ျမန္မာႏိုင္ငံ - banca-env.org ·...

phyolay1 [Email address]

ျမနမာႏငင ၊ ေရေညာငႏႈတဝငးငကႏငငအဆင

ထနးသမးေစာငေရာကျခငးလပငနးစမခက

(၂၀၁၇ ဇႏၷဝါရ - ၂၀၂၀ ဒဇငဘာ)

ဇဝမျးစမျ းကနငသဘာဝထနးသမးရေးအသငး (BANCA) မ

ထတရဝသည။

ျမနမာႏငငေရေညာငႏႈတဝငးငက ႏငငအဆငထနးသမးေစာငေရာကျခငးစမခက(၂၀၁၇-၂၀၂၀)

မာတကာ

၁။ အတရကာကစကားလးများ

၁။ အမာစကား

၂။ရောငေကချကအကျဉးချပ

၃။ နဒါနး

၄။ မမနမာနငငအတငးရေေညာငနတဝငးငကအားအဓကခခမးရမခာကသညအနတောယများ

၅။ အသပညာပငးေငောအဓကလအပချကများ

၆။ ဤငကမျးစတအတကစမချက၏ဦးတညချကနင ေညမနးချကများ

၇။ ထနးသမးရေးလပရောငချကအကျဉးချပ

၈။လပရောငေန အရမခခအစအစဉ

၉။ BANCA အဖ မရောငေကရသာ ဤရောငေကချက စမချက နငငအေင ညနငးမ

ရနာကေကတများေကလကရလလာဖတရေန


စစညးတငမပသ : မပညခဖးရအာင ၊ ဇဝမျးစမျးကနင သဘာဝထနးသမးရေးအသငး(BANCA)

အမတ (၉၄၃) ဒတယထပ (ညာ) ကျကဝငးဘေားလမး ၊ အမတ (၃) ေပကက

၊ မေမးကနး ခမ နယ ၊ ေနကန ၊ မမနမာနငင။

အေပါအစအစဉစမချကသည မနမပညနယ ရမာလခမငခမ တင ကျငးပမပလပရသာမမနမာ

နငငရေေညာငနတဝငးငက ထနးသမးမခငးလပငနးစမချကရေးေမခငး အလပရရေးရနးပမေလဒ

များကအရမခခ တငမပမခငးမဖစပါသည။

ဂဏမပမတတမးတငမခငး : အစအစဉစမချကမကကမးအရမခအရနသ Christoph Zockler, Sayam U

Chowdhury, Paul Insua- Cao, Jake Brunner and Peter Schmidt တမ တနဖးေလရသာ

မတချကများ ၊ အကကမပချကများ ရပးခကကသည။

မျကနာဖးပ : (ထငးနငငရေဝပရဒသရဖာငရဒးေငး)

စမချကကာလ : ဤစမချကသည ၂၀၁၇ မ ၂၀၂၀ အထမဖစသည။

ရကျးဇးတငလာ ။ ။ ပထမဦးစာမဖင ဇဝမျးစမျးကနင သဘာဝထနးသမးရေးအသငး

(BANCA) မ ဇနနဝါေလ(၁၇)ေကရန ၊ ၂၀၁၇ ခနစတင ရေေညာငနတဝငးငကထနးသမးရေး

အလပရရေးရနးပက ပးရပါငးလကခကျငးပရသာ မနမပညနယအစးေအဖ ၊ ဝနကကးဌာနနင

သကေငောအဖ အစညးများမ ပးရပါငးပါဝငတကရောကခကကရသာ အေငမမငအောေကယစား

လယများကလညး အထးရကျးဇးတငေပါသည။

ထအမပင အလပရရေးရနးပ မဖစရမမာကရေးအတက ေနပရငနငနညးပညာများပပးရပးခ

ရသာ ဖ ခဖ းတးတကရေးနင ပးရပါငးရောငေကရေးေငော ေစဇရအဂျငစမ မတတ မပငလယရက

ေပောအရမခမပ ကမးရးတနးစမခန ခမ စမချကက အရကာငအထညရဖါရောငေကရနရသာ

Helvetas , စရပါငးလပအားရပးရေးအဖ ၊ IUCN ၊ EAAF ၊RSPB ၊ Arcona Consulting နင

SBS TF အဖတက လညးရကျးဇးတငေပါသည။


၁။ အတရကာကစကားလးများ

BANCA ဇဝမျးစမျးကနငသဘာဝထနးသမးရေးအသငး

BECAR ဇဝမျးစမျးကနငပတဝနးကျငထနးသမးရေးအသငး(ေခင)

BNHS ဘရဘသဘာဝသမငးအဖ

CEPA ေကသယရေး ၊ ပညာရေးနင လထအသပညာမဖန ရဝမခငး

CLCMGOMP မတတ မပငလယရကရဒသေပောအရမခမပကမးရးတနးစမခန ခမစမကနး

DLN မပညတငးအစးေမဟတရသာအဖအစညးများလမးညနစာအပ

DOF ငါးလပငနးဦးစးဌာန

EAAFP အရေ အာေ-ကသစရကတးလျပျသနးောလမးရကကာငးမတဖကအဖ အစညး

ECD သဘာဝဝနးကျငထနးသမးရေးဌာန

FD သစရတာဦးစးဌာန

FFI အမပညမပညေငော တေ စဆာနနငအပငအဖ

GAD အရထရထအပချပရေးဦးစးဌာန

ICFC အမပညမပညေငောထနးသမးရေးေနပရင(ကရနဒါနငင)

INGO မပညပအစးေမဟတရသာအဖ အစညး

IUCN သဘာဝပတဝနးကျငထနးသမးရေး အမပညမပညေငောအဖ

KNU ကေငအမျးသားအစညးအရး

LCG ရဒသခထနးသမးရေးအဖ

MFF အနာဂါတဒရေရတာများအစအစဉ

MFA မမနမာနငငသစရတာအသငး

MOLAI ရမးမမရေး၊ စကပျးရေးနင ေညရမမာငးဝနကကးဌာန

MONREC သယဇာတနင သဘာဝပတဝနးကျငထနးသမးရေးဝနကကးဌာန

MSAM မမနမာနငငအဏဏဝါသပပအသငး

NBSAP နငငအေင ဇဝမျးစမျးကေငော မဟာဗျဟာနငလပငနးစမချက

NGO မပညတငးအစးေမဟတရသာအဖအစညး

NWCD သဘာဝပတဝနးကျငနင သားငကတေ စဆာနထနးသမးရေးဌာန

SLRD ရကကးတငနငရမမစာေငးဦးစးဌာန

RSPB ခဗတသျရတာဝငငကထနးသမးရေးအသငး

SBS ရေေညာငနတဝငးငက

SBS TF ရေေညာငနတဝငးငကထနးသမးရေးအဖ

SDC ဖ ခဖးတးတကရေးနငပးရပါငးရောငေကရေးေငော ေစ(စ)ရအဂျငစ

VDC ရကျးောဖ ခဖးတးတကရေးရကာမတ

WCS သားငကထနးသမးရေးအဖ

WWF ကမဘာရတာရငးတေ စဆာနေနပရငအဖ


၁။ အမာစကား

ရေေညာငနတဝငးငက ထနးသမးရေးစမချကေငော အစညးရဝးက မမနမာနငင၌အမေင

အမဖစလကခကျငးပေသမဖင မနမပညနယအစးေအရနမဖငများစာဂဏယမပါသည။ ယခအစညး

အရဝးကမမနမာနငင ကမးရးတနးရဒသကကးများမ အောေကကးများ တကရောကသကသ

ရနမပညရတာမ သစရတာဦးစးဌာနအောေများလညး တကရောကကကပါသည။

ရေေညာငနတဝငးငက သညရဒသရမပာငးရောငးခငကမျးစတမဖစခပး ၊ မျးသဉးလနးပါး

အနတောယနငေငေငရနေပါသည။ ထနးသမးကာကယမများမလပရောငခလျင ယငးငကမျးစတ

သည ရနာငနစအနညးငယအတငး မျးသဉးသားရပလမမည။ ကမဘာရေေညာငနတဝငးငကရကာင

ရေအနညးေး (၅၀) ောခငနနးခန သည မမနမာနငငမတတ မပငလယရကတင ရောငးခကကသညဟ

ခန မနးကကပါသည။ ဤအချကက မတတ မပငလယရကသည ပထဝအရနအထားနင ဇဝမျးကများ

စလငလသညထးမခားမနင အရေးပါမတကမပသရနပါသည။

ယခအခါမမနမာနငင မတတ မပငလယရကသညကအားရလျာစာ အရေအာေ-ကသစရကတးလျပျ

သနးောလမးရကကာငးအမဖစ တညေရနပါသည။ ထအမပငမတတ မပငလယရက၏ တစစတတစရဒသ

ကစမအပချပေရသာ မနမပညနယအစးေသည ဤရဒသက အနာဂါတေမောရဒသ၏ စမခန ခမ

အတက ၊ မပညနယအေင ရေဝပရဒသစမခန ခမရကာမတက (၂၀၁၆) ခနစတငဖ စညးခပါသည။

နငငအေင ရေဝပရဒသများရကာမတက သယဇာတနင သဘာဝပတဝနး ကျငထနးသမးရေး

ဝနကကးဌာနက ကမကထမပ၍ (၂၀၁၆) ခနစ တငဖ စညးတညရထာင နငခပါသည။

သရသာလညး ရေေညာငနတဝငးငက ထနးသမးရေးသည မနမပညနယအစးေနငမတတ မပင

လယရကတသာ သကေငသညသာမက ၊ မမနမာနငငေအမခားကမးရးတနးရဒသကကးများနငပါ

သကေငရနပါသည။ အရကကာငးမာ အမခားကမးရးတနးရဒသကကးများ၌လညး ရောငးခကမးရမခ

ရနငကများကကာကယ ရစာငရောကေနလအပပါသည။ မနမပညနယအစးေအရနမဖင အမခားကမး

ရးတနးရဒသကကးများမဖစရသာ ေခငမပညနယ ၊ ဧောဝတတငးရဒသကကးနင တနသသာေတငးရဒသ

ကကးများကပါ အရေအာေ-ကသစရကတးလျ ပျသနးောလမးရကကာငး မတဖကရနောအမဖစရသာလညး

ရကာငး ၊ ေမောရဒသ (သမဟတ) အရေးကကးရေဝပရဒသများအမဖစရသာလညးရကာငး

သတမတ ရေးတငပါဝငကကဖကလညးအားရပး တကတနးလပါသည။

ယခနငငအေငမျးစတထနးသမးရေးအစအစဉသညရေေညာငနတဝငးငကများရကာငရေ

တးပားလာရေးအတက အရထာကအကမဖစလမမညဟ မနမပညနယအစးေအရနမဖငရမျာလငပါ

သည။ ဤအစအစဉသည နငငအေငထနးသမးကာကယသည ရနောများ (သမဟတ)အမပညမပည

ေငော အရေးကကးေမောရဒသများတညရထာငမခငး၊ လထအသပညာရပးမခငး၊ ငကဖမးသများက


အမခားအသကရမးဝမးရကကာငးအလပအကငများ ရမပာငးလလပကငနငေန ရထာကပရပးမခငး ၊

ရစာငကကညရလလာမခငး ၊ သရတသနမပလပမခငးနင ဥပရဒနငအညကကပမတရောငေကမခငး

စသညတကလမးပငရစမညမဖစသည။ ယခကသတစမပညလး အတငးအတာမဖငကကးပမးရောင

ေကမခငးများသည ရေေညာငနတဝငးငက မျးစတက ရေေညေကလက ေငသနရစရေးအတက

မချပပး နငလမမညမဖစရပသည။

ေဒါကတာမငးၾကညဝငး

ဝနႀကး

သယဇာတႏင သဘာဝပတဝနးကငထနးသမးေရးဝနႀကးဌာန

မြနျပညနယ


၂။ ရောငေကချကအကျဉးချပ

ရေေညာငနတဝငးငက (Calidrus pygmaea) သည ခေးရဝးပျသနးသညရမပာငးရေကျက

စားရသာငကမဖစသည။ယငးငကသည ရေနငငတငသားရပါက၍ နစစဉကလမတာ (၈၀၀၀)ရကျာ

ကာရဝးရသာ ရတာငအာေနင အရေ ရတာငအာေသလာ၍ ရောငးခရလေသည။ တစကမဘာလးေ

ရေေညာငနတဝငးငကရကာငရေထကဝကခန သည မမနမာနငငတငနစစဉ လာရောက၍ ရောငးခ

သညကရတ ေေသည။ ရေေညာငနတဝငးငကသည အမပညမပညေငော သဘာဝထနးသမးရေးအဖ

(IUCN)၏ ကမဘာလးေငော မျးသဉးမအနတောယအေငသတမတချကအရနမဖင မျးသဉးလနးပါး

အရမခအရနေရနသညမျးစတမဖစသည။ ယငးမာသဘာဝတငရတရန ေေမျးစတများတငအမမင

ေးမျးသဉးနငသည အနတောယနငေငေငရနေရသာမျးစတမဖစသည။ ၂၀၁၀ခနစ ရလလာသး

သပချကအေ လကေနနးအတငး အရကာငရေ ရလျာနညးကျေငးမညေပါကရနာင (၁၀) နစတာ

ကာလအတငး မျးသဉးရပျာကကယသားနငသည။

ရေေညာငနတဝငးငကများအတက အဓကေငေငေရသာအနတောယများသည ရပါကဖားော

ရနောရဒသမဟတရသာ ရောငးခောရဒသများတငလညးရတ ေေသည။ ယငးငကများရောငးခ

ောမမနမာနငငတင ယငးတအတက ကျရောကနငရသာအဓကအနတောယ (၄) မျးေသည။

၁။ငကများကဖမးေးသတမဖတမခငး။(မျးသဉးေနအေးဝါးေးနငအရေးကကးေးအနတောယ

မဖစသည။)

