استاد راهنما دکتر مجید رستمی آموزش expert choice ارائه :...

43
ما ن هد را ا ت س ا ی م ن س د ر ی ج م ر کت د ش ور م اEXPERT CHOICE ه ارائ: ی ن ا اج ق مد ا ح ا دا ام ج ه ن ئ

Upload: tuyet

Post on 06-Jan-2016

93 views

Category:

Documents


4 download

DESCRIPTION

به نام خدا. استاد راهنما دکتر مجید رستمی آموزش EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی. AHP. فرایند تحلیل سلسله مراتبی. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

استاد راهنمادکتر مجید رستمی

EXPERT CHOICEآموزش

:ارائهاحمد آقاجانی

به نام خدا

Page 2: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

AHPفرایند تحلیل سلسله

مراتبی

Page 3: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

مقدمه

ك*ه ام*روزي دني*اي در مط*رح موض*وعات ت*رين اساس*ي از يكي هم*واره ا*ز دغ*دغ*ه ه*اي اص*لي* م*د*يريت *محس*و*ب مي ش*ده اس*ت، بحث* تص*ميم *گ*يري *اس*ت. ل*زوم* اتخ*ا*ذ تص*ميم درس*ت و برگزي*دن به*ترين انتخ*اب زمين*ه متع*د*د ه*اي گزين*ه* مي*ا*ن ا*ز گز*ين*ه *مناس*ب ج*ذب ب*راي م*نطق*ه ب*ه*ترين كن*ن*ده، توزي*ع* به*تري*ن تولي*دكنن*ده*، مش*تر*ي، به*ترين ش*ركاي تج*اري در* تش*كيل يك*پ*ارچگ*ي ه*ا و م*وارد مش*ابه از جم*ل*ه *مس*ايل* مهم *مط*رح ب*ر*اي تص*ميم گ*يري چن*د معي*اره

ا*ست. اين تص*ميمات از مس*ايل ج*زيي ت*ا مس*ايل ب*زرگ و كالن را ش*امل

ب*ودن نادرس*ت اين م*وارد در ص*ورت از مي ش*وند و* در بس*يا*ري اين رو تص*ميم از باي*د *پ*رداخت گ*ر*دد. ت*ص*ميم، هزي*ن*ه ه*اي زي*ادي*

.گ*يري ص*حيح در *تما*مي مساي*ل اهميت بسزايي دا*رد

Page 4: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

یکی از کارآمد ترین تکنیک های تصمیم گیری فرایند تحلیل سلسله

که ( Analytical Hierarchy process-AHP)مراتبی اولین بار توسط توماس ال ساعتی

مطرح شد . که بر اساس 1980در مقایسه های زوجی بنا نهاده شده و

امکان بررسی سناریوهای مختلف را به مدیران می دهد .

Page 5: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

انواع حالت های تصمیم گیریگیری تصمیم

پیوسته فضای

معیاره تک

کمی معیار

کیفی معیار

معیاره چند

کمی معیار

کیفی معیار

- کیفی کمی معیار

گسسته فضای

معیاره تک

کمی معیار

کیفی معیار

معیاره چند

کمی معیار

کیفی معیار

- کیفی کمی معیار

Page 6: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

فرایند تحلیل سلسله مراتبی در یک نگاه

ساخت سلسله مراتبیمقایسه های زوجیترکیب وزنهاتحلیل حساسیتروش رتبه بندی

Page 7: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

مثال

یکی را A,B,C تصور کنید که از بین سه اتومبیل انتخاب کنیم چهار معیار:راحتی ، قیمت ، مصرف سوخت، مدل مطرح می باشد .حل این مثال را

طی قدمهای زیر تشریح می کنیم:ساختن سلسله مراتبی

محاسبه وزنسازگاری سیستم

Page 8: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

تصمیم مراتب سلسله ساختار

Page 9: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

محاسبه وزن نسبی اتومبیل ها از نظر راحتی

A اتومبیل

B اتومبیل C اتومبیل

A1 اتومبیل 2 8

B اتومبیل

1/2 1 6

C1/8 اتومبیل 1/6 1

Page 10: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

قدم اول: مقادیر هر یک از ستون ها را با .هم جمع می کنیم

A اتومبیل

B اتومبیل

C اتومبیل

A1 اتومبیل 2 8

B اتومبیل

1/2 1 6

C1/8 اتومبیل 1/6 1

جمع هر ستون

13/8 19/6 15

Page 11: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

قدم دوم: تقسیم هر عنصر از ماتریس به جمع کل ستون همان عنصر

) نرماالیزکردن(

A اتومبیل

B اتومبیل C اتومبیل

A8/13 اتومبیل 12/19 8/15

B اتومبیل

4/13 6/19 6/15

C1/13 اتومبیل 1/19 1/15

Page 12: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

قدم سوم : محاسبه متوسط عناصر در هر سطر

Aاتومبیل

B اتومبیل

C اتومبیل

متوسط سطر

Aاتومبی0.615 ل 0.631 0.533 0.593

B 0.308 اتومبیل 0.316 0.400 0.341

Cاتومبی0.077 ل 0.053 0.067 0.066

جمع کل 1 1 1 1

Page 13: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

ماتریس مقایسه زوجی برای سه اتومبیل نسبت به

A اتومبیل B اتومبیل C اتومبیل

A1 اتومبیل 1/3 1/4

B اتومبیل 3 1 1/2

C اتومبیل 4 2 1

قیمت

Page 14: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

ماتریس مقایسه زوجی برای سه اتومبیل نسبت به

A اتومبیل B اتومبیل C اتومبیل

A1 اتومبیل 1/4 1/6

B اتومبیل 4 1 1/3

C اتومبیل 6 3 1

مصرف

Page 15: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

ماتریس مقایسه زوجی برای سه اتومبیل نسبت به

A اتومبیل B اتومبیل C اتومبیل

A اتومبیل 1 4 4

B اتومبیل

3 1 7

C اتومبیل 1/4 1/7 1

مدل

Page 16: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

، وزن اتومبیل ها برای معیار های و

قیمت مصرف مدل

A اتومبیل 0.123 0.087 0.265

B اتومبیل

0.320 0.274 0.655

C اتومبیل 0.557 0.639 0.080

قیمت

مصر ف

مدل

Page 17: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

ماتریس مقایسه زوجی معیارها

قیمت مصرف راحتی مدل

قیمت 1 3 2 2

مصرف 1/3 1 1/4 1/4

راحتی 1/2 4 1 1/2

1/2 مدل 4 2 1

Page 18: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

وزن هر یک از معیارها

قیمت 0.398 مصرف 0.085

راحتی 0.218 مدل 0.299

Page 19: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

وزن اتومبیل ها نسبت به معیارها

قیمت مصرف راحتی مدل

A اتومبیل

0.123 0.087 0.593 0.265

B اتومبیل

0.320 0.274 0.341 0.655

C اتومبیل

0.557 0.639 0.066 0.080

Page 20: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

محاسبه وزن نهائی اتومبیل

Aوزن نهائی اتومبیل 0.398*0.123+0.085*0.087+0.218*0.593+0.299*0.265=0.265

Bوزن نهائی اتومبیل

0.398*0.320+0.085*0.274+0.218*0.341+0.299*0.655=0.421

Cوزن نهائی اتومبیل

0.398*0.557+0.085*0.639+0.218*0.066+0.299*0.080=0.314

Page 21: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

اولویت نهائی اتومبیل ها

وزن اتومبیل اولویت

0.431 B 1

0.314 C 2

0.265 A 3

Page 22: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

افزار نرم EXPERT CHOICEآموزش

excelحل مس*ائل تص*میم ب*ا روش سلس*له مرات*بی ب*ه کم*ک در ح*االتی ک*ه ان*دازه مس*اله ب*زرگ باش*د ط*والنی و ط*اقت

فرساست. به راحتی انجام می شود.expert choiceاین کار با

با ی*ک مث*ال می خ*واهیم نح*وه ک*ار ب*ا این ن*رم اف*زار را آم*وزش دهیم.

ش*رکتی می خواه*د در م*ورد خری*د ی*ک ن*وع ماش*ین ک*ه مث*ال: ( و انگلیس G( ،آلم*ان)Rس*ازندگان آن س*ه کش*ور روس*یه)

(E . هستند تصمیم گیری کند )شاخصهای اولیه تصمیم گیری عبارتند از:

ف*روش 2.ظ*رفیت 1 از پس .قیمت 3.خ*دمات .فرایند تولید4

Page 23: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

تصمیم مراتب سلسله ساختار

Page 24: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

موارد بسیاری و زیاد ترجیح یا یکسان، اهمیت دارای تواند می معیارها ارجهیتجدول ) کمک به ترجیحات این ابتدا ها، آن از استفاده برای که باشد کمی( 1دیگر

: گیرد می قرار استفاده مورد سپس و شده

Page 25: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

تصمیم گیرندگان با توجه به ضریب اهمیت معیار ها ماتریس مقایسات دهند.زوجی را تشکیل می

Page 26: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

نحوه حل مساله با نرم افزار را انتخاب می CREAT NEW MODELبعد از باز کردن نرم افزار پنجره زیر ظاهر میشود که گزینه

کنیم

Page 27: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

بعد از انتخاب نام و محل ذخیره فایل جدید در پنجره بعد هدف مساله را وارد می کنیم.

EDIT ،INSERTحال باید شاخص های تصمیم گیری را وارد کنیم که در منوی CHILDرا کیلیک می کنیم وشاخص ها را وارد می کنیم

Page 28: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

بعد از وارد کردن شاخص ها نوبت به ایجاد گزینه ها می و سپس EDIT ،ALTERNATIVEرسد که از منوی

INSERT را کلیک میکنیم که کادر زیر ظاهر می شود:

را می زنیم و این کار را تا enterگزینه اول را وارد ووارد کردن آخرین گزینه ادامه می دهیم

Page 29: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

درمن**وی مس**اله ه**دف روی کیلی**ک با assessment گزین*ه pairwise کیلی*ک را

اهمیت مقایس**ات ض**رایب و ک**نیم می )مقایس*ات زوجی( را مث*ل زی*ر وارد می ک*نیم

می زنیمenterو

Page 30: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

مثال قبلی قضاوتهای مربوط به گزینه ها نسبت به هر یک از درشاخص ها که توسط مدیران برآورد شده است :

Page 31: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

در مثال قبلی قضاوتهای مربوط به گزینه ها نسبت به هر یک از شاخص ها که توسط مدیران برآورد شده است :

Page 32: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

حال نوبت به وارد کردن قضاوتهای مربوط به گزینه ها نسبت به هر یک از شاخص ها است ، با کیلیک روی هر یک از شاخص ها درمنوی

ASSESSMENT گزینه PAIRWISE را کیلیک می کنیم و ضرایب مقایسات می زنیمENTERاهمیت )مقایسات زوجی( را مثل زیر وارد می کنیم و

Page 33: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

PAIRWISE گزینه ASSESSMENTبعد از کیلیک کردن روی هر یک از معیارها درمنوی را مثل شکل زیر می کنیم و ضرایب مقایسات زوجی گزینه ها نسبت به هر یک از معیارها

زنیم تا ثبت شوند. ميENTERرا مثل زیر وارد می کنیم و تا آخرین ماتریس ادامه داده و

Page 34: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

ظرفیت معیار به نسبت ها گزینه زوجی مقایسات ماتریس مثال : همین به را ماتریسها بقیه کنیم می وارد زیر صورت به را

. کنیم می وارد ترتیب

Page 35: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

گزینه ASSESSMENTبرای بدست آوردن وزن نسبی معیارها از منوی CALCULATE را کیلیک می کنیم یا منوی باالیی نمودار افقی آبی رنگ را

کلیک کنید. می توان معیارها را به ترتیب اولویت آورد. SORT PRIORITYبا گزینه

Page 36: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

برای بدست آوردن وزن نسبی گزینه ها نسبت به تک تک معیارها رو CALCULATE گزینه ASSESSMENTمعیار ها کلیک کرده و از منوی

را کیلیک می کنیم یا از باال نمودار افقی آبی رنگ را کلیک کنید. با گزینه SORT PRIORITY.می توان معیارها را به ترتیب اولویت آورد

مثال برای معیار ظرفیت وزن سه کشور سازنده ماشین را نشان دادیم که وزن نسبی ماشین روسیه از لحاظ معیار ظرفیت بیشتر و بهتر از

بقیه می باشد.

Page 37: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

برای بدست آوردن وزن نهایی گزینه ها )ترکیب وزن ها( روی WITH گزینه SYNTHESIZEهدف کلیک کرده و از منوی

RESPECT TO را کیلیک می کنیم که به صورت کادر زیر رتبه در اولویت Gبندی گزینه ها بدست می آید که در اینجا گزینه

/. بدست آمده که 04اول قرار دارد. نرخ ناسازگاری کلی باالی نمودار نشان داده شده است.

کلیک کنید CREAT EXCEL روی EDITدر کادر زیر از قسمت . باز کندEXCELتا تمام داده ها و وزن نسبی را با فایل

Page 38: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

ECحالت تحلیل حساسیت در نرم افزار 5

کارایی ) اساس (Performanceبر

(Dynamicپویا )

شیب ) (Gradientبراساس

بعدی ) (Two-Dimensionalدو

اختالف ) اساس (Differenceبر

از حساسیت، تحلیل نمودارهای مشاهده برایاصلی کنید Sensivity-Graphsمنوی انتخاب .را

Page 39: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

نمودار حساسیت بر اساس کارایی

Page 40: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

نمودار حساسیت بر اساس پویا

Page 41: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

نمودار حساسیت بر اساس شیب

Page 42: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

نمودار حساسیت بر اساس تفاضل وزنی

Page 43: استاد راهنما دکتر مجید  رستمی آموزش  EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

نمودار تحلیل حساسیت دو بعدی