Jaroslav HaJaroslav HaJaroslav HaJaroslav Haššššekekekek OOOO ΣωσµένοςΣωσµένοςΣωσµένοςΣωσµένος

Karikatury 213, 5.1.1910

Επιλογή Κειµένου-Μετάφραση: Μάριος ∆αρβίρας

Σίγουρα δεν έχει και τόσο µεγάλη σηµασία, ποιος ήταν ο πραγµατικός λόγος που ο Πάταλ θα έπρεπε να κρεµαστεί. Όποιο και αν ήταν όµως το έγκληµά του, δεν µπόρεσε να κρύψει το χαµόγελό του όταν ο δεσµοφύλακας εκείνη τη νύχτα πριν από εκείνο το πρωί που είχε προγραµµατιστεί να τον κρεµάσουν, του έφερε στο κελί ένα µπουκάλι κρασί και ένα κοµµάτι καλοψηµένου µοσχαρίσιου συκωτιού. «Αυτά είναι για µένα?» ρώτησε. «Ναι,» αποκρίθηκε o δεσµοφύλακας θλιµµένα, «Απολαύστε τώρα στο τέλος ότι µπορείτε περισσότερο. Θα σας φέρω ακόµη και µια αγγκουροσαλάτα διότι δεν µπορούσα να τα πάρω όλα µαζί µου µεµιάς. Έρχοµαι αµέσως.

Θα σας φέρω επίσης και κουλουράκια, επιστρέφω αµέσως». O Πάταλ κάθησε αναπαυτικά στο τραπέζι και χαµογελώντας δάγκωσε ευτυχισµένος το καλοψηµένο κρέας. Όπως φαίνεται ήταν λίγο κυνικός, κατά τα άλλα όµως ήταν ένας τελείως λογικός άνθρωπος που προσπαθούσε να απολαύσει µέσα στον κόσµο οτιδήποτε ήταν σε θέση να απολαύσει κάποιος αυτές τις ελάχιστες εναποµείναντες ώρες ζωής που είχαν καθοριστεί από το δικαστήριο. Μια σκέψη µόνο συνεχώς στριφογύριζε και βασάνιζε λίγο το µυαλό του: ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι που σήµερα το πρωί του είχαν ανακοινώσει πως το αίτηµά για απονοµή χάριτος που είχε κάνει είχε απορριφθεί-και εποµένως η εκτέλεση της ποινής θα πραγµατοποιούνταν κανονικά µέσα σε 24 ώρες ώστε ο κατάδικος να είναι σε θέση να προετοιµαστεί κατάλληλα για την επιτυχή εφαρµογή της και την τακτοποίηση αυτής της εκκρεµότητας- όλοι αυτοί που θα τον µεταφέρουν στον τόπο εκτέλεσης, θα τον εκτελέσουν και θα αντικρύσουν τον θάνατό του, όλοι αυτοί λοιπόν, αύριο, µεθαύριο και ούτω καθεξής, θα παραµείνουν ζωντανοί και ήσυχοι, θα επιστρέφουν κανονικά στις οικογένειές τους, ενώ αυτός δεν θα υπάρχει πια. Φιλοσοφούσε έτσι, τρώγοντας παράλληλα το συκώτι, και όταν του έφεραν τη σαλάτα και τα κουλουράκια σηκώθηκε όρθιος και εξέφρασε την επιθυµία να του φέρουν µια πίπα και λίγο καπνό. Του αγόρασαν λοιπόν ότι ήθελε για να µπορέσει άνετα να καπνίσει. Ο ίδιος ο φρουρός του άναψε τη φωτιά και του επέσεισε την προσοχή στην πίστη που θα έπρεπε να έχει στη απεριόριστη χάρη του Θεού. Αν εδώ στην γη όλα έχουν ήδη χαθεί τίποτα δεν έχει ακόµη χαθεί στον Ουρανό. Ο κατάδικος Πάταλ παρακάλεσε για µια µερίδα ζαµπόν ακόµη και ένα λίτρο κρασί. «Θα πάρετε όλα όσα επιθυµείται,» του είπε ο φρουρός, “άνθρωποι του είδους σας θα πρέπει να εξυπηρετούνται.» «Φέρτε µου επίσης δύο λουκάνικα και λίγη κρέµα. Επίσης θα ήθελα επίσης ένα λίτρο µαύρου κρασιού.» «Όλα θα σας τα φέρουµε, πηγαίνω αµέσως να σας εξυπηρετήσω,» είπε ευγενικά ο φρουρός, «γιατί άλλωστε να µην σας ευχαριστήσουµε, η ζωή είναι τόσο µικρή και ο άνθρωπος θα πρέπει να απολαµβάνει όλα όσα µπορεί και προλαβαίνει.» Όταν έφερε τα πράγµατα που ζητήθηκαν ο φρουρός συνέχισε να φιλοσοφεί µαζί µε τον Πάταλ, ο οποίος του ανακοίνωσε ότι τώρα ήταν απολύτως ικανοποιηµένος. «Ω Θέ µου,» φώναξε Πάταλ , όταν τα είχε πια όλα καταβροχθίσει , έχω ακόµα τροµερή όρεξη για ένα συκωτάκι από το Ντρεµπετσίν, λεδερές σαρδέλες, τυρί γκοργονζόλα και άλλα καλούδια” «Θα έχετε ότι επιθυµείται» αποκρίθηκε ο φρουρός «και µα την ψυχή µου είµαι πολύ χαρούµενος που όλα σας αρέσουν τόσο πολύ. Ελπίζω βέβαια µέχρι αύριο το πρωί να µην κάνετε