၂။ငကများကျကစားောကမးရးတနးရနောများ၌တေားဝငကက တငကာကယမများမေမခငး။

၃။ ငါးဖမးပကရထာငော၌ ရေငကများက အမတတမ ၊ မရတာတေဖမးေးမမခငး။

၄။ကမးရမခရဒသများက မရလျာကနရသာ တးတကမများလပရောငမခငးနင နညးလမး

မမနရသာ / စကပျးေနမသငရသာလတာမပငများတင လမရတာများ စကပျးမခငးများရကကာင

ရေငကများကျကစားောရနောများ တမဖညးမဖညးကယရပျာကသားမခငး စသညတမဖစကကပါသည။

ရဖာမပပါရဘးအနတောယများေရနလငကစား ၊ ၂၀၀၈ခနစမစတင၍ ရေေညာငနတဝငးငက

မျးစတငကများက ကာကယရေးအစအမများရောငေကခပါသည။ အထးသမဖငရဒသတငးကငး

ေငး၍ မပညသတ၏လမစးပားရေးစစတမးများ ရကာကယမခငးမ ငကဖမးသများကရဖာထတ၍

ရဒသခငကဖမးသမားများက သငရလျာရသာအသကရမးဝမးရကကာငး ရမပာငးလလပကငေန

ရထာကပရပးမခငး ၊ ရေေညာငနတဝငးငက အရကကာငးကလများသေလာေနအသ ပညာရပးမခငး

နင ရဒသတငးကာကယထနးသမးရေးအဖ များကလညး ဖ စညးတညရထာငရပးမခငးတမဖင မတတ မ

ပငလယရကက ကမဘာရေဝပရဒသ (ေမောရဒသ) အမဖစတညရထာငနငေန ရမခလမးစခပါသည။

ယခနငငအေင ရေေညာငနတဝငးငကမျးစတထနးသမးရေးအစအစဉသည ၂၀၀၈ ခနစ


အမပညမပညေငော ရေေညာငနတဝငးထနးသမးရေးစမချကနင ယခင(၂၀၁၄-၂၀၁၆) နငငအေင

ရေေညာငနတဝငး ထနးသမးရေးစမချကတမ တးတကမဖစရပါလာေမခငးမဖစသည။ ဤအစအစဉ

တင (၂၀၁၇ ခနစ ၊ ဇနနဝါေ မစ၍ ၂၀၂၀ ခနစ ၊ ဒဇငဘာအထ) ရောငေကမည မမနမာနငင၏

ရေေညာငနတဝငးငက ထနးသမးရေးနင ယငးငကများမျးမသဉးရေးအတက ရောငေကမည

လပငနးစဉများနင အမပညမပညေငောမကညပပးေန လပရောငချကအေငေငက ရဖာမပထား

ပါသည။

ရအာကပါဦးတညချကများမာ မမနမာနငငတငယခင နငငအေငထနးသမးရေးအစအစဉ

တငပါဝငသည ရေေညာငနတဝငးငကများ၏ ရောငးခောရဒသ (၄) ခစလးတင ရောငေကေန

အချကများပါဝငပါသည။ ရောငးခောရဒသ (၄) ခမာ မတတ မပငလယရက ၊ နသာကျနး ၊

ဧောဝတမမစဝကျနးရပါရဒသနင ခမတရဒသေလမရတာများနင လတာမပငများမဖစကကပါသည။

ဦးတညချက တစခစအတက သငရလျာရသာရောငေကချကများ ၊ တာဝနခရောငေကသများနင

နစကာလ အလကစဉထားရသာလပငနးအစအစဉများက ၂၀၁၇ ခနစ ဇနနဝါေလတင ကျငးပခ

ရသာရေေညာငနတဝငးငက နငငအေငထနးသမးရေး အစညးအရဝးမ ေးမဖတသညအတငး

သရဘာတည ခကကပါသည။

(၂၀၁၇-၂၀၂၀) ခနစအတကရေေညာငနတဝငးငက နငငအေငထနးသမးရေးစမချကအ

တကေညမနးချကများမာ -

ေညမနးချက၁။ မမနမာနငငေ ရေေညာငနတဝငးငကများ ရောငးခောရနောအားလးက နငင

အေငထနးသမးရစာငရောကော နယရမမများ သမဟတ အမပညမပညေငော

ေမောရဒသ အမဖစရသချာစာ သတမတေန။ အထးသမဖငမတတ မပငလယရက ၊

နသာကျနး ၊ ဧောဝတမမစဝ ကျနးရပါရဒသနင ခမတရဒသေလမရတာများနင

လတာမပငများမဖစသည။

ေညမနးချက၂။ အမပညမပညေငော ရေေညာငနတဝငးငက ထနးသမးရေးအဖ အရနမဖင

နငငရတာအေငပးရပါငး ရောငေကသည BANCA အဖ အားလအပသည

ထနးသမးရေးလပငနးများမဖစသညရေေညာငနတဝငးငကများရောငးခရနော

များက အခမသရတသနမပလပရေးနင ရစာငကကညစစရေးရေး လပငနးများ

အရကာင အထညရဖာောတင ရထာကပအကအညရပးေန။

ေညမနးချက ၃။ ရေေညာငနတဝငးငကများ၏ ရောငးခောရနော(၄) ခ၌ငကဖမးမများရလျာပါး

ရစေနအတက BANCA နင အမခားအစးေမဟတရသာ အဖ အစညးများ၏

လပငနးများက ကညရထာကပရပးေန။


၃။ နဒါနး

ရေေညာငနတဝငးငက (Caldris pygmaea) က ကမဘာလးေငော မျးသဉးမအနတောယအေင

သတမတချကအရနမဖင မျးသဉးလနးပါးအရမခအရနေရနသည မျးစတအမဖစသတမတထား

ပါသည (BirdLife International ၂၀၁၆)။ တစကမဘာလးေ ရေေညာငနတဝငးငကရကာငရေ၏

(၂၆%) သညနစစဉရလျာနညးကျေငးလျကေခပး ၊ တစကမဘာလးတင ယငးငကမျးစတအစ

ရပါငး (၁၀၀)ခန သာ ေရတာသညဟ တကေခန မနးထားသည။ (Zockler နင အမခားသများ

၂၀၁၀) အထးသမဖင မမနမာနငငနင ရေေညာငနတဝငးငကများ သားရပါကောရနောများတင

ထနးသမးရစာငရောကမလပငနးများ ရောငေကခပးကတညးက ငကရကာငရေရလျာကျမသား

ရအာငထနးသမးထားနငခပါသည။ သရသာမငားလညး ရေေညာငနတဝငးငကတ၏အရေအတက

မာ မျးသဉးလနးနး အရမခရနေရနပါသမဖင ယငးငကတသားရောကကျကစားော ခေးတစရလျာက

နင အချ ရသာရနောများတင ထနးသမးရေးလပငနးများပမရောငေကေန လအပရနပါသည။

ေရေညာငနတဝငးငကများနင ပတသက၍ ယငးတ၏အဓက သားရပါကောရနောအတအကျ

ရဖါထတေန ၊ ပျသနးောလမးရကကာငးနင ရောငးခောရနောများက သထားသမျမာ မမပညစဘ ၊

လအပချက ၊ ဟာကကများ ေရနေမဖစသည။ သရသာလညး မမနမာနငငသည လညးရကာငး ၊

မတတ မပငလယရကရဒသသညလညးရကာငး ရေေညာငနတဝငးငကများအတက အလနအရေးကကး

ရသာ ရောငးခရဒသအမဖစ ေကလကတညေရနမညမဖစရကကာငး ထညသငးစဉးစားထားေမည

မဖစသည။ (Zockler နင အမခားသများ ၂၀၁၆)

ရေေညာငနတဝငးငကတသည ခေးရဝးပျသနးသညရေ ရမပာငးကျကစားရသာ ငကမျးမဖစ

သည။ ရေနငငအရေ ဖျားကမးရးတနး တနမဒာရဒသတငသားရပါက၍ ကလမတာ ၈၀၀၀ ခန ရဝး

ရသာ ရတာငဖကအေပသ လာ၍ရောငးခကကသည။ ယငးတပျသနးောလမးရကကာငးမာ

အရေအာေ-ကသစရကတးလျ ပျသနးောလမးရကကာငးမဖစပါသည။ ပျသနးောလမးရကကာငးတင

ပငလယဝါရဒသသည ယငးတခဏတာ နားခောရနောများအမဖစပါဝငသည။ ယငးငကမျးစတ

တသည ရတာငအာေနငအရေ ရတာငအာေေ ဒရေရောကောကမးရးတနးရဒသများေ လတာမပင

များတင လာရောကရောငးခကကသည။ ယငးတရောငးခောနငငများမာ အထးသမဖင မမနမာနငင

၊ တရတနငငနငဘဂသလားရဒေနငငတမဖစပါသည။ ယငးငကမျးစတ၏ အရကာငရေရလျာကျမမာ

သားရပါကနနး ရသနနးရကာကယချက စစတမးများအေ အရကာငငယများ၏ရသနနးမာ

များမပားခပး အေယရောကသားရပါကနငရသာအေငသ ရောကေမနညးမခငး ရကကာငမဖစသညက

ရတေသည။ ငကငယများသည (၂) နစသားအေယမရောကမ သားရပါကောရနောများသမပနမလာ

နငရကကာငးရတေသည။ ငကငယများရသေသည အဓကရကကာငးေငးမာ အထးသမဖင မမနမာနငင ၊

တရတနငငနင ဘဂသလားရဒေနငငတေ ယငးငကများရောငးခော ရနောများတင ငကရထာငမခငး


၊ ငကများကဖမးေးသတမဖတမခငးတရကကာငမဖစသည။

မမနမာနငငနင ဘဂသလားရဒေနငငတတင ယငးငကမျးစတ ထနးသမးရစာငရောကမခငးလပ

ငနးများတင ငကဖမးေးသတမဖတမခငးလပငနးများက လးဝရပျာကကယရအာင မလပနငရသး

ရသာလညး လပငနးအများအမပားကအေနအဟန ရလျာချခသညတငရအာင ေပေငးလကမခငး

ရတာမဟတပါ။ ငကများက ဖမးေးသတမဖတမခငးအနတောယမ ရလျာကျရစရေးအတက ရဒသခ

မပညသများအကကား လထအသပညာရပးမခငးနင ငကရထာငဖမးသများက အမခားအလပအကင

များရမပာငး၍ လပကငနငေနရထာကပရပးမခငးမဖင အရတာအသငရလျာချနငခပါသည။ ရေနငငေ

ငကသားရပါကောရနောများတင ၂၀၁၁ ခနစမစ၍ အရကာငငယ (၁၃၀) က ရအာငမမငစာ

ထနးသမးရစာငရောကနငမခငးမဖင ငကရပါကကရလးများ အသကေငနနး မမငတကရစခပါသည။

ကမးရးတနးရေငကများက ဖမးေးသတမဖတမခငး ၊ ဒရေရောကောလတာမပငေ ငကများ

ရနထငောရနောများ ဖ ခဖ းရေးစမကနးများရကကာငေးရး ရပျာကကယသားမခငးတသည ငကများ

ပျသနးော လမးရကကာငးတစရလျာက အဓကအနတောယအမဖစ ေကလကေရနေမဖစပါသည။

ရေေညာငနတဝငးငက နငငအေငထနးသမးရေးစမချက (၂၀၁၄-၂၀၁၆) ကလပရောင ရနစဉ

ကာလမာပင ၊ မတတ မပငလယရကရဒသက ေမောရဒသအမဖစသတမတနငရေး အေမပထားရသာ

စမကနးကလညး မပငေငရနခပါသည။ ထမပငပခးတငးရဒသကကးနငေနကနတငးရဒသကကးတ

ကပါ တးချ နငေနအကကမပချကများက တငမပခပါသည။ လထအရမခမပသဘာဝ အေငးအမမစ

စမခန ခမက ရထာကပရပးမခငး ၊ ရဒသခထနးသမးရေးအဖ များက ဖ စညးရလကျငရပးမခငး၊

ရသာကသးရေကနများ တးရဖာတညရောကရပးမခငးနင ငကဖမးသများအား အမခားအလပ

အကင ရမပာငးလလပကငနငေန ရထာကပရပးမခငးများကလညး ရောငေကခပါသည။ ထမပင

ေကသယရေး ၊ ပညာရေး ၊ ပးရပါငးရောကေကရေးနင လထအသပညာရပးရေးလပငနးများ

ကလညးရောင ေကရပးပါသည။ ငကများကျကစားော နသာကျနးကလညးေမောရဒသအ

မဖစသတမတ ရပးနငေနအကကမပချကများကလညး တငမပရေးရနးခပါသည။

မတတ မပငလယရကရဒသနင နသာကျနးတင ရေေညာငနတဝငးငကများကနစစဉ ရစာငကကည

စစရေးေနရောငေကလျကေပါသည။ တနသသာေတငးရဒသကကး၊ ဧောဝတတငးရဒသကကး ၊

မတတ မပငလယရကရတာငပငး (မနမပညနယ) နင ေခငမပညနယတတငလညး ထငကမျးစတ

တရောငးခော ရနောများအမဖစ သတမတနငေန ရလလာရောငေကရနေမဖစပါသည။

ထရဒသများသညလညး ထနးသမးရစာငရောကရေးလပငနးများက ထပမရောငေကေမည

ရဒသများ မဖစကကပါသည။ မမနမာနငငရေေညာငနတဝငးငကများ ကျကစားောရနောတက

မတတမးတငထားရသာရမမပက ရအာကတငရဖာမပထားပါသည။

ယခငရောငေကခရသာလပငနးစမချကမ ရတ ေသမျအသပညာေငော လအပချက၊ လစဟာ

၈


မများက မဖညေညးနငေနရေလတာမပငတင ရပါကဖားသည ရကျာရးမသတတ ဝါ (Benthos) များ

နင မမစဝရဒသတင ရေေညာငနတဝငးငကအများေး ကျကစားမ ၊ ရနထငမ ၊ လတာမပငများ

ရမပာငးလမနင လမရတာများ စကပျးမခငးမဖင ကမးရးတနးရေငကများအတက ထခကမများက

သရတသနမပလပရနေမဖစပါသည။ ထမပငကမးရးတနးရဒသတင ောသဥတရမပာငးလမရကကာင

မဖစရပါနငရသာ အကျးသကရောကမက ရလလာသရတသနမပလပရနပါသည။

၂၀၀၈ ခနစမစ၍မမနမာနငငတင ရေေညာငနတဝငးငကများ ထနးသမးရေးအတကအဓက

ရောငေကမ နစကာလအလကမပစထားရသာဇယားကရနာကေကတ(၁)တငရဖာမပထားပါသည။

ယခရောငေကမစမချကသည ယခငကရောငေကခရသာ ၂၀၀၈ ခနစ အမပညမပညေငော

ရေေညာငနတဝငး ထနးသမးရေးစမချကနင မမနမာနငငရောရညာငနတဝငးငက ထနးသမးရေး

(၂၀၁၄-၂၀၁၆) စမချကတကအရမခခ၍ ေကလကအရကာငအထညရဖာ ရောငေကမခငး

မဖစပါသည။ ယခရောငေကမစမချကသည ၂၀၁၇ ခနစ ၊ ဇနနဝါေလ (၁၇) ေကရနတင

မနမပညနယ ၊ ရမာလခမ ငခမ တင ကျငးပခရသာ မမနမာနငငရေေညာငနတဝငးငက ထနးသမးရေး

၊ နငငအေင အလပရရေးရနးပ၌ အတပးရပါငးပါဝငသည အစးေ ၊ ဌာနေငောများနင

အဖ အစညး အသးသး၏ညနငးတငပငမ ၊ အၾကဥာဏရယမႈမေေရသာ အကျးေလဒပငမဖစပါ

သည။ (ပါဝင ရေးရနးသစာေငးက ရနာကေကတဇယား (၂) ရဖာမပထားသည။)

ဤရောငေကမစမချကသည မမနမာနငငမကတကဝတမပထားရသာ ရအာကရဖာမပပါအမပည

မပညေငောသရဘာတညချကနင စာချပများကလညး အရထာကအကမဖစရစပါသည။

ဇဝမျးစမျးက ထနးသမးရေးသရဘာတညချကနငေကစပလျကေရသာ နငင

အေင ဇဝမျးစမျးကထနးသမးရေးလပငနးစမချက။

အမပညမပညေငော အရေးပါရသာရေဝပရဒသများအတက ေမောကနဗငးေငး။

အရေ အာေ - ကသစရကတးလျ ပျသနးောလမးရကကာငးမတဖကအဖ အစညး။


မမနမာနငငအတငးရေေညာငနတဝငးငကများရတ ေမမတတမးတငထားသညရမမပ။


၄။ မမနမာနငငအတငးရေေညာငနတဝငးငကအားအဓကခခမးရမခာကသညအနတောယများ

ဤလပငနးစမချက၏သကတမးကာလအတငး အရေးရပါရောငေကေမည အဓကခခမး

ရမခာကမအနတောယ (၅) မျးကသတမတထားပါသည။ ယငးတမာ-

(၁) ရောငးခရေငကများကဖမးေးသတမဖတမခငး

ငကများက ဖမးေးသတမဖတမခငးသည ရေေညာငနတဝငးငကများအား အဓက

ခခမးရမခာကသည အနတောယအမဖစ ကျနေရနပါရသးသည။ တစကမဘာလးေ ရေေညာင

နတဝငးငကရကာငရေ ကျေငးမမမဖစေန ငကရထာငဖမးေးသတမဖတရနမခငးများ

ရလျာနညး ပရပျာကသားရေးအတက အလျငအမမနအရေးယရောငေကေန လအပပါ

သည။ ၂၀၀၉ ခနစမစ၍ ထနးသမးရေးလပငနးများရကကာင ငကဖမးေးသတမဖတမများ

သသသာသာ ကျေငးသားရသာလညး ၊ အနညးအကျဉး ဖမးေးသတမဖတမေရနမခငးက

ရကာငရေ အနညးငယသာကျနရသာ ရေေညာငနတဝငးငကများ အတကကကးမားရသာ

ေးကျးများ ကမဖစရစနငပါသည။

(၂) ရေေညာငနတဝငးငကများရောငးခော ရနောများတငဥပရဒနငကာကယမအားနညးမခငး

အဓကအရေးပါသည မနးမလကျနးနင ယငး၏အေကျနး များကေမောရဒသ

အမဖစ အသအမတမပခပးမဖစပါသည။ ထအမပငမတတ မပငလယရက ၏တစစတ တစရဒသ

ကလညး ေမောရဒသ မဖစလာေနအေမပတငမပထားပါသည။

ရနာငလာမညနစအနညးငယအတငး စးပားရေးတဟနထး တးတကမနငအည ၊

ကမးရးတနးရဒသများ ဖ ခဖ းလာမညကလညး ရလျာရပါတကေမထားသငပါ။ ရေငက

များအဓကမတငးောရနောများက သတမတရပးရေး၊ ထရနောများကကာကယ

ရစာငရောက ရေးနငသဘာဝဝနးကျငထခကပျကေးမများကငးသည ဖ ခဖးမများကလညး

အထးဦးစားရပး၍ အရသအချာ ကကပမတရောငေကေနမဖစသည။

(၃) ဒရေရောကလတာမပငများေးရးနငမအလားအလာ

စကပျးေနမသငရသာ ရနောများတင လမပငများ စကပျးမခငးမဖင ဒရောကလတာ

မပငများေးရးခပး ၊ ရေေညာငနတဝငးအပါအဝင ရေငကများအတကထခကမများ မဖစရစပါ

သည။ မတတ မရကအရေ ဖကေ သထခမ နယနင ပခးရဒသအပါအဝင ကမးရးတနးရဒသများ

၌ကမးရးတနးထနးသမးရေးအတက လမပငများ စကပျးမခငးများရောငေကေန ရလာ

ရလာေယ စမချကများေရနပါသည။


(၄) ပကတနးမဖင ငါးဖမးမခငး

ပကတနးများမဖင ငါးဖမးကကောတင ပကတနးရထာငသညရနောများတင ငါးဖမး

ေးကကရသာလညး ထရနောများတင ငါးဖမးပကတနးများ ထားေစခသမဖင ရေေညာင

နတဝငးငကများ ပကတငမရတာတေ ဖမးမကကေသည။

(၅) နသာကျနးတငတေားမဝငသထတယမခငး

တေားမဝင သထတလပမခငးသည နသာကျနး၏ရမမမျကနာသငမပင တညရောက

ပနင ငကကျကစားောရနောများက အကကးအကျယရမပာငးလသားနငပါသည။ ထပေင

အရေးပါသည ခခမးရမခာကမအနတောယအရသးစားများမာ ငါး၊ ပစန ရမးမမရေး လပငနး

များတးချ လပကငမခငးနင လမရတာများမပနးတးမခငးတမဖစပါသည။ ရနာကေကတ

အကျးေကအရနမဖင မမစဝ၏နနးအနညအနစနင အစာပချမမဖစစဉများမဖစသည။

စကပျးရေးကအေနမမငလပရောငမခငး ၊ ရေအားလျပစစထတလပမခငးနင မမစညာ

ေစကရတရကကာင ပတဝနးကျငညစညမးရစမခငးစသည မမစညာဖ ခဖးရေးလပငနးများ

အမပင ပတဝနးကျငေငောဥပရဒနင ရဖါရောငမအားနညးချကတသည သယဝကရသာ

အနတောယ အကျးေကများမဖစသည။

ရေေညာငနတဝငးငက အပါအဝင အမခားအရလးထားသည မျးစတတက နငငအ

ေငမျးသဉးမည အနတောယကျရောကသည မျးစတများအမဖစသတမတထားသည

စာေငးမေမခငးနင အဓကပးရပါငးပါဝငသည အဖ အစညးအချငးချငး နငငအေငနင

ရအာကရမခအေငတတင ပးရပါငးရောငေကမအားနညးမခငး စသညအချကတမာ

ကငတယ ရမဖေငးေမညအမခားမပဿနာများမဖစပါ သည။

၅။ အသပညာပငးေငောအဓကလအပချကများ

ဤလပငနးစမချက သကတမးကာလအတငး သရတသနနင ရစာငကကညစစရေးမခငးလပ

ငနးများ၌ တးတကလပရောငေနလအပရနပါသည။ ယငးအချကအတက အသပညာရပးရေး

ေငော အဓကလအပချက (၄) မျးကခမခားသတမတနငပါသည။

(၁)။ ရေရသနငရေမပညဒရေရောကော အမတနစခကကားေ ကျယမပန ရသာ မမစဝရဒသတင

ရေေညာငနတဝငးငကတ မညကသကျကစားသညက ပမသေေနလအပပါသည။

ဤအချကက သေမသာလျငငကများက ထနးသမးကာကယေန နယနမတသတမတမခငး၊

ဇများ ခမခားသတမတမခငးနင ရေ ရမပာငးကျကစားရသာငကများက ဖမးေးသတမဖတမ

များမ တားေးနငရပလမမည။


(၂)။ ရေေညာငနတဝငးငကများ မမနမာနငငတင လာရောကကျကစားမမဖစစဉက ပမကျယ

ကျယမပန မပန သေေနလအပပါသည။

ရေေညာငနတဝငးငကများ မမနမာနငငတငရောငးခခပး မပနလညထကခာသည

ေကစအတအကျမသေမခငး ၊ ပထမနစရောကလာရသာငကများ မမနမာနငငတင

ရနကနရအာငရနသရလာ ၊ သတညးမဟတ ပျသနးောလမးရကကာငးတင အမခားတစရနော

ောသ ထကခာသားသရလာ ေငးေငးလငးလငးမသေရချ။ ဤအချကသည ရေေညာငနတ

ဝငးငက ထနးသမးရစာငရောကမခငးလပငနးများ ရောငေကောတင အဓကရသာချကမဖစ

ရပသည။

(၃)။ ရဒသခများအတက အသကရမးဝမးရကကာငးအလပများ ရမပာငးလလပကငရစောတင

အလယအလတကာလနင ရေေညလပကငနငေန မညသညလပငနးမျးမဖစပါသနညး။

ယငးအချက သည မမနမာနငင၌ ေပောအရမခမပ ကနးရးတနးရဒသထနးသမးရေးအတက

သငရလျာရသာ ချဉးကပမ နညးလမးတစခမဖစပါသလား။

(၄)။ အေငနမဦးစားရပးသည အသပညာပငးေငောလအပချကများအတက ကငတယရမဖေငး

ေမညအသပညာေငော လအပချကဟာကကများမာ -

ရေေညာငနတဝငးငကတ၏ အစာစားရသာကပဓရလနင မတငးောရနောများတင

ရနထငပစနစ။

မတတ မပငလယရကတငလမရတာများ စကပျးမခငးရကကာင ရေေညာငနတဝငးငကများ

မတငးောလတာမပင ေးရးမအနတောယ အလားအလာ။

ောသဥတရမပာငးလမခငးရကကာင ထငကမျးစတများ မတငးောရနောများတငမဖစ

ရပါလာ မည အကျးေက စသညတက ကျယကျယမပန မပန မသေေမခငး။

ရေေညာငနတဝငးငကများအတကထနးသမးရေးလပငနးစမချကသကတမးကာလ

အတငးဤလ အပချကဟာကကများသည အေငနမ ဦးစားရပးမများမဖစသည။

၆။ ဤမျးငကမျးစတအတကစမချက၏ဦးတညချကနင ေညမနးချကများ

မမနမာနငငေရေညာငနတဝငးငက ထနးသမးရေးလပငနးစမချက၏ ဦးတညချကမာ

ဤငကမျးစတအတက ကမဘာလးေငော မျးသဉးရပျာကကယမခငးအနတောယမ ကာကယတားေး

နငေန အမပညမပညေငောထနးသမးရေး ကက းပမးမကအထာကအကမပေနမဖစသည။ ယငးငက

မျးစတရောငးခော အဓကရနောများက နငငအေငထနးသမးရစာငရောကသညနယရမမများ

သမဟတ အမပညမပည ေငော အရေးကကးေမောရဒသအမဖစ အတညမပသတမတ ရပးေပါမည။


ထအတထနးသမးရေး လပငနးအတကလအပရသာ ရောငေကချကများကလညး အရကာင

အထညရဖာမခငး၊ ထနးသမးရေးအတက ပမနရစာငကကညစစရေးမခငး ၊ သရတသနမပလပမခငး ၊

ရဒသခများအတက အသကရမးဝမးရကကာငး အလပများရမပာငးလလပကငနငေန ကညရထာကပ

ရပးမခငးနင ငကများအတကအဓက အနတောယမဖစရသာ ဖမးေးသတမဖတမခငးက ကငတယ

ရမဖေငးေန မပညသများကအသပညာရပးမခငး စသညထနးသမးရေး လပငနးအတက လအပသည

များက အရကာငအထညရဖာ လပရောငေပါမည။ ရေေညာငနတဝငးငက ရောငးခောရဒသ (၄)

