+ interviews metronald van raak, henk en sander van hoorn ... · zegt de dr in de geschiedenis en...

K WA R TA A L U I T G AV E I N T E R N AT I O N A A L P E R S C E N T R U M

J A A R G A N G L I I - A F L E V E R I N G 3 - O K T O B E R 2 0 1 3

+ Interviews met Ronald van Raak, Henk en Sander van Hoorn en Floor de Booys +

++ Recensie van Jan Hoekema ++

2 - oktober 2013 - Nieuwspoort Nieuws 3

Nieuwspoort Nieuws is het driemaandelijksverschijnend magazine van het Internationaal Perscentrum Nieuwspoort

REDACTIESECRETARIAAT:Lange Poten 102511CL Den Haag T 070 - 346 94 40 E [email protected] I www.nieuwspoort.nl

REDACTIE:Nicole BodéwesJosine BovenGijs KorevaarMargriet van LithVincent Schepman (vormgever)Peter SchoutenErnst van SplunterMagda de VettenMilja de Zwart (hoofdredacteur)

MEDEWERKERS DIT NUMMER:Reinier van Delden Jan HoekemaGuus MaterLex OomkesHans SchogtKerstin Schweighöfer

FOTO’S:ANP (pag. 5)Josine Boven (pag. 10, 12)Jorgen Caris (pag. 8)Collectie Museum (pag. 11)Gevangenpoort Robert Heezen (pag. 3)Roel Rozenburg (pag. 1)Kerstin Schweighöfer (pag. 21)Bas Stoffelen (pag. 7)Simone Temming (pag. 19)Bart van Vliet (pag. 15)Milja de Zwart (pag. 9, 20)

VORMGEVING:Vincent Schepman T 079 - 352 27 02 E [email protected]

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE:Nicole BodéwesT 06 - 15 23 66 90E nieuwspoort.nieuws@

gmail.com

DRUK:Boom & van Ketel grafimediaISSN 2210-2507

Kopij voor het december-nummer dient uiterlijkvrijdag 29 november bij de hoofdredacteur ([email protected]) te zijn ingeleverd.

J A A R G A N G L I I - A F L E V E R I N G 3 - O K T O B E R 2 0 1 3

K W A R T A A L U I T G A V E I N T E R N A T I O N A A L P E R S C E N T R U M

18 In Familie van? komen vader en zoon Henk enSander van Hoorn aan het woord. Vader was jaren-lang presentator van Het Oog, zoon volgt voor onshet nieuws in het roerige Midden-Oosten.

‘Makkelijkemeningen’, daarhebben ze allebeieen hekel aan. “Erwordt nooit eenpoging tot waar-heidsvindinggedaan.”

16 Vijf sterrenJan Hoekemabekent dat hijverslaafd is aanNewsroom enbeveelt dezedrug aan allePoorters aan.

3, 9 Revolutie in NieuwspoortNieuwspoort vernieuwt razendsnel. De beloofde ver-bouwing gaat door – zij het wat minder ingrijpend,omdat praktische bezwaren de gedroomde oplossin-gen in de weg stonden. Lees hiervoor het interviewmet Nieuwspoortvoorzitter Lex Oomkes.

De menukaart en hetbord dat de Poortersvoorgeschoteld krijgen inde sociëteit hebben eengedaanteverwisselingondergaan. Bijzonderegroenten, cress endesembrood strelen detongen. De tweede chef-kok van Nieuwspoort,

Patrick Kelder - Crème Crue - is het brein daarach-ter. Samen met zijn ‘eerste chef’, NieuwspoortkokAlberik Biegstraaten, zorgt hij voor revolutie in dekeuken. Intussen is de omstreden 4 euro aan administratiekosten geschrapt en krijgen Poortersook in financiële zin voorrang op anderen.

14 Gene zijdeFloor de Booys is duide-lijk in de serie Overlopers:ze verruilde de journalis-tiek voor de voorlichtingen keerde schielijk terugnaar de journalistiek. “Ikzal nooit meer de journa-listiek de rug toekeren”, zegt ze over haar avontuuraan gene zijde.6

KlassenstrijdSP-Kamerlid Ronald van Raakgeeft repliek op de visie vanscheidend directeur van hetSociaal en CultureelPlanbureau Paul Schnabel.“Schnabel hoort tot eenkliek, die bang is voor de wereld om zich heen”,zegt de dr in de geschiedenis en de filosofie, die in2001 promoveerde op het liberalisme in Nederland.Het is de klassenstrijd, die nog immer woedt in onsland: “Die gaat nooit voorbij.”

1 Het koffertje2013 is het jaar van de primeurs. Prinsjesdag werdvoor het eerst ingeluid met een koning die de troon-rede vanuit de Ridderzaal uitsprak. En de algemenepolitieke beschouwingen in de Tweede Kamer wer-

den voor het eerst sindsmensenheugenis nietbeslecht in de arena van dedemocratie. De onderhan-delingen moesten daarbui-ten worden voortgezet.Jeroen Dijsselbloem droeghet koffertje met daarin deMiljoenennota desondanksmet stijl de Tweede Kamer

binnen. Aanschouwd door een haag van fotografen,onder wie Roel Rozenburg die speciaal voorNieuwspoort Nieuws het tafereel vastlegde.

Vaste rubrieken5 Wandelganger8 Van de voorzitter16 Kunst- en Vliegwerk20 Rein onderweg21 Binnenste Buiten22 Nieuwe Poorters24 Politiek kruiswoordraadsel

10 De oudste gevangenis van Nederland

In de tweede afleveringvan de serie 'De Plek'kan NieuwspoortNieuws niet om deGevangenpoort heen.

Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2013 - 3

korte berichten +++ korte berichten +++ korte berichten

Oomkes: “We hadden de plannen klaar en wilden dit jaar tijdens het zomerreces met de verbouwing starten. Maar uitein-delijk bleek dat we voor onze begroting van 1,7 miljoen eurogeen dekking konden vinden. Dat vroeg om een aanpassing vanonze plannen en een gerichte benadering van sponsors omalles te kunnen realiseren. Dat hebben we gedaan. We wetennu zeker dat we eind juni volgend jaar kunnen beginnen.” De Nieuwspoortvoorzitter noemt de verbouwing een onderdeelvan de transformatie die Nieuwspoort onder zijn leiding moetondergaan. De bestuursstructuur is al veranderd. Er is een interim-manager aangesteld, Henk Dekkers, met het oog op deambities van Nieuwspoort. Streven is Nieuwspoort nog meer inhet midden van de samenleving plaatsen. Als een organisatiedie van nature een platform biedt voor debat over vraagstukkenop het snijvlak van politiek, media en public affairs. “In dat licht moeten ook de belangrijkste veranderingen binnenhet gebouw worden gezien”, zegt Oomkes. “Letterlijk centraalkomt de nieuwe hal te staan. Die veel bredere hal, op de plaatswaar je nu van de ingang naar de Tweede Kamer loopt, zalNieuwspoort in tweeën verdelen en openbreken. De hal wordtde plaats waar Poorters en niet-Poorters elkaar ontmoeten. Hijzal transparant zijn, lichter en ook meer ruimte scheppen. Endie ruimte is hard nodig. Dat merkten we in september. Erwaren weer heel veel mensen op de VNO-NCW-borrel opPrinsjesdag. Nieuwspoort puilde uit. Gelukkig konden we toenook weer gebruik maken van de binnentuin van de TweedeKamer.”

Binnentuin struikelblokDie binnentuin vormt al jaren een belangrijk struikelblok in deplannen rond de verbouwing. Is deze hindernis inmiddels weg-genomen? Oomkes: “Ja, in zoverre dat het nu definitief is datde Tweede Kamer de tuin niet aan Nieuwspoort in bruikleengeeft. Alleen bij de parlementaire barbecue en de VNO-NCW-borrel mogen we er gebruik van maken. We zijn daar al erg blij mee, ook al omdat onze relatie met de Tweede Kamer zeergoed is. Maar het wegvallen van de binnentuin als permanentelocatie heeft wel een grote invloed gehad op onze plannen.Aanvankelijk wilden we namelijk de sociëteit verplaatsen vanlinks naar rechts van de ingang. Dan zouden we de Poortersook de tuin hebben kunnen bieden, grenzend aan de nieuwesociëteitsruimte. Nu we weten dat dit niet doorgaat, vervalt deoptie van die verplaatsing. En uit budgettaire overwegingenlaten we ook de kantoorruimten van onze medewerkers en detoiletgroepen op de eerste verdieping op hun huidige locatie.Daardoor kan de verbouwing ook heel snel worden uitgevoerd:binnen tien weken is alles klaar. Dat kan ook omdat heel veelvan wat je nu ziet heel snel valt weg te breken. Rondom debetonnen pilaren van het skelet van het gebouw zit veelspaanplaat dat er zo uitkan. Dat hout wordt vervangen doorglas, waardoor Nieuwspoort ook nog eens lichter en transparan-ter wordt.”

Nieuwspoort-voorzitter Lex Oomkes:

‘De nieuwe hal gaat Nieuwspoort openbreken’

SponsorenDe Nieuwspoortbestuurs-leden Wouter Koolmees,Erik Ziengs en RobertBaruch gaan de verbou-wing inclusief de spon-soring daarvan trekken.Lex Oomkes is eindver-antwoordelijk, terwijlook interim-managerHenk Dekkers een zeerbelangrijke rol speelt.“Alle hulde aan Henk,die er enorm hard aanheeft gewerkt dat we ditnu kunnen starten’, zegtde Nieuwspoortvoorzitter. “Het bestuur en Dekkers gaan zich de komende maanden richten op het aantrekken van sponsorendie dit kunnen dragen. Waarbij ik direct opmerk dat we natuurlijk ook gebruik maken van de Stichting InstandhoudingNieuwspoort, die het mede mogelijk maakt dat we de verbou-wing kunnen gaan uitvoeren. We gaan met de sponsoren ingesprek over de vraag hoe we hun zichtbaarheid in Nieuwspoortkunnen vergroten. Het spreekt natuurlijk voor zich dat eenorganisatie die doneert daar ook iets voor terugkrijgt.”

Nieuwspoort exclusiefDe verbouwing gaat ook bijdragen aan het meer exclusiefmaken van Nieuwspoort voor Poorters. “Het moet een meer-waarde hebben om Poorter te zijn”, zegt Oomkes hierover. “We denken er over na om de sociëteitsruimte exclusief voorPoorters te laten zijn. Maar het besluit is nog niet genomen.Een begin is al gemaakt door Poorters korting te geven opmaaltijden en drankjes en door het afschaffen van de admini-stratiekosten bij iedere rekening, die voor veel Poorters eenterugkerende ergernis vormden. Wat we ook hebben gedaan ishet vragen van entree voor het bijwonen van eindfeest in juliaan niet-Poorters. Er is geen wanklank over gevallen. Iedereenhad alle begrip. We hadden dat veel eerder moeten doen.”Als de verbouwing is afgerond, zal de transformatie vanNieuwspoort nog niet ten einde zijn. Oomkes: “Helaas haddenwe voor een paar dingen in het nieuwe budget geen ruimte. Wehebben moeten beknibbelen op het budget voor een mooieinrichting en meubilair. Het bestuur vindt dat heel erg jammer.Des te meer reden om er de komende jaren keihard aan te werken deze plannen met hulp van nieuwe sponsoren alsnog te realiseren. We willen onze Poorters ook de komende jarennieuwe dingen aanbieden om Nieuwspoort nog aantrekkelijkerte maken.”

Ernst van Splunter

De kogel is door de kerk: Nieuwspoort gaat verbouwen. Tot grote opluchting vanNieuwspoortvoorzitter Lex Oomkes zal in 2014, tussen eind juni en Prinsjesdag, delang verwachte transformatie van het Internationaal Perscentrum zijn beslag krijgen.

Nieuwspoortvoorzitter Lex Oomkes:“Zeker weten, voor Prinsjesdag 2014is de verbouwing van Nieuwspoorteen feit.”


korte berichten +++ korte berichten +++ korte berichten

Ook in de afgelopen komkom-mertijd stonden legio koppenin kranten en op nieuwssitesover onderzoeken die pr-bureaus hadden laten doen.Vasterman: “‘In de vakantieword je dik’, was de conclusievan een onderzoek. Dat was inopdracht van Atkins, een orga-nisatie opgericht door diedieetgoeroe. In het berichtkwam ook een diëtiste vanAtkins aan het woord. Maarhet kwam wel op de websitevan de Telegraaf.” Journalisten moeten kritischnaar een onderzoek kijken,vindt Vasterman. “Achter veelnieuws dat via pr-bureauskomt, zit in een belang. Somszijn het heel slechte onder-zoeken met foute steekproe-ven. Of het gaat om zelfselec-tie: je kunt je er via internetvoor aanmelden. Dan reagerenmensen die iets met hetonderwerp hebben en is hetonderzoek niet representatief.”

Dalende nieuwsdrempelsVooral in komkommertijd boe-ken pr-bureaus succes met hunnieuws over onderzoeken, zegtVasterman. “Dan dalen denieuwsdrempels. Want deredactie is onderbezet en ermoet toch nieuws komen. Nogmakkelijker is het om websiteste halen. Die hebben vaak eenkleine redactie. Maar ze zijnwel invloedrijk. Veel mensenlezen hun berichten, bijvoor-beeld op hun smartphone.”Volgens Vasterman is hetgoedkoop om een enquête tehouden. “Er wordt aan delopende band gepeild.” Eenvan de bureaus die zich daar-mee bezighoudt is Multiscope.‘Door de crisis doen Neder-landers minder aan onderhoudauto’, was de conclusie van

Peter Vasterman waarschuwt:

Journalistiek trapt in Wij-van-WC-eendonderzoekjes“Dit is journalistiek niet verantwoord.” Dat vindt Peter Vasterman, universitair docentjournalistiek aan de Universiteit van Amsterdam, van mediaberichten over onderzoekendie maar één doel hebben: een product promoten.

een van hun enquêtes. Deze isbetaald door de Bovag. Medianamen het deze zomer gretigover.

‘Leuk nieuws’“Wij zorgen met onze onder-zoeken voor leuk, interessantnieuws”, zegt Tom Boersmavan Multiscope wervend. “Daarverbind je als klant je naamaan en voor weinig geld hebje je naam in de krant staan.Zo kun je mensen aan hetdenken zetten over jouw pro-duct of dienst.”

Het onderwerp van onderzoekmoet wel algemener zijn dandat iemand jouw product moetkopen, zo houdt Multiscopezijn klanten voor. “Je kuntbeter melden dat mensengemiddeld drie boeken meene-men op vakantie dan dat men-sen graag bij bol.com kopen,als je zelf bol.com bent. Dejournalist gaat pas plaatsenals een bericht interessantnieuws bevat. Het moet geenWij-van-WC-eendbericht wor-den.”Boersma voelt zich niet aan-

gesproken door de kritiek vanVasterman op het wetenschap-pelijk gehalte van onderzoe-ken. “Wiskundig gezien kun jeuitspraken over deNederlandse bevolking doenals je 400 respondenten hebt.Met een goede spreiding overregio, geslacht en leeftijd kunje dan spreken van representa-tief onderzoek. Maar journalis-ten en persbureaus zijn alleenbereid om het bericht teplaatsen als er onderzoek isgedaan onder 500 mensen.Dus ondervragen we 500respondenten.”

Magda de Vetten

‘Administratiekosten’ à 4 euro geschrapt

Poorters profiterenVoorzitter Lex Oomkes maakt een verkiezingsbeloftewaar: het Poorterschap van Nieuwspoort betaalt zich nu ook in klinkende munt uit. Sinds 16 september ontvangen Poorters die drankjes en maaltijden via dePoorterspas op rekening betalen 5 procent korting.Winst dus voor de leden die later betalen, want wiecontant afrekent, ontvangt geen korting. De mogelijkheid om gedurende de dag te weten hoeveelje op rekening hebt geconsumeerd blijft. Een zichtbon isaan de kassa altijd opvraagbaar. In de toekomst wordtdeze service uitgebreid en kan online via nieuwspoort.nleen uitgavenoverzicht worden bekeken. Daar loopt nueen proef mee.Gasten van Nieuwspoort krijgen geen korting en moeteneen bijdrage betalen voor evenementen. Deze regel isingevoerd op het slotfeest begin juli. Tenslotte noggoed nieuws voor heel veel Poorters. De administratie-kosten van 4 euro per rekening behoren voorgoed tothet verleden.

Bezoek www.nieuwspoort.nl voor het laatste nieuws overNieuwspoort en volg Nieuwspoort via

Rechtzetting NieuwspoortNieuws nr 2

In het kader ‘UniekePrinsjesdag’ bij het stukover de Grafelijke Zalen inde nieuwe serie ‘De Plek’ iseen fout geslopen. Willem-Alexander was op 17 sep-tember 2013 niet de eerstekoning die de troonredeuitsprak – Willem I, II enIII gingen hem voor - maarwel de eerste koning diedat in de Ridderzaal deed.


Kadaverdiscipline (1)“De manier waarop ik invulling wil geven aanmijn idealen strookt helaas niet met de wijzewaarop ik politiek kan bedrijven. Daarom kies ikervoor om me buiten de Tweede Kamer in teblijven zetten voor maatschappelijk relevantekwesties. Ik weet nog niet wat ik ga doen, maarik zie in ieder geval af van mijn wachtgeld.”Aldus Myrthe Hilkens, de freelance journalistedie in april 2011 Tweede Kamerlid werd voor dePvdA, als opvolger van Nebahat Albayrak, enop 28 augustus 2013 besloot de Kamer de rugtoe te keren. In mei van dit jaar werd ze nog‘De rijzende ster van de PvdA’ genoemd - driemaanden later is de ster gedoofd.Désirée Bonis ging Hilkens in juni van dit jaarvoor. Bonis, voorafgaand aan haar politiekeleven diplomaat (ambassadeur in Syrië tot 2010)en ambtenaar bij Buitenlandse Zaken voerdeeen gelijksoortig argument aan. In een verkla-ring achteraf, geplaatst in de NRC op 24 augus-tus, schreef ze: “Ik vond dat ik als Kamerlidonvoldoende toegevoegde waarde kon hebbenop het terrein van mijn deskundigheid en passie:het buitenlands beleid.” En, voegde ze er aantoe: “Het is daarbij een opluchting dat ik straksniet mijn hand hoef op te steken voor de aan-koop van de JSF.”

Kadaverdiscipline (2)Bonis, maar ook Hilkes, hintte op ijzeren fractie-discipline, die er voor een regeringspartij in deNederlandse coalitiepolitiek regelmatig toe leidtdat er en bloc ‘ja’ gezegd moet worden tegenzaken die haaks staan op de overtuiging van deindividuele Kamerleden. Alleen bij debatten enstemmingen over die spaarzame zaken, die altijdens de opstelling van het regeerakkoord tot‘vrije kwestie’ zijn benoemd, mag een Kamerlidzich loszingen van zijn of haar fractie.Het vertrek van twee Kamerleden afgelopenzomer kwam de PvdA echter op zwaardere ver-wijten te staan. De Telegraaf onthulde eindaugustus onder de chocoladeletters ‘KADAVER-DISCIPLINE’ dat er van de fractievergaderingenvan de PvdA geluidsopnamen worden gemaakt,waaraan de deelnemers altijd herinnerd kunnenworden als dat zo uitkomt. De reacties van JettaKlijnsma, Ronald Plasterk en Jet Bussemaker opdit nieuws waren interessant: dat gebeurt sindsjaar en dag bij de PvdA, zeiden ze schouderop-halend. een interessante sprong van een kat inhet nauw: de vlucht naar achteren.

Kadaverdiscipline (3)Het noodlot wilde dat de berichtgeving over en van de vertrekkende PvdA-Kamerledensamenviel met het ‘nieuws’ in het anders bloed-

serieuze NRC Handelsblad, op 19 augustus, datSamsom gaat scheiden van zijn vrouw Tineke.De toedracht is nog niet helemaal opgehelderd.Op de site van de NRC stond dat redacteurDerk Stokmans tegen dit feit aanliep omdat hijaan een boek over Samsom werkt en zouDiederik Samsom dit hebben bevestigd. Maar inde papieren versie van de NRC maakte Samsomhet feit van zijn scheiding zelf bekend, waarmeehij de klassieke beweging van de kat in hetnauw zou hebben gevolgd: namelijk de vluchtnaar voren.Terwijl NRC Handelsblad en de Volkskrant in dekolommen redenen aanvoerden waarom dekwaliteitskranten dit ‘lekker belangrijke’ nieuwsbrachten - Samsom had immers zelf zijn vrouwen kinderen in beeld gebracht in zijn campagne-filmpje - vulde RTL Boulevard het plaatje verderin. Samsom zou een relatie hebben met zijn

persvoorlichter Saar van Bueren. Een geruchtdat breed ging rondzingen, ondanks de ontken-ningen van de hoofdrolspelers in de vermeenderelatie.

Kadaverdiscipline (4)Eind augustus kwam daar nog bovenop hetbericht van Novum Nieuws, gebaseerd op‘welingelichte kringen rond de fractie’, dat dePvdA-top de uitdraaien van Vodafone wildeopvragen om inzicht te krijgen in de belgeschie-denis van de fractieleden. Dit om duidelijk tekrijgen ‘wie naar de pers had gelekt over demogelijke affaire die partijleider DiederikSamsom met zijn voorlichter Saar van Buerenzou hebben’, aldus Novum Nieuws. “Natuurlijkwil je weten wie gelekt heeft, maar de praktijkwijst uit dat dit heel moeilijk te achterhalen is.Maar de belgeschiedenis opvragen bij Vodafoneis onmogelijk, en fractieleden vragen om eenuitdraai gaat te ver”, luidde de iets te haastig inelkaar gedraaide ontkenning van een fractie-woordvoerder. (Om even wat voor de hand lig-gende vragen te stellen: Wat is er dan gelekt?Op welke praktijk doelt u? Hoe weet u dat hetopvragen van de belgeschiedenis onmogelijkis?)

Het Flipje Ode aan Philip Freriks

Op 9 september 2013 kopte het AD:

‘Schiphol hekelt bereikbaarheid per trein’

De Telegraaf.nl kondigt op 9 september een debat

aan over bezuinigingen:

‘Topeconomen Lex Hoogduin en Bas Jacobs

kruisen op het scherpst van de snede de degens in

dit Telegraaf-debat.’

De makers van Fokke en Sukke over zichzelf op

www.foksuk.nl:

“John Reid en Bastiaan Geleijnse zaten bij elkaar

op de lagere en middelbare school in de klas.

Jean-Marc van Tol niet.”

NB

Kadaverdiscipline (5)Maar wat is dat eigenlijk, fractie- of kadaver-discipline? In de grondwet staat dat Kamerledenhun standpunt ‘zonder last’ bepalen - ‘zonderruggespraak’ is in de Nederlandse polder nietvol te houden en die bepaling is dan ook in1983 uit de grondwet geschrapt. Fractiediscipli-ne komt voort uit de ook heel Nederlandseomstandigheid dat de politieke vijanden na deverkiezingscampagnes coalities en dus compro-missen moeten sluiten om te kunnen besturen.En de leden van regeringsfracties vinden het,begrijpelijk, niet zo prettig als hun handen zwartafsteken bij die van de collega’s die ze inonschuld hebben gewassen.Kadaverdiscipline gaat minstens zes dwarsstra-ten verder. “Volstrekt willoze gehoorzaamheidaan gegeven bevelen”, zegt Van Dale, verwij-zend naar de stichter van de jezuïetenordeIgnatius van Loyola, die in de statuten vastlegdedat zij ‘perinde ac si cadaver’ - gehoorzaam alseen lijk - aan de paus diende te zijn. Waar kada-verdiscipline in het uiterste geval toe leidt, leertDe brave soldaat Svejk, in de Eerste Wereld-oorlog geschapen door de Tsjech Jaroslav Hasek. Svejk volgt alle bevelen letterlijk op en laat hetvoor de hand liggende na als hem dat nietexpliciet is opgedragen. Zo reist hij per trein afnaar Klosterneuburg omdat hij opdracht heefteen fles Klosterneuburger wijn te halen en stichthij brand in het munitiedepot omdat niemandhem heeft gezegd dat hij daar niet mag roken.Al met al zou het voor de humeuren binnen dePvdA en zeker ook voor de uitleencijfers van deHaagse bibliotheek goed zijn om De lotgevallenvan de brave soldaat Svejk op de literatuurlijst tezetten.

MdZ


SP-Kamerlid Ronald van Raak dient oud-directeur SCP Schnabel van repliek

‘Ons land had er beter voor gestaanals de regering niks had gedaan’Wie denkt dat de laatste arbeider al lang geleden het licht in de fabriek heeft uitgedaan, zit er volgens

SP-Tweede Kamerlid Ronald van Raak helemaal naast. “Een arbeider, dat is iemand die in loondienst is.”

En ja, daarop baseert hij zijn stelling: “De klassenstrijd gaat nooit voorbij.”

Grand Café 1ste klas is degoedgekozen locatie vooreen vraaggesprek metRonald van Raak over dehedendaagse klassenstrijd.De aanleiding is de bespie-geling van oud-directeurvan het Sociaal en CultureelPlanbureau Paul Schnabel inNieuwspoort Nieuws:‘Modern conservatisme’heeft Nederland in zijn

greep en alleen zijn eigenpartij, D66, en GroenLinkszijn nog echt progressief.Wat volgens Schnabel nodigis zijn hervormingen, bij-voorbeeld van de arbeids-markt, maar ‘conservatievepartijen’, waaronder hij dePvdA en de SP schaart,houden dat tegen. Dat con-servatisme betekent volgensde oud-directeur van hetSCP voor een strenger immi-gratiebeleid, meer opNederland gericht, minderverheffing. En ontwikke-lingssamenwerking, Euro-pese bureaucratie, modernekunst, daar is het moderneconservatisme tegen.Een totale misvatting, vindtVan Raak, die geschiedenisen filosofie studeerde enpromoveerde op ‘conserva-tisme in Nederland’. Zijn SP is conservatief noch‘modern conservatief’. “Wijzijn socialist. En D66 enGroenLinks, dat zijn life-

stylepartijen. Die gaan meemet wat hip is.”Aan een klein tafeltje in dehoek van 1ste klas haaltVan Raak Heertje erbij.Gesneden koek voor de historicus en filosoof - ‘ik was promovendus inAmsterdam en ik had tijdover, toen ben ik actiefgeworden voor de SP’. Hijgaat er voor zitten. “In de

verhouding arbeid en kapi-taal arbeid biedt degene dieloon krijgt arbeid aan. Hetprobleem is dat veel men-sen zich tegenwoordig tegoed voelen om zich te ver-enigen. Omdat ze gelovenin het sprookje van dehoger opgeleide, mondigemens. De slachting onderjournalisten en wetenschap-pers en al die overwerktezzp’ers, zonder verzekering

en zonder pensioen, is hetgevolg. Nee, kijk dan eensnaar de zogenaamd mindermondige mens. De mensenin de thuiszorg. Of deschoonmakers, die met succes actie hebben ge-voerd voor meer geld, voorbetere arbeidsomstandig-

heden, maar vooral om deberoepseer.”

SloopkogelKlopt het dat de ondertoonin de analyse van de weten-schapper/politicus somberis? Ja, beaamt Van Raak.Kijkend naar het regerings-beleid van het VVD/PvdA-kabinet zegt hij enigszinsmoegestreden: “Het is al 25jaar hetzelfde liedje vanmeer markt, meer eigen verantwoordelijkheid. Het isdaarom zo erg, omdat heteen terugval is naar dejaren 90. We houden elkaargevangen in achterhaaldeideeën.” Neoliberalisme, hetkwaad waartegen SP-voor-man Jan Marijnissen zijnhele politieke leven vocht.Tegen het kabinet-Ruttezegt Van Raak: “Het isgewoon Paars. En Paarskwam ermee weg omdattoen de economie op ordewas. Maar nu is het huisgesloopt en komen ze wéérmet de sloopkogel aan. Jekunt je niet uit de crisis

bezuinigen. Je moet inves-teren. Had iets goedsgedaan. Had afstand gedaanvan de oorzaken die tot decrisis hebben geleid. Wantwaarom doet Nederland hetslechter dan de landen omons heen? Het kan nietanders of het kabinetsbeleid

heeft daar invloed op. Ikben ervan overtuigd dat alsde hele regering op Bonairewas gaan zitten en niks hadgedaan, ons land er betervoor had gestaan.”

NeoliberalismeMocht iemand de overtui-ging hebben dat de demo-cratie draait om de meningvan mensen, dan prikt VanRaak ook die door als eenillusie. “De mening vanmensen doet er helemaalniet toe”, zegt hij. “Depolitiek is alleen maarbezig met draagvlak creë-ren. Maar dat is niet het-zelfde als democratie.Democratie is luisteren naar wat mensen te zeggenhebben.” De oorzaak voorde kloof, of in Van Raakswoorden ‘de diepe ver-trouwenscrisis’ tussen burgers en politiek, legt het SP-Kamerlid [ook] bijhet neoliberalisme.“Dat heeft ook invloedgehad op hoe we denken enmet elkaar omgaan. Sindsde jaren 90 hebben mensensteeds meer te zeggen overminder. We mogen vooronze ziektekostenpolis kiezen tussen verzekerings-maatschappijen. Maar overde inrichting van de zorghebben we niets te zeggen.Als de mensen boos zijn opde NS en vragen stellen,zegt de minister: ‘Daar kanik niets aan doen, want deNS is een bedrijf.’ Ik noemdat de ‘versupermarkting’van de politiek. Kant-en-klare pakketten liggen klaar

Gijs Korevaar enMilja de Zwart

‘Schnabel hoort tot een kliek, die als leidraad heeft: ik doe het

zelf, voor mijzelf’

‘Het huis is al gesloopt,komen ze weer met de

sloopkogel aan’


om mee te nemen. Je mageen pakket kiezen maarover de inhoud heb je nietste zeggen. Daarom gelovende mensen niet dat ‘ze’ inDen Haag de goede dingendoen. Het zijn niet de men-sen die zich van de politiekhebben afgekeerd. De poli-tiek is met de rug naar de

mensen toe gaan staan.”

Nieuwe eliteIs er nog hoop? Ja, ant-woordt Van Raak verras-send: die ligt bij de elite.“Ik maak een verschil tussen elite en kliek. Derevolutie komt met mensendie verantwoordelijkheid

nemen. Artsen, voor dezorg. Of bankiers, voor definanciële dienstverlening.Een groep van mensen diehet heft in eigen handnemen, die actie voeren.Zoals bij de thuiszorg. Denieuwe elite komt vanonderop. Elite, dat is eeneretitel die je moet verdie-nen.

En dat is niét de groepmanagers die elkaar bonus-sen toespelen. Dat zijngraaiers, parasieten.Klieken. Zoals de bestuurderin het onderwijs, die HBO-diploma’s uitdeelt, zodat hijeen bonus krijgt voor destijging van het aantalafgestudeerden. De direc-teur die misstanden in hetziekenhuis onder de pethoudt om zijn bonus niet teverliezen. Of de bestuurdervan de woningcorporatiedie speculeert met het geldvan de huurders. Zo heeftde politiek onze samen-leving georganiseerd. Hetpublieke kapitaal is in han-den gegeven van kliekenvan mensen aan de top, dievooral bezig zijn met huneigen belang. Dat is dief-stal. Over de gevolgen van

deze vermarkting is gewoonniet nagedacht.”

DiefstalOok de voormalig directeurvan het SCP Schnabelrekent Van Raak tot eenkliek. “De klasse vanSchnabel is een kosmopoli-tische, progressieve kliek,die in abstractie solidair is

met de wereld, maar bangis voor de mensen om haarheen. Een kliek die als lei-draad heeft: ‘Ik hoef geenalgemene regelingen voorpensioen, zorg, onderwijs.Ik doe het zelf, voor mij-zelf.’ Daar tegenover stel ikdat mensen zich moetenorganiseren, in actiekomen. Want als ze nietvoor hun belangen opko-men, dan sneeuwen dieonder. Dan verdwijnt hunwereld. Daarom zeg ik datwe nog steeds middenin deklassenstrijd zitten. Diegaat nooit voorbij. De walzal het schip keren. Ik denkalleen dat er eerst nog heelveel schade komt. Ik geloofdat echt. Je mag me be-schuldigen van eenzij-digheid, maar niet datik er niet in geloof.”

‘De klassenstrijd gaat nooitvoorbij’

Ronald van Raak: ‘Veel mensen organiseren zich niet, ze geloven in hetsprookje van de mondige mens.’

Academicus en actievoerder uit arbeidersgezin

Ronald van Raak (1969) komt uit Hilvarenbeek. Zijnvader was vrachtwagenchauffeur, zijn moeder huis-vrouw. Hij is als eerste in de familie gaan studeren:geschiedenis en filosofie aan de Erasmus Universiteit inRotterdam. Hij promoveerde aan de Universiteit vanAmsterdam op ‘Conservatisme in Nederland’. Hoewel trots op de prestaties van haar zoon, dacht zijnmoeder toch wel eens: komt onze Ronald nou wel ooitaan een baan? Maar toen ze bij zijn promotie in 2001de leden van de promotiecommissie in vol ornaat zag,was ze gerustgesteld: “Als al die mensen in toga’s vooronze Ronald komen, zal het wel goed zijn.” Over zijnstudie zegt Van Raak: “Ik heb zeven jaar gestudeerd.Van de beurs kon ik grotendeels leven. In het huidigesysteem was ik nooit gaan studeren. Jongens zoals ikkunnen dat niet meer.”Een baan verwierf Ronald van Raak wonderlijk snel. Hijschreef een brief aan Jan Marijnissen en Agnes Kant en

kon komen praten in Den Haag. Van Raak werd in 2000eerst medewerker, later directeur van het wetenschap-pelijk bureau van de SP en rolde zo in het actiewezen.Hij organiseerde het protest tegen de chloortreinen vanAkzo die Nederland doorkruisten. Daarna volgden hetlidmaatschap van de Eerste Kamer (2003) en de TweedeKamer (2006). Op het vak van volksvertegenwoordiger ishij nog lang niet uitgekeken. “Politiek is een vak, datje moet leren. En als je eenmaal timmerman bent, ishet leuk om kozijntjes te timmeren. Nee, ik doe nietaan carrièreplanning, daarvoor is de politiek te veel eenroeping. Het Kamerlidmaatschap mag je niet zien alseen baan. Volksvertegenwoordiger ben je 24 uur perdag, zeven dagen per week.”Op de vraag of hij ook nog een sociaal leven heeft, antwoordt Van Raak eerst verbaasd: “Ja.” Dan: “Ja! Ikben getrouwd met een vrouw die snapt wat ik doe.”


Van de voorzitter

zaken waar dit bestuur aan begon, dragen eenvreemde tegenspraak in zich. Nieuwspoort wilzijn missie verbreden en tegelijkertijd meer eenperscentrum voor de leden worden. Meer trans-parantie, open deuren naar de samenleving alsgeheel en de Haagse omgeving in het bijzonder.En tegelijkertijd een meer besloten karakter. Dietwee tegengestelde doelen zijn in het huidige,oude complex moeilijk tegelijkertijd te verwe-zenlijken. Terwijl bij een verbouwing die tweedoelen het uitgangspunt kunnen zijn.We hebben inmiddels minder dan een jaar voor de slopershamer in het oude Nieuwspoortgaat, maar gelukkig worden alle plannen steedsconcreter. De Poorters zullen nauwkeurig vande ontwikkelingen op de hoogte gehouden worden. Via de site van Nieuwspoort(www.nieuwspoort.nl) en via andere wegen.Naarmate ze concreter worden zullen tekeningenvan de nieuwbouw op de muren verschijnen enwellicht is het mogelijk de leden op gezette tijden op speciaal daarvoor georganiseerde bijeenkomsten bij te praten.Het wordt een spannend jaar. Het laatste volledige jaar van het bestuur in zijn huidigesamenstelling. Alle inspanningen moeten nu totresultaten leiden, waarop wij uiteindelijk doorde Poorters bij nieuwe verkiezingen kunnenworden afgerekend. Het is soms spannendgeweest de afgelopen twee jaar, vele teleur-stellingen en soms, laat ik het niet verhullen,spanningen in het bestuur. Maar er is ook resultaat geboekt. Al kunnen we daar pas opbogen als in september 2014 het nieuweNieuwspoort zijn deuren opent.

Lex [email protected]

Gewenst: meer openheid én meerbeslotenheid

Er viel niets eens zoveel gemopper tehoren in Nieuwspoort op die laatste dag voor het grote zomerreces van de

Kamer. Toch ging het er echt anders aan toe bij het, overigens zeer geslaagde, slotfeest.Niet-Poorters betaalden tien euro om in dezalen van Nieuwspoort mee te kunnen feestenen er viel geen wanklank.Het bestuur van Nieuwspoort pijnigt zichinmiddels al een aantal jaar de hersens over de vraag of in ieder geval de sociëteit niet exclusiever voor Poorters dient te zijn en of,tegelijkertijd, die leden ook niet meer waar dienen te krijgen voor hun Poortersbijdrage.Uiteraard is het niet zoveel moeite om de vraagpositief te beantwoorden, maar bij de uitwerkingkom je voor rare en soms zeer principiële vragente staan. Nu er begin juli zoveel begrip bleekvoor een eerste uitvoeringsmaatregel, ziet hetbestuur dat als een aanmoediging vooral verderte gaan met de uitwerking.Inmiddels is naar alle Poorters een mail uitgegaan met daarin de aankondiging dat deprijzen in de sociëteit worden gedifferentieerd.Poorters betalen minder voor de maaltijden enook de zo gehate vier euro aan administratie-kosten op de maandrekening is verdwenen.Een stapje in de goede richting. Maar de grote stap komt natuurlijk na de zomer volgendjaar. Dan kan er echt werk gemaakt worden van een sociëteit voor, van en door Poorters.Want het kan u nauwelijks ontgaan zijn: vlakvoor de zomer kon het bestuur dan eindelijk het definitieve groene licht geven voor de verbouwing. Een belangrijk en heugelijkmoment, ook voor de wens om de Poorter meer waar te geven voor zijn geld.De hele verbouwing van Nieuwspoort, demodernisering van het bestuur en al die andere


gaan voltrekken. Ook voorde vegetariërs, al zullen dieniet veel meer op de kaartgaan aantreffen dan demededeling dat de vegetari-sche maaltijd in overlegwordt bereid: dat klinktmisschien zuinig, maarKelder belooft veel van ietswat er nu niet is op ditgebied: variatie. De revolutie in deNieuwspoortkeuken vindtechter niet op een achter-namiddag plaats. “We kun-nen niet volgende weekdinsdag starten. We moetendit ontwikkelen.” ChefkokAlberik Biegstraaten zettoch alvast een deadline.“De nieuwe keuken vanNieuwspoort staat er na deverbouwing.” Kelder: “Nugaan we dingen uitprobe-ren. Het uitgangspunt isdat mensen tevreden dedeur uitgaan. Want dat is iniedere zaak hetzelfde, hetdraait altijd om de gast.”

“Ik heb altijd één droomgehad: terug naarNieuwspoort”, zegt PatrickKelder. We praten in desociëteit, zittend in de luiestoelen van Montis. Dieoverleven de verbouwings-plannen waarschijnlijkevenmin als de traditionelemenukaart van Nieuwspoort.“We gaan moderniseren”,kondigt Kelder aan. “Wekomen uit de ouderwetseschool van het klassiekekoken. Frans. Maar moderngepresenteerd. Dat bete-kent: licht. Gezond. Versegroenten. Biologische enverantwoorde producten.En, wat vaak wordt verge-ten: liefde voor het vak.”Patrick Kelder heeft in 21jaar een indrukwekkende cv opgebouwd. Er prijken stages op bij sterrenrestau-rants als dat van PhilippeConticini in Parijs en deLibrije in Zwolle. MetAuberge de Kieviet InWassenaar, Janvier inAmsterdam, Callas en deBasiliek in Den Haag alszijn werkkringen. En niet tevergeten zijn eigen restau-rant in Rijswijk, Crème Crue,dat hij in 2009 startteonder het toeziend oog vanRTL’s docusoap ‘Ik beginvoor mezelf’. Waarin hijomschreven werd als ‘deenergieke, gepassioneerde,tikje eigenwijze, maar voor-al supersympathieke chef-kok Patrick Kelder’.

DroomWat brengt hem weer terugin Nieuwspoort? “Toeval”,zegt Kelder. “In mei ben

Patrick Kelder brengt variatie, vernieuwing en biologische producten

Revolutie in de Nieuwspoortkeuken

Over de producten van bio-logische boeren die hij opde kaart wil zetten. Zoalsdie van de internationaalvooraanstaande KoppertCress, gespecialiseerd inkiemgroenten en eetbarebloemen, die de tuinkers enalfalfa al twintig stratenvoorbij zijn. “Ik ben proef-chef”, zegt Kelder. “Allenieuwe producten kwamennaar mij toe om te testen.Zoals vorig jaar Aclla Cress,daar heb ik een dessert mee verzonnen dat op deHorecava is gepresenteerd.Het is een heel mooibedrijf, middenin in hetWestland, en er komenmensen uit de hele wereldnaartoe. De deal die ik metze heb, neem ik mee naarNieuwspoort. Zo zijn er nogmeer leveranciers met wieik afspraken heb of hoop temaken. Ik heb een hoopideeën.”

Er zal zich dus een revolutiein de Nieuwspoortkeuken

naar Nieuwspoort gegaan.Crème Crue was failliet, ikging even langs om te pra-ten met mijn eerste chef énmentor, Alberik. Om hethele verhaal uit te leggen.Zoals ik dat altijd deed alsik me afvroeg wat ik moestdoen, welke kant ik opmoest gaan, want hij stondaltijd voor me klaar. Alberikvroeg: “Wat wil je?” Dathoefde hij niet te vragen,want ik had één droom:terug naar het perscentrum.Maar je komt hier bijna nietbinnen. Twaalf jaar geledenwist ik ook even niet welkerichting ik op moest, maartoen ik zei: ‘Nieuwspoort’,zei Alberik: ‘Nee, je bentnog niet klaar, je moet nogfladderen en ontdekken.’Maar nu zei hij: ‘Als je echtwil, kom je als geroepen’.”Kelder was gewend om tepraten met zijn gasten. Nietzozeer achteraf, maar voor-af. Dat wordt lastig inNieuwspoort, waar de grotevaste clientèle hoge kwali-teit eist in combinatie methoge snelheid. Of is hij datgewend? Patrick Kelderschudt zijn hoofd en zegt:“Ik kook heel anders.”

Brood en cressMaar ook in Nieuwspoortwil hij vooraf met mensenpraten. Over de nieuwekaart waaraan hij werkt, inhet Nederlands in plaatsvan in het Frans. Over denieuwe dingen die daar opstaan. Over het nieuwebrood, op maat gemaaktvoor Nieuwspoort door debakker van ‘Lekker Brood’.

Als 17-jarig jongetje kwam hij als leerlingkok binnen in Nieuwspoort. Het oude Nieuwspoort, wel te

verstaan, in het voormalige vioolbouwershuisje aan de Hofcingel - in 1992 opgeslokt door de

nieuwbouw van de Tweede Kamer. Nu, 21 jaar later, werkt Patrick Kelder samen met zijn allereerste

chef, Alberik Biegstraaten, als tweede chefkok in de keuken van Nieuwspoort. En er staat het een

en ander op het vuur.

Milja de Zwart

Parick Kelder (r) en zijn eerste chef en mentor AlberikBiegstraaten gaan de maaltijden in Nieuwspoort moderniseren.


staan. Twee keer stond hetgebouw op de lijst voorsloop. Sinds 1882 is dezeplek een museum.Na deze korte introductieverplaatsen we ons daad-werkelijk het gebouw in.Gelijk daalt de temperatuurflink. We schuifelen doordonkere gangetjes en smalletrappen op weg naar degajolen, oftewel de cellen.Om de spanning te verho-gen, worden we gedurendede hele rondleiding gevolgddoor een bewaker die opletof we de cellen ook weeruitkomen.De Gevangenpoort is vooralbekend door historischeBN’ers als Cornelis de Witt,Dirk VolckertszoonCoornhert en Kaatje Mossel.Zij zaten niet opgeslotentussen het gajes, maar had-den hun eigen domein.Maar we starten op de plekwaar de echte criminelenzaten, met vijftien man ineen veel te kleine ruimte,zonder licht. Het is dan ookzo donker in de cel dat deEngelstaligen hun rondlei-ding niet meer kunnenlezen. In mijn beste Engelsprobeer ik de woorden vande gids te vertalen. ‘Herethey put the gajes, with fif-teen in one room.’ DeCanadese toeriste knikt

Als kind maakte een bezoekaan de Gevangenpoort eendusdanige indruk op mij datik er eigenlijk nooit meerbinnen ben geweest. Watrestte, waren herinneringenaan kleine donkere cellenen enge martelwerktuigenwaarmee man of vrouw werdopgerekt. Hoe goed is hetdan om op een mooiezomerse dag in het voorpor-taal te verzamelen voor eenrondleiding. De Gevangen-poort kan namelijk alleenop die manier bezocht wor-den. Ondanks de meer dan 30graden buiten ben ik nietde enige. We staan met zo’ntwaalf man en vrouw tewachten tot onze gids zichmeldt. Het gezelschap isdivers: een paar toeristen,twee authentiekeHagenezen die dito dochterhet gebouw willen latenzien, maar er zelf ook nognooit geweest zijn en ik,met jeugdtrauma, dieundercover gaat om eenverhaal te maken. Als degids komt, krijgen de toe-risten meteen een teleur-stelling te verwerken. Derondleiding is in hetNederlands. Maar ze krijgenwel de complete Engelsetekst van de tour mee,zodat ze kunnen meelezen

Gajolen voor hoge edelen engewoon gajes

deze ‘Voorpoort van denHove’ ook een gevangenis.Maar niet een gevangeniszoals we die nu kennen.Hier werd je opgesloten inafwachting van je straf. Deuiteindelijke straf kon eengeldboete zijn, verbanning,schand-, lijf- of doodstraf.In 1828 kwam deGevangenpoort leeg te

met wat onze gids, eenbeetje stotterend, vertelt.

Twee keer op slooplijstAllereerst een stukjegeschiedenis. De poortstamt uit 1280 en vormdede hoofdpoort tot het slotvan de graven van Holland,beter bekend als hetBinnenhof. In 1428 werd

In het Haagse centrum kan je er eigenlijk niet omheen: de Gevangenpoort. Ooit de voorpoort van het

kasteel van de graven van Holland, nu een statig monument dat symbool staat voor de rechtsstaat.

En toevallig ook nog eens de oudste gevangenis van Nederland.

Josine Boven

In de tweede aflevering van de serie De Plek bezoekt de auteurde Gevangenpoort, trotseert daarbij een jeugdtrauma enoefent haar Engels.

Uitzicht op het Groene Zoodje: tram 1 komt heden ten dagevoorbij.

De Plek - Gevangenpoort


begrijpend. Lastiger wordthet als de gids vertelt datin deze ruimte de allereer-ste ontsnapte gevangeneooit werd geregistreerd.Deze naamloze dief was alniet zo groot en door heteten hier werd hij ook nietecht vet. Hij verdween inhet toilet dat in directeverbinding stond met deHofvijver. Ik wijs naar hethouten bankje met gat enleg uit: ‘A prisoner jumpedin and escaped through thewater.’

ExecutieplekWe verlaten de cel en gaandoor naar de Ridderkamer.Het licht is hier beter dushoef ik even niet te verta-

len. Alle tijd om rustig rondte kijken. Hier zaten dehoge edelen opgesloten.Nou ja opgesloten, ze had-den behoorlijk veel vrijheiden kregen in tegenstellingtot de armelui goed teeten. Daar moest dannatuurlijk ook wel flinkvoor betaald worden. Vanuithet raam van de Ridder-kamer kijk je uit op hetGroene Zoodje, de executie-plek van Den Haag. Voor dehoge edelen een afschrik-wekkend uitzicht. Nu zie iktram 1 voorbijkomen als iknaar buiten kijk. De gidsrekent ondertussen af meteen hardnekkig gerucht.Johan van Oldenbarneveldtzat niet in de Gevangen-

stukje verder werden uitge-rekt. Ik doe geen pogingmeer om te vertalen. Dezeplek heet niet voor niets depijnkelder.

MisbakselsOnze gids wijst ons op debetegelde muur in de kel-der. Mooi Delfts blauw, hoe-wel de tegels misbakselswaren. Toch is er een helelogische verklaring voordeze wand. Tegels warennamelijk makkelijk schoonte krijgen. En dat was opdeze horrorplek wel nodig.En met deze uitsmijter is detour van een goed halfuurafgelopen. We staan weerop de binnenplaats en dewarmte krijgt vat op ons.Een deel van de groep gaatnog door naar de naastgele-gen Gallerij Willem V en ikneem afscheid van deCanadezen. Terug de zon in. Ik steek de Hofweg over enkijk vanaf het muurtje bijde Hofvijfer nog een keerom. Daar staat die dan, deGevangenpoortpoort, meteen bijzondere plek in deHaagse geschiedenis. Achteréén van de getraliede raam-pjes zie ik een schim. Het is de bewaker die dedeuren sluit.

poort opgesloten, maar aanhet Binnenhof. Goedgeschiedkundig weetje.

RadbrakenVia de vrouwenkamer, dieweinig uitleg behoeft,lopen we door naar bovenen komen in een ruimtemet een afschrikwekkendecollectie aan middeleeuwsestrafwerktuigen. De ruimtewordt gedomineerd dooreen houten kruis, waaraanmen letterlijk geradbraaktwerd. Ik doe een poginghet uit te leggen aan mijnCanadese buurvrouw maarbeland al snel in een ‘people were tied to thewood en then with a ham-mer they broke their bones,but that doesn’t kill you,only hurts a lot’. Het under-statement van het jaarbedenk ik me, dus ik laathet verder maar aan haarfantasie over. Gelukkigspreken de tangen voor hetbrandmerken voor zich.Deze ruimte is een goedvoorproefje voor de pijnkel-der waar we als laatste naartoe gaan. Daar aangekomenword ik geconfronteerd methet trauma van mijn jeugd.Een ijzeren stellage waar-aan mensen werden vastge-bonden en dan steeds een

Kelder met martelwerktuigen

Blok aan het beenBrandmerk

Dievenvanger Duimschroef

Ledenmaatbijl LedenmaatmesDe gajolengang


De geschiedenis van Den Haag is lang en omvangrijk. Loop de VVV aan het Spui binnen en je vindt talloze

publicaties over het ontstaan van Den Haag. Stadspromotie doet haar best om Den Haag zo positief mogelijk

voor het voetlicht te brengen als stad van vrede en recht. Maar Den Haag kent ook een andere kant, een

hele duistere kant. Wie weet bijvoorbeeld, lopende over het Plein, dat hier jonkvrouw Aleid van Poelgeest

werd vermoord? En wie wist dat de dood van Johan van Oldenbarnevelt in zijn jong volwassen bestaan al

werd voorspeld door een waarzegster in Italië? Die kant van Den Haag wordt belicht tijdens de wandelingen

die Stichting Duister Den Haag organiseert. Nieuwspoort Nieuws wandelde mee.

"Of het leuk gaat worden kan ik jullieniet garanderen.” Zo heet gids Patrickons welkom. Dat belooft wat voorvanavond. Ik bevind mij in een gezel-schap van louter vrouwen, deelneem-sters aan een vrijgezellenfeestje,waar ik voor de reportage bij mochtaansluiten. De bruid gaat - hoe toe-passelijk - op vrijdag de 13de trou-wen. En speciaal voor de gelegenheidkrijgen we voorafgaand aan de wan-deling een glaasje bruidstranen vande Haagse jeneverstoker Van Kleef.Om ons alvast moed in te drinken,grapt iemand in het gezelschap.Moed hebben jullie zeker nodig,meldt gids Patrick. Want Duister DenHaag gaat ons vanavond een kant vanDen Haag laten zien die we nog nietkennen. Twee jaar geleden begon deorganisatie uit liefde voor de stad enhaar geschiedenis maar ook uit liefdevoor spannende verhalen met dezewandelingen. De mensen achterDuister Den Haag hadden in het buitenland al regelmatig meegelopenmet zogenoemde ‘ghost tours’. Tothun verbazing bestond iets dergelijks

niet in de Hofstad. Na een aantalmaanden van research werd DuisterDen Haag geboren. Sindsdien wordener wekelijks openbare en beslotenwandelingen georganiseerd.

Ondergronds gangenstelselNormaal beginnen de tours vanuit hetHaagse café Huppel the pub. Maarvanavond starten we op een hele spe-ciale locatie, namelijk in de tunnelsvan Den Haag. Nee, niet de tramtun-nel, maar een veel onbekendere

ondergrondse plek. En daar is dan algelijk het eerste leermoment van deavond. Een groot deel van het cen-trum van Den Haag is via een gan-genstelsel verbonden. Ons startpuntis de kelder van Pallas & Janos anti-quariaat in de Molenstraat. We starennaar een dichtgemetselde muur. Invroeger tijden was dit een doorgangrichting paleis Noordeinde. Prins

Hendrik schijnt deze gang veelvuldigte hebben gebruikt als hij weer eenseen avond op stap was geweest enongezien het paleis in gesmokkeldmoest worden.Weer op straat voert de gids ons rich-ting de deur van de katholieke schuil-kerk in de Juffrouw Idastraat, waarnog steeds diensten plaatsvinden.Het begint inmiddels al aardig donkerte worden. Dat de Juffrouw Idastraatéén van de oudste straatjes van DenHaag is, zullen de meeste mensen wel

weten. Maar wie Juffrouw Ida was?Als we het antwoord van Patrick heb-ben gekregen (‘Dat weet bijna nie-mand’) ziet het doorgaans pittoreskestraatje er ineens veel mysterieuzeruit. We vervolgen onze weg richting dePlaats en houden stil bij hét stand-beeld van Johan de Witt. Geen duis-tere wandeling zonder deze plek. Hierkomt alles wat donker was in DenHaag samen. We staan op de plekwaar de gebroeders De Witt op gruwe-lijke wijze werden vermoord, en metonze rug naar het Groene Zoodje, devoormalige executieplek van DenHaag. Patrick vraagt ons om onzeogen even dicht te doen en te luiste-ren naar de geluiden van de nachte-lijke stad. “Als je goed luistert”, zegthij, “Hoor je nog de echo’s van pijn.”Net op het moment dat ik een kreundenk te horen, vliegt er een politie-helikopter over. De moderne duisteretijd.

Knipperende straatverlichtingTerwijl we doorlopen vertelt Patrickdat er regelmatig iets onverwachtsgebeurt tijdens de wandelingen. Hetlijkt soms wel of de spoken meelopen. Zo gaat de stadverlichtingvaak spontaan knipperen als er eenwandelgroep van Duister Den Haagvoorbijkomt. Soms lijkt het zelfs netalsof de standbeelden van prominentepersonen uit de Haagse en vaderland-se geschiedenis de wandelaars methun ogen volgen. Alsof ze iets willenvertellen, of juist willen verzwijgen.Ook het standbeeld van Jantje op deLange Vijverberg verwelkomt ons. Hetpuntje van zijn bronzen vinger lijktwat extra te gaan gloeien. Het beeldwerd in 1976 gemaakt door deHaagse kunstenaar Ivo Coljé. Het

Josine Boven

Hofstad in ander licht

Spannende tocht door duister Den Haag

Een groot deel van het centrum van DenHaag is via een gangenstelsel verbonden


jongetje wijst met zijn vinger naarhet Binnenhof, eertijds de zetel van graven van Holland. Met deze Jan Iliep het overigens niet goed af. Hijstierf op 15-jarige leeftijd. Een oudeHaagse legende vertelt dat het gelukbrengt als je over de vinger vanJantje wrijft. Het gezelschap besluitgeen risico te nemen, zeker niet meteen aanstaande bruid erbij. Lacherighouden wij deze oude traditie in ere.

Kop van JutWe laten Jantje weer alleen. Enineens lijkt het alsof we toch op eenwat vrolijker onderwerp komen: dekermis op het Lange Voorhout. Maarwe hadden het kunnen weten: echtvrolijk zal het bij Duister Den Haagnooit worden. Patrick vertelt ons datde kermisattractie de Kop van Juteigenlijk is gebaseerd op Henrik Jut,een gewetenloze Haagse moordenaar!Hij vermoordde een rijke weduweomdat hij geldproblemen had en ver-trok met zijn vrouw naar het buiten-land. Jaren later kwam het alsnog uiten werd hij gearresteerd. Tot grotefrustratie van woedende Hagenezenwas de doodstraf net afgeschaft. Omhet volk toch de kans te geven wraakte nemen, bedacht een slimme ker-misexploitant een attractie waarbij jemet een hamer op ‘de Kop van Jut’kon slaan en tegelijkertijd leuke prij-zen kon winnen. Het echte hoofd vanHenrik Jut is overigens na zijn doodvan zijn lichaam gescheiden enbewaard in een glazen pot. Helaasging de pot lekken, dus rest erslechts een gipsen afgietsel, nogsteeds te zien in het GroningerUniversiteitsmuseum.De nacht is inmiddels over Den Haaggevallen. Via het Plein en hetBinnenhof eindigen we bij de Grote-of Sint Jacobskerk. Waar Patrick onsbij de stadspomp vertelt hoe hetbegrip rijke stinkerd ontstond. Debruid en haar gezelschap duiken hetnachtleven in. Ik ga naar de tramtun-nel. Voortaan loop ik heel andersdoor de straten van Den Haag en ikkijk wat vaker naar mijn voeten, waarde duistere geschiedenis onder ligt. En hoe het nu zit met Aleid vanPoelgeest, de voorspelling over Johan van Oldenbarnevelt en de rijke stinkerd? Dat is het geheimvan de wandeling.

Meer informatie:www.duisterdenhaag.com.

Gids Patrick vertelt op het Binnenhof over Duister Den Haag.

Bij het standbeeld van Johan de Witt ‘Hoor je nog de echo’s van pijn’.


“Ik zal nooit meer de journalistiek de rug toekeren.” Floor de Booys, hoofdredacteur van de Haagse Straatkrant, maakte een uitstapje van de journalistiek naar de voorlichting. Ze was op het Binnenhof een jaar lang woordvoerder van de PvdA. Ze vond het er verschrikkelijk.

“Ik heb de nadagen van de glorietijdvan de Haagsche Courant meege-maakt. Het was 1991. De krant waseen mannenbolwerk. Haye Thomas zat er en Alexander Münninghoff.Achteraf had ik pas door hoe bijzon-der dat was.

We voelden ons een landelijke krant,bleven niet binnen Den Haag. Wereisden, maakten reportages. Vanafdat moment heb ik de krant langzaamachteruit zien gaan. Na de fusie methet AD werden we gereduceerd totstadsredactie. Het AD deed het lande-lijke nieuws. Als je één stap over dedrempel van Den Haag deed, werd jeteruggefloten. Het werk versimpelde en verschraalde.We kregen een dwingend formatopgelegd. De lengte van berichtenstond vast. Een artikel moest tienlosse elementen bevatten. In éénklap werd je vakkenvuller. Ik wasdiepongelukkig en dacht: ik ga weg.Het was mijn krant niet meer.

Vol aan de bakVerder was nergens bij kranten werkte vinden, dus het werd de voorlich-ting. Bij de PvdA namen ze memeteen aan. Het werk leek mij boei-end, want in november 2006 zoudener verkiezingen zijn. Het was dieperiode waarin de prognoses voorWouter Bos kelderden nadat hij

plannen had ontvouwd om de AOWaan te passen. ‘U draait’, zeiBalkenende beschuldigend. Het washeel erg leuk dat ik vol aan de bakkon. Ik was een Alice in Wonderland. Ikwist niets van het politieke bedrijf.

Maar daarom was ik ook aangenomen:juist omdat ik een vreemde eend inde bijt was. Op persvoorlichting zatenallemaal PvdA-adepten. Die warenbang voor journalisten, wantrouwdenze. Vandaar dat de keuze op mij viel. Na de verkiezingen was de formatieop die geheime locatie in Beetster-zwaag. Twee maanden was er niets tedoen. Ik snapte niet waar mijn colle-ga’s het toch zo druk mee hadden.Later bleek dat ze volop bezig waren

met lobbyen om woordvoerder vaneen minister of staatssecretaris teworden.

Oersaai werkAl gauw merkte ik: dit is het nietvoor mij. De Armeense kwestie waseen paar weken een hot item. De heledag vertelde ik aan journalisten het-zelfde, gepolijste verhaal. Ik vond hetoersaai. Nebahat Albayrak had een

persoonlijk dilemma met het stand-punt van de partij dat in Armeniësprake was geweest van genocide.Maar ik moest vertellen dat ze achterhet partijstandpunt stond. Ik werd ergek van.Het viel me ook op hoe ontzettendslordig, gemakzuchtig en weinig creatief journalisten zijn. Ik had voor het AD geregeld dat ze Albayrakkonden interviewen samen met haarzusje, die toen wethouder inDordrecht was. De maandag erna wilden alle kranten en tijdschriftenexact hetzelfde verhaal. De Telegraaf,oké, maar zelfs Volkskrant en NRC.Toen de VPRO belde, liet ik me ont-vallen: ‘Dat jullie óók meegaan indeze hype’. Het lukte me niet om mijnmening onder stoelen of banken testeken.

Telegraaf was de besteIn die tijd heb ik vooroordelen van

mezelf moeten herzien. De parlemen-taire pers van De Telegraaf was toenverreweg de beste. Ron Korver enJaap Folkerts waren goed geïnfor-meerd. En deden het werk netjes:gewoon langs de afdeling voorlich-ting. De huidige hoofdredacteur van deVolkskrant, Philippe Remarque, waseen vriendje van Wouter Bos. Boshoefde maar te bellen of hij kwam

Magda de Vetten

Floor de Booys:

‘Het politieke bedrijf en de voorlichting,allebei verschrikkelijk’

OverlopersEigenlijk zijn het gewoon overlopers: journalisten die voorlichter worden. Hoe ziet de wereld er

vanaf die andere kant uit? Leren ze slimme trucs om journalisten te manipuleren? En hoe kijken ze aan tegen hun vroegere vakgenoten? Deel 2 in een serie: Floor de Booys, hoofdredacteur van Haags Straatnieuws,keerde na een jaar in de voorlichting terug in het journalistieke nest.

‘Op persvoorlichting zaten allemaalPvdA-adepten, bang voor journalisten’

‘Ik was een Alice in Wonderland, ikwist niets van het politieke bedrijf’


naar hem toe. De volgende dag stonder weer iets in op de voorpagina vande Volkskrant en dan moesten wij vanvoorlichting het maar uitzoeken.Remarque viel de PvdA niet af. Hijwas gewoon partijjournalist.

Wat me ook opviel, was hoe ongeloof-lijk amateuristisch de PvdA-fractieopereerde op het gebied van commu-nicatie met de media. Toen het vlakvoor de verkiezingen misging metWouter Bos in de peiling, hebben wedagen gehad dat er vijftien persbe-richten de deur uitgingen. Uit paniekwerden er niet-doordachte proef-ballonnetjes opgelaten. Dan moestineens de kinderopvang gratis zijn.

Het ging goed met GroenLinks en SP.Het CDA zat ons op de hielen. Wehebben toen een standpunt inge-nomen over het milieu. ‘Daarmeegaan we stemmen weghalen bijGroenLinks’, was het verhaal. Leden

kregen het verzoek om hun kinderenmee te nemen naar de presentatievan het verkiezingsprogramma. Om telaten zien dat we net als het CDA eenpartij voor gezinnen waren. Walgelijk.

ZurigIk ben ook gedesillusioneerd geraaktin de politiek. Van binnenuit zag ikhoe het eraan toeging. Ik dacht datpolitici bevlogen mensen zijn, maar

de meesten waren alleen met huneigen ego bezig. Dat is niet uniekvoor de PvdA. Wel dat politici van diepartij een beetje zurig zijn. Er hingniet een joviale, gezellige sfeer.Er was een soort rating: hoe vaakverschenen Kamerleden in de krant?Hoe hoger ze in de rating stonden,hoe hoger ze op de kandidatenlijstkwamen. Mei Li Vos zorgde er zelfvoor dat ze in elk blad stond. Ikmoest andere Kamerleden in de mediapluggen, maar die wilde niemandhebben. Lutz Jacobi bijvoorbeeld, diekokkelvisserij deed.

Ruziënd aan het bureauGerdi Verbeet deelde met Staf Deplade portefeuille ouderenzorg. Deplakon goed de pers bespelen. Verbeetlette even niet goed op en ineensstond hij in de krant. Depla had haarniet ingelicht. Ruziënd stonden ze bijmijn bureau. Dat viel me tegen. Ikvind ze allebei verschrikkelijk: hetpolitieke bedrijf en de voorlichting. Ik ben nu drie dagen per week hoofd-redacteur bij het Haags Straatnieuwsen twee dagen freelance journalist.Het is geen vetpot bij hetStraatnieuws, maar het is een goeddoel. Ik wil een kwaliteitskrantmaken. Daklozen worden vaak niet alseen volwaardige gesprekspartnergezien. Als er een bedelverbod is,laten wij ze zelf aan het woord. Als ik een voorlichter aan de lijnkrijg, ben ik blij dat ik daar niet meerzit, zeg. Je hóórt haar worstelen. Zekan niet zeggen hoe het echt zit,moet de wethouder afdekken. Ik benblij dat ik een andere rol heb en haarhet vuur aan de schenen mag leggen.

TitanicDe journalistiek is op een bepaaldemanier de Titanic. Misschien was hetstom van mij om van een cruiseschipop de Titanic te stappen. Maar ik heber geen dag spijt van gehad. Het vakvan voorlichter stond haaks op mij.Ik kan me niet voorstellen dat ik erooit nog mijn werk van maak. Ik zalnooit meer de journalistiek de rugtoekeren.”

Floor de Booys: “Het lukte me niet om mijn mening onder stoelen of banken te steken.”

‘Er was een soort rating: hoe vaker inde krant, hoe hoger op de lijst’


Medewerkers: Josine Boven - Jan Hoekema - Gijs Korevaar

Een indrukwekkende vrouw op leeftijd,

Jane Fonda. Een cynische oude rot als

presentator/anchorman, Jeff Daniels,

zelfverklaard ‘moderate Republican’ uit

Nebraska, want als je daar geen

Republikein bent, ben je gedoemd tot

minuscule minderheid of is er iets gron-

dig mis met je. Een good old liberal Sam

Waterston als redactiechef. En de arche-

typische zuinige Britse actrice Emily

Mortimer (Notting Hill) als de ‘EP’, de

executive producer MacKenzie McHale.

Een indrukwekkende cast, aangevuld

met veel jonge actrices en acteurs in

vooral ondersteunende rollen als leden

van de redactie van de dagelijkse

nieuwsshow op het (fictieve) Cable

Network, ACN.

Tegenwoordig is televisie de nieuwe

vorm van goede film, zijn tv-series hot

en verslavend, voorzien in publieksge-

mak (kijken wanneer je wil, en daar is

zelfs geen-goedkoop-abonnement op

Netfix voor nodig) en staat HBO als hof-

leverancier daarvan te boek. Zelfs Steven

Soderbergh maakte zijn laatste film,

Behind the Candelabra over Liberace,

voor tv en voor HBO.

Terug naar The Newsroom. Scenario-

schrijver is Aaron Sorkin (The Social

Network en uiteraard vooral The West

Wing, verplicht en verslavend voor elke

lezer van Nieuwspoort Nieuws) en dan

kan er eigenlijk niets misgaan. In The

Newsroom stort Sorkin zich met groot

succes op de harde wereld van de con-

currerende networks met hun razend-

snelle en oppervlakkige nieuwsshows.

Een Europeaan zal de serie snel prekerig,

drammerig en Amerikaans overgedrama-

tiseerd vinden, maar dat maakt hem nu

ook weer net zo mooi en pakkend.

Bijzonder is het inspelen op werkelijk

nieuws, van de ontuchtig twitterende en

mailende senator Weiner tot de succes-

volle vangst van Bin Laden. Fascinerend

is ook het razende tempo van de show

en het titanengevecht om de beste

onderwerpen, vaak door redacteuren die

hun prestige aan een succesvol item ont-

lenen. Dat leidt tot fascinerende scènes

als die over de Japanssprekende redac-

teur die een woordvoerder van Tepco bij

de Fukushimaramp in de val laat lopen

door hem live in het Japans (tot ontzet-

ting van de eindredactie) vast te pinnen

op slechts in het voorgesprek ontlokte

informatie over stralingsniveaus.

Mooi is ook het moment dat een

stroomstoring een zinloos interview

(want what’s new met die man) met

weer een onkuis door Weiner betwitter-

de jonge vrouw verhindert, waardoor

ruimte ontstaat om aandacht te beste-

den aan het veel belangrijker, maar min-

der sexy debt ceiling door het Congres.

Vorm en inhoud strijden voortdurend

om de zege, zo ook de waarden van de

zender die er van bovenaf, als in een

kerk, in worden gehamerd. Het echte

nieuws, maar wat is dat dan...

En als er dan echt nieuws van hors cate-

gorie komt, de vangst van Bin Laden,

hoe krijg je dat dan (dubbel) bevestigd,

een paar minuten voor president

Obama’s speech? De hele staf is opge-

trommeld voor een extra uitzending,

maar dat gebeurt op een zondagavond

(1 mei 2011) vanaf een feestje bij

anchorman Will McAvoy thuis. Will haalt

met enige moeite de studio, maar is wel

nog steeds zo stoned dat hij vergeet zijn

Blackberry te raadplegen waarop oude

makker Joe Biden, VP, de catch van Bin

Laden bevestigt. Het komt qua tijd nog

net goed en McAvoy revancheert zich

door een briljante en überdramatische

tekst over heling van de wonden van

Newsroom, verslavende mixmet echt nieuws als basis

kunst- en vliegwerk

F I L M

B O E K B E S P R E K I N G

Het is crisis en

dat hakt er in.

De gebreken in

onze manier van

samenleven, in

de manier waar-

op de economie

is georganiseerd,

komen aan de

oppervlakte. De

jarenlange nadruk op de noodzaak van

een vrije markt heeft de samenleving

hard gemaakt, terwijl tegelijkertijd de

invloed van de commercie de vrije keuze

van burgers heeft beperkt. En de politiek

bakt er weinig van. Aldus de analyse van

oud-topman van het Centraal Bureau

voor de Statistiek Henk van Tuinen in

zijn boek Nederland kan menselijker.

Van Tuinens analyse begint bij de con-

statering dat de samenleving in de afge-

Schets voor een betere wereldlopen vijftig jaar heterogener, complexer

en dynamischer is geworden. De oude,

simpele oplossingen van de ‘polder’

werken niet meer zoals vroeger, toen

burgers tijdens de verzuiling zich gebon-

den voelden aan een levenswijze, een

religie, een zuil.

De afgelopen jaren is het parool van de

economische ordening de vrije markt

geweest. Met de ineenstorting van het

communistische alternatief, was er ook

geen alternatief meer voorhanden voor

die gesel van het neoliberale gedachte-

goed, aldus Van Tuinen. Maar hoe vrij is

die markt eigenlijk, als mondige burgers

worden overstelpt met commerciële

reclame en uitgekiende marketingstrate-

gieën? Een eenling kan volgens Van

Tuinen niet op tegen die machtsvorming

en laat zich leiden door de reclames. Als

oplossing stelt de schrijver voor een

‘ontplooiingsfonds’ in het leven te roe-

pen om tegengas te bieden aan die

dominante commercie. De overheid

moet dit fonds vullen, maatschappelijke

organisaties kunnen er ‘anti-commerciële

reclame’ mee financieren. Daardoor krij-

gen burgers hun vrije keuze terug.

Door de toenemende complexiteit van

de samenleving en de heterogene bevol-

king weet de politiek het ook niet meer,

denkt de schrijver. De politici nemen

daarom hun toevlucht tot debatten over

onbenulligheden en leven hun profile-

ringsdrang uit. Het leidt slechts tot

populisme, concludeert Van Tuinen. De

landelijke politiek moet zich beperken

tot debatten over de inrichting van de

samenleving en de rest overlaten aan

lagere overheden en andere instellingen.

Ten slotte moeten burgers worden ge-

stimuleerd om te participeren in de

9/11 uit te spreken, luttele minuten

voordat Obama dat bijna even goed

doet.

Zulke afleveringen, tegen een decor van

liefdesperikelen, gefnuikte ambities,

intriges en plots op de werkvloer, de

terreur van de kijkcijfers, de eeuwige dis-

cussie over integriteit van de journalist,

hoor en wederhoor en het al dan niet

demoniseren van de conservatieve

lobbygroep de Tea Party: het recept om

met z’n allen tot diep in de nacht onze

verslaving bot te vieren.

Aaron Sorkin, The Newsroom, HBO

Jan Hoekema / ✸✸✸✸✸


kunst- en vliegwerk

democratie. Nu staat men te veel langs

de lijn te mopperen. Meedoen in de

samenleving brengt samenhang waar-

mee het verschijnsel ‘marktsamenleving’

wordt tegengegaan. Mondige burgers

met een vrije keuze zijn betrokken, heb-

ben oog voor anderen en gaan niet als

graaiers hun eigen egocentrische gang.

DecentralisatieVan Tuinen gaat in zijn goed leesbare

boek een stap verder dan alleen analyse-

ren wat er allemaal fout is. Hij geeft met

zijn voorgestelde ontplooiingsfonds ook

Het beste Boven op de plank

Reis naar het continentMet dit boek over Nederland en de Europese integra-

tie van 1950 tot heden de won Matthieu Segers de

Prinsjesprijs. Voor Nederland staat Europese integratie

in meer dan één opzicht gelijk aan een moeizame reis

naar een nieuwe wereld. Hoe is die reis tot nu toe

verlopen? Waarom deed Nederland van meet af aan

mee met de gemeenschappelijke Europese markt en

munt? Was de route die Nederland koos onvermijde-

lijk? En waar heeft die ons gebracht?

De jury schrijft over dit boek: “Als gids wijst hij op

bijzondere details en onderbelichte samenhangen. In een beeldende stijl en soms

lichtelijk ironisch schrijft Segers een spannend verhaal dat velen niet kennen en

dat ook de ingewijden verrast.”

Uitgeverij: Bert Bakker

Doe eens normaal manEen boek dat in de recensie in Nieuwspoort Nieuws

in december vorig jaar maar één ster kreeg, omdat

het aan grappigheid ten onder ging. De jury van de

Prinsjesprijs vindt het boek van Kustaw Bessems en

Dirk Jacob Nieuwboer echter inspirerend. Uit het

juryrapport: “Als lezer herken je de personen en de

gebeurtenissen. En je leert deze ook beter begrijpen.

Zo werkt dat dus! De auteurs zijn kritisch en scherp,

maar leggen ook uit waarom het gaat zoals het gaat

en waarom. Het klinkt misschien niet echt 2013,

maar Bessems en Nieuwboer hebben ook een idealistisch boek geschreven. De

politiek is te belangrijk om haar aan cynici over te laten. Zij steken als journalisten

ook de hand in eigen boezem. De media hebben de neiging goede politieke

praktijken af te straffen. Gedoe is immers nieuws.”

Uitgeverij: Atlas Contact

De eerste honderdvijftig jaar parlementaire geschiedenisvan NederlandDe parlementaire historici Joop van den Berg en

wijlen Jan Vis beschrijven in dit boek de parlemen-

taire geschiedenis tussen 1796 en 1946, van de

Franse tijd tot direct na de Duitse bezetting.

Anderhalve eeuw avonturen van de parlementariërs

en hun duw- en trekwerk met koningen, agenten en

ministers. Met een bijzonder oog voor de eigen

tradities van de Nederlandse politiek en voor de

waarde van het politieke vakmanschap. De jury

oordeelt dat Van den Berg en Vis, die in 2011

overleed, met dit boek een prestatie van formaat

leverden. “Het is een standaardwerk geworden dat in een sterke behoefte

voorziet. De eerste honderdvijftig jaar is ook een onmisbaar naslagwerk voor

wie in de politieke geschiedenis van Nederland is geïnteresseerd.”

Uitgeverij: Bert Bakker

Rondom WildersDe Partij voor de Vrijheid is niet meer weg te denken

uit de Nederlandse politiek. Tegelijk is zij een mysteri-

euze groepering, waarop talloze journalisten en

onderzoekers tot nu toe geen vat konden krijgen.

Koen Vossen wel. Uit het juryrapport: “Wilders heeft

in de loop van de jaren veel pennen in beweging

gebracht, vaak polemisch en vanuit een politiek of

moreel gezichtspunt. Vossen stijgt daar met zijn

boek bovenuit. Rondom Wilders is een boeiend

geschreven boek dat inzicht geeft in een belangrijk

fenomeen in de Nederlandse politiek.”

Uitgeverij: Boom

JB

Prinsjesdag, de officiële opening van het nieuwe parlementaire jaar, is elk jaar weer een groot feest in Den Haag. Met talloze tradities, veelal voor insiders, op de rijtoer en de balkonscène na. Het Prinsjesfestival, dat de gemeente Den Haag, ProDemos en andere partijen in september 2013 voor het eerst organiseerden, moet daar verandering inbrengen. Eén van de onderdelen van het festival is de Prinsjesprijs voor het beste politieke boek van het afgelopen jaar.Uit 43 inzendingen voor deze prijs nomineerde een jury onder leiding van Kars Veling (directeur van ProDemos, oud-Kamerlid voor de CU) vier boeken. Ze worden in deze Boven op de plank beschreven.

een mogelijke oplossing. Voor de politiek

pleit hij voor vergaande decentralisatie.

Gemeenten, maatschappelijke instellin-

gen en ‘technocratische instituten’ moe-

ten het stokje van de landelijke politiek

overnemen.

Aan de analyse van de problemen man-

keert weinig als je het eens bent met de

premisse van de overheersende commer-

cie en de afwijzing van de marktecono-

mie. Maar aan die oplossingen kleven

nogal wat bezwaren. Delegeren naar

lagere overheden? Is de gemeenteraad

democratischer dan de Tweede Kamer?

Debatteren gemeenteraadsleden niet

over onbenulligheden? En zijn maat-

schappelijke instellingen voor de partici-

patie een zegen voor de democratie?

Dergelijke instellingen gaan zelf ook

bureaucratiseren, trekken duur betaalde

managers aan, vormen machtsblokken.

Wat schiet de burger daarmee op? Is dat

niet van de regen in de drup.

En zo’n ontplooiingsfonds lijkt verdacht

veel op het organiseren van tegenmacht.

Daarmee volgt Van Tuinen de aloude

marxistische theorie van these en anti-

these die vanzelf leidt tot synthese. Die

theorie heeft zijn nut vrijwel nergens

bewezen.

Deze punten ter overweging nemen

overigens niet weg dat Nederland kan

menselijker een interessant boek is.

Zeker het lezen waard is het gedeelte

waarin Henk van Tuinen zijn licht laat

schijnen op de samenleving van nu. Dat

er bij zijn oplossingen vraagtekens te

plaatsen zijn, doet daar niets aan af.

Henk van Tuinen, Nederland kan

menselijker, uitgeverij De Bezige Bij

GK / ✸✸✸


‘Sander heeft niet dat correspondenten-toontje, die gewichtigdoenerij’Nieuwspoort Nieuws keert Nieuwspoort ondersteboven en is op zoek naar interessante familiebanden

binnen de sociëteit. Deze keer een gesprek met twee voormalige Poorters: Henk en Sander van Hoorn.

De band tussen vader enzoon is bijzonder. Zo vaakzien ze elkaar niet. Driekeer per jaar keert Sanderhuiswaarts uit Beiroet,sinds 2011 zijn standplaats

voor de NOS. Twee keervoor familie en één keervoor de NOS-corresponden-tendagen. Met zijn tweedochters en vriendin be-zoekt hij Henk in Leusden.

Peter Schouten

Al waar vanuit zijn vader dewereld probeert bij te hou-den, aldus zijn Twitterbio.Wie @VanHoorn volgt, zietdat de doorgewinterde oud-journalist graag zijn meningover het medialandschapspuit. Vindt hij het somsmoeilijk om zijn vak los telaten?“Nee hoor, helemaal niet”,klinkt het toch wat onge-loofwaardig. “Stop dan metTwitteren”, lacht Sander.“Maar dat is geen vak”,zegt Henk. “Nee, maar omhet los te laten. Je blijft eriets van vinden. Je blijftdat willen uiten.” Henk:“Het komt door jou. Ik zei:hoe moet ik nu weten watjij allemaal uitspookt? Danmoet je op Twitter gaan zit-ten, riep je.” Na een volgtipvan zoon Sander, slotenhonderden Twitteraars zichbij Henk aan. “En dat vondje leuk, want toch weer eenpodium”, knipoogt Sander. Het podium schuwen zebeiden niet. Na het GuteNacht, Freunde, klonk bijna 25 jaar de rustige enserieuze stem van Henk inMet het oog op morgen.Onlosmakelijk verbondenmet de radio. Voor en ach-ter de schermen. Ook watdat betreft veel overeen-komsten tussen vader enzoon. Sander heeft ook eenveelgehoorde stem, maar isook al jaren te zien als cor-respondent. Een hele goedezelfs, vindt Henk. “Hij kanheel exact en sterk in eenpaar minuten voor de came-ra uitleggen wat er aan de

Familie van?

hand is in een land. Sanderheeft niet dat correspon-dententoontje. Die gewich-tigdoenerij. Aan dat kunst-matige heb ik een hekel.”Er wordt wel eens gesugge-reerd dat Sander zijn banenaan zijn vader te dankenzou hebben gehad. “Mendenkt dat altijd. Er is nietsbewezen, ik hoor alleenmaar suggesties. Ik hebhem één keer geholpen inhet begin bij de VPRO. Toenzochten ze iemand die dejassen van gasten kon aan-nemen. Ik wist nog weliemand die dat kon. Zo isSander bij de VPRO binnen-gekomen. Hij heeft het zichvooral allemaal zelf eigengemaakt.” Sander: “Het zijnallemaal zulke makkelijkemeningen en ze komenaltijd uit de hoek van men-sen die het niet met meeens zijn. Er wordt nooiteen poging tot waarheids-vinding gedaan.” Hij slaat zelf meteen eenbrug naar zijn huidige werk.“Ik ben blij dat ik uit hetIsraëlisch-Palestijns conflictben. Eddo Rosenthal (cor-respondent in Israël 1976-2007, PS) heeft het mooigezegd: Men is vreselijkbevooroordeeld en denktdaardoor dat jij dat ookbent. Dat is het hele ver-haal. Mensen spreken je aanop een radio-item waarvanze alleen de inleiding heb-ben gehoord. Op een gege-ven moment ontwikkelde ikeen olifantenhuid.” Henkvalt hem bij: “Mensen ver-wachten vaak dat je een

Na ruim een uur eindigt het gesprek met een lachsalvo van zoon Sander. Bij het zien van vaders cv komt hij niet meer bij. “Ridder in de Orde vanOranje-Nassau? Wanker, dat je dat erbij zet. Je hele leven heb je je daartegenverzet en dan ga je ‘m ineens accepteren én op je cv zetten. Dat is tochraar?” Henk pareert hem vakkundig. “Het ANP wilde dat hebben.” De vriendin van Sander vraagt nog of het is voor wanneer hij overlijdt. Henk: “Ja, ik heb het er gewoon bijgeschreven. Ze halen het toch wel ergens vandaan.”

Vader Henk (69)

1987 - 2010 Presentator Met het oog op morgen

1999 - 2004 Hoofdredacteur NOS Radio

1994 - 1999 Hoofd actuele programma’s NOS Radio, hoofdredacteur NOS Nieuws

en Met het Oog op Morgen. Medewerker Buitenhof

1990 - 1994 Chef actuele programma’s NOS Radio, presentator Het Capitool

1984 - 1990 VPRO, o.a. eindredacteur Het Gebouw en groepsredacteur Radio 1 en 5

1984 Presentator / eindredacteur Radio Rijnmond

1980 - 1984 Parlementair redacteur en eindredacteur bij de VARA (radio en tv).

Werkte mee aan programma’s als Achter het Nieuws, In de Rooie

Haan, Haagse Bluf en de BV Nederland

1971 - 1980 Parlementair redacteur Den Haag Vandaag (NOS Televisie)

1964 - 1971 redacteur / verslaggever / presentator AVRO’s Radiojournaal

Opleiding: HBS - B en Politieke Wetenschappen

Henk werd voor zijn hele oeuvre onderscheiden met de Ere Zilveren Reissmicrofoon en

in 2010 geridderd in de Orde van Oranje-Nassau.

Zoon Sander (43)

2011 - heden Correspondent in de Arabische wereld, NOS Radio en televisie

2006 - 2011 Correspondent in Israël / bezette Palestijnse gebieden, NOS Radio en

televisie

2003 - 2004 Invaldiensten parlementair redacteur, Radio 1 Journaal

1998 - 2006 Verslaggever, Radio 1 Journaal

1998 - 2004 Samensteller nieuwsoverzicht, Met het oog op morgen

1986 - 2003 Freelance redacteur, regisseur, producer, verslaggever, presentator bij

NOS, NCRV, Radio Noord Holland, Teleac, VARA, VPRO en

Wereldomroep

Na zijn middelbare school volgde Sander eerst een opleiding Financiële Bedrijfskunde,

maar stopte daar na twee jaar mee. In 1995 studeerde Sander aan de Vrije Universiteit

af in Politicologie. Verder is Sander voorzitter geweest van een JOVD-afdeling.


Wouter Kurpershoek. Ofneem Kysia Hekster. Ikhoop dat ze tevreden is,maar ik kan het me moeilijkvoorstellen. Ik ben niet uitNederland weggegaanomdat ik de onderwerpenzat was. Uiteindelijk blijfteen verhaal wel een ver-haal. Weet je, ik ziet hetwel. Wat kan ik er nu aandoen? Het wordt vast las-tig...”Nog een paar dagen en danvertrekt Sander naar Egypte.Weg uit de oase van rust,onderweg naar plekken waarde lucht zwanger is vanrevoluties. Terwijl de vogelshier tegen een strakblauwelucht hun melodieën onop-houdelijk tjilpen, dringt degeur van barbecue de tuinvan Henk binnen. “Ruik jedat?”, kijkt Sander zijnvader bijna smekend aan.“Oh, je wilt barbecueën?Nee, ik pieker er niet over.Ik heb er geeneens meereen.” “Kom dan maar weersnel langs in Libanon”,raadt zoon vader aan.

Op de vraag of ze elkaarsfuncties zouden willen heb-ben, is Henk helder. “Nee,ik vind het helemaal nietleuk om steeds een nieuwbestaan op te bouwen.”Ook Sander blijft liever cor-respondent. “De politiekejournalistiek is niets voorhem”, vult vader al meteenaan. “Nee, het aantalwezenlijk ter zake doendedingen op een normalewerkdag is echt te klein.Die extase dat we eenbrommerbesluit eerder had-den dan op de RTL-redac-tie...”, schudt Sander zijnhoofd en haalt zijn schou-ders op. “Nee, advies vraag ik nooitaan Henk. Misschien toen ikradio maakte wel wat vaker,want daar had jij veel erva-ring in. Maar je hebt mewel eens aangesproken overdat toontje waar jij zoallergisch voor bent. Het ismeer zo dat als jou ietsopvalt en dat ter sprakekomt, dat je het zegt. Ikkan dat van heel veel men-

bepaald standpunt inneemten zo niet, dan gaan ze hetzelf voor je invullen. Bij mijverwachtte men dat ik poli-tici met de botte bijl inhun kop zou hakken. Moetik dat dan namens de woe-dende kijker vertolken ineen vraaggesprek? Ik piekerer niet over.”Wie ze een goede journalistvinden? “Je moet alles inzijn tijd zien, maar ik hebooit veel geleerd van Joopvan Zijl. Zijn stijl sprak mijtoen erg aan”, vertelt Henk.“Maar ook Matthijs vanNieuwkerk doet het fantas-tisch goed. Hij is niet teberoerd om zichzelf kwets-baar op te stellen.” Sanderzoekt zijn voorbeeldenelders. “Ik probeer eencombinatie te zijn tussenConny Mus en JorisLuyendijk. Joris vanwegezijn vermogen om door tedenken en Conny om zijnvoeten in de aarde en hetgewoon vertellen wat eraande hand is. Dat is al moei-lijk genoeg.”

sen heel goed hebben, maarvan jou minder. Dus volgensmij ben je er om die redenop een gegeven momentmee opgehouden.” Henk: “Dan ben ik nogsteeds een vader die eenopmerking maakt hè?” Sander lachend: “Dat moethij niet doen. Misschien ishet een klassiek vader-zooniets. Ik weet het niet. Jijhebt je ook heel erg verzettegen het worden van eencorrespondent. Want wat alsje terugkomt, zei je dan.” Henk: “Oh, nou daar kom jenog wel achter. Je ziet bijveel correspondenten: datwordt een ongelukkigeperiode. Het sterkst bijEelco Bosch van Rosenthal.Dat is bijna zielig hoe hijop Twitter bijna alleen maarAmerikaanse onderwerpenbehandelt, terwijl hij allang hier is. Die jongen kanhet gewoon niet loslaten.”Sander: “Uit mijn regiohebben ze het allemaalmoeilijk gehad. Nicole leFever, Peter ter Velde,

Drie keer per jaar keert Sander huiswaarts uit Beiroet, sinds 2011 zijn standplaats voor de NOS. Twee keer voor familie en één keervoor de NOS-correspondentendagen.


Weer in Meppel. Aan een tafeltje. Ze zijn de kerk aan het restaureren. Verder gebeurt er niet veel.Naast mij zit een mevrouw. Ze drinkt koffie. In haar hand heeft ze een boekje.Ze speelt sudoku.Ik geloof dat het zo heet.Ben namelijk zelf niet zo’n spelletjesmens.Zeker niet sudoku.Dat is met getallen. Getallen heb ik niks mee.Geef mij die kerk maar.Niet voor het geloof of zo hoor.Maar meer gewoon om naar te kijken. Hij is dicht trouwens, die kerk.Vorige keer ook al.Denk dat ik dan zo maar de bus pak.Naar Nijeveen. Dat schijnt in de buurt te zijn.Daar heb je drie kerken. Mogelijk zijn die wel open?En zo niet, vermaak ik me daar ook wel.Er zit vast wel zo’n uitspanning. Zo’n hotel-restaurant. Je kent ze wel.Waar de commercie nog niet heeft toegeslagen. Met biljart en eten wat de pot schaft.Een uitsmijter is er over het algemeen altijd wel te krijgen. Dat is gemeengoed. Enfin, ik ga zo maar eens.Anders mis ik de bus.Ze gaan om het uur hier.Nou ja, ik heb ook geen haast.Ik heb nog tot drie uur vanmiddag. Dan zie ik haar weer.Tot die tijd hang ik hier wat rond.Redelijk zorgeloos. Het enige jammere is die bus.En niet eens omdat ie om het uur gaat.Maar ze zijn niet geel meer.

Meppel

R e i n o n d e r w e gWillem de Vries 1941-2013

Eerste overheidslobbyist enveelzijdige ‘contactfunctionaris’

Burgemeester Jos Staatsen had het goedbegrepen. Een lobbyist van de gemeenteGroningen in Den Haag zou de contactenover en weer versterken. Het was eenexperiment in een periode ver voor deslogan ‘Er gaat niets boven Groningen’,waarin Willem de Vries de positie vanGroningen wist te versterken. Op zijnvisitekaartje stond ‘contactfunctionaris’,een compromis, omdat (toen nog) termenals public affairs of lobbyist wat verdachtwaren.

De jurist Willem de Vries bleek al vlug zijn omgeving door endoor te kennen en de kansen voor Groningen behoedzaam tetaxeren. Hij was daarover altijd bescheiden en vond dat de credits voor zijn successen het college van B&W toekwamen.Hij was consciëntieus in zijn contacten, had een forse dossier-kennis maar was bovendien een ongelooflijk trouw, humoris-tisch en vriendelijk mens. Hij ‘woonde’ in Nieuwspoort, waar hijzijn vaste (stam)tafelgenoten bijna dagelijks trof en hij opendeals eerste overheidslobbyist een kantoor aan Het Plein, waarnu nog steeds zijn opvolgers werken. Willem de Vries was daar-naast samen met Rinus van Schendelen initiatiefnemer van hetgenootschap Koning Willem II, dat gouvernementele lobbyisteneen platform bood, en schilder - hij exposeerde met zijn aqua-rellen van stropdassen in Nieuwspoort. Ook speelde hij graagpiano. Zijn kerstlunches waren befaamd, al was het alleen aldoor zijn fraaie en persoonlijk samengestelde boekjes metsprookjes, gedichten en tekeningen.Koning Willem II is mede dankzij hem een bekend lobbyge-nootschap geworden voor overheden en daarmee verwanteorganisaties. Het bijzondere van dit platform is dat hij daarmeeeen basis legde onder een bestendige groei van het besef datpublic affairs met als meest bekende instrument ‘de lobby’, eenonvervreemdbaar middel is om belangen van met name decen-trale overheden onder de aandacht van de centrale overheid,van ‘Den Haag’, te brengen. De schemering waarin dit vaklange tijd verkeerde, is grotendeels verdwenen. Dat is een zeld-zame verdienste.De laatste tien jaren ging het met de gezondheid van Willemniet goed. Hij trok zich terug - ook als Poorter - en overleedop 72-jarige leeftijd in zijn woonplaats Sauwerd. Op een mooieseptemberzaterdag vond een afscheidsbijeenkomst plaats in hetkleine kerkje in het gehucht Klein-Wetsinge. Toen drong nogeens de betekenis door van de sterk persoonlijke en bredewijze waarop hij gedurende zijn leven het begrip ‘contactfunc-tionaris’ inhoud gaf.

Robbert Coops en Edward Figee


Binnenste Buiten

CVMerimari Kimpanpääwerkt voor Finse economische bladen en de klimaat-en energievakpers woont in Rhenen Recente artikel: over de gevolgen van de DuitseEnergiewende voor onder meer de Nederlandsemarkt.

Sinds wanneer ben je in Nederland? “Sinds 1996. Nadat ik tijdens mijn studie economieen politieke wetenschappen in Oslo verliefd werdop mijn huidige man, een Nederlander. We woon-den eerst nog een jaar in London, op neutraal grondgebied zeg maar. Toenwilde ik zijn geboorteland beter leren kennen. Daarom is hij met mij eventjesnaar Nederland teruggekeerd - en eventjes is nog steeds!”Wat mis je het meest? “Vrienden, familie en roggebrood!”Was het moeilijk, Nederlands te leren? “Voor mij was het makkelijk. Ik meldde me aan voor een taalcursus in Delft.Ik sprak al Zweeds en Duits en Engels. Ik husselde die talen gewoon een beet-je door elkaar, leerde de ‘G’ spreken - en dan had ik de basis wel! Het gingheel snel.”Wat viel je meteen op?“Hoe gemakkelijk mensen met elkaar omgaan en over persoonlijke dingen praten. Nederlanders zijn heel snel heel open. Finnen zitten in hun schelp.Daar is het ondenkbaar dat je in de supermarkt met wildvreemden praat encommentaar geeft. Finnen doen dat niet. Niet met vreemden.In Finland is een ja ook een ja. In Nederland is het: ja - tenzij. Daar heb ik nogsteeds moeite mee, voor mij is een afspraak en afspraak. Maar in dit land isdat niet zo. Het is niet kwaad bedoeld, het is gewoon een cultuurverschil.Misschien voor het gemak, om voor een goede stemming te zorgen. Dan roepje hier snel hardop ‘ja’, maar je denkt: dat zien we dan nog wel.”Wat was in het begin het moeilijkste? “Dat ik me moest bewijzen. Ik voelde me sterk een buitenstaander. Ik mochter zijn, maar het ging niet van harte. In Nederland moet je laten zien dat jeecht wilt meedoen. Je krijgt als nieuweling niet het voordeel van de twijfel.Het is: ja, welkom - mits. Je wordt zeer kritisch op je waarde bekeken. Het isde dominee die dan spreekt. De Nederlandse maatschappij is geen warmnest waarin je belandt. Dat was al in de jaren 90 zo, nog voor Fortuyn enWilders. Je mag er zijn, maar je moet bewijzen dat je netjes bent en dat je hetwaard bent. Raar vond ik ook dat ik opeens zo bezig moest zijn met mijnvrouw-zijn, dat heb je in Finland niet. In Nederland doe je als man bepaaldedingen zo en als vrouw zo. In Finland was ik niet zo bezig met mijn vrouw-zijn.”Hoe bedoel je dat? “De arbeidsmarkt is een goed voorbeeld, ik merkte snel dat ik daar als vrouwin Nederland veel te hoge verwachtingen had. In Finland werken de vrouwenfulltime. Hier stoppen ze of werken minder zodra ze moeder worden. Als je jekind vijf dagen in de crèche stopt, word je scheef aangekeken, dan ben je eenslechte moeder. Ik kreeg zelf gelukkig geen commentaar van mijn schoon-familie, maar ik heb vriendinnen die daar wel last van kregen. Het hele land iser nog steeds op gebouwd: scholen draaien met en door moeders - er zijnleesmoeders, er zijn luizenmoeders. Dat is ondenkbaar in Finland, echtON-DENK-BAAR. Ik zeg niet dat het slecht is. Maar zo kom je in een bepaalderol. En die is dan zwaar te doorbreken.”

‘Woordvoerders hebben nul waarde in Finland.Er bestaat niet eens een Fins woord voor!’

Was het moeilijk voor je werk te vinden?“Ik wilde snel aan de slag, ik had al een carrièreachter de rug en was het gewend zelfstandig tewerken, o.a. voor de BBC World Service in Londen.Maar in Nederland kreeg ik alleen maar kleinebaantjes aangeboden, mijn opleiding leek nietswaard, dat was een klap in het gezicht.Later ontdekte ik een soort tweedeling: Mensenin een internationale context, die voor internatio-nale bedrijven werken, zien dat je als buitenlan-

der iets kunt toevoegen, dat je een meerwaardehebt. Mensen in een binnenlandse context, in puurbinnenlandse bedrijven, die hebben dat niet. Die

geslotenheid ervaar ik nog steeds als ik interviews aanvraag. Bij internatio-naal opererende bedrijven gaat dat makkelijk, bij binnenlands opererendeniet, daar is het moeilijker binnen te komen.Misschien zou het makkelijker zijn als ik Brits of Amerikaans was. Misschienheeft het met mijn Finse afkomst te maken. Nederlanders kunnen niet zoveel met Finland. Als Finse besta je eigenlijk niet. In de jaren 90, toen ikkwam, wisten de meesten nog niet eens dat Nokia een Fins bedrijf is, zedachten dat het Aziatisch was.”Je kon je tenslotte als freelance correspondente een bestaan opbouwen. Hoeis het om in Nederland als journalist te werken? “Een fundamenteel verschil is dat we in Finland geen woordvoerders kennen,zeker in de jaren 90 niet. Inmiddels zijn er internationale bedrijven in Finland,die wel woordvoerders hebben, voor de buitenlandse journalisten. Want voorFinnen is dat nog steeds een onbekend fenomeen. En als je als Finse journa-list ergens in Finland belt, dan wil je ook geen woordvoerder aan de lijn, maarmeteen die persoon die de beslissingen neemt: dus de manager, de minister,de deskundige.Ik vind de Nederlandse woordvoerders vaak aardig, maar ik kan niet zo veelmet ze! De Finse lezers en luisteraars hechten nul waarde aan wat de woord-voerder zegt, die willen direct de politicus of gezaghebber. Het mag niet uittweede hand komen.Van woordvoerders krijg je alleen maar de officiële antwoorden, de kant-enklare antwoorden. Van hun krijg je niet zo veel los en ze weten ook niet alles,ze kunnen per definitie niet alles weten.Daar heb ik nog steeds moeite mee. Het kost me ontzettend veel tijd omwoordvoerders te omzeilen en direct de gezaghebbende te spreken.Er is trouwens niet eens een Fins woord voor woordvoerder!”Zijn er verschillen tussen Finse en Nederlandse kranten? “In Finland is het check-check-dubbelcheck. Hier niet. Ik meen dat Nederland-se kranten daarom meer fouten maken dan Finse. Dat is een groot verschil.In Nederland vind ik het Financieele Dagblad het allerbeste. In 9,5 van de 10keer klopt het wat daar staat. Op plek 2 komt NRC, op 3 de Volkskrant.Nederlandse journalisten gaan gewoon losser om met de inhoud. Ze schrij-ven ook anders: het gaat meer om het verhaal dan om de feiten. Het moetmooi en boeiend verteld zijn. Het is meer een soort literaire journalistiek, inFinland is het meer feitelijke journalistiek.”Is er een verschil tussen de Finse en de Nederlandse TV en radio?“Ja. Het tempo van praten is in Nederland veel hoger! Ik ben na al die jarengeïnfecteerd. Als ik in Finland ben, zijn ze er allemaal verbaasd over hoe snelik inmiddels praat!”

Kerstin Schweighöfer

Merimari Kimpanpää in haar versierde woonkamer -Slingers kennen ze in Finland niet.


NIEUWE POORTERS

M.P.J. IdemaOnline Strateeg VVD

P.H. SnijdersBurgemeester Gemeente

Hardenberg

A.J. BreeuwsmaPolitiek Assistent

Gemeente Rotterdam

B.E.M. VerbeekAdviseur Public Affairs

Provincie Noord-Holland

A.P. EijkelenboomAlgemeen Directeur

Transitium Groep

J. BrandsmaRedacteur Trouw

P.H.P. SieratDirecteur Transport en

Logistiek Nederland

M. PetersPersvoorlichter VVD

Tweede Kamerfractie

J.M.M. PolmanCommissaris van de

Koning Provincie Zeeland

G.C.S.R. HendricksPublic Affairs Imperial

Tobacco Nederland

E. HabersBestuursvoorlichter

Gemeente Den Haag

D. BoersmaDirecteur KNJV

D.S.L. TuijnmanManager Government

Affairs ABN AMRO Bank

N.V.

C. van BeverenGedeputeerde Prov Zeeland

E.F. VeldmanPersoonlijk Medewerker

VVD Tweede Kamerfractie

M. Sentürk Algemeen Secretaris /

Voorzitter Directieraad

HOGIAF

C. ZuiderwijkVoorzitter Transitiebestuur

Kamer van Koophandel

Nederland

J.C.M.M. SiemonsManaging Director

Nederlands Centrum voor

Handelsbevordering

G.G.L. PlasmeijerEigenaar / Directeur

Obsession Live

Communication

C.M.M. Schönknecht -VermeulenGedeputeerde Provincie

Zeeland

K.S. HaaksmanHoofd Externe Betrekkin-

gen Strukton Rail

M.G. CremerAdvocacy Project Officer

European Cultural

Foundation

S.J.W. de BruijnAdviseur Public Affairs

Schinkelshoen & Verhoog

Communicatie

J.A.I.A. BendersArts/Geneesheer –

Directeur St. Service

Medical

S.W.P.J. SengersVertegenwoordiger bij de

EU Samenwerkings-

verband Noord-Nederland

(SNN)

J. GeurtsAdviseur Public Affairs

Vereniging van

Toezichthouders

Woningcorporaties (VTW)

F. van EckDirecteur / Bestuurder

St. Aanpak Financieel-

Economische Criminaliteit

in Nederland

A.C. den BestenVoorzitter PO-Raad

A.H. MulderTweede Kamerlid CDA

J.P. DuinPersvoorlichter / Woord-

voerder Menzis

M.R.J. RogTweede Kamerlid CDA


NIEUWE POORTERS

J. SuyverVoorzitter Raad van

Bestuur Kansspelautoriteit

R. MensCommunicatieadviseur

PA /PR EVO

F.W.R. GoversSenior Adviseur

Transitium Groep

G.R.J. van HeukelomGedeputeerde Prov Zeeland

A.SmidDirecteur / Eigenaar ASTC

Media

B. van ‘t WoutTweede Kamerlid VVD

R.P. SchreinemachersVerslaggever RTL Nieuws

A.G. KaatPublic affairs Eneco

D.A. Foekens-RietveldPublic Affairs Medewerker

Schinkelshoek & Verhoog

R.E. van der LindeTweede Kamerlid VVD

M.H.A.M. OttenManager Public Sector

Affairs SAS Institute B.V.

H.M. van HasseltBeleidscoördinator VNO-

NCW (West)

S.P. BeumerHoofd Communicatie

GGZ Nederland

G.R. ZaalDirecteur Radio Nederland

Wereldomroep

E. WallingaWethouder Gemeente

Enschede

H.G. CentsGovernment Relations

Advisor ExxonMobil

A.G.M. NagelmakerCEO ANT Trust &

Corporate Services N.V.

B.J. de ReuGedeputeerde Provincie

Zeeland

F.J.J. BolleSenior Adviseur Public

affairs Verpleegkundigen &

Verzorgenden Nederland

A.CherribiManager Public Affairs

Haven Amsterdam

R.J.M. GianottenDirecteur Nederlandse

Vereniging Frisdranken,

Waters, Sappen (FWS)

T.T.M. van GrinsvenLid Raad van Bestuur,

COO Espria / Woonzorg

Nederland

E. van der SluisDirecteur Samenwerkings-

verband Noord-Nederland

(SNN)

A. KerssiesDirecteur Vereniging van

Toezichthouders Woning-

corporaties (VTW)

C.W. Jawad - SmelikDirecteur Strategie en

Externe Betrekkingen

Sociale Verzekeringsbank

A.H. BosscherAdviseur Public Affairs

Stichting Natuur en

Milieu / Groene11

D. BremmerParlementair Verslaggever

Algemeen Dagblad (AD

Nieuwsmedia)

Y. MollHoofd Media & Publiciteit

Politie Amsterdam / Korps

Nationale Politie

I.D.M. RodenburgStrategisch Adviseur

Bestuurszaken Unie van

Waterschappen


Han Polman is sinds

een half jaar commis-

saris van de koning

in Zeeland. Hij en de

vier gedeputeerden

willen de banden

tussen ‘Den Haag’ en

de provincie Zeeland

aanhalen. Zijn het-

kan-wélhouding

inspireert. Polman:

“Het voltallige

provinciebestuur is lid

geworden van

Nieuwspoort om de

goede samenwerking die we al hebben met de verschillende depar-

tementen te verankeren. We laten zien dat Den Haag wat heeft aan

Zeeland en andersom. Heel Nederland kan sterker worden als de

‘Zeeuwse krachten’ worden gezien. De industriële ontwikkeling in

Zeeland is daarvan een voorbeeld, de chemische en agrarische

bedrijven, de innovaties en de biobased economy. De maritieme

sector, de grote havens en de visserij, daarin liggen zo veel kansen.

Ook door de ligging ín zee is de provincie uniek: binnen vijftien

minuten ben je aan open water. Dus: nóg meer kansen.”

In Zeeland is het heel normaal om grensoverschrijdend te denken en

te werken. De commissaris: “Als je de landsgrenzen wegdenkt, ligt

de Zeeuwse delta in een kernregio met veel economische kracht,

tussen de mainports van Rotterdam en Antwerpen. Als het met

steden als Antwerpen, Gent en Brugge goed gaat, gaat het met ons

ook goed. Ik merk dat daarvoor in Brussel, waar ik net zo vaak ben

als in Den Haag, veel aandacht is.”

‘Haagse lijstjes’Polman denkt vanuit netwerken: “Toevallig ligt ‘Den Haag’ in Den

Haag en daar wordt vaak gedacht vanuit een Haags perspectief,

maar zelfs Brussel ziet dat het in de regio’s gebeurt. De ‘Haagse

lijstjes’ met prioriteiten - zoals het topsectorenbeleid - verbinden

wij met onze regionale, economische agenda, in een netwerk van

bedrijvigheid, samenwerkingen, gezamenlijk optrekken. Natuurlijk zit

Den Haag in een transformatiefase met de decentralisaties, daar

hebben wij als provincie ook mee te maken, maar als je de kansen

wilt zien en daar energie uit wilt putten, moet je in Zeeland zijn.

Wij doen het: slim netwerken door slimme ontmoetingen.”

Nicole Bodéwes

Han Polman (50), commissaris van de koning in Zeeland

‘Zie de Zeeuwse krachten!’DE

NIEUWE

Politiek kruiswoordraadsel - Hans Schogt

EvenementenagendaPEP-bijeenkomst:Maandag 4 november van 15.00 tot 17.00 uur in desociëteitMaandag 2 december van 15.00 tot 17.00 uur in desociëteitMeer informatie: secretariaat: 070 - 346 94 40 [email protected] www.nieuwspoort.nl

HORIZONTAAL4. Britse minister; 5. kwaad; 7. steekwapen; 8. noodsein; 11. offensief; 12. chemisch wapen;

14. aardbol; 16. Europeaan; 18. geleide; 19. proeve; 20. vergelding; 21. windrichting;

22. land in Azië.

VERTICAAL1. volmacht; 2. wereldmacht; 3. gewapende strijd; 6. sanctie; 9. Britse premier; 10. Franse minister;

13. bewind; 15. gedachtewisseling; 16. regime; 17. vijandelijke inval; 18. Amerikaanse minister.

OplossingOnder de goede inzenders van dit kruiswoordraadsel voor Poorters wordt een wandeling voor

twee personen door Duister Den Haag aangeboden.

Oplossingen, voorzien van naam en adres, opsturen naar Nieuwspoort, t.a.v. Nieuwspoort Nieuws,

Lange Poten 10, 2511 CL Den Haag. Op de envelop ‘kruiswoordraadsel’ vermelden.

Sluitingsdatum vrijdag 29 november 2013.

Oplossing kruiswoordraadsel 2013/2

Horizontaal: 1. Europa; 5. fiat; 7. asiel; 8. onaf; 9. IKON; 10. depot; 11. aparte; 13. site; 14.

Sander; 18. tonnen; 21. stem; 22. beleid; 24. peper; 25. akte; 26. naar; 27. recht; 28. klus; 29.

omslag.

Verticaal: 1. ecotaks; 2. offer; 3. Aarde; 4. dispuut; 5. flitsen; 6. adoptie; 12. toe; 15. artikel; 16.

dompers; 17. respect; 19. oké; 20. nederig; 22. bruto; 23. links.

Nancy Olthoff uit Voorburg heeft met de goede inzending van kruiswoordraadsel 2013/2 een

gesigneerd exemplaar van De nachtwaker van Tomas Ross gewonnen.

+ interviews metronald van raak, henk en sander van hoorn ... · zegt de dr in de geschiedenis en...

Documents