و د د ˘ د ˇر ˆ˙˝ ر ˛˚ م نﯾ د ز ر ! د...

جزوه

مباحث ويژه درس

استاد باقري

ی�ن �م � ��ر �� ار �� ر�د� ��د دا�� و�از دا�ا

٩٠ �داد

فهرست مطالب

SqlConnection -------------------------------------------------------------------------------------------- 1كالس

SqlCommand --------------------------------------------------------------------------------------------- 1كالس

Dataset ---------------------------------------------------------------------------------------------------- 2كالس

SqlDataAdapter ------------------------------------------------------------------------------------------ 2كالس

Object )3 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ )شئ

Instance & Static )3 ------------------------------------------------------------------------- )ستاياعضا نمونه و ا

Component & Form )3 ----------------------------------------------------------------------- )كامپوننت و فرم

Variable )3 -------------------------------------------------------------------------------------------------- )ريمتغ

Arrays )4 -------------------------------------------------------------------------------------------------- )ها هيآرا

Class )4 ----------------------------------------------------------------------------------------------------- )كالس

5 --------------------------------------------------------------------------------------- توضيحي از پنجرههاي برنامه

6 --------------------------------------------------------------------- به برنامه Componentsكردن يك Addروش

6 -------------------------------------------------------------------------------------------- روش تعريف يك پروژه

8 --------------------------------------------------------------------------------------------- ندوزيفرم و يكنترل ها

Radio Button ----------------------------------------------------------------------------- 10و Check Boxتفاوت

10 ------------------------------------------------------------------------------- صريك عن) وارد كردن( Addروش

Combo Box ----------------------------------------------------------------- 10و List Boxكردن در Addروشهاي

11 --------------------------------------------------------------------------------------------------- كنترل ها يژگيو

ساوهعلمي كاربردي

www.uast-sw.BLOGFA.com

وبالگ دانشجويان رشته نرم افزار

1

SqlConnection كالس

نمونه يك بخواهيد كه هنگامي. دارد عهده بر را برنامه اطالعاتي بانك و برنامه بين ارتباط برقراري وظيفه كالس اين

نوع از متغيري پارامتر ناي. كنيد ارسال آن به ConnectionString نام به را پارامتري بايد كنيد، ايجاد را كالس اين از

اين از شيئي ايجاد از بعد البته. است شامل را اطالعاتي بانك يك به اتصال براي نياز مورد هاي داده تمام كه است اي رشته

جديدي ي رشته و داده تغيير را آن مقدار كالس اين در ConnectionString خاصيت از استفاده با توانيم مي نيز كالس،

. كنيم مشخص پارامتر اين براي را

. گيرد مي قرار استفاده مورد SQL Server اطالعاتي هاي بانك با ارتباط بري فقط كالس اين كه باشيد داشته خاطر به

.كنيم استفاده System.Data.SqlClient نامي فضاي از بايد اطالعاتي هاي بانك بكارگيري براي

SqlCommandكالس

اين . براي اجرا روي داده هاي دريافت شده از بانك اطالعاتي است SQLحاوي يك دستور SqlCommandكالس

براي درج داده هاي جديد INSERTبراي انتخاب داده هايي خاص، يك دستور SELECTستور مي تواند يك دستور د

براي حذف داده ها از بانك اطالعاتي و يا حتي فراخواني يك پروسيجر ذخيره DELETEدر بانك اطالعاتي، يك دستور

.داري مي شود، مي تواند شامل پارامترها نيز باشداي كه در اين كالس نگهSQLدستور . شده در بانك اطالعاتي باشد

شده است، اما ساده ترين آن ها براي ايجاد يك Overloadچندين نسخه SqlCommandاز متد سازنده ي كالس

بنابراين مي توانيد بعد از ايجاد شي با استفاده از . هيچ پارامتري را دريافت نمي كند SqlCommandشيئ از كالس

را SqlCommandوه ي ايجاد يك شي از نوع حقطعه كد زير ن. و يا متدهاي موجود، آن شي را تنظيم كنيدخاصيت ها

:مي دهد نمايش

( ); SqlCommand objCommand = new SqlCommand

كه به تنهايي استفاده نمي كنند، بل SqlCommandدر برنامه هاي بانك اطالعاتي معموالً از اشياي ايجاد شده از كالس

و SELECTبه اين ترتيب مي توانند از دستور . ها به كار مي برند DataAdapterها و Datasetآن ها را با

INSERT همچنين اشياي . كه در آن نگهداري مي شود براي مقاصد مورد نياز استفاده كنند.. و ياSqlCommand مي

كاربردي ، DataReader كالس.د استفاده قرار گيرندمور DataReaderتوانند به همراه اشياي ايجاد شده از كالس

.را كمتر مصرف مي كند و انعطاف پذيري كمتري نيز دارد..) مانند حافظه و (دارد، اما منابع سيستم Datasetهمانند




2

DataSetكالس

شامل كالس ناي. رود مي كار به حافظه در اطالعاتي بانك از آمده دست به اطالعات نگهداري براي DataSet كالس

كالس اين. است شده خوانده اطالعاتي بانك از كه است مواردي ديگر و ها شرط و قيد ها، رابطه جداول، از اي مجموعه

نگهداري مجزا جدولي در خود درون را ها داده تواند مي كه كند مي عمل كوچك اطالعاتي بانك موتور يك همانند خود

روي را هايي جو و پرس DataView كالس از استفاده با همچنين كند ويرايش را ها آن كه دهد اجازه كاربر به و كرده

.كرد اجرا آن در موجود هاي داده

داده توانيم مي برنامه طول در. ندارند بانك با ارتباطي هستند، قطع اطالعاتي بانك از دارند قرار كنترل اين در كه هايي داده

DataAdaptor از استفاده با مجدداَ نظر، مورد تغييرات اتمام از بعد و كنيم ضافها يا ويرايش كرده، حذف را آن در موجود

.كنيم ذخيره اطالعاتي بانك در را تغييرات و شده متصل اطالعاتي بانك به

يك در موجود هاي داده توانيد مي ترتيب اين به. كند مي استفاده ها داده ذخيره براي XML ساختار از Dataset كالس

منتقل ديگري كامپيوتر به شبكه از استفاده با را آن يا و كرده ذخيره لفاي يك در سادگي به را Dataset كالس از شيئي

. كنيد

SqlDataAdapterكالس

در موجود هاي داده نيز و اطالعاتي بانك جداول بين پلي همانند اطالعاتي، بانك هاي برنامه در DataAdapter كالس

از شي از اطالعاتي بانك به دسترسي براي كالس اين. كنند مي عمل شوند، مي نگهداري DataSet ي وسيله به كه حافظه

. كند مي برقرار اطالعاتي بانك با را نآ ارتباط كه است SqlConnection كالس از شيئي حاوي SqlCommand كالس

و SqlCommand كالس از عاتياطال بانك به دسترسي براي DataAdapter كالس كه بگوييم توانيم مي بنابراين

SqlConnection كند مي استفاده.

دريافت براي شيئي نآ در موجود دستور از كه است SelectCommand نام به خاصيتي داراي DataAdapter كالس

اين در كه دستوري SqlDataAdapter ديگر، عبارت به. رود مي كار به اطالعاتي بانك از برنامه نياز مورد هاي داده

يا و DataSet مانند هايي كالس در را آن نتايج و كرده اجرا اطالعاتي بانك روي را شود مي نگهداري خاصيت

DataTable كالس اين بر عالوه. گيرند قرار استفاده مورد ها برنامه در تا دهد مي قرار SqlDataAdapter داراي

نوع از شيئي يك هر كه است UpdateCommand و DeleteCommand، InsertCommand نام به هايي خاصيت

SqlCommand و كنند مي قبول را SqlDataAdapter براي ترتيب به ها آن از يك هر در شده ذخيره دستور از

در را تغييراتي برنامه طي در ما كه هنگامي حقيقت در. كند مي استفاده اطالعاتي دربانك ها داده ويرايش يا و درج حذف،

خاصيت اين در موجود دستورات از استفاده با SqlDataAdapter كنيم، مي نگهداري حافظه در جودمو هاي داده درون

.كند مي منتقل اطالعاتي بانك در موجود هاي داده به حافظه هاي داده از را ما تغييرات ها




3

Object )شئ(

هاي كالس ي همه ي پايه كالس Object. شوند مي مشتق Object كالس از نهايتاً ،C# هاي كالس ي همه

پايه تواند مي شده مشتق كالس يك. است شده مشتق كالس يك ي بالواسطه پدر پايه، كالس يك. است ديگر

C#، Objectدر. است وراثت درخت يك كالس باالترين ريشه، كالس. باشد ديگر ي شده مشتق هاي كالس ي

.است ريشه كالس

Instance & Static )اعضا نمونه و ايستا(

نوع يك هاي نمونه به نمونه اعضاي. باشند ايستا اعضاي يا نمونه اعضاي توانند مي كالس يك متدهاي و خصوصيات ها،فيلد

كالس از خاصي نمونه به و شوند مي داده اختصاص كالسي به ايستا اعضاي حالي كه در شوند، مي داده اختصاص داده

كليدي ي كلمه واضح طور به كه اين مگر هستند، نمونه متدهاي فرض پيش طور به متدها. شوند نمي داده اختصاص

static شود برده بكار ها آن با.

.دهد مي رخ خاصي شي يك روي عمل يك كه است معني بدين نمونه متد. بود خواهند نمونه متدهاي متدها، اكثريت

Component & Form )كامپوننت و فرم(

استفاده كاربرپسند محيطي و گرافيك بهترين از خود افزارهاي نرم در كنند مي سعي هميشه اي حرفه نويسان برنامه

مختلفي هاي شكل به كه است افزار نرم يك مختلف هاي بخش به دسترسي سريع و آسان هاي راه از يكي منوها.كنند

.دارند وجود

.است اي حرفه نويسان برنامه هاي ويژگي از يكي ها كامپوننت از صحيح استفاده و فرم مناسب طراحي

Variable )متغير(

اين از و دهيد مي قرار متغير يك در را اطالعاتي شما. هستند اطالعات ذخيره جهت هايي مكان ساده، بسيار بيان به

تعيين وسيله به متغيرها در شده ذخيره اطالعات نوع كنترل. نماييد مي استفاده C# تاعبار در متغير وسيله به اطالعات

.پذيرد مي صورت متغير هر براي نوع كردن

#C گيرد مي انجام زبان اين در متغيرها و ها داده روي بر كه عملياتي مياتم كه طوري به است، انواع به وابسته بسيار زباني

نيز شود انجام متغيري چه روي بر عملياتي چه كه اين تعيين براي نيز قوانيني. باشد مي ميسر متغير آن نوع دانستن با

)متغير نوع به بسته(.دارد وجود

اعشاري اعداد ،)integer( صحيح اعداد عديد نوع سه و) Boolean( منطقي نوع يك: شامل C# زبان ابتدايي انواع

)Floating) (Points (دسيمال اعداد و )Decimal (باشد مي) .انواع به Boolean تنها كه گوييم مي منطقي رو اين از

.)باشند مي) False( غلط يا و )True( صحيح منطقي حالت دو داراي




4

Arrays )آرايه ها(

مي نظر در اطالعات نگهداري براي مخزني عنوان به را آرايه يك. باشند مي ها آرايه ،C# زبان در اي داده انواع از ديگر يكي

به انتو مي ليست اين طريق از و است شده ذخيره اطالعات ها «آ در كه است هايي محل از ليستي داراي كه گريم

.نمود معين نيز را ها آن بعد تعداد و اندازه نوع، بايد ها آرايه اعالن هنگام به. نمود پيدا دسترسي ها آن اطالعات

Class )كالس(

درون كالس اين واعضاي گردد مي اعالن باشد، آمده كالس نام آن دنبال به كه class كليدي كلمه از استفاده با كالس يك

صورت به كالس، آن از جديد اي نمونه ايجاد هربار در كه باشد مي اي سازنده داراي كالس هر. گردند مي اعالن{}

. است كالس از جديد اي نمونه ايجاد زمان در كالس اعضاي دهي تخصيص سازنده، از هدف. گردد مي فراخواني خودكار

.دارند كالس نام مشابه نامي همواره و نبوده بازگشتي مقادير داراي ها سازنده




5

هاي برنامهتوضيحي از پنجره

Toolbox توانيد به برنامه خود اضافه كرده و با استفاده از آن هايي است كه ميها و كامپونتكنترلاين پنجره شامل

يا اتصال ) Button(ها هاي عمومي مانند دكمهها شامل كنترلاين كنترل. ي خود را طراحي كنيدپنجره

هايي است كه خودتان هاي خريداري شده و يا كنترلكنترل ،)DataGridView( ايهاي دادهدهنده

DLLكه توسط يك ... هاي زيبا و براي ساخت دكمه HoverGradientButtonمانند .كنيدطراحي مي

.شودبه برنامه اضافه مي

Solution Explorer تواند خود شامل چندين حل ميك راهي. دهدحل شما را نمايش مياين پنجره يك نماي درختي از راه

هايي ها و يا كامپونتماژول ها،كالس ها،توانند شامل فرمها خود ميپروژه باشد، كه هر يك از اين پروژه

.كندباشند كه يك مسئله خاص را حل مي

Properties

انند تغيير قلم، م. دهدانتخاب شده را نمايش ميهاي قابل تغيير شيءخاصيت Propertiesپنجره

...رنگ آن، انتخاب نام يا تغيير آن و

اين نام، نام فيزيكي فايل حاوي . است Form1.csداراي مقدار File Nameدقت داشته باشد كه

.كدهاي فرم و اطالعات ظاهري آن است




6

به برنامه Componentsكردن يك Addروش

Choose Items باشد در بخش خالي آن كليك راست كرده مي Generalكه در اكثر مواقع Toolboxدر انتهاي بخش

Tabباشد اما هايي مختلفي ميTabگردد داراي باز مي Choose Toolbox Itemsرا انتخاب كنيد با اين كار پنجره

را باشد كه اكثراً هميشه هنگام باز شدن اين پنجره به صورت فعال مي) NET Framework Components.(مورد نظر

مورد نظر را از هارد خود Componentsرا انتخاب نماييد و Browseكه در پايين اين تب دكمه نماييدمشاهده مي

.فراخوان نماييد

.باشدمي dllبه صورت يك Componentsتوجه داشته باشيد كه خروجي اين

روش تعريف يك پروژه

File�� Project �� Visual C# �� Windows �� Windows Forms Application




7

:همانند تصوير زير عمل نماييد




8

ي فرم ويندوزكنترل ها

نام فرم عملكرد فرم

نحوه عملكرد

Button .كند مي آزاد رويداد يك ESC يا Enter كليد دادن فشار زمان در يا دهد مي رخ ماوس كليك يك كه زماني

.كند مي تعيين را دكمه روي عنوان آن Text خصوصيت. دهد مي نشان فرم روي دكمه يك

CheckBox1

.كند انتخاب را گزينه چند يا يك دهد مي اجازه كاربر به

دكمه يك صورت به را انتخاب كادر توان مي. دارد آن كنار در تصوير يا متن يك همراه به انتخاب كادر يك

CheckBox1.Appearance = Appearance.Button .داد نشان

CheckedListBox .دهد مي نشان را اقالم از ليستي

ListBox داده قلم هر از قبل در انتخاب كادر يك همراه به

ComboBox

.سازد مي فراهم هم با را ListBox و TextBox عملكرد

را ListBox و TextBox كنترل دو خصوصيات. دارد بر در بازشو ليست يك در متني كادر يك كه تركيبي كترل

.كند مي تركيب

GroupBox

.كند مي بندي گروه را ها كنترل

قرار دربرگيرنده هاي كنترل اطراف در حاشيه يك آن. رود مي بكار راديويي هاي دكمه بندي گروه براي اصوالً

.دهد مي

ImageList

كند مي مديريت را تصاوير از كلكسيون يك

، ToolStrip همچون هايي كنترل توسط تصاوير اين .دارد مي نگه را تصاوير از كلكسيون يك ظرف كنترل اين

ListView و TreeView شود مي استفاده.

DataGridView

.كند مي دستكاري اي شبكه قالب يك در را ها داده

DataGridView شود مي مقيد نيز داده پايگاه به آن. است اي رابطه هاي داده نمايش براي كنترل بهترين .

DataGridView 2 در NET .جانشين و است آمده GridView است.

Label .كند مي اضافه فرم به توصيفي اطالعات

.دهند مي شرح را كنترل يك از استفاده ي نحوه يا كنترل يك محتويات كه متوني

ListBox

.شوند انتخاب ها آن از تا چند يا يك است ممكن. دهد مي نشان را اقالم از ليست يك

اضافه تغيير، انتخاب، عمليات آن، رويدادهاي و خصوصيات متدها،. برگيرد در را ساده اشياء يا نمتو است ممكن

.دارند مي مجاز را اقالم سازي مرتب و كردن

ListView

.دهد مي نمايش را داده اقالم زير و داده اقالم

نمايش را آن هاي داده قلم زير و مختلف داده قلم يك سطري هر كه باشد داشته اي شبكه قالب يك تواند مي آن

.دارد وجود آيكون صورت به ها داده قلم نمايش امكان. دهد مي

MenuStrip .كند مي اضافه فرم يك به منو يك

.است MainMenu كنترل جانشين آن. كند مي فراهم فرم يك براي منو زير و منو سيستم يك




9

نام فرم عملكرد فرم

نحوه عملكرد

Panel FlowPanlelayaout TablePanellayaout

كند مي بندي گروه را ها لكنتر

. باشد داشته لغزنده نوارهاي تواند مي. هاست كنترل بندي گروه براي مشاهده قابل غير يا مشاهده قاب ظرف يك

FlowPanlelayaout كند مي ترازبندي عمودي يا افقي صورت به را ها كنترل اتوماتيك طور به .

TablePanellayaout كند مي بنديتراز شبكه يك در را ها كنترل

PictureBox

گيرد مي بر در را تصوير يك

قرار نحوه به مربوط خصوصيات از بعضي. رود مي بكار متنوع استاندارد هاي قالب با تصاوير نگهداري براي

.سازد مي فراهم را عكس اندازه تغير و عكس گرفتن

ProgressBar .دهد مي نشان را عمل يك پيشرفت

.دهد مي كاربر به را فايل كپي چون هم عمل يك پيشرفت از بازخورد يك كه دهد مي نمايش را پيشرفت نوار يك

RadioButton كند انتخاب را يكي گزينه، چند ميان از دهد مي اجازه كاربر به كنترل اين

.دهد مي نشان را ويندوز راديويي دكمه يك

TextBox

.پذيرد مي را كاربر ورودي

نوار عبور، كلمات توان مي آن خصوصيات از استفاده با. بپذيرد را خطي چند يا تك يورود يك تواند مي

.كرد مشخص را آن خواندني فقط محدوديت و حروف حالت تنظيم لغزنده،

TreeView .دهد مي نمايش درخت يك هاي گره همانند را ها داده

.كند مي پشتيباني را درخت در ها گره كردن كپي و كردن حذف كرده، اضافه ها، گره بستن و بازكردن همچون عملياتي

ContextMenuStrip )ايجاد منوي شناور( ايجاد منوي راهنما

.توانيد مشاهده نماييدهايي از برنامه ميباشد كه هنگام راست كليك كردن روي قسمتهايي ميمنظور گزينه

MenueStrip ايجاد منوي رسمي

...و File ،Editمنظور منوي نواري مانند

StatusStrip

)منوي زير فرم( .كند مي فراهم برنامه يك حالت نمايش براي را ها قاب از مجموعه يك

ايجاد نوار راهنمايي كه در پايين ( .سازد مي فراهم را فرم جاري هاي فعاليت اطالعات نمايش براي حالت نوار يك

.)دهدرا بسته به برنامه نشان مي... و Page ،Secند هايي ماننماييد و وضعيتها مشاهده ميبرنامه

Toolstrip منوي كليدي

...ياشند مانند بزرگ نمايي صفحه و نوار ابزارهايي كه داراي شكل و حالت يا در بعضي از مواقع داراي مقدار مي




10

Radio Buttonو Check Boxتفاوت

باشد در حالي كه در ه انتخاب نموده و اجباري در انتخاب يك مورد نميتوانيم چند مورد را به دلخوامي List Boxدر

Radio Button ها را توان آنهاي ديگر غير فعال يا نميباشد كه يك مورد را انتخاب، كه با اين كار گزينهحتماً نياز مي

.انتخاب نمود

يك عنصر) وارد كردن( Addروش

م دهيمتوانيم اين كار را انجااز دو طريق مي

1 (List Box

.توانيم داشته باشيمـ در ليست باكس ما مجموعه عناصر را مي

.باشندبسيار داراي اهميت مي Databaseـ در ليست باكس موارد و دستوراتي وجود دارند كه براي ارتباط با

2 (Combo Box

-شته باشيم كه فقط يكي از اين مقادير ميتوانيم داما مقاديري را به صورت ليست پايين افتادني مي Combo Boxـ در

.توانند در لحظه نمايش داده شوند

Combo Boxو List Boxكردن در Addهاي روش

توانيم اين كار را انجام دهيماز دو طريق مي

1 (Static

برنامه مقادير دلخواهي را توان قبل از اجراي منظور اين است كه مي. زماني است كه كاربر اقدام به كدنويسي در برنامه نمايد

.بسته به كاربرد براي آن انتخاب نمود

2 (Dynamic

.تواند عنصري را به برنامه اضافه نمايدنمايد و در همان حين اجرا ميزماني است كه كاربر برنامه را اجرا مي

Closeبا Application.Exitتفاوت دستور

فرم جاري Closeمامي فرم ها را بسته و به طور كلي برنامه را مي بندد ولي دستور ت Application.Exitدستور

.را مي بندد




11

ويژگي كنترل ها

PasswordChar : در اين ويژگي از * با قرار دادنTextBoxيپ در اين ، در هنگام تاTextBox نوشته ها به صورت *

).اين ويژگي براي گذرواژه بكارگرفته مي شود(نمايش داده مي شوند

BackColor :براي انتخاب رنگ پس زمينه بكار مي رود.

BackgroundImage :براي انتخاب پس زمينه دلخواه براي برنامه تان بكار گرفته مي شود.

Cursor :ماوس گر اشاره شكل تغيير براي

Font :فونت تغيير براي

FontColor :موجود هاي فونت رنگ

Icon :برنامه براي دلخواه آيكون انتخاب

MaximizeBox :انتخاب با True ي دكمه Maximize انتخاب با و فعال پنجره باالي False شود مي فعال غير دكمه اين.

MinimizeBox :انتخاب با True ي دكمه Minimize انتخاب با و فعال نجرهپ باالي False شود مي فعال غير دكمه اين.

Opacity :كرد اعمال توان مي را فرم يك رنگي كم ميزان.

RightToLeft :انتخاب با Yes شوند مي چين راست برنامه هاي كنترل و ها نوشته تمامي.

RightToLeftLayout: انتخاب با True شود مي چين راست فرم ي اليه تمامي.

ShowIcon :انتخاب با Yes انتخاب با و آيد مي در نمايش به برنامه براي انتخابي آيكون No اعمال را آيكون نمايش عدم

.كنيد مي

ShowInTaskbar :آن اجراي هنگام ويندوز وظيفه نوار در برنامه نمايش

Size :شئ يا و فرم اندازه

StartPosition :فرم گرفتن قرار مكان )CenterScreen ،صفحه مركز در ايشنم(، )WindowsDefaultLocation،

)اصلي فرم جايگاه و گرفتن قرار اساس بر اصلي، فرم مركز در نمايش، CenterParent( ،)سيستم فرض پيش مكان در نمايش

Text :فرم هر نام جاي به موردنظر متن نمايش

FormBorderStye :توانيم اجازه دهيم كه به وسيله موس اندازه توسط اين گزينه هنگام اجرا شده برنامه به كاربر مي

از ليست ديگر كاربر قادر به تغيير FiexdSingleنتخاب پنجره را بزرگ يا كوچك نمايد و آن را به دلخواه تغيير نمايد يا ا

.اندازه پنجره نخواهد بود

Dock :توانيم شيء را در باشد كه با باز كردن زبانه جلوي اين گزينه ميدر داخل فرم مي ءپذيري يك شينحوه پخش

.دهيدآن را گسترش تمامي صفحه به طور يكسان گسترش داده يا در باال، پايين، چپ و راست

.نيز آن را مشاهده نمود DataGridViewتوان در شود كه ميها مشاهده ميPropertiesاين گزينه در بعضي از

و د د ˘ د ˇر ˆ˙˝ ر ˛˚ م نﯾ د ز ر ! د...

Documents