2

καµία ανοησία και µου κρεµαστείτε µόνος σας. Βλέπω όµως ότι είστε τίµιος άνθρωπος. Άλλωστε τι θα κερδίζατε µε κάτι τέτοιο κύριε Πάταλ, τι νόηµα θα είχε αν αυτό δεν πραγµατοποιηθεί φυσιολογικά, από µόνο του και µέσω της επίσηµης οδού? Σαν τίµιος άνθρωπος, είµαι µα την ψυχή µου σίγουρος πως ούτε κατά διάνοια δεν θα κάνατε τέτοιο κακό στον εαυτό σας. Αλήθεια δεν θα θέλατε ακόµη ένα ποτηράκι µπύρα? Ή µήπως καλύτερα δύο? H µπύρα σήµερα είναι εξαιρετική. Πίνετε άριστα µε το τυρί γκοργονζόλα. Θα σας φέρω λοιπόν δύο ποτηράκια, αγαπητέ φίλε, για να πιείτε κρασί και µε τις σαρδέλες και µε το συκωτάκι. Αυτά ταιριάζουν µαζί καλύτερα.» Σύντοµα το κελί γέµισε µε την µυρωδιά όλων εκείνων των πραγµάτων και ανάµεσα σε αυτό το µίγµα καθόταν ευχαριστηµένος ο Πάταλ, τρώγοντας ανυπόµονα το τυρί, τις σαρδέλες, πίνοντας κρασί, µπύρα ή οτιδήποτε έπιανε στα χέρια του. Είχε βυθιστεί σε µια ευχάριστη σκέψη πως τάχα βρισκόταν πάνω σε µια βεράντα εστιατορίου µέσα σε ένα δάσος µε κλαδιά και φύλλα που λαµπύριζαν στο φως του ήλιου και περνούσε ελεύθερος µια βραδιά µέσα σε όλη αυτή τη χλιδή . Και στην θέση του χονδρού φρουρού που στην πραγµατικότητα στέκεται τώρα απέναντί του βρισκόταν στην φαντασία του ο ξενοδόχος ο οποίος του µιλούσε συνέχεια εξαναγκάζοντας τον για ποτό όπως και ο πρώτος. «Πείτε µου ανέκδοτα,» παρακάλεσε ο Πάταλ τον δεσµοφύλακα και εκείνος µε θέρµη του διηγήθηκε κάποια από τα τελευταία ανέκδοτα µε περιεχόµενο από το περιβάλλον της Πράγας, όπως είπε ο ίδιος. Ο Πάταλ εξεδήλωσε την επιθυµία του για µερικά φρούτα, γλυκά ή µαλακά κουλουράκια και ένα φλυτζάνι µαύρο καφέ. Η επιθυµία του εκπληρώθηκε. Όταν τελείωσε ήρθε ο πνευµατικός της φυλακής για να τον εξοµολογήσει. Ήταν ευχάριστος άνθρωπος, καθόλου απόµακρος, φιλικός, όπως όλοι γύρω του που τον φρόντιζαν τόσο πολύ, τον καταδίκασαν σε θάνατο και αύριο θα τον κρεµάσουν . Έχουν όλοι τους χαρωπά πρόσωπα και κοινωνικά είναι πολύ ευχάριστοι. « Ο Θεός να σας ευλογεί τέκνο µου,» είπε ο ιερωµένος, χτυπώντας τον φιλικά στον ώµο, « αύριο, νωρίς το πρωί τα βάσανά σας θα τελειώσουν, µην απογοητεύεστε. Εξοµολογηθείτε και κοιτάξτε τον κόσµο µε αισιοδοξία , µε πίστη στο θεό, διότι ο θεός χαίρεται µε τον αµαρτωλό που µετανοεί. Υπήρξαν άνθρωποι που δεν εξοµολογήθηκαν, που όλη την νύχτα βάδιζαν από την µια πλευρά του κελιού στην άλλη ουρλιάζοντας. Ξέρω ότι δεν είναι ευχάριστο συναίσθηµα, ότι µπορεί και να σου στρίψει, αλλά αυτός που εξοµολογείται ακόµη και εδώ στο κελί, αυτήν την τελευταία νύχτα, παίρνει τον ύπνο του δικαίου. Και βυθίζεται στην χαρά! Σας διαβεβαιώ τέκνο µου , και σεις θα αισθανθείτε έτσι εάν καθαρίσετε την ψυχή σας από την αµαρτία.» Εκείνη ακριβώς τη στιγµή ο Πάταλ χλόµιασε. Κάτι του γύρισε το στοµάχι, ένιωσε πολύ άσχηµα και άρχισε να κάνει εµετό. Το πρόβληµα δεν τελείωσε εδώ όµως, διότι άρχισε αµέσως να έχει τροµερούς στοµαχικούς σπασµούς και στο µέτωπό του να τρέχει κρύος ιδρώτας. Ο πνευµατικός της φυλακής τρόµαξε. Νέοι σπασµοί συνοδευµένοι από ρίγος έκαναν συνεχώς την εµφάνισή τους. Ο Πάταλ από τους αβάσταχτους πόνους τυλίχθηκε σε µια γωνιά σαν κουβάρι. Γρήγορα ήρθαν οι φρουροί και τον µετέφεραν στο νοσοκοµείο της φυλακής. Οι ιατροδικαστές στριφογύριζαν αµήχανοι τα κεφάλια τους. Μέχρι το βράδυ είχε κάνει πολύ µεγάλο πυρετό µε ρίγη και στις δώδεκα το βράδυ οι γιατροί ανακοίνωσαν ότι η κατάστασή του είναι πλέον πολύ κρίσιµη ενώ οµόφωνα κατέληξαν στο συµπέρασµα ότι επρόκειτο για δηλητηρίαση. Τους βαριά άρρωστους που έχουν καταδικαστεί σε θάνατο δια απαγχονισµού δεν τους κρεµάνε, για αυτό και εκείνη την νύχτα δεν στήθηκε κρεµάλα. Αντί για αυτό έκαναν στον Πάταλ πλύση στοµάχου και µετά την ανάλυση των υπολειµµάτων του φαγητού που πήραν από το στοµάχι του, εξακριβώθηκε πτωµατικό δηλητήριο σε µερικά τµήµατα των λουκάνικων, που τώρα πια βρίσκονταν όλα µαζί σε ένα πιάτο ανάµεσα στα άλλα µη δηλητηριασµένα µέρη που είχαν αντληθεί από το στοµάχι του. Αµέσως διατάχθηκε και έγινε επιθεώρηση στον χασάπη από τον οποίο είχε γίνει οι προµήθεια των λουκάνικων και βρέθηκε ότι ο τελευταίος δεν τηρούσε τους υγειονοµικούς κανόνες διότι δεν έβαζε τα λουκάνικα στον πάγο. Το θέµα παραπέµφθηκε στην προϊστάµενη αρµόδια αρχή, η οποία τιµώρησε δεόντως τον χασάπη για το αδίκηµα της «θέσης προσώπου σε µεγάλο σωµατικό κίνδυνο.»

