Организациска структура и дизајн · 2014-09-27 · •...
TRANSCRIPT
-
Организациска структура и дизајн
доц. д‐р Наташа Ристовска
-
ШТО Е ОРГАНИЗАЦИСКА СТРУКТУРА?
•Организациска структура е формална поделба на работата внатре во организацијата
•Организациски дизајн е тоа кога менаџерите ја менуваат или развиваат постојната организациска структура
•Елементи на организациски дизајн•Специјализација, •Департментализација,•Ланец на контрола,•Распон на контрола,•Централизација и децентрализација,•Формализација
-
Специјализација на работата
•До кој степен активностите во една организација се поделени на посебни работни задачи
•Хенри Форд – тесна специјализација
•Продуктивноста на вработените се подобрува•Негативни ефекти:
•досада,•умор, •стрес,
•лош квалитет, •одсуства
-
Департментализација
•Департментализација - основ по кој се групираат работните задачи:
• Функционална департментализација• Географска департментализација• Производна департментализација• Процесна департментализација• Департментализација по клиенти
-
Функционална департментализација
Менаџер на фабриката
Менаџер на човечки ресурси
Менаџер на производство
Менаџер на сметководство
Менаџер на инженеринг
-
Географска департментализација
Менаџер на продажба
Менаџер на продажба
Азија
Менаџер на продажба
Африка
Менаџер на продажба
Европа
Менаџер на продажба
Америка
-
Производна департментализација
Менаџер на производство
Менаџер на производство на детски играчки
Менаџер на производство на
лекови
Менаџер на производство на
козметика
-
Процесна департментализација
Менаџер на производство на
чевли
Сектор за пакување
Сектор за лепење
Сектор за кроењеСектор за моделирање
-
Департментализација по работата со клиентите
Менаџер на продажба
Менаџер за работа со државата
Менаџер за работа на големо
Менаџер за работа на мало
-
Ланец на команда
• Одговара на прашања: – На кого сум му одговорен?– Од кого примам наредби?
• Ланец на команда – линија на авторитет која тргнува од највисокото ниво, а завршува на најниското
• Три елемента: – Авторитет – степен на овластување да дава наредби– Одговорност – обврска да се завршат зададените задачи– Единство на контрола – одговорност само кон еден менаџер
-
Распон на контрола
1
8
64
512
4096
• Распон на контрола ‐ со колкав број на вработени менаџерот може ефективно (квалитетно) и ефикасно (трошоци) да функционира
• Од тоа зависи колку нивоа ќе има о‐јата14
1661
25610244096
-
Централизација и децентрализација
• Централизација‐ степен до кој донесувањето на одлуките е концентрирано во една точка на оранизацијата.
• Колку повеќе вработени учествуваат во донесувањето на одлуките организацијата е по децентрализирана
-
Фактори кои влијат на централизацијата
централизација децентрализација•Стабилно опкружување•Менацерите на ниските нивоа не се искусни или не сакаат да носат одлуки•Значајни одлуки•Кризни или ризични ситуации•Големна организација•Ефективна примена на стратегијата
•Неизвесно и комплексно опкружување•Менаџерите на ниско ниво се способни и сакаат да носат одлуки•Одлуките не се толку значајни•Географски распространета компанија•Висока организациска култура•Ефективната примена на стратегијата зависи од флексибилноста на менаџерите на пониско ниво
-
Формализација
• Формализација е степен до кој работите во организацијата се стандардизирани и степен до кој однесувањето на вработените е во согласност со правилата и процедурите
• Во о‐циите со низок степен на формализација вработените имаат поголема слобода во начинот на кој ја завршуваат својата работа
-
Механички и органиски организации
Околина
НестабилнаСтабилина
О-циите се специјализираат
во рутински активности
посебен нагласок на
авторитетот и хиерархија
О-циите ги користат
промените сонагласок на
флексибилност и адаптирање
Органски организацииМеханички организации
Организации според околината
-
Варијабли на организациската струкрура
• Врз одлуката за избор на организациска структура влијаат:– Стратегијата на организацијата,– Големината на организацијата,– Технологијата– Степенот на (не)извесност на опкружувањето
-
Стратегијата и структурата
• Стратегијата‐ го овозможува остварувањето на целите на о‐јата
• Структурата на о‐јата треба да ја следи стратегијата
• Кога се менува стратегијата се менува и структурата на о‐јата
• Стратегиите се фокусираат на три димензии:– Иновативност – бара флексибилна о.структура– Минимизирање на трошоци – бара механичка о.структура
– Имитација – комбинација од двете структури
-
Големината на о‐јата и структурата
• Големите о‐ции се механички, тесно специјализирани, депатрментализирани и формализирани
• Малите организации се органски и пофлексибилни. Кога ќе порастат се претвараат во механички
-
Технологијата и структурата
Единечно производство
Масовно производство
Процесно производство
•Слаба вертикална диференцијација•Слаба хоризонтална диференцијација•Слаба формализација•Органска
•Умерена вртикална диференцијација•Високахоризонтална диференцијација•Висока формализација•Механичка
•Висока вртикална диференцијација•Слаба хоризонтална диференцијација•Слаба формализација•Органска
-
Неизвесноста на опкружувањето и структурата
Потребните информации се достапни и познати
Преоптовареност со нови информации
Незнаење кои информации се потребни
Постојана потреба за нови информации
ком
плек
снос
т
висока
ниска
ниска Стапка на промена висока
Врската меѓу прифатената околина несигурноста и информациите
Неизвесното опкружување бара мала функционална о-ја со едноставна структура –Органска организација
Стабилно опкружување -Механичка организација
-
Традиционални организациски дизајни
• Едноставна структура – газда и вработени (слаба департментализација, широк распон на контрола, мала формализација и авторитет централизиран во една личност)
• Функционална структура – ги групира сличните или поврзаните професионални струки
• Дивизиона структура – составена од одвоени работни единици со делумна автономија
-
Современи организациски дизајни• Тимска структура – цела организација (мала) е составена од
работни тимови (пандан на функционални во големи о‐ции)• Матрична и проектна структура – Проектни тимови во
рамките на о‐јата• Организација без граници – без дефиниран дизајн, го
елиминираат ланецот на контрола, неограничен распон на контрола и замена на одеели со тимови кои имаат овластувања – Виртуелни организации – мал број на стално вработени– Мрежни организации – аутсорсинг– Модуларна организација – за склопување готови делови
• Организација која учи – стално учи се прилагодува и менува (вработените менаџираат со знаењето...си го споделуваат наученото)
-
Матрична организација
Генерален директор
Менаџер на одделение за
маркетинг
Менаџер на одделение запроизводство
Менаџер на одделение за набавки
Менаџер на Проект 2
Менаџер на Проект 1
Менаџер на Проект 3
Матрична организација
-
Организација која учиОрганиз. дизајнБез границиТимовиДадени овластувања
Организациска култураЈаки меѓусебни односиЧувство за заедништвоГрижаДоверба
ВодствоСподелена визијаСоработка
Размена на информацииОтвореностНавременостТочност
Организација која учи
-
Почеток е да се собереме заедно!Напредок е да останеме заедно!
Успех е да работиме заедно!
Хенри Форд