STRATEGIC MANAGEMENT & BUSINESS POLICY12TH EDITION

THOMAS L. WHEELEN J. DAVID HUNGER

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-2

Орчны шинжилгээ – гадаад болон дотоод орчны мэдээллийг үнэлж, дүгнэн байгууллага дотор гол хүмүүс руу тараах явдал юм.

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-3

Гадаад орчны хувьсагчуудыг тодорхойлох

• Байгалийн орчин

• Нийгмийн орчин

• Даалгаврын орчин

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-4

Гадаад орчны хувьсагчуудыг тодорхойлох

Байгалийн орчин

• Биет нөөцүүд

• Зэрлэг байгаль

• Уур амьсгал

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-5

Гадаад орчны хувьсагчуудыг тодорхойлох

Нийгмийн орчин – урт хугацааны шийдвэрүүдэд нөлөөлдөг нийгмийн системүүд

• Эдийн засгийн

• Технологийн

• Хууль эрх зүйн

• Нийгэм соѐлын

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-6

Гадаад орчны хувьсагчуудыг тодорхойлох

Даалгаврын орчин – байгууллагад шууд нөлөөлдөг бүлгүүд байдаг.

• Засгийн Газар

• Орон нутгийн удирдах байгууллагууд

• Нийлүүлэгчид

• Өрсөлдөгчид

• Хэрэглэгчид

• Зээлдэгчид

• Холбоодууд

• Сонирхолын бүлгүүд /худалдааны холбоодууд

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-7

Гадаад орчны хувьсагчуудыг тодорхойлох

Салбарын судалгаа – компанийн даалгаврын орчин дотор гол хүчин зүйлүүдийн анхаарал шалгах үйл явц

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-8

Гадаад орчны хувьсагчуудыг тодорхойлох

STEEP Шинжилгээ – байгалийн орчин болон нийгмийн орчин дотрох чиг хандлагын үнэлгээ.

– Sociocultural – нийгэм соѐлын

– Technological – технологийн

– Economic- эдийн засгийн

– Ecological – экологийн

– Political-legal forces – улс төр хууль эрх зүйн

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-9

Эдийн засгийн чиг хандлагууд:

• Хүүгийн түвшингүүд

• Home sales

• Нефтийн үнэ

• Том зах зээлүүд

• BRIC улсууд /Brazil, Russia, India, China/

• Зүүн Европ

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-10

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-11

Эдийн засаг:

– ДНБ –ийн хандлагууд

– Хүүгийн түвшингүүд

– Мөнгөний нийлүүлэлт

– Ажилгүйдлийн түвшин

– Цалин / үнийн хяналтууд– Дифляци

– Энергийн сонголтууд

– Энергийн зардал

– Валютын зах зээл

– Глобал санхүүгийн систем

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-12

Технологийн:

– R&D дэхь ЗГ-ын нийт зарцуулалт

– R&D дэхь салбарын нийт зарцуулалт

– Технологийн ололтууд дахь чиглэлүүд

– Патентийн хамгаалалт

– Шинэ бүтээгдэхүүнүүд

– Лаборатори –аас зах зээл дээр шилжиж байгаа шинэ технологийн хөгжилүүд

– Автоматжуулалтаар бүтээмжийн сайжруулалтууд

– Интернетийн бололцоо

– Теле харилцааны дэд бүтэц

– Компьютерийн халдлагын үйл ажиллагаа

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-13

Хууль - эрх зүй:

– Орчны хамгаалалтын хуулиуд

– Глобал дулуурлын хуулуид

– Цагаачлалын хуулиуд

– Татварын хуулиуд

– Онцгой шахалтууд

– Гадаад худалдааны зохицуулалтууд

– Гадны компаниуд руу чиглэсэн хандлагууд

– Хөлслөх болон идэвхжүүлэлтийн хуулиуд

– ЗГ-ын тогтвортой байдал

– Аутсорсингийн зохицуулалтууд

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-14

Нийгэм соёлын:

– Амьдралын хэв маягийн өөрчлөлтүүд

– Карьерийн хүлээлтүүд

– Үйлчлүүлэгчийн идэвхи

– Гэр бүлийн бүрдэл

– Хүн амын өсөлтийн түвшин

– Хүн амын насны хуваарьлалт

– Хүн амын бүс нутгийн шилжилт

– Төрөлтүүд

– Тэтгэврийн төлөвлөгөө

– Эрүүл мэнд

– Боловсролын түвшин

– Амьдралын өртөг

– Холбоожуулалт

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-15

Технологийн чиг хандлагууд:

– Авсаархан мэдээллийн төхөөрөмжүүд болон электрон сүлжээ

– Энергийн эх үүсвэрүүд

– Тохиромжтой фермжүүлэлт

– Бараг бодит хувийн туслахууд

– Генетикийн өөрчлөгдсөн биетүүд

– Ухаалаг, жижиг оврын роботууд

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-16

Улс төр хууль эрх зүйн хандлагууд:

– Хуулийн албадлагууд

– Татварын болон хөдөлмөрийн хуулиуд

– Засгийн газрын хүнд суртал

– Дэлхийн худалааны байгууллага

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-17

Нийгэм соёлын хүчин зүйлсийн чиг хандлагууд:

– Хүн амын статистикийн шинж чанарууд /демограп/

– Орчны тухайн цаг үеийн мэдээллийн өсөлт

– Эрүүл мэндээ ухамсарлах байдал нэмэгдэж байна

– Том зах зээлүүдийн тэлэлт

– Ү үеийн нөлөөлөл

– Масс зах зээлийн бууралт

– Амьдралын хэв маягын өөрчлөлт

– Ахуй амьдралын байдлын өөрчлөлт

– Хүн амын бүлгүүд болон зах зээлийн ялгаатай байдал нэмэгдэж байна

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-18

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-19

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-20

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-21

Гадаад стратегийн хүчийн зүйлүүдийн тодорхойлолт:

Асуудлыг чухалчлах матриц- гадаад орчиндох хөгжлүүдийг шинжилдэг болон тодорхойлдог

Гадаад стратегийн хүчин зүйлс- байгууллагад боломжтой хамгийн ихээр хүчтэй нөлөөлдөг орчны гол чиг хандлагууд байдаг.

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-22

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-23

Салбар – ижил бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ үйлдвэрлэдэг байгууллагуудын бүлэг.

Портерийн 5 хүч:– Шинээр нэвтрэгчдийн аюул

– Нийт байгууллагуудын өрсөлдөөн

– Орлох бүтээгдэхүүний аюул

– Худалдан авагчдын хүч

– Нийлүүлэгчдийн хүч

– Бусад оролцогчдын хүч

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-24

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-25

Шинээр нэвтрэгчдийн аюул – шинээр нэвтрэгчид нь салбарт шинэ боломжийг авчирдаг, чухал нөөцүүд болон зах зээлийн орон зайг багасгадаг.

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-26

Орох бэлхшээл – салбарт ороход компанид учирдах хүндрэл авчирдаг саад, бэрхшээл

• Эдийн засгийн цар хүрээ

• Бүтээгдэхүүний ялгарал

• Хөрөнгийн шаардлагууд

• Нэвтрэх зардал

•Хуваарилалтын сувгуудад

орох боломж

•Зардлын сул талууд

•ЗГ-ын бодлогууд

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-27

Нийт байгууллагуудын өрсөлдөөн – ихэнх салбаруудад байгууллагууд байгууллагууд харилцан хамааралтай байдаг.

• Өрсөлдөгчдийн тоо

• Салбарын өсөлтийн түвшин

• Бүтээгдэхүүн үйлчилгээний шинж чанарууд

• Нийт тогтмол зардлууд

• Боломж

• Зах зээлээс гарах бэрхшээлүүд

• Өрсөлдөөний төрлүүд

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-28

Орлох бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний аюул - ялгаатай харагддаг бүтээгдэхүүнүүд гэвч бусад бүтээгдэхүүний хэрэглээтэй ижил сэтгэл ханамжийг өгч чаддаг.

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-29

Худалдан авагчдын хүч өрсөлдөгчид бие биенийхээ эсрэг өндөр чанар, үнийг бууруулах зэргээр тоглох ба худалдан авагчид сонголтоо хийнэ.

• Том худалдан авагчид

• Backward integration

• Нийлүүлэгчдийн ялгаатай байдал

• Бага зардлаар нийлүүлэгчдийг өөрчлөх

• Худалдан авагчдын өндөр хувь нь тухайн бүтээгдэхүүнийг тодорхойлдог

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-30

Нийлүүлэгчдийн хүч - үнийг өсгөх эсвэл чанарыг буурахад нийлүүлэгчдийн нөлөөлөл.

• Салбарт цөөхөн компаниуд ноѐрходог

• Цорын ганц бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ

• Орлуулах бололцоогүй

• Салбарт бүтээгдэхүүн үйлчилгээ чухал бус байдаг.

