Π - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/zika_eisagogi_tra… · web...

Π.3.2.5 Πιλοτική εφαρμογή και αξιολόγηση αντιπροσωπευτικού αριθμού σεναρίων από κάθε τύπο σε διαφοροποιημένες

εκπαιδευτικές συνθήκες πραγματικής τάξης

Αρχαία Ελληνική Γραμματεία

Γ΄ Γυμνασίου

Θεματική ενότητα:Ευριπίδη, «Ελένη»: Εισαγωγή στο Δράμα

Τίτλος:

«Είναι λοιπόν η τραγωδία…»

Συγγραφή: ΒΑΓΙΑ ΖΗΚΑ

Εφαρμογή: ΒΑΓΙΑ ΖΗΚΑ

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

Θεσσαλονίκη 2012

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ

ΠΡΑΞΗ: «Δημιουργία πρωτότυπης μεθοδολογίας εκπαιδευτικών σεναρίων βασισμένων σε ΤΠΕ και δημιουργία εκπαιδευτικών σεναρίων για τα μαθήματα της Ελληνικής Γλώσσας στην Α/βάθμια και Β/βάθμια εκπαίδευση» MIS 296579 (κωδ. 5.175), - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΠΡΑΞΗ, στους άξονες προτεραιότητας 1-2-3 του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση», η οποία συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και εθνικούς πόρους. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Ι .Ν. ΚΑΖΑΖΗΣΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π.3.2.5. Πιλοτική εφαρμογή και αξιολόγηση αντιπροσωπευτικού αριθμού σεναρίων από κάθε τύπο σε διαφοροποιημένες εκπαιδευτικές συνθήκες πραγματικής τάξης.ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣΥπεύθυνοι υπο-ομάδας εργασίας αρχαίας ελληνικής γλώσσας δευτεροβάθμιας: Λάμπρος Πόλκας, Κοσμάς ΤουλούμηςΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ http://www.greeklanguage.gr Καραμαούνα 1 – Πλατεία Σκρα Τ.Κ. 55 132 Καλαμαριά, ΘεσσαλονίκηΤηλ.: 2310 459101 , Φαξ: 2310 459107, e-mail: [email protected]

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣΥπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμού

& Αθλητισμού

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίωνΓ΄ Γυμνασίου «Είναι λοιπόν η τραγωδία»

Σελίδα 2 από 25

mailto:[email protected]

http://www.greeklanguage.gr/

Α. ΤΑΥΤΌΤΗΤΑ

ΤίτλοςΕίναι λοιπόν η τραγωδία…

Εφαρμογή σεναρίουΒάγια Ζήκα

Δημιουργία σεναρίουΒάγια Ζήκα

Διδακτικό αντικείμενοΑρχαία Ελληνική Γραμματεία (από μετάφραση)

ΤάξηΓ΄ Γυμνασίου / [Β΄ Λυκείου]

ΧρονολογίαΟκτώβριος 2012

Σχολική μονάδαΓυμνάσιο Πέπλου

Διδακτική/θεματική ενότηταΕυριπίδη, «Ελένη»: Εισαγωγή στο Δράμα

ΔιαθεματικόΝαι

Εμπλεκόμενα γνωστικά αντικείμεναΙ. Φιλολογικής ζώνης

Αρχαία Ελληνική Γραμματεία (από μετάφραση)

Νεοελληνική Γλώσσα

ΙΙ. Άλλα γνωστικά αντικείμενα

Αγγλική Γλώσσα

Εικαστικά

Θεατρολογία





Θρησκευτικά

Μουσική

ΙΙΙ. Ημιτυπικές και άτυπες διαδικασίες εκπαίδευσης

Ερευνητικές Εργασίες – Project

Θεατρική Αγωγή

Πολιτιστικά προγράμματα

Χρονική διάρκεια6 διδακτικές ώρες

ΧώροςΙ. Φυσικός χώρος:

Εντός σχολείου: αίθουσα διδασκαλίας, εργαστήριο πληροφορικής, αίθουσα

πολλαπλών χρήσεων

ΙΙ. Εικονικός χώρος: ιστολόγιο τάξης,

Προϋποθέσεις υλοποίησης για δάσκαλο και μαθητήΓια τον δάσκαλο:

Στο σενάριο αξιοποιούνται ευρέως συνεργατικές πρακτικές, άρα ο «διδακτικός

θόρυβος» είναι αναμενόμενος και ο ίδιος ο διδάσκων πρέπει να είναι εξοικειωμένος

με τον ομαδικό τρόπο εργασίας και την ανάλογη διαχείριση των μαθητών. Όσον

αφορά τη λήψη βίντεο από τους μαθητές της ομάδας «Παρουσίαση των συμβάντων»,

αυτή καλό θα ήταν να γίνει σε διαφορετικό χώρο, ενώ παράλληλα οι υπόλοιπες

ομάδες ερευνούν στο εργαστήριο υπολογιστών. Ο διδάσκων πρέπει να γνωρίζει τη

χρήση λογισμικού επεξεργασίας βίντεο, τα συνεργατικά έγγραφα Google (πρέπει να

έχει προηγηθεί η δημιουργία λογαριασμών των μαθητών στο Gmail) και γενικά όλα

τα εργαλεία που προτείνονται στο σενάριο.

Για τον μαθητή:

Εξοικείωση των μαθητών με τις διαδικασίες της συνεργατικής μάθησης, την κριτική

έρευνα στο διαδίκτυο, την αξιοποίηση των εγγράφων Google, τη διαχείριση

λογισμικού επεξεργασίας βίντεο.





Εφαρμογή στην τάξηΤο συγκεκριμένο σενάριο εφαρμόστηκε στην τάξη.

Το σενάριο στηρίζεταιΒάγια Ζήκα, «Είναι λοιπόν η τραγωδία…», Αρχαία Ελληνική Γραμματεία (από

μετάφραση), Γ΄ Γυμνασίου, 2012.

Το σενάριο αντλεί

-

Β. ΣΎΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΉ / ΠΕΡΊΛΗΨΗ

Πρόκειται για σταδιακή μύηση των μαθητών στην τραγωδία με ελάχιστη αξιοποίηση

του σχολικού βιβλίου. Οι μαθητές, ερευνώντας στο διαδίκτυο (σε αρχαιογνωστικά

περιβάλλοντα, σε ιστοσελίδες σχετικές με το θέατρο αλλά και με ελεύθερη

αναζήτηση) και εμπλεκόμενοι σε διαδικασίες που ενισχύουν τον οπτικοακουστικό

γραμματισμό, ασχολούνται με την τραγωδία σε μια αντίστροφη πορεία από το παρόν

στο παρελθόν και καταλήγουν σε δικούς τους «ορισμούς». Η Εισαγωγή στο Δράμα

διδάσκεται στα βασικά της μέρη αλλά με επαγωγική λογική, αφόρμηση από

επιβιώσεις της τραγωδίας σήμερα και σημείο εκκίνησης την εικόνα και το βίντεο.

Γ. ΕΙΣΑΓΩΓΉ

Η διδακτική πρόταση βασίζεται στη λογική και την πρακτική διερευνητικών και

εποικοδομιστικών προσεγγίσεων σε σχέση με την «κατάκτηση» της γνώσης (Bruner,

Vygotsky). Η γνώση χτίζεται σταδιακά από τους μαθητές με τη διακριτική

καθοδήγηση των Φύλλων Εργασίας, τα οποία γίνεται προσπάθεια να αφήνουν

περιθώρια ελευθερίας στους μαθητές και να μην εγκλωβίζουν σε στεγανά την

αυτενέργεια και την έκφραση της δημιουργικότητάς τους. Αξιοποιούνται ευρέως

σημειωτικοί πόροι του διαδικτύου και αρχαιογνωστικά περιβάλλοντα «ανοιχτού

τύπου», ώστε η διερεύνηση να είναι ουσιαστική, όχι προσχηματική, και η γνώση

προκύπτει μέσω αξιοποίησης πληροφοριών και «αναγνώρισης» των ειδικών

«σημείων» της εικόνας και του βίντεο.

Δ. ΣΚΕΠΤΙΚΌ-ΣΤΌΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΌΣ ΤΟΥΣ ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμού & Αθλητισμού



Δεν υπήρξε αλλαγή στους στόχους κατά την εφαρμογή

Γνώσεις για τον κόσμο, αξίες, πεποιθήσεις, πρότυπα, στάσεις ζωής Έμφαση σε συνεργατικές πρακτικές και καλλιέργεια της αίσθησης της

«ομάδας»: οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες με συγκεκριμένη αποστολή για

κάθε μία και αξιοποιούνται οι συνεργατικές δυνατότητες των εγγράφων

Google.

Δημιουργία - κατασκευή «προσωπικού νοήματος» μέσω διερεύνησης και

οικοδόμησης της γνώσης και αποφυγή «έτοιμων λύσεων»: Στην τελική φάση

του σεναρίου οι μαθητές οδηγούνται στη διαμόρφωση προσωπικής εκτίμησης

για την τραγωδία ως γραμματειακό είδος.

Σταδιακή σύνθεση του «όλου» μέσα από τα μέρη: οι ομάδες αρχικά

εξοικειώνονται με τους όρους «δράμα» και «τραγωδία» και οδηγούνται στο

να ανακαλύψουν μόνοι τους βασικά σημεία που είναι απαραίτητα στην

επόμενη φάση του σεναρίου (προετοιμασία) ακολούθως προβαίνουν σε εις

βάθος διερεύνηση των παραπάνω (επιμερισμός κατά ομάδες, που είναι

διαφορετικές από τις αρχικές) και, στο τέλος, καλούνται να συνθέσουν τις

γνώσεις που αποκόμισαν για την τραγωδία (με αναδιάταξη ομάδων-«όλον»).

Γνώσεις για τη γλώσσα Στόχος είναι η οικοδόμηση «προσωπικού νοήματος», με επαγωγική λογική και

συνεργατικές πρακτικές.

Δημιουργία πολυτροπικών κειμένων: παρουσιάσεις, βίντεο, υπερκείμενα.

Εξοικείωση με τα κειμενικά είδη της παρουσίασης, του άρθρου, τον κειμενικό

τύπο της περιγραφής, το γλωσσάρι, τη δημιουργία συγκριτικών πινάκων,

μέσω της αξιοποίησης των εγγράφων Google, που επιτρέπουν επεξεργασία

και συν-επεξεργασία.

Συνειδητοποίηση της «ρευστότητας» του ψηφιακού κειμένου, μέσω της

αξιοποίησης των εγγράφων Google.

Γραμματισμοί





Στόχος είναι η οικοδόμηση «προσωπικού νοήματος», με επαγωγική λογική και

συνεργατικές πρακτικές.

Κλασικός γραμματισμός:

Διδασκαλία της Εισαγωγής στην Τραγωδία

Νέοι Γραμματισμοί- Κριτικός γραμματισμός

Κριτική αξιοποίηση πληροφορίας: οι μαθητές επιλέγουν μόνο τις πληροφορίες

ή/και τις εικόνες που θα αποδειχθούν χρήσιμες στις παρακάτω φάσεις της

έρευνας.

«Αναγνώριση» οπτικοακουστικού υλικού - οπτικός και ακουστικός

γραμματισμός που πραγματώνεται με επαγωγική εξαγωγή θεμελιωδών

στοιχείων που συνιστούν την ουσία της τραγωδίας στο παρόν και το

παρελθόν. Οι μαθητές εξάγουν την πληροφορία μέσω του βίντεο και της

εικόνας.

Συνειδητοποίηση των «ορίων» αξιοποίησης ανοιχτών περιβαλλόντων και

θεώρησή τους με κριτικό τρόπο: οι μαθητές αντιλαμβάνονται ότι πρέπει να

ερευνήσουν σε περισσότερα από ένα περιβάλλοντα ή/και ελεύθερα στο

διαδίκτυο, προκειμένου να συντάξουν την εργασία τους, καθώς οι

πληροφορίες δεν είναι πάντα επαρκείς για κάθε θέμα.

Κριτική αντιμετώπιση των γνώσεων που παρέχονται από το σχολικό βιβλίο

(κριτική της αυθεντίας): οι μαθητές ανακαλύπτουν μόνοι τους τη γνώση και

ακολούθως συγκρίνουν τα ευρήματά τους με αυτά που προτείνονται στο

σχολικό βιβλίο. Ελέγχουν και την ορθότητα του ορισμού του Αριστοτέλη με

τον ίδιο τρόπο.

Ε. ΛΕΠΤΟΜΕΡΉΣ ΠΑΡΟΥΣΊΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΌΤΑΣΗΣ

ΑφετηρίαΗ συνήθης διδασκαλία της εισαγωγής στο δράμα γενικά και στην τραγωδία

ειδικότερα επικεντρώνεται στην αξιοποίηση του σχολικού βιβλίου προς την

κατεύθυνση της «έτοιμης» γνώσης, την οποία ο μαθητής καλείται να αποστηθίσει,





χωρίς ενδεχομένως να αντιλαμβάνεται τις διαπλοκές και συνδέσεις με τις επιβιώσεις

του δράματος στο δικό του παρόν. Είναι, επίσης, αποκαρδιωτικό το γεγονός ότι στην

Εισαγωγή προβλέπεται από το Αναλυτικό πρόγραμμα να αφιερωθούν μόλις δύο

διδακτικές ώρες, για μια διδακτέα ύλη που περιλαμβάνει αρκετές σελίδες με υλικό με

το οποίο καλούνται οι μαθητές να έρθουν σε επαφή για πρώτη φορά στη σχολική

τους ζωή. Στη διδακτική αυτή πρόταση επιχειρείται αφόρμηση από το παρόν, με

έρευνα των ποικίλων επιβιώσεων της τραγωδίας σήμερα και σταδιακή επαγωγική

εξαγωγή καίριων σημείων που αφορούν την ουσία του δράματος. Με τον τρόπο

αυτό, γίνεται προσπάθεια να αποκτήσει «νόημα» η τραγωδία ως γραμματειακό είδος

και ως παράσταση και ανα-παράσταση για το μαθητή, ενώ παράλληλα ο μαθητής

δημιουργεί τη γνώση που οφείλει να γνωρίζει με βάση τους στόχους του Αναλυτικού

Προγράμματος. Τέλος, παρόλο που η Εισαγωγή στο Δράμα διδάσκεται αυτόνομα στο

σχολείο, γίνεται προσπάθεια σύνδεσής της με τη συγκεκριμένη τραγωδία, την

«Ελένη», ώστε οι μαθητές να εισαχθούν πιο ομαλά στο αρχαίο κείμενο.

Σύνδεση με τα ισχύοντα στο σχολείοΗ διδασκαλία συγκεκριμένων σημείων της Εισαγωγής στο Δράμα από την Ιστορία

της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας (κεφάλαιο Δραματική ποίηση και Η τραγωδία)

προβλέπεται από το Αναλυτικό Πρόγραμμα για την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία

της Γ΄ Γυμνασίου, όπως και για την αντίστοιχη ενότητα της Β΄ Λυκείου. Υπάρχει,

επίσης, σύνδεση με τη Νεοελληνική Γλώσσα, καθώς οι μαθητές εξασκούνται στη

δημιουργία παραγράφων, περιγραφικών κειμένων, άρθρων, ενώ καλούνται να

συντάξουν και Γλωσσάρι (για το αρχαίο θέατρο). Γίνεται προσπάθεια να μυηθούν οι

μαθητές ουσιαστικά στην πολυτροπικότητα (έννοια γνωστή στους μαθητές ήδη από

την 3 η Ενότητα της Νεοελληνικής Γλώσσας στην Α΄ Γυμνασίου), εφόσον καλούνται

να αξιοποιήσουν ποικίλους σημειωτικούς πόρους αλλά και να δημιουργήσουν δικούς

τους, που τους ενσωματώνουν, με έμφαση στην εικόνα και το βίντεο. Υπάρχει

θεματική σύνδεση με την 5 η Ενότητα της Νεοελληνικής Γλώσσας Α΄ Γυμνασίου

(«Γνωρίζω το μαγικό κόσμο του θεάτρου και του κινηματογράφου»), την 6 η Ενότητα

(«Οι δημιουργικές δραστηριότητες στη ζωή μου») και την 7 η Ενότητα («Ο κόσμος





http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A112/346/2309,8828/




http://ebooks.edu.gr/2013/books-pdf.php?course=DSGL-B121

http://ebooks.edu.gr/2013/books-pdf.php?course=DSGYM-C112

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C112/555/3649,15764/


μέσα από την οθόνη-εικόνα»). Τα σχετικά με τις απαρχές του δράματος, που

ανάγονται στο Διόνυσο και τη λατρεία του, είναι δυνατόν να συνδεθούν με το

μάθημα των Θρησκευτικών, με την έννοια της διερεύνησης στοιχείων λατρείας σε

προγενέστερες του Χριστιανισμού θρησκείες.

Αξιοποίηση των ΤΠΕΗ διδακτική πρόταση έχει ως στόχο την επαγωγική εξαγωγή των βασικών στοιχείων

της εισαγωγής στο δράμα και την τραγωδία από τους μαθητές. Προς αυτή την

κατεύθυνση είναι δυνατόν να συμβάλουν οι ΤΠΕ. Οι μαθητές περιηγούνται εικονικά

σε χώρους τους οποίους δε θα ήταν δυνατό να επισκεφθούν, χωρίς την αξιοποίηση

των Νέων Τεχνολογιών (αρχαία θέατρα, μουσεία που διαθέτουν αρχαία αγγεία με

σχετικές παραστάσεις, αλλά δεν είναι προσιτά στους μαθητές), αξιοποιούν

συγκεκριμένο υλικό που υπάρχει σε αυτούς τους χώρους και δημιουργούν

πολυτροπικά κείμενα (παρουσιάσεις, βίντεο, υπερκείμενα) οι ίδιοι. Με αυτόν τον

τρόπο, εισάγονται ουσιαστικά και όχι προσχηματικά στην έννοια της

πολυτροπικότητας.

Επίσης, ενισχύεται η προσπάθεια για κριτική αξιοποίηση του διαδικτύου,

καθώς η έρευνα ξεκινά από ελεύθερη αναζήτηση, συνεχίζεται με οδηγία για

συγκεκριμένους δικτυακούς τόπους (οι οποίοι, ωστόσο, είναι ανοιχτά διερευνητικά

περιβάλλοντα και δεν παρέχουν τη γνώση έτοιμη στους μαθητές), ενώ σε αρκετές

περιπτώσεις προτείνεται η διασταύρωση στοιχείων, με την έννοια της σύγκρισης των

ευρημάτων των μαθητών με τους όρους που προτείνουν έγκριτες ιστοσελίδες. Αυτή η

διαδικασία έχει επιπλέον ως στόχο την όξυνση της κριτικής ικανότητας των μαθητών,

καθώς τους επιτρέπει να αντιληφθούν τα «όρια» των ανοιχτών περιβαλλόντων και

τους προτρέπει να μην αποδέχονται άκριτα οτιδήποτε μπορούν να συναντήσουν στο

διαδίκτυο.

Τέλος, το σενάριο αξιοποιεί τα έγγραφα Google, καθώς πέρα από «ανοιχτά»

λογισμικά (με την έννοια της παραμετροποίησης από τον χρήστη) δίνουν και τη

δυνατότητα της συνεργατικής επεξεργασίας από ομάδες μαθητών (η οποία δεν

υπάρχει για παράδειγμα στο MSOffice), μαζί με τα αντίστοιχα της Εισαγωγής





Σχολίου και της Παρακολούθησης Αλλαγών (Insert Comment, Revision History), που

είναι δυνατόν να αξιοποιήσει κανείς και στο Word.

Κείμενα

Κείμενα σχολικών εγχειριδίων

Δραματική Ποίηση - Ευριπίδη, «Ελένη» Γ΄ Γυμνασίου.

Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου:

- Δραματική ποίηση

- Η τραγωδία

Νεοελληνική Γλώσσα Α΄ Γυμνασίου

-3η Ενότητα : «Πολυτροπικότητα»

-5η Ενότητα : «Γνωρίζω το μαγικό κόσμο του θεάτρου και του κινηματογράφου»

-6η Ενότητα : «Οι δημιουργικές δραστηριότητες στη ζωή μου»

-7η Ενότητα : «Ο κόσμος μέσα από την οθόνη-εικόνα»

Κείμενα εκτός σχολικών εγχειριδίων

«Μικρός Απόπλους» [Κείμενα σε ηλεκτρονική μορφή – Yπεύθ. Άγγ. Περδικούρης].

Υποστηρικτικό/εκπαιδευτικό υλικό

Βίντεο

Βιντεοθήκη μουσικών αναπαραστάσεων αρχαίας ελληνικής μουσικής [«Λύραυλος»:

Κέντρο Ελληνικής Μουσικής Κληρονομιάς]

«Ελένη» του Ευριπίδη, Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, Μονή Λαζαριστών-

Σκηνή «Σωκράτης Καραντινός» 2008, μετάφραση: Σοφία Νικολαΐδου, σκηνοθεσία:

Γιάννης Παρασκευόπουλος, σκηνικά-κοστούμια: Σοφία Παπαδοπούλου [πηγή:

Κρατικό θέατρο Βορείου Ελλάδος]

Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ): Αρχείο Παραστάσεων

Ψηφιοποιημένο Αρχείο Εθνικού Θεάτρου





http://www.nt-archive.gr/

http://www.ntng.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=73

http://www.ntng.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=2&production=6225&mode=27

http://www.lyravlos.gr/multimedia-video.asp

http://www.mikrosapoplous.gr/

http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A112/346/2309,8828/




http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C112/555/3649,15764/



Τραγούδια / Ηχητικά αποσπάσματα

Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ): Αρχείο Παραστάσεων

Μουσικά δείγματα αναπαραστάσεων αρχαίας ελληνικής μουσικής [πηγή:

«Λύραυλος»: Κέντρο Ελληνικής Μουσικής Κληρονομιάς]

Όμηρος, «Ιλιάδα» , ραψωδία Β΄ (απόσπασμα), Εθνικό Θέατρο 21/10/2010,

μετάφραση: Δ. Ν. Μαρωνίτης, απαγγελία: Στ. Γουλιώτη, μουσική: Ηρώ [πηγή:

YouTube].

Φωτογραφίες

«Οδυσσεύς», Πολιτιστικός Κόμβος του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού:

Φωτογραφικό Αρχείο [Αρχαία Θέατρα].

Ιστοσελίδες

Beazley Α rchive [The Classical Art Research Center and the Beazley Archive]

Greek Myth Index [Greek Mythology]

Ηλεκτρονικός Κόμβος για την Ελληνική Γλώσσα [Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας]:

«Όψεις του προσωπείου»

Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος

Νόησις [Πύλη της Αρχαίας Ελληνικής Επιστήμης και Τεχνολογίας - Κέντρο

Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας].

«Οδυσσέας», Πολιτιστική Πύλη του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων,

Πολιτισμού και Αθλητισμού: Πολιτιστικός διαδραστικός χάρτης.

Perseus Digital Library - Art & Archaeology Artifact Browser [Ψηφιακή Βιβλιοθήκη

του Περσέα].

Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα [Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας]:

-Ηλεκτρονικά λεξικά

-Παράλληλη αναζήτηση στα Σώματα Νέων Ελληνικών Κειμένων.





http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/corpora/corpora/search.html

http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/search.html

http://www.perseus.tufts.edu/hopper/artifactBrowser

http://www.perseus.tufts.edu/hopper/

http://odysseus.culture.gr/map/CulturalMap_gr/cultural_map_gr.html

http://www.tmth.edu.gr/aet

http://www.ntng.gr/

http://www.komvos.edu.gr/masks/masks.html

http://www.mythindex.com/

http://www.beazley.ox.ac.uk/index.htm

http://odysseus.culture.gr/a/3/photo_gr.jsp?cat=a2

http://www.youtube.com/watch?v=L9RktsmA1-c

http://www.lyravlos.gr/multimedia-audio.asp

http://www.ntng.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=73

Stoa - Metis [The Stoa Consortium: Serving news, projects, and links for Digital

Classicists everywhere].

Theoi Greek Mythology [Exploring Mythology in Classical Literature & Art].

Φιλολογικά Βήματα στο Web [πηγή: Ιστοχώρος του Στ. Παπακωνσταντίνου -

Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο]. [12/09/2012]

Διδακτική πορεία/στάδια/φάσειςΑ΄ Φάση

Με Κοινό Φύλλο εργασίας, στο σχολικό εργαστήριο, με ομάδες μαθητών που

περιλαμβάνουν 2 άτομα.

Την πρώτη ώρα μαθητές εντόπισαν τα ζητούμενα (δράμα, τραγωδία, αρχαίο δράμα,

αραχαία τραγωδία) στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα και ελεύθερα στο διαδίκτυο

και βρήκαν τις εικόνες των Σατύρων, του Διονύσου, αρχαίων θεάτρων και

προσωπείων. Αξίζει να αναφέρω ότι έδειξαν ιδιαίτερη προτίμηση στο βίντεο της

παράστασης της Αντιγόνης (Εθνικό θέατρο 2002, Θέατρο Δελφών). Έφτιαξαν

παρουσίαση με τα ευρήματά τους σε GoogleDoc, αλλά παρουσιάστηκαν και τα

πρώτα προβλήματα σε σχέση με την αξιοποίηση του συνεργατικού αυτού εργαλείου,

τα οποία αποδείχθηκε ότι είχαν σχέση με τον φυλλομετρητή (Browser), που έπρεπε

να ανανεωθεί. Το βασικό ζήτημα ήταν η δυσκολία στην ενσωμάτωση εικόνας.

Δόθηκε λοιπόν ως εναλλακτική στους μαθητές η αξιοποίηση του MSOffice. Οι

ομάδες γενικά λειτούργησαν συνεργατικά, καθώς ήταν εξοικειωμένες με τον ομαδικό

τρόπο εργασίας από την προηγούμενη χρονιά. Παρατήρησα ότι οι ομάδες που

σχηματίστηκαν (με κριτήριο πρωτίστως τα ενδιαφέροντα των μαθητών αλλά, τελικά,

και τις ήδη υπάρχουσες φιλικές μεταξύ τους σχέσεις) είχαν ως χαρακτηριστικό ότι

υπήρχαν σε αυτές μαθητές που είτε είχαν ανεπτυγμένες ψηφιακές δεξιότητες είτε

ήταν καλοί ως προς τον τυπικό, σχολικό γραμματισμό. Μάλιστα, οι θεωρούμενοι

«κακοί» μαθητές κατάφεραν να επισκιάσουν τους «καλούς», γεγονός σημαντικό για

την ενίσχυση της αυτοεκτίμησής τους.

Β΄ Φάση

3 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριοΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμού & Αθλητισμού



http://www.youtube.com/watch?v=u7wWYAKX2Mw

http://users.sch.gr/statpapako/

http://www.theoi.com/

http://www.stoa.org/metis

Οι ομάδες αναδιατάχθηκαν με κριτήριο τη δημιουργία, κατά το δυνατόν, εντελώς

νέων ομάδων. Δημιουργήθηκαν πέντε ομάδες των δύο μαθητών. Ακολουθούν οι

παρατηρήσεις ανά ομάδα εργασίας:

Η ομάδα Από πού προήλθε η τραγωδία; ήταν μια αποκάλυψη, καθώς εντόπισε

πληροφορίες, βρήκε αρχαία αγγεία και ανακάλυψε μόνη της τη σύνδεση δράματος-

Διονύσου. Οι μαθητές πλοηγήθηκαν με ευχέρεια στον Περσέα (Art & Archaeology

Artifact Browser ) και το Beazley Α rchive , ενώ εντυπωσιάστηκαν ιδιαίτερα από την

ιστοσελίδα για τη μυθολογία Theoi Project. Λίγο πιο δύσκολη ήταν η εξαγωγή του

συμπεράσματος για το «απροσδιόνυσον» της τραγωδίας στην εποχή της ακμής της,

καθώς οι μαθητές παραλίγο να «χαθούν» κατά την αναζήτησή τους στην ιστοσελίδα

του ΚΘΒΕ. Το άρθρο, τελικό αποτέλεσμα, είναι μια μέτρια ως προς την

αποτελεσματικότητα του κειμενικού είδους αλλά αξιόλογη προσπάθεια με βάση τον

τυπικό γραμματισμό των μαθητών. Στα θετικά: δεν ακολουθήθηκε η τακτική της

Αντιγραφής - Επικόλησης, η οποία, στην αρχική φάση της συλλογής πληροφοριών,

είχε φανεί ότι υπήρχε κίνδυνος να υπερισχύσει.

Η ομάδα Πώς γινόταν η παρουσίαση των συμβάντων ; ανταποκρίθηκε επαρκώς στα

ζητούμενα, με πολύ μεγαλύτερο ωστόσο ενθουσιασμό συμμετείχε στην τελική,

θεατρικού τύπου δραστηριότητα. Λόγω περιορισμένου χρόνου και διαγωνισμάτων

δεν κατέστη δυνατή η δημιουργία του τέταρτου βίντεο σε ολοκληρωμένη μορφή («ως

Χορός της τραγωδίας»). Είναι χαρακτηριστικό ότι η ομάδα δημιούργησε «επική»

εκδοχή του βίντεο από τον Πρόλογο της «Ελένης» που επέλεξε, προσθέτοντας στο

διάλογο που εξήγαγε από το βίντεο του ΚΘΒΕ φράσεις όπως «κι εκείνη τότε

απάντησε», «τον κοίταξε καλά η Ελένη και είπε» και ότι στην εκδοχή «ως αοιδός» η

μαθήτρια προσπάθησε να τραγουδήσει το ίδιο κείμενο με αυτοσχεδιασμό στη

μουσική απόδοση. Τέλος, οι μαθητές κατέγραψαν τα συμπεράσματά τους σχετικά με

την παρουσίαση σε ένα μικρό άρθρο, το οποίο δεν έγινε υπερκείμενο, όπως

προέβλεπε το σενάριο λόγω πρακτικών δυσκολιών.

Η ομάδα Ποια τα μέρη της τραγωδίας ; εντόπισε αρκετά γρήγορα τα ζητούμενα,

ωστόσο οι τελικές παρατηρήσεις της που προέκυψαν από τη σύγκριση των ορισμών





http://www.ntng.gr/






για τα «κατά ποσόν μέρη» με τα σχετικά βίντεο για κάθε μέρος της τραγωδίας δεν

ήταν τόσο λεπτομερείς όσο ανέμενα. Γενικά, ήταν μια βιαστική ομάδα, η οποία στην

αρχή λειτούργησε σχεδόν αποκλειστικά με Αντιγραφή – Επικόληση και, σε πρώτη

φάση, δε συνεισέφερε ιδιαίτερα στη δουλειά των άλλων. Παρόλα αυτά, θεωρώ ότι

κέρδισε πολλά από την εφαρμογή του σεναρίου γενικώς, την επαφή στο πλαίσιο της

ομάδας αλλά και βασικές γνώσεις, ενώ, επίσης, ορισμένες από τις παρατηρήσεις της

ήταν ιδιαίτερα οξυδερκείς ήταν πολύ καλά τα σχόλια της ομάδας όσον αφορά τη

σύγκριση των βίντεο με τους ορισμούς που προτείνονται από την Πύλη για την

Ελληνική Γλώσσα (οπτικός γραμματισμός και κριτικός γραμματισμός). Ο τελικός

πίνακας που δημιουργήθηκε ήταν γενικά σωστός και ανέδειξε τη διαφορά μεταξύ

διαλογικών και λυρικών μερών.

Η ομάδα Δείτε τον χώρο! εντόπισε με ευχέρεια το ψηφιακό υλικό, ωστόσο τα

περιγραφικά κείμενα που συνέταξε ήταν ... τηλεγραφικής μορφής. Το αποτέλεσμα

ήταν απολύτως δικαιολογημένο, καθώς τα περισσότερα μέλη της αντιμετωπίζουν

μαθησιακές δυσκολίες, ένα μειονέκτημα που, ωστόσο, αντισταθμίστηκε κατά κάποιο

τρόπο από την ψηφιακή ευχέρεια. Αντιθέτως, το γλωσσάρι ήταν περισσότερο

επιτυχημένο. Γενικά, η ομάδα εργάστηκε ικανοποιητικά και με ζήλο.

Η ομάδα Βρείτε τον μύθο! εργάστηκε ηρωικά και με φιλότιμο, αλλά δυσκολεύτηκε

στην αναζήτηση των πληροφοριών για τους ήρωες και τις υποθέσεις των τραγωδιών.

Παρόλα αυτά, τα βασικά συμπεράσματα τα εξήγαγε και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία,

δεδομένης της δυσκολίας του εγχειρήματος. Η οδηγία μου για ένταξη όλων των

πληροφοριών σε ένα έγγραφο φαίνεται ότι βοήθησε αρκετά, καθώς έκανε πιο ευχερή

τη διαδικασία. Βασική διαπίστωση πάντως είναι ότι όσον αφορά την αναζήτηση

πληροφοριών οι μαθητές εξακολουθούν να προτιμούν τη Βικιπαίδεια (πρώτο

συνήθως αποτέλεσμα) και χρειάζεται ειδική επισήμανση για

διασταύρωση/εμπλουτισμό των πληροφοριών και σε άλλες ιστοσελίδες π.χ. η

ιστοσελίδα Myth Index Greek εντυπωσίασε τους μαθητές και τους έδωσε μια

ενδιαφέρουσα, εναλλακτική λύση για πληροφορίες σχετικές με τα μυθολογικά






πρόσωπα. Ο τελικός πίνακας ανταποκρίνεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στο ζητούμενο:

εντοπίστηκαν επαγωγικά βασικοί μυθολογικοί κύκλοι.

Γ΄ Φάση

2 διδακτικές ώρες στο σχολικό εργαστήριο με αναδιάταξη ομάδων και με κοινό Φύλλο

Εργασίας

Οι μαθητές κατόρθωσαν και να δώσουν σύντομους ορισμούς για την τραγωδία

(δημιουργία προσωπικού νοήματος) και να συγκρίνουν, όσο το επέτρεπαν οι γνώσεις

που απεκόμισαν από την εφαρμογή του σεναρίου, με τον ορισμό του Αριστοτέλη. Στο

τέλος, δημιούργησαν ένα αξιοπρεπές συνεργατικό άρθρο, όχι σε έγγραφο Google,

λόγω τεχνικών δυσκολιών και έλλειψης χρόνου, αλλά σε έγγραφο του MSOffice.

Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του σεναρίου

Σε γενικές γραμμές το σενάριο ήταν επιτυχημένο ως προς την εφαρμογή του, καθώς

και η διαμορφωτική αξιολόγηση, ως το σημείο που στάθηκε δυνατό να ανιχνευθεί

μέσω GoogleDocs ανέδειξε τη συμμετοχή των μαθητών, την εύρεση και τη

δημιουργία υλικού αλλά και το τελικό αποτέλεσμα και με όρους κειμενικού είδους

και ως προς την ουσιαστική αξιοποίηση ΤΠΕ δικαίωσε σε σημαντικό βαθμό την όλη

προσπάθεια.

Διδακτικό συμβάν με ενδιαφέρον

Η επιτυχημένη σε γενικές γραμμές διαδικασία της σύνθεσης, μετά την εύρεση του

υλικού, όσον αφορά την ομάδα Από πού προήλθε η τραγωδία:.Οι μαθητές

κατόρθωσαν αξιοποιώντας τα ευρήματά τους και με άμεση ανατροφοδότηση μεταξύ

των ομάδων να φτάσουν μέσα από την εικόνα στο ζητούμενο. Η σύνθεση έγινε στον

πίνακα του εργαστηρίου και αποτυπώνεται φωτογραφικά στο αρχείο ΣΥΝΘΕΣΗ-

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ. JPG, που έχει κατατεθεί στο Mahara.





ΣΤ. ΦΎΛΛΑ ΕΡΓΑΣΊΑΣ

Οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες των δύο μαθητών. Διάρκεια: 1 ώρα στο σχολικό

εργαστήριο υπολογιστών.

ΚΟΙΝΟ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Να αναζητήσετε τις λέξεις «δράμα» και «τραγωδία» στα Σώματα Κειμένων

της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα.

Να επαναλάβετε με ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο.

Πόσες χρήσεις των λέξεων αυτών μπορείτε να εντοπίσετε; Να καταγράψετε

τις απαντήσεις σας σε ένα έγγραφο Google το οποίο θα μοιραστείτε με τις

υπόλοιπες ομάδες.

Έχετε δει ποτέ αρχαία τραγωδία; Να αναζητήσετε εικόνες και βίντεο στο

διαδίκτυο για το «αρχαίο δράμα» και την «αρχαία τραγωδία». Να

αποθηκεύσετε το υλικό σας.

Μπορείτε με βάση την έρευνά σας έως τώρα αλλά και προηγούμενες σχετικές

γνώσεις ή εμπειρίες σας να καταλήξετε σε κάποια πρώτα συμπεράσματα

σχετικά με την προέλευση, τα θέματα, τον χώρο και τον τρόπο παρουσίασης,

τα μέρη της τραγωδίας; Να δημιουργήσετε σχετική παρουσίαση αξιοποιώντας

το υλικό που συγκεντρώσατε μέχρι αυτό το σημείο.

Να μοιραστείτε την παρουσίαση με τις υπόλοιπες ομάδες (μέσω του Share

των γράφων Google) και να καταλήξετε σε μια συνεργατική παρουσίαση του

υλικού σας και των συμπερασμάτων σας.





http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/corpora/corpora/search.html

Β΄ Φάση

Οι ομάδες αναδιατάχθηκαν και επέλεξαν ελεύθερα το θέμα τους. Διάρκεια: 3 ώρες στο

σχολικό εργαστήριο υπολογιστών.

ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΗΛΘΕ Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ;

Να εντοπίσετε αρχαία αγγεία που σχετίζονται με το δράμα και την τραγωδία

και να τις αποθηκεύσετε. Μπορείτε να ξεκινήσετε την αναζήτησή σας στο

Beazley Α rchive (Search με όρο “drama”) και στον Περσέα (All search

options - Art & Archaeology Search με όρο “drama”). Ποιος θεός

απεικονίζεται στα ευρήματά σας; Βρίσκετε εικόνες σχετικές με τη λατρεία

του; Υπάρχουν και άλλοι που σχετίζονται με αυτόν; Να εντάξετε τις εικόνες

σε έγγραφο Google, να καταγράψετε τι απεικονίζουν, αφού μεταφράσετε με

τη βοήθεια του Google Translate τους όρους που δε γνωρίζετε. Να

αναζητήσετε πληροφορίες για αυτούς στο διαδίκτυο και να τις καταγράψετε

στο ίδιο έγγραφο Google.

Να μπείτε στην ιστοσελίδα για την ελληνική μυθολογία και να αναζητήσετε

εικόνες αγγείων και πληροφορίες για τη ζωή του Διονύσου και τη λατρεία

του. Να τις προσθέσετε στο παραπάνω έγγραφο Google.

Να αναζητήσετε στο διαδίκτυο βίντεο για τα καρναβάλια και σε μια

παράγραφο στο έγγραφο Google να καταγράψετε τι συμβαίνει σε αυτά.

Να ανιχνεύσετε ομοιότητες και διαφορές σε σχέση με τις διονυσιακές γιορτές

και τη λατρεία του Διονύσου σε πίνακα – υπερκείμενο, στο οποίο θα κάνετε

υπερσυνδέσεις στο υλικό σας στο ίδιο έγγραφο Google.

Να εντοπίσετε δράματα με σχετικά θέματα στο αρχείο του Κρατικού Θεάτρου

Βορείου Ελλάδος και να δείτε τα βίντεο και τις φωτογραφίες.

Σε τι συμπέρασμα καταλήγετε σε σχέση με την προέλευση του δράματος, την

τελική διαμόρφωση και ακμή της τραγωδίας κατά την κλασική εποχή και την

επιβίωσή της σήμερα; Να συντάξετε ένα άρθρο - υπερκείμενο στο έγγραφο

Google, στο οποίο θα εντάσσετε με υπερσυνδέσεις όλο το παραπάνω υλικό.

Να μοιραστείτε το έγγραφο Google με τις υπόλοιπες ομάδες.





http://www.ntng.gr/

http://www.ntng.gr/




ΒΡΕΙΤΕ ΤΟΝ ΜΥΘΟ !

Να μπείτε στην ιστοσελίδα του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και να

εντοπίσετε στη Σύνθετη Αναζήτηση σύγχρονες παραστάσεις τραγωδιών.

Να επιλέξετε τουλάχιστον πέντε τραγωδίες και των τριών τραγικών ποιητών

(μία από τις οποίες μπορεί να είναι η «Ἑλένη»), να δείτε τα σχετικά βίντεο,

προγράμματα και φωτογραφίες και να καταγράψετε τις πρώτες παρατηρήσεις

σας σχετικά με την υπόθεση και τα πρόσωπα των τραγωδιών σε μια

παράγραφο σε έγγραφο Google.

Να συμπληρώσετε τις γνώσεις σας με έρευνα στο διαδίκτυο- μπορείτε να

συμβουλευτείτε την ιστοσελίδα Φιλολογικά Βήματα στο Web , ενώ για

πληροφορίες για τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν το το περιβάλλον Myth

Index.

Θα μπορούσατε να κατατάξετε τα θέματα των τραγωδιών σε «ομάδες»; Να

δημιουργήσετε συνεργατικά σχετικό πίνακα - υπερκείμενο στο παραπάνω

έγγραφο Google, στο οποίο θα εντάσσετε όλο το σχετικό υλικό. Να

μοιραστείτε το έγγραφο Google με τις υπόλοιπες ομάδες.







http://users.sch.gr/statpapako/

http://www.ntng.gr/

ΔΕΙΤΕ ΤΟΝ ΧΩΡΟ !



Να επιλέξετε τουλάχιστον πέντε τραγωδίες (μία από τις οποίες μπορεί να είναι

η «Ἑλένη»), να δείτε τα σχετικά βίντεο και να καταγράψετε τις πρώτες

παρατηρήσεις σας σχετικά με το χώρο παρουσίασης των τραγωδιών σήμερα

σε ένα περιγραφικό κείμενο μίας παραγράφου σε έγγραφο Google.

Να αναζητήσετε αρχαία θέατρα στον διαδραστικό χάρτη του κόμβου του

Υπουργείου Πολιτισμού «Οδυσσεύς» και εικόνες τους στο φωτογραφικό

αρχείο και ελεύθερα στο διαδίκτυο.

Να δημιουργήσετε παρουσίαση με τις εικόνες και να προσπαθήσετε να

περιγράψετε ό,τι βλέπετε σε ένα περιγραφικό κείμενο μίας παραγράφου στο

ίδιο έγγραφο Google, το οποίο θα μοιραστείτε με τις υπόλοιπες ομάδες, όπως

και την παρουσίαση.

Να περιηγηθείτε εικονικά στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου.

Να εντοπίσετε στην εικονική περιήγηση στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου τα

μέρη του αρχαίου θεάτρου και να τα περιγράψετε σε ένα περιγραφικό κείμενο

μίας παραγράφου στο παραπάνω έγγραφο Google. Να μεταφράσετε με τη

βοήθεια Google Translate τους όρους που δε γνωρίζετε. Να επιβεβαιώσετε

την ερμηνεία των όρων στο Λεξικό όρων της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας

του σχολικού βιβλίου ή λεξικά της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα.

Να αναζητήσετε εικόνες και πληροφορίες για τα μηχανήματα του αρχαίου

θεάτρου στην ιστοσελίδα για την αρχαία τεχνολογία του Κέντρου Νόησις.

Να δημιουργήσετε στο ίδιο έγγραφο Google σχετικό γλωσσάρι για το αρχαίο

θέατρο με υπερσυνδέσεις και να το μοιραστείτε με τις υπόλοιπες ομάδες.





http://www.tmth.edu.gr/aet/thematic_areas/p317.html





http://www.stoa.org/metis/

http://odysseus.culture.gr/a/3/photo_gr.html

http://odysseus.culture.gr/a/3/photo_gr.html

http://odysseus.culture.gr/map/CulturalMap_gr/cultural_map_gr.html

http://www.ntng.gr/

ΠΩΣ ΓΙΝΟΤΑΝ Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ ;



Να επιλέξετε τουλάχιστον πέντε τραγωδίες (μία από τις οποίες μπορεί να είναι

η «Ἑλένη»), να δείτε τα σχετικά βίντεο, φωτογραφίες, προγράμματα, να

ακούσετε ήχους και να καταγράψετε τις πρώτες παρατηρήσεις σας σχετικά με

τον τρόπο παρουσίασης των τραγωδιών σήμερα σε μία παράγραφο σε

έγγραφο Google.

Να αναζητήσετε στοιχεία και εικόνες για τη μάσκα στην εφαρμογή «Όψεις

του προσωπείου». Να τα αποθηκεύσετε.

Να αναζητήσετε αναπαραστάσεις αρχαίας ελληνικής μουσικής σε μορφή ήχου

ή βίντεο. Μπορείτε να ξεκινήσετε από την ιστοσελίδα του Λύραυλου. Να τις

ακούσετε.

Να επιλέξετε το βίντεο της παράστασης της «Ἑλένης» που είναι σχετικό με

τον Πρόλογο και να παρουσιάσετε το περιεχόμενό του ως εξής: ως ραψωδοί,

ως αοιδοί (για να θυμηθείτε τη δουλειά του ραψωδού και του αοιδού μπορείτε

να ανατρέξετε στο διαδίκτυο για πληροφορίες και εικόνες), ως πρόσωπα της

τραγωδίας. Να βιντεοσκοπήσετε την προσπάθειά σας και να συγκρίνετε τα

βίντεο. Να ακούσετε πώς παρουσιάζει η Στεφανία Γουλιώτη απόσπασμα από

το Β της «Ιλιάδας» στο πλαίσιο των παραστάσεων του Εθνικού Θεάτρου..

Να καταγράψετε τις παρατηρήσεις σας στο ίδιο έγγραφο Google.

Τι παρατηρείτε ως προς τον τρόπο παρουσίασης της τραγωδίας; Να

καταγράψετε τα συμπεράσματά σας στο παραπάνω έγγραφο Google και να

δημιουργήσετε με αυτά ένα άρθρο – υπερκείμενο, στο οποίο θα εντάσσετε

όλο το σχετικό υλικό. Να το μοιραστείτε με τις υπόλοιπες ομάδες.





http://www.youtube.com/watch?v=L9RktsmA1-c

http://www.ntng.gr/

http://www.lyravlos.gr/

http://www.komvos.edu.gr/masks

http://www.komvos.edu.gr/masks

http://www.ntng.gr/

ΠΟΙΑ ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ ;

Να εντοπίσετε τραγωδίες στην ιστοσελίδα Μικρός Απόπλους. Να εντοπίσετε

τη δομή της «Ἑλένης» του Ευριπίδη στο Ψηφιακό βιβλίο.

Να συγκρίνετε τις τραγωδίες μεταξύ τους και να καταλήξετε σε μια τυπική

δομή αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. Να την καταγράψετε σε ένα έγγραφο

Google.

Να διερευνήσετε κάθε όρο από τα μέρη της τραγωδίας (κατά ποσόν μέρη)

χωριστά στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα. Αν δεν είστε ικανοποιημένοι

από τα ευρήματά σας, μπορείτε να κάνετε ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο.

Nα συμπληρώσετε το παραπάνω έγγραφο Google.

Να αναζητήσετε στις ιστοσελίδες του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος

και του Εθνικού Θεάτρου, αλλά και με ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο

βίντεο για κάθε μέρος της τραγωδίας. Να καταγράψετε με λεπτομέρεια ό, τι

παρατηρείτε σε αυτά τα βίντεο σε σχέση με το περιεχόμενο και τον τρόπο

παρουσίασης σε παραγράφους στο έγγραφο Google. Ταυτίζονται οι

παρατηρήσεις σας με τους ορισμούς που εντοπίσατε για τα κατά ποσόν μέρη;

Δείτε και το σχολικό σας βιβλίο Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

στο. Αν υπάρχουν διαφορές να επιχειρήσετε να τις καταγράψετε στο έγγραφο

Google.

Να επιχειρήσετε να κατατάξετε τα μέρη της τραγωδίας σε δύο ομάδες, με

βάση αυτά που παρατηρείτε σε σχέση με τον τρόπο αναπαράστασης σε

πίνακα - υπερκείμενο στο έγγραφο Google, στο οποίο θα εντάσσετε σχόλιά

σας και το παραπάνω υλικό με υπερσυνδέσεις. Να το μοιραστείτε με τις

υπόλοιπες ομάδες.






http://www.nt-archive.gr/

http://www.ntng.gr/


http://ebooks.edu.gr/new/course-main.php?course=DSGYM-C112

http://www.mikrosapoplous.gr/

Γ΄ Φάση

Οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες των δύο μαθητών. Διάρκεια: 2 ώρες στο σχολικό

εργαστήριο υπολογιστών.

ΚΟΙΝΌ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΛΟΙΠΌΝ ΓΙΑ ΕΣΆΣ Η ΤΡΑΓΩΔΊΑ;

Αποστολή σας είναι να συντάξετε συνεργατικά άρθρο σε έγγραφο Google με

τίτλο «Είναι λοιπόν η τραγωδία…», στο οποίο κάθε ομάδα μπορεί να

συνεισφέρει το υλικό που παρήγαγε στην προηγούμενη φάση. Το άρθρο θα

έχει τη μορφή υπερκειμένου.

Να επιχειρήσετε να δώσετε ένα σύντομο ορισμό της τραγωδίας σε έγγραφο

Google. Να διατηρήσετε όλα τα σχόλια και τους ορισμούς όλων των ομάδων

στο ίδιο έγγραφο.

Με βάση την έρευνά σας, δικαιολογείται ο ορισμός του Αριστοτέλη για την

τραγωδία; Μπορείτε να τον δείτε μεταφρασμένο στο σχολικό σας βιβλίο της

Ιστορίας της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας.

Να προσθέσετε τις παρατηρήσεις σας στο άρθρο.

Να αναρτήσετε το άρθρο στην ιστοσελίδα του σχολείου.







Ζ. ΆΛΛΕΣ ΕΚΔΟΧΈΣ

Το σενάριο επιχειρεί να διδάξει σημεία της εισαγωγής στο δράμα και την

τραγωδία. Με την ίδια (επαγωγική) λογική θα ήταν δυνατόν να διδαχθούν και τα

σχετικά με την οργάνωση των δραματικών αγώνων στην αρχαιότητα το πιο κοντινό

στους μαθητές θα μπορούσαν να είναι οι Πανελλήνιοι Μαθητικοί Καλλιτεχνικοί

Αγώνες (αρχαίο δράμα), εφόσον μπορεί να εξασφαλιστεί σχετικό ψηφιακό υλικό.

Επίσης, σε συνεργασία με τον καθηγητή των Εικαστικών και της Μουσικής οι

μαθητές θα μπορούσαν να κατασκευάσουν προσωπεία και μουσικά έργα με έμπνευση

από το αρχαίο δράμα ή σε συνεργασία με τον καθηγητή της Τεχνολογίας να

δημιουργήσουν μια μακέτα αρχαίου θεάτρου ή κάποια από τα μηχανήματα του

αρχαίου θεάτρου σε μικρογραφία.

Το σενάριο θα ήταν δυνατό να αποτελέσει τη βάση για μεγαλύτερη εργασία

τύπου Project ή Πολιτιστικό Πρόγραμμα για το αρχαίο δράμα και τις επιβιώσεις του.

Εύλογα, επίσης, προκύπτει και η σύνδεση με το μάθημα της Θεατρολογίας και

γενικότερα τη Θεατρική Αγωγή.

Η. ΚΡΙΤΙΚΉ

Η εκτίμησή μου είναι ότι σε γενικές γραμμές το σενάριο έφερε τους μαθητές σε μια

πρώτη επαφή με σημαντικές όψεις του δράματος με επαγωγικό τρόπο. Θεωρώ ότι

είναι κρίσιμη μια τέτοια αντιμετώπιση, καθώς η παραδοσιακή προσέγγιση θα άφηνε

το μαθητή «έξω από το παιχνίδι της γνώσης». Οι μαθητές κατόρθωσαν να

αντιληφθούν: τι σημαίνει δράμα, ποια είναι η κύρια διαφορά του με το έπος, τι

συμβαίνει με τον χώρο, τον μύθο, ποια είναι η δομή της τραγωδίας. Η αξιοποίηση

οπτικού υλικού υπήρξε υπόδειγμα οπτικού γραμματισμού, ενώ, επίσης, μεγάλη

επιτυχία της εφαρμογής του σεναρίου υπήρξε και η «κριτική των αυθεντιών» είτε

πρόκειται για τους ορισμούς της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα είτε για τον

περίφημο ορισμό του Αριστοτέλη. Ο στόχος, η δημιουργία προσωπικού νοήματος,





επετεύχθη, όπως φάνηκε και στο τέλος του σεναρίου, με τη δημιουργία του

συνεργατικού άρθρου.

Γενικά, δεν υπήρξαν ιδιαίτερες δυσκολίες, οι ομάδες συνεργάστηκαν αρκετά

καλά με μόνο τεχνικό ζήτημα την αξιοποίηση των GoogleDocs, η οποία δεν ήταν όσο

εκτενής θα ήθελα, καθώς υπήρχαν τεχνικές δυσκολίες. Αντί αυτών αξιοποιήθηκε

τελικά περισσότερο το MSOffice. Ωστόσο, ήταν σημαντικό ότι οι μαθητές

εξοικειώθηκαν με τα έγγραφα Google. Οι ίδιοι οι μαθητές θεώρησαν το σενάριο

ενδιαφέρον και πρωτότυπο και αυτό ήταν σημαντική ενθάρρυνση για τις εφαρμογές

που ακολούθησαν.

Θ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΊΑ

Cope, Β. & M. Kalantzis (eds). (2000). Multiliteracies. Literacy Learning and the

Design of Social Futures. London: Routledge

Κουτσογιάννης, Δ. 2012. «Ο ρόμβος της γλωσσικής εκπαίδευσης». Στο Μελέτες για

την ελληνική γλώσσα. Πρακτικά της 32ης συνάντησης του Τομέα Γλωσσολογίας,

Α.Π.Θ. Θεσσαλονίκη: ΙΝΣ, 208-222.

http://ins.web.auth.gr/images/MEG_PLIRI/MEG_32_208_222.pdf

Κress, G. & T. van Leeuwen. 2001. Multimodal Discourse. The Modes and Media of

Contemporary Communication. Λονδίνο: Arnold.

Lesky, A. 1989. H τραγική ποίηση των Αρχαίων Ελλήνων. Μετφρ. Ν. Χ.

Χουρμουζιάδης. Αθήνα: ΜΙΕΤ.

Vernant, J.- P. 2000. Μύθος και θρησκεία στην αρχαία Ελλάδα. ΜετΦΡ. Μ. Ι. Γιόσης.

Αθήνα: Σμίλη.

Vernant, J.- P. & P. Vidal - Naquet. 1988 [1974]. Μύθος και τραγωδία στην αρχαία

Ελλάδα. Μετφρ. Στ. Γεωργούδη, 1988. Β΄ τόμος, Μετφρ. Α. Τάττη, 1991.

Αθήνα: Ζαχαρόπουλος.





http://ins.web.auth.gr/images/MEG_PLIRI/MEG_32_208_222.pdf

West, M. L. 1999. Αρχαία Ελληνική μουσική, Μτφρ. Στάθης Κομνηνός. Αθήνα:

Παπαδήμας.

Χριστόπουλος, Μ. 2000. Μυθικά θέματα με δραματικό προσωπείο. Μελέτη για την

τραγωδία και την κωμωδία. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.





Π - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/zika_eisagogi_tra… · web...

Documents