م ا ل د تو - csh.psau.edu.sa¯ليل قسم القانون.pdf · ا تارد او مو ا...
TRANSCRIPT
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
1
���و��ت د��ل ا���م
ا����وى ا����� ���� ر��س ��م ا����ون ا��وا�ل �� ا���م رؤ�� ا���م ر���� ا���م أھداف ا���م ا�در%� ا������ ا��$ ����#� ا���م
ا���م �(ر�%�)ا��رص ا�وظ���� ا��$ ����#�
أ,+�ء ھ��� ا��در�س ا�(ط� ا�درا��� ����م ا��%�ن ا��.��� دا(ل ا���م و�ف ا���ررات ا�درا���
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
2
���� ر��س ا���م
وا��5ة وا��5م ,�4 ر�ول 0, و,�4 آ�) و��1) أ%���ن, وا���د 2, �1م 0, .ا,+�ء ھ��� ا��در�س إ(وا�$ ا�ط5ب, ���دة ا�ز�5ء
��م ا����ون, ذ�ك ا���م ا�ذي ا�%#ت %���� ����ن 1ن د��ل أن أر�ب �1م %���� ;$ ر��ب �ط�ب �$
,1د ا��ز�ز ��.��) 1#دف �زو�د ا������ ا��ر��1 ا���ود�� ��1(���ن ,�4 ���وى ,�ل ;$ �(��ف �%�?ت ا���وم ا����و���.
وھ$ �زو�د ا�ط��1 �1��#�رات ا�ذھ��� ;$ ا���د وا�����ل و ا��@��ل و��م ا����ون �د�� ر���� وا+��
�دى و�و? ������ر ا����و�$ ا����م, �1ورة ����) �ن ا�����ل �� ا��ط���1ت ا����و��� وا��+���� ا���طورةا����و��� و���1) �#�رات ا��1ث ا����$ ا����و�$, وا?����دة �ن ���در ا���ر;� ,ا�Aظ�� ا����و��� ا��(����
ا���طورة, وذ�ك 1#دف �(ر�D �وادر �ؤھ�� �����1 ��ط��1ت و��%�ت �وق ا���ل, و��درة ,�4 ا����;�� ����� وإ������ ودو���ً, و��دة ��وا��1 ���%دات ا���م ا����و�$.
Dو1را� ,��F�1 درا��ت ا�����, و�د.�ن �را�ز�� Dو��د�م ا���م �1���$ �د�� ��و إ�.�ء 1ر��� .�� ���,د ,�4 ����ق �ز�د �ن ا��وا�ل وا����,ل ا���1ء �1ن ا���م و�Hره��(�
ر��س ��م ا����ون د. إ�#�ب ,�1س
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
3
� �
:��م ا��وا�ل �� ��م ا����ون ,ن طر�ق
[email protected]ا�1ر�د ا?���رو�$:
4�,5888160 ا�����ون: http://csh.sau.edu.sa/ar/dept-page/2897#sthash.psPYIqUl.dpuf -ا��و�� ا����رو�$:
���א���מ� �
����ق ا�ر��دة �����ً و,�����ً ;$ �%�ل ا���وم ا����و��� إ+�;� إ�4 ��د�م 1را�D �ر�و�� �����ً و,�����ً وذ�ك
.ا����و��� د,��ً ����رة ��1ء ا�وطن �1��وادر ا��ؤھ�� �@ھ�5ً ,����ً ;$ �%�ل ا���وم
���� א���מ
ر;� ا�و,$ 1@ھ��� دور ا����ون ;$ ����ق ا������ ;$ ا��%��� ا���ودي، ;+5ً ,ن �#��� ا��وادر ا����و���
.$�%�?ت ذات ا���� �1���ل ا����و�ا����زة �5+ط5ع 1(د�� ا��%��� ;$ ا�
� و���ر��ً ا���ر و��Nرات ��د��ت �� �����ب ا����ون ��1 ����م ;4 ا�%ودة ����ق - 1� Dا�1را� ��F����ا
. وا������� ا������ ا�%����ت ��د�#� ا��$;����� ا�����ل �� ا����ون �+��ن ا��.��ل �ل ,�4 ا�ط5ب و�درات �#�رات وز��دة ا�����ر �طو�ر - 2
.����ون ;#�� �����) �;#��1د ا����ون ;4 ا����� ا�درا��ت 11را�D �5����ق ا�ط5ب �@ھ�ل - 3
.��ؤو��ن �واط��ن ����1وا ا���ل �1وق �5����ق ا�ط5ب إ,داد - 4
.ا����ون و���م �����م ا������1 ا�������ت �و;�ر - 5
��� ا���م در�� ا�����ور وس � ا����ون
B.A. In Law
ا�.ر��� ;$ وا�د��وراه ا���%���ر 11ر���%$ ا���ل �د.�نا���م ,�� �ر�ب إن .�ء 0 و�@�ل وا����ون.
א���מ �� ��وא لא� �
א�د���א�������א�����������א���מ
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
4
ھـ, و�رار ��(س ا�')( م ا�)�� 1429/ 7/ �3'�ر & / م )5151( �ر ا���� ر�م�"�! ��م ا����ون �
ا���2�� ا����و� � و'�� � �ن ا�ل ا�0�1م ا�/)�ل � 'طو ر و �!ر . 1428/ 11/ �28'�ر & 1428/ 48/ 8ر�م
ا�و7 ��"�ظ�� و ا��وا� ن و 'و� �00 �ن أ�ل ا49' ���ت ا���'�) � وا�)�ل 7(6 '4/ ز 4ر�� ا��4ث وا��!ر ا���'�> � � �4 ق ا�'��' ���ل ا��)�رف ا����و� � ا��<'(/� ور�> ا�و7 � ھ� � دور ا����ون �� ا�)(�
����و� � ا��� زة �AطAع �<د�� ا���'�> � ا����9ت ذات ا�D(� ����4ل ا��)ودي �AB 7ن '0 @� ا��وادر ا ا����ون .
���Fل أھداف ��م ا����ون ;$ :
1 – � �Bرف 7(6 ا��('��� ��� درا�� ا�)(وم ا����و� � �/رو�07 ا��')ددة ��� � �2 �وا��� ا�'طورات ا�4د
. � وا1!��� �ت ا��ظر � وا�)�( � �('ط� ��ت ا����و�
� ا���'�> – 2�B� � ا���'�) � ا��')(�� ���� �ق ا��)ودي ��� ��� ���9<راط ��� �'��)� ا�ظواھر ا��
�Dً و��A7ً �> '�د م ا�رأي وا��!ورة ���D> ا��رار >!'
ره �ن أ���م – 3K زه 7ن � ���م ا����ون � ���)� �(��ن �ن �7دا�)ز ز ��� �Bن '�DوD> إ7ط�ء
� .ا����ون ������)��A�9ا � � ا�)ر�DوD>وا� � � ا��)ودDوD>7ن �را�7ة ا� ًAB� ت ا"<رى
ا���م �واء � ���ل ا�)�ل أو � ���ل ا�درا��ت ا�)( � وا��4ث – 4� ز �دة روح ا�'���� � �(ط(�� <ر
. ا�)(�
�/وس ��در ا���م وط(�'Q و'ر� '0م 7(6 4ب ا�وطن و – 5� � ا�'/�� �Q وا4'رام زرع روح ا��و� � وا�وط�
رھم .R� دوة�و�وا � ا����ون و'ط� �Q و'0 @'0م 1!��7 '(ك ا��/�ھ م �
����א���������������מ�א����ون��ص�א�و��א� �
� ذ�ك �2ل <ر T ا����ون � ���)�ت ا�)��م ا��<'(/� ���)�ل � ا����9ت ا�'��� Q)2� م ا����ون�� T '�'> <ر:
• . � ا�����4ة وا�9'!�رات ا����و�
� وا����4م 7(6 ا<'Aف در��'�0 . •@�Bت ا���@ ا�0
א���מ �! �
� �
�$#دא"�א���מ �
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
5
ا1دارات ا����و� � ���وزارات وا�0 @�ت وا��ؤ���ت ا�)��� وا�<��D وا����)�ت •
• . )Dوا��� ا��(ك ا�د�(و���
ھ @�ت و��ظ��ت �4وق ا���1ن . •
� ا�)��� ���0 وا�� •� '<�DD .ا���ظ��ت ا�دو� � وا1�(
ا�ط(�� ا��'� زون 'م ا<' �رھم ��) د ن �ن أ�ل ا�9')�ث ا�<�ر� ���1ل درا��'0م ا�)( � 2م 'م • �0م أ�B7ء ھ @� 'در س �����م وا"���م ا����ظرة . ('
��1ن 1@���ء أ,+�ء ھ��� ا��در�س ����1 ا���وم و ا�درا��ت ا�������
��م ا����ون
ھـ 1435-1434����م ا�%���$
م ا�م ,+و ھ��� ا��در�س
ا��ر��1 ا������
ا��(�ص ا���م
ا�%وال ا��(�ص ا�د��ق
0545944958 ���ونا��(�/� ���ون <�ص أ�'�ذ ���7د ا��راش د.أ�#�ب ,�1س 1
0566619960 '��ري���ون ���ون <�ص أ�'�ذ ���7د ا�زھرا�$ ,�$. د 2
0598625480 ���ون دو� �7م ���ون �7م أ�'�ذ ���7د د.أ���� ,ر;�ت أ��ن 3
���ون �7م أ�'�ذ ���7د د. ���د ا��وا1دة 4@��� 0568802064
0553219824 ���ون دو� �7م ���ون �7م أ�'�ذ ���7د د. أ��د ,��ل 5
0545525963 ���ون �د� ���ون <�ص أ�'�ذ ���7د د. ���د ���م ا1و ا��Nم 6
0556596022 ���ون إداري ���ون �7م ا�'�ذ ���7د ,1د ا���1ط ,�$ ا�و ا��زد. 7
0545524360 ���ون ���@ ���ون �7م أ�'�ذ ���7د د. ,1د0 ��%د ا������� 8
0556730710 ���ون أداري ���ون �7م أ�'�ذ ���7د د..�دي ���د �%�زي 9
050886266 ا����ا����ون ���ون �7م أ�'�ذ ���7د د. ,�ر �ز�ون 10
0506856979 ���ون '��ري ���ون <�ص أ�'�ذ ���7د د. ��ھر ��ط�$ ���ود 11
0590645703 ���ون '��ري ���ون <�ص أ�'�ذ ���7د د. ���$ ا�(را1.� 12
0503454515 ���ون '��ري <�ص ���ون �B�4ر أ.;#د �#�� 13
0595387586 ���ون إداري ���ون �7م �B�4ر أ. ز�ر�� 1و��ص 14
0594646700 ���ون '��ري ���ون <�ص �B�4ر ��1ر ا��ز,لأ. 15
0548931593 ���ون <�ص ���ون <�ص �B�4ر ���ر ���د أ�ورأ. 16
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
6
اخلطة الدراسية لقسم القانون
7(6 136 �ب أن �'�ز ا�ط��ب ����ح ( � '<رج <Aل ���2 � �Dول درا� �� � ) و4دة درا�
: ا��4و ا��و�B ����دول ا�'��
ا����وي ا�درا�$ اAول
��ط�ب ��1ق ا�درا���,دد ا�و�دات ا�م ا���رر ر�م ور�ز ا���رر
) 2,0, 2( 3 �#�رات ا��راءة �%م 1210
) 2,0, 2( 3 �#�رات ا�����1 �%م 1220
�%م 1230�F2,0, 2( 3 �#�رات ا?����ع وا����د (
) 0,1, 2( 3 �#�رات ا����ب ا?�$ ��ن 1400
) 0,0, 2( 2 ا��د(ل ����F;� ا?����5 ��م 101
) 0,0, 2( 2 �#�رات �Nو�� ,رب 101
�%�وع ا���,�ت
16
$��F�ا����وي ا�درا�$ ا
�'ط(ب ���ق 7دد ا�و4دات ا�درا� � ا�م ا���رر ر�م ور�ز ا���رر
) 0, 3( 3 ا��د<ل �()(م ا����و� � ��ن 1010
) 0, 2( 2 '�ر & ا��ظم ا����و� � ��ن1020
) 0, 2( 2 ا�د�'وريا����ون ��ن 1030
'�ن 1040�A�1ا Q�/)� 0, 2( 2 ا��د<ل (
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
7
) 0, 2( 2 اA�1م و���ء ا���'�> �(م 102
) 0, 2( 2 ��0رات ا�D'9ل 7رب1400
) 0, 2( 2 ا�)ر� ا�'4ر ر 7رب 103
���وع ا����7ت
15
ا����وي ا�درا�$ ا��F�ث
�'ط(ب ���ق 7دد ا�و4دات ا�درا� � ا���ررا�م ر�م ور�ز ا���رر
) 0, 3( 3 1 -ا����ون ا1داري ��ن 2010
) 0, 3( 3 ���ون ا�)�و��ت ا�)�م ��ن 2020
) 0, 3( 3 ا����ون ا�دو� ا�)�م ��ن 2030
) �D� 3 )3 ,0در ا�9'زام ��ن 2040
) 0, 2( 2 ا����ون ا�'��ري ��ن 2090
) 0, 2( 2 ا��ظ�م ا9��D'دي � اA�1م �(م 103
���وع ا����7ت
16
� ا����وي ا�درا�$ ا�را1
�'ط(ب ���ق 7دد ا�و4دات ا�درا� � ا�م ا���رر ر�م ور�ز ا���رر
) 0, 3( 3 2 -ا����ون ا1داري ��ن 2050
) 0, 3( 3 أ��4م ا�9'زام ��ن 2060
) 0, 3( 3 ا���ظ��ت ا�دو� � ��ن 2070
) 0, 3( 3 ���ون ا��را�)�ت ا��د� � وا�'��ر � ��ن 2080
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
8
) 0, 2( 2 ���ون ا"�رة ��ن 2110
�(م 104 اA�1م� �� ) 0, 2( 2 أ�س ا��ظ�م ا��
��رر ا<' �ري �ن <�رج ا���م3
���وع ا����7ت
17
ا����وي ا�درا�$ ا�(��س
�'ط(ب �را�ق �'ط(ب ���ق 7دد ا�و4دات ا�درا� � ا�م ا���رر ر�م ور�ز ا���رر
��ن 2040 ) 0, 3( 3 ا�)�ود ا��د� � ��ن3010
���ون ا�)�ل وا�' � ��ت ��ن 3020� ا7��'�9
3 )3 ,0 (
ا��21ت � ا��واد ا��د� � ��ن 3030� وا�'��ر
��ن 2080 ) 0, 2( 2
��ن 2090 ) 0, 2( 2 ا�!ر��ت ا�'��ر � ��ن 3040
��ن 2020 ) 0, 2( 2 ���ون ا�)�و��ت ا�<�ص ��ن 3050
��ن 3060 ) 0, 2( 2 �4وق ا���1ن
�ت ا����0 ��ن 3070�A>0, 1( 1 أ (
3 ا���مدا<ل ��رر ا<' �ري �ن
18 ���وع ا����7ت