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-31

Бусад хамааралтай оролцогчдын хүч

• Засгийн Газар

• Орон нутгийн удирдах байгууллагууд

• Зээл олгогчид

• Худалааны холбоодууд

• Онцгой сонирхолын бүлгүүд

• Холбоодууд

• Хувь эзэмшигчид

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-32

Зах зээлийн хувьсал

• Хагарсан салбар – зах зээлийн жижигхэн хэсэг дээр үйл ажиллагаагаа олон байгууллагууд явуулдаг, энэ зах зээл дээр өрсөлдөөн ширүүн байдаг.

• Нийлүүлсэн салбар – том цөөхөн байгууллагууд бүтээгдэхүүний ялгарах байдлаараа ноѐрходог.

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-33

ОУ-ын салбаруудын ангилал

• Дотоодын олон салбарууд – улс бүрийн онцлогоос хамаардаг.

• Глобал салбарууд – олон улсад үйл ажиллага явуулдаг дэлхийн хэмжээний компаниуд

• Бүс нутгийн салбарууд - үйл ажиллагаагаа бүс нутгийн хэмжээнд зохион байгуулдаг.

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-34

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-35

Стратегийн групп – ижилнөөцүүдтэй ижил стратегиуд дагадагбайгууллагууд эсвэл бизнеснэгжүүдийн бүлэглэл.

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-36

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-37

Стратегийн төрлүүд

• Хамгаалагч – үр ашигаа сайжруулахад чиглэдэг.

• Хайгуулчин – Зах зээлийн боломжууд болон бүтээгдэхүүний шинэчлэлд чиглэдэг.

• Шинжээч- хамгийн багадаа хоѐр ялагаатай бүтээгдэхүүний зах зээлийн хүрээнд чиглэдэг

• Хөдөлгөгчид – бүтэц, соѐл, стратегийн зохицолдлогоо

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-38

Hypercompetition

Өөрчлөлтийн нөхцөл байдал үүсдэг.

• Эндээс өрсөлдөөний давуу тал ирдэг:– Орчны мэдлэг

– Эрсдэлд бэлэн байх

– Cannibalization of own products

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-39

Амжилтын гол хүчин зүлс /KSF/ нэг салбарт байгаа компаниудын өрсөлдөөнийг хэмждэг хувсагчууд

Салбарын матриц – салбарын амжилтын гол хүчин зүйлүүдийг дүгнэдэг

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-40

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-41

Амжилтын гол хүчин зүйлүүд /KSF/-г салбарын матрицид ашиглах

Өрсөлдөөний чадамж (бизнес чадамж) –компанийн өрсөлдөгчдөд цугларсан мэдээллийн албан ѐсны хөтөлбөр.

Өрсөлдөөний чадамжийн эх үүсвэрүүд:

• Мэдээллийн брокерууд

• Интернет

• Салбарын тагнуул

• Хөрөнгө оруулагчдын үйлчилгээ.

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-42

Стратегийн төлөвлөгөөн дэхь өрсөлдөгчдийн үнэлэлтүүд

Өрсөлдөөний ерөнхий үйл ажиллагааны чадамж нь өрсөлдөгчийг үнэлэх байдаг.

Өрсөлдөгчид – компанийн үйл ажиллагаанууд явагддаг бизнесийн бүс дэхь орлох бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ эсвэл ижил төрлийн байгууллагууд

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-43

• Төсөөлөлүүдийн тодорхойлолт дээр үндэслэгдсэн урьдчилсан таамаглалууд

• Faulty underlying assumptions are the most frequent cause of forecasting errors

Хэрэглэгддэг урьдчилан таамаглах аргууд

• Extrapolation

• Brainstorming

• Expert opinion

• Industry Scenario

•Дэльфи техник

•Statistical modeling

•Prediction markets

•Cross impact analysis

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-44

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-45

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-46

1. Discuss how a development in a corporation’s natural andsocietal environments can affect the corporation throughits task environment

2. According to Porter, what determines the level of competitive intensity in an industry?

3. According to Porter’s discussion of industry analysis, isPepsi Cola a substitute of Coca Cola?

4. How can a decision maker identify strategic factors in acorporation’s external international environment?

5. Compare and contrast trend extrapolation with the writingof scenarios as forecasting techniques

Prentice Hall, Inc. ©2009 4-47

PowerPoint created by:

Ronald Heimler

• Dowling College- MBA

• Georgetown University- BS Business Administration

• Adjunct Professor- LIM College, NY

• Adjunct Professor- Long Island University, NY

• Lecturer- California State Polytechnic University, Pomona, CA

• President- Walter Heimler, Inc.

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any

means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the prior written permission of the publisher. Printed in the

United States of America.

Copyright ©2010 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall