§Ò c¬ng môn

Đương lôi cach mang cua Đang Công san Viêt Nam

Chương mơ đâu

Đôi tương, nhiêm vu va phương phap nghiên cưu môn Đương lôi cach

mang cua Đang Công san Viêt Nam

I. Đôi tương va nhiêm vu nghiên cưu

1. Đôi tương nghiên cưu

a. Khai niêm đương lôi cach mang cua Đang Công san Viêt Nam

- Đang Công san Viêt Nam la đôi tiên phong cua giai câp công nhân, đông thơi

la đôi tiên phong cua nhân dân lao đông va dân tôc Viêt Nam; đai biêu trung thanh

lơi ich cua giai câp công nhân, nhân dân lao đông va cua dân tôc. Đang Công san

Viêt Nam lây chu nghia Mac Lênin va tư tương Hô Chi Minh lam nên tang tư tương,

kim chi nam cho hanh đông, lây tâp trung dân chu lam nguyên tăc tô chưc cơ ban.

- Đương lôi cach mang cua Đang la hê thông quan điêm, chu trương, chinh

sach cua Đang vê muc tiêu, phương hương, nhiêm vu va giai phap cua cach mang

Viêt Nam. Đương lôi cach mang cua Đang đươc thê hiên qua cương linh, nghi

quyêt, chi thi… cua Đang.

b. Đôi tương nghiên cưu môn hoc

- Đôi tương môn hoc la sư ra đơi cua Đang va hê thông quan điêm, chu trương,

chinh sach cua Đang trong tiên trinh cach mang Viêt Nam – tư cach mang dân tôc,

dân chu nhân dân đên cach mang xa hôi chu nghia

2. Nhiêm vu nghiên cưu

- Lam ro sư ra đơi tât yêu cua Đang Công san Viêt Nam – chu thê hoach đinh

đương lôi cach mang Viêt Nam.

- Lam ro qua trin hinh thanh, phat triên va kêt qua thưc hiên đương lôi cach

mang cua Đang trong đo đăc biêt chu trong thơi ky đôi mơi.

II. Phương phap nghiên cưu va y nghia cua viêc hoc tâp môn hoc

1

1. Phương phap nghiên cưu

a. Cơ sơ phương phap luân

Nghiên cưu, hoc tâp môn Đương lôi cach mang cua Đang Công san Viêt Nam

phai trên cơ sơ thê giơi quan, phương phap luân cua chu nghia Mac – Lênin va cac

quan điêm co y nghia phương phap luân cua Hô Chi Minh

b. Phương phap nghiên cưu chu yêu la phương phap lich sư va phương phap

lôgic, ngoai ra co sư kêt hơp cac phương phap khac như phân tich, tông hơp, so

sanh, quy nap va diên dich, cu thê hoa va trưu tương hoa… thich hơp vơi tưng nôi

dung cua môn hoc

2. Y nghia cua hoc tâp môn hoc

a. Trang bi cho sinh viên nhưng hiêu biêt cơ ban vê đương lôi cua Đang trong

thơi ky cach mang dân tôc, dân chu nhân dân va trong thơi ky xây dưng chu nghia

xa hôi

b. Bôi dương cho sinh viên niêm tin vao sư lanh đao cua Đang theo muc tiêu, ly

tương cua Đang, nâng cao y thưc trach nhiêm cua sinh viên trươc nhưng nhiêm vu

trong đai cua đât nươc.

c. Giup sinh viên vân dung kiên thưc chuyên nganh đê chu đông, tich cưc trong

giai quyêt nhưng vân đê kinh tê, chinh tri, văn hoa, xa hôi theo đương lôi, chinh sach

cua Đang.

2

Chương I

Sư ra đơi cua Đang Công san Viêt Nam va Cương linh chinh tri đâu tiên cua

Đang

I. Hoan canh lich sư ra đơi Đang Công san Viêt Nam

1. Hoan canh quôc tê cuôi thê ki XIX, đâu thê ki XX

a. Sư chuyên biên chu nghia tư ban va hâu qua cua no

- Sư chuyên biên cua chu nghia tư ban tư tư do canh tranh sang giai đoan đê

quôc chu nghia va chinh sach tăng cương xâm lươc, ap bưc cac dân tôc thuôc đia

- Hâu qua chiên tranh xâm lươc cua chu nghia đê quôc: Mâu thuân giưa cac

dân tôc bi ap bưc vơi chu nghia đê quôc ngay cang gay găt, phong trao đâu tranh

chông xâm lươc diên ra manh me ơ cac nươc thuôc đia.

b. Chu nghia Mac – Lênin

- Chu nghia Mac – Lênin la hê tư tương cua Đang Công san

- Chu nghia Mac – Lênin đươc truyên ba vao Viêt Nam, thuc đây phong trao

yêu nươc va phong trao công nhân phat triên theo khuynh hương cach mang vô san,

dân tơi sư ra đơi cua Đang Công san Viêt Nam.

c. Cach mang thang Mươi Nga va Quôc tê Công san

- Cach mang Thang Mươi Nga mơ đâu môt thơi đai mơi “thơi đai cach mang

chông đê quôc, thơi đai giai phong dân tôc”1

- Sư tac đông cua Cach mang Thang Mươi Nga năm 1917 đôi vơi cach mang

Viêt Nam

- Quôc tê Công san: Đôi vơi Viêt Nam, Quôc tê Công san co vai tro quan trong

trong viêc truyên ba chu nghia Mac – Lênin va chi đao vê vân đê thanh lâp Đang

Công san Viêt Nam.

2. Hoan canh trong nươc

1 Hô Chi Minh, Toan tâp, t8, NXB Chinh tri quôc gia, H.2002, tr.562.

3

a. Xa hôi Viêt Nam dươi sư thông tri cua thưc dân Phap

- Chinh sach thông tri cua thưc dân Phap

- Tinh hinh giai câp va mâu thuân cơ ban trong xa hôi

b. Phong trao yêu nươc theo khuynh hương phong kiên va tư san cuôi thê

ky XIX, đâu thê ky XX.

- Phong trao yêu nươc theo khuynh hương phong kiên va tư san: nguyên nhân

thât bai va y nghia lich sư cua phong trao

- Sư khung hoang vê con đương cưu nươc va nhiêm vu lich sư đăt ra

c. Phong trao yêu nươc theo khuynh hương vô san

- Nguyên Ai Quôc chuân bi cac điêu kiên vê chinh tri, tư tương, tô chưc cho

viêc thanh lâp Đang Công san Viêt Nam

- Sư phat triên phong trao yêu nươc theo khuynh hương vô san; sư ra đơi cac tô

chưc công san ơ Viêt Nam.

II. Hôi nghi thanh lâp Đang va Cương linh chinh tri đâu tiên cua Đang

1. Hôi nghi thanh lâp Đang

a. Hơp nhât cac tô chưc công san thanh Đang Công san Viêt Nam

b. Thao luân xac đinh va thông qua cac văn kiên cua Đang

2. Cương linh chinh tri đâu tiên cua Đang (gôm cac văn kiên: Chanh

cương văn tăt cua Đang; Sach lươc văn tăt cua Đang; Chương trinh tom tăt cua

Đang)

a. Phương hương chiên lươc va nhiêm vu cach mang Viêt Nam

b. Lưc lương cach mang

c. Lanh đao cach mang

d. Quan hê vơi phong trao cach mang thê giơi.

3. Y nghia lich sư ra đơi Đang Công san Viêt Nam va Cương linh chinh tri

đâu tiên cua Đang.

4

a. Xac lâp sư lanh đao cua giai câp công nhân Viêt Nam; chưng to giai câp

công nhân Viêt Nam đa trương thanh va đu sưc lanh đao cach mang; thông nhât tư

tương, chinh tri va tô chưc phong trao công san Viêt Nam.

b. Xac đinh đung đăn con đương giai phong dân tôc va phương hương phat

triên cua cach mang Viêt Nam; giai quyêt đươc cuôc khung hoang vê đương lôi cach

mang Viêt Nam; năm ngon cơ lanh đao cach mang Viêt Nam

c. Cach mang Viêt Nam trơ thanh môt bô phân cua cach mang thê giơi, tranh

thu đươc sư ung hô cua cach mang thê giơi

5

Chương II

ĐƯƠNG LÔI ĐÂU TRANH GIANH CHINH QUYÊN (1930 – 1945)

I. CHU TRƯƠNG ĐÂU TRANH TƯ NĂM 1930 ĐÊN NĂM 1939

1. Trong nhưng năm 1930 – 1935

a. Luân cương Chinh tri thang 10 – 1930

- Nôi dung Luân cương

- Y nghia Luân cương

b. Chu trương khôi phuc tô chưc đang va phong trao cach mang

- Đâu tranh chông khung bô trăng

- Chu trương khôi phuc tô chưc đang

2. Trong nhưng năm 1936 – 1939

a. Hoan canh lich sư

- Tinh hinh thê giơi

- Tinh hinh trong nươc

b. Chu trương va nhân thưc mơi cua Đang

- Chu trương đâu tranh đoi quyên dân chu, dân sinh

- Nhân thưc mơi cua Đang vê môi quan hê giưa nhiêm vu dân tôc va dân chu

II. CHU TRƯƠNG ĐÂU TRANH TƯ NĂM 1939 ĐÊN NĂM 1945

1. Hoan canh lich sư va sư chuyên hương chi đao chiên lươc cua Đang

a. Tinh hinh thê giơi va trong nươc

- Chiên tranh thê giơi lân thư hai bung nô

- tinh hinh trong nươc

b. Nôi dung chu trương chuyên hương chi đao chiên lươc

- Đưa nhiêm vu giai phong dân tôc lên hang đâu

6

- Thanh lâp Măt trân Viêt Minh, đê đoan kêt, tâp hơp cac lưc lương cach mang

nhăm muc tiêu giai phong dân tôc

- Quyêt đinh xuc tiên chuân bi khơi nghia vu trang lam nhiêm vu trung tâm

c. Y nghia cua sư chuyên hương chi đao chiên lươc

- Vê ly luân

- Vê thưc tiên

2. Chu trương phat đông Tông khơi nghia gianh chinh quyên

a. Phat đông cao trao khang Nhât, cưu nươc va đây manh khơi nghia tưng

phân

- Phat đông cao trao khang Nhât, cưu nươc

- Đây manh khơi nghia tưng phân, gianh chinh quyên bô phân

b. Chu trương phat đông Tông khơi nghia

- Chu trương

- Y nghia

c. Kêt qua, y nghia, nguyên nhân thăng lơi va bai hoc kinh nghiêm cua

cuôc Cach mang Thang Tam

- Kêt qua va y nghia

- Nguyên nhân thăng lơi

- Bai hoc kinh nghiêm

7

Chương III

ĐƯƠNG LÔI KHANG CHIÊN CHÔNG THƯC DÂN PHAP VA ĐÊ

QUÔC MY XÂM LƯƠC (1945 – 1975)

I. ĐƯƠNG LÔI XÂY DƯNG, BAO VÊ CHINH QUYÊN VA KHANG

CHIÊN CHÔNG THƯC DÂN PHAP XÂM LƯƠC (1945 – 1954)

1. Chu trương xây dưng va bao vê chinh quyên cach mang (1945 – 1946)

a. Hoan canh lich sư nươc ta sau Cach mang Thang Tam

- Thuân lơi

- Kho khăn

b. Chu trương “khang chiên kiên quôc” cua Đang

- Nôi dung chu trương

- Y nghia cua chu trương

c. Kêt qua, y nghia, nguyên nhân thăng lơi va bai hoc kinh nghiêm

2. Đương lôi khang chiên chông thưc dân Phap xâm lươc va xây dưng chê

đô dân chu nhân dân (1946 – 1954)

a. Hoan canh lich sư

- Thuân lơi

- Kho khăn

b. Qua trinh hinh thanh va nôi dung đương lôi

- Đương lôi khang chiên toan dân, toan diên, lâu dai, dưa vao sưc minh la chinh

(1946 – 1950)

- Phat triên đương lôi theo phương châm hoan thanh giai phong dân tôc, phat

triên chê đô dân chu nhân dân, tiên lên chu nghia xa hôi (1951 – 1954)

3. Kêt qua, y nghia lich sư, nguyên nhân thăng lơi va bai hoc kinh nghiêm

8

a. Kêt qua va y nghia thăng lơi cua viêc thưc hiên đương lôi

- Kêt qua

+ Chinh tri

+ Quân sư

+ Ngoai giao

- Y nghia

+ Trong nươc

+ Quôc tê

b. Nguyên nhân thăng lơi va bai hoc kinh nghiêm

- Nguyên nhân thăng lơi

- Bai hoc kinh nghiêm

II. ĐƯƠNG LÔI KHANG CHIÊN CHÔNG MY, THÔNG NHÂT ĐÂT

NƯƠC (1954 – 1975)

1. Giai đoan 1954 - 1964

a. Hoan canh lich sư cach mang Viêt Nam sau thang 7/1954

- Thuân lơi

- Kho khăn

b. Qua trinh hinh thanh, nôi dung va y nghia đương lôi

- Qua trinh hinh thanh va nôi dung đương lôi

- Y nghia đương lôi

2. Giai đoan 1965 – 1975

a. Hoan canh lich sư

- Thuân lơi

- Kho khăn

b. Qua trinh hinh thanh, nôi dung va y nghia đương lôi

- Qua trinh trinh hinh thanh va nôi dung đương lôi

- Y nghia đương lôi

3. Kêt qua, y nghia lich sư, nguyên nhân thăng lơi va bai hoc kinh nghiêm

9

a. Kêt qua va y nghia thăng lơi

b. Nguyên nhân thăng lơi va bai hoc kinh nghiêm

Chương IV

ĐƯƠNG LÔI CÔNG NGHIÊP HOA

A. YÊU CẦU VỀ KIẾN THỨC

SV cần nắm được:

- Cac khai niêm cơ ban vê công nghiêp hoa, hiên đai hoa

- Sư cân thiêt cua viêc tiên hanh công nghiêp hoa, hiên đai hoa đât nươc

- Chu trương cua Đang vê công nghiêp hoa trươc đôi mơi

- Đăc trưng chu yêu cua CNH thơi ky trươc đôi mơi

- CNH, HĐH thơi ky đôi mơi, kêt qua, y nghia, han chê va nguyên nhânêt qua, y nghia, han chê va nguyên nhân

B. NỘI DUNG

I. Công nghiêp hoa thơi kỳ trươc đôi mơi

1. Chu trương cua Đang vê công nghiêp hoa (CNH)

a. Mục tiêu và phương hướng của CNH xã hội chủ nghĩa

- Khai niêm: “Thưc chât công nghiêp hoa la qua trinh chuyên lao đông thu

công thanh lao đông may moc trên quy mô toan bô nên kinh tê quôc dân”2. Qua

trinh công nghiêp hoa trên thê giơi tinh tư thơi gian cach mang công nghiêp ơ Anh

(bươc ngoăt khi may hơi nươc Giêm oăt ra đơi)

* Công nghiêp hoa ơ miên Băc

- Bối cảnh:

- Mục tiêu cơ bản:

- Phương hướng chỉ đạo:

* Công nghiêp hoa trên pham vi ca nươc

- Bối cảnh:

2 Lê Ban Thach, Công nghiêp hoa ơ NIES Đông A va bai hoc kinh nghiêm đôi vơi VN, Nxb Thê giơi, H.2000, tr.9

10

- Chủ trương của Đảng tại đại hội IV (12-1976)

- Hôi nghi Trung ương 6 khoa IV (1979) điêu chinh:

- Chu trương cua Đang tai đai hôi V (3-1982)

b. Đặc trưng chủ yếu của CNH thời kỳ trước đổi mới

- CNH theo mô hinh nên kinh tê khép kin, hương nôi va thiên vê phat triên

CN năng.

- Chu yêu dưa vao lơi thê vê lao đông, tai nguyên đât đai va nguôn viên trơ

cua cac nươc XHCN; Chu lưc thưc hiên CNH la Nha nươc va cac doanh nghiêp nha

nươc; Viêc phân bô nguôn lưc đê CNH chu yêu băng cơ chê kê hoach hoa tâp trung

quan liêu, trong môt nên kinh tê phi thi trương.

- Nong vôi, gian đơn, chu quan duy y chi, ham lam nhanh, lam lơn, không

quan tâm đên hiêu qua kinh tê xa hôi.

2. Kêt qua, y nghia, han chê va nguyên nhân2. Kêt qua, y nghia, han chê va nguyên nhân

a. Kêt qua

- Thơi ky 1961 – 1965:

- Thơi ky 1965 – 1975

- Thơi ky (1976 – 1980):

- Thơi ky 1981-1985:

b. Han chê va nguyên nhânb. Han chê va nguyên nhân

- Han chê:- Han chê:

+ Cơ sơ vât chât con hêt sưc lac hâu+ Cơ sơ vât chât con hêt sưc lac hâu

+ Công nghiêp nho bé+ Công nghiêp nho bé

+ Nông nghiêp chưa đap ưng đươc nhu câu lương thưc, thưc phâm cho xa hôi+ Nông nghiêp chưa đap ưng đươc nhu câu lương thưc, thưc phâm cho xa hôi

+ Đât nươc trong tinh trang nghèo nan, kém phat triên+ Đât nươc trong tinh trang nghèo nan, kém phat triên

+ Rơi vao khung hoang kinh tê - xa hôi+ Rơi vao khung hoang kinh tê - xa hôi

- Nguyên nhân- Nguyên nhân

+ Khach quan:+ Khach quan:

+ Chu quan: + Chu quan:

11

II. CôII. Công nghiêp hoang nghiêp hoa, hiên đai hoa (HĐ, hiên đai hoa (HĐHH) thơi kỳ đôi mơi) thơi kỳ đôi mơi

Hiện đại hoá (HĐH)?HĐH la qua trinh ưng dung va trang bi nhưng thanh

tưu va công nghiêp tiên tiên, hiên đai vao qua trinh san xuât kinh doanh, dich vu,

vao quan ly kinh tê - xa hôi.

1. Qua trQua trinh đôi mơi tưnh đôi mơi tư duy vê CNH duy vê CNH

a. Đại hội VI của Đảng phê phán sai lầm trong nhận thức và chủ tra. Đại hội VI của Đảng phê phán sai lầm trong nhận thức và chủ trươngương

CNH thời kỳ 1960-1985CNH thời kỳ 1960-1985

- Pham sai lâm trong viêc xac đinh - Pham sai lâm trong viêc xac đinh mục tiêu và bưmục tiêu và bước điớc đi vê xây dưng cơ sơ vât vê xây dưng cơ sơ vât

chât-kỹ thuât, cai tao XHCN va quan ly kinh tê. Do chu quan, nong vôi, muôn chât-kỹ thuât, cai tao XHCN va quan ly kinh tê. Do chu quan, nong vôi, muôn bỏbỏ

qua nhqua những bưng bước đi cần thiếtớc đi cần thiết nên đa chu tr nên đa chu trương đây manh CNH trong khi ương đây manh CNH trong khi chchưa có đủưa có đủ

các tiền đề cần thiếtcác tiền đề cần thiết, lai châm đôi mơi cơ chê quan ly kinh tê., lai châm đôi mơi cơ chê quan ly kinh tê.

- Quá thiên về phát triển CN nặng- Quá thiên về phát triển CN nặng va nh va nhưng công trinh quy mô lơn, không tâpng công trinh quy mô lơn, không tâp

trung sưc giai quyêt vê căn ban vân đê ltrung sưc giai quyêt vê căn ban vân đê lương thưc, thưc phâm, hang tiêu dung vaương thưc, thưc phâm, hang tiêu dung va

hang xuât khâu. đâu thang xuât khâu. đâu tư nhiêu nhưư nhiêu nhưng hiêu qua thâp.ng hiêu qua thâp.

- Không thực hiện nghiêm chỉnh NQ đại hội V- Không thực hiện nghiêm chỉnh NQ đại hội V: NN vân chư: NN vân chưa thưc sư đa thưc sư đươc coiươc coi

la măt trân hang đâu, CN năng vân không phuc vu kip thơi NN va côla măt trân hang đâu, CN năng vân không phuc vu kip thơi NN va công nghiêp nhẹng nghiêp nhẹ

b, Quáb, Quá trình đổi mới tư trình đổi mới tư duy về CNH từ Đại hội VI đến Đại hội X duy về CNH từ Đại hội VI đến Đại hội X

- Đai hôi VI (12-1986)- Đai hôi VI (12-1986)

- - Hôi nghiHôi nghi TW 7 khoa VII (1/1994), TW 7 khoa VII (1/1994),

- Đai hôi VIII (6-1996)- Đai hôi VIII (6-1996)

- Đai hôi IX (4-2001) va Đai hôi X (4-2006): tiêp tuc bô sung va nhân manh- Đai hôi IX (4-2001) va Đai hôi X (4-2006): tiêp tuc bô sung va nhân manh

môt sô đmôt sô điêm mơi vê CNH, HĐH iêm mơi vê CNH, HĐH

2. Muc tiêu, quan điêm CNH, HĐH2. Muc tiêu, quan điêm CNH, HĐH

a. Mục tiêua. Mục tiêu

MucMuc tiêu cơ ban đươc đê ra tai HN lân 7 (khoa VII cua Đang): “cai biên nươc tiêu cơ ban đươc đê ra tai HN lân 7 (khoa VII cua Đang): “cai biên nươc

ta thanh môt nươc công nghiêp co cơ sơ vât chât, ki thuât hiên đai, co cơ câu kinh têta thanh môt nươc công nghiêp co cơ sơ vât chât, ki thuât hiên đai, co cơ câu kinh tê

hơp ly, quan hê san xuât tiên bô, phu hơp vơi trinh đô phat triên cua lưc lương sanhơp ly, quan hê san xuât tiên bô, phu hơp vơi trinh đô phat triên cua lưc lương san

12

xuât, mưc sông vât chât va tinh thân cao, quôc phong – an ninh vưng chăc, dân giau,xuât, mưc sông vât chât va tinh thân cao, quôc phong – an ninh vưng chăc, dân giau,

nươc manh, xa hôi công băng, văn minh”nươc manh, xa hôi công băng, văn minh”33

Đai hôi X đê ra muc tiêu cu thê:Đai hôi X đê ra muc tiêu cu thê:

- Đây- Đây manh manh CNH, HĐH găn liên vơi phat triên kinh tê tri thưcCNH, HĐH găn liên vơi phat triên kinh tê tri thưc

-- Sơm đ Sơm đưa nươc ta ra khoi tưa nươc ta ra khoi tinh trang kém phat triênnh trang kém phat triên

- - Tao nên tang đê đên năm 2020, nưTao nên tang đê đên năm 2020, nươc ta cơ ban trơ thanh nơc ta cơ ban trơ thanh nươc công nghiêpươc công nghiêp

theo hương hiên đai.theo hương hiên đai.

b. Quan điểm CNH, HĐHb. Quan điểm CNH, HĐH: :

ĐĐươc đê ra tai Hôi nghi lân thư 7 (khoa VII)ươc đê ra tai Hôi nghi lân thư 7 (khoa VII) va đva đươc phat triên, bô sung quaươc phat triên, bô sung qua

cac Đai hôi VIII, IX, X cua Đang:cac Đai hôi VIII, IX, X cua Đang:

- CNH găn vơi HĐH; CNH, HĐH găn vơi phat triên kinh tê tri thưc

- CNH, HĐH găn vơi phat triên kinh tê thi trương đinh hương XHCN va hôi

nhâp kinh tê quôc tê

- Lây phat huy nguôn lưc con ngươi la yêu tô cơ ban cho sư phat triên nhanh

va bên vưng

- Khoa hoc va công nghê la nên tang, la đông lưc cua CNH, HĐH

- Phat triên nhanh, hiêu qua va bên vưng; tăng trương kinh tê đi đôi vơi thưc

hiên tiên bô va công băng XH, bao vê môi trơng tư nhiên, bao tôn đa dang sinh hoc.

3. Nôi dung va đinh h3. Nôi dung va đinh hương CNH, HĐH găn vơi phat triên kinh tê tri thưcương CNH, HĐH găn vơi phat triên kinh tê tri thưca. Nội dung

- Phat triên cac nganh va san phâm kinh tê co gia tri gia tăng cao dưa nhiêu

vao tri thưc

- Coi trong ca sô lương va chât lương tăng trương

- Xây dưng cơ câu kinh tê hiên đai va hơp ly

- Giam chi phi trung gian, nâng cao năng suât lao đông

b. Định hb. Định hướng phát triển các ngành và lĩnh vực kinh tế trong quá trình đẩyướng phát triển các ngành và lĩnh vực kinh tế trong quá trình đẩy

mạnh CNH, HĐH gắn với phát triển kinh tế tri thứcmạnh CNH, HĐH gắn với phát triển kinh tế tri thức

3 Đang Công san Viêt Nam: Văn kiên Hôi nghi lân thư 7 Ban Châp hanh Trung ương khoa VII, Ha Nôi, 1994, tr.66

13

- Đây manh CNH, HĐH nông nghiêp nông thôn, giai quyêt đông bô cac vân

đê nông nghiêp, nông dân, nông thôn

- Phat triên nhanh hơn công nghiêp, xây dưng va dich vu

- Phat triên kinh tê vung

- Phat triên kinh tê biên

- Chuyên dich cơ câu lao đông, cơ câu công nghê

- Bao vê, sư dung hiêu qua tai nguyên quôc gia, cai thiên môi trương tư nhiên

4. Kêt qua, y nghia, han chê va nguyên nhân4. Kêt qua, y nghia, han chê va nguyên nhâna. Kết quả thực hiện đường lối và ý nghĩa

- Cơ sơ vât chât - kỹ thuât cua đât nươc đươc tăng cương đang kê, kha năng

đôc lâp tư chu cua nên kinh tê đươc nâng cao.

- Cơ câu kinh tê chuyên dich theo hương CNH, HĐH đa đat đơc kêt qua quan

trong: tỷ trong CN va xây dưng tăng, tỷ trong nông – lâm – thuỷ hai san giam.

- Co sư chuyên dich trong tưng nganh kinh tê, tưng vung , thanh phân kinh tê,

trong cơ câu lao đông…

- Thanh tưu cua CNH, HĐH đa gop phân quan trong đưa nên kinh tê đat tôc

đô tăng trương kha cao (binh quân: 2000 – 2005 la 7,51%, 2006 – 2007 la 8,5%)

Nhưng thanh tưu trên co y nghia quan trong, la cơ sơ đê phân đâu đat muc

tiêu: Sơm đSơm đưa nưa nươc ta ra khoi tinh trang kém phat triên, tao nên tang đê đên nămươc ta ra khoi tinh trang kém phat triên, tao nên tang đê đên năm

2020, n2020, nươc ta cơ ban trơ thanh nươc ta cơ ban trơ thanh nươc công nghiêp theo hươc công nghiêp theo hương hiên đai.ương hiên đai.

b. Hạn chế và nguyên nhân

Hạn chế:Hạn chế:

- Tôc đô t- Tôc đô tăng trưng trương kinh tê vân thâpơng kinh tê vân thâp

- Nguôn lưc cua đât n- Nguôn lưc cua đât nươc chươc chưa đưa đươc sư dung co hiêu qua caoươc sư dung co hiêu qua cao

- Cơ câu kinh tê chuyên dich con châm- Cơ câu kinh tê chuyên dich con châm

- Kêt câu ha tâng kinh tê, xa hôi ch- Kêt câu ha tâng kinh tê, xa hôi chưa đap ưng yêu câu phat triênưa đap ưng yêu câu phat triên

Nguyên nhân:Nguyên nhân:

- Nhiêu chinh sach va giai phap chư- Nhiêu chinh sach va giai phap chưa đu manh đê huy đông va sư dung đa đu manh đê huy đông va sư dung đươcươc

tôt nhât cac nguôn lưctôt nhât cac nguôn lưc

- Cai cach hanh chinh con châm va kém hiêu qua- Cai cach hanh chinh con châm va kém hiêu qua

14

- Chi đao va tô chưc thưc hiên con yêu kém…- Chi đao va tô chưc thưc hiên con yêu kém…

Câu hỏi ôn tâp

1. So sanh đăc trưng cua CNH thơi ky trươc đôi mơi va thơi ky đôi mơi?

2. Qua trQua trinh đôi mơi tnh đôi mơi tư duy vê CNHư duy vê CNH

3. Muc tiêu, quan điêm CNH, HĐH3. Muc tiêu, quan điêm CNH, HĐH

4. Nôi dung va đinh hNôi dung va đinh hương CNH, HĐH găn vơi phat triên kinh tê tri thưcương CNH, HĐH găn vơi phat triên kinh tê tri thưc

CHƯƠNG V

ĐƯĐƯƠNG LÔI XÂY DƯNG NÊN KINH TÊ THỊ TRƯƠNG ĐỊNH HƯƠNG XÃƠNG LÔI XÂY DƯNG NÊN KINH TÊ THỊ TRƯƠNG ĐỊNH HƯƠNG XÃ

HỘI CHU NGHĨAHỘI CHU NGHĨA

A. YÊU CẦU KIẾN THỨC

SV cân năm đươc:

- Qua trinh đôi mơi nhân thưc vê kinh tê thi trương (KTTT)- Qua trinh đôi mơi nhân thưc vê kinh tê thi trương (KTTT)

- - Cơ chê quan ly kinh tê Viêt Nam thơi thơi ky trưCơ chê quan ly kinh tê Viêt Nam thơi thơi ky trươc đôi mơiơc đôi mơi

- Sư hinh thanh tư- Sư hinh thanh tư duy cua Đang vê KTTT thơi ky đôi mơi duy cua Đang vê KTTT thơi ky đôi mơi

- - Tiêp tuc hoan thiên thê chê KTTT đinh hương XHCN ơ nươc ta

- Muc tiêu va quan điêm cơ ban

- Môt sô chu trương tiêp tuc hoan thiên thê chê KTTT đinh hương XHCN

- Kêt qua, y nghia, han chê va nguyên nhân

B. NỘI DUNG

I. Qua trinh đôi mơi nhân thưc vê kinh tê thi trươngI. Qua trinh đôi mơi nhân thưc vê kinh tê thi trương

1. Cơ chê quan ly kinh Viêt Nam thơi thơi kỳ trươc đôi mơi

a. Cơ chế kế hoạch hoá tập trung quan liêu, bao cấpa. Cơ chế kế hoạch hoá tập trung quan liêu, bao cấp

- Đăc điêm chu yêu cua cơ chê quan ly kinh tê - kê hoach hoa tâp trung:- Đăc điêm chu yêu cua cơ chê quan ly kinh tê - kê hoach hoa tâp trung:

+ Nha nươc quan ly nên kinh tê chu yêu băng mênh lênh hanh chinh

+ Cac cơ quan hanh chinh can thiêp qua sâu vao hoat đông san xuât, kinh

doanh cua cac doanh nghiêp, nhưng lai không chiu trach nhiêm gi vê vât chât đôi

vơi cac quyêt đinh cua minh.

15

+ Quan hê hang hoa-tiên tê bi coi nhẹ, chi la hinh thưc, quan hê hiên vât la

chu yêu.

+ Bô may quan ly công kênh, nhiêu câp trung gian, phong cach cưa quyên

quan liêu…

- Cac hinh thưc chu yêu cua chê đô bao câp- Cac hinh thưc chu yêu cua chê đô bao câp

- Bao cấp qua giá: Nha nươc quyêt đinh gia tri tai san hang hoa thâp hơn gia

tri thưc cua no nhiêu lân so vơi gia thi trương. Vi vây, hach toan kinh tê chi la hinh

thưc

- Bao cấp qua chế độ tem phiếu: quy đinh chê đô phân phôi vât phâm tiêu

dung cho can bô, công nhân viên theo đinh mưc qua hinh thưc tem phiêu

- Bao cấp theo chế độ cấp phát vốn cua ngân sach nhưng không co chê tai

rang buôc trach nhiêm vât chât đôi vơi cac đơn vi đươc câp vôn.

b. Nhu cầu đổi mới cơ chế quản lý kinh tế b. Nhu cầu đổi mới cơ chế quản lý kinh tế

-- Kho khăn cua đât nươc (khung hoang kinh tê - xa hôi); nhưng biên đông cuaKho khăn cua đât nươc (khung hoang kinh tê - xa hôi); nhưng biên đông cua

tinh hinh thê giơitinh hinh thê giơi

-- Chu trưChu trương, chinh sach đôi mơi tưng phân tư năm 1979 đên năm 1985 ơng, chinh sach đôi mơi tưng phân tư năm 1979 đên năm 1985

++ Nghi quyêt TW 6 khoa IV (1979) “lam cho san xuât bung ra” Nghi quyêt TW 6 khoa IV (1979) “lam cho san xuât bung ra”

+ Khoán sản phẩm trong nông nghiệp theo Chỉ thị 100-CT/TƯ (1981) của+ Khoán sản phẩm trong nông nghiệp theo Chỉ thị 100-CT/TƯ (1981) của

Ban Bí thưBan Bí thư

+ Quyết định 25, 26-CP (1981) của Chính phủ+ Quyết định 25, 26-CP (1981) của Chính phủ

+ Nghị quyết TƯ 8 (1985) về giá-l+ Nghị quyết TƯ 8 (1985) về giá-lương-tiền…ương-tiền…

2. Sư hinh thanh tư2. Sư hinh thanh tư duy cua Đang vê KTTT thơi kỳ đôi mơi duy cua Đang vê KTTT thơi kỳ đôi mơi

a. Từ Đại hội VI (1986) đến Đại hội VIII (1996)a. Từ Đại hội VI (1986) đến Đại hội VIII (1996)

- Một là, KTTT không phai la cai riêng cua cua CNTB ma la thanh tưu phat

triên chung cua nhân loai.

- Hai là, KTTT cung tôn tai khach quan trong thơi ky qua đô lên CNXH.

- Ba là, co thê va cân thiêt sư dung KTTT đê xây dưng CNXH ơ nươc ta.

b. Từ đại hội IX (2001) đến đại hội X (2006)b. Từ đại hội IX (2001) đến đại hội X (2006)

16

- Đai hôi IX khẳng đinh: Xây dưng nên KTTT đinh h- Đai hôi IX khẳng đinh: Xây dưng nên KTTT đinh hương XHCN la mô hinhương XHCN la mô hinh

kinh tê tông quat trong thơi ky qua đô lên XHCN ơ nưkinh tê tông quat trong thơi ky qua đô lên XHCN ơ nươc ta.ơc ta.

- Đai hôi X lam ro hơn vê đinh hư- Đai hôi X lam ro hơn vê đinh hương XHCN trong nên KTTT ơ nơng XHCN trong nên KTTT ơ nươc ta, thêươc ta, thê

hiên qua 4 tiêu chi:hiên qua 4 tiêu chi:

II. Tiêp tuc hoan thiên thê chê KTTT đinh hương XHCN ơ nươc ta

1. Muc tiêu va quan điêm cơ ban

a. Thê chê kinh tê va thê chê KTTTa. Thê chê kinh tê va thê chê KTTT

Thê chê kinh tê la môt hê thông cac quy pham phap luât nhăm điêu chinh cac

chu thê kinh tê, cac hanh vi san xuât kinh doanh va cac quan hê kinh tê.

- Về Thể chể kinh tế

- Về Thể chế KTTT

- ThÓ chÕ KTTT ®Þnh híng XHCN

b. Môc tiªu hoµn thiÖn thÓ chÕ KTTT ®Þnh hb. Môc tiªu hoµn thiÖn thÓ chÕ KTTT ®Þnh híng XHCNíng XHCN§Õn n¨m 2020 cÇn ®¹t c¸c môc tiªu:- Tõng bíc x©y dùng ®ång bé hÖ thèng ph¸t luËt, ®¶m b¶o

cho nÒn KTTT ®Þnh híng XHCN ph¸t triÓn thuËn lîi.- §æi míi c¬ b¶n m« h×nh tæ chøc vµ ph¬ng thøc ho¹t ®éng

cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp c«ng- Ph¸t triÓn ®ång bé, ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh thÞ trêng c¬ b¶n

thèng nhÊt trong c¶ níc, tõng bíc liªn th«ng víi thÞ trêng khu vùc vµ thÕ giíi.

- Gi¶i quyÕt tèt h¬n mèi quan hÖ gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ víi ph¸t triÓn v¨n hãa, ®¶m b¶o tiÕn bé, c«ng b»ng x· héi, b¶o vÖ m«i trêng.

- N©ng cao hiÖu lùc, hiÖu qu¶ qu¶n lý cña Nhµ níc vµ ph¸t huy vai trß cña MÆt trËn Tæ quèc, c¸c ®oµn thÓ chÝnh trÞ – x· héi vµ nh©n d©n trong qu¶n lý, ph¸t triÓn KT-XH.

17

c. Quan ®iÓm vÒ hoµn thiÖn thÓ chÕ KTTT ®Þnh hc. Quan ®iÓm vÒ hoµn thiÖn thÓ chÕ KTTT ®Þnh híngíng XHCNXHCN

- NhËn thøc ®Çy ®ñ, t«n träng vµ vËn dông ®óng ®¾n c¸c quy luËt kh¸ch quan cña KTTT

- §¶m b¶o tÝnh ®ång bé gi÷a c¸c bé phËn cÊu thµnh cña thÓ chÕ kinh tÕ, gi÷a c¸c yÕu tè KTTT

- KÕ thõa cã chän läc thµnh tùu ph¸t triÓn KTTT cña nh©n lo¹i, kinh nghiÖm tæng kÕt tõ thùc tiÔn ®æi míi níc ta

- Chñ ®éng, tÝch cùc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn quan träng, võa lµm võa tæng kÕt rót kinh nghiÖm

- N©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o cña §¶ng, hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc.

2. Mét sè chñ tr¬ng tiÕp tôc hoµn thiÖn thÓ chÕ KTTT ®Þnh híng XHCN

a. Thèng nhÊt nhËn thøc vÒ nÒn KTTT ®Þnh ha. Thèng nhÊt nhËn thøc vÒ nÒn KTTT ®Þnh híng XHCNíng XHCN- Chóng ta cÇn thiÕt sö dông KTTT lµm ph- Chóng ta cÇn thiÕt sö dông KTTT lµm ph¬ng tiÖn x©y dùng¬ng tiÖn x©y dùng

CNXHCNXH- KTTT ®Þnh h- KTTT ®Þnh híng XHCN lµ nÒn kinh tÕ võa tu©n theo quyíng XHCN lµ nÒn kinh tÕ võa tu©n theo quy

luËt cña KTTT, võa chÞu sù chi phèi bëi c¸c quy luËt kinh tÕ cñaluËt cña KTTT, võa chÞu sù chi phèi bëi c¸c quy luËt kinh tÕ cña CNXH vµ c¸c yÕu tè ®¶m b¶o tÝnh ®Þnh hCNXH vµ c¸c yÕu tè ®¶m b¶o tÝnh ®Þnh híng XHCN.íng XHCN.

b. Hoµn thiÖn thÓ chÕ vÒ së h÷u vµ c¸c thµnh phÇnb. Hoµn thiÖn thÓ chÕ vÒ së h÷u vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, lo¹i hkinh tÕ, lo¹i h×nh doanh nghiÖp vµ c¸c tæ chøc s¶n xuÊtnh doanh nghiÖp vµ c¸c tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanhkinh doanh

- Hoµn thiÖn thÓ chÕ vÒ së h÷u:- Hoµn thiÖn thÓ chÕ vÒ së h÷u:+ §Êt ®ai thuéc së h÷u+ §Êt ®ai thuéc së h÷u toµn d©n mµ ®¹i diÖn lµ Nhµ níc,

®ång thêi ®¶m b¶o vµ t«n träng c¸c quyÒn cña ngêi sö dông ®Êt.

18

+ T¸ch biÖt vai trß cña Nhµ níc víi t c¸ch lµ bé m¸y c«ng quyÒn qu¶n lý toµn bé nÒn KT-XH víi vai trß chñ së h÷uh÷u tµi s¶n, vèn cña Nhµ níc; t¸ch chøc n¨ng chñ së h÷uh÷u tµi s¶n, vèn cña Nhµ níc víi chøc n¨ng qu¶n trÞ kinh doanh cña doanh nghiÖp nhµ níc.

+ Quy ®Þnh râ, cô thÓ vÒ quyÒn cña chñ së h÷u vµ nh÷ng ngêi liªn quan ®èi víi c¸c lo¹i tµi s¶n. liªn quan ®èi víi c¸c lo¹i tµi s¶n.

+ Ban hµnh c¸c quy ®Þnh ph¸p lý vÒ quyÒn së h÷u cña c¸ch÷u cña c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc, c¸ nh©n ndoanh nghiÖp, tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi t¹i ViÖt Nam.íc ngoµi t¹i ViÖt Nam.

- Hoµn thiÖn thÓ chÕ vÒ ph©n phèi:- Hoµn thiÖn thÓ chÕ vÒ ph©n phèi:+ + Hoµn thiÖn luËt ph¸p, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ ph©n bæHoµn thiÖn luËt ph¸p, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ ph©n bæ

nguån lùc, ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i theo hnguån lùc, ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i theo híng ®¶m b¶o tíng ®¶m b¶o t¨ng trng tr--ëng kinh tÕ víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi trong tõng bëng kinh tÕ víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi trong tõng bíc, tõngíc, tõng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn.chÝnh s¸ch ph¸t triÓn.

+ + §æi míi, ph¸t triÓn, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c§æi míi, ph¸t triÓn, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ: ph¸t huy vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕchñ thÓ trong nÒn kinh tÕ: ph¸t huy vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ nnhµ níc, thu hÑp c¸c lÜnh vùc ®éc quyÒn nhµ níc, thu hÑp c¸c lÜnh vùc ®éc quyÒn nhµ níc; ®æi míi, ph¸tíc; ®æi míi, ph¸t triÓn hîp t¸c x·, tæ hîp t¸c theo c¬ chÕ thÞ trtriÓn hîp t¸c x·, tæ hîp t¸c theo c¬ chÕ thÞ trêng, theo nguyªn t¾c:êng, theo nguyªn t¾c: tù nguyÖn, d©n chñ, btù nguyÖn, d©n chñ, b×nh ®¼ng, cïng cã lîi vµ ph¸t triÓn céngnh ®¼ng, cïng cã lîi vµ ph¸t triÓn céng ®ång.®ång.

+ + §§æi míi c¬ chÕ qu¶n lý cña Nhµ næi míi c¬ chÕ qu¶n lý cña Nhµ níc ®Ó c¸c ®¬n vÞ sùíc ®Ó c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp c«ng lËp ph¸t triÓn m¹nh mÏ, cã hiÖu qu¶.nghiÖp c«ng lËp ph¸t triÓn m¹nh mÏ, cã hiÖu qu¶.

c. Hoµn thiÖn thÓ chÕ ®¶m b¶o ®ång bé c¸c yÕu tèc. Hoµn thiÖn thÓ chÕ ®¶m b¶o ®ång bé c¸c yÕu tè thÞ trthÞ trêng vµ ph¸t triÓn ®ång bé c¸c lo¹i thÞ trêng vµ ph¸t triÓn ®ång bé c¸c lo¹i thÞ trêngêng

- Hoµn thiÖn thÓ chÕ vÒ gi¸, c¹nh tranh vµ kiÓm so¸t ®éc- Hoµn thiÖn thÓ chÕ vÒ gi¸, c¹nh tranh vµ kiÓm so¸t ®éc quyÒn trong kinh doanh.quyÒn trong kinh doanh.

19

- Hoµn thiÖn hÖ thèng luËt ph¸p, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cho ho¹t- Hoµn thiÖn hÖ thèng luËt ph¸p, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cho ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn lµnh m¹nh cña thÞ tr®éng vµ ph¸t triÓn lµnh m¹nh cña thÞ trêng chøng kho¸n, t¨ngêng chøng kho¸n, t¨ng tÝnh minh b¹ch, chèng c¸c giao dÞch phi ph¸p, c¸c hµnh vi röatÝnh minh b¹ch, chèng c¸c giao dÞch phi ph¸p, c¸c hµnh vi röa tiÒn, nhiÔu lo¹n thÞ trtiÒn, nhiÔu lo¹n thÞ trêng.êng.

- X©y dùng ®ång bé luËt ph¸p, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch qu¶n lý,- X©y dùng ®ång bé luËt ph¸p, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch qu¶n lý, hç trî c¸c tæ chøc n¨ng cøu, øng dông, chuyÓn giao c«ng nghÖ.hç trî c¸c tæ chøc n¨ng cøu, øng dông, chuyÓn giao c«ng nghÖ.

d. Hoµn thiÖn thÓ chÕ g¾n t¨ng trd. Hoµn thiÖn thÓ chÕ g¾n t¨ng trëng kinh tÕ víi tiÕnëng kinh tÕ víi tiÕn bé, c«ng b»ng x· héi trong tõng bbé, c«ng b»ng x· héi trong tõng bíc, tõng chÝnh s¸ch ph¸tíc, tõng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn vµ b¶o vÖ m«i trtriÓn vµ b¶o vÖ m«i trêngêng

- Thùc hiÖn chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch lµm giµu ®i ®«i víi- Thùc hiÖn chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch lµm giµu ®i ®«i víi tÝch cùc thùc hiÖn gi¶m nghÌotÝch cùc thùc hiÖn gi¶m nghÌo

- X©y dùng hÖ thèng b¶o hiÓm x· héi ®a d¹ng vµ linh ho¹t- X©y dùng hÖ thèng b¶o hiÓm x· héi ®a d¹ng vµ linh ho¹t cho phï hîp víi yªu cÇu cña KTTT ®Þnh hcho phï hîp víi yªu cÇu cña KTTT ®Þnh híng XHCNíng XHCN

- Hoµn thiÖn luËt ph¸p, chÝnh s¸ch vÒ b¶o vÖ m«i tr- Hoµn thiÖn luËt ph¸p, chÝnh s¸ch vÒ b¶o vÖ m«i trêng, cãêng, cã chÕ tµi ®ñ m¹nh ®èi víi c¸c trchÕ tµi ®ñ m¹nh ®èi víi c¸c trêng hîp vi ph¹m, xö lý c¸c ®iÓm «êng hîp vi ph¹m, xö lý c¸c ®iÓm « nhiÔm m«i trnhiÔm m«i trêng nghiªm träng vµ ngêng nghiªm träng vµ ng¨n chÆn kh«ng ®Ó ph¸t sinhn chÆn kh«ng ®Ó ph¸t sinh thªm.thªm.

e. Hoµn thiÖn thÓ chÕ vÒ vai trß l·nh ®¹o cña ®¶ng,e. Hoµn thiÖn thÓ chÕ vÒ vai trß l·nh ®¹o cña ®¶ng, qu¶n lý cña Nhµ nqu¶n lý cña Nhµ níc vµ sù tham gia cña c¸c tæ chøc quÇníc vµ sù tham gia cña c¸c tæ chøc quÇn chóng vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn KT-XHchóng vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn KT-XH

- Vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng thÓ hiÖn ë chç chØ ®¹o nghiªn- Vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng thÓ hiÖn ë chç chØ ®¹o nghiªn cøu lý luËn vµ tæng kÕt thùc tiÔn ®Ó x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ h¬n m«cøu lý luËn vµ tæng kÕt thùc tiÔn ®Ó x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ h¬n m« h×nh KTTT ®Þnh hh×nh KTTT ®Þnh híng XHCN, ®Æc biÖt lµ néi dung ®Þnh híng XHCN, ®Æc biÖt lµ néi dung ®Þnh híngíng XHCN ®Ó t¹o ra sù ®ång thuËn trong x· héi.XHCN ®Ó t¹o ra sù ®ång thuËn trong x· héi.

20

- §æi míi, n©ng cao vai trß, hiÖu lùc qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ- §æi míi, n©ng cao vai trß, hiÖu lùc qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ nníc: ng¨n ngõa mÆt tr¸i cña KTTT, t¹o ®iÒu kiÖn cho KTTT ph¸tíc: ng¨n ngõa mÆt tr¸i cña KTTT, t¹o ®iÒu kiÖn cho KTTT ph¸t triÓn theo ®Þnh htriÓn theo ®Þnh híng CNXH vµ héi nhËpíng CNXH vµ héi nhËp

- - C¸c tæ chøc d©n cö, tæ chøc chÝnh trÞ, x· héi vµ nh©n d©nC¸c tæ chøc d©n cö, tæ chøc chÝnh trÞ, x· héi vµ nh©n d©n tÝch cùc tham gia vµo qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh, thùc thi, gi¸m s¸ttÝch cùc tham gia vµo qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh, thùc thi, gi¸m s¸t thùc hiÖn luËt ph¸p, c¸c chñ trthùc hiÖn luËt ph¸p, c¸c chñ tr¬ng ph¸t triÓn KT-XH.¬ng ph¸t triÓn KT-XH.

3. KÕt qu¶, ý nghÜa, h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n3. KÕt qu¶, ý nghÜa, h¹n chÕ vµ nguyªn nh©na. KÕt qu¶ vµ ý nghÜaa. KÕt qu¶ vµ ý nghÜa - Sau h¬n 20 n¨m ®æi míi, n- Sau h¬n 20 n¨m ®æi míi, níc ta ®· chuyÓn ®æi thµnhíc ta ®· chuyÓn ®æi thµnh

c«ng tõ thÓ chÕ kinh tÕ tËp trung quan liªu, bao cÊp sang thÓ chÕc«ng tõ thÓ chÕ kinh tÕ tËp trung quan liªu, bao cÊp sang thÓ chÕ KTTT ®Þnh hKTTT ®Þnh híng XHCN.íng XHCN.

- ChÕ ®é së h÷u víi nhiÒu h×nh thøc vµ c¬ cÊu kinh tÕ- ChÕ ®é së h÷u víi nhiÒu h×nh thøc vµ c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ®nhiÒu thµnh phÇn ®îc h×nh thµnh.îc h×nh thµnh.

- C¸c lo¹i thÞ tr- C¸c lo¹i thÞ trêng c¬ b¶n ®· ra ®êi vµ tõng bêng c¬ b¶n ®· ra ®êi vµ tõng bíc ph¸t triÓníc ph¸t triÓn thèng nhÊt trong c¶ nthèng nhÊt trong c¶ níc, g¾n víi thÞ tríc, g¾n víi thÞ trêng khu vùc vµ thÕ giíi.êng khu vùc vµ thÕ giíi.

- ViÖc g¾n ph¸t triÓn kinh tÕ víi gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi,- ViÖc g¾n ph¸t triÓn kinh tÕ víi gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®¹t nhiÒu kÕt qu¶ tÝch cùc.xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®¹t nhiÒu kÕt qu¶ tÝch cùc. Níc ta ®· ra khái khñng ho¶ng KT-XH, t¹o ra ®îc nh÷ng tiÒn ®Ò cÇn thiÕt ®Èy nhanh qu¸ tr×nh CNH, H§H sím ®a níc ta ra khái t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn.

b. H¹n chÕ vµ nguyªn nh©nb. H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n H¹n chÕH¹n chÕ

- Qu¸ tr×nh x©y dùng, hoµn thiÖn thÓ chÕ KTTT ®Þnh h- Qu¸ tr×nh x©y dùng, hoµn thiÖn thÓ chÕ KTTT ®Þnh híngíng XHCN cßn chËmXHCN cßn chËm

- VÊn ®Ò së h÷u- VÊn ®Ò së h÷u, qu¶n lý vµ ph©n phèi trong doanh nghiÖp, qu¶n lý vµ ph©n phèi trong doanh nghiÖp Nhµ nNhµ níc chíc cha gi¶i quyÕt tèta gi¶i quyÕt tèt

21

- C¬ cÊu tæ chøc, c¬ chÕ vËn hµnh cña bé m¸y Nhµ n- C¬ cÊu tæ chøc, c¬ chÕ vËn hµnh cña bé m¸y Nhµ níc cßníc cßn nhiÒu bÊt cËpnhiÒu bÊt cËp

- C¬ chÕ, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc v¨n hãa, x· héi- C¬ chÕ, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc v¨n hãa, x· héi ®æi míi chËm.®æi míi chËm.

