‡ªìπ‰ª¥â«¬§«“¡

√«¥‡√Á«·≈–°√–™—∫¡“°¢÷Èπ

ı. ‡æ◊ËÕª√—∫ª√ÿß∫∑°”Àπ¥‚∑…„À⠟ߢ÷Èπ‡À¡“– ¡°—∫ ¿“懻√…∞°‘®

·≈– —ߧ¡ªí®®ÿ∫—π

´÷Ëß∫—¥π’Èæ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı ‰¥âºà“π°“√

æ‘®“√≥“‡ÀÁπ™Õ∫®“° ¿“𑵑∫—≠≠—µ‘·Ààß™“µ‘·≈â« „π ¡—¬√—∞∫“≈∑à“πÕ“π—π∑å

ªíπ¬“√™ÿπ ·≈–‰¥âª√–°“»„™â„π√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“ ‡≈à¡ Ò˘ µÕπ∑’Ë Û˘ ‡¡◊ËÕ

«—π∑’Ë ı ‡¡…“¬π ÚıÛı

À≈—°°“√¢Õßæ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı

Ò. ‡ªìπæ√–√“™∫—≠≠—µ‘∑’˧ÿ⡧√Õߪ√–™“™π¥â“π ÿ¢≈—°…≥–·≈–

°“√Õπ“¡—¬ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ À√◊Õ°“√ ÿ¢“¿‘∫“≈ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡´÷Ëߧ√Õ∫§≈ÿ¡∑—Èß°‘®°√√¡

°“√°√–∑”∑ÿ°Õ¬à“ß ·≈–°‘®°“√ª√–‡¿∑µà“ßÊ ∑’Ë¡’º≈°√–∑∫µàÕ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡·≈–

 ÿ¢¿“æÕπ“¡—¬¢Õߪ√–™“™π µ—Èß·µà√–¥—∫™“«∫â“π §√—«‡√◊Õπ ™ÿ¡™π µ≈Õ¥®π

°‘®°“√¢π“¥‡≈Á° ¢π“¥„À≠à Õ—π‰¥â·°à À“∫‡√à ·ºß≈Õ¬  ∂“π∑’Ë®”Àπà“¬Õ“À“√

 ∂“π∑’Ë – ¡Õ“À“√ µ≈“¥ ¥ °‘®°“√∑’ˇªìπÕ—πµ√“¬µàÕ ÿ¢¿“æª√–‡¿∑µà“ßÊ Õ’°

133 ª√–‡¿∑ √«¡∑—Èß°“√§«∫§ÿ¡°“√‡≈’ȬßÀ√◊Õª≈àÕ¬ —µ«å

Ú. æ√–√“™∫—≠≠—µ‘π’È¡’≈—°…≥–°“√°√–®“¬Õ”𓮉ª Ÿà à«π∑âÕß∂‘Ëπ

¡“°∑’Ë ÿ¥ °≈à“«§◊Õ„Àâ ç√“™°“√ à«π∑âÕß∂‘Ëπé ¡’Õ”π“®„π°“√ÕÕ° ç¢âÕ°”Àπ¥

¢Õß∑âÕß∂‘Ëπé ´÷Ëß “¡“√∂„™â∫—ߧ—∫„π‡¢µ∑âÕß∂‘Ëππ—Èπ‰¥â ·≈–„ÀâÕ”π“®·°à

§Ÿà¡◊Õ æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı(©∫—∫·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡ æ.». Úıı)

5

∫∑∑’Ë Ò

§«“

¡‡ªìπ

¡“·≈

–À≈—°

°“√¢

Õßæ√

–√“™

∫—≠≠

—µ‘°“√

 “∏“

√≥ ÿ¢

æ.»

. ÚıÛ

ı

燮â“æπ—°ß“π∑âÕß∂‘Ëπé „π°“√§«∫§ÿ¡¥Ÿ·≈‚¥¬°“√ÕÕ°§” —Ëß„Àⷰ≢ª√—∫ª√ÿß

°“√Õπÿ≠“µÀ√◊Õ‰¡àÕπÿ≠“µ °“√ —Ëßæ—°„™âÀ√◊Շ摰∂Õπ„∫Õπÿ≠“µ √«¡∑—Èß°“√

‡ª√’¬∫‡∑’¬∫§¥’ ‡ªìπµâπ ∑—Èßπ’È‚¥¬∂◊Õ«à“√“™°“√ à«π∑âÕß∂‘Ëπ‡ªìπÕߧå°√ª°§√Õß

∑’Ë¡“®“°°“√‡≈◊Õ°µ—ÈߢÕߪ√–™“™π „°≈♑¥ª√–™“™π ´÷Ëßπà“®–ªØ‘∫—µ‘°“√„À⇪ìπ

‰ªµ“¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘∑’ˇªìπº≈ª√–‚¬™πå¢Õߪ√–™“™π¡“°∑’Ë ÿ¥

Û. ‡æ◊ËÕ„À⇮â“æπ—°ß“π∑âÕß∂‘Ëπ “¡“√∂¥”‡π‘π°“√µ“¡æ√–√“™

∫—≠≠—µ‘π’ȉ¥âÕ¬à“ß¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ °ÆÀ¡“¬®÷ß°”Àπ¥„Àâ¡’ 燮â“æπ—°ß“π “∏“√≥ ÿ¢é

‡ªìπ‡®â“æπ—°ß“𠓬«‘™“°“√∑’Ë¡’Õ”π“®„π°“√µ√«®µ√“„À⧔·π–π” „π°“√ª√—∫ª√ÿß

·°â‰¢ªí≠À“¥â“π ‘Ëß·«¥≈âÕ¡„π·ßà«‘™“°“√ √«¡∑—È߇ªìπ∑’˪√÷°…“ „À⧔·π–π”·°à

‡®â“æπ—°ß“π∑âÕß∂‘Ëπ„π°“√«‘π‘®©—¬  —Ëß°“√À√◊ÕÕÕ°§” —Ëß ‡ªìπµâπ

Ù. °”Àπ¥„Àâ¡’ ç§≥–°√√¡°“√ “∏“√≥ ÿ¢é ‡ªìπÕߧå°√ à«π°≈“ß

√«¡∑—Èß°√¡Õπ“¡—¬´÷Ë߇ªìπÀπ૬ߓπ√—∫º‘¥™Õ∫ß“π “∏“√≥ ÿ¢ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡

¡’∫∑∫“∑„π°“√§«∫§ÿ¡ °”°—∫¥Ÿ·≈ ·≈–„Àâ°“√ π—∫ πÿπ°“√ªØ‘∫—µ‘°“√¢Õß

√“™°“√ à«π∑âÕß∂‘Ëπ ‚¥¬°“√‡ πÕ·π–·ºπß“π π‚¬∫“¬·≈–¡“µ√°“√

¥â“π “∏“√≥ ÿ¢√«¡∑—Èß°“√ÕÕ°°Æ°√–∑√«ß ·≈–ª√–°“»°√–∑√«ß

·°à√—∞¡πµ√’«à“°“√°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ ·≈–„ÀâÕ∏‘∫¥’°√¡Õπ“¡—¬¡’Õ”π“®

ÕÕ°§” —Ë߉¥â„π°√≥’∑’ˇªìπÕ—πµ√“¬√⓬·√ß·≈–®”‡ªìπµâÕß·°â‰¢‚¥¬‡√àߥà«π¥â«¬

ı. æ√–√“™∫—≠≠—µ‘π’È„Àâ ‘∑∏‘·°àª√–™“™πÀ√◊ÕºŸâª√–°Õ∫°“√∑’ˉ¥â

√—∫§” —Ëß®“°‡®â“æπ—°ß“π∑âÕß∂‘Ëπ·≈–‡ÀÁπ«à“‰¡à‡ªìπ∏√√¡À√◊Õ‰¡à∂Ÿ°µâÕß ¡’ ‘∑∏‘

¬◊Ëπ§”Õÿ∑∏√≥åµàÕ√—∞¡πµ√’«à“°“√°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢‰¥â ·≈–°√≥’∑’Ë·®âß

‡®â“æπ—°ß“πµ“¡°ÆÀ¡“¬·≈â« ‰¡àªØ‘∫—µ‘µ“¡Õ”π“®Àπâ“∑’Ë ‡®â“æπ—°ß“ππ—Èπ°ÁÕ“®

®–¡’§«“¡º‘¥∞“π≈–‡«âπ‰¡àªØ‘∫—µ‘Àπâ“∑’˵“¡ª√–¡«≈°ÆÀ¡“¬Õ“≠“‰¥â

๕

คู่มือ พระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕

บทที่ ๑

ความ

เป็นม

าและ

หลักก

ารขอ

งพร

ะราช

บัญญ

ัติการ

สาธา

รณสุข

พ.ศ

. ๒๕๓

๕§Ÿà¡◊Õ æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı(©∫—∫·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡ æ.». Úıı)

6

∫∑∑’Ë Ò

§«“¡

‡ªìπ¡

“·≈–

À≈—°°

“√¢Õ

ßæ√

–√“™

∫—≠≠

—µ‘°“√

 “∏“

√≥ ÿ¢

æ.»

. ÚıÛ

ı

‚§√ß√à“߇π◊ÈÕÀ“¢Õßæ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı

µ“¡µ—«∫∑∫—≠≠—µ‘¢Õßæ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı

‰¥â·∫àßÕÕ°‡ªìπ À¡«¥µà“ßÊ ¥—ßπ’È

À¡«¥∑’Ë Ò «à“¥â«¬‡√◊ËÕß ∫∑∑—Ë«‰ª

À¡«¥∑’Ë Ú «à“¥â«¬‡√◊ËÕß §≥–°√√¡°“√ “∏“√≥ ÿ¢À¡«¥∑’Ë Û «à“¥â«¬‡√◊ËÕß °“√°”®—¥ ‘Ëߪؑ°Ÿ≈·≈–¡Ÿ≈ΩÕ¬À¡«¥∑’Ë Ù «à“¥â«¬‡√◊ËÕß  ÿ¢≈—°…≥–¢ÕßÕ“§“√À¡«¥∑’Ë ı «à“¥â«¬‡√◊ËÕß ‡Àµÿ√”§“≠À¡«¥∑’Ë ˆ «à“¥â«¬‡√◊ËÕß °“√§«∫§ÿ¡°“√‡≈’ȬßÀ√◊Õª≈àÕ¬ —µ«åÀ¡«¥∑’Ë ˜ «à“¥â«¬‡√◊ËÕß °‘®°“√∑’ˇªìπÕ—πµ√“¬µàÕ ÿ¢¿“æÀ¡«¥∑’Ë ¯ «à“¥â«¬‡√◊ËÕß µ≈“¥  ∂“π∑’Ë®”Àπà“¬Õ“À“√ ·≈–

 ∂“π∑’Ë – ¡Õ“À“√À¡«¥∑’Ë ˘ «à“¥â«¬‡√◊ËÕß °“√®”Àπà“¬ ‘π§â“„π∑’ËÀ√◊Õ∑“ß

 “∏“√≥–À¡«¥∑’Ë Ò «à“¥â«¬‡√◊ËÕß Õ”π“®Àπâ“∑’Ë¢Õ߇®â“æπ—°ß“π∑âÕß∂‘Ëπ

·≈– ‡®â“æπ—°ß“π “∏“√≥ ÿ¢À¡«¥∑’Ë ÒÒ «à“¥â«¬‡√◊ËÕß Àπ—ß ◊Õ√—∫√Õß°“√·®âßÀ¡«¥∑’Ë ÒÚ «à“¥â«¬‡√◊ËÕß „∫Õπÿ≠“µÀ¡«¥∑’Ë ÒÛ «à“¥â«¬‡√◊ËÕß §à“∏√√¡‡π’¬¡·≈–§à“ª√—∫À¡«¥∑’Ë ÒÙ «à“¥â«¬‡√◊ËÕß °“√Õÿ∑∏√≥åÀ¡«¥∑’Ë Òı «à“¥â«¬‡√◊ËÕß ∫∑°”Àπ¥‚∑…À¡«¥∑’Ë Òˆ «à“¥â«¬‡√◊ËÕß ∫∑‡©æ“–°“≈

