Ο Σεισμός της 21ης Μαρτίου 2020 στην ευρύτερη περιοχή του Μαργαριτίου.

Γράφει ο Θωμάς Στεφ. Γκίνης

Ισχυρός σεισμός 5,6 της κλίμακας Richter και με εστιακό βάθος 10 χλμ έπληξε την περιοχή της άλλοτε επαρχίας Μαργαριτίου στις 21 Μαρτίου του 2020 ημέρα Σάββατο και ώρα 02,49. Είχε προηγηθεί το βράδυ της Παρασκευής και άλλος σεισμός 4,3 Richter λίγα λεπτά πριν της 12 η ώρα. Ο σεισμός έπληξε ιδιαίτερα τα χωριά πέριξ του Καναλακίου Πρεβέζης και αρκετά χωριά της Δημοτικής Ενότητας του Μαργαριτιού. Έγινε έντονα αισθητός σε όλη την Ήπειρο και στα Επτάνησα ενώ τρία άτομα τραυματίστηκαν ελαφρά από πτώση αντικειμένων μέσα στα σπίτια τους και διακομίστηκαν σε νοσοκομείο. Το γεγονός αυτό απασχόλησε έντονα αρκετά ΜΜΕ και όπως ανέφερε η δημοσιογράφος της ΕΡΤ κυρία Βάσσω Γκόρου, προκλήθηκαν πτώσεις βράχων στην επαρχιακή οδό στην τοποθεσία " Γέφυρα της Δέσπος " στην Λούτσα, με αποτέλεσμα να διακοπή η συγκοινωνία καθώς και διακοπές του ηλεκτρικού δικτύου. Από τους δημάρχους και Κοινοτάρχες των περιοχών, αναφέρθηκαν σοβαρότατες ζημιές ιδιαίτερα σε παλιά κτίρια, περισσότερα απο 50, αλλά και ρωγμές σε νεότερες κατοικίες, την κατάρρευση σε πολλαπλά σημεία του κάστρου Σουλίου ως και το θόλωμα του νερού στις πηγές του Αχέροντα, ανατολικά του χωριού Γλυκή. Οι μεγαλύτερες ζημιές εντοπίζονται στις τοπικές Κοινότητες Καναλακίου, Γλυκής, Σκαφιδωτής, Σκοτεινού, Κυψέλης, σε ορισμένα χωριά του Δήμου Σουλίου και στο Μαργαρίτι όπου στο παρεκκλήση της Κοίμησης της Παναγίας της Θεοτόκου στον συνοικισμό της Κένταλης Μαργαριτίου, προκλήθηκαν σοβαρότατες ζημιές και ρωγμές στους τοίχους και στο δάπεδο με αποτέλεσμα να απαγορευτεί η είσοδος στον Ναό. Καθόλη τη διάρκεια της νύχτας και την επόμενη ημέρα ακολούθησαν ασθενέστεροι μετασεισμοί και προκάλεσαν έντονες ανησυχίες στους κατοίκους οι οποίοι αναγκάστηκαν να ξενυχτήσουν σε ασφαλέστερα σημεία λόγο του φόβου ενός ισχυρότερου σεισμού. Την επόμενη ημέρα άρχισε ο έλεγχος και η καταγραφή των ζημιών σε σπίτια

