คำบรรยายใต้ภาพ anatomy of eye and visual system

21
คาบรรยายใต้ภาพ Anatomy of eye and visual system Slide3 Visual system (ระบบรับภาพ) เป็น special sensation อย่างหนึ่ง โดยแสงจากวัตถุเมื่อกระทบตาจะผ่าน visual apparatus เกิดเป็นภาพทีretina ซึ่งมี rod และ cone cell เป็น receptor ทาปฏิกิริยาเฉพาะกับแสง โดยเปลี่ยน พลังงานแสงเป็นกระแสประสาทส่งเข้าไปยัง bipolar neuron ของ retina (first order neuron) axon ของ bipolar neuron นี ้ synapse กับ dendrite หรือ body ของ multipolar ganglion cells (second order neuron) จากนั้น axon รวมกันเป็น optic nerve ไป synapse ทีlateral geniculate nucleus (third order neuron อยู ่ใน thalamus). หลังจากนี ้ fiber รวมเป็น visual radiation ไปสิ้นสุดทีcalcarine (Visual cortex) cortex (Brodmann area 17) ใน occipital lobe ทางเดินสัญญาณประสาทรับภาพ (Visual pathway) จึงประกอบด้วย 1. retina 2. optic nerve 3. optic chiasm 4. optic tract 5. lateral geniculate body 6. optic radiation 7. visual cortex Slide4 โครงสร้างสาคัญที่เป็นด่านแรกของการมองเห็น คือ ลูกตา ดังนั้นก่อนอื่นเรามาทาความรู ้จักโครงสร้างต่างๆ ของตาก่อน ตา (eye) มาจากภาษาลาตินว่า oculus ภาษากรีกว่า ophthalmos ลักษณะทรงกลม 2 วงซ้อนกันอยู ่ใน เบ้าตา 1/6 ด้านหน้าลูกตายื่นออกมานอกเบ้าตา ลักษณะโปร ่งใส โค้งนูน 5/6 ด้านหลังฝังอยู ่ในเบ้าตา มี optic nerve ยื่นเข้าไปติดต่อกับสมอง ประกอบด้วยผนัง 3 ชั้น คือ

Upload: fern-kamonluk

Post on 28-Jul-2015

825 views

Category:

Documents


10 download

TRANSCRIPT

Page 1: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

ค าบรรยายใตภาพ Anatomy of eye and visual system

Slide3

Visual system (ระบบรบภาพ) เปน special sensation อยางหนง โดยแสงจากวตถเมอกระทบตาจะผาน visual

apparatus เกดเปนภาพท retina ซงม rod และ cone cell เปน receptor ท าปฏกรยาเฉพาะกบแสง โดยเปลยน

พลงงานแสงเปนกระแสประสาทสงเขาไปยง bipolar neuron ของ retina (first order neuron) axon ของ bipolar

neuron น synapse กบ dendrite หรอ body ของ multipolar ganglion cells (second order neuron) จากนน

axon รวมกนเปน optic nerve ไป synapse ท lateral geniculate nucleus (third order neuron อยใน thalamus).

หลงจากน fiber รวมเปน visual radiation ไปสนสดท calcarine (Visual cortex) cortex (Brodmann area 17) ใน

occipital lobe

ทางเดนสญญาณประสาทรบภาพ (Visual pathway) จงประกอบดวย

1. retina

2. optic nerve

3. optic chiasm

4. optic tract

5. lateral geniculate body

6. optic radiation

7. visual cortex

Slide4

โครงสรางส าคญทเปนดานแรกของการมองเหน คอ ลกตา ดงนนกอนอนเรามาท าความรจกโครงสรางตางๆ

ของตากอน

ตา (eye) มาจากภาษาลาตนวา oculus ภาษากรกวา ophthalmos ลกษณะทรงกลม 2 วงซอนกนอยใน

เบาตา 1/6 ดานหนาลกตายนออกมานอกเบาตา ลกษณะโปรงใส โคงนน 5/6 ดานหลงฝงอยในเบาตา ม optic

nerve ยนเขาไปตดตอกบสมอง ประกอบดวยผนง 3 ชน คอ

Page 2: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

1. ผนงชนนอก (outer fibrous layer หรอ tunica fibrosa) ประกอบดวย 2 สวน คอ cornea (กระจกตา) และ

sclera (เยอตาขาว)

2. ผนงชนกลาง (middle vascular layer, หรอ uveal tract) ประกอบดวย 3 สวน คอ choroid, iris (มานตา) และ

ciliary body

3. ผนงชนใน (inner retinal layer หรอ neural layer) เปน photoreceptive layer ท าหนาทรบแสง เรยกวา retina

ประกอบดวย 2 ชน คอ ดานในเปนชนทมเซลลรบความรสกจากพลงแสง เรยกวา neural retina และดานนอกเปน

ชนทตดกบเยอคอรอยดซงมรงควตถ เรยกวา pigmented retina

โครงสรางอนภายในลกตา ไดแก lens (แกวตา) aqueous humor และ vitreous body

สวนดานหลงม optic nerve แทงทะลผานผนงทง 3 ชน โดยตรงกลางเปน central vessels อย และถกหมดวยเยอ

หมสมองทลอดผานเขามาในเบาตา

Slide 5

ส าหรบการมองเหนนนแสงทสะทอนจากวตถเมอกระทบตาจะผาน visual apparatus เรมตงแต cornea, aqueous

humor, lens, vitreous body ซงจะท าใหเกดการหกเหของแสง แลวแสงจะไปตกท retina ดงนนจะขอกลาวถง

โครงสรางทส าคญบางโครงสรางเทานน

โครงสรางแรกกคอ cornea

Cornea หรอกระจกตาเปนโครงสรางทมลกษณะโปรงใสอยสวนหนาของลกตา ดานหนากระจกตาถกเคลอบ

ดวยฟลมน าตา กระจกตาเปน refractive media หรอตวกลางท าใหเกดการหกเหของแสงจงเปนโครงสรางหลกใน

การรวมแสงทสะทอนจากวตถผานเขาไปในลกตาเพอตกและโฟกสทเรตนา ถาผวกระจกตาไมเรยบหรอรปรางผดไป

มผลตอการหกเหแสงซงมผลตอการมองเหน เชน ถาผวกระจกตามความโคงมากท าใหเกดการหกเหของแสงมาก

เกนไปแสงตกโฟกสทดานหนาตอเรตนา ท าใหภาพทเรตนาไมชดเกดภาวะสายตาสน เปนตน

Slide 6

Cornea ประกอบดวย 5 ชน คอ

1. corneal epithelium หรอ anterior epithelium ; อยชนนอกสดตอเนองกบ bulbar conjunctiva ท limbus

เปนชนของเซลลแบนๆ จดตว 5 – 7 ชน ไมมเคอราตนปกคลม หรอเรยกวา stratified squamous

nonkeratinized epithelium หนาประมาณ 50 –60 ไมโครเมตร ทผวยอดของเซลลม microvilli จ านวน

