(ʧǹÊÔ·¸Ôì㪌㹡Ԩ¡ÒâͧἹ¡»ÃЪÒÊÑÁ¾Ñ¹¸� ๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒà·‹Ò¹Ñé¹)

¨Ñ´·Óâ´Â ¤³Ð͹ءÃÃÁ¡ÒûÃЪÒÊÑÁ¾Ñ¹¸ � ๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ ¨Ó¹Ç¹ õ,ððð àÅ‹Á๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ

¾ÔÁ¾�·Õè :

àÅ¢·Õè óò-ò ËÁÙ‹·Õè ñö ¶¹¹¡ÒÞ¨¹ÒÀÔàÉ¡ á¢Ç§ºÒ§ÃÐÁÒ´ ࢵµÅÔ觪ѹ ¡ÃØ§à·¾Ï ñðñ÷ð

ôó/ñ÷ò ¶¹¹¾ËÅâ¸Թ á¢Ç§Í¹ØÊÒÇÃÕÂ� ࢵºÒ§à¢¹ ¡ÃØ§à·¾Ï ñðùððºÃÔÉÑ· ¡ÃاÊÂÒÁ ¾ÑºÅÔªªÔè§ ¨Ó¡Ñ´

ºÃóҸԡÒÃá¶Å§ºÃóҸԡÒÃá¶Å§

http://www.thethaibar.or.th โทร. ๐ ๒๘๘๗ ๖๘๑๐, ๐ ๒๘๘๗ ๖๘๐๑-๗

http://www.thethaibar.or.th โทร. ๐ ๒๘๘๗ ๖๘๑๐, ๐ ๒๘๘๗ ๖๘๐๑-๗เดอนมกราคม ๒๕๖๒ ปท ๓๑ ฉบบท ๓๕๔

http://www.thethaibar.or.thµÔ´µÒÁÍ‹Ò¹¨ ØÅÊÒâ ‹ÒÇ๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ©ºÑºÂŒÍ¹ËÅÑ§ä´ Œ·ÕèàÇçºä«µ�๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ

เดอนมกราคม ๒๕๖๒ ปท ๓๑ ฉบบท ๓๕๔

ปใหมใหม..กาวเขามาอกคราแลว..

ขอจงทำใจผองแผวกบวนหวาน..

มความสขฝนฝนกบวนวาน..

เม�อปเกาผนผานและจากไป..

แสงวบวบแพรวพรางอยขางหนา..

ขอเปนแสงแหงศรทธาเพมหวงให ..

ขอมคนพรอมสมครรกดวยใจ..

แมโพยภยกลำกรายกไมทอ..

จงมองหาสงดดในชวต..

ขอพลงจงสถตยและไปตอ..

จบมอกนเดนไปไมรงรอ ..

ส พ.ศ. ใหมใหมดวยใจสขเทอญ....

สขสนตวนปใหม ๒๕๖๒ จากใจบรรณาธการจลสารขาวเนตบณฑตยสภา

จลสารขาวเนตบณฑตยสภา ประกอบดวยเนอหาดงน สารอวยพรปใหม ๒๕๖๒ จากนายกเนตบณฑตยสภา, บทความ เนองจากปก เสนอเรอง “พระราชดำรจดการตงเนตบณฑตยสภา โดย หมอมราชวงศประเดมสวสด สวสดวตน, บทความ ปญหาจากขอหารอกฎหมายทนาสนใจ เสนอเรอง “การขยายระยะเวลากอสรางหรองดหรอลดคาปรบตาม สญญา” โดย นาถสน ยตธรรมดำรง, บทความ คำพพากษาฎกาทนาสนใจ เสนอเรอง “การใชดลพนจกบเขตอำนาจ ศาลในคดอาญา” โดย ผศ.ดร.สมหมาย จนทรเรอง, บทความ เจาะฎกาเดน เสนอเรอง “คำพพากษาศาลฎกาท ๖๔๔๖/๒๕๔๗” โดย รงสชย บรรณกจวจารณ และมนตชย ชนนทรลลา, บทความ ภาษาองกฤษสำหรบนกกฎหมาย เสนอเรอง “Year-End Review 2018 and Turning Points 2019” โดย ดร.กนก จลมนต, บทความเรอง “บทตด พยานหลกฐานในคดอาญา” โดย มนตชย ชนนทรลลา และสรทพย ไทยมงคล, บทความเรอง “การยกเลกระบบ วางเงนประกนตวผตองหาในมลรฐแคลฟอรเนย สหรฐอเมรกา” โดย นธพฒน สนเพง, ขอสอบพรอมธงคำตอบในการ สอบคดเลอกเพอบรรจเปนขาราชการอยการ ในตำแหนงอยการผชวย พ.ศ. ๒๕๕๙ วชากฎหมายพยานหลกฐาน กฎหมายรฐธรรมนญ กฎหมายปกครอง กฎหมายองคกรอยการและพนกงานอยการ กฎหมายวาดวยการจดตงศาลแขวง และวธพจารณาความอาญาในศาลแขวง หรอกฎหมายวาดวยศาลเยาวชนและครอบครว หรอกฎหมายวธพจารณาคด ผบรโภค ฯลฯ เสนอขอ ๖ (ข) ปดทายดวย “มมขาว” โดย สตยา อรณธาร

ศรอร เทศะบำรง มณสนธ

ขาว เนตบณฑตยสภาขาว เนตบณฑตยสภา

มอบวฒบตรแกผผานการอบรม นางเมทน ชโลธร เลขาธการเนตบณฑตยสภา เปนประธานในพธมอบ

วฒบตรใหแกพนกงานเนตบณฑตยสภาทผานการอบรมโครงการอบรมเชงปฏบตการ

เพอการจดทำบญชของเนตบณฑตยสภา รนท ๑ จำนวน ๑๙ คน ณ หองมหาวชราวธ

๕ ชน ๒ อาคารสถานศกษาและฝกอบรมเนตบณฑตยสภา ในวนพฤหสบดท ๑๓

ธนวาคม ๒๕๖๑

พธทำบญตกบาตรขาวสารอาหารแหง

เนองในวนขนปใหม ๒๕๖๒ นายประเสรฐ เสยงสทธวงศ เลขาธการ สำนกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา เปนประธานในพธทำบญตกบาตรขาวสารอาหารแหงพระสงฆจำนวน ๑๙ รป เพอความเปนสรมงคล แกผเขารวมกจกรรม เนองในวนขนปใหม ๒๕๖๒ ณ บรเวณโถง ชน ๑ อาคารเนตบณฑตยสภา ใน วนศกรท ๒๑ ธนวาคม ๒๕๖๑ โดยมนางอบลรตน ลยวกกย อปนายกเนตบณฑตยสภา คนท ๑ นายถาวร พานชพนธ กรรมการฝายสโมสรฯ นายนคร พจนวรพงษ กรรมการเนตบณฑตยสภา พนกงานเนตบณฑตยสภาและนกศกษาสำนกอบรม ศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภารวมทำบญ ตกบาตรดวย

งานเลยงสงสรรคสงทายปเกาตอนรบ

ปใหม นางเมทน ชโลธร เลขาธการเนตบณฑตย- สภา เปนประธานในการจดงานเลยงสงทายปเกา ตอนรบปใหม ประจำป ๒๕๖๒ ใหกบพนกงาน เนตบณฑตยสภา ณ หองบรรยายรพพฒนศกด ชน ๔ อาคารเนตบณฑตยสภา ในวนศกรท ๒๑ ธนวาคม ๒๕๖๑ โดยมนายอรรถพล ใหญสวาง รองเลขาธการ เนตบณฑตยสภา นายเกยรตขจร วจนะสวสด บรรณารกษ นายประเสรฐ เสยงสทธวงศ เลขาธการสำนกอบรมศกษากฎหมายแหงเนต- บณฑตยสภา และนายอำนาจ พวงชมภ อนกรรมการ สวสดการและสทธประโยชน รวมงานเลยงสงสรรคฯ ดวย

เนองในอภลกขตสมยขนปใหม พทธศกราช ๒๕๖๒ ขอสงความสข ความปรารถนาด

มายงสมาชกเนตบณฑตยสภา และขอเปนกำลงใจแกทกทานในการปฏบตหนาทราชการ

และประกอบวชาชพดวยความซอสตยสจรต เขมแขง มความมงม น และทมเทในการ

ทำงานอยางเตมกำลงความสามารถดวยคณธรรมและจรยธรรม เพอเสรมสรางความเชอมน

ศรทธาของประชาชนทมตอวชาชพกฎหมาย และกระบวนการยตธรรมใหมนคงยงขน

ในโอกาสอนเปนมงคลน ผมขออาราธนาอำนาจแหงคณพระศรรตนตรย และสง

ศกด สทธ ท ทกทานเคารพนบถอ โปรดอภบาลประทานพรใหสมาชกเนตบณฑตยสภา

ทกทานประสบแตความสข ความเจรญ มสขภาพพลานามยสมบรณแขงแรง มจตใจเขมแขง

และมงมนในการประกอบวชาชพเพอเปนกำลงสำคญในการพฒนาประเทศชาตและสงคม

ใหเจรญกาวหนาอยางมนคงและยงยนตอไป

(นายชพ จลมนต)

ประธานศาลฎกา

นายกเนตบณฑตยสภา

สารอวยพร

ขาวเนตบณฑตยสภา เดอน มกราคม ๒๕๖๒ ปท ๓๑ ฉบบท ๓๕๔

สารบญ

สารอวยพรปใหม ๒๕๖๒

บรรณาธการแถลง

บทความเรอง “การยกเลกระบบวางเงนประกนตว

ผตองหาในมลรฐแคลฟอรเนย สหรฐอเมรกา”

ขอสอบพรอมธงค�าตอบในการสอบคดเลอกเพอบรรจเปน

ขาราชการอยการ ในต�าแหนงอยการผชวย พ.ศ. ๒๕๕๙ (สนาม

ใหญ) วชากฎหมายพยานหลกฐานกฎหมายรฐธรรมนญ กฎหมาย

ปกครอง กฎหมายองคกรอยการและพนกงานอยการ กฎหมาย

วาดวยการจดตงศาลแขวงและวธพจารณาความอาญาในศาลแขวง

หรอกฎหมายวาดวยศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคด

เยาวชนและครอบครว หรอกฎหมายวธพจารณาคดผบรโภค

กฎหมายลมละลาย หรอกฎหมายภาษอากร หรอกฎหมายแรงงาน

กฎหมายทรพยสนทางปญญา หรอกฎหมายการคาระหวางประเทศ

วนอาทตยท ๓๐ เมษายน ๒๕๖๐ ขอ ๖ (ข)

ขาวเนตบณฑตยสภา

มมขาว

สารบญ รายชอผจดท�า เนองจากปก

ปญหาจากขอหารอกฎหมายทนาสนใจ

เนองจากปก

ค�าพพากษาฎกาทนาสนใจ

เนองจากปก

บทความหรอขอคดเหนใด ๆ ทปรากฏในขาวเนตบณฑตยสภาเปนผลงานของผเขยนโดยเฉพาะ กองบรรณาธการไมจำาเปนตองเหนดวย

๒

๑๖ ๒๔

๑๘

๒๑

๒๓

๒๒

๓

๔

๖

๑๒

๑๐

๑๔

พระราชด�ารจดการตงเนตบณฑตยสภา

เนตบณฑตยสภามก�าเนดสบเนองมาจากโรงเรยนกฎหมาย เนองมาแตพระบรมราโชบายในพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ทมพระราชประสงคใหกจการ

* ผอ�านวยการกองบรการส�านกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา

หมอมราชวงศประเดมสวสด สวสดวตน*

อานตอหนา ๔

คณะผจดท�ำ อนกรรมการประชาสมพนธทปรกษำ นายชยวฒน เกตปรชาสวสดประธำนฝำยอ�ำนวยกำร นายสตยา อรณธาร รองประธำนฝำยอ�ำนวยกำร นายกฤษฎา บณยสมตฝำยอ�ำนวยกำร นายสรพนธ ทมกระจาง นายปรเมศวร อนทรชมนม

นายมนเกยรต ธนวจตรพนธ นางศรอร เทศะบ�ารง มณสนธ นายพงศพเชษฐ จนทรพรกจ นายโกศลวฒน อนทจนทรยง นายวชรนทร ภาณรตน ผศ.ดร.ศรพชรา สทธก�าจรกองบรรณำธกำร บรรณำธกำร นางศรอร เทศะบ�ารง มณสนธ ผชวยบรรณำธกำร ผศ.ดร.สมหมายจนทรเรอง นายนรนดรวฒวฒน นายรงสชยบรรณกจวจารณ นายมนตชยชนนทรลลา นายวชรนทร ภาณรตน นายอ�านาจ เนตยสภา นางสาวมาตกา ธนเดชากล นายทปกร โกมลพนธพร นางปฐมณ เดชเดโช นายไตรวนจตจนดาฝำยด�ำเนนกำร นางพรพรรณแตงออน นายสทธฤทธโสวณณะ นางวาสนาเกตเหงกำรเงน นางกฤตญาโพธงาม

ทะเบยน จดสง นางสาววรศราสขโสภ

ภาษาองกฤษส�าหรบนกกฎหมาย

บทความเรอง “บทตดพยานหลกฐานในคดอาญา”

ศาลยตธรรมเปนไปดวยดตามความตองการของประเทศโดยไดทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอมประกาศตงกระทรวงยตธรรมขนเมอวนท ๒๕ มนาคม ร.ศ. ๑๑๐ (พ.ศ. ๒๔๓๔ นบตามปจจบน พ.ศ. ๒๔๓๕) พระเจานองยาเธอ พระองคเจาสวสดโสภณ (สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระสวสดวตนวศษฎ) ทรงเปนเสนาบดกระทรวงยตธรรมพระองคแรก ประมาณ ๒ ปตอมากทรงกราบถวายบงคมทลลาออกจากต�าแหนง เพอไปราชการทยโรป จงทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอม ตงกรมหลวงพชตปรชากร เปนเสนาบดกระทรวงยตธรรมในปร.ศ.๑๑๓(พ.ศ.๒๔๓๗)แตพระองคประชวรบอยๆ จงทรงกราบบงคมทลลาออกจากต�าแหนงหลงจากนนไดทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอมตงพระเจาลกยาเธอพระองคเจารพพฒนศกด(กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ)เปนเสนาบดกระทรวงยตธรรมเมอวนท๓มนาคมร.ศ.๑๑๕(พ.ศ.๒๔๓๙นบ

เจาะฎกาเดน

ขาวเนตบณฑตยสภา 3

ตามปจจบนพ.ศ.๒๔๔๐)เมอทรงจดระเบยบศาลใหดขนแลว พระองคไดสนองพระราชประสงคของ พระราชบดา โดยทรงจดตงโรงเรยนกฎหมายขนเมอร.ศ. ๑๑๖ (พ.ศ. ๒๔๔๐) และมการสอบไลเปนเนตบณฑตรนแรกในปเดยวกนนนเอง ในราวเดอนกรกฎาคมหรอเดอนสงหาคมร.ศ.๑๒๙(พ.ศ.๒๔๕๓)พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวทรงมพระบรมราชโองการโปรดเกลาโปรดกระหมอมใหสมเดจพระบรมโอรสาธราชเจาฟามหาวชราวธสยามมกฎราชกมารทรงเปนผก�ากบราชการในศาลหลวงและกระทรวงยตธรรมