คู่มือโลจิสติก aec

คมอแนะนาแนวทางในการพฒนาขดความสามารถ ดานโลจสตกส สาหรบ SMEs

(ฉบบราง)

พฒนาโดย

บรษท โลจสตกส เทรนนง แอนด คอนซลตง จากด

1

สารบญ เรอง หนา บทท 1 การใชคมอ

หลกการ และเหตผล 2 วตถประสงคของโครงการ 2 กลมเปาหมาย 2 ขอบเขต และเนอหาของคมอ 3 ผพฒนาคมอ 4 สวนประกอบในคมอ 5 วธการใชคมอ 6

บทท 2 ขดความสามารถดานโลจสตกส รจก SME’s 8 ภาพรวมของโลจสตกส 9 ความสาคญ และประโยชนของโลจสตกส 7 ความตองการโลจสตกสในธรกจ 15 ขนตอนการพฒนาระบบโลจสตกสสาหรบผประกอบการ SME’s 20 กญแจแหงความสาเรจ ในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส 27 ดรรชนชวดความสาเรจในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส 31

บทท 3 กระบวนการพฒนาบคลากรสาหรบโลจสตกส ลกษณะงานโลจสตกส 36 การพฒนาบคลากรดานโลจสตกส 38 หลกสตรโลจสตกสสาหรบพฒนาวชาชพโลจสตกส 42

บทท 4 กระบวนการสารวจความสามารถในการจดการโลจสตกส การตรวจสอบโลจสตกสภายในองคกร 50 การตรวจสอบลกคาภายนอกองคกร 62 การวเคราะหระยะเวลาของกจกรรม(Lead Time) 75

บทท 5 เครองมอทสาคญในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสขององคกร วตถประสงคของโลจสตกส 84 การเขาใจกลยทธทางธรกจ 84 กจกรรมโลจสตกสทใชสรางขดความสามารถในการแขงขน 86

2

กจกรรมในโซคณคาในยคโลกาภวตต 90 กลยทธซพพลายเชน และการไหลของวสด 92 การจดการการไหลของสารสนเทศ 97 เครองมอทสาคญในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส 104

บทท 6 กรอบการวางแผน และเรมดาเนนการโลจสตกส การดาเนนงานพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส 122 องคประกอบทสาคญของการพฒนาโลจสตกส 126 การกาหนดระยะเวลาและทรพยากรทตองใช 129 การพฒนาโลจสตกสของ SME’s กบนโยบายดานโลจสตกสของประเทศ 131

บทท 7 การบรหารการเปลยนแปลงในการพฒนาขดความสามารถในดานโลจสตกส

โลจสตกส และการเปลยนแปลง 138 วสยทศนโลจสตกส มมมอง และผลประโยชนทางธรกจ 140

การบรหารการเปลยนแปลง 143 บทท 8 การพฒนาระบบเทคโนโลย

ภาพรวมของการพฒนาเทคโนโลยโลจสตกส 168 เทคโนโลยในการขนสง 168 เทคโนโลยสารสนเทศโลจสตกส 184 เทคโนโลยการยกขนสนคา 195 เทคโนโลยการจดเกบ 205 อปกรณในการยกขนสนคาชนดอนๆ 213 การเลอกอปกรณสาหรบโลจสตกส 218

บทท 9. กรณศกษาการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SMEs บทนาเพอเขาสกรณศกษา 228 การรวบรวมขอมลสาหรบการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส 231 ตวอยางการดาเนนการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส 256

กรณศกษาการพฒนาระบบโลจสตกสสาหรบ SME’s อยางงาย 267

บทท 1 การใชคมอ 1

5101_3.1 คมอแนะนาแนวทางในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SMEs

บทท 1 การใชคมอ

หลกการ และเหตผล วตถประสงคของโครงการ กลมเปาหมาย ขอบเขต และเนอหาของคมอ ผพฒนาคมอ สวนประกอบในคมอ วธการใชคมอ

วตถประสงค 1. เพอใหทราบหลกการ และเหตผลใน การพฒนาคมอ

2. เพอใหทราบวตถประสงคของโครงการ 3. เพอใหทราบวาผทตองใชคมอ 4. เพอใหทราบขอบเขต และเนอหาของคมอ 5. เพอใหทราบคณะทางานพฒนาคมอ 6. เพอใหทราบสวนประกอบในคมอ 7. เพอใหสามารถใชคมอไดอยางม ประสทธภาพ



1. หลกการและเหตผล ปจจบนธรกจตางๆ เรมมความเขาใจ และ เหนความสาคญ ของ การบรหารจดการโลจสตกส

อยางกวางขวาง ผประกอบการตางๆ ตนตว เมอพบวา บคลากร ยงขาดความรดานโลจสตกส และ กระบวนการดานโลจสตกสในปจจบน ยงไมมประสทธภาพดพอ จงไดสงพนกงานเขาฝกอบรมดาน โลจสตกส ทสถาบนการศกษาและหนวยงานตางๆ จดขน อยางมากมาย อยางไรกด พบวา ผประกอบการและผบรหารของผประกอบการ SMEs แมนวาจะได เรยนรโลจสตกสและนาไปปรบปรงงาน เปนเรองๆ แตยงไมสามารถเขาใจและมองเหนเสนทาง (Roadmap) ในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ไดตลอดทงเสนทาง ทง ยงไมสามารถวางแผนและดาเนนการไดอยางเปนระบบ ไดดวยตนเอง ซงจะเปนอปสรรคสาคญในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส แบบยงยน

แมนวา จะมหนวยงานทจดฝกอบรมหลกสตรดานโลจสตกส และ หนวยงานทใหคาแนะนาปรกษาดานการบรหารจดการโลจสตกส เพมขนมาก แตกยงไมเพยงพอ และทายสดผประกอบการ กตองดาเนนการดวยตนเองอยด ดงนนถาองคกรมคมอ แนะนาแนวทางในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ทด กจะชวยใหผบรหารสามารถนามาใชในการวางแผนพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ไดอยางมประสทธภาพ สอดคลองและสนบสนนแผนธรกจขององคกร โดยเฉพาะผประกอบการทอยในขนเรมตน กจะสามารถเรมดาเนนการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ไดอยางมนใจ และ เหมาะสมกบองคกรของตน 2. วตถประสงคของโครงการ เพอจดทาคมอแนะนาแนวทางในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบใหผประกอบการ SMEs ใชวางแผนและดาเนนการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสของตนเองไดอยางเปนระบบ ตงแตเรมแรกจนถง การพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสอยางตอเนอง ซงจะนาไปสการสรางความสามารถในการเขงขนแบบยงยน โดยตองสามารถกาหนดขนตอน วธการ ระยะเวลาและทรพยากรทตองใช และ การประเมนวดผล ไดอยางชดเจน งายตอการเขาใจและนาไปปฏบตของพนกงานในองคกร 3. กลมเปาหมาย 1. ผประกอบการธรกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) 2. ผบรหาร และผดาเนนงาน ในธรกจ SMEs

3. ผใหบรการโลจสตกส 4. นสต นกศกษา ในสาขาการจดการโลจสตกส



4. ขอบเขตและเนอหาของคมอ คมอแนะนาแนวทางในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส จะตองครอบคลมหลกการ แนวคด วตถประสงค กลยทธ เปาหมาย และวธการ ของ กระบวนการหรอกจกรรมตางๆในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตสก (ในคมอน คาวาโลจสตกส ใหรวม ซพพลายเชนดวย) ในภาพรวม และทกกระบวนการ/กจกรรม ตงแตเรมแรกจนถงการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสอยางตอเนอง เพอ สรางขดความสามารถในการแขงขนอยางยงยน ทงน ตองรวมถงแนวทางในการปรบเปลยน โครงสรางการบรหารงาน วธการทางาน บคลากร และ วฒนธรรมขององคกร โดยใชภาษาไทยทเขาใจงาย ประกอบดวย ตวอยาง กรณศกษา และ Check Sheet อยางงายๆ สาหรบดทงภาพรวมและแตละกระบวนการ/กจกรรม เพอใหผประกอบการ SMEs สามารถวางแผนและดาเนนการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสของตนเอง ไดอยางเปนระบบ สามารถกาหนดขนตอน วธการ ระยะเวลาและทรพยากรทตองใช และการประเมนวดผลอยางชดเจนงายตอการเขาใจและนาไปปฏบตของพนกงานในองคกร โดยเนนเนอหา ดงน

1. ความสาคญ ประโยชน กญแจแหงความสาเรจ และ ดรรชนชวดความสาเรจ ในการ พฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ในภาพรวม และ ความสมพนธของการพฒนาขดความสามารถขององคกร และ บคลากร

2. ขนตอนหรอเสนทาง (Roadmap)ในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ตงแต เรมแรกจนถง การพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสอยางตอเนอง เพอสรางความสามารถในการแขงขนอยางยงยน ทงน ใหรวมทงการพฒนาขดความสามารถขององคกร และ บคลากร

3. กระบวนการ/กจกรรมตางๆ ในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ขององคกร และ บคลากร ตลอดจนรายละเอยดของแตละกระบวนการ/กจกรรม เชน

การฝกอบรมความรดานโลจสตกส ซงเปนสวนหนงของการพฒนาขดความสามารถ ดานโลจสตกสของบคลากร มหลกสตรอะไรบาง อะไรเปนหลกสตรหลก อะไรเปนหลกสตรเสรม

การสารวจความสามารถในการบรหารจดการโลจสตกส ซงเปนสวนหนงของ กระบวนการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส มวธการใดบาง แตละวธมขอดขอเสยอยางไร ดาเนนการอยางไร

เครองมอทสาคญในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสขององคกร มอะไรบาง แตละวธมขอดขอเสยอยางไร มวธใชอยางไร

4. การวางแผนการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ทาอยางไร แตละกระบวนการ/ กจกรรมอยางนอยตองประกอบดวยหลกการ แนวคด วตถประสงค กลยทธ เปาหมาย วธการ ระยะเวลาและทรพยากรทตองใช และ การประเมนผล

5. การบรหารการเปลยนแปลงในการพฒนาขดความสามารถในดานโลจสตกส ทงในดาน โครงสรางและวธการบรหารงาน บคลากร และ วฒนธรรม

6. เรองอนๆ ทจาเปนตอการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส



5. ผพฒนาคมอ และรายชอคณะทางาน ผพฒนาคมอเลมน คอ บรษทโลจสตกส เทรนนง แอนด คอนซลตง จากด โดยมรายชอคณะทปรกษาของโครงการ ประวตการศกษาโดยยอ ตาแหนงทรบผดชอบในโครงการและประสบการณปรากฏตามตารางตอไปน

ท ชอ-นามสกล สาขาทจบ ตาแหนงทรบผดชอบ

1. ดร. คานาย อภปรชญาสกล FCILT

บธ.บ. การตลาด,การจดการกอสราง และ การจดการทวไป – มสธ. บธ.บ. การจดการขนสง มหาวทยาลยรามคาแหง เศรษฐศาสตรบณฑต มสธ. B. Eng .(Civil) มหาวทยาลยขอนแกน B.S.I.E – Petrochem. University M.S.I.E. California State University M. Sc. in Logistics – Aston University MBA (International Business) -EAU Ph.D. (Engineering Management) -USQ Ph.D. (Supply Chain Management)- WU

ผจดการโครงการ ผเชยวชาญโลจสตกส และการจดการซพพลายเชน การขนสง การจดการเชงกลยทธ การตลาด เศรษฐศาสตร วศวกรรมโยธา วศวกรรมอตสาหการ ธรกจระหวางประเทศ และเทคโนโลยจดเกบเคลอนยาย รวมถงระบบอตโนมต

2 ดร. คงศกย ลอเลศรตนะ B. Commerce จฬาลงกรณมหาวทยาลย M. S. (CEM) BAC Ph. D. (CEM) ABAC

ผเชยวชาญในการกาหนดรปแบบทางธรกจ ผเชยวชาญดานโลจสตกส และการจดการซพพลายเชน

3 นางสาวธรรญชนก บษราคม ค.บ. มหาวทยาลยราชภฎจนทรเกษม เลขานการโครงการ

4 นางสาวปราณต ละอองรตน วท. บ. (คอมพวเตอร) มหาวทยาลยรามคาแหง ผออกแบบกราฟฟค



6. สวนประกอบในคมอ ขอความ เนอหา ตวอยาง และ กรณศกษา ทผจดทานามาใชในคมอน ไดมาอยางถกตอง ไมมการละเมดลขสทธ อยางเดดขาด และมการอางถงแหลงทมาของขอมลหรอขอความไวใหครบถวนดวย ทงใน คมอ และ Presentation รวมทงจะตองมการสรปแหลงทมาและเรองทอางองทงหมดไวในทายบทของ คมอดวย โดยคมอแนะนาแนวทางในการเพมขดความสามารถดานโลจสตกส พรอมดวยเอกสาร และCD ทงหมดถอเปนลขสทธของสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ซงคมอแนะนาแนวทางในการพฒนา ขดความสามารถดานโลจสตกส ในเลมประกอบดวย 1. รปเลมขนาด A4 โดยจดพมพ และบนทกดวย Microsoft Word 2003 เปนภาษาไทยตวอกษร Angsana New ขนาด 16 Point โดยจดพมพ แยกเปนบท 2. ในเลมประกอบดวยแฟมบรรจในแผน CD ในการนาเสนอ Microsoft Power Point 97-2003 Presentation ซงซงพมพดวยภาษาไทย Angsana New และภาษาองกฤษ Tahoma 3. องคประกอบหลกในเลม

หนารองปก ขอมลทางบรรณานกรมของหอสมดแหงชาต กตตกรรมประกาศ คานาของ สถาบนสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม(สสว.) คานาของสภาอตสาหรรม สารบญ (เนอหา) สารบญรปภาพ สารบญตาราง บทท 1 การใชคมอ บทท 2-9 บรรณานกรม ดชน

4. โครงสรางคมอ เปนภาษาทเขาใจงาย มภาพมากขน โดยภาพเปนภาพทตองคดเลอกใหม มกรณตวอยางทใชงานจรง ในการสรางขดความสามารถในดานโลจสตกส ทงในดานโครงสรางและวธการบรหารงาน บคลากร และ วฒนธรรม โดยกรอบการจดทาคมอแบงเปน 9 บทดงน

1. การใชคมอ 2. ขดความสามารถดานโลจสตกส 3. กระบวนการพฒนาบคลากรสาหรบโลจสตกส



4. กระบวนการสารวจความสามารถในการจดการโลจสตกส 5. เครองมอทสาคญในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสขององคกร 6. กรอบการวางแผน และเรมดาเนนการโลจสตกส 7. การบรหารการเปลยนแปลงในการพฒนาขดความสามารถในดานโลจสตกส 8. การพฒนาระบบเทคโนโลย 9. กรณศกษาการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SMEs

7. วธการใชคมอ 1. ในคมอแนะนาแนวทางในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SME’s ประกอบดวย คมอ 1 เลม และ แผนซดแนะนาการใชคมอ ซงอยในรปแบบของ Microsoft Power Point (ภาษาไทย Tahoma) จานวน 1 แผน 2. อานเนอหาทสาคญในบทท 2 ถงบทท 8 เพอใหมพนความรในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SME’s 3. เมอตองการศกษาเฉพาะเรองทสนใจ สามารถตรวจสอบหวขอจาก สารบญ 4. เมอตองการศกษาเนอหาทเกยวกบเรองทสนใจ สามารถตรวจสอบหวขอจาก ดชน 5. เมอตองการประยกตใชงานใหศกษาโดยตรงจาก บทท 9 โดยในบทนจะเปนกรณศกษา ซงตวอยางการรวบรวมขอมล ประกอบดวยขอมลทตองรวบรวม รายการตรวจเชค พรอมตาราง และตวอยางแนวทางในการปรบปรง และพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SME’s อยางเปนระบบ ซงสามารถนาไปประยกตใชไดทนท สรป ในบทนจะกลาวถงหลกการ และเหตผล วตถประสงคของโครงการ เพอใหทราบเจตนาในการพฒนาคมอเลมน ผทควรอานคมอเลมน ขอบเขตและเนอหาของคมอ ผพฒนาคมอ และวธการใชคมอกอนทจะเรมใชคมอเพอใหสามารถใชคมอไดอยางมประสทธผล

บทท 2 ขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SMEs 7


บทท 2 ขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SMEs

รจก SME’s ภาพรวมของโลจสตกส ความสาคญ และประโยชนของโลจสตกส ความตองการโลจสตกสในธรกจ ขนตอนการพฒนาระบบโลจสตกสสาหรบ

ผประกอบการ SME’s กญแจแหงความสาเรจ ในการพฒนา

ขดความสามารถดานโลจสตกส ดรรชนชวดความสาเรจในการพฒนา

ขดความสามารถดานโลจสตกส

วตถประสงค 1. เขาใจลกษณะ SME’s 2. เขาใจภาพรวมของโลจสตกส 3. ทราบความสาคญ และโยชนของ โลจสตกส 4. ทราบความตองการโลจสตกสในธรกจ 5. สามารถพฒนาระบบโลจสตกสสาหรบ

SME’s 6. ทราบกญแจแหงความสาเรจในการพฒนา ขดความสามารถดานโลจสตกส 7. สามารถนาดชน ชวดความสาเรจในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสไปปรบใชได



1. รจก SMEs กอนทจะ พฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SME’s ตองขอใหรจกคาวา SMEs กอน ธรกจทกชนดไมวาจะเปนการคาปลก คาสง บรการ และการผลต ทจดอยอยในวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SME's :Small and Medium Enterprises) ตองมขนาดสนทรพยไมเกน 100 ลาน (ธนาคารแหงประเทศไทยกาหนดท 50 ลานบาท) และมคนงานไมเกน 300 คน ซงปจจบนมกจะพดกนถงภาคการผลต หรอโรงงานมากกวา ซงมคาศพทอกคาคอ SMI's (Small and Medium Industries SMIs) โดยท SMI's ทจดทะเบยนกบกระทรวงอตสาหกรรมมมากกวา 130,000 แหง การสราง SME’s ใหแขงแกรง ควรตองสรางเสนทางพฒนาตนเอง และดาเนนการอยางตอเนอง ในสงตอไปน

การรกษาองคความรพนฐาน การคนควาวจย ตอยอดองคความรเหลานน ความสามารถในการ สรางนวตกรรมใหม และรบนวตกรรมใหม ตลอดจนการปรบการผสานองคความรพนฐาน กบความรใหมๆ ทมาจากภายนอก

พฒนาตนเองในฐานะผประกอบการ ผประกอบการทออนแอ โอกาสลมเหลวหรอปดตวเอง กสง โดย คณสมบตของผประกอบการทดมดงน

- การรจกคด หรอปจจบนอาจเรยกวา มวสยทศน - ความกลาทจะเสยง โดยทมองคความรพรอมเพรยงทจะดาเนนการได - มความสามารถแกสถานการณ และปรบตวเขากบสถานการณได - มความมงมน และอดทน - มคณธรรม และจรยธรรมตอมนษยและสงคมทอยอาศยไว

ทน หากไมใชเปนทนทสะสมมา หรอทนมรดก กจะตองมการแกปญหา โดยผประกอบการ ทงรายใหมและรายเดม ตองหาแหลงเงนกจากสถาบนการเงนตางๆ เพอไมใหเกดปญหาการขาดแคลนทนดาเนนการของธรกจขนาดกลางและยอม การพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสใน SME’ ไมใชเรองงาย หากผประกอบการทตองการประหยดตนทน เพมยอดขาย สรางกาไรทางธรกจ และสรางขดความสามารถในการแขงขนอยางยงยน จาเปนตองปรบการดาเนนงานทางธรกจใหเปนกระบวนการครอบคลมทกกจกรรม สอดคลองกบสภาพแวดลอมทางธรกจปจจบน โดยประกอบดวย คอ การรกษาความรในทางธรกจ ปรบวฒนธรรมองคกรใหสามารถแขงขนได การสรางขบวนการคด พฒนาบคลากรใหมองคความร และ การเตรยมเงนลงทน ซงการพฒนาขดความสามารถในองคกร แตกตางกนไป บางกจการอาจปรบตวสรางธรกจใหเตบโต บางรายกปดกจการจากไปจากการหมดความสามารถทจะแขงขน ซงเกดขนจานวนมากในปจจบน



2. ภาพรวมของโลจสตกส โลจสตกสถอวาเปนกลยทธ ทบรษทชนนาทวโลกนามาปรบปรงความสามารถในการแขงขนทางธรกจ ซงโลจสตกส เกดขนมาพรอมมนษย ซงผประกอบการ SME’ ดาเนนการอยแลว ซงแยกกนทาในรปงานในแตละหนาท เชน งานจดซอ งานผลตหรอการบรการ และการจดสง แตไมเชอมตอการอยางเปนระบบ ทาใหผลตอบแทนหรอประสทธผลตา แตถาประสทธภาพสงกจะแขงขนไดงายฉะนนจาเปนอยางยงทผประกอบการตองมความรเกยวกบโลจสตกสกอน เพอนาไปพฒนาตนเอง ซงตองศกษาในเรองตอไปน

2.1 ความหมายของโลจสตกส การจดการโลจสตกส เปนสวนหนงของกระบวนการซพพลายเชนทวางแผนตดตง ควบคม

ประสทธภาพและประสทธผลในการไหลไปขางหนาและยอนกลบ การจดเกบสนคา การบรการ และสารสนเทศทเกยวของระหวางจดกาเนดไปยงจดของผบรโภค เพอใหสอดคลองกบความตองการของลกคา (The Council of Supply Chain Management Professionals :CSCMP)

การจดการโลจสตกส หมายถงกระบวนการจดการ การเคลอนยาย และจดเกบวตถดบ และสนคาจากผขายวตถดบ ไปยงผบรโภครายสดทาย (The Institute of Logistics and Transport, UK)

ซงโลจสตกส มองคประกอบทงผทเกยวของคอผขายปจจยการผลต ผประกอบการ SME’s และลกคา ซงประกอบดวยกจกรรม การจดซอ โลจสตกสขาเขา และโลจสตกสขาออก ดงแสดงใน

ภาพท 2.1 ซงโลจสตกสมหลายกจกรรม คอ การพยากรณความตองการของลกคา การวางแผนการผลต การจดซอ บรรจภณฑ การเคลอนยายสนคาภายในองคกร การผลต คลงสนคา การขนสง การกระจายสนคา การบรการลกคา เปนตน ทกกจกรรมในโลจสตกสตองทางานอยางตอเนอง และเกยวของกนแบบเปนกระบวนการ การวดผลงานการดาเนนงานในกระบวนการของบรษททงหมด จะทาใหองคการมการเจรญเตบโตอยางตอเนองมากกวาการแยกงานกนทา หรอตางคนตางทา ปจจบนมการแบงขอบเขตของโลจสตกส เปน 2 กลมกจกรรมหลก ดงตอไปน 1. โลจสตกสขาเขา (Inbound Logistics) หรอ การจดการวสด (Material Management) จะสนบสนนในการผลตเปนหลก มงานทเกยวของคอ การศกษาความตองการพนทจดเกบ และการเคลอนยายของวตถดบ/สนคา/ชนสวน บรรจภณฑ การจดซอและจดหา การผลต รวมถงตนทนและบรการ เพอใหมมลคาเพมในกจกรรมทางเลอกทดทสด 2. โลจสตกสขาออก (Outbound Logistics) หรอ การจดการการกระจายสนคา (Physical Distribution Management) จะสนองความตองการในการขาย และการตลาดเปนหลก มหนาทหลกคอ การจดการคลงสนคา และการขนสง โดยคลงสนคาจะตองมโครงสรางพนฐาน ระบบอานวยความสะดวก อปกรณตาง ๆ ระบบจดการคลงสนคา และโครงสรางการบรหารจดการ สวนงานขนสงจะเกยวของกบการเลอกพนกงาน ทมทกษะ รปแบบการขนสง วธการขนสง และมลคาจากการทางาน



ภาพท 2.1 องคประกอบดานโลจสตกส

2.2 กจกรรมโลจสตกส (Logistics Activities) กจกรรมโลจสตกสในแตละบรษทม การประยกตใชในระดบทแตกตางกน บางบรษทกใชเพยงบางกจกรรม บางบรษทกดาเนนงานครบถวนทกกจกรรมซงมหลายกจกรรมดงแสดงในภาพท 2.2

ภาพท 2.2 กจกรรมโลจสตกส

SME’s



2.3 การจดการโซอปทาน หรอการจดการซพพลายเชน (Supply Chain Management) ซพพลายเชน (Supply Chain) หมายถง โรงงาน ทกฝาย และกจกรรมทเกยวของกบการผลต การจดสงสนคา หรอการบรการจากผขายปจจยการผลต (ผขายของผขาย )ลกคา (ลกคาของลกคา) ซงปญหาทกอใหการจดการซพพลายเชน คอ สนคาคงคลง เพราะมไวเพอรองรบความไมแนนอนในซพพลายเชน การปรบปรงพฒนาซพพลายเชนใหมประสทธภาพเพมขนจะนามาซงความพงพอใจของลกคาทไดรบสนคาทตองการ ในเวลาทถกตอง และมปรมาณตามทกาหนดไว โดยเสยคาใชจายรวมตลอดซพพลายเชนทตา ซงจะมผลใหองคการธรกจ สามารถหมนเวยนเงนสดไดรวดเรว มกาไรเพมมากขน ดงนนการการจดการซพพลายเชนจงกอใหเกดประโยชนรวมกนทงตวลกคา และธรกจ ดงแสดงในภาพท 2.3

ภาพท 2 .3 ความสมพนธของซพพลายเชน การจดการซพพลายเชน หมายถง กระบวนการบรณาการ ประสานงาน และควบคมการเคลอนยายสนคาคงคลงทงของวตถดบ และสนคาสาเรจรป และ สารสนเทศทเกยวของในกระบวนการจากผขายวตถดบ ผานบรษทไปยงผบรโภค เพอใหเปนไปตามความตองการของผบรโภค (Council of Logistics Management) ซงโลจสตกสมความสมพนธกบการจดการซพพลายเชน กลาวคอ โลจสตกส จะควบคมการไหลของวสด และสนคาผานกจกรรมโลจสตกสตางๆ จากผขายปจจยการผลตไปยงผบรโภครายสดทาย สวน การจดการซพพลายเชน จะเปนการไหลของสารสนเทศ ยอนกลบจากผบรโภครายสดทายมายงผขายปจจยการผลตรายแรก



ตวอยาง โลจสตกส และการจดการซพพลายเชนของไวน จากภาพท 2.4 จะเหนไดวาการทเรานงจบทานไวนอยางดกอนรบประทานอาหารทบาน ทานทราบมยวา กวาจะเปนองน 1 พวง ไดผานกระบวนการซพพลายเชนหลายขนตอน การไหลของวตถดบทอยในรปผลองนหลงจากเกบเกยวทไรองน จะมการเคลอนยายเขาสลานเกบเพอเกบหรอจาหนาย โดยอาจจะนาไปขายเปนผลไมเพอรบประทานสด ซงวาเปนพนฐานในการบรโภคเบองตน บางครงมการองนมาแปรรปตอเนองเปนหลายผลตภณฑ เชน องนตากแหง นาองนสด ลกเกด หรอในโครงการหนงผลตภณฑหนงตาบล(OTOP) จะนาไปแปรรปเปนไวน ตองผานกระบวนการหมก กรอง บรรจขวด จะเหนวาการไหลของวตถดบตองผานอยางนอย 3 ฝายคอ ผขายวตถดบ(ไรองน) ผผลตไวน(OTOP) และผบรโภคหรอลกคา โดยมกจกรรมทเกยวของอยางตอเนองอยางนอย 4 กจกรรม คอการซอ การผลต การเคลอนยาย และการขาย การจดการกจกรรมในแตละบรษทไมเหมอนกน บรษทใดทสามารถทาใหตนทนในกระบวนการตาสดกจะสามารถสรางความยงยนในธรกจได

“ซอ” “ผลต” “เคลอนยาย“ขาย”

การตลาดจดซอ II การผลต II จดสง II

I = ส นคาคงคลง (INVENTORY)

ผขายวตถดบ ผขายสนคา

วตถดบ

อปทานอปทาน

สนคาสาเรจรป

อปสงคอปสงค

ผบรโภคสดทาย

การไหลของ สารสนเทศ

สนคาระหวางการผลต

การไหลของวตถดบ และสนคา

การไหลของสนคาทเกดขนรอบใหม

ภาพท 2.4 โลจสตกส และการจดการซพพลายเชนของไวน



3. ความสาคญ และประโยชนของโลจสตกส 3.1 ความสาคญของการจดการโลจสตกส ถามองบรษทชนนาของไทย และตางประเทศ เชนบรษทในเครอสหพฒนพบลย โรงงานในเครอเจรญโภคภณฑ (CPF) SME’s ผผลตชนสวนยานยนตใหโตโยตา มตซบช ฟอรด ฯลฯ โรงงานอาหารกระปอง ตางกใหความสาคญ และลงทนในการพฒนาระบบโลจสตกส และการจดการซพพลายเชน เนองจาก

1. การแขงขนรนแรงไปทวโลก 2. ความตองการสนคาและบรการของลกคามหลากหลาย ไมมขอบเขต 3. ตนทนการดาเนนงานทงกระบวนการในบรษท และซพพลายเชนสงขน 4. ตนทนในอนาคตทางธรกจไมแนนอน โดยเฉพาะอยางยงคานามนเชอเพลง 5. การบรการทไมสามารถตอบสนองความตองการของลกคา ทาใหสญเสยลกคาได 6. ลกคามความตองการในการบรการในระดบทสงขน 7. การจดสงมความซบซอนมากขนทกรปแบบ ไมวาทางบก ทางเรอ และทางอากาศ 8. ธรกจตองการความถกตองและรวดเรว 9. ธรกจตองการสรางขดความสามารถในการแขงขนแบบยงยน

3.2 ประโยชนจากโลจสตกส โลจสตกส สามารถสรางประโยชนทางธรกจใน SME’s ดงน

1. สามารถลดตนทน และสรางกาไรทางธรกจ การใชประโยชนจากทรพยากรทดทาให ลดตนทน และสรางกาไรทางธรกจได

2. เปนเครองมอสาคญในการแขงขนทางธรกจ เปนทยอมรบกนในบรษททมการคาขาม พรมแดนในยคโลกาภวตต วาเปนกลยทธ หรอ เครองมอสาคญในการแขงขนทางธรกจ

3. เปลยนการทางานจากแบบทแบงแยกแตละหนาทเปนกระบวนการแทน การ ดาเนนงานโลจสตกสตองเชอมตอกบทกกจกรรมในองคกร

4. ประสานงานใหบรรลเปาหมายและนโยบายขององคการ โลจสตกส เปนการจดการ เชงกลยทธ ทเกดจากความพยายามในการจดการใหบรรลเปาหมายและนโยบายขององคการ

5. ทาใหงานทเกยวของกบฝายอนทตนทนสง สามารถลดตนทนได โลจสตกสตอง เกยวของกบผขายปจจยการผลต และลกคา ของผประกอบการขนาดกลางและขยาดยอม ฉะนนจงสามารถหาแนวทางในการลดตนทนทงซพพลายเชนได

6. กอใหเกดการใชทรพยสนทคมคามากกวาเดม การเชอมตอในซพพลายเชนทาใหเกดการ ใชคลงสนคา ยานพาหนะ และอปกรณอนๆ รวมกนได ทาใหสนทรพยถกใชอยางคมคา

7. เพมประสทธภาพในการบรการลกคา การเชอมตอกนของทกฝาย การใหขอมลยอนกลบ จากลกคา สามารถตอบสนองความตองการลกคาในเวลาอนสน และรวดเรว

8. สรางสมพนธลกคาภายในและภายนอกองคกร สบเนองจากการดาเนนงานเปน



กระบวนการทงภายในและภายนอกองคกร ทาใหทกฝายมความสมพนธการมากขน 9. ทาใหเกดความรวดเรวในการสอสารอนเนองมาจากเทคโนโลยสารสนเทศ การนา

ระบบบารโคด ระบบซอฟแวร ERP , eLogistics ,RFID ทาใหเกดประสทธภาพในการดาเนนธรกจได 10. เปนพนฐานของการเจรญเตบโตของธรกจ จากประโยชนทไดกลาวมาขางตน จงถอได

วาเปนพนฐานในการขบเคลอนการเจรญเตบโตทางธรกจได

3.3 ประโยชนของการจดการซพพลายเชน ประโยชนทไดรบจากการจดการซพพลายเชน แบงเปน 5 สวนดงน

1. ประโยชนเชงปฏบตการ (Operational benefits) โดยทาใหกระบวนการทางธรกจสามารถดาเนนโดยอตโนมต และสามารถมองเหนการเปลยนแปลงในกระบวนการ ทาใหลดตนทน ลดรอบเวลา ปรบปรงผลตผล ปรบปรงคณภาพ และปรบปรงการใหบรการลกคา

2. ประโยชนเชงการจดการ (Managerial benefits) การรวมขอมลจากทกฝายทเกยวของ แลวนามาวเคราะหขอมลภายในระบบ ชวยใหองคกรสามารถจดการทรพยากรไดดขน สามารถสนบสนนในการตดสนใจ และการวางแผน รวมถงการปรบปรงผลการดาเนนงาน

3. ประโยชนเชงกลยทธ(Strategic benefits) ภายใตสภาพแวดลอมทางธรกจทเกยวของกนจานวนมาก ทาใหสามารถการบรณาการทงภายในและภายนอก ชวยใหธรกจเจรญเตบโต เปนไปในทศทางเดยวกน มนวตกรรม ตนทนลดลง การสรางความแตกตางทงในสนคาและบรการ และสามารถเชอมตอกบภายนอกได

4. ประโยชนในโครงสรางพนฐานทางเทคโนโลยสารสนเทศ (IT infrastructure benefits) จากการทไดเชอมตอซอฟแวรประยกตทสถาปตยกรรมเปนมาตรฐานเดยวกน สามารถสนบสนนความยดหยนทางธรกจ ลดตนทนจากเทคโนโลยสารสนเทศ และหนวยงานดานระบบเทคโนโลยสารสนเทศ ทเพมขน ทาใหการตดตงซอฟแวรรวดเรวขน

5. ประโยชนเชงองคกร (Organizational benefits) ทาใหองคกรมความสามารถเพมขน สามารถสนบสนการเปลยนแปลงเชงโครงสรางขององคกร ทาใหเกดการเรยนรแกพนกงาน สรางแรงจงใจ และวสยทศนทดแกพนกงาน นอกจากนน Lawrence S. Gould, ShivaSoft Inc. ไดศกษาพบวาในโรงงานทประยกตใช โลจสตกส และการจดการซพพลายเชน โดยใชซอฟแวรการวางแผนทรพยากรองคกร (ERP) เพอปองกนความไมแนนอนของอปสงค เครองจกรพง พนกงานปวย วตถดบมาชา การสงซอเรงดวนทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ทาใหเกดประโยชนดงน

ผลงานการจดสง(Delivery Performance) 10-25% ลดสนคาคงคลงระหวางการผลต (WIP reduction) 20-25% ลดเวลาในการตงเครองใหม (Setup time reduction) สงถง 50%



ลดเวลาในการผลต (Make time reduction) 15-25% ใชประโยชนจากแรงงาน และเครองจกร (Machine and labor utilization)15-25% ลดเวลาทไมไดทางาน (Reduction in idleness) 15-20% ใชประโยชนทมงานซอมบารง (Maintenance crew utilization) 10-15%

นอกจากนนยงมประโยชนปลกยอย ซงยากทอธบายเปนตวเลขได แตมความสาคญดงน ทาใหกาหนดวนทจดสงสนคาแมนยาและเปนจรงมากขน ออกกาหนดการผลตแบบทนเวลาพอดได และลดงานระหวางการผลต(WIP) ลดเวลาในการผลตหรอเพมผลผลต สนองตอบรวดเรว อยางมประสทธผลจากทกระบบในการตดตอกน ทวนสอบสถานะใบสงงานและการใชประโยชนเครองจกรสาหรบงานระหวางการผลต บงชจดทมโอกาสเกดภาวะคอขวด เพอการวางแผนกลยทธการผลต วางแผนการซอมบารงเชงปองกน เพอใหสามารถดาเนนการในชวงเวลาทไมไดทางาน ปรบปรงการจดการทรพยากรสนบสนน เชน เครองมอ แรงงาน วตถดบ และ

สาธารณปโภค การคาดการณ การเปลยนแปลงไวลวงหนา และ ลงมอปฏบตตามผลทไดจากการ

วเคราะห 4. ความตองการโลจสตกสในธรกจ 4.1 กลยทธองคกร กบโลจสตกส ในปจจบนการดาเนนการทางธรกจในแตละบรษท สวนมากแยกงานทาในแตละฝาย ประโยชนเชงบรณาการขององคกรกตาลง เพราะในแตละฝายกใชทรพยากรของตนเอง ไมสามารถใชรวมกน จากภาพท 2.5 เกยวกบกระบวนการดาเนนงานดานโลจสตกส จะเหนวาถาสามารถปรบการทางานจากทแยกกนทา กลายเปนกระบวนการโลจสตกส จะทาใหเกดการใชทรพยากรอยางมประสทธผล ทาใหผลลพธทอยในรปของสนคาและบรการสงขน สามารถทาใหบรษทสามารถบรรลเปาหมายและสอดคลองกบกลยทธองคกรในทสด



ภาพท 2.4 กระบวนการดาเนนงานดานโลจสตกส

4.2 ความขดแยง ในสงทสนใจ (Conflicts of Interest) เนองจากโลจสตกส ไมสามารถทางานแยกกนเปนแตละหนาทได ตองทางานรวมกน อาศยซงกนและกน จงทาใหมโอกาสทจะเกดความขดแยงขนได โดยธรรมเนยมปฏบตแลวโครงสรางองคการถกกาหนดตามลกษณะหนาทของงาน แตละฝายปฏบตงานตามหนาทเพยงกจกรรมเดยวเทานน ซงแตละฝายพยายามปรบปรงใหการปฏบตงานดขนตามวตถประสงคของตน โดยปกต SME’s มวตถประสงค เพอดาเนนงานใหกจการมกาไร และตนทนตาลง ตวอยางเชน

การจดซอ มจดมงหมายเพอหาแหลงจดหาทเชอถอได โดยมตนทนตาดวยการซอเปนจานวนมากจากหลายๆ แหลง

การผลต มจดมงหมายอยทตนทนทตา และการใชงานเครองจกรสงสด โดยใชการผลตจานวนมาก และผลตอยางตอเนอง

การขนสง มจดมงหมายทการใหบรการตองเชอถอได โดยมตนทนตาดวยการลดระยะทางระหวางลกคา กบโรงงานผลตใหสนทสด

การคลงสนคา มจดมงหมายอยทตนทนตา ดวยการรวมสตอกสนคาไวทสวนกลาง เพอใหมการใชเครองจกรอปกรณในการขนยายมากทสด

เมอตรวจสอบวตถประสงคเหลานโดยรอบคอบแลว จะพบวามความขดแยงระหวางหนาทมากทเดยว ถาขยายขอบเขตไปยงซพพลายเชน ซงบรษทตางกน กจะเพมความขดแยงมากขน ซงจาเปนตองคนหาวธแกปญหาโดยรวมทงในปจจบนและในอนาคต



4.3 การแลกเปลยน (Trade-Offs) หรอทางเลอก การตดสนใจของบรษท เพอใหมการปรบปรงการดาเนนงานในกจกรรมโลจสตกสดานหนงใหดขน โดยอาจจะทาใหอกดานหนงดอยลง ฉะนนตองเลอกระหวางการลดตนทนจากโลจสตกส กบ ระดบการบรการ ดงแสดงในภาพท 2.6

ภาพท 2.6 ความสมดลของตนทนและการบรการ

โดยทวไปแลวถาตองการทาใหการบรการดขน กจะทาใหตนทนเพมตามไปดวย ถาตองการลดตนทนกอาจจะทาใหคณภาพการใหบรการดอยลงได ซงสงผลใหเกดทางเลอกซงสามารถใหบรการในระดบตามทลกคาตองการดวยตนทนทยอมรบได ทางเลอกในการตดสนใจเกดขนไดในแตละระดบของกจกรรมในซพพลายเชน ซงระดบของทางเลอกแบงเปน 4 ระดบดงน ระดบท 1 ระดบซพพลายเชน (Supply Chain) เปนระดบทสงทสดซงเปนทางเลอกในระดบซพพลายเชน ซงเกยวของกบการทบรษททาการตดสนใจ ซงอาจจะเพมตนทนเพอใหการดาเนนงานดานนมประสทธผลมากขน ซงตองพจารณาการแบงปนผลประโยชนดวย ระดบท 2 ระดบบรษท (Company) ในระดบนเปนทางเลอกระหวางตนทน และการบรการ ซงอยในระดบของบรษท ระดบท 3 ระดบหนาทของงาน (Functional) ทางเลอกเชงหนาทของงาน อาจเปนการตดสนใจสรางคลงสนคาเพมอกหลายแหง เพอเกบสนคาใหอยใกลลกคามากขน และสงผลตอการลดตนทนดานการขนสง ระดบท 4 ระดบกจกรรม (Activity) เปนทางเลอกทสามารถกระทาไดในสถานทประกอบกจกรรม ตวอยางเชน สามารถตดสนใจไดทจะลงทนจดหาอปกรณขนถายสนคาเพอลดตนทนคาจางแรงงาน

ผลประโยชนทไดจากการพจารณาการในการเพมทางเลอกทสงขน ยงครอบคลมผทเกยวของในทางธรกจมาก ผลประโยชนยงสง จากการพจารณาทางเลอกในระดบซพพลายเชนจงมขนาดใหญทสด การมขอมลทชดเจนเปนเรองสาคญทจะตองพจารณา การกาหนดขอบเขตโดยรวมของซพพลายเชน และ



คนหาแนวทางทจะทาใหไดทางเลอกดทสด จงเปนเปาหมายหลกทางธรกจ มากกวาทจะมองหาทางเลอกยอยเพมเตมในเฉพาะสวนใดสวนหนง 4.4 การตดสนใจ และวฏจกรการวางแผนงานโลจสตกส (Decision Making and Planning Cycle) การจดการโลจสตกสอยางมประสทธผลตองเกยวของกบการตดสนใจทมขอบเขตทกวางขน การตดสนใจทางดานโลจสตกส ขนอยกบขอบเขตของกจกรรม ความตองการในการลงทน ขอบเขตเวลา และความถของการตดสนใจทเกยวของทงหมด ผลกระทบของการตดสนใจในแตละระดบของธรกจ จะมจดทสาคญคอเรองการเงน หรอตนทน สวนอกดานหนงทมความสาคญในการพจารณาคอการบรการ ซงทาใหมองเหนอยางชดเจนวาการตดสนใจแบบใด จะสงผลกระทบตอคณคาการใหบรการลกคามากทสด ซงการตดสนใจดานโลจสตกสทงสามลกษณะ สามารถนามาสรางความสมพนธกบวฏจกรการวางแผนงานดงภาพท 2.7

ภาพท 2.7 วฏจกรการวางแผนงาน

จากวฏจกรการวางแผนงาน สามารถนามาประกอบการตดสนใจ เปน 3 ระดบดงน



1. การตดสนใจเชงกลยทธ เปนการตดสนใจในระดบทสงสด โดยทวไปแลวเกยวของกบความตกลงดานเงนทนทมยอดสง และการกาหนดทรพยากรตางๆ อยางมประสทธภาพใหกบองคประกอบของการดาเนนงานดานโลจสตกสอยางตอเนองและยาวนาน ซงสงผลตอประสทธผลและประสทธภาพของระบบโลจสตกส และงบดลทางการเงน ผลของการตดสนใจทผดพลาดสามารถทาใหตนทนสง การดาเนนงานอาจจะไดรบความเสยหาย และมาตรการในการแกไขอาจทาใหตองเสยคาใชจายสง การตดสนใจเชงกลยทธ มงทในเรองดงตอไปน:

การผลต จะมงตดสนใจเกยวกบปรมาณงาน ชนดของการปฏบตงาน และทตงของ โรงงานผลต รวมถงการตดสนใจวาจะผลตเอง หรอซอจากภายนอก

คลงสนคา จะมงตดสนใจเกยวกบปรมาณงาน ชนดของการปฏบตงาน และทตงของ คลงสนคา รวมถงประเภทเครองมอ อปกรณ ทใชในโรงงาน และคลงสนคา

สนคาคงคลง จะมงตดสนใจเกยวกบ ระดบสนคาคงคลงในระบบ รปแบบตางๆ ของ สนคาคงคลง เชน วตถดบ ชนงานระหวางการผลต และสนคาสาเรจรป

วธการขนสง เชน ดาเนนการเอง หรอทาสญญาวาจางบคคลอนจากภายนอก

2. การตดสนใจเชงยทธวธ การตดสนใจระดบนเกยวกบการลงทนทอยในระดบปานกลางและเกยวของกบแผนดาเนนงานซงกาหนดเปนรายป หรอ ฤดกาล การตดสนใจในระดบนโดยปกตแลวสามารถทเปลยนแปลงไดดวยตนทนทตากวาการเปลยนแปลงจากการตดสนใจเชงกลยทธ การตดสนใจในระดบนมอทธพลตอประสทธภาพในการดาเนนงาน และเปนการสรางพนฐานของการประสานงาน โดยทวไปการตดสนใจเชงยทธวธรวมถง

คดเลอกวธการขนสงสาหรบทกขนตอนในระบบโลจสตกส เปาหมายจานวนสนคาคงคลง และการกาหนดจานวนรอบการหมนเวยนของสนคาคงคลง จดหมายของการปฏบตงาน เสนทางการลาเลยงสนคาตลอดกระบวนการโลจสตกส

3. การตดสนใจเชงปฏบตการ เปนการตดสนใจในระดบทตาทสดเกยวกบการดาเนนงานตามปกต ซงมลกษณะททาใหการลงทนทตา และสามารถเปลยนแปลงการตดสนใจไดโดยมตนทนทคอนขางตา เพอใหบรรลความพงพอใจของลกคา การเคลอนยายสนคา และการผลตสนคา ซงเปนผลจากการตดสนใจในการดาเนนงานของโลจสตกสหลายจด โดยทวไปการตดสนใจเหลานรวมถง

ขนาดและความถของการผลต ขนาดและความถของการจดสงสนคาจากโรงงานไปคลงสนคา เสนทางหรอตารางการสงมอบสนคาในเขตใกลเคยง ระดบพนกงานในแผนกตางๆ



5. ขนตอนการพฒนาระบบโลจสตกสสาหรบผประกอบการ SME’s 5.1 ขนตอนการพฒนาองคกรธรกจ การพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบให

ผประกอบการ SMEs จาเปนตองมการวางแผนและดาเนนการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสของตนเองไดอยางเปนระบบ และพฒนาอยางตอเนอง ซงจะนาไปสการสรางความสามารถในการเขงขนแบบยงยน โดยตองสามารถกาหนดขนตอน วธการ ระยะเวลาและทรพยากรทตองใช และการประเมนวดผลไดอยางชดเจน แนวทางการพฒนาโลจสตกสของผประกอบการ SMEs สามารถดาเนนการตามขนตอน ดงแสดงในภาพท 2.8

ภาพท 2.8 ขนตอนการพฒนาระบบโลจสตกสสาหรบผประกอบการ

ขนตอนท 1 การพฒนาบคลากร ซงตองพฒนาทงในดานทฤษฎ และ การศกษางานจากประเทศทประสบความสาเรจในการดาเนนงาน ซงครอบคลมทงการศกษาการจดการระบบโลจสตกสในประเทศและตางประเทศทประสบความสาเรจในภาคอตสาหกรรม (Manufacturing Logistics) ภาคผใหบรการ(Business Logistics) และภาคการบรการผโดยสาร (Passenger Logistics) เพอจะไดนาความรมาประยกตใชในการกาหนดกระบวนการดาเนนงาน และพฒนาระบบโลจสตกสของ ผประกอบการ SMEs ขนตอนท 2 พฒนากระบวนการทางาน เปนการพฒนากระบวนการตางๆ ในงานโลจสตกส ตามทไดกลาวมาแลว ทง 15 กจกรรม เพอใหเกดการใชประโยชนสงสดจากปจจยนาเขาไดแก บคลากร เครองจกรและเทคโนโลยสมยใหมรวมถงทดนอาคารและอปกรณ วสดหรอสนคาคงคลง และเงนลงทน เพอทาใหเกดผลผลตสงสด ภายใตตนทนทตาสด

ขนตอนท 3 พฒนาเทคโนโลย จากความรทไดรบในการพฒนาบคลากรขนตอนท 1 การศกษากระบวนการทางานในขนท 2 สามารถนามาพฒนาเทคโนโลยการจดเกบสนคา การเคลอนยายสนคา ระบบเทคโนโลยอตโนมต และเทคโนโลยสารสนเทศ ไดอยางเตมระบบ รวมถงการขยายแนวคดใน

พฒนาบคลากร พฒนากระบวนการทางาน พฒนาเทคโนโลย



การพฒนาโครงสรางพนฐานระดบประเทศ เชน ถนน การขนสงหลายรปแบบ และเทคโนโลยสารสนเทศสาหรบการใหบรการโลจสตกส

5.2 สวนประกอบของแผนโลจสตกส (Components of a Logistics Plan) ระบบโลจสตกส ทประสบความสาเรจ ตองสามารถบรรลระดบความตองการในการใหบรการตอลกคาทระดบตนทนธรกจทยอมรบได ซงทงตนทนการใหบรการ และระดบการใหบรการ จะตองมความสมดล ชวยใหบรรลความพอใจทงผประกอบการ และลกคา การวางแผนเครอขายโลจสตกส เกยวของกบการพจารณาทางเลอกทาเลทตงของโรงงาน และคลงสนคา ทมผลตอจานวนและชนดของรถยนตทใชในการขนสง การสรางแผนโลจสตกส จาเปนทจะมโครงรางซงมกระบวนการทจาเปนดงน

1. กาหนดสาระวตถประสงคของระบบโลจสตกสทชดเจน 2. หาวธการทางานทจะทาใหสามารถบรรลวตถประสงค 3. ประมาณการการใชทรพยากรของแตละทางเลอก 4. การประเมนทรพยากรในแตละทางเลอกทสอดคลองตามเงอนไขในวตถประสงค

รปแบบทใชในการวางแผนกระบวนการนประกอบดวยขนตอนดงแสดงในภาพท 2.9 ซงกระบวนการเหลานไมจาเปนตองทาตามลาดบ ทางเลอกในแตละกจกรรมไมอาจเปนไปไดจนกวาจะวเคราะหทางเลอกเตมรปแบบ ทงการคลงสนคา การขนสง ทตงของสงอานวยความสะดวกซงวธการใดๆ ทอยในกระบวนการตองนามาพจารณาเพอเปรยบเทยบกบมาตรวดของทางเลอกโลจสตกส

1. พยากรณอปสงค Forecast Demand 2. กาหนดขอจากดในการบรการ Determine Service Constraints 3. ทดสอบเกณฑการแลกเปลยนระหวางกจกรรม Examine Critical Trade-offs 4. กาหนดนโยบายผขายปจจยการผลต Determine Suppliers Policy 5. กาหนดทตงโรงงานผลต Locate Production Plant 6. กาหนดทตงคลงสนคา Locate Warehouses 7. กาหนดทตงของศนยถายสนคา Locate Transhipment Center 8. กาหนดนโยบายการรกษาสตอก Determine Stockholding Policy 9. กาหนดความตองการการขนสง Determine Transport Requirement 10. กาหนดโครงสรางการบรหารองคกร Structure the Management Organization 11. ตดสนใจเลอกเทคโนโลยสารสนเทศทตองการ Decide on Information Requirements

12. ประเมนเครอขาย Evaluate the Network

ภาพท 2.9 รปแบบของการวางแผนโลจสตกส



จากภาพท 2.9 สามารถอธบายขนตอนในการเรมวางแผนเพอพฒนาขดความสามารถในการแขงขนดงรายละเอยดตอไปน

1. การพยากรณความตองการ หรออปสงคของลกคา เครอขายควรจะออกแบบไวสาหรบธรกจปจจบนและอนาคต งานทสาคญตองทาเพอวเคราะหธรรมชาตของธรกจซงรวมถงหวขอตอไปน

ความตองการในอนาคตสาหรบผลตภณฑปจจบน ความตองการในอนาคตสาหรบการวางแผนผลตภณฑใหม ความตองการในอนาคตสาหรบผลตภณฑทยงไมไดวางแผน

การตลาดมบทบาททสาคญในการพยากรณอปสงค จากมมมองภาพรวมขอมลของโลจสตกสเปนสงจาเปน ไมเพยงแตใชกลมผลตภณฑทขายตามปกต แตยงใชกลมตามการขนสงผลตภณฑ ความตองการของลกคาจะสะทอนกจกรรมเคลอนยาย และการจดเกบรกษาสนคาในองคกร การเคลอนยายสนคาผานเครอขาย นอกจากนนควรมองความตองการผานในแตละชองทางการจดจาหนาย รวมถงการพจารณาตามสภาพพนททางภมศาสตร ในปจจบนมความจาเปนทจะตองใหความสนใจในสถานภาพขององคกร ซงมการควบรวมกจการ แยกกจการ และซอกจการ แนวทางธรกจลวนมผลกระทบจากอปสงคทผานไปยงเครอขายอยางรวดเรว

2. กาหนดขอจากดในการบรการ ขนตอนตอไปคอการกาหนดขอจากดในการบรการทสาคญ หลกการนจะเนนทคาสงซอในชวงระยะเวลา ซงเปนเวลาทลกคาไดมอบคาสงซอเพอรอวาจะไดรบการสงมอบสนคาเมอไร เวลาทใชจะนอยลง อาจจะกาหนดกลมตลาดเปนการเฉพาะ เพอปรบปรงบรการใหดมากขน โดยทวไประยะเวลาในการสงซอทสนกวาจะปรบปรงบรการไดดขน สงสาคญคอความตองการมสตอกสนคาทใกลกบระดบความตองการของลกคามากทสด 3. การทดสอบเกณฑการแลกเปลยนจากกจกรรมโลจสตกส (Examine Critical Trade-offs) การตรวจสอบโลจสตกส จะบงชสวนประกอบทมตนทนมากทสด วตถประสงคของการออกแบบเครอขายคอการลดหรอการกาจดตนทนเหลาน โดยไมสงผลกระทบตอกจกรรมอนๆ หรอไมเพมภาระใหกจกรรมอน จะมองทางเลอกระหวางการไหลของผลตภณฑ และการไหลของสารสนเทศ จากตารางท 2.1 พบวาการแลกเปลยนในการไหลของผลตภณฑ ผานกจกรรมโลจสตกส ทาใหเกดการแลกเปลยนขอมลจากการไหลของสารสนเทศ สามารถสรางประโยชนจากการแลกเปลยนขอมล และการปรบปรงระบบขอมล ทสามารถทาใหมระดบตนทนทหลากหลายในการตดสนใจ โดยตองมการแลกเปลยนขอมลจากกจกรรมตอไปน 3.1 การแลกเปลยนขอมลจากสนคาคงคลง เกดจากการปรบปรงลาดบรายการหรอลาดบกระบวนการ สามารถลดระยะเวลาระหวางคาสงซอทไดสงไปแลว และสนคาทกาลงรอรบ ดงนนลกคาจะมสนคาคงคลงนอยกวาการขายระหวางชวงเวลาดงกลาว นอกจากนทาใหผขายปจจยการผลตสามารถลดสนคาคงคลงผานการวางแผนความตองการของลกคา หรอการผลตทดกวา แมวาการปรบปรงระยะเวลาในเงอนไขการสงมอบสนคาทรวดเรวจะไมเกดกบลกคาโดยตรง ผขายปจจยการผลตสามารถ



ใชเวลาทเหลออยจดการการผลตใหมประสทธภาพมากขน และมคาใชจายนอยในการเปลยนแปลงกาหนดการผลต เวลาทเหลอสามารถสะทอนระยะเวลาทแนนอนมากกวาจากอปสงคลกคา การยอมลดสนคาคงคลงทมอยในปจจบน ทาใหเกดผลกระทบตอการขายใหกบลกคา ซงอาจจะไมเปนการดนก ฉะนนการจดสงทมความสมาเสมอ จะมความสาคญมากในระยะเวลาทใชสาหรบการลดสนคาคงคลง

3.2 การแลกเปลยนขอมลจากการขนสง การใหเวลาสาหรบการวางแผนทมากขน เปนผลจากการเรงลาดบการดาเนนการ ลาดบกระบวนการ และการขนสงทมประสทธภาพทมากกวา ตวอยางเชน การรวบรวมสนคาทบรรทกในแตละเทยวทมากกวาจนเตมคนรถ จะประสบความสาเรจสงสด ถามเวลาสาหรบการวางแผนเสนทางรวมกน ซงยอมใหมการสงสนคาเรงดวนเพยงบางรายการทตองใชคาขนสงทสงกวา ซงควรไดรบการปรบปรงการใชประโยชนรถยนตใหสงสด

3.3 การแลกเปลยนขอมลจากคลงสนคา ถาขอมลอปสงคสนคาสามารถสงใหคลงสนคาเรวขน สงผลใหการปฏบตงานสามารถวางแผนไดอยางมประสทธภาพมากขน อยางไรกตามเทคโนโลยสารสนเทศไดใหประโยชนทมากกวาในการใชคลงสนคา คอมพวเตอรปจจบนสามารถทาใหมองเหนชองในการจดเกบสนคาภายในคลงสนคาเพอใหสามารถใชพนทวางใหไดประโยชนสงสดและลดระยะเวลาในการนาสนคาเขาออกใหเหลอตาสด ยงกวานนคลงสนคายงใชระบบการเกบแบบสมซงคอมพวเตอรจะกาหนดพนทการจดเกบและชแนะผปฏบตการใหสามารถเลอกชองจดเกบรายการทตองการตามคาสงทใหไว ผลตผลของคลงสนคาสามารถปรบปรงใหดขนจากการใชขอมลใหมประสทธผลมากขน ซงหลายบรษทไดพสจนมาแลว

3.4 การแลกเปลยนขอมลจากการจดซอ การออกคาสงซอ การลดชวงระยะเวลาชวยใหจดหาสนคาไดเรวขน ความเรวในการตรวจสอบสถานะหรอคาสงซอทดาเนนอยทาใหตดสนใจไดดกวา สงเหลานนาไปสการมสนคาคงคลงทนอยลง สามารถผลตแบบสงมอบทนเวลาพอด

3.5 การแลกเปลยนขอมลจากการผลต การสงและถายโอนขอมลทรวดเรวเพอสนบสนนอปสงค สามารถเตอนการขาดแคลนสนคาลวงหนาได และกรณการผลตเกนกาลงการผลต สามารถเตรยมไวพรอมดวยการเปลยนความตองการในการผลตเพอใหเหมาะกบการเปลยนแปลงอปสงคในตลาด

3.6 การแลกเปลยนขอมลกบกระแสเงนสดหมนเวยน ผลประโยชนทมากทสดผานการใชสารสนเทศทดกวาคอการปรบปรงกระแสเงนสดทเปนไปได ประการแรกถาระดบสนคาคงคลงทงระบบสามารถลดลงเมอนนเงนทนหมนเวยนจะคลองตว ประการทสองถาชวงเวลารอคอยของลกคาถกปรบปรงเมอนนใบสงสนคาสามารถปลอยออกไดจานวนมากในไมชา



ตารางท 2.1 การแลกเปลยนจากการไหลของผลตภณฑ

หนาท ทางเลอกของหนาท/กจกรรมภายในบรษท หนาท/กจกรรมระหวางบรษทอน ระหวางบรษท และผขายปจจยการผลตหรอลกคา การจดซอ ราคากบคณภาพสนคา

ราคาตนทน กบระดบการบรการขนสง การซอจานวนมากในครงเดยวกบการซอเมอตองการ

ราคาตนทนรวมทไดมา ตอราคาทจดซอ การจดสงแบบทนเวลาพอด ตอการเกบสตอกสนคา

แหลงจดซอทวางใจได ตอแหลงทจดให แหลงทตดตอซอขาย ตอแหลงของหนสวน

การผลต ผลตตามคาสง กบผลตเพอเกบสตอก เวลาในการตงเครอง กบเวลาเดนเครอง

ระยะเวลาการเดนเครองผลต กบระดบสนคาคงคลงทเกบไว

การผลต หรอการซอเขา

การคลงสนคา การบรรจภณฑกบการแตกหกเสยหายของสนคา การดาเนนการอตโนมต กบวธธรรมดา การวาจางบคคลภายนอก กบดาเนนการเอง

การเพมการจดสงโดยตรง กบ การลดจานวนคลงสนคาในเครอขาย

ขนาดของคาสงซอ(ใหญหรอเลก) ขอบเขตผลตภณฑ (ใหญหรอเลก)

การขนสง ความถในการจดสง กบ ปรมาณสนคาทแวะสง เวลา กบระยะทาง การจางบคคลจากภายนอก กบ ดาเนนการเอง จดสงรายเดยว กบการแวะสงหลายราย การสงชวงขามคน กบการสง 3 วนหลงจากรบคาสงซอ

การเพมคลงสนคาในเครอขาย การลดจานวนลกคา การบรรทกจากผขายปจจยการผลต การรวมทรพยากรกบบรษทอน การตดตงระบบเกบรกษาสนคาขนาดใหญทฝงลกคา กบการจดสงตามคาสงซอโดยตรงจากโรงงานผลต

การควบคมสนคาคงคลง

ประสทธภาพการพยากรณ กบระดบสนคาคงคลง ยดคาสงซอชา/เรว กบระดบการตอบสนอง ระดบสตอกสนคาทแตกตาง ปรมาณการสงซอ กบ เวลาในการสงซอ

การเพมการจดสง กบ การลดระดบสตอกสนคาทมอยในเครอขาย

การจดการสตอกสนคาทฝงลกคา กบการการจดหาตามคาสงซอโดยตรงจากโรงงานผลต



ปจจบนไดมการเชอมระบบคอมพวเตอรของบรษท กบระบบของลกคาเพอปรบปรงกระบวนการทาใบสงสนคา เปนการเชอมตอระบบคอมพวเตอรไปสระบบทสมบรณแบบทงของผผลตและผคาปลกผานการเชอมเขาดวยกน จากจดขายครงสดทาย และโอนเงนทางอเลคทรอนคส ไปยงผจาหนายสนคารายแรก สงผลใหเกดผลประโยชนตอทงสองฝาย เพราะสามารถลดตนทนการบรหารไดมาก โดยการลดตนทนเกดจากการใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอลดสตอกสนคา กาหนดรปแบบอปสงค และสถานะคาสงซอ สวนการแลกเปลยนจากการไหลของผลตภณฑ (Product Flow Trade-offs) แนวทางการไหลของผลตภณฑ แสดงในตารางท 2.1 4. การกาหนดนโยบายผขายปจจยการผลต (Determine Suppliers Policy) จะพจารณาเทคนค และแบบจาลองของการจดซอ แหลงทมาของสนคา และตนทนการไดมาของสนคาและวตถดบทงระบบ 5. การกาหนดทตงของโรงงานผลตสนคา (Locate Product Plant) จะตองพจารณาและกาหนดเทคนคทหลากหลายในการตดสนใจเกยวกบการผลต ตองดาเนนการสรางความสมดลยระหวางกาลงการผลตของโรงงาน และการกาหนดโครงรางการผลตระหวางโรงงานเปนสงสาคญยง

6. ทตงของคลงสนคา (Locate Warehouse) เปนการพจารณา และกาหนดเทคนคทหลากหลายทใชในการจดการคลงสนคาจากแตละโซนของทาเลทตง สามารถกาหนดจดลงในแผนท ทงในการสงมอบภายใน 1 วนหรอ 2 วน ซงจะเปรยบเทยบทตงของแตละโซน กบความตองการในการใหบรการลกคา จนกระทงไดมการออกแบบเครอขายทมความพงพอใจ 7. ทตงของศนยถายสนคา (Locate Transhipment Centers) พนทจดสงบางแหงอาจจะมปรมาตรไมเพยงพอทจะทาใหเกดอตราการขนสงทเหมาะสม และการใชเวลารวมสนคาใหเตมเทยวอาจจะทาให ระดบการใหบรการไมเปนทยอมรบของผใชบรการ แนวทางหนงทจะเปนไปไดคอการพจารณาการรวมคาสงซอตางๆ ทอยในพนทหรอแนวจดสงเดยวกนเขาดวยกน แลวทะยอยกระจายสนคาตามจดตาง ๆ และคาสงซอแตละรายไดมการคนหาสนคาโดยครบถวนและทาการสงมอบในพนท ซงแตละทาเลทตงไมตองเกบสตอก มความเปนไปไดทมากขนทจะใชรถเทรเลอรระบบถอดหวลากได ซงจะถอดตคอนเทนเนอรไวกอนเพอทาใหเกดการประหยดในการการขนสง โดยไมทาใหเกดความเสยหายจากตนทนของคลงสนคา 8. การพจารณานโยบายสนคาคงคลง (Determine stockholding policy) ถาคลงสนคาถกตงในลกษณะทด ซงสามารถทาใหความตองการในการใหบรการแกลกคาทาไดเตมท นโยบายสนคาคงคลงสามารถกาหนดได หมายถงวาไมจาเปนตองเกบสตอกสนคาทกรายการในแตละระดบของเครอขาย 9. การพจารณาความตองการการขนสง (Determine transport requirement) ความตองการการขนสงสามารถประกอบดวยการขนสงขนแรกทจะเคลอนยายสตอกขนาดใหญระหวางเครอขาย หรอ การขนสงระหวางเมองทระดบตางๆ และการขนสงขนทสองจะใชสาหรบสงมอบสนคาในพนท



10. กาหนดโครงสรางการบรหารองคกร (Structure the Management Organization) ทกคนในองคกรตองรถงสายของอานาจและความรบผดชอบ บคคลใดทไดรบมอบอานาจควบคมการดาเนนงานของบคลากรใตบงคบบญชาซงตองรบผดชอบในการนาคมอใชงานมาใช ในการออกแบบการจดการองคกรเพอการจดการ ตองใหความสนใจทจะทาใหสวนประกอบแตละกจกรรมเกดการประสานงานในทกกจกรรม นนหมายถงการรวมสายงาน และหนาทของพนกงานเขาสการจดการองคกร นอกจากความซบซอนของเครอขายโดยมจานวนคลงสนคามาก ยงมความซบซอนทมากกวาจากโครงสรางการจดการองคกร

11. การตดสนใจบนความตองการสารสนเทศ (Decide on Information Requirements) สารสนเทศทาใหเกดการประสานงาน เชอมตอ และเปนตวประสานกจกรรมทงหมดในโลจสตกส และบคลากรเขาดวยกนเพอใหเขาสระบบประสทธผลของตนทน ดงนนจดมงหมายของระบบสารสนเทศจะทาใหเกดกจกรรมเรมแรก และผลยอนกลบมายงผลการดาเนนของระบบอกครง สามารถใชในเครอขายทซบซอนมากกวา แตระบบสารสนเทศกมความซบซอนของระบบ มากขนเชนกน

12. การประเมนเครอขาย (Evaluation of Network) เมอมกจกรรมทงหมดทไดตดสนใจเกยวกบตนทนทงระบบ ตองถกประเมนและเปรยบเทยบ กบเครอขายทมอย เครอขายทแตกตางกนจะถกทดสอบเพอกาหนดโครงรางทดทสด ตวอยางเชน ประเภทความสมพนธระหวางจานวนคลงสนคา และตนทนระบบการกระจายสนคา ดงแสดงในภาพท 2.10

ภาพท 2.10 การประเมนเครอขาย

ตนทน

ตนทนทดทสด

ตนทนสตอกสนคา

ตนทนคงทของคลงสนคา

จานวนของคลงสนคา 0

ตนทนขนสงระหวางเมอง

ตนทนการขนสงในพนท



เมอเหนวาการเพมคลงสนคาจะชวยปรบปรงยอดขายซงเปนผลใหเพมกาไร จาเปนจะตองมการประมาณการผลกระทบทเกดขน ซงควรระวงไมใหยอดขายเกนจรง 13. การปรบเครอขายทมอยใหดขน (Fine Tune Existing Network) การใชเครอขายทเหมาะสมในการจดการ จะสงผลตอตนทนและระดบการใหบรการในโลจสตกส กอนการพจารณาเปลยนแปลงทสาคญ จาเปนทจะตองพจารณาความเหมาะสมในการจดการเครอขายทมอย โดยมงเนนการปรบปรงผลผลตรวม ซงขนอยกบ 3 ปจจย ดงน

1. ผลตผลทมอยโดยใชเทคโนโลยปฏบตการหรอวธการทางาน 2. การใชประโยชนในทรพยากร 3. ผลการดาเนนงาน

การเปลยนแปลงเครอขายจะมทางเลอกโดยใชเทคโนโลยเชงปฏบตการ แตตองการเงนลงทนทเหมาะสม การใชเครองมอในครงแรกสามารถทาประโยชนไดอยางแทจรงโดยไมจาเปนตองใชเงนทนมากนก เชนเดยวกนการปรบปรงผลดาเนนงานของการทางานสามารถนาไปสการแกไขใหดขนไดอยางรวดเรว โดยการปอนขอมลเพยงเลกนอย 14. การออกแบบเครอขาย (Design Networks) หลงจากการใชเครอขายทเหมาะสมในการจดการกจกรรมการวางแผนหลกระยะหนง ครงตอไปสามารถออกแบบเครอขายใหม แตละทางเลอกเหลานเกยวของกบขนตอนทกาหนดไวขางตน จดเดนทงหมดทกลาวมานเปนสวนประกอบของแผนโลจสตกส

6. กญแจแหงความสาเรจ ในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ปจจยทถอวาเปนกญแจแหงความสาเรจในการ พฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส และการจดการซพพลายเชน ใหประสบความสาเรจ มดงน 1. ทมงาน และระบบทพฒนาขน ตองทางานเสมอนเปนทมงานเดยวกน และดาเนนงานแบบเปนกระบวนการ 2. ผบรหารระดบสง ตองเขามาเกยวของ ประกาศเปนกลยทธ และสนบสนนตงแตระยะเรมตนโครงการ 3. การวางแผนธรกจ และวสยทศน เนองจากโลจสตกสเปนการจดการเชงกลยทธ จงตองเกดจากวสยทศนของผบรหาร และทมงานทตองจดทาแผนธรกจทชดเจน 4. การสอสารทมประสทธผล ผานระบบเทคโนโลยสารสนเทศ 5. การจดการโครงการ ตองมขนตอนการจดการโครงการทชดเจน และเรยงลาดบตามระดบความสาคญของกจกรรมในโครงการเพอจดทาเปนแผนทสอดคลองกบงาน เวลา และงบประมาณ 6. ธรกจทเหมาะสม และระบบเดมทมอย การลงมอดาเนนงานตองตรวจสอบระบบเดม และกาหนดเปาหมาย เพอหาชองวางระหวางเปาหมาย และระบบทมอย เพอใหงานสาเรจเรวขน



7. หวหนาโครงการดาเนนงานปรบปรงโลจสตกส ตองเปนบคคลทมภาวะผนา มความรบผดชอบ มความสามารถในการประสานงาน และสอสารกบทกฝายใหสามารถดาเนนงานตามเปาหมาย และกาหนดเวลาได 8.โปรแกรมการจดการเปลยนแปลง และวฒนธรรม เนองจากการพฒนาระบบใหม จงอาจจะมการตอตาน ฉะนนควรตองมขนตอนเพอเปลยนแปลงวฒนธรรมองคกร และใหทกสวนงานมสวนรวมอยางเตมใจ 9. การรเอนจเนยรงกระบวนการทางธรกจ และลดการปรบแกกระบวนการทางาน เปนขนตอนทสาคญทควรไดรบการพฒนากอนการดาเนนงานโลจสตกส 10. การดาเนนการปรบปรง การตรวจเชค และการแกไขปญหา หลงจากลองลงมอปรบปรง โลจสตกสแลว อาจจะตองมการปรบแกใหสอดคลองกบองคกร เพอแกไขปญหาทเกดขน

11. การเฝาตดตามและประเมนผลงาน ควรจดประชมทมงานเพอตดตามผลการดาเนนงาน โลจสตกส เพอใหทราบผลการดาเนนงานวาปรบปรงดขนมากนอยเพยงใด

นอกจากนน ยงมการสรปกรอบของปจจยแหงความสาเรจในการวดความสาเรจในการดาเนนการ ระบบโดยความสมพนธระหวางวฒนธรรมองคกร กบกลยธ และยทธวธของธรกจแสดงในภาพท 2.12

ภาพท 2.12 ความสมพนธระหวางวฒนธรรมองคกร กบกลยทธ และยทธวธของธรกจ โดยแบงปจจยททาใหการดาเนนงานโลจสตกส และการจดการซพพลายเชน ประสบความสาเรจเปน 3 ระดบคอ ระดบกลยทธ ระดบยทธวธ และวฒนธรรมของธรกจ ดงแสดงในตารางท 2.2



ตารางท 2.2 ปจจยททาใหการดาเนนงานโลจสตกส และการจดการซพพลายเชน ประสบความสาเรจ ระดบกลยทธ ระดบยทธวธ วฒนธรรม

7. การสนบสนนจากผบรหาร ระดบสง 8. กลยทธการพฒนาระบบ โลจสตกส และการจดการ ซพพลายเชน

1. การรเอนจเนยรงกระบวนการทางธรกจ

2.ทมงานโครงการและการจดการ เปลยนแปลง 3. วาจางพนกงานทมประสบการณ 4. การสนบสนนจากทปรกษา 5. การเฝาตดตาม และประเมนผลงาน 6. ปญหาทเกยวของ (การแกปญหา และ ขอบกพรองของระบบ เปนตน)

9. วฒนธรรมองคกร 10.การสอสารทมประสทธผล 11. ความแตกตางเชงวฒนธรรม

การพฒนาโลจสตกสใน SME’s จะไมประสบความสาเรจถาการพฒนาโลจสตกสของประเทศ

ไมมความตอเนอง กบระดบองคกร ซงสรปแนวทางทสาคญไดดงน 1. โครงสรางพนฐานและกฎหมาย เปนเรองเกยวกบการปรบปรงประสทธภาพการใชประโยชน

จากโครงสรางพนฐาน (Infrastructure) ทมอยในปจจบน โดยมแนวทางสาคญดงน 1.1 การปรบปรงการบรหารจดการรปแบบการขนสงทสาคญทยงมการใชงานนอย อาท การ

ขนสงระบบราง และการขนสงทางนา ทจะชวยประหยดตนทนดานการขนสง 1.2 การปรบปรงจดเชอมตอระหวางวธการขนสงใหสามารถเปลยนถายจากการขนสงรปแบบ

หนงไปสอกรปแบบหนงไดอยางมประสทธภาพ เชน ขนสงสนคาทางบกไปยงคลงสนคาสทาเรอ และลงเรอสนคาเพอสงสนคาไปยงลกคา ไดทนเวลาและเสยคาใชจายนอยทสด

1.3 การพฒนาเสนทางการขนสงใหเหมาะสมกบแตละอตสาหกรรม ดงนนเพอทจะใหโครงสรางพนฐานรองรบโลจสตกส จงจาเปนตองเรงใหมการปรบปรง

กฎระเบยบหรอกฎหมายทเกยวของใหมความชดเจน เชน กฎหมายทเกยวของกบการขนสงตอเนองหลายรปแบบ กฎหมายทเกยวของกบเอกสารอเลกทรอนกส ซงหนวยงานภาครฐทเกยวของจะตองเรงดาเนนการและใหความรวมมอแกไขอยางจรงจง

2. การพฒนาระบบการเชอมโยงขอมล เปนเรองทเกยวของกบกระบวนการดานเอกสารการคาระหวางประเทศทผสงออก/นาเขาตองมการตดตอกบหนวยราชการหลายหนวยงาน รวมทงตองกรอกขอมลในเอกสารตาง ๆ หลายชดทาใหเสยเวลาและคาใชจาย ดงนนการพฒนาระบบการเชอมโยงเครอขายขอมลภาครฐเพออานวยความสะดวกดานการคา การนาเขา การสงออก และโลจสตกสจะตองมแนวทางดงน



2.1 การใหบรการทไมยดรปแบบการแบงสวนราชการ แตมงสรางพนธกจในลกษณะใหบรการครบวงจรจากจดเดยว (One Stop Services)

2.2 สรางมาตรฐานกลางและกลไกการทางานระหวางระบบ เชน มาตรฐานระบบขอมล มาตรฐานการแลกเปลยนขอมลเพอเปนพนฐานทภาคเอกชนจะพฒนาระบบใหเปนมาตรฐานเดยวกนตอไป

ดงนน การพฒนาระบบการเชอมโยงขอมลจงมเปาหมายทจะลดตนทนทเกยวของกบคาใชจายดานเอกสารและบคลากร ลดความผดพลาดทเกดจากการกรอกขอมล เพมประสทธภาพและคณภาพบรการ ตลอดจนสรางความเปนสากลทจะสามารถเชอมโยงขอมลกบตางประเทศ

3. ฐานขอมลโลจสตกส ประเทศไทยอยในชวงเรมตนของการพฒนาโลจสตกส ดงนนขอมล โลจสตกสยงเปนทรบทราบอยในวงจากดหรออาจจะกระจดกระจาย จงจาเปนตองสรางฐานขอมลเครอขายโครงสรางพนฐานและระดบจลภาค โดยมแนวทางดงน

3.1 การจดเกบขอมลตนทนโลจสตกสและสดสวนผลกระทบทมตอมวลรวมผลตภณฑในประเทศ (GDP) ซงจาเปนตองสรางแบบจาลองในการคานวณตนทนดงกลาว

3.2 สารวจการเคลอนยายสนคาเพอจะทาใหทราบทศทางรปแบบ และปรมาณการเคลอนยายสนคาภายในประเทศจากผผลตไปสผบรโภคโดยนาขอมลดงกลาวมาวเคราะหโลจสตกสในภาพรวม เพอทจะเหนชองทางการเคลอนยายสนคาในรปแบบขนสงตาง ๆ คลงสนคา และการขนถายสนคา

3.3 การจดเกบขอมลอปสงคและอปทาน ของบคลากรดานโลจสตกส 3.4 การจดเกบขอมลตนทนโลจสตกสของแตละอตสาหกรรม

4. การพฒนาบคลากรโลจสตกส เนองจากโลจสตกสยงอยในวงจากด ผชานาญการดานโลจสตกสมจานวนนอย อปสรรคทสาคญคอขาดแคลนอาจารยทสอนดานโลจสตกส หลกสตรโลจสตกสโดยตรงมนอย ผประกอบการมความตนตวในการจดการโลจสตกสแตยงไมสามารถนาไปประยกตใชอยางเปนระบบ ขณะเดยวกนภาครฐยงขาดบคลากรทมความรความเขาใจดานโลจสตกสหรอมความรกมอยเพยงเลกนอย สาหรบแนวทางในการพฒนาบคลากรโลจสตกสมดงน

4.1 สรางบคลากรภาครฐและนกเรยนนกศกษา อาท ใหทนการศกษาแกขาราชการและอาจารยมหาวทยาลยไปศกษาระดบปรญญาดานโลจสตกส

4.2 สงเสรมความรวมมอระหวางสถาบนการศกษาไทยและตางประเทศ รวมทงแลกเปลยนผเชยวชาญตางประเทศทางดานโลจสตกส

4.3 สรางความรความเขาใจกบผประกอบการในเรองการจดการโลจสตกสอยางเปนระบบและสามารถนาไปประยกตใชในการดาเนนธรกจ

4.4 ยกระดบบคลากรบรษทผใหบรการดานโลจสตกสเพอใหบคลากรมความ สามารถในการใหบรการกจกรรมทมความซบซอนหรอประยกตใชเทคโนโลยตาง ๆ มากขน



7. ดรรชนชวดความสาเรจในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส มาตรวด และลกษณะผลการดาเนนงานในระดบท 1 หรอระดบองคกร ใน SCOR 8.0 เพอใชขยายไปยงระดบ 2 ซงเปนระดบกระบวนการ ระดบ 3 ซงเปนรายละเอยดยอยในกระบวนการ และระดบท 4-6 เปนระดบงาน หรอกจกรรมพรอมรายละเอยด โดยถอวาเปนดรรชนชวดความสาเรจในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส และการจดการซพพลายเชนทนยมใชทวโลก ตารางท 2.3

ตารางท 2.3

ดรรชนชวดความสาเรจในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ลกษณะผลการดาเนนงาน

มมมองของลกคา มมมองภายในองคกร ลกษณะผลการดาเนนงาน ความนาเชอถอ การตอบสนอง ความยดหยน ตนทน สนทรพย

การเตมเตมคาสงซอทสมบรณ √ รอบเวลาในการเตมเตมคาสงซอ √ ความยดหยนของซพพลายเชนฝงปลายนา √ ความสามารถในการปรบตวของซพพลายเชนฝงปลายนา

√

ความสามารถในการปรบตวของซพพลายเชนฝงตนนา

√

ตนทนการจดการซพพลายเชน √ ตนทนขายสนคา √ รอบเวลาของการหมนเวยนเงนสด √ ผลตอบแทนของสนทรพยถาวรใน ซพพลายเชน

√

ผลตอบแทนจากเงนทลงทนในงาน √

เนองจากการวดผลการปฏบตงานของกจกรรมดานโลจสตกสสามารถกระทาไดหลายวธการ ซงถอวาเปนดรรชนชวดความสาเรจระดบปฏบตการในในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สามารถสรปไดดงตารางท 2.4



ตารางท 2.4 ดรรชนชวดความสาเรจระดบปฏบตการดานโลจสตกส สาหรบ SME’s

ดรรชนชวดความสาเรจระดบปฏบตการ มาตรฐาน 1. ความถกตองในการจดสงสนคา 95% 2. ความถกตองของสนคาคงคลง 85% 3. การหมนเวยนของสนคาคงคลง ตองมรอบของการหมนเวยนสงสด 3 – 20 รอบ 4. อตราการเตมสนคาตามคาสงซอ 98 % 5. การเพมผลผลตในการปฏบตงานของศนยถายสนคา/กระจายสนคา 85% 6. ความหนาแนนของการจดเกบสนคาในคลงสนคา 65% 7. รอบเวลาของการสงซอสนคา 2 - 7 วน 8. รอยละความสมบรณของการสงซอสนคา 95% 9. ประสทธภาพของการตอบสนองตอผบรโภค 95% 10. ความตอเนองในการเตมสนคา 95% 11. การตอบสนองลกคาแบบทนเวลาพอด 95% 12. การปฏบตการของศนยกระจายสนคา 95%

บทสรป SME’s สามารถเปนธรกจทกชนดไมวาจะเปนการคาปลก คาสง บรการ และการผลต ถามขนาดสนทรพยไมเกน 100 ลาน และมคนงานไมเกน 300 คน โดยผประกอบการสามารถทจะแขงขน กตอเมอตองพฒนาขดความสามารถในการแขงขนดานโลจสตกส โดย การจดการโลจสตกส เปนสวนหนงของกระบวนการซพพลายเชนทวางแผนตดตง ควบคมประสทธภาพและประสทธผลในการไหลไปขางหนาและยอนกลบ การจดเกบสนคา การบรการ และสารสนเทศทเกยวของระหวางจดกาเนดไปยงจดของผบรโภค เพอใหสอดคลองกบความตองการของลกคา โลจสตกส ประกอบดวยโลจสตกสขาเขา และโลจสตกสขาออก ครอบคลมทกกระบวนการขององคกร ไดแก การจดซอ การผลต การขาย และการจดสง เพอใหเกดความสมดลระหวางตนทนและระดบการใหบรการ เพอใหมมลคาเพมในกจกรรมทางเลอกทดทสด สวนการจดการซพพลายเชน หมายถง กระบวนการบรณาการ ประสานงาน และควบคมการเคลอนยายสนคาคงคลงทงของวตถดบ และสนคาสาเรจรป และ สารสนเทศทเกยวของในกระบวนการจากผขายวตถดบ ผานบรษทไปยงผบรโภค เพอใหเปนไปตามความตองการของผบรโภค โลจสตกส และการจดการซพพลายเชน มความสาคญและประโยชนมากในทางธรกจ ทงใน เชงปฏบตการ เชงการจดการ เชงกลยทธ โครงสรางพนฐานทางเทคโนโลยสารสนเทศ และเชงองคกร ซงจากการศกษาพบวา ทาใหเกดประโยชนจากการปรบปรงองคกรไดทงกระบวนการมากกวารอยละ 10 ดวยเหตนธรกจจงตองการโลจสตกสในธรกจ เพอทาใหบรษทสามารถบรรลเปาหมายและ



สอดคลองกบกลยทธองคกร แตการนาโลจสตกสจะตองหาทางเลอกระหวางกจกรรมทมมลคาเพมสงสด ทางเลอกในการตดสนใจเกดขนไดในแตละระดบของกจกรรมในซพพลายเชน ซงระดบของทางเลอกแบงเปน 4 ระดบ คอ ระดบซพพลายเชน ระดบบรษท ระดบหนาทของงาน และระดบกจกรรม ฉะนนการตดสนใจ และ วฏจกรการวางแผนงานโลจสตกส สามารถนามาประกอบการตดสนใจ เปน 3 ระดบคอ เชงกลยทธ เชงยทธวธ และเชงปฏบตการ

การพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบใหผประกอบการ SMEs จาเปนตองมการวางแผนและดาเนนการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสของตนเองไดอยางเปนระบบ โดยเรมจาก การพฒนาบคลากร และขยายไปพฒนากระบวนการทางาน และพฒนาเทคโนโลย

กระบวนการการวางแผนโลจสตกส ม 12 ขนตอน 1. พยากรณอปสงค 2. กาหนดขอจากดในการบรการ 3. ทดสอบเกณฑการแลกเปลยนระหวางกจกรรม 4. กาหนดนโยบายผขายปจจยการผลต 5. กาหนดทตงโรงงานผลต 6. กาหนดทตงคลงสนคา 7. กาหนดทตงของศนยถายสนคา 8. กาหนดนโยบายการรกษาสตอก 9. กาหนดความตองการการขนสง 10. กาหนดโครงสรางการบรหารองคกร 11. ตดสนใจเลอกเทคโนโลยสารสนเทศทตองการ และ 12. ประเมนเครอขาย ปจจยทถอวาเปนกญแจแหงความสาเรจในการ พฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส และการจดการซพพลายเชน คอ ทมงาน และระบบทพฒนาขน ผบรหารระดบสง การวางแผนธรกจ และวสยทศน การสอสารทมประสทธผล การจดการโครงการ ธรกจทเหมาะสม และระบบเดมทมอย หวหนาโครงการดาเนนงานปรบปรงโลจสตกส โปรแกรมการจดการเปลยนแปลง การรเอนจเนยรงกระบวนการทางธรกจ และลดการปรบแกกระบวนการทางาน การดาเนนการปรบปรง การตรวจเชค และการแกไขปญหา และการเฝาตดตามและประเมนผลงาน นอกจากนน ยงมการสรปกรอบของปจจยแหงความสาเรจในการวดความสาเรจในการดาเนนการโดยแบงปจจยททาใหการดาเนนงานโลจสตกส และการจดการซพพลายเชน ประสบความสาเรจเปน 3 ระดบคอ ระดบกลยทธ ระดบยทธวธ และวฒนธรรมของธรกจ

การพฒนาโลจสตกสใน SME’s จะไมประสบความสาเรจถาการพฒนาโลจสตกสของประเทศไมมความตอเนอง กบระดบองคกร ซงมแนวทางทสาคญ คอ โครงสรางพนฐานและกฎหมาย การพฒนาระบบการเชอมโยงขอมล ฐานขอมลโลจสตกส การพฒนาบคลากรโลจสตกส ดรรชนชวดความสาเรจในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สามารถมองผลการดาเนนงานตามมมมองของลกคา และมมมองภายในบรษท โดยประกอบดวย การเตมเตมคาสงซอทสมบรณ รอบเวลาในการเตมเตมคาสงซอ ความยดหยนของซพพลายเชนฝงปลายนา ความสามารถในการปรบตวของซพพลายเชนฝงปลายนา ความสามารถในการปรบตวของซพพลายเชนฝงตนนา ตนทนการจดการซพพลายเชน ตนทนขายสนคา รอบเวลาของการหมนเวยนเงนสด ผลตอบแทนของสนทรพยถาวรในซพพลายเชน และผลตอบแทนจากเงนทลงทนในงาน



แบบฝกหดทายบท 1. โลจสตกส และการจดการซพพลายเชนหมายถงอะไร 2. โลจสตกส และการจดการซพพลายเชน มประโยชนอยางไรบาง 3. ทาไมจาเปนตองมการนาโลจสตกสมาใชในธรกจ 4. ใหอธบายขนตอนการพฒนาระบบโลจสตกสสาหรบผประกอบการ SME’s 5. กญแจแหงความสาเรจ ในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ประกอบดวยอะไรบาง 6. ใหอธบายดรรชนชวดความสาเรจในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส

บทท 3 กระบวนการพฒนาบคลากรสาหรบโลจสตกส 35


บทท 3 กระบวนการพฒนาบคลากรสาหรบโลจสตกส

ลกษณะงานโลจสตกส การพฒนาบคลากรดานโลจสตกส หลกสตรโลจสตกสสาหรบพฒนา

วชาชพโลจสตกส

วตถประสงค 1. เพอใหทราบลกษณะงานโลจสตกส 2. เพอใหทราบภาพรวมการพฒนาบคลากร ดานโลจสตกส 3. เพอใหทราบหลกสตรทใชพฒนาบคลากร ในวชาชพโลจสตกส ทงระยะสน และระยะ ยาว ในทกระดบการศกษาทงในประเทศ ไทย และตางประเทศ



1. ลกษณะงานโลจสตกส การพฒนาบคลากร จะตองพฒนาทงทางทกษะ และความรไปพรอมๆ กน ซงบทบาทหนาทของ

การจดการโลจสตกสในประเทศองกฤษ จากภาพท 3.1 แบงเปน 3 สวนคอ 1.1 การวางแผนและควบคมโลจสตกส มงานทรบผดชอบดงน

การบรการลกคา การตดตอประสานงานกบฝายการตลาด การวางแผนและควบคมงบประมาณ วศวกรรมกระจายสนคา เครอขายกระจายสนคา/สงอานวยความสะดวก

1.2 การดาเนนงานโลจสตกส มงานทรบผดชอบดงน การจดการคาสงซอ การจดซอ การวางแผนการผลต การขนสง คลงสนคา ศนยถายสนคา

1.3 การจดหาและสนคาคงคลง มงานทรบผดชอบดงน การวางแผนและควบคมสนคาคงคลง การพยากรณอปสงค การตดตอกบผขายปจจยการผลต การตดตอกบฝายผลต

ภาพท 3.1 บทบาทหนาทของผจดการโลจสตกส



ฉะนนงานโลจสตกสจงครอบคลมทก กจกรรมโลจสตกส การเปลยนแปลงทรวดเรวในดาน โลจสตกส การสรางขดความสามารถในการแขงขนตองอาศยเทคโนโลยโลจสตกสมาประยกตใช โดยมวตถประสงคเพอลดตนทนและเพมกาไรในแตละกจกรรม ซงการจดการดานโลจสตกส เปนการจดการกระบวนเคลอนยายจดเกบจากผขายสนคาไปยงผบรโภคคนสดทาย โดยเปาหมายคอใหเกดความพงพอใจแกลกคา โลจสตกสเปนการผสมผสานหลายกจกรรมในการจดการเขาดวยกนแบบเปนระบบ โดยกจกรรมหลกประกอบดวย

การพยากรณดานความตองการของตลาด การจดซอ การวางแผนการผลต การกาจดของเสย การบรรจภณฑ การจดเกบวตถดบ การวางแผนการผลต อปกรณในการจดเกบและการเคลอนยาย การขนสง การจดการคลงสนคาสนคาสาเรจรป การจดการสนคาคงคลง การจดการเครอขายกระจายสนคา การจดสง และการรบคนสนคา อะไหล และการสนบสนนการบรการ การจดการลกคาสมพนธ



2. การพฒนาบคลากรดานโลจสตกส ในประเทศองกฤษ และภาคพนยโรปมกระบวนการพฒนา บคลากรดานโลจสตกสแบบยงยนในการดาเนนงานดานโลจสตกส สถาบนในประเทศองกฤษ (The Institute of Logistics and Transport) มการพฒนาวชาชพตอเนองดานโลจสตกส โดยแบงระดบวชาชพดานโลจสตกส เปน 3 ระดบ คอ

ระดบภาค Members (MILT) ระดบสามญ Chartered Members (CMILT) ระดบวฒ Chartered Fellows (FCILT)

โดย The Chartered Institute of Logistics and Transport (UK) มการพฒนาวชาชพอยางตอเนอง

(Continuing Professional Development :CPD) เปนการรกษาสถานภาพอยางเปนระบบ และการปรบปรงความร ทกษะ และความสามารถ โดยอาศยอายงานในสาขาวชาชพโลจสตกส เพอใหสามารถประกอบอาชพไดอยางมทศทาง มความรและทกษะททนสมย สรางโอกาสในวชาชพทดกวาเดม และสรางความพรอมในการเลอนตาแหนงในวชาชพ และสามารถรกษาระดบความรความสามารถอยในระดบมาตรฐาน ซงการพฒนาแบบตอเนองเกดจากการพฒนาดงน

การพฒนาโลจสตกสทไมเปนรปแบบ และการเรยนรแบบไมอยในโครงสราง ซงมดงน โครงการทเกดจากประสบการณในการทางาน การควบคมงาน และ การเปนผใหคาปรกษา การหมนเวยนงานในหลายหนาท และเปนผสนบสนนอยเบองหลง การจดทาเสนทางการดาเนนงานโลจสตกส การกาหนดเครอขายโลจสตกส การใชแหลงเรยนร อบรม และสออนๆ

การพฒนาโลจสตกสทเปนรปแบบ และการเรยนรเชงโครงสราง การเขาอบรม สมนา หรอการประชม จาก CILT(UK) การเรยนทางไกลในระดบตางๆ จากประเทศองกฤษ

การศกษา เพอใหไดรบการรบรองคณวฒดานโลจสตกส งานวจยดานโลจสตกส เขาอบรมหลกสตรระยะสนดานโลจสตกส การสอน และจดทาเอกสารสอการสอนดานโลจสตกส



สถาบน ฯ ยงกาหนดโปรแกรมซงเปนหลกสตรในการพฒนาทกษะ และความสามารถททาทายในงานโลจสตกส และขนสง ซงบรษทตางๆ สามารถพฒนาบคลากรใหสามารถแขงขนไดอยางถาวร ซงตองเรยนวชาพนฐานหลก (Core Skill) และปรบระดบการเรยนรเปนผควบคมงาน (Supervisor) และระดบการจดการ (Management) ซงในประเทศองกฤษ และภาคพนยโรปไดกาหนดคณสมบต (Qualifications) สาหรบบคลากรดานโลจสตกสไวหลายระดบ โดยการเชอมตอระดบบณฑตศกษาจากมหาวทยาลย เชน มหาวทยาลยอสตน เปดสอนระดบวทยาศาสตรมหาบณฑต ดานโลจสตกส เปนตน โดยแนวทางการพฒนาคณวฒของสถาบนจะสอดคลอง และเทยบกบคณสมบตระดบอาชวะศกษาแหงชาต (National Vocational Qualification :NVQ) และการประเมนคณสมบตระดบอาชวะศกษาของ สกอต( Scottish Vocational Qualification Assessment : SVQ) โดยปจจบนสถาบนไดใหบรการประเมนการพฒนาวชาชพของสถาบน ( The Institute's Professional Development Assessment Service) ซงสามารถสอบเทยบวดกบ ระดบการศกษาทผานมา การอบรมและการเรยนร ประสบการณทางาน ทตองไดรบการยนยนจากสถานประกอบการณ เทยบกบมาตรฐานคณสมบตของสถาบน เพอปรบเลอนชนวชาชพได ซงผงการพฒนาบคลากรดานโลจสตกส แสดงในภาพท 3.2

The Chartered Institute of Logistics and Transport (UK) Qualifucations Introduction First Line Management Operational Management Strategic Management Direct Entry Direct Entry Direct Entry Direct Entry

CILT Level 2, UK

Introductory Certificate in Logistics and Transport

CILT Level 3, UK Certificate in Logistics and

Transport

CILT Level 5, UK Professional Diploma in Logistics

and Transport

CILT , UK Advanced Diploma in Logistics or

Transport

Supply Chain Awareness Award With Relevance Experiences

and Degree M.Sc.

Direct Entry M.Sc. in Logistics or

In Passenger Transport Tarket Audience

New Entrance (Introductory Certificate in Logistics and Transport) and Supply Chain Awareness Award

For First Line Manager And Supervisor

For Manager with Operational Responsibilities

Ecspecially popular with new Manager and recense graduated with non Business Related Degree

For the Next Generation of Business Changing on the Journey from Operational to strategic Management

ภาพท 3.2 ผงการพฒนาบคลากรดานโลจสตกสประเทศองกฤษ



ซงคณสมบตนเปนทยอมรบในการรบรองวชาชพ จาก The European Certification Board for Logistics (ECBL) นอกจากนนในประเทศองกฤษยงมคณสมบตในอตสาหกรรมโลจสตกส ทไดรบการยอมรบโดย Qualifications and Curriculum Authority (QCA) ซงเปนผใหการรบรองในองกฤษ เวลส และไอรแลนดเหนอ เพอรบรองคณสมบตระดบอาชวะศกษาแหงชาตดานการกระจายสนคา และการคลงสนคาระดบ 1, 2 และ 3 ซงรวมถงการขบรถยนตบรรทกสนคา (ระดบท 2 และ 3) และผควบคม รถยกขนสนคา เครองจกรและโรงงาน (ระดบท 1 และ 2) ซงแผนผงการเขาสอาชพ ทเปนผทประสบความสาเรจในอาชพ ในหลายอาชพ คอ การจดซอ (Procurement) การขนสง(Transport) คลงสนคา(Warehousing) การกระจายสนคา(Distribution) โลจสตกส (Logistics) การขายและการตลาด(Sales & Marketing) การบรการลกคา(Customer Service) และซพพลายเชน (Supply Chain) ซงแสดงในภาพท 3.3 นอกจากนนในประเทศอนทมการพฒนาโลจสตกสระดบปฏบตการ เชน ออสเตรเลย สหรฐอเมรกา มการพฒนาคณสมบตวชาชพระดบอาชวะศกษาสาขาโลจสตกส ดวยเชนกน



ภาพท 3.3 แผนทสอาชพโลจสตกส และซพพลายเชน ทมา : Qualifications and Curriculum Authority (QCA)



3. หลกสตรโลจสตกสสาหรบพฒนาวชาชพโลจสตกส ปจจบนในประเทสไทยยงขาดการพฒนาดานโลจสตกสแบบเปนระบบ ซงเรมจากการพฒนาคน (People Development) ดานความร ทกษะเพอสรางความพรอมในการทจะปฏบตงานตามกระบวนการและขนตอนทกาหนด ตองมการจดการอบรมสมมนาเพอเพมขดความสามารถอยางตอเนอง สามารถรองรบเทคโนโลยใหม จากการศกษาในปจจบนประเทศไทยยงขาดความเปนผเชยวชาญในสาขาตอไปน

1. การจดการการจดซอและเจรจาตอรอง ( Purchasing and Negotiation ) จะเรยนรเกยวการจดซอ จากขนตอนปกต การจดหา การควบคม การจดทาการจดซอแบบสากล ( Global Sourcing ) จนถงการอบรมเจาหนาทจดซอระหวางประเทศ (International Procurement Officer: IPO)

2. การพยากรณ ( Forecasting ) จะเปนการศกษาเกยวกบตนแบบการพยากรณตางๆ ใชเทคนค แบบจาลองจากแผนคานวณ (Calculate Worksheet) ทงอยในรปของโปรแกรม Microsoft Excel หรอโปรแกรมอนๆ เพอใหเกดความแมนยาในการสงซอ และระดบสนคาคงคลง

3. การจดการวสด ( Material Management ) เปนศาสตรทวาดวยการวางแผนการผลตทงอยในรป ของการวางแผนทรพยากรองคกร (Enterprise Resource Planning:ERP ) การวางแผนความตองการวสด( Material Requirement Planning :MRP) การผลตแบบทนเวลาพอด (Just in time:JIT ) การวางแผนตารางการผลตหลก (Master Planning Scheduling : MPS) การศกษาดานการไหลของวสดในโรงงาน

4. การจดการสนคาคงคลง ( Inventory Management ) เปนการศกษาในการวางแผน ควบคมดานสนคาคงคลง การวางแผนเกยวกบระยะเวลาของการสงซอ ( Lead Time ) ระดบการสงซอทประหยด ( Economic Order Quantity :EOQ ) , ระดบสตอกทปลอดภย ( Safety Sock ) ระดบสตอกทเกบรกษา (Stock holding ) การกาหนดขนาดสตอกทมผลตอการกาหนดขนาดคลงสนคา

5. การจดการคลงสนคา ( Warehouse Management ) วาดวยการจดการคลงสนคาในการวางแผนการใชพนทใหมประสทธผล การจดการทรพยากรในคลงสนคา การเลอกอปกรณ ซอฟตแวรสาหรบคลงสนคา รวมถงการวางผงในคลงสนคาใหเกดประสทธภาพสงสด

6. การจดการขนสง ( Transportation Management ) เปนการจดการขนสงทตองศกษาเกยวกบการวางแผนเสนทาง กฎหมาย ระเบยบปฏบต การเลอกวธการขนสง อตราคาขนสง การเลอกอปกรณ

7. โลจสตกสสาหรบการผลต ( Manufacturing Logistics ) เปนกระบวนการจดการดานตางๆในกจกรรมโลจสตกสทใชในการผลต รวมถงการดาเนนการใหสอดคลองกบการจดการทรพยากรในการผลต

8. การจดการทรพยากร ( Resource Management ) เปนการจดการเกยวกบบคคล การจดการงบประมาณ และการเงนใหสอดคลองกบขบวนการโลจสตกส

9. การจดการดานบคคล ( People Management ) เปนศาสตรวาดวยการจดองคกร เลอกสรร จดจางบคคล รวมถงการพฒนาอบรมบคลากร การใชงบประมาณในการบรหารบคคล การศกษาเกยวกบกฎหมายแรงงาน และแรงงานสมพนธ



10. การจดการเทคโนโลยสารสนเทศสาหรบโลจสตกส (Information Technology Management )เปนการพจารณาวางระบบ ออกแบบ ระบบเครอขาย ซอฟตแวร ทใชในการจดการผลต การจดการคลงสนคา ซอฟตแวรจดการขนสง ฯลฯ รวมถงระบบบารโคด EDI และการประยกตซอฟตแวรอนๆ

11. การจดการระบบเทคโนโลยอตโนมต (Automated Technology) เปนการจดการเกยวกบการประยกตการเคลอนยายจดเกบโดยใชระบบอตโนมตทเปนแบบอปกรณอจฉรยะ (Intelligent Equipment) คลงสนคาอตโนมต (Automated Warehouse) เนองจากโลจสตกสยงอยในวงจากด ผชานาญการดานโลจสตกสมจานวนนอย อปสรรคท สาคญคอขาดแคลนอาจารยทสอนดานโลจสตกส หลกสตรโลจสตกสโดยตรงมนอย ผประกอบการมความตนตวในการจดการโลจสตกสแตยงไมสามารถนาไปประยกตใชอยางเปนระบบ ขณะเดยวกนภาครฐบาล ยงขาดบคลากรทมความรความเขาใจดานโลจสตกสหรอมความรกมอยเพยงเลกนอย ฉะนนในการพฒนาบคคลากร จงจาเปนตองรบทราบหลกสตรการจดการโลจสตกสทเปดสอนในประเทศไทย และตางประเทศ ซงมหลกสตรตอไปน

หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง สาขาวชาการจดการโลจสตกส หลกสตรการจดการบณฑต (การจดการโลจสตกส ) มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต (B.Sc. in Logistics Management) มหาวทยาลยบรพา หลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชาวศวกรรมโลจสตกส มหาวทยาลยหอการคาไทย หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโลจสตกส มหาวทยาลยรามคาแหง มหาวทยาลยหอการคาไทย หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการการขนสงและโลจสตกส มหาวทยาลยบรพา

หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการการโลจสตกส มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร และจฬาลงกรณมหาวทยาลย หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต (B.Sc. in Logistics Management) มหาวทยาลยอสตน ประเทศองกฤษ หลกสตรบรหารธรกจบณฑต (B.BA in Global Logistics Management) University of Arkansas หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโลจสตกส (M.Sc. in Logistics Management) มหาวทยาลยอสตน ประเทศองกฤษ



4. หลกสตรพฒนาวชาชพตอเนองดานโลจสตกส (Continuing Professional Development) การพฒนาวชาชพตอเนองดานโลจสตกสในประเทศองกฤษ ซงเปนบทบาทของผจดการฝาย

บคคลทตองดาเนนการใหสอดคลองกบกลยทธองคกร และนโยบายของบรษท ซงทกฝายตองทาควบคกนไป สาหรบหลกสตรในการพฒนาวชาชพเชงปฏบตการระยะสนเปนไปตามภาพท 3.4

ภาพท 3.4 ลาดบการพฒนาวชาชพโลจสตกส โดยในแตละหลกสตรจะมเนอหาวชาครบถวนตงแตระดบผปฏบตการ ผจดการ ผบรหารระดบสงจนถงระดบผเปนเจาของกจการทใหบรการดานโลจสตกส ระยะเวลาในการฝกอบรมโดยทวไปเปนไปตามตารางท 3.1



ตารางท 3.1 ระยะเวลาในการฝกอบรมดานโลจสตกส

ระหส วชา จานวนวน 01-1 การจดการโลจ สตกสเบองตน(Introduction to Logistics) 1 01-2 การจดการโลจสตกสระดบยทธวธ (Tactical Logistics) 2 01-3 การวางแผนการไหลของโลจสตกส (Planning Logistics Flow) 3 01-4 แบบจาลองการคานวณในโลจสตกส (Spreadsheet Modeling in Logistics) 3 01-5 การจดการโลจสตกสอยางมประสทธผล (Effective Logistics Management ) 5 S-02 การพฒนาผใหบรการจดการดานโลจสตกส (3PL) 5

การศกษาทสามารถนาไปประยกตไดนนตองทาความเขาใจทงในทางทฤษฏ และการปฏบตโดยแบงกลมหลกสตรเพอการศกษาเปน 10 กลมดงตอไปน 1. หลกสตรการจดการโลจสตกส (Logistics Management) 01-1 การจดการโลจสตกสเบองตน (Introduction to Logistics) 01-2 การจดการโลจสตกสระดบกลาง (Logistics Awareness) 01-3 การวางแผนการไหลของโลจสตกส (Planning Logistics Flow) 01-4 แบบจาลองการคานวณในระบบโลจสตกส (Spreadsheet Model in Logistics)

01-5 การจดการโลจสตกสอยางมประสทธผล (Effective Logistics Management) 2. หลกสตรการจดการคลงสนคา (Warehouse Management )

02-1 พนฐานการจดการคลงสนคา (Core Skill Warehouse Management) 02-2 หวหนาควบคมงานคลงสนคาสมยใหม (Modern Warehouse Supervisor) 02-3 การจดการคลงสนคาอยางมประสทธผล (Effective Warehouse Management) 3. หลกสตรการจดการขนสง (Transport Management ) 03-1 พนฐานการจดการขนสง (Core Skill in Transport) 03-2 หวหนาควบคมงานขนสงสมยใหม (Modern Transport Supervisor) 03-3 การจดการขนสงอยางมประสทธผล (Effective Transport Management) 4. หลกสตรการจดการสนคาคงคลง (Inventory Control Management) 04-1 พนฐานการควบคมสนคาคงคลง (Core Skills Inventory Control) 04-2 เทคนคการบรหารและควบคมสนคาคงคลง (Inventory Control Techniques) 04-3 เทคนคการพยากรณความตองการ (Demand Forecasting Techniques) 04-4 การจดการสนคาคงคลงยางมประสทธผล (Effective Inventory Management )



5. หลกสตรการจดการจดซอ (Purchasing Management) 05-1 พนฐานการจดซอ (Core Skill in Purchasing) 05-2 จตวทยา และกลยทธในการตอรอง (Negotiation Psychology and Strategy) 05-3 การจดการจดซออยางมประสทธผล (Effective Purchasing Management) 6. หลกสตรการจดการกระจายสนคา (Distribution Management) 06-1 การจดการการกระจายสนคาอยางมประสทธผล (Effective Distribution Management) 7. หลกสตรการจดการวสด (Materials Management) 07-1พนฐานการจดการสาหรบวสด (Core Skills Material Management) 07-2 โลจสตกสสาหรบการผลต (Manufacturing Logistics) 07-3 การจดการสาหรบวสดอยางมประสทธผล (Effective Material Management) 8. หลกสตรการจดการทรพยากร (Resources Management) 08-1 การจดการทรพยากรบคคลอยางมประสทธผล (Effective Human Resources Management) 08-2 การจดการทรพยากรองคกรอยางมประสทธผล (Effective Enterprise Resources Management) 9. หลกสตรการจดการซพพลายเชน (Supply Chain Management) 09-01 การจดการซพพลายเชน (Supply Chain Management) 09-02 การจดการซพพลายเชนแบบมประสทธผล (Effective Supply Chain Management) S. หลกสตรพเศษ (Special Courses)

S-01 พฒนาผฝกอบรมดานการจดการโลจสตกส (Certified Trainer in Logistics Management)

S-02 การใหบรการดานโลจสตกส (Third Party Logistics Service Provider) S-03 ระบบคณภาพสาหรบงานโลจสตกส (Quality System for Logistics) S-04 การจดซอ และจดการสญญาโลจสตกส (Buying and Managing Logistics Contract) S-05 การคาระหวางประเทศ และซอระวาง (Managing International Trade & freight Forwarding)



บทสรป ลกษณะงานโลจสตกส จะแบงเปน 3 สวนคอ การวางแผนและควบคมโลจสตกส การดาเนนงานโลจสตกส และงานการจดหาและควบคมสนคาคงคลง ในประเทศองกฤษ ภาคพนยโรป และอกหลายประเทศ มกระบวนการพฒนา บคลากรดาน โลจสตกสแบบยงยน มการพฒนาวชาชพตอเนองดานโลจสตกส และมระดบวชาชพดานโลจสตกส โดยการศกษาเรมตงแตระดบอาชวะศกษาขนไป แตประเทศไทยยงไมมการจดระดบทชดเจน ปจจบนยงขาดการพฒนาดานโลจสตกสแบบเปนระบบ การพฒนาทดจะตองพฒนา ทงดานความร และทกษะเพอสรางความพรอมในการทจะปฏบตงานตามกระบวนการและขนตอนทกาหนด ตองมการจดการอบรมสมมนาเพอเพมขดความสามารถอยางตอเนอง สามารถรองรบเทคโนโลยใหม โดยตองศกษาในสาขาวชาการจดการการจดซอและเจรจาตอรอง การพยากรณความตองการของตลาด การจดการวสด การจดการสนคาคงคลง การจดการคลงสนคา การจดการขนสง โลจสตกสสาหรบการผลต การจดการทรพยากร การจดการดานบคคล การจดการเทคโนโลยสารสนเทศสาหรบโลจสตกส และการจดการระบบเทคโนโลยอตโนมต โดยหลกสตรการจดการโลจสตกสทเปดสอนในประเทศไทย และตางประเทศมตงแตระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปรญญาตร หลกสตรการจดการบณฑต/วทยาศาสตรบณฑต/วศวกรรมศาสตรบณฑต ปรญญาโท หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต วทยาศาสตรมหาบณฑต การพฒนาวชาชพตอเนองดานโลจสตกส เปนบทบาทของผจดการฝายบคคลทตองดาเนนการใหสอดคลองกบกลยทธองคกร และนโยบายของบรษท ซงทกฝายตองทาควบคกนไป สาหรบหลกสตรในการพฒนาวชาชพเชงปฏบตการระยะสน ในประเทศองกฤษประกอบดวย การจดการโลจสตกสเบองตน การจดการโลจสตกสระดบยทธวธ การวางแผนการไหลของโลจสตกส แบบจาลองการคานวณใน โลจสตกส การจดการโลจสตกสอยางมประสทธผล และการพฒนาผใหบรการจดการดานโลจสตกส

การศกษาทสามารถนาไปประยกตไดนนตองทาความเขาใจทงในทางทฤษฏ และการปฏบตโดยแบงกลมหลกสตรเพอการศกษาเปน 10 กลม คอหลกสตรการจดการโลจสตกส หลกสตรการจดการคลงสนคา หลกสตรการจดการขนสง หลกสตรการจดการสนคาคงคลง หลกสตรการจดการจดซอ หลกสตรการจดการกระจายสนคา หลกสตรการจดการวสด หลกสตรการจดการทรพยากร หลกสตรการจดการซพพลายเชน และหลกสตรพเศษอนๆทเกยวของกบโลจสตกส



แบบฝกหดทายบทท 3 1. ใหอธบายลกษณะงานโลจสตกส 2. ทานคดวาในหนวยงานของทานควรพฒนาบคลากรดานโลจสตกส ดานใดบาง

บทท 4 กระบวนการสารวจความสามารถในการจดการโลจสตกส 49


บทท 4 กระบวนการสารวจความสามารถในการจดการโลจสตกส

การตรวจสอบโลจสตกสภายในองคกร รายการตรวจสอบโลจสตกสภายในองคกร การตรวจสอบลกคาภายนอกองคกร การวเคราะหระยะเวลาของกจกรรม(Lead Time)

วตถประสงค 1. เพอใหสามารถตรวจสอบโลจสตกสภายใน

บรษทได 2. เพอใหสามารถตรวจสอบลกคาภายนอก

บรษทได 3. เพอใหสามารถวเคราะหระยะเวลาของ

กจกรรมได 4. เพอใหนาเครองมอตรวจสอบไปใชงานได



1. การตรวจสอบโลจสตกสภายในองคกร 1.1 การจดตงการตรวจสอบโลจสตกส (Setting up a Logistics Audit) ระยะทางกบเวลาเปนตวการทแยก ผประกอบการ SME’s ออกจากลกคา ซงการพจารณาถงระยะทางและเวลานนจะมความเชอมโยงกนอยางหลกเลยงไมได การบรการโลจสตกสตองพจารณาผลการตดสนใจจากกจกรรมหนงทสงผลกระทบ และมอทธพลตอการปฏบตงานของอกกจกรรมหนง ถาไมมระบบการวางแผนงานและการควบคมทมประสทธภาพ จะทาใหธรกจไมสามารถดาเนนไปไดอยางมประสทธภาพ การวางแผนงานทดทาใหธรกจ SME’s สามารถคาดการณลวงหนาถงความเปลยนแปลง สามารถปรบสถานการณใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมทางธรกจ แทนทจะเปนการแกปญหาเฉพาะหนาเปนครง ๆไป นอกจากนยงชวยใหสามารถกาหนดความเสยงในปจจยตางๆ สามารถประเมนตนทนและผลประโยชนของกลยทธทางเลอกไดอยางแมนยามากขน ถาหากไมมการวางแผนงานทสอดคลอง องคกรกจะดาเนนงานไปตามกระแสของเหตการณตางๆ แทนทจะมอทธพลเหนอสถานะของเหตการณเหลานน กจกรรมของการจดทาแผนงานตองมพนฐานเพอใหสามารถเรมตนพฒนาโลจสตกสได การพฒนาพนฐานจาเปนตองมความรอยางละเอยดเกยวกบสถานะการณปจจบนซงธรกจขององคกรเผชญอย ซงมอย 2 ลกษณะ ไดแก สภาพแวดลอมภายนอก ประกอบดวยปจจยภายนอกซงสงผลกระทบรนแรงตอบรษท เชน

โครงสรางทางการแขงขน แนวโนมทางเศรษฐกจและสงคม ชองทางทางการตลาดทใชอย โครงสรางทางกฎหมายและขององคกร เทคโนโลยการกระจายสนคา

สภาพแวดลอมภายใน ประกอบดวยหลายลกษณะทมอยในระบบของบรษท ซงใชกาหนดวธการดาเนนงานในปจจบนขององคกร ตวอยางเชน

การมผลตภณฑปะปนกนและคณลกษณะของผลตภณฑ ตนทนของระบบ อาคารสถานทถาวร ตวอยางเชน โรงงาน และคลงสนคายอย ทรพยากรทมอย เชน วตถดบ กาลงคน การเงน วตถดบ กาลงคน เครองจกร และ

การจดการ (5 M’s – Materials, Manpower,Money ,Machinery and Management) การวเคราะหของกระบวนการวางแผนงานในขนตอนน จะตองใหความสนใจเปนพเศษในการตรวจสอบจดแขง (Strength) และจดดอย (Weakness) พรอมกบโอกาส (Opportunities) และภยคกคามจากภายนอก (Threat)



จดมงหมายของระบบโลจสตกส คอการเคลอนยายวตถดบและชนสวนตางๆ ไปสกระบวนการผลต และจากนนเปนการเคลอนยายสนคาสาเรจรป จนไปถงผบรโภคปลายทาง ดวยตนทนตาทสดควบคไปกบการใหบรการทลกคาตองการ ไมบอยนกทผจดการฝายโลจสตกสจะไดออกแบบระบบเองตงแตเรมตนโครงการ สวนมากจะเปนการรบชวงดานการผลต คลงสนคาและยานพาหนะเพอการขนสงจานวนหนง ดงนนจงเปนสงสาคญทจะเขาใจสญญาณซงชชดวา การดาเนนงานเปนไปอยางราบรนหรอสามารถปรบปรงระบบใหดขนได สญญาณเหลานรวมถง:

ระดบการบรการลกคาทตาลง เปาหมายทางการตลาดทเปลยนแปลงตลอดเวลา ตาแหนงทางการแขงขนทเปลยนแปลง สนคาคงคลงทมากเกนไป ตนทนทมากเกนไป มการออกผลตภณฑใหมอยางตอเนอง การควบและรวมกจการ การเปลยนแปลงของอตราดอกเบย การเชาคลงสนคาภายนอก การแกไขสญญาแรงงาน การใชทรพยากรทตาเกนไป ความซาซอนของกจกรรม

ระบบทมอยอาจจะไมมประสทธภาพและประสทธผลสงสด แตกยงใชงานไดตลอดมา ดงนนขนตอนแรกของการจดทาแผนงาน คอการตรวจสอบวาการดาเนนงานปจจบนดอยางไร เปนเรองจาเปนทจะตองมวธการเพอตรวจสอบ และประเมนวธการ ชองทางและระบบตางๆ ทมอย วธการนในระยะเรมแรกจะพจารณาดานตางๆ ดงตอไปน

จดตงหนวยเฉพาะกจดานโลจสตกส (Task force) สรางคาถามทสาคญ กาหนดความผนแปรทสาคญอยางยง – ทางดานปรมาณและคณภาพ

1.2 หนวยเฉพาะกจดานโลจสตกส หนวยเฉพาะกจนจาเปนตองไดรบการจดตง และประกาศแนะนาใหทกฝายทราบ เพราะวาพนกงานในบรษททกคนมความเกยวของโดยตรงในกระบวนการตดสนใจ ซงทกคนตองรบทราบเปนอยางดวาจะตองรบผดชอบในการดาเนนงานตามขอเสนอแนะตางๆ ซงสามารถบรรลเปาหมายไดอยางด ไมควรทจะใหองคกรภายนอกเปนคนกาหนดกลยทธตางๆ สมาชกของหนวยเฉพาะกจไมควรจะมเฉพาะบคคลซงมความเกยวของโดยตรงกบกจกรรมโลจสตกส



เทานน แตรวมถงคนจากหนวยงานสนบสนนตางๆ เชน การผลต และการตลาด ซงจาเปนตองนาหนวยงานตางๆ ดานโลจสตกสเขามาเกยวของ 1.3 การสรางคาถามหลก หนวยเฉพาะกจควรเปนผสรางคาถามหลกๆ เพอใชเปนพนฐานในการสมภาษณ ซงจะใชกาหนดจดดอยในระบบปจจบนและเพอเสนอแนะการปรบปรงใหดขน 1.3.1 การกาหนดตวแปรวกฤตเชงปรมาณ (Identification of Quantitative critical variable) หลงจากทจดทาคาถามหลกแลว หนวยเฉพาะกจสามารถกาหนดตวแปร และการวดผลเปนการเฉพาะไดเพอใหสามารถตอบคาถามหลกไดสาเรจ นอกจากนนการตงคาถามตองสามารถตรวจสอบการดาเนนงานตามทเปนอยได การวเคราะหม 4 ประเภทดงน

การวเคราะหความตองการผลผลตโดยรวม การวเคราะหการบรการลกคา การวเคราะหตนทน การวเคราะหการใชประโยชน

1.3.1.1 การวเคราะหความตองการผลผลตโดยรวม (Throughput Productivity Requirement Analysis) ในการวเคราะหความตองการนนไมจาเปนทจะตองเปนตวแทนความตองการของลกคาทกคน แตมความสาคญทเปนตวแทนความตองการซงคานงถงการมสวนรวมทมความหมายตอโลจสตกส ถาผลตภณฑทแตกตางกนมการจดการเกบรกษา หรอขนสงหลายวธ ทาใหตองนาความตองการมารวมเขาดวยกนเพอใหเปนไปตามน ในทานองเดยวกนถาหากผลตภณฑมการผลตหรอเกบรกษาในสถานทแตกตางกนตองนามาพจารณาดวย ในทางปฏบตบอยครงทอปสงคจะใชขอมลรวมจากศนยกลางซงเปน



ประชากรตวแทน ขณะทขนาดของการจดสงแตกตางกน อปสงคอาจจาเปนทจะแยกออกเปนประเภทตางๆ เชน 0 – 100 กโลกรม

100 – 1,000 กโลกรม มากกวา 1,000 กโลกรม

ความถในการสงมอบทจาเปน ขนาดของลกคา และสถานทตงทางภมศาสตร มกสงผลตอการวเคราะหความตองการผลผลตโดยรวม เชน ลกคาในจงหวดนครราชสมา จะรบสนคาปรมาณนอยครงกวาลกคาทอยในกรงเทพฯ ถามฤดกาลเกยวของ การวเคราะหตองครอบคลมแตละฤดกาลดวย เมอพจารณาถงศกยภาพของระบบทสามารถตอบสนองตอความตองการในอนาคต จาเปนทจะตองมการพยากรณอปสงคในอนาคตดวย ซงรายละเอยดขอมลตวอยางแสดงโดยละเอยดในบทท 9 ในเอกสารขอมล 1.3.1.2 การวเคราะหการบรการลกคา (Customer Services Analysis) ระดบการบรการ 2 ดานทสาคญยงตอการออกแบบระบบโลจสตกสไดแก

รอบเวลาการสงซอสนคา (Order Cycle Time) ทใชบอยครงมากทสดคอ ระยะเวลาระหวางการไดรบคาสงซอสนคา และการสงสนคาออกไป การวดผลแบบนงายตอการตรวจดผลการสงซอ แตไมใชตวแทนโดยรวมของเวลาในสายตาของลกคา ลกคาจะกงวลเกยวกบการสงคาสงซอสนคา กระบวนการจดการกบคาสงซอสนคา การรวบรวมสนคาตามทสงซอ และการสงสนคาออกไป ซงเปนตวแทนของเวลาทงหมด จากการสงซอสนคาจนถงมสนคาเพอประโยชนใชสอยของตน นอกจากนเปนเรองจาเปนท จะตองพจารณาคาเฉลยของรอบเวลาการสงซอสนคา รวมกบขอบเขตเวลาดวย เนองจากมผลตอความนาเชอถอของการบรการ และทายสดปรมาณสนคาซงลกคาจะตองมไวเพอเปนการปองกนปญหาดานอปสงคของลกคา

อตราการจดสนคาไดตามคาสงซอ (Order Fill Rate) มวธในการวดผลการ ดาเนนงานดงน

สดสวนของคาสงซอสนคาโดยไมมสตอกสนคาขาด (Stock out) = จานวนคาสงซอสนคาโดยไมมสตอกสนคาขาด จานวนคาสงซอสนคารวม

สดสวนของเวลาทไมมสตอกสนคา (Out of Stock) = เวลาทไมมสตอกสนคา เวลาในการปฏบตงานทงหมด

จานวนครงทมสนคาตามทสงซอ คดเปนรอยละ = (จานวนคาสงซอสนคาทมสนคาครบ x100 ) จานวนคาสงซอสนคารวม



การจดสนคาใหไดตามความตองการภายในรอบเวลาทกาหนดคดเปนรอยละ

= (จานวนคาสงซอสนคาทมสนคาครบตามเวลาทกาหนด x100 ) จานวนคาสงซอสนคารวมตามรอบเวลา

คาสงซอสนคาทสามารถสงไดครบถวน คดเปนรอยละ = (จานวนคาสงซอสนคาทสงสนคาครบถวน x100 ) จานวนคาสงซอสนคารวม

รายการสนคาทสามารถจดใหไดครบถวนคดเปนรอยละ = (จานวนรายการสนคาทสงสนคาครบถวน x100 ) จานวนรายการสนคารวม

สงทสาคญในการวดผล คอตองคานงถงความตองการของลกคา ซงเปนไปไดวาการวดผลทแตกตางกนใชกบประเภทลกคาและภมภาคทลกคาอาศยทแตกตางกน 1.3.1.3 การวเคราะหตนทน (Cost Analysis) สวนมากการคานวณตนทนโลจสตกสนาตวเลขตนทนจากฝายบญช โดยสวนมากแยกตามประเภทสนคาและตามพนทตงของลกคา เพอเปนตวกาหนดระดบการบรการ และตนทนโลจสตกส วตถประสงคของการวเคราะหตนทนเพอกาหนดหรอประมาณการตนทนทงหมดทเกยวของกบการบรการลกคา และตนทนการกระจายสนคา การคานวณตนทนบางอยางอาจเปนเรองยาก โดยเฉพาะอยางยงเมอตนทนไมสามารถแยกออกเปนประเภทตามภมภาคหรอลกคา ในกรณเชนน ตองเลอกใชการวดผลทเหมาะสมกบตนทนโดยรวมทแยกออกตามสดสวน เปนตน

ตนทนสนคาคงคลง - จานวนขายตอประเภทสนคา ตนทนคลงสนคา - ลง/พาเลท ตอคาสงสนคา ตนทนการบรหาร - จานวนคาสงสนคาตอรายการสนคาทสงซอในสายการผลต

โดยทวไปเมอรวบรวมตวเลขมาจากฝายบญช แลวนามากรอกลงแบบฟอรม โดยตนทนโลจสตกสแยกตามพนทตงของลกคา และลกคา ออกไดดงแสดงในตารางท 4.1



ตารางท 4.1 การวเคราะหตนทน

ตนทน (บาท) องคประกอบของตนทน ลกคารายท 1 ลกคารายท n

การขนสง จากผขายปจจยการผลต(Supplier) ไปยง โรงงาน จากโรงงาน ไปยงโรงงาน จากโรงงาน ไปยง คลงสนคา คลงสนคา ไปยง ศนยกระจายสนคา การจดสงสนคาในพนทใกลเคยง คลงสนคา คลงสนคาโรงงาน ศนยกระจายสนคา สนคาคงคลง คลงสนคาโรงงาน ศนยกระจายสนคา การบรหารจดการ การดาเนนการดานการสงซอสนคา การจดการสารสนเทศ การบรรจภณฑ แทนวางสนคา หรอพาเลท (Pallets) กลอง (Carton) การหอรวมกน (Wrapping)

1.3.1.4 การวเคราะหการใชประโยชนของทรพยากร (Resource Utilization Analysis)

การใชประโยชน = การดาเนนงานทเกดจรง ความสามารถในการดาเนนงานรวม

การใชประโยชนของทรพยากรทงหมดซงจาเปนตองพจารณาดงตวอยางตอไปน:- การดาเนนงาน (Operation) เปนการใชแรงงาน วตถดบ เครองจกรและอปกรณทใชในแตละการดาเนนงานการผลต/บรรจภณฑ



การขนสง (Transport) พนทของยานพาหนะ แรงงาน และอปกรณสาหรบการดาเนนงานเบองตนและถดไป คลงสนคา (Warehouse) พนท แรงงาน อปกรณเพอการรบ การเลอก การจดเกบ และการจดสงสนคา

การวเคราะหเชนน สามารถกาหนดระดบการใชประโยชนทใชเปนมาตรฐาน ในการประเมนผลของการปรบปรงใหดขน การดาเนนการตรวจสอบไมเพยงไดมาตรฐานเพอวดการประเมนผลของการปรบปรงใหดขนเทานน แตยงสามารถกาหนดกจกรรมตางๆ ซงจาเปนตองปรบปรงใหดขนดวย ตวอยางเชน การปรบปรงการบรการใหดขน ซงสามารถทจะกาหนดไวดวยกนกบโครงสรางตนทนทมความสมพนธกน ซงปจจยตางๆ เหลานสะทอนใหเหนจดหมายพนฐานของตนทน และการบรการลกคา การใชประโยชนของทรพยากรมความสมพนธกบผลผลตโดยรวม ถาการเพมผลผลตโดยการปรบการใชประโยชนของทรพยากรใหดขน ทาใหการดาเนนงานโลจสตกส มประสทธผลมากขน 1.3.2 การกาหนดตวแปรวกฤตเชงคณภาพ (Identification of Qualitative Critical Variables) ขนตอนนสวนใหญประกอบดวยการสมภาษณภายในองคกร การตรวจสอบภายในของการปฏบตงานท เกยวกบกจกรรมโลจสตกสทกาลงดาเนนการในปจจบน จากการสมภาษณตวแทนจากหนวยงานตางๆ ในองคกร จะไดขอมลเชงคณภาพจากการรวบรวมจากผบรหารภายในองคกร และจะนาขอมลเหลานไปรวมกบขอมลเชงปรมาณทไดมาจากขอมลทไดบนทกไว ซงจะทาใหเอกสารซงมอยทงระบบมความสมบรณ หรอใชขอมลทมอยทงหมดเพอจดทาเอกสารใหม ผลทไดจะสนองตอความตองการตรวจสอบดานโลจสตกส และเปนพนฐานเพอการจดขอมลเปนกลมตามประเภทตาง ๆ ตวอยางเชน

1. กจกรรมและองคประกอบ เชน นาหนก และปรมาตร 2. ชองทางการไหลของสนคาและวสด 3. ชวโมงแรงงานทใชในการดาเนนงาน และตนทนตอสถานประกอบการ 4. การกระจายตวทางภมศาสตรของการรบและการจดสงสนคา 5. เสนทางตางๆ และระยะทางทตองครอบคลม ตนทนและรายไดจากการดาเนนการเอง

และจากการวาจางบคคลภายนอก (The third party) 6. ประวตขอมลการสงซอสนคาทมความสมพนธกบรอบเวลา และความพงพอใจตอ

ระดบการใหบรการ

แนวทางการตรวจสอบภายใน จาเปนทตองเตรยมพรอมในการตรวจสอบสาหรบการปฏบตงานในกระบวนการตางๆ ในโลจสตกส ซงแสดงดงตวอยางในคาถามชดท 1 ถง ชดท 9 การสอบถามเพอบรรทก และประกอบในการกรอกขอมล และจดทาเอกสารตามตวอยางในบทท 9



1. 4 รายการตรวจสอบภายใน (Internal Audit List) จาเปนตองหาคาตอบจากทกฝายทเกยวของภายในบรษท SME’s ซงมคาถามทงสน 9 ชด ดงน 1.4.1 ชดท 1 : การตรวจสอบกจกรรมโลจสตกส

1. การเปลยนแปลงอะไรบางทนาจะเกดขนในแตละโครงสรางของสวนแบงทางการตลาดทแตกตางกน และการเปลยนแปลงเหลานจะสงผลตอความสาคญทสมพนธกน(Relative importance )ของแตละสวนแบงทางการตลาดอยางไร

2. ในปจจบนคแขงใชระบบกระจายสนคาแบบใด และบรษทจะมความไดเปรยบทเกดจากความแตกตางบรเวณได

3. บรษทจะตอบสนองความตองการของลกคาทใชการจดสงสนคาแบบทนเวลาพอด “Just In Time” หรอ ใชวธการลดตนทนอยางอน

4. รอบเวลาการสงซอสนคา และมาตรฐานอตราการจดสนคาตามความตองการทเปนอยขณะน จะทาใหเปนผนาในอตสาหกรรมหรอไม

5. ควรจะพฒนากลยทธการบรการลกคาโดยรวมอยางไร และจะมความแตกตางไปตามสดสวนการตลาดอยางไร

6. บรษทตองมระบบการจดการเรองการสงซอสนคาแบบใดเพอทจะเปนผนาอตสาหกรรมตามนโยบายการใหบรการลกคา

7. บรษทควรทจะใชการรวมศนยหรอการกระจายตวเครอขายคลงสนคาประจาภมภาค 8. ผลผลตสามารถปรบใหดขนไดอยางไร และตองใชมาตรการใด 9. ตนทนสามารถลดลงไดอยางไร โดยไมทาใหระดบการใหบรการลกคาตาลง 10. บรษทควรขยายกจการการดาเนนงาน โดยการวาจางบคคลภายนอก หรอ คงไวซงการ

ลงทนเองตามสภาพในปจจบน 11. บรษทควรจะผลตเองหรอซอผลตภณฑตางๆ จากภายนอก 12. ฝายโลจสตกส ของบรษทสามารถทางานรวมกบกจกรรมอนๆ ของบรษทไดดทสด

อยางไร

1.4.2 ชดท 2 :ระดบการจดการทวไป/ระดบอาวโส 1. หนวยงานดาน โลจสตกส ของทานจดตงขนมาอยางไร ใหอธบายการปฏบตงานแตละกจกรรม

2. มการตงมาตรฐานสาหรบแตละหนวยงานดานโลจสตกสหรอไม ใหอธบาย 3. การตดตอในทางธรกจดานโลจสตกสใดทมการทางานโดยอาศยคอมพวเตอร 4. ปจจบนนทานรวบรวมรายงานการปฏบตงานทเกยวของกบดานโลจสตกส ในกจกรรมดานใดบาง



5. รายงานชนดใดททานตองการไดรบ 6. ปญหาเกยวกบการตลาด การผลต และโลจสตกส คออะไร 7. มขนตอนอะไรบาง (ถาม) ในการแกปญหาเกยวกบการตลาด การผลต และโลจสตกส

1.4.3 ชดท 3 การตลาด และการขาย 1. ใหอธบายลกษณะการตลาดและการขายภายในบรษทและภาคสนาม 2. ใหอธบายกจกรรมภาคสนามของเจาหนาทฝายขาย 3. ใหอธบายแผนกลยทธธรกจระยะยาวทางการตลาด 4. ใหชถงการเปลยนแปลงทสงเกตไดซงจะเกด 3 – 5 ปขางหนาในอตสาหกรรมน 5. สภาพแวดลอมทางการตลาดในแตละสวนแบงทางการตลาดในปจจบน และทคาดการลวงหนา 5 ป คออะไร

6. ความตองการดานการบรการลกคาสาหรบแตละสวนแบงการตลาดคออะไร 7. จดแขง และจดออน ทสาคญของบรษทในแตละสวนแบงทางการตลาด คออะไร 8. บทบาทในการพยากรณการตลาด การผลต การจดทาแผนงาน และการจดตารางการผลต คออะไร

9. จดเดน และจดดอยทสาคญของคแขงในแตละสวนแบงการตลาด คออะไร 10. ทานตองการทดลองโปรแกรมทางการตลาดอะไรบาง

1.4.4 ชดท 4: การควบคมทางดานการเงนในโลจสตกส 1. อตราผลตอบแทนเฉลย(Average Turnover) ตามประเภทของผลตภณฑ(ความถทคานวณได)

2. บรรทดฐานใชในการคานวณอตราผลตอบแทน (เปนหนวยสนคาหรอจานวนเงน) 3. คาเฉลยเปนจานวนเงนของสนคาคงคลง (วตถดบ สนคาระหวางการผลตและสนคาสาเรจรป)

4. อตราคาดอกเบยของบรษทเพอการลงทนใหมคดเปนเทาใด 5. องคประกอบตนทนการขนสงขาเขา ทพจารณาในทางบญชประกอบดวยอะไรบาง 6. องคประกอบตนทนการขนสงขาออก ทพจารณาในทางบญชประกอบดวยอะไรบาง 7. องคประกอบตนทนคลงสนคาสาหรบวตถดบ สนคาระหวางการผลต ทพจารณาในทางบญชประกอบดวยอะไรบาง

8. องคประกอบตนทนสนคาสาเรจรป ทพจารณาในทางบญชประกอบดวยอะไรบาง 9. องคประกอบตนทนการจดเกบสนคาคงคลงทพจารณาในทางบญชประกอบดวยอะไรบาง 10. บรษทวดความสามารถในการทากาไรของลกคา และผลตภณฑหรอไม



1.4.5 ชดท 5 : การบรการลกคา/การบรหารคาสงซอสนคา 1. ทานมนโยบายการบรหารลกคาทเปนลายลกษณอกษรหรอไม 2. มระดบความแตกตางกนในการใหการบรการลกคาสาหรบผลตภณฑหรอลกคาทแตกตางกนหรอไม

3. ใหอธบายลกษณะการบรการลกคาทงในระดบบรษทและภาคสนาม 4. ใหอธบาย (ถาม) องคประกอบของระยะเวลาของกจกรรมใดทไดรบการวด 5. ปรมาณคาสงซอสนคาอะไรทมการประมวลผลรายวน หรอรายสปดาห 6. โครงสรางชนดคาสงสนคา เชน จานวนเงน สายการผลต วธการจดสงไปยงบรษท 7. จดทมการปอนคาสงซอสนคาเขาสระบบ (Order entry) และจานวน/ชนดของคาสงซอสนคาในแตละจดสงซอ

8. ใหอธบายรายละเอยดการนาคาสงซอสนคาเขาสระบบ และกระบวนการประมวลผลขอมล

9. ใหอธบายวาไฟล (ถาม) ทประมวลผลโดยอตโนมต 10. คาสงซอสนคาถกสงไปยงจดสงสนคามวธการอยางไร 11. ชนด/ระดบของการสอสารทใชในการเชอมโยงกบลกคาอยางอตโนมต 12. ใหอธบายปรมาณสนคาทไดสงซอ และรอยละการเตมสนคา

1.4.6 ชดท 6 : การขนสงทงขาเขา และขาออก 1. รายได และงบประมาณดานการขนสงตอป (ขาเขา และขาออก) 2. ใหอธบายเงอนไขของการระวางขนสงสนคาในใบรบสนคาขาเขา 3. คาระวางขาออกมวธการคดอยางไร 4. ใหอธบายรอยละของแตละชองทางการกระจายสนคาทใชสาหรบแตละสวนของลกคา 5. ใหอธบายถง ผรบขนสง วธการ และกระบวนการคดเลอกเสนทาง 6. ใครคอผรบขนสง และมวธการตรวจสอบผลการปฏบตงานของผรบขนอยางไร 7. ใชอะไรเปนบรรทดฐานในการตดสนใจเลอกผขนสงเมอเทยบกบรายอนๆ 8. คาสงซอสนคาทดาเนนการไปโดยเรงดวน สงผลตอกระบวนการขนสงอยางไร 9. ใครเปนผควบคมการคดเลอกผสงสนคาและเงอนไขในการขายทเกยวกบคาระวางขาเขา 10. ในการขนสงขาเขา สนคาทไดซอ ไดมการรวบรวมใหเตมเทยวหรอไม 11. มวธการเจรจาตอรองอตราคาระวางขนสงขาออกอยางไร 12. มการใชผขนสงสนคาขาเขา/ขาออก จานวนกราย 13. มการบนทกใดทจดทาโดยอตโนมต เชน ใบเสรจรบเงน ใบตราสงสนคา 14. ลกคาเปนผกาหนดผรบขนสง และวธการขนสงหรอไม



1.4.7 ชดท 7 : การดาเนนงานคลงสนคา 1. ใหอธบายเครอขายคลงสนคา (โรงงาน และ เขตบรการลกคา) 2. ใหอธบายถงลกษณะของเจาของคลงสนคาในแตละแหง (เจาของรวม/คลงสนคาสาธารณะ)

3. มาตรฐานทใชคดเลอกคลงสนคาและสถานทตง 4. ใหอธบายนโยบาย/ขนตอนวธปฏบตงานในการบรหารคลงสนคา 5. วธคดคาใชจายดานคลงสนคา และมองคประกอบตนทนอะไรบาง 6. ใชระบบใดจดการการดาเนนงานคลงสนคา (ดาเนนการดวยระบบธรรมดาหรอระบบอตโนมต)

7. ตนทนคลงสนคาตอปเปนจานวนเทาใด (ในโรงงาน/เขตบรการลกคา) 8. คลงสนคาสาธารณะมการบรหารและการจายคาบรการอยางไร 9. รอยละของคาบรการในการรบและจดสงสนคามการจายเปนจานวนเทาใด 10. มปญหาจากการแตกหกเสยหายในการจดการคลงสนคาหรอไม ใหอธบาย 11. สนคาคงคลงมการควบคมอยางไร และใชเอกสารอะไรเกยวกบการหยบสนคาตามคาสงซอ

1.4.8 ชดท 8 : การจดการการผลต และสนคาคงคลง 1. จานวนผจาหนายปจจยการผลตทใชบรการในการจดซอวตถดบ/วสดระหวางการผลต 2. ความถและระยะเวลาของกจกรรมทใช (Lead time) สาหรบการซอสนคาทวไปทสาคญๆ 3. ใชระบบการวางแผนความตองการวสด (MRP) หรอไม ถาใชใหอธบาย 4. รายละเอยดขอกาหนด (Specification) ชนดใดบางทรวมอยในใบสงซอสนคา เชนการขนสง

5. ใหอธบายกระบวนการกาหนดตารางการผลต 6. ใหอธบายความรบผดชอบของความรวมมอเชงหนาทในกระบวนการจดทาแผนงาน 7. มจดคอขวดในกระบวนการการพยากรณ/การจดทาแผนงาน/การกาหนดตารางการผลต หรอไม

8. มปญหาทตองหยดการผลตหรอไม (แยกตามรอยละของประเภทปญหา) 9. ระยะเวลา/จานวนการผลตในแตละรอบการผลตมลกษณะเปนอยางไร 10. มการคานวณระดบเปาหมายสนคาคงคลง/อตราการเตมสนคาตามสง หรอไม อยางไร 11. ระยะเวลาของกจกรรมทใชเพอการผลตตามปกตแบงตามประเภทของผลตภณฑ ม

จานวนเทาใด 12. วนสดทายทสามารถแกไขตารางการผลตกอนการผลตคอวนใด



13. ความถทกาหนดไวในการเปลยนตารางการผลตภายในระยะเวลาทตองการใชเปนเทาใด 14. ใครเปนผรบผดชอบดานการพยากรณ และในระดบใดของผลตภณฑ 15. สนคาคงคลงทศนยกระจายสนคากาหนดอยางไร จานวนความถในการกาหนดปรมาณสนคาคงคลง

16. การเตมสนคาคงคลงทศนยกระจายสนคาทาอยางไร บอยครงแคไหน 17. รอบการเตมสนคาโดยเฉลยสาหรบศนยกระจายสนคาเปนเวลาเทาใด 18. รายงานอยางเปนทางการทจดทาขนเกยวกบสนคาคงคลง เปนชนดใด/แบบใด

1.4.9 ชดท 9 : การจดซอ 1. ใชผจาหนายปจจยการผลต (Suppliers) จานวนกราย 2. ใชมาตรฐานใดในการคดเลอกและประเมนผจาหนายปจจยการผลต 3. ระยะเวลาของกจกรรม (Lead time) ทตองการ/ทไดรบ เปนชนดใด 4. ผจาหนายปจจยการผลตไดมการปรบปรงการบรการใหดขนในชวง 12 – 18 เดอนทผานมาอยางไร

5. ทานตองการใหผจาหนายปจจยการผลตเสนอบรการใดในอนาคต 6. ทานคดทจะเปลยนแปลงวธปฏบตในการสงซอสนคาหรอไม? 7. เทคนคทใชในการสงขอมลทางคอมพวเตอรไปยงผจาหนายปจจยการผลตและสนคา 8. การสงมอบสนคาตรงตามกาหนดเวลา คดเปนรอยละเทาไร 9. ทานจะทาอะไรถาผจาหนายสนคาไมสามารถสงมอบสนคาตามวนททานตองการได

10. คาสงซอสนคาทสงมอบไดตรงเวลา คดเปนรอยละเทาไร 11. คาสงซอสนคาทเปนคาสงฉกเฉน หรอเรงดวน คดเปนรอยละเทาไร 12. คาสงซอสนคาทสามารถจดสงไดเพยงสวนหนง คดเปนรอยละเทาไร 13. ทานไดรบรายงานจากผจาหนายสนคารายหลกเปนชวงเวลาหรอไม 14. วธการใดใชเพอการรบวสดทไดจดซอแลว 15. ทานใชโปรแกรมตารางการสงมอบสนคาทไดจดทาไว หรอไม หรอผจาหนายสนคาใช 16. ทานพจารณาจานวนสตอกเพอความปลอดภย (Safety stocks) เพอครอบคลมวตถดบ/งาน

ระหวางการผลตอยางไร 17. จานวนรอบของการหมนเวยนของสนคาคงคลงแยกตามชนดสนคามกรอบในแตละ

ชวงเวลา 18. ทานรวมตนทนของการซอลวงหนาหรอไม



ซงขอมลทรวบรวมไดทงหมดเพอนาไปจดทาขอมล ทงเชงกลยทธ และเชงปฏบตการ สาหรบการอางองขณะทาการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ซงลกษณะตวอยางการเกบขอมลสามารถศกษาโดยละเอยดในบทท 9 2. การตรวจสอบลกคาภายนอก (External Customer Audit) ผบรหารรถงความสาคญของการบรการลกคา และมความสาคญในการรกษาไวซงระดบการใหบรการ การเพมผลกาไรใหสงขน และสวนแบงทางการตลาดภายใตการแขงขนสง และสภาพแวดลอมทมขอเรยกรองสง การบรการลกคาคอผลตผลทสาคญของโลจสตกส บรษทเปนจานวนมากทมความยงยากในการนาขอความทวา “Customer Alway Right” หรอ ลกคาถกเสมอ ไปสภาคปฏบต ซงความตองการของลกคาไดรบการพจารณาอยางจรงจง เพอใหสามารถเขาใจ และไดรบความพงพอใจจากลกคา อยางไรกตามการบรการลกคาเปนจดเรมตน เนองจากเปนเหตผลของการดาเนนการททาใหเกดผลดทางธรกจ ดงนนจงเปนสงสาคญทตองทาการตรวจสอบความตองการของลกคา เพอกาหนดกลยทธการบรการลกคา 2.1 กลยทธการบรการลกคา (Customer Service Strategy) การบรการลกคา ความพงพอใจของลกคา การดแลลกคา และคณภาพของการบรการ เปนสงปกตทวไปเมอบรษทตางๆ ดาเนนการสงเสรมภาพลกษณของตน ขนตอนเบองตนในการพฒนากลยทธการบรการลกคาใหประสพความสาเรจสาหรบบรษทใดกตาม คอการยอมรบการบรการลกคาวาเปนนโยบายและนาเขาสวธปฏบต เนองจากลกคาเปนผกาหนดขอเรยกรอง ซงเรมตนกระบวนการโลจสตกสโดยรวม และจากนนผลตภณฑจะ ผลก หรอดนจากบรรดาผจาหนายสนคา เพอจดสงไปยงลกคา ซงระบบผลก (Demand Push) เปนระบบโลจสตกสแบบเดมโดยการผลตแลวเสรจจง ผลกออกเพอจาหนายซงใชในสนคาอปโภคบรโภค สวนระบบดง (Demand Pull) เปนระบบทตองมคาสงซอจากลกคา จงจะเรมผลต ซงนยมใชในอตสาหกรรมยนยนต นอกเหนอจากการไหลของวสดและสนคาลกษณะนแลว ปรชญาดานการบรการลกคาโดยรวมของบรษทเปนสงจาเปนตอ ทศนคต การจดองคกร และความรบผดชอบ ดงนนการบรการลกคามความสาคญตอบรษท ขณะสรางกลยทธ ตองมองกลยทธการสนบสนนลกคา และกลยทธเพอแขงขนกบคแขงทางการคา ถาจะสรปวาลกคาพรอมทจะยอมรบบรการใดกไดซงจะดตอผจาหนายสนคา แตผดพลาดมากสาหรบลกคา ถงแมวาการใหบรการซงวดผลโดยลกคากาลงเปนทนยม โดยสวนใหญการวดผลการใหบรการจากลกคาอยทความเขาใจในบรการทไดรบ ความซบซอนของการใหบรการ การยอมรบของลกคามความหลากหลายขนอยกบองคประกอบตางๆ มากมาย ตวอยางเชน จากการวจยพบวาการรองเรยนทกขอจากลกคาทไดรบคดเปนรอยละ 96 ของลกคาทไมพอใจจะไมแจงใหทราบ ดงนนตองกาหนดความตองการของลกคาใหไดอยางถกตอง เพอใหสามารถกาหนดสาเหตเฉพาะและสามารถวดได องคประกอบทสาคญของการแขงขนมรายละเอยดดงน

สภาวะทางดานธรกจปจจบน สวนมากกลยทธทางธรกจจะพจารณาความสามารถทจะ



ทาไดดเทากบหรอดกวาคแขงเปนสงจาเปนอยางยง จดมงหมายของบรษทสวนมากคอ ความไดเปรยบดานการแขงขน การบรการลกคาในตลาดแตละเขตกลายเปนองคประกอบทสาคญของสวนผสมทางการตลาด (marketing mix) และไดรบการยอมรบมากทสดในเขตทมความเสมอภาคในการแขงขนตามปกตทงทางดานผลตภณฑ ราคาและคณภาพ ซงจาเปนตองคนหาปจจยททาใหเกดความไดเปรยบทางการแขงขน สงสดทายคอ การตอบสนองตอความตองการลกคา การวเคราะหจะตองไดรบการประเมนผลทางการเงน มลคาเพมทไดรบ และตนทนทเกดจากการใชกลยทธ ดงนนภาระกจทผจดการดานโลจสตกสตองเผชญคอการกาหนดสงตอไปน

1. ผลกระทบของการใหการบรการทางธรกจในระดบตาง ๆ 2. ความตองการทแทจรงของลกคา 3. ความสาคญทจะไดมาและรกษาไวซงความไดเปรยบดานการแขงขน

ขณะทโครงสรางของกระบวนการอาจไมม แตการบรการบางรปแบบมการจดทาอยแลว ซงสงนใชเปนมาตรฐานในการวดผลการพฒนาการดานตางๆ ตงแตเรมตน 2.2 การคดเลอกลกคาเพอการตรวจสอบ (Selection Customers to Audit) วธทใชเพอพจารณาวาควรสอบถามลกคารายใดบาง ขนอยกบองคประกอบตางๆ ตอไปน

ขอจากดดานกรอบเวลา ขอจากดดานตนทนโดยรวม ความซบซอนของระบบโลจสตกสขององคกรในปจจบน ความซบซอนของโครงสรางชองทางการจดจาหนายโลจสตกส วตถประสงคของการศกษา

เพอปรบแกไขเครอขายกระจายสนคา เพอพจารณาการดาเนนงานเชงการแขงขน เพอกาหนดการบรการทางการตลาดทสาคญ เพออธบายสวนแบงทางการตลาด เพอกาหนดมาตรฐานและระดบการบรการลกคา เพอวเคราะหการแลกเปลยนจากกจกรรมโลจสตกส

ความพรอมของบคลากรขององคกรทเกยวของ และกระบวนการจดเตรยมกลยทธ องคกรทสาคญในการดาเนนการสมภาษณลกคาภายนอกคอ:-

กาหนดลกคาตามสวนแบงทางการตลาด/กลมลกคา มตวแทนจาหนายทเพยงพอ ใครควรดาเนนการสมภาษณ (บคลากรของบรษท ทปรกษาภายนอก หรอนกวชาการ) สรางรปแบบการสมภาษณโดยการอาศยบทวเคราะหการแขงขน



รปแบบของแบบสอบถาม ขนอยกบประเภทของการวเคราะหทจะจดทา โดยทวไปแลวจะตองการขอมลตอไปน:-

ความสาคญของการจดอนดบการบรการทางการตลาด ผลประเมนการปฏบตงานของผจาหนายสนคาในแตละจดของการบรการทางการตลาด ขอบงชของความสาคญเชงสมพนธ(Relative Important) ระหวางการบรการทตางกน

เนองจากการตดตอกบลกคาตองสะทอนใหเหนการบรการโดยรวมทไดนาเสนอ ดงนนจงตองครอบคลมทกดาน 2.3 เทคนคการตรวจสอบในระบบโลจสตกส (Audit Techniques) เทคนคการตรวจสอบใน ระบบโลจสตกส ม 3 ลกษณะคอ การสมภาษณ เมตรกซการประเมนผลการดาเนนงาน และเมตรกซผลการดาเนนงานเชงสมพนธ ดงแสดงในภาพท 4.2 ซงมรายละเอยดตอไปน

ภาพท 4.2 เทคนคการตรวจสอบในระบบโลจสตกส

2.3.1 การสมภาษณ (Interview) เปนการสมภาษณเชงลก ซงตองทารวมกบลกคาซงเปนตวแทนในตลาดทใหบรการตาง ๆ เมอไดคดเลอกลกคาทจะสารวจ แลวเปนตองสรางประเภทธรกจใหม จานวนทรวมกนของธรกจ ความตองการนมการดาเนนการเกยวกบสภาพแวดลอมในการแขงขน ทงปจจบนและอนาคตรวมถงความตองการในการใหบรการแกลกคา โดยจานวนคาถามพนฐาน ทใชในการตรวจสอบเปนไปตามทแสดง ในตารางท 4.2 – 4.5 ในบทน ซงจะมตวอยางคาถามเฉพาะ



สาหรบอตสาหกรรม

ตารางท 4.2 สาเหตทลกคาไมใชบรการจากผขายสนคา

ระดบความสาคญ รายการการตรวจสอบ สาเหตทลกคาไมใชบรการจากผขายสนคา คาคะแนน 1 - 7

ขาดขอมลสารสนเทศ การใหบรการจดสงมนอย อตราการเตมสนคามนอย ขาดความยดหยน ไมมขอมลเกยวกบการขาดสตอค ผลตภณฑ/สนคา ราคาสนคา ใหคามนสญญาแตไมสามารถทาได


ลกษณะความพงพอใจในการใหบรการลกคา ระดบความพงพอใจ รายการการตรวจสอบ

ลกษณะความพงพอใจในการใหบรการลกคา คาคะแนน 1 - 7 การจดสงในเวลาทกาหนด ระยะเวลาในแตละกจกรรม หรอระยะเวลาของกจกรรม (Lead Time)

การมสตอกในระดบสง ตอบสนองรวดเรวจากตวแทนจาหนาย คณภาพสนคา การสอสาร อตราการเสยหายตา ราคาสามารถแขงขนได



ตารางท 4.4 รายการตรวจสอบการวดการบรการทสาคญ

ระดบความสาคญ รายการการตรวจสอบ การวดการบรการทสาคญ คาคะแนน 1 - 7

ชวงทยอมรบไดของระยะเวลาในแตละกจกรรม ความสมบรณของคาสงซอคดเปนรอยละ อตราการเตมสนคาคดเปนรอยละ ระดบของการยอมรบสนคาทดแทน นโยบายทตองการในกรณสตอกขาดมอ ความถในการตดตอเขามายงพนกงานขาย การแจงลวงหนาเกยวกบการเปลยนราคา การลดราคาเนองจากปรมาณ วธการทใชเพอสงใบสงซอ ความถของการสงใบสงซอ ความตองการระยะเวลาในกจกรรมตามปกต


รายการตรวจสอบมาตรฐานการใหบรการ รอยละของสตอกนาเขา

In Stock %

โดยผลตภณฑหรอกลมผลตภณฑ โดยทตงของจดทเกบสตอก โดยลกคา / ชนของลกคา โดยระยะเวลา โดยหมายเลขเทยวจดสง

การใหบรการลกคา Customer Service

รอบระยะเวลาของกจกรรม Cycle Lead Time

โดยวธการขนสง โดยทต งของจดทเกบสตอก โดยลกคา / ชนของลกคา โดยระยะเวลา โดยขนาดของคาสงซอ

ความสมาเสมอของรอบ การสงซอสนคา Order Cycle Consistency

โดยการจดสงตรงเวลา โดยทตงของจดทเกบสตอค โดยลกคา/ชนของลกคา โดยระยะเวลา โดยขนาดของคาสงซอ



จากตารางท 4.5 พบวารายการตรวจสอบมาตรฐานการใหบรการ (Service Standard Checklist) เปนความสาคญทจาเปนตองเลอกมาตรฐานทถกตอง อยในระดบทบคคลากรของบรษทรบทราบและยอมรบได ในประเดนตอไปน

รบทราบการดาเนนการใหบรการลกคา รบทราบความตองการของลกคา รบทราบระดบการใหบรการทคแขงสามารถทาได รบทราบวาอะไรทตองเฝาตดตามควบคม รบทราบวาอะไรทสามารถตดตามควบคมได รบทราบระดบของผลงานทพนกงานยอมรบได

ตวอยางคาถาม เกยวกบความตองการของลกคา นอกจากนนยงมตวอยางคาถามพนฐานทสนองตอความตองการของลกคาในการใหบรการ มจานวน 31 คาถามตอไปน

1. ทานสงสนคาจากผขายปจจยการผลต และสนคาหลกบอยแคไหน 2. ขนาดของแตละการสงซอเหลานเปนเทาไร 3. ระยะเวลาของกจกรรมในการเตมสนคาคงคลงจากผขายสนคาหลกของทานทพบใชเวลานานเทาใด

4. สนคาทสงซอสามารถจดสงตามกาหนดเวลาทตองการของทานคดเปนรอยละเทาไร 5. ทานอยากจะใหมระยะเวลาของกจกรรมเปนเทาไร 6. รอยละของคาสงซอทไดจดสงอยางเปนทางการและ ไดรบสนคาจากการสงซอทงหมดใชเวลาเทาไร

7. ปจจบนของผขายปจจยการผลตหรอสนคาหลกแตละราย มผลผลดาเนนงานเกยวกบระยะเวลาของกจกรรมและการเตมสนคาอยางไร

8. ถาผขายไมสามารถสงสนคาตามคาขอของทาน “วนททานตองการ” ทานจะดาเนนการอยางไร(คดเปนจานวนรอยละของครงทงหมด)

ยกเลกคาสงซอ ระงบคาสงซอกบผขายชวคราว ขอสนคาทดแทน ระงบคาสงซอกบผขายชวคราว และสงคาสงซอไปยงผขายรายท 2

9. ทานใชเทคนคใดในการสงคาสงซอไปยงผขายปจจยการผลตหลกของทาน คดเปนรอยละของการจดสงทงหมด

ทางอนเตอรเนตออนไลน ทางการแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส (EDI) ทางโทรศพท



ทางไปรษณย สงใหพนกงานขายโดยตรง

10. ทานใช “ซอฟแวรโปรแกรมกาหนดเวลาการสงสนคา” กบผขายปจจยการผลตรายใดหรอไม 11. คาสงซอททานแยกเปนกรณสงเรงดวน หรอ “สงเรวเทาทจะเปนไปได” คดเปนรอยละเทาไ 12. ตามปกตผขายปจจยการผลตหลกแตละราย ไดจดสงขอมลหรอรายงานประเภทใดใหทาน

แจงยนยนการสงสนคา รายงานสถานภาพคาสงซอ สถานภาพขอมลของผลตภณฑหรอสนคาทจดหาใหได การแจงขอมลการสงสนคาลวงหนา

13. ผขายปจจยการผลตหลกแตละรายเสนอสงจงใจในการสงซอในปรมาณมากกวา (เชน การจายคาขนสงใหลวงหนา สวนลดจากการสงซอปรมาณมาก การเรยกรองคาเสยหาย การขยายเวลาการจายเงน)

14. เงอนไขทผขายปจจยการผลตสาคญของทานเสนอมชนดอะไรบาง เงอนไขอะไรททานชอบ 15. ปกตทานใชผขายปจจยการผลตกรายเพอสงซออปกรณสาคญหรอผลตภณฑสาเรจรป 16. ทานใชเกณฑอะไรในการคดเลอกผขายปจจยการผลต 17. ผขายปจจยการผลตททานตดตอเปนประจาไดเปลยนไปเมอ 3 ปทผานมา มจานวนกราย 18. ทานคาดการณอยางไรทจะเปลยนผขายปจจยการผลตในอนาคต 19. การบรการ และลกษณะความแบบตางๆ ทผขายปจจยการผลตทไมไดดาเนนการใหทาน และ การบรการของผขายปจจยการผลตทจดหาสนคาอยางสมาเสมอใหทานตามทตองการ และลกคาพงพอใจในการใหบรการ

20. ทานมผขายปจจยการผลตหลกจานวนเทาไรทไดปรบปรงการบรการลกคา การขนสง และขอมลทเกยวของในการสงซอของทานชวง 12-18 เดอนทผานมา

21. บรการอะไรททานตองการใหผขายปจจยการผลตจดหาใหเกยวกบการพฒนาผลตภณฑ หรอ บรการลกคา ทไมมในปจจบน

22. ชวงระยะเวลาของกจกรรมปกต และทไดจดพมพทไดจดหาใหลกคาคออะไรบาง 23. ลกคาของทานใชวธสงคาสงซอถงทานอยางไร 24. ทานมประสบการณ หรอกาลงมประสบการณในการเปลยนแปลงลกษณะคาสงซอของ ลกคา 25. ทานมการระบบการเกบบนทกสนคาคงคลง ระบบสถานะคาสงซอของลกคา ดวยคอมพวเตอร

ซงระบยอดคงเหลอในมอ หรอยอดระหวางการสงซอ หรอยอดสงซอสาหรบกาลงการผลตทเหลอในแตละรายการ

26. ยอดหมนเวยนสนคาคงคลงประจาปของทานมจานวนเทาไร



27. ทานใช หรอเคยใชแนวคดการสงมอบสนคาแบบทนเวลาพอด/หลกการสนคาคงคลงเปนศนยในการจดการวตถดบ สนคาระหวางผลต และ/หรอ ในขณะทกาลงมการสงซอสนคาจากผขายปจจยการผลตหลก

28. การวเคราะหเปรยบเทยบการเพมขนของคาใชจายทเกดขนตอการประหยดจากสวนลดจากปรมาณ กบการซอลวงหนา เปรยบเทยบกบตนทนการจดเกบสนคาคงคลง โดยมการดาเนนการวเคราะหในชวงเวลาใด

29. ทานมความพยายามทจะเกบรกษาระดบสตอกสนคาเพอความปลอดภยในระดบทแตกตางกน (เชน รายการทเคลอนไหวเรว กบรายการทมการเคลอนไหวชา)

30. อตราการเตบโตตอปเฉลยระหวาง 5 ปทแลวเปนเทาไร ทานคาดการณจะเปนรอยละเทาไรในอก 5 ปขางหนา

31. ทานไดเปลยนแปลงวธการสงซอวตถดบ/งานระหวางการผลต (Work In Process : WIP) เปนพเศษ จากผขายปจจยการผลตหลกของทานระหวางชวงเวลา 12-18 เดอนทผานมาหรอไม

2.3.2 เมตรกซการประเมนผลการดาเนนงาน (Performance Evaluation Matrix) สามารถสราง

จากขอมลทไดรบซงเกยวของกบความสาคญ (Importance) และผลการดาเนนงาน (Performance) ซงจะทาใหสามารถรวาบรษทยนอยตาแหนงใด ดงแสดงในภาพท 4.3

ภาพท 4.3 เมตรกซการประเมนผลการดาเนนงาน



ดงตวอยางใน ภาพท 4.3 โดยแกน Y จะแสดงระดบความสาคญซงแบงเปน 3 ระดบ คอระดบตา (Low) ระดบกลาง (Medium) และระดบสง (High) สวนการประเมนผลการดาเนนงาน (Performance Evaluation) จะมระดบคะแนนตงแต 1-7 ชวงละ 3 คะแนน จะไดชองละตาแหนง รวมทงสน 9 ชองคอ

1. รกษาไว (Maintain) กรณทความสาคญตา และการประเมนผลการดาเนนงานตา 2. ลดลงและรกษาไว(Reduce and maintain)กรณความสาคญตา และการประเมนผลการ

ดาเนนงานปานกลาง 3. ลดลงและรกษาไว (Reduce and maintain) กรณความสาคญตาและการประเมนผลการ

ดาเนนงานสง 4. ปรบปรง (Improve) กรณทระดบความสาคญปานกลาง และการประเมนผลการ

ดาเนนงาน ตา 5. รกษาไว (Maintain) กรณทการประเมนผลการดาเนนงานระดบกลาง และระดบ

ความสาคญอยระดบกลาง 6. ลดลงและรกษาไว (Reduce and Maintain) กรณทความสาคญอยระดบกลาง และ การ

ประเมนผลการดาเนนงานอยระดบสง 7. ตองปรบปรง(Definition Improve) กรณทความสาคญสง และการประเมนผลการ

ดาเนนงานตา 8. ปรบปรง (Improve) กรณทการประเมนผลการดาเนนงานอยระดบกลางและความสาคญ

อยระดบสง 9. รกษาไวและปรบปรง (Maintain and Improve) กรณการประเมนผลการดาเนนงานสงและ

ความสาคญสง ซงจะเหนวาจดทดทสดคอจดท 9

2.3.3 เมตรกซผลการดาเนนงานเชงสมพนธ (Relative Performance Matrix) สามารถขยายผลไปวดผลงานของฝายทเกยวของของผขายวตถดบทดทสด (Best Supplier) คแขงทางธรกจ ซงแสดงตามภาพท 4.4 ใหคะแนนของผลงานของฝายทเกยวของเปน 4 ระดบ คอ -3.0, -1.0, 1.0 และ +3.0 สวนระดบความสาคญอยทคะแนน 1,3,5,7 ถาความสาคญมคา 1 และ ผลงานทเกยวของมคา -3.0 จะไดตาแหนงคแขงทมจดออนทนอย (Minor Weakness) กรณทคาความสาคญมคาเทากบ 1 และคาผลงานของฝายทเกยวของ = +3.0 จะอยในตาแหนง จดแขงทนอย (Minor Strength)



ภาพท 4.4 เมตรกซผลการดาเนนงานเชงสมพนธ

กรณทความสาคญสงท 7 และผลงานทเกยวองมคา -3.0 จะมตาแหนงทจดออนหลก (Major Weakness) และถาความสาคญท 7 และผลงานทเกยวของเปน +3.0 จะกลายเปนตาแหนงจดแขงหลก (Major Strength) ซงจดนเปนจดทสามารถสรางขดความสามารถในการแขงขนได

คาคะแนนผลงานทเกยวของระหวาง -3.0 ถง -1.0 จะเปนชวงของจดทไมสามารถแขงขนได (Competitive Disadvantage)

คาคะแนนผลงานทเกยวของระหวาง -1.0 ถง +1.0 เปนชวงเทาเทยมกน (Competitive Parity)

คาคะแนนผลงานทเกยวของระหวาง +1.0 ถง +3.0 เปนชวงทมขดความสามารถในการ แขง ขนได (Competitive Advantage)

ซงมาตรวดนไดแสดงความแตกตางระหวางผลการดาเนนงานของบรษท และผลการดาเนนงาน

ของคแขง



ตวอยางท 4.1 จากการสารวจโดยใชแบบสอบถามในตารางท 4.2-4.5 ไดผลดงตอไปน 1. ลกคาไดรบแบบสอบถามเกยวกบการบรการจากขอ 01-11 ใชการวเคราะหเชงสถต ตามลาดบ ผลดาเนนงานของบรษทและผลดาเนนงานของคแขง โดยใหเปนคะแนนดงน

การใหบรการ I P C 1) ความถของการจดสง 4.2 3.2 5.2 2) การจดสงภายใน 24 ชวโมง 5.8 6.1 4.8 3) การจดสงสนคาในเวลาทกาหนด 6.8 5.5 4.5 4) การมสตอกระดบสง 4.1 3.8 6.2 5) การจดสงโดยไมมขอบกพรอง 6.2 5.9 5.6 6) ความพรอมในการตอบสนองตอการรองเรยน 5.4 4.5 4.6 7) ความทนทานของบรรจภณฑ 2.3 5.1 4.8 8) การเชอมตอ EDI สาหรบคาสงซอ 1.2 3.1 2.9 9) การใชบารโคดตดกลอง 1.3 5.8 3.9 10) ทศนคตของพนกงานขบรถ 5.9 5.3 4.9 11) ความสามารถในการตอบสนองตอการรองขอพเศษ 6.2 3.4 4.6 I = Important ความสาคญ P = Performance ผลการดาเนนงานของบรษท C = Competitor Performamce ผลการดาเนนงานของคแขง 2. ผลของการสารวจลกคานามาเขยนเมตรกซไดดงน 2.1 มาตรวดการประเมนผลงาน (Performance Evaluation Matrix ) – P ตวอยาง รายการท 1 , I = 4.2, P = 3.2 เมอนามาเขยนกราฟจะไดตามภาพท 4.5 ซงสามารถสรปไดดงน รายการทตองปรบปรง 2 : การจดสงภายใน 24 ชวโมง 3 : การจดสงสนคาในเวลาทกาหนด 5 : การจดสงโดยไมมขอบกพรอง 6 : ความพรอมในการตอบสนองตอการรองเรยน 10 : ทศนคตของพนกงานขบรถ 11 : ความสามารถในการตอบสนองตอการรองขอพเศษ



ภาพท 4.5 เมตรกซการประเมนผลการดาเนนงาน

รายการทตองลด (Reduce) 7 .ความทนทานของบรรจภณฑ 8. การเชอมตอ EDI สาหรบคาสงซอ 9. การใชบารโคดตดกลอง 2.2 เมตรกซผลการดาเนนงานเชงสมพนธ (Relative Importance Matrix) จากตวอยางรายการท 1 จะได I= 4.2, P-C = - 2.0 จะไดผลลพธตามภาพท 4.6 จะได จดแขงหลก คอ 2. การจดสงภายใน 24 ชวโมง 3. การจดสงสนคาในเวลาทกาหนด

จดออนหลก คอ ความสามารถในการตอบสนองตอการรองขอพเศษ(11)



ภาพท 4.6 เมตรกซผลการดาเนนงานเชงสมพนธ 2.4 การหาจานวนการบรการลกคา (Quantifying customer services) จากตวอยางทผานมา ตวแปรควบคมสามารถบอกไดชดเจน ความสาคญทยอมรบถงแมตวแปรไดกาหนดอตราทสาคญทสด โดยลกคา แตไมใชตวตดสนใจเกยวกบสวนแบงทางธรกจทใหแกผ จาหนายวตถดบเพราะวา

1) ผจาหนายวตถดบหลกทงหมดอาจจะสามารถใหบรการเทาๆ กน 2) ตวแปรตาง ๆ ทมความแปรปรวนสงเกยวกบผลงานอาจจะเปนตวพยากรณทดกวา 3) ไมมผจาหนายวตถดบรายใดรายหนงทอาจจะใหการบรการใหเปนทพงพอใจบนตวแปรท

สาคญ 4) ลกคาอาจจะไมยอมรบตวบรการระดบสง ทเอาเปรยบตวแปรทไมสาคญเพราะวา

ไมมผจาหนายวตถดบรายใดสามารถใหบรการทเพยงพอ ขอมลเหลานสามารถใชเพอกาหนดกลยทธเพอใหสามารถบรรลขดความสามารถในการแขงขน เชน

1. สรางสวนแบงทางการตลาด 2. ปรบปรงผลกาไร



3. เปดบญชลกคาใหม 4. แบงสวนตลาดทมอย 5. ระบตลาดใหมทจะมงเขาสการทาตลาด 6. เปาหมาย และสวนตลาดทมงเฉพาะกลม 7. เพมความพงพอใจใหแกลกคา

3. การวเคราะหระยะเวลาของกจกรรมโลจสตกส (Lead Time Analysis) 3.1 ระยะเวลาของกจกรรมโลจสตกส การตดสนใจชวขณะเปนตวททาใหการจดหาจดซอวตถดบ ผานการผลตไปยงการกระจาย สนคาสดทาย ซงมการรวมกจกรรมทซบซอนเขาดวยกน ซงเปนระยะทใชในแตละกจกรรมโลจสตกส (Logistics Lead Times) ระยะเวลาในกจกรรมของโลจสตกส เปนเวลาตงแตเรมไดรบคาสงซอจนถงเวลาทสามารถจดสงสนคาเปนทเรยบรอย ตามแผนภมในภาพท 4.7 จะแสดงสวนหลกของระยะเวลาในกจกรรมโลจสตกสจนถงเวลาสะสมรวม

ภาพท 4.7 ระยะเวลาในแตละกจกรรมโลจสตกส



โดยจากรปจะเหนวากจกรรมเรมจากการจดซอ (Buying) ผลต (Making) การเคลอนยาย (Moving) และการขาย (Selling) เวลาตงแตเรมตน โดยมกจกรรมทเกยวของ คอ

การสงซอวตถดบ (Order Raw Material) การผลตชนสวนยอย (Production Sub Assembly) สนคาคงคลงระหวางการผลต (Work in Process Inventory) การผลตครงสดทาย (Final Production) สนคาคงคลงของสนคาสาเรจรป ทคลงสนคากลาง (Central Finished Goods Inventory) การขนสง (Transport) สนคาคงคลงสวนภมภาค (Regional Finished Goods Inventory) การรบคาสงจนถงการจายเงน (Receipt Order to Cash Payment) ระยะเวลาตงแตกจกรรมแรกจนถงกจกรรมสดทาย (Total Lead Time)

3.2 รายละเอยดระยะเวลาของกจกรรม (Lead Time Break Down) ถาพจารณาสวนประกอบยอย ๆ

ของระยะเวลาในแตละกจกรรมเพอทาการวเคราะห ทาใหเกดความชดมากขน แผนภมตามภาพท 4.8 เปนการแสดงวธการทสามารถบรรลสงทตองการได

ภาพท 4.8 รายละเอยดระยะเวลาของกจกรรม



จากภาพเราจะเหนวามการเพมระยะเวลาในแตละกระบวนการ คอระยะเวลา.นงานคลงสนคา (Warehouse Lead Time) ระยะเวลาในกจกรรมการผลต (Production Lead Time) และ ระยะเวลาในการจดซอจดจาง (Procurement Lead Time) โดยมรายละเอยดตอไปน

ระยะเวลาในกจกรรมคลงสนคา จะเรมตนตงแตการนาสตอคเขา กระบวนการสงซอ (Order Processing) การเลอกสนคา (Picking),การบรรจหบหอและการยกขนรถ (Pack/Load) โดยมกาหนดวน สนคาถง (Date Goods Arrival), วนทรบคาสงซอ (Date Order Receipt), วนทมการยนยนและยอมรบ คาสง (Date Order Accepted / Confirmed) ,วนทหยบสนคาแลวเสรจ (Date Picked Order Finished) และวนทจายสนคาออก (Date Order Dispatched) เพอกจกรรมสนบสนนสตอค ระยะเวลาในการผลต เรมจากกระบวนการสงซอ (Order Processing), การเตรยมการ (Preparation) , การผลต (Manufacture), การบรรจหบหอและการยกขนรถ (Pack/Load) โดยเรมกจ กรรมจากวนท รบคาสง (Date Order Receipt) ,วนทยนยนการสง (Date Manufacturing Start), วนทการผลตแลวเสรจ (Date Manufacture Finished) และวนทการจายสนคาตามคาสงออก (Date Order Dispatched) ระยะเวลาการจดซอจดจาง เปนสวนกระบวนการเรมตน จะมระยะเวลาในกจกรรมการเตรยมการสงซอ การยนยนสงซอ (Confirmation) ผจาหนายสนคา(Supplier), การโอนถาย (Transit),ผรบสนคา (Receivers), โดยจะเรมจากวนทรองขอใหมการสงซอ (Date Order Requisition), วนทไดปลอยคาสง (Date Order Relined) ,วนทยนยนคาสง (Date Order Confirmed) และวนทจายสนคาตามคาสง (Date Order Dispatched), วนทไดรบคาสงและสดทายคอวนทมคาสงซอสาหรบใช (Date Order Available for use ) ระยะเวลารวมสามารถ จดทาตวอยางระยะเวลาทเกดขน โดยจากตารา Lean Enterprisee ของ John และ Womack ไดใหตวอยางวา โคคาโคลา 1 กระปอง ใชเวลาจากวนทเรมรบคาสงจนถงมอผบรโภคถง 319 วน โดยเวลานเปนการรวมวนทยาวทสดของกระบวนการจดเกบสนคาเพอผลตกระปอง การพมพส การเตมสวนผสมของโคก โดยเปนไปตามตารางท 4.6



ตารางท 4.6 ระยะเวลาในกระบวนการผลตโคคาโคลากระปอง

ขนตอน ในกระบวนการ

เวลาในการจดเกบ การรบวตถดบ

เวลา ในกระบวนการ

เวลาในการจดเกบ สนคาสาเรจรป

เวลาสะสม วน

เหมอง โรงโม บด ผถลงแร โรงรดเหลกรดรอน โรงรดเหลกรดเยน ผผลตกระปอง ผบรรจกระปอง ศนยภมภาค รานคา ผบรโภค

0 2 สปดาห 3 เดอน

2 สปดาห 2 สปดาห 2 สปดาห

4 วน 0 0

3 นาท

20 นาท 30 นาท 2 ชวโมง 1 นาท 1 นาท 1 นาท 1 นาท

0 0

5 นาท

2 สปดาห 2 สปดาห 2 สปดาห 4 สปดาห 4 สปดาห 4 สปดาห 5 สปดาห

3 วน 2 วน

-

319 305 277 173 131 89 47 8 5 3

รวม 5 เดอน 3 ชวโมง 6 เดอน 319

3.3 แผนทระยะเวลาในกจกรรมโลจสตกส (Logistics Lead Time Map) ความสาคญของระยะเวลาในแตละกจกรรม (Lead Time) ความโดยทว ๆ ไปตองการใหมการวเคราะหทมากกกวาเดม แผนภมทใหประโยชนคอแผนทระยะเวลา (Lead Time) ดงแสดงในภาพท 4.9 ซงแกน Y แสดงจานวนสนคาคงคลงเปนจานวนวน ณ.จดทกาหนดในกจกรรมชองซพพลายเชน สวนแกน X แสดงการผลตหรอขนสงเปนวน ซงในระยะเวลาดงกลาว มลคาคอย ๆ เพม ๆ ขน อนเนองมาจากกระบวนการและการเปลยนตาแหนงของผลตภณฑ

ภาพท 4.9 แผนทระยะเวลาของกจกรรม



จากภาพท 4.9 สามารถอธบายไดวาระยะเวลาของการเกบรกษาสนคาคงคลงดงน 20 วน ของชนสวนมการเกบรกษาไวในสตอก 10 วน สาหรบสนคาคงคลงของชนสวนประกอบยอยจะเกบไวในสตอก 15 วน สาหรบสนคาคงคลงของสวนประกอบมาตรฐาน 15 วน สาหรบสนคาสาเรจรป รวมระยะเวลาในระบบการเกบสตอคทงสน 60 วน

และถาเราพจารณาเวลาในการผลตหรอกระบวนการอน ๆ จะเหนวา การผลตชนสวนใชเวลาในการผลต 14 วน การผลตชนสวนยอยใชเวลาในการผลต 14 วน การประกอบครงสดทายใชเวลา 7 วน

ใหใชเวลาในกระบวนการผลตและประกอบ 35 วน และอาจจะใชเวลาเพมเตม 1-2 วน ทเผอเหลอเผอขาดสาหรบสนคาอยในระหวางการผลต (Work In Process) ถาจะมองภาพรวมทงหมดทงแนวนอน (Horizontal) และแนวตง(Vertical) ตองใชเวลาทงสน (60+35) 95 วน การใชแผนทระยะเวลาของกจกรรมน หนาทหลกใชเพอแสดงเวลาทใชในการตอบสนองตอการเปลยนแปลงในอปสงคของผบรโภค (Demand) ในแงความตองการในระยะสนซงอาจจะมการแกวงตวจากสตอคทเกบไวในระบบ ซงจะตองใชเวลาถง 35 วน เพอตอบสนองในการรองรบการเพมขนของความตองการ ถาเราพจารณาในทางกลบกนถาความตองการลดลงจะตองใชเวลาในการตอบสนองถง 95 วน เพราะยงเหลอสนคาในคลงและอยในระหวางการผลต สามารถทาใหเวลายาวขนได ในภาพท 4.9 ถาพจารณาจากจด ในแผนนจะพบวา

1. เพมการใชของชนสวนประกอบยอยตองใชเวลาในการตอบสนอง 28 วน 2. การลดลงในการพยากรณ สาหรบการใชชนสวนประกอบยอยตองมการผลต 73 วน

(28+35) ลวงหนากอนขาย 3.4 ผลประโยชนของการวเคราะหระยะเวลาของกจกรรม (Benefits of Lead Time Analysis) ใน

สภาวะการแขงขนทมเวลาทจากด ไมสามารถเรยกเวลากลบคนได ซงตองการใชเวลาอยางมประสทธภาพและมประสทธผล ในระบบโลจสตกส การวเคราะหระยะเวลาของกจกรรมจะเปนตวชนาเกยวกบการปฏบตงาน กระบวนการ และกจกรรมทเกยวของไมใชเฉพาะกจกรรมแตจะเกยวของกบฝายอน ๆ บคคลอน ๆ จานวนมากทปฏบตการในระบบและอาจจะขามฝายในซพพลายเชน การวดผลงานโดยใชเวลาเปนเกณฑมประโยชน ดงตวอยางตอไปน

ในตลาดและการออกแบบผลตภณฑ โดยพจารณาตงแตเวลาทเรมมแนวคดจนถงมสนคาออกสตลาด



ในการผลตและกระบวนการเวลาทใชในกระบวนการและเวลาทไมใชในกระบวนการผลต เชน การจดเกบ

การวดระยะเวลาของกจกรรม (Lead Time) เหลานจะดาเนนการตามหลกการรายงานระยะเวลา

ของกจกรรมในการปฏบตการปกต เพราะการวดนจะทาใหมการแจงรายละเอยดยอยลงในระยะเวลาของกจกรรมของแตละกจกรรมแทนทจะเปนภาพรวมและมมมมองเกยวกบมาตรฐานและกลยทธองคกรมาเกยวของ การวเคราะหระยะเวลาของกจกรรมในแตละกจกรรมทาใหเกดเหตการณทไมสามารถคาดคดได ถามการวเคราะหทถกตองจะกลายเปนเครองมอในการทดสอบทสมบรณ และเตมรปแบบใน โลจสตกสและการจดการซพพลายเชน

บทสรป การตรวจสอบโลจสตกสเปนการทบทวนความสามารถขององคกร และเปนการวเคราะหกจกรรมโลจสตกสภายในบรษทเพอศกษาถงความพรอมและจดทตองนาไปปรบปรงใหดขน เปนการหาขอมลเพอใชประกอบในการวางแผนงานทาใหธรกจสามารถคาดการณลวงหนา โดยตองวเคราะหเกยวกบปจจยในปจจบนซงบรษทเผชญอย ซงมทงปจจยภายนอกและปจจยภายในองคกร หรอเรยกวาการวเคราะหสภาพแวดลอม (SWOT Analysis) ซงการสารวจความสามารถในการจดการโลจสตกส เรมจากการตรวจสอบโลจสตกสภายในองคกร โดยการการจดตงการตรวจสอบโลจสตกส ทจาเปนตองมความรอยางละเอยดเกยวกบสถานะการณปจจบนซงธรกจขององคกรเผชญอย ซงมอย 2 ลกษณะ คอสภาพแวดลอมภายนอก และสภาพแวดลอมภายใน โดยตองวเคราะหจดเดน (Strength) และจดดอย (Weakness) ภายในพรอมๆ กบโอกาส (Opportunities) และภยคกคามจากภายนอก (Threat) เพอนาไปสการปรบปรงทดขน การดาเนนงานตองจดตงหนวยเฉพาะกจดานโลจสตกส (Task force) เพอสรางคาถามทสาคญ และกาหนดความผนแปรทสาคญดานปรมาณและคณภาพ โดยตวแปรวกฤตเชงปรมาณ และการวเคราะห ซงตองทาการวเคราะหความตองการผลผลตรวม การวเคราะหการบรการลกคา การวเคราะหตนทน และการวเคราะหการใชประโยชน การกาหนดตวแปรวกฤตเชงคณภาพ ขนตอนนประกอบดวยการสมภาษณภายในองคกร การตรวจสอบภายในของการปฏบตงานท เกยวกบกจกรรมโลจสตกสทกาลงดาเนนการในปจจบน ประกอบดวยคาถาม 9 ชด (การตรวจสอบกจกรรมโลจสตกส ระดบการจดการทวไป/ระดบอาวโส การตลาด และการขาย การควบคมทางดานการเงนในโลจสตกส การบรการลกคา/การบรหารคาสงซอสนคา การขนสงทงขาเขา และขาออก การดาเนนงานคลงสนคา การจดการการผลต และสนคาคงคลง และการจดซอ) จากการสมภาษณตวแทนทเปนผบรหารภายในองคกร จากหนวยงานตางๆ ในองคกร



จะไดขอมลเชงคณภาพ และจะนาขอมลเหลานไปรวมกบขอมลเชงปรมาณทไดมาจากขอมลทไดบนทกไว ซงจะทาใหเอกสารซงมอยทงระบบมความสมบรณ หรอใชขอมลทมอยทงหมดเพอจดทาเอกสารใหม ผลทไดจะสนองตอบความตองการของการตรวจสอบดานโลจสตกส และเปนพนฐานเพอการจดขอมล สวนการตรวจสอบลกคาภายนอก จะเกยวกบกลยทธการบรการลกคา ในสภาวะทางดานธรกจปจจบน การคดเลอกลกคาเพอการตรวจสอบ เทคนคการตรวจสอบในระบบโลจสตกส ม 3 ลกษณะคอ การสมภาษณ เมตรกซการประเมนผลการดาเนนงาน และเมตรกซผลการดาเนนงานเชงสมพนธ โดยจะนาผลทไดจากรายการทเปนจดออนหลก และรายการทตองปรบปรงเขาสการปรบปรง ระยะเวลาของกจกรรมของกจกรรมโลจสตกส การตดสนใจชวขณะเปนตวททาใหการซอวตถดบ ผานการผลตไปยงการกระจายสนคาในจดสดทาย ซงมการรวมกจกรรมทซบซอนเขาดวยกน ซงเปนขอบเขตของระยะเวลาของกจกรรมในแตละกจกรรมโลจสตกส (Logistics Lead Times) ซงเรมจากการจดซอ (Buying) ผลต (Making) การเคลอนยาย (Moving) และการขาย (Selling) ซงตองจดทาเวลาทแยกยอยลงไปในแตละกจกรรมหลก ซงระยะเวลาของกจกรรมจะประกอบดวยระยะเวลาของกจกรรมในกระบวนการ และระยะเวลาของกจกรรมทจดเกบสนคาคงคลง ซงในการควบคมระยะเวลาของกจกรรม สวนมากนยมจดทาแผนทระยะเวลาของกจกรรมโลจสตกส การวดระยะเวลาของกจกรรม (Lead Time) จะดาเนนการตามหลกการรายงานระยะเวลาของกจกรรมในการปฏบตการปกต เพราะการวดนจะทาใหมการแจงรายละเอยดยอยลงในระยะเวลาของกจกรรมของแตละกจกรรมแทนทจะเปนภาพรวม และมมมมองเกยวกบมาตรฐาน และกลยทธองคกรมาเกยวของ การวเคราะหระยะเวลาของกจกรรมในแตละกจกรรมทาใหเกดเหตการณทไมสามารถคาดคดได ถามการวเคราะหทถกตองจะกลายเปนเครองมอในการทดสอบทสมบรณแบบในโลจสตกส และการจดการซพพลายเชน แบบฝกหดทายบทท 4

1. กอนทจะเรมพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส มขนตอนในการจดการในการตรวจสอบ โลจสตกสภายในองคกรอยางไรบาง

2. จากการสอบถามลกคา 100 ราย ซงในแตละรายการตรวจสอบมคาคะแนนสงสด เปน 7 ไดคาเฉลย ผลดาเนนงานของบรษทและผลดาเนนงานของคแขง และความสาคญ ดงแสดงในตารางตอไปน และใหใชขอมลจดทาเมตรกซการประเมนผลการดาเนนงาน และเมตรกซการประเมนผลการดาเนนงานเชงสมพนธ



การใหบรการ I P C 1) ความถของการจดสง 6.8 5.5 5.2 2) การจดสงภายใน 24 ชวโมง 4.1 3.8 6.2 3) การจดสงสนคาในเวลาทกาหนด 6.8 5.5 4.5 4) การมสตอกระดบสง 6.2 3.4 4.6 5) การจดสงโดยไมมขอบกพรอง 2.3 5.1 4.8 6) ความพรอมในการตอบสนองตอการรองเรยน 1.3 5.8 3.9 7) ความทนทานของบรรจภณฑ 2.3 5.1 4.8 8) การเชอมตอ EDI สาหรบคาสงซอ 6.3 5.8 2.9 9) การใชบารโคดตดกลอง 5.0 5.5 6.9 10) ทศนคตของพนกงานขบรถ 4.3 5.2 5.4 11) ความสามารถในการตอบสนองตอการรองขอพเศษ 6.2 3.4 4.6 I = Important ความสาคญ P = Performance ผลการดาเนนงานของบรษท C = Competitor Performamce ผลการดาเนนงานของคแขง

3. ใหจดทาผลวเคราะห และแผนทระยะเวลาของกจกรรมผลตนอต (Lead Time) ขนตอน

ในกระบวนการ เวลาในการจดเกบ การรบวตถดบ

เวลา ในกระบวนการ

เวลาในการจดเกบ สนคาสาเรจรป

เวลาสะสม วน

การเตรยมสมนไพร 7 1 2 การบทสมนไพร 1 1 2 การผสมสมนไพร 1 1 1 การตรวจสอบคณภาพ 1 1 7 การบรรจแคปซล 0 1 3 การบรรจลงกลอง 0 1 30 การจดสงใหลกคา 0 1 0 รวม (วน)

บทท 5 เครองมอทสาคญในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสขององคกร 83

คมอแนะนาแนวทางในการปรบปรงคณภาพของบรการดานโลจสตกสสาหรบ SMEs

บทท 5 เครองมอทสาคญในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสขององคกร

วตถประสงคของโลจสตกส การเขาใจกลยทธทางธรกจ กจกรรมโลจสตกสทใชสรางขดความสามารถ

ในการแขงขน กจกรรมในโซคณคาในยคโลกาภวตต กลยทธซพพลายเชน และการไหลของวสด การจดการการไหลของสารสนเทศ เครองมอทสาคญในการพฒนา

ขดความสามารถดานโลจสตกส

วตถประสงค 1. เพอใหสามารถกาหนดวตประสงคของ โลจสตกส 2. เพอใหเขาใจกลยทธทางธรกจ 3. เพอใหทราบกจกรรมโลจสตกสทใช สรางขดความสามารถในการแขงขน 4. เพอใหทราบกจกรรมในโซคณคาใน ยคโลกาภวตต 5. เพอใหทราบความสมพนธระหวางกลยทธ ซพพลายเชน และการไหลของวสด 6. เพอใหเขาใจการจดการการไหลของ สารสนเทศ 7. สามารถนาเครองมอทสาคญในการพฒนา

ขดความสามารถดานโลจสตกสไปใชงานได



1. วตถประสงคของโลจสตกส (Logistics Objectives) ในหลกสตรสวนมากวตถประสงคของโลจสตกสจะเกยวของกบการมองสถานะของกจกรรมดานโลจสตกสภายในบรษทในปจจบน เพอนาไปปรบปรงการดาเนนงานโลจสตกส และกอนทจะพจารณาใหขอเสนอแนะในกจกรรมการวางแผนดานโลจสตกสตองมการกาหนดวตถประสงคและเปาหมายทตองการใหไปถงจดนน ซงวตถประสงคของโลจสตกสจะเกยวของ และตองทาความเขาใจในเรองตอไปน

1. เขาในกลยทธทางธรกจของบรษท 2. เขาใจในกลยทธการจดการซพพลายเชน 3. วเคราะหบรรทดฐานหรอจดทใชแขงขน 4. การคดเลอกตวขบเคลอนผลงานของบรษท

2. การเขาใจกลยทธทางธรกจ (Understand the business strategy) กลยทธทางธรกจตงขนมาเพอใหรวาบรษทตองการใหขายสนคา และบรษทนาสนคาหรอบรการเขาตลาดในชวงเวลาใด ทง 2 สาเหตจะเปนการทาใหเกดรปแบบกจกรรมททาใหเกดการประหยดทเปนบรรทดฐาน และรปแบบทจะเปนตวแทนของการจดหา(อปทาน) และความตองการของตลาด(อปสงค) ในการดาเนนการของธรกจตองมองหามลคาทเปนประโยชนตอธรกจและลกคา โดยในปพทธศกราช 2528 ศาสตราจารยไมเคล อพอรเตอร แหงภาควชาบรหารธรกจ มหาวทยาลยฮาวารด ไดใหหลกการเกยวกบหวงโซคณคาทวไป(Generic Value Chain) ดงแสดงในภาพท 5.1

รปท 5.1 ลกษณะ โซคณคาทวไป



ในกรณทพจารณาเพยงหนงบรษท ทมกจกรรมพนฐานและกจกรรมสนบสนนททาใหเกดสวนตางทอยในรปกาไรสวนเกนทางธรกจสงสด (Maximum margin) และไดมการขยายเปนระบบคณคา (Value System) ในแตละอตสาหกรรมประกอบดวย 3 สวนดวยกน คอ โซคณคาของผจาหนายปจจยการผลต (Supply value chain) โซคณคาของบรษท (Firm value Chain) โซคณคาของชองทางการจดจาหนาย (Channel value chain) และสดทายคอโซคณคาของผซอสนคา (Buyer value chain) โดยเชอมโยงตอเนองกนเพอสรางคณคา ดงแสดงในภาพท 5.2

ภาพท 5.2 ระบบคณคา (Value System) ถาลองพจารณาโซคณคา และระบบคณคาจะคลายคลงกบการจดการซพพลายเชน ซงมงไปยงการลดตนทนภายใตเงอนไขการมคณคาของผลตภณฑและบรการ เปนการผลตอยในระบบ โดยไมเคล อ พอรเตอร ไดใหคาจากดความของคณคาวา “เปนจานวนเงนทผจดซอปรารถนาทจายเพอสนคาทบรษทจดหา” หรอ “The amount buyers are willing to pay for what a firm provides”. คณคาของผลตภณฑและบรการขนกบวธการใชผลตภณฑของลกคา และไมใชผลรวมของตนทนในกจกรรมททาใหเดอดรอนทตองจดหาในผลตภณฑ โวแมคและโจน (Womack and Jones) เปนผรางหลกการแนวคดแบบมการผลตลอตเลกลง (Lean Manufacturing thinking) ไดกลาวไววาคณคาของลกคาเกดจากผจาหนายสนคากาหนดเทานน ความหมายโดยปกตซงผจาหนายวตถดบหรอสนคาพยายามทจะใหคาจากดความของคณคา สวนมากจะกาหนดโดยไมไดพจารณารวมกบลกคา ซงถอวาบรษทเสยงในการกาหนดคณคาทไมเหมาะสม เพราะแตละฝายในบรษทสวนมากจะพจารณาผลงานและกาไรเฉพาะของตนเอง แตละบรษทจะมองคณคาของ ตวเองทแตกตางและมลกษณะเฉพาะทตองสงใหกบผจาหนายสนคาหรอขอกาหนดในการจดซอจดจางนนเอง ซพพลายเชนมความซบซอนและเกยวของกบหลายฝาย ดงนนความหมายของคณคา (Value) ซงตองมการเคลอนไหวตลอดซพพลายเชน และทาใหเกดการบดเบอนจากขอเทจจรง ดวยสาเหตนเอง ทาใหตองทางานรวมกบผจาหนายวตถดบ/สนคา และลกคาอยางใกลชด

โซมลคา ของบรษท

โซมลคาของผขายปจจยการผลต

โซคณคาของ ผซอสนคา

โซคณคาของชองทางการจดจาหนาย

กรณพจารณาเพยงหนงบรษท

ยงไมมการเชอมตอ กบรายอน



3. กจกรรมโลจสตกสทใชสรางขดความสามารถในการแขงขน 3.1 กจกรรมโลจสตกสทใชสรางขดความสามารถในการแขงขน การสรางคณคา หรอกาไรสวนเกน ประกอบดวยของกระบวนการ 3 สวน โดยการนาเอาวตถดบเขาสขบวนการผลตซง เปนการสรางคณคาในผลตภณฑ แตไมใชสนสดเพยงแคน เพราะในกรณทสนคาไดรบการสงซอจากลกคา จะเกดคณคาจากการขายไดทนท ความสาคญสงสดไมใชเพยงสนคาถกใช แตคณคาทแทจรงเปนสงทตองพจารณาบนพนฐานการเกดขนจรง จากภาพท 5.1 จะเหนวาโซคณคาทวไปประกอบดวยกจกรรมพนฐาน(Primary Activities) และกจกรรมสนบสนน (Support Activities) และกาไรสวนเกน (Margin) ดงรายละเอยดตอไปน 3.1.1 กจกรรมพนฐาน (Primary Activities) มรายละเอยดตอไปน โลจสตกสขาเขาขององคกร (Inbound Logistics) รวมถงการจดการคลงสนคา การเคลอนยายสนคา และการควบคมสนคาคงคลง ทใชในโรงงาน การดาเนนงาน (Operation) เปนกจกรรมนาเขาปจจยการผลตเพอผลตหรอแปรสภาพใหเปนสนคาสาเรจรป เชน การผลต บรรจภณฑ เปนตน โลจสตกสขาออกองคกร (Outbound Logistics) จะรวมกจกรรมขนสง คลงสนคา เพอใหบรการ สนคาแกลกคา การตลาดและการขาย (Marketing and Sales) เปนกจกรรมทมองหาวธการทจะทาใหลกคาได ซอสนคา เชน การลงสอโฆษณา การขายทางโทรศพท การใหบรการ รวมถงกจกรรมทปรบปรง เพมคณคา หรอรกษาคณคา เชน การบรการการหลงการขาย

การใหบรการ (Services) รวมถงการบรการแกลกคา หลงการขาย การจดหาอะไหล สนบสนน 3.1.2 กจกรรมสนบสนน (Support Activities) มรายละเอยดตอไปน การจดซอจดหา (Procurement) เกยวของกบหนาทงานจดซอ และจะมการจดซอตามแหลงทตองการ หรอผจาหนายทตองการ การพฒนาเทคโนโลย (Technology Development)รวมถงการออกแบบวจยพฒนาการพฒนาขบวนการและวศวกรรม การจดการทรพยากรบคล (Human resource management) รวมถงการจดหาบคลากร การอบรม การพฒนาบคลากร การพจารณาโลจสตกส และผลตอบแทนตางๆ โครงสรางพนฐานของบรษท (Firm Infrastructure) รวมถง กจกรรมดานการเงน การลงทน กฎหมาย และกจกรรมการจดการทวไป ไมเคล อ พอรเตอร ไดกาหนดกจกรรมในโซคณคาเปน 3 ชนด คอ



กจกรรมทางตรง (Direct activities) ซงเกยวของโดยตรงกบการสรางคณคาสาหรบลกคา ซงรวมถงการผลต และขนสง กจกรรมทางออม (Indirect activities) เปนกจกรรมทดาเนนการเพอสนบสนนกจกรรมทางตรง รวมถง การซอมบารง และการบรหารจดการภายในบรษท การรบประกนคณภาพ (Quality assurance) เปนกจกรรมทสรางความมนใจ ในดานคณภาพวาไดมการตรวจสอบ ตรวจเชคในทก ๆ กจกรรม

3.2 ความสามารถในการแขงขนทางธรกจ โซคณคาจะไมพบเหนในลกษณะกจกรรมทอสระ หรอกจกรรมไมขนตอกน หรอไมเกยวของกน แตวาจะอยในรปของระบบทอยในรปพวงตอจากระดบกจกรรม เปนกระบวนการ ในฝายตางๆ จนถงระดบบรษทโดยการเชอมโยงจะเกยวของกบกจกรรมหนง และกจกรรมอนทมผลกระทบตอกจกรรมอน ซง พอรเตอร สรปวาการสรางความสามารถในการแขงขนตองมาจากการเชอมโยงลกษณะน โดยไดขยายแนวคดตอวาระบบคณคาไมสามารถเกดเฉพาะในบรษทเทานน แตจะเกดขนกบทกหนวยงานในโซคณคา และมความสอดคลองและลงตวกบระบบคณคาทงหมด มมมอง และแนวคดของพอรเตอรเกยวกบกลยทธทใชกนทวไปทบรษทตองใชเพอสรางแนวคดในโซคณคา โดยแบงพจารณาเปนเปาหมายเชงกวาง และอปสรรคเชงแคบ จากภาพท 5.3 พบวาขอบเขตในการแขงขนในเปาหมายเชงกวาง โดยเปนผนาดานตนทนในการใหบรการโลจสตกส และความแตกตางในการใหบรการ จะทาใหมความไดเปรยบในการแขงขนจากตนทนตา ความแตกตางในผลตภณฑและบรการ ถาพจารณาขอบเขตในการแขงขนจากอปสรรคในแนวแคบโดยมงตนทน จะมความไดเปรยบในการแขงขนจากตนทนตา การมงความแตกตางในผลตภณฑและบรการจะมความไดเปรยบในการแขงขนจากความแตกตาง

ภาพท 5.3 ความสมพนธระหวางขอบเขตในการแขงขนกบความไดเปรยบในการแขงขน



ภาพท 5.4 กลยทธองคกรทางธรกจ จากภาพท 5.4 มรายละเอยดในแตละความไดเปรยบในการแขงขนดงตอไปน 3.2.1 การเปนผนาดานตนทน (Cost Leadership) มหลายบรษททรกษาขดความสามารถในการแขงขนผานโครงสรางตนทน เมอเปรยบเทยบกบคแขง โดยบรษทตองรกษาการเปนผนาดานตนทนใหครอบคลมทกกจกรรมในบรษท ซงตองสรางความชดเจนในการทจะทาใหบรรลตามเปาหมายตลอด โซคณคา เชน การลดตนทนผานการจดซอวตถดบดวยราคาตา โดยมขนตอนในการดาเนนตอไปของความเปนผนาดานตนทน ดงน

1. พจารณาโซคณคาของบรษทแลวกาหนดใหแกตนทนและสนทรพยทเกดขนในแตละกจกรรม

2. วเคราะหองคประกอบกจกรรมทสาคญซงเปนตวขบเคลอนตนทนของแตละกจกรรมคณคา 3. พจารณาโซคณคาของคแขง และกาหนดตนทนเกยวของของบรษทและตนทนของแหลงจดซอทแตกตางกน

4. พฒนากลยทธในการทาใหตนทนทเกยวของกนตาลงโดยควบคมปจจยขบเคลอนตนทน หรอปรบโครงรางโซคณคาใหม 5. สรางความมนใจวาการลดตนทนไมทาลายความแตกตางทเกดขน ถาเกดการทาลาย ความแตกตาง ใหทาความมนใจวาเปนทางเลอกทเรารบทราบแลว 6. สอบการลดตนทนเพอใหเกดความมนใจวามความยงยนในการสรางขดความสามารถ ในการแขงขน



3.2.2 การสรางความแตกตาง (Differentiations) การเปนผนาดานตนทนไมใชวธการเดยว ซงบรษทสามารถสรางขดความสามารถในการแขงขนไดหลายแนวทาง กลยทธทใชทวไปอกลกษณะหนงเรยกวา การสรางความแตกตางภายในองคกรทงในดานผลตภณฑและบรการใหตางจากคแขง หลกการของการสรางคณคาตองเปนทยอมรบของลกคา อนเกดจากความแตกตางทเกดขน ความแตกตางสามารถทาใหเกดขนไดหลายแนวทางในโซคณคาหรอในรปการเชอมโยงโซคณคาระหวางผขายปจจยการผลตหรอสนคา กบลกคาของบรษท ตวอยางเชน ความสามารถในการจดหาสตอกของสนคา แทนทจะผลตตามคาสงซอเทานน โดยมขนตอนในการดาเนนการสรางความแตกตาง ดงน

1. พจารณาลกคาทแทจรงของบรษทและตองรบทราบวาใครเปนคนกาหนดบรรทดฐานหรอ เกณฑในการจดซอของลกคา

2. พจารณาโซคณคาของลกคาและมผลกระทบกบบรษทหรอไมทงในกรณทการทาใหราคา ตาลงหรอการปรบปรงผลดาเนนงาน

3. กาหนดและจดกลมของเกณฑในการจดซอของลกคา 4. ตดสนใจวาแหลงจดซอจดจางเดมและแหลงอน ๆ ทเปนไปไดซงแตกตางกน โดยกาหนดวากจกรรมใด มผลกระทบจากหลกเกณฑการจดซอ

5. แสดงตนทนของแหลงจดซอทแตกตางกน 6. ทาโครงรางของโซคณคา เพอสรางคณคาสงสด เมอเกยวกบตนทนทเกดขน 7. ทดสอบความสามารถในการทาใหเกดความยงยนโดยแสดงแหลงทยงยนสาหรบคณคาของ

สนคา และตดตงเครองปองกนการเลยนแบบหรอทาซาทอาจเกดขนได 8. ลดตนทนในกจกรรมซงไมสงผลตอรปแบบของความแตกตางทไดเลอกไว

3.2.3 การมงเฉพาะ (Focus) ทงการเปนผนาดานตนทนและการสรางความแตกตางในผลตภณฑและบรการ ไดมการประยกตอยางกวางขวางในตลาด สวนกลยทธการมงเฉพาะ (Focus Strategy) จะเกยวของกบการเขาไปในสวนของการตลาด ทกลยทธการเปนผนาดานตนทน หรอการสรางความแตกตางไมสามารถใชไดอยางมประสทธผล

ผลงานของพอรเตอรเปนตนแบบในการจดการซพพลายเชน ซงเกยวของในธรกจปจจบน ไดมการนามาเชอมโยงกบภาคการผลต และการบรการโลจสตกส เพอทาใหเปนลาดบของขนตอน และทศทางทสอดคลองกน ซงเปนแนวคดเชงสรางสรรค



4. การเพมขดความสามารถในแขงขนทางธรกจ ในแตละองคกรประสบปญหาในการแขงขนในหลายๆ ดาน ทงทอยในรปหนาทของแตละฝายและในการใชประโยชนในสนคาและบรการ ราคา คณภาพ การรกษาเวลา และการใหบรการแกลกคา โลจสตกสจงเปนเครองมอททาใหเกดความสามารถในการแขงขน และใชในการรกษาเวลาในการใหบรการ ซงปจจบนองคกรขนาดใหญไดกอตงฝายโลจสตกสขนเพอเพมประสทธภาพในการจดการภายในองคกร การเพมขดความสามารถจะพจารณาในรปแบบของเวลาทใช การตอบสนองความตองของลกคา การใหความสาคญระหวางผขายสนคากบผบรโภคเพอใหเกดความสมดล เพอลดความบกพรองของงาน รวมถงการปฏบตงานภายใตความตองการของลกคาแบบไมมขอจากด การทางานแบบตอเนอง การออกแบบระบบโลจสตกสเพอใหเกดความสามารถในการตอบสนองลกคาในเรองเวลาจงมความจาเปนเพอสรางความอยรอดทางธรกจ ตวอยางหลายบรษททอยในกลมยานยนตไดสรางกลยทธเพอเชอมโยงผขายสนคา ลกคา ลกคาของลกคา โลจสตกสเปนการจดการทตองผสมผสานเทคนคเขาชวย ซงจดอยในรปแบบพนธมตรสามฝาย (Three Way Partnership) จากภาพท 5.5 มฝายทเกยวของคอผขายปจจยการผลต ซงในองคกรจะมฝายทรบผดชอบคอฝายจดซอ ฝายใหบรการดานโลจสตกส (Logistics Operation) และลกคามฝายทดแลคอฝายขายและการตลาด โดยมฝายทสนบสนนคอ ฝายบญชการเงน และฝายทรพยากรมนษย ผประกอบการเรมนามาใชเพอสรางความสมพนธ และความสามารถในการแขงขน โดยปจจบนมการนาระบบเทคโนโลยสารเทศมาใช เพอใหสามารถใชขอมลรวมกน ในการจดการสนคาคงคลงใหมระดบตาสด การดาเนนการจะรวมเอาสารสนเทศจากทกทง 5 ฝาย มารวมประกอบการพจารณาเพอสรางและออกแบบระบบโลจสตกสใหเหมาะสมกบประเภทอตสาหกรรมสาหรบ SME’s การจดการโลจสตกสทมประสทธภาพมความสาคญตอบรษทใน 2 แนวทาง คอเพมรายไดในรปของยอดขาย และลดตนทนในการผลตหรอบรการ โดยการลดตนทนเกดจากการจดการจดเกบและการไหลของสนคาอยางมประสทธภาพ โดยเกดจากทางเลอกระหวางกจกรรมโลจสตกส เชน ระหวางปรมาณสนคาคงคลงและการขนสง ถาบรษทตองการมสนคาคงคลงตาตองขนสงหลายเทยว ตองพจารณาวาแนวทางใดใชตนทนทตาสด แตตองไมสงผลกระทบตอลกคา กสามารถเลอกวธใดนนได การจดการโลจสตกสทมประสทธภาพหมายถงการเลอกกลมกจกรรมดานโลจสตกสทดทสดทสามารถลดตนทนรวมในการใชทรพยากรองคกร (4 M’s) ซงประกอบดวยปจจยนาเขา 4 ปจจยคอ

M1: Manpower ตองใชแรงงานแบบเตมประสทธภาพ M2: Machine รจกเลอกใชอปกรณ ยานพาหนะ เทคโนโลยในระบบโลจสตกสทงใน

กระบวนการเคลอนยายและจดเกบ



M3: Materials รจกการบรหารสนคาคงคลงใหอยในระดบทดทสดและการไหลของวสดตอง ตอเนอง M4: Money จดการดานการเงนใหคมกบการลงทน และกอใหเกดการใชสนทรพยทคมคา

ภาพท 5.5 ฝายทเกยวของในการดาเนนงานโลจสตกส การจดการทรพยากรองคการ (Enterprise Resources Management) ตองดาเนนการโดยมการวางแผน และมการจดการทเหมาะสม หรอเรยกวาการจดการทมประสทธผล( M5: Management ) การจดการใหเกดการเพมผลผลตในองคกรจะมการปรบปรงตอเมอ การทางานทกฝายมประสทธภาพ ขนาดทรพยากรบคคลเลกลง แตขนาดธรกจขยายออก ประหยดและลดคาใชจาย การทางานสามารถยนเวลาใหสนลงหรอมการทบกาแพงระหวางฝาย จะสงผลใหลกคาเกดความพงพอใจ เพราะสามารถตอบสนองความพงพอใจของลกคาใน 5R’s กลาวคอโลจสตกสทาใหเกดความเปนไปไดในตวผลตภณฑและบรการทงในดานปรมาณทถกตอง (Right Quantity Products) คณภาพทถกตอง (Right Quality Products) จดสงตามเวลาทตองการ (Right Time) ในสถานททกาหนด (Right Place) และราคาทเหมาะสม (Right Price) ตวอยางการจดการโลจสตกสทสามารถสรางคณคาใหแกลกคาทงในดาน ราคา และเวลา เชน มการสงหนงสอพมพตามบาน การสง นมตามบาน หรอสงพซซาตามบานซงตองสงภายใน 30 นาทหลงจากรบโทรศพท ฉะนนโลจสตกสจงสามารถสรางอรรถประโยชนทงในดานสถานท และเวลา ความพงพอใจลกคาสามารถสรางความจงรกภกดในตวผลตภณฑ และมองบรษทในดานดทงในตวผลตภณฑ และจากจดเหลานทาใหเพมรายไดจากยอดขายในทสด



5. กจกรรมในโซคณคาในยคโลกาภวตต ฮาเมลและพระบะฮด (Hamel and Prabahad) ใหมมมองทางกลยทธทแตกตาง โดยใหความสนใจในกระบวนการสรางความไดเปรยบในการแขงขน โดยบรษททมองอนาคตจะแขงขนงายกวาบรษทอน บางบรษทมความสามารถในการสรางสนคา และบรการ เขาสอตสาหกรรมซงยงไมมในตลาด และทาใหเกดความไดเปรยบขนได ลกษณะบรษทเหลาน ผประกอบการ SME’s ควรจะไดนาแนวคดนไปประกอบการดาเนนธรกจ เพอทจะลดความกงวลใจทตองรกษาสภาพการแขงขนทมอย แตการดาเนนธรกจนจะใชเวลาในการพฒนาโครงสรางพนฐานในการแขงขน การปรบปรงตลาดในอนาคต ซงสามารถอธบายความตองการอยางชดเจน ในทง 4 ประการดงน

1. เขาใจวธการแขงขนในอนาคต จงตองมความแตกตางกนเกดขน 2. กระบวนการสาหรบคนหา และใหมมมองเกยวกบโอกาสในอนาคต 3. ความสามารถทจะเตมพลงใหบรษท จากผบรหารระดบสง ลงสระดบปฏบตการ ซงบาง

ลกษณะ อาจจะเปนเสนทางทยาวและลาบากในอนาคต 4. กาลงการผลตทชนะคแขง และเขาสตลาดกอนคแขง โดยไมมความเสยง

เปนมมมองเชงกลยทธ บรษทตองยอมรบและเรยนรความผดพลาดในอดตใหมากทสดเพอ ปรบใชในอนาคต ซงปจจบนอาจจะไมเพยงพอในการวางตาแหนงทางการตลาดของบรษทในตลาด ทมอย ความทาทายของกลยทธนคอการทจะมงใหฝาฟนปญหาจากความไมแนนอนแ ละพฒนาเขาส ตลาดในอนาคต ซงกลยทธเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนสามารถสรปในตารางท 5.1



ตารางท 5.1 แนวทางการเสนอเกยวกบกลยทธ

การนาเสนอกลยทธใหม (New Strategy Approach) ขอบเขตเฉพาะ ขอบเขตรวมถง

ความทาทายในการแขงขน (Competitive Challenge) กระบวนการรเอนจเนยรง การสรางกลยทธใหม การปรบปรง และเปลยนแปลงโครงสรางองคกร การปรบปรง และเปลยนแปลงในอตสาหกรรรม การแขงขนเพอการไดมาของสวนแบงตลาด แขงขนเพอสวนแบงในโอกาสทางธรกจ

การมองหาอนาคต (Finding the Future) กลยทธเหมอนการเรยนร กลยทธเหมอนการลม กลยทธเหมอนการวางตาแหนง กลยทธเหมอนการมองอนาคต กลยทธเหมอนการบวกเพม สถาปตยกรรมของกลยทธ

การเตรยมการสาหรบอนาคต (Mobilising for the Future) กลยทธเปนความเหมาะสม กลยทธเหมอนการการดงใหตง กลยทธเหมอนการจดสรรทรพยากร กลยทธเหมอนการสะสมทรพยากร และอานาจ

การเขาสอนาคตครงแรก (Getting to the Future First) แขงขนกบโครงสรางอตสาหกรรมทมอย แขงขนกบรปแบบโครงสรางอตสาหกรรมในอนาคต แขงขนกบความเปนผนาดานผลตภณฑ แขงขนสาหรบความเปนผนาในความสามารถเฉพาะ แขงขนเหมอนผเขาตลาดรายเดยว แขงขนในการรวมมอกน เพมอตราสวนของความนยมในผลตภณฑใหมสงสด ลดอตราสวนการเรยนรตลาดใหมใหนอยทสด ลดเวลาเขาสตลาดใหเรวขน ลดเวลาเพอใหเปนทยอมรบทวโลก ถามองแนวคดของฮาเมล และพระบะฮด สามารถสรปเปน 2 แนวคดคอความตองการ สาหรบอนาคตอตสาหกรรม และการพฒนากาลงการผลตเพอใหบรรลตามกลยทธทกาหนด ซงมรายละเอยดตอไปน 5.1 การมองอนาคต (Foresight) เปาหมายของการพฒนาอตสาหกรรมเพอทจะสราง ฐานสมมตฐานทดทสดเกยวกบอนาคต และจงมการพฒนาทกษะเพอใหเกดประโยชน และเกดรปแบบ ของการปฏวตอตสาหกรรม การมองอนาคตของอตสาหกรรมชวยใหผบรหารสามารถตอบคาถามทง 3 ขอทแสดงในภาพท 5.6



รปท 5.6 อนาคตของอตสาหกรรม

โดยคาถามจะเกยวของกบผลประโยชนของลกคาทเกดขนใหมในอนาคต ความสามารถหรอขอแตกตางทตองสรางขนใหมเพอสรางคณคาแกลกคา และโครงรางเพอเชอมโยงกบลกคาใหมทตองการ

ซงทง 3 คาถามจะเกยวของกบโลจสตสในปจจบน มแนวโนมทจะขยายมากขนในอนาคต ในการแยกผลตภณฑและบรการเปนสวน ๆ ตามความตองการของลกคา เพอทาใหผลประโยชนของลกคาเปนจรง ในปจจบนการเชอมโยงลกคาตองเชอมโยงโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ เชน การใชอนเตอรเนตในการสงซอสนคา การตดตามคาสงซอหรอตดตามความกาวหนาของงาน การใชเทคโนโลยสารสนเทศเปนการเขาสจดการซพพลายเชนในปจจบน ซงตองนามาพจารณาและออกแบบใหใชงานได และใหสอดคลองเพอสนบสนนการเปลยนแปลงน จะตองมการพฒนาความสามารถในการเชอมโยงเพอสรางคณคาและการเชอมโยงชองวาง ระหวางความตองการหรออปสงค และอปทาน หรอ การจดหา 5.2 การพฒนากาลงความสามารถ (Capability) การพฒนาโดยเรมจากการมองเหตการณลวงหนา อยางงาย การขาดขอมลทเพยงพอ หรอการขาดแผนงานทชดเจนสาหรบการนาไปสเหตการณในอนาคต ทเปนจรง สงผลใหความสามารถในการแขงขน ไมเปนจรง ซงการพฒนาขดความสามารถ จะพจารณาจากหลกเกณฑ ซงแสดงในภาพท 5.7



ภาพท 5.7 การพฒนากาลงความสามารถ การเพมชองทางจดจาหนายของซพพลายเชนในแตละพนทเกยวของกบแหลงจดซอวตถดบ และชนสวนจากรอบโลกและมศนยกลางการผลตในพนททมอตราคาจางแรงงานถก แนวทางของ การจดการโลจสตกสและซพพลายเชนจะยดเอาประสทธผลเปนเกณฑ ทงทอยในรปการวางแผนดาน โครงสรางพนฐาน เพอทจะทาใหสามารถพฒนาครอบคลมไดทวโลก แตสงทตองพจารณาคอ การเชอมตอเครอขาย ในระดบภมภาคกบระดบทองถน เชน บรษทขามชาตหลายรายในประเทศไทย จะมแผนกลยทธทจดทาในบรษทมาในตางประเทศ แตมฐานผลตในประเทศไทย เพอทาการสงออกไปในประเทศตาง ๆ ในภมภาคเอเชยอาคเนย ซงธรกจลกษณะนนบวนจะเพมปรมาณสงขนเรอย ๆ จงตองมองถงการสนบสนนดานโลจสตกส เพอใหเกดประโยชนกบลกคาในตลาดทแตกตางกนในแตละประเทศ ความเสยงในการลงทนขามโลก จะเกยวของกบตนทนซงจะเปนปจจยทสาคญททาใหเกด การสรางพนธมตรกบบรษทอน ๆ ซงมเปาหมายทางธรกจคลายคลงกน การรวมมอกนในการใชการบรการโลจสตกสรวมกน ทาใหบรษทตางๆ มเวลาเพยงพอทจะพฒนาผลตภณฑและบรการกอนทจะออกสตลาด ปญหาสวนใหญในอตสาหกรรมเกดจากการผลตทตองใชทกษะมาก ปจจบนทกบรษทพยายาม ลดเวลาในกจกรรมออกแบบผลตภณฑ ซงบางครงอาจจะไมทนตอการออกสนคาลกษณะคลายคลงกน ของคแขง ผลตามมาคอจาเปนตองมการทดลองในตลาด การลองผดลองถกทเรยนรจากประสบการณ ทผานมา หลกการทดลองในตลาด นจะกลายเปนองคประกอบทสาคญ เพอใหองคกรไดเรยนรและพฒนาตอไป



เพอสนบสนนการพฒนากาลงการผลต ความสามารถเฉพาะ จาเปนตองมการพฒนาและทาใหเกดขน ถงอยางไรกตามถาเราเปนผนาในอตสาหกรรมกจะไมสามารถหาระดบความสามารถหลกได ถาทากไมเกดประโยชน ฉะนนจงเหมาะทจะเรมตนพฒนาผลตภณฑ ใหม ความสามารถเฉพาะเปนการรวบรวมทงทกษะและเทคโนโลยมากกวาจะเปนเพยงแคทกษะ หรอเทคโนโลยเพยงอยางเดยว โลจสตกสและการจดการซพพลายเชนมขดความสามารถทจะทาใหเกดความสามารถเฉพาะได ซงถาไดรบการพฒนากระบวนการอยางเตมระบบจะสามารถทาใหเกดความสามารถในการแขงขนไดอยางมประสทธผล ฉะนนกลยทธ ไมไดจากดเฉพาะการวางแนวทางเกยวกบกาลงการผลตทตองดาเนนการเทานน

ภาพท 5.8 การวางแนวทางเชงกลยทธ

จากภาพท 5.8 การวางตาแหนงทางการตลาด (Market Position) จะเกยวของกบสนคาและ ตลาด ทจะนาเขาสการจดการกระบวนการโดยตองทราบชนดของผลตภณฑ และตลาด ทสอดคลองกบแนวทางเชงกลยทธ และสงผลไปยงกาลงความสามารถในระดบปฏบตการ(Operational Capability) โดยจดนตองทราบทรพยากรทเกยวของในการดาเนนการ ความสามารถหลกทม และโครงสรางองคกรทนาเขาสการดาเนนงานโลจสตกส ถายกเอาการจดการซพพลายเชนถกขนมาเปนเครองมอเชงกลยทธ ตองสอดคลองกบภาพรวมของกลยทธธรกจ



6. กลยทธซพพลายเชน และการไหลของวสด กระบวนการทางาน เพอพฒนากลยทธซพพลายเชน ประกอบดวยขอบเขตทสาคญดงน

ภาพท 5.9 กลยทธการบรณาการซพพลายเชน ตามภาพท 5.9 จะเหนวากลยทธการบรณาการซพพลายเชนจะประกอบดวยกลยทธหลก 3 กลยทธคอ กลยทธการจดหา กลยทธการผลต และกลยทธการกระจายสนคา มรายละเอยดดงตอไปน กลยทธการจดหา (Sourcing Strategy) กลยทธนจะกาหนดสถานท วธการทจะจดซอจดหาสนคา วตถดบ รวมถงโครงสรางพนฐาน อาคาร สถานท พนท โดยจะเกยวกบการนาเครอขายเทคโนโลยสารสนเทศเขามาใชในการจดการ ซงมจดทสาคญทตองเกยวของคอ

จะผลตสนคาอะไร และตองจดซอวตถดบอะไรเพอใชในการผลต แหลงจดซอจดหา มแหลงทตงโรงงานอยทไหน มกาลงการผลตหรอความสามารถในการซอจดหา ณ. ทตาง ๆ มากนอยเพยงใด

กลยทธการผลต (Manufacturing Strategy) กลยทธการผลตนจะกาหนดวธการผลตเพอใหสามารถสงมอบลกคาไดตามความตองการ โดยมภาวะของตนทนทมประสทธผลหรอตนทนพอสมควร มจดทตองพจารณาในกลยทธคอ

ตองวางแผนการผลตและจดการอยางไร มการผลตและสนคาคงคลงระดบใด หรอจานวนเทาใด ทตองรกษาไวเพอใหเกดความพง

พอใจ กลยทธการกระจายสนคา (Distribution Strategy) กลยทธนจะพจารณาชองทางการกระจายสนคาทใช ใชกฏอะไรทใชในการจดการสนคาคงคลงเพอสรางความมนใจในระดบการใหบรการแกลกคา ภายใตตนทนทยอมรบได มจดทตองพจารณาในกลยทธคอ

ระดบการใหบรการทลกคาคาดหวงในแตละสวนทางการตลาด ใชตนทนอะไรบางในการใหบรการแกลกคาในแตละสวน วธการทตองตอบสนองความตองการของลกคาจายสนคา



กลยทธการบรณาการซพพลายเชน (Supply Chain Integration Strategy) เกยวกบการกาหนดโครงรางของซพพลายเชน กาลงผลตในระยะยาว และทรพยากร ซงตองการใชในการสนบสนนในซพพลาย-เชน นอกจากนนยงกาหนดวธการในการเชอมอปสงค และอปทานเขาดวยกนในรปแบบตางๆ โดยในการดาเนนงานตองรบทราบในประเดนตอไปน

จานวนซพพลายเชนทดทสด กฏทใช ทาเลทตง และการเชอมตอของสมาชกใน ซพพลายเชน

ระดบทตองบรณาการไปยงซพพลายเชน

แนวทางการดาเนนงานซพพลายเชนทดทสดไมตองการเฉพาะกลยทธทมประสทธผลเทานน แตยงตองมความยงยนในคามนสญญาของผบรหาร และการเปลยนแปลงทศนคต วฒนธรรมองคกร หลกการพนฐานสาหรบการดาเนนงานซพพลายเชนทดทสด มดงน

กาหนดรปแบบกลยทธซพพลายเชนทแตกตางกนโดยใชชองทางการจดจาหนาย สาหรบ ประเภทผลตภณฑ ชองทางผลตภณฑ และลกคาเปาหมาย การพฒนากลยทธเชงปฏบตการทกาหนดเวลาปฏบตงาน ทาใหซพพลายเชนแตกตางจากทเหลออย โดยมงไปยงความสามารถในการทากาไรทงในระยะสน และระยะยาว สภาพคลอง และการเจรญเตบโต ทงหมดในเวลาเดยวกน

จดองคกรหนวยธรกจรอบกระบวนการหลก หรอชองทางการจดจาหนาย ซพพลายเชนม ขอบเขตมากกวางานในฝาย/แผนกขององคกร ในรปทมการจดเกบตลอดซพพลายเชน ซงแยกงานและการไหลทไดรบการรบกวนออกจากกน

ความรวมมอในการทางานกบลกคา ผขายปจจยการผลต พนธมตรทางการคา และ ผใหบรการจากภายนอกเพอเปลยนแนวทางในการดาเนนงาน โดยงานในซพพลายเชนมการเฝาตดตาม การดาเนนงาน และไดวดผลงานแลว การจดการขามธรกจในฐานะตวแทนของลกคา โดยคดในเงอนไขของซพพลายเชนทไดขยายขอบเขตแลว

การลงทน และการลงทนใหมในเทคโนโลยสารสนเทศของซพลายเชน เพอจดการ การไหลจากตนทางไปยงปลายทาง เพอทาใหระบบขอมลมการปรบใหทนสมย จาเปนตองมชดซอฟแวรสาเรจรปซงสนบสนนทงการวางแผน และปฏบตการของซพพลายเชน ซงระบบนรวมถงเครองมอทชวยในการตดสนใจ เพอชวยใหตดสนใจในผลตภณฑ เวลา สถานท และปรมาณทซอ/ผลต/เคลอนยาย/ การขาย และใชวดผลงานทงระบบ

ลงทนและลงทนใหมในความรเกยวกบซพพลายเชน ใหแกบคลากร เพอเพมทกษะและ การเรยนร แกบคคลากร ทมงาน กระบวนการ หรอบรษทตองใหมความรทเพยงพอ หรอรอบรการปฏบตการตามภาวะผนา ซงสามารถสรางความแตกตางได การเปลยนแปลงปกตคงท แตในดานนวตกรรม และปญหาทเกดขนเปนประจา องคกรตางๆ ตองลงทนในการฝกอบรม ใหการศกษา และมระบบยอนกลบ



การดาเนนงานหรอการจดการตามผลตภณฑ และชองทางการจดจาหนาย โดยคดในการ รวมผลตภณฑ และบรการเขาดวยกนเพอจาหนายในชองทางการตลาด ซงแตละชองทางมความแตกตางกนตามความตองการในการแขงขน ตองตดตงซพพลายเชน และขบเคลอนตามลกษณะของชองทางในการตลาด

องคประกอบในการจางเหมาจากภายนอกของหวงโซ เพอสรางความยดหยน สงผลตอการ ดาเนนงานทสงขน และการจดการสนทรพยทดขน ในหลายกรณ ผใหบรการจากภายนอกสามารถดาเนนงานในหนาทดาเนนงานซพพลายเชนทดกวา เวลาในการจดการตองใชในการบรณาการ และคดคนนวตกรรมใหมๆ ซงเปนแนวทางทดทสด ซงไมขนกบการจดการในการทารายการทางธรกจในแตละครงเทานน

มการคดอยางสากล ผลตตามความตองการของภมภาค ปฏบตการในพนท ซพพลายเชนท มผลงานทดทสดถกจดการโดยการวางแผนทใชศนยกลางเดยวกน นาเสนอแนวทางในระดบภมภาค และดาเนนงานในพนท บรษทตองออกแบบการรวมกนทถกตองของทง 3 ระดบตามตง แลวจดการใหดกวาคแขง 7. การไหลของสารสนเทศ (Information Flows)

บรษทสวนมาก จะพจารณาประโยชนของโลจสตกสวาเปนการบรณาการหนาทตางๆ ภายในองคกรเขาสกระบวนการทตองการใหมการควบคมและประสานงานทงระบบ เพอใหทมงานดาเนนงานอยางมประสทธผล ซงรวมถงการไหลทงของผลตภณฑ และสารสนเทศ โดยมพนฐานจากการทางานเปนทม ดงนนโลจสตกสจงขนกบสมาชกภายในบรษททกคน นอกจากนนยงขนกบผขายปจจยการผลตภายนอก ผรบเหมา และลกคา การไหลของสารสนเทศในกระบวนการโลจสตกสอยเหนอขอบเขตและกาแพงขวางกน การเพมความยดหยนทาใหสามารถตอบสนองความตองการในซพพลายเชนไดเรวขน เวลาในกจกรรมนอยลง สนคาคงคลงนอยลง ตนทนนอยลง หรอมมลคาเพมมากขน การจดสงตรงเวลา ทราบสถานะการจดสง สวนมากขนกบการไหลของสารสนเทศ ซงเปนตวนาพาสนคาและสารสนเทศใหเคลอนยาย และเคลอนยายอยางรวดเรว

เพอใหสามารถตอบสนองตอลกคาในกลยทธการมงลกคา(Customer Focus) จงจาเปนตองมระบบโลจสตกส เพอสรางความมนใจวาการไหลของสนคาขนานกบการไหลของสารสนเทศ ฉะนนระบบสารสนเทศจงเปนหวใจทชวยดงขอมลออกจากผขายปจจยการผลตเพอรกษากระบวนการ โลจสตกสทงระบบใหดาเนนการอยางราบรน ฉะนนระบบสารสนเทศจงเปนตวเรมตนใหสามารถทาการตดสนใจได สารสนเทศทดสามารถทาใหไดรบขาวสารทมความถกตองและเปนจรงมากขน สงผลใหการตดสนใจไดดขน ระบบสารสนเทศโลจสตกส จงทาหนาทเปนระบบททาใหเกดการปฏสมพนธระหวางบคคล อปกรณ และขนตอนการปฏบตงาน ซงมไวสาหรบการวางแผน การวเคราะห การตดตง และการควบคมโลจสตกส



การเตรยมทรพยากร และการมขอมลทเพยงพอ จะสามารถสรางขอมลขนมาใชประกอบการตดสนใจโดยไมมขอจากด การออกแบบของระบบสารสนเทศตองเรมตนจากการตรวจสอบความตองการสารสนเทศทพจารณาเมอเทยบกบมาตรวดดานตนทน และกาไรทเกดขน การตดสนใจจงตองการขอมลทไดจากความสมดลระหวางตนทนทเกยวของและกาไรทเกดจากการลดความเสยงเนองจากการใชระบบสารสนเทศ ในการตรวจเชคทเปนประโยชน จะใชรายการตรวจเชคการไหลของสารสนเทศดงแสดงในตารางท 5.2

ตารางท 5.2 การไหลของสารสนเทศ

รายการท รายการตรวจสอบ ขอมลทได 1 ใครเปนผเรมตน และเปนเจาของสารสนเทศ 2 ใครตองการทจะรบสารสนเทศ 3 จะใชสารสนเทศกบอะไรบาง 4 เมอใดตองเรมตนใชสารสนเทศ 5 เมอใดตองรบสารสนเทศ 6 จะใชเวลามากนอยเพยงใดในการรบขอมล 7 จะตองสงขอมลอะไรบาง 8 วธการททาใหสารสนเทศ และกระบวนการม

ความนาเชอถอ

9 ตนทนของสารสนเทศมอะไรบาง ในการจดการองคกร มความตองการสารสนเทศทแตกตางกน 3 ระดบ ซงขนกบความตองการ

ขอมลเพอการตดสนใจของในแตละระดบและแตละหนาทในองคกร ดงแสดงในตารางท 5.3 ซงรายละเอยดตอไปน



ตารางท 5.3 ความตองการสารสนเทศ กบระดบการตดสนใจ

ระดบการตดสนใจ หนาท ความตองการสารสนเทศ การจดซอ ทางเลอกในแหลงจดหา ผขายปจจยการผลตทไดรบการอนมต การผลต ขอบเขตผลตภณฑ/การผสม การกาหนดโครงรางโรงงาน ผงบรเวณ

ทาเลทตง และทางเลอกดานเทคโนโลย สนคาคงคลง นโยบายกาหนดตาแหนงผลตภณฑ การเชอมตอกบระบบอน การคลงสนคา ทาเลทตง การกาหนดโครงรางคลงสนคา ผงบรเวณ เปนของตนเอง

หรอเชา และทางเลอกดานเทคโนโลย การขนสง เปนของตนเองหรอเชา และทางเลอกดานเทคโนโลย การตลาด การพยากรณอปสงค และคาสงซอลกคา การเปลยนตามสภาพทาง

ภมศาสตร และผลตภณฑใหม

ระดบกลยทธ Strategic Level

โลจสตกส ทางเลอกระหวางหนาทตางๆ การตดสนใจผลตเองหรอซอจากภายนอก

การจดซอ ตารางกาหนดการจดซอ การเกบสตอกกบการจดซอยางรวดเรว การผลต การพยากรณ ตารางกาหนดการผลต และความยาวของเวลาในการ

เดนเครอง สนคาคงคลง กาหนดระดบการผลต นโยบายสตอกในเครอขาย ระดบสตอกและ

เปาหมาย การคลงสนคา การจดสรร/การวางแผนทรพยากร พนททตองการ ตารางกาหนด การขนสง การจดสรร/การวางแผนทรพยากร ขนาดยานพาหนะ ชนดของรถ

และตารางกาหนดการขนสง การตลาด การพยากรณ ความเปนฤดกาล เปาหมายการใหบรการลกคา

ระดบยทธวธ Tactical Level

โลจสตกส การเชอมตอกบฝายอน การจดทาสญญา การจดซอ การจดซอ ความไมแนนอน และการเปลยนแปลง การผลต ตารางกาหนดการผลต ความไมแนนอน/การเปลยนแปลง การจาย

วสดออก สนคาคงคลง การเตมสนคา สนคาระหวางการเดนทาง (Pipeline Inventory) การคลงสนคา การรบสนคา การหยบสนคา การจายสนคา ความไมแนนอนและ

การเปลยนแปลง การขนสง การวางแผนการบรรทก การจดสง ความไมแนนอน และการ

เปลยนแปลง การตลาด การขาย การปอนคาสงซอ การโฆษณาประชาสมพนธ

ระดบปฏบตการ Operational Level

โลจสตกส การเชอมตอกบฝายอน



การไหลของขอมลจะไหลจากลางขนบน และบนลงลาง ทง 2 ทศทาง โดยการทางานเปนทม และขยายครอบคลมทงระบบในซพพลายเชน ในระดบปฏบตการซงอยลางสด ตองการขอมลทเกดจากการทารายการของกระบวนการ และการตอบสนองตอการรองขอจากฝายตางๆ การออกเอกสารสาหรบหยบสนคาและเอกสารจดสงสนคา ทาใหเกดการดาเนนงานในคลงสนคา และการขนสง ซงระบบสามารถสงขอมลตอเนองไปเพอจดทารายงานสรปผลการบรรทกสนคา เอกสารจะกาหนดงานใหแกผปฏบตงานแตละคน เพอใหสามารถปฏบตงานของตนเองไดโดยมความผดพลาดนอยสด สารสนเทศเปนเอกสารยนยนใหผจดการระดบลาง เพอใหสามารถดาเนนงาน และควบคมการดาเนนงานรายวนได สามารถวางแผนงานในคลงสนคาได สวนการจดการระดบกลาง รายงานผลการดาเนนงานรายวน รายสปดาห และรายเดอนทาใหมการตดสนใจเพอจดทาแผนการดาเนนงานในระดบยทธวธในอนาคต การพยากรณอปสงคจะใชเพอนาไปประกอบการตดสนใจเกยวกบการจางแรงงาน การซออปกรณ เครองจกร ในชวงเวลา 1-5 ปขางหนา สดทายการจดการระดบสง ขอมลจะถกนามาพจารณาเปนชวงเวลา บางครงดเฉพาะรายการดานการเงนเทานน โดยพจารณาจากรายละเอยดการสงซอในแตละรายการ ตนทนคลงสนคา และผลงานทสามารถทาได การตดสนใจเชงกลยทธ การตดสนดานตางๆ ในทประชมจะเปนไปตามนโยบายของบรษท ถาผลลพทจากทกลาวมาขางตน เกดจากการบรณาการของระบบสารสนเทศ แลวฐานขอมลทเกดจากการปอนเขาจากฝายตางๆ จะยอนกลบไปประกอบการพจารณาเพอการตดสนใจได หลกการในการออกแบบระบบคอตองรวบรวมขอมลโดยเรมจากระดบลางสดของการวางแผน หรอฝงตนนา และหลงจากนนจงกาหนดปรมาณสนคาทตองสอดคลองกนกบขอมลทรวบรวมไดในระดบลางสด เชน ผขายปจจยการผลตไดรวบรวมยอดขายในประเทศรายเดอน และคาดหวงวาสามารถสรางขอมลโดยใหยอดขายรายประเทศ และจดทาขอมลเปนรายสปดาหได ระบบสารสนเทศทสมบรณจะมความซบซอนของขอมล ซงสามารถนาเขาสการวเคราะห ไดในหลายแนวทางตามทตองการ และในทสดสามารถใชขอมลในการตดสนใจเกยวกบผลกระทบจากตนทนการรกษาระบบ และผลกาไรของการดาเนนงานได จากภาพท 5.10 ซงแสดงความสมพนธระหวางโลจสตกสและการจดการซพพลายเชน ซงการจดการซพพลายเชนจะเกยวของกบการไหลของสารสนเทศ โดยไหลจากฝงลกคาไปยงฝงผขายปจจยการผลต โดยในทางตรงขามกน การจดการโลจสตกสจะเกยวของกบการไหลของวสดหรอสนคาซง ในการจดการในยคปจจบนไมสามารถแยกออกจากกนได เพราะเปนกลยทธทสามารถทาใหตนทนการผลตตาลง ทาใหสนคาคงคลงอยในระดบตา ซงระบบทนาเขามา ประกอบดวย การวางแผนความตองการวสด (MRP) ซงเปนซอฟแวรMRP และขยายเปนMRP แบบวงรอบปดในปจจบน การวางแผนความตองการกาลงการผลต (CRP) ซงเปนการวางแผนระยะยาว การผลตแบบทนเวลาพอด (JIT)



ภาพท 5.10 ความสมพนธระหวางโลจสตกสและการจดการซพพลายเชน

การวางแผนทรพยากรในการผลต (Manufacturing Requirement Planning: MRP II) การวางแผน

ความตองการในการบรการ(Service Requirements Planning :SRP) การวางแผนการกระจายสนคา(Distribution Requirement Planning :DRP) และการวางแผนทรพยากรองคกร(Enterprise Resource Planning :ERP) ซงซอฟแวรโปรแกรม MRPII และ ERP ไดพฒนาขนเพอสนบสนนการไหลของสารสนเทศ และการไหลของวสด ใหสอดคลองกบทรพยากรทงดานวสด เครองจกรอปกรณ แรงงาน เงนลงทน และการจดการ ซงในระบบ ERP สามารถจดการขอมลบนระบบอนเตอรเนตไดอยางรวดเรว เพอทาใหเกดประสทธผลทางธรกจและในอตสาหกรรม

สดทายการลงมอปฏบตการในซพพลายเชน จะวดผลงานแบบเรยลไทม สามารถทราบผลไดตลอดเวลา มการใหอานาจและกระจายความรบผดชอบแกบคคลากรในซพพลายเชน และบรษทเพอใหเกดผลดทสดในการดาเนนการมทางธรกจ

.



7. เครองมอสาคญในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส 7.1 การเปรยบเทยบรากฐานของกลยทธซพพลายเชน จากความเขาใจในกลยทธทางธรกจของ

องคกร ซงสามารถระบความหมายของลกษณะผลการดาเนนงานซพพลายเชนทง 4 รปแบบดงน ผลงานการจดสง/ความนาเชอถอและคณภาพ (Delivery Performance /Reliability/Quality) ความยดหยน/การตอบสนอง (Flexibility/Responsiveness) ตนทน (Costs) การใชประโยชนจากสนทรพย (Asset Utilisation)

สวนของกระบวนการกาหนดกลยทธ จะเกยวของกบแนวคดของคแขงวากาลงทาอะไรอย หรอจะทาอะไรในอนาคต จากผลการพจารณาคแขง สามารถนาไปพจารณารวมในการตดสนใจวา จาเปนตองปรบปรงระดบผลการดาเนนงานใหเปนไปตามความตองการ โดยรปแบบซงเปนรากฐานของกลยทธ ซพพลายเชน สามารถแสดงการเปรยบเทยบดงตวอยางตอไปน

ลกษณะผลงาน เปรยบเทยบผลการดาเนนงาน กบการแขงขน

ความนาเชอถอและคณภาพ (Reliability/Quality) ความเหนอชน (Superior) การตอบสนอง/ความยดหยน(Responsiveness/ Flexibility) การไดเปรยบ (Advantage) ตนทน (Cost) การเทยบเทา (Parity) การใชประโยชนจากสนทรพย (Asset utilisation) การเทยบเทา (Parity)

7.2 การคดเลอกตวขบเคลอนผลการดาเนนงาน (Selection of Performance Drivers) สวนของ

กระบวนการเชงกลยทธ อาจจะเกยวของกบงานทไดมการกาหนดมาตรฐานอางองทดทสด ภายใตกระบวนการตามทกาหนดในแบบจาลองอางองการดาเนนงานในซพพลายเชน (SCOR 8.0 model) สามารถกาหนดมาตรวดผลการดาเนนงาน ตามคณลกษณะของผลการดาเนนงานได การพจารณาเลอกมาตรวดในการจดการซพพลายเชน แสดงในตารางท 5.4



ตารางท 5.4 การคดเลอกตวขบเคลอนผลการดาเนนงาน

มาตรวดการจดการซพพลายเชน ผลการดาเนนงาน/ คณภาพ

ความยดหยน/ การตอบสนอง ตนทน สนทรพย

ผลงานการจดสง (%) X ผลงานการเตมเตมคาสงซอสนคา (%) X - อตราการเตมสนคา - ระยะเวลาของกจกรรมในการเตมเตมคาสงซอ

การเตมเตมคาสงซอทสมบรณ (%) X เวลาทตอบสนองในซพพลายเชน (วน) X ความยดหยนในการผลต (%) X ตนทนโลจสตกสรวมตอยอดขาย (%) X ผลตผลทมมลคาเพม (บาท) X ตนทนรบประกน X รอบเวลาในการหมนเวยนเงนสด (วน) X จานวนวนทจดหาสนคาคงคลง (วน) X อตราผลตอบแทนตอสนทรพย (รอบ) X

ซงรายละเอยดของแตละมาตรวด (Metrics) สามารถอธบายไดในตารางตารางท 5.5

ซงมปจจยทเกยวของกนดงน Cost Of Goods Sold (COGS) ตนทนขายของสนคา Sale Gross Amount (SGA) ยอดขายรวม



ตารางท 5.5 รายละเอยดของแตละมาตรวดทกระทบตองบกาไรขาดทน

มาตรวด นยาม การคานวณ ผลกระทบตองบกาไรขาดทน ผลกระทบตองบดล

ผลงานการจดสง (Delivery Performance)

รอยละคาสงซอซงไดเตมเตมในเวลาหรอกอนเวลาลกคารองขอ หรอกาหนดเวลาทเปนจดเรมตน หรอวนทใหคามนสญญา

จานวนของใบสงซอทจดสงเตมจานวนในเวลาทกาหนด / จานวนใบสงซอทงหมด

รายได

บญชลกหน

อตราการเตมสนคา (Fill Rates)

รอยละของการเตมสนคาในรปของสตอกทสงซอทไดจดสงภายใน 24 ชวโมง หลงจากไดรบใบสงซอ

จานวนใบสงซอทไดเตมสตอกแลวจดสงภายใน24 ชวโมง หลงจากไดรบใบสงซอ / จานวน คาสงซอสตอกทงหมด

รายได


ระยะเวลาในการเตมเตมคาสงซอ (Order Fulfilment Lead Time)

ระยะเวลาของกจกรรมเฉลยทเกดขนจรง จากการทไดรบมอบอานาจจากลกคา จนถงไดรบคาสงซอ

ระยะเวลาจรงสาหรบคาสงซอทไดจดสงแลว/จานวนใบสงซอทไดจดสงสนคาแลว

รายได


การเตมเตมคาสงซอทสมบรณ (Perfect Order Fulfilment)

รอยละของคาสงซอทสอดคลองกบผลงานการจดสงทสมบรณ และเอกสารทแมนยา โดยการจดสงทไมแตกหกเสยหาย

จานวนคาสงซอสนคารวมทจดสงในเวลาและครบถวนตามเอกสารไมแตกหก / จานวนคาสงซอรวม

รายได


ระยะเวลาของกจกรรมในการเตมเตมคาสงซอทสมบรณ (Supply Chain Response Time)

เวลาทใชในซพพลายเชนทบรณาการแลวในการตอบสนองในสภาวะการเปลยนแปลงอปสงคทไมปกต

ระยะเวลาของกจกรรมในการเตมเตมคาสงซอ + รอบเวลาในการจดซอ + รอบเวลาในการผลต

- รายได - COGS - SGA

สนคาคงคลง



ตารางท 5.5 (ตอ) รายละเอยดของแตละมาตรวดทกระทบตองบกาไรขาดทน

มาตรวด นยาม การคานวณ ผลกระทบตอ งบกาไรขาดทน ผลกระทบตองบดล

ความยดหยนในการผลต (Production Flexibility)

- ความยดหยนปลายนาของจานวนวนทตองการในการทาใหสามารถคงไวซงการผลตในกาลงการผลตทไมไดวางแผนไวเพมสงถงรอยละ 20 - ความยดหยนของคาสงซอฝงตนนา ซงการผลตในกาลงการผลตทไมไดวางแผนไวลดลงในระยะเวลา 30 วนกอนจดสงโดยไมมสนคาคงคลง หรอตนทนการถกปรบ

จานวนวนทยดหยนไดในการผลต จานวนวนทกาหนดในการผลต

จานวนคาสงซอทเขาสการผลตโดยไมไดวางแผนไว / จานวนคาสงซอรวม

- รายได - ตนทนขายของสนคา


ตนทนโลจสตกสรวมตอยอดขาย

ผลรวมตนทนของโลจสตกส และการจดการซพพลายเชน สาหรบระบบสารสนเทศเพอการตดสนใจ (MIS) การเงน การวางแผน การรกษาสนคาคงคลง การหาวตถดบ และการจดการคาสงซอ

ตนทนโลจสตกส ยอดขายรวม

- SGA - COGS


ผลตผลทมมลคาเพม (Value added Productivity)

คานวณไดจากรายไดผลตภณฑรวม ลบดวยตนทนการจดซอวตถดบ หารดวยจานวนชวโมงทางานของพนกงานทงหมด

รายไดรวม – ตนทนจดซอวตถดบ ชวโมงการทางานของพนกงานรวม

- รายได - ตนทนขายของสนคา


ตนทนรบประกน(Warranty Costs)

เปนวตถดบ แรงงาน และการวเคราะหปญหาสาหรบความบกพรองในการผลต

(คาวตถดบ + คาแรง + คาเครองจกร/อปกรณ) ทใชในกรณรบประกนผลงาน

COGS/SGA ขนกบการคนสนคาทไดนาเขาสกระบวนการ




ตารางท 5.5 (ตอ) รายละเอยดของแตละมาตรวดทกระทบตองบกาไรขาดทน

มาตรวด นยาม การคานวณ ผลกระทบตองบกาไรขาดทน ผลกระทบตองบดล

จานวนวนทจดหา สนคาคงคลง (Inventory Days of Supply)

มลคารวมของสนคาคงคลงทตนทนมาตรฐานกอนจะสารอง และเสอมสภาพ

มลคารวมของสนคาคงคลง (COGS / 365)

- COGS


รอบเวลาในการหมนเวยนเงนสด (Cash to Cash Cycle Time)

ผลตางระหวางจานวนวนทเรมจากการจดหาจนถงเวลาทขายแลวเสรจแตยงไมชาระเงน กบจานวนวนเฉลยทจายคาวตถดบ

จานวนวนของการจดหาสนคาคงคลง + จานวนวนทขายโดยยงไมชาระเงน – จานวนวนเฉลยทจายคาวตถดบ

รายได สนคาคงคลงบญชเจาหน บญชลกหน สนทรพยรวม

อตราผลตอบแทนตอสนทรพย (Asset Turns)

เปนอตราผลตอบแทนตอการลงทนรวมซง การลงทนรวม = ตนทนคงท + การทางาน การทางาน = บญชลกหน(AR) + สนคาคงคลง (INV) – บญชเจาหน (AP)

- รายไดผลตภณฑรวม ยอดรวมสนทรพยสทธ - รายไดผลตภณฑรวม ยอดรวมเงนลงทนการทางาน

รายได สนคาคงคลงบญชเจาหน บญชลกหนสนทรพยรวม

หมายเหต : Cost Of Goods Sold (COGS) ตนทนขายของสนคา Sale Gross Amount (SGA) ยอดขายรวม



จากการใชมาตรฐานทดทสดในอตสาหกรรม อาจจะเปนไปไดทจะกาหนดการเทยบวดกบมาตรวดการดาเนนงานซพพลายเชน ดงตวอยางทแสดงในตารางท 5.6

ตารางท 5.6 การเทยบวดกบอตสาหกรรมทดทสด (Benchmark) การเปรยบเทยบกบอตสาหกรรมทดทสด (Benchmark)

มาตรวดการจดการซพพลายเชน เกดจรง การเทยบเทา การไดเปรยบ การเหนอชน ผลงานการจดสง (%) 50 85 90 95 ผลงานการเตมเตมคาสงซอสนคา (%) 63 94 96 98 - อตราการเตมสนคา - - - - - ระยะเวลาของกจกรรมในการเตมเตมคาสงซอ

- - - -

การเตมเตมคาสงซอทสมบรณ (%) 0 80 85 90 เวลาทตอบสนองในซพพลายเชน (วน) 7 7 5 3 ความยดหยนในการผลต (%) 45 30 25 20 ตนทนโลจสตกสรวมตอยอดขาย (%) 19 13 8 3 ผลตผลมลคาเพม (บาท) 8,662,000 11,076,000 21,726,000 32,660,000 ตนทนรบประกน ไมม ไมม ไมม ไมม รอบเวลาในการหมนเวยนเงนสด (วน) 196 80 46 28 จานวนวนทจดหาสนคาคงคลง (วน) 119 55 38 22 อตราผลตอบแทนตอสนทรพย (รอบ) 2.2 8 12 19

ซงการใชมาตรวด (Metrics) ไมสามารถใชไดพรอมกนทกมาตรวด ควรจะไดเลอกใชวธการท เหมาะสมกบความตองการของธรกจ แลวจะไดผลทางการเงนเปาหมาย (Target) ดงตอไปน

มาตรวด ผลกระทบทางการเงน

ความสมบรณในการเตมสนคาตามคาสงซอ (%) 0 - 90 ระยะเวลาของกจกรรมในการเตมเตมคาสงซอ (วน) 7 - 15 ตนทนโลจสตกสรวม (%) ลดจากรอยละ 19 เปนรอยละ 13 ของยอดขาย รอบการหมนเวยนเงนสด (วน) ลดจาก 196 วน เหลอเปน 80 วน



7.3 กลยทธ และวธในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสขององคกร สาหรบผประกอบการ SME’s ควรใชเปนแนวทางสาหรบผปฏบตงานใชเพอพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ซงไดแบงกลยทธเปน 3 รปแบบ คอการพฒนาจากสงอานวยความสะดวกในโลจสตกส กระบวนการโลจสตกส บคคลากร การจดการ และองคกร ซงมรายละเอยดตอไปน

7.3.1 กลยทธ และวธในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสขององคกร จากสงอานวย ความสะดวกในโลจสตกส แสดงในตารางท 5.7


กลยทธและวธการจากสงอานวยความสะดวกโลจสตกส รายการท กลยทธในการพฒนาขดความสามารถ วธการในการพฒนา

ก สงอานวยความสะดวกในโลจสตกส ก-1 คลงสนคา วางแผน ออกแบบ จดทาผงทใหประโยชนสงสด

เลอกชนดของพนผวสาเรจ(ฮารดเดนเนอร/ อปอกซ/…..)

ออกแบบโครงสรางใหรองรบอนาคต ออกแบบอาคารโดยใชประโยชนจากความสง เลอกอปกรณจดเกบสนคาทเหมาะสม เลอกอปกรณสาหรบเคลอนยายสนคาทเหมาะสม เลอกอปกรณบรเวณทาขนลงสนคาทเหมาะสม

ก-2 บรรจภณฑ การปรบขนาดบรรจภณฑใหเปนมาตรฐาน การตดรหสสากล/RFID บนพาเลท เลอกชนด และวสดทใชสรางบรรจภณฑใหเหมาะสม การบรรจหบหอยอย กอนจดวางบนพาเลท การใชพาเลท/ตคอนเทนเนอร หมนเวยน

ก-3 อปกรณยกขนสนคา การเลอกอปกรณยกขนสนคาทเหมาะสม การออกแบบทางเดนรถใหเหมาะกบอปกรณ

ก-4 เสนทางการขนสง ระยะทาง กาลงความสามารถ เครอขาย เสนทางหลก เชน โคงอนตราย ลาดชน , ฯลฯ

งายในการสารวจ มแสงสวางพอเพยง ผวทางทด ความเรวทกาหนดในการเดนรถ ผลจากสภาพอากาศ และความสะดวกสบาย

ระบบสญญาณ และเทคโนโลยสารสนเทศทควบคม ความปลอดภย การชวยเหลอทางโทรศพท และเฮลคอปเตอร ฯลฯ



ตารางท 5.7 (ตอ) กลยทธและวธการจากสงอานวยความสะดวกโลจสตกส

รายการท กลยทธในการพฒนาขดความสามารถ วธการในการพฒนา ก สงอานวยความสะดวกในโลจสตกส ก-4 การใชเทคโนโลยสารสนเทศ ใชระบบอนเตอรเนต

ระบบเครอขาย/ ระบบดาวเทยม ซอฟแวรการจดการคลงสนคา(WMS) ซอฟแวรการจดการขนสง(TMS) ซอฟแวร อโลจสตกส (eLogistics) ซอฟแวรการวางแผนทรพยากรองคกร(ERP) ใชเทคโนโลย บารโคด/RFID/GPS/GIS/

GPRS/EDGE/CCTV/….. ใชระบบเทคโนโลยอตโนมตในคลงสนคา



7.3.2 กลยทธ และวธในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสขององคกร จากระบวนการ โลจสตกส (Logistics Processes) แสดงในตารางท 5.8


กลยทธและวธการจากกระบวนการโลจสตกส รายการท กลยทธในการพฒนาขดความสามารถ วธการในการพฒนา

ข กระบวนการโลจสตกส ข-1 การพยากรณความตองการของลกคา ใชแบบจาลองการพยากรณทเหมาะสม

มขอมลทเพยงพอตอการพยากรณ แปรผลคาพยากรณใหถกตอง

ข-2 การจดการสนคาคงคลง เกบขอมลความตองการของลกคา ทถกตองครบถวน พยากรณแมนยาผานวธการและแบบจาลองทเหมาะสม ดาเนนการจดซอใหรอบเวลาในการจดซอสนทสด ควบคมสนคาคงคลงโดยใชการแบงชนสนคาแบบ ABC จดสงสนคาใหมความถมากขน ผลตผลตภณฑทสามารถใชวตถดบหรอปจจยการผลต

ประเภททสามารถทดแทนกนได การกระจายสนคาเชงความรวมมอ เลอกจดเชอมตอของสนคาคงคลงในซพพลายเชนใหเกดความตอเนองและเหมาะสม (DP1-DP5)

สนคาคงคลงของผขายปจจยการผลตทไดรบการจดการ(VMI)

การรวมการจดซอเขาดวยกน การลดกระดาษทางานในงานควบคมสตอก ระดบการใหบรการทแตกตางกนตามสายผลตภณฑ จดการสตอกทแตกตางกนตามสายผลตภณฑ กาจดรายการทเสอมอาย หรอกาลงเสอมอาย กาหนดทาเลทตงในการรวบรวมสตอกทเหมาะสม ระบบการสงซอ และความถในการสงซอ การผนแปรของผลการดาเนนงาน และความตองการ ระบบใชอปสงคผลกหรอดงการผลต (Push/Pull systems) ระบบสนคาคงคลงแบบนบในเวลาจรง (Perpetual

inventory) ควบคมสนคาคงคลงจากสารสนเทศ (MRP/DRP/JIT…)



ตารางท 5.8 (ตอ)

กลยทธและวธการจากกระบวนการโลจสตกส รายการท กลยทธในการพฒนาขดความสามารถ วธการในการพฒนา

ข กระบวนการโลจสตกส ข-3 จดซอ และเจรจาตอรอง การจดซอโดยใชการเลอนออกไป

การจดซอเพอเปนชองทางการประกอบชนสวน การจดซอเพอการหยดแวะสงและการบรรจภณฑพเศษ คาสงซอแบบครอบคลม (Blanket orders) การจดซอแบบไมมใบรายการบญชสงสนคา การสงซอสนคา และโอนเงนทางอเลกทรอนกส การตอบสนองอยางรวดเรว QR การตอบสนองอยางมประสทธภาพของผบรโภค ECR การจดซอโดยไมมการเกบสนคาเขาคลงสนคา สนคาคงคลงทมความเปนมาตรฐาน (Standardization) การบรหารเครอขายผขายปจจยการผลต การสรางสายเครดตใหผขายปจจยการผลต ประกนอตราแลกเปลยนเงนตรา การรวมมอในการผลต และตารางการขนสงกบผขายปจจยการผลตและผจดจาหนาย

การใชผลงานทไดจากการวจยตลาดรวมกน ขนาดลอตการผลตขนาดเลก ความถในการจดสงมาก การเลอกผขายปจจยการผลต แหลงจดซอเดยว โดยจดทาสญญาระยะยาว

การประเมนผขายปจจยการผลตทไมมสนคาสงคน การเจรจากบผขายปจจยการผลต มงคณภาพ และตนทนจดหา

ใชทรพยากร และคนงานรวมกน กาจดระบบการตรวจสอบวสดขาเขาโดยการนบ ผซอสนคา เขามารบผดชอบตารางการจดสงสนคา ผขายปจจยการผลตเขามามสวนรวมตงแตในขนการออกแบบผลตภณฑ

งานกระดาษนอยลง จดซอผานโทรศพท เวบไซท ใหผขาย/ลกคาใชบารโคดในบรรจภณฑรวมกน จดเกบสนคาคงคลงในปรมาณทนอย หรอเปน ศนย ระยะเวลาของกจกรรมในการจดซอสนลง



ตารางท 5.8 (ตอ) กลยทธและวธการจากกระบวนการโลจสตกส

รายการท กลยทธในการพฒนาขดความสามารถ วธการในการพฒนา ข กระบวนการโลจสตกส ข-4 การจดการวสด/การผลต เลอกกระบวนการผลตทเหมาะสม

ปรบปรงผงโรงงานใหมประสทธผล ออกแบบผลตภณฑทด พฒนาแหลงวตถดบทด รกษาระดบการผลตใหสมาเสมอ การปรบจานวนคนงานโดยการจางเขา หรอ จางออก การเปลยนแปลงอตราการผลตโดยการทางานลวงเวลาหรอลดเวลาทางาน

การใชผรบชวงสญญา การใชคนงานลกจางชวคราว จดหางานหรอบรการหลงจากชวงเลกงาน(Backordering) การใชทรพยากรแบบยดหยน การวางผงโรงงานแบบแยกเปนเซลล ระบบการผลตแบบใชอปสงคเปนตวดง การควบคมการผลตโดยใชคมบง การผลตแบบลอตขนาดเลก การตงเครองทรวดเรว การรวมระดบการผลตเดยวกนใหอยดวยกน การรกษาคณภาพตงแตจดเรมตน การซอมบารงแบบทวผล การสรางเครอขายผขายปจจยการผลต

ข-5 การจดการคลงสนคา การใชประโยชนของพนท และทรพยากรสงสด ออกแบบคลงสนคาโดยแบงพนทตามนาหนกจร ความกวางทางเดนรถเพอจดเกบสนคา(Aisle width) การจดเกบไดหลายความลก(Multi deep storage) ใชความสงของชนวางสนคา คาสงซอขนาดเลกทหยบเปนชด การวเคราะหแบบ ABC (ABC Analysis) การรวมหนวยสนคาเปนหนวยเดยว (Unitisation) การจาหนายสนคาทเสอมสภาพในสายผลตภณฑ ใชพาเลททเปนมาตรฐานเพอจดเกบ




รายการท กลยทธในการพฒนาขดความสามารถ วธการในการพฒนา ข กระบวนการโลจสตกส ข-5 การจดการคลงสนคา มาตรฐานผลการดาเนนงาน (Performance standards)

เครองอานบารโคด/RFID ททนสมย การดาเนนงานอตโนมต (Automatic operations) โปรแกรมซอมบารง (Maintenance programmes) กาหนดทาเลทตงของคลงสนคาโดยใชซอฟแวร รายละเอยดขอกาหนดอปกรณทเหมาะสมกบงาน การเลอกซอหรอเชาคลงสนคา ตารางกาหนดการทางานทเหมาสม (Scheduling) ระบบกาหนดตาแหนงจดเกบสนคา - แบบระบตาแหนง หรอ แบบสม (Randomization)

เลอกระบบหยบสนคาทเหมาะสม พฒนามาตรฐานการดาเนนงานเพอเทยบวดกบมาตรฐานทดทสด

การบนทกผลการดาเนนงานทเปนระบบ มระบบการจดการคลงสนคา (WMS) สนคาคงคลงของผขายปจจยการผลตทไดรบการจดการ

(VMI) การจดการสนคาผานคลง(Cross Dock) การกระจายสนคาเชงความรวมมอ การจางเหมาบคคลภายนอกเพอจดเกบสนคา

ข-6 การเคลอนยายสนคา เลอกใชอปกรณในการเคลอนยายทเหมาะสม ไมออกแบบใหเกดภาวะคอขวด

ข-7 บรรจภณฑ ใชบรรจภณฑ/ตคอนเทนเนอรหมนเวยน ใชพาเลท/กลอง/ตคอนเนอรมาตรฐาน เลอกใชพาเลท/กลอง/ตคอนเนอรใหเหมาะกบสนคา ตด RFID/บารโคด บนพาเลท/กลอง บรรจหบหอเปนชดยอย สาหรบการแวะสงสนคาเปนจด




รายการท กลยทธในการพฒนาขดความสามารถ วธการในการพฒนา ข กระบวนการโลจสตกส ข-8 การขนสง เลอกวธการการขนสงทเหมาะสม

เลอกยานพาหนะในการขนสงทเหมาะสม เลอกอปกรณประกอบการขนสงทเหมาะสม การแลกเปลยนการขนสงทางอนเตอรเนต การจางเหมาบคคลภายนอกขนสงสนคา ใชระบบการขนสงหลายรปแบบ เชอมตอผขนสง ดวย GPS/GPRS/GIS การรวบรวมสนคาใหเตมเทยวรถ(Consolidation) การเลอนเวลาตามเสนทางขนสงกบลกคา การสรางสถานพกรถเปนทหยดรอรบสนคาจากคนอน การวางแผนทงการสงและการรบสนคากลบ ไมปลอยใหรถวางในทกการเดนทาง

การลงทน อาจจะเชาซอ หรอใชบคคลภายนอก ข-9 การวางแผนเครอขาย เปนทตงทมฐานลกคา

คากอสราง และคาเชาอาคาร ไมแพง คาทดนไมแพง ขนาดสถานทปฏบตงานสามารถขยายได คาใชจายในการขนสงตา สาธารณปโภค โครงสรางพนฐาน มครบถวน ขอจากดเกยวกบโซน/การใชทดน/ผงเมอง มโครงขายขนสง/สามารถในการเขาถงพนท การจราจรไมตดขด (Traffic) มความปลอดภยในการดาเนนงาน (Safety/security) มการแขงขนกบคแขง ไมมากนก(Competition) บรรยากาศทางธรกจในบรเวณนนด ระดบรายไดของการใหบรการสง มมาตรการดานภาษและการสงเสรมการลงทน

ข-10 การคนสนคา เชอมตอลกคา/ผขาย กบกจการผานอนเตอรเนต เชอมตอผรบขนสงดวย GPS/GPRS/GIS




รายการท กลยทธในการพฒนาขดความสามารถ วธการในการพฒนา ข กระบวนการโลจสตกส

ข-11 การจดการคาสงซอ นาระบบซอฟแวรเพอรบ/ประมวลผลคาสงซอ จดทาเอกสารสงสนคาลวงหนา (ASN)

ข-12 การกาจดของเสย ปรบเกรดสนคาลดลง ใหสามารถจาหนายได ลดราคาสนคา ณ. ปลายทางโดยไมตองขนกลบ นาระบบ JIT /การผลตทเลกลง มาใช

ข-13 การสนบสนนอะไหลและบรการ การจดซอจดหาขามโลก (Global Sourcing) การจดหาอะไหล ชนสวน โดยใช OEM/REM ระบบใชแรงงานรวมกน – Labor Pool จางเหมาแรงงานจากภายนอกเพอใหบรการ

ข-14 การใหบรการลกคา การนาระบบ CRM มาใช เพมการสนบสนนหลงการขาย ความสามารถในการซอมบารง การจดใหมอะไหลไวทดแทน

ข-15 การจดการซพพลายเชน รวมศนยขอมลสารสนเทศ บรณาการการขนสง การกระจายสนคา การสงซอ และการผลต

เชอมตอถงกนทงภายในและภายนอกประเทศในกจกรรมขนสงและการกระจายสนคาในชองทางทางการตลาด

กาหนดตาแหนงและตดตามการเคลอนยายสนคาตลอดซพพลายเชน

รวบรวมสนคาทสงซอจากผขายปจจยการผลตหลายราย

การเขาไปถงขอมลภายในบรษท และระหวางบรษท การแลกเปลยนสารสนเทศทางอเลกทรอนกส การขอขอมลจากแหลงกาเนดสนคา และจดขายสนคา

ปรบปรงระดบสนคาคงคลงดวยระบบเรยลไทม



7.3. 3 กลยทธ และวธในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสขององคกร จากบคลากร การจดการ และองคกร แสดงในตารางท 5.9


กลยทธและวธการ จากบคลากร การจดการ และองคกร รายการท กลยทธในการพฒนาขดความสามารถ วธการในการพฒนา

ค ปจจยดานบคลากร การจดการ และองคกร

ค-1 ปจจยดานบคลากร ความสภาพ )Politeness) การมภาวะผนา และทศนคตทด ระบบผลตอบแทนจงใจ (Incentive systems) มการอบรมพฒนาวชาชพอยางตอเนอง โปรแกรมการพฒนาบคลากร การมสวนรวมในการพฒนาองคกร

ค-2 การจดการ มความรวดเรวของสารสนเทศ จดการขอมลดวยความแมนยา บรหารคณภาพแบบทวทงองคกร (TQM)

ค-3 องคกร มความนาเชอถอ การเสนอแนะเพอปรบปรงองคกรอยางตอเนอง รวดเรวในการตดสนใจทดทสด และความยดหยน การตอบสนองทรวดเรว ในเรองการรองเรยน ไดประโยชนจากพกดภาษ หรอยดหยน มความยดหยนของราคาสนคาและบรการ ประยกตใชคอมพวเตอร และเทคโนโลยสารสนเทศ ความสามารถในการสอสารอยางอตโนมต

บทสรป วตถประสงคของโลจสตกส จดทาขนเพอใหเขาในกลยทธทางธรกจของบรษท กลยทธการจดการซพพลายเชน วเคราะหบรรทดฐานหรอจดทใชแขงขน และการคดเลอกตวขบเคลอนผลการดาเนนงานของบรษท ซงกลยทธทางธรกจ ทกาหนดขนเพอใหสอดคลองกบหวงโซคณคาทวไป ซงประกอบดวยกจกรรมพนฐาน และกจกรรมสนบสนนในโลจสตกส กจกรรมพนฐาน ประกอบดวยโลจสตกสขาเขาขององคกร การดาเนนงาน โลจสตกสขาออกองคกร และการตลาดและการขาย สวนกจกรรมสนบสนน ประกอบดวยการจดซอจดหา การพฒนาเทคโนโลย การจดการทรพยากรบคล และโครงสรางพนฐานของบรษท เมอสามารถพฒนาโซคณคา



ได จะทาใหมความสามารถในการแขงขนทางธรกจ เนองจากการเปนผนาดานตนทน การสรางความแตกตาง และการมงเฉพาะกลมลกคา ซงการพฒนาในแตละกลยทธ จะมขนตอนการดาเนนงานเพอใหบรรลเปาหมายได การเพมขดความสามารถในแขงขนทางธรกจของ ผประกอบการ SME’s ตองปรบปรงการใชประโยชนในสนคาและบรการ ราคา คณภาพ การรกษาเวลา และการใหบรการแกลกคา ทาใหสามารถเพมรายไดในรปของยอดขาย และลดตนทนในการผลตหรอบรการ การนาเสนอกลยทธตามแนวทางของ ฮาเมลและพระบะฮด (Hamel and Prabahad) จะดาเนนการเพอเพมขดความสามารถในการแขงขน โดยนาเสนอกลยทธใหม โดยมองความทาทายในการแขงขน การมองหาอนาคต การเตรยมการสาหรบอนาคต และการเขาสอนาคตครงแรก ซงการมองอนาคต จะมองลกคาใหม ความสามารถขององคกรใหม และการเชอมตอกบลกคา โดยการพฒนากาลงความสามารถ (Capability) จะเนนทการทดลองตลาด การลงทนในงานทชานาญ การสรางพนธมตรระหวางประเทศ และการมสนคาและบรการทวโลก การจดการตาแหนงทางการตลาด จะเกยวของกบสนคาและ ตลาด ทจะนาเขาสการจดการกระบวนการโดยตองทราบผลตภณฑ และตลาด ทสอดคลองกบแนวทางเชงกลยทธ และขยายไปยงกาลงความสามารถในระดบปฏบตการ โดยเกยวของกบทรพยากรทใช ความสามารถหลก และโครงสรางองคกร โดยถาใชการจดการซพพลายเชนเปนเครองมอในการตดสนใจเชงกลยทธ ตองสอดคลองกบกลยทธรวมทางธรกจ ในการไหลของวสด ตองสมพนธกบกลยทธซพพลายเชน ซงประกอบดวย 3 กลยทธคอ กลยทธการจดหา กลยทธการผลต และกลยทธการกระจายสนคา ซงวสดจะไหลเรวหรอชาขนกบการไหลของสารสนเทศ เพอสนบสนนการตดสนใจในระดบกลยทธ ระดบยทธวธ และระดบปฏบตการ โดยระบบเทคโนโลยสารสนเทศทนยมใชในปจจบน คอ การวางแผนความตองการวสด (MRP) Closed Loop MRP การวางแผนความตองการกาลงการผลต (CRP) การผลตแบบทนเวลาพอด (JIT) การวางแผนทรพยากรในการผลต (MRP II) การวางแผนความตองการในการบรการ(Service Requirements Planning :SRP) การวางแผนการกระจายสนคา(Distribution Requirement Planning :DRP) และการวางแผนการใชทรพยากรองคกร(Enterprise Resource Planning :ERP) ซงซอฟแวรโปรแกรม MRPII และ ERP ไดพฒนาขนเพอสนบสนนการไหลของสารสนเทศ และการไหลของวสด ใหสอดคลองกบทรพยากรทงดานวสด เครองจกรอปกรณ แรงงาน เงนลงทน และการจดการ ซงในระบบ ERP สามารถจดการขอมลบนระบบอนเตอรเนตไดอยางรวดเรว เพอทาใหเกดประสทธผลทางธรกจและในอตสาหกรรม

เครองมอสาคญในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ลายเชนทง 4 รปแบบ คอผลงานการ จดสง/ความนาเชอถอและคณภาพ ความยดหยน/การตอบสนอง ตนทน และการใชประโยชนจากสนทรพย ซงการพฒนาขดความสามารถตองเทยบวดกบกการใชมาตรฐานทดทสดในอตสาหกรรม อาจจะเปนไปไดทจะกาหนดการวด โดยการเทยบวดกบมาตรวดการดาเนนงานซพพลายเชน



กลยทธ และวธในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสขององคกร สาหรบ SME’s เปนแนวทางสาหรบผปฏบตงานสาหรบใชประยกตเพอพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ซงแบงกลยทธในการพฒนาจากสงอานวยความสะดวกในโลจสตกส (คลงสนคา บรรจภณฑ อปกรณยกขนสนคาเสนทางการขนสง และการใชเทคโนโลยสารสนเทศ) กลยทธและวธการ ในกระบวนการโลจสตกส (การพยากรณความตองการของลกคา การจดการสนคาคงคลง จดซอ และเจรจาตอรอง การจดการวสด/การผลต การจดการคลงสนคา การจดการคลงสนคา การเคลอนยายสนคา บรรจภณฑ การขนสง การวางแผนเครอขาย การคนสนคา การจดการคาสงซอ การกาจดของเสย การสนบสนนอะไหลและบรการ การใหบรการลกคา การจดการซพพลายเชน) กลยทธและวธการ จากบคคลากร การจดการ และองคกร ซงสามารถนาวธการตางๆ มาใชเพอเพมขดความสามารถดานโลจสตกสไดอยางมประสทธผล แบบฝกหดทายบทท 5

1. ใหอธบายเปาหมายของการกาหนดวตถประสงคของโลจสตกส 2. ทานคดวากจกรรมโลจสตกสใดทใชสรางขดความสามารถในการแขงขน ในธรกจของทาน 3. กจกรรมในโซคณคาในยคโลกาภวตต ประกอบดวยกจกรรมใดบาง 4. กลยทธซพพลายเชนทประยกตเพอสนบสนนการไหลของวสด มกกลยทธ ใหอธบายโดยละเอยด 5. ซอฟแวรทใชสาหรบสนบการไหลของสารสนเทศ ประกอบดวยซอฟแวรอะไรบาง 6. ใหทานทดลองเลอกเครองมอทสาคญในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส เพอ ประยกตใชในองคกรของทาน

บทท 6 การดาเนนงานพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส 121


บทท 6 การดาเนนงานพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส

การดาเนนงานพฒนาขดความสามารถ

ดานโลจสตกส องคประกอบทสาคญของการพฒนาโลจสตกส การกาหนดระยะเวลาและทรพยากรทตองใช การพฒนาโลจสตกสของ SME’s กบนโยบาย

ดานโลจสตกสของประเทศ

วตถประสงค 1. เพอใหสามารถดาเนนงานพฒนาขด ความสามารถดานโลจสตกส 2. เพอใหทราบองคประกอบทสาคญของการ พฒนาโลจสตกส 3. เพอใหสามารถการกาหนดระยะเวลาและ ทรพยากรทตองใช 4. เพอให SME’s รบทราบ กบนโยบายดาน โลจสตกสของประเทศ



1. การดาเนนงานพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส เมอผบรหารระดบสงไดกาหนดโลจสตกสกเปนกลยทธหนง ซงผจดการฝายโลจสตกสตองเขา

มาเกยวของ และตองมความเขาใจทชดเจน และทราบกจกรรมโลจสตกสดทงระบบ เพอทจะทาใหเกดการดาเนนงานโลจสตกสได ในทางปฏบตกจกรรมตางๆ ผนแปรและขนกบชนดของธรกจ ตวอยางเชน

กจกรรม การผลต การควบคมสนคาคงคลง และการกระจายสนคา ซงถอวาเปนกจกรรมหลกของโลจสตกส การคาปลกสนคาอปโภคบรโภค(Finished Manufacturing Consumer Goods) ใชการกระจายสนคา และสนคาคงคลงเปนกจกรรมหลกของโลจสตกส ผผลตรถยนตสวนมากใชกจกรรมการจดหาชนสวนอะไหล และการผลตเปนกจกรรมหลกของโลจสตกส

อยางไรกด ผจดการโลจสตกส มสงทตองศกษา และแสดงใหเกดความชดเจน เกยวกบทางเลอก

ระหวางตนทน และระดบการใหบรการตลอดซพพลายเชน ซงมความสมพนธระหวางผลตภณฑใน ซพพลายเชนทงระบบ กบการไหลของสารสนเทศ ฉะนนผจดการฝายโลจสตกสเปนบคคลทตองสามารถสอสารกบผบรหารทกระดบ ทมงาน และผบรหารระดบสง ไดอยางมประสทธผลเพอใหบรรลเปาหมายในกลยทธโลจสตกสได ตองจดทารายการตรวจสอบการจดการเชงกลยทธ วามการดาเนนการหรอยง เพอจะใชประโยชนในการดาเนนการใหครบถวนจากรายการตอไปน


รายการตรวจสอบในการกาหนดทศทางเชงกลยทธ รายการท รายการตรวจสอบ ม ไมม

1 กาหนดวตถประสงคทางธรกจสาหรบโลจสตกส และการจดการซพพลายเชน

2 กาหนดเปาหมายตลาดทสาคญ และขอบเขตผลตภณฑ 3 กาหนดความตองการในการบรการของลกคา 4 ประเมนขอบเขตชองทางการจดจาหนายและการกาหนด

โครงรางเครอขายเพมเตม

5 กาหนดนโยบายสนคาคงคลง 6 การเชอมตอระหวางแหลงจดซอ ความตองในการผลต กบ

การจดการกระจายสนคา

7 การเสนอแนวทาง ทดสอบ และพฒนาพนธมตร*



การเสนอแนวทาง ทดสอบ และพฒนาพนธมตร เปนการนาเสนอตอพนธมตรรายอนใน ซพพลายเชนเพอพจารณารวมตงแตตนนาจนถงปลายนา ใหสามารถเหนความตองการทงระบบ และทา ใหเกดเครอขายสารสนเทศทดทสด การลงมอดาเนนงานโลจสตกสทาไดหลายวธ ตามสภาพตวแปรทเกยวของ นอกจากนนปญหาในแตละองคกรกมความแตกตางกนเปนเฉพาะองคกร แนวคดทเปนแนวทางซงแสดงในปจจบนตองมการปรบใชตามสถานการณทแทจรง

การวางแผนกลยทธเกยวของกบนโยบาย และการกาหนดทศทางของบรษททเกยวกบงานดาน โลจสตกสในแตละบรษท ซงในธรกจขนาดกลางและขนาดยอม(SME’s) สามารถดาเนนไดงายกวา ซงการเรมตนวางแผนกลยทธองคกรสาหรบงานโลจสตกส ผบรหารสงสดตองเขามาเกยวของ และประกาศเปนนโยบายใหพนกงานทกระดบรบทราบเพอเปนแนวทางปฏบตการทด ทงระดบปฎบตการ ระดบยทธวธ ระดบกลยทธ เพอใหเกดการทางานไปในทศทางเดยวกน โดยการวางแผนกลยทธทางโลจสตกส มกรอบการวางแผนกลยทธโลจสตกส ตามภาพท 6.1 ซงแบงเปน 4 ขนตอนตามรายละเอยดดงตอไปน

ภาพท 6.1 กรอบการวางแผนกลยทธโลจสตกส

ขนตอนท 1 กาหนดวสยทศนทางธรกจ มกจกรรมทตองดาเนนการ 4 กจกรรม ดงรายละเอยดตอไปน 1. กาหนดกลยทธธรกจ จะเปนการกาหนดแนวทาง กรอบ นโยบายดานโลจสตกสของบรษท รวมถงมมมอง หรอวสยทศนของผบรหาร เชน นโยบายจดตงฝายโลจสตกสเปนศนยรวมของการดาเนนการของบรษท การมอบหมายงานดานโลจสตกสใหฝายทรบผดชอบ การใหบคคลภายนอกดาเนนการแทน เปนตน ซงจะเกยวของกบการวางนโยบายผลตภณฑ และบรการของบรษท รวมถงความสมพนธกบแนวทางทางการตลาด ซงตองมความชดเจน



2. หาความตองการของลกคา เรมจากการกาหนดลกคาของกจการกอน เนองจากตองมการวเคราะหตลาด หาความตองการของตลาด เพราะการทาธรกจตองสามารถขายได มรายไดจงสามารถทาธรกจตอไปได เปนขนตอนทมความสาคญมาก เนองจากตองเชอมตอผขายปจจยการผลตของกจการกอน ซงมการดาเนนงานดงน

ระบ เลอก และกาหนดความสาคญเรงดวน ในการบรณาการซพพลายเชนของลกคาและผขายปจจยการผลต กาหนดแนวทาง และความหมายในการเจรจาสาหรบการแนะนาการบรณาการระบบ พฒนาความสมพนธระหวางการไหลของสนคา และสารสนเทศเพอสรางซพพลายเชน ทบทวนการวางแผนของบรษท และขนตอนการปฏบตงาน เพอกาจดขอขดแยงระหวางลกคาและผขายปจจยการผลต กาหนด และตกลงเกยวกบตนทนและผลประโยชนของบรษท ลกคา และผขายปจจยการผลต

3. กาหนดปจจยภายนอกทมผลกระทบ ตองทาการวเคราะหจดออน จดแขง อปสรรค และโอกาสทางธรกจ (SWOT Analysis) โดยเฉพาะอปสรรค และโอกาสทางธรกจ ซงเกยวของกบ เศรษฐกจ สงคม การเมอง กฎหมาย คแขงทางธรกจ ลกคา เพราะมสวนทาใหมการเลอกแนวทางในการดาเนนการดานโลจสตกสธรกจ 4. จดประชมรวมกาหนดวสยทศนโลจสตกส โลจสตกสเปนกระบวนการทางานโดยการจดประชมเพอใหทกฝายมสวนรวมในการทางาน มความเชอมนในการทางานของแตละฝาย รวมกนขจดปญหาทจะเกดขนในอนาคต ขนตอนท 2 การวเคราะหกลยทธโลจสตกส เปนการวเคราะหการจดการระดบยทธวธ และระดบปฏบตการใหครบถวน เปนการสารวจ และทบทวนความสามารถองคกร เปนการวางแผนเชงโครงสรางตามนโยบายของบรษท ซงทาใหเกดประสทธผลสงสด โดยมการวเคราะหหลายสวนดงน 1. การจดองคการ มการดาเนนงาน ใหเหมาะสมกบโครงสรางทางธรกจดงน

ไดรบคามนสญญาจากผบรหาร และผไดรบมอบอานาจใหดาเนนการโลจสตกส และการจดการซพลายเชน

บงช และกาหนดทงสถานะการดาเนนการในปจจบนและความตองการในอนาคตเกยวกบวฒนธรรมองคกร และกระบวนการดาเนนงาน

กาหนดเปาหมาย กลยทธ และแผนการทางานเชงยทธวธ เพอใหบรรลสถานะของการเปลยนแปลงทเกดขน



2. การออกแบบระบบงาน ตองสอดคลองกนตลอดกระบวนการ 3. การกระจายสนคา ซงประกอบดวย การจดการคลงสนคา การขนสง โดยเกยวของกบสาธารณปโภค อาคาร อปกรณในการกระจายสนคา ระบบการทางาน โครงสรางองคการในแตละหนวยงาน วามปรมาณเทาไร ตงทไหน เมอไร และวธการดาเนนการอยางไร มทมงานกคน ทกษะในการทางาน รปแบบศนยกระจายสนคา มลคาของการกระจายสนคา รวมถงมลคากอสรางทเกดขน วธการปฏบตงาน การวางแผนการปฏบตงาน 4. การจดการวสด จะสนองความตองการในการผลตเปนหลกมกจกรรมทเกยวของคอ การจดซอ จดหา และการผลต โดยมกจกรรมยอยทตองพจารณารวมคอเทคโนโลยสารสนเทศ ความตองการของลกคา ตนทนและบรการ รอบเวลาในการทางานแตละกจกรรม (Lead time) มลคาเพมในกจกรรมทางเลอกทดทสด วธการผลต การวางแผน ขนตอนการปฏบตงาน และผลผลต 5. การออกแบบชองทางการจดจาหนาย ในแตละชองทางจะมการดาเนนการสงซอเมอไร ซอจากทไหน มวธการซออยางไร 6. การวเคราะหเครอขาย วามกจด แตละจดมสตอคปรมาณเทาไร และตองสงซอเมอไร 7. การบรการลกคา ตองอยในระดบทลกคายอมรบไดภายใตตนทนทบรษทสามารถรบได การวเคราะหในระดบนจะมองทปรมาณสนคาทจะตองจดการในซพพลายเชน แตละชวงเวลา สถานท และวธดาเนนการ ใหสอดคลองตลอดซพพลายเชน ขนตอนท 3 : การวางแผนกลยทธโลจสตกส ในการวางแผนเพอใหสามารถลงมอดาเนนงานไดจรง ตองมกรอบการพฒนาดงน

มการพฒนา และทาขอตกลงในแผนการดาเนนการดานโลจสตกส สาหรบบรษท ลกคา และผขายปจจยการผลต กาหนดทมงานเพอจดการโครงการ และทมประสานงานเพอลงมอดาเนนงานในโครงการ

โลจสตกส โดยการวางแผนกลยทธโลจสตกสมขนตอนทสาคญดงน 1.กาหนดเปาหมาย (Goal) โดยจะตงเปาหมายหลกในการสรางรายได ลดตนทน การประหยด กาไรทางธรกจ เปนหลก

2. กาหนดภารกจ (Mission) จะเกยวของกบลกคา และตลาดเปาหมาย สนคาและบรการหลก เขตทางภมศาสตรทตงของธรกจ เทคโนโลยทใช ความสามารถทากาไรและการเจรญเตบโตทางธรกจ ปรชญาของกจการ แนวคดของกจการ ภาพพจนตอสาธารณชน 3. กาหนดโครงงาน (Program) จะเกยวของกบโครงการโลจสตกสททาในธรกจ โดยจะเกยวของกบงบประมาณ และระเบยบวธปฏบตงาน



4. กาหนดกจกรรม หรอวางแผนโครงการ (Project Planning) เมอกาหนดโครงการเรยบรอยแลว ตองกาหนดกจกรรมทตองดาเนนการ ระยะเวลาทแลวเสรจในแตละกจกรรม งบประมาณทใชในแตละกจกรรม 5. กาหนดตารางเวลาทางาน (Schedule) โลจสตกสเกยวของกบหลายฝายในบรษท เกยวของกบผบงคบบญชา ผใตบงคบบญชา ลกคา ผขายปจจยการผลต ถาขาดตารางการกาหนดการทางานกเปนการยากทจะบรรลเปาหมายเดยวกนได 6. กาหนดความรบผดชอบ (Responsibility Person) เพอใหงานสามารถดาเนนการตอเนองโดยมชองทางในการสอสารและตดตามทชดเจนจงจาเปนตองกาหนดผรบผดชอบ รวมถงการออกรายละเอยดของหนาทในแตละตาแหนงงานในโลจสตกส 7. การวดผลงาน เพอใหทราบวากจกรรมตางๆ มความกาวหนา และความสมบรณของงาน จาเปนตองมการกาหนดเวลา วธการวดผลงาน กอนการดาเนนงานเสมอ ขนตอนท 4 : การจดการการเปลยนแปลง การดาเนนการในโลจสตกส มการเปลยนแปลงเกดขนจากสภาวะแวดลอมภายในและภายนอกบรษทตลอดเวลา ฉะนนการจดการดานโลจสตกสตองพรอมในการเปลยนแปลงในทศทางททาใหเกดประโยชนสงสดแกบรษท ถาจะสญเสยกควรจะสญเสยนอยทสด ฉะนนการจดการโลจสตกสจงเปนศาสตรทวาดวยการหาทางเลอก(Trade Offs) จากกจกรรมทมมลคาเพมสงสด หรอการดาเนนกจกรรมทางธรกจทมทางเลอกหลายทางเพอเปนองคประกอบในการตดสนใจนนเอง 2. องคประกอบทสาคญในการพฒนาโลจสตกส (Logistics Developement Key Elements)

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดขยายองคประกอบ การ จดการโลจสตกสมความเกยวของกบบคคลตงแตผผลตวตถดบ โรงงานแปรรป ผคาสง ผคาปลก จนถงผบรโภค ในขณะททางดานกจกรรมนนมหลากหลายทงทเปนกจกรรมหลก ไดแก การขนสง การบรหาร สนคาคงคลง การสงซอ การบรหารขอมลและกจกรรมการเงนทเกยวของ และกจกรรมเสรม ไดแก การบรหารคลงสนคา การดแลสนคา การจดซอ การบรรจหบหอ และรวมถงการบรหารความตองการของลกคา นอกเหนอจากกจกรรมทเกยวของโดยตรงในกระบวนการโลจสตกส ดงกลาวขางตนแลว กระบวนการของระบบโลจสตกส เกดขนผานธรกจใหบรการนาสงสนคา/บรการผานรปแบบขนสงตางๆ โดยมผใหบรการธรกจเฉพาะดาน (Service provider) ของแตละกจกรรมเปนกลไกขบเคลอน มโครงสรางพนฐานของระบบคอเครอขายการขนสง การคมนาคมสอสารขอมลและการเงน มปจจยกากบและสนบสนน คอกฎระเบยบทเกยวของ และขอบเขตมความครอบคลมทงภาครฐและเอกชน และทงระดบ ทองถนในประเทศจนถงระดบโลก ทงหมดนเพอนาไปสการสรางความพอใจสงสดกบลกคาโดยการบรหารจดการทมประสทธภาพ ดงแสดงในภาพท 6.2



ภาพท 6.2 ขอบเขตของการพฒนาระบบโลจสตกส ทมา :สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ซงการดาเนนงานเขาสกลยทธโลจสตกส ของผประกอบการ SME’s แตละรายทประสบ

ความสาเรจมองคประกอบตอไปน 2.1 การใหบรการลกคา (Customer Service) ซงมรายละเอยดตอไปน

การกาหนดความตองการของลกคาในแตละจดของกระบวนการตองใหสอดคลองกบ ขดความสามารถของผขายปจจยการผลต ตองพจารณาการเชอมตอลกคา และผขายปจจยการผลต และภายในบรษท ไมเพยงแตพจารณาจากภายนอกเทานน กระบวนการอาจจะตองการกาหนดความตองการรวมทดทสด และไมเพยงแตความตองการทเพมขนเทานน ความตองการจากลกคาตองมความชดเชน และเปนมาตรฐานทไดตกลงแลว เพอใหผลงานชดเจน และมความถกตองแนชดแกบคลลทเกยวของทงหมด

2.2 การจดการโลจสตกส (Logistics Management) ตองไดรบการยอมรบ และผบรหารระดบสงใหคามนสญญาในการสนบสนนกลยทธ ซงตองมการเปลยนแปลงเชงโครงสรางและวฒนธรรม บางครงในองคกรปจจบนอาจจะมวฒนธรรม ทหางไกลจากงานดานโลจสตกส ฉะนนตองเผชญกบชองวางของโครงสรางและความสมพนธในองคกร ซงจาเปนตองเปดใจเพอรองรบ



แนวทางในการ สรางทมงานทเปนโครงสรางทพรอมรวมมอกบพนธมตร ทางธรกจ และตองเพมความสมพนธทงภายในและภายนอกองคกรมากขน การใชระบบโลจสตกส ตองมระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอสนบสนนการจดการเพมขน ฉะนนความเปนอสระในสารสนเทศเดม ขาดการเชอมตอในพนธมตรจะเปนกาแพงขวางกนเกยวกบโลจสตกส ไมเพยงแตเกดในบรษท ฯ แตรวมถงผขายปจจยการผลต เชน ความยงยากทางธรกจ ทกษะในการบรหารจดการทตองพฒนา เชน ทกษะระหวางบคคล ทกษะการเจรจาตอรอง ทกษะการแกไขปญหา และทกษะการสรางทมงาน วฒนธรรมองคกรอาจจะใหนยามวา “วธการทกระทารอบ ๆ บรษทในปจจบน “ การเปลยนแปลงวธการตางๆ หมายถงการเปลยนแปลงวฒนธรรมองคกรนนเอง การเปลยนแปลงอาจจะตองการแนวทางพนฐานทางเทคนคเขามาชวย แตยงยากกวา และแนวทางทใชสวนมากจากฐานแรงจงใจของบคคลากร โลจสตกสอาจจะเปนเรองงายเชงเทคนค แตในทางการจดการจะยงยากมาก

2.3 เครอขายซพพลายเชน (Supply Chain Network) เครอขายเปนตวขบเคลอนกระบวนการ และ ตองไดรบการจดการทงกระบวนการทงประสทธภาพเชงการดาเนนงาน และประสทธผลเชงโครงสราง องคประกอบทสาคญตองไดรบการจดการในเครอขายไดดงน

ระดบการใหบรการลกคา (Customer service levels) ระดบตนทน (Cost levels) เวลานา(Lead times) สนคาคงคลง (Inventory) ทรพยากร (Resources) สารสนเทศ (Information) คณภาพ(Quality) การสอสาร (Communications)

2.4 ระบบสารสนเทศ (Information) สารสนเทศเปนกญแจททาใหเกดความสาเรจ ทกฝายทเกยวของในซพพลายเชน ตองการขอกาหนดรายละเอยดของงานทกกระบวนการทชดเจน เพอใหเกดความความรวดเรว และการมองเหนขอมลเปนสงทสาคญ ในการเรมตนในครงแรกอาจจะทาการเสนองานทอยในรปกระดาษ หรอแผน Workshhet หลงจากทใชไประยะหนง จนกวาจะสามารถเชอมตอกบระบบทมอยเดม ซงตองใชเวลา และบางครงกมหลายระบบซงความตางในระบบ ทาใหไมเกดประสทธผลในการดาเนนงานมากนก ในกรณทลกคาเชอมตอกบผผลต โดยการปอนคาสงซอเขาสระบบ ซงแทนทจะเปนสนคากเปนตวเลขระบบสนคาคงคลงแทน ตามระบบการสงซอแบบเรยลไทม ปจจบนผขายปจจยการผลตรายแรกไดมการเชอมตอกบลกคารายสดทายเพอรองรบการปอนคาสงซอ ตารางกาหนดการจดสงสนคาทไดรบการบรณาการ สามารถวดผลการดาเนนงานได โดยปจจบนนยมใชระบบบารโคดตดกบผลตภณฑ และบรรจภณฑ เพอใชเปนระบบการตดตามสนคา ซงเปนภาพรวมของความสามารถในระบบเทคโนโลยสารสนเทศในยคปจจบน



3. การกาหนดระยะเวลาและทรพยากรทตองใช การกาหนดระยะเวลาและทรพยากรทตองใช สวนมากจะนยมจดทาแผนทในการดาเนนการเพอพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SMEs (Road Map) แผนทการดาเนนงานโดยภาพรวมแสดงในภาพท 6.3 แลวจดทาตารางจดการเพอพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SMEs ดงแสดงในตารางท 6.2 โดยปกตจะใชงบประมาณจางทปรกษาในการอบรม และพฒนาระบบสาหรบ SME’s ประมาณ 0.5 - 1.2 ลานบาท สวนระบบเทคโนโลยสารสนเทศทงระบบ ตองใชงบประมาณตงแต 0.5 – 5.0 ลานบาท ขนกบความยากงายของกจการ

ภาพท 6.3 แผนทในการดาเนนการเพอพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SMEs

แผนทการดาเนนการเพอพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SMEs

พฒนาบคลากร พฒนากระบวนการโลจสตกส พฒนาเทคโนโลย

ขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SMEs

แหลงเงนทน

บทท 6 กรอบการวางแผน และเรมดาเนนการโลจสตกส 130


ตารางท 6.2 เสนทางในการดาเนนงานพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SMEs

เสนทางในการดาเนนงานพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SMEs (เดอน) สวนทตองการวเคราะห 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

ผลลพท

พฒนาบคลากร อบรมพนกงานในแต ละกจกรรมโลจสตกส

ศกษางานบรษทอน จดทาแผนกลยทธ

ปรบแผนการทางานของพนกงาน

อบรมพนกงานเขาสระบบใหม ปรบแกไขขอบกพรองใน

ปฏบตงาน

ประเมนผลการทางานของพนกงาน

พฒนากระบวนการโลจสตกส พยากรณอปสงค กาหนดขอจากดในการบรการ

ทดสอบ เ กณฑ ก า รแลกเปล ยนระหว างกจกรรม

กาหนดนโยบายผขายปจจยการผลต ทตงโรงงานผลต ทตงคลงสนคา/ทตงของศนยถายสนคา

กาหนดนโยบายการรกษาสตอก กาหนดความตองการการขนสง จด

โครงส

รางองคก

รใหม ดาเนนงานโลจสตกสตามแผน

การพฒนา ปรบแผนการดาเนนงาน ปรบโครงสรางองคกรใหม

ประเมนเครอขาย โลจสตกส

ปรบปรงเครอขาย โลจสตกส

ปรบปรงกลยทธ ปรบปรงแผนดาเนนงาน

พฒนาเทคโนโลย สารวจ และศกษา อปกรณจดเกบ อปกรณเคลอนยาย เทคโนโลยารสนเทศ

ปรบปรง จดหา อปกรณจดเกบ ปรบปรง จดหา อปกรณเคลอนยาย รวบรวมความตองการ IT โลจสตกส

RFP Software

ตดสนใจเลอกเทคโนโลยสารสนเทศโลจสตกส

ทดสอบซอฟแวรคขนานกบระบบเดม ตดตง และทดสอบระบบซอฟแวรโลจสตกส

เปดใชงาน GO LIVE

แหลงการเงน จดทาแผนการเงน หาแหลงเงนทน ประเมนผลตอบแทนทางธรกจ การพ

ฒนาขดค

วามสามารถดานโ

ลจสต

กส สา

หรบ S

MEs



4. การพฒนาโลจสตกสของ SME’s กบ นโยบายดานโลจสตกสของประเทศ การดาเนนงานพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ทประสบความสาเรจตองพจารณานโยบายดานโลจสตกสของประเทศ ซงสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดกาหนดยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย (พ.ศ. 2550-2554) ซงแสดงในภาพท 6.4

ภาพท 6.4 แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย (พ.ศ. 2550-2554) โดยมวสยทศนเพอใหมระบบโลจสตกสทไดมาตรฐานสากล (World Class Logistics) เพอ

สนบสนนการเปนศนยกลางธรกจและการคาของภมภาคอนโดจน ซงมประเดนยทธศาสตรดงน 1. ยทธศาสตรการปรบปรงประสทธภาพระบบโลจสตกสในภาคการผลต ซงมกลยทธหลกดงน

1.1 สงเสรมให สถานประกอบการท งในภาคเกษตร อตสาหกรรม และบรการมการ ประยกตใชเทคนคการบรหารจ ดการโลจสตกส ททนสม ย ทงโดยการสรางความร ความเขาใจเกยวก บ ศกยภาพของการยกระดบประสทธภาพการบรหารโลจสตกสใหกบเจาของกจการ การสนบสนนใหม การประยกตใชวธการบรหารทด ทสดของธรกจ (Best Practice) การประย กต ใชเทคโนโลย สารสนเทศหรอซอฟแวรดานการบร หารจ ดการโลจสต กส และการขนส งในสถานประกอบการ รวมทงการใชบรการของผใหบรการโลจสตกส (Outsourcing)



1.2 สนบสนนการพ ฒนาระบบการบร หารจดการโลจ สตกสทเชอมโยงถงกนตลอด หวงโซอปทานเพ อใหเกดประสทธ ภาพสงสด (Supply Chain Optimization) และสามารถตรวจสอบการ เคลอนยายของสนคาได ทงนโดยการสงเสรมให เก ดความรวมมอในลกษณะเครอข ายวสาหกจ(Cluster) การพฒนามาตรฐานรวมเกยวกบเครองมอและวสด อปกรณทใชในการเคลอนยายสนคาการสนบสนน ให สมาคมหรอผผลต หรอสมาคมธรกจเฉพาะดานเขามามบทบาทในการจดระบบการบรหารโลจสตกส ของสาขา การพ ฒนาระบบตรวจสอบยอนกล บ (Traceability) และความสามารถในการตดตามการขนสงหร อเคลอนยายสนคา (Tracking ability) และการพฒนาระบบขนส งทมการควบคมอณภมสาหรบส นคาเกษตรเน าเสยงาย (Perishable) หรอสนคาแชแขง (Frozen) เปนตน

2. ยทธศาสตรการเพมประสทธภาพระบบขนสงและโลจสตกส ซงมกลยทธหลกดงน 2.1 พ ฒนาเคร อขายโลจสตกสในประเทศให เช อมโยงอยางบรณาการ (Logistics Network

Integration) ทงเครอขายภายในและการเชอมตอไปสตางประเทศ โดยการพฒนาระบบการขนสงเชอมโยงหลายรปแบบ (Multimodal) ระบบการขนส งสนบสนน (Feeder) ทางดวนพ เศษ(Motorway) รวมทงศนยรวบรวมและกระจายสนคา(เชน Logistics Center / Distribution Center /Container Yard เปนตน) ตามจดยทธศาสตร ตางๆภายในประเทศไดแก บรเวณทเปนประต การคาหรอศ นย กลางกจกรรมการผลตและการคาของภมภาค และเมองศนยกลางการบนสวรรณภม โดยเนนใหภาคเอกชนท มความรความสามารถทงในและจากตางประเทศ มสวนรวมในการลงทนและบรหารจดการ

2.2 สนบสนนการใชร ปแบบและวธการบรหารจดการขนสงเพอการประหยดพลงงาน (Transport Management for Energy Saving) เพอนาไปสการลดตนทนการขนสงท งในระดบธรกจและ ระด บประเทศ โดยใหรฐเป นผลงทนโครงสรางพนฐานสาหรบการเดนรถไฟ และปรบบทบาทการ รถไฟแหงประเทศไทยทาหนาทบรหารโครงขายทางรถไฟและขนสงผโดยสาร และใหเอกชนเขามาม บทบาทส าคญในการจ ดหาห วรถจ กร แคร บรรทกสนค า และดาเนนการใหบร การขนส งสนคา ตลอดจนสนบสนนระบบขนสงทางนาาและทางทอ การเปลยนรปแบบพลงงานไปสรปแบบทมตนท น ตา การประยกตใชวธการจดการขนสงททนสมย (Less than Truck Load, Milk Run ฯลฯ) รวมทง การใชเทคโนโลยการขนสง (Global Positioning System, รถบรรทกแบบ B-Double, หร อการ วางแผนขนสงโดยใช ซอฟแวรประยกต ฯลฯ) เพอเพมประสทธภาพในการบรหารจดการและลด ตนทนขนสง

2.3 พฒนาเสนทางการคา (New Trade Lanes) สตะวนออกกลาง แอฟรกา และย โรป ผานทาง ฝงทะเลอนดามน เพอรองรบการพฒนาพนทอตสาหกรรมใหม และการขยายตวของปรมาณการคาระหวางประเทศในระด บโลกและระดบภมภาค โดยการพฒนาทาเรอนาลกทมศกยภาพฝ งตะว นตก และการพฒนาเสนทางขนสงเชอมโยงทาเรอก บเสนทางขนสงหลกของประเทศและภมภาค (Economic Corridor) ทงนโดยจะตองพจารณาควบคไปกบการพฒนาอตสาหกรรมตอเน องท มศกยภาพของประเทศในลกษณะรวมกลมพนท (Cluster) ในน คมหร อเขตอตสาหกรรมไปพรอมกน



3. ยทธศาสตรการพฒนาธรกจโลจสตกส ซงมกลยทธหลกดงน 3.1 ส งเสร มให เก ดการลงท นในธ รก จผ ให บร การโลจ สต กส ท งในล กษณะกลมหรอ เขตอตสาหกรรมและรายธรกจ รวมทงสนบสนนการรวมลงทนและความรวมมอเชงพนธมตร(Strategic Alliance) ระหวางผ ใหบรการของไทย และระหวางผใหบรการของไทยกบผใหบรการขนาดเล กหรอขนาดกลางของตางประเทศ โดยสงเสรมสทธประโยชนกบการลงทนเพ อการพฒนาเขตอตสาหกรรมผใหบรการโลจสตกส (Logistics Park) และสนบสน นบทบาทขององคกรภาควชาการ สมาคมและองคกรภาคเอกชนท เกยวของ ในการสรางเคร อขายความรวมมอ(Partnership) ระหวางผใหบรการโลจ สตกสไทย และระหวางผ ใหบรการโลจสตกส ไทยกบผใหบรการโลจสตกสระหวางประเทศ (Business Matching) เพอเพมศกยภาพการแลกเปลยนขอมลความรท เปนประโยชน และการใชประโยชนจากสนทรพยรวมกน (Cost Sharing) เชน รถบรรทก และคลงสนคา และเพอขยายขอบขายของบรการใหเปนแบบเบดเสรจ (Integrated Services) มากขน

3.2 ส งเสร มการพ ฒนาธ รกจใหบร การโลจ สต กส เฉพาะดานตามความต องการของธ รก จในประเทศ ซงไดแก บรการโลจสตกส แบบเบ ดเสรจเพอรองร บ SMEs และ OTOP; บรการด าน โลจสตกสในสนคาเกษตรท งในดานการตรวจสอบส นคา การรบรอง HACCP, GMP และ GAP; บรการโลจสตกสแบบเบดเสร จสาหรบการรวบรวม เคลอนย าย จดเกบ และนาสงสนคาเกษตรใน ลกษณะ door-to-door บรการขนสงหลายรปแบบ (Multimodal Transport Operators) การบรการรบสง สนคาหร อต วแทนออกของ และบรการดานการประกนภยขนสงสนคาภายในประเทศและยทธศาสตรการพฒนาโลจสตกสของประเทศไทย พ.ศ. 2550 – 2554 27 กมภาพนธ 2550 ระหวางประเทศ เพอนาระบบประกนภยเขามารองรบความเสยงใหแกผประกอบการทเกยวของกบระบบโลจสตกส ชวยลดตนทน และเพมความสามารถในการแข งขน โดยการพฒนาบคลากร การท าก จกรรมสงเสรมธ รก จในรปแบบตางๆ และการปรบปร งหล กเกณฑเกยวกบการส งเสรมการลงทนและกฎระเบยบอนทเกยวของใหเออตอการลงทนและขยายกจการของเอกชน เปนตน

4. ยทธศาสตรการปรบปรงสงอานวยความสะดวกทางการคา ซงมกลยทธหลกดงน 4.1 พ ฒนาระบบการนาสงและแลกเปลยนข อม ลข าวสารในกระบวนการโลจ สต กส ให เปน

อเลคทรอนกส(e-Logistics) และพฒนาระบบ Single Window Entry เปนศนยกลางของระบบสาหรบใหบรการเพอการสงออก-นาเขาและโลจสตกส 4.2 ปรบปรงระบบภาษและพธการศลกากรทเกยวก บการขนส งสนค าส งออก-นาเข า และการขนสงสนคาถายลา ใหเอออานวยตอกระบวนการสงออก-นาเขา 4.3 สนบสนนใหมการจดตงศนยรวบรวมและกระจายสนคา (Distribution and Logistics Centers) ในตลาดเป าหมายหล ก เพ อเพ มความสามารถในการเข าส ตลาดต างประเทศของ ธรกจไทย



4.4 สงเสรมการทาธรกจผานระบบอเลคทรอนกส (e-Commerce) เพ อลดตนทนการจดทาเอกสารและการนาส งข อมลและมการเช อมโยงข อม ลทงระหว างหน วยงานผใหบรการภาคร ฐท เกยวของ รฐ-ธรกจ และธรกจ-ธรกจ (G2G, G2B และ B2B ) ในรปแบบอเลคทรอนกส โดยเรงรดการออกพระราชกฤษฎกา ทจะทาให พรบ. วาดวยธ รกรรมทางอ เลคทรอนกส พ.ศ. 2544 มผลบงคบใชจรงในทางปฏ บต และการปรบแกกฎหมายและระเบยบอ นๆท เกยวของกบการทาธ รกรรมผานระบบอเลคทรอนกส รวมทงการพฒนามาตรฐานการเชอมตอขอมลระหวางภาครฐ- ธรกจ และภาคธรกจ-ธรกจ 4.5 เพมประส ทธภาพและคณภาพการใหบรการดานการตรวจสอบแมลงศตรพช สารพษ ตกคาง และสารปนเปอนของสนคาเกษตรและผลตภณฑ ทงเพอการนาเข าและสงออก เพอใหผลการ ตรวจไดมาตรฐานเปนทยอมร บของประเทศคคา เพมความเรวในการส งส นคาจากผผลตถ งลกคา รวมทงลดคาใชจายของผสงออกในการจดการกบสนคาทถกสงคน (Reverse Logistics)

5. ยทธศาสตรการพฒนากาลงคนและกลไกการขบเคลอนยทธศาสตร ซงมกลยทธหลกดงน 5.1 เรงรดขยายการฝกอบรมใหกบบคลากรทงในภาคการผลตและในธรกจใหบรการโลจสตกสโดยการอบรมและรณรงคใหผบรหารในสถานประกอบการเห นความสาค ญ และเขาใจแนวทางและ ธการเพมประสทธภาพระบบโลจสตกส การรณรงคใหบรษทสงพนกงานไปอบรมและนาคาใชจาย ดานการฝกอบรมมาลดหยอนภาษ การเรงพฒนาบคลากรผฝกสอน (Training for the trainer) ทง โดยการอบรมและศกษาตอในระดบทสงขนเพอขยายความสามารถในการอบรมของสถาบนตางๆ การสร างระบบรบรองทกษะแรงงาน และการสงเสรมความรวมม อระหวางสถาบนพฒนาบคลากร กบสถานประกอบการในการสร างทกษะของบคลากรใหตรงกบความตองการของธ รกจโดยการจด กระบวนการเรยนการสอนแบบสหกจศกษา 5.2 ปรบปรงกระบวนการผลตบคลากร การวจยและพฒนา และวชาชพโลจสตกส ใหสอดคลองกบความตองการของธรกจและไดมาตรฐานสากล และเออต อการพฒนาบคลากรใหมระดบทกษะสงข น สามารถแขงขนได ในเวท ธรกจและการคาระหว างประเทศ โดยสนบสนนใหมการรวมม อระหวางสถาบนการศกษา หนวยงานวจย สถาบนพฒนาบคลากรของภาคเอกชน และสถานประกอบการในการพฒนาหล กส ตรและกระบวนการเร ยนการสอนใหไดมาตรฐานสากล การสนบสนนใหมการวจยและพฒนาเพอแกไขปญหาในทางปฏบตใหกบธรกจหรออตสาหกรรม มการจดท ามาตรฐานวชาช พและมาตรฐานฝมอแรงงาน และมาตรฐานเง นเดอน ตลอดจนกาหนดแนวทางความกาวหนาในอาชพ (Career Path) ทชดเจน รวมทงสนบสนนใหสถาบนการศกษาช นส งสรางความเป นเล ศขององค ความร ดานโลจสต กส และผลตบ คลากรทม ความสามารถในระดบสง(Excellence) เพอสนบสนนการสรางและถายทอดนวตกรรมดานโลจสตกส 5.3 สนบสนนใหมการพฒนาระบบขอมลโลจสตกสส าหรบการบรหารจดการโลจสตกสท งในระด บมหภาคและธรกจเพอเปนเครองมอในการการวางแผนและขบเคลอนยทธศาสตร โดยท ส าคญและเปนขอมลในระดบประเทศไดแก ระบบขอมลเกยวก บรปแบบการเคลอนยายสนคาของ



ประเทศ (Commodity Flow) ขอมลตนทนและมลคาเพมอตสาหกรรมโลจสต กส รวมทงตวชวด ระดบประสทธภาพการบรหารจดการโลจสตกสของประเทศในมตตางๆ 5.4 สนบสนนใหม การจ ดตงกลไกการประสานและก ากบนโยบายอยางเปนทางการ เพอเปนกลไกหลกของภาคในการขบเคลอนกระบวนการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศ โดยมหนวยงาน ท เกยวของท งภาครฐ ภาคเอกชน รวมเป นองคประกอบและทาหน าทในการกากบ ต ดตาม และ ประเมนผลการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทยใหมความตอเนอง

ผประกอบการ SME’s ยคใหม ตองเปนผมขดความสามารถในการปรบตวเพอการแขงขนในตลาดทนบวนจะสงขน การดาเนนงานพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสทประสบความสาเรจตองไดรบการสนบสนน และสอดคลองกบนโยบายภาครฐบางสวน ฉะนนจงไมสามารถทจะปฏเสธการนานโยบายดานโลจสตกสของประเทศ มาประกอบการดาเนนงานของกจการ บทสรป การดาเนนงานพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส เปนกลยทธซงผจดการฝายโลจสตกสตองเขามาเกยวของ และตองมความเขาใจทชดเจน และทราบกจกรรมโลจสตกสดทงระบบ เพอทจะทาใหเกดการดาเนนงานโลจสตกสได ตองสามารถสอสารกบผบรหารทกระดบ ทมงาน และผบรหารระดบสง ไดอยางมประสทธผลเพอใหบรรลเปาหมายในกลยทธโลจสตกสได ตองจดทารายการตรวจสอบการจดการเชงกลยทธ กอนดาเนนการ

กรอบการวางแผนกลยทธโลจสตกส ประกอบดวย 4 ขนตอน คอ 1. การกาหนดวสยทศนทางธรกจ (กาหนดกลยทธธรกจ หาความตองการของลกคา กาหนดปจจยภายนอกทมผลกระทบ และจดประชมรวมกาหนดวสยทศนโลจสตกส) 2 การวเคราะหกลยทธโลจสตกส (การจดองคการ การออกแบบระบบงานทงการกระจายสนคา การจดการวสด การออกแบบชองทางการจดจาหนาย การวเคราะหเครอขาย และการบรการลกคา) 3. การวางแผนกลยทธโลจสตกส และขนท 4 คอการจดการการเปลยนแปลง

องคประกอบทสาคญในการพฒนาโลจสตกส เกยวของกบบคคลตงแตผผลตวตถดบ โรงงานแปรรป ผคาสง ผคาปลก จนถงผบรโภค ในขณะททางดานกจกรรมนนมหลากหลายทงทเปนกจกรรมหลก ไดแก การขนสง การบรหาร สนคาคงคลง การสงซอ การบรหารขอมลและกจกรรมการเงนทเกยวของ และกจกรรมเสรม ไดแก การบรหารคลงสนคา การดแลสนคา การจดซอ การบรรจหบหอ และรวมถงการบรหารความตองการของลกคา นอกเหนอจากกจกรรมทเกยวของโดยตรงในกระบวนการโลจสตกส ดงกลาวขางตนแลว กระบวนการของระบบโลจสตกส เกดขนผานธรกจใหบรการนาสงสนคา/บรการผานรปแบบขนสงตางๆ โดยมผใหบรการธรกจเฉพาะดาน (Service provider) ของแตละกจกรรมเปนกลไกขบเคลอน มโครงสรางพนฐานของระบบคอเครอขายการขนสง การคมนาคม



สอสารขอมลและการเงน มปจจยกากบและสนบสนน คอกฎระเบยบทเกยวของ และขอบเขตมความครอบคลมทงภาครฐและเอกชน และทงระดบ ทองถนในประเทศจนถงระดบโลก ซงการดาเนนงานเขาสกลยทธโลจสตกส ของผประกอบการ SME’s แตละรายทประสบความสาเรจมองคประกอบ คอการใหบรการ การจดการโลจสตกส เครอขายซพพลายเชน และระบบสารสนเทศ

การกาหนดระยะเวลาและทรพยากรทตองใช สวนมากจะนยมจดทาแผนทในการดาเนนการเพอพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SMEs (Road Map) เพอพฒนาบคลากร กระบวนการโลจสตกส เทคโนโลย และแหลงเงนทน โดยปกตจะใชงบประมาณจางทปรกษาในการอบรม และพฒนาระบบสาหรบ SME’s ประมาณ 0.5 - 1.2 ลานบาท สวนระบบเทคโนโลยสารสนเทศทงระบบ ตองใชงบประมาณตงแต 0.5 – 5.0 ลานบาท ขนกบความยากงายของกจการ การดาเนนงานพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ทประสบความสาเรจตองพจารณานโยบายดานโลจสตกสของประเทศ ซงสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดกาหนดยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย (พ.ศ. 2550-2554) โดยมวสยทศนเพอใหมระบบโลจสตกสทไดมาตรฐานสากล (World Class Logistics) เพอสนบสนนการเปนศนยกลางธรกจและการคาของภมภาคอนโดจน ซงมประเดนยทธศาสตร ในการปรบปรงประสทธภาพระบบโลจสตกสในภาคการผลต การเพมประสทธภาพระบบขนสงและโลจสตกส การพฒนาธรกจโลจสตกส การปรบปรงสงอานวยความสะดวกทางการคา และยทธศาสตรการพฒนากาลงคนและกลไกการขบเคลอนยทธศาสตร

ผประกอบการ SME’s ยคใหม ตองเปนผมขดความสามารถในการปรบตวเพอการแขงขนในตลาดทนบวนจะสงขน การดาเนนงานพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสทประสบความสาเรจตองไดรบการสนบสนน และสอดคลองกบนโยบายภาครฐบางสวน ฉะนนจงไมสามารถทจะปฏเสธการนานโยบายดานโลจสตกสของประเทศ มาประกอบการดาเนนงานของกจการ แบบฝกหดทายบทท 6

1. ใหอธบายขนตอนการดาเนนงานพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส พอสงเขป 2. การพฒนาโลจสตกส มองคประกอบทสาคญอะไรบาง 3. จากตวอยางทผานมา ใหทานพฒนาเสนทาง (Road Map) ในการพฒนาขดความสามารถดาน โลจสตกส ในบรษทฯ ของทานเอง พรอมกบกาหนดระยะเวลาและทรพยากรทตองใช 4. ทานคดวาการพฒนาโลจสตกสในบรษทฯ ของทานเอง ตองการการสนบสนนนโยบายดาน

ดานโลจสตกสของประเทศ ดานใดบาง

บทท 7 การบรหารการเปลยนแปลงในการพฒนาขดความสามารถในดานโลจสตกส 137


บทท 7 การบรหารการเปลยนแปลงในการพฒนาขดความสามารถในดานโลจสตกส

โลจสตกส และการเปลยนแปลง วสยทศนโลจสตกส มมมอง และ

ผลประโยชนทางธรกจ การบรหารการเปลยนแปลง

วตถประสงค 1. เพอใหทราบความสมพนธระหวางโลจสตกส และการบรหารการเปลยนแปลง 2. เพอใหสามารถกาหดนวสยทศนโลจสตกส มมมอง และ ผลประโยชนทางธรกจ 3. เพอใหทราบแนวทางการบรหารการ

เปลยนแปลง



1. โลจสตกส และการเปลยนแปลง (Logistics and Change) แนวทางโลจสจกสทนาเสนอในปจจบนไดมขยายมมมองทกวางขน ซงเกยวของกบการ

เปลยนแปลงกลยทธทางธรกจปจจบน วธการดาเนนงาน และขนตอนการปฏบตงาน การเปลยนแปลงนสามารถทจะทาเพยงเลกนอยหรอมากกได สามารถเพมขนหรอใชตามพนฐานเดมกได ซงมรายละเอยดดงน

1.1 การมองระบบ (A systems view) จากภาพท 7.1 การเปลยนแปลงทเพมขนเกยวกบผลตภณฑทมเพยงเลกนอย หรอการเปลยนแปลงขนาดใหญในตลาด สามารถเลอกใชแบบพนฐานเดม เชน ตวอยางทางธรกจ จะมกลยทธเปลยนจากตลาดบนลงสตลาดลางแทน นนหมายถงจะผลตสนคาทมผบรโภคทมจานวนมากแทน และการกาหนดโครงสรางใหมอยางสมบรณแบบ ซงขนกบระดบของการเปลยนแปลง คลายกบตลาดแรงงานทกาลงทางานผลตสนคาชนดหนงอย การผลตสนคาชนดนจะทาใหงายกวา ซงถาตองการเปลยนแปลงสวนหนงของผลตภณฑ ตองมองการเปลยนแปลงทจดอนๆ เพราะจะเปนเหตใหเปลยนแปลงในสวนอนๆ อยางตอเนอง การเปลยนแปลงธรกจม 5 กลยทธพนฐานทตองการในการพจารณา ดงน

งาน เชน การกาหนดเปาหมายทชดเจนสาหรบธรกจ พนธะกจ วตถประสงค และเปาหมาย บคลากร เชน การนาซอฟแวรมาใชเพอใหเกดความสมบรณของงาน โครงสราง เชน ระบบการดาเนนงาน และวธการ เทคโนโลย เชน ฮารดแวร เพอใชในระบบ ความนยม ทงภายในองคกรโดยใชระบบการใหรางวล และภายนอกจะมองทตลาดและชมชน

ถาธรกจตกตา ในสวนใดสวนหนงทกลาวมาขางตน ผลกระทบจะเกดขนในทงระบบ และธรกจจะลมเหลวในทสด เชน งานทวตถประสงคไมเพยงพอ ในกรณเกดการลอยตวของคาเงน บรษทจะประสบปญหาทเปนไปในทศทางตรงขามกบธรกจทนท การจดใหมรางวลทไมด ทาใหพนกงานขาดประสทธภาพและประสทธผลในทสด บางครงผลกระทบจากคานยมภายในองคกร อาจจะนาไปสความผดพลาดของบางกจกรรมได ซงอาจจะสงผลกระทบกบคานยมภายนอก เปนสาเหตทาใหสญเสยลกคาได เปนเหตใหบรษทเกดความลมเหลวในทสด ดงนนการทสามารถเอาชนะผลกระทบดานตางๆ จะเปนเครองมอปองกนทางธรกจได ถงแมปจจบนการดาเนนงานจะมมากขนซงประยกตตามหลกการการเปลยนแปลงผานระบบสารสนเทศ ดงนนธรกจสามารถมองเหนการทารายการวนตอวนของสงตอไปน

ผลตภณฑ (A product) วธการขาย และการกระจายสนคา(A method of selling and distribution) ผขายวตถดบ(Suppliers of raw materials) กระบวนการผลต(A production process) ลกคา(Customers)



ระบบการเงน(A finance system)

ภาพท 7.1 ภาพรวมของระบบ (A Systems View)



การเปลยนแปลงประกอบดวย องคประกอบ 3 สวนหรอ หลายสวน ในเวลาเดยวกนเปนสาเหตททาใหเกดการเปลยนแปลงในทตางๆ ตวอยางถามผลตภณฑใหมตวหนง หมายถงตองมลกคาใหม ผขายปจจยการผลตใหม และวธการผลตใหม แลววธการดาเนนงานทางธรกจจะเปลยนแปลงไปในทศทางหนงไดหลายแนวทาง การจดการความตองการพนฐานในการเปลยนแปลงเพอการตดสนใจทเพมขน โดยทวไปถาเปลยนทงระบบจะงายกวาการเปลยนแปลงเพยงสวนใดสวนหนง ดงนนถาจะมการเปลยนแปลงกควรเปลยนทกอยางในเวลาเดยวกน ถามองอยางงาย กรณมลกบอลหลายใบโยนไปในอากาศ บางลกอาจจะตกลงมา บางลกอาจจะลอยอย การตดสนใจจงขนกบปรมาณของงานทสามารถจดการได ในหวขอท 4.2 แสดงระบบซงแทนการมองระบบโลจสตกส และการเปลยนแปลง

1.2 แบบจาลองการเปลยนแปลงการจดการ (Managing Change Model) ชดการพฒนาทกษะบคลากร และการจดการบคลากรในเรองน จดเตรยมโดยมกรอบทวไป และภาพรวมเพอจดการการเปลยนแปลง แนวทางของกรอบงานแสดงไดดงตารางท 7.1 ซงแบบจาลองนไดรบการพจารณาอยางเตมทในการจดการบคลากร และทกษะบคลากร 2. วสยทศนโลจสตกส มมมอง และผลประโยชนทางธรกจ (Logistics Vision,View and Business Benefits)

ในขณะทมเวลานอยลง ปจจบนคาเงนบาทแขงขน ราคานามนเชอเพลงสงขน คาแรงงานขนตาเพมขน ทาใหตนทนการผลตสนคาสงขน แตราคาทขายนบวนทจะตาลง ผาสงออกรายไดกนอยลงจากอตราแลกเปลยน การเปลยนแปลงทมความวนวายในสภาพทางธรกจปจจบนเกดขนตลอดเวลา ในตางประเทศจะมองทการนาเอาการจดการโลจสตกสมาใช จะทาใหเกดประโยชนมาก ในธรกจ SME’sสามารถการมองธรกจของตนเองไดหลายรปแบบดงน

2.1 มมมองแบบเดม (The Traditional View) ในซพพลายเชน การเชอมตอในแตละกระบวนการของซพพลายเชนเปนอสระตอกน การอสระตอกนนสามารถประยกตกบกจกรรมตางๆ ภายในบรษท เชน การทาตลาด การเจรจาในการจดซอ จะเปนในทศทางตรงขามกบงานคลงสนคาและขนสง แตละการเชอมตอในซพพลายเชน กระบวนการดาเนนงานซพพลายเชนเปนเพยงการรบทราบอปสงคทขน ทสงผลตออปสงคของขนตอนถดไป การเชอมตอนเปนการสรางการผนแปร และความไมแนนอนของอปสงคทสาคญ ซงเพมขนในกระบวนการซพพลายเชน จากผใชคนสดทายจนถงผขายรายแรก กระบวนการนไมตอบสนองตอการเปลยนแปลง กระบวนการเปนสาเหตของตนทนทสงขนสาหรบการเกบรกษาและยายสตอก ในแตละขนตอนของกระบวนการ ไดรบการจดการและควบคมอยางอสระ



ตารางท 7.1 แบบจาลองการเปลยนแปลงการจดการ

ระดบกลยทธ แบบจาลองการเปลยนแปลงการจดการ ความตองการ P = Plan the approach การวางแผนแนวทางการนาเสนอ O = Ownership is needed from all involved ความเปนเจาของทตองการจากทกฝายทเกยวของ S = Success must be rewarded เมอเกดความสาเรจ ตองใหรางวล I = Interaction with all involved ทารายการรวมกนกบทกฝายทเกยวของ

กลยทธระดบสง Top Strategy

T = Train personnel การอบรมบคลากร

ตองม (Must have)

I = Involvement and feedback is to be expected and encouraged การเกยวของและการยอนกลบเปนสงทไดคาดหวง และไดรบสงเสรม V = Variable and unexpected responses will happen. คาผนแปร และการตอบสนองทไมไดคาดหวงจะเกดขน E = Existing systems and procedures will aid involvement. ระบบทมอย และขนตอนการปฏบตงานจะรกษาสงทเกยวของ

แนวทางการนาเสนอวธการจดการManagement Approach

S = Stress and strains will happen. ความเคน และความเครยดจะเกดขน

ตองเปนท ยอมรบ (Must

Recognise)

A = Answer is likely to be คาตอบคลายกบทตองการทจะเปน B = Benefits will likely be slow and long term ผลประโยชนคลายกบจะเกดชาๆ และเปนระยะยาว

ผลลพธ Results

C = Costs will likely be incurred soon in the short term. ตนทนคลายกบจะประสบสงทไมดเรวๆ น แตใน ระยะสนเทานน



2.2 มมมองโลจสตกส และผลประโยชนทางธรกจ (The logistics view and Business Benefits) เปาหมายสาหรบกระบวนการคอการบรณาการ ประสานงาน และควบคม โดยมความสมาเสมอ และคงท และสามารถตดตาม และเหนการไหลของวสด และสารสนเทศได ผลทไดสามารถใหความสาคญดงตอไปน

เวลานาทลดได การลดตนทนสทธ กาไรทไดเพมขน ระดบการใหบรการทไดปรบปรงแลว โดยเปนไปตามความตองการของลกคา ความสมพนธระหวางลกคากบผขาย ซงแยกออกจากกนยาก ขบเคลอนกระบวนการซพพลายเชน เพอใหใชเปนแหลงทสรางความไดเปรยบในการแขงขน การรวมมอกนและ การนาเสนอวธการจดการแบบเปนทม

2.3 วสยทศนโลจสตกสรวม (Total Logistics Visions) ลกษณะวสยทศนโลจสตกสรวม

สามารถแสดงไดอยางงายดงนภาพท 7.2

ภาพท 7.2 วสยทศนโลจสตกสรวม



ลกษณะการจดองคกรทมงสนองกลยทธทางธรกจ ตองจดใหมการเปลยนแปลง ในกระบวนการจดการดาเนนงานซงรวมถงโลจสตกส กระบวนการจดการลกคา และกระบวนการจดการสนทรพยทจบตองไมได ทาใหเพมประสทธภาพของงาน คณภาพ และ การสรางขดวามสามารถในการแขงขน เพอทาใหเกดผลดในทางธรกจ และเกดประสทธผลทางธรกจ และสรางคณคาทางธรกจ ดงแสดงในสรปภาพรวมตามภาพท 7.3 ฉะนนผทตองการพฒนากลยทธทางธรกจมความจาเปนตองเรยนร การบรหารการเปลยนแปลง ตงแตเรมตนจนขนสดทาย

ภาพท 7.3 ลกษณะการจดองคกรทมงสนองกลยทธทางธรกจ 3. การบรหารการเปลยนแปลง (Change Management)

3.1 ความหมายของการบรหารการเปลยนแปลง มผใหคานยามไวหลากหลาย แตจะขอนาเสนอค าจากดความทนาสนใจของบรษททปรกษาการจดการ ฮอลแลนดและเดวส (Holland & Davis Management Consulting Service) ไดใหคาจ ากดความวา “ การบรหารการเปลยนแปลงเปนการใชเทคนควธทเปนระบบ เพอประกนวา การเปลยนแปลงทเกดขน เปนไปตามทศทางทไดวางแผนไว และกอใหเกดความคมคา และประสทธภาพ ภายในระยะเวลาทก าหนด พรอมทงบรรลเปาหมายทตองการ

การจดองคกรทมงกลยทธทางธรกจ

การบ

รหารก

ารเปล

ยนแป

ลง

กระบวนการจดการดาเนนงาน การปรบปรงกระบวนการ

รเอนจเนยรง องคกรทมขนาดเลก TQM/การจดการคณภาพ

กระบวนการจดการสนทรพย ทจบตองไมได

การลงทนในตวบคคล การลงทนในสารสนเทศ การลงทนในองคกร

กระบวนการจดการลกคา การดแลลกคา ความโปรงใส

ประสทธภาพ

คณภาพ

การสรางขดความสามารถ

ลดรอบเวลา ลดตนทน ลดของเสย เพมผลตผล

การส

รางคณ

คา

เพมความพงพอใจ เพมความเชอถอ

เพมความพรอม เชงกลยทธ

ประสทธผล



นอกจากนยงกลาวถง หลกการของการบรหารการเปลยนแปลงวา ผลลพธจากการบรหารการเปลยนแปลง คอ การเปลยนแปลงธรกจ (Changing of the Business) จากการใชองคความรของการบรการการเปลยนแปลง เพอเพมศกยภาพของหนวยงาน ในการประยกตและรบเอาเทคนควธตางๆ เพอพฒนาการปฏบตงาน โลจสตกส เปนการจดการระดบกลาง ฉะนนการบรหารการเปลยนแปลง อาจหมายถง “ความสามารถของผบรหารระดบกลาง ในการดงความรวมมอของผบรหารระดบสง และลดการ ตอตานจากบคลากร ระดบปฏบตการ เพอสรางสรรคการเปลยนแปลง” โดยทวไปบคลากรในหนวยงาน จะมการตอบสนองตอการเปลยนแปลง ตามภาพท 7.4 สามารถอธบายรายละเอยดไดดงน

ภาพท 7.4 แสดงการตอบสนองความเปลยนแปลงของหนวยงาน

1. ผบรหารระดบสง มกจะเลอกใชวธการ “แยกตว” จากวงจรการเปลยนแปลง เพราะถอวา

การเปลยนแปลงกระทบผปฏบตการ ไมใชตนเอง จงมอบหมายความรบผดชอบใหผบรหารระดบกลาง ดาเนนการทงหมด แมวาจะมการเขารวมในการกาหนดกลยทธ และไดรบขอมลตางๆ จากรายงาน ยงคง เลอกทจะไมพบปะพดคยกบบคลากรในหนวยงาน เกยวกบการเปลยนแปลง แตกลบคาดหวงวา ผปฏบต



จะปฏบตตามแผน เมอมการประกาศใช และจะกลาวโทษผบรหารระดบกลาง เมอมการตอตานเกดขน 2. ผบรหารระดบกลาง จะเปนผทถกกดดนมากทสด เพราะตองผลกดนการเปลยนแปลงใหเกดขน

โดยยงขาดขอมล และการแนะนาจากผบรหารระดบสง ในการตดสนใจกาหนดลาดบความสาคญของการเปลยนแปลงในแตละประเดน รวมทงยงถกกดดนจากผปฏบต ทมกจะระบายความไมพอใจมายงผบรหารระดบกลาง

3. บคลากรระดบผปฏบต จะรสกวา หนวยงานไมยตธรรม และไมเชอวา การเปลยนแปลงทเกดขนนน เปนการกระทาเพอผลประโยชนของตน จงรสกตอตาน โกรธ ไมพอใจ และสบสน สภาวการณเชนนมผลตอประสทธภาพในการปฏบตงาน เพราะบคลากรไมกลาตดสนใจ ขาดความรเรม และไมทดลองสงใหมๆ รวมทงสญเสยความสมพนธระหวางตนกบหนวยงานการสนองตอบความเปลยนแปลงของหนวยงาน

ดงนน การบรหารการเปลยนแปลงสาหรบผประกอบการ SME’s โดยการนาปจจยปอนเขาทางธรกจ คอ 4’M ไดแก บคลากร เครองจกรและอาคาร วสด และเงน เพอนาเขาสการจดการ มาวเคราะห จะพบวา “การบรหารการเปลยนแปลง” เปนการรวมปจจยปอนเขาเพอสรางคณคาใหแกการเปลยนแปลง โดยม “การจดการ” เปนแกนกลางในการดงพลงจากบคลากร ใหพรอมตอการเปลยนแปลง จดสรรงบประมาณทสามารถสนบสนนใหบคลากรมความเตมใจ ทจะปฏบตตาม และสรรหาวสดอปกรณในการดาเนนการอยางเพยงพอ ซงสามารถแสดงไดดงภาพท 7.5

ภาพท 7.5 แสดงความสมพนธระหวางปจจยนาเขากบการบรหารการเปลยนแปลง

บคลากร

อปกรณ เครองมอ

เงนลงทน

วสด

สนบสนน

การจดการ

เสรมสราง บรหาร

การบ

รหารก

ารเปล

ยนแป

ลง



โดยสรป จะเหนวา “การวางแผน” เปนหวใจส าคญของการบรหารการเปลยนแปลง เพราะท า ใหหนวยงานสามารถสรรหาหนทางกาวเดนทเหมาะสม และเตรยมพรอมดานทรพยากร พรอมทงคดหา ทางหนทไล เมอเกดเหตการณไมคาดฝน ยงหนวยงานมการวางแผนทละเอยดรอบคอบ และเปนระบบ มากเพยงใด จะสามารถลดอปสรรคทจะทาลายการเปลยนแปลงไดมากเทานน ซงในหวขอถดไปจะศกษาเกยวกบ การวางแผนการเปลยนแปลง ทมประสทธภาพ

3.2 การวางแผนการเปลยนแปลง (Planning Change) เมอ SME’s ตองดาเนนการเปลยนแปลงในหนวยงาน โดยนาเทคนคการพฒนาองคการรปแบบตางๆ จากหนวยงานอนทด มาปรบใชกบหนวยงาน ซงหากสามารถดาเนนการไดด กจะประสบความสาเรจ ฉะนนผประกอบการจะตองมการศกษา และวางแผน เพอใหการเปลยนแปลงประสบความส าเรจ และเกดผลดงทตงใจไว ซงหนวยงานกเชนกน หากตอการเปลยนแปลง เพอพฒนาการปฏบตงานใหมประสทธภาพ โดยอาศยเทคนคตางๆ ดวยวธตางๆ มาประยกตใชในหนวยงาน เชน การปรบงานใหงายขน การรเอนจเนยรง การนาการบรหารคณภาพมาตรฐานมาใช

SME’s ตองมการวางแผนการเปลยนแปลงทจะเกดขน เพอปองกนเหตการณทอาจสงผลตอ ความลมเหลว ในการใหบรการโลจสตกสครงน โดยกระบวนการเพอเตรยมความพรอมของหนวยงาน มทงหมด 10 กระบวนการ โดยมรายละเอยดดงน

3.2.1 การกาหนดเปาหมาย (Focus on Goals) เปนการตอบคาถามวา “เราตองการจะเหน บรการโลจสตกสใหมแบบใด” ในกรณของหนวยงานตองตอบคาถามวา “เราตองการจะไปทไหน” เพอทสามารถสรางหนทางไปสจดมงหมาย และเลอกกจกรรมโลจสตกสทจะนามาใชถกตอง ซงมหลายแนวทางทเปนทางเลอก เชน ตองการเพมผลผลตของบคลากร เพมประสทธภาพของกระบวนการ โดยลดงานเอกสารขจดขนตอนการปฏบตงานทไมจา เปนการเพมกาไร การพฒนาความสามารถในการตรวจสอบงานตางๆ เปนตน ซงความตอการเหลานจะถกแปรเปลยนเปน “วสยทศนของหนวยงาน” และมขอแนะนาวา ควรกาหนดระดบความคาดหมายใหสง แตประเมนแลววา หนวยงานจะสามารถบรรลได เมอกาหนดวสยทศนของหนวยงานแลว จงดาเนนการแยกยอยวสยทศนใหเปน “ภารกจของหนวยงาน” เพอใหสามารถเหนภาพของการเปลยนแปลงหนวยงาน

การเขยนวสยทศนไมควรเขยนเกน 3 ประโยค และไมควรเขยนภารกจของหนวยงาน โดยใชค าทหรหราเกนไป เมอทราบวสยทศนและภารกจแลว หนวยงานตองประเมนสถานภาพ และศกยภาพในปจจบนเปรยบเทยบกบวสยทศน เพอลดชองวางระหวางภาพทง 2 จด พรอมทงคานวณถงการเปลยนแปลงทจะตองเกดขน โดยอาจเรมจากประเมนจดแขง-จดออน ของหนวยงานแลว ใชคาถาม เหลานชวยในการหาคาตอบ ถงหนทางการเปลยนแปลงหรอไม บคลากรตองการการฝกอบรมเพมเตมหรอไม หนวยงานตองสรรหาบคลากรเพมเตมหรอไม รายละเอยดในขนตอนนสามารถแสดงไดดงแผนภาพท 7.6



ภาพท 7.6 แสดงรายละเอยดขนตอนการกาหนดเปาหมายของการเปลยนแปลง 3.2.2 การระบความตองการของการเปลยนแปลง (Identifying the Demand for Change) วตถประ

สงคของกระบวนการน คอ ตองการไดมาซงแนวทางในการเปลยนแปลง ทตงบนพนฐานความพงพอใจของลกคาภายนอก (ประชาชนผรบบรการ) และลกคาภายใน (บคลากรในหนวยงาน) โดยอาศยแบบสอบถามการสมภาษณ หรอการกาหนดกลมลกคาทมงหวงเพอใหทราบวา การเปลยนแปลงควร เรมตนจากสวนใดมากทสด ทาใหทราบถงความพงพอใจของลกคาภายนอก และลกคาภายใน

3.2.3 การเลอกการเปลยนแปลงทจาเปน (Selecting Essential Change) เมอไดทาการระบถงความตองการในการเปลยนแปลงของหนวยงาน ขนตอไป คอ การเลอกวาหนวยงานจะเลอกเปลยนแปลงในสวนใด เพ อจากดปรมาณของการเปลยนแปลงมใหมากจนเกนไป เพราะหากหนวยงานมการเปลยนแปลงมากเกนไป บคลากรไมสามารถใหสนบสนนการเปลยนแปลงทงหมดได และอาจกอใหเกดผลเสยมากกวาผลด โดยอาจจะเกดสภาวะทเรยกวา “Initiative fatigue” คอ การทบคลากรมผลการปฏบตงานตาลงอยางรวดเรว เพราะมความเครยดสงและขวญกาลงใจในการทางานตาลง โดยหลกการ แลว หนวยงานไมควรสรางความเปลยนแปลง ในปรมาณทมากเกนไป ดงนน ควรเลอกการเปลยนแปลงทหนวยงานพจารณาแลววา จาเปนตองรบดาเนนการโดยเรงดวน หรออาจจะเลอกในสวนทหนวยงานม

ประเมนจดออน และจดแขง

ตอบคาถาม วา SME’s ตองการใหบรษทไปอยในตาแหนงใด

ตอบคาถาม วา SME’s ตองการใหบรษทไปอยในตาแหนงใด

หาชองวางระหวางการดาเนนงานในปจจบนและอนาคต

ระบการเปลยนแปลงทจาเปน

จดทารายละเอยดเปนเอกสารเพอกาหนดความสาคญ



ความพรอม เพอลดคาใชจายในการลงทน เพอเรยนรการเปลยนแปลง ซงสรปปญหาจากการเพมจานวนรายการทตองเปลยนแปลง คอ ความเบอหนาย งานทมากเกนไป สงผลใหความกระตอรอลนลดลง

3.2.4 การประเมนความสลบซบซอน (Evaluating Complexity) เมอหนวยงานเลอกไดแลววา ตองการจะเปลยนแปลงในงานใด ตองประเมนความสลบซบซอนของความตองการทจะเปลยนแปลงนน เพอใหเหนภาพของงานทงหมด ทจะตองด าเนนการ และกลมคนทตองเขามาเกยวของ กบการดาเนนการเปลยนแปลง หนวยงานตองดาเนนการ 2 สวน คอ

(1) แยกยอยการเปลยนแปลงทจะเกดขน ใหแตกออกเปนงานยอยๆ ทตองด าเนนการ แลวน างานแตละงานมาเรยงล าดบการปฏบตงาน และระบจ านวนเวลาทตองใชในการปฏบตซงท าใหหนวยงานเหนภาพล าดบการปฏบตงานทงหมด พรอมทงสามารถบรหารและตดตามการเปลยนแปลงไดดงภาพท 7.7 ทเรยกวา การทาเสนทางวกฤต (Critical Path)

ภาพท 7.7 แสดงตวอยางการท า “Critical Path” ภายหลงจากแยกยอยงาน



(2) ประเมนวา การเปลยนแปลงกระทบใครบาง รวมถงบคคลภายนอกหนวยงานดวย เพราะ หากจานวนคนทถกระทบมาก ยอมหมายถง แผนการเปลยนแปลงจะตองมความสลบซบซอนมากขน

(3) ควรกาหนดตวชวดการปฏบตงานในปจจบน และความสาเรจทจะเกดขนในลกษณะท สามารถวดจานวนผลสาเรจได โดยใชหลกการการเทยบวดกบมาตรฐานอตสาหกรรม (Benchmarking) เพอหาประเดนเปรยบเทยบกบหนวยงานอนๆ

2.5 การวางแผนเพอดงบคลากรใหมสวนรวม (Planning Ways to Involve People) เมอหนวยงานไดมการวางแผนดาเนนการ ในสวนของเนองานเรยบรอยแลว หนวยงานตองมการวางแผนในดานของ “บคลากร” ทจะตองเขามาเกยวของกบการเปลยนแปลง โดยหลกการแลวถาบคลากรเขารวมมาก กยง เปนผลดตอการเปลยนแปลงมากขนเทานน เพราะการรบรเทากบเปนการสรางความรสกของการเปน สวนหนง ในการเปลยนแปลงทจะเกดขน และการทางานเปนทมในแตหนวยงานควรมแนวทางปฏบตทหลากหลาย เพอดาเนนการดงบคลากรใหมสวนรวมทถกเวล โดยหนวยงานมขอควรปฏบตดงน

(1) พจารณาสถานการณกอนตดสนใจดงบคลากรใหเขามสวนรวม กลาวคอ ในสถาน การณทมความมนคง ควรดงบคลากรทงหมดใหมสวนรวม ในการก าหนดวตถประสงคในระยะยาว ทง การวางแผนการเปลยนแปลง และการดาเนนการตามแผน ในทางตรงกนขาม หากสถานการณมความ ผนผวน ไมควรจะรบถงบคลากรเขาสกระบวนการ เพราะจะกอใหเกดการตนตระหนก จนกวาสถาน การณนนจะคลคลายความตงเครยดลง และควรรบดาเนนการแจงใหบคลากรทราบโดยเรว

(2) พยายามหาหนทางทลดการตอตานใหมากทสด โดยประเมนปฏกรยาตอบกลบของ บคลากร โดยคาดการณวา ในแตละกลมจะมปฏกรยาตอตานหรอไมอยางไร จากนนควรวางแผนเพอ ตระเตรยมการปองกนเหตการณทอาจเกดขน สามารถชวยใหการวเคราะหมความครอบคลมมากขน

(3) ควรปรกษางานกบทกฝาย เพอน าขอมลทไดรบมาปรบแผนการเปลยนแปลงให เหมาะสมมากขน รวมทงเตรยมแผนการรบมอกบสถานการณทเปลยนแปลงไป วธการจะท าใหบคลากร มความเตมใจทจะท างานหนก และตระหนกถงความส าคญในบทบาทของตน ทมตอการเปลยนแปลง

(4) ควรสงเสรมใหองคกรมวฒนธรรมการทางานแบบเปนทม โดยจดตงทมงานเพอชวยวางแผน และการดาเนนการเปลยนแปลงในหนวยงาน และทมงานตองกาหนดเปาหมายของทมใหสอดคลองกบเปาหมายของหนวยงาน เพอใหตระหนกถงบทบาทของตน ทมตอกระบวนการทงหมด โดยหนวยงานเองตองใหอสระในการทางานของทมงาน เพอใหเกดความคลองตวในการปฏบตงาน

(5) ใชบคคลทมประสบการณ หรอความชานาญในการปฏบตงาน เปนผสนบสนนการ เปลยนแปลง และใหคาแนะน าแกบคคลอน หากหนวยงานตดสนใจจะใชบรษททปรกษา ควรตรวจ สอบความสามารถของบรษทกอน นอกเหนอจากจงใจใหบคลากรเขามามสวนรวม แลวหนวยงานตองสนบสนนใหบคลากรไดใชศกยภาพของตนอยางเตมท โดยใชอานาจในการปฏบตงานมากขน (Empower) หากการเปลยนแปลงประสบความสาเรจ จะเปนแรงผลกดนใหเกดการเปลยนแปลง เพอไปสอนาคตทดขนตอไป



3.2.6 การเลอกใชระยะเวลาการเปลยนแปลง (Choosing a Timescale) เมอหนวยงานไดมการเตรยมงานและเตรยมคนเรยบรอยแลว จะเปนขนของการกาหนดชวงเวลา สาหรบการดาเนนการเปลยนแปลง เพอใหเหนจดสนสดของโครงการ หนวยงานควรมกลยทธในการเลอกใชระยะเวลาแตกตางกน แลวแตวตถประสงคของการเปลยนแปลง โดยทวไปการปรบปรงใชเวลาประมาณ 2-3 ป แตควรด าเนนการเปลยนแปลงระยะสน เพอเสรมการเปลยนแปลงหลก ใหคงความตนตว และขจดขอผดพลาดทเกดขน การเลอกระยะเวลาในการเปลยนแปลงสงทพงปฏบตเกยวกบเงอนไขระยะเลาของการปรบปรง คอ ไมควรเรมตนการเปลยนแปลงใหม ขณะทการเปลยนแปลงเดมยงไมสนสด แตควรมการตระเตรยมโครงการ ส าหรบการเปลยนแปลงครงใหม พรอมทจะด าเนนการทนท เมอโครงการเดมเสรจสน

3.2.7 การจดทาแผนปฏบตการ (Making an Action Plan) หลงจากกาหนดเวลาส าหรบการดาเนนการแลว หนวยงานตองจดทาแผนปฏบตการขน เพอผสมผสาน “งาน” “คน” และ “เวลา” ใหไดสดสวนทเหมาะสม โดยการจดทาแผนปฏบตการมแนวทางในการดาเนนงาน ดงน

(1) ควรใสรายละเอยดของงานทไดจากการประเมนความสลบซบซอนของการเปลยนแปลง โดยในแตละงานควรกาหนดเปาหมาย กลยทธในการพชตความส าเรจ และประเมนเวลาทตองใชรวมทงพจารณามอบหมายความรบผดชอบแตละงานใหแกบคคลทเหนควรวาเหมาะสม และจดการฝก อบรมเพมเตมในกรณทจาเปน

(2) น าขอมลทไดรบจากการจดประชม การทากลมลกคาเปาหมายจากการส ารวจเพอปรบแผนใหเหมาะสมยงขน

(3) ควรใชเทคนคการวางแผนตางๆ เพอใหเหนภาพการปฏบตงาน และปญหาไดชดเจน เชน ผงกางปลา (Fishbone Diagram) ดงแผนภาพท 7.8 และจดทารายการตรวจสอบผลการเปลยน แปลง เพอตรวจทานความครบถวนของการปฏบตงาน โดยดาเนนการตรวจสอบอยางนอยสปดาหละครง

ภาพท 7.8 แสดงตวอยางการท าผงกางปลา



(4) ควรจดทาตารางการปฏบตงาน (Gantt Chart) ดงภาพท 7.9 เพอทราบวา แตละงานควร เรมตนดาเนนการเมอใด และเสรจสนเวลาไหน ใครเปนผรบผดชอบงาน ซงจะเปนประโยชนตอการตรวจสอบความกาวหนาของการปรบปรง และสามารถคาดการณระยะเวลาทอาจลาชาส าหรบงาน โครงการท :01/2007 โครงการ พฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส

ออกโดย : ดเดน โชคอานวย วน/เดอน/ป : 18 มนาคม 2550

เวลา (เดอน) งาน 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

ผรบผดชอบ

1.กาหนดกลยทธ ดเดน 2. ตรวจสอบ และวเคราะหองคกร ววฒน 3. พฒนาบคลากร นรนดร 4. พฒนากระบวนการโลจสตกส คงศกย 5. พฒนาเทคโนโลย เศรษฐกร

ภาพท 7.9 แสดงตวอยางการทาตารางเวลาการปฏบตงาน

นอกจากน หนวยงานควรมการตรวจสอบความสมบรณของแผน โดยการตรวจสอบความ

ครบถวนในรายละเอยดของแผน 3.2.8 การคาดการณผลกระทบ (Anticipating Effects) เมอหนวยงานจดทาแผนปฏบตการทม

ความครบถวนแลว หนวยงานตองมการคาดการณผลกระทบทอาจเกดขน ภายหลงการดาเนนการตามแผนปฏบตการ เพอเตรยมแผนปฏบตการฉกเฉน รองรบเหตการณทไมพงประสงคตางๆ โดยการ คาดการณผลกระทบมขอควรปฏบตดงน

(1) ประเมนความตองการของหนวยงาน เพอระบทรพยากร และทกษะในการปฏบตงาน ตางๆ ทตองใชในการสนบสนนการเปลยนแปลงในแตละขนตอน แลวทาเครองหมายใหทราบวา ทรพยากร และทกษะการปฏบตงานใดทมการตระเตรยมเรยบรอยแลว

(2) จดใหมการอภปรายแผนปฏบตการ และตดตอสอสารกบบคลากรฝายอน หรอหนวย งานอน เพอประเมนผลกระทบของการเปลยนแปลง ทมตอบคคล หรอหนวยงานนน และคนหาวธจดการ ปญหา

(3) ควรทารายการตรวจสอบความกาวหนาของการปฏบตงาน ตามเปาหมายของแผน โดยระบถงเหตการณทสามารถเกดขนได โดยปราศจากแผนการเปลยนแปลง และระบเปาหมายการ เปลยนแปลงในเชงปรมาณ

(4) จดทารายชอบคคลทจะมสวนรวมในการเปลยนแปลง และคาดการณปฏกรยาของแต



ละบคคล แลวพจารณาหาหนทางทดทสด ในการแจงการเปลยนแปลง ซงตองย าถงผลประโยชนในการ เปลยนแปลง และอาจใชผลตอบแทนเปนตวเงนจงใจใหเกดความรวมมอ

(5) ดาเนนการลดทศนคตเชงลบตอการเปลยนแปลง โดยคานวณผลเสยทอาจเกดขน จาก การเปลยนแปลง และพจารณาวาผลประโยชนทไดรบสามารถทดแทนความสญเสยทเกดขนไดหรอไม และหากมโอกาสถกเถยงเกยวกบการเปลยนแปลง ตองยาถงผลไดจากการเปลยนแปลงมากกวาผลเสย เพอใหหนวยงานสามารถจดการเหตการณตางๆ ทอาจเกดขนระหวางการเปลยนแปลง จงขอเสนอแนว ทางในการจดทาแผนปฏบตการฉกเฉน ดงรายละเอยดในตารางท 7.2

ตารางท 7.2 แสดงรายละเอยดในการเตรยมแผนปฏบตการฉกเฉน

เหตการณทคาดวาจะเกดขน วธแกไข 1. หวหนาไมสามารถ หรอไมเตมใจท จะสนทนากบบคลากรคนอนๆ

ใชการสมมนา และการใหคาแนะน าทดแทน หากเกดปญหา ทง 2 วธ หนวยงานตองกระตนใหบคลากรตระหนกถงความจาเปนในการเปลยนแปลง

2. การดาเนนการเปลยนแปลงไมชวย ลดตนทนการบรหารตามเกณฑทกาหนด

เตรยมแผนสารองเพอลดคาใชจาย และสรางระบบเพอ หาสาเหตของความสนเปลอง

3. บคลากรไมยอมรบเทคนคทนามาใชในการปรบปรง

วางแผนเพอนาเทคนคใหมมาใชทดแทน

4. การดาเนนการตามแผนลาชา ท ารายการตรวจสอบปญหา และระบบพรอมทงแกไขใหทนททกาหนดไวในแผน หรอแกไขระยะเวลาการปฏบตการใหม ถาจาเปน

5. ผจดหาสนคาจดสงวตถดบไมตรงเวลา

ศกษาความเปนไปไดในการจดตงทม เพอศกษาปญหาอาจใชทปรกษาในการชวยแกปญหา หรอใชระบบ Just in time (JIT)

6. การฝกอบรมบคลากรไมสอดคลองกบความ ตองการ ทงคณภาพและปรมาณ

ปรกษาบรษทฝกอบรมภายนอก เพอปรบปรงการฝกอบรมใหเรวทสด

7. บคลากรกระตอรอรนนอยลง สรางระบบเพอคนหาสาเหต และเตรยมพรอมทจะทบทวนแผนการเปลยนแปลงถาจ าเปน

8. บคลากรตองการเหนผลการเปลยน แปลงโดยเรว

ตองมแผนเพอกระตนความคบหนา และหาชองทางเผยแพรความคบหนา และความส าเรจในแตละจดใหบคลากรทราบ

9. หนวยงานสนบสนนไมใหการสนบสนนอยางเตมท

เตรยมบคคลจากฝายตางๆ เพอตงเปนทมสนบสนนการเปลยนแปลง

10.การปฏบตงานมอปสรรคมาก ท าใหบคลากรทราบวา อปสรรคเปนความทาทายอยาง หนง และเตรยมพรอมด าเนนการเพอจดการอปสรรคดงกลาว



3.2.9 การคาดการณการตอตานการเปลยนแปลง (Anticipating Resistance to Change) นอกจากการคาดการณผลกระทบแลว การคาดการณการตอตานการเปลยนแปลงเปนอกประเดนหนง ซงมความส าคญ เพราะการเปลยนแปลงมกจะน ามาซงการตอตานเสมอ ดงนน หนวยงานควรคาดการณการตอตานทจะเกดขน และเตรยมวธการในการสลายการตอตานนน หนวยงานอาจใชความรเกยวกบพฒนาการของการตอตานของบคคล เพอวางแผนปฏบตในแตละขนตอนไดถกตอง โดยพฒนาการของการตอตานทางลบของบคคล โดยมรปแบบการตอตานในชวงเวลา เรมจากอยเฉยๆ แกลงทาไมเปน ปฏเสธในการทางาน แสดงอาการไมพอใจ มการรวมกลมกนหรอเกดสหภาพ เพอตอรองกบบรษท เกดภาวะตกตาในกจการ สงผลใหมความจาเปนตองทดลองใชและยอมรบการเปลยนแปลง ซงลกษณะการตอตานเรมจากตอตานแบบเงยบ และขยายผลไปสตอตานแบบเปดเผย

วธการสลายการตอตานทเหมาะสม เกดจากการเขาใจถงสาเหตของการตอตาน เพอใหการดาเนนการแกไขไมชกชา และเหนผลรวดเรว โดยทวไปสาเหตของการตอตานมาจาก 3 สาเหต คอ

1. การไมเขาใจการเปลยนแปลง 2. ความกลวทจะเสยประโยชน 3. ความไมไววางใจ วธการแกไขการตอตานทมสาเหตมาจากขอท 1 และ 2 อาศยการชแจงถงความจาเปนในการ

เปลยนแปลง ยาถงความตองการของประชาชน / ลกคา แนวโนมการแขงขนในอนาคต และเหตผลของ การเลอกวธการทใชในการเปลยนแปลง เพอใหเกดความเขาใจ และลดความกลวตอการเปลยนแปลง สวนวธแกไขสาเหตจากความไมไววางใจ คอ ตองมการชแจง และปรกษาหารอกบบคคลตางๆ กอนเปด เผยแผนการเปลยนแปลง เพอสรางความไวเนอเชอใจ และเตรยมบคลากรส าหรบการเปลยนแปลง

3.2.10 การทดสอบ และตรวจสอบแผนการเปลยนแปลง (Testing and Checking Plan) เมอหนวยงานไดคาดการณ “ผลกระทบ” และ “การตอตาน” แลว หนวยงานควรมการทดสอบและตรวจสอบแผนปฏบตการ เพอตรวจสมรรถนะของแผน เมอลองดาเนนการในสภาวการณจรง แผนการปลยนแปลงทผานการทดสอบแลว จะสามารถสรางความมนใจของบคลากรทมตอแผนการเปลยนแปลงวา สามารถ กอใหเกดผลทคาดการณไว อนจะนาไปสการยอมรบการเปลยนแปลง โดยหนวยงานควรมขอปฏบตในการทดสอบ และตรวจสอบแผนดงน

(1) ทดสอบความเปนไปไดของแผน โดยทาโครงการนารองตามแผนทงหมด หรอบางสวน (2)! ควรตดตามการเปลยนแปลงทเกดขน ทงในชวงกอนลงมอปฏบต และระหวางการปฏบต โดย

ตรวจสอบ ประเมน เพอปรบสถานภาพของแผนใหเหมาะสม ขณะเดยวกนตองประเมนเหตการณทอาจจะเกดขน โดยตองมการปรบแผนปฏบตการใหสอดคลองกนดวย

(3)! ควรตรวจสอบการตอตาน เพอคนหาถงการตอตานในลกษณะตางๆ เชน การตอตานในลกษณะใดทควรจะมการเปลยนแปลงการดาเนนการ จดใดทปราศจากการตอตาน และนาขอมลรวบ



รวมไว เพอประกอบการพจารณาตดสนใจดาเนนการ กบการตอตานแตละประเภททเกดขนรายละเอยดขนตอนในกระบวนการวางแผนการเปลยนแปลงทงหมด สามารถสรปไดดงภาพท 7.10

กาหนดเปาหมายในการเปลยนแปลง

การระบความตองการของการเปลยนแปลง

การเลอกการเปลยนแปลง

การประเมนความยงยากและซบซอนของการเปลยนแปลง

การวางแผนเพอใหพนกงานเขามสวนรวม

การเลอกระยะเวลาเพอใชในการเปลยนแปลง

การจดทาแผนปฏบตการเปลยนแปลง

การคาดการณผลกระทบตอการเปลยนแปลง

การคาดการณ การตอตานจากบคลากรในองคกร

การทดสอบ และตรวจสอบแผนการเปลยนแปลง

ภาพท 7.10 แสดงกระบวนการในการวางแผนการเปลยนแปลง

“เตรยมตวด มชยไปกวาครง” เปนค ากลาวทเหมาะสมกบการบรหารการเปลยนแปลง เพราะ การวางแผนการเปลยนแปลงทด สามารถกอใหเกดการประหยด เพราะโอกาสทผดพลาดมนอย สญเสย ทรพยากรนอย แตผลตอบแทนสง เพราะเกดประสทธภาพ 2 ชน คอ ประสทธภาพทตงเปาหมายไว และ ประสทธภาพทไดจากการดาเนนงาน ทงยงเหนผลเรว เพราะมแผนสารองในกรณดาเนนการผดพลาด อาจกลาวไดวา ขนวางแผนเปนภาระของหนวยงานโดยตรง ในขนตอนตอไปจะเปนการปฏบตตามแผน ซงตองอาศยบคลากรเปนกญแจหลก ในการผลกดนการเปลยนแปลงใหเกดขน

ความตอ

งการใ

นการป

รบปร

งองคกรขอ

งผปร

ะกอบ

การ

แผนก

ารเปล

ยนแป

ลงทพ

รอมล

งมอด

าเนนก

าร



3.3. การด าเนนการตามแผนการเปลยนแปลง (Implementing Change) เมอไดเตรยมการและสรางแผนการปฏบตการทผานการทดสอบเรยบรอยแลเว ขนตอไปจะเปนการนาเอากจกรรมโลจสตกสท พรอมนามาลงมอปฏบตตามแผนการเปลยนแปลง โดยอาศยการยอมรบของบคลากรภายในหนวยงาน ดงนน หนวยงานจงตองด าเนนการไปตามระบบของตวเอง และอกดาน คอ ตองแสวงหาความรวมมอจากบคลากรใหมากทสด มฉะนน จะไดรบการปฏเสธยอมรบการเปลยนแปลง ทนามาเปลยนแปลง โดยกระบวนการดาเนนการตามการเปลยนแปลง ประกอบไปดวย

3.3.1 การสอสารภายในหนวยงาน เมอหนวยงานจะผลกดนใหมการด าเนนการตามแผน ตองเรมตนจากการแนะน าใหบคลากรรจกกบ “การเปลยนแปลง” ผานกระบวนการตดตอสอสารภายใน หนวยงาน เพอใหบคลากรทงหมด ไดรบทราบเปนสงจ าเปน เพอลดการตอตานจากความไมร และความไมเขาใจ ความจาเปนของการเปลยนแปลง ซงมขอควรปฏบตในการสอสารภายในหนวยงาน ใหมประสทธภาพ คอ

แจงประกาศการเปลยนแปลงโดยเรวทสด และตองใหขอมลทกแงมม เพอใหเหนภาพรวม และทราบถงทมาทไปของการเปลยนแปลง เพอใหบคลากรตระหนกถงความส าคญของการปฏบตหนาทของตน ใชวธการใหสมผสกบการเปลยนแปลง โดยการฝกปฏบตการเปลยนแปลงในแตละขนตอน หลกเลยงการสรางภาพในทางทผด เชน การโฆษณาถงการเลอนต าแหนงทเกนจรง หรอการสรางความตนตระหนกใหแกบคลากร ตองกาจดขาวลอทมผลตอความลมเหลวของการปรบปรงงาน โดยตองรบชแจงแกบคลากรโดยเรว

การสอสารในองคกรของผประกอบการ SME’s อาจจะมขอบกพรองอยาง ฉะนนอยาตาหนผพด หรอผฟงในกรณทเกดการตอตาน แตมองทความผดพลาดของเนอหาขอมล วธการสอสารระหวางหนวยงาน กบขอมลการเปลยนแปลง สามารถกระทาไดหลายวธ ดงรายละเอยดในตารางท 7.3 3.3.2 การมอบหมายความรบผดชอบ เพอใหบคลากรทราบถงการปฏบตงานตามแผนการเปลยนแปลงแลว หนวยงานจงมอบหมายบทบาท และภาระกจใหแตละบคคล บคคลซงทมบทบาท สาคญในการเปลยนแปลง ไดแก

(1) ผนาการเปลยนแปลง (Change Agent) เปนผทมบทบาทกระตนควาวมรสกของบคลากรในการตอบสนองการเปลยนแปลง ทเกดขนในเชงบวก ควรเปนบคคลทมความคดและอยบนพนฐานความเปนจรง มประสทธภาพในการสอสาร มความกระตอรอรนในการพฒนาตนเอง รวมทงวางตวเปนกนเอง และเปนผรวมงานทด



ตารางท 7.3 แสดงวธการตดตอสอสารเกยวกบการเปลยนแปลงทเกดขน ภายในหนวยงาน วธการ วตถประสงค

1.สอตางๆ เชน นตยสาร หนงสอ พมพ เวบไซต

เพอสรางความสนใจ และใหขอมลททนเหตการณแกบคลากร

2. การน าเสนอขอมลการการ เปลยนแปลงใหแกบคลากร ทง กลมเลก และกลมใหญ

เพอสรางใหเหนภาพรวมของการเปลยนแปลง และสราง ความเขาใจ ซงจะน าไปสการมสวนรวมของบคลากร

3. การฝกอบรม เตรยมความพรอมใหบคลากรทตองมสวนรวมในการ เปลยนแปลง และรองรบการเปลยนแปลงทจะเกดขน

4. การพบปะในกลมทางาน เพอรบฟงความคดเหนจากบคลากร และอภปรายถงผล การดาเนนงานทผานมา

5. วาระการรบฟงขอเสนอแนะ การแกไขปญหาของทม และ รายงานความคบหนา

เพอกระตนพนธกจของบคลากร ระดมสมอง เพอแกไข ปญหาทเกดขน สงเสรม และตดตามความกาวหนา หรอ อปสรรคของการด าเนนการ

(2) ทปรกษาการเปลยนแปลง (Change Counselors) จะเปนผทใหค าแนะน าแกบคลากร ถง

วธการปฏบตตนตอการเปลยนแปลงทเกดขน ทปรกษาจะตองวางตวเปนกลาง และไมรกเราใหยอมรบ หรอตอตานการเปลยนแปลงเรวเกนไป

(3) ผสนบสนนการเปลยนแปลง (Change Facilitators) ไดแก ทปรกษาการบรหารการปลยนแปลง ซงจะมสวนรวมในกระบวนการเปลยนแปลงทงการวางแผน หรอการด าเนนการตามแผนการเปลยนแปลง

(4) ผปฏบตตามแผนการเปลยนแปลง (Change Implementator) คอ บคลากรทกระดบชน ทมสวนรวมในการด าเนนการเพอใหเกดการเปลยนแปลง โดยหนวยงานจะท าการยอยแผนการเปลยนแปลง และเลอกบคคลทเหมาะสม รบผดชอบในแตละงาน ซงหนวยงานตองชแจงใหบคคลไดรบทราบ ถง ความคาดหมายทมผลตอการปฏบตงาน เพอใหบคลากรไดปฏบตงาน ในแนวทางทตองการ ซงขนตอนในการมอบหมายภารกจ ใหแกผด าเนนการเปลยนแปลง สามารถแสดงไดดงภาพท 7.11



วเคราะหการเปลยนแปลงทตองการใหเกดขน

ตดสนใจเลอกบคคลทจะปฏบตงานในแตละวน

กาหนดลกษณะงานของแตละบคคล

ชแจงแผนการเปลยนแปลง และงานกบบคคลโดยตรง

การตรวจสอบผลตอบกลบ

การดาเนนการตามสงทไดตกลงไว

ภาพท 7.11 แสดงขนตอนการแยกยอยการเปลยนแปลงเพอมอบหมายงาน

3.3.3 การพฒนาพนธกจของบคลากร การผกพนใหบคลากรยนยอมพรอมใจ และทมแรงกายแรงใจใหการเปลยนแปลงเกดผลตามทตงไว เปนหนาทของผน าในการกระทาตนเปนแบบอยาง และกระตนใหเกดความรวมมอรวมใจ โดยผบรหารทกระดบตองเขามามสวนรวมในการปรบปรง โดยประกาศหลกการพรอมใหคามนสญญาตอการมสวนรวมในการเปลยนแปลง วาจะใหการสนบสนนการเปลยนแปลงอยางเตมท และใหกาลงใจแกผปฏบตงานในทกๆ ระดบ

นอกจากการทาหนาทเสมอนสญลกษณในการเปลยนแปลงของหนวยงานแลว ผน าในการ เปลยนแปลงยงตองควรเปดใจรบฟงความคดเหนตอการเปลยนแปลงทเกดขน โดยอาจใชการประชม กลมเลกเปนชองทางในการรบขอเสนอแนะจากบคคลตางๆ หรออาจใชวธการสรางบรรยากาศแหงการ สนทนา ซงหยบยกประเดนการตอตานมาสนทนา เพอใหมโอกาสชแจงขอมลเพมเตมทจะชวยแกไขความเขาใจทผด ขอมลทงหลายเหลานเปนเสมอนสงลาคา ทหนวยงานควรนาไปพจารณา และอาจนาไปสการปรบเปลยนแผนปฏบตการใหสอดคลองกบสภาพการปฏบตงานมากทสด ซงการกระทาเชนนจะ เปนเสมอนแรงจงใจใหบคคลเสยสละเพอเหนความสาเรจของสวนรวม

3.3.4 การเปลยนแปลงวฒนธรรมการทางานขององคกร หลงจากมอบหมายงานเปนทเรยบ รอยแลว และเพอใหการปฏบตงานด าเนนไปอยางราบรนหนวยงานควรปรบเปลยนวฒนธรรมการท างานทเปนอยในปจจบน ใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงทเกดขน วธการในการเปลยนแปลง กระท าไดหลายวธดวยกน เชน การตกแตง หรอจดสถานททางานใหมเพอเปลยนการทางาน ในรปแบบทผอนคลาย และเปนอสระมากขน ทงยงกระตนความคดสรางสรรคและความสนใจในสงใหมๆ หรอการ



ยกยองกลมบคลทมผลงานดเดน แตไมควรกระทาถเกนไป จนกลายเปนเรองปกต แมแตการใหผลตอบแทนในรปตวเงน กสามารถเปลยนวฒนธรรมการท างานได โดยสรปหนวยงานอาจใชวธการตางๆ ในการกระตนกสามารถเปลยนวฒนธรรมการท างานได โดยสรปหนวยงานอาจใชวธการตางๆ ในการกระตนใหเกดการเปลยนแปลงวฒนธรรมในการท างานได ตามรายละเอยดในตารางท 7.4

ตารางท 7.4 แสดงรายละเอยดวธการในการเปลยนแปลงวฒนธรรมในการท างาน

วธการ วธปฏบต 1. การกาหนดเปาหมาย การกาหนดวตถประสงคการปฏบตงานของแตละบคคล

เพอใหบคลากรสามารถวางแนวทางเพอบรรลวตถประสงคทตงไวได

2. การยกยองชมเชย ยกยองชมเชยบคคล ทงในทสาธารณะและชมเชยเปนการสวนตว เพอเสรมก าลงใจในการปฏบตงาน

3. การสรางบรรยากาศการทางานท สนกสนาน

มการจดงานสงสรรค จดพธมอบรางวล หรอการใชลกคา เยยมชมการปฏบตงาน

4. การกาหนดบทบาท มอบหมายใหดารงตาแหนงหวหนางานชวคราว เพอฝกการคด รอบดาน และทกษะอนๆ

5. การใหรางวล การกาหนดนโยบายอยางชดเจนในการใหผลตอบแทน อยางเตมท เพราะสามารถดงดดในบคลากรใหปฏบตงานเพมขน

6. การสรางเงอนไข การยายททางาน การตกแตงใหม หรอเคลอนยายสงของใหหอง ทางาน เพอสรางความสดชน และพรอมทจะปฏบตงานอยางเตมท

7. การกาหนดวธปฏบต เปลยนวธดาเนนการประชม หรอเกณฑการใหรางวล 3.3.5 การเอาชนะการตอตานการเปลยนแปลง ในชวงการวางแผน เปนเพยงการคาดการณการ ตอตานทจะเกดขน แตในขนตอนนเปนการลงมอปฏบต เพอขจดการตอตานอนเปนอปสรรค ตอการ ดาเนนงาน ทบคคลไดรบมอบหมายไป เพราะการตอตานการเปลยนแปลงทเกดขน เปนเสมอนแรงเฉอยของการเคลอนตวไปขางหนา ทาใหการเคลอนตวของหนวยงานไปยงเปาหมายทตงไวคอนขางชา ดงนน หากหนวยงานสามารถลดแรงเฉอยนได อตราเรงของหนวยงานจะเพมมากขน ซงวธการทจะลดการ ตอตานการเปลยนแปลง หนวยงานจะตองทราบถงลกษณะของการตอตานกอนวา มทงหมดกรปแบบ จากนนจงคนหาวธการจดการการตอตานในแตละรปแบบ โดยทวไปลกษณะการตอตานมทงหมด 3 รปแบบ ไดแก



(1) การปฏเสธการเปลยนแปลง (Denial) บคคลประเภทนจะหลกหนการรวมมอใดๆ ทงสน วธการแกไขทด คอ ใชการชแจงใหเหนถงความจาเปนของการเปลยนแปลง และประโยชนทจะไดรบ

(2) การตอตานเงยบ (Passive Resistance) บคคลประเภทน จะแสดงตนเหมอนพรอมใหความ รวมมอ แตเมอตองปฏบตงาน จะไมใหความรวมมอ สงเกตไดวาไมคอยเขารวมประชม หรอมกจะถวง เรองตางๆ ไว ใหทกอยางดาเนนไปอยางลาชา วธการแกไขคอ ตองเปดโอกาสใหไดแสดงความรสก หรอความคดเหนออกมา ดกวาเกบซอนความรสกนนไว

(3) การตอตานอยางเปดเผย (Active Resistance) บคคลประเภทน จะแสดงความไมเหนดวย อยางเปดเผย และมกจะโนมนาวใหผอนคลอยตามตนเอง อาจสงเกตไดวา จะแสดงความไมพอใจ โดยบนทกขอความสงถงผบรหาร หรอผานทางไปรษณยอเลกทรอนกส วธการทรบมอดทสด คอ การตอบกลบบคคลเหลานอยางใจเยน มเหตผล และหนกแนน อยาโตตอบดวยความรนแรงกลบไป การใชกลองรบฟงความคดเหน เพอลดแรงตอตาน และนาขอมลทไดรบมาวเคราะหปรบเปลยนแผนการเปลยนแปลงในกรณทจาเปน โดยเฉพาะเมอตองสนทนากบหวหนากลมผคดคานการเปลยนแปลง วธการสนทนากนแบบตวตอตว จะเปนวธการทเหมาะสมทสด เพอชแจงขอเทจจรงของการเปลยนแปลง และสรางความพงพอใจทงสองฝาย ขณะเดยวกน ควรแถลงการณใหบคลากรทกคนทราบวา การเปลยนแปลงจะกอใหเกดผลประโยชนอยางไร โดยเปรยบเทยบผลไดกบผลเสยใหเหนอยางชดเจน และชใหเหนวา การเปลยนแปลงยอมกอใหเกดโอกาสใหมๆ เสมอ โดยสรปแลว วธการในการจดการกบปฏกรยาทางลบ ทมตอการเปลยนแปลงภายในหนวยงาน สามารถแสดงไดดงตารางท 7.5



ตารางท 7.5 วธการดาเนนการกบปฏกรยาทางลบ ทมตอการเปลยนแปลงภายในหนวยงาน

ประเภทของปฏกรยาทางลบ ลกษณะอาการ วธด าเนนการ 1. สาเหตจากความเปนเหต เปนผล

- การเขาใจรายละเอยดของแผนผด - เชอวาการเปลยนแปลงไมจาเปน - ไมเชอมนในผลทจะไดรบ - คาดการณถงผลรายทตามมา

- ตองอธบายแผนใหชดเจนทสด - ชแจงถงผลเสยทจะเกดขน หากไมมการเปลยนแปลง - ดงทกคนใหเขามสวนรวมในทมพฒนาคณภาพการปฏบตงานเพอแสดงถงผลทไดรบจากการเปลยนแปลง - ใหบคคลไดมสวนรวมในการวางระบบ และกระบวนการทางาน

2. สาเหตจากตวบคคล - กลววาจะถกออกจากงาน - วตกกงวลถงความไมมนคงในอนาคต - ไมพอใจตอการวพากยวจารณ การปฏบตงานของตน - ความกลวอนๆ เชน ความกาวหนาในหนาทการงาน

- ชแจงภาพในอนาคตของแตละบคคล - น าเสนอวาการเปลยนแปลงจะ ท าใหเกดสภาพทดขน - ยอมรบความผดพลาดทเกดขน ในอดตของบคลากร - น าเสนอผลประโยชนทไดรบจาก การเปลยนแปลง

3. สาเหตจากอารมณ - การตอตานแบบเงยบ / เปดเผย - ไมมสวนรวม - ปรบตวไมทนกบความเปลยนแปลง - เกดความไมไวเนอเชอใจกน

- ยกตวอยางประกอบเพอแสดงวาการปฏบตงานแบบเดมไมเหมาะสมอกตอไป - กาหนดการประชมเพอรบฟงความคดเหนเปนระยะๆ - อธบายเหตผลของการเปลยนแปลง และสญญาวาจะเปดโอกาสใหมสวนรวม

รายละเอยดในขนตอนของกระบวนการด าเนนการตามแผนการเปลยนแปลง สามารถสรปได ดงแผนภาพท 7.12



แผนการเปลยนแปลง

การสอสารภายในองคกร

การมอบหมายความรบผดชอบ

การพนธกจของบคคล

การเปลยนแปลงวฒนธรรมการปฏบตงาน

การเอาชนะการตอตาน

การรวมพลงในการดาเนนงานเพอสรางการเปลยนแปลง

แผนการเปลยนแปลง ภาพท 7.12 แสดงกระบวนการในการด าเนนการตามแผนการเปลยนแปลง

ภายหลงจากผทรบผดชอบกจกรรมโลจสตกสทนาเขาสการบรหารการเปลยนแปลง ไดลงมอ

ด าเนนการพฒนาเรยบรอย จะตองคอยดแลใหเกดการประสานมความสมบรณมากทสด ดงนน เมอ นาโลจสตกสเขามาประยกตใชเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานทเหนวาเหมาะสมกบองคกร พรอมทงมอบหมายความรบผดชอบ และแสวงหาความรวมมอแลว ขนตอนตอไปองคกรตองสงเสรม และเพมพลงเพอใหการเปลยนแปลงสามารถฟนฝากาแพงอปสรรคตางๆ จนสามารถเหนผลของการเปลยนแปลงได 3.4. การเสรมแรงการเปลยนแปลง (Consolidating Change) เมอมการดาเนนการตามแผนการเปลยนแปลง ยอมตองมการตรวจสอบความกาวหนาในการดาเนนการ เพอหาผลทไดรบ ทงในเชงบวกและลบ คอ ถาเปนเชงลบจะไดหาวธแกไข ถาเปนเชงบวกจะไดนาไปสรางความภมใจแกบคลากร เพอกระตนใหยอมรบการเปลยนแปลงมากขน ดงนน หนวยงานควรตองมการตรวจสอบ อยางสมาเสมอ และปรบเปลยนการดาเนนการเปลยนแปลงใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป โดยการสนบสนนการเปลยนแปลงประกอบดวย 2 กระบวนการ ดงน



3.4.1 การตรวจสอบความคบหนาของการปรบปรง หนวยงานตองดาเนนการประเมนความคบหนาเปนชวงๆ โดยพจารณาทงในเชงรปธรรม และนามธรรมวา เปนไปตามเปาหมายทก าหนดไวหรอไม วธการในการตรวจสอบความคบหนาของการเปลยนแปลงสามารถกระท าได 3 วธคอ

(1) การประเมนผลการปฏบตงานจากบคคลภายใน และประชาชนผรบบรการ เพอทราบ ความเปลยนแปลงในการปฏบตงาน

(2) การประเมนความสมดลของการเปลยนแปลง คอ การประเมนความเปลยนแปลงทเกด ขนใน 4 มต ดงนคอ

มตภายนอกองคกร เชน การเพมขนของความพงพอใจของผรบบรการ คณภาพ มตภายในองคกร เชน การบรรลเปาหมายขององคกร สภาพขวญและกาลงใจของ

บคลากร มตกระบวนการปฏบตงาน เชน กระบวนการในองคกรทถกลด หรอตดทอน การสงเสรมใหเกดความคดรเรมสรางสรรค มตของผลทไดรบจากการปรบปรง เชน การลดความสนเปลองของการใชทรพยากรจากมตทง 4 ของการตรวจสอบความสมดลในการปรบปรงภายในองคกร

(3) การตรวจสอบผลตอบกลบ คอ การเปรยบเทยบผลการปฏบตกอนและหลงการเปลยนแปลง โดยใชแบบสอบถามชดเดยวกนทใชในการระบความตองการเปลยนแปลงเมอตรวจสอบความคบหนาแลว พบวา ผลทไดรบเปนไปในเชงบวก ยอมเปนแรงผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงตอไป แตหากผลทไดรบเปนไปในเชงลบ หนวยงานตองคนหาสาเหตโดยอาศยขอมลทไดรบจากการตรวจสอบ และการเปรยบเทยบกบแผนทไดก าหนดไว

3.4.2 การทบทวนแผนงาน เมอดาเนนการเปลยนแปลงไดระยะหนง องคกรจาเปนตอง ยอนกลบมาทบทวนถงความเหมาะสมของแผนวา ยงคงสอดคลองกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงหรอไม โดยมประเดนในการทบทวนทงหมด 4 ประเดน ดงน

(1) การทบทวนวตถประสงคของแผนการเปลยนแปลง วายงคงมความเหมาะสมอยหรอไม ถาหากคาตอบทไดคอ “ไม” ตองมการปรบเปลยนใหการดาเนนการในสวนทเหลอสอดคลองกบสภาพ แวดลอมใหม ตามปกตแลว องคกรควรทบทวนวตถประสงคของการเปลยนแปลงทก 2-3 เดอน

(2) การทบทวนการดาเนนการ เพอทราบถงจดแขง และจดออน ของการดาเนนงาน พรอมสาเหตของปญหา เพอแกไขใหดขน หากการดาเนนการมปญหาแตจาเปนทจะตองดาเนนการตอหนวยงานควรทบทวน และปรบแผนการเปลยนแปลงใหเหมาะสมมากยงขน ซงสามารถแสดงไดดงภาพท 7.13



ภาพท 7.13 แสดงกระบวนการในการทบทวนแผนการเปลยนแปลง

(3) การทบทวนเปาหมาย เพอใหการเปลยนแปลงทเกดขนไมซาซอนกน โดยทบทวนวา เปาหมายเดมของการเปลยนแปลงคออะไร และองคกรไดบรรลเปาหมายแลวหรอยง บคลากรยงใหการสนบสนนมากนอยแคไหน และองคกรยงตองการบรรลเปาหมายใดอก เพอใหดาเนนงานในชวงตอ ไป เกดประสทธผลมากทสด ดงนน การทบทวนเปาหมายแรกเรม จงเปนสงจาเปนเพอตรวจสอบ และขจดสงทไมจาเปนออกไป โดยแสดงไดดงภาพท 7.14

ภาพท 7.14 แสดงกระบวนการทบทวนเปาหมายของการเปลยนแปลง

การปฏบตตามแผนการเปลยนแปลง

การวดผลทไดรบ/รบฟงผลตอบกลบ

การดาเนนงานทประสบผลสาเรจ เกดปญหา แตจาเปนตองดาเนนการ

ดาเนนงานตอไป ทบทวนแผน/การปฏบตการ

เปาหมายเดมคออะไร

องคกรบรรลเปาหมายหรอยง

เปาหมายอะไรทยงตองการใหบรรล

บคลากรยงคงใหการสนบสนนหรอไม

ทารายการเพอมอบหมาย ใหกบบคลากรทเหมาะสม

เพอประกนวาบคลากร จะใหการสนบสนน

เปรยบเทยบความคบหนา กบเปาหมายทตงไว

ยนยนวาเปาหมายเดมยงมความเหมาะสม



(4) การทบทวนทศนคตตอการเปลยนแปลง แมวาพฤตกรรมของบคลากรจะตอบสนองการเปลยนแปลงองคกร แตกควรแสวงหาทศนคตทแทจรงของบคลากร ควรอบรมเพอสรางแรงจงใจใหไดการสนบสนนจากบคลากร

(5) การทบทวนความเปลยนแปลง เพราะเมอประสบความสาเรจ องคกรสวนใหญจะหยดเพอชนชมความสาเรจนน ทาใหองคกรตองตงคาถาม เพอคนหา ขณะเดยวกนควรทบทวนหาวธการทอาจเกดซาเมอไดตรวจสอบความกาวหนาในการเปลยนแปลง และรกษาใหการเปลยนแปลงยงคงดาเนน ตอไป จงเปนภารกจขององคกรทตองพจารณาวาการเปลยนแปลงนนอาจไดรบความสนใจนอยลง 3.5 การรกษาระดบการเปลยนแปลง (Maintaining Momentum) การเปลยนแปลงทเกดขนในองคกร มใชสนสดแคมความกาวหนาเกดขนเทานน หากตองการใหการเปลยนแปลงดาเนนใหมแรงขบ เพอขบเคลอนองคกร ไปยงเปาหมายทกาหนด องคกรอาจใชกลยทธเพอชวยรกษาระดบการเปลยนแปลง โดยใส “สงเรา” ลงไปในแผนเพอรกษาระดบความสนใจ ขณะเดยวกนกตอง “พฒนา” ผปฏบตการเปลยนแปลงเพอกระตนใหเกดความกระตอรอรน ทจะนาความรทไดรบมาใชในการพฒนาการดาเนนการตามแผน

1. การทบทวนเปาหมายเพอเปดตวการเปลยนแปลงใหม เมอเหนวา การดาเนนการตามการ เปลยนแปลงเดมเรมลาชา

2. การนาแนวคดการเปลยนแปลงอยางตอเนอง ผนวกเปนสวนหนงของนโยบายหนวยงาน โดยอาจเพมงบประมาณ และทรพยากรใหกบการเปลยนแปลงทจะนามาซงผลตอบแทนทคมคา

3. การสนบสนนใหบคลากรมการพฒนาตนเอง โดยเฉพาะทกษะทเกยวกบงาน โดยชใหเหน ประโยชนของการพฒนา ทมตอความกาวหนาในการท างาน

4. การจดการฝกอบรมใหแกบคลากรในทกระดบปฏบต โดยใหเรยนรประสบการณใหมๆ เพอปรบเปลยนทศนคต และทกษะตางๆ เมอไดสนบสนนการดาเนนการเปลยนแปลงใหเจรญเตบโต ในองคกรจนสามารถพฒนาใหเปนองคกรใหม ทประสบความสาเรจในการปรบปรงประสทธภาพการปฏบตงาน บนไดขนตอไป คอ จะพงพอใจทจะเหนการพฒนาแตเพยงเทานหรอไม และมความประสงคทพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ใหมทดยงขนอกหรอไม ขนอยกบวสยทศนอนกวางไกลขององคกรแลว การหาแนวทางในการพฒนาเรอยๆ โดยไมมวนสนสดนน จะเปนรากฐานของการพฒนาองคกรทนาไปสความเปนองคกรแหงการเรยนร หรอ Learning Organization 3.6. การสรางการเปลยนแปลง (Building on Change) ไมวาการเปลยนแปลงทเกดขนเมอเรมแรกนน มาจากสาเหตภายใน หรอภายนอก แตเมอองคกรประสบความสาเรจในการปรบปรงประสทธภาพในการปฏบตงานแลวของกจกรรมหนง และขณะเดยวกนเปนจดเรมตนอกกจกรรมหนงดวย ดงนนควรทองคกรจะสนบสนนใหการเปลยนแปลงใหมเกดขนอยางตอเนอง อยางไมมวนจบสน ซงสามารถกระทาได 3 วธการ คอ



1. ชประเดนประโยชนของการด าเนนการเปลยนแปลงในแงมมอน เพอสามารถด าเนนการ เปลยนแปลงนนตอไป หรอเลอกทจะเปลยนวธปฏบตดาเนนการแทน

2. การใชเทคนคการวพากยวจารณ โดยใหบคลากรวพากยวจารณการดาเนนงานในแผนก ของตน เพอหาปญหาทซอนตวอย และเสนอวธแกไข อนนาไปสการเปลยนแปลง

3. การผนวกความตองการของตนเอง กบฝายอน เพอผลกดนใหเกดการเปลยนแปลง

ภาพท 7.15 แสดงกระบวนการในการบรหารการเปลยนแปลง

โดยสรป จากภาพท 7.15 จะเหนวาผประกอบการ SME’s สามารถจะพฒนา และดารงสถานภาพขององคกรใหเปนทยอมรบวา เปนองคกรทมประสทธภาพ ตองผานการ “ปรบปรง” ประสทธภาพการปฏบตงาน ไมวาจะเปนอทธพลจากสาเหตภายนอกองคกร หรอเปนความประสงคของผนาบคลากรในองคกรกตาม วธการปรบปรงเพอใหได “ประสทธภาพ” ตามทตงใจ ตองอาศยการวางแผนทรอบคอบ และมองการณไกล เพอเตรยมพรอมทจะเผชญกบอปสรรคทไมไดคาดการณไวลวงหนา ซงจะยงผลใหการดาเนนการในขนตอนในลาดบตอมาดาเนนไปอยางสมพนธกนทงกระบวนการ ซงการวางแผน



เปนการรวมซงแนวคดของการบรหารการเปลยนแปลง โดยวางแผนครอบคลมการดาเนนการตามแผนการเปลยนแปลง การสนบสนนการเปลยนแปลง การรกษาระดบการเปลยนแปลง ตลอดจนการสรางการเปลยนแปลง โดยทระหวางการดาเนนงานในแตละขนตอน จะตองมการทบทวน เพอรบมอกบปญหาทเกดขน แลววางแผนใหมอกครง เพอใหมความเหมาะสมมากขน กระบวนการบรหารการเปลยนแปลงทงหมด บทสรป การบรหารการเปลยนแปลงโลจสตกส จะพจารณาโดยการมองระบบในปจจบน โดยใชแบบจาลองการเปลยนแปลงการจดการ ซงตองพจารณาวสยทศนโลจสตกส มมมอง และผลประโยชนทางธรกจในทกระดบ ในการบรหารการเปลยนแปลง จะมงเปลยนแปลง กระบวนการจดการดาเนนงาน กระบวนการจดการลกคา กระบวนการจดการสนทรพยทจบตองไมได เพอสรางคณคาแกลกคา

การบรหารการเปลยนแปลงเปนการใชเทคนควธทเปนระบบ เพอประกนวา การเปลยนแปลงทเกดขน เปนไปตามทศทางทไดวางแผนไว และกอใหเกดความคมคา และประสทธภาพ ภายในระยะเวลาทกาหนด พรอมทงบรรลเปาหมายทตองการ โลจสตกส เปนการจดการระดบกลาง ฉะนนการบรหารการเปลยนแปลง อาจหมายถง “ความสามารถของผบรหารระดบกลาง ในการดงความรวมมอของผบรหารระดบสง และลดการ ตอตานจากบคลากร ระดบปฏบตการ เพอสรางสรรคการเปลยนแปลง” โดยทวไปบคลากรในหนวยงาน จะมการตอบสนองตอการเปลยนแปลง ซงเรมจากการวางแผนการเปลยนแปลง โดย ม 10 กระบวนการ การดาเนนการตามแผนการเปลยนแปลง ตองมการสอสารภายในหนวยงาน การมอบหมายความรบผดชอบ การพฒนาพนธกจของบคลากร การเปลยนแปลงวฒนธรรมการทางานขององคกร การเอาชนะการตอตานการเปลยนแปลง การเสรมแรงการเปลยนแปลง การรกษาระดบการเปลยนแปลง และการสรางการเปลยนแปลง เมอผประกอบการ SME’s สามารถดาเนนการตามขนตอนการเปลยนแปลง จะสามารถบรหารการเปลยนแปลงในการพฒนาขดความสามารถในดานโลจสตกส แบบฝกหดทายบทท 7

1. การพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส มผลตอการเปลยนแปลงกลยทธทางธรกจอยางไรบาง 2. ใหทานพจารณาในหนวยงานของทาน แลวดาเนนการกาหนดวสยทศนโลจสตกส มมมอง และ

ผลประโยชนทางธรกจ ทหนวยงานของทานจะไดรบ 3. ใหอธบายขนตอนการบรหารการเปลยนแปลง และทานคดวาในกระบวนการบรหารการ

เปลยนแปลง กระบวนใดทนาจะสงผลกระทบตอบรษทของทาน

บทท 8 การพฒนาระบบเทคโนโลยโลจสตกส 167


บทท 8 การพฒนาระบบเทคโนโลยโลจสตกส

ภาพรวมของการพฒนาเทคโนโลยโลจสตกส เทคโนโลยในการขนสง เทคโนโลยสารสนเทศโลจสตกส เทคโนโลยการยกขนสนคา เทคโนโลยการจดเกบ อปกรณในการยกขนสนคาชนดอนๆ การเลอกอปกรณสาหรบโลจสตกส

วตถประสงค 1. เพอใหทราบภาพรวมของการพฒนาเทคโนโลยโลจสตกส

2. สามารถเลอกเทคโนโลยทใชในการขนสงได 3. สามารถเลอกเทคโนโลยสารสนเทศ โลจสตกสได 4. สามารถเลอกเทคโนโลยการยกขนสนคาได 5. สามารถเลอกเทคโนโลยการจดเกบได 6. สามารถเลอกอปกรณในการยกขนสนคา ชนดอนๆ



1. ภาพรวมของการพฒนาเทคโนโลยโลจสตกส การพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส และการจดการซพพลายเชน สาหรบ SME’s

จะสามารถพฒนาอยางยงยน ตองมการพฒนาบคลากร กระบวนการโลจสตกสทสามารถพฒนาขดความสามารถได และเทคโนโลย ในบทนจะเนนหนกดานเทคโนโลย เทคโนโลยในปจจบนสามารถแขงขนกนได เปน 100,000 เทา ถา SME’s ไมสนใจกคงปรบตวเองเพอเขาแขงขนยาก การเปนผประกอบการทด ในโลจสตกสและการกระจายสนคา นอกจากจะพจารณาเทคโนโลยในปจจบน ยงตองมองเทคโนโลยอนาคต โดยในโลจสตกส มกจกรรมหลกทตนทนรวมเกนรอยละ 80 คอ การขนสงและคลงสนคา ฉะนนในบทน จงจะใหรายละเอยดเกยวกบการพฒนาเทคโนโลย ดงน

การพฒนาเทคโนโลยในการขนสง การพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศโลจสตกส การพฒนาเทคโนโลยการจดเกบ การพฒนาเทคโนโลยการเคลอนยาย การพฒนาเทคโนโลยอนๆ

2. การพฒนาเทคโนโลยในการขนสง ในการขนสง มปจจยสาคญในการพจารณาเลอกวธการขนสง คอความเรว ความนาเชอถอ และตนทน ทตองมการทบทวน กอนตดสนใจ ซงปจจบนมการขนสงหลายวธคอ

1. ทางถนน (Road) 2. ทางรถไฟ (Rail) 3. ทางแมนา (Inland Water Way) 4. ทางทะเล (Sea) 5. ทางอากาศ (Air ) 6. ทางเสนทอ (Pipe Line)

การพจาณาในการเลอกวธการขนสง แบบใดกขนกบปจจยทไดกลาวมาขางตน โดยในประเทศไทยนยมการขนสงทางถนนซงมอตราสวนสงเกนรอยละ 90 ซงการขนสงทสะดวกและรวดเรวโดยเฉพาะการสงออกสนคา จะนยมขนสงใชตคอนเทรนเนอร (Container ) ทมทงเปนชนดมาตรฐาน และชนดพเศษ ใชในการบรรจแบบพเศษ ปจจบนมขนาดตยาว 20/40 ฟต โดยใชในรปตบรรจยางรถยนต (Tire Container) ตบรรจถงเคม (Tank Container) ตหองเยน(Refrigerated Container) ตสาหรบการเปลยน (Swap Body) ตเปดดานบน (Open Top) ตปรมาตรทรงสง (High-Cube) ตเกบขนาดใหญ (Bulk Container) ตพนเรยบ(Flat Container) กอนใชงานตองเลอกชนดของตใหเหมาะสมกบสนคา



การขนสงสามารถใชผใหบรการขนสงจากภายนอก (Third Party Transport Services) ซงระดบการใหบรการจากภายนอกมหลายระดบ คอการเชาเปนครงคราว การเชา การเชาตามสญญา และ การกระจายสนคาตามสญญา การขนสงทมประสทธผลตองเลอกใชยานพาหนะในการขนสงใหเหมาะสมกบธรกจ ชนดสนคา และปรมาณในการขนสง เนองจากปจจบนตนทนคาเชอเพลงมราคาสงขน โดย ชนดรถแบงตามพระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522 มจานวน 17 ชนด (รย. 1 – รย.17) ชนดรถแบงตาม ตามพระราชบญญตการขนสงทางบก เปน 3 ชนด 1. รถโดยสาร(ประจาทาง ไมประจาทาง และสวนบคคล) 2. รถบรรทก (ไมประจาทาง และสวนบคคล) 3. รถขนาดเลก โดยลกษณะรถทใชในการขนสงสตวหรอสงของตามพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 ม 9 ลกษณะคอ รถกระบะบรรทก รถตบรรทก รถบรรทกของเหลว รถบรรทกวสดอนตราย รถบรรทกเฉพาะกจ รถพวง รถกงพวง รถกงพวงบรรทกวสดยาว และรถลากจง รายละเอยดสามารถศกษารายละเอยดของชนดรถยนต ไดจากเวบไซทของกรมการขนสงทางบก โดยใชผานเวบไซทของกระทรวงคมนาคม ตวถงรถยนต (Type of Vehicle Body) มหลายแบบคอ ตวถงแพลทฟอรม รถดม (Tippers) แบบกลองหรอต (Box Body) รถมผาใบคลมขาง (Curtain Side) รถแบบมขาตงคลายโตะ (Demountables) รถพวง (Drawbars) ซงการพจารณาความปลอดภยในการบรรทกจะพจารณาจากนาหนกเพลา จานวนเพลา จานวนลอรถยนต ซงสามารถศกษารายละเอยดจากกรมทางหลวง โดยใชผานเวบไซทของกระทรวงคมนาคม สวนเทคโนโลยทชาวยใหการบรรทก และยกสนคาขนรถยนต ไดอยางรวดเรว จะตองใชอปกรณสาหรบยกสนคาของยานพาหนะ โดยรถยนตทใชในเชงพาณชยมหลากหลายขนาด ขนาดความกวางของรถผนแปรตามจานวนเพลาและความยาวของรถ การออกแบบตวถงรถ การออกแบบอปกรณชวยยกขนสนคาทดสามารถลดเวลาในการยกสนคาลงได ซงนบวนจะมการปรบปรง และพฒนาอปกรณเพมมากขนเรอยๆ การเลอกอปกรณทดจะสงผลตอการลดของเวลาในการขนและลงสนคา ใหผลประโยชนทางธรกจมากขน นอกจากนนยงลดภาระดานแรงงาน ความลาหนาทางเทคโนโลยของอปกรณยกสนคาทเปนเครองจกกล สามารถเพมขนาดสนคาทยก และกาจดวธการยกสนคาทละชนได สามารถยกสนคาในปรมาณทสงขน อปกรณในปจจบนรวมถง

1. อปกรณยกสนคาทเปนพาเลท (Pallet Handling Equipments) อาจจะเปนวธทงายทสดและ ยงยาก แตทนยมมากในปจจบนคอการยกเปนพาเลท โดยใชรถฟอรคลฟทซงมหลายประเภท ในการยก และมประเภททใชแรงงานคน (Pallet Hand Jack) หรอบานเราเรยกวา ตะเขลากสนคาใชลากสนคาบรเวณทาขนลงสนคา ซงลกคาทกรายอาจจะไมใชรถฟอรคลฟทในการยกสนคาทอยในพาเลท ซงสามารถแบงเปนชนดอปกรณยกขนสนคา ไดดงแสดงในภาพท 8.1



Hand jack Counterbalanced Reach Truck Double Reach Truck VNA

ภาพท 8.1 อปกรณยกสนคาทเปนพาเลท

2. สะพานพาด (Dock Plate/Ramp/Board) ในปจจบนระบบสะพานพาดจะผลตโดยใช

อลมนยม หรอ เหลก หรอ ไฟเบอรกลาส ซงอลมเนยมจะมนาหนกเบา โดยสามารถควบคมรวมกบระบบไฮดรอลค หรอ ยกดวยคนกได ดงแสดงในภาพท 8.2

ภาพท 8.2 อปกรณสะพานพาด

ลกษณะมาตรฐาน สวนมากมความยาวตงแต 2 –12 เมตร กวางตงแต 1.50-2.50 เมตร ความสงตงแต 0.90 -1.50 เมตร กรณลอยางตองเพมความสงอกประมาณ 0.10 เมตร สามารถออกแบบตามความตองการเพอรองรบนาหนกไดสงสดถง 30,000 กโลกรม โดยพนอาจเปนแผนเหลก แผนอลมเนยม แผนเหลกตะแกรง (Grating) ในระบบน ยงมอปกรณเพอเพมความปลอดภย ไดแก โครงสรางรองรบลอยาง โซสมอยดระหวางโครงสรางอาคารกบโครงสรางสะพานพาด มระบบปมไฮดรอลกโยกดวยมอเพอปรบระดบ มยางกนกระแทก มวาลวควบคมการไหล มเหลกขาตง ดงแสดงในภาพท 8.3



ภาพท 8.3 อปกรณเสรมสาหรบสะพานพาด 3. อปกรณทาขนลงสนคา และลฟท (Lift and Dock Leveler Devices) การยกพาเลท กลอง ทรวดเรวจาเปนตองมอปกรณชวย โดยชวยยกในระดบทสอดคลองกบความตองการ โดยมอปกรณดงน 3.1 อปกรณลฟทกนไก (Lift Devices) การยกสนคาสามารถยกโดยโตะลฟท ในปจจบนมหลายรปแบบ คอ แบบแรงสงจากสปรง ถงลมนวมาตก แบบไฮดรอลกไฟฟา และแบบนวมาตกไฟฟา ดงแสดงในภาพท 8.4

แรงสงจากสปรง ถงลมนวมาตก แบบไฮดรอลก

ไฟฟา นวมาตกไฟฟา

ภาพท 8.4 อปกรณลฟท

3.2 อปกรณทาขนลงสนคา (Dock Leveler Devices) เปนระบบทสามารถใหผลงานดกวาการยกดวยมอ สามารถยกระดบมาอยในระดบเดยวกบระดบพนรถยนตได โดยควบคมไดในตาแหนงทแมนยา สามารถใชงานไดทกดาน ซงมหลายลกษณะ แตมราคาตงแต 0.20 - 0.50 ลานบาท และตองใชพลงงานไฟฟา อปกรณทาขนลงสนคา สามารถออกแบบใหสามาถรบนาหนกตามความตองการตงแต 1 - 4 ตน สามารถยกขนไดอตโนมตเมอรถยนตจอดเทยบทาโดยใชระบบเซนเซอร ยกไดโดยอตโนมตเมอพาเลทไดยกลงวางบนทาขนลงเรยบรอย สามารถปองกนความเสยหายของสนคาได ดงแสดงในภาพท 8.5



Roll-On Level Loader ทาขนลงสนคาแบบกนไก ไฮดรอลก

อปกรณทาขนลงสนคา

ภาพท 8.5 อปกรณทาขนลงสนคา 3.3 อปกรณยกสนคาทเปนพาเลทอตโนมต (Pallet Loading Automated Equipment) เปนระบบทตองใชเทคโนโลยอตโนมตเขามาเกยวของ เพอจดระเบยบพาเลท หมนทศพาเลท และสงพาเลทเพอจดสงใหลกคา รายละเอยดสามารถศกษาไดใน คมออปกรณโลจสตกส ของผเขยน ลกษณะแสดงในภาพท 8.5

ภาพท 8.5 อปกรณยกสนคาทเปนพาเลทอตโนมต



นอกจากนนยงมระบบโตะหมนพาเลท (Pallet Disc Turntable) เพอหมนพาเลทในขณะทยกสนคาขน และลงทาใหสามารถปรบทศทางไดสอดคลองกบทศทางการจดสง ดงแสดงในภาพท 8.6

ภาพท 8.6 Disc Turntable

และในปจจบนนยมใชชนวางสนคาแบบอาศยแรงโนมถวงของโลก (Live Storage Rack) มาประกอบในการขนสง ดงภาพท 8.7 พบวาการจดเกบในระบบเดม ซงการวางผงพนทจดเกบกระจายตองใชฟอรคลฟทถง 5 คน เมอปรบระบบการไหลพาเลทใหม จะใชฟอรคลฟทเพยง 2 คนเทานน

ภาพท 8.7 ชนวางสนคาแบบอาศยแรงโนมถวงของโลก



4.ประตและมานชองขนลงสนคา (Dock Seals and Shelters) พฒนาเพอความปลอดภย และประหยดพลงงานสงสด ปองกนการแตกหกเสยหายของสนคาในทางการคา เพมประสทธภาพ เพมพนทจดเกบสนคา มความปลอดภยในการทางาน และคนภายนอกเขาไมไดทาใหมความปลอดภย ขนาดเปนไปตามขนาดชองประตทตองการ มานชองขนลงสนคา (Dock Seals) จะทาดวยไวนลเสรมดวยไนลอน ทนตอการฉกขาด สวนประตชองขนลงสนคาแบบผสม (Dock Combination Shelters) จะสรางเพอวตถประสงคในการเพมความสามารถในการกนอณหภมออกจากหอง ซงทาดวยผนงหนาบภายในดวยโฟมความหนาแนนสง (Wolmanized lumber) ผสมกบ ไวนลเสรมดวยไนลอนในบางสวน สวนประตชองขนลงสนคาแบบผสม (Dock Shelters) จะเปนผนงไฟเบอรกลาสหนาบภายในดวยโฟมความหนาแนนสง 100 % ในการตดตงรวมถงเหลกปองกนซงทาสเหลอง 2 ดาน ซงในกลองทตดเหลกสเหลองจะเตมดวยโฟมกนรถกระแทก และแบบสดทายคอแบบทมปฏกรยาตอบโต หลงจากรถยนตเทยบทา ผนงประตเปนแบบใชกลไกแบบกรรไก เมอไดรบสญญาณจะสงใหเลอนปดเปด โดยนาหนกของแผนมานไวนลเบา มกรอบอลมเนยม ดงแสดงในภาพท 8.8

มานชองขนลงสนคา ประตชองขนลงสนคาแบบผสม

ประตชองขนลงสนคา ประตชองขนลงสนคาแบบ Retractable

ภาพท 8.8 ประตและมานชองขนลงสนคา



5. สายพานลาเลยงแบบยนเขาไปในต (Powered Extendible Conveyor) ระบบนเปนระบบทใชสาหรบยนเขาไปในตคอนเทนเนอร โดยคนหรอรถฟอรคลฟทไมจาเปนตองเดนทางหลายเทยว การออกแบบขนกบรถยนตทใช การออกแบบเรมจาก การพจารณาระยะหางจากผนงอาคารถงทายรถ ถงทายทาขนสนคา (A) (ขนท 1) พจารณาวาจะสอดสายพานลาเลยงเขาไปในรถ หรอตคอนเทนเนอรยาวเทาไร (B) (ขน 2) ออกแบบระบบคานยนใหมความยาวรวมทเกดจากระยะในขนท 1 รวมกบระยะในขนท 2 (ขนท 3) หลงจากนนออกแบบความยาวสามารถซอนกนไดสงถง 5 ชน (5 Booms) ดงแสดงในภาพท 8.9

ภาพท 8.9 ไดอะแกรมการออกแบบสายพานลาเลยง

ลกษณะตดตงแสดงในภาพท 8.10

การยน 3 ชน ศนยกระจายสนคา ศนยกระจายสนคา

ทาขนถายสนคา ศนยกระจายหนงสอพมพ อปกรณสาหรบยน 3 ชน

ภาพท 8.10 ลกษณะตดตงสายพานลาเลยงแบบยนเขาไปในต

6. อปกรณยกพาเลททใชพลงงานไฟฟา (Powered Handling Device) ใชหลกการเดยวกบอปกรณใน รายการท 6 และตองาในทายสดของคานยน เพอใชแทนรถฟอรคลฟท ซงแสดงในภาพท 8.11



ภาพท 8.11 อปกรณยกพาเลททใชพลงงานไฟฟา

7. เครนทยดตดตงในท (Built in Crane) ในกรณทบรเวณทาขนสนคาทมนาหนกมากอาจจะใชการ ตดตงเครนในท เพอใหสามารถขนลงสนคาไดอยางรวดเรว โดยมหลายรปแบบทสามารถประยกตตามความเหมาะสม ลกษณะแสดงในภาพท 8.12

ภาพท 8.12 เครนทยดตดตงในท

8. เครนทวงบนราง (Gantry Crane) เปนเครนวงบนรางสาหรบยกตคอนเทนเนอรสนคานาหนก มาก ใชในลานขนถายสนคา ทาเรอ ลานตคอนเทนเนอร ลกษณะแสดงในภาพท 8.13



ภาพท 8.13 เครนทวงบน

9. อปกรณยกสนคาดานหลงรถ (Tail Lifts) อปกรณยกสนคาทตดดานหลงรถยนต จะใชระบบไฮดรอลกโดยไมจาเปนตองใชทาขนลงสนคา ซงยดตดใตแชชชสของรถยนต มหลายชนด ลกษณะแสดงในภาพท 8.14 ซงมรายละเอยดตอไปน

แบบอานวยความสะดวก (Conventional Tail Lifts) รบนาหนก 350-1,000 กโลกรม แผนพนยกในแนวตง ตดตงบรเวณดานหลงและดานขาง ซงมทงเหลก อลมเนยม และรวมกน ยดกบรางกบเสา (Column Rail Lift) รบนาหนก 750-2,500 กโลกรม แผนพนยกในแนวตง ตดตงบรเวณดานหลงและดานขาง ซงมทงเหลก อลมเนยม และรวมกน สามารถตดตงกบตวรถหรอถอดออกได แบบคานยน (Cantilever Tail Lifts) รบนาหนก 500-9,000 กโลกรม แผนพนยกในมมตางๆได แตในแนวตง ตดตงบรเวณดานหลงและดานขาง ซงมทงเหลก และอลมเนยม แบบแผนเลอน (Slider Tail Lifts) รบนาหนก 300-3,000 กโลกรม แผนพนเลอนโดยใชไฮดรอลก หรอเครองกลอนจากทเกบใตทองรถออกมาใชงานได สามารถเลอกตดตงบรเวณดานหลงและดานขาง ซงมทงเหลก อลมเนยม และรวมกน สอดเกบเรยบรอย (Tuck-Away Tail Lifts) รบนาหนก 500-2,000 กโลกรม โดยเกบพบแผนทใตทองรถ สามารถเลอกตดตงบรเวณดานหลง และดานขาง ซงมทงเหลก อลมเนยม และรวมกน



แบบตดกบรถต (Van Tail Lifts) รบนาหนก 300-750 กโลกรม โดยเกบพบแผนทดานหลงหรอ ภายในรถ หรอใตทองรถ สามารถเลอกตดตงบรเวณดานหลง และดานขาง ซงมอลมเนยมเทานน แบบอานวยความสะดวก

ยดกบรางกบเสา

แบบคานยน

แบบแผนเลอน

สอดเกบเรยบรอย

แบบตดกบรถต

ภาพท 8.14 อปกรณยกสนคาดานหลงรถ (Tail Lifts) 10. รถยกตสนคา (Special Forklift) เปนรถฟอรคลฟททใชสาหรบยกตคอนเทนเนอรสนคา ใชในลานขนถายสนคา ทาเรอ ลานตคอนเทนเนอร ลกษณะแสดงในภาพท 8.15

ภาพท 8.15 รถยกตสนคา (Special Forklift)



11. อปกรณเคลอนยายบนพน (Moving Floors) ใชอปกรณเสรมหลายลกษณะ โดยสวนมากตด บนพนอาคาร ตคอนเทนเนอร เชน รางเลอนซงใชคกบอปกรณเลอน ลกกลง เสนเหลก หรออปกรณอยางอน เพอใหพาเลทไหลลนโดยสะดวก สวนมากจะวางไว 2 ชองเพอใหการไหลไมสะดด สามารถผลกดวยมอได โดยสามารถออกแบบและตดตงโดยยดตายตวหรอแบบเคลอนยายได และบางครงกใชมอเตอรขบเคลอนเพอใหรวดเรวขน ซงแสดงในภาพท 8.16-8.18

ภาพท 8.16 พนแบบเลอนไดงาย และมลกกลงตดผนง

ภาพท 8.17 พนฝงเหลกราง



ภาพท 8.18 พนแบบลกกลง

12. ขาตงแบบประหยด (Economy Stabilizing Jack) สามารถรบนาหนกตงแต 20 -100 ตน โดยมลอยางสงประมาณ 25 เซนตเมตร นาหนกตงแต 55 กโลกรมขนไป สามารถตงไดสงตงแต 1.00-1.50 เมตร ดงแสดงในภาพท 8.19

ภาพท 8.19 ขาตงแบบประหยด



13. อปกรณกนลอเลอน (Wheel Chocks) เปนอปกรณทผลตจากยาง อลมเนยม เหลก เพอวางในพนทตางๆ โดยรปรางจะรบกบรปของยางรถพอด สามารถทนกบการฉกขาด ทนตอสภาพดนฟาอากาศ การกระแทก สามารถออกแบบไดตามขนาดของลอรถยนต บางครงไดเชอมตอกบเชอกโพลยรเทน ดงแสดงในภาพท 8.20 อปกรณกนลอเลอนผลตจากยาง

อปกรณกนลอเลอนผลตจากอลมเนยม อปกรณกนลอเลอนผลตจากเหลก

อปกรณกนลอเลอนผลตสาหรบรถไฟ

ภาพท 8.20 อปกรณปกรณกนลอเลอน

ระบบหามลอเคลอน มหลากหลายรน ราคาสงตาตามความสามารถของอปกรณ และการเชอมตอระบบสญญาณไฟเพอควบคมการสอสารในการจอดเทยบทาขนลงสนคาของรถยนต มหลายรปแบบดงแสดงในภาพท 8.21

ตดกบพน รนยายได Smart chock รนปลอดภย

ภาพท 8.21 การตดตงอปกรณหามลอเคลอน



อปกรณเหลกยบยงการชนทาขนถายสนคา (Vehicle ICC restraint) มหลายรปแบบ ตงแตตดตงทพน ผนงทาขนลงสนคา หรอตดอยกบอปกรณยกสนคาทตดอยทายรถ(Tail Lift Loaders) สามารถควบคมเชงกล หรอไฟฟาตามทตองการ โดยมสญญาณสอสารแจงเตอนเพอปรบปรงความปลอดภย ดงแสดงในภาพท 8.22

เหลกยบยงรถ Pit Bull Star

ภาพท 8.22 อปกรณเหลกยบยงการชนทาขนถายสนคา

14. เหลกกนสนคาเสยหายในตคอนเทนเนอร (Cargo Bars) ตดตงในต หรอรถเทรลเลอร เพอไมใหสนคาเสยหาย ลดการสนสะเทอนระหวางการขนสง สวนมากผลตจากเหลกทอสเหลยมขนาดตงแต 1.5-4 นว ตามสภาพการรบนาหนกทออกแบบ โดยยดตดกบผนงตคอนเทนเนอร ดงแสดงในภาพท 8.23

ภาพท 8.23 เหลกกนสนคาเสยหายในตคอนเทนเนอร



18. อปกรณยกสนคาบรเวณทาขนสนคา (Dock Hoists) เปนอปกรณทยกสนคาแบบกรรไก(Scissor Hoists) และยกแบบราง (Rail Hoists) ใชสาหรบยายสนคาระหวางทาขนลงสนคา หรอรถยนต ไปยงพน ระบบนสามารถทาใหไมตองยกระดบทาขนลงสนคา หรอโดยการขดหลมแบบเดม สามารถแยกมาตงอสระได ลกษณะแสดงในภาพท 8.24

อปกรณในตาแหนงทยกระดบขน ใชอปกรณรวมกบอปกรณปรบประดบทา

อปกรณใชกบประตระดบสง อปกรณใชกบประตระดบตา

ภาพท 8.24 อปกรณยกสนคาบรเวณทาขนสนคา



3. เทคโนโลยสารสนเทศในโลจสตกส เทคโนโลยสารสนเทศในงานโลจสตกสทด ประกอบดวย ฮารดแวร ซอฟแวร และชองทางสอสาร จะขาดสวนใดสวนหนงไมได ตองเปนระบบทเชอมตออยางเตมรปแบบจงจะทาใหการจดการโลจสตกสดาเนนการอยางมประสทธผล มดงตอไปน

3.1 ฮารดแวร (Hardware) ประกอบดวยระบบเครองคอมพวเตอรแมขาย เครองลกขาย อปกรณ ในระบบบารโคด ระบบ RFID ระบบตดตามรถยนต GPS และระบบบนทกเวลา(Tachograph) มรายละเอยดตอไปน 3.1.1 ระบบคอมพวเตอรฮารดแวร และระบบปฎบตการ เพอสนบสนนการดาเนนงานของ โลจสตกส โครงสรางระบบคอมพวเตอรและเครอขายการสอสาร จะมลกษณะเพอใหการจดการและบารงรกษาระบบสารสนเทศเปนไปไดอยางสะดวก และมประสทธภาพ รปแบบระบบเทคโนโลยสารสนเทศจะเปนลกษณะรวมศนยภายใตกรอบของ Web Based Technology ระบบเครองลกขาย และเครองแมขายชนด Multi-tier โดยระบบลกขายเปนแบบ Thin Client ซงผใชไมจาเปนตองจดหาโปรแกรมสนบสนนอนใดนอกจาก Web Browser การปรบปรงประสทธภาพและความสามารถของโปรแกรมประยกต สามารถกระทาทแมขายเทานน ทาใหการจดการเปนไปไดอยางมประสทธภาพ ซง การเชอมตอทดทสด จะแยกเครองแมขายทสาหรบตดตงระบบจดเกบขอมล และซอฟแวรประยกตออกจากกน ซงประกอบดวยเครองแมขายสาหรบระบบจดเกบขอมลในเครอขาย(SAN) เครองคอมพวเตอรแมขายสาหรบซอฟแวรฐานขอมล เครองคอมพวเตอรแมขายแบบเบลด(Blade) สาหรบซอฟแวรประยกต เครองคอมพวเตอรในหองทางานสาหรบบรหารจดการระบบ ซงตองมไฟรวอลล (Firewall) และเครอขายสาหรบศนยขอมลแมขาย โปรแกรมจดการระบบรกษาควมปลอดภย และ โปรแกรมฐานขอมล ศนยเทคโนโลยสารสนเทศระบบจดการขนสงกลาง ใชระบบฐานขอมล Oracle10g หรอ SQLServer 2005 Enterprise Edition ดงแสดงในภาพท 8.25

ภาพท 8.25 ตวอยางผงการเชอมตอระบบเครอขายของศนยสารสนเทศ



3.1.2 อปกรณในระบบบงชอตโนมต ในปจจบนนระบบบงชอตโนมต (Automatic Identification) หรอ Auto ID ทถกพฒนาเพอนามาใชงานมากขนทงในการจดการขนสง จะทาหนาทแทนแปนพมพ (Keyboard) เพอเพมความรวดเรว และขอบกพรอง ในการจดเกบขอมล ตดตามสถานะของการจดสงสนคา หรอผโดยสารทเราใหความสนใจ ระบบ Auto ID ทเปนทรจกและใชงานกนแพรหลายทสดคอ ระบบบารโคด (Barcode System) ซงสามารถพบเหนไดทวไปในชวตประจาวน เชน บนหบหอสนคา หนงสอ หรอบนตวสนคา เนองจากมตนทนตอหนวยทตางายตอการใชงานจงเปนเหตผลใหบารโคด ถกนามาใชงานมากทสด แตบารโคดกมขอจากดหลายประการไดแก จดเกบขอมลไดจากด เสยหาย หรอมปญหาระหวางการอานไดงาย ระบบ Auto ID ทเรารจกรองลงมาจากบารโคดกคอระบบสมารทการด (Smart Card System) เปนระบบทกาลงมบทบาทอยางรวดเรวในปจจบนเราจะพบเหนสมารการดในรปแบบของบตรตาง ๆ เชน บตรชมภาพยนตร ซมการดโทรศพทเคลอนทและบตรสมาชกตามคลบตาง ๆ โดยใชแถบแมเหลกหรอไมโครชปในการอาน/เขยนขอมล มขอดคอสามารถเกบขอมลไดมากปลอดภย แตเนองจากเปนแถบแมเหลก วธการอานขอมลจากสมารทการดจะตองใชวธสมผสทาใหเกดการสกหรอของเครองอานเมอใชไปนาน ๆ ระบบ Auto ID อกชนดหนงทเราจะกลาวถงนเปนระบบทขจดขอเสยของทงระบบบารโคดและสมารทการด เราเรยกระบบนวา Radio Frequency Identification (RFID) เปนระบบ Auto ID ทใชคลนแมเหลกไฟฟาในชวงคลนความถวทย เปนพาหะในการสอสารขอมล ซงลกษณะอปกรณในระบบบงชอตโนมตแสดงในภาพท 8.26

ภาพท 8.26 อปกรณในระบบบงชอตโนมต



3.1.3 อปกรณ GPS เปนอปกรณตดตามยานพาหนะระบบเรยลไทม หรอระบบกาหนด ตาแหนงทวโลก(Global Positioning System) ลกษณะอปกรณแสดงในภาพท 8.27 ในหนวยงานทมยานพาหนะใชประกอบธรกจ รถขนสงสนคาของบรษท ซงอาจพบวาพนกงานไมสามารถปฏบตหนาทไดอยางมประสทธภาพ จดสงสนคาลาชา สงสนคานอยกวาเปาหมาย เบกคานามนมากกวาทควร และไมทราบวาพนกงานเอารถบรษทไปใชงานสวนตวหรอไหม และไมสามารถตรวจสอบพฤตกรรมของพนกงานไดเลย การใชอปกรณน เพอตรวจสอบการใชงานยานพาหนะใหอยในขอบเขตภารกจทกาหนด โดยใชเทคโนโลยนผานดาวเทยม ดวยคาใชจายทตาและมประสทธภาพสงสด อกทงประหยดคาใชจาย รถยนตทตดตงระบบน สามารถบอกตาแหนงทอยของยานพาหนะไดทวโลก ดวยสญญานผานดาวเทยม และสญญาณโทรศพท GSM โดยการสงขอความผานเครอคายของโทรศพทเกยวกบทตง ไมจาเปนตองใช ระบบปฏบตการทางอนเตอรเนตผานเครองแมขาย โดยไมตองจายคาบรการรายเดอน เพอทจะเขาไปตดตามยานพาหนะ

ภาพท 8.27 อปกรณ GPS การทางานของอปกรณ GPS สามารถตรวจสอบตาแหนงยานพาหนะไดโดยทผตรวจสอบสามารถรไดในทนท ตลอด 24 ชวโมง โดยใชระบบ GPS ควบคไปกบระบบการสอสาร GSM Mobile ปจจบนขยายโดยใชผาน WAP (Wireless Application Protocal), GPRS (General Packet Radio Service), EDGE (Enhanced Data rates for GSM Evolution), 3G/UMTS และเทคโนโลยการบอกตาแหนงผานสญญาณดาวเทยม ดวยระบบดงกลาวทาใหสามารถทราบทอยปจจบนของยานพาหนะทอยในระหวางการปฏบตงานไดทนท ซงอปกรณ GPS ทตดอยกบยานพาหนะจะรบสญญาณดาวเทยม และแปลสญญาณออกมาเปนคาพกด ตาแหนง เวลา และความเรว และแสดงผลทคอมพวเตอรสวนบคคล , Pocket PC หรอ Note Book ดงแสดงในภาพท 8.28



ภาพท 8.28 วธการทางานของอปกรณ GPS ตดตามยานพาหนะ คณสมบตอปกรณ GPS ตดตามยานพาหนะระบบเรยลไทม สามารถใชงานโดยมคณสมบตดงน

1.สามารถทราบและตดตาม ไดทนทวายานพาหนะอยทไหน จอดหรอวง โดยไมตองรอใหยานพาหนะกลบมาทบรษท ไมตองผานอนเตอรเนต อกทงยงมเสถยรภาพสง แมนยา

2. สามารถรบทราบสถานการณภายในรถได 3. สามารถตดตอสนทนากบคนขบไดตลอดเวลา กรณมโทรศพทอยภายในรถ 4.ในกรณทรถถกลกโขมย หรอถกบกรก อปกรณจะสงสญญาณแจงกลบมาทเจาของรถพรอม

สง Short Message System(SMS) เปนขอความ และจะสงสญญาณจนกวาจะมผกดโทรศพทรบทราบแลว

5. สามารถจากดความเรวใหพนกงานขบรถได ใหขอมลการใชความเรวตลอดการเดนทาง ถาขบรถเกนความเรวทกาหนด อปกรณจะแจงเตอนวารถขณะนขบเรวเกนกาหนดและขบอยตาแหนงใด

6. สามารถตรวจสอบการขบรถออกนอกเสนทาง ซงจะแสดงเสนทางการเดนรถบนแผนท 7. สามารถตรวจสอบระยะทางรวม จากจดเรมตนและจดสนสด ระยะทางรวมทรถวงได 8. สามารถกาหนดใหสงพกดสถานทรถจอดเปนระยะเวลา หรอเปนกโลเมตรได 9. สามารถกาหนดชอสถานท ตาแหนงทรถหยด กาหนดสญลกษณลงบนแผนท เพอสราง

ฐานขอมลสถานท 10. มแบตเตอรสารอง ในกรณเกดปญหาแบตเตอรรถหมด หรอโดนขโมย

11. ใชงานงาย ระบบไมยงยาก มเสถยรภาพสง มความแมนยา มความนาเชอถอ เมอตองการตดตาม ประโยชนจากการใชระบบ GPS 1.อปกรณ จะแสดงผลการเดนทางยานพาหนะตามเวลาจรง(Real Time) ซงจะทราบการเดนทางของยานพาหนะในเวลาจรง สถานทจรง ขอมลความเรวของยานพาหนะไดตลอดเวลา 24 ชวโมงโดยไมตองใหรอยานพาหนะกลบบรษทกอน



2. สามารถตรวจสอบไดทกเวลา ทกสถานท ชวยใหสามารถคลายความสงสยได ถาหากสนคายงไมถงมอลกคา ซงบางครงพนกงานขบรถมกอางวารถตด ทาใหสงสนคาไมทนตามทกาหนด หรอจดสงสนคาไมตามเปาหมาย เนองจากไปทาธระอนๆ

3.ทาใหทางานไดรวดเรวขน และเพมกาไร ทงนเมอตดตงอปกรณแลว พนกงานขบรถกไม สามารถนารถไปใชงานผดประเภท ตงใจทางานมากขน ไดงานมากขน โดยยงไมรวมความเสยหายทเกดขนเนองจากสงสนคาลาชา หรอความเสยหายในสวนอน ๆ 4.ทางานไดอยางมประสทธภาพมากขน ชวยใหธรกจสามารถจดการดานยานพาหนะใหมประสทธภาพสงขน รวดเรว สะดวก

5. สามารถตดตามสถานะของการเดนทาง และสอสารกบพนกงานทขบรถได เกยวกบ เหตการณตางๆ ทเกดขน

6. มปมกด SOS สาหรบขอความชวยเหลอไดเมอเกดเหตฉกเฉน ระบบจะแจงเตอนไปยง โทรศพททสานกงาน หรอศนยควบคมการขนสง พรอมทงสง SMS แจงอกดวย ทงนระบบจะแจงเตอนจนกวาจะมผตอบรบการแจงเหตน

7. สามารถสนทนากบคนขบรถไดตลอดเวลา โดยไมตองมโทรศพทมอถอใหพนกงาน โดยไม ตองจายคาโทรศพทมอถอใหพนกงานขบรถ สามารถประหยดคาใชจายทตองชอมอถอและจายคาโทรศพท ใหพนกงานขบรถได 8. สามารถกาหนดความเรวใหกบผขบรถไดตามทตองการ ตามวตถประสงค ทาใหมความปลอดภย และประหยดนามนเชอเพลง

9. สามารถปองกนการขบรถออกนอกเสนทาง บรหารงานของพนกงานขบรถใหอยใน ขอบเขตภาระกจทกาหนด เมอยานพาหนะออกนอกเสนทางทกาหนด อปกรณกจะทาการแจงเตอนทนท

10. ใชงานงาย ระบบไมยงยาก ไมจาเปนตองมเจาหนาทนงดตลอดเวลา สามารถใชงานได

3.1.4 ระบบอนๆ มระบบทนามาใช เชน ระบบกลองถายวดโอไรสายระยะไกล (CCD Wireless video camera) ประกอบดวยอปกรณ 3 สวน คอเครองแมขาย เครอขายวดโอรกษาความปลอดภย (Network Security Video Server) อปกรณเสารบสงสญญาณ และระบบกลองวดโอ ซงนยมใชในสถานขนสง ศนยขนถายสนคา ระบบนสามารถตอกบระบบเซนเซอรเพอตรวจจบการเคลอนไหว เชอมกบทวหลายชองหลายระบบ เชน NTSC หรอ PAL auto detect , BNC ตอกบอนทราเนต และระบบ GPRS/GSM : GSM SMS or GPRS link ( 900/1800/1900/850MHZ) ใหสามารถสงเสยงเตอน หลงจากจบสญญาณเคลอนไหวได และทาโชกราฟ (Tachograp) เปนอปกรณทใชบนทกชวโมงทางานของพนกงานขบรถเพอสรางความปลอดภยในการขนสง ปองกนการทางานเกนชวโมง การควงกะของพนกงานขบรถ



3.2 ระบบโทรคมนาคมสาหรบการสอสาร ไดแกระบบโทรศพท ระบบสายวงจรเชา ระบบคลนมอถอ และระบบดาวเทยม

ชองสอสาร (Communication channels) หมายถงรปแบบใด ๆ ทสามารถนามาใชถายทอดสญญาณขอมลจากอปกรณตวหนงในระบบเครอขายไปยงอปกรณอกตวหนง ชองสอสารแตละชองอาจใชสอนาสญญาณชนดใดกได เชน สายคบดเกลยว สายโคแอกเชยว สายใยแกวนาแสง สญญาณไมโครเวฟ สญญาณผานดาวเทยม และสญญาณไรสายแบบตาง ๆ สอแตละชนดมทงขอดและขอเสย โดยทวไปแมวาสอทมความเรวในการถายทอดขอมลสงจะมราคาสงกวาสอทมความเรวตา แตกมความสามารถในการถายทอดขอมลในปรมาณทมากกวาทาใหราคาตอหนวยขอมลตากวา ตวอยางเชน การถายทอดสญญาณผานดาวเทยมนนมราคาสงกวาการใชสายโทรศพทวรจรเชามาก แตถามการสงสญญาณอยอยางตอเนองตลอดเวลาแลวราคาตอหนวยขอมลทสงออกไปจะตากวาการใชสายฯ สอแตละชนดมความเรวในการสงขอมลหลายระดบซงตองเลอกใชใหเหมาะสมกบฮารดแวรและซอฟตแวรทใช โดยระบบถายทอดสญญาณในประเทศไทย

นอกจากนนยงม โทรศพทเซลลลารหรอโทรศพทมอถอ ระบบพดเอ (Personal Data Assistant :PDA) GSM (Global System for Mobile communications) ระบบ GPRS (General Packet Radio Service) เปนระบบสาหรบใหบรการสงขอมลแบบไรสาย ทมอยทกแหงทวโลก โดยเชอมผานระบบเครอขาย GSM ซงเชอมผานระบบอนเตอรเนต เพอสนบสนนการใชงานในองคกร และผบรโภคดวยความเรวถง 40 kbit/วนาท EDGE (Enhanced Data rates for GSM Evolution ) เปนเทคโนโลยทสามารถสงขาวสารขอมลมากกวาระบบ GPRS ไดสงถง 3 เทา และ 3G/UMTS เปนระบบใหมในอนาคตอนไกลน ซงคาดวา 3-6 ปขางหนา ซงถอวาเปนแนวโนมทางสงคม ทางเศรษฐกจ และเทคโนโลยปจจบน ซงถอวาเปนการเรมตนทด

3.3 ซอฟแวร (Software) ในปจจบนการจดการโลจสตกสนยมใชซอฟแวรโดยใช เวบเบส

เทคโนโลย(Web Based Technologies) ผานอนเตอรเนต อนทราเนต และเอกซทราเนต โดยนยมพฒนาดวย Dot Net Frame Work ของ Microsoft หรอ JAVA2E รวมถงระบบ ซอฟแวรการวางแผนทรพยากรองคกร (ERP) การจดการขนสง(TMS) การจดการยานยนตในบรษท (Fleet management) ระบบการจดการบรรทกสนคา ระบบจองระวาง และระบบศลกากรแบบไรกระดาษ ซงกอนจดซอควรไดศกษาอยางละเอยด โดยซอฟแวรทใหญทสดในองคกรคอซอฟแวรการวางแผนทรพยากรองคกร (ERP) มดงน 3.3.1 ซอฟทแวรการวางแผนทรพยากรองคกร (Enterprise Resource Planning :ERP ) เปนซอฟแวรทใชเปนเครองมอในการจดการกระบวนการทางธรกจโดยใชขอมลรวมกนผานทกฝายในองคการ และยงสามารถเชอมขอมลทงซพพลายเชน ซงจะเปนขอมลในทางธรกจทมประโยชนมาชวยตดสนใจในการดาเนนงานในทกฝายของบรษท เชน ฝายจดการสนคาคงคลง ฝายจดซอ และฝายบญชการเงน เปนตน นอกจากนยงเกยวของกบความตองการ และการดแลตดตามลกคา ซงใชไดทงภายในและ



ภายนอกบรษท ดงนน ERP จงเปนระบบสารสนเทศทจาเปนสาหรบบรษททดกวาระบบพาณชยอเลกทรอนกสธรรมดา ชวยใหบรษทจดการทรพยากรใหมประสทธภาพ สามารถใหบรการลกคาดขน แกไขปญหาทเกดกบลกคาใหงายขน ทาใหการผลตรวดเรวตามทลกคาตองการ เชน ลกคาสงสนคาจากระบบออนไลน กสามารถเลอกสนคาไดอยางรวดเรวจากแคตตาลอค สวนใบสงซอจะจดทาขนและสงไปยงฝายผลตโดยอตโนมต ขอมลทปอนเขาในระบบเพยงครงเดยว แลวจะสงขอมลไปยงทกฝาย โดยฝายบญชไมตองบนทกรายการวสดใหม เพราะการบนทกขอมลจะทาครงเดยวเหมอนกนทงระบบ เปนระบบสนบสนนแผนทางธรกจ ทรวบรวมขอมลเพอชวยในการตดสนใจ ในเวลาเดยวกนยงรวมและควบคมขอมลเพยงชดเดยวเทานน มมาตรฐานกระบวนการผลตและธรกจทาใหธรกจมประสทธภาพ สารสนเทศในแตละสวนทาใหเกดความคดสรางสรรคมากขน ERP ประกอบดวยชดทางานทสามารถใชไดกบบคคลหรอกลมคน ซงจะใชฐานขอมลทวไป เพอชวยใหกระบวนการผลตมการกระจายขอบเขตหนาทการดาเนนงานออกไป ซงระบบนจะเปนระบบทงายทสด ซงมชดทางานหลก ดงแสดงในภาพท 8.29

ภาพท 8.29 ชดทางาน ERP

ชดทางานซอฟทแวร ERP จะมความแตกตางกนตามการพฒนาผขายซอฟแวรแตละราย มฟงกชนในการใชงานมากกวา 2,300 เมน แตโดยภาพรวมตองประกอบดวยชดทางานเปน 4 สวนดงน 1. ดานการเงน และการบญช (Finance and accounting) ซงไดรวมเอาบญชการเงน การจดการการลงทน ควบคมตนทนผลต การจดการสนคาคงคลง การจดการเกยวกบสนทรพย และการควบคมกจการ การรวมดงกลาวกคอ ศนยกลางของตนทน ศนยกลางของกาไร เปนตนทนของกจกรรมหลก



งบประมาณกลาง และการวเคราะหทเปนประโยชน ฝายการเงนจะตองเตรยมขอมลการเงนทตรงกน และเปนขอมลททนสมยในเวลาทแทจรง และเชอมผลการทางานเขาดวยกนกบผลกระทบการเงน 2. การขายและการตลาด(Sales and Marketing) จะสนบสนนในกจกรรมทเกยวของกบลกคา คาสงกระบวนการผลต รปรางภายนอกของผลตภณฑ และการสงมอบ สวนราคาและโปรโมชนกเปนทางเลอกในการตดสนใจในการสงซอสนคาอกทางหนง ฝายขายจะปลอยใหนกวเคราะหกาไรในขอบเขตราคาทตางกน ในเรองของการลดราคา จายเงนคน และการสงมอบสนคาในเวลาทแนนอน สามารถมองเหนถงความสาเรจของกจการและทางานในกระบวนการผลตสนคาทมอยเหมอนเปนกระบวนการงาย ๆ ทตองตดสนใจอยางรวดเรวและสามารถสงงานไดเตมท หวหนาสามารถกนสนคาไวสาหรบลกคาเฉพาะ หรอลกคาทตองการแนนอนได 3. การผลตและการจดการวตถดบ(Production and Materials management) สรางขนเพอเปนเครองมอในกระบวนการผลต รบคาสงการทางาน รวบรวมคาสงการทางาน จะใชโปรแกรมเขยนแบบ Auto CAD ปฏบตงานตามแผนงานการผลต ใบสงงาน และตนทนผลตภณฑ คาสงเปลยนกระบวนการวศวกรรม ขอกาหนดแผนงาน ตารางการทางาน และการผลตแบบขยายวงกวาง 4. จดการทรพยากรมนษย (Human Resource System) ครอบคลมเครองมอในการจดการบคคลทงหมด ประกอบดวย การวางแผนการทางาน ตารางพนกงาน การฝกงาน และพฒนาการ บญชเงนเดอนและโบนส ลกษณะงาน โครงสรางเงนเดอนและโบนส และระบบบญชเงนเดอนทด ซงทกชดทางานจะเชอมตอมายงคลงขอมลสาหรบ ERP เพอใชในการวางแผน และสรางรายงานอจฉรยะ (Intelligent Report System) ประกอบการตดสนใจในการบรหารตอไป

3.3.2 การจดการลานจอด (Yard Management) เปนซอฟแวรทสามารถทาใหใชพนทลานจอดไดอยางมประสทธภาพ จากการจดการการไหลของสนคาทเขาและออกจากลานจอด

3.3.3 การจดการผรบขน (Carrier Management) เพอใหการจดสงสนคาจากผรบขนตรงเวลาในการใหบรการลกคา และสรางความสามารถในการทากาไร ทาใหสามารถจดพนกงานขบรถใหสอดคลองกบยานพาหนะทเขามาในงานขนสง เพมการการวางแผนในการบรรทกอยางมประสทธภาพ และการใชประโยชนพนกงานขบรถไดดกวา สามารถคานวณตนทนของการใหบรการลกคา สามารถใชสนทรพย เชน รถเทรลเลอร หวลาก ไดสงสด ผรบขนตามสญญา (Dedicated Contract Carriage) จะตองรบผดชอบพนกงานขบรถ ยานพาหนะ การบรการซอมบารง การออกแบบเสนทาง การจดสง และการสนบสนนดานธรการ โดยคดเปนตนทนคงท 3.3.4 การจดการยานพาหนะ (Fleet Management) การจดสงสนคาจะวางแผนรวมระหวางคาสงซอ กบการจดสงแตละเทยว ใหเหมาะสม ทงกบพนกงานขบรถ รถยนต หวลาก รถเทรลเลอร โดยจดใหมการบรรทกทใหผลออกมาดทสด ลดตนทนขนสง ใชประโยชนพนกงานขบรถมากทสด ใชสนทรพยคมคามากทสด โดยไมกระทบตอสงกดขวางในเชงปฏบตการ เปาหมายของการนาซอฟแวรมาใชเพอสรางใหการบรรทกสนคามประสทธภาพภายใตกระบวนการทอยระหวางออกกาหนดเวลาในการจดสง



และการจดทรพยากรทเหมาะสม ซงในซอฟแวรประกอบดวย ระบบทางการเงน ระบบธรการ และระบบปฏบตการ

3.3.5 การจดการขนสง (Transportation Management) เปนซอฟตแวรชวยจดการโลจสตกส เพมประสทธภาพการขนสงสนคา ลดตนทนการขนสงและเวลาในการดาเนนงานใหตาทสด เพอเพมศกยภาพในการแขงขนทางธรกจและเพมผลกาไรใหแกองคกร โดยการนาเทคโนโลยเขามาชวยบรหาร ไมวาจะเปน การจดการใบสงสนคา (Delivery Order Management) การจดการบรรทกสนคาขนรถ (Truck Loading) การจดการยานพาหนะ (Fleet Management) การจดการพนกงานขบรถ (Driver Management) การจดการเสนทางขนสง (Route & Mapping) และการควบคมการขนสง (Transportation Control) ซงสามารถเชอมตอกบอปกรณไรสาย GPS) เพอรายงานผลการขนสงแบบเวลาจรง ดวยเทคโนโลยสารสนเทศภมศาสตร (GIS) ตลอดจนควบคมการขนสงเพอบนทกคาใชจายตางๆ ทเกดขนจรง เปรยบเทยบกบรายไดทไดรบ รวมถงการบนทกเกยวกบการเบกคานามน การเกบประวตการเกดอบตเหต เพอใชในการวเคราะหระบบการทางาน และนามาปรบปรงวธการขนสงในครงตอไปเพอใหมประสทธภาพมากขน 3.3.6 การออกแบบเครอขาย (Network Design) ทาใหสามารถประเมนกลยทธโลจสตกสตางๆ เพอทาใหเขาใจซพพลายเชนดขน เรมจากการวเคราะหทาเลทตงของวสด และผลตภณฑปจจบน และปลายทางทจดสง โดยสรางแบบจาลอง และใชผเชยวชาญเพอตดสนใจเกยวกบจานวน และทาเลทตงของคลงสนคา สถานขนถายสนคา ศนยสนคาผานคลง (Cross-Docks) และศนยกระจายสนคาทดทสด รวมถง การเลอกทาเลทตง การทาใหซพพลายเชนเกดผลดทสด การกระจายสนคาคงคลงในระดบทดทสด การวางแผนกาลงการผลต การขยายตวทางภมศาสตร การใหบรการคลงสนคาในแตละพนทดทสด และ การเปรยบเทยบประเมนผลกลยทธโลจสตกส

3.3.7 ระบบโลจสตกสอเลกทรอนกส (eLogistics) ตองสามารถเชอมตอกบระบบของรฐบาล ตามกรอบของ NECTEC เพอใหผใชบรการ ทารายการครงเดยว สามารถสนบสนนการสงออกและนาเขาสนคา ในรปของฟอรมอเลกทรอนกส การตดตามสนคาผานอเลกทรอนกส ในการทาพธการศลกากร ระบบบรการใบรบรอง ระบบบรการทางการเงน และประกนภย การจองระวาง และการจองทาเรอ สามารถแลกเปลยนขอมล เกบประวตผใชบรการ ไมตองกรอกใหมในการขอรบบรการในโอกาสตอไป นอกจากนนระบบเอกสารจะถกบนทกในรปอเลกทรอนกส สามารถตดตามเอกสารไดอยางงายดาย 3.3.8 การจดการปรมาตรในการบรรทกสนคา (Cube) ระบบนทาใหการบรรทกเกดผลดสงสด โดยพจารณาปรมาตร และจาลองการบรรทกในรปกราฟฟค 3 มต โดยสามารถจาลองในรปของกลองกระดาษ พาเลท ตคอนเทนเนอร รถเทรลเลอร ตคอนเทนเนอรบนเครองบน (ULDs :airline containers). โดยจาลองตามกฏหมาย ขอบงคบ ในการซอนทบ ขอจากดในการบรรทก ทงในโลจสตกสขาเขาและขาออก นอกจากนนยงสามารถคานวณตามนาหนกทสามารถบรรทกแตละเพลา เพอสรางความปลอดภยใน



การบรรทกสนคา ในระบบตองสามารถบรรทกในรปผลตภณฑเดยว ผสม และผสมในแตละชน สามารถปรบตามแตละคาสงซอสนคา ลาดบในการหยบสนคา นาหนก ลาดบความหนาแนน และขอกาหนดตางๆ สามารถเชอมตอกบคลงสนคาไดทนท 3.3.9 การประยกตใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศพเศษ (Specialist Applications) ความตองการสารสนเทศทาใหเกดการนาระบบเขามาประยกตใชรวมเปนพเศษ เชน การแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส (EDI) ระบบบารโคด และเทคโนโลยเชงความรวมมอ 1. การแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส (Electronic Data Interchange) ใชประโยชนจากการไหลสารสนเทศในซพพลายเชน บรษทตองพฒนาความสามารถในการสอสารกบบรษทอนภายนอก โดยใชผานระบบ EDI ซงระบบนเปนระบบทโอนขอมลโดยอเลกทรอนกส ในลกษณะเปนเชงโครงสราง จากเครองคอมพวเตอรเครองหนงไปยงอกเครองหนงตามมาตรฐานทตกลงกนไว โดย EDI เจรญเตบโตในชวงปลายป 2523 จนถงตนป 2533 โดยเรมตนจากป 2503 ในธนาคารและสายการบน โดยเฉพาะอยางยงการจองระวาง การจายภาษอากรสาหรบศลกากร และในวงการคาปลก ปกต EDI ใชในธรกจของบรษท และจากการศกษาพบวาการใชระบบเนองจาก

ความตองการจากลกคา รอยละ 47 ทางเลอกเชงกลยทธ รอยละ 36 อนๆ รอยละ 17

EDI ถกใชในการดาเนนงานภายในองคกร และการเชอมตอภายนอก การใชภายในองคกรสวนมากใชในวงการคาปลก โดยมระบบจดขายหนารานอเลกทรอนกส (EPOS) และการสอสารระหวางพนกงานในแตละ ฝาย สวนการใช EDI เชอมโยงกบภายนอกรวมถง

การออกใบคาสงซอ และการยอมรบสนคา การออกใบเรยกเกบเงน และใบแจงหน ใบเสนอราคา การเปลยนแปลงราคา เอกสารทใชในการคาระหวางประเทศ การโอนเงน การผลตทรบประกนการจดสงในอตสาหกรรม จดเตรยมขอมลสาหรบใชในอตสาหกรรม และพธศลกากร ความหมายของการสอสารระหวางแตละฝายในวฎจกรการทารายการทสมบรณ

ผใหบรการเครอขายในประเทศไทยหลายบรษท เสนอเพอเรมใหมการใหบรการพนฐาน โดยเปนระบบสมาชกเพอใหบรการแกผใชบรการทเปนพนธมตรซงใชงานแตกตางกน มผใหบรการ VAN หลายบรษท สวนมากตองใชเสยคาใชจายในการใชระบบน และปจจบนไทยสามารถสงผานทาง Trade Siam และผใหบรการรายอนผานเกตเวย



2. ระบบบารโคด (Bar Coding) ระบบคอมพวเตอรสามารถรองรบขอมลในอตราปกตประมาณ 300-2,000 รายการตอวนาท ปกตสามารถปอนขอมลโดยการพมพผานแปนพมพจะตากวา 100 ครงตอชวโมง ระบบบารโคดจงเปนแนวทางทใชปองกนรายการสนคาทไมตรงกน เครองอานบารโคดสามารถปอนขอมลลงในคอมพวเตอรดวยความเรวสง ทาใหตนทนตา ดงการเปรยบเทยบในตารางท 8.1

ตารางท 8.1 ตารางการเปรยบเทยบระหวางแปนพมพ และ ระบบบารโคด

คณลกษณะ การปอนขอมลดวยแปนพมพ การปอนดวยระบบบารโคด ความเรว 6 วนาท 0.3 – 2 วนาท

ตนทนการแปลรหส สง ตา

ตนทนการอาน ตา ตา

ขอไดเปรยบ - มขอบกพรองตา ตนทนตา ความเรวสง อานทระยะไกลได

ขอเสยเปรยบ ใชบคคลากรมาก มความบกพรองสง ตนทนสง ความเรวตา

-

รปแบบรหสแทง (Bar Code Formats) สามารถผลตเพอใชภายในองคกร หรอ จางพมพจากภายนอก สาหรบใชทวไป หรอสามารถเปดใหผใชงานไดหลายราย มหลายมาตรฐานซงสามารถศกษาเพมเตมใน คมอออกแบบและตดตงระบบบารโคดสาหรบโลจสตกส และการจดการซพพลายเชน ของผเขยน แตทนยมใชไดแกรหส GS1EAN ซงใชรหส GS1-13, GS1-128, SSCC ซงบารโคด (Bar Code Benefits) ในโลจสตกส ระบบบารโคดไดนามาใชตลอดซพพลายเชน เพอใหไดขอมลทถกตองและทนสมย สามารถปอนขอมลแตละรายการได ทาใหกาจดงานทสาคญประจาวน เพมการผลต การรบสนคา การจดเกบสนคา การหยบสนคา การจดสง การจายเงน และการตดตามสนทรพยในองคกร 3. เทคโนโลยเชงความรวมมอ (Collaborative Technologies) ระบบเทคโนโลยสารสนเทศมบทบาทมากในอตสาหกรรม เปนตวขบเคลอนใหเกดการเปลยนแปลงทสาคญ ประกอบดวยระบบทสาคญตอไปน

EDI –ในขณะทการสงขอมลทางอเลกทรอนกส เปนแนวทางปกตทางธรกจ ปจจบนแทนดวยระบบเวบเบส (web-based) ผานอนเตอรเนต และเอกซตราเนต และใชซอฟแวร ERP เพอขบเคลอนทางธรกจในอก 3 ปขางหนา

การใชขอมลรวมกนอยางกวางขวาง โดยผานอนเตอรเนต และเอกซตราเนต ไดรบการยอมรบอยางแพรหลายในการคาปลกเพอใชขอมลรวมกนเชงพาณชย การขาย และ



สารสนเทศอน กบผขายปจจยการผลต ซงเปนพนฐานสาหรบการวางแผนความรวมมอ และประเภทสนคา การตดตามผลการดาเนนงานจากการโฆษณาประชาสมพนธ

ระบบการวางแผนทรพยากรองคกร (Enterprise Resource Planning :ERP) หลายบรษททเปนผผลตสนคาไดตดตงระบบน

4. เทคโนโลยการยกขนสนคา ถาเรามองทการเลอกใชอปกรณในโลจสตกส แตละองคกร สวนมากมวตถประสงคเดยวกนดงน

1. ลดตนทนตอหนวยในการเคลอนยายวสด 2. ลดเวลาในการยกขนสนคา 3. ลดคาดาเนนงาน 4. สามารถใชพนทคลงสนคาไดอยางมประสทธผล หรอใชพนทนอย 5. สรางความมนใจในความปลอดภยของพนกงาน

อปกรณเคลอนยายสนคาไดรบการพฒนาจากระบบธรรมดาโดยยกดวยคน และมการพฒนา ขยายขอบเขตอปกรณมาใหมขดความสามารถทางเทคโนโลยทกวางขน เปนเวลาตอเนองทยาวนานหลายป ซงปจจบนสามารถเลอกใชอปกรณตามความตองการใชงานไดอยางงายดาย ซงแนวโนมเทคโนโลยสงขนตลอดเวลา ซงสงผลตอตนทนในการจดซออปกรณทสงขน กระบวนการคดเลอกอปกรณตองทาใหเปนทยอมรบตามความตองการในสภาพการทางานปจจบน ซงงานแตละงานกใชแตกตางกนออกไป การพจารณาตองมองการไกลเพอใหสามารถรองรบการใชงานในอนาคตทคาดวาจะขยายตวไดดวย การศกษาเรองอปกรณในระบบโลจสตกส ซงพอแยกศกษาเปน 4 กลม คอ อปกรณยกและเคลอนยายสนคา เทคโนโลยอตโนมต อปกรณในการจดเกบสนคา และบรรจภณฑ ซงมอปกรณดงรายละเอยดตอไปน

4.1 Hand Pallet Trucks (HPT) ในการยายสนคาทระดบพนนาหนกไมเกน 2,000 กโลกรม ในกรณทเพมจานวนในการยายสนคาสามารถทาไดงาย เพยงซอจานวนเพมเทานน ขอกาหนดทางเทคนคแปรตามปรมาณใชงาน นาหนก ขนาดของสนคา อตราการเคลอนยายทตองการ และสอดคลองกบพนกงานหรอแรงงานทมในการทางาน โดยปกตถาใชอปกรณระบบนจะใชคนมาก เปนอปกรณยกทใชระบบไฮดรอลค ระบบโยกโดยคนขบในการควบคมการยก ดงแสดงในภาพท 8.30

4.2 Motorized Hand Pallet Trucks ในกรณทขยายพนททางาน ถาใชคนลากหรอดง พนกงานจะลา จงหาแนวทางลดภาระคนงานโดยใชวธตดมอเตอรสาหรบขบเคลอนลอ และสาหรบการยกจะใชระบบคนโยก (Hand pump) ใชงานไดงาย ไมคอยมปญหาเกยวกบความลาดเอยง เปนอปกรณยกทใชระบบไฮดรอลคในการควบคมการยกโดยการใชแรงคนโยก และปจจบนมการพฒนาโดยการใชแบตเตอรรไฟฟามาควบคมระบบระบบไฮดรอลคแทนคน สามารถยกนาหนกประมาณ 1,000 กโลกรม



เหมาะสาหรบการลากของหรอถายของในทรถเขาไมถง หรอทแคบ และสาหรบสนคาทไมบรรจบนพาเลท ดงแสดงในภาพท 8.30

Hand Pallet Trucks Motorized Hand Pallet Trucks

ภาพท 8.30 Hand Pallet Trucks และMotorized Hand Pallet Trucks

4.3 Power Truck ในกรณทอตราการเคลอนยายสนคาสงขน ระยะทางมากขนและพนทลาด

เอยงมากขน การใชอปกรณประเภทนจงจาเปนอยางยง ทางเลอกของลกษณะการใชงาน ความสามารถในการทางาน และความเหมาะสมของอปกรณทนแรงชนดนขนกบสนคาทเคลอนยาย พนผวคลงสนคา และจานวนสนคาทตองเคลอนยาย ยงตองมมการปรบปรงใหสอดคลองกบการใชงานดงแสดงในภาพท 8.31

4.4 Walk with Truck/Stand on Trucks เปนอปกรณทใชสาหรบทางานดวยคน และกงเครองกล สามารถทางานในพนทแคบ การทางานไมมความสมาเสมอ เชน นาหนกบรรทก ระยะทาง และสามารถขยายความสามารถไปใชระยะยาวได สอดคลองกบธรกจ การขยายตวของอปกรณอนๆ เชน ชนวางสนคา เครองจกรอปกรณอน ๆ ความถในการบรรทกสนคา การนาสนคาขนและลงจากรถในคลงสนคา โดยใช รถฟอรคลฟทชนดทใชทกษะทงายทสดสาหรบพนกงานขบรถฟอรคลฟท ดงแสดงในภาพท 8.31

Power Truck Walk with Truck/Stand on Trucks

ภาพท 8.31 Power Truck / Walk with Truck



4.5 Rider Seated Trucks เปนรถฟอรคลฟททไดรบการพฒนามาใหมความเรวสงขน ระยะทาง ในการขนสงมากขน และการเคลอนยายอยางตอเนอง จาเปนตองมการอบรมการใชงาน และเพมทกษะใหกบคนขบ มการควบคมอยางระมดระวง เพราะเสยงตอผลกระทบหรออบตเหตของคนเดนเทา รถชนดนใชงานในการเคลอนยายแนวราบ และใชเปนรถสาหรบลากหรอดงได (Tow Truck) ดงแสดงในภาพท 8.32

ภาพท 8.32 Rider Seated Trucks (Tow Truck)

4.6 Counter Balance Fork Lift Trucks ใชในการเคลอนยายในระยะเรมตนเพอเพมความสามารถในการจดเกบสามารถใชงานดกวาโดยใชยกสนค าเพอซอนพาเลทหลายชนได อปกรณทเหมาะสาหรบใชงานไดทกชนด สามารถใชงานไดดกบพาเลทสงไมเกน 4.50 เมตร ทางเดนรถกวางไมนอยกวา 4 เมตร เหมาะสาหรบงานภายนอกอาคาร สามารถขยายความสามารถในการทาใหงาทตกยาวขน จนสามารถตกสนคาในรปตคอนเทนเนอรได ลกษณะดงแสดงในภาพท 8.33

4.7 Support Arm Stackers มหลายรนคอรนทเดนตาม รนทยนขบ และรนนงขบบนรถได ลกษณะรถทกรนแสดงในรปท 17.10 ทาใหใชแรงงานในการลากนอยลง สามารถใชยกสนคาไดถง 4.50 เมตร ความสามารถในการทางานโดยใชแรงงานเปนตวหลก ทางเลอกเพอตดสนใจวาจะใชระบบใดขนกบคนขบ ระยะทางในการเคลอนยาย ถาคนขบตองการขบชากใชวธเดนตาม ถาตองการใหเรวขนกใชรนทสามารถยนขบบนรถแทนเพราะสามารถสรางมลคาเพมมากกวาการใชแรงงานปกต หรอเลอกใชรนทสามารถนงขบบนรถ ดงแสดงในภาพท 8.34 ซงรนนจะใชยางขนาดเลกกวา แตคนขบตองมทกษะมากกวาแบบเดนตาม



Counter Balance Fork Lift Trucks Support Arm Stackers แบบยนขบ/แบบนงขบ

ภาพท 8.34 Counter Balance Fork Lift Trucks/Support Arm Stackers

4.8 Reach Trucks ไดมการเพมความสามารถโดยยกไดสงกวา และยกนาหนกไดมากกวาการ

ใชอปกรณแบบทกลาวมาขางตน ทาใหเกดความยดหยนในการยกสนคามากขน มความไดเปรยบมากกวารถฟอรคลฟทประเภท Counter Balance ใชรศมวงเลยวทแคบ ทาใหความกวางทางเดนรถแคบลง สามารถลดทางเดนลดมากกวา 1 เมตร หรอทางเดนระหวาง 2.9 -3.2 เมตร ยกไดสงถง 11.50 เมตร ทาใหเครองจกรกลใชงานไดเหมาะสมกบบรเวณทมความสงตามทกาหนด เพมขดความสามารถในการใชพนทจดเกบ ลกษณะรถรนนดงแสดงในภาพท 8.35 ในกรณทตองการเพมพนทใชงานใหมากขนอกประมาณรอยละ 50 ของพนทมอย จะนยมใชรถฟอรคลฟทประเภท Free Path Truck และ เครน ( Fixed Path Crane) เพอดาเนนการนาสนคาเขาจดเกบหรอนาออก ปจจบนไดมการออกแบบรถฟอรคลฟทประแภทนสาหรบตกไดลกถงสองชน สามารถเพมขดความสามารถในการจดเกบเพมถงรอยละ 70 ของปรมาตรคลงสนคา ลกษณะรถรนนดงแสดงในภาพท 8.35

Reach Trucks Reach Trucks 2 Deeps

ภาพท 8.35 Reach Trucks



4.9 Free Path Trucks เปนรถฟอรคลฟททขบอยางอสระในชองทางเดนรถ เดนทางเดยว โดยมเหลกกนขอบเพอบงคบลอ (Guide Rail) มรปแบบในการสรางความงายในการยกสนคา มหลายลกษณะดงแสดงในภาพท 8.36 การกาหนดตาแหนงจดเกบ 2 รปแบบคอ ใชกลอง (Telescope) ตดอยกบงาขางหนงหรออยบนเสากระโดงของรถฟอรคลฟท และการตงระดบชนหรอกาหนดระดบความสงในรปตวเลข ซงสามารถเลอนขนลงได ซงอยในรปของ Terrace Truck สนคาสามารถหมนรอบ 180 องศา เพอเขาเกบยงชองจดเกบเพอใหไดประโยชนสงสด การททางเดนของรถทแคบลงมากกวาเดมทาใหการใชปรมาตรคลงไดอยางมประสทธผลถงรอยละ 85 สนคาถกจดสงทางเดยวไปยงจดทเกบสะสม (Deposit) ณ จดสนสดของชองทางเดน และวงกลบคนไปยงสถานเพอหยบสนคาใหม (Pick up) สามารถหยบสนคาไดทความสงถง 16.5 เมตร

Free Path Terrace Trucks/กลอง (Telescope) Slide Through Truck

ภาพท 8.36 Free Path Trucks/ Slide Through Truck

4.10 Slide Through Truck รนนใชตกสนคาจากดานขางโดยใชรถฟอรคลฟทประเภทเดยวกน

กบ Free Path Terrace Trucks ซงสนคาจะวางไวบนพาเลทชนดทตกไดทง 4 ดาน (Free Entry Pallet) โดยไมมไมโครงตดดานลาง และพาเลททเปนแบบลกกรง (Captive) หรอพาเลททเปนลกษณะเปนเหมอนบาน (House Pallet) ซงรถชนดนตางจาก Turret trucks โดยสามารถยกสนคาในระดบระหวางหนากากกบผควบคม ประโยชนจะมากกวา Turret truck คอมความเรวกวาและสามารถมองเหนไดชดเจน ทเหมอนกนคอ เคลอนยายอยางอสระในทางเดนรถ แตไมสามารถหยบสนคา และสะสมสนคาจากระดบชนแรก ลกษณะดงแสดงในภาพท 8.36

4.11 High Bay Find Equipment เปนอปกรณทมทางเลอก 2 ทางคอ เปนแบบคนขบ (Man Rider) หรอตววางพาเลทอตโนมตเตมรปแบบ การปฏบตการในชองทางเดนรถ และมรางยดอปกรณทตดทงดานบนและดานลางในกรณทการปฏบตการระดบความเรวสง สามารถยกสนคาสงไดถง



25 เมตร ปกตระบบนจะเชอมตอกบอปกรณอนผานสถานหยบและการสะสมสนคา ดงแสดงในภาพท 8.37 4.12 Manual Stacker Crane ทเปนวธการซงหยบสนคาใหพอดกบการเตมสนคา วธนจะเปนวธทงายทไมตองการเลอกใชระบบอตโนมตโดยสมบรณแบบ วธการนจงถกนามาใชทาใหเกดสภาพแวดลอมในการทางานแบบใหมของอปกรณทคนสามารถนงไปบนอปกรณได สามารถหยบสนคาในระดบทสงรวมกบทางานของคนได ดงแสดงในภาพท 8.37

4.13 Automatic Stacker Crane เปนการใชระบบทคลงสนคาใดกไดททมการใชงานเฉพาะจดเกบและนาสนคาออกเทานน เหมาะสาหรบการทางานหลายกะของพนกงานตอเนองทตองไดรบการพจารณาวาไมตองใชคนขบรถฟอรคลฟท แตใชคอมพวเตอรในการสอสารและควบคมซงเชอมตอในไมโครโปรเซสเซอรทสรางในแผนเมนบอรด ซงเชอมตอกบเซนเซอรซงเปนตวกาหนดใหเครนวง หรอ หยด หรอแวะจดเกบในชองจดเกบตาง ๆ ในระบบ อยางไรกตามความเรวทใชไมใชบรรทดฐานสงสดสาหรบตดตงระบบ แตเปาหมายสงสดในการตดสนใจเพอใชพนทใหเกดประโยชนอยางสงสดโดยหาแนวทางใชความสงในการกอสรางอาคาร เพอจดเกบ โดยไมคานงถงความเรวมากนก โดยปกตความเรวทวงของเครนชนดนประมาณ 38 – 50 เมตรตอนาท ซงจะทาใหการวงของเครนดกวาในรถฟอรคลฟททกชนดทกลาวมาขางตน ความสงทออกแบบแปรตามความตองการตงแต 15 – 30 เมตร ดงแสดงในภาพท 8.37

High Bay Find Equipment Manual Stacker Crane Automatic Stacker Crane

ภาพท 8.37 High Bay Find Equipment/ Manual Stacker Crane/Automatic Stacker Crane



4.14 Automatic Stacker Crane เปนการใชระบบทคลงสนคาใดกไดททมการใชงานเฉพาะจดเกบและนาสนคาออกเทานน เหมาะสาหรบการทางานหลายกะของพนกงานตอเนองทตองไดรบการพจารณาวาไมตองใชคนขบรถฟอรคลฟท แตใชคอมพวเตอรในการสอสารและควบคมซงเชอมตอในไมโครโปรเซสเซอรทสรางในแผนเมนบอรด ซงเชอมตอกบเซนเซอรซงเปนตวกาหนดใหเครนวง หรอ หยด หรอแวะจดเกบในชองจดเกบตาง ๆ ในระบบ อยางไรกตามความเรวทใชไมใชบรรทดฐานสงสดสาหรบตดตงระบบ แตเปาหมายสงสดในการตดสนใจเพอใชพนทใหเกดประโยชนอยางสงสดโดยหาแนวทางใชความสงในการกอสรางอาคาร เพอจดเกบ โดยไมคานงถงความเรวมากนก โดยปกตความเรวทวงของเครนชนดนประมาณ 38 – 50 เมตรตอนาท ซงจะทาใหการวงของเครนดกวาในรถฟอรคลฟททกชนดทกลาวมาขางตน ความสงทออกแบบแปรตามความตองการตงแต 15 – 30 เมตร ดงแสดงในภาพท 8.37

4.15 การหยบสนคาโดยใชมอ ( Picking by hand ) เกยวของกบผหยบสนคา โดยเกยวกบการหยบสนคา การยนขนและการทรงตวของผควบคมในแตละความสง เพราะเปนการบงบอกถงความยากงายในการทางาน ถาระยะทางในการเคลอนยายในการเดนทางสน และระดบพนมระดบทด วธการทมประสทธภาพดทสดคอการไมเปลยนแปลงเงอนไขการหยบสนคา เมอปรมาณสนคาเพมขน สนคาคงคลงจะถกแบงเปนกลมตามการเคลอนไหวโดยการหมนเวยนชาและเรว จาเปนตองใชอปกรณหรอรถฟอรคลฟททใชพลงงานไฟฟาชวยในการเคลอนยาย ดงแสดงในภาพท 8.38

อปกรณใชในการหยบสนคาโดยมอ รถแบบใชพาเลทเปนสะพานพาด

ภาพท 8.38 อปกรณใชในการหยบสนคาโดยมอ/รถแบบใชพาเลทเปนสะพานพาด



4.16 รถแบบใชพาเลทเปนสะพานพาด (Pedestrian Pallet Trucks) ใชในกรณทตองการหยบสนคาใหดขน สามารถเหยยบบนพาเลททวางบนรถฟอรคลฟท การเคลอนไหวชา สามารถจดเกบและหยบสนคาไวชนท 2 ได ซงนยมใชในการหยบสนคา โดยมการทางานอตราไมเกนหนงในหาของกจกรรมหยบสนคา ดงแสดงในภาพท 8.38

4.17 High Level Picking System เปนระบบการหยบสนคาในระดบสง โดยใชรถ ฟอรคลฟทประเภทวงเลนแคบ (Very Narrow Aisle) และคนขบสามารถยกตวเองขนสงไปถงพนทจดเกบได ขอไดเปรยบทสาคญทดกวาสายพานลาเลยง และแคโรเซล ( Carousels) คอสามารถขยายงานทเปนขนตอนททาตดตอกนแบบตอเนอง พนกงานสามารถควบคมไดในรถทขบในขนตอนตาง ๆ ดงแสดงในภาพท 8.39

High Level Picking System Stand on Pallet Trucks

ภาพท 8.39 High Level Picking System

4.18 Stand on Pallet Trucks เปนฟอรคลฟททยอมใหคนยนบนพาเลทเพอหยบสนคาในชนท 2 จะใชประโยชนไดด ถาตองการยนไปในระยะทางทไกลขน ซงรถชนดนยงสามารถใชเปนรถหวลากได เพอใหคนขบสามารถเลอกสนคาใหหลายใบคาสงซอมากขนในแตละเทยว ทาใหผขบสามารถยกตวขนสงไดถง 1.5 เมตร และหยบในระดบเดยวกนในชองถดไป ใชในกรณทไมสามารถใชในการหยบสนคาในอตราการหยบสนคาหนงในหา อปกรณนงายในการใชแตตองการอบรมแกผปฏบตงานเลกนอย การวางผงคลงสนคาสะดวก ถากรณความกวางของชองทางเดนรถเพยงพอ และยอมใหรถหลายคนวงในเวลาเดยวกน ทงรถฟอรคลฟทแบบ Counter Balance และรถแบบ Support Arm Stacker Trucks จะใชในการเตมสนคาในระบบน ซงตองพจารณาเสนทางในการหยบหรอเตมสนคาในอนาคตดวย ดงแสดงในภาพท 8.39



4.19 ระบบยกขนสนคาอตโนมต ( Automated Technology System ) ประกอบดวยระบบจดเกบและหยบสนคาอตโนมต (Automated Storage and Retrieval System-AS/RS) อปกรณยกขนกลองและพสด สายพานลาเลยง หนยนต และระบบบารโคด เปนอปกรณทนยมใชในคลงสนคา เปนผลใหธรกจสามารถพฒนาประสทธภาพ และผลตภาพในการใหบรการยกขนสนคาเพมขน จากประสบการณทผานมาพบวาการนาระบบอตโนมตมาใชแทนระบบอปกรณเดม เปนผลใหผปฏบตงานสามารถหยบเลอกสนคาไดเพมมากกวาเดม 5 เทาตอชวโมง ลดจานวนพนกงานลงไดจานวน 1 ใน 3 เปนผลใหสามารถเพมประสทธภาพถง 5 เทาตว อปกรณยกขนสนคาอตโนมตสามารถแบงออกไดเปน 3 ประเภท ไดแก อปกรณทใชจดเกบสนคาและหยบสนคา อปกรณทใชแยกกลมและขนสงสนคา และ อปกรณทใชลาเลยงสนคา ซงจะไมกลาวโดยละเอยดในทน จากภาพท 8.40 ระบบอตโนมตประกอบดวยระบบตอไปน

โดยระบบจดเกบและหยบสนคาอตโนมต (AS/RS) ประกอบดวยระบบทหยบเปนพาเลท (Palletized Automated Warehouse ) และแบบกลอง (Miniload Automated Warehouse) ระบบยานพาหนะบงคบเสนทางเดนอตโนมต (Automatic Guided Vehicle System-AGVs) ระบบเอสทว (Sorting Transfer Vehicle - STV) Overhead Monorail คะโรเซลแนวราบ (Horizontal Carousel) คะโรเซลแนวตง (Vertical Carousel) Automated Sorter Palletized Robot

สายพานสาเลยง (Conveyors) ระบบนปจจบนนาสนคาโดยใชพลงงานและแรงโนมถวงของโลก จากพนทหนงไปยงพนทอนทแตกตางกน บางครงสามารถทาเปนการไหลแบบตอเนอง แทนการจดเกบสารองในชองเกบสนคาในระหวางการผลต และนอกจากนนยงสามารถใชในระบบหยบสนคาตามคาสง, การประกอบงาน และการเคลอนสนคาไปยงจดตรวจสอบอตโนมต แตบางครงในกรณทใชในระยะทางไกลเกนไปมกมปญหาและอปสรรคทงในทางกายภาพ จตวทยา และทางการเงน เพราะทาใหลดการใชแรงงาน ลดการใชยานพาหนะ เพอขจดการสญเสยเวลาในการทางาน ตนทนคาพนทของคลงสนคาจะสญเปลาถาพนทไมถกใชงาน และการตดตงระบบทาใหมการเปลยนแปลงอปกรณในอนาคตยากขน นอกจากนนถาเราใชระบบนแลวทาใหเกดประสทธภาพและผลตผลในการใชพนทสงขน และการออกแบบบางครงจะใชแรงโนมถวงของโลก โดยจดทาเปนลาดชนดงแสดงในภาพท 8.41



Palletized Automated Warehouse Miniload Automated Warehouse Sorting Transfer Vehicle - STV

AGVs Overhead Monorail คะโรเซลแนวราบ

คะโรเซลแนวตง Automated Sorter Palletized Robot

ภาพท 8.40 ระบบยกขนสนคาอตโนมต

สายพานลาเลยง สายพานลาเลยงแบบใชแรงโนมถวงของโลก

ภาพท 8.41 สายพานสาเลยง



5. อปกรณในการจดเกบสนคา (Storage Equipment) 5.1 การจดเกบแบบชองจดเกบขนาดเลก(Bin Storage) ในการจดเกบโดยวธนแตละชองเหมอนกบ

เซลลในระบบชนวางสนคาทสาหรบจดเกบสนคาลงแตละชอง สวนมากจะออกแบบโดยใชทงกระบะททาจากพลาสตกหรอเหลก และคอนเทนเนอร หรอกระบะอสระ กระบะมหลายขนาด หลายส หลายรปราง สวนมากจะเปดดานหนา ชนวางแบบนสามารถแสดงองคประกอบของสนคาขนาดเลกทสามารถมองเหนไดงาย ดงแสดงในภาพท 8.42

ภาพท 8.42 การจดเกบแบบชองจดเกบขนาดเลก 5.2 การจดเกบโดยใชระบบชนจดเกบ (Shelved Storage) ระบบนใชงานคอนขางยดหยนสาหรบใส

สนคาขนาดเลก ซงสนคาไมวางบนพาเลท มหลายชนดทแตกตางกน สามารถปรบระดบได ใชพนทไดแตกตางกน สวนมากปรบไดทก ๆ 50 มม. บางครงใชรวมกบกระบะทรวมชนสวนขนาดเลก ๆ ทสามารถทาไว การจดการงายขน ดงแสดงในภาพท 8.43

ภาพท 8.43 การจดเกบโดยใชระบบชนจดเกบ



5.3 การจดเกบทยกสงขนโดยชนลอย (Raised Storage Area Mezzanine Floor) จะเปนการสรางระบบชนวางสนคาทเคยตดตงไวแลวเพอเพมพนทใชงาน คลายกบระบบชนวางสนคา และชนวางสนคาอนทถกออกแบบในการกอสรางเปนชด ๆ ดงแสดงในภาพท 8.44

ภาพท 8.44 การจดเกบทยกสงขนโดยเปนชนลอย

5.4 ชนวางสนคาสาหรบพาเลททสามารถปรบได (Adjustable Pallet Rack) เปนชนวางสนคา ซงบางครงเรยกวา Selective Rack สามารถบรรทกสนคาทมนาหนกมากไดด ซงสามารถวางสนคาสงไดไมจากดเทาทอปกรณสามารถยกได สามารถเลอกตาแหนงสนคาในการจดเกบและนาออกไดจากตาแหนงตางๆ โดยสะดวก การออกแบบมทฤษฏในการรบรองทาไดงายโครงสรางมนคง การใชงานตองมอปกรณปองกนรถชนเสา (Post Guard) และชดดานขาง (Post Guard) มองคประกอบหลกคอ เสาทเจาะรสาหรบปรบระดบปกตทก ๆ 7.5 ซม. คาน และนอตสาหรบขนจดเชอมตอ บางครงกใชแบบสลก แตถามการสนจากการเคลอนไหวมาก หรอในสงแวดลอมทมแผนดนไหวจะใชนอตพเศษทเกลยวใน (ตวเมย) ทเปนไนลอน (Nylock) การเลอกใชขนกบความเหมาะสมและขอกาหนดของผซอและฐานเสาเพอกระจายนาหนกยกตดกบพนดวยพกเหลกหรอพกเคม (Anchorage Bolt) ดงแสดงในภาพท 8.45

ภาพท 8.45 ชนวางสนคาทสามารถปรบได



5.5 Drive In/Drive Through Rack ระบบนรวมเอาความกาวหนาของการจาลองการวางซอนพาเลทบนพนทเปนบลอก โดยวางบนรางเหลกคหนงในชอง (Rail) สวนมากกรบพาเลท โดยคานมปกรบ ซงปจจบนนยมใชเหลกฉากขนาด 75 X 75 X 5 มม. หรอการพบเปนคานปกนกหนาประมาณ 3 มม. เพอใหสามารถวางพาเลทได และมชองกวางพอทรถฟอรคลฟทวงเขาไปในชองได ลกษณะดงแสดงในภาพท 8.46 พาเลทชนลางสดวางบนพน เหมาะสาหรบการจดเกบสนคาชนดเดยวกนในทมจานวนมากและมการหมนเวยนสนคาเรว เกบสนคาดวยวธ LIFO (Last In First Out), ใชพนทสาหรบชองเดนรถนอย (Aisle) สามารถออกแบบความลกไดจนถง 8 Deeps ใชปรมาตรคลงสนคาในการจดเกบสนคาประมาณรอยละ 65 ตนทนการจดเกบตอพนตา การออกแบบโครงสรางระบบชนวางสนคาแบบนไมมองคกรใดรบรองทฤษฎแรงทางวศวกรรมเพราะเปนโครงสรางทไมสมดล ถาจะใชงานตองทดสอบกอนใชเสมอ และมอบตเหตเกดขนบอยๆ สรางความหายนะตอธรกจมานบพนโครงการ ไดรฟอนจะตางกบไดรฟทร เลกนอยคอ ไดรฟอนรถไมสามารถวงทะละชองเกบไปยงดานหลงไดมเหลกขวาง แตตรงขากนไดรฟทร รถวงไดทะล (Double access)

ภาพท 8.46 ชนวางสนคา Drive In/Drive Through

5.6 ชนวางสนคาแบบไหล (Live Storage Racking or Flow Rack) ระบบนจะใชโครงสรางชนวางสนคาแบบเดยวกน Adjustable Pallet Rack แตวางลกกลง (Roller) หรอโซขบเคลอนดวยไฟฟา (Powered Chain) ซงใชจดเกบสนคาและปลอยใหสนคาไหลโดยอตโนมตโดยใชแรงโนมถวงของโลกจากการนาสนคาทดานหลงปลอยใหไหลไปดานหนา และหยบสนคาทดานหนาไดเลย แตจะสญเสยพนทเลกนอยในชนแรกในการจดระดบความเอยง โดยมทงชนดใชงานหนก (Heavy Flow Rack) และแบบใชงานเบา (Light Flow Rack) 5.6.1 Heavy Flow Rack เปนชนวางสนคาพเศษสาหรบลาเลยงสนคาทเปนพาเลทขนาดใหญนาหนกมาก โดยใชชนวางสนคารวมกบลกกลงเหลก(Steel Roller) ทขบเคลอนดวยระบบตลบลกปนโดย



ขนาดลกกลงแปรตามสภาพการรบนาหนก การเคลอนตวโดยอาศยแรงโนมถวงของโลกจากการทาระดบชนลาดเอยงลงจากการทเกบสนคาไปยงดานทรบสนคา ใชจดเกบสนคาทมความตองการความหนาแนนในการเกบสงการออกแบบทาใหสามารถใชปรมาตรคลงสนคาถงรอยละ 90 การจดเกบจะนาของออกเปนแบบ FIFO เหมาะสาหรบการจดเกบสนคาทมขนาดและรปรางเหมอนกน ในแตละชนดมจานวนมาก ควบคมการจดเกบทสงสนคาและรบสนคาแยกเปนอสระตอกน การใชรถยกสนคาสองดาน ทาใหประหยดตนทนคารถยกและแรงงานมากกวารอยละ 25 ใชในภาคการผลตชนสวนขนาดใหญทหนก หรอการจดเกบสนคาในหองเยน โรงงานอาหาร ชนสวนรถยนตขนาดใหญ มขอเสย คอราคาลงทนเรมตนสง ตองมการตรวจสอบและซอมบารงระบบลกกลงเพราะระบบเพลาลกปนอาจมปญหา ระบบกลไกพเศษ เชน ตวลดความเรว (Speed Reducer) เบรค (Mechanical Brake) มราคาแพงซงอาจสงผลใหมการซอมบารงในราคาทสง ทมงานซอมบารงระบบนมไมมากนกดงแสดงในภาพท 8.47 5.6.2 Light Flow Rack เปนชนวางสนคาสาหรบลาเลยงสนคาทขนาดเลกนาหนกไมมาก ใชในภาคการผลตชนสวนขนาดเลกทเบา เชนชนสวนรถยนต ชนสวนไฟฟาอเลคทรอนกส ยา การจดเกบและนาสนคาออกเปนแบบเขากอนออกกอน (First In First Out :FIFO) โดยออกแบบชนวางสนคารวมกบลกกลง พลาสตคขนาดเลกเสนผาศนยกลางขนาดไมเกน 50 มม.โดยอาศยแรงโนมถวงของโลกจากการทาระดบชนลาดเอยงลงจากดานหลงไปยงดานทรบสนคา ทาใหประหยดตนทนแรงงานมากกวารอยละ 50 และ ทาใหสามารถใชพนทอยางมปะสทธภาพ มขอเสยคอตนทนลงทนเรมตนสง และตองมการตรวจสอบและซอมบารงระบบลกกลงและแกนเปนเวลาทแนนอน ดงแสดงในภาพท 8.47

ชนวางระบบนสามารถปรบเปน Picking To Light เปนชนวางสนคาพเศษทนาเอา Light Flow Rack มาตดตงระบบควบคมการหยบสนคาโดยมระบบคอมพวเตอรเปนตวกาหนดตาแหนงทจะไปหยบสนคาโดยมแสงไฟกระพรบ ทาใหเกดความงายในการเลอกหยบสนคาตามคาสง (Picking List) เปนระเบยบในการจดเกบสามารถใชนโยบายคลงสนคาแบบสม(Random) ได ทาใหประหยดตนทนแรงงานมากกวารอยละ 50

Heavy Flow Rack SCheme Light Flow Rack

ภาพท 8.47 ชนวางสนคาแบบไหล



5.7 ชนวางสนคาแบบเคลอนยายโดยมอเตร (Powered Mobile Racking) ดวยความตองการใชพนทคลงสนคาใหเกดประโยชนสงสด ในกรณพนทมราคาแพง การจดเกบสามารถนาชนวางสนคาแบบปรบไดมาวางบนโครงสรางเหลก และขบเคลอนดวยมอเตอรไฟฟา โดยตองฝงรางคลายรางรถไฟบนพนคอนกรต หรอบางครงกใชการเลอนโดยเสนเหลก กรณนาหนกสนคานอย โดยมระบบตรวจจบระยะ (Sensor) เปนตวหยดและกนการกระแทก เพอบงคบใหจอด หรอวงไปในตาแหนงทตองการ การทางานจะคลายระบบคลงสนคาอตโนมต ชองทางเดนรถยกสนคามการเปลยนแปลงได และตองการเฉพาะในกรณนาสนคาเขาเกบและนาออกเทานน ใชปรมาตรคลงสนคาประมาณรอยละ 90 ทาใหสามารถใชพนทอยางมปะสทธภาพ และลดตนทนดานแรงงาน ฉะนนการออกแบบใชไดทงแบบตสนคา (Shelving Mobile) ทาใหประหยดพนทแตกทาใหการหยบสนคาออกและการเกบใชลงไปบาง ซงราคาลงทนเรมตนสง ตองมการตรวจสอบซอมบารงระบบมอเตอรและรางประจา ตองจายคาซอมอปกรณทเกยวของกบระบบควบคม มอเตอร ลอ และอปกรณอนๆ รวมถงคาไฟฟา และ ตองอาศยผทมความเชยวชาญในการควบคมและซอมบารงระบบใหสมบรณ ดงแสดงในภาพท 8.48

5.8 Push Back Rack เปนการผสมผสานระหวาง Drive-In และ Selective Rack เพอจดเกบสนคาในบรเวณทพนทมขอจากด โดยตองการจดเกบในระดบหลายความลกโดยทรถยกไมตองวงเขาไปในชองจดเกบใชวธการดนพาเลทจากดานนอก โดยใชระบบรางซอน การนาเขาเกบและนาออกแบบ LIFO ใชพนทในการเดนรถนอยมาก ใชปรมาตรในคลงสนคามากวารอยละ 65 โครงสรางชนวางสนคามความมนคงและสมดลรบนาหนกไดด สามารถใชรถยกสนคาธรรมดา โดยคนขบรถยกทไมตองใชความชานาญมากนก สนคาทจดเกบในชองเดยวกนควรเปนชนดเดยวกน ดงแสดงในภาพท 8.48 ซงราคาตอพาเลทสงกวาราคาของ Drive-In Rack คาซอมบารงแพงเนองจากระบบรางและลอ ไมสามารถเกบสนคาหลายชนด สญเสยปรมาตรการจดเกบในแนวตงเนองจากการซอนกนของราง

ชนวางสนคาแบบเคลอนทได Push Back Rack

ภาพท 8.48 ชนวางสนคาแบบเคลอนทได/ Push Back Rack



5.9 Side Rack (Moulds & Dies Rack) เปนชนวางสนคาพเศษสาหรบวางแมพมพทขนาดเลกแตนาหนกสงสดถง 5,000 กโลกรม โดยออกแบบใชชนวางสนคารวมกบรางเลอนลอลกปน เพองายตอการจดเกบและบารงรกษา การดงสนคาออกทางดานขาง ดงแสดงในภาพท 8.49 ซงราคาสงมาก คาซอมบารงแพงเนองจากระบบตลบลกปนรางแพง

Side Rack Cantilever Rack Medium Rack

ภาพท 8.49 Side Rack/Cantilever Rack Medium Rack

5.10 Cantilever Rack เปนชนวางสนคาพเศษสาหรบใชในการเกบสนคา วตถดบพเศษ ใน

รานจาหนายสนคา แผนกซอมบารง หรอวตถดบในการผลต โดยวสดทมลกษณะเปนเสนยาวหรอเปนมวน เชน ทอ ไม แผนกระดาษ แผนเหลก โดยโครงสรางหลกเปนเสาเดยวและมแขนยนออกทงสองดานในทศทางตรงกนขามเพอใหเกดความสมดลของโครงสราง ออกแบบในการรบนาหนกสง ไมตองมโครงสรางกดขวางการสญจร สามารถปรบระดบชนตามความเหมาะสม ของทวางสามารถนาออกงาย มองดเปนระเบยบ ซงไมสามารถกาหนดมาตรฐานในการออกแบบไดลงตวเพราะขนกบนาหนกทวาง ไมสามารถวางวสดเพยงดานใดดานหนง เพราะสภาพไมสมดลทาใหลมได ราคาลงทนเรมตนสง ดงแสดงในภาพท 8.49 5.11 Medium Rack เปนชนวางสนคาทใชแผนพนไมอดหรอแผนชนเปนเหลกรบนาหนก ชองทางเดนบนแผนพนสามารถใชรถเขนหรอรถลากได โดยใชเสาระบบชนวางสนคารบนาหนก โดยปกตสามารถรบนาหนกไดประมาณ 300-500 กโลกรมตอชน เกบสนคานาหนกไมมากทบรรจในถง, กลอง, ตะกรา และอปกรณบรรจขนาดเลกอนๆ สามารถตอเปนระบบชน 2 ชนพรอมทางเดน หรอเพมระบบบนใดหรอราวกนตกได สามารถปรบระดบชนไดทก 5 เซนตเมตร ดงแสดงในภาพท 8.49 มขอเสยคอใชรบนาหนกไดไมมาก ไมสามารถใชวางสนคาทมขนาดใหญได 5.12 ตเลอน (Mobile Filing) เปนระบบเคลอนท (Movable System) เนองจากเปนอปกรณทไมยดตาแหนงทตายตว โดยนาลอมาตดเขากบชนลางสดของแตละชอง แลวตดรางเหลกบนพนเลอนไป



มาบนพน ชวยใหกจกรรมสามารถใชพนทใหเกดประโยชนสงสดเพราะไมตองมทางเดนระหวางชนวางสนคา ดงแสดงในภาพท 8.50

ภาพท 8.50 ตเลอน (Mobile File)

5.13 คลงสนคาทรงสง (High Bay Warehouse) ในปจจบนเทคโนโลยสงขน การสรางคลงสนคาได เพมความสง โดยใชชนวางสนคารบโครงสรางหลงคา (Rack Support Building) เปนระบบทออกแบบเพอใชโครงสรางของระบบจดเกบสนคา เพอรองรบผนง และโครงสรางหลงคา โดยมลกษณะเปนอาคารคลงสนคาทไมตองการเคลอนยาย ใชโครงสรางของ Drive-in Rack หรอ Selective Rack แตตองผานการคานวณพเศษเพอการรบนาหนกและตานแรงลม ทาใหประหยดและใชปรมาตรคลงสนคาไดมากกวารอยละ 95 เกบสนคาไดตงแตขนาดเลกจนถงขนาดใหญ และนาหนกมาก สวนมากวางบนพาเลท ใชเวลากอสรางสนกวาการสรางคลงสนคาปกต ราคาประหยดกวาการสรางคลงสนคาปกตประมาณรอยละ 15 เมอปรมาณการจดเกบและพนทเทากนซงทาใหเกดการประหยด สวนมากใชผนงและหลงคาเปนแผนเหลกลอน ซงตองไดรบการออกแบบตามนาหนกทตองการ ปจจบนความสงทสามารถสรางไดคอ 60 เมตร โดยใชเทคโนโลยหนยนตมาประกอบเปน Stacker Crane และคมดวยคอมพวเตอร มโปรแกรมคมเครอง (Programmable Logical Control:PLC) ซงจะสามารถเคลอนทเขาหรอออก ขนหรอลงจากการควบคมในหองควบคมแทนการใชรถฟอรคลฟท

ในการใชงานระบบจดเกบสนคาทกลาวมาทงหมดสามารถสรปทงขอด และขอเสย ดงแสดงในตารางท 8.2



ตารางท 8.2 การเปรยบเทยบอปกรณในการจดเกบสนคา

การเปรยบเทยบอปกรณในการจดเกบสนคา (Storage Equipment Comparison) ชนดของระบบจดเกบ ขอด ขอเสย การจดเกบบนพน งายในการตดตง ตนทนตา อปกรณราคา

ถก ใชปรมาตรไดด สนคาเสยหาย มปญหาในการควบคมยากในการยายสนคา ใชปรมาตรคลงสนคานอย ไมใชความสงของคลง

อปกรณเกบสนคาอนตราย (Converters)

ขนสนคาอนตรายหรอแตกหก ราคาแพง ตองระมดระวงมากในการจดเกบ ยากในการยาย

Drive – In/ Drive Through Racking

สวนมากเกบไดสงถง 17.5 เมตร ใชปรมาตรคลงสนคาไดด

พาเลทตองแขงแรง ทางานไดชา พนทตองไดระดบทด งายตอการเสยหายของรถ ตองการผออกแบบทมความสามารถ ยายสตอคยาก การจดเกบเปนแบบ LIFO และเขาไปยงสนคาไดยาก

ชนวางสนคาแบบใชแรงโนมถวงของโลก Live Storage Racking

สตอกหมนเวยนดมาก ลดการเคลอนยาย การเคลอนไหวเรวทสด ใชปรมาตรคลงสนคาไดด

เกบสนคาไดนอยชนด ใชไดกบพาเลทเทานน ตนทนตอหนวยแพง ตองใชผเชยวชาญออกแบบ ไมสามารถเขาไปดสตอคได ชองหยบสนคานอย

Double Deep Rack ใชปรมาตรคลงสนคาไดด ใชรถฟอรคลฟทพเศษ ตองระมดระวงในการใชงานและควบคมเพอวางในตาแหนงทเหมาะสม

Adjustable Pallet Racking

เขาไปถงทกพาเลท ใชอปกรณทงาย ตนทนตดตงตา เขาไปถงทกรายการสนคา

ใชพนทไดนอย ตองการระบบปายบอกตาแหนง การหมนเวยนของสตอคไมสรางความมนใจ

Narrow Aisle Truck เขาไปถงแตละพาเลทไดงาย ใชประโยชนจากพนทด งายในการควบคม

อปกรณราคาแพง ตองการพเศษ ตองการระบบกาหนดตาแหนง ตองมเหลกบงคบทางเดนรถ

Mobile Racking ใชปรมาตรคลงสนคาไดด ทางานไดงาย ตนทนสง ทาความสะอาดรางตลอดเวลา ตองสมดลสนคาทบรรทก

Binning/Shelving เกบสนคาไดหลายชนด ตดตงงาย เขาไปหยบสนคางาย ระบบยดตาแหนงเขาใจงาย

ใชพนทไดไมดนก และยากในการรอยาย



6. อปกรณในการยกขนสนคาชนดอนๆ อปกรณในระบบโลจสตกส นอกจากทกลาวมาแลวในหมวดอปกรณประกอบในงานขนสง ยงมอปกรณอนในการยกสนคาททาขนสนคา ระบบลฟท โดยระบบเหลานแบงตามกลไกการควบคม คอใชระบบไฟฟาขบเคลอนมอเตอรเพอควบคมการเคลอนยาย ซงเรยกระบบนเปนระบบเครองกล (Mechanical Equipments) อกระบบหนงจะควบคมโดยระบบไฮดรอลค โดยใชมอเตอรดนนามนไฮดรอลคเพอควบคมการยกสนคา ระบบนเรยกกวาอปกรณไฮดรอลค (Hydraulic Equipments) และระบบสดทายจะควบคมโดยมถงลม หรอนวมาตก โดยใชถงลมอดลมเขาสถงลมความดนสงเพอควบคมการยกสนคา ระบบนเรยกกวาอปกรณนวมาตก (Pneumatic Equipments) ซงมรายละเอยดตอไปน 6.1 อปกรณปรบระดบหนาทาไฮดรอลก (Hydraulic Dock Levellers) เปนระบบสาหรบปรบระดบการยกสนคาบรเวณหนาทาใหสามารถถายสนคาไปยงรถยนตระบบนควบคมดวยระบบไฮดรอลค มกระบอกไฮดรอลคสาหรบยกนาหนก ไมตองใชถงลม ดงแสดงในภาพท 8.51

6.2 อปกรณปรบระดบหนาทานวมาตก (Pneumatic Dock Levellers) เปนระบบสาหรบปรบระดบการยกสนคาบรเวณหนาทาใหสามารถถายสนคาไปยงรถยนตระบบนควบคมดวยระบบถงลม ใชถงลมดนเพอยกนาหนก ดงแสดงในภาพท 8.51

6.3 อปกรณพาดปรบลาดเอยง และสะพานพาด แบบรบนาหนกนอย (Yard Ramps/Drawn Bridge) ใชเพอพาดไปยงรถยนตกรณความสงของทาขนลงสนคาไมเทากบความสงของพนรถยนต สามารถพาดในระดบพนไปยงทายรถ หรอระดบทาขนสนคาไปยงทายรถโดยตรง มทงระบบใชคนยกขนหรอใชระบบไฮดรอลคชวยในการยก สามารถออกแบบใหสามารถรบนาหนกตามทตองการ ปกตออกแบบใหรบนาหนกจรไมนอยกวา 4,000 กโลกรม ราคาถกวา Dock Levellers ประมาณ 10 เทา ดงแสดงในภาพท 8.51

Hydraulic Pneumatic อปกรณพาดปรบลาดเอยง

ภาพท 8.51 Dock Levellers และอปกรณพาดปรบลาดเอยง



6.4 อปกรณพาดปรบลาดเอยง และสะพานพาดแบบรบนาหนกมาก(Yard Ramps/Draw Bridge)

ใชเพอพาดไปยงรถยนตกรณความสงของทาขนลงสนคาไมเทากบความสงของพนรถยนต สามารถพาดในระดบพนไปยงทายรถ หรอระดบทาขนลงสนคาไปยงทายรถโดยตรงซงมโครงเหลกรองรบนาหนกเพม ใชระบบไฮดรอลคชวยในการยก สามารถออกแบบใหสามารถรบนาหนกตามทตองการ ปกตออกแบบใหรบนาหนกจรไดหลายตน ราคาถกกวา Dock Levellers ประมาณ 5 เทา ดงแสดงในภาพท 8.52

6.5 ประตโลจสตกส (Logistics Door หรอ Overhead Sectional door) ใชเพอเชอมไปในตคอนเทนเนอรโดยไมตองใชคนหรอรถฟอรคลฟทยกสนคา ดงแสดงในรปท 17.67

สะพานพาด แบบรบนาหนกมาก ประตโลจสตกส

ภาพท 8.52 สะพานพาดแบบรบนาหนกมาก/ประตโลจสตกส

6.6 อปกรณยนเพอวางสนคาในตคอนเทนเนอร (Trailer Load Tails) ใชเพอเชอมไปในตคอนเทนเนอรโดยไมตองใชคนยก หรอรถฟอรคลฟทยก ดงแสดงในภาพท 8.53

อปกรณยนเพอวางสนคาในตคอนเทนเนอร ลฟทไฮดรอลค

ภาพท 8.53 อปกรณยนเพอวางสนคาในตคอนเทนเนอร/ลฟทไฮดรอลค



6.7 ลฟทไฮดรอลค (Hydraulic Lifts) เปนลฟทขนาดเลกใชเพอยกชนสวนในระดบทเหมาะสม

พรอมกบการปรบเอยง อปกรณนใชเพอยกสนคาขนลง ซงสวนมากรองรบนาหนกไดประมาณ 2,000 กโลกรม สงประมาณ 1 เมตร ความลาดเอยงประมาณ 30 องศา ดงแสดงในภาพท 8.53

6.8 ลฟทกรรไกไฮดรอลค (Hydraulic Mobile Scissor Lifts) เปนลฟทขนาดเลกทสามารถเคลอนยายไดงาย มความยดหยนสง ใชเพอยกชนสวนในระดบทเหมาะสม อปกรณนใชเพอยกสนคาขนลงโดยใชระบบไฮดรอลคควบคมดวยเทา ซงสวนมากรองรบนาหนกไดประมาณ 750 กโลกรม สามารถปรบความสงไดประมาณ 1-2 เมตร ดงแสดงในภาพท 8.54

ลฟทกรรไก ไฮดรอลค

ลฟท นวมาตก

โตะหมนดวย นวมาตก

ลฟทไฮดรอลค ทาขนสนคา

ภาพท 8.54 ลฟทแบบตางๆ

6.9 ลฟทนวมาตค (Pneumatic Lifts) เปนลฟทขนาดเลกควบคมโดยใชถงลมใชเพอยกชนสวนในระดบทเหมาะสม พรอมกบการปรบเอยง อปกรณนใชเพอยกสนคาขนลง ซงสวนมากรองรบนาหนกไดประมาณ 2,000 กโลกรม สงประมาณ 1 เมตร ความลาดเอยงประมาณ 30 องศา ดงแสดงในภาพท 8.54

6.10 อปกรณกาหนดตาแหนงพาเลท และโตะหมนดวยนวมาตก (Pneumatic Pallet Positioners and Turntables) เปนอปกรณทใชยก กาหนดตาแหนงพาเลท เพอใหเกดความปลอดภย ตอชวะอนามยสวนบคคลในการปฏบตงาน เปนตวกาหนดตาแหนงพาเลททเปนสถาน เพอใหพาเลทสามารถทางานไดในระดบความสงทตองการ และสามารถหมนไดรอบ สามารถควบคมการนาพาเลทขนและลงในทปฏบตงานได ลกษณะดงแสดงในภาพท 8.54

6.11 ลฟทไฮดรอลคแบบยดตดหลมในทาขนสนคา (Hydraulic Pit Mounted Dock Lifts) ลกษณะ อปกรณปรบระดบทหนาทารบสนคา โดยใชระบบไฮดรอลก เปนลฟทขนาดเลกใชเพอยกสนคา เพอปรบใหอยในระดบทเหมาะสมกบระดบพนรถยนตหลายชนด โดยไมตองกอสรางทาขนลงสนคาถาวร ดงแสดงในภาพท 8.54



6.12 โตะเอยง และอปกรณหมนแบบนวมาตค (Pneumatic Rotators/Tilters/Tilt Tables) ใช

ประโยชนในการยกสนคา การหมนไปยงทศทางทตองการ ลดการเดนทาง ลดความเครยดและความเหนอยลา สามารถใชรนทเปนมาตรฐาน หรอใชงานหนก จาก 500-4,000 กโลกรม ซงตองตดตงแบบยดตดตาย มคาใชจายในการบารงรกษาระบบ ลกษณะแสดงในภาพท 8.55

โตะเอยง และอปกรณหมน ระบบยางกนชน และอปกรณกนลอ

ภาพท 8.55 โตะเอยง /อปกรณหมนแบบนวมาตค และระบบยางกนชน

6.13 ระบบยางกนชน และอปกรณกนลอรถยนต (Dock Bumpers & Wheel Chocks) ม 3 ชนด

คอ กนชนแบบหมเหลก (Laminated Dock Bumpers) ซงใชสาหรบงานทตองกนการกระแทกอยางหนก แบบลอกในเบาทกาหนด ( Molded Dock Bumpers) ใชในโรงงานหรอผนงโรงงานทการจราจรไมมากนก และ กนชนชนดวสดชนเดยว (Extruded Dock Bumpers) สวนมากเปนยางแขงซงจะเจาะยดตดกบทาขนลงสนคาดวยพก หรอแบบอนตามกรรมวธผผลต แสดงในภาพท 8.55 ซงใชควบคกบอปกรณกนลอ (Wheel Chocks)

6.14 ลฟทขนสนคา (Freight Elevator) มหลายรปแบบเพอใหเลอกใช ซงตองใชใหเหมาะกบงาน ปจจบนมลฟทแนวดงไฮดรอลค หรอแบบเครองกล (Hydraulic or Mechanical Vertical Lifting) ระบบลฟทแนวดงแบบอตโนมตเตมรปแบบ (Fully Automated VRC System) ระบบลฟทแนวดงสาหรบรบงานหนก (The Heaviest Lifting Systems) ระบบลฟทแนวดงสาหรบรบงานปานกลาง (The Medium Lifting Systems) ดงแสดงในภาพท 8.56



ไฮดรอลคหรอ แบบเครองกล

แบบอตโนมต เตมรปแบบ รบงานหนก รบงานปานกลาง

ภาพท 8.56 ลฟทขนสนคา

6.15 ลฟทขนสนคา (Freight Elevator) ระบบการขนสงแนวดง รบสงอตโนมตเตมรปแบบ (VRC

Fully Automated Systems) เปนระบบทประกอบดวยสายพานลาเลยงแนวราบ ลฟทแนวดงอตโนมตทสามารถเรมตนระบบททาใหมประสทธภาพ มความนาเชอถอ มคณภาพทด ปลอดภย สะดวกสะบายในการขนสงวสด สอดคลองกบการใหบรการ ในการผลตแบบอตโนมต และการดาเนนงานคลงสนคาสมยใหม ระบบนสามารถทางานอยางตอเนอง การใหรบแลกเปลยนโดยใชลฟทแนวดง (Reciprocating Vertical Lifts) สามารถใชเปนอปกรณในการยกขนสนคา การจายสนคา และปรบแผงควบคมทางเครองกลได เพอใหความเรวในรอบทางานเรวขน ซงสามารถรองรบนาหนกไดถง 7,500 กโลกรม สรางความยดหยนในรปแบบการยกขน และวางสนคา สามารถควบคมใหสามารถใชในอตสาหกรรมหนก ซงสามารถออกแบบเปนกรณพเศษเขาสระบบอตโนมตโดยสมบรณไดดงแสดงในภาพท 8.57



ภาพท 8.57 ระบบการขนสงแนวดง รบสงอตโนมตเตมรปแบบ 7. การเลอกอปกรณ อปกรณในโลจสตกส ตามทกลาวมาขางตน ประกอบดวยอปกรณยกขนสนคา อปกรณจดเกบสนคา อปกรณอนๆ และอปกรณทใชรวมกบการขนสง การนามาใชงานควรจะจดซอจดหาใหเหมาะสม ซงในทนจะอธบายการคดเลอกอปกรณยกขนสนคา และ อปกรณจดเกบสนคาเทานน 7.1 การเลอกอปกรณยกขนสนคา การคดเลอกตองพจารณา วตถดบหรอสนคาทตองยกขน จานวนสนคาทตองยกขน ความสงของการยกสนคา ความกวางของชองทางเดนรถและชองทางบรการ (Aisle and Gangway Space) สถานทใชงาน ขอจากดในความสงของรถฟอรคลฟท ความตองการขาตงและงาของรถฟอรคลฟท และนอกจากนนตองพจารณาปจจยเหลานเพมเตม

ยหอและรนของรถ (Truck Brand and Model) เพราะตองมความนาเชอถอ ใหบรการด ขนาดสงสดของรถ กวางxยาวxสง (Truck Size in Maximum Width x Length x Height) ความกวางของงารถ (Truck Fork dimension in width) นาหนกตวรถ (Weight of Truck) ความสงทสามารถยกได (Maximum Height Operation)

นอกจากนนสงทจะมองขามไมไดคอผวสาเรจของพนทรถวง ผวของพนทดควรเปนพนผวแกรง (Hardener Floor) ทมความแกรงประมาณ 6.5 – 7.8 โมท (Moh) และระดบตองแตกตางกนในชวงความกวางระหวางลอรถฟอรคลฟทกไมเกน 2.5 มลลเมตร และพนททกๆ 9 ตารางเมตร ตองไมเกน 3 มลลเมตร นอกจากนนตองพจารณาถงความเอยงของทางขนลงของพนวาเปนไปตามขอกาหนดของผขายรถฟอรคลฟทหรอไม เพราะความเอยงจะเกยวกบนาหนกบรรทกใชงาน และสดทายตองคานงถงขนาดแบตเตอรทเหมาะสมในการใชงานวา การดาเนนงานตองใชขนาดเทาใด และรวบรวมเกบเปนขอมลไวในการพจารณาการจดซอตอไป ฉะนนชนดของอปกรณจงแปรตามความยงยากทเกดขนเพอใหพอเพยงแกความตองการของผใชซงขนตอนการเลอกอปกรณยกขนดงแสดงในภาพท 8.58



ภาพท 8.58 ผงสาหรบการตดสนใจเลอกอปกรณยกขนสนคา การพฒนาอปกรณในการยกขนสนคา จากผงขางบนสามารถเรยงจากพฒนาการนอยสด จนถง

สงสดโดยจะเรมจากอปกรณยกขนดวยมอ ,Counter Balanced Forklift Truck, Reach Truck, Turret Truck, Very Narrow Aisle, Manual Stacker Crane และ Automated Turret Truck ซงใชในคลงสนคาอตโนมต

7. 2 การเลอกอปกรณในการจดเกบสนคา (Storage Equipments Selection Factors) การคดเลอก มปจจยทตองคานงในการเลอกอปกรณชนจดเกบสนคา จะคลายกบกรณเลอกรถฟอรคลฟท ตองพจารณาถงทางเลอกทมประโยชน และใหผลประโยชนตอบแทนสงสด สวนมากมปจจยทตองพจารณาดงน

ความสามารถในการซอนทบของสนคา ขนาดของอาคารคลงสนคา ความสงของคลงสนคา และวธการใชปรมาตรสงสด ธรรมชาตและการแตกหกของสนคา ปญหาทสามารถเกดขนไดจากการเคลอนยายสตอค ความเรวของการหยบสนคาและการเคลอนยาย ขอบเขตของสนคา

ปจจบนระบบชนวางสนคาถกพฒนาขนมาใชใหเหมาะสมกบปรมาณสนคา การหมนเวยนของสนคา ลกษณะเฉพาะของสนคา วตถประสงคของการใชงาน รวมถงการประยกตเทคโนโลยในการจดเกบรวมกบระบบคอมพวเตอร การทจะพจารณาเลอกชนวางสนคาใหไดดจาเปนตองรจกอปกรณเปนอยางด มองความสามารถในการปรบใชในอนาคตได นอกจากนนภาพรวมในการเลอกอปกรณสาหรบใชในการดาเนนงานในคลงสนคาตองมความเหมาะสมและสอดคลองระหวางการดาเนนงาน ตนทนการลงทน และตองเปนไปตามความตองการทงหมดของการดาเนนงาน ภายใตขอจากดของขนาดคลงสนคา การวางผงคลงสนคา ผลตภณฑและกระบวนการทางาน ในการพจารณาตดสนใจเพอเลอกอปกรณเคลอนยายเกยวของกบหลกการสาคญในสงตอไปน

ใชงาย (Simplicity) เคลอนยายอยางตอเนองดวยความประหยด ประหยดเพอพจารณาเปนสดสวนทางตรงตอขนาดสนคา มความเปนมาตรฐานเพอชวยลดตนทน ใชอปกรณ และเครองจกรกลปรบปรงประสทธภาพได การใชแรงโนมถวงของโลกในอปกรณจดเกบสนคาเพอทาใหตนทนถกลง



7.3 กระบวนการเลอกอปกรณยกขน และการจดเกบสนคา ทสาคญประการหนงคอไมทาใหเกดปญหาหรอรบกวนการดาเนนงาน ไมกดขวางการเจรญเตบโตทางธรกจ ไมมปญหาในการเดนทางจากสถานทหนงไปยงสถานทหนง ทาใหใชอาคาร และระบบอานวยความสะดวกไดเตมท ซงนาไปใชในการเขยนแผนผงในการตดสนใจเลอกระหวางชนวางสนคา และรถฟอรคลฟท โดยกระบวนการเลอกอปกรณ (Equipment Selection Process) ลกษณะการตดสนใจในการเลอกอปกรณตองสอดคลองกบชนดชนวางสนคา รถฟอรคลฟท และการวางผงคลงสนคา ซงถอวาเปนปจจยพนฐานทใชในการพจารณาในการดาเนนงานโลจสตกส ในภาพท 8.59 ไดแสดงผงลาดบขนตอนการเลอกอปกรณ โดยหลกเกณฑทสาคญทใชนามาพจารณาคอปรมาณสนคาทจดเกบวามมากนอยเพยงใด และการนาเขาจดเกบเปนระบบใด

ภาพท 8.59 ผงสาหรบการตดสนใจเลอกอปกรณ



โดยถาสนคามเพยงเลกนอยกจะพจารณาวาการนาเขาจดเกบเปนแบบเขากอนออกกอน (FIFO) หรอไม ถาจดเกบแบบ FIFO กจะกลบไปใชอปกรณทยกขนเพอการจดเกบโดยใชรถฟอรคลฟท หรอ Reach Truck ถาไมเกบแบบ FIFO กพจารณาวาจะสามารถวางซอนทบไดหรอไม ถาซอนไดกจะเกบเปนรปแบบกลมสนคา (Block Stack) ถาไมสามารถวางซอนทบไดกจะพจารณาวาทพนทเกบสนคาเพยงพอหรอไม ถาไมพอกจะใช Drive-in Rack ถาเพยงพอกวางบนพนคลงสนคาโดยใชรถฟอรคลฟท หรอ Reach Truck หลงจากนนพจารณาวาพนทจดเกบพอหรอไมถาไมพอใหตรวจเชคตอไปวาจดเกบแบบ FIFO หรอไม ถาตองเปนแบบ FIFO ใหเลอกใชชนวางสนคาแบบ Selective Rack ชนด Double Deeps ถาไมจาเปนตองเปนจดเกบแบบ FIFO ใหพจารณาตอวาพนทเกบสนคาเพยงพอหรอไม ถาไมพอกจะใช Mobile Rack หลงจากนนใหพจารณาวาการจดเกบตองใชเทคโนโลยอตโนมต หรอไม ถาใชใหเลอกใช Narrow Aisle Stacker Crane ถาไมใชใหเลอกใชรถฟอรคลฟท Narrow Aisle Free Path Truck ถาเรามองกลบไปในการทางานพนฐานในคลงสนคา และการจดสรรทรพยากรทใชในการดาเนนงานแตละชนด ทางเลอกของอปกรณ ซงมวธการเรยงตามลาดบกจกรรมคลงสนคา ซงใชเปนแนวทางในการเลอกใหสอดคลองกบอตสาหกรรมดงแสดงในตารางท 8.3 7.3.1 วตถประสงคในการเลอกอปกรณ (Equipment Selection Objective) เมอเราไดแยกกลมความสามารถในการทางานของอปกรณสาหรบแตละการดาเนนงาน หลงจากนนใหมการเลอกตามขอกาหนดรายละเอยดเฉพาะของอปกรณ ซงสวนมากเปนเรองทางเทคนค สามารถทาโดยใชอปกรณเครองจกรกลแตละชนดเปนพนฐาน และสาหรบขนตอนการออกแบบครงสดทายจะมจดมงหมายทควรใหความสนใจในการคดเลอกดงน

บรรลความตองการตามขอกาหนดทางธรกจหรอไม อปกรณแตละตวสามารถใชอะไหลเทยบเคยงและใชงานกบเครองอนไดหรอไม สามารถขยายความสามารถในอนาคตไดหรอไม สามารถพฒนาเทคโนโลยในอนาคตจากอปกรณทมอยไดหรอไม สามารถใชรวมกบอปกรณอนไดเพยงพอระหวางการดาเนนงานหรอไม ลดภาวะคอขวดในการทางานหรอไม การไหลของสนคาในการผลต และการคลงสนคาดขนหรอไม

ประการสดทายทตองพจารณาเมอเลอกอปกรณคอ การมองอนาคต หามเลอกอปกรณเพอใชเฉพาะในปจจบนเทานน ตองมองความเปนไปไดในอนาคตวามการพฒนาเทคโนโลย และอปกรณไปในทศทางใด เพราะยอมสงผลกระทบตออปกรณทกาหนดไวในปจจบนทงสน



ตารางท 8.3 การเลอกใชอปกรณใหเหมาะสมกบงาน

งาน การเลอกใชอปกรณ ยกขนสนคา

การเลอกใชอปกรณ จดเกบสนคา

การเลอกการรกษา เชงหนาท

การรบสนคา Goods Inwards

Dock levellers Scissor lifts Mobile powered Conveyors Fixed conveyor systems Powered stretch wrapper Powered pallet trucks Hand pallet trucks Fork lift trucks AGV Overhead conveyor Powered conveyors

Standard pallet Racking Drive through Racking

Stock-input Terminal Fixed bar-code reader Portable barcode Reader Weigh counter Scales Semi-auto strapper Auto-strapper Label printer

การจดเกบขนาดใหญ Bulk Storage

Fork lift trucks - Counter-balanced - Reach

- 4-way - Boom - Clamp - Turret Stackers/Cranes - Auto - Semi auto

Standard pallet racking Drive in Racking Drive through Racking Dynamic racking Powered racking Double depth Long span shelving Standard shelving

Induction guidance Rail guidance Auto level selection Radio control Computer control Portable bar-code Reader Video camera

ชองหยบสนคาตามคาสง Order Picking Counter

Low level order pickers High level order pickers Overhead conveyors Other powered conveyors Roll pallets Tote bins Scissor-lift pallets

Stand pallet racking Dynamic racking Powered racking Long span shelving Standard shelving Powered Shelving Mezzanine floor Carousels Pater Nosters

OP Cage attachment On board weigh

การบรรจภณฑ Packing

Powered conveyors and discharge Sortation Accumulating conveyors

Conveyors Work stations Automatic strapper Semi-auto strapper Scales (integral with conveyors) Filling agent silos

การจายสนคาออก Dispatch

Fork lift trucks Powered pallet truck Robot loaders Dock levellers Scissor lifts Mobile powered conveyor Mobile gravity conveyor

Pallet racking Dock shelters



7.3.2 ผลกระทบจากการเลอกอปกรณ (The Impact of Selection of Equipment) จากการไดศกษามาขางตน พบวาความแตกตางของชนดอปกรณ เกยวของโดยตรงกบพนทคลงสนคาทมอย หรอกาลงดาเนนการออกแบบ และความกวางทางเดนรถฟอรคลฟท จะถกนามาพจารณาเลอกใชอปกรณใหเหมาะสมกบงาน ซงบรษทตาง ๆ ลวนพยายามใชปรมาตรคลงสนคาสงสดเทาทจะทาไดเพอสรางมลคาเพมจากการลงทนในอปกรณเคลอนยายและจดเกบสนคา โดยมวตถประสงคเพอตองการใชความสงของคลงสนคา เพอใหใชประโยชนจากพนทสงสด (Maximize Space Utilization) สามารถแสดงเปนรอยละของการใชปรมาตรหรอพนทคลงสนคาซงแบงตามชนดของอปกรณทใชดงรายละเอยดตอไปน


ผลกระทบจากการเลอกอปกรณ ชนดของอปกรณ รอยละของการใชปรมาตรคลงสนคา

Counter Balance Fork Lift 44 Reach Truck 53 Narrow Aisle Truck 63 Stacker Crane 66 Pantograph Reach Truck 69 Power Racking 89

ซงตวเลขทไดจากการศกษาในการปฏบตการใชงานขางตน เพยงเปนการแสดงโดยสงเขป และ

เปนแนวทางในการเปลยนแปลงแนวคดในการใชอปกรณเทานน ซงสามารถนาไปปรบปรงระบบทมอยเดมได การพจารณาขนถดไปคอพจารณาความกวางของชองทางเดนหลก (Gangway) ตองการทจะเขาถงตาแหนงทเกบสตอก และทางเดนรถเพอหยบสนคาจาเปนตองลดลงเชนกน เพอใหเกดประโยชนไดมากทสด



บทสรป การพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส และการจดการซพพลายเชน สาหรบ SME’s

จะตองการพฒนาเทคโนโลยในการขนสง เทคโนโลยสารสนเทศโลจสตกส เทคโนโลยการจดเกบ เทคโนโลยการเคลอนยาย และเทคโนโลยอนๆ โดยการพฒนาเทคโนโลยในการขนสง นอกจากจะเลอกวธการขนสง แลวยงตองพจารณาชนดยานพาหนะทเหมาะสม ตคอนเทรนเนอร การใชผใหบรการขนสงจากภายนอก นอกจากนนการบรรทกสนคาจะชาหรอเรว จะตองใชอปกรณสาหรบยกสนคาของยานพาหนะ (อปกรณยกสนคาทเปนพาเลท สะพานพาด อปกรณทาขนลงสนคา และลฟท ประตและมานชองขนลงสนคา สายพานลาเลยงแบบยนเขาไปในต อปกรณยกพาเลททใชพลงงานไฟฟา เครนทยดตดตงในท เครนทวงบนราง อปกรณยกสนคาดานหลงรถ รถยกตสนคา อปกรณเคลอนยายบนพน ขาตงแบบประหยด อปกรณกนลอเลอน เหลกกนสนคาเสยหายในตคอนเทนเนอร อปกรณยกสนคาบรเวณทาขนสนคา สวนเทคโนโลยสารสนเทศในงานโลจสตกส ทด ประกอบดวย ฮารดแวร ซอฟแวร และชองทางสอสาร จะขาดสวนใดสวนหนงไมได ตองเปนระบบทเชอมตออยางเตมรปแบบจงจะทาใหการจดการ โลจสตกสดาเนนการอยางมประสทธผล โดยฮารดแวร (Hardware) ประกอบดวยระบบเครองคอมพวเตอรแมขาย เครองลกขาย อปกรณในระบบบารโคด ระบบ RFID ระบบตดตามรถยนต GPS และระบบบนทกเวลา(Tachograph) สวนระบบโทรคมนาคมสาหรบการสอสาร ไดแกระบบโทรศพท ระบบสายวงจรเชา ระบบคลนมอถอ และระบบดาวเทยม และซอฟแวร ในปจจบนนยมใชซอฟแวรโดยใช เวบเบสเทคโนโลย(Web Based Technologies) ผานอนเตอรเนต อนทราเนต และเอกซทราเนต โดยนยมพฒนาดวย Dot Net Frame Work ของ Microsoft หรอ JAVA2E รวมถงระบบ ซอฟแวรการวางแผนทรพยากรองคกร (ERP) การจดการลานจอด (Yard Management) การจดการผรบขน (Carrier Management) การจดการยานพาหนะ (Fleet Management) การจดการขนสง(TMS) การจดการยานยนตในบรษท (Fleet management) การออกแบบเครอขาย (Network Design) ระบบโลจสตกสอเลกทรอนกส (eLogistics) การจดการปรมาตรในการบรรทกสนคา (Cube) การประยกตใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศพเศษ เชน การแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส (EDI) ระบบบารโคด และเทคโนโลยเชงความรวมมอ เทคโนโลยการยกขนสนคา ในระบบโลจสตกส ซงพอแยกศกษาเปน 4 กลม คอ อปกรณยกและเคลอนยายสนคา เทคโนโลยอตโนมต อปกรณในการจดเกบสนคา และบรรจภณฑ มลกษณะการใชงานทแตกตางกน นอกจากนนราคาทจดซอ ความเหมาะสมกบสนคาทยก กควรนาเขาสการพจารณา ซงประกอบดวย Hand Pallet Trucks (HPT) , Motorized Hand Pallet Trucks , Power Truck, Walk with Truck/Stand on Trucks ,Rider Seated Trucks, Counter Balance Fork Lift Trucks, Support Arm Stackers, Reach Trucks,Free Path Trucks, Slide Through Truck, High Bay Find Equipment,Manual Stacker Crane, Automatic Stacker Crane, อปกรณสนบสนนการหยบสนคาโดยใชมอ, รถแบบใช



พาเลทเปนสะพานพาด, High Level Picking System, Stand on Pallet Trucks, ระบบยกขนสนคาอตโนมต ซงรวมถง Palletized Automated Warehouse, Miniload Automated Warehouse, AGVs , STV, ,Overhead Monorail ,คะโรเซลแนวราบ, คะโรเซลแนวตง , Automated Sorter, Palletized Robot และสายพานสาเลยง

อปกรณในการจดเกบสนคา ประกอบดวยการจดเกบแบบชองจดเกบขนาดเลก(Bin Storage) การจดเกบโดยใชระบบชนจดเกบ (Shelved Storage) การจดเกบทยกสงขนโดยชนลอย (Raised Storage Area Mezzanine Floor) ชนวางสนคาสาหรบพาเลททสามารถปรบได, Drive In/Drive Through Rack ชนวางสนคาแบบไหล ซงเปนแบบ Heavy Flow Rack และ Light Flow Rack, ชนวางสนคาแบบเคลอนยายโดยมอเตร, Push Back Rack , Side Rack (Moulds & Dies Rack), Cantilever Rack, Medium Rack และ ตเลอน (Mobile Filing) นอกจากนนยงสามารถใชโครงสรางของ Drive-in Rack หรอ Selective Rack เพอสรางคลงสนคา สามารถรองรบผนงและหลงคาได ทาใหประหยดคาใชจายมากกวารอยละ 15 ซงในการใชงานระบบจดเกบสนคาทกลาวมาทงหมดมทงขอด และขอเสย ซงควรศกษาเพมเตมอยางละเอยด

อปกรณในการยกขนสนคาชนดอนๆ ประกอบดวยอปกรณปรบระดบหนาทาไฮดรอลก อปกรณปรบระดบหนาทานวมาตก อปกรณพาดปรบลาดเอยง และสะพานพาด แบบรบนาหนกนอย อปกรณพาดปรบลาดเอยง และสะพานพาดแบบรบนาหนกมาก ประตโลจสตกส อปกรณยนเพอวางสนคาในตคอนเทนเนอร ลฟทไฮดรอลค ลฟทกรรไกไฮดรอลค ลฟทนวมาตค อปกรณกาหนดตาแหนงพาเลท และโตะหมนดวยนวมาตก ลฟทไฮดรอลคแบบยดตดหลมในทาขนสนคา โตะเอยง และอปกรณหมนแบบนวมาตค ระบบยางกนชน และอปกรณกนลอรถยนต ลฟทขนสนคา ซงมหลายรปแบบ การเลอกอปกรณยกขนสนคา การคดเลอกตองพจารณา วตถดบหรอสนคาทตองยกขน จานวนสนคาทตองยกขน ความสงของการยกสนคา ความกวางของชองทางเดนรถและชองทางบรการ (Aisle and Gangway Space) สถานทใชงาน ขอจากดในความสงของรถฟอรคลฟท ความตองการขาตงและงาของรถฟอรคลฟท และนอกจากนนตองพจารณา ยหอและรนของรถ ขนาดสงสดของรถ (กวางxยาวxสง) ความกวางของงารถ นาหนกตวรถ ความสงทสามารถยกได และผวสาเรจของพนทรถวง ซงควรเปนพนผวแกรง (Hardener Floor) ทม รดบตามขอกาหนด การพฒนาอปกรณในการยกขนสนคา สามารถเรยงจากพฒนาการนอยสด จนถงพฒนาสงสดโดยจะเรมจากอปกรณยกขนดวยมอ ,Counter Balanced Forklift Truck, Reach Truck, Turret Truck, Very Narrow Aisle, Manual Stacker Crane และ Automated Turret Truck ซงใชในคลงสนคาอตโนมต การเลอกอปกรณในการจดเกบสนคา มปจจยทตองคานงในการเลอกอปกรณชนจดเกบสนคา จะคลายกบกรณเลอกรถฟอรคลฟท ตองพจารณาถงทางเลอกทมประโยชน และใหผลประโยชนตอบแทนสงสด สวนมากมปจจยทตองพจารณา คอความสามารถในการซอนทบของสนคา ขนาดของอาคาร



คลงสนคา ความสงของคลงสนคา และวธการใชปรมาตรสงสด ธรรมชาตและการแตกหกของสนคา ปญหาทสามารถเกดขนไดจากการเคลอนยายสตอก ความเรวของการหยบสนคาและการเคลอนยาย และ ขอบเขตของสนคา ซงในการพจารณาตดสนใจเพอเลอกอปกรณยกขนสนคา ตองใชงาย เคลอนยายอยางตอเนองดวยความประหยด ประหยดเพอพจารณาเปนสดสวนทางตรงตอขนาดสนคา มความเปนมาตรฐานเพอชวยลดตนทน ใชอปกรณ และเครองจกรกลปรบปรงประสทธภาพได และการใชแรงโนมถวงของโลกในอปกรณจดเกบสนคาเพอทาใหตนทนถกลง โดยภาพรวมของการคดเลอกอปกรณ ถาสนคามเพยงเลกนอยกจะพจารณาวาการนาเขาจดเกบเปนแบบเขากอนออกกอน (FIFO) หรอไม ถาจดเกบแบบ FIFO กจะกลบไปใชอปกรณทยกขนเพอการจดเกบโดยใชรถฟอรคลฟท หรอ Reach Truck ถาไมเกบแบบ FIFO กพจารณาวาจะสามารถวางซอนทบไดหรอไม ถาซอนไดกจะเกบเปนรปแบบกลมสนคา (Block Stack) ถาไมสามารถวางซอนทบไดกจะพจารณาวาทพนทเกบสนคาเพยงพอหรอไม ถาไมพอกจะใช Drive-in Rack ถาเพยงพอกวางบนพนคลงสนคาโดยใชรถฟอรคลฟท หรอ Reach Truck หลงจากนนพจารณาวาพนทจดเกบพอหรอไมถาไมพอใหตรวจเชคตอไปวาจดเกบแบบ FIFO หรอไม ถาตองเปนแบบ FIFO ใหเลอกใชชนวางสนคาแบบ Selective Rack ชนด Double Deeps ถาไมจาเปนตองเปนจดเกบแบบ FIFO ใหพจารณาตอวาพนทเกบสนคาเพยงพอหรอไม ถาไมพอกจะใช Mobile Rack หลงจากนนใหพจารณาวาการจดเกบตองใชเทคโนโลยอตโนมต หรอไม ถาใชใหเลอกใช Narrow Aisle Stacker Crane ถาไมใชใหเลอกใชรถฟอรคลฟท Narrow Aisle Free Path Truck การเลอกอปกรณตองสอดคลองกบวตถประสงคในการเลอก ความเหมาะสมในการใชงาน และผลกระทบจากการเลอกอปกรณ

แบบฝกหดทายบทท 8

1. ใหอธบายภาพรวมของการพฒนาเทคโนโลยโลจสตกส 2. เทคโนโลยในการขนสงใดททานคดวาสามารถนาไปใชเพอพฒนาขดความสามารถดาน โลจสตกสในหนวยงานของทานได 3. เทคโนโลยสารสนเทศโลจสตกส ใดททานคดวาสามารถนาไปใชเพอพฒนาขดความสามารถ

ดานโลจสตกสในหนวยงานของทานได 4. เทคโนโลยการยกขนสนคา ใดททานคดวาสามารถนาไปใชเพอพฒนาขดความสามารถดาน โลจสตกสในหนวยงานของทานได 5. เทคโนโลยการจดเกบ ใดททานคดวาสามารถนาไปใชเพอพฒนาขดความสามารถดาน โลจสตกสในหนวยงานของทานได 6. ใหอธบายแนวทางในการเลอกอปกรณสาหรบโลจสตกส

บทท 9 กรณศกษาการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SMEs 227


บทท 9 กรณศกษาการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SMEs



1. บทนาเพอเขาสกรณศกษา หลงจากทไดรบการอบรม ไดรบความรเกยวกบโลจสตกสระดบหนงเกยวกบกระบวนการ

โลจสตกส แนวทางการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส และเทคโนโลยโลจสตกส ตองการทจะเรมพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ซงจากการศกษาสถานประกอบการ SME’s ไทย พบวา รอยละ 80 ในการเขารบตาแหนงผจดการฝายโลจสตกส ตวผเขาปฏบตงานไมไดออกแบบระบบเอง ไมไดสรางระบบใหม ฉะนนผพฒนาคมอจงขอยกแนวทางการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SMEs โดยจาลองแนวทางการดาเนนงานโลจสตกสใหอยในรปการปฏบตการ โดยผเรมพฒนาโลจสตกส นอกจากตองอบรมหาความรดานการขนสง การคลงสนคา สนคาคงคลง การจดซอ การผลต และกจกรรมอนๆ ในสถานประกอบการ นอกจากนนจาเปนตองศกษาองคประกอบทางเทคนคอนเพมเตมจากภายนอก การเรมเปนผจดการโลจสตกสตองรหนาทและขนตอน รวมถงรายละเอยดทางธรกจ ความเปนมา การพฒนาการของบรษททเรากาลงทาหนาทผจดการดานโลจสตกสเปนอยางด เพราะขอมลเหลานจะทาใหสามารถกาหนดวตถประสงคในการจดการโลจสตกส และวางแผนดาเนนงานเพอพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส สาหรบ SMEs ไดทนท สามารถเรมงานไดทนท โดยผจดการตองรวบรวมเอกสารดงตอไปนเพอใชประกอบการวางแผน และดาเนนงาน

1. ประวตบรษท (History and Development) 2. บทสรปทางดานการเงน และงบการเงน (Financial Summary) 3. ตนทนโลจสตกส (Logistics Costs) 4. ตนทน/ราคาสนคาตอกลอง (Cost and Price per Case) 5. โครงสรางการจดองคกร (Corporate Structure) 6. โครงสรางฝายกระจายสนคา (Distribution Structure) 7. ปรมาณสนคาทผลต (Production Throughput Volumes) 8. ยอดขายรวม (Throughput - Sales Revenue) 9. คณลกษณะลกคา (Customer Profile) 10. คณลกษณะอปสงคของสนคา (Demand Profile) 11. คณลกษณะการสงซอ (Order Profile) 12. คณลกษณะผขายปจจยการผลต (Supplier Profile) 13. คณลกษณะสตอก (Stock Profile) 14. คณลกษณะคลงสนคา (Warehouse Profile) 15. คณลกษณะการขนสงระหวางเมอง (Transport Profile :Primary) 16. คณลกษณะการขนสงในพนท (Transport Profile :Secondary) 17. ตนทนบรหารจดการ และธรการ (Management and Administration)



18. ระดบการใหบรการ (Service Levels) 19. การสารวจทศนคตศนยกระจายสนคาใน การใหบรการลกคา(D.C. Attitude Survey) 20. การสารวจทศนคตการใหบรการลกคาทางตรง (Customer Attitude Survey) 21. สภาพความเปนจรงของคลงสนคา (Warehouse Facts) 22. สภาพความเปนจรงของการขนสง (Transport Facts) 23. สภาพความเปนจรงของการผลต (Production Facts) 24. รายละเอยดของกระบวนการ (Description of Process) 25. สตอกเฉลย (Average Stock) 26. แผนทประเทศ หรอภาค (Map) 27. ผงระยะทางระหวางทตง (Distance)

ขนตอนการดาเนนงาน

ขนตอนท 1 : การรวบรวมขอมล (Information Gathering) 1. ศกษาความเปนมาและเอกสารจากรายการทงหมดทรวบรวม 2. วางแผนในแตละขนตอนของวธการตรวจสอบระบบ 3. เตรยมรายการตรวจสอบทงในเชงปรมาณ และเชงคณภาพทตองการ 4. ชตวแปรทใชวเคราะห และวธการวด ซงใชเปนแนวทางการตอบคาถามทสาคญในการกาหนดและออกแบบกลยทธโลจสตกส

5. สารวจลกคาเกยวกบการใหบรการ การจดโครงสรางการสารวจ และขอมลทตองการในการสารวจ

ขนตอนท 2 การวเคราะหขอมลทไดตรวจสอบ (Audit Data Analysis) 1. นาเอาผลการตรวจสอบทางโลจสตกสทไดมาจากภายในมาวเคราะหจดออนและจดแขง 2. นาผลการสารวจลกคา มาพจารณาวเคราะหเพอดอปสรรคและโอกาสทางธรกจ 3. วเคราะหขอมลทไดทงหมดประกอบในการกาหนดกลยทธใหม

ขนตอนท 3 จดทากลยทธตาแหนงผลตภณฑ 1. นาผลทไดจากขนตอนท 2 จดทากลยทธตาแหนงผลตภณฑ 2. ศกษาเปรยบเทยบระดบสตอคในแตละสนคาทมปจจบน หาทางเลอกเชงกลยทธในการวาง

ตาแหนงผลตภณฑวธอน มผลดผลเสยอยางไรบาง เพอใชประกอบในทางเลอก ขนตอนท 4 ใชกลยทธโลจสตกสโดยเรมจากสนคาคงคลง

1. กาหนดกลยทธโลจสตกสเพอใชในการประเมน โดยการกาหนดนโยบายสนคาคงคลงประกอบในกลยทธ

2. หาสตอคเฉลย และภาวะการลงทนในสตอคทเกยวของ



ขนตอนท 5 ใชกลยทธโลจสตกสเกยวกบการทาเลทตงของคลงสนคา

1. กาหนดกลยทธโลจสตกสเพอใชในการประเมน โดยการหาทตงคลงสนคาใหม 2. หาทาเลทตงทเหมาะสม สอดลลองกบกลยทธ และตนทนคลงสนคาทใช

ขนตอนท 6 ใชกลยทธโลจสตกสเกยวกบการขนสง 1. กาหนดกลยทธโลจสตกสเพอหาวธการและความตองการขนสงใหสอดคลองกบกลยทธคลงสนคาและสนคาคงคลง

2. พจารณาตนทนการขนสงทใช ขนตอนท 7 ใชกลยทธโลจสตกสเกยวกบการวางเครอขาย

1. รวมกลยทธโลจสตกสในขนตอนท 4-6 เพอนามาสรางและปรบปรงเครอขายเพอใหเปนเครอขายทมประสทธผล

2. พจารณาตนทนจากการดาเนนงานธรกจในเครอขายใหม 3. พจารณาผลกระทบในการใหบรการจากการปรบปรง 4. พจารณาความสอดคลองกบวตถประสงคทตงไว

ขนตอนท 8 ใชเทคโนโลยและเทคนคดานโลจสตกสประกอบ 1. ใชเทคโนโลยและเทคนคดานโลจสตกสประกอบ เชนการวางแผนความตองการวสด การจดสงแบบทนเวลาพอด

2. วธการนาเอาเทคนคพเศษเขามาใชในระบบ 3. พจารณาผลกระทบตอระดบสตอคและตนทนสนคาคงคลง

ขนตอนท 9 ปรบปรงโครงสรางองคกรและระบบเทคโนโลยสารสนเทศ 1. รวมขอมลและกลยทธตางๆเขาดวยกน แลวปรบปรงโครงสรางองคกรใหม 2. ปรบปรงระบบเทคโนโลยสารสนเทศ เพอสนบสนนกจกรรม 3. พจารณาความตองการความตองการหลกกอนในการปรบปรงงาน 4. นาผลทไดจากการศกษาทงระบบนาเสนอตอคณะผบรหาร เพอใหเกดความมนใจในการปรบปรง

โลจสตกสไมเคยมสตรในการพจารณาทตายตว เพราะขนกบทงปจจยภายนอกและภายใน ซงเปนปจจยเชงพลศาสตร ทเปลยนแปลงตลอดเวลาในทกกจกรรมโลจสตกส ฉะนนการนาโลจสตกสเขามาใชจงเปนทางเลอกของการการผสมผสานกจกรรม กระบวนการ และเทคโนโลย โดยใชแนวทางในการพฒนาขดความสามารถโลจสตกส เขาสการพจารณา ถาแนวทางใดสามารถลดตนทนไดมากทสด หรอเพมผลกาไรไดสงสดกจะตดสนใจเลอกแนวทางนน

(ทมา : คานาย อภปรชญาสกล ,คมอผจดการโลจสตกส 72 ชวโมง, 2549)



2. การรวบรวมขอมลสาหรบการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส เอกสารเลขท 1 : ประวตบรษท จงรกภกด จากด ในป 2540 บรษท จงรกภกด จากด ไดกอตงขนในลกษณะทธรกจขนาดกลางโดยโรงงานตงทจงหวดนครปฐม เพอผลตนาพรกกระปอง และอาหารกระปอง กระจายอาหารไปยงลกคา โดยกลมลกคาเปาหมายคอ รานสะดวกซอ รานสหกรณ และรานคาทวไป

ในป 2542 ไดขยายธรกจซงมลกษณะธรกจเดยวกน โดยสรางโรงงานทจงหวดสมทรสาคร เนองจากประสบปญหาการใหบรการลกคา ในป 2542 บรษทฯ ไดเปดศนยกระจายสนคาเพอจาหนายสนคาทวประเทศจานวน 16 ศนยในหลายจงหวด เพอสรางความแตกตางในการดาเนนงานและสามารถแขงขนกบผขายรายอน ปจจบนทางบรษทกาลงพจารณาตดสนใจเชงกลยทธ เพอกาหนดทศทางทางธรกจ เพอพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ซงในคณะกรรมการบรหารมหลายความคดเหนทจะนาพาธรกจใหเกดผลดทสด โดยธรกจพจารณาโลจสตกสเปนตวชความแตกตาง และบรรจในกลยทธบรษท เพอใชในการตดสนใจในการกาหนดทศทางในอนาคต เอกสารเลขท 2 : บทสรปทางการเงน หรอใชงบดล หรอ งบกาไร ขาดทนของกจการได ยงมงบประมาณทถกตองการจดการโลจสตกสยงมประสทธผล

บทสรปทางการเงน รายการ ป 2546 ป 2547 ป 2548 ป 2549

รายได 350,500,000 380,800,000 450,500,000 478,800,000

กาไร 157,725,000 190,400,000 202,725,000 192,223,380



เอกสารเลขท 3 : ตนทนโลจสตกส

รายการ ตนทนปพทธศกราช 2549 (บาท) รายได 478,800,000 รายจายตนทน สนคาคงคลง 12,276,884 คลงสนคา 50,666,410 คาขนสง 89,007,250 คาบรหารจดการ 28,720,000

ตนทนโลจสตกสรวม 180,670,544 ตนทนวตถดบ 89,144,220 ตนทนการผลต 57,456,000

ตนทนรวม 146,600,220



เอกสารเลขท 4 รายได/ตนทนตอกลอง

สถานท ระยะทาง จานวน กลอง (1 โหล) ผลรวม (บาท) ก.ม. รวม ตนทน ราคา กาไร ตนทนรวม รวมรายได กาไรรวม

นครปฐม 0 3,321,600 15.00 0.00 -15.00 กรงเทพฯ 56 697,600 19.20 63.00 43.80 13,393,920 43,948,800 30,554,880 สระบร 163 395,600 27.23 63.00 35.78 10,770,210 24,922,800 14,152,590 ลพบร 209 658,400 30.68 63.00 32.33 20,196,420 41,479,200 21,282,780 สงหบร 198 432,000 29.85 63.00 33.15 12,895,200 27,216,000 14,320,800 นครสวรรค 296 235,600 37.20 63.00 25.80 8,764,320 14,842,800 6,078,480 อทยธาน 275 539,600 35.63 63.00 27.38 19,223,250 33,994,800 14,771,550 ชยนาท 250 362,800 33.75 63.00 29.25 12,244,500 22,856,400 10,611,900 สมทรสาคร 36 4,278,400 17.70 0.00 -17.70 ปราจนบร 171 615,600 27.83 63.00 35.18 17,129,070 38,782,800 21,653,730 สระแกว 273 234,000 35.48 63.00 27.53 8,301,150 14,742,000 6,440,850 ฉะเชงเทรา 118 355,200 23.85 63.00 39.15 8,471,520 22,377,600 13,906,080 บรรมย 446 488,400 48.45 63.00 14.55 23,662,980 30,769,200 7,106,220 นครราชสมา 295 726,800 37.13 63.00 25.88 26,982,450 45,788,400 18,805,950 ขอนแกน 485 593,600 51.38 63.00 11.63 30,496,200 37,396,800 6,900,600 หนองคาย 651 366,400 63.83 63.00 -0.82 23,385,480 23,083,200 -302,280 มหาสารคาม 511 486,000 53.33 63.00 9.68 25,915,950 30,618,000 4,702,050 อดรธาน 600 412,400 60.00 63.00 3.00 24,744,000 25,981,200 1,237,200

รวมทงสน 7,600,000 286,576,620 478,800,000 192,223,380



เอกสารเลขท 5 โครงสรางองคกร

กรรมการผจดการ

ผอานวยการฝายการเงน

ผอานวยการ ฝายการผลต

ผอานวยการ ฝายโลจสตกส

ผอานวยการฝายบคคล

ผอานวยการ ฝายการตลาด

เจาหนาท โรงงาน

เจาหนาท โซน

เจาหนาท HO

ผจดการ โรงงาน

ผจดการ โซน

ผจดการสานกงาน

ผจดการตลาด

ผจดการ ประจากะ

หวหนากะงาน

ผจดการโฆษณา



เอกสารเลขท 6 โครงสรางการจดองคกรฝายโลจสตกส

ผอานวยการ ฝายโลจสตกส

ผจดการประจาศนย นครราชสมา ขอนแกน

ผจดการ ขนสง

ผจดการ คลงสนคากลาง

ผจดการ สตอคกลาง

ผจดการศนย กระจายสนคา

หวหนากะ(2) หวหนางาน หวหนางาน คลงสนคา

หวหนางาน ขนสง

หวหนางาน สตอค



เอกสารเลขท 7 ปรมาณสนคาทผลตจากโรงงาน (Throughput volumes) โรงงาน กลม สาย จานวนกลอง

ผลตภณฑ ผลตภณฑ ป 2549 นครปฐม A 4 710,000

B 4 690,000 C 3 670,000 D 3 650,000 E 3 601,600 รวม 17 3,321,600

สมทรสาคร F 15 530,000 G 15 720,000 H 6 440,000 J 6 600,000 K 8 520,000 L 5 480,000 M 5 600,000 N 6 388,400 รวม 66 4,278,400 รวมทงสน 7,600,000



เอกสารเลขท 8 ยอดขายของโรงงาน (Throughput - Sales revenue)

โรงาน กลม สาย จานวน ราคาขายปลก รายได ผลตภณฑ ผลตภณฑ กลอง ตอกลอง จากการขาย

นครปฐม A 4 710,000 63.00 44,730,000 B 4 690,000 63.00 43,470,000 C 3 670,000 63.00 42,210,000 D 3 650,000 63.00 40,950,000 E 3 601,600 63.00 37,900,800 รวม 17 3,321,600 209,260,800

สมทรสาคร F 15 530,000 63.00 33,390,000 G 15 720,000 63.00 45,360,000 H 6 440,000 63.00 27,720,000 J 6 600,000 63.00 37,800,000 K 8 520,000 63.00 32,760,000 L 5 480,000 63.00 30,240,000 M 5 600,000 63.00 37,800,000 N 6 388,400 63.00 24,469,200 รวม 66 4,278,400 269,539,200 รวมทงสน 7,600,000 63.00 478,800,000



เอกสารเลขท 9 ลกษณะลกคา ศนยจงหวด % ของยอดขาย ตอชนดรานทขาย จานวนราน

สะดวกซอ คาสง สหกรณ โชหวย รวม สะดวกซอ คาสง สหกรณ โชหวย รวม นครปฐม กรงเทพฯ 40 40 10 10 100 400 350 6 20 776 สระบร 25 30 15 30 100 350 200 10 40 600 ลพบร 20 35 20 25 100 260 375 8 32 675 สงหบร 24 45 21 10 100 175 425 5 15 620 นครสวรรค 16 21 16 47 100 380 390 35 60 865 อทยธาน 17 32 26 25 100 375 540 40 43 998 ชยนาท 18 30 20 32 100 240 390 27 48 705 สมทรสาคร ปราจนบร 35 35 10 20 100 380 440 12 26 858 สระแกว 30 40 20 10 100 295 490 15 30 830 ฉะเชงเทรา 20 35 20 25 100 280 430 23 42 775 บรรมย 30 45 5 20 100 174 510 4 29 717 นครราชสมา 15 42 13 30 100 165 565 12 32 774 ขอนแกน 35 40 2 23 100 420 390 3 28 841 หนองคาย 20 15 20 45 100 380 360 45 86 871 มหาสารคาม 30 40 20 10 100 345 615 9 19 988 อดรธาน 23 50 5 22 100 296 578 8 37 919

รวม 4,915 7,048 262 587 12,812



เอกสารเลขท 10 ลกษณะอปสงค (กลอง) ลกษณะอปสงค (กลอง)

% จาก % จาก ปรมาณจาก ปรมาณ ปรมาณ นครปฐม สมทรสาคร นครปฐม จากสมทรสาคร รวม

นครปฐม 1,140,800 2,180,800 3,321,600 กรงเทพฯ 9 3 223,200 172,400 395,600 สระบร 11 9 272,800 385,600 658,400 ลพบร 6 7 148,800 283,200 432,000 สงหบร 2 4 49,600 186,000 235,600 นครสวรรค 6 8 148,800 390,800 539,600 อทยธาน 9 10 223,200 474,400 697,600 ชยนาท 3 6 74,400 288,400 362,800 สมทรสาคร 1,339,200 2,939,200 4,278,400 ปราจนบร 7 9 173,600 442,000 615,600 สระแกว 4 5 99,200 256,000 355,200 ฉะเชงเทรา 6 7 148,800 339,600 488,400 บรรมย 5 4 124,000 242,400 366,400 นครราชสมา 7 5 173,600 312,400 486,000 ขอนแกน 9 8 223,200 503,600 726,800 หนองคาย 7 6 173,600 420,000 593,600 มหาสารคาม 4 3 99,200 134,800 234,000 อดรธาน 5 6 124,000 288,400 412,400

รวม 100 100 2,480,000 5,120,000 7,600,000



เอกสารเลขท 11 ลกษณะคาสงซอจากลกคา (order profile)

ลกษณะคาสงซอ ขนาดคาสงซอ(กลอง) Order Profile CO/CG CV/WS นครปฐม กรงเทพฯ 8.11 29.26 สระบร 12.66 56.98 ลพบร 7.2 46.73 สงหบร 5.21 35.11 นครสวรรค 4.99 34.41 อทยธาน 7.18 41.22 ชยนาท 5.32 24.19 สมทรสาคร ปราจนบร 10.11 46.73 สระแกว 6.09 22.77 ฉะเชงเทรา 7.28 32.51 บรรมย 7.73 26.69 นครราชสมา 7.3 45.67 ขอนแกน 12.94 56.36 หนองคาย 5.4 28.32 มหาสารคาม 3.28 24.11 อดรธาน 6.62 23.79



เอกสารเลขท 12 ลกษณะผขายปจจยการผลต (Supplier Profile) โรงงาน จงหวด %ของมลคา กโลกรม ตนทนตอตน ตนทนรวม

นครปฐม นครปฐม 42.63 3,110,400 4,200 13,063,680 กรงเทพฯ 36.23 2,494,800 4,450 11,101,860 ราชบร 21.14 1,393,200 4,650 6,478,380 รวม 100.00 6,998,400 30,643,920

สมทรสาคร สมทรสาคร 15 6,380,000 3,225 20,575,500 กรงเทพฯ 25 3,696,000 3,250 12,012,000 เพชรบร 10 4,392,000 3,300 14,493,600 สมทรสงคราม 20 3,513,600 3,250 11,419,200 รวม 17,981,600 58,500,300 รวมทงสน 24,980,000 89,144,220



เอกสารเลขท 13 ลกษณะสตอก ทนโยบายจดเกบสตอก 4 สปดาห

จงหวด ทจดเกบสตอก รวม มลคา ตนทนสตอก นครปฐม สมทรสาคร ตอ

หนวย รวม ตอ

หนวย รวม

นครปฐม 87,753 167,753 255,506 63.00 16,096,878 10.50 2,682,813

กรงเทพฯ 17,169 13,262 30,431 63.00 1,917,153 10.50 319,526

สระบร 20,985 29,662 50,647 63.00 3,190,761 10.50 531,794

ลพบร 11,446 21,784 33,230 63.00 2,093,490 10.50 348,915

สงหบร 3,815 14,307 18,122 63.00 1,141,686 10.50 190,281

นครสวรรค 11,446 30,061 41,507 63.00 2,614,941 10.50 435,824

อทยธาน 17,169 36,492 53,661 63.00 3,380,643 10.50 563,441

ชยนาท 5,723 22,185 27,908 63.00 1,758,204 10.50 293,034

สมทรสาคร 103,015 226,092 329,107 63.00 20,733,741 10.50 3,455,624

ปราจนบร 13,354 34,000 47,354 63.00 2,983,302 10.50 497,217

สระแกว 7,631 19,693 27,324 63.00 1,721,412 10.50 286,902

ฉะเชงเทรา 11,446 26,123 37,569 63.00 2,366,847 10.50 394,475

บรรมย 9,538 18,646 28,184 63.00 1,775,592 10.50 295,932

นครราชสมา 13,354 24,031 37,385 63.00 2,355,255 10.50 392,543

ขอนแกน 17,169 38,738 55,907 63.00 3,522,141 10.50 587,024

หนองคาย 13,354 32,308 45,662 63.00 2,876,706 10.50 479,451

มหาสารคาม 7,631 10,369 18,000 63.00 1,134,000 10.50 189,000

อดรธาน 9,538 22,185 31,723 63.00 1,998,549 10.50 333,092

รวม 381,537 787,691 1,169,228 63.00 73,661,301 12,276,884



เอกสารเลขท 14 : ลกษณะคลงสนคา (Warehouse profile) :จานวนกลอง ตอพาเลท 28 การใชประโยชน % ลกษณะคลงสนคา (Warehouse Profile) พนท อปกรณ แรงงาน จานวน พนท จานวนสนคา จานวนชวโมงรถฟอรคลฟท จานวนรถ จานวน ตนทน (บาท)

พาเลท ตรม กลอง พาเลท รวม หยบสนคา ยก

สนคา ฟอรคลฟท พนกงาน คงท ผนแปร รวม นครปฐม 0.80 0.60 0.80 9,965 9,965 63,868 2,281 190 0 190 16 16 5,247,130 2,992,000 8,239,130 กรงเทพฯ 0.70 0.50 0.70 1,087 2,261 7,616 272 23 63 48 2 5 1,162,020 674,000 1,836,020 สระบร 0.75 0.55 0.80 1,809 3,512 12,656 452 38 106 79 2 7 1,808,460 874,000 2,682,460 ลพบร 0.60 0.40 0.80 1,187 2,880 8,316 297 25 69 52 2 5 1,474,420 674,000 2,148,420 สงหบร 0.90 0.70 0.90 647 1,047 4,536 162 14 38 28 1 3 542,260 387,000 929,260 นครสวรรค 0.70 0.60 0.80 1,482 3,083 10,388 371 31 86 65 2 6 1,584,480 774,000 2,358,480 อทยธาน 0.70 0.50 0.70 1,916 3,985 13,412 479 40 112 84 2 9 2,048,060 1,074,000 3,122,060 ชยนาท 0.80 0.60 0.80 997 1,815 6,972 249 21 58 44 1 4 936,410 487,000 1,423,410 สมทรสาคร 0.90 0.70 0.70 11,754 11,409 82,264 2,938 245 0 245 18 18 6,045,370 3,366,000 9,411,370 ปราจนบร 0.70 0.50 0.70 1,691 3,517 11,844 423 35 99 74 2 8 1,807,540 974,000 2,781,540 สระแกว 0.60 0.40 0.60 976 2,368 6,832 244 20 57 43 2 5 1,213,200 674,000 1,887,200 ฉะเชงเทรา 0.80 0.50 0.80 1,342 2,442 9,380 335 28 78 59 2 6 1,259,920 774,000 2,033,920 บรรมย 0.70 0.40 0.70 1,007 2,095 7,056 252 21 59 44 2 5 1,076,700 674,000 1,750,700 นครราชสมา 0.75 0.50 0.80 1,335 2,592 9,352 334 28 78 58 2 6 1,334,720 774,000 2,108,720 ขอนแกน 0.90 0.70 0.90 1,997 3,231 13,972 499 42 116 87 2 7 1,673,410 874,000 2,547,410 หนองคาย 0.70 0.60 0.80 1,631 3,392 11,424 408 34 95 71 2 7 1,743,300 874,000 2,617,300 มหาสารคาม 0.80 0.90 0.90 643 1,170 4,508 161 13 38 28 1 3 603,650 387,000 990,650 อดรธาน 0.70 0.60 0.80 1,133 2,357 7,924 283 24 66 50 1 5 1,211,360 587,000 1,798,360

รวม 42,599 63,121 292,320 10,440 870 1,218 1,348 62 125 32,772,410 17,894,000 50,666,410



เอกสารเลขท 15 ลกษณะการขนสงระหวางเมอง (Primary Transport Profile) ไปจงหวดนครปฐม ไปจงหวดสมทรสาคร

จากจงหวด

ระยะทาง กโลเมตร

จานวนเทยว

ตนทน ตอเทยว

ระยะทาง กโลเมตร

จานวนเทยว

ตนทน ตอเทยว

นครปฐม 15 849 1,000 48 สมทรสาคร 48 15 996 1,000 กรงเทพฯ 56 1133 2,250 36 1,820 1,850 ราชบร 41 490 2,000 78 เพชรบร 98 88 950 3,000 สมทรสงคราม 63 37 770 1,850 สระบร 163 490 5,700 ลพบร 209 321 6,000 สงหบร 198 175 6,000 นครสวรรค 296 401 9,000 อทยธาน 275 519 8,750 ชยนาท 250 270 8,500 ปราจนบร 191 458 5,750 สระแกว 293 264 9,000 ฉะเชงเทรา 138 363 5,500 บรรมย 466 273 1,250 นครราชสมา 315 362 9,250 ขอนแกน 505 541 13,500 หนองคาย 671 442 15,000 มหาสารคาม 531 174 14,000 อดรธาน 620 307 14,500 รวม (บาท) 20,592,500 40,154,250 รวมทงสน(บาท) 60,746,750



เอกสารเลขท 16 ลกษณะการขนสงในพนท (Secendary Transport Profile)

จานวนจด เทยวตอ ขนาดท จานวน ระยะทางท ระยะทางรวม ตนทน ตนทน ตนทน การใช

จงหวด ทแวะสง วน แวะสง ยานพาหนะ วงตอวน ตอป คงท ผนแปร รวม ประโยชน (จด) (เทยว) (กลอง) คน กโลเมตร กโลเมตร (บาท) (บาท) (บาท) %

นครปฐม 44 875 1,456,000 4,158,000 7,312,000 11,470,000 กรงเทพฯ 20 1.00 9 8 150 312,000 756,000 1,424,000 2,180,000 39.62 สระบร 27 1.60 19 5 100 130,000 472,500 760,000 1,232,500 65.95 ลพบร 25 1.30 12 6 125 195,000 567,000 990,000 1,557,000 44.38 สงหบร 19 1.00 7 7 150 273,000 661,500 1,246,000 1,907,500 26.97 นครสวรรค 34 1.20 11 6 125 195,000 567,000 990,000 1,557,000 60.05 อทยธาน 35 1.50 12 6 100 156,000 567,000 912,000 1,479,000 62.11 ชยนาท 26 1.00 9 6 125 195,000 567,000 990,000 1,557,000 48.45 สมทรสาคร 63 1,225 2,268,500 5,953,500 10,837,000 16,790,500 ปราจนบร 29 1.30 13 6 125 195,000 567,000 990,000 1,557,000 63.24 สระแกว 24 1.00 8 7 150 273,000 661,500 1,246,000 1,907,500 40.66 ฉะเชงเทรา 30 1.10 11 6 125 195,000 567,000 990,000 1,557,000 59.29 บรรมย 17 1.00 9 9 150 351,000 850,500 1,602,000 2,452,500 32.62 นครราชสมา 28 1.00 11 6 125 195,000 567,000 990,000 1,557,000 64.90 ขอนแกน 32 1.60 16 5 125 162,500 472,500 825,000 1,297,500 72.80 หนองคาย 36 1.40 11 6 125 195,000 567,000 990,000 1,557,000 56.62 มหาสารคาม 19 1.00 4 11 150 429,000 1,039,500 1,958,000 2,997,500 17.05 อดรธาน 27 1.00 8 7 150 273,000 661,500 1,246,000 1,907,500 47.21

รวม 28,260,500



เอกสารเลขท 17 บรหาร และธรการ ; ตนทนบรหารจดการ และธรการ จงหวด ตนทนบรหาร ตนทนธรการ รวม

นครปฐม 1,320,000 3,321,600 4,641,600

กรงเทพฯ 680,000 395,600 1,075,600

สระบร 680,000 658,400 1,338,400

ลพบร 680,000 432,000 1,112,000

สงหบร 680,000 235,600 915,600

นครสวรรค 680,000 539,600 1,219,600

อทยธาน 680,000 697,600 1,377,600

ชยนาท 680,000 362,800 1,042,800

สมทรสาคร 1,320,000 4,278,400 5,598,400

ปราจนบร 680,000 615,600 1,295,600

สระแกว 680,000 355,200 1,035,200

ฉะเชงเทรา 680,000 488,400 1,168,400

บรรมย 680,000 366,400 1,046,400

นครราชสมา 680,000 486,000 1,166,000

ขอนแกน 680,000 726,800 1,406,800

หนองคาย 680,000 593,600 1,273,600

มหาสารคาม 680,000 234,000 914,000

อดรธาน 680,000 412,400 1,092,400

รวม(บาท) 13,520,000 15,200,000 28,720,000



เอกสารเลขท 18 : ระดบการใหบรการ (Service Levels) จงหวด อตราการจดสง อตราการหยบ การมสตอก %

ตรงเวลา % ทบกพรอง นครปฐม สมทรสาคร

นครปฐม 99.90 0.01 89.00 95.00

กรงเทพฯ 96.40 1.20 84.00 99.90

สระบร 98.70 2.50 87.00 99.90

ลพบร 98.90 1.90 96.00 99.90

สงหบร 97.20 0.50 99.90 99.90

นครสวรรค 98.20 2.60 99.90 99.60

อทยธาน 99.30 2.40 98.00 99.30

ชยนาท 96.20 1.30 99.90 99.90

สมทรสาคร 99.80 0.02 85.00 89.00

ปราจนบร 95.60 1.70 96.00 97.00

สระแกว 96.30 0.80 99.60 98.00

ฉะเชงเทรา 96.70 0.70 99.90 97.00

บรรมย 95.30 0.30 99.90 99.90

นครราชสมา 95.40 0.90 96.00 98.00

ขอนแกน 99.30 1.80 95.00 93.00

หนองคาย 98.80 1.90 96.00 98.00

มหาสารคาม 95.90 0.50 94.00 99.90

อดรธาน 96.50 0.60 95.00 96.00

เปาหมาย (Target) 97.00 1.00 95.00 95.00



เอกสารเลขท 19 การสารวจทศนคตของศนยกระจายสนคา ของจงหวดในการใหบรการลกคา Customer Services (Province D.C. Attitude Survey)

ทศนคตของศนยกระจายสนคา การจดอนดบลกษณะการใหบรการหลก ระดบความสาคญ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

กรงเทพฯ 8 4 1 3 2 7 9 11 10 6 สระบร 2 1 3 4 5 7 10 8 9 11 ลพบร 5 2 1 3 4 8 11 10 9 7 สงหบร 5 3 1 4 2 6 9 10 11 8 นครสวรรค 2 3 1 7 6 9 10 4 5 11 อทยธาน 2 1 3 4 8 10 9 5 6 11 ชยนาท 5 2 1 3 4 6 8 10 11 9 ปราจนบร 5 2 1 3 4 7 8 10 11 9 สระแกว 2 3 1 5 4 6 7 11 10 9 ฉะเชงเทรา 5 2 1 4 3 8 10 9 7 11 บรรมย 5 4 1 2 3 7 11 10 9 8 นครราชสมา 2 3 1 4 5 6 9 11 10 8 ขอนแกน 5 1 2 4 3 10 11 8 6 9 หนองคาย 2 1 5 6 7 9 11 3 4 10 มหาสารคาม 6 4 1 2 3 5 7 11 10 9 อดรธาน 5 2 1 3 4 6 9 10 11 8

1 ความถของการจดสง Frequency of delivery 2 การจดสงภายใน 24 ชวโมง Delivery in 24hrs 3 การจดสงภายในเวลาทกาหนด On time delivery 4 การมสตอกในระดบทสง High stock availability 5 ความบกพรองในการจดสง Error free deliveries 6 พรอมเขาดาเนนการตามทรองเรยน Prompt action on complaints 7 ความแขงแรงของบรรจภณฑ Durability of packaging 8 การเชอมตอ EDI ในการรบคาสงซอ EDI link for ordering 9 การตดบารโคดในกลองสนคา Bar coding of cases 10 ทศนคตของพนกงานขบรถ Attitude of drivers 11 ความสามารถในการตอบสนองตอการรองขอพเศษ Ability to respond to special requests



เอกสารเลขท 20 การสารวจทศนคตของลกคา ในการใหบรการลกคา Customer Services (Customer Attitude Survey)

รายการสารวจลกคา CO/CG CV/WS I P C I P C ความถของการจดสง 4.2 3.2 5.2 6.1 5.2 4.9 การจดสงภายใน 24 ชวโมง 5.8 6.1 4.8 6.5 6.2 5.8 การจดสงภายในเวลาทกาหนด 6.8 5.5 4.5 6.8 6.1 5.7 การมสตอกในระดบทสง 4.1 3.8 6.2 5.4 3.2 5.9 ความบกพรองในการจดสง 6.2 5.9 5.6 6.3 5.8 5.8 พรอมเขาดาเนนการตามทรองเรยน 5.4 4.5 4.6 4.5 4.3 4.4 ความแขงแรงของบรรจภณฑ 2.3 5.1 4.8 3.8 5.2 4.9 การเชอมตอ EDI ในการรบคาสงซอ 1.2 3.1 2.9 5.9 3.4 4.6 การตดบารโคดในกลองสนคา 1.3 5.8 3.9 6.2 5.7 3.2 ทศนคตของพนกงานขบรถ 5.9 5.3 4.9 2.8 5.1 5.1 ความสามารถในการตอบสนองตอการรองขอพเศษ 6.2 3.4 4.6 5.7 4.3 4.7

รายการสารวจลกคา CO/CG

I P C P-C ความถของการจดสง 4.2 3.2 5.2 -2 การจดสงภายใน 24 ชวโมง 5.8 6.1 4.8 1.3 การจดสงภายในเวลาทกาหนด 6.8 5.5 4.5 1 การมสตอกในระดบทสง 4.1 3.8 6.2 -2.4 ความบกพรองในการจดสง 6.2 5.9 5.6 0.3 พรอมเขาดาเนนการตามทรองเรยน 5.4 4.5 4.6 -0.1 ความแขงแรงของบรรจภณฑ 2.3 5.1 4.8 0.3 การเชอมตอ EDI ในการรบคาสงซอ 1.2 3.1 2.9 0.2 การตดบารโคดในกลองสนคา 1.3 5.8 3.9 1.9 ทศนคตของพนกงานขบรถ 5.9 5.3 4.9 0.4 ความสามารถในการตอบสนองตอการรองขอพเศษ 6.2 3.4 4.6 -1.2



รายการสารวจลกคา CV/WS I P C P-C ความถของการจดสง 6.1 5.2 4.9 0.3 การจดสงภายใน 24 ชวโมง 6.5 6.2 5.8 0.4 การจดสงภายในเวลาทกาหนด 6.8 6.1 5.7 0.4 การมสตอกในระดบทสง 5.4 3.2 5.9 -2.7 ความบกพรองในการจดสง 6.3 5.8 5.8 0 พรอมเขาดาเนนการตามทรองเรยน 4.5 4.3 4.4 -0.1 ความแขงแรงของบรรจภณฑ 3.8 5.2 4.9 0.3 การเชอมตอ EDI ในการรบคาสงซอ 5.9 3.4 4.6 -1.2 การตดบารโคดในกลองสนคา 6.2 5.7 3.2 2.5 ทศนคตของพนกงานขบรถ 2.8 5.1 5.1 0 ความสามารถในการตอบสนองตอการรองขอพเศษ 5.7 4.3 4.7 -0.4

I = ระดบความสาคญ (Important) คะนน 1-7 P = ผลการดาเนนงาน (Performamce) คะนน 1-7 C = การแขงขน (Competitor) คะนน 1-7 CV = รานสะดวกซอ WS = ผคาสง CO = สหกรณ CG = โชวหวย



เอกสารเลขท 21 ขอมลคลงสนคา (Warehouse facts) ขนาดกลอง: 0.3 ม. x 0.5 ม. x 0.5 ม. กลอง ตอพาเลท 28 คลงสนคากลาง : ชนวางสนคา แบบปรบชนได (Selective Rack) สง 5 ชน ใชรถ Reach Trucks เพอจดเกบ และเตมสนคา ใชรถ Counterbalance Trucks เพอขน และลงสนคา คลงสนคาในจงหวด: ชนวางสนคา แบบปรบชนได (Selective Rack) สง 3 ชน ใชรถ Counterbalance Trucks ภายนอกอาคาร บรรทกสนคาขรรถบรรทก โดยคนขน ตนทนคลงสนคา: คาเชา 120 บาทตอตารางเมตร

คาสาธารณปโภคพนฐาน 50 บาทตอตารางเมตร คาจดซอชนวางสนคา แบบปรบชนได (Selective Rack) 2,000 บาทตอ พาเลท คาเสอม 5 ป อายใชงาน 10 ป

รถ Counterbalance Trucks (CBT trucks) ราคา 600,000 บาทตอคน คดเปน 120,000 ตอป รถ Reach trucks ราคา 1,5000,000 บาทตอคน คดเปน 600,000 ตอป คาขนขบฟอรคลฟท 48 ชวโมง/สปดาห 15,000 บาทตอเดอน

เอกสารเลขท 22 ขอมลขนสง (Transport facts) ขนสงระหวางเมอง (Primary Transport): ใชผขนสงจากภายนอก โดยผจดการขนสงทคลงสนคากลาง ขนสงในพนท (Secondary Transport): ยานพาหนะรวมนาหนกบรรทกไมเกน 9,100 กโลกรม ยานพาหนะท ม 2 เพลา 4 ลอ ยาง 6 เสน ชนดเพลาทาย (เพลาท 2) ใชยางค หรอนาหนกยานพาหนะ นาหนกบรรทกไม เกน 12,000 กโลกรม ขนสงโดยกาหนดเสนทางโดยตรง ตนทนขนสง : ตนทนคงทกาหนดให 750,000 บาท หรอ 150,000 ตอป ตนทนผนแปรประมาณ 50 บาทตอกโลเมตร พนกงานขบรถ 48 ชวโมง/สปดาห 10,000 บาทตอเดอน



เอกสารเลขท 23 รายละเอยดเพอการผลต

รายละเอยดตนทน สมทรสาคร นครปฐม รวม ตนทนวตถดบ 57,943,743 31,200,477 89,144,220 ตนทนผลต 14,938,560 42,517,440 57,456,000 รวม (บาท) 146,600,220

Production costs include management, labour, equipment, space and stockholding costs. ตนทนการผลตรวมถง คาบรหารจดการ คาแรงงาน อปกรณ พนท และคาเกบรกษาสตอก

เอกสารเลขท 24 รายละเอยดกระบวนการดาเนนงาน

ในแตละโรงงาน จะกาหนดขอบเขตสนคาโดยแยกตามแตละโรงงาน โดยทงโรงงานท นครปฐมและสมทรสาคร กระบวนการผลต เปนแบบทาซา ๆ สนคากลมเดยว การเปลยนสนคาทาไดในเวลาระยะสน คอเกบในโรงงาน 1 สปดาห และ เตมเตมภายใน 3 สปดาห

การสงซอตองสงซอลวงหนา 1 สปดาห เพอใหจดสงใน 3 วน ไมตองมสตอกวตถดบ โดยการผลตทง 2 โรงงาน เปนแบบ เปนชด (Batch flow operation) เวลาลางเครอง เชน การทาความสะอาดตองใชความรอน ซงเวลาจะยาวตามาตรฐาน GMP เมอผลตเสรจ ตารางกาหนดการทางานจะหมนเวยน ทก 4 สปดาห ตองพยากรณ รายสปดาห สาหรบความตองการหรออปสงค 4 สปดาหถดไป และผลตตามกาหนดการเตมสนคา โดยทง 2 โรงงานใชประโยชนจากความสามารถในการผลตในระดบสง กลองวตถดบเพอสงไปยงโรงงานรวมในราคาวตถดบ

การออกใบสงซอใหผขายจะออกลวงหนา 1 สปดาห เพอใหจดสงใน 3 วน ไมตองมสตอวตถดบ สนคาทผลตจะเกบในคลงสนคากลางทจงหวดนครปฐมและสมทรสาคร โดยแตละคลงสนคาจะบรหารจดสงซอสนคาคงคลง โดยทบทวนแบบตามชวงเวลา ตองดสตอกทกสปดาห แลวออกใบสงซอ เวลานาในการจดซอ 1 สปดาห โดยคลงสนคาทง 2 ทตง ทจะไมสงสนคาเขาคลงสนคา ถาไมมการผลตสนคา ซงทงโรงงาน และคลงสนคาไดมการประสานงานกน

คลงสนคาในแตละจงหวดตองทวนสอบตามชวงเวลา เพอสงซอสนคาในการนาเขาคลงสนคา ซงจะเตมหลงจากสงซอ 1 สปดาหหลงจากออกใบสงซอ ซงจะสงขอมลไปยงผขนสงพรอมกนโดยสงขอมลใหผขนสงลวงหนา 1 สปดาห การดาเนนการใชการพยากรณ และวธการคาเฉลยเคลอนทอยางงาย (Moving average) การเกบรกษาสตอกทงในคลงสนคากลาง และคลงสนคาในพนท ใชเวลา 4 สปดาห การขายใชระบบโทรสงสนคา โดยโทรรายวน เพอแวะสงตามรายทาง ทกาหนดเสนทางตายตว โดยลกคาจะโทรศพทเขาเวลา 15.00 น. ซงจะจดทาใบสงงานเพอหยบเตรยมสนคาในวนเดยวกน และจดสงตามวนทกาหนด โดยจดสงรานสหกรณ และโชวหวยราย 2 สปดาห สวนรานสะดวก และคาสง รายสปดาห



เอกสารเลขท 25 สตอกเฉลย (Average Stock) จงหวด สตอกทม จานวนสปดาหทสตอก สตอกหมนเวยน สตอกเพอความปลอดภย สตอก

นครปฐม สมทรสาคร นครปฐม สมทรสาคร นครปฐม สมทรสาคร รวม นครปฐม สมทรสาคร รวม เฉลย นครปฐม 112,731 268,756 5.14 7.46 10,969 20,970 31,939 101,762 247,786 349,548 381,487 กรงเทพฯ 27,032 9,543 6.30 3.28 2,146 1,658 3,804 24,886 7,885 32,771 36,575 สระบร 28,175 37,860 5.37 6.07 2,623 3,708 6,331 25,552 34,152 59,704 66,035 ลพบร 10,724 22,697 3.75 4.67 1,431 2,724 4,155 9,293 19,973 29,266 33,421 สงหบร 1,140 8,250 1.19 2.59 477 1,789 2,266 663 6,461 7,124 9,390 นครสวรรค 6,077 36,790 2.12 6.07 1,431 3,759 5,190 4,646 33,031 37,677 42,867 อทยธาน 14,090 54,623 3.28 7.46 2,146 4,562 6,708 11,944 50,061 62,005 68,713 ชยนาท 2,708 12,644 1.89 2.36 716 2,773 3,489 1,992 9,871 11,863 15,352 สมทรสาคร 156,234 390,019 6.07 8.15 12,877 28,262 41,139 143,357 361,757 505,114 546,253 ปราจนบร 12,507 38,984 3.75 5.14 1,669 4,250 5,919 10,838 34,734 45,572 51,491 สระแกว 4,936 25,859 2.59 6.53 954 2,462 3,416 3,982 23,397 27,379 30,795 ฉะเชงเทรา 6,077 27,004 2.12 4.44 1,431 3,266 4,697 4,646 23,738 28,384 33,081 บรรมย 5,066 8,238 2.12 1.66 1,193 2,331 3,524 3,873 5,907 9,780 13,304 นครราชสมา 12,507 20,445 3.75 3.52 1,669 3,004 4,673 10,838 17,441 28,279 32,952 ขอนแกน 17,078 41,940 3.98 4.44 2,146 4,843 6,989 14,932 37,097 52,029 59,018 หนองคาย 12,507 30,851 3.75 4.44 1,669 4,038 5,707 10,838 26,813 37,651 43,358 มหาสารคาม 8,035 7,869 4.21 3.75 954 1,297 2,251 7,081 6,572 13,653 15,904 อดรธาน 9,491 25,115 3.98 4.91 1,193 2,773 3,966 8,298 22,342 30,640 34,606



เอกสารเลขท 26 แผนทประเทศไทย



เอกสารเลขท 27 ตารางระยะทาง



3. การดาเนนการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส หลงจากรวบรวมขอมลครบถวนตงแต รายการท 1 ถงรายการท 27 ในขนตอนท 1 แลวนามา

การวเคราะหขอมลทไดตรวจสอบ (Audit Data Analysis) ขนตอนท 2 โดยเรมจากนาขอมลการตรวจสอบทางโลจสตกสทไดมาจากภายใน มาวเคราะหจดออนและจดแขง นาผลการสารวจลกคา มาพจารณาวเคราะหเพอดอปสรรคและโอกาสทางธรกจ จากรายการท 19/20 การวเคราะหภายนอก (External)

1.1 นาผลจากการสารวจในขอมลชดท 19/20 มาจดทาตารางผลการดาเนนงานสาหรบ CV = รานสะดวกซอ WS = ผคาสง CO = สหกรณ CG = โชวหวย



สาหรบรานสหกรณ และรานโชวหวย Performance

RETAIL Relative Performance

7

5

3

1 1 3 5 7

•11

•6 •10

•3•5

•2

•4 •1

•8

•7

•9

ปรบปรง

จดสงภายใน 24 ชวโมง

จดสงตรงเวลา จดสงโดยไมมขอบกพรอง

พรอมเขาดาเนนงานตามขอรองเรยน

ทศนคตของพนกงานขบรถ

ความสามารถในการตอบสนอง

ลดลง

ความทนทานของ

บรรจภณฑ EDI บารโคด

7

5

3

1 -3.0 -1.0 +1.0 +3.0

•11

•6 •10

•3

•5 •2

•4 •1

•8

•7

•9

จดแขงหลก

จดสงภายใน 24 ชวโมง

จดสงตรงเวลา

จดออนหลก

ความสามารถในการตอบสนอง



สาหรบ รานสะดวกซอ และผคาสง Performance Relative Performance

7

5

3

1 1 3 5 7

•11

•6

•10

•3

•5

•2

•4 •1

•8

•7

•9

ปรบปรง

การมสตอกในระดบทสง EDI ความสามารถในการตอบสนองตอการรองขอพเศษ

ลดลง

ทศนคตของพนกงานขบรถ ความทนทานของบรรจภณฑ

7

5

3

1

-3.0 -1.0 +1.0 +3.0

•11

•6

•10

•3

•5

•2 •4

•1 •8

•7

•9 จดแขงหลก

บารโคด

จดออนหลก

การมสตอกในระดบทสง EDI



ซงสรปผลทไดจากการวเคราะหภายนอกโดยพจารณาจาก 11 ปจจย ดงน สาหรบ สหกรณ และโชวหวย

ดาเนนการปรบปรง (Improve) การจดสงภายใน 24 ชวโมง การจดสงภายในเวลาทกาหนด ความบกพรองในการจดสง พรอมเขาดาเนนการตามทรองเรยน ความสามารถในการตอบสนองตอการรองขอพเศษ

จดแขง (Strengths) การจดสงภายใน 24 ชวโมง การจดสงภายในเวลาทกาหนด

จดออน (Weaknesses) ความสามารถในการตอบสนองตอการรองขอพเศษ

สาหรบ รานสะดวกซอ และผคาสง ดาเนนการปรบปรง (Improve)

การมสตอกในระดบทสง การเชอมตอ EDI ในการรบคาสงซอ ความสามารถในการตอบสนองตอการรองขอพเศษ

จดแขง (Strengths) การตดบารโคดในกลองสนคา

จดออน (Weaknesses) การมสตอกในระดบทสง การเชอมตอ EDI ในการรบคาสงซอ

ถามองผลจากการใหบรการทคลงสนคาในจงหวด (D.C.) ตองใหความสาคญในการปรบปรงใน

สวนทกาหนดตองปรบปรง เชน สาหรบรานสหกรณ และโชวหวย ตองปรบปรง จดสงภายใน 24 ชวโมง จดสงตรงเวลา จดสงโดยไมมขอบกพรอง พรอมในการตอบสนองตอคารองขอ สวนทเปนจดแขงตองรกษาไว โดยนาจดทตองปรบปรง และ จดออน ไปปรบเพอกาหนดวตถประสงคของโลจสตกส



ขนตอนท 2 การวเคราะหภายใน โดยในขนตอนนตองมอง ตวแปรทเกยวของ คอตนทน บรการ การใชประโยชน และผลลพธจากยอดขาย ยอดผลต ฯลฯ 2.1 ตนทน และกาไร จากเอกสารเลขท 3 ตองพจารณา จงหวดทมกาไรสง รวมถงพจารณายอดกาไรรวม เพอกาหนดทาเลทตง และการปรบปรง วาควรคงไว หรอยบตลาดในแตละท

สถานท กลอง (1 โหล) ตนทน ราคา กาไร

นครปฐม 15.00 0.00 -15.00 กรงเทพฯ 19.20 63.00 43.80 สระบร 27.23 63.00 35.78 ลพบร 30.68 63.00 32.33 สงหบร 29.85 63.00 33.15 นครสวรรค 37.20 63.00 25.80 อทยธาน 35.63 63.00 27.38 ชยนาท 33.75 63.00 29.25 สมทรสาคร 17.70 0.00 -17.70 ปราจนบร 27.83 63.00 35.18 สระแกว 35.48 63.00 27.53 ฉะเชงเทรา 23.85 63.00 39.15 บรรมย 48.45 63.00 14.55 นครราชสมา 37.13 63.00 25.88 ขอนแกน 51.38 63.00 11.63 หนองคาย 63.83 63.00 -0.82 มหาสารคาม 53.33 63.00 9.68 อดรธาน 60.00 63.00 3.00



2.2 จากขอมลทปรบปรงเอกสารท 3 ทกลาวมา นามาพจาณาวา จงหวดใดมกาไรสงสด และตนทนตาสด ตนทนสงสด และ กาไรนอยทสด เพราะจะพยายามลดคลงสนคาในพนททตนทนสงสด และ กาไรนอยทสด

เงอนไขพจาณาภายใน จงหวด มลคา (บาท) นครปฐม ตนทนตาสด กรงเทพฯ 19.20 กาไรสงสด กรงเทพฯ 43.80 ตนทนสงสด นครสวรรค 37.20 กาไรนอยทสด นครสวรรค 25.80 ตนทนตาสด ฉะเชงเทรา 23.85 กาไรสงสด ฉะเชงเทรา 39.15 ตนทนสงสด หนองคาย 63.83 กาไรนอยทสด หนองคาย -0.82 2.3 ตนทนกระจายสนคารวม:- นาขอมลจาเอกสารเลขท 3 ป 2549 มา แลวหารดวย 7,600,000 กลองในเอกสารเลขท 4

รายการ ตนทนปพทธศกราช 2549 (บาท)

ตนทนตอกลอง (บาท)

รายได 478,800,000 63.00 รายจายตนทน สนคาคงคลง 12,276,884 1.62 คลงสนคา 50,666,410 6.67 คาขนสง 89,007,250 11.71 คาบรหารจดการ 28,720,000 3.78

ตนทนโลจสตกสรวม 180,670,544 23.77 2.4 รายไดตอกลอง 63 บาท (นโยบายแบบงายสนคาราคาเดยว)

2.5 ตนทนกระจายสนคาตอยอดขาย ( %) = 23.77 x 100 /63.00 = 37.73 %



ซงถอวาแพงมาก เพราะตามเอกสารของ ตนทนโลจสตกสภายในทมมาตรฐานสงในสหรฐอเมรกา สาหรบอตสาหกรรมอาหารทวไป ประมาณรอยละ 15.67

จะเหนวาตนทนทสงอนดบแรก คอ คาขนสง ซงสงถงรอยละ 11.71 ซงอาจะเกดจากการเลอกยานพาหนะ การจดการบรรทก หรอเสนทาง และเวลาในการจดสง หรอใชประโยชนจากยานยนตนอย จากเอกสารขอมลเลขท 16 โดยบางจงหวดใชประโยชนจากรถยนตเพยงรอยละ 17 ตองปรบแกไขใหม ขนตอนท 3 การวเคราะหระดบการใหบรการ โดยคดเลอกคลงสนคาในจงหวดท (DC) ทมผล รอยละของการสงสนคาตรงเวลา รอยละการหยบสนคาเพอจดสงทมขอบกพรอง และรอยละของการมสตอกมาพจารณา โดยใชขอมลจากเอกสารเลขท 18 เทยบกบเปาหมายทกาหนด โดยเลอกจงหวดทไมอยในเปาหมายมาพจารณาเพอปรบปรง และพฒนา

การจดสงภายในเวลาทกาหนด (จานวนคาสงซอทจดสงตรงเวลา/จานวนคาสงซอทงหมด) พบวา จงหวดทตากวาเปาหมายทกาหนดไวรอยละ 97 ไดแก มหาสารคาม อดรธาน ปราจนบร สระแกว ฉะเชงเทรา บรรมย กรงเทพฯ นครราชสมาและชยนาท การหยบสนคาเพอจดสงทยอมใหมขอบกพรอง (คาสงซอทหยบบกพรอง/คาสงซอทงหมด) เปาหมายกาหนดทรอยละ 1 พบวาคลงสนคาทพบวาสงกวาเปาหมายคอ กรงเทพฯ สระบร ลพบร นครสวรรค อทยธาน ชยนาท ปราจนบร ขอนแกน และ หนองคาย การมสตอก นครปฐมมเปาหมายทรอยละ 95 ตากวาเปาหมาย คอ นครปฐม กรงเทพฯ สระบร สวนสมทรสาคร จงหวดทตากวาเปาหมาย ไดแกจงหวดสมทรสาครและขอนแกน เมอไดขอมลกนากลบไปปรปปรงตามสภาพปญหาในหนางาน หรอหนวยงาน ซงแตกตางกน



ขนตอนท 4 วเคราะหระดบสตอค เพอสนบสนนใหมสตอกตามระดบทกาหนดคอรอยละ 95 ทระดบสตอก 4 สปดาห การวเคราะหตองนาเอกสารเลขท 25 มาวเคราะห จะไดจานวนสปดาหทเกบสตอกแตกตางกวาทกาหนดดงน

จากตารางพบวาจานวนสปดาหทเกบสตอก บางคลงสนคาทยงตากวาเปาหมาย คอ 4 สปดาห สงผลใหเกดความเสยงในหารใหบรการลกคา ซงแนวทางคอปรบระดบสตอกใหม หรอปรบกระบวนการดาเนนงานใหม โดยลด หรอโอนระหวางคลง หรอวธการอน

จานวนสปดาหทเกบสตอกในปจจบน จงหวด นครปฐม สมทรสาคร นครปฐม 5.14 7.46 กรงเทพฯ 6.30 3.28 สระบร 5.37 6.07 ลพบร 3.75 4.67 สงหบร 1.19 2.59 นครสวรรค 2.12 6.07 อทยธาน 3.28 7.46 ชยนาท 1.89 2.36 สมทรสาคร 6.07 8.15 ปราจนบร 3.75 5.14 สระแกว 2.59 6.53 ฉะเชงเทรา 2.12 4.44 บรรมย 2.12 1.66 นครราชสมา 3.75 3.52 ขอนแกน 3.98 4.44 หนองคาย 3.75 4.44 มหาสารคาม 4.21 3.75 อดรธาน 3.98 4.91

จากตารางพบวาจานวนสปดาหทเกบสตอก บางคลงสนคาทยงตากวาเปาหมาย คอ 4 สปดาห

สงผลใหเกดความเสยงในหารใหบรการลกคา ซงแนวทางคอปรบระดบสตอกใหม หรอปรบกระบวนการดาเนนงานใหม โดยลด หรอโอนระหวางคลง หรอวธการอน



ขนตอนท 5 การใชประโยชนจากสงอานวยความสะดวก ใหนาขอมลจาก เอกสารเลขท 14 : ลกษณะคลงสนคา (Warehouse profile) โดยในคลงสนคาจะระบวา การใชประโยชนพนท (พนททใช/พนททมทงหมด) เชนลพบร และสระแกว ทใชตามากใชเพยงรอยละ 60 การใชประโยชนอปกรณ (อปกรณทใช (ชวโมง)/จานวนชวโมงทสามารถใชอปกรณรวม) เชน บรรมย สระแกว ลพบร ใชเพยงรอยละ 40 การใชประโยชนแรงงาน(แรงงานทใช (ชวโมง)/จานวนชวโมงทสามารถใชแรงงานรวม) เชนสระแกว ลพบร ซงควรพจารณายบทง หรอปรบปรงถาลกคามจานวนมาก แลวหาทางจดสงตรง เอกสารเลขท 16 ลกษณะการขนสงในพนท พบวาการใชประโยชนสงสดเพยง 72.80 และสวนมากตากวา 72.80 บางคลงสนคาใชประโยชนจากเทยวรถเพยง รอยละ 17 เชน มหาสารคาม สระแกว สงหบร กรงเทพฯ เปนตน ซงแนวทางเพอปรบลดรถยนต ใชหลกการขนสงอน เชนจางเหมารวมกบรายอน รวมสนคาใหเตมเทยว และอนๆ ขนตอนท 6 พจารณายอดอปสงค โดยใชเอกสารเลขท 10 ลกษณะอปสงค (กลอง) เพอดวามแนวโนมการจดจาหนายอยางไร และนามาปรบเปน พาเลท เพอจดขนาดบรรจภณฑใหเหมาะสมกบขนาดคาสงซอใน เอกสารเลขท 11 ลกษณะคาสงซอ เตรยมการบรรทก และกาหนดเสนทางเดนรถยนต เพอควบคมการจดสงผาน GPS และวางแผนโลจสตกสทงระบบ โดยสวนมากนาใสใช

พจารณาจดเสนทาง และกาหนดเสนทาง จานวนเทยว พจารณารวมกบ จานวนกลองตอคาสงซอ/ความถในการจดสง พจาณาความสวามารถรบรรทก พจารณาแนวทางพฒนาโลจสตกสอน การเจรจากบผขาย และผซอสนคา เพอขยาย หรอลด เวลานา (Lead Time) และเทคนคอนๆ พจารณาใชบรการจากภายนอก

7. กาหนดวตถประสงคโลจสตกส (Logistics Objectives)

หลงจากศกษาขอมลทงภายนอก และภายในองคกร โดยนาจดออน และสงทตองปรบปรงเขาสการปรบปรงเครอขายโลจสตกสทงระบบ ซงวตถประสงคของโลจสตกส มดงน

1. ลดตนทนโดยรวม 2. ปรบปรงการมสตอก 3. ลดความบกพรองของการหยบสนคาเพอการจดสง 4. ปรบปรงการใชประโยชนรถยนต และสงอานวยความสะดวกอน 5. ปรบใหองคกรมขดความสามารถในการแขงขนมากทสด



ขนตอนท 8. กาหนดเครอขายใหม เมอกาหนดวตถประสงคแลว ใหเรมปรบปรงกจกรรมโลจสตกส ภายในองคกร จากการ

พฒนาบคลากร แลวจดทาคมอขนตอนปฏบตงาน พจารณากจกรรมซาซอน การปรบกระบวนการ การปรบเทคโนโลยตามทกาหนดในคมอ โดยจดทาทางเลอก ทมาใหตนทนตาสด และผลตอบแทนจากการลงทนสงสด แลวขยายเครอขายโลจสตกสใหม ซงจะดาเนนการในระดบทสงขนกวาปจจบนซงอยในระดบผใหบรการโลจสตกส แลวทาการเปรยบเทยบตนทน แนวทางในการพฒนาขดความสามารถ สามารถใชแนวทางในบทท 5 เครองมอทสาคญในการพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกสขององคกร เปนแนวทางสาหรบผปฏบตงานสาหรบใชประยกตเพอพฒนาขดความสามารถดานโลจสตกส ซงแบงกลยทธในการพฒนาจากสงอานวยความสะดวกในโลจสตกส (คลงสนคา บรรจภณฑ อปกรณยกขนสนคาเสนทางการขนสง และการใชเทคโนโลยสารสนเทศ) กลยทธและวธการ ในกระบวนการโลจสตกส (การพยากรณความตองการของลกคา การจดการสนคาคงคลง จดซอ และเจรจาตอรอง การจดการวสด/การผลต การจดการคลงสนคา การจดการคลงสนคา การเคลอนยายสนคา บรรจภณฑ การขนสง การวางแผนเครอขาย การคนสนคา การจดการคาสงซอ การกาจดของเสย การสนบสนนอะไหลและบรการ การใหบรการลกคา การจดการซพพลายเชน) กลยทธและวธการ จากบคคลากร การจดการ และองคกร ซงสามารถนาวธการตางๆ มาใชเพอเพมขดความสามารถดานโลจสตกสไดอยางมประสทธผล แลวนามาเปรยบเทยบ โดยสามารถแยกตนทนโลจสตกส เปน การพฒนาแรงงาน เครองจกรอปกรณ วสด และเงนลงทน ดงแสดงในตารางตอไปน



สรปผลการคดเลอกแนวทางการพฒนาโลจสตกส ตนทน (บาท) ทางเลอกท รายละเอยดทางเลอกในโลจสตกส

ขนสง คลงสนคา สนคาคงคลง บรหาร/ธรการ รวม 1



กรณศกษาการพฒนาระบบโลจสตกสสาหรบ SME’s อยางงาย บรษท ไมแกะสลกไทย จากก 1. ประเภทธรกจ: เฟอรนเจอรสาหรบตกแตงประเภท ไมแกะสลกเพอการสงออก 2. ลกษณะการจดการในปจจบน

การจดการแบบเดมยงไมประยกตระบบโลจสตกสในบรษท การจดเกบแนวราบใชพนทคลงสนคามาก การจดการสนคาคงคลงแบบงาย ไมคานงถงสนคาคางสตอก การขนสงใชรถยนตของบรษทฯ รบสงสนคาลงกรงเทพฯ เอง รอบการสงสนคาลงกรงเทพฯ สปดาหละครง การสอสารใชระบบกระดาษทวไปและการพดจาแบบงาย ใชคนงานทองถนดาเนนการ การบรรจหบหอแบบเดมขาดการปองกนทดโดยการตลงไม

3. ขอมลเพมเตมระหวางป 2543

พนทจดเกบไมพอ ตองการสรางคลงเพมขน ประมาณ 3,000 ตารางเมตร ขนาด 100 x30 เมตร 1 หลง ราคา 12 ลานบาทโดยเงนก สนคาเสยหายสงกลบเนองจากแตกหกและชนดสนคาผดคดเปนเงน 5.1 ลานบาท ระดบสนคาคงคลง 12.4 ลานบาทตอเดอน รอบการหมนเวยนสนคา 60 วน ชนดสนคามหลากหลายตามคาสงซอของลกคา ยอดขายสงขนในไตรมาสท 3-4 ของป 2543 ตองซอรถบรรทกเพมในป 2543 ไตรมาสท 4 อก 1 คนราคา 1.7 ลานบาท ปญหาเปลยนคนขบรถบอย มสถตรถควา 4 ครง เสยหายรวมคาซอมเฟอรนเจอร 2.7 ลานบาท งบประมาณกอนการปรบปรงเปนไปตามงบกาไรขาดทน สาหรบปสนสด 31 ธนวาคม 2543



บรษท ไมแกะสลกไทย จากก งบกาไรขาดทน

สาหรบปสนสด 31 ธนวาคม 2543

4. ขอแนะนาในการดาเนนการอยางงาย

ใหตอรองผผลตชนงานตามสงจาก 60 วนเหลอ 30 วน โดยเพมคาจางในการผลต ใหลดระดบสนคาคงคลงเหลอประมาณ 5 ลานบาทจากกระบวนการผลตเพอใหลดดอกเบย

จายประมาณ 600,000 บาทตอป งดสรางคลงสนคาขนาด 3,000 ตรม. 1 หลง ทาใหประหยดดอกเบย ประมาณ 1 ลานบาท

ตอป ซอชนวางสนคาชนด Selective Rack สง 6 เมตร เพราะสนคาหลากหลาย ราคา 380,000

บาท การเกบโดยใชพนทในแนวตงมากขน ไมซอนทบ จดเกบงายโดยใชรถฟอรคลฟททมอยเดม ลดพนกงานจดเกบเหลอ 1 คน จากเดม 4 คน และเปลยนมาพนกงานบรรจภณฑแทนโดย

สงไปไวทโรงงานของผผลตไมแกะสลก ทางานเรวขนลดลวงเวลา ประมาณ 120,000 บาท ใหบรรจสนคาบนพาเลท และบรรจลงในตคอนเทนเนอรแทนรถสบลอเดม ทาใหงานไม

ซาซอน

รายไดรายไดระหวางป 2543 67,000,000ตนทนบรการซอสนคา 30,150,000คาวสดเพอบรรจภณฑ 904,500คาแรงพนกงาน 1,404,000คาลวงเวลา 210,600คาสวสดการ 140,400คาขนสง/Freight 12,730,000คานามน 569,600คาบารงรกษายานพาหนะ 180,000เงนเดอนผบรหาร 3,700,000คาใชจายอนๆ 8,330,000 58,319,100กาไรจากการดาเนนการ 8,680,900



ใชระบบอนเตอรเนตพวงกบผซอสนคาในตางประเทศ และผผลตหรอแกะสลกไม โดยใชทมงานเดมของบรษท สานกงาน เพอใหเกดความแมนยาและสามารถสงไดทนท ลงทนระบบเครอขายและซอฟแวร 1.8 ลานบาท

ใชระบบบารโคดเพอใหเกดการทางานแบบเวลาจรง(Real time) ใหใชผรบบรการขนสงจากภายนอกซงเชยวชาญมากกวาดาเนนการแทน

5. การปฏบตการตามขอแนะนา ดาเนนการเจรจาตอรองกบผผลตชนงานตามสงจากเดม 60 วนเหลอ 21 วน ทาการลดระดบสนคาคงคลงเนองจากรอบเวลาสงซอและการผลตทเรวขน งดสรางคลงสนคาขนาด 3,000 ตรม. 1 หลง ซอชนวาง Selective Rack สง 6 เมตร ราคา 380,000 บาท เปลยนงานใหพนกงานเปนพนกบรรจภณฑแทน บรรจสนคาบนพาเลทและบรรจลงในตคอนเทนเนอรแทนรถสบลอเดม ใชระบบอนเตอรเนตพวงกบผซอ และ ผผลต และสานกงาน ใชระบบบารโคดเพอใหเกดการทางานแบบเวลาจรง(Real time)ลงทน 310,000 บาท ใชบรการบรษทรบจดการดานขนสงและจองระวาง , 3 Party Logistics Service Providers ซงมสานกงานในพนทดาเนนการแทนในการขนสงทงทางบก ทางเรอ ทางอากาศ ยกเลกการซอรถบรรทกเพม และสามารถขายรถ 3 คนราคา 2.7 ลานบาท ใหผประกอบการขนสง

6. ผลประโยชนจากการปฏบตการตามขอแนะนา ใหลดระดบสนคาคงคลงเหลอประมาณ 5 ลานบาท ลดดอกเบยจายสนคาคงคลง ประมาณ 600,000 บาท ทาใหประหยดดอกเบย ประมาณ 1 ลานบาทตอปเนองจากงดสรางคลงสนคา ประหยดตนทนคานามนและซอมบารง รวมถงคาคนขบรถจากการใชผรบบรการจากภายนอกเปนเงนรวม 5.3 ลานบาท ประหยดคาเสยหายของสนคามากกวา 4.6 ลานบาท ความรวดเรวทาใหยอดขายสงขน ประหยดคาซอรถบรรทกเพม และสามารถขายรถ 3 คน ราคา 2.7 ลานบาท ไมมปญหาเกยวกบพนกงานขบรถ ไมเกดอบตเหตระหวางการจดสง งบประมาณหลงจากปรบปรงเปนไปตามงบกาไรขาดทนสาหรบปสนสด 31 ธนวาคม 2544



บรษท ไมแกะสลกไทย จากก งบกาไรขาดทน

สาหรบปสนสด 31 ธนวาคม 2544

7. บทสรปจากกรณศกษา

ตนทนตา จากการดาเนนงานมประสทธภาพ ยอดขายสงขน กาไรเพมขนจาก 12% เปน 22% คาขนสงลดลงจาก 22% เปน 13% ของยอดขาย ขนสนคาไดทก 2 วน จากเดม 7 วน สามารถสรางงานและเพมมลคาแกผผลตจากเดม 45 % เปน 50% ไมตองซอรถบรรทกเพม ไมตองสรางคลงสนคาเพม โดยซอชนวางสนคาเพยง 3.8 แสนบาท แทนทจะจาย 12 ลานบาท ลดคนขบรถทเปนปญหาได 3 คน ลดคาลวงเวลา ลดความซาซอนของงาน ลดความผดพลาดจากการใชระบบบารโคดเหลอเพยง 0.43 ลานบาท จากเดม 5.1 ลานบาท

รายไดรายไดระหวางป 2544 74,000,000ตนทนบรการซอสนคา 37,000,000คาวสดเพอบรรจภณฑ 1,480,000คาแรงพนกงาน 1,170,000คาลวงเวลา 93,600คาสวสดการ 117,000คาขนสง/Freight 9,620,000คานามน 230,000คาบารงรกษายานพาหนะ 15,000เงนเดอนผบรหาร 3,764,750คาใชจายอนๆ 4,330,000 57,820,350กาไรจากการดาเนนการ 16,179,650

คู่มือโลจิสติก aec

Economy & Finance