ا����وي ا�درا�$ ا���دس
�'ط(ب �را�ق �'ط(ب ���ق 7دد ا�و4دات ا�درا� � ا���ررا�م ر�م ور�ز ا���رر
� ��ن3080�Dث وا�و ا��وار وا�و�ف
3 )3 ,0 (
) 0, 2( 2 أ��4م ا�'�� ن ��ن 3090
) 0, 3( 3 ا����ون ا�دو� ا�<�ص ��ن 3110
ا�)�ود ا�'��ر � و�7( �ت ��ن 3120 ا���وك
3 )3 ,0 (
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
9
) 0, 2( 2 ا����ا����ون ��ن 3130
3 ا���مدا<ل ��رر ا<' �ري �ن
3 ��رر ا<' �ري �ن <�رج ا���م
19 ���وع ا����7ت
� ا����وي ا�درا�$ ا���1
�'ط(ب �را�ق �'ط(ب ���ق 7دد ا�و4دات ا�درا� � ا�م ا���رر ر�م ور�ز ا���رر
) 0, 3( 3 ���ون ا��(� � وا"�وال ��ن4010
�Dط(�4ت ���و� � ���(�R ��ن 4020� ا��9( ز
1 )1 ,0 (
��K ��ن 4030Dول ا��4ث وا�Dأ� ا����و�
2 )2 ,0 (
) 0, 2( 2 ا����ون ا��4ري ��ن 4040
) 0, 3( 3 ا"وراق ا�'��ر � وا1�Aس ��ن 4050
��ن 4060� ��ن 2010 ) 0, 3( 3 ا����ز�7ت ا1دار
3 4ر��رر
17 ���وع ا����7ت
ا���'وي ا�درا� ا���2ن
�'ط(ب �را�ق �'ط(ب ���ق 7دد ا�و4دات ا�درا� � ا�م ا���رر ر�م ور�ز ا���رر
) 0, 2( 2 أDول ا�/�Q ��ن4070
) 0, 2( 2 ا�'در ب ا����و� ��ن 4080
) 0, 2( 2 ا����ون ا��وي ��ن 4090
��ن 4220� أ��4م ا���Bن ا�)D>!وا�
3 )3 ,0 (
) 0, 3( 3 ���ون ا�1راءات ا����@ � ��ن 4230
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
10
3 ا���مدا<ل ��رر ا<' �ري �ن
3 4ر��رر
18 ���وع ا����7ت
- و4دات درا� � ) : ��9ررات ا<' �ر � �ن دا<ل ا�'<Dص (
<'�ر ا�ط��ب A2ث ��ررات �ن ا���ررات : � - ا�'��
ا�م ا���رر ر�ز ا���رر7دد ا�و4دات
� ا�درا� �'ط(ب �� ق
,.)3(3 ا�'�4 م ا�'��ري ��ن4110
,.)3(3 ���ون ا��/ط وا��Rز ��ن 4110
,.)3(3 ���ون ا�� @� ��ن 4120
,.)3(3 ���ون �وق ا���ل ��ن 4130
,.)3(3 ا�'��رة ا��9'رو� � ��ن 4140
,.)3(3 ا�/�ر �ا��(� � ��ن 4150
,.)3(3 7(م ا�1رام وا�)��ب ��ن 4160
��ن 2080 ,.)3(3 أ��4م ا�'�/ ذ ��ن 4170
��ن 4180ا���@و� � ا��د� � 7ن
� ا"<ط�ء ا���03 )3(.,
,.)3(3 7(م ا"د�� ا����@ � ��ن 4190
,.)3(3 ا�� ��� ا����@ � ��ن 4200
,.)3(3 ا����ون ا�دو� �(��4ر ��ن 4210
-و4دات درا� �): ��6ررات ا<' �ر � �ن <�رج ا�'<Dص (
:� <'�ر ا�ط��ب ا�ط��ب ��رر ن �ن ا���ررات ا�'��-
ا�م ا���رر ر�م ور�ز ا���رر7دد ا�و4دات
� ا�درا� �'ط(ب ���ق
,.)3(3 ���دئ ا���� � ��ل 101
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
11
�Dد 101���دئ ا9��D'د
ا��ز@3)3(.,
,.)3(3 ا9��D'د ا��(���دئ �Dد 102 ,.)3(3 7(م ا��/س ا�9'��7 �/س 131
140 T0� ��0رات ا�')(م وا�'/� ر وا��4ث
3)3(.,
,.)3(3 ��د�� � ا"��7ل �7ل 201
201 ��� �ظم ا��)(و��ت
� ا1دار3)3(.,
�7ر 221 � ا��<درات وا"دو
ا����ء ا�'<دا��03)3(.,
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
12
ا��%�ن ا?��د���� وا�دار�� ��1م ا����ون
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
13
ا��#�م ا���� اA,+�ء ا��%��
�%�� �%�س -1 ا���م
-Department of council
committee
د. �7د ا����ط أ�و ا�)ز
أ� ن ا���(س
'ر' ب �وا7 د ا�9'��ع واA71ن �0�7 ���'�� ق • ا���م.�> ر@ س
إ7داد �B4ر ا�9'��ع و'�0 زه <Aل و� ن �ن • ا�9'��ع.
• � م ا��B4ر ���ر' ر ا���م � Dور'Q ا���0@)�'1'��4 ا�/ر�B7" �Dء ھ @� ا�'در س ا9طAع 7( Q ��ل
.Q( 'و� إ7داد ��وذج 'وا� > B4ور ا�9'��ع . • �'��)� إDدار �)��Aت ا���(س �ن ا���م . •
�%�� ا�����1 - 2وا�دور��ت وا��%5ت
ا������-Library,
Periodicals and Scientific Journals.
�ز ونا�د. �7ر د. ��4د ا�)وا�دة د. ��4د أ�و ا��Rم
��رراً B7واً B7وا
�'��)� ا!'را��ت ا���Aت وا�دور �ت و'زو د • ا���'�� ��� (زم.
ل ا9!'را��ت ا���و � �ن ���و� ا���م إن •D4' و�دت.
د '�ر ر �� و��� ��وي ��� 'م � ھذا إ7دا • ا�Dدد.
• .�0 ل دور ا���'�� وا1!راف 7((/' ا�'�� ق �> �ر�ز � > ا��'ب �<Dوص ط(��ت •
ا��'ب ا���ررة . '�ظ م و�دو�� ا�'<دام وإ�7رة �4'و �ت ا���'��. •
�%�� ا�%داول - 3 ا�درا��� وا?(��1رات
- Academic Schedules and
Exams Committee.
أ���� 7ر��تد. �ز ونا�د. �7ر
أ. ��Dر �ز7ل
��ررا B7واً
• �@ "�B7ء ھ� إ7داد �داول ا�)بء ا�'در ا�'در س وا��) د ن.
�(/Dل و'وز )0م D4499 6)7ر طAب • ا��!ر� ن.
• � )D/ا9<'��رات ا� ���إ7داد �داول �را و�وا7 دھ� وأ�����0 ���'�� ق �> �در� و����
ا���ررات.• �) � وا���0@ � ا��د)D/ق ا9<'��رات ا� ��'
���ررات ا���م.إ7داد �دول ا��B�4رات ا"��و7 ��ل �Dل •
.� )(ق � Kر�� ا���ر'�ر�
�%�� ا����د�ن -4-AT
Committee.
د. ��4د ا�)وا�دة د. ��4د أ�و ا��Rم
د. ا�4د �7 ل
��رراً B7واً B7وا
ا��'� ز ن و024م �('�دم ر�7 � و'!� > ا�ط(�� • ��7vدة �����م.
درا�� ط(��ت ا�71دة و����(� ا��'�د� ن . •
ن أو • ('��� � D7(6 'و ًA�'!� ر �ذ�ك إ7داد '�ر ا�ر�ض وا���ررات وذ�ك �()رض 7(6 ��(س ا���م.
2 ا���م و'�د م '�ر ر �ر@ س •('�� <Bو �(��'� ا���م �ذ�ك.
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
14
�%�� ا�%ودة -5-Quality
Assurance Committee.
!�دي ��4زي د. د. �7ر �ز ون
ز�ر � �و4/ص أ.
��رراً B7واً B7وا
• ��� D �(��'ا1!راف 7(6 �)��ل ا���م و� ا"�0زة.
� "�0زة ا���م. •) D/' وا@م�إ7داد '�ظ م و�دو�� ا�'<دام ا��)��ل وا"�0زة. •
�%�� ا�(ر�%�ن -6-Alumni
Committee.
د. ��� ا�<را�!�. د. ��Dر �ز7ل
��رراً B7واً
ا���م, و�'��)� -� ا�'واDل �> <ر 'وظ /0م.
�%�� ا���F��1ن -7-Colleagues
Studying Abroad
Committee.
د. ا�4د �7 ل د. !�دي ��4زي
��رراً B7وا
�ن ا��) د ن ا�'واDل �> ا���')2 ن • ا���'� ن �(��م. وا��B�4ر ن
2 ن. ا�'<�DDت �'��)� •('��)� � ا�)(�
�%�� ا�(طط -8 ا�درا��� وا��طو�ر
-Study Plans& development Committee.
د. 7(6 ا�زھرا� د. أ���� 7ر��ت د. ��ھر �Dط/6
�ز ونا�د. �7ر
��رراً B7واً B7واً B7واً
• Tدة ��ر��� �'��)� <طوات إ�رار <ط� ا���م ا��د ا�����ور وس.
<ط� ا���م ا��د دة ��ر���T �'��)� <طوات إ�رار •ا�����' ر درا�� أي ��'ر�4ت �د دة �ن ! ��0 'طو ر
.Q'ا���م و�<ر�� • � وB> ا�<طط ا�<�� � �(��م � إط�ر <طط ا��(
وا����)�.• 6)7 �0Bز�� �ذ�ك �)رAت ا�� Dإ7داد ا�'و
��(س ا���م.
�%�� ا�ر.�د -9 ا��Aد��$
-Academic Advising
Committee.
�ز ونا�د. �7ر د. ز�ر � �و4/ص
��رراً B7واً
ن. - � 'وز > ا�طAب 7(6 ا��ر!د ن ا��9د �����م. -� ل ا1ر!�د ا��9د(/' �(��'�
�#�م ��رر (���ق) ا��%��:*
ا���@و� � 7ن '�/ ذ أ��7ل ا�(��� - ا�'�� ق �> ا"�B7ء �'�/ ذ أ��7ل و��0م ا�(��� -
�#�م ,+و ا��%��:*
ا�')�ون ا�'�م �> ا���رر (ا����ق) وا"�B7ء �'�/ ذ أ��7ل و��0م ا�(��� -
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
15
�و�$ ا��%�ن��
ز�ر�� أ1و ��ص -���ول �%�� ا�%ودة : أ �
......................................................................................................
أ��د ,��ل . -���ق �%�� ا���F��1ن: د �
......................................................................................................
���$ ا�(را1.�. -���ق �%�� ا�(ر�%�ن : د �
.....................................................................................................
���ق �%�� ا����د�ن: د. ���د ا��وا1دة. �
.........................................................................................................................................................
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
16
��1ر ا��ز,ل . -�درا��� وا?(��1رات:أ���ول �%�� ا�%داول ا �
......................................................................................................
: د. ���د أ1و ا��Nم.ا�����1 وا�دور��ت وا��%5ت ا������ ���ول �%�� �
......................................................................................................
,�ر �ز�ون ,ط�� . -���ق �%�� ا?ر.�د ا��Aد��$ : د �
......................................................................................................
���ق �%�� (د�� ا��%���. د. .�دي �%�زي. �
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
17
%���� ����ن 1ن ,1د ا��ز�ز
ا������� ���� ا���وم وا�درا��ت
��م ا����ون
و�ف ��رر درا�$���ذج
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
18
�و��ف ��ررات ��م ا����ون
ا��د(ل �درا�� ا���وم ا����و���
��ن 1010
��,�ت 3
ا����ون وا�4ق' 4 ث !'�ل 7(6 ا�')ر ف ������ون وا��وا7د ، '�Bن ا���رر درا�� �ظر� �ط�ق 'ط� ق ا����ون �ن 4 ث ا�ز��ن وا����ن، ،��Dدر ا����ون ا�ر�� � وا49' �ط � ،ا����و�
و��@ل إ��Rء و'/� ر ا����ون، ��� �')رض أ �B ا�')ر ف ���4ق وأر���Q وأ�واQ7 وأ!<�ص ا�4ق و�4ل ا�4ق وا�')�ف � ا�')��ل ا�4ق .
��ر�r ا��ظم ا����و���
��ن 1020
2 �,��
0'م ا���رر �درا�� ا���'�)�ت ا��د �� و�ظ��0 ا����و� � و��Dدر ا��وا7د ا����و� � �د �0 وأھم � � ا��د �� ا�' ���ت ��@دة � رو�� ا��د �� و���ل وا��B4رة ا�/ر7و�( و و� ،ا��دو��ت ا�'!ر
ا�)Dر ن � � ا���رر أھ� � <��D �درا�� �! ة ا��وا� ن و'طورھ� � ا���(�� ا�)ر� � ا��)ود. �A�1وا ا���ھ(
ا����ون ا�د��وري
��ن1030
2 �,��
ا�ر���� 7(6 ،ا��ظر � ا�)��� �(د��' ر ،�/0وم ا�دو�� ،� �ن ا����دئ ا�)��� �(���ون ا�د�'وري ا���(��ا"� ،د�'ور � ا��وا� ن� � ا��ظ�م ا"��� �(�4م، ا��ؤ���ت ا�د�'ور � ،ظ�� ا"���
ھ @� ا�� )� . ،�ظ�م ��(س ا�وزراء ،� ا���(��، �ظ�م ��(س ا�!ورى
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
19
ا��د(ل �درا�� ا���) ا��$�5
��ن1040
2 �,��
4 ث �')رض �<'(ف ��Dد ،�A�1ا < �وم 7( �0 ا�'!ر ر 0'م ا���رر �� �ن ا"�س ا�'Q�/ا� � � ، وأھم ا��وا7د ا�/�0 � أو ا��(�A�1ا < �')رض �را4ل 'طور ا�/�Q ،ا�'!ر ���
�A�1ن وا�'�0ء ،ا �دءا �ن D7ر ا���وة وا�<(/�ء ا�را!د ن �رورا �)Dر ا�'��) ن وا���'0د �)Dر ا�'�( د .
1ا����ون ا�داري
��ن 2010
��,�ت 3
ا� ن ا"<رى ، A7�� ا����ون ا1داري ����و<�D@ص ا����ون ا1داريا�')ر ف ������ون ا1داري، ا��ر�ز � ،ا�'�ظ م ا1داري ،، �) �ر ا����ون ا1داريو7(م ا1دارة ا�)���، ��Dدر ا����ون ا1داري
� ا���(�� ،ا��(ط�ت ا��ر�ز � ،ا�'�ظ م ا1داري � ا���(�� ،وا��Aر�ز� � �ظ�م ،�ظ�م ا��(د ،ا��وظف ا�)�م ،ا��ر�ق ا�)�م ،و��@ل ا1دارة ا�)��� ، �زات ا��(ط� ا�)��� و�!�ط�0ا�' ،ا���ط��
� ا�'�/ ذ ا����!ر . ،ا��Bط ا1داري ا��(ط� ا�'�د ر
���ون ا�)�و��ت ا�)�م
��ن2020
ز � ن ا�)�و��ت �!'6 أ�وا�07 . ا�')ر ف ����ظر � ا�)��� �(�ر �� و�<'(ف ا��را@م وا�'� . و�ذ�ك �)ر�� 9�4ت وأ���ب ا�4��1 وا�'�ر ر . و'ط� ق ��دأ و���ر�'�0 ���/�A�1ا Q�
� ا�!ر7 � ا����@
ا����ون ا�دو� ا�)�م
��ن 2030
��,�ت 3
ز � ن ا����ون ا�دو� ا�)�م وا����ون ا�دو� ا�<�ص ،ا�')ر ف ������ون ا�دو� ا�)�م ،ا�'�� ،ا��)�ھدات ،��Dدر ا���7دة ا�دو� � ،أ��س ا�1زام � ا���7دة ا�دو� � ،<�D@ص ا���7دة ا�دو�
و��@ل ،ا���@و� � ا�دو� � ،أ!<�ص ا����ون ا�دو� ا�)�م، ا����دئ ا�)��� �(���ون ،ا�)رف ا�دو� � . �ض ا����ز�7ت ا�دو�
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
20
���در ا?��زام
��ن 2040
��,�ت 3
(Bا����ون ا�و � � ر ا1رادK � !'�ل ا���رر 7(6 درا�� ��Dدر ا�9'زام ا1راد4 ث Q@�Bو4'6 ا�� Qا��')(�� ���)�د ��ذ �4ظ� إ�را� � و �')رض ا"��4م وا��وا7د ا����و�
/�ت ا�)�ود وأ�وا�07 و!روط ا�)��دھ� و�ط��D' ن درا���B' ق '�/ ذھ� و'/� رھ� و9�4ت 0'م ،�ط�0�A وا��زاءات ا��'ر'�� 7(6 اA>1ل �'�/ ذھ�� � ر ا1رادK در�Dد ا�� (D 6)7 أ��
ر و��@و� � �4رس ا"! �ء وا�4 وان Rو<ط ا� D>!7ن ا�<ط ا� � ا���رر �درا�� ا���@و� وا�/)ل ا����> وا21راء �A ��ب وا����ون .
2ا����ون ا�داري
��ن 2050
2 �,��
� �0 � ا��رارات ،أر��ن ا��رار ا1داري ،ا��ظر � ا�)��� ��!�ط ا1دارة، ا��رارات ا1دار�� ،أ�واع ا�)�ود ا1دار � ،أر��ن ا�)�د ا1داري ،�) �ر ا�)�د ا1داري ،ا�)�ود ا1دار � ،ا1دار
،�(ط�ت ا1دارة ،آ�2ر ا�)�د ا1داري ،ا�' � ن ا����!ر ،ا������� ا��4دودة ،أ��4م ا������� ا�)��� �4وق ا��')��د .
أ���م ا?��زام
��ن 2060
2 �,��
ذھ�/�' � / '��ول ا���رر درا�� آ�2ر ا�9'زام وو��@ل '�/ ذھ� و�، � ذا ا<' �ر � أو ��ر/�' '��ول ا���رر درا�� أو�Dف ،ودرا�� �<'(ف ا�و��@ل ا����و� � ���Bن '�/ ذ ا�9'زام ���
. Q@�Bل ا�9'زام وا����'��� �D�>ا�9'زام وا"��4م ا�
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
21
ا���ظ��ت ا�دو���
��ن 2070
2 �,��
� ا����و� � �(��ظ�� ا�دو� � ،�/0وم ا���ظ��ت ا�دو� � و'طورھ� ،ا�'�ظ م ا�دو�D>!رة ا���، � ل ا���ظ��ت ا�دو��!'، � ،ا<'�D�Dت ا���ظ�� ا�دو� �، ا���@و� � ا����و� � �(��ظ��ت ا�دو�� ا���ظ��ت ،وا���ظ��ت ا�دو� � ا��'<�DD ،��ظ�� ا"�م ا��'4دة ،أھم ا���ظ��ت ا�دو�
� � . ،ا1�(� ���)� ا�دول ا�)ر� �، ��(س ا�')�ون ا�<(
���ون ا��را;��ت ا��د��� وا��%�ر��
��ن 2080
��,�ت 3
0 � @�Bر ا����ز�7ت ا�� 'م ا���رر �')ر ف ا�ط��ب ��"Dول وا�1راءات ا����و� � ا�' '�4م �� � ا��د� � وا�'��ر�Bا�� و �')رض درا�� أ��4م ا�د7وى وأ�وا�07 و!روط ��و��0 ،�
�ن �دا � ا�<Dو�� D 6'4دور ا��4مB��'وأ�وا�07 ،وإ�راءات ا� � @�Bو�ذ�ك ا"��4م ا�� ز . ،ن ��0وطرق ا�ط) و�(ط�ت ���4م ا�9'@��ف وا�'�
ا����ون ا��%�ري
��ن2090
2 �,��
'�Bن ا����ون ا�'��ري درا�� ا��ظر � ا�)��� �|��7ل ا�'��ر � و��Dدر ا����ون ا�'��ري ا�ذي �4م '(ك ا"��7ل وBوا�ط ا�'/ر�� � ن ا"��7ل ا�'��ر � وا"��7ل ا��د� � وأھ� � ھذه ا�'/ر�� وا"!<�ص ا��4'ر� ن ��0 وا�'زا��'0م �2ل ا�9'زام �{���ك ا�د��'ر ا�'��ر � وا�� د � ا���ل
و '�Bن أ �B ا��4ل ا�'��ري" ا��'�ر" �ن ��4 � ')ر /Q و� �ن D��7ره ا���د � ،ا�'��ري وا��)�و � وا�'Dر��ت ا�' 'رد �ن � > ورھن .
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
22
ا���ود ا��د���
��ن 3010
��,�ت 3
�رر � �ن ا��وا7د ا�' '�4م ا�)�ود ا��د� � �D/� ���7 و 0'م 7(6 و�Q ا�<Dوص !�ل ا���درا�� �)ض أ�واع ا�)�ود �)�د ا�� > و�7د ا1 ��ر و�7د ا�و���� �ن <Aل ا�')ر ف ��ل �7د
. Q� �@!ا��� � ره �ن ا�)�ود وأ��4م ا�)�د وا��2ر ا����و�K زه 7ن �' و<QD@�D ا�'
@����ت ا?%���,�����ون ا���ل وا��
��ن 3020
��,�ت 3
وأQ���4 �ن <Aل ا�')ر ف �)�د ، 0دف ا���رر إ�6 درا�� ا����دئ ا�)��� ا���ظ�� ����ون ا�)�لا�)��د ،�7د ا�)�ل ا�/ردي و<�D�، QD@�Dدر ���ون ا�)�ل و�ط��Q ،ا�)�ل و�! 'Q و'طوره
و '�Bن ،ق '�و � ا����ز�7ت ا�)��� �وA7��ت ا�)�ل ا����7 � وطر ،وإ��2ت وآ�2ر �7د ا�)�ل ا���T0 �ذ�ك ')ر ف ��ظ�م ا�' � ��ت ا�9'��7 � ('�ر <Q و��Dدره) وا��ط�ق ا�1زا�
و�روع �ظ�م ا�' � ��ت ا�9'��7 � (إ���Dت ا�)�ل _ ا"�راض ،وا9<' �ري �'ط� ق ا��ظ�م ر ا���0 _ ا�و��ة وا�! <و<�)K ا��)�!�ت (ا�)�ز (� � ا���ررة وا ،ا���0� ��4وق ا�' �
و����4ت ا��4وق ا���'��4 �(�!'ر� ن � ا��ظ�م .