Page 3: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

มากซงม glycocalyx ปกคลม ท าใหยดกบฟลมน าตาไดอยางมนคงแขงแรงและผวดานหนาของกระจกตา

สามารถเกบความชมชนไดตลอดเวลาจากแผนฟลมน าตา เนอเยอบผวของกระจกตารบความรสกไวมาก

เนองจากม free nerve ending มาสนสดจ านวนมาก โดยเสนใยประสาททอดขาม Bowman layer เขา

มาแลวไมถกหมดวย myeline sheath

2. anterior limiting lamina หรอ Bowman’s layer เดมเคยเรยกวา Bowman’s membrane เปนชนทไมม

เซลล ลกษณะโปรงใส ไมสามารถสรางขนทดแทนใหมได หนาประมาณ 8 – 12 ไมโครเมตร (บางต าราบอก

วาหนา 6 – 9 ไมโครเมตร) ผวดานหนาแยกจากชนเนอเยอบผวดวย basal lamina บางๆ ผวดานหลง

รวมกบชน stroma โดยเปนสวนหนาสดของ stroma จดใหเปนอกชนหนงของกระจกตาไมใชเปนเพยงแค

membrane ประกอบดวย เสนใยคอลลาเจน ชนดละเอยด จดเรยงตวไมเปนระเบยบ ชนนท าหนาทเปน

ก าแพงปองกนการรกรานจากเชอโรคและการบาดเจบ

3. Substantia propria (Stroma) เปนชนหลกของกระจกตา หนาประมาณ 90% ของกระจกตา มความโปรงใสสง

มาก ประกอบดวย มดเสนใยคอลลาเจน (dense collagenous connective tissue) ทจดเรยงตวเปนชนๆ เรยง

ขนานกบผวกระจกตาประมาณ 200 – 250 lamellae แตละชนจดเรยงตวกนอยางเปนระเบยบแบบแผนในลกษณะ

ไขวสลบกนไปมาในมมทแตกตางกนคลายฟนปลาท าใหมความทนทานตอการผดรปและการบาดเจบสง

นอกจากนนยงพบ fibroblasts รปรางคลายดาวแทรกระหวาง collagen bundles ดวย เรยกเซลลนวา keratocyte

ชนนไมมหลอดเลอดและหลอดน าเหลอง แตพบเสนใยประสาทรบความรสกบรเวณดานหนาในระหวางทวงเขาไป

เลยงเนอเยอบผว

4. posterior limiting lamina หรอ Descemet’s membrane เปนชน basement membrane ของ endothelium

ซงเปน basement membrane หนงทหนาทสดของรางกาย แตเปนชนบางๆ ของกระจกตา หนาประมาณ 17 m.

สรางมาจากชน endothelium ของกระจกตา

5. mesothelium หรอ corneal endothelium เปนชนของเซลลแบนๆ ทจดตวชนเดยวหรอ simple squamous

epithelium สมผสกบ aqueous humor ภายในเซลลม organelles จ านวนมากโดยเฉพาะ mitochondria ขนาด

ใหญ บงชวามบทบาทส าคญในการขนสงสารอาหารจาก aqueous humor เขาสกระจกตา

Slide8

ภาพนแสดงชนตางๆ ของ cornea เมอถกยอมดวย H&E ซงประกอบดวย 5 ชน คอ

Page 4: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

สรป กระจกตาเปนโครงสรางทไมมเลอดมาเลยงโดยตรงและไมมการระบายน าเหลอง แตไดรบสารอาหารโดยการ

ซมผานเขามาจาก aqueous humor และจากรางแหหลอดเลอดฝอยบรเวณ limbus แตมเสนประสาทรบความรสก

จาก long ciliary nerve ของ ophthalmic division ของ trigeminal nerve โดยสวนปลายเปน free nerve

ending รบความรสกเจบปวด สมผส และเชอวารบความรสกเกยวกบอณหภมดวย นอกจากนเสนใยประสาทของ

กระจกตายงท าหนาทเปนเสนใยประสาทน าเขาของ corneal reflex ดวย

Slide 9

ในสวนของ sclera เปนสวนสขาวทบแสง เหนยว ทนตอแรงดง สามารถยดขยายและบดงอไดมากท าใหชวย

ปกปองอนตรายใหกบโครงสรางของลกตาและชวยใหลกตาคงรปรางไดเมอถกยดดวยแรงดนภายในลกตาหรอแรง

ดงจากการหดตวของกลามเนอทมายดเกาะ สวนใหญอยดานหลงลกตา แตมองเหนไดจากดานหนาเปนสวนทเรา

เรยกวาตาขาว ดานหลงถกแทงทะลดวย optic nerve รอยตอระหวาง 2 สวน เรยกวา limbus

Slide 10

(sclera)

โครงสรางเปน dense fibroelastic connective tissue ทมเสนใยคอลลาเจนเปนสวนประกอบหลก โดยการจดตว

ของเสนใยคอลลาเจนมลกษณะเปน bundles ทประสานเปนรางแหไมเปนระเบยบ และยงพบ elastic tissue

ลกษณะทบแสงแทรกอยดวย

Slide 11

ในสวน Choroid เปนแผนเยอสน าตาลบผวดานในเยอตาขาวมหลอดเลอดอยภายในจ านวนมาก ยดตดกบ

ผวดานใน sclera หลวมๆ ยกเวนบรเวณท optic nerve แทงทะลออกมา ดานหนาสนสดท ora serrata และ

ตอเนองกนเปน ciliary body และ iris

Ciliary body ลกษณะคลายลม ดานนอกตดกบ chloroid ผวดานในบดวยเยอบผว 2 ชน ยนเขาไปทแกวตา

ลกษณะคลายนวมอเรยกวา ciliary processes ประมาณ 60-80 อน เนอเยอบผวของ ciliary body จะยนเขาไป

เปน suspensory ligament ยดแกวตาไว

Slide 12

ลกษณะทางจลกายวภาคศาสตรของ ciliary body ประกอบดวย 3 ชน คอ

1. ชนเนอเยอบผว (ciliary epithelium)

Page 5: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

2. ชน stroma

3. ชนกลามเนอเรยบ ciliary

ในชนเนอเยอบผวประกอบดวย cuboidal epithelium 2 ชน ชนนอกเปน pigmented cells ซงเตมไปดวย

melanin ชนนตอเนองมาจาก pigmented epithelial layer ของ retina ชนในเปน nonpigmented cells ทตอ

เนองมาจาก receptor layer ของ retina

ในชน stroma โครงสรางสวนใหญ เปน loose connective tissue ทม elastic fibers หลอดเลอด

fibroblast และ melanocytes จ านวนมาก

ดานหนาสวนปลายแหลมของรปลมภายในมกลามเนอเรยบบางๆ ของ ciliary muscle เรยงตว 3 แบบ คอ เรยงตว

ตามยาว meridional (longitudinal) fiber ยนแผกระจายเปนแนวรศม อยชนนอกสด ชนกลางเรยงตวแนวเฉยง

(oblique fibres หรอ radial fibres) ชนในสดเรยงตวเปนวง (circular fibres) ยนเขาไปทฐานของ ciliary process

กลามเนอนถกเลยงดวย parasympathetic fiber จาก oculomotor nerve เมอกลามเนอหดตว ciliary body จะ

เคลอนไปขางหนาท าให suspensory ligament หยอนตว แกวตานนออกโดยเฉพาะดานหนาท าใหมองภาพ

ระยะใกลไดชด

การปรบแตงความโคงของแกวตาท าใหสามารถมองวตถระยะใกลและไกลได เรยกวา accommodation ของแกวตา

Slide13

ภายในชองดานหนาของลกตาบรเวณมมระหวางมานตากบกระจกตาเปนซอกทอยของเนอเยอเกยวพนลกษณะร

พรนคลายฟองน าวนเปนวงรอบลกตา เรยกวา trabecular meshwork รวมทงเปนทอยของ canal of Schlemm ซง

วางบนผวดานนอกของ trabecular meshwork

aqueous humor ถกสรางจากเซลลบผวของ ciliary process หลงเขาสชองดานหลงของลกตา ไหลผานรมานตา

เขาชองดานหนาของลกตา คอยๆ ซมผานเขาส inter และ intra trabecular space ของ trabecular meshwork ท

ละนอยเขาไปท canal of Schlemm แลวจงระบายออกไปยงระบบไหลเวยนเลอด

การอดตนของระบบทางเดนของ aqueous humor ท าใหความดนในลกตาเพมสงขน มผลใหเรตนาบาดเจบและ

เปนสาเหตของการตาบอดไดถาไมไดรบการรกษา ภาวะเชนน เรยกวา ตอหน (glaucoma)

Page 6: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

Slide 17

Iris เปนแผนเยอบางๆ ยนจากสวนหนาของ ciliary body ปลายดานหนาไมยดตดกนท าใหเกดเปนรมานตา (pupil)

อยตรงกลางซงเปนชองทางของแสงผานเขา

Slide 18

- มานตามผว 2 ดาน ผวดานหนาไมมเยอเยอบผวปกคลม มลกษณะเปนรวหรอลกคลนซงจะยดออกเมอรมานตา

หด และเปนคลนอกครงเมอรมานตาขยาย

สวนผวดานหลงถกบดวยเนอเยอบผวทมเซลลสรางรงควตถอยทง 2 ชนและเปนสวนตอมาจากชน pigmented

ของเรตนา

โดยชน posterior pigment epithelium เปนเซลลรปลกบาศก ขนาดใหญ มรงควตถมาก มองเหนไดดวยตาเปลา

โดยปรากฏเปนสด าอยบนผวดานหลงของมานตา

สวนเซลลชนท 2 เปน myoepithelial cells

เนอเยอบผว 2 ชนของ iris นตอเนองมาจาก ciliary body โดยชน nonpigmented ใน ciliary body จะม pigment

หนาแนนมากใน iris ขณะทในชนลกซงม pigment มากใน ciliary body จะเปนชน myoepithelial cells ซงม

pigment นอยใน iris แตถกแทนทดวยกลามเนอเรยบ dilator pulillae

- ชน stroma เปนชนของ loose connective tissue ทมองคประกอบเปนเซลล fibroblast melanocytes และเสน

ใยคอลลาเจน ในมนษยชนนม mast cells และ macrophages จ านวนมากอยรอบๆ หลอดเลอด โดย

macropharges มรงควตถมาก อยกนเปนกลมรปไข ขนาดใหญ เรยกวา ‘Clump cells’

- ชนกลามเนอเรยบ dilator pupillae เปนชนของ myoepithelial cells ซงเจรญเปลยนแปลงมาจากเนอเยอบผว

ของมานตา สวนยอดมรงควตถจางๆ ยนเขาไป

Slide 19

สวนกลามเนอ sphinctor pupillae เปนกลามเนอเรยบทมลกษณะเปนแผนวนเปนวงกลมตามวงของมานตา กวาง

ประมาณ 1 มลลเมตร อยทสวนปลายของ iris ในชน stroma

กลามเนอทง 2 มดถกควบคมดวยระบบประสาทอตโนมตทแตกตางกนโดย

Page 7: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

- กลามเนอ dilator pulillae ถกเลยงดวยเสนใยประสาทชนดไมม myeline sheath หมของเสนประสาท

sympathetic ทมตวเซลลอยท superior cervical ganglion

เมอกลามเนอนหดตวท าใหรมานตาขยายใหญขน

- สวน sphictor pupillae ถกเลยงดวยเสนใยประสาท parasympathetic จาก oculomotor nerve โดยม post

ganglionic fibers มาจาก ciliary ganglion มาตาม short ciliary nerve เขามาทตา และพบวาม sympathetic

fiber เขามาทกลามเนอนดวย

Slide21

ถดเขาไปเปนชองดานหนา lens ซงบรรจของเหลวใสเรยกวา aqueous humor ทถกสรางจากเยอบผวของ ciliary

body หลงจากสรางขนมาจะมทศทางการไหลจาก posterior chamber เขาส anterior chamber และระบาย

ออกไปทมมระหวาง cornea กบมานตา ผานออกไปทาง canal of Schalemm ชองนถกแบงออกเปน anterior

และ posterior chambers

ถดเขาไปเปน lens ซงถกยดไวกบ suspensory ligament หรอ Lens zonules

Slide22

lens เปนโครงสรางส าคญของการมองเหน เปน refractive media เชนเดยวกบ cornea แตก าลงการหกเหแสง

(refractive power) ของแกวตานอยกวากระจกตา (~12 dioptres) ลกษณะรปไข นนออก 2 ดาน

(biconvex)โปรงใส ยดหยนสง ไมมหลอดเลอดมาเลยง ไดรบอาหารจาก aqueos humor และ vitreous humor

วางอยหลงมานตา หนาตอ vitreous body ดานขางถกรงใหอยในต าแหนงดวย lens zonule ดานหนาโคงนอยกวา

ดานหลง ภายในประกอบดวย lens fiber อดซอนกนหลายชนและถกหมดวย lens capsule ขณะเปนทารกแกวตา

คอนขางกลมแตเมออายมากขนจะแบนลง การหดตวของกลามเนอ ciliary ทอยใน ciliary body ท าใหตามองเหน

วตถระยะตางๆไดชด

แกวตาจะสญเสยลกษณะโปรงใสเมออายมากขน ท าใหมลกษณะขนมว เรยกวา ตอกระจก (cataract) แกวตา

ประกอบดวยโครงสราง 3 ชน ดงน

1. lens capsule เปน basement membrane หนาและเรยบ

2. anterior epithelium หรอ lens epithelium อยดานหนาใตแคปซล ลกษณะเปน simple cuboidal

epithelium

Page 8: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

3. lens substance เปนสวนเนอ lens ประกอบดวย 2 สวน คอ cortex อยรอบนอก และ nucleus อยดานใน

เซลลรอบนอกจะเปนเซลลทรงสงทมนวเคลยส และ organelles ตางๆ เมอเซลลแกจะเคลอนตวเขาสศนยกลางของ

แกวตาจดตวเปนสวน nuclear lens cell fibers เซลลกลมนนวเคลยสและ organelle ภายในเซลลจะหายไป และ

ภายในซยโทพลาสซมของเซลลทแกเตมทจะเตมไปดวย cytoskeleton

Slide25

ส าหรบ viteuous body อยภายในชองดานหลง lens ลกษณะโปรงใส หนด ถกหมดวย vitreous membrane ท า

หนาทรกษาสภาพและคงรปรางของลกตา ชวยพยงแกวตาและเรตนา ชวยใหเรตนายดเปนผนงของลกตา ปรมาณ

ของ vitreous body จะคงทตลอดไมมการสรางทดแทนขนมาใหมถาสญเสย

ชนในสดเปน retina ม 2 สวน คอ สวนทตอบสนองตอแสง (photosensitive region) มเซลลท าหนาทรบแสง กบ

สวนทไมตอบสนองตอแสง (non-photosensitive region) บรเวณทส าคญม 3 บรเวณ คอ

1. Optic disk เปนบรเวณท axons ของ ganglion cells แทงทะล sclera ของลกตารวมกนเปน optic nerve แสงท

ตกลงบรเวณนท าใหไมเหนภาพจงเรยกบรเวณนวา blind spot

2. Macula lutea หรอ yellow spot อยดานนอกตอ optic disk และอยในแนวแกนสายตา (visual axis) ของลกตา

ซงสามารถรบภาพไดชดเจน

3. Fovea centralis เปนแองเลกตรงกลาง macula lutea บรเวณนมแต cone cells เทานนเปนบรเวณทรบภาพได

ชดเจนทสด

Slide26

ส าหรบเซลลใน retina ม 4 กลม คอ

1 Photoreceptor neurons ประกอบดวย rods cell, cone cell

2 Conducting neurons ประกอบดวย bipolar cell, ganglion cell

3 Association neurons ประกอบดวย horizontal cell, amacrine cell

4 Supporting neuroglial cells ประกอบดวย Muller cells, astrocyte, microglia

Page 9: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

เซลลของเรตนาจดตวเปนชนอยางเปนระเบยบทงหมด 10 ชนมองเหนไดจากการศกษาดวยกลองจลทรรศนเรยง

จากดานนอกเขามา ดงน

- Muller’s cell เปนเซลลค าจนหลกของเรตนา พบทกชน สวนปลายกวางออกเปน foot process อยใกลกบ inner

limiting membrane โดย inner limiting membrane ท าหนาทเปน basal lamina ใหกบเซลลนและแยกเรตนาออก

จาก vitreous body สวน cytoplasmic process ของเซลลนจะแทรกอยและเตมชองวางทอยระหวาง

photoreceptors, bipolar และ ganglion จนเตม สวนปลายอกดานของเซลลม zonula adherens และ microvilli

ยนออกมาจบกบ inner segment ของ photoreceptor กลายเปน external limiting membrane

- amacrine cell มขนาดใหญ รปไข พบทขอบดานในของ inner nuclear layer หรอ bipolar cell layer พบ

ประมาณ 25 ชนด ตวเซลลมกมลกษณะเปน flask shaped และม dendritic process จ านวนมาก สนสดโดย

ตดตอกบ bipolar และ ganglion ซงอยใน inner plexiform layer รปรางของ dendritic field แตกตางกนมาก

สามารถแบงออกเปนชนดยอยๆไดหลายชนดโดยใชเกณฑการพจารณาแตกตางกน เชนแบงเปน diffuse,

starburst และ stratified โดยชนด diffuse สามารถเขาไปบรเวณแคบๆ ทกวางประมาณ 25 ไมโครเมตร สวนชนด

อนจะกระจายออกไปกวางเปนหลายมลลเมตรคลายกบแขนงของแอกซอน นอกจากนนยงแบงโดยใช

neurotransmitter เปนเกณฑ เชน GABAergic, dopaminergic, acetylchloline หรออาจใชลกษณะรปรางเปน

เกณฑ เซลลชนดนท าหนาทเปน modulation (หรออาจยบยง) สญญาณทจะเขาสเซลล ganglion

- astrocytes ไมใชเซลลค าจนหลกของเรตนา แตมบทบาทชวยให Muller’s cell ท าหนาทไดสมบรณ พบใน

ganglion cell layer, inner plexiform layer และดานนอกของ inner nuclear layer โดยรวมกนอยคลายรวงผงทไม

เปนระเบยบ ตงฉากกบกลมของเซลล Muller ม 2 ชนด คอ fibrous astrocyte ลกษณะยาว กบ protoplasmic

astrocyte ลกษณะกลม ทง 2 ชนดม fibril ขนาดเสนผาศนยกลาง 10 นาโนเมตร มกวางตงฉากกบเซลลประสาทจง

ดเหมอนท าใหเซลลนมบทบาทในการแยกชนของเซลลประสาทในเรตนา เปนการปองกนสญญาณทไมตองการหรอ

ผลกระทบจากเซลลประสาทขางเคยง

microglia เปนสวนหนงของระบบ mononuclear phagocyte ซงอยในระบบประสาทสวนกลาง พบไดทกชน

การศกษาสนบสนนวาเปนเซลล macrophage ทอยในระยะพก ขณะทเรตนามการบาดเจบเซลลนจะท างานและ

เคลอนตวเขาไปจบกนแตยงเปนทถกเถยงกนมากวาเซลลนจะแสดง MHC class II บนผวของเซลลและเปนสวน

หนงของ antigen- presenting cells หรอไม

- เซลล horizontal ตงชอตามลกษณะของ cell process ทยนออกไปในแนวขวาง มรปรางแตกตางกน 2

แบบ คอ

Page 10: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

1 ชนด A มขนาดใหญ ไมมแอกซอน ม dendrite ใหญสมผสกบเซลล cone เทานน ม receptive fields ใหญกวา

ชนด B

2 ชนด B ม dendritic tree เปนกลมขนาดเลกทสมผสกบเซลล cone โดยเฉพาะ มแอกซอนยาวมากกวา 300

ไมโครเมตรทสวนปลายสมผสกบเซลล rod

เซลล rod 1 เซลลตดตอกบเซลล horizontal อยางนอย 2 เซลล

เซลล cone 1 เซลลตดตอกบเซลล horizontal 3 – 4 เซลล

ในสตว primate พบเซลลน 2 ชนด คอ H I (คลายกบชนด B) และ H II (คลายกบชนด A) ทง 2 ชนดนมแอกซอนทง

ค ในเรตนามนษยมชนดท 3 คอ H III

ในสตว primate เซลล H I ม dendrite สมผสกบเซลล cone ประมาณ 7 เซลล ทใกลๆ fovea อาจมากถง 18 เซลล

สวนแอกซอนจะผานออกไปดานขางและสนสดโดยหางออกไปประมาณ 1 มลลเมตร ปลายทสนสดจะบานออกเปน

รปพดและยนเขาไปใน rod spherules กลายเปน lollipop-like ending

เซลล H II ม dendritic tree เปนเสนฝอยคลายใยแมงมมมากกวา H I และสมผสกบเซลล cone 2 ครงหรอ