και άλλα οικήματα, ενώ κατά τη διάρκεια της νύχτας μηχανήματα της Πολιτικής Προστασίας και των Δήμων Πάργας και Σουλίου αποκατέστησαν την κυκλοφορία σε δρόμους προς Καναλάκι, Σούλι, Γλυκή, Λούτσα κ.α. που είχαν κλείσει λόγω πτώσης βράχων και χωμάτων.. Στην πληγείσα περιοχή βρίσκονται από τα ξημερώματα ο Περιφερειάρχης Αλέξανδρος Καχριμάνης, ο Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Πρέβεζας Στράτος Ιωάννου, ο Προϊστάμενος Πολιτικής Προστασίας Δημήτρης Μαυρογιώργος, ο Δήμαρχος Πάργας Νίκος Ζαχαριάς, ο Διοικητής Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Ηπείρου Απόστολος Βασδέκης κ.α., οι οποίοι σε επείγουσα συνεδρίαση του Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας εκτίμησαν την κατάσταση και δρομολόγησαν τις άμεσες παρεμβάσεις που απαιτούνται, έχοντας ήδη καλέσει και κλιμάκια του ΤΑΣ Κοζάνης να επισκεφθούν την πληγείσα περιοχή. Επίσης υπήρξε συνεργασία και με το Δήμαρχο Σουλίου Γιάννη Καραγιάννη, ώστε να αντιμετωπιστούν προβλήματα και ζημιές που έχουν προκληθεί στο δρόμο Σούλι- Γλυκή. Τη σεισμόπληκτη περιοχή επισκέφτηκε και ο καθηγητής Ευθύμιος Λέκκας, πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας. Ο Περιφερειάρχης ενημέρωσε ήδη τον Υπουργό Εσωτερικών Τ. Θεοδωρικάκο και έχει συνεχείς επικοινωνίες με τον Υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας Ν. Χαρδαλιά, ως και τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκύπτουν και για τυχόν πρόσθετες παρεμβάσεις που θα απαιτηθούν. Ήδη από την Περιφέρεια ενημερώθηκαν οι κάτοικοι των οποίων τα σπίτια είναι ακατάλληλα ότι θα φιλοξενηθούν σε ξενοδοχείο της περιοχής, ενώ δόθηκαν οδηγίες και θα ληφθούν μέτρα για να αποφευχθούν τυχόν κρούσματα προσβολής από τον κορωνοϊό. Στην περιοχή του Δήμου Πάργας παραμένει ο Αντιπεριφερειάρχης Πρέβεζας κ. Στράτος Ιωάννου, ενώ ο Περιφερειάρχης κ. Αλεξ. Καχριμάνης και ο Προϊστάμενος Πολιτικής Προστασίας κ. Δημ. Μαυρογιώργος επισκέπτονται και γειτονικές περιοχές Πρέβεζας και Θεσπρωτίας προκειμένου να ενημερωθούν από τις κατά τόπους τοπικές αρχές για το ενδεχόμενο και άλλων ζημιών, με δεδομένο πως συνεχίζονται οι μετασεισμοί. Οι ζημιές στο Μαργαρίτι. Μεγάλες ζημιές προκλήθηκαν στο ιστορικό παρεκκλήση Κοίμησης της Παναγίας της Θεοτόκου στον οικισμό Κένταλη δυο χιλιόμετρα νότια του Μαργαριτιού. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας ήταν η μοναδική Εκκλησία του Μαργαριτιού, η οποία κτίστηκε το έτος 1823. Στο κοιμητήριο της Παναγίας, υπάρχουν τάφοι που χρονολογούνται απο τις αρχές του 1800, όπως της οικογένειας Λουκά Σούλη, της οικογένειας Μάτη, του Ιωάννου Στεφανίδη, του

Πάκου, του Ευεργέτη Ιωάννου Τριανταφύλου και άλλων. (Ο Ιωάννης Τριανταφύλλου, πριν αποβιώσει άφησε όλη του την περιουσία στην Εκκλησία. Περισσότερα για τον Ευεργέτη Τριανταφυλλου δείτε στην ιστοσελίδα www.margariti-gr.de στην ενότητα Ιστορικά Θέματα. Επίσης στον ίδιο συνοικισμό, ρωγμές έγιναν και στο σπίτι του Πασχάλη Eυαγ. Σούφη στη βόρεια πλευρά του, όπως μου είπε ο Πασχάλης σε επικοινωνία που είχα μαζί του την επόμενη ημέρα του σεισμού. Το σπίτι αυτό στη μπροστινή του όψη φέρει πέτρινη επιγραφή επάνω απο το παράθυρο με χρονολογία 1868. Στην τοποθεσία "Μπανού" του Μαργαριτίου, ρωγμές έγιναν στο εγκατελειμμένο κτίριο της οικογενειας μου. Όπως μας πληροφορούν οι σεισμολόγοι, η περιοχή που προκλήθηκε ο σεισμός είναι γνωστή ως "το Ρήγμα της Παραμυθιας". Στο παρελθόν στην ίδια περιοχή είχαμε καταστρεπτικούς σεισμούς όπως το έτος 1895 που η Δράγανη (νυν Αμπελιά) ισοπεδώθηκε κυριολεκτικά και ακόμη παλαιότερα το έτος 1825 την εποχή που έγινε η πολιορκία του Μεσολογγίου. Για τους παλαιότερους σεισμούς που έγιναν στην περιοχή μας, σας παρουσιάζω το ρεπορτάζ της εφημερίδας η "Φωνή της Ηπείρου", το οποίο μου έστειλε ο συμπατριώτης μας Μάριος Μπίκας. « Δύο Μαΐου του 1895 (παλιό ημερολόγιο(2) Στις 30 Απριλίου, Κυριακή, έγινε στην Παραμυθιά και στην περιοχή, κυρίως νοτιοδυτικά προσεισμός χωρίς να προκληθούν καταστροφές με ανθρώπινα θύματα. Τη Δευτέρα, όμως, 1η Μαΐου προς Τρίτη και ώρα 5η πρωινή επακολούθησε ο κύριος σεισμός μεγέθους 6,3 βαθμών της κλίμακας Richter, ενώ αμερικάνικα συγγράμματα τον ανέβασαν σε 7,3 της ίδιας κλίμακας. Εκ του σεισμού τούτου προκλήθηκαν καταρρεύσεις οικιών, εκκλησιών, σχολείων και άλλων κτισμάτων και υπήρξαν πολλοί νεκροί και τραυματίες. Το οδικό δίκτυο υπέστη βλάβες. Η τότε τούρκικη κρατική μηχανή λειτούργησε, στα πλαίσια της εποχής εκείνης, άμεσα. Απέστειλε σκηνές, οργάνωσε συσσίτια, δημιούργησε επιτροπές εράνων και έστειλε ιατρούς με φάρμακα στις πληγείσες περιοχές. Ένας δε από τους γιατρούς αυτούς ήταν και ο Δημήτριος Παναγιωτίδης Μέξης, που υπηρετούσε στην Παραμυθιά ως νομαρχιακός γιατρός. Αργότερα, μετά την πάροδο ενός μηνός, σύμφωνα με την εφημερίδα Φωνή της Ηπείρου, όλα τα παραπάνω ήσαν άκρως ελλιπή. Τις μεγαλύτερες υλικές καταστροφές με πολλά ανθρώπινα θύματα και τραυματίες υπέστη κυρίως η Δράγανη (σήμερα Αμπελιά). Γι’ αυτόν το λόγο και ο σεισμός αυτός ονομάστηκε σεισμός της Δράγανης. Εκτός όμως από τη Δράγανη επλήγησαν το Καρβουνάρι, το Μαργαρίτι το Κουρτέσι ως και άλλα

http://www.margariti-gr.de/

χωριά. Τις μεγαλύτερες υλικές καταστροφές με πολλά ανθρώπινα θύματα και τραυματίες υπέστη κυρίως η Δράγανη (σήμερα Αμπελιά). Γι’ αυτόν το λόγο και ο σεισμός αυτός ονομάστηκε σεισμός της Δράγανης. Εκτός όμως από τη Δράγανη επλήγησαν το Καρβουνάρι, το Μαργαρίτι το Κουρτέσι ως και άλλα χωριά. Λεπτομέρειες για το σεισμό αυτόν αντλήσαμε από την εφημερίδα « Φωνή της Ηπείρου », η οποία την εποχή εκείνη, με έδρα την Αθήνα, κυκλοφορούσε μια φορά την εβδομάδα, κάθε Παρασκευή. Ανταποκριτής της από τα Ιωάννινα, παρά τις δυσκολίες μετακίνησης, επισκέφθηκε την Παραμυθιά και όλα τα χωριά της πληγείσης από το σεισμό περιοχής, περιγράφοντας με μελανά χρώματα το μέγεθος της καταστροφής. Για παράδειγμα μάς πληροφορεί ότι στη Δράγανη και στο ελαιοτριβείο της εκκλησίας, εθραύσθησαν οι καπάσες ( μεγάλα πήλινα δοχεία), με αποτέλεσμα να απολεσθούν περισσότερες από τριακόσιες (300) οκάδες ελαιόλαδου. Στις ανταποκρίσεις αυτές, επτά (7) τον αριθμό, περιέχονται εκτός από τις καταστροφές που προκάλεσε ο σεισμός, και πολλά στοιχεία από τις ασχολίες των κατοίκων, την ιστορία τους, τη θρησκεία τους και τα έθιμά τους. (1) Φωνή της Ηπείρου : 05.05.1895 (σ.σ.παλιό ημερολόγιο): ηλ. φύλ. 264

(2) Φωνή της Ηπείρου : 16.05.1895 : ηλ. φύλ. 272 (Ακολουθεί ολόκληρο το δημοσίευμα)

« Πρό τριών ημερών αφίκετο εξ Ιωαννίνων εις Παραμυθίαν 119 σκηναί στρατιωτικαί μετά του πρώην δημάρχου Ιωαννίνων Μεχμέτ εφέντη επί τούτω αποσταλέντος, ίνα μετά των εν Παραμυθία αρχών φροντίσωσι δια παν ό,τι χρήσιμον δια τους παθόντες. Εκ των σκηνών τούτων 26 μεν εδόθησαν εις τους Δραγανίτας (ή μία ίνα χρησιμεύσει δια τον διδάσκαλον και ως σχολείον), 32 εις τους Καρβουναρίτας, 30 εστάλησαν εις Μαργαρίτιον δια τα παθόντα χωρία, ιδίως το Κουρτέσι, αι δε λοιπαί διανεμηθήσονται εις τα άλλα καταστραφέντα χωρία της Παραμυθίας. Αυτοκρατορικώ διατάγματι διετάχθησαν οι εν Παραμυθία αρχαί, ίνα περιποιηθώσι δεόντως τους καταστραφέντας, παρέχουσαι αυτοίς άρτον και ανεγείρουσαι όσον τάχιστα παραπήγματα δια χρημάτων του κεντρικού ταμείου (μελιγέ), συγχρόνως δ’ ηγγέλθη ότι και μεγάλη δωρεά αφιχθήσεται του πάντοτε ευσπλαχνοτάτου και φιλανθρωποτάτου ΄Ανακτος ημών Αβδούλ Χαμήτ Χαν, ούτω δι’ επερρώσθησαν αι προσπάθειαι των τε αρχών και της συστάσης επιτροπής και αι δυστυχείς ανεθάρρησαν ουκ ολίγον.

Η εν Παραμυθία συστάσα επιτροπή υπέρ συλλογής εράνων κλ. συνέλεξεν εν μια ημέρα τρεις χιλιάδας γροσίων, αφίκοντο δε εξ Ιωαννίνων άλλοι τρεις χιλιάδες παρά του βαλή πασά, αποσταλείσαι δια πρώτας ανάγκας. Απέστειλε

δε εις Δράγανην ιδιαιτέρως και ο αρχιερεύς κ. Λεόντιος (3) τριακοσίας οκάδας αλεύρου και ούτος μετέβη επιτοπίως και ενεθάρρυνε τους παθόντας, άξιον δε σημειώσεως τούτο καθότι είναι το πρώτον καλόν όπερ βλέπει η επαρχία Παραμυθίας να κάμνει ο επίσκοπος αυτός από διετίας όλης, αφ’ ότου δηλονότι ήλθεν.

Κατά τας ακριβεστάτας ημών πληροφορίας όσον αφορά την Δράγανην και το Καρβουνάρι εγένοντο αι εξής ζημίαι : Εις Δράγανην κατέπεσον αι 96 οικίαι αυτής εκ θεμελίων ανατραπείσαι, το σχολείον του χωρίου, η καθολική εκκλησία Κοίμησις και αι πέριξ αγ. Ευθύμιος, αγ. Δονάτος, αγ. Νικόλαος, αγ. Γεώργιος, έμεινε δ’ ετοιμόρροπος η αγία Βαρβάρα, προσέτι κατεστράφει και το ελαιοτριβείον της καθολικής εκκλησίας, διαρραγέντων δε των πηλίνων δοχείων (καπάσες), απωλέσθησαν εν αυτώ και υπέρ τας 300 οκάδας ελαίου. Προς τούτοις εφονεύθησαν 70 μεν κάτοικοι, 3 δε εκ Ποπόβου και 1 εκ Κουκουλιούς, ράπται(4) οι τελευταίοι ούτοι τέσσαρες φιλοξενούμενοι εν ω οίκω έρραπτον οικιακά φορέματα, καθ’ α είθισται εις Τσιαμουργιάν (5). Ετραυματίσθησαν δ’ εν συνόλω 47, εκ τούτων εις, ο γέρων εφημέριος, μετά 24 ώρας απεβίωσεν εν μέσω αλγηδόνων εκ των τραυμάτων, ώστε εν συνόλω οι νεκροί της Δράγανης εισίν 75, οι δε τραυματίαι 46. Προσέτι έμειναν υπό τα ερείπια ενταύθα περί τα 150 γιδοπρόβατα και 2 ίπποι και εις ημίονος. Ούτως η κατάστροφή της Δράγανης εγένετο τελεία και γενόμενος σεισμός δέον να κληθεί μόνον σεισμός της Δράγανης, εις ήδη 378 κάτοικοι ωρίσθη να λαμβάνουν σιτηρέσιον ημίσειαν οκάν αραβοσίτου.

Η Δράγανη ην ονομαστή ου μόνον δια τας αμπέλους και τον καπνόν, αλλ’ ιδίως και δια την ανδρείαν των κατοίκων αυτής, οίτινες πλειστάκις παρέσχον πράγματα τη τε κυβερνήσει και τοις πέριξ χωρίοις, εν μέσω των οποίων διετήρησαν τον χριστιανισμόν αυτών.

Εις Καρβουνάρι κατεστράφησαν μεν εντελώς 183 οικίαι, εγένοντο δ’ ακατοίκητοι αι λοιπαί 14 και εφονεύθησαν εν τοις ερειπίοις 6 Καρβουναρίται και 1 Ζελεσίτης φιλοξενούμενος, ευρέθη δε και ενταύθα ότι έχουσιν ανάγκην σιτηρεσίου ομοίου περί τα τετρακόσια άτομα. Το Καρβουνάρι κείμενον εις την κλεισώρειαν δι’ ης μεταβαίνει τις εις Μαργαρίτιον και Πάργαν, ην ο τρόμος ου μόνον των οδοιπόρων, αλλά και των πέριξ χωρίων, είχε δε φήμην αγρίων κατοίκων και ατιθάσσων εν τούτοις κατά τα τελευταία έτη είχεν υποκύψει και αυτό εις τους εν πλήρει ισχύι πλέον ευεργετικούς νόμους της Αυτοκρατορίας, διετηρείτο δι’ αυτόσε και κάλλιστον δημοτικόν σχολείον τουρκικόν, διότι άπαντες οι κάτοικοι Μωαμεθανοί εισίν, αλβανόφωνοι δε ως και οι Δραγανίται, δι’ εξόδων της Κυβερνήσεως. Η εκ του σεισμού καταστροφή και ενταύθα μεγίστη εγένετο, δεν είναι όμως τόσον επαισθητή, ως εν Δραγάνη, διότι οι

ευπορούντες αγάδες εισί πολλοί, έχοντες κτηματικήν περιουσίαν και κυρίως κτήνη. Και προ 70 ετών, οπότε επολιορκείτο επί του ιερού αγώνος το Μεσολόγγιον, ούτως προσδιορίζουσι την εποχήν οι γεροντότεροι, είχε συμβεί επίσης σεισμός ενταύθα και πάλιν είχον πάθει τα δύο ταύτα χωρία, αλλ’ ολιγώτερον, ουδ’ ηριθμήθησαν τότε τοσαύτα θύματα. Την φοράν ταύτην επί μίαν εβδομάδα πρότερον εσείετο το έδαφος ενταύθα, ως λέγουσιν ήδη, αλλ’ αι δονήσεις ήσαν ελάχισται, ουδ’ ενέβαλον αυτούς εις φόβους, μέχρις ου ηκολούθησεν ο της 30 Απριλίου, την Κυριακή το εσπέρας, όστις αισθητός εγένετο αυτόθι τε και εν Παραμυθία μόνον και ο της επομένης νυκτός, της 1 Μαΐου, Δευτέραν εσπέρας, όστις υπήρξε τόσον καστρεπτικός και δ’ ησθάνθησαν καθ’ όλην την κάτω ΄Ηπειρον και εν Κερκύρα.

Ούτος είχε διεύθυνσιν δυτικονοτίαν, συνέκειτο δε εκ τριών κατά συνέχειαν δονήσεων διαρκέσασών μόλις ήμισυ δευτερόλεπτον και παρηκολουθήθη μετά λεπτόν και υπό ετέρας δονήσεως ισχυράς, μάλλον δι’ αισθητός εγένετο περί την Δράγανην και την στενήν αυτής κοιλάδα. Εκτείνεται δι’ η κοιλάς αύτη από της Γρίκας λεγομένης μέχρι του Καρβουναρίου εις διάστημα μιας και ημισείας ώρας περίπου, το μέσον αυτής κατέχει η Δράγανη επί λοφίσκου πετρώδους και ένθεν μεν της Δράγανης προς δυσμάς εκτείνεται η μικρά λίμνη της Κίστας, ήτις και εν θερει υφίσταται, ένθεν δε προς το Καρβουνάρι, νοτίως προς ο μάλιστα το έδαφος εστί χθαμαλώτερον, η ετέρα λίμνη της Ζάνιτσας, ης παρατηρήθησαν τα ύδατα επαισθητώς ελαττωθέντα μετά τον σεισμόν. Επειδή δε η έντασις του σεισμού τούτου ην ενταύθα κυρίως, προάγομαι να δεχθώ ότι ούτος οφείλεται εις καθιζήσεις εσωτερικάς συνεπεία των υδάτων των εκατέρωθεν λιμνών, δι’ ων το έδαφος εσωτερικώς είχεν υποστεί εκκοιλάνσεις και τις οίδε οποίαν άλλην μεταβολήν απ’ αιώνων, διο και ο περι-πατών ήδη εν τω καταστραφέντι χωρίω της Δράγανης, αντιλαμβάνεται καθαρώς γδούπον υπό τους πόδας του, ωσεί εβάδιζεν επί μέρους εν ω υπόγειον, αισθάνεται δηλονότι, ως λέγουσιν οι ίδιοι κάτοικοι, ότι η γη είναι κούφια. Σημειούμεν εν τέλει ότι άπαντες οιγενόμενοι σεισμοί παρηκολουθούντο και νυν επίσης υπό υποκώφου βοής, ήτις πολλάκις προηγεαί, ενίοτε δε αύτη μόνον ακούεται » Μάριος Αναστασίου Μπίκας 17.05.2019 Από τον πρόεδρο του Πολιτστικού Όμιλου Μαργαριτίου κ. Μάνθο Μπαράτσα ζήτησα να μου στείλει φωτογραφίες απο τις ζημιές που προκλήθηκαν στο παρεκκλήση Κοίμησης της Παναγίας της Θεοτόκου, τις οποίες μου έστειλε και

είναι αυτές που βλέπουμε.

Άποψη απο την εκκλησία της Παναγίας στο Μαργαρίτι Φωτό Θωμάς Γκίνης

Φωτό, απο το Περιοδικό Step Ζημιές στο Καναλάκι

Φωτό, απο το Περιοδικό Step Ζημιές στο Καναλάκι

https://periodikostep.gr/wp-content/uploads/2020/03/σεισμ-3.jpg

Επιμέλεια και παρουσίαση:

Θωμάς Στεφ. Γκίνης

Μάης 2020