ا��1Fت ;$ ا��واد ا��د��� وا��%�ر��
��ن 3030
2 �,��
� �Bا�� �وم 7( �0 ا��21ت ا����و� أ��م ا����4م � '�Bن ا���رر � �ن ا"�س وا����دئ ا�'� ،ا��د� � وا�'��ر� B��2ت ودور ا���v� � 4 ث '��ول درا�� ا��وا7د ا�!�( � وا��وBو7�
� د� �� �طرق ا��21ت ،ا��21ت � ا���(�� وا"�ظ�� ا����ر��) D/' رض درا��('� ��� ن وا�<�رة وا��)� �� وإ�راءا'0� و�4 '�0 �ا��<'(/� ����'��� وا�!�0دة وا��را@ن وا1�رار وا�
.وذ�ك B 6)7وء �ظ�A�1ا Q�/ا��)ودي وا� � �م ا��را�)�ت ا�!ر7
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
23
ا�.ر��ت ا��%�ر��
��ن 3040
2 �,��
�0�A'>�0 وا'( '�Bن ا���رر ا��ظر � ا�)��� �(!ر��ت �ن ��4 � ا�')ر ف �)�د ا�!ر�� و� �ن ط�وأر��ن �7د ا�!ر�� �ن ��4 � ا"ر��ن ا��وBو7 � ا�)��� وا�<��D ،7ن ا�)�ود ا"<رى
� '�0 ،وا"ر��ن ا�!�(/D'�0 وأ�واع ا�!ر��ت و@�B�0 وا���Aن أ�واع ،و�ط� ��� و '�Bن � � ا��� ط� Dن و!ر�� ا�'و��B'إدار'�0 �2ل !ر�� ا� � / ا�!ر��ت و<�0D@�D و'�و ��0 و�
� ��"�0م وا�!ر�� �4دودة ا���@و� � .و!ر�� ا����ھ�� ا�)��� و!ر�� ا�'Dو
���ون ا���و�1ت ا�(�ص
��ن 3050
2 �,��
ف ، !�ل ا���رر � �ن ��)� أ��Dف ر@ �� �ن ا��را@م ھ : �ر �� ا�ر!وة ،و�ر �� ا�'زو�را@م ا�'زو ر 2م �را@م ا�)دوان 7(6 ا���ل ا�)�م و�را@م ا�! ك و�را@م �Kل ا"�وال وأ< را
��'رو� � ���و�� �ل ذ�ك ���ب '�0 دي و�B �ن <Q�A �)ض ا��/�ھ م ا"Dو� � ا��را@م ا9 �/رع ا����ون ا��زا@ ا�<�ص .
أ(���5ت ا��#ن ا����و���
��ن 3070
1 �,��
� � وا���(� � ا�' '�وم 7( �0 ا��0ن ا����و�� � وا���A>"ول وا"�س اD"ن ا� )�6 ا���رر ��ا����و� � وا���Bء وا1دارات ا����و� � �> ا�'ر� ز 7(6 درا�� ا����ب وا��!ورة ،�������4ة
. � وا���(� ��ظ�م ا�����4ة وأ�ظ�� ا���Bء � ا���(�� ا�)ر� � ا��)ود�A>"ا
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
24
ا��وار�ث وا�و���� وا�و�ف
��ن 3080
��,�ت 3
'�Bن ا���رر درا�� �/D(� �|��4م ا�!ر7 � ا��')(�� ����وار ث، ث )رض �درا�� أر��ن 4و�ذ�ك أ��4م ا�����<�ت وا�'<�رج ��� ،وD��7ره و�وا�)Q وا���'�4ون �('ر�� ،ا�� راث
� وأ�0���4 ا�!ر7 � وا��وا7د ا��')(�� Dث !روط ا�و � �ن 4�Dأ��4م ا�و �B �')رض أ ذھ�/�'�، Qوا�'�دا� Q'وإدار Qو!روط Q7ث أ�وا درس ا���رر أ��4م ا�و�ف �ن 4 ���.
أ���م ا��@��ن
��ن 3090
2 �,��
أر��ن �7د ،درا�� <�D@ص ا�)�د ،')ر ف �7د ا�' � ن وا�'/ر�� � �Q و� ن ا�)�ود ا"<رى!ر��ت ،،�7د إ�7دة ا�' � ن ،��0 � �7د ا�' � ن ،،D��7ره ا"��� � ،آ�2ره ،أطرا�Q ،ا�' � ن و��@ل �ض ���ز�7ت ا�' � ن . ،ا�' � ن
ا�(�صا����ون ا�دو�$
��ن 3110
��,�ت 3
وط� )'�D> Q@ص �وا7ده و��Dدرھ� ، 0'م ا���رر �درا�� �/0وم ا����ون ا�دو� ا�<�ص ا���(��� �0'�� و و� ا���رر اھ'���� <��D �درا�� �وا7د ،و�وا7د '��زع ا��وا� ن و'ط�
� ا�دو� ا��)ود@�Bص ا���D'>9ا، ���|� ب و'�/ ذ ا"��4م وأ��4م ا���� � وا��ر�ز ا����و�. � ا"���
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
25
ا���ود ا��%�ر�� و,����ت ا��1وك
��ن3120
��,�ت 3
4 �ة ا�'��ر � �2ل �7د ��� �D�>ص ا�9'زام ا�'��ري ودرا�� ا�)�ود ا�@�D>� ف '��ول ا�')روا�� وع ا�'��ر � وا�رھن ا�'��ري و�7ود ��ل ا���B@> ،وا�و��9ت ا�'��ر � � �وا�07 ،ا����رة
وا79'��دات ا���� � و<ط���ت ا���Bن ،!<�ص و�7( �ت ا���وك �2ل ا1 داع ا��Dر�وا" . و�ط���ت ا9@'��ن وا���ل ا��Dر�
ا����ون ا����$
��ن 3130
2 �,��
ا�و�7ء ،طرق '�د ر ا�Bر �� ،أ��4م ا�ز��ة وا�Bرا@ب ،ا��وا7د ا�' '�4م ��� � ا�دو��� � ،ا�� زا� � ا�)���، ا��رض ا�)�م ،ا�ر�وم ،ا�Bر� ا�(��ن ا���ر� � ،ا����ز�7ت ا�Bر
� � . �D�D'�0، طرق ا�ط)ن � �رارا'�0'!� (�0 وا<' ،وا�Bر
���ون ا������ وا�Aوال
��ن 4010
��,�ت 3
� '�Bن ا���رر ')ر ف 4ق ا��(� � و'4د د ��Bو�Q و<QD@�D و�ط��Q ا����و� وا�� ود ا����و�وا1دار � ا�واردة 7( Q ودرا�� أ��4م ا��(� � ا�!�@)� و�(� � ا�ط���ت وا�!�ق وأ���ب ��ب
� ا�)��ري . ،ا��(�� ودرا�� أ��4م ا�4 �زة أو وB> ا� د وأ��4م �ظ�م ا�'�� ل ا�)
أ�ول ا��1ث وا�����H ا����و���
��ن 4030
2 �,��
>�� � �ر �وBوع ا��4ث وإ7داد <ط� ا��4ث '�Bن ا���رر ���ھT وأDول ا��4وث ا����و�'، وطرق '�� > ا��را�> ا�)(� � ا�!ر7 � وا����و� � ا�)ر� � وا"��� � و�0ر�'�0 وا�'<Aص
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
26
��K ،ا��)(و��ت ���0D ب و� ا���رر أھ� � <��D �')ر ف ا�ط��ب 7(6 طرق وأ��� ��� 7(6 ا"��4م وا�ط)ن ��0 . ا�)�ود وإ7داد ا��ذ�رات وا�<ط���ت ا����و� � ا��<'(/� وا�')( ق
ا����ون ا��1ري
��ن 4040
2 �,��
'��ول ھذا ا���رر ')ر ف ا����ون ا��4ري و'�ر <Q و'طوره و�ط�ق 'ط� �Q و��Dدره، ��� � �� وأ!<�ص ا���4A ا��4ر/�)� وا�)�ود ا��4ر � �)�د إ ��ر ،و '��ول أ �B ا��ظ�م ا����و�
���B@> �طر ق ا��4ر و�7د ا�' � ن ا��4ري � Bوء ا"�ظ�� ا��/ �� و� > ا��/ �� و�7د ��ل ا� و '�Bن أ �B درا�� �(�وا7د ا����و� � ا�' '<B> ��0 ،ا��)ود � وا��)�ھدات ا��4ر � ا�دو�
ا�4وادث ا��4ر � وا�<��رات ا��!'ر�� و"ھم ا��)�ھدات ا��4ر � ا�دو� � ا�' '�ظم �2ل ھذه ا����@ل .
�;5ساAوراق ا��%�ر�� وا
��ن4050
��,�ت 3
ا�')ر ف ��"وراق ا�'��ر � وأ���ب و�ود ا����ون ا�Dر� ا�<�ص �'داو��0 و� �ن أ��4م 'ظ0 رھ� و����Bت ا�و��ء ��0 وا�<��D ��ل �وع �ن '(ك ا"وراق و� �ن أ��4م ا�'��ع ا��د ن 7ن
وا�!روط ا�وا�ب 'وا�رھ� �!0ر ،ا�و��ء أو �7زه و�� 'ر'ب 7(6 ذ�ك �ن !0ر ا1�Aس �('��ر رRن وا�دا@ن وا� ،ا1�Aس وDدور �4م !0ر ا1�Aس و�� 'ر'ب 7(6 ذ�ك �ن آ�2ر ������� �(�د
��� و '�Bن أ��4م ا�'�و � ا�وا� � �ن ا1�Aس .
ا����ز,�ت ا�دار��
��ن 4060
��,�ت 3
� أ�س ،�! ة ا���Bء ا1داري ،أ�واع ا�ر���� 7(6 أ��7ل ا1دارة ،ا�')ر ف ���دأ ا��!رو7 ،ا�')ر ف ������ز�7 ا1دار � ،ا9زدوا� �، ��ظر ا��ظ��م � اA�1م، ا���Bء ا1داري � ا���(��
� <'ص ،ا<'�D�Dت د وان ا��ظ��م ،�) �ر ا����ز�7 ا1دار أ�واع ا�د7وى ا1دار � ا�' ذ ،Bو7 � ا���@و� � ا1دار �ا�!روط ا��و ،د7وى ا�R�1ء : ا�!روط ا�!�( � ،ا�د وان ��ظرھ�/�'
� ا��Dدرة Bد ا1دارة . @�Bا"��4م ا��
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
27
أ�ول ا���) ا��$�5
��ن 4070
2 �,��
�A�1ا Q�/ول ا�Dوا7د وأ�ن � 0'م ا���رر ��، 4 ث �')رض درا�� �)�6 ا��4م ا�!ر7، Q����أ، < وطرق ا�'���ط ا"��4م ا�!ر7 � . ،��Dدر ا�'!ر
���و�$ا��در�ب ا�
��ن 4080
2 �,��
� � � ا�)�( � و' ھ (Q ����ر�� ا��0ن ا����و�� 0دف ا���رر إ�6 إ���ب ا�ط��ب ا���0رات ا�'در� وا�9'!�رات ا����و� � وا���Bء وا1دارات ،و7(6 و�Q ا�<Dوص ���0 ا�����4ة ،ا�4 �ة ا�)�(
� 'م إ7دادھ� �ن ��ل أ�B7ء ھ @� ا�'در س � ا���م ،ا����و� � � ،وذ�ك �ن <Aل �را�T 'در ن �ن �<'(ف ا���0ت ا�)��� وا�<��D �ن ���'ب ����4ة أو �را�ز 'در ب D'>� <� و���')�ون
و' ھ ل أو !ر��ت أو �ؤ���ت ���7 أو ��وك أو ���4م.
ا����ون ا�%وي
��ن 4090
2 �,��
'��ول ھذا ا���رر ' )ر ف ا����ون ا��وي و'�ر <Q و�ط�ق 'ط� �Q و��Dدره وا��ظ�م ا����و� � �)��Dر ا�ط ران ا�'��ري وھ ا�ط�@رة وط��م ا�ط�@رة وا��ط�رات و�ط�ق ا9ر'/���ت ا��و
��4�Dو�)�ود ��ل ا"!<�ص ،ا�� و '�Bن ا�')ر ف �����ل ا�'��ري ا��وي ا�دا<( وا�دو�و '�Bن أ �B ،�ظ�� ا��)ود � وا��)�ھدات ا��و � وا�دو� �وا���B@> �7ر ا��و � Bوء ا"
درا�� �(�وا7د ا����و� � ا�' '�4م ��@و� � ا����ل ا��وي و�'6 ��ن '4د دھ� وطرق د�)�0 ��ن د�)�0 9 Bوء ا��)�ھدات ،وا�9�4ت ا�'� � ��ن � �0 '4د د ا���@و� 9 وا�9�4ت ا�' ھذه ا����@ل . ا��و � ا�دو� � ا�' '�ظم �2ل
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
28
أ���م ا�+��ن ا�.(�$ وا����$
��ن4110
��,�ت 3
� وا�)D>!ن ا���B��4م ا�" � ) D/' ن ا���رر درا���B' 4 ث �')رض ا"��4م ، ،وا��2ر ا��'ر'�� 7( �0 ،و!روط �4D إ�را��0 ،ا��ظ�� � وا�/�0 � �(�/��� �ن 4 ث أ�وا�07
�0@�Bدرس ا���رر أ��4م ،وا�� ��� � و و� ا���رر اھ'���� <��D �درا�� أ��4م ،ا���Bن ا�)ا�رھن ا�4 �زي وا�ر�� �> ا�'ر� ز 7(6 درا�� أ��4م ا�رھن ا�)��ري �ن 4 ث !روط ا�9)��د
وا��2ر ا����و� � وطرق ا�B��9ء .
��� ���ون ا�%راءات ا�%��
��ن 4120
��,�ت 3
د � ا�' '��ق ا�د7وى ا��زا@ � و�� ''�م �Q '(ك �'0دف ھذا ا���رر ا�')ر ف ����را4ل ا�'�0 ذ�ك ا�')رف 7(6 �را4ل ) � أ<رى @�B� ص ��7 7داھ� �ن د�7وى@�D> ا�د7وى �نا�د7وى ا��زا@ � و !�ل ذ�ك � �ن ا���0ت ا�' ''و�6 '4ر ك ا�د7وى ا��زا@ � وإ�راءات
ا@ � وا�ط)ن � ا"��4م ا����@ � ا�9'د9ل وإ�راءات ا�'�4 ق وا��وا7د ا���ظ�� �(�����4 ا��ز. � (ا79'راض 7(6 ا"��4م) وأ< را �وا7د '�/ ذ ا"��4م ا����@
ا�����م ا��%�ري
��ن 4100
��,�ت 3
و '�Bن ، '�Bن ا���رر ��ھ � ا�'�4 م و�! 'Q و')ر /Q و'و4 د �وا7د ا�'�4 م ا�'��ري ا�دو�ا���رر أ �B ا'/�ق ا�'�4 م و'�4 �Q و!روط Q'4D و'�د ر �4D ا'/�ق ا�'�4 م ا�'�9A 7ن ا�)�د و'�4 ق ا��وة ا��(ز�� 9'/�ق ا�'�4 م ودور ا'/�ق ا�'�4 م � '�و � ���ز�7ت �7ود ا�'��رة
� ���Bء � و '�Bن أ �B إ�راءات ا�'�4 م وا�ط)ن � �رار ا�'�4 م و'�/ ذه ودور ا ،ا�دو� ���ل ا�'�4 م .
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
29
���ون ا���ط وا��Nز
��ن 4110
��,�ت 3
� ( �ن ا��وا7د ا�)��� ا�' '�4م '�(ك ا�دو�� �(2روات ا�ط��، � ( 4ق ،A7�� ا�� �دة ���2روة ا�ط�� �A�1ا �( ا�!ر� � ( �، ،ا�دو�� 7(6 2روا'�0 ا�ط�( أھم ا�)�ود ا�' 'رد 7(6 ا�2روة ا�ط�
� ر<ص ،�7د ا�')د ن، ا�ر<ص وأ�وا�07 : ر<ص ا�9'طAع ،�7ود ا�9' �زات ا��'رو� ا���0ت ا��<'�D وا����ون وا�ب ا�'ط� ق . ،���ز�7ت �7ود ا�9' �ز ،ا��!ف
�� ���ون ا��1
��ن 4120
��,�ت 3
�@ @�D��7ر ا�� ،�ط�ق ا�� @� ،ا�')ر ف ����، �@ ،ا9ھ'��م �����A�1ا���ظور ا � �@ �وا7د ،ا��� ا����ون ا�وط� وا9'/�� �ت ا�دو�� �@ ا���@و� � ا����و� � ا��'ر'�� 7(6 اB1رار ،��4 � ا��
. �@ ����
���ون �وق ا���ل
��ن 4130
��,�ت 3
وأھدا�Q و�وا7ده و!روط '�Bن ھذا ا���رر � �ن ا��وق ا���� � �ن ��4 � ا�')ر ف ����وق و�'ط(��ت ا�)Bو � دا<(Q وا��وا7د وا�(وا@� وا�')( ��ت ا�Aز�� �)�ل ا��وق وا���BطQ و !�ل أ �B ھ @� �وق ا���ل، وأ �B '�ظ م و�ط�ء ا"وراق ا���� � وا�!ر��ت وا���0ت ا�)��(� �
� 7ن ا��)(و��ت���ل ا"وراق ا���� � و '�Bن أ ��D �Bد ق ا�9'��2ر وا1��Dح وا�!/��، . � و !�ل ا����ز�7ت وا�)�و��ت ا��زا@ � ا��')(�� ��وق ا"وراق ا����
ا��%�رة ا?���رو���
��ن 4140
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
30
��,�ت 3
!�ل ھذا ا���رر 'طور ا�'��رة ا��9'رو� � وا�')ر ف ��0 و�!�A'�0 �ن ��4 � ا<'راق �وا�> ،�ط���ت ا9@'��ن وأدوات ا�و��ء ا"<رى و�!�Aت ،ا�'��رة ا��9'رو� � وإ'A��0 أو 'د� رھ�
�D'>ق وا�����4 ا�� و��4 � ا���'0(ك �ن <Aل ا�')ر ف �����'0(ك وا����ون ا�وا�ب ا�'ط���4 � ا�'و� > ا��9'رو� و�� � �7د و�ود ���ز�7 وو��@ل ا���4 � �('��رة ا��9'رو� � �ن ��4
ا�'��رة ')(ق �'!/ ر ا�� ���ت و��4 � ا�)��Aت ا�'��ر� � � و'4د د ا��D(�4 ا���4. �4)Dھذه ا�� �4' ا��9'رو� � وا����دئ ا�'
ا������ ا���ر��
��ن 4150
��,�ت 3
'�Bن ا���رر 4ق ا��ؤ�ف �ن ��4 � ')ر /Q وD��7ره و�4و�Q ا"د� � وا��)�و � وا79'داء 7(6 وD��7رھ� و'�� (�0 وو��@ل 4ق ا��ؤ�ف، ��� !�ل ا�)��Aت ا�'��ر � �ن ��4 � وظ�@/�0
ا���4 � ��0 وا�� ���ت ا�'��ر � و�راءات ا9<'راع �ن ��4 � Dورھ� و!روط ���04 و'�� ل �0' 7 � �ن ��4 � أھ� '�0 وا�!روط ا�Aزم ،�راءات ا9<'راع و��4��Dوا�ر�وم وا����ذج ا�
. �0� � 7 � وا���4 � ا����و���Dا�ر�وم وا����ذج ا� 'وا�رھ� �
ا�%رام وا����ب ,�م
��ن 4160
��,�ت 3
�'0دف ھذا ا���رر ا�')رف 7(6 ا�ظ�ھرة ا�1را� � �ن 4 ث إ!��� �'�0 ا��24 � و'4د د �/0وم ن ��0 2م �ظر �ت '/� ر ا��(وك ا�1را�('� وا�)وا�ل ،7(م ا�1رام وا�و��@ل ا��24 � ا�'
ا�)��� � وDور ا��زاء ا����@ ا�1را� � و� �زء �2ن �'0دف ا���رر � �ن ا��دارس 2م أ��� ب ا�'�/ ذ ا�)��� و'طورھ� وأ��� ب ا��)��(� دا<ل ا��ؤ���ت ا�)��� � وأ< را ،وإ!��9'�0
. و��@ل ا�ر�7 � ا���4A 7(6 ذ�ك ا�'�/ ذ ا�)���
أ���م ا�����ذ
��ن 4170
��,�ت 3
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
31
<Aل درا�� �وا7د ا�'�/ ذ و� �ن ا���0 '�Bن ا���رر ا�')ر ف ������دئ ا�)��� "��4م ا�'�/ ذ �ن ا��<'�D �{�راءات ا�'�/ ذ و�(ط�'�0 �ن 4 ث ا<'�0D�D وا���@� ن 7( �0 وا�<Dو�� � ا�'�/ ذ
� ،�4ل ا�'�/ ذ، ��دات ا�'�/ ذ، طرق ا�'�/ ذ( ا��4ز ا�'4/ظ وا��4ز ا�'�/ ذي) ،وأطرا��0/ � (� ا�'�/ ذD4 < إ!��9ت ا�'�/ ذ و���زQ'�7 . ،'وز
ا����و��� ا��د��� ,ن اA(ط�ء ا��#���
��ن 4180
��,�ت 3
'�Bن ا���رر ا�')ر ف ��"��4م ا����و� � ا���ظ�� �|��7ل ا���0 � (ا�����4ة، ،� ا��0ن ا�ط�� �درا�� ا��0د��)، وا�'زا��'0م ا����و� � وا���0 � و و� ا���رر أھ� � <��D ،ا������4 ا����و�
. � ا���@و� � ا��د� � ا������ 7ن ا"<ط�ء وا��<��/�ت ا���0
��� ,�م اAد�� ا�%��
��ن 4190
��,�ت 3
�'0دف ھذا ا���رر ا�')رف 7(6 ا��وا7د ا�/� � ا�' '�4م ا�'<Aص ا�د� ل ا���دي وذ�ك �ن ء ا"د�� ا����@ � <Aل ا�41ط� � ��� ب ا�ط� ب ا�!ر7 و��0را'Q ا�/� � و�� 'Dل �)�ل <�را
� ���ل ا���وم وا��<درات وا��2ر ا���0ر � وا�4را@ق وا�9/��رات وآ�2ر ا"�(�4 ا���ر� ف وا�'زو ر . وا�<�رة ا�/� � �(�!ف 7ن �را@م ا�'ز
��� ا������ ا�%��
��ن 4200
��,�ت 3
ن ا���'وى �دًء �، 0دف ا���رر �(')رف 7(6 أ�Bل ا�طرق ������4 ا�1رام دا<ل ا���'�> �7د إ�راء �7( � ا�'�� ن و�رورا �{دارة أ�0زة ا�)دا�� ا����@ �، وا�'�0ء ����ؤ���ت ( ا�'!را�)��� � �7د إ ��ع ا��زاء،�ل ذ�ك � إط�ر ���رن � ن ا�� ��� ا����@ � ا�' ا'�)'�0 ا���'�)�ت
A> و��0 �نDا�'�دت أ � و'(ك ا����� ا�'(Bا�و � � .ذات ا"�ظ�� ا����@�A�1ا �( ل ا�!ر
ا����ون ا�دو�$ ����1ر
��ن 4210
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
32
��,�ت 3
�ن '�� ��ت ا���4ر ،ا�')ر ف ������ون ا�دو� �(��4ر�، � � ،ا�� �ه ا�دا<(� ا���ط�� ،ا�� �ه ا1�(4ر � ،ا��وا7د ا�' '�4م ا�'ARل ا���4ر ا�)��� � ،أ��7 ا���4ر ،ا���ط�� ا9��D'د � ،ا��'�<���4Aا���4ر ،ا�� �)، طرق 4ل ���ز�7ت أ��7����v� ا���ط�� (ا�'راث ا��!'رك، ����4 أ��7 ا���4ر .
أ��وم Dور <��D ���م ا����ون
�ور �ز��رات ��م ا����ون ��%�س ا�.ورى وھ��� ا�����ق وا?د,�ء ا���م �1�(رج
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
33
د��ل ��م ا����ون ���� ا���وم وا�درا��ت ا�������
34