มากกวา ขนาดแอกซอนสนกวาและสวนปลายเปน wispy terminals สมผสกบ cone pedicles ตวเซลลอยดาน

นอกของ inner nuclear layer แขนงของเซลลนอยในชน outer plexiform layer และสมผสกบ cone pedicle

เซลล horizontal หลง inhibitory neurotransmitter โดยเฉพาะ – aminobutyric acid (GABA)

Slide27

1 Pigmented epithelial layer เซลลเรยงตวกนชนเดยวบน Bruch’s membrane

2. Photoreceptor layer หรอ layer of rods and cones เปนชน Rod and cone processes ของ photoreceptor

cells มนษยม rods cell ประมาณ 110 – 125 ลานเซลล cone cell ประมาณ 6 – 7 ลานเซลล จากการท rods

cell มปรมาณมากสามารถรบรหรอไวตอแสงไดมากกวา cone cell จงตอบสนองตอภาพทอยในทสลวหรอเวลา

กลางคนไดด

3. Outer limiting membrane เปนชนของ zonulae adherents ระหวาง Mϋller cells และ photoreceptor cells

4. Outer nuclear layer เปนชนของ cell body และ nucleus ของ photoreceptor cells

Page 11: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

5. Outer plexiform layer เปนชนท synapse ระหวาง short axons ของ photoreceptor cells และ integrating

neurons (bipolar, amacrine, และ horizontal cells)

6. Inner nuclear layer เปนชนของ cell body ของ bipolar, horizontal และ amacrine cells ซงท าหนาทตดตอ

ประสานระหวาง bipolar cell ในชนนยงพบ supporting cells ดวย ซงสวนใหญเปน Muller cells

7. Inner plexiform layer เปนบรเวณท synapse ระหวาง bipolar, amacrine, และ ganglion cells

8. Ganglion cell layer เปนชน cell body ของ ganglion cells ซงสงแอกซอนไปรวมกนเปนชนท 9

9. Optic nerve fibers layer เปนชนของ unmyelinated axons ของ ganglion cells และรวมกนเปน optic nerve

ซงมเสนใยประสาททม myeline หม ออกทางดานหลงลกตา

10. Inner limiting membrane เปนชนของ basal laminae ของ Mϋller cells

Slide29

ดงนนแสงจากวตถเมอกระทบตาจะผาน visual apparatus ดงกลาวท าใหเกดการหกเหของแสง แลวไปตกท retina

ซงประกอบดวยชนตาง ๆ 10 ชน โดยท rod cells และ cone cells ไมไดประจนหนากบ light energy ทผานเขาไป

โดยตรง แตตองผานชนตาง ๆ ของ retina เขาไปกอน. ถงจะ stimulate rod และ cone cell ได.

Impulse ทเกดขนจะยอนทางแสงกลบไปส bipolar cell และ ganglion cell, แลว axon ของ ganglion cell ซงตอน

แรกเปน unmyelinated nerve fiber จะทอดเปน radiating bundle โดยทอดขนานกบ retinal surface, แลว

converge มาท optic disc เพอ form เปน optic nerve. เมอ optic nerve ออกจาก eye ball, จะม myelin sheath

หม.

Slide31

Optic nerve เขาส cranial cavity โดยผานทาง optic foramen แลว form เปน optic chiasm (optic chiasm อยท

anterior part ของ sella turcica ของ sphenoid bone, หนาตอ pituitary gland, และอยใกลชดกบ floor ของ third

ventricle, ต าแหนงของ chiasm อยไกลจาก eye ball มาก) แลวถง form เปน optic tract.

Slide32

ลกตาจะถกบรรจอยในเบาตา ซงเปนชองกระดกดานหนากะโหลกศรษะภายในบรรจเนอเยอตางๆ ประกอบดวย

เนอเยอบผว : ตอมน าตา (lacrimal gland)

Page 12: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

เนอเยอกลามเนอ : กลามเนอลาย (กลามเนอกลอกตา; extraocular muscle) และกลามเนอเรยบ (tarsal muscle

หรอ Muller’s muscle)

เนอเยอประสาท : peripheral motor nerve, sensory nerve, autonomic nerve, central nervous system tract

(optic nerve) และ autonomic ganglion (ciliary ganglion)

หลอดเลอด : ophthalmic artery และแขนง และ ophthalmic vein และแขนง

กระดกออน : ลกรอก (trochlea) ส าหรบให superior oblique tendon คลอง

เนอเยอน าเหลอง : ระบบน าเหลองของตายงมขอโตแยงอยแตมการศกษาพบทอน าเหลองรวมแทรกระหวางเนอเยอ

เกยวพน

fibroadipose tissue : periorbita, fascia bulbi และ fibrous bands พรอมกบ fat lobule แทรกและพยงเนอเยอ

ทงหมดดงกลาวขางตน

slide33

กลามเนอในเบาตาม 7 มด เปนกลามเนอกลอกตา (extraocular muscles) 6 มด อก 1 มดเปนกลามเนอเคลอนไหว

เปลอกตา

Slide34

1. levator palpebrae superioris ลกษณะบางแผเปนรปสามเหลยมอยบนสด เกาะจาก lesser wing ของ

sphenoid bone สนสดโดยแยกเปน 2 สวน คอ superficial lamella ผานชนไขมนของลกตาไปเกาะทชนผวหนงของ

เปลอกตาบน และ deep lamella (เปนกลามเนอเรยบชอ superior tarsal หรอ Muller ‘s muscle) แยกออกทาง

ดานลางเกาะปลายทขอบบนของ superior tarsal plate superficial lamella ถกเลยงดวย oculomotor nerve

สวน deep lamella ถกเลยงดวย sympathetic fiber จาก superior cervical ganglion และ internal carotid

plexus ท าหนาทยกเปลอกตาบนขนท าให palpebral fissure เปด

Slide35

จดตรงกลางของรมานตา (pupil) ทางกายวภาคศาสตรจดเปน anterior pole ของลกตา การเคลอนทของลกตา

ทงหมดจะสมพนธกบทศทางการเคลอนทของ anterior pole น โดยการหมนรอบตามแนวแกน 3 แกน ซงกลามเนอ

กลอกตาท าหนาทดงลกตาไปยงทศทางตางๆ โดยผานศนยกลางของรปทรงกลมของลกตา

Page 13: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

1. แกนดง (vertical axis) เปนการกลอกลกตาเขาไปดานหวตา (เคลอนเขาดานในของแนวแกน) เรยกวา

adduction และกลอกลกตาออกไปยงดานหางตา (เคลอนออกดานนอกของแนวแกน) เรยกวา abduction

2. แกนนอน (horizontal axis) เปนการกลอกลกตาขนไปดานบน เรยกวา elevation และกลอกลกตาลงดานลาง

เรยกวา depression

3. แกนหนา-หลง (anteroposterior axis หรอ sagital axis) เปนการหมนลกตาโดยใชขอบนอกของกระจกตาหรอร

มานตาเปนแนวทศทางการหมน บางครง เรยกวา 12 - o’ clock position ท าใหเกดการหมนเขาดานใน เรยกวา

intorsion (หรอ medial rotation หรอ internal rotation) และหมนออกดานนอก เรยกวา extorsion (หรอ lateral

rotation หรอ external rotation)

Slide36

superior rectus เกาะจากสวนบนของ common tendinous ring สวนปลายเปนเอนแทงผาน fascial sheath ของ

ลกตาสนสดทผวตาขาวดานบนลกตา ถกเลยงดวย superior division ของ oculomotor nerve ท าหนาทหลกในการ

ดงลกตาขน (elevation) และชวยกลอกตาเขาดานใน (adduction) และหมนลกตาไปดานใน (medial rotation)

inferior rectus เกาะจากสวนลางของ common tendinous ring สวนปลายเปนเอนแทงผาน fascial sheath ของ

ลกตาสนสดทผวตาขาวดานลางลกตา ถกเลยงดวย inferior division ของ oculomotor nerve ท าหนาทหลกในการ

ดงลกตาลง (depression) และชวยกลอกตาเขาดานใน (adduction) และหมนลกตาไปดานนอก (lateral rotation)

medial rectus เกาะจากดานในของ common tendinous ring สวนปลายเปนเอนแทงผาน fascial sheath ของลก

ตาสนสดทผวตาขาวดานในลกตา ถกเลยงดวย inferior division ของ oculomotor nerve ท าหนาทกลอกตาไปดาน

ใน (adduction)

lateral rectus เกาะจากดานขาง common tendinous ring โดยมทเกาะ 2 หวแยกเกาะคนละขางของ superior

orbital fissure มแขนงของเสนประสาท oculomotor, nasociliary, abducens และหลอดเลอดด า ophthalmic

ผานรเปดนเขามาในเบาตา สวนปลายเปนเอนแทงผาน fascial sheath ของลกตาสนสดทผวตาขาวดานขางลกตา

ถกเลยงดวย abducens nerve ท าหนาทกลอกตาไปดานนอก (abduction)

superior oblique เกาะจาก body ของ sphenoid bone แลวผานออกมาดานหนาระหวางกลามเนอ superior

rectus และ medial rectus กลายเปนเอนเลกๆ คลองผานลกรอก (trochlear) วกกลบไปดานหลงเฉยงออกดานขาง

แทงผาน fascial sheath ของลกตาไปอยใตเอนกลามเนอ superior rectus สนสดทผวตาขาวโดยเกาะอยดานหลง

ตอแนว coronal equator ของลกตา ท าใหแนวการดงของกลามเนอผานไปดานในของ vertical axis จงท าหนาท

Page 14: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

หลกในการดงลกตาลง (depression) ชวยกลอกลกตาไปดานนอก (abduction) และหมนเขาดานใน (medial

rotation) ถกเลยงดวย trochlear nerve

inferior oblique เกาะจากดานหนาสวนลางใกลกบ lacrimal groove ของผนงเบาตาดานใน แลวผานออกดานหลง

เฉยงออกดานขางใตตอกลามเนอ inferior rectus ไปเกาะปลายทผวตาขาวใตตอเอนกลามเนอ lateral rectus ท า

ใหแนวการดงผานดานในตอ vertical axis ท าหนาทดงลกตาขน (elevation) กลอกลกตาออกดานนอก

(abduction) และหมนลกตาไปดานนอก (lateral rotation) ถกเลยงดวย oculomotor nerve

slide43

นอกจากนนสงทนกศกษาจะตองรจกกคอโครงสรางของ autonomic system ทเกยวของ โดย oculomotor nerve

ทเขามาเลยงกลามเนอกลอกตาสวนใหญนน นอกจากม motor fiber แลวยงน า preganglionic parasympathetic

fiber เขามาดวย เมอถงดานหลงลกตาจะแยกเขาไป synapse กบ postganglionic neuron ท ciliary ganglion

จากนน postganglionic fibers จะรวมกนออกมาเปน short ciliary nerves หลายแขนงเขามาเลยงกลามเนอของ

มานตาและ ciliary body

นอกจากนนยงม sympathetic fibers ผานเขามาใน ganglion โดยไมมการ synapse ดวย

Slide 44

ophthalmic artery เขาส optic canal ใตตอ optic nerve แลวโคงออกดานนอกระหวาง lateral rectus และ optic

nerve แลวออมกลบขนไปอยบน optic nerve ขามเสนประสาทนไปทางดานใน แลวทอดตวออกมาดานหนา

ระหวาง superior oblique และ medial rectus สนสดดวยการแตกแขนงสวนปลายเปน dorsal nasal และ

supratrochlear aa.

Slide 45

ส าหรบ Visual pathway ทไดกลาวแลววา เมอแสงจากวตถกระทบตาผาน visual apparatus เกดเปนภาพท

retina. ซงม rod และ cone cell เปน visual receptor ท าปฏกรยาเฉพาะกบแสง และเปลยนพลงงานแสงเปน

กระแสประสาทสงเขาไปยง bipolar neuron ของ retina axon ของ bipolar neuron จะ synapse กบ dendrite

หรอ body ของ ganglion cells จากนน axon รวมกนเปน optic nerve ไป synapse ท lateral geniculate

nucleus และ fiber จะรวมเปน visual radiation ไปสนสดท calcarine cortex ใน occipital lobe

ซงลกษณะตางๆ ของการเกดภาพตาม visual pathway นน ล าดบแรกตองรจกค าวา

Page 15: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

Slide46

บรเวณทมองเหนดวยตาทง 2 ขางพรอมกน เรยก binocular visual field

สวนดานทเหลอของ visual field จะเหนไดดวยตาขางเดยว เรยก monocular visual field

ถาใชตาทง 2 ขางมองจดใดจดหนง axis ของแสงจะตกบรเวณ fovea centralis (บรเวณทมองเหนภาพชดทสด)

แลวตาทง 2 ขางจะ accommodate เขาหากน. เพราะฉะนนต าแหนงทม combination visual field, จดกงกลาง

เปนต าแหนงท focus.

สวน lateral part จะมความชดนอยลงเพราะวาไมได focus แสงใหตกท fovea centralis ไดตลอดเวลา.

เราเรยกสวนทเหนชดทสดวา macula vision, สวนท เหนถดออกไปเปน paramacular vision และรอบนอกสด คอ

peripheral vision.

Slide47

Retinal Field คอ บรเวณทภาพเกดท retina. แบงเปน 4 quadrants โดยอาศย fovea centralis เปน center. ให

ชอ retinal area ตามต าแหนงดงน

superior nasal, inferior nasal, superior temporal และ inferior temporal

Fiber จากบรเวณ macula lutea จะแบงเปน quadrant เชนเดยวกบ retina โดยท

- แสงจากบรเวณ visual field ทาง nasal side จะไปตกท retinal field ทาง temporal side.

- แสงจากบรเวณ visual field ทาง temporal side จะไปตกท retinal field ทาง nasal side.

- แสงจากบรเวณ visual field ทาง superior จะไปตกท retinal field ทาง inferior.

- แสงจากบรเวณ visual field ทาง inferior จะไปตกท retinal field ทาง superior.

ดงนนภาพทไดตรง retina จะเปนภาพหวกลบ และเปนภาพ reverse คอจากซายเปนขวา และจากขวาเปนซาย.

fiber จาก macula lutea ทางดาน nasal half จะ cross midline เชนเดยวกบ nasal half ของ retina, และ fiber

จากทาง temporal half ของ macula lutea จะไม cross midline แลวไปเปนสวนประกอบของ optic tract ขาง

เดยวกน. โดยม fiber จาก macula lutea ดานตรงขาม cross midline มารวมกน.

Page 16: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

Slide 48

แสดงการท างานของตาเมอเปรยบเทยบกบการท างานของกลองถายรป ซงใชหลกการเดยวกนในการท าใหเกดภาพ

บนแผนฟลมของกลองเชนเดยวกบการเกดภาพบนเรตนา

Slide49

Fiber ทผานจากลกตาออกไปเปน optic nerve จะเปนระเบยบแบบแผน มาท optic chiasma ซงเปนสวนท optic

nerve 2 ขางมาบรรจบกนนอกเบาตา ในลกษณะดงน

axon ทน า impulse จากรอบนอกของ retinal field ทาง temporal half จะไม cross midline โดยจะผาน

eyeball ไปเปนสวนของ optic nerve, ถงบรเวณ optic chiasma ไปอยใน optic tract ขางเดยวกน.

axon ทน า impulse ทาง nasal half จะ cross midline, จาก eyeball ไป form เปนสวนประกอบของ optic

nerve ผานไปยง optic chiasma แลว cross ไปเปนสวนของ optic tract ดานตรงขาม.

Fiber จากบรเวณ macula lutea จะแบงเปน quadrant เชนเดยวกบ retina

โดยท fiber จาก macula lutea ทางดาน nasall half จะ cross midline เชนเดยวกบ nasal half ของ retina,

และ fiber จากทาง temporal half ของ macula lutea จะไม cross midline แลวไปเปนสวนประกอบของ

optic tract ขางเดยวกน. โดยม fiber จาก macula lutea ดานตรงขาม cross midline มารวมกน.

ภายใน optic chyasma, optic tract จะมการจดระเบยบของเสนใยประสาทแตจะไมขอกลาวถงในรายละเอยด

Slide50

Lateral geniculate body ลกษณะเปนรปสามเหลยมคลายหมวกนโปเลยนหรอหมวกแกป อยดานลางคอนไป

ดานหลง thalamus ท าหนาทเปน sensory relay nucleus ของธาลามส มเซลลประสาทจดเรยงตว 6 ชน

ชน 1, 4, 6 รบสญญาณประสาทมาจากครง nasal haft ของเรตนาดานตรงขาม

ชน 2, 3, 5 รบสญญาณประสาทมาจากครง temporal haft ของเรตนาดานเดยวกน

ดงนนสญญาณการมองเหนจากตาทง 2 ขางจะเขามาตดตอทกชนของ lateral geniculate body โดยชนท 1, 2 รบ

ภาพขาว-ด า

สวนชนท 3 – 6 รบภาพส

Page 17: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

และสญญาณจาก retina รอบนอกจะเขามาทดานหนา สวน macula เขามาทดานหลงของ LGN

นอกจากนนยงไดรบสญญาณประสาทมาจาก area 17, 18, 19, occulomotor center, reticular formation ดวย

สญญาณประสาทออกไปตาม geniculocalcarine tract หรอ optic radiation

Slide51

Optic radiation หรอ geniculocalcarine tract เปนกลมเสนใยประสาททน าสญญาณประสาทจาก lateral

geniculate body ไปยง occipital lobe เรมโดยทอดขวางเขาไปยง retrolentricular part ซงเปนสวนหลงของ

posterior limb ของ internal capsule ออกจาก internal capsule มลกษณะกระจายออกดานขางของ lateral

ventricle โดยแผออกเปนรปพดกลายเปน medullary optic lamina โดยกลมเสนใยทอยดานบนกวาจะไปยง

occipital lobe สวนกลมเสนใยทอยดานลางกวาจะเขาไปยง temporal lobe กอนทจะยอนกลบเปน Meyer’s loop

เขามาสนสดใน primary visual cortex

ท primary visual cortex ท าหนาทรบรสถานภาพของวตถ เชน ขนาด รปราง

โดย visusl cortex ดานขวา รบรสญญาณทเขามาจากทาง nasal half ของ right visual fields และ temporal half

ของ left visual fields

visusl cortex ดานซาย รบรสญญาณทเขามาจากทาง temporal half ของ right visual fields และ nasal half

ของ left visual fields

โดยเสนใยประสาทใน optic radiation ทมาจากบรเวณ macular ถายทอดสญญาณใหกบดานหลงของ visual

cortex เสนใยประสาทจากสวนรอบนอกของเรตนาสนสดทดานหนาของ visual cortex หนาตอทสนสดของ

macular

สวนเสนใยประสาทจากเรตนาสวนบนจะมาซแนปสกบดานในของ lateral geniculate body แลวสงเสนใยประสาท

มาสนสดใน visual cortex บนตอ calcarine sulcus

สวนเสนใยจากครงลางของเรตนาจะมาซแนปสทดานนอกของ lateral geniculate body แลวสงเสนใยประสาทมา

สนสดในสวนลางของ visual cortex

ดงนน visual cortex แตละขางไดรบเสนประสาทมาจากเรตนาดานเดยวกนและดานตรงขามอยางละครง

Page 18: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

Slide52

Optic radiation หรอ geniculocalcarine tract เปนกลมเสนใยประสาททน าสญญาณประสาทจาก lateral

geniculate body ไปยง occipital lobe เรมโดยทอดขวางเขาไปยง retrolentricular part ซงเปนสวนหลงของ

posterior limb ของ internal capsule ออกจาก internal capsule มลกษณะกระจายออกดานขางของ lateral

ventricle โดยแผออกเปนรปพดกลายเปน medullary optic lamina โดยกลมเสนใยทอยดานบนกวาจะไปยง

occipital lobe สวนกลมเสนใยทอยดานลางกวาจะเขาไปยง temporal lobe กอนทจะยอนกลบเปน Meyer’s loop

เขามาสนสดใน primary visual cortex

ท primary visual cortex ท าหนาทรบรสถานภาพของวตถ เชน ขนาด รปราง

โดย visusl cortex ดานขวา รบรสญญาณทเขามาจากทาง nasal half ของ right visual fields และ temporal half

ของ left visual fields

visusl cortex ดานซาย รบรสญญาณทเขามาจากทาง temporal half ของ right visual fields และ nasal half