´÷Ë߇¡◊ËÕ摇§√“–Àå∂÷߇π◊ÈÕÀ“∑—ÈßÀ¡¥¢Õßæ√–√“™∫—≠≠—µ‘π’È ‡√“Õ“®·∫àß “√– ”§—≠∑“ß°ÆÀ¡“¬ÕÕ°‡ªìπ Ù  à«π„À≠àÊ §◊Õ

๖

บทบัญญัติของพระร�ชบัญญัติก�รส�ธ�รณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕ ได้

แบ่งออกเป็นหมวดต่�งๆ ดังนี้

หมวด ๑ ว่�ด้วยเรื่อง บททั่วไป

หมวด ๒ ว่�ด้วยเรื่อง คณะกรรมก�รส�ธ�รณสุข

หมวด ๓ ว่�ด้วยเรื่อง ก�รจัดก�รสิ่งปฏิกูลและมูลฝอย

หมวด ๔ ว่�ด้วยเรื่อง สุขลักษณะของอ�ค�ร

หมวด ๕ ว่�ด้วยเรื่อง เหตุรำ�ค�ญ

หมวด ๖ ว่�ด้วยเรื่อง ก�รควบคุมก�รเลี้ยงหรือปล่อยสัตว์

หมวด ๗ ว่�ด้วยเรื่อง กิจก�รที่เป็นอันตร�ยต่อสุขภ�พ

หมวด ๘ ว่�ด้วยเรื่อง ตล�ด สถ�นที่จำ�หน่�ยอ�ห�รและ

สถ�นที่สะสมอ�ห�ร

หมวด ๙ ว่�ด้วยเรื่อง ก�รจำ�หน่�ยสินค้�ในที่หรือท�ง

ส�ธ�รณะ

หมวด ๑๐ ว่�ด้วยเรื่อง อำ�น�จหน้�ที่ของเจ้�พนักง�นท้องถิ่น

และ เจ้�พนักง�นส�ธ�รณสุข

หมวด ๑๑ ว่�ด้วยเรื่อง หนังสือรับรองก�รแจ้ง

หมวด ๑๒ ว่�ด้วยเรื่อง ใบอนุญ�ต

หมวด ๑๓ ว่�ด้วยเรื่อง ค่�ธรรมเนียมและค่�ปรับ

หมวด ๑๔ ว่�ด้วยเรื่อง ก�รอุทธรณ์

หมวด ๑๕ ว่�ด้วยเรื่อง บทกำ�หนดโทษ

หมวด ๑๖ ว่�ด้วยเรื่อง บทเฉพ�ะก�ล

ซึ่งเมื่อพิเคร�ะห์ถึงเนื้อห�ทั้งหมดของพระร�ชบัญญัตินี้ อ�จแบ่ง

ส�ระสำ�คัญท�งกฎหม�ยออกเป็น ๔ ส่วนใหญ่ๆ คือ

คู่มือ พระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕

บทที่ ๑

ความ

เป็นม

าและ

หลักก

ารขอ

งพร

ะราช

บัญญ

ัติการ

สาธา

รณสุข

พ.ศ

. ๒๕๓

๕

§Ÿà¡◊Õ æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı(©∫—∫·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡ æ.». Úıı)

7

∫∑∑’Ë Ò

§«“

¡‡ªìπ

¡“·≈

–À≈—°

°“√¢

Õßæ√

–√“™

∫—≠≠

—µ‘°“√

 “∏“

√≥ ÿ¢

æ.»

. ÚıÛ

ı

Ò.  à«π∑’ˇªìπ‚§√ß √â“ßÕ”π“®Àπâ“∑’Ë„π°“√¥”‡π‘π°“√„À⇪ìπ‰ªµ“¡æ√–√“™∫—≠≠—µ‘

Ú.  à«π∑’ˇªìπ “√∫—≠≠—µ‘¥â“π ‘Ëß·«¥≈âÕ¡∑’˵âÕߧ«∫§ÿ¡À√◊Õ°”°—∫¥Ÿ·≈

Û.  à«π∑’Ë ‡ªìπ°“√ÕÕ°„∫Õπÿ≠“µ Àπ—ß ◊Õ√—∫√Õß°“√·®âߧà“∏√√¡‡π’¬¡·≈–§à“ª√—∫

Ù.  à«π∑’ˇªìπ¡“µ√°“√°“√§«∫§ÿ¡·≈–∫∑°”Àπ¥‚∑…‚¥¬®–‰¥âÕ∏‘∫“¬„π√“¬≈–‡Õ’¬¥¢Õß·µà≈– à«π„π∫∑µàÕÊ ‰ª

๗

คู่มือ พระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕

บทที่ ๒ ค

วามร

ู้เบื้องต้น

เกี่ยว

กับกฎ

หมาย

§Ÿà¡◊Õ æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı(©∫—∫·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡ æ.». Úıı)

8

∫∑∑’Ë Ú

§«“¡

√Ÿââ‡∫◊ÈÕ

ßµâπ‡

°’ˬ«°

—∫°ÆÀ

¡“¬

∫∑∑’Ë Ú

§«“¡√Ÿâ‡∫◊ÈÕßµâπ‡°’Ë¬«°—∫°ÆÀ¡“¬

«‘™“°ÆÀ¡“¬‡ªìπ·¢πßÀπ÷ËߢÕß —ߧ¡»“ µ√å (Social Science) ·≈–

‰¡à¡’§«“¡‡ªìπÕ¬Ÿà‡ªìπ‡Õ°‡∑»µâÕߺ ¡º “π°—∫«‘™“·¢πßµà“ßÊ ¡“°¡“¬ ‡™àπ

√—∞»“ µ√å ®‘µ«‘∑¬“ ‡»√…∞»“ µ√å µ≈Õ¥®π«‘∑¬“»“ µ√å ¥â“π ‘Ëß·«¥≈âÕ¡

°“√·æ∑¬å ·≈–Õ◊ËπÊ ∑—Èßπ’ȇæ√“– °ÆÀ¡“¬‡ªìπ‡§√◊ËÕß¡◊Õ·≈–À≈—°ªØ‘∫—µ‘∑’Ë®–

∑”„À⠗ߧ¡¡πÿ…¬å ¥”‡π‘π‰ª‚¥¬¡’√–‡∫’¬∫‡√’¬∫√âÕ¬ ·≈–ª°µ‘ ÿ¢ °“√»÷°…“

°ÆÀ¡“¬‚¥¬‚¥¥‡¥’ˬ«‰¡à§”π÷ß∂÷ß«‘™“·¢πßÕ◊Ëπ¬àÕ¡‡ªìπ‰ª‰¡à‰¥â ‚¥¬‡©æ“–„π

 —ߧ¡∑’Ëæ—≤π“·≈⫇µÁ¡‰ª¥â«¬‡∑§‚π‚≈¬’∑’Ë∑—π ¡—¬ ¥—ßπ—Èπ°“√»÷°…“°ÆÀ¡“¬®÷ß

µâÕß»÷°…“«‘™“µà“ßʥ⫬®‘µ„®Õ—π°«â“ߢ«“ß·≈–‡æ√’¬∫æ√âÕ¡¥â«¬»’≈∏√√¡

√«¡∑—ÈßµâÕ߇Փ„®„ à·≈– π„®µàÕ‡Àµÿ°“√∫â“π‡¡◊Õß∑—Èß¿“¬„π·≈–¿“¬πÕ°ª√–‡∑»

„π∑ÿ°¥â“π

≈—°…≥–°ÆÀ¡“¬

‚¥¬∑’Ë°ÆÀ¡“¬·∫àßÕÕ°‡ªìπ Ú ≈—°…≥– §◊Õ

(Ò) °ÆÀ¡“¬µ“¡‡π◊ÈÕ§«“¡ À¡“¬∂÷ß °ÆÀ¡“¬´÷Ëß∫∑∫—≠≠—µ‘¡’

≈—°…≥–‡ªìπ °ÆÀ¡“¬·∑â ‰¥â·°à¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß√—∞´÷Ëß°”À𥧫“¡ª√–惵‘¢Õß

¡πÿ…¬å ∂â“ΩÉ“Ωóπ®–‰¥â√—∫º≈√⓬À√◊Õ∂Ÿ°≈ß‚∑… ́ ÷Ëß·¬°Õߧåª√–°Õ∫¢Õß°ÆÀ¡“¬

µ“¡‡π◊ÈÕ§«“¡‰¥â¥—ßπ’È

Ò.Ò µâÕ߇ªìπ¢âÕ∫—ߧ—∫ §◊Õ µâÕß¡’¢âÕ§«“¡∫ß°“√„Àâ°√–∑”À√◊Õ

„Àâߥ‡«âπ°√–∑”°“√Õ¬à“ß„¥Õ¬à“ßÀπ÷Ëß

Ò.Ú µâÕ߇ªìπ¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß√—∞ ¡‘„™à¢Õß∫ÿ§§≈À√◊Õ°≈ÿà¡Õߧå°√

„¥Ê ´÷Ëß ç√—∞é À¡“¬∂÷ß√“…Æ√∑’Ë∂Ÿ°√«∫√«¡Õ¬Ÿà„πÕ“≥“‡¢µÕ—πÀπ÷Ëß¿“¬„µâÕ”π“®

๘

วิชากฎหมายเป็นแขนงหน่ึงของสังคมศาสตร์(SocialScience)และ

ไม่มีความเป็นเอกเทศต้องผสมผสานกับวิชาแขนงต่างๆมากมายเช่นรัฐศาสตร์

จิตวิทยาเศรษฐศาสตร์ตลอดจนวิทยาศาสตร์ด้านสิ่งแวดล้อมการแพทย์

และอื่นๆ ทั้งนี้เพราะกฎหมายเป็นเครื่องมือและหลักปฏิบัติที่จะทำาให้สังคม

มนุษย์ดำาเนินไปโดยมีระเบียบเรียบร้อยและปกติสุขการศึกษากฎหมายโดย

โดดเดี่ยวไม่คำานึงถึงวิชาแขนงอื่นย่อมเป็นไปไม่ได้ โดยเฉพาะในสังคมที่พัฒนา

แล้วเต็มไปด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัย ดังนั้น การศึกษากฎหมายจึงต้องศึกษา

วิชาต่างๆด้วยจิตใจอันกว้างขวางและเพรียบพร้อมด้วยศีลธรรมรวมทั้งต้อง

เอาใจใส่และสนใจต่อเหตุการณ์บ้านเมืองทั้งภายในและภายนอกประเทศใน

ทุกด้าน

โดยที่กฎหมายแบ่งออกเป็น๒ลักษณะคือ

๑. กฎหมายตามเนื้อความ หมายถึง กฎหมายซึ่งบทบัญญัติมี

ลักษณะเป็นกฎหมายแท้ได้แก่ข้อบังคับของรัฐซึ่งกำาหนดความประพฤติของ

มนุษย์ ถ้าฝ่าฝืนจะได้รับผลร้ายหรือถูกลงโทษ ซ่ึงแยกองค์ประกอบของกฎหมาย

ตามเนื้อความได้ดังนี้

๑.๑ต้องเป็นข้อบังคับคือต้องมีข้อความบงการให้กระทำาหรือ

ให้งดเว้นกระทำาการอย่างใดอย่างหนึ่ง

๑.๒ต้องเป็นข้อบังคับของรัฐมิใช่ของบุคคลหรือกลุ่มองค์กรใดๆ

ซึ่ง“รัฐ”หมายถึงราษฎรที่ถูกรวบรวมอยู่ในอาณาเขตอันหนึ่งภายใต้อำานาจ

คู่มือ พระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕

บทที่ ๒ ค

วามเรู้เบื้อ

งต้นเกี่ย

วกับก

ฎหมาย

§Ÿà¡◊Õ æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı(©∫—∫·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡ æ.». Úıı)

9

∫∑∑’Ë Ú

§«“¡

√Ÿââ‡∫◊ÈÕ

ßµâπ‡

°’ˬ«°

—∫°ÆÀ

¡“¬

Õ∏‘ª‰µ¬¢Õßµπ‡Õß ©–π—Èπ°“√®–‡ªìπ√—∞‰¥â ®–µâÕß¡’ à«πª√–°Õ∫ Û ª√–°“√ §◊Õ

(Ò) √“…Æ√ (Ú) Õ“≥“‡¢µ ·≈– (Û) ¡’Õ”π“®Õ∏‘ª‰µ¬¢Õßµπ‡Õß §◊Õ‰¡àµ°Õ¬Ÿà„µâ

Õ”π“®Õ∏‘ª‰µ¬¢Õß√—∞Õ◊Ëπ

Ò.Û ¢âÕ∫—ߧ—∫µâÕ߇ªìπ°“√°”À𥧫“¡ª√–惵‘ §◊Õ ‡°’ˬ«°—∫

°“√‡§≈◊ËÕπ‰À«¢Õß√à“ß°“¬À√◊Õ°“√ߥ‡«âπ‡§≈◊ËÕπ‰À«√à“ß°“¬Õ¬à“ß„¥Õ¬à“ßÀπ÷Ëß

≈”æ—ß·µà§«“¡√Ÿâ ÷°π÷°§‘¥„𮑵„®Õ¬à“߇¥’¬«°ÆÀ¡“¬¬àÕ¡‰¡à‡¢â“‰ª‡°’ˬ«¢âÕß

·≈–Õ—ππ’ȇÕß∑’Ë∑”„Àâ°ÆÀ¡“¬·µ°µà“ß°—∫¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß»“ π“·≈–»’≈∏√√¡

´÷Ë߇ªìπ¢âÕ∫—ߧ—∫∑’Ë°”À𥮑µ„®¥â«¬ ∑—Èßπ’È¡‘‰¥âÀ¡“¬§«“¡«à“ °ÆÀ¡“¬®–‰¡à

§”π÷ß∂÷ß®‘µ„®‡ ’¬‡≈¬ ‡æ√“–°“√°√–∑”‡¥’¬«°—π·µà¡’‡®µπ“„𮑵„®·µ°µà“ß°—π

°ÁÕ“®º‘¥°ÆÀ¡“¬‚∑…Àπ—°‡∫“µà“ß°—π

Ò.Ù ¢âÕ∫—ߧ—∫∑’Ë°”Àπ¥µâÕ߇ªìπ惵‘°√√¡¢Õß¡πÿ…¬å ‡π◊ËÕß®“°

°ÆÀ¡“¬∫—≠≠—µ‘‰«â‡æ◊ËÕ„Àâ¡πÿ…¬åÕ¬Ÿà√à«¡°—π¥â«¬§«“¡ ß∫ ÿ¢ ®÷ß„™â∫—ߧ—∫¡πÿ…¬å

‡∑à“π—Èπ ∂â“ —µ«å°√–∑”„Àâ¡πÿ…¬å‰¥â√—∫§«“¡‡ ’¬À“¬ °ÆÀ¡“¬¬àÕ¡‰¡à≈ß‚∑… —µ«å

·µàÕ“®≈ß‚∑…¡πÿ…¬åºŸâ‡ªìπ‡®â“¢Õß —µ«åπ—Èπ‰¥â

Ò.ı ¢âÕ∫—ߧ—∫π—Èπ∂â“ΩÉ“Ωóπ®–µâÕ߉¥â√—∫º≈√⓬À√◊Õ∂Ÿ°≈ß‚∑…

´÷Ë߇√’¬°«à“ ¿“æ∫—ߧ—∫ (Sanction) ¢Õß°ÆÀ¡“¬ ‡™àπ °“√≈ß‚∑…„Àâ™”√–

§à“‡ ’¬À“¬„π°“√ΩÉ“Ωóπ°ÆÀ¡“¬∑“ß·æàß À√◊Õ„À⇠’¬§à“ª√—∫ À√◊Õ®”§ÿ°„π°“√

ΩÉ“Ωóπ°ÆÀ¡“¬∑“ßÕ“≠“ ‡ªìπµâπ ´÷Ë߇ªìπ≈—°…≥–ª√–°“√Àπ÷Ëß∑’Ë∑”„Àâ°ÆÀ¡“¬

·µ°µà“ß®“°»’≈∏√√¡·≈–»“ π“

πÕ°®“° °ÆÀ¡“¬µ“¡‡π◊ÈàÕ§«“¡´÷Ë߇ªìπ∫∑∫—≠≠—µ‘∑’ˇªìπ°ÆÀ¡“¬

·∑â·≈â« ¬—ß¡’¢âÕ∫—ߧ—∫À√◊Õ√–‡∫’¬∫ªØ‘∫—µ‘∑’˧≈⓬§≈÷ß°—∫°ÆÀ¡“¬ ·µà¡‘„™à

°ÆÀ¡“¬µ“¡‡π◊ÈÕ§«“¡·µàÕ¬à“ß„¥ °≈à“«§◊Õ

๙

๑.๕ ข้อบังคับนั้นถ้�ฝ่�ฝืนจะต้องได้รับผลร้�ยหรือถูกลงโทษ

๑.๓ ข้อบังคับต้องเป็นก�รกำ�หนดคว�มประพฤติ คือ เกี่ยวกับ

๑.๔ ข้อบังคับที่กำ �หนดต้องเป็นพฤติกรรมของมนุษย์

เน่ืองจ�กกฎหม�ยบัญญัติไว้เพ่ือให้มนุษย์อยู่ร่วมกันด้วยคว�มสงบสุขจึงใช้บังคับ

มนุษย์เท่�นั ้น ถ้�สัตว์กระทำ�ให้มนุษย์ได้รับคว�มเสียห�ย กฎหม�ยย่อม

ไม่ลงโทษสัตว์ แต่อ�จลงโทษมนุษย์ผู้เป็นเจ้�ของสัตว์นั้นได้

นอกจ�กกฎหม�ยต�มเนื้อคว�มซึ่งเป็นบทบัญญัติที่เป็นกฎหม�ย

อธิปไตยของตนเอง ฉะน้ัน ก�รจะเป็นรัฐได้จะต้องมีส่วนประกอบ ๓ ประก�ร คือ

คู่มือ พระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕

บทที่ ๒ ค

วามร

ู้เบื้องต้น

เกี่ยว

กับกฎ

หมาย

§Ÿà¡◊Õ æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı(©∫—∫·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡ æ.». Úıı)

10

∫∑∑’Ë Ú

§«“¡

√Ÿââ‡∫◊ÈÕ

ßµâπ‡

°’ˬ«°

—∫°ÆÀ

¡“¬

»“ π“ §◊Õ °Æ ¢âÕ∫—ߧ—∫∑’Ë»“ π“µà“ßÊ ‰¥â°”À𥉫â‡æ◊ËÕ„Àâ¡πÿ…¬å

ª√–惵‘§ÿ≥ß“¡§«“¡¥’®÷߇À¡◊Õπ°—∫°ÆÀ¡“¬„π·ßà∑’˵à“ß°Á‡ªìπ¢âÕ°”Àπ¥‡√◊ËÕß

§«“¡ª√–惵‘¢Õß¡πÿ…¬å ·µàµà“ß°—πµ√ß∑’Ë»“ π“‡ªìπ¢âÕ°”Àπ¥∑’Ë≈ß≈÷°∂÷ß

§«“¡§‘¥ ®‘µ„® ·≈–‰¡à¡’ ¿“æ∫—ߧ—∫∑’Ë™—¥‡®π À√◊Õ‡Õ“®√‘߇Փ®—߇À¡◊Õπ°ÆÀ¡“¬

»’≈∏√√¡ §◊Õ §«“¡√Ÿâ ÷°π÷°§‘¥¢Õß¡πÿ…¬å«à“°“√°√–∑”Õ¬à“߉√‡ªìπ

°“√°√–∑”∑’Ë™Õ∫ °“√°√–∑”Õ¬à“߉√‡ªìπ°“√°√–∑”∑’˺‘¥ §≈⓬§≈÷ß°—∫°ÆÀ¡“¬

§◊Õ ∑—Èß»’≈∏√√¡·≈–°ÆÀ¡“¬µà“ß°Á°”Àπ¥¢âÕ∫—ߧ—∫·Ààߧ«“¡ª√–惵‘¥â«¬°—π

∑’Ë·µ°µà“ß°—π §◊Õ °ÆÀ¡“¬‡ªìπ¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß√—∞ ·µà»’≈∏√√¡‡°‘¥®“°§«“¡√Ÿâ ÷°

¿“¬„π¢Õß¡πÿ…¬å °ÆÀ¡“¬‡ªìπ¢âÕ∫—ߧ—∫∑’Ë°”À𥧫“¡ª√–惵‘¿“¬πÕ°¢Õß

¡πÿ…¬å ´÷Ëß· ¥ßÕÕ°„π√Ÿª¢Õß°“√°√–∑” ‡æ’¬ß·µà§‘¥„π„® °ÆÀ¡“¬¬—ß

‰¡à‡°’ˬ«¢âÕߥ⫬ ·µà»’≈∏√√¡π—Èπ‡æ’¬ß·µà§‘¥‰¡à™Õ∫ °Áº‘¥»’≈∏√√¡·≈â« ∑—Èßπ’È

‡æ√“–»’≈∏√√¡¡’®ÿ¥À¡“¬∑’Ë Ÿß°«à“°ÆÀ¡“¬ §◊Õ µâÕß°“√„Àâ¡πÿ…¬åæ√âÕ¡

∫√‘∫Ÿ√≥剪¥â«¬ §«“¡¥’∑—Èß„π∑“ß√à“ß°“¬·≈–®‘µ„® ·µà°ÆÀ¡“¬‡æ’¬ß¥”√߉«ấ ÷Ëß

§«“¡‡ªìπ√–‡∫’¬∫‡√’¬∫√âÕ¬¢Õß —ߧ¡ ·≈–∂â“ΩÉ“Ωóπ®–µâÕ߉¥â√—∫º≈√⓬À√◊Õ

∂Ÿ°≈ß‚∑… ‚¥¬√—∞‡ªìπºŸâ°”Àπ¥ ¿“æ∫—ߧ—∫ ·µà»’≈∏√√¡π—Èπ¡πÿ…¬å®–ªØ‘∫—µ‘À√◊Õ

‰¡à Õ¬Ÿà∑’˧«“¡√Ÿâ ÷°π÷°§‘¥‡ªìπ§πÊ ‰ª ∂â“ΩÉ“Ωóπ¬àÕ¡¡’º≈°√–∑∫∑“ß®‘µ„®¢Õß

ºŸâΩÉ“Ωóπ‡Õß ¡“°∫â“ßπâÕ¬∫â“ß ·≈â«·µà§«“¡√Ÿâ ÷°„π»’≈∏√√¡¢Õß·µà≈–§π

®“√’µª√–‡æ≥’ §◊Õ  ‘Ëß∑’Ë¡πÿ…¬åªØ‘∫—µ‘µàÕ‡π◊ËÕß°—π¡“ ®“√’µª√–‡æ≥’

¡ÿàß∂÷ß ‘Ëß¿“¬πÕ°¢Õß¡πÿ…¬å‡∑à“π—È𠇙àπ °“√·µàßµ—« «‘∏’°“√查 «‘∏’µ‘¥µàÕ°—∫

∫ÿ§§≈Õ◊Ëπ √«¡∂÷ß«—≤π∏√√¡¥â«¬ ®“√’µª√–‡æ≥’¬àÕ¡‡ªìπ¢Õ߇©æ“–µ—«‡æ√“–‡°’ˬ«

°—∫«à“‡ªìπ∫ÿ§§≈™—Èπ„¥™—ÈπÀπ÷ËßÕ¬Ÿà„π —ߧ¡„¥  —ߧ¡Àπ÷Ëß ª√–°Õ∫Õ“™’æ„¥

Õ“™’æÀπ÷Ëß œ≈œ ·≈–Õ“®·µ°µà“ß°—πµ“¡°“≈–‡∑»– ®“√’µª√–‡æ≥’¡’§«“¡

ª√– ß§å®–„Àâ¡πÿ…¬å¡’°“√µ‘¥µàÕ —¡æ—π∏å°—π –¥«°·≈–ª√–≥’µ¬‘Ëߢ÷Èπ ¢âÕ·µ°µà“ß

√–À«à“ß®“√’µª√–‡æ≥’°—∫°ÆÀ¡“¬ ‚¥¬ √ÿª°Á§◊Õ ®“√’µª√–‡æ≥’‡ªìπ¢âÕ∫—ߧ—∫

๑๐

ศ�สน�

ศีลธรรม

ภ�ยในของมนษุย์ กฎหม�ยเป็นข้อบังคับที่กำ�หนดคว�มประพฤติภ�ยนอกของ

มนุษย์ ซึ่งแสดงออกในรูปของก�รกระทำ� เพียงแต่คิดในใจกฎหม�ยยังไม่

เกี่ยวข้องด้วย แต่ศีลธรรมนั้นเพียงแต่คิดไม่ชอบก็ผิดศีลธรรมแล้ว ทั้งนี้ เพร�ะ

ศีลธรรมมีจุดหม�ยที่สูงกว่�กฎหม�ย คือ ต้องก�รให้มนุษย์พร้อมบริบูรณ์ไป

ด้วยคว�มดีทั้งในท�งร่�งก�ยและจิตใจ แต่กฎหม�ยเพียงดำ�รงไว้ซึ่งคว�มเป็น

ระเบียบเรียบร้อยของสังคม และถ้�ฝ่�ฝืนจะต้องได้รับผลร้�ยหรือถูกลงโทษ

โดยรัฐเป็นผู้กำ�หนดสภ�พบังคับ แต่ศีลธรรมน้ันมนุษย์จะปฏิบัติหรือไม่อยู่ท่ีคว�ม

รู้สึกนึกคิดเป็นคนๆ ไป ถ้�ฝ่�ฝืนย่อมมีผลกระทบท�งจิตใจของผู้ฝ่�ฝืนเอง

ม�กบ้�งน้อยบ้�งแล้วแต่คว�มรู้สึกในศีลธรรมของแต่ละคน

จ�รีตประเพณี คือ สิ่งที่มนุษย์ปฏิบัติต่อเนื่องกันม� จ�รีตประเพณี

มุ่งถึงสิ่งภ�ยนอกของมนุษย์เท่�นั้น เช่น ก�รแต่งตัว วิธีก�รพูด วิธีติดต่อกับ

บุคคลอื่น รวมถึงวัฒนธรรมด้วย จ�รีตประเพณีย่อมเป็นของเฉพ�ะตัวเพร�ะ

เกี่ยวกับว่�เป็นบุคคลชั้นใดชั้นหนึ่งอยู่ในสังคมใดสังคมหนึ่ง ประกอบอ�ชีพใด

อ�ชีพหนึ่ง ฯลฯ และอ�จแตกต่�งกันต�มก�ละเทศะ จ�รีตประเพณีมีคว�ม

ประสงค์จะให้มนุษย์มีก�รติดต่อสัมพันธ์กันสะดวกและประณีตยิ่งขึ ้น

ข้อแตกต่�งระหว่�งจ�รีตประเพณีกับกฎหม�ย โดยสรุปก็คือ จ�รีตประเพณี

คู่มือ พระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕

บทที่ ๒ ค

วามเรู้เบื้อ

งต้นเกี่ย

วกับก

ฎหมาย

§Ÿà¡◊Õ æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı(©∫—∫·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡ æ.». Úıı)

11

∫∑∑’Ë Ú

§«“¡

√Ÿââ‡∫◊ÈÕ

ßµâπ‡

°’ˬ«°

—∫°ÆÀ

¡“¬

¢Õß —ߧ¡ ¢Õß√“…Æ√™—Èπ„¥™—ÈπÀπ÷Ëß À√◊Õ¢Õß∫ÿ§§≈„πÕ“™’æ„¥Õ“™’æÀπ÷Ëß ·µà

°ÆÀ¡“¬‡ªìπ¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß√—∞ ·≈–®“√’µª√–‡æ≥’ª°§≈ÿ¡°“√¥”√ß™’«‘µ∑—Èß¡«≈

¢Õß¡πÿ…¬å  à«π°ÆÀ¡“¬ §«∫§ÿ¡§«“¡ª√–惵‘¢Õß¡πÿ…¬å‡æ’¬ß∫“ߪ√–°“√

πÕ°®“°π’È ¿“æ∫—ߧ—∫°Á·µ°µà“ß°—π ∂â“∑”º‘¥®“√’µª√–‡æ≥’®–‰¥â√—∫°“√µ‘‡µ’¬π

®“° —ߧ¡‡∑à“π—Èπ

(Ú) °ÆÀ¡“¬µ“¡·∫∫æ‘∏’ À¡“¬∂÷ß °ÆÀ¡“¬∑’ËÕÕ°¡“‚¥¬«‘∏’