Nguyªn nh©nNguyªn nh©n

- ViÖc x©y dùng nÒn KTTT ®Þnh h- ViÖc x©y dùng nÒn KTTT ®Þnh híng XHCN lµ vÊn ®Ò hoµníng XHCN lµ vÊn ®Ò hoµn toµn míi chtoµn míi cha cã tiÒn lÖ.a cã tiÒn lÖ.

- N¨ng lùc cña Nhµ n- N¨ng lùc cña Nhµ níc cßn h¹n chÕ.íc cßn h¹n chÕ.

C©u hái «n TËp1. Sư h Sư hinh thanh tưnh thanh tư duy cua Đang vê KTTT thơi ky đôi mơi duy cua Đang vê KTTT thơi ky đôi mơi

2. Muc tiêu va quan điêm cơ ban tiêp tuc hoan thiên thê chê KTTT đinh

hương XHCN

3. Môt sô chu trương tiêp tuc hoan thiên thê chê KTTT đinh hương XHCN.

Ch¬ng VI§êng lèi x©y dùng hÖ thèng chÝnh trÞ

22

A.Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc- N¾m ®îc kh¸i niÖm hÖ thèng chÝnh, cÊu tróc cña hÖ thèng

chÝnh trÞ.- §êng lèi x©y dùng hÖ thèng chÝnh trÞ ë ViÖt Nam thêi kú tríc

®æi míi (1975 – 1986).- §êng lèi x©y dùng hÖ thèng chÝnh trÞ ë ViÖt Nam thêi kú

®æi míi.- Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc, ý nghÜa.

B. Néi dung:I. §êng lèi x©y dùng hÖ thèng chÝnh trÞ thêi kú tríc

®æi míi1. Hoµn c¶nh lÞch sö vµ chñ tr¬ng x©y dùng hÖ thèng

chÝnh trÞ cña §¶nga. HÖ thèng chÝnh trÞ d©n chñ nh©n d©n (giai ®o¹n 1945 –

1954)b. HÖ thèng chuyªn chÝnh v« s¶n (giai ®o¹n 1955 – 1989)2. C¬ së h×nh thµnh hª thèng chÝnh trÞ v« s¶n ë níc ta- Mét lµ, lý luËn M¸c-Lªnin vÒ thêi kú qu¸ ®é vµ chuyªn chÝnh

v« s¶n- Hai lµ, ®êng lèi chung cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam trong giai

®o¹n míi (®îc thÓ hiÖn trong B¸o c¸o chÝnh trÞ §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IV -12/1976)

- Ba lµ, c¬ së chÝnh trÞ cña hÖ thèng chuyªn chÝnh v« s¶n n-íc ta ®îc h×nh thµnh tõ nh÷ng n¨m 1930 vµ b¾t rÔ v÷ng ch¾c trong lßng d©n téc vµ x· héi.

- Bèn lµ, c¬ së kinh tÕ cña hÖ thèng chuyªnchÝnh v« s¶n lµ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp.

23

- N¨m lµ, c¬ së x· héi cña chuyªn chÝnh v« s¶n lµ liªn minh giai cÊp cña giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vµ tÇng líp trÝ thøc.

3. Néi dung chñ tr¬ng x©y dùng hÖ thèng chÝnh trÞ- Mét lµ, x¸c ®Þnh quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n ®îc thÓ

chÕ hãa b»ng ph¸p luËt vµ tæ chøc- Hai lµ, x¸c ®Þnh Nhµ níc trong thêi kú qu¸ ®é lµ Nhµ níc

chuyªn chÝnh v« s¶n thùc hiÖn chÕ ®é d©n chñ x· héi chñ nghÜa- Ba lµ, x¸c ®Þnh §¶ng lµ ngêi l·nh ®¹o toµn bé ho¹t ®éng x·

héi trong ®iÒu kiÖn chuyªn chÝnh v« s¶n.- Bèn lµ, x¸c ®Þnh nhiÖm vô chung cña MÆt trËn vµ c¸c

®oµn thÓ lµ ®¶m b¶o cho quÇn chóng tham gia vµ kiÓm tra c«ng viÖc cña Nhµ níc, ®ång thêi lµ trêng häc vÒ CNXH.

- N¨m lµ, x¸c ®Þnh mèi quan hÖ §¶ng l·nh ®¹o, nh©n d©n lµm chñ, Nhµ níc qu¶n ly lµ c¬ chÕ chung trong qu¶n ly toµn bé x· héi

4. §¸nh gi¸ sù thùc hiÖn ®êng lèi* Thµnh tùu:* H¹n chÕ:* Nguyªn nh©n:II. §êng lèi x©y dùng hÖ thèng chÝnh trÞ thêi kú ®æi

míi1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh ®êng lèi ®æi míi hÖ thèng

chÝnh trÞ- NhËn thøc míi vÒ mèi quan hÖ gi÷a ®æi míi kinh tÕ vµ ®æi

míi hÖ thèng chÝnh trÞ- NhËn thøc míi vÒ môc tiªu ®æi míi hÖ thèng chÝnh trÞ

24

- NhËn thøc míi vÒ ®Êu tranh giai cÊp vµ vÒ ®éng lùc chñ yÕu ph¸t triÓn ®Êt níc trong giai ®o¹n míi.

- NhËn thøc míi vÒ c¬ cÊu vµ c¬ chÕ vËn hµnh cña hÖ thèng chÝnh trÞ

- Nhân thưc mơi vê xây dưng Nha nươc phap quyên trong hê thông chinh tri

- Nhân thưc mơi vê vai tro cua Đang trong hê thông chinh tri

2. Môc tiªu, quan ®iÓm vµ chñ tr¬ng x©y dùng hÖ thèng chÝnh trÞ thêi kú ®æi míi

a. Môc tiªu vµ quan ®iÓm x©y dùng hÖ thèng chÝnh trÞ

Môc tiªu : - C¬ng lÜnh n¨m 1991 kh¼ng ®Þnh: “Toµn bé tæ chøc vµ

ho¹t ®éng cña hÖ thèng chÝnh trÞ níc ta trong giai ®o¹n míi lµ nh»m x©y dùng vµ tõng bíc hoµn thiÖn nÒn d©n chñ XHCN, b¶o ®¶m quyÒn lùc thuéc vÒ nh©n d©n”.

- V¨n kiÖn §¹i héi VIII cña §¶ng (6/1996) kh¼ng ®Þnh: Thùc hiÖn d©n chñ XHCN lµ thùc chÊt cña viÖc ®æi míi vµ kiÖn toµn hÖ thèng chÝnh trÞ.

Quan ®iÓm :- Môt la, kêt hơp chăt che ngay tư đâu đôi mơi kinh tê vơi đôi mơi chinh tri,

lây đôi mơi kinh tê lam trong tâm, đông thơi tưng bươc đôi mơi chinh tri

- Hai la, đôi mơi tô chưc va phương thưc hoat đông cua hê thông chinh tri

không phai la ha thâp hoăc thay đôi ban chât cua no, lam lam nhăm tăng cương vai

tro lanh đao cua Đang, hiêu lưc quan ly cua Nha nươc, phat huy quyên lam chu cua

nhân dân, lam cho hê thông chinh tri hoat đông năng đông hơn, co hiêu qua hơn,

phu hơp vơi đương lôi đôi mơi toan diên, đông bô đât nươc

25

- Ba la, đôi mơi hê thông chinh tri môt cach toan diên, đông bô, co kê thưa, co

bươc đi, hinh thưc va cach lam phu hơp

- Bôn la, đôi mơi môi quan hê giưa cac bô phân câu thanh cua hê thông chinh

tri vơi nhau va vơi xa hôi, tao ra sư vân đông cung chiêu theo hương tac đông, thuc

đây xa hôi phat triên ; phat huy quyên lam chu cua nhân dân.

b. Chñ tr¬ng x©y dùng hÖ thèng chÝnh trÞ- X©y dùng §¶ng trong hÖ thèng chÝnh trÞ.- X©y dùng Nhµ níc phap quyên XHCN

- X©y dùng MÆt trËn Tæ quèc vµ c¸c ®oµn thÓ chÝnh trÞ – x· héi trong hÖ thèng chÝnh trÞ.

3. Đanh gia sư thưc hiên đương lôi a. Kêt qua- Tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng chÝnh trÞ ë níc ta ®·

cã nhiÒu ®æi míi gãp phÇn x©y dùng vµ tõng bíc hoµn thiÖn vÒ d©n chñ XHCN, b¶o ®¶m quyÒn lùc thuéc vÒ nh©n d©n.

- NhiÖm vu, quyÒn h¹n cña c¬ quan Nhµ níc ®îc ph©n ®Þnh râ h¬n, ph©n biÖt qu¶n lý Nhµ níc víi qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh.

- MÆt trËn, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi cã nhiÒu ®æi míi vÒ tæ chøc, bé m¸y; ®æi míi néi dung vµ ph¬ng thøc ho¹t ®éng.

- §¶ng ®· thêng xuyªn coi träng x©y dùng, chØnh ®èn, gi÷ v÷ng vµ n©ng cao vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng ®èi víi sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña nh©n d©n ta trong ®iÒu kiÖn míi.

b. H¹n chÕ vµ nguyªn nh©nH¹n chÕ:- HÖ thèng chÝnh trÞ cßn nhiÒu nhîc ®iÓm. N¨ng lùc vµ hiÖu

qu¶ l·nh ®¹o cña §¶ng, hiÖu lùc qu¶n lý, ®iÒu hµnh cña Nhµ níc, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña mÆt trËn Tæ quèc vµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi cha ngang tÇm ®ßi hái cña t×nh h×nh.

- ViÖc ®æi míi nÒn hµnh chÝnh quèc gia cßn nhiÒu h¹n chÕ.26

- Ph¬ng thøc tæ chøc, phong c¸ch ho¹t ®éng cña MÆt trËn vµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi cha tho¸t khái t×nh tr¹ng hµnh chÝnh, x¬ cøng.

- Vai trß gi¸m s¸t, ph¶n biÖn cña MÆt trËn Tæ quèc vµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi cßn yÕu, cha cã c¬ chÕ thËt hîp lý ®Ó ph¸t huy vai trß cña MÆt trËn vµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi.

- Ph¬ng thøc l·nh ®¹o cña §¶ng ®èi víi ho¹t ®éng cña hÑ thèng chÝnh trÞ cßn chËm ®æi míi, cã mÆt lóng tóng.

Nguyªn nh©n:- NhËn thøc vÒ ®æi míi hÖ thèng chÝnh trÞ cha cã sù thèng

nhÊt cao, trong ho¹ch ®Þnh vµ trong thùc hiÖn mét sè chñ tr¬ng, gi¶i ph¸p cong ngËp ngõng, lóng tóng, thiÕu døt kho¸t, kh«ng triÖt ®Ó.

- ViÖc ®æi míi hÖ thèng chÝnh trÞ cha ®îc quan t©m ®óng møc, cßn trËm trÔ so víi kinh tÕ.

C©u hái «n TËp1. Hoan canh lich sư va chu trưong xây dưng hê thông chinh tri cua Dang thơi ky

trươc đôi mơi (1975 – 1986)? Thanh tưu va han chê?

2. Phân tich đương lôi xây dưng hê thông chinh tri cua đang thơi ky 1986 đên

nay?

3. Thanh tưu cua qua trinh xây dưng hê thông chinh tri tư 1986 đên nay? Y nghia

lich sư va nhưng vân đê đăt ra trong giai đoan hiên nay?

Ch¬ng VII§êng lèi x©y dùng, ph¸t triÓn nÒn v¨n ho¸

vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héiA. Yªu cÇu kiÕn thøc:

27

N¾m ®îc qu¸ tr×nh §¶ng CSVN tõng bíc nhËn thøc vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam qua tõng thêi kú c¸ch m¹ng:

+ Thêi kú 1943 – 1975+ Thêi kú 1975 – 1986+ Thêi kú 1986 – 1995+ Thêi kú 1996 dÕn nayNh÷ng kÕt qu¶, ý nghÜa cña tõng thêi kú ®ã.N¾m ®îc qu¸ tr×nh §¶ng CSVN tõng bíc nhËn thøc vµ gi¶i

quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi ë ViÖt Nam qua tõng thêi kú c¸ch m¹ng (Tríc vµ sau giai ®o¹n ®æi míi ®Êt níc ®Õn nay)

B. Néi dung I. Qu¸ tr×nh nhËn thøc vµ néi dung ®êng lèi x©y dùng,

ph¸t triÓn nÒn v¨n ho¸1. Thêi kú tríc ®æi míia. Quan ®iÓm, chñ tr¬ng vÒ x©y dùng nÒn v¨n ho¸* Trong nhưng năm 1943 - 1954

- N¨m 1943, trong b¶n §Ò c¬ng v¨n ho¸ ViÖt Nam do ®ång chÝ Tæng BÝ th Trêng Chinh trùc tiÕp dù th¶o ®· ®Ò ra 3 nguyªn t¾c cña nÒn v¨n ho¸ míi: d©n téc ho¸, khoa häc ho¸ vµ ®¹i chóng ho¸.

- Ngµy 3/9/1945 trong khi nªu 6 nhiÖm vô cÊp b¸ch cña Nhµ níc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ, §¶ng ta ®· nªu ra 2 nhiÖm vô vÒ v¨n ho¸:

+ Mét lµ, cïng víi diÖt giÆc ®ãi ph¶i diÖt giÆc dèt

28

+ Hai lµ, gi¸o dôc l¹i nh©n d©n chóng ta, lµm cho d©n téc chóng ta trë nªn mét d©n téc dòng c¶m, yªu níc, yªu lao ®éng, mét d©n téc xøng ®¸ng víi níc ViÖt Nam ®éc lËp.

- §êng lèi v¨n ho¸ ®îc thÓ hiÖn trong: B¶n chØ thÞ Kh¸ng chiÕn, kiÕn quèc (25/11/1945) cña Ban thêng vô Trung ¬ng §¶ng; trong bøc th vÒ NhiÖm vô v¨n ho¸ ViÖt Nam trong c«ng cuéc cøu níc vµ x©y dùng níc ta hiÖn nay; b¸o c¸o Chñ nghÜa M¸c vµ v¨n ho¸ ViÖt Nam (7/1948) bao gôm nh÷ng néi dung:

+ X¸c ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a v¨n ho¸ vµ c¸ch m¹ng gi¶I phãng d©n téc, cæ ®éng v¨n ho¸ cøu quèc

+ X©y dùng nÒn v¨n míi ViÖt Nam cã tÝnh chÊt d©n téc, khoa häc vµ ®¹i chóng .

+ TÝch cùc bµi trõ n¹n mï ch÷, më ®¹i häc vµ trung häc, c¶i c¸ch viÖc häc theo tinh thÇn míi, bµi trõ c¸i xÊu xa, hñ b¹i, häc c¸i hay, c¸i tèt cña v¨n ho¸ thÕ giíi.

* Trong nhưng năm 1955 – 1986

+ Đai hôi III cua Đang (9/1960) chu trương : tiên hanh cach mang văn hoa va

tư tương

+ Đai hôi IV, V tiêp tuc tư tương văn hoa cua Đai hôi III xac đinh nên văn

hoa mơi la nên văn hoa co nôi dung XHCN va tinh chât dân tôc, tinh đang va tinh

nhân dân b. Đanh gia sư thưc hiên đương lôi

* KÕt qu¶ vµ ý nghÜa- §· xo¸ bá di s¶n v¨n ho¸ phong kiÕn, xo¸ bá nÒn v¨n ho¸ n«

dÞch cña thùc d©n Ph¸p, x©y dùng nÒn v¨n ho¸ d©n chñ míi víi tÝnh chÊt khoa häc, d©n téc vµ ®¹i chóng.

29

- Hoµn thµnh xo¸ n¹n mï ch÷, ph¸t triÓn hÖ thèng gi¸o dôc, c¶i c¸ch ph¬ng ph¸p d¹y häc, bµi trõ hñ tôc

- Trong nh÷ng n¨m 1960 – 1975 c«ng t¸c t tëng v¨n ho¸ ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín: miÒn B¾c v¨n ho¸, gi¸o dôc ph¸t triÓn víi tãc ®é cao; tr×nh ®é v¨n ho¸ chung cña x· héi ®îc n©ng lªn mét møc ®¸ng kÓ; lèi sèng míi ®· trë thµnh phæ biÕn.

* H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n- C«ng t¸c v¨n ho¸ t tëng thiÕu s¾c bÐn, thiÕu tÝnh chiÕn

®Êu- ViÖc x©y dùng thÓ chÕ v¨n ho¸ cßn chËm- Sù suy tho¸i vÒ ®¹o ®øc, lèi sèng- V¨n häc , nghÖ thuËt cßn nh÷ng mÆt bÊt cËp.Nguyªn nh©n- Do hoµn c¶nh chiÕn tranh- Do c¬ chÕ qu¶n lý kÕ ho¹ch ho¸ ho¸ tËp trung quan liªu bao

cÊp, vµ t©m lý b×nh qu©n chñ nghÜa.2. Trong thêi kú ®æi míia. Qu¸ tr×nh ®æi míi t duy vÒ x©y dùng vµ ph¸t triÓn

v¨n ho¸Tõ ®¹i héi VI ®Õn ®¹i héi X ®· h×nh thµnh tõng bíc nhËn

thøc míi vÒ ®Æc trng cña nÒn v¨n ho¸ míi; vÒ vai trß, vÞ trÝ cña v¨n ho¸ trong ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ:

- §¹i héi VI (12/1986) x¸c ®Þnh khoa häc kü thuËt lµ mét ®éng lùc to lín ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi; cã vÞ trÝ then chèt trong x©y dùng CNXH.

30

- C¬ng lÜnh n¨m 1991 lÇn ®Çu tiªn ®a ra quan niÖm vÒ nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam cã hai ®Æc trng: tiªn tiÕn vµ ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc;

- §¹i héi VII, VIII, IX, X vµ nhiÒu nghÞ quyÕt trung ¬ng ®· x¸c ®Þnh v¨n ho¸ lµ nÒn t¶ng tinh thÇn cña x· héi vµ coi v¨n ho¸ võa lµ môc tiªu võa lµ ®éng lùc cña ph¸t triÓn

- NghÞ quyÕt trung ¬ng 5 kho¸ VIII (7/1998) chØ ra 5 quan ®iÓm c¬ b¶n chØ ®¹o qu¸ tr×nh ph¸t triÓn v¨n ho¸ trong thêi kú CNH – H§H ®Êt níc.

- Héi nghÞ trung ¬ng 9 kho¸ IX (1/2004) x¸c ®Þnh thªm: ph¸t triÓn v¨n ho¸ ®ång bé víi ph¸t triÓn kinh tÕ

- Héi nghÞ trung ¬ng 10 (khãa IX) ®Æt vÊn ®Ò ®¶m b¶o sù g¾n kÕt gi÷a nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ lµ trung t©m; x©y dùng chØnh ®èn ®¶ng lµ nhiÖm vô then chèt víi nhiÖm vô kh«ng ngõng n¨ng cao v¨n ho¸ - nÒn t¶ng tinh th©n cña x· héi

b. Quan ®iÓm chØ ®¹o va chu trương vÒ x©y dùng vµ ph¸t triÓn v¨n ho¸

- Mét lµ, v¨n ho¸ lµ nÒn t¶ng tinh thÇn cña x· héi, võa lµ môc tiªu, võa lµ ®éng lùc thc dÈy sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ – x· héi

- Hai lµ, nÒn v¨n ho¸ mµ ta x©y dùng lµ nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc

- Ba lµ, nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam lµ nÒn v¨n ho¸ thèng nhÊt mµ ®a d¹ng trong céng ®ång c¸c d©n téc Viêt Nam

- Bèn lµ, x©y dùng vµ ph¸t triÓn v¨n ho¸ lµ sù nghiÖp cña toµn d©n do §¶ng l·nh ®¹o, trong ®ã ®éi ngò trÝ thøc gi÷u vai trß quan träng.

31

- N¨m lµ, V¨n ho¸ lµ mét mÆt trËn, x©y dùng vµ ph¸t triÓn v¨n ho¸ lµ mét sù nghiÖp c¸ch m¹ng l©u dµi, ®ßi hái ý chÝ c¸ch m¹ng vµ sù kiªn tr×, thËn träng

c. Đánh giá sự thực hiện đường lối

KÕt qu¶ vµ ý nghÜa- C¬ së vËt chÊt, kü thuËt cña nªn v¨n ho¸ míi ®· bíc ®Çu ®îc

t¹o dùng; qu¸ tr×nh ®æi míi t duy vÒ v¨n ho¸, vÒ x©y dùng con ngêi vµ nguån nh©n lùc cã bíc ph¸t triÓn râ rÖt..

- Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o cã bíc ph¸t triÓn míi.- Khoa häc vµ c«ng nghÖ cã bíc ph¸t triÓn, phôc vô thiÕt thùc

h¬n nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ.- V¨n ho¸ ph¸t triÓn, viÖc x©y dùng ®êi sèng v¨n ho¸ vµ nÕp

sèng v¨n minh cã tiÕn bé ë tÊt c¶ c¸c tØnh, thµnh tron c¶ níc.H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n- Sù ph¸t triÓn cña v¨n ho¸ cha ®ång bé vµ t¬ng xøng víi

t¨ng trëng kinh tÕ, thiÕu g¾n bã víi nhiÖm vô x©y dùng, chØnh ®èn §¶ng

- NhiÖm vô x©y dùng con ngêi ViÖt Nam trong thêi kú CNH – N§H cha t¹o ®îc chuyÓn biÕn râ rÖt.

- M«i trêng v¨n ho¸ cßn bÞ « nhiÔm bëi c¸c tÖ n¹n x· héi.- ViÖc x©y dùng c¸c thÓ chÕ v¨n ho¸ cßn chËm, cha ®æi míi,

thiÕu ®ång bé.- T×nh tr¹ng nghÌo nµn, thiÕu thèn, l¹c hËu vÒ v¨n ho¸ - tinh

thÇn ë nhiÒu vïng n«ng th«n, miÒn nói, vïng s©u, vïng xa, vïng ®ång bµo c¸c d©n téc thiÓu sè, vµ vïng c¨n cø c¸ch m¹ng v½n cha ®îc kh¾c phôc cã hiÖu qu¶.

Nguyªn nh©n

32

- NhËn thøc cña §¶ng vÒ vai trß ®Æc biÖt cña v¨n ho¸ cha thËt ®Çy ®ñ.

- Cha x©y dùng ®îc c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p phï hîp ®Ó ph¸t triÓn v¨n ho¸ trong c¬ chÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN vµ héi nhËp quèc tÕ.

- Mét bé phËn nh÷ng ngêi ho¹t ®éng trªn lÜnh vùc v¨n ho¸ cã biÓu hiÖn xa rêi ®êi sèng, ch¹y theo chñ nghÜa thùc dung, thÞ hiÕu hÊp tÊp.

II. Qu¸ tr×nh nhËn thøc vµ chñ tr¬ng gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi

1. Thêi kú tríc ®æi míi.a. Chñ tr¬ng cña §¶ng vÒ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi- Giai đoan 1945 - 1954 Trong nh÷ng n¨m chiÕn tranh: chÝnh s¸ch x· héi cña §¶ng ®-

îc chØ ®¹o bëi t tëng: chóng ta giµnh ®îc ®éc lËp tù do råi mµ nh©n d©n cø chÕt ®ãi, chÕt rÐt, th× ®éc lËp, tù do còng kh«ng lµm g×. V× vËy, chÝnh s¸ch x· héi cÊp b¸ch lµ lµm cho d©n cã ¨n, lµm cho d©n cã mÆc, cã chç ë, lµm cho d©n ®îc häc hµnh.

- Giai đoan tư 1955 – 1975: chÝnh s¸ch x· héi m¹ng nÆng tÝnh b×nh qu©n chñ nghÜa, bao cÊp vµ dùa nhiÒu vµo viÖn trî.

- Tư 1975 – 1985: giai quyêt theo cơ chê kê hoach hoa tâp trung, quan liêu

bao câp, trong tinh hinh đât nươc găp nhiêu kho khăn

b. Đánh giá việc thực hiện đường lối

* KÕt qu¶ vµ ý nghÜa- §¶m b¶o ®îc sù æn ®Þnh cña x· héi- §¹t ®îc thµnh tùu ph¸t triÓn trªn mét sè lÜnh vùc nh v¨n ho¸,

gi¸o dôc, y tÕ, ®¹o ®øc, kû c¬ng.