ของ left visual fields

โดยเสนใยประสาทใน optic radiation ทมาจากบรเวณ macular ถายทอดสญญาณใหกบดานหลงของ visual

cortex เสนใยประสาทจากสวนรอบนอกของเรตนาสนสดทดานหนาของ visual cortex หนาตอทสนสดของ

macular

สวนเสนใยประสาทจากเรตนาสวนบนจะมาซแนปสกบดานในของ lateral geniculate body แลวสงเสนใยประสาท

มาสนสดใน visual cortex บนตอ calcarine sulcus

สวนเสนใยจากครงลางของเรตนาจะมาซแนปสทดานนอกของ lateral geniculate body แลวสงเสนใยประสาทมา

สนสดในสวนลางของ visual cortex

ดงนน visual cortex แตละขางไดรบเสนประสาทมาจากเรตนาดานเดยวกนและดานตรงขามอยางละครง

Slide53

พยาธสภาพทเกดขนกบ visual cortex ซกใดซกหนงท าใหมการสญเสยการมองเหนครงดานตรงขามของลาน

สายตาทง 2 ขาง (homonymous hemianopsia)

Page 19: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

Slide55

Visual reflexes

ขนาดรมานตา (pupil) และความโคงแกวตาถกควบคมดวย visual reflexes 3 ชนด ประกอบดวย light reflex (หรอ

pupillary constriction reflex), pupillary dilation reflex, accommodation reflex ซงเสนใยประสาทน าเขาเปน

สวนหนงของระบบการมองเหน สวนเสนใยประสาทน าออกเปนระบบประสาทอตโนมต

Light reflex

เมอแสงเขาสตาจะกระตนใหเกดปฏกรยาตอบสนองท าใหรมานตาหรเลกลง โดยรมานตาขางทถกกระตนแลวหรเลก

ลง เรยกวา direct light reflex สวนรมานตาอกขางทไมถกกระตนโดยตรงแตมปฏกรยาตอบสนองหรเลกตามดวย

เรยกวา consensual (indirect) light reflex

สญญาณประสาทน าเขาของรเฟลกซนผานเขาทางระบบทางเดนสายตาตงแตตวรบความรสกท retina, optic

nerve, optic chyasm, optic tract จาก optic tract สญญาณจะถกถายทอดไปตาม superior brachium ของ

superior colliculus ไปยงศนยกลางของ light reflex ท pretectal region ซงเซลลประสาทใน pretectal region สง

แอกซอนเปน pretecto-occulomotor fibers สนสดท visceromotor neurons ของ occulomotor nuclear

complex เรยกวา Edinger-Westphal nucleus ส าหรบการเกด consensual light reflex ในตาดานตรงขามเกด

จากมการทอดขามของเสนใยประสาทใน optic chyasm หรอทอดขามโดยผาน posterior commissure ดงนนจง

สามารถตดตอเขาไปยง Edinger-Westphal nucleus ดานตรงขามได พยาธสภาพท posterior commissureไมท า

ใหปฏกรยาตอแสงเสยไปแตอาจชาลงบางเลกนอย สญญาณประสาทน าออกของรเฟลกซนจาก Edinger-

Westphal nucleus ใหแอกซอนของ preganglionic parasympathetic มากบ occulomotor nerve และสงแขนง

เขาไป synapse ท ciliary ganglion จากปมประสาทนม postganglionic parasympathetic ออกทาง short ciliary

nerve ไปสนสดทกลามเนอ sphinctor pupillae หรอ pupillary constrictor ของมานตา

Slide56

Pupillary dilation reflex

รมานตาขยายชาๆ เกดขนจากการท างานของ parasympathetic ลดลง แตการขยายของรมานตาอยางรวดเรวเกด

จากการท างานของ sympathetic เพมขนซงมกเปนผลจากอารมณ เชน กลว โกรธ เจบปวด โดยสญญาณประสาท

จาก sympathetic center ใน posterior hypothalamus ผานลงมาตาม reticular formation ในกานสมองเขาไป

สนสดท ciliospinal center ทไขสนหลงระดบ C8 – T1 และเปนทอยของ preganglionic sympathetic neurons ซง

Page 20: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

ใหแอกซอนออกมากบ ventral roots ของเสนประสาทไขสนหลงระดบ T1 – T2 ผาน white communicating rami

เขาไปท sympathetic trunk และขนไปสนสดยง superior cervical ganglion จากปมประสาทนจะให

postganglionic sympathetic fibers ผานเขาไปใน carotid plexuses ผาน nasociliary nerve และ long ciliary

nerve เขาไปเลยงกลามเนอ dilator pupillae ของมานตา การรบกวนทางเดนของรเฟรกซนท าใหมานตาหดเลกลง

ซงไมไดเปนผลจากการท างานของระบบ parasympathetic และยงคงมปฏกรยาไวตอแสงและ accommodation

อย

Slide57

Accommodation is a reflex action of the eye to focus the light from an object on the retina.

Slide 58

Accommodation reflexes

เปนปฏกรยาตอบสนองทเกดขนจากการมองวตถทอยใกลตา ซงมปฏกรยาเกดขน 3 ประการ คอ ลกตา 2

ขางเคลอนทเขาหาแนวกลางตว (convergence of the eyes), รมานตาหรเลกลง (pupillary constriction) และ

แกวตานนหนาขน เมอวตถเปลยนต าแหนงเขามาอยใกลลกตามากขนจะเกดการเปลยนแปลงโดยสญญาณ

ประสาทน าเขาถกสงผานมาตาม optic nerve เขาไปสนสดท visual cortex ซงสงเสนใยตดตอเขาไปยง

accommodation center ท superior colliculus และ pretectal area สญญาณประสาทจะถกสงตอไปยง

occulomotor nucleus และ Edinger-Westphal nucleus โดย occulomotor nucleus ใหเสนใยประสาทเลยง

กลามเนอ medial rectus ทง 2 ขาง เมอกลามเนอนหดตวจะดงลกตาทง 2 ขางเขาดานใน สวนเสนใยประสาทจาก

Edinger-Westphal nucleus เลยงกลามเนอ ciliary ซงเมอหดตวจะดง suspensory ligament ท าใหแกวตานน

หนาขน และเลยงกลามเนอ pupillary constrictor ท าใหรมานตาหดเลกลง

Slide 59

Horner’s syndrome เกดจาก sympathetic innervation

- อาการเปลอกตาตกจากการสญเสยการตดตอกบ sympathetic innervation ของ Muller’s muscle

- อาการรมานตาหดเลกกวาปกต (miosis) จากการสญเสยการตดตอกบ sympathetic innervation ของ dilator

pupillae

- ภาวะทไมมเหงอ (anhidrosis) จากการสญเสยการตดตอกบ sympathetic innervation ของ sweat gland

Page 21: คำบรรยายใต้ภาพ  Anatomy of eye and visual system

Slide 64

มานตาของมนษยมสแตกตางกนโดยสของมานตาเกดจาก melanocytes ซงเปนเซลลทสรางรงควตถในเนอเยอบผว

ดานหลงมานตาและในชน stroma

ถาม melanocytes เฉพาะในชนเนอเยอบผวท าใหมานตามสฟา แตถามในชน stroma ดวยท าใหมานตามสน าตาล

หรอสด า