∫—≠≠—µ‘ °ÆÀ¡“¬ ∑—Èßπ’ȉ¡àµâÕߧ”π÷ß«à“°ÆÀ¡“¬π—Èπ‡¢â“≈—°…≥–‡ªìπ°ÆÀ¡“¬

µ“¡‡π◊ÈÕ§«“¡À√◊Õ‰¡à ‡™àπ æ√–√“™∫—≠≠—µ‘ß∫ª√–¡“≥ª√–®”ªï·¡â«à“®–‡ªìπ

çæ√–√“™∫—≠≠—µ‘é ·µà°Á‰¡à¡’≈—°…≥–‡ªìπ°ÆÀ¡“¬µ“¡‡π◊ÈÕ§«“¡·µàª√–°“√„¥

‡æ√“–‰¡à„™à °Æ¢âÕ∫—ߧ—∫°”À𥧫“¡ª√–惵‘¢Õß∫ÿ§§≈ ´÷ËߺŸâ„¥ΩÉ“Ωóπ®–‰¥â

√—∫º≈√⓬À√◊Õ∂Ÿ°≈ß‚∑… °ÆÀ¡“¬µ“¡·∫∫«‘∏’ ·∫àßÕÕ°‡ªìπ ˜ ª√–‡¿∑ §◊Õ

Ú.Ò æ√–√“™∫—≠≠—µ‘

Ú.Ú æ√–√“™°”Àπ¥

Ú.Û æ√–√“™°ƒ…Æ’°“

Ú.Ù °Æ°√–∑√«ß

Ú.ı ‡∑»∫—≠≠—µ‘

Ú.ˆ ¢âÕ∫—≠≠—µ‘®—ßÀ«—¥

Ú.˜ ¢âÕ∫—≠≠—µ‘Õߧ尓√∫√‘À“√ à«πµ”∫≈

๑๑

เป็นข้อบังคับของสังคม ของร�ษฎรชั้นใดชั้นหนึ่ง หรือของบุคคลในอ�ชีพใด

อ�ชีพหนึ ่ง แต่กฎหม�ยเป็นข้อบังคับของรัฐ และจ�รีตประเพณีปกคลุม

ก�รดำ�รงชีพทั้งมวลของมนุษย์ ส่วนกฎหม�ยควบคุมคว�มประพฤติของ

มนุษย์เพียงบ�งประก�ร นอกจ�กนี้สภ�พบังคับก็แตกต่�งกัน ถ้�ทำ�ผิดจ�รีต

ประเพณีจะได้รับก�รติเตียนจ�กสังคมเท่�นั้น

๒. กฎหม�ยต�มแบบพิธี หม�ยถึง กฎหม�ยที่ออกม�โดยวิธี

บัญญัติกฎหม�ย ทั้งนี้ไม่ต้องคำ�นึงว่�กฎหม�ยนั้นเข้�ลักษณะเป็นกฎหม�ยต�ม

เนื ้อคว�มหรือไม่ เช่น พระร�ชบัญญัติงบประม�ณประจำ�ปีแม้ว่�จะเป็น

“พระร�ชบัญญัติ” แต่ก็ไม่มีลักษณะเป็นกฎหม�ยต�มเนื้อคว�มแต่ประก�รใด

เพร�ะไม่ใช่กฎข้อบังคับกำ�หนดคว�มประพฤติของบุคคล ซึ่งผู้ใดฝ่�ฝืนจะได้รับ

ผลร้�ยหรือถูกลงโทษ กฎหม�ยต�มแบบพิธี แบ่งออกเป็น ๗ ประเภท

คู่มือ พระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕

บทที่ ๒ ค

วามร

ู้เบื้องต้น

เกี่ยว

กับกฎ

หมาย

๑๒

ลกัษณะของกฎหม�ย

กฎหม�ยต�มแบบพิธี

๑. พระร�ชบัญญัติ

๒. พระร�ชกำ�หนด

๓. พระร�ชกฤษฎีก�

๔. กฎกระทรวง

๕. เทศบัญญัติ

๖. ข้อบัญญัติจังหวัด

๗. ข้อบัญญัติ อบต.

ต้องเป็นข้อบังคับ

ข้อบังคับของรัฐ

ข้อบังคับที่คล้�ยคลึงกับกฎหม�ย

กฎหม�ยต�มเนื้อคว�ม

ศ�สน� ศีลธรรม จ�รีตประเพณี

กำ�หนดคว�ม

ประพฤติ

คว�มประพฤติ

ของมนุษย์

มีสภ�พบังคับ

คู่มือ พระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕

บทที่ ๒ ค

วามเรู้เบื้อ

งต้นเกี่ย

วกับก

ฎหมาย

§Ÿà¡◊Õ æ√–√“™∫—≠≠—µ‘°“√ “∏“√≥ ÿ¢ æ.». ÚıÛı(©∫—∫·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡µ‘¡ æ.». Úıı)

13

∫∑∑’Ë Ú

§«“¡

√Ÿââ‡∫◊ÈÕ

ßµâπ‡

°’ˬ«°

—∫°ÆÀ

¡“¬

∑’Ë¡“¢Õß°ÆÀ¡“¬

∑’Ë¡“¢Õß°ÆÀ¡“¬ À¡“¬∂÷ß ç°ÆÀ¡“¬é ∑’Ë»“≈®–𔉪„™âª√—∫·°à

§¥’∑’ˇ°‘¥¢÷Èπ ∑’Ë¡“¢Õß°ÆÀ¡“¬µ“¡π—¬¥—ß°≈à“« ®÷ß·∫àßÕÕ°‡ªìπ Ú ª√–°“√ §◊Õ

°ÆÀ¡“¬≈“¬≈—°…≥åÕ—°…√ ·≈–°ÆÀ¡“¬®“√’µª√–‡æ≥’

(Ò) °ÆÀ¡“¬≈“¬≈—°…≥åÕ—°…√ °ÆÀ¡“¬∑’Ë√—∞‰¥âµ√“¢÷Èπ‰«â‡ªìπ

¢âÕ∫—ߧ—∫°”À𥧫“¡ª√–惵‘¢Õß∫ÿ§§≈·≈–ª√–°“»„Àâ√“…Æ√∑√“∫  ”À√—∫

ª√–‡∑»‰∑¬ ‚¥¬ª°µ‘°ÆÀ¡“¬‰¥âª√–°“»„Àâ√“…Æ√∑√“∫„π ç√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“é

°ÆÀ¡“¬≈“¬≈—°…≥åÕ—°…√·¬°ÕÕ°‡ªìπ Û ª√–‡¿∑ §◊Õ

Ò.Ò °ÆÀ¡“¬Õ—π·∑â®√‘ß ‰¥â·°à °ÆÀ¡“¬´÷Ëßµ√“¢÷Èπµ“¡

∫∑∫—≠≠—µ‘·Àà