ခ အတက ဤစမချကသညအဓကေညမနးချက နင ဦးတညချက (၃) ခမဖင ဦးတညထားပါသည။

ေညမနးချက ၁။ မမနမာနငငေ ရေေညာငနတဝငးငကများ ရောငးခော ရနောအားလးက

နငငအေငထနးသမး ရစာငရောကောနယရမမများ သမဟတ အမပညမပညေငော ေမောရဒသ

အမဖစ ရသချာစာသတမတေန အထးသမဖင မတတ မပငလယရက ၊ နသာကျနး ၊ ဧောဝတမမစဝ

ကျနးရပါရဒသနင ခမတရဒသေ လမရတာနင လတာမပငများမဖစကကသည။

ေမောရဒသေသညမာ အမပညမပညေငော အရေးကကးရဒသအမဖစ အသအမတမပထား

ရသာ ရေဝပရဒသအတက နငငတကာမ သတမတထားမခငးမဖစသည။ အနစသာေမာရဒသခများ

ပးရပါငးသများ အတပါဝငလျက ထရဒသေသဘာဝသယဇာတများက အရမမာအမမငေေအကျးေစာ

အသးချမခငးမဖင ရေဝပရဒသက ကာကယနငေန စမခန ခမခငးမဖစပါသည။ ရေရညာငနတဝငးငက

များ ရောငးခောအဓက ရနောအားလးနင ယငးတမတငးောရနောများသည မေမမဖစလအပလပါ

သည။ ရေမပညချနတင ရေငကတအပတနးတကော ရနောများအပါအဝင မတငးောရနောများ

ကလရလာကရသာ ကာကယမရပးေနမဖစသည။ ထကသကာကယမများအတက ဝငးဝနးကည

ရသာရဒသေငော အဖ အစညးများက ခန အပထားေနလအပပါသည။ ထရကကာင ကမးရးတနး

ေမောရဒသများသည ရေေညာငနတဝငးငကများ၏ မတငးောရနောက ထနးသမးကာကယော

တင အသငရလျာေးရသာ ရနောများမဖစကကပါသည။

မတတ မပငလယရက

မတတ မပငလယရကသည ရေငကများမတငးော အရေးကကးရသာရနောတစခမဖစပါသည။

မတတ မပငလယရက၌ မနမပညနယအတငးေ နယရမမများပါဝငသကသ ေနကနနငပခးတငးရဒသ

ကကးများ၏ နယရမမများလညးပါဝငကကပါသည။ မတတ မပငလယရကက ေမောရဒသအမဖစတည

ရထာငောတင မနမပညနယသည တးတကမအေေးမဖစသညကရတေသည။ မနမပညနယေကျက

ထနငဘးလငးခမ နယ နစခမ နယကေမောအမဖစသတမတလနးနးမဖစရနပါသည။ ထရကကာင

အေငလက ချဉးကပရောငေကရသာ နညးလမးကအကကမပထားပါသည။ သကေငောရဒသ

တာဝနခများနင ပးရပါငးရောငေကမခငး ၊ ရတ ေမများတငမပမခငးက ေကလကရောင ေကမခငး

မဖင မနမပညနယ၌ကျနေရနရသးရသာ အရေးကကးခမ နယများနငပခးတငး ၊ ေနကနတငးရဒသကကး


များပါ ရနာကပငးတင ထညသငးပါလာနငမညမဖစသည။

ရနာကေးအေင ေမောရဒသကကးတင မနမပညနယေရဒသများနင အမခားတငးရဒသကကး

နစခတ ပါဝငေနလအပခပး ေမောရဒသကကးတစခလးအတက စမရောငေကေနညနငး

ရဖာရောငရပးေန လအပပါလမမည။

နသာကျနး

နသာကျနးသညရေေညာငနတဝငးငကများ ရောငးခေနအရေးကကးရသာရနောမဖစပါသည။

ငကများမတငးော အရေးကကးရသာရနောတက ထနးသမးနငေနထကျနး၏အတငးဘကနငအမပင

ဘကနယနမတများ ပငးမခားသတမတေနလအပပါသည။ လမစးပားစစတမးများရကာကယ၍

ရဒသခမပညသများအသကရမးမ ရမပာငးလလပကငနငေန အလပအကငများက ရဖါထတရပး

ေပါမည။ ထမပင နသာကျနးက ေမောရဒသအမဖစတည ရထာငေန ရဒသခများနငညနငးမများ ၊

လထအသပညာ ရပးမခငးများကလညး တးမမငရောငေကေပါလမမည။

ထကျနး၌ လပဥရသာပငလယလပတက ပမရလလာမခငးမဖင ဇဝမျးစမျးကေငော

ဗဟသတ များက တးပားရစနငပါသည။ ထမပငပငလယလပများအား ကာကယရစာငရောကမက

တးမမငမခငးမဖင ကျနးထနးသမးမက ပမမမငတငနငပါသည။

ဧောဝတမမစဝကျနးရပါ

ရေေညာငနတဝငးငကများ၏ အဓကရနောမဖစရသာ ဧောဝတမမစဝကျနးရပါေ မနးမလ

ကျနး ရတာရငးတေ စဆာနရဘးမရတာက ယခအခါေမောရဒသအမဖစ သတမတထားပါသည။

သရသာ ကျနးနငသကေငသအားလးပးရပါငးပါဝင၍ စမခန ခနငရသာရောငေကသည ဖ စညးမ

တစခလအပပါသည။ အရနာကဖကေ ဖးရထာငချငနင ဖနးရတာမပညရနောနစခစလးက

ကျယကျယမပန မပန တငးတာစစရေးေနလအပပါသည။ သမသာထရနောများ အရေးပါပကပမ

သေနငခပးထရနော များ၏သတငးအချကအလကများက ေမောရဒသ၏စနနးက မဖညစကေန

အရထာကအကမပ နငပါသည။

တနသသာေတငးရဒသကကး

တနသသာေတငးရဒသကကးတငရေေညာငနတဝငးငကများရောငးခောရနောအမဖစဦးစားရပး

ရနော (၃) ခက ရလာရလာေယသတမတထားပါသည။

ဦးစားရပးရနော (၁) ဘတမပငးအရနာကရမမာကဘကတငေပါသည။

ဦးစားရပးရနော (၂) ကရမာ ကျနးနင စခနးသစ ကျနးများတငတညေပါသည။

ဦးစားရပးရနော (၃) သစောဝရသာငအတငးနင တနသသာေမမစဝကျနးရပါတငတညေပါသည။


ထဦးစားရပးရနောအချတင ငါးဖမးလပငနးများေရနကကပါသည။ ဦးစားရပးရနော (၁) နင

(၂) တင ကကးထားရသာ လမရတာများေပါသည။ ၂၀၁၃ ခနစနင ၂၀၁၆ ခနစ တငးတာ

ရလလာချကများအေ ဦးစားရပးရနောအချသည ရေေညာငနတဝငးငကများသာမက တစကမဘာ

လးေငောမျးသဉးမည အနတောယကျရောကရနရသာ ကမးရမခရနငကများအတက ခလောရနော

များမဖစရနကကပါသည။

၂၀၁၇ ခနစတင ရဒသေငောရေဝပရဒသများ စမခန ခရေးရကာမတက ဖ စညးတညရထာင

သငသည။ တစချနတညးတင ရဒသတငးအသပညာရပး လပငနးများကတးမမငလပရောငသင

သည။ ရေေညာငနတဝငးငကများ နငငအေငနင အမပညမပညေငောအရေးပါမနင ေမောရဒသမ

ေေလာရသာအကျးတေားများက ေငးလငးတငမပေနနင ရဒသခအဖ များအဖသဘာ၀ပတဝနး

ကျင ထနးသမးရေးေငော ပညာရပးရေးလပငနးသည အထးလအပလသည။

ငကများရောငးခောရနောများ၌ ထပမ၍အရသးစတစာေငး ရကာကယမများကအခမလပ

ရောငသငပါသည။ အလနအရေးပါရသာငကမျးစတများ ခနားောရနောများ အေငရမပစာထနး

သမးရစာငရောကနငေန ထရနောများ၏ အတငးဘကနငအမပငဘက နယနမတများပငးမခား

သတမတရပးေန လအပပါသည။ ရဒသခအဖ အစညးများနင ညနငးခပးရနာက ေမောရဒသ

မဖစရမမာကရေးသ အကကမပချကများကလညးဤ လပငနးစမချကကာလခပးေးချနတငတငမပရပး

ေပါမည။

ေညမနးချက၂။ အမပညမပညေငောရေရညာငနတဝငးငက ထနးသမးရေးအဖ အရနမဖင နငငရတာ

အေငပးရပါငးရောငေကသည BANCA အဖ အား လအပသညထနးသမးရေးလပငနးများ

အရကာငအထညရဖာ ရောငေကရေးနင ရေေညာငနတဝငးငကများ၏ ရောငးခရနောများတင

ရစာငကကညမခငး၊ ပမနသရတသနလပငနးများ ရောငေကရေးတတင ကညရထာကပရပးေန။

ငကများရောငးခောရနောအားလးတင လအပရသာကာကယရစာငရောကမကအာမခသည

ဥပရဒမပဌာနးချကေေပါမည။ ေခပးမဖစသညရတာရငးတေ စဆာနနင သဘာဝအပငများကာကယ

ရေးနင သဘာဝနယရမမများထနးသမးရေးဥပရဒ ၊ သဘာဝပတဝနးကျငေငောဥပရဒ ၊ သစရတာ

ဥပရဒ ၊ ရမမအသးချရေးေငောဥပရဒ ၊ ငါးလပငနးဥပရဒနင ပးသတရေးသးစမ ဥပရဒများနင

အညရောငေကေမညမဖစသည။ ဥပရဒမပဌာနးလကနာေန အစးေအာဏာပငများနင ပးတ

ရောငေကသငသည။ ဥပမာအားမဖင သစရတာဦးစးဌာန ၊ ငါးလပငနးဦးစးဌာန ၊ အရထရထ

အပချပရေးဦးစးဌာန ၊ ရမမစာေငးဦးစးဌာနနင အစးေမဟတရသာ အဖ အစညးများ စသညတ

မဖစပါသည။

မတတ မပငလယရကတင ရအာကတဘာလမဧခပလအထ ကမးရမခရနငကများစာေငးရကာက

ယမခငးကလစဉ ရောငေကသငပါသည။ ထအမပငသစရတာဦးစးဌာနသည ရဒသအတငး


ထနးသမးရေးအဖ များနငပးရပါငးခပး ၊ ရဒသေငောရခါငးရောငများ ၊ ရကျးလကဖ ခဖးရေး

ရကာမတဝငများ၏ အကအညမဖင လညလညရစာငကကပကကညရရပးေလမမည။

ရကျးလကမပညသများအတက ေကသယရေး ၊ ပတဝနးကျငေငောပညာရေးနင လထ

ပညာရပးရေးလပငနးများအတက ပစတာများ ၊ ေငးဘတများနင အမခားမဒယာနညးလမးများ

လအပပါသည။ ရဒသခများအား ဥပရဒေငောဗဟသတနင သဘာဝအေငးအမမစများထနးသမး

နငသည စမခန ခမများက သငတနးများပချ၍ စမးရောငေညက တးမမငရပးေပါမည။ ပတဝနး

ကျငထနးသမးမခငးက စတအားထကသနသည ရဒသေငော ပတဝနးကျငထနးသမးရေးအဖ

ရခါငးရောငများက လပပငခငရပးထားေမည။ ငကများရောငးခောရကာငးသည ရနောများ

မဖစသည ပခးတငးရဒသကကး အတငး၌ရဒသေငောထနးသမးရေးအဖ များ ၊ ငကကကညရလလာ

ရေးအဖ များကဖ စညးရပးသငသည။

နသာကျနးနငစပလျဉး၍ မပညနယအစးေနငပးရပါငးခပး ေကလကလပရောငသငပါ

သည။ သကေငောမပညနယအစးေ၏ ခငမပချက ၊ ပပးမများလအပပါသည။ သမသာထရနောက

ထနးသမးရစာငရောကေန ရစာငကကညစစရေးမခငးနင သရတသနလပငနးများက ရောငေကနင

ရပလမမည။ ထနးသမးရေးအဖ က မပညနယအစးေ ၊ ရဒသတငးေအစးေမဟတရသာ အဖ များ

အမပင တကက သလများနငပါပးရပါငး၍ ဖ စညးသငပါသည။ သဘာဝပတဝနး ကျငေငောပညာ

ရပးရေးနင လထအသပညာရပးမခငးက ရောငေကော၌ ရကျးလကအဖ အစညးများက လပပငခင

ရပးမခငးနင အေညအရသးမမငတငရပးမခငးက ရထာကပအားရပးသငပါသည။ သမသာ ပတဝနး

ကျငထနးသမးရေးေငောမပဿနာများ ၊ ဥပရဒေငောများနင အသကရမးမ အလပအကငရမပာငး

လလပကငနငေန ကစစများကရမဖေငးနငပါလမမည။ ေကသယရေး ၊ သတငးမပနကကားရေးတ

အတက ေငးဘတများ ၊ လကကမးစာရစာငများနင အမခားမဒယာများမဖင ရောငေကနငပါ

သည။ ရဒသအတငးထနးသမးရေးအဖ များ ဖ စညးရပး၍ ယငးအဖ တမ အခမလညလည

ရစာငကကပမ လအပပါသည။

ဧောဝတမမစဝကျနးရပါ၌ ရအာကတဘာလမဧခပလအထကမးရမခငကများရလလာစစရေး

ရေးကစတငရောငေကသငပါသည။ သမသာကမးရမခရနငကများ၏ ဒရေမပညချနအပတနး

တကမအရမခအရနများနင အရေးကကးရသာလတာမပငများက သတမတနငရပလမမည။ ထအမပင

ကမးရမခရနငကများ အားလပရယာဂရကကာင မဖစရပါသညခခမးရမခာကမများကလညး သးသပ

သငပါသည။ ရလလာစစ ရေးမခငးနင သးသပမခငးတက BANCA နင FFI အဖ ၊

ရလကျငရပးထားရသာ တကက သလသရတသနဝနထမးများက ရောငေကနငပါသည။ ဤရလလာ

စစရေး မခငး အတကခငမပချကေေန ရဒသေငောအာဏာပငများ ရတေညနငးရောငေကဖ

လအပပါသည။ (ရအာကတဘာလမဧခပ လအထ) ၇-လတာ ရောငေကချက၏အခပးသတ

အစညးအရဝးပက နစပတလညအစညးအရဝးများနင ရေ ေငရနာကေင ကျငးပသငပါသည။


ထရဒသတင လထအသပညာရပးမခငးနင ရကျးလကအဖ အစညးများက လပပငခငရပးေန

အရေးကကးလပါသည။ အထးသမဖငသမးလကျနး ၊ ဖးရထာငချငနငဖနးရတာမပညစရသာ

အရေးကကး ရနောများတစဝကေ ရကျးော(၄) ောတငလပရောငရပးေန မဖစပါသည။

၂၀၁၇ ခနစမစ၍ ၂၀၂၀ ခနစအထ ခမတရဒသေလမရတာနင လတာမပငများတစဝက

ကျကစားရသာ ကမးရမခရနငက များက ကကညရစစရေးမခငးက သစရတာဦးစးဌာန ၊

ခမတတကက သလ သမဟတ FFI နင BANCA အဖတကရောငေကသငပါသည။

ထရဒသက ေမောရဒသအမဖစ သတမတနငေန သစရတာဦးစးဌာနနင ရဒသေငောအစးေ

အဖတမ တာဝနယရောငေကမမဖင ရေဝပရဒသများစမခန ခရေး ရကာမတတစေပကလညး

ဖ စညးသငသည။ ရကာမတ၏ ေးမဖတချကများချမတောတင ရဒသခများပါဝငသငသည။

သဘာဝပတဝနးကျငေငော ပညာရပးရေးနင လထအသပညာရပးမခငးက FFI အဖ ၊

BANCA နင ခမတတကက သလတက သငကကားပချမခငးက ရောငေကသငသည။ သမသာ ရဒသ

ေငော ထနးသမးရေးအဖ များ ဖ စညးရေးနငယငးတ၏ အေညအရသးမမငတငရေးတတငပမတး

တကရကာငးမနရပလမမည။

ေညမနးချက ၃။ ရေေညာငနတဝငးငကများ၏ ရောငးခရနော(၄) ခ၌ ငကဖမးမများရလျာပါး

ရစေနအတက BANCA ၏ လပငနးများကကည ရထာကပရပးေန။

မတတ မပငလယရက ၌ ငကဖမးေးသတမဖတမက ရလျာပါးသားရစေန အစးေအဖ အစညး