33

* H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n- §· h×nh thµnh t©m lý thô ®éng, û l¹i vµo Nhµ níc trong c¸ch

gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi- ChÕ dé ph©n phèi b×nh qu©n, cµo b»ng kh«ng khuyÕn

khÝch ®îc nh÷ng ®¬n vÞ, c¸ nh©n lµm tèt, lµm giái.- §· h×nh thµnh mét x· héi ®ãng, æn ®Þnh nhng kÐm n¨ng

®éngNguyªn nh©n:- Cha ®Æt ®óng tÇm chÝnh s¸ch x· héi trong quan hÖ víi

chÝnh s¸ch thuéc c¸c lÜnh vùc kh¸c.- Duy tr×, ¸p dông qu¸ l©u c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung, quan

liªu, bao cÊp.2. Trong thêi kú ®æi míia. Qu¸ tr×nh ®æi míi nhËn thøc vÒ gi¶i quyÕt c¸c vÊn

®Ò x· héi- §¹i héi VI (12/1986), lÇn ®Çu tiªn §¶ng ta ®· n©ng vÊn ®Ò

x· héi lªn tÇm chÝnh s¸ch, ®Æt râ tÇm quan träng cña chÝnh s¸ch x· héi víi chÝnh s¸ch kinh tÕ vµ chÝnh s¸ch ë c¸c lÜnh vùc kh¸c.

- §¹i héi VIII (6/1996) chñ tr¬ng hÖ thèng chÝnh s¸ch ph¶i ®ùoc ho¹ch ®Þnh theo nh÷ng quan ®iÓm sau:

+ T¨ng trëng kinh tÕ ph¶i g¾n liÒn víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi.

+ Thùc hiÖn nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi.+ KhuyÕn khÝch lµm giµu hîp ph¸p ®i ®«i víi tÝch cùc xo¸

®ãi gi¶m nghÌo.+ C¸c vÊn ®Ò chÝnh s¸ch x· héi ®Òu gi¶i quyÕt theo tinh

thÇn x· héi ho¸.

34

- §¹i héi IX (4/2001), chñ tr¬ng c¸c chÝhn s¸ch x· héi ph¶i híng vµo ph¸t triÓn vµ lµm lµnh m¹nh ho¸ x· héi, thùc hiÖn c«ng b»ng trong ph©n phèi, t¹o ®éng lùc m¹nh mÏ ph¸t triÓn s¶n xuÊt...

- §¹i héi X (4/2006), chñ tr¬ng ph¶i kÕt hîp c¸c môc tiªu vÒ kinh tÕ víi c¸c môc tiªu x· héi trong ph¹m vi c¶ níc, ë tõng lÜnh vùc, tõng ®Þa ph¬ng. b. Quan ®iÓm vÒ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi

- KÕt hîp c¸c môc tiªu kinh tÕ víi c¸c môc tiªu x· héi- X©y dùng vµ hoµn thiÖn thÓ chÕ g¾n kÕt t¨ng trëng kinh

tÕ víi tiÕn bé, c«ng b»ng x· héi trong tõng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn.- ChÝnh s¸ch x· héi ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së ph¸t triÓn kinh

tÕ, g¾n bã h÷u c¬ gi÷a quyÒn lîi vµ nghÜa vô, gi÷a cèng hiÕn vµ hëng thô.

- Coi träng chØ tiªu GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi g¾n víi chØ tiªu ph¸t triÓn con ngêi (HDI) vµ chØ tiªu ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc x· héi. c. Chñ tr¬ng gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi

- KhuyÕn khÝch mäi ngêi d©n lµm giµu theo ph¸p luËt, thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

- B¶o ®¶m cung øng dÞch vô c«ng thiÕt yÕu, b×nh ®¼ng cho mäi ngêi d©n, t¹o viÖc lµm vµ thu nhËp, ch¨m sãc søc khoÎ công đông.

- Ph¸t triÓn hÖ thèng y tÕ c«ng b»ng vµ hiÖu qu¶.- X©y dùng chiÕn lîc quèc gia vÒ n©ng cao søc khoÎ vµ c¶i

thiÖn gièng nßi.- Thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch d©n sè vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia

®×nh.

35

- Chó träng c¸c chÝnh s¸ch u ®·i x· héi.- §æi míi c¬ chÕ qu¶n lý vµ ph¬ng thøc cung øng c¸c dÞch vô

c«ng céng. d. Đanh gia viêc thưc hiên đương lôi

KÕt qu¶ vµ ý nghÜaSau 20 n¨m ®æi míi chÝnh s¸ch x· héi, nhËn thøc vÒ vÊn ®Ò

ph¸t triÓn x· héi cña §¶ngvµ nh©n d©n ta ®· cã thay ®æi nh sau:- Tõ t©m lý thô ®éng, û l¹i vµo Nhµ níc vµ tËp thÓ, tr«ng chê

vµo viÖn trî ®· chuyÓn sang tÝnh n¨ng ®éng, chñ ®éng vµ tÝch cùc x· héi cña tÊt c¶ c¸c tÇng líp d©n c.

- Tõng bíc chuyÓn sang ph©n phèi theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ, ®«ng thêi ph©n phèi theo møc ®ãng gãp c¸c nguån lùc kh¸c vµo s¶n xuÊt – kinh doanh vµ th«ng qua phóc lîi x· héi.

- Tõng bíc ®i ®Õn thèng nhÊt chÝnh s¸ch kinh tÕ víi chÝnh s¸ch x· héi, t¨ng trëng kinh tÕ ®i ®«i víi ®¶m b¶o tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi.

- Tõ chç Nhµ níc bao cÊp toµn bé táng viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm ®· dÇn chuyÓn sang thiÕt lËp c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®Ó c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ ngêi lao ®éng ®Òu tham gia t¹o viÖc lµm.

- §· khuyÕn khÝch mäi ngêi lµm giµu hîp ph¸p ®i ®«i víi tÝch cùc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

- Tõ chç chØ muèn x©y dùng mét x· héi “thuÇn nhÊt” ®· ®i ®Õn quan niÖm cÇn thiÕt x©y dùng mét céng ®ång x· héi ®a d¹ng, trong ®ã c¸c giai cÊp, tÇng líp d©n c ®Òu cã nghÜa vô, quyÒn lîi chÝnh ®¸ng, ®oµn kÕt chÆt chÏ, gãp phÇn x©y dùng níc ViÖt Nam giµu m¹nh.

36

- Qua 20 n¨m ®æi míi, lÜnh vùc x· héi ®· ®¹t nhiÒu thµnh tùu.

Bªn c¹nh giai cÊp c«ng nh©n, giai cÊp n«ng d©n vµ ®éi ngò trÝ thøc ®· xuÊt hiÖn ngµy cµng ®«ng ®¶o c¸c doanh nh©n, tiÓu chñ chñ trang tr¹ivµ c¸c nhãm x· héi kh¸c phÊn ®Êu v× “d©n giµu, níc m¹nh”. Thµnh tùu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®îc nh©n d©n ®ång t×nh, ®îc quèc tÕ thõa nhËn vµ nªu g¬ng.

§· coi gi¸o dôc - ®µo t¹o cïng víi khoa häc c«ng nghÖ lµ quèc s¸ch hµng ®Çu ®Ó ph¸t triÓn x· héi, t¨ng trëng kinh tÕ nhanh vµ bÒn v÷ng.

H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n- ¸p lùc t¨ng d©n sè cßn lín. ChÊt lîng d©n sè cßn thÊp. VÊn

®Ò viÖc lµm rÊt bøc xóc vµ nan gi¶i.- Sù ph©n ho¸ giµu – nghÌo vµ bÊt c«ng x· héi tiÕp tôc gia

t¨ng ®¸ng lo ng¹i.- TÖ n¹n x· héi gia t¨ng vµ diÔn biÕn rÊt phøc t¹p- M«i trêng sinh th¸i bÞ « nhiÔm tiÕp tôc t¨ng thªm, tµi

nguyªn thiªn nhiªn bÞ khai th¸c bõa b·i vµ tµn ph¸.- HÖ thèng gi¸o dôc, y tÕ l¹c hËu, xuèng cÊp, cã nhiÒu bÊt

cËp, an sinh x· héi cha ®îc ®¶m b¶o.Nguyªn nh©n- T¨ng trëng kinh tÕ vÉn t¸ch rêi víi môc tiªu chÝnh s¸ch x·

héi.- Qu¶n lý x· héi cßn nhiÒu bÊt cËp, kh«ng theo kÞp sù ph¸t

triÓn kinh tÕ – x· héi.c©u hái «n TËp

37

1. Trinh bay quan điêm, chu trương cua Đang vê xây dưng nên văn hoa mơi

trong nhưng năm 1943 – 1975. Thanh tưu, han chê va nguyên nhân?

2. Trinh bay quan điêm, chu trương cua Đang vê xây dưng nên văn hoa mơi

trong thơi ky đôi mơi tư năm 1986 đên nay. Thanh tưu, han chê va nguyên nhân?

3. Chu trương cua Đang vê giai quyêt cac vân đê xa hôi ơ Viêt Nam trươc đôi

mơi ơ Viêt Nam. Kêt qua, y nghia, han chê va nguyên nhân?

4. Chu trương cua Đang vê giai quyêt cac vân đê xa hôi ơ Viêt Nam thơi ky

đôi mơi. Kêt qua, y nghia, han chê va nguyên nhân?

38

Ch¬ng VIII§êng lèi ®èi ngo¹i

A.Yªu cÇu kiÕn thøc:- N¾m ®îc hoµn c¶nh lÞch sö vµ chñ tr¬ng ®èi ngo¹i cña

§¶ng trong thêi kú (1975 -1985). Thµnh tùu, ý nghÜa, h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n.

- Néi dung ®êng lèi ®èi ngo¹i , héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ thêi kú ®æi míi (1986 -2008). Thµnh tùu, ý nghÜa.

B. Néi Dung I. §êng lèi ®èi ngo¹i thơi kỳ tư năm 1975 đên 1986

1. Hoµn c¶nh lÞch söa. T×nh h×nh thÕ giíi

- Tõ thËp kû 70, thÕ kû XX c¸ch m¹ng khoa häc kÜ thuËt (KHCN) trªn thÕ giíi ®· thóc ®Èy lùc lîng s¶n xuÊt (LLSX) ph¸t triÓn - NhËt B¶n vµ T©y ¢u v¬n lªn trë thµnh hai trung t©m lín cña kinh tÕ thÕ giíi. - Xu thÕ ch¹y ®ua ph¸t triÓn kinh tÕ ®· dÉn ®Õn côc diÖn hoµ ho·n gi÷a c¸c níc. - Tõ gi÷a thËp kû 70, t×nh h×nh kinh tÕ – x· héi ë c¸c níc XHCN xuÊt hiÖn sù tr× trÖ vµ mÊt æn ®Þnh. Trong c¸c níc XHCN xuÊt hiÖn m©u thuÉn bÊt ®ång. - T×nh h×nh khu vùc §«ng Nam – Ch©u ¸ còng cã nh÷ng chuyÓn biÕn míi, côc diÖn hoµ b×nh, hîp t¸c. b. T×nh h×nh trong níc

ThuËn lîi- Tæ quèc hoµ b×nh, thèng nhÊt, c¶ níc ®i lªn CNXH vµ giµnh

mét sè thµnh tùu ban ®Çu.

39

Khã kh¨n- HËu qu¶ chiÕn tranh ®Ó l¹i hÕt søc nÆng nÒ- Sù chèng ph¸ cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch.- Do t tëng chñ quan, nãng véi muèn tiÕn nhanh lªn CNXH ®·

dÉn ®Õn nh÷ng khã kh¨n vÒ kinh tÕ – x· héi. 2. Nôi dung đương lôi đôi ngoai cua Đang

T¹i §¹i héi IV (12/1976), §¶ng ta ®· nhÊn m¹nh nhiÖm vô: ra søc tranh thñ nh÷ng ®iÒu kiÖn quèc tÕ thuËn lîi ®Î nhanh chãng hµn g¾n nh÷ng vÕt th¬ng chiÕn tranh, kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, ph¸t triÓn v¨n ho¸, khoa häc kü thuËt, cñng cè quèc phßng, x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña chñ nghÜa x· héi ë níc ta” Chñ tr¬ng ®èi ngo¹i víi c¸c níc

- Cñng cè vµ t¨ng cêng t×nh ®oµn kÕt, chiÕn ®Êu vµ quan hÖ hîp t¸c víi tÊt c¶ c¸c níc XHCN.

- B¶o vÖ vµ ph¸t triÓn mèi quan hÖ ®Æc biÖt ViÖt Nam – Lµo – Campuchia

- S½n sµng thiÕt lËp, ph¸t triÓn quan hÖ h÷u nghÞ vµ hîp t¸c víi c¸c níc trong khu vùc

- ThiÕt lËp vµ më réng quan hÖ b×nh thêng gi÷a ViÖt Nam víi tÊt c¶ c¸c níc trªn c¬ së t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn, b×nh ®¼ng vµ cïng cã lîi.

- Tõ gi÷a n¨m 1978, §¶ng ta ®iÒu chØnh mét sè chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i nh: chó träng cñng cè, t¨ng cêng hîp t¸c mäi mÆt víi Liªn X«; nhÊn m¹nh yªu cÇu ra søc b¶o vÖ mèi quan hÖ ViÖt – Lµo...

40

T¹i §¹i héi lÇn thø V (3/1982), §¶ng x¸c ®Þnh: c«ng t¸c ®èi ngo¹i ph¶i trë thµnh mét mÆt trËn chñ ®éng, tÝch cùc, trong ®Êu tranh nh»m lµm thÊt b¹i chÝnh s¸ch cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch, hiÕu chiÕnmu toan chèng ph¸ c¸ch m¹ng níc ta. 3. KÕt qu¶, ý nghÜa, h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n.

KÕt qu¶ vµ ý nghÜa- Trong 10 n¨m tríc ®æi míi quan hÖ ngo¹i giao cña ViÖt Nam

víi c¸c níc XHCN ®îc t¨ng cêng, trong ®ã ®Æc biÖt lµ quan hÖ víi Liªn X«.

- §· më réng quan hÖ víi c¸c níc, c¸c tæ chøc quèc tÕ.H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n- Tõ cuèi nh÷ng n¨m 70 níc ta bÞ bao v©y, cÊm vËn vÒ kinh

tÕ, bÞ c« lËp vÒ chÝnh trÞ, võa ph¶i ®¬ng ®Çu víi “mét kiÓu chiÕn tranh ph¸ ho¹i nhiÒu mÆt” cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch. Tuy vây,

chung ta vân đat đươc môt sô thanh qua: tư 1975 – 77, đăt quan hê ngoai giao thêm

23 nươc; tiêp nhân ghê thanh viên cua IMF; tiêp nhân ghê thanh viên chinh thưc cua

WB; giai nhâp ngân hang phat triên Châu A (ADB); gia nhâp Liên hơp quôc; đăt

quan hê vơi tât ca cac nươc ASEAN

Hạn chế và nguyªn nh©n:- Do cha n¾m b¾t ®îc xu thÕ quèc tÕ chuyÓn tõ ®èi ®Çu

sang hoµ ho·n vµ ch¹y ®ua kinh tÕ.- BÖnh chñ quan, duy ý chÝ, lèi suy nghÜ vµ hµnh ®éng gi¶n

®¬n, nãng véi, ch¹y theo nguyÖn väng chñ quan.II. §êng lèi ®èi ngo¹i, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ thêi kú

®æi míi.1. Hoµn c¶nh lÞch sö vµ qóa tr×nh h×nh thµnh ®êng

lèi

41

a. Hoµn c¶nh lÞch söT×nh h×nh thÕ giíi- Tõ gi÷a thËp kû 80, cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ

ph¸t triÓn m¹nh mÏ.- C¸c níc XHCN l©m vµo khñng ho¶ng s©u s¾c- Xu thÕ chung cña thÕ giíi lµ hoµ b×nh, hîp t¸c vµ ph¸t triÓn.- C¸c níc ®æi míi t duy vÒ quan niÖm søc m¹nh, vÞ thÕ quèc

gia.- Xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ t¸c ®éng cña nã.- Khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng cã nh÷ng chuyÓn biÕn

míi.Yªu cÇu nhiÖm vô cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam- Gi¶i to¶ t×nh tr¹ng ®èi ®Çu, c¨ng th¼ng, ph¸ thÕ bÞ bao

v©y, cÊm vËn, tiÕn tíi b×nh thêng ho¸ vµ më réng quan hÖ hîp t¸c víi c¸c níc, t¹o m«i trêng thuËn lîi ®Ó tËp trung x©y dùng kinh tÕ.

- Nhu cÇu chèng tôt hËu vÒ kinh tÕb. C¸c giai ®o¹n h×nh thµnh, ph¸t triÓn ®êng lèi- Giai ®o¹n 1986 – 1996: X¸c lËp ®êng lèi ®èi ngo¹i déc lËp,

tù chñ, réng -më, ®a ph¬ng ho¸ quan hÖ quèc tÕ.- Giai ®o¹n 1996 – 2008: bæ sung vµ hoµn chØnh ®êng lèi

®èi ngo¹i, chñ ®éng, tÝch cùc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.2. Néi dung ®êng lèi ®èi ngo¹i, héi nhËp kinh tÕ quèc

tÕ.a. Môc tiªu, nhiÖm vô vµ t tëng chØ ®¹o- C¬ héi vµ th¸ch thøc

42

+ VÒ c¬ héi: Xu thÕ hoµ b×nh, hîp t¸c ph¸t triÓn vµ xu thÕ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ t¹o thuËn lîi cho níc ta më réng ho¹t ®éng ®èi ngo¹i, hîp t¸c ph¸t triÓn kinh tÕ.

Th¾ng lîi cña sù nghiÖp ®æi míi ®· n©ng cao vÞ thÕ cña ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ, t¹o tiÒn ®Ò cho quan hÖ ®èi ngo¹i, héi nhËp.

+ VÒ th¸ch thøc:Nh÷ng vÊn ®Ò toµn cÇu nh ph©n ho¸ giµu nghÌo, dÞch

bÖnh, téi ph¹m xuyªn quèc gia... g©y t¸c ®éng ®èi víi níc ta.NÒn kinh tÕ ViÖt Nam chÞu søc Ðp c¹nh tranh gay g¾t.Lîi dông toµn cÇu ho¸, c¸c thÕ lùc thï ®Þch sö dông c¸c chiªu

bµi “d©n chñ” “nh©n quyÒn” chèng ph¸ chÕ ®é chÝnh trÞ vµ æn ®Þnh, ph¸t triÓn ë níc ta.

- Môc tiªu, nhiÖm vô+ Môc tiªu: LÊy viÖc gi÷ v÷ng m«i truêng hoµ b×nh, æn

®Þnh ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi lµ lîi Ých cao nhÊt cña Tæ quèc. Më réng ®èi ngo¹i vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ ®Ó t¹o thªm nguån lùc ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn cña ®Êt níc; kÕt hîp néi lùc víi c¸c nguån lùc tõ bªn ngoµi t¹o thµnh nguån lùc tæng hîp dÓ ®Èy m¹nh CNH – H§H ®Êt níc, thùc hiÖn d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh; ph¸t huy vµ n©ng cao vÞ thÕ cña ViÖt Nam trong quan hÖ khu vùc vµ quèc tÕ.

+ NhiÖm vô: Gi÷ v÷ng m«i trêng hoµ b×nh, t¹o c¸c ®iÒu kiÖn quèc tÕ thuËn lîi cho c«ng cuéc ®æi míi, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi, CNH, H§H ®Êt níc, x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc, ®ång thêi gãp phÇn tÝch cùc vµo cué ®Êu trang chung cña

43

nh©n d©n thÕ giíi v× hoµ b×nh, ®éc lËp d©n téc, d©n chñ vµ tiÕn bé x· héi.

- T tëng chØ ®¹o+ B¶o ®¶m lîi Ých d©n téc ch©n chÝnh lµ x©y dùng thµnh

c«ng vµ b¶o vÖ v÷ng ch¾c Tæ quèc XHCN, ®ång thêi thùc hiÖn nghÜa vô quèc tÕ theo kh¶ n¨ng cña ViÖt Nam.

+ Gi÷ v÷ng ®éc lËp, tù chñ, tù cêng ®i ®«i víi ®Èy m¹nh ®a ph¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ quan hÖ ®èi ngo¹i.

+ N¾m v÷ng hai mÆt hîp t¸c vµ ®Êu tranh trong quan hÖ quèc tÕ; cè g¾ng thóc ®Èy hîp t¸c, nhng vÉn ph¶i ®Êu tranh díi h×nh thøc vµ møc ®é thÝch hîp víi tõng ®èi t¸c; ®Êu tranh ®Ó hîp t¸c; tr¸nh côc diÖn ®èi ®Çu, tr¸nh bÞ ®Èy vµo thÕ c« lËp.

+ Më réng quan hÖ víi mäi quèc gia vµ vïngl·nh thæ trªn thÕ giíi, kh«ng ph©n biÖt chÕ ®é chÝnh trÞ, x· héi...

+ KÕt hîp ®èi ngo¹i cña §¶ng, ®èi ngo¹i Nhµ níc vµ ®èi ngo¹i nh©n d©n. X¸c ®Þnh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ c«ng viÖc cña toµn d©n.

+ Gi÷ v÷ng æn ®Þnh kinh tÕ – x· héi; gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.

+ Ph¸t huy tèi ®a néi lùc ®i ®«i víi thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc bªn ngoµi; x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ; t¹o ra vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt n-íc trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.

+ Trªn c¬ së thùc hiÖn c¸c cam kÕt gia nhËp WTO, ®Èy nhanh nhÞp ®é c¶i c¸ch c¬ chÕ, thÓ chÕ, chÝnh s¸ch kinh tÕ phï hîp víi chñ tr¬ng, ®Þnh híng

44

cña §¶ng vµ Nhµ níc.+ Gi÷ v÷ng vµ t¨ng cêng sù l·nh ®¹o cña §¶ng, ®ång thêi

ph¸t huy vai trß cña Nhµ níc, MÆt trËn, ®oµn thÓ nh©n d©n, t«n träng vµ ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nhan d©n, t¨ng cêng søc m¹nh khèi ®¹i ®oµn kÕt toµn d©n trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.

b. Mét sè chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch lín vÒ më réng quan hÖ ®èi ngo¹i, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.

- §a c¸c quan hÖ ®· ®îc thiÕt lËp vµo chiÒu s©u, æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng.

- Chñ ®éng vµ tÝch cùc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ theo lé tr×nh phï hîp.

- Bæ sung vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vµ thÓ chÕ kinh tÕ phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c, quy ®Þnh cña WTO.

- §Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh, n©ng cao hiÖu qu¶, hiÖu lùc cña bé m¸y Nhµ níc.

- N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh quèc gia, doanh nghiÖp vµ s¶n phÈm trong héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.

- Gi¶i quyÕt tèt c¸c vÊn ®Ò v¨n ho¸, x· héi vµ m«i trêng trong qu¸ tr×nh héi nhËp.

- Xây dưng va vân hanh co hiêu qua mang lươi an sinh xa hôi; đây manh công

tac xoa đoi, giam nghèo

- Gi÷ v÷ng vµ t¨ng cêng quèc phßng, an ninh trong qu¸ tr×nh héi nhËp.

- Phèi hîp chÆt chÏ ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña §¶ng, ngo¹i giao Nhµ níc vµ ®èi ngo¹i nh©n d©n; chÝnh trÞ ®èi ngo¹i vµ kinh tÕ ®èi ngo¹i.

45

- §æi míi vµ t¨ng cêng sù l·nh ®¹o cña §¶ng, sù qu¶n lý cña Nhµ níc ®èi víi ho¹t ®éng ®èi ngo¹i.

3. Thµnh tùu, ý nghÜa, h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n a. Thµnh tùu vµ ý nghÜa

Thµnh tùu- Ph¸ thÕ bÞ bao v©y, cÊm vËn cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch, t¹o

dùng m«i trêng quèc tÕ thuËn lîi cho sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc.

- Gi¶i quyÕt hoµ b×nh c¸c vÊn ®Ò biªn giíi, l·nh thæ, biÓn ®¶o víi c¸c níc liªn quan.

- Më réng quan hÖ ®èi ngo¹i theo híng ®a ph¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸.

- Tham gia c¸c tæ chøc kinh tÕ ( AFTA, APEC, WTO).- Thu hót ®Çu t níc ngoµi, më réng thÞ trêng, tiÕp thu khoa

häc c«ng nghÖ vµ kü n¨ng qu¶n lý.- Tõng bíc ®a ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¶ nÒn

kinh tÕ vµo m«i trêng c¹nh tranh.ý nghÜa - KÕt hîp néi lùc víi ngo¹i lùc, h×nh thµnh søc m¹nh tæng hîp

gãp phÇn ®a ®Õn nh÷ng thµnh tùu kinh tÕ to lín.- Gi÷ v÷ng, cñng cè ®éc lËp, tù chñ, ®Þnh híng XHCN.- N©ng cao vÞ thÕ ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ.b. H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n- Trong quan hÖ víi víi c¸c níc, nhÊt lµ c¸c níc lín, chóng ta cßn

lóng tóng, bÞ ®éng.

46

- Mét sè chñ tr¬ng, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch chËm ®îc ®æi míi so víi yªu cÇu më réng quan hÖ ®èi ngo¹i, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ; luËt ph¸p, chÝnh s¸ch qu¶n lý kinh tÕ, th¬ng m¹i cha hoµn chØnh.

- Cha h×nh thµnh ®îc mét kÕ ho¹ch tæng thÓ vµ dµi h¹n vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ mét lé tr×nh hîp lý cho viÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt.

- Doanh gnhiÖp níc ta cßn yÕu c¶ vÒ s¶n xuÊt, qu¶n lý vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh.

- §éi ngò c¸n bé c«ng t¸c ®èi ngo¹i cßn thiÕu vµ yÕu; c«ng t¸c tæ chøc chØ ®¹o cha s¸t vµ cha kÞp thêi.

c©u hái «n tËp1. Hoan canh lich sư va chu trương đôi ngoai cua Đang trong thơi ky

1975 – 1986?

2. Hoan canh lich sư va qua trinh hinh thanh đương lôi đôi ngoai giai đoan

1986 – 2008?

3. Phân tich nôi dung đương lôi đôi ngoai, hôi nhâp kinh tê quôc tê cua Đang

công san Viêt Nam?

47