3

Ανάµενα στους γιατρούς οι οποίοι εξέτασαν τον Πάταλ, βρέθηκε ένας νέος και καλός γιατρός, ο οποίος εξ ιδίου ενδιαφέροντος µελέτησε όλο το ιστορικό της ασθενείας του Πάταλ και προσπάθησε µε πάθος να τον κρατήσει στην ζωή πάσει θυσία, αφού η περίπτωσή ήταν βαριά και ενδιαφέρουσα. Οληµερίς και ολονυχτίς περιέθαλπε µε ιδιαίτερο ζήλο τον ασθενή και έτσι µετά από δεκατέσσερις µέρες ήταν σε θέση να του ανακοινώσει µε ένα φιλικό χτυπηµατάκι στην πλάτη :«Σωθήκατε!» Την άλλη µέρα ο Πάταλ απαγχονίστηκε κανονικά, διότι ήδη, η σωµατική του κατασκευή ήδη άντεχε τη θηλιά. Ο χασάπης ο οποίος µε τα χαλασµένα λουκάνικα παράτεινε τη ζωή του Πάταλ για δεκατέσσερις ολόκληρες µέρες καταδικάστηκε σε φυλάκιση τριών εβδοµάδων σε φυλακή βαρυποινιτών για το αδίκηµα του σωµατικού κινδύνου. Ο γιατρός που έσωσε την ζωή του Πάταλ έλαβε έπαινο από το δικαστικό σώµα.