များက နငငအေင ရတာရငးတေ စဆာနနင သယဇာတများကာကယရေးနင သဘာဝနယရမမများ

ထနးသမးရေးလပငနးက ပမအားရကာငးလာရစေနလအပပါသည။ ထအမပငရဒသခမပညသများ

အတက သဘာဝဝနးကျငေငော ပညာရေးနင လထအသပညာရပးမခငးတသည အရေးကကးလရပ

သည။ ငကမျးစတများထနးသမးကာကယေနနင ရေဝပရဒသအရေးပါပက သစရတာဦးစးဌာန ၊

ငါးလပငနးဦးစးဌာနနင သဘာဝပတဝနးကျငထနးသမးရေးဦးစးဌာန ၊ အစးေမဟတရသာအဖ

အစညးများ ၊ တကက သလများနင သတငးမဒယာများပးရပါငး၍ ရောငေကသငသည။

ယခငငကမေးအမဖစ အသကရမးသများ လပငနးရမပာငးလလပကငနငေန ကညရထာကပ

ရပးမခငး ၊ အလပအကငဖနတးရပးမခငးသညလညး အရေးပါရသာကစစမဖစပါသည။ သမဖစ၍ ထသ

များအတက အလပအကငအခငအလမးများေေေန ၊ လပငနးတးချ နငေနရချးရငများ သမဟတ

အရသးစားရချးရငများ အလယတကေေေန စစဉရပးေပါမည။ ထသတအတက ဖနတးရပးရသာအ

လပအကငများသည ကမးရးတနးငကများထနးသမးမက အရထာကအကမပ၍ သဘာဝ

သယဇာတ များကမပျကစးရစရသာ လပငနးမျးမဖစသငရပသည။ ထမပငမတတ မပငလယရကက

သဘာဝ အရမခခခေး သားရဒသအမဖစ တးတကဖ ခဖးလာေန ငကကကညရလလာရေး စခနးတစခ

ကလညး တညရထာငရပးနငပါသည။ ယခငက ငကဖမးသများကလညး (၂) နစတစကကမ


ရစာငကကည စစရေးမများမပလပသငပါသည။ ထသများအတက လအပခလျငကညရထာကပမ

များထပမရပး သငပါသည။

နသာကျနးတင ကမးရမခရနငကများက ဖမးေးသတမဖတမခငးသည ထနးသမးရေး

လပငနးအတက ခခမးရမခာကမတစခမဖစပါသည။ ထအမပငကျနးရပါတင သထတလပမခငး ၊

ငါးအလနအကျဖမးေးမခငး ၊ တေားမဝငငါးဖမးမခငးနင လပဥများရကာကယမခငးများလညး

ေရနပါသည။ ထရကကာင ဥပရဒမပဌာနး၍ ကာကယရပးေနလအပပါသည။ နသာကျနးတင

ကငးရစာငကကးကကပမခငးအတကအရမခစကစခနးများ တညရောကမခငးအပါအဝငပမန လညလည

ရစာငကကပ ကကညရမခငးများတင ရဒသခများပါ ပးရပါငးပါဝငေနလအပပါသည။

ရဒသခမပညသများအား သဘာဝပတဝနးကျငေငောပညာရပးမခငးနင လထအသပညာ

ရပးမခငးသည ငကများဖမးေးသတမဖတမရလျာပါးရစေန အရထာကအကမဖစရစပါသည။

ထနးသမးရေးလပငနးက ရောငေကေန ရဒသအတငးအဖ ငယများက ဖ စညးရပးေနလအပပါ

သည။ ထမပင ဤရဒသ၌ လထအရမခမပ သဘာဝအရမခခခေးသားလပငနး ဖ ခဖ းရေးသညလညး

လအပပါသည။ ဤရဒသ၌မပညတငးမပညပ ခေးသားများကေရောငေန အလားအလာများ

ေရနပါသည။

သဘာဝအရမခခ ခေးသားလပငနးဖ ခဖ းလာေန ရဒသခများအား ငကအမျးအမည

ခမခားမခငး သငတနးများပချရပးမခငးနင ဘာသာစကားသငတနးများကလညး ပချရပးသငပါ

သည။ ဤသငတနးမျးက ရကျာငးသားများ ၊ ပညာတစပငးတစစနင ရကျာငးထကထားသများက

ပချနငပါသည။ သဘာဝအရမခခ ခေးသားလပငနးသည ယခငကငကမေးလပခသများအတက

လပငနးအသစကဖနတးရပးနငပါသည။ ဤရဒသတင ရလာရလာေယအသကရမးဝမးရကျာငးမ

နင အလားအလာသးသပချကများကရဖါထတ၍ အမခားအသကရမးဝမးရကျာငးမ အလပအကင

အသစများကလညး ရထာကပရပးေပါမည။

အစးေနငရဒသခများအကကား ေကသယရေးရကာငးမနမေေန အထးလအပလသည။ တး

တကရကာငးမနရသာ ေကသယမေေရစေန ရဒသခမပညသများပးရပါငးရောငေကရစဖ ၊ ရေတ

ရေေညစမချကများရောငေကမသာ ရအာငမမငနငရပလမမည။ ထအမပင ရဒသေငော သတငး

မဒယာများ ပးရပါငးပါဝငမခငး ၊ ရကာငးမနရသာလမးပနးေကသယမေမခငးနင အစးေ ၊

အစးေမဟတရသာ အဖ အစညးများနင ရဒသခများအကကား ပငလငးမမငသာမေမခငးကလညး

အရထာကအကမဖစရစပါသည။ ရေးရနးမခငး သမဟတမပခနးခငးကျငးမပသ၍ ပညာရပး

မခငးသည လညး ေကသယရေး ရကာငးမနမက ရအာငမမငရစမည နညးလမးတစခ မဖစပါသည။

ဧောဝတမမစဝကျနးရပါ၌ ငကမေးအနညးငယသာ ေသညဟယေနငပါသည။ သရသာ

ငကဖမးေးမခငးနငပတသကရသာ ေနးစစမခငးနင သးသပချကကချမတဖလအပပါသည။

ငကဖမးသများ အသကရမးဝမးရကကာငး အလပအကင ရမပာငးလလပကငနငေန ရထာကပမရပး


သငသည။ ရထာကပရကကးအနညးငယ ရပး၍မဖစရစကညသငသည။ ငကထနးသမးောရနောအ

များစတင ငကဖမးေးမခငးနင ခခမးရမခာကမများက ငါးလပငနးဦးစးဌာန ၊ ပငလယလပ

ထနးသမးကာကယရေး အဖကလညး သးသပထားပါသည။ သရသာမပဿနာမာ ထအဖ ရခါငး

ရောငရနောရေ ရမပာငးသားသညအခါ ၊ ငကဖမးမရလျာပါးရေးအတက ရစာငကကညကကပမတမများ

လညးေးရးေသညအတက အမာခရောငေကချက အသစတစေပမပန၍ လပေနလအပပါသည။

ထအမပင ငကဖမးေးမခငးကရလျာနညးသားရစေန ရဒသခများအား သဘာဝပတဝနးကျင

ထနးသမးရေးေငောပညာရေးနင လထအသပညာရပးမခငးလပငနးများသည မေမမဖစ လအပ

သညမဖစ၍ ေမောရဒသမေေနငရသာ ရကာငးကျးများက ညနမပရပးေနလအပပါသည။

လထအသပညာရပးမခငးနင ပါဝငကညမခငးကမမငတငေနပးရပါငး ရောငေကသအားလး

ပါဝငညနငးစညးရဝးပကကျငးပသငပါသည။ ခမ နယအေငအစညးအရဝးပများသမဟတ အလပ

ရရေးရနးပများကလညး ပမနကျငးပရပးေပါမည။ သမသာ ရဒသအတငး အဖ အစညးများနင

ရဒသေငော အစးေတေကေရေးကတးမမငနငရပလမမည။ ထနးသမးရေး ရောငေကမများ၏

အကျး သကရောကပကသနငေန အပစဖ အစညးရဝးပများနငအတ လစဉသးသပချက များက

ချမတရပးေနလအပ ပါသည။

ခမတရဒသတငရေေညာငနတဝငးငက ဖမးေးသတမဖတခေမခငး အနတောယနညး ပါးပါ

သည။ ထရဒသေလအများစမာ တငါသညများမဖစကကသမဖင ယငးတ၏လအပချကမာ ရေငကများ

မဟတပါ။ သောတင ဤအချကကအတညမပနငေန အရသးစတရလလာသးသပချကလအပ

ပါသည။ ရေငကများတင ကျရောကသညအနတောယအရသးစတ ကရလလာသးသပေနလအပပါ

သည။ လတာမပငများေ လမရတာများမပနးတးမ အနတောယကလညး သးသပဖလအပ ပါသည။

လမရတာများ သညေးေးဝါးဝါးမပနးတးေန အလားအလာေရနပါသည။

ရဒသခမပညသများအား သဘာဝဝနးကျငေငောပညာရေးနင လထအသပညာရပးမခငး

သည မေမမဖစလအပလသည။ အလပအကငရမပာငးလလပကငေန ရထာကပမခငးလထအသပညာ

ရပးမခငးသည ငကဖမးေးမကရလျာနညးပရပျာကရစေန အရေးပါလရပသည။ ပမနလညလည

စစရေးမခငးနင စာေငးရကာကယမခငးတက ရဒသခထနးသမးရေးအဖ များ သမဟတအစးေက

ရောငေကရပးေပါမည။

ခမ နယအေငအစညးအရဝးပများ သမဟတ အလပရရေးရနးပများကလညး ပမနကျငးပ

ရပးေမည။ သမသာရဒသခထနးသမးရေးအဖ များနင ရဒသေငောအစးေအကကား ေကေမက

တးတကရစပါလမမည။


၇။ ထနးသမးရေးလပရောငချကအကျဉးချပ

အတချပအားမဖင အဓကဦးစားရပးရနောကကး (၄) ခ၌ ရအာကရဖာမပပါလပရောငချက

အစအစဉ အားလးကမဖစရစ ၊ သမဟတတချကမဖစရစ အရကာငအထညရဖာမခငးအားမဖင ထနး

သမးရေး၏ေညမနးချကများ ထရမမာကရအာငမမငပါလမမည။

၁။ ေမောရဒသများနငကာကယ ရစာငရောကောရနောများ တညရထာငမခငးနငဦးစားရပး

ရနောများက ကာကယရစာငရောကေန ရေဝပရဒသရကာမတများဖ စညးမခငး။

၂။ အသပညာလအပချကက မဖညေညးေနနင ရစာငကကညစစရေးမများ တးတကရစေန

အတက ကမးရမခရနငကများကစာေငးရကာကယမခငး ၊ ရစာငကကညစစရေးမခငးနင

လတာမပငေ ငကစားသညသတတ ဝါများ(Benthos)က သရတသနမပလပမခငး။

၃။ ဥပရဒမပဋဌာနး၍ လကနာရစမခငး၊ ထမပငလညလညရစာငကကညရေးအဖ များဖ စညးမခငး

နင ထနးသမးရေးကငးလညမခငးများကရထာကပရပးမခငး။

၄။ ေကသယရေး ၊ ပညာရေး ၊ ပးရပါငးပါဝငရစရေးနင သဘာဝပတဝနးကျငေငော

အသပညာရပးမခငး။(CEPA)

၅။ ငကကကညရလလာရေးအဖများအပါအဝင ရဒသေငောထနးသမးရေးအဖ များ (LCG)

ဖ စညးရပးမခငးနင ထအဖ များ၏အေညအရသးကမမငတငရပးမခငး။

၆။ ခခမးရမခာကမများကရလျာပါးရစေန ရောငေကမမတစေငရဒသခများ၏အသကရမးမ

အလပအကင မပဿနာများက ကငတယရမဖေငးရပးမခငး၊ လမစးပားရေးေငော

သးသပမများချမတမခငး ၊ အရသးစားရထာကပမများရပးမခငး၊ သဘာဝအရမခခ

ခေးသားလပငနးနင အမခားအသကရမးဝမးရကကာငး အလပအကငများက ရထာကပ

ရပးမခငး။

၇။ ရဒသခအကျးတရောငေကသများ၏ ပးရပါငးပါဝငမခငး ရဒသအာဏာပင များနင

ရဒသခ အဖ အစညးများ ေကသယမတးတကမခငး ၊ ပါဝငပတသကသများအလပရ

ရေးရနးပများ၌ ပါဝငမခငး။

၈။ BANCA အဖ ကရောငေကရသာ ဤလပငနးစမချကကနငငအေငညနငးရောငေက

မခငးနငနငငအေင အမပညမပညေငောအေငမ လပရဖာကငဖကများကရထာကပ

ကညရေးများက နငငရတာအစးေသ အစေငခမခငး။

ျမနမာႏငငေရေညာငႏႈတဝငးငကႏငငအဆငထနးသမးေစာငေရာကျခငးစမခက(၂၀၁၇-၂၀၂၀)

၈။လပရောငေန အရမခခအစအစဉ။

ဇယား၁။ မတတ မပငလယရက။

အဓကလပရောငချကများ ဦးစားရပး

သတမတမ

အချန

ကာလ အဓကမတဖကများ ရငရကကးရထာကပမ

၁။ ေမောရဒသတညရထာငမခငးနင တးချ မခငး။

၁။(က) ၁။ မနမပညနယ၌ေမောရဒသ

တညရထာငမခငး။

ကျကထနငဘးလငးမ အစမပေန။

သထနင ရပါငခမ နယများသ တးချ ေန။

အေငမမင ၂၀၁၇ သစရတာဦးစးဌာန၊ငါးလပငနးဦးစးဌာန၊လယ

ယာ/ေညရမမာငးဝနကကးဌာန၊အရထရထအပချပ

ရေးဦးစးဌာန ၊ ရကကးတငနင ရမမစာေငးဦးစးဌာန၊

သဘာဝ ပတဝနးကျငထနး သမးရေးဦးစးဌာန၊

NGOs/ INGOs,CSO

SDC

၂။ ပခးတငးရဒသကကး၌ေမောရဒသတညရထာငမခငး။ အေငမမင ၂၀၁၇ သစရတာဦးစးဌာန၊ငါးလပငနးဦးစးဌာန၊လယ


ရေးဦးစး ဌာန၊ရကကးတငနင ရမမစာေငးဦးစးဌာန၊

သဘာဝ ပတဝနးကျင ထနးသမးရေးဦးစးဌာန၊

NGOs/ INGOs,CSO

ကာလ အစတအပငးမဖစ သည

ပခးတငး ရဒသကကးတင ေက

သယရေး၊ ပညာရေးနင လထ

ပညာရပးမခငးတက

CLCMGOMP ကရထာကပ

မည။(SDC)

၃။ ေနကနတငး ရဒသကကး၌ ေမောရဒသတညရထာငမခငး။ အလယအ

လတေင

၂၀၁၈-၂၀၂၀ သစရတာဦးစးဌာန၊ငါးလပငနးဦးစးဌာန၊လယ


ရေးဦးစး ဌာန၊ရကကးတငနင ရမမစာေငးဦးစးဌာန၊

သဘာဝ ပတဝနးကျင ထနးသမးရေးဦးစးဌာန၊

NGOs/ INGOs,CSO

CLCGOMP စမကနး၏

အေင(၂)ကာလ ေနပရငရပါ

မတည၍။


၄။ ဦးစားရပးရနောသတမတေနအတကထပမသရတသနမပလပေန။ အလယအ

လတေင

၂၀၁၇-၂၀၂၀ NGOs/ INGOs (BANCA)

၂။ ကမးရမခရနငကများစာေငးရကာကမခငး၊ ရစာငကကညစစရေးမခငးနင သရတသနမပလပမခငး။

၂။(က) ၁။ (ရအာကတဘာလမ ဧခပလအထ)

ကမးရမခ ရနငကများက လစဉစာေငးရကာကေန။

အေငမမင

၂၀၁၇-၂၀၂၀

BANCA, LCGs

SDC, မပညနယရေဝပရဒသ

ရကာမတ၊ ပဂဂလက က႑။

၂။ ပငလယရေရအာကေရကျာရးမ သတတ ဝါများရလလာမခငး

သရတသန

အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ BANCA, ရမာလခမငတကက သလ။ SDC, မပညနယရေဝပရဒသ


ဥပရဒမပဋဌာနး၍ လကနာရစေန ရောငေကမခငးနင လညလညရစာငကကပမခငး။

၃။(က) ၁။ ရောငးောသအတငး လညလညရစာငကကပမခငး။

အေငမမင

၂၀၁၇-၂၀၂၀ FD, DOF, BANCA, LCGs SDC,မပညနယရေဝပရဒသ

ရေတမရဒသ ရကာမတ၊ ပဂဂ

လက က႑။ ၂။ မနမပညနယ၌ ဥပရဒမပဋဌာနး လကနာရစမခငး။ အေငမမင ၂၀၁၇ FD, ရဒသေငော အစးေနင ဌာနေငောများ။ SDC, မပညနယရေဝပရဒသ

ရကာမတ၊ ပဂဂလက က႑။ ၃။ ပခးတငးရဒသကကး၌ ဥပရဒမပဋဌာနးလကနာ ရစမခငး။

အေငမမင ၂၀၁၇ FD, ရဒသေငော အစးေနင ဌာနေငောများ။ SDC, ရဒသေငော ရေဝပရဒသ


၄။ ေနကနတငး ရဒသကကး၌ ဥပရဒမပဋဌာနးလကနာရစမခငး။ အလယအ

လတေင

၂၀၁၈-၂၀၂၀ FD, ရဒသေငော အစးေနင ဌာနေငောများ။ SDC, ရဒသေငော ရေဝပရဒသ


၄။ ေကသယရေး၊ပညာရေး၊ပးရပါငးပါဝငရစမခငး၊ အသပညာရပးမခငး။

၄။(က) ၁။ မနမပညနယ၌ ေငးဘတများ စကထမခငး။ အေငမမင ၂၀၁၇ CLCMGOMP မတဖကများ၊ရေတမရဒသ

စမခန ခရေးရကာမတ

SDC, မပညနယရေဝပရဒသ

ရကာမတ ၊ ပဂဂလက က႑။

၂။ ပခးတငး၌ ေငးဘတများ စကထမခငး။ အေငမမင

၂၀၁၇ CLCMGOMP မတဖကများ SDC

၃။ ေနကနတငး၌ ေငးဘတများစကထမခငး။ အလယ

အလတေင

၂၀၁၈ CLCMGOMP မတဖကများ SDC


၄။ သဘာဝပတဝနးကျငေငောပညာရေးနငအသပညာရပးမခငး။ အေငမမင/

အလယ

အလတေင

၂၀၁၇-၂၀၂၀ BANCA,

ရေဝပရဒသများစမခန ခရေးရကာမတ VDSs,

FD,DOF,ECD, NGOs/INGOs,

တကက သလများ ၊ မဒယာ

SDC,မပညနယနင ရဒသေငော

ရေဝပရဒသရကာမတ၊ ပဂဂလက

က႑။

၅။ ရဒသေငော ထနးသမးရေးအဖ များ ဖ စညးမခငးနင အေညအရသးမမငတငရပးမခငး။

၅။(က) ၁။ ထနးသမးရေး၌ စတထကသနရသာရဒသခရခါငးရောင

များက လပပငခင ရပးမခငး။

အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ BANCA SDC,မပညနယနင ရဒသေငော


က႑။

၂။ ရဒသအသးသး(အထးသမဖငအရေးကကးရနောများ)တင ငကကကည

အသငးများဖ မခငး။ အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ BANCA,

ရဒသေငောအဖ အစညးများ၊အမခား NGOများ

SDC,မပညနယနင ရဒသေငော


က႑။ ၃။ မနမပညနယတင ထနးသမးရေးနင ပကသက၍အေညအရသး

မမငတငမခငး။ အေငမမင ၂၀၁၇ BANCA, IUCN, LCGs, ရေဝပရဒသများ

စမခန ခရေး ရကာမတ။

SDC, ရဒသေငောရေဝပရဒသ

ရကာမတ၊ ပဂဂလက က႑။ ၄။ ပခးတငးတင ထနးသမးရေးနင ပကသက၍အေညအရသး

မမငတငမခငး။ အေငမမင ၂၀၁၇ BANCA, IUCN, LCGs, ရေဝပရဒသများ




၅။ ေနကနတငးတင ထနးသမးရေးနငပကသက၍အေညအရသးမမင

တငမခငး။

အလယ

အလတေင

၂၀၁၈-၂၀၂၀ BANCA, IUCN, LCGs, ရေဝပရဒသများ




၆။ ရဒသခများ၏ အသကရမးဝမးရကျာငးမ မပဿနာက ကငတယရမဖေငးမခငး။

၆။(က) ၁။ ရမပာငးလလပကငရသာ အသကရမးလပငနးများကေက

လကရထာကပမခငး။

အမျးအစား(၁)နင (၂)ငကဖမးသများအား ရထာကပမ

အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၁၈ BANCA, IUCN, Helvetas

SDC

၂။ ယခငငကမေးများက ၂နစတစကကမစစရေးမခငး ၊မပန

လညသးသပမခငး၊လအပပါကရထာကပမခငး။

အလယ

အလတေင

၂၀၁၈-၂၀၂၀ BANCA, IUCN, Helvetas

SDC

၃။ သဘာဝအရမခခ ခေးသားလပငနးတးမမငေန ငကကကည

ရလလာရေးစခနးတညရောကမခငး။

အေငနမ

၂၀၁၉

BANCA, LCGs

ေနပရငလအပ


ဇယား ၂။ နသာကျနး၊ ေခငမပညနယ။

၄။ရချးရင(သ)အရသးစားရချးရငေေရအာင

ရောငေကမခငး။

အလယ

အလတေင

၂၀၁၈

BANCA, Helvetas

SDC

၅။ ကယပငစးပားရေး၊အလပအကင အခငအလမးများနငရေး

ကကမမငတငမခငး။

အေငနမ

၂၀၂၀ BANCA, Helvetas SDC


သတမတမ

အချန

ကာလ အဓကမတဖကများ ရငရကကးရထာကပမ

၁။ ေမောရဒသများနင ကာကယရစာငရောကသညရနောများ တညရထာငမခငး။

၁။(ခ) ၁။ ေမောရဒသများ(သမဟတ)ကာကယ ရစာငရောက မည

ရနောများက အရေးကကးနယရမမ အမဖစပငးမခားသတမတ

မခငး။

အလယအ

လတေင

၂၀၁၈-၂၀၂၀ FD, DOF, LRD, ECD,

GAD,ရဒသေငော အဖ အစညးများ၊

BANCA နင BECAR


၂။ ရေဝပရဒသများ စမခန ခမရကာမတက ဖ စညးမခငး။ အေငမမင ၂၀၁၇ FD, DOF,

ဌာနေငောများ၊တကက သလ၊INGOs/

NGOတမ နညးပညာအရထာကအပ


၂။ ကမးရမခရနငကများစာေငးရကာကယမခငး၊ ရစာငကကညစစရေးမခငးနင သရတသနမပလပမခငး။

၂။(ခ) ၁။ သရတသနမပမခငးနင ရစာငကကညစစရေးမခငး။

အေငမမင ၂၀၁၇ အဓကကျရသာ ဦးစးဌာနများ၊FD, DOF,

GAD, SLRD, ECD,

ရဒသခအဖ အစညးများ။

NGO(BANCA, BECAR)

တကက သလများ(စစရတ)

(RSPB မ တစေင)

Disney Conservation

Fund,ICFC,WWF-HK


၂။ စာေငးရကာကယမခငးနင သရတသနမပမခငး။ အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ BECAR, BANCA, FD ICFC, Disney (RSPB)

၃။ ဥပရဒမပဋဌာနး၍ လကနာရစေန ရောငေကမခငး၊ လညလညရစာငကကပမခငး။

၃။(ခ) ၁။ ဥပရဒမပဋဌာနး၍ လကနာရစမခငး အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ FD, DOF, NGO/ INGO ေနပရငလအပ

၂။ ကမးရမခရနငကများက ဖမးေးမခငးနင လပဥရကာက

မခငးများ ကရစာငကကညစစ ရေးမခငး ။

အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ BECAR, LCGs, FD

ရဒသေငောအစးေ ၊ NGO/ INGO

ICFC, Disney (RSPB),

ေနပရငရထာကပမ ပမလအပ

၃။ လညလညရစာငကကပမခငးအတက အရမခစက စခနးတည

ရောကမခငး။

အေငမမင ၂၀၁၇ ရဒသေငောအစးေ ၊ NGO/ INGO ICFC

၄။ ေကသယရေး၊ပညာရပး၊ပးရပါငးပါဝငရစမခငးနင အသပညာရပးမခငး။

၄။(ခ) ၁။ သဘာဝပတဝနးကျငေငော ပညာရေးနင အသပညာရပး

မခငး(ေငးဘတများစကထမခငး၊လကကမးစာရစာငများ

ဝဝမခငး၊ ေကသယရေးဝကေက/ ရဖျာရမဖမခငး )CEPA

အစအစဉ

အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ BANCA, BECAR, FD, LCGs

ICFC, WWF, Disney

(RSPB), ေနပရငရထာကပမ

ပမလအပ

၅။ ရဒသခထနးသမးရေးအဖ များ ဖ စညးမခငးနင ယငးတက အေညအရသး မမငတငမခငး။

၅။(ခ) ၁။ ရဒသခထနးသမးရေးအဖ များဖ မခငး အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၁၈ BANCA, BECAR, LCGs Disney (RSPB)

၂။ ရဒသခထနးသမးရေးအဖ က ရထာကပ မခငးနငယငး

တ၏အေညအရသးကမမငတငမခငး။

၃။ ငကကကညရလလာမခငးကရလကျငရပးမခငး။

၄။ ဘာသာစကားရလကျငရပးမခငး။

အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၁၈ BECAR, BANCA, LCGs Disney (RSPB), ICFC,

ေနပရငရထာကပမ ပမလအပ

၆။ ရဒသခများ၏ အသကရမးဝမးရကျာငးမမပဿနာက ကငတယရမဖေငးမခငး။

၆။(ခ) ၁။ ေပောအရမခမပ သဘာဝ အရမခခခေးသားလပငနး အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ BANCA, BECAR, LCGs,

ရဒသေငောအစးေအဖ

ICFC


၂။ အသကရမးမကသးသပချက(ယခရလာ ရလာေယနင

ရနာငအလားအလာ)

အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ BANCA,BECAR

ICFC

၃။ အသကရမးဝမးရကျာငး ရမပာငးလလပကငေန

ရထာကပမခငး။

အလယ

အလတေင

၂၀၁၈-၂၀၂၀ BANCA,BECAR ICFC, ေနပရငရထာကပမ

ပမလအပ။

၇။ ရဒသတငး စတပါဝငစားသများ ပးရပါငးပါဝငမ

၇။(ခ) ၁။ ရဒသအေင စညးဝဝးပ/ရထာကခအားရပးမ အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ ရဒသခအဖ အစညးများ၊NGOs၊တကက သလ

များ ၊ အဓကကျသည ဦးစးဌာနများ

ICFC(တစစတတစပငး ရငရကကး

ရထာကပမ)

ခရငအေင ညနငးမ အလယ

အလတေင ၂၀၁၈-၂၀၂၀ ရဒသခအဖ အစညးများ၊NGOs၊တကက သလ

များ၊ အဓကကျသည ဦးစးဌာနများ


ရထာကပမ)

မပညနယအေင ညနငးမ အလယ

အလတေင

၂၀၁၈-၂၀၂၀ ရဒသခအဖ အစညးများ၊NGOs၊တကက သလ



ရထာကပမ)

မပညရထာငစအေင ညနငးမ အလယ

အလတေင ၂၀၁၈-၂၀၂၀ ရဒသခအဖ အစညးများ၊NGO၊တကက သလ



ရထာကပမ)

၂။ မပညသလထပးရပါငးပါဝငမ အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ရဒသေငော အစးေအဖ , NGO/ INGO ICFC

၃။ အစးေနငမပညသတ တးတကပငလငးရသာေကသယရေး

ေမ

၃-၁။ မဒယာ ပးရပါငးပါဝငမ

၃-၂။ လထနင ပးရပါငးရောငေကေန ရေတ/ ရေေညစမအပ

ချပမ

အလယ

အလတေင

၂၀၁၈-၂၀၂၀ BANCA, BECAR, INGOs,

ရဒသေငော အစးေ

ေနပရငရထာကပမ လအပ


ဇယား ၃။ ဧောဝတမမစဝကျနးရပါ


သတမတမ အချနကာလ အဓကမတဖကများ ရငရကကးရထာကပမ


၁။(ဂ) ၁။ သမးလကျနးတင ေမောရဒသ


အေငမမင ၂၀၁၇ FD, MOAI , ရဒသခအဖ အစညးများ၊NGOs FFI, DLN

၂။ ဖးရထာငချငတင ေမောရဒသ


အလယ

အလတေင

၂၀၁၈ FD, MOAI , ရဒသခအဖ အစညးများ၊NGOs FFI, DLN

၃။ ဖနးရတာမပညတင ေမောရဒ


အေငနမ ၂၀၁၉ FD, MOAI , ရဒသခအဖ အစညးများ၊NGOs FFI, DLN

၄။ ရေဝပရဒသများစမခန ခမ ရကာမတ

ဖ စညးမခငးနင နစပတလညစညးရဝးများ

ကျငးပမခငး။

အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ BANCA,တပမရတာရေ၊ပသမတကက သလ,

FD, FFI, DOF

FFI, DLN

၂။ ကမးရမခရနငကများ စာေငးရကာကယမခငး၊ရစာငကကညစစရေးမခငးနင သရတသနမပလပမခငး။

၂။(ဂ) ၁။ ရနော(၃)ခစလး၌ ရစာငကကည စစရေးမခငး။ အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ FFI , FD, BANCA FFI, DLN

၂။ (ရအာကတဘာလမ ဧခပလအထ ကမးရမခ

ရနငကများက လစဉ စာေငးရကာကမခငး။ အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ BANCA, FFI နင တကက သလများ FFI, DLN

၃။ ကမးရမခရနငကများတင လပရယာဂ

ရကကာင မဖစေသည ခခမးရမခာကမများက

သးသပမခငး။

အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ BANCA, FFI နင တကက သလများ FFI, DLN

၂၈


၄။ ရောငေကသည အဖ များ ဖ စညးမခငး။

၄။ (၁)ထနးသမးရေးရောငေကချကများမ

ေေရသာ အကျးတေားများက လစဉ

သးသပမခငး။

အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ BANCA, FFI, FD, DOF ေနပရငလအပ

၃။ ဥပရဒမပဋဌာနး၍ လကနာရစေန ရောငေကမခငးနင လညလညရစာငကကညမခငး။

၃။(က) ၁။ ဥပရဒမပဋဌာနး လကနာရစမခငး။ အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ ရဒသေငော အစးေ, FD, DOF, FFI ေနပရငလအပ

၄။ ေကသယရေး၊ ပညာရေး၊ ပးရပါငးပါဝငမခငးနင အသပညာရပးမခငး။

၄။(ဂ) ၁။ သဘာ၀ပတ၀နးကျငေငော

အသပညာရပးမခငး၊ ရဒသခအဖ များအား

လပပငခငရပးမခငးအထးသမဖင

ဦးစားရပးရနော တစဝကေော(၄)ော

အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ BANCA, FFI FFI, DLN

၂။ လပငနးရောငေကသည အဖ များဖ စညးမခငး၊

အသကရမးမ အလပအကငများ

ရမပာငးလ လပကငရေးနင

အရသးစား ရထာကပမများရပးမခငး။


၅။ ရဒသခများ အသကရမးဝမးရကကာငးမ မပဿနာက ကငတယရမဖေငးမခငး။

၅။(က) ၁။ လပငနးရောငေကသညအဖ များဖ စညးမခငး၊

အလပအကငများရမပာငးလလပကငရေး

နငအရသးစားရထာကပ မများရပးမခငး။


၂။ ငကမေးများနင ပတသက၍သးသပရလလာမခငး။ အေငမမင ၂၀၁၇ FFI, BANCA, DoF ေနပရငလအပ

၆။ ရဒသတငးေ စတပါဝငစားသများ ပးရပါငးပါဝငမခငး။

၆။(ဂ) ၁။ ရဒသေငော အာဏာပငများနင ရတေမခငး။ အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ ရဒသေငော အစးေ, FD, DOF,

တပမရတာရေ, BANCA

FFI, DLN

၂။ ခမ နယအေငအစညးအရဝးပများ (သမဟတ)

အလပရရေးရနးပများကျငးပမခငး။

အလယ

အလတေင

၂၀၁၈-၂၀၁၉ FFI, BANCA , LCGs နင ရဒသေငော

အစးေ



ဇယား ၄။ ခမတရဒသေ လမရတာများနင လတာမပငများ

ဦးစားရပးရနော ၁။ ဘတမပငးအရနာကနင ရမမာကဖက

ဦးစားရပးရနော ၂။ ကရမာကျနး စခနးသစ

ဦးစားရပးရနော ၃။ သစော၀ကမးရမခနင တနသသာေမမစဝ


သတမတမ အချနကာလ အဓကမတဖကများ ရငရကကးရထာကပမ


၁။(ဃ) ၁။ အေမပထားရသာ ေမောရဒသများ

အတက တငမပေန၊ ရဒသေငော

ရေဝပရဒသ ရကာမတဖ စညး

တညရထာငမခငး

အေငမမင ၂၀၁၇ MONREC(တနသသာေ)၊DOF,(KNU),FFI,

CSOs ,INGOs,NGOs ရဒသေငောအစးေ ၊

ရကျးော အပချပရေးမး၊ ောသားများ၊

ခမတတကက သလ ၊ ရဒသ ေ

ဘာသာရေးရခါငးရောငများ၊ NAVY

FFI, MFF,ရဖာငရဒးေငးများ၊

ပဂဂလကကဏဍ။

၂။ေမောရဒသ(၃)ခစလးအတကအ

ေမပ ချကက တငမပမခငး

အေငမမင ၂၀၂၀ ရေဝပရဒသစမခန ခရေးရကာမတ FFI, MFF,ရဖာငရဒးေငးများ၊


၂။ ကမးရမခရနငကများက စာေငးရလလာမခငး၊ ရစာငကကညစစရေးမခငးနင သရတသနမပလပမခငး။

၂။(ဃ) ၁။ရနော(၃)ခစလး၌ အရသးစတစာေငး

ရကာကယမခငး။

အေငမမင/

အလယ

အလတေင

၂၀၁၇-၂၀၁၉ NGOs, ခမတတကက သလ FFI, MFF,ရဖာငရဒးေငးများ၊


၂။ ေကလကစာေငးရကာကယေန အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ FD, ခမတတကက သလ , FFI FFI, ပဂဂလကကဏဍ။

၃။ကမးရမခရနငကများအားခခမးရမခာကမခငး

များက သးသပမခငး

အေငမမင ၂၀၁၇ FFI FFI, ပဂဂလကကဏဍ။

၃။ ဥပရဒမပဋဌာနး၍ လကနာေန အရေးယရောငေကမခငးနင လညလညရစာငကကပမခငး။


၃။(ဃ) ၁။ ဥပရဒမပဋဌာနး၍ လကနာရစမခငး အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ FD, DOF, SLRD, NGO FFI, ပဂဂလကကဏဍ။

၂။လညလညရစာငကကပမခငးနငရစာင

ကကည စစရေးမခငး

အလယ

အလတေင

၂၀၁၈-၂၀၁၉ NGOs/ INGOs, ရဒသေငော အစးေ FFI, ပဂဂလကကဏဍ။

၄။ ေကသယရေး၊ပညာရေး၊ ပးရပါငးပါဝငမခငးနင အသပညာရပးမခငး

၄။(ဃ) ၁။ ရနော(၃)ခစလး၌ ရဒသခများအား

အသပညာရပးမခငး

အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၁၈ NGOs, ရဒသေငောအစးေ ၊ ရကျးောအပ ချပ

ရေးမးများ၊ောသားများ ၊ ရဒသေဘာသာရေး

ရခါငးရောငများ၊KNU

FFI, MFF, ရဖာငရဒးေငးများ,


၂။သဘာ၀ပတ၀နးကျငေငောပညာ

ရေးနင အသပညာရပးမခငး။

အေငမမင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ FFI, BANCA, ခမတတကက သလ FFI, ပဂဂလကကဏဍ။

၅။ ရဒသေငော ထနးသမးရေးအဖ များ ဖ စညးမခငးနင ယငးတ၏ အေညအရသးကမမငတငမခငး။

၅။(ဃ) ၁။ ရဒသခ ထနးသမးရေးအဖ များ

ဖ စညးမခငး၊ယငးတအေညအရသး

များကမမငတငမခငး။

အလယ

အလတေင

၂၀၁၈-၂၀၂၀ INGOs/ NGOs, FD, DOF, ခမတတကက သလ FFI, ပဂဂလကကဏဍ။

၆။ ရဒသခများ၏အသကရမး၀မးရကကာငးမ မပနာက ကငတယရမဖေငးမခငး။

၆။(ဃ)၁။ အသကရမး၀မးရကျာငးအလပအ

ကငရမပာငးလမခငး

အလယ

အလတေင

၂၀၁၈-၂၀၁၉ FFI FFI, , ပဂဂလကကဏဍ။

၇။ ရဒသတငးေ စတပါ၀ငစားသများ ပးရပါငးပါ၀ငမ။

၇။(ဃ) ၁။ ရနော(၃)ခစလး၌ ရဒသခများ နင

ညနငး မခငး

အေငမမင/

အလယ

အလတေင

၂၀၁၇-၂၀၁၉ NGOs,ရဒသေငောအစးေ၊ရကျးော အပချပ

ရေးမးနင ောသားများ၊ရဒသေ ဘာသာရေး

ရခါငးရောငများ၊KNU

FFI, MFF, ရဖာငရဒးေငးများ,


၂။ ရဒသခထနးသမးရေးအဖ များနင ရဒသ

ေငောအစးေတေကသယမတးတကရေး

အလယ

အလတေင

၂၀၁၈-၂၀၁၉ NGOs/ INGOs, LGC, ရဒသေငော အစးေ FFI, ပဂဂလကကဏဍ။


၉။ BANCA အဖ ကရောငေကရသာ ဤရောငေကချက စမချက နငငအေင ညနငးမ

အဓက ရောငေကချကများ ကညပပးရပးမ ရငရကကးရထာကပမ

မမနမာနငင၌ ရေေညာငနတဝငးငကများကစာေငးရကာက၍ မတတမးတငမခငး။ BECAR, FFI RSPB

ရစာငကကညရလလာရေးအစအစဉကအရကာငအထညရဖာမခငး ဤလပငနး၌ အဓကပါ၀င ရောငေကသများ RSPB

ရေေညာငနတဝငးငကများထနးသမးရေးအတကရပါရပါကလာရသာမပဿနာများကရဖာထတ၍

သတငးပမခငး

ဤလပငနးရောငေကသအားလး RSPB

လပငနးစမချကအရကာငအထညရဖာရေးအတကနငငရတာနငမပညနယအစးေများသအရကကာငး

ကကားမခငး။

BANCA နင အရကာငအထညရဖာရောငေက

သမတဖကများ

RSPB

မဖစရပါတးတကမများ၊ ခခမးရမခာကမများ၊ ရေေညာငနတဝငးမတတမးများက SBSTF သပမခငး BANCA RSPB

နငငအေငနငငတကာေငောအစညးအရဝးပများတငလပငနးစမချကရောငေကမနင

ေလဒများကတငမပမခငး။

SBS TF, RSPB RSPB

မမနမာနငငနငတစကမဘာလးေငောရေေညာငနတဝငးငကထနးသမးရေးကအရထာကအကမပေန

နငငအေငနင နငငတကာအေငအေကအသယများ

SBS TF, BirdLife International, RSPB RSPB


ရနာကေကတ၁။ မမနမာနငငရေေညာငနတဝငးငကထနးသမးရေးအတကအချနဇယားနင အညလပရောငမ

မမနမာနငငကရေေညာငနတဝငးငကအတက အရေးကကးရသာရောငးခရနောအမဖစ ၂၀၀၈ ခနစအထမသကက

ရသးပါ။ ထရနာကပငးတင ဤမျးစတငကအတက ထနးသမးရေးလပငနး၏ အဓကမတတငများကရအာကပါ

ဇယားတငအရလးရပးရဖာမပထားပါသည။

ေကစ ရောငေကမမတတငများ

၂၀၀၈

ဇနနဝါေ မတတ မပငလယရကတငရေေညာငနတဝငးငက(၄၈)ရကာငနငနသာကျနးတင(၃၆)ရကာငက

စာေငး ရကာကမတတမးတငခ။

ဇနနဝါေ ေနကနခမတငပထမေးအကကမအမပညမပညေငောရေေညာငနတဝငးငကထနးသမးရေးအလပရ

ရေးရနးပက ကျငးပ။

၂၀၀၉

ဇနနဝါေ မတတ မပငလယရက၌ ထပမစာေငးရကာကယမနင နသာကျနးတင ငကများဖမးေး သတမဖတ

မခငးက အရေးကကးမပဿနာအမဖစသတမတခ။ နသာကျနးတငရဒသခများနင ညနငးမပထမေး

ရောငေက။

ဇနနဝါေ ေခငကမးရးတနးေနသာရတာငဘကနငနသာကျနးတငစာေငးရကာကယမခငးမဖငရေေညာငနတ

ဝငးငကတစရကာငရတေခ။

ဇနနဝါေ ေနကနခမ ၌ဒတယအကကမအမပညမပညေငောရေေညာငနတဝငးငကထနးသမးရေးအလပရရေး

ရနးပကျငးပ။

၂၀၁၀

ဇနနဝါေ မပညတငး-မပညပပးရပါငး၍စာေငးရကာကယမခငးမဖင ရေေညာငနတဝငးငကရကာငရေ ၂၀၀ ခန

ကခန မနးရကာကယနငခ။

ကမးရမခငကရကာငရေ တစသနးခနငနစသနးခန လာရောကကျကစားရသာ ကျယရမပာလသည

ဒရောကခမော မဖစရကကာငးမပသရနသည။

ဇနနဝါေ လမ-စးပားရေးစစတမးများ ရကာကယမစတငရောငေကခပးရဒသခငကဖမးသများကရဖာထတ

နငခ။

ဇနနဝါေ ဧောဝတမမစဝကျနးရပါ စာေငးရကာကယမခငး၊ရေေညာငနတဝငးငက(၁)ရကာငရတေမတတမး

တငခ။



ဇနနဝါေ နသာကျနးသပထမေးအကကမသဘာဝအရမခခငကရလလာရေးခေးစဉအမဖစသားရောက။

မတ မတတ မပငလယရကအရေ ဘကေ ငကဖမးသများအား အသကရမးဝမးရကကာငးအလပရမပာငးလ

လပကငနငေန ရထာကပရကကးရပးအပ။

၂၀၁၁

ဇနနဝါေ မတတ မပငလယရကနငနသာကျနးတတင ထပမရလလာစာေငးရကာကယမမပလပ။

ဇနနဝါေ ေနကနခမ ၌ရေေညာငနတဝငးငကအလပရရေးရနးပကျငးပ။

ဇနနဝါေ ထားဝယမမစဝ၌ထပမ ရလလာစာေငးရကာကယမမပလပ၊ ငကဖမးသများအား မလအလပ

စန လတေန ရထာကပရကကးရပးအပ။

ရဖရဖာဝါေ အသကရမးမအလပအကင ရမပာငးလလပကငေန ရထာကပရကကးရပးမက ရစာငကကည၍

အကမဖတ ရလ လာမခငး

ဧခပ မတတ မပငလယရကအရနာကဘက ကမးရမခေငကဖမးသများအား အသကရမးမအလပအကင

ရမပာငးလ လပကငေန ရထာကပရကကးများရပးအပ။

ဧခပ မတတ မပငလယရကတင သဘာဝပတဝနးကျငေငော ပညာရေးနင အသပညာရပးမခငး လပငနး

များစတငရောငေက။

ဧခပ လမ-စးပားရေးစစတမးများရကာကယမခငးမဖင ကမးရမခရနငကများဖမးေးမမေရကကာငးရတေ။

နသာကျနး၌ရောငးခငကများ ကာကယခငအတက စာချပချပေ။ ရဒသခထနးသမးရေး

အသငးမဖစရသာ (စစရတသဘာဝထနးသမးရေးအသငး) တညရထာငမခငးနင သတငးအချက

အလကများမျရဝရပး။

၂၀၁၂

ဇနနဝါေနင

ရဖရဖာဝါေ

မတတ မပငလယရကနငနသာကျနးတတငထပမရလလာ၍စာေငးရကာကယ။

ဇနနဝါေ မတတ မပငလယရက အရနာကဖကကမးတင အသကရမးမအလပအကင ရမပာငးလမခငးကရလလာ

ရစာငကကညမခငးနင အကမဖတမခငး။

ရဖရဇာဝါေ မတတ မပငလယရကကေမောရဒသအမဖစ ရနာငသတမတရပးေန ကမဘာရေဝပရဒသများရန

အလပရ ရေးရနးပကရနမပညရတာ၌ကျငးပ။



ရဖရဖာဝါေ-ရမ မတတ မပငလယရကအရနာကဖကကမးရမခ၌ သဘာဝပတဝနးကျငေငောပညာရေးနင အသပညာ

ရပးအစအစဉများမပလပရောငေက။

ရမ ေမောရဒသအမဖစမတတ မပငလယရကကတးတကမဖစထနးရေးအတက

အလပရရေးရနးပနငထရဒသ ကသားရောကကကညရ။

ရအာကတဘာ မတတ မပငလယရက၌ ေပောအရမခမပသဘာဝအေငးအမမစစမခန ခရေးအတက BANCA မ

ဝနထမး များအားရလကျငသငကကား။

ရအာကတဘာ အရေ ဖကကမးရလလာစာေငးရကာကယမများမရေေညာငနတဝငးငကတစရကာငကမတတမး

တင။

နဝငဘာ ရေေညာငနတဝငးငကနငငအေငမျ းစတအမဖစကာကယရေးစမချကအလပရရေးရနးပကျငးပ။

ဒဇငဘာ ထးမခားရမပာငးလမများအတကလမ-စစတမးများရကာကယေန

BANCAဝနထမးများအားရလကျင

၂၀၁၃

ဇနနဝါေ မတတ မပငလယရကရကျးော(၂)ော၌ ထးမခားရသာရမပာငးလမများအတကစာေငးရကာကမခငး

၊အသက ရမးဝမးရကကာငးအလပအကငရမပာငးလလပကငမခငးက ရစာငကကညရလလာမခငးနင

အကမဖတမခငး။

ရဖရဖာဝါေ မတတ မပငလယရကကေမောရဒသမဖစလာရစရေး အရထာကအကမပေန ကမဘာရေဝပရဒသ

ရနများအ လပရရေးရနးပက ရနမပညရတာနငရမာလခမင၌ကျငးပ။ ရထာကခအားရပးမအလပရ

ရေးရနးပက မနမပညနယရန၌ကျငးပ။

မတ-ဧခပ မတတ မပငလယရကေမောရဒသ၏နယနမတများသတမတမခငးက BANCA နင MOECAF

တပး တရောငေက။

ရမ မတတ မပငလယရကအရေ ဖကကမးရမခ၌ရဒသခထနးသမးရေးအဖ များဖ စညး။

ရမ မတတ မပငလယရကအရေ ဖကကမးအတက ေမောရဒသနယနမတရမမပက အကကမးရေးေနငခ။

(မန မပညနယ၌ ေမောရဒသတညရထာငမခငးက MOECAF ကလကခ)

ဇန မတတ မပငလယရကအရေ ဖကနငအရနာကဖကတ၌ ရဒသခထနးသမးရေးအဖ (၄)ဖ ထပမဖ စညး။

ကသဂတ မတတ မပငလယရက၌ ထနးသမးရေးအဖ များကရလကျငသငကကားရပး။

စကတငဘာ မတတ မပငလယရကေ ရဒသခထနးသမးရေးအဖ များသရလများနငပစစညးကေယာများရပးအပ။

ရအာကတဘာ မတတ မပငလယရက၌ရေေညာငနတဝငးငကများကစာေငးရကာကမခငး။

နဝငဘာ ဧောဝတမမစဝကျနးရပါအရေ ဖက၌ ရေငကများ၏ရကာငရေနငအရမခအရနကစာေငးရကာကယ။



ဒဇငဘာ မတတ မပငလယရကရတာငဖက (မနမပညနယ သမဖဇေပခမ နယ)၌ ရေေညာငနတဝငးငကများ

ကရေ ရမပးစာေငးရကာကမခငး။

- မတတ မပငလယရကနငနသာကျနးေရောငးခောရနောများ၌ရေေညာငနတဝငး

ရကာငရေစာေငးကရလလာရကာကယ။

- ဧောဝတမမစဝကျနးရပါအရေ ဖကရဒသ ပထမစာေငးရကာကယချကအေ ရေေညာငနတဝငး

၁-၂ ရကာငရတေ။

- မတတ မပငလယရကေရဒသခထနးသမးရေးအဖ များအား ငကကကညသငတနးများပချ။

- (မနမပညနယ) ၌အေမပထားရသာ ေမောရဒသနယနမတ ဖ စညးပကသစရတာနင

သတတ ဌာန ဝနကကးနငရတေမခငး။

၂၀၁၄

ဇနနဝါေ ယခငငကမေးများအားရထာကပမခငးက ရစာငကကညရလလာမခငးနင အကမဖတမခငး။

မတတ မပငလယ ရက၌ ရေေညာငနတဝငးငကရကာငရေစာေငးရကာကယမခငး။

ရဖရဖာဝါေ မတတ မပငလယရကရတာငဖက (မနမပညနယသမဖဇေပခမ နယ) ၊ မတတ မပငလယရကနင

နသာကျနး များတင ရေေညာငနတဝငးငကရကာငရေစာေငးရကာကယမခငး။

မတ မတတ မပငလယရက (အရေ ဖကကမးရမခ)အတက သယဇာတများထနးသမးအသးမပမတးတက

ရေး စမ ချကကကကတငမပငေင။

မတတ မပငလယရက၌ ရေေညာငနတဝငးငကရကာငရေစာေငးရကာကယ။

ဧခပ မတတ မပငလယရက (အရေ ဖကကမးရမခ)၌ သယဇာတများထနးသမး အသးမပမတးတကရေး စမ

ချက ရောငေက။

- မတတ မပငလယရက အရေ ဖကကမးရမခေရကျးော (၅)ောအတကရသာကရေကနများ ရပးအပ

ေန ပထမအေငခပးစး။

- အေမပထားရသာေမောရဒသ နယနမတနငပတသက၍ မနမပညနယအစးေအဖ နင ညနငး

ရေး ရနး။

ရမ မနမပညနယကျကထခမ နယ၌ ရေဝပရဒသများ စမခန ခမသငတနးကျငးပ။

- မတတ မပငလယရက ေ ရကျးော(၇) ော၌ ရဒသခထနးသမးရေးအဖ များဖ စညး။

ဇန ရဒသခထနးသမးရေးအဖ ဝင (၄၅)ဦးအားအလပအကငရမပာငးလမခငးအတက အရသးစား

ရထာကပမ များရပးအပ။

ဇလင မနမပညနယရကျးော (၁၄) ော၌ ရကျးောအေငေမောညနငးမများမပလပ။



စကတငဘာ မတတ မပငလယရကရကျးော (၂၉) ော၌ရေဝပရဒသရဂဟစနစတနဖးများနငေမောနင ပတသက

၍ အသ ပညာ ရပးအစအစဉများမပလပခပးစး။

ရအာကတဘာ မနမပညနယ၌ ေမောရဒသအမဖစအေမပထားရသာရနော အနးတဝကရကျးောများ၌ အသရပး

ရကကမငာ ေငးဘတ (၁၂) ခကစကထ။

၂၀၁၅

ဇနနဝါေ မပညတငး - မပညပပးရပါငးစာေငး ရကာကယရေးအဖ အရနမဖင မတတ မပငလယရက၌

ရေရညာငနတဝငး ရကာငရေ (၁၅၀) ကခန မနးစာေငးရကာကယနငခ။ ယငးမာ ၂၀၁၀

မစ၍ကာလ တစရလျာက ရတခ သမျေလဒမတတမးမဖစသည။ အမခား ရသာကမးရမခရနငက

ရကာငရေစစ ရပါငးစာေငးကလညးမတ တမးတငခသည။

ရဖရဖာဝါေ ရမာလခမငခမ ၌ကျငးပရသာေမောရဒသညနငးမ အလပရရေးရနးပကကးမရန၍ မနမပညနယ

ေမော ရဒသတညရထာငရေး အရထရထသရဘာတညချကကေေ။

- ရကျးော(၈) ောမ စစရပါငးလဦးရေ (၈၀၀၀) အတကရသာကသးနငေန ရနာကထပရကျးော

(၃) ောသရသာကသးရေကနများရပးအပ။

SDC မရထာကပမမဖင မတတ မပငလယရကေပောအရမခမပကမးရးတနးစမခန ခမစမချကစတင။

မတ ၂၀၁၅/၁၆ ခနစကမးရမခရနငကများရောငးခချနအကန၌ မတတ မပငလယရကတစဝကေရေး

များ၌ စစမးရလလာချကအေ ရေငကများရောငးချသညက မရတေရချ။

၂၀၁၆

မတတ မပငလယရက၌ မပညတငး-မပညပ ပးတစာေငးရကာကယရေးအဖ မ ရေေညာငႏႈတဝငးငက

ငက ရကာငရေ (၁၀၀) ကရကာကယမတတမးတငခ။

မတတ မပငလယရက၌ ငကဖမးမခငးကရစာငကကညရလလာေနအတက SMART Software

အသးမပ လျကလညလညရစာငကကညမခငးက ရဒသခထနးသမးရေးအဖ များနင ပးရပါငးရောင

ေက။

- မတတ မပငလယရကနင နသာကျနးတ၌ ထနးသမးရေး ၊ ပညာရေးနင အသပညာရပး

ရေးလပငနး များရောငေက။

- မတတ မပငလယရကအားေမောရဒသအမဖစ သတမတနငေနရထာကခအတညမပရေး

အတက ရဒသ ခများနငဒတယအကကမ ညနငးမမပလပ။



- နသာကျနးက ကာကယရစာငရောကေန ရနောအမဖစ တးမမငနငေနထနးသမးရေး လပေား

မများ က တးတကရောငေက။

မနမပညနယရေဝပရဒသများစမခန ခရေးရကာမတတေားဝငဖ စညး။

ရနာကေကတ၂။ မမနမာနငငရေေညာငနတဝငးငကထနးသမးရေးစမချကနငငအေငအလပရ ရေးရနးပ၌

ပါဝငကကသများ။

(၁၇-၁-၂၀၁၇) ၊ ရမာလခမငခမ ၊ မနမပညနယ ၊ မမနမာနငင

စဉ အမည ောထး မပညနယ/

တငးနငင

ဌာန/အဖ အစညး

၁။ ရဒါကတာ

မငးကကညဝငး

ဝနကကး

(သယဇာတနငသဘာဝပတဝနးကျင

ထနးသမးရေးဝနကကးဌာန)

မန သယဇာတနငသဘာဝပတ

ဝနးကျငထနးသမးရေး

ဝနကကးဌာန

၂။ ဦးထနးရဌး ဝနကကး

(ရမးမမရေး၊စကပျရေး

နငေညရမမာငးဝနကကး ဌာန)

မန ရမးမမရေး၊စကပျရေးနင

ေညရမမာငးဝနကကးဌာန

၃။ ဦးမငးသနးမမင ညနကကားရေးမး မန သစရတာဦစးဌာန

၄။ ဦးသနးနင ညနကကားရေးမး မန ေညရမမာငးဦးစးဌာန

၅။ ရဒါကတာ မမစန ပါရမာကခချပ (ကယစား) မန ရမာလခမငတကက သလ

၆။ ရဒါကတာစသာထနး ပါရမာကခ(အဏဏဝါသပပ) မန ရမာလခမငတကက သလ

၇။ ရဒါကတာ

.ချယေရအာင

ပါရမာကခ(အဏဏဝါသပပ) ဧောဝတ ပသမတကက သလ

၈။ ရဒါကတာ.မဖမဖစန ပါရမာကခ(သတတ ရဗဒဌာန) မန ရမာလခမငတကက သလ

၉။ ရဒါကတာ

နနးမမဟန

ပါရမာကခ(အဏဏဝါသပပ) တနသသာေ ခမတတကက သလ

၁၀။ ဦးစးနင ကထက (သတတ ရဗဒဌာန) တနသသာေ ခမတတကက သလ

၁၁။ ဦးစးနင ဒ/ညနကကားရေးမး မန သဘာဝပတဝနးကျင

ထနးသမးရေးဦးစးဌာန



တငးနငင


၁၂။ ဦးစးတင ဒ/ညနကကားရေးမး ရနမပညရတာ သစရတာသရတသန

၁၃ ဦး Hou ကကငမး ဒ/ညနကကားရေးမး မန ဟတယနငခေးသား

၁၄။ ဦးရကျာဇငထနး လကရထာကညနကကားရေးမး သဘာဝဝနး

ကျငနငရတာရငး

တေစဆာန

ထနးသမးရေး

သစရတာဦးစးဌာန

၁၅။ ဦးစမမငထနး လကရထာကညနကကားရေးမး ပခး သစရတာဦးစးဌာန

၁၆။ ဦးမမငရကျာ လကရထာကညနကကားရေးမး ေခင သစရတာဦးစးဌာန

၁၇။ ဦးမမငရအာင လကရထာကညနကကားရေးမး မန သစရတာဦးစးဌာန

၁၈။ ဦးရဇာမးရအာင လကရထာကညနကကားရေးမး မန အရထရထအပချပမ

ဦးစးဌာန

၁၉။ ဦးရအာငသနးထနး လကရထာကအောေ မန သစရတာဦးစးဌာန

၂၀။ ဦးသနးက ဦးစးမး မန သစရတာဦးစးဌာန

၂၁။ ဦးသနးထက ဦးစးမး မန သစရတာဦးစးဌာန

၂၂။ ဦးသနးဝငး ဦးစးမး မန သစရတာဦးစးဌာန

၂၃။ ဦးမျးရအာင ဦးစးမး မန သစရတာဦးစးဌာန

၂၄။ ဦးရနမျးထနး ဦးစးမး မန သစရတာဦးစးဌာန

၂၅။ ရဒါလလစး ဦးစးမး မန လယယာစကပျ းရေး

၂၆ ဦးလရထး ဦးစးမး မန လယယာစကပျ းရေး

၂၇။ ဦးမငးမငးထက ဦးစးမး မန သစရတာဦးစးဌာန

၂၈။ Dr.Christoph Zockler

ညနငးရေးမး UK SBS TF

၂၉။ Mr.SayamU Chowdhury

လကရထာကညနငးရေးမး ဘဂသလားရဒေ SBS TF

၃၀။ ဦးမပညခဖးရအာင အစအစဉမနရနဂျာ ေနကန BANCA

၃၁။ ရဒါကတာ

သေရဒဝရအာင

အစအစဉမနရနဂျာ ေနကန BANCA



တငးနငင


၃၂။ ဦးမငးသဟရဇာ အစအစဉလကရထာက ေနကန BANCA

၃၃။ ဦးရသာခဖးရေ အစအစဉအောေ ေနကန BANCA

၃၄။ ရဒါဇနခငသငး ရငစာေငးအောေ ေနကန BANCA

၃၅။ ရဒါချစေရဝ စမရေးောလကရထာက ေနကန BANCA

၃၆။ Miss Teresa Stehle လပအားရပး ေနကန BANCA

၃၇။ ဦးတငထနးရအာင လပအားရပး ေနကန BANCA

၃၈။ ဦးေနရနာငစး အတငးရေးမး ေခင BECAR

၃၉။ ဦးသန ဇငထနး Assistant Field Coordinator ေနကန FFI

၄၀။ Mr. Jake Brunner Head ဗယကနမ Indo Burma Group (IUCN)

၄၁။ ဦးတငရဝ Outreach Coordinator CLCMGOMP IUCN

၄၂။ ဦးရကျာတငစး မန

၄၃။ ဦးရအာငသကရဌး အရထရထမနရနဂျာ မန ရမာလခမငဟးဒငး

လမတက

၄၄။ Dr. Tara Sayuri Whitty

Post Doctoral Fellowship California Scripps Institution

၄၅။ ဦးခငရမာငဦး အမရောငအဖ ဝင ေနကန မမနမာသစရတာအသငး

၄၆။ Mr. Dong Koo Yun ဒတယဒါရကတာ ကေးယား EAAFP

၄၇။ Miss Tomoko Ichikawa

ေကသယရေးအောေ ကေးယား EAAFP

၄၈။ Mr. Eugene Cheah ဓာတပေော ကေးယား EAAFP

၄၉။ Mr. Ju Yung Ki Researcher Korea Chonbuk University

၅၀။ Mr.Paul Insua Cao Partner Developmetn Officer UK RSPB

၅၁။ Mr. Jonathan Slaght

Russia and NEAsia

Coordinator

USA WCS

၅၂။ Dr.S. Balachandran

လကရထာကညနကကားရေးမး အနဒယ BNHS

၅၃။ ဦးရအာငရကျာရကျာ National Program Officer ေနကန SDC

၅၄။ ဦးသနးဟန အဖ ရခါငးရောင မန LCG



တငးနငင


၅၅။ Miss Karin Eberhardt

အတငပငခ ေနကန

၅၆။ ရဒါကတာ တငရေ ဒ/ဥကက ဋဌ ေနကန MSAM

၅၇။ ရဒါခငနလာသနး သတငးရထာက မန The Voice

၅၈။ ဦးရသာငးထနး သတငးစာေော မန Eleven media

၅၉။ ရဒါချမာရအာင သတငးစာေော မန Eleven media

၆၀။ ရဒါယဉစနးနင သတငးစာေော မန Dawei Watch

၆၁။ ဦးဘထး သတငးရထာက မန Sky Net Media

၆၂။ ဦးသငရမာငရမာင ဗဒယသတငးရထာက ေနကန Kamaryut Media


ရနာကေကတများေကလကရလလာဖတရေန

BANCA (2014). Species action plan for the conservation of Spoon-billed Sandpiper (Eurynorhynchus

pygmeus) in Myanmar. January 2014 - December 2016. Biodiversity and Nature Conservation

Association (BANCA), Yangon, Myanmar

BirdLife International. 2016. Calidris pygmaea. The IUCN Red List of Threatened Species 2016:

e.T22693452A93409155.

http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22693452A93409155.en. www.birdlife.org

Clark, N., Pain, D. & Green, R. (2014). Saving the Spoon-billed Sandpiper: an update on the conservation

programme. British Birds, 107: 467-475.

Pain, D., Green, R. & Clark, N. (2011) On the edge: can the Spoon-billed Sandpiper be saved? British Birds

104: 350-363.

Zöckler, C., Htin Hla, T., Clark, N., Syroechkovskiy, E.E., Yakushev, N., Daengphayon, S. & Robinson, R.

(2010a) Hunting in Myanmar is probably the main cause of the decline of the Spoon-billed Sandpiper.

Wader Study Group Bulletin 117: 1-8.

Zöckler, C., Syroechkovskiy, E.E. & Atkinson, P.W. (2010b) Rapid and continued population decline in

the Spoon-billed Sandpiper Eurynorhynchus pygmeus indicates imminent extinction unless conservation

action is taken. Bird Conservation International 20: 95-111.

Zöckler, C., Syroechkovskiy, E.E. & Bunting,G. (2010). International single species action plan for the

conservation of the Spoon-billed Sandpiper Eurynorhynchus pygmeus. CMS Technical Report Series

No.23.

Zöckler, C, Beresford, A.E., Bunting, G., Chowdhury, S. U., Clark, N. A., Vivian Wing Kan Fu, Tony Htin Hla,

Morozov, V. V., Syroechkovskiy, E. E., Kashiwagi, M., Lappo, E. G., Menxiu Tong, Trai Le Long, Yat-Tung

Yu, Huettmann, F., Akasofu, H. K., Tomida, H., and Buchanan, G. M. (2016) The winter distribution of the

Spoon-billed Sandpiper Calidris pygmaeus. Bird Conservation International, Available on CJO 2016

doi:10.1017/S095927091500029.

၄၁

http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22693452A93409155.en

http://www.birdlife.org/

*

ဇဝမျးစမျ းကနငသဘာဝထနးသမးရေးအသငး (BANCA)

လပစာ - အမတ ၉၄၃ ၊ ဒတယထပ (ညာ)ကျကဝငးဘေားလမး၊ မေမးကနးခမ နယ ၊ ေနကန။

Website: www.banca-env.org, Email: [email protected],

ဖနး - + ၉၅-၉-၄၂၀၀၈၀၉၇၉ ၊ + ၉၅ -၁-၆၆၃၀၇၇

http://www.banca-env.org/

mailto:[email protected]

ျမန္မာႏိုင္ငံ - banca-env.org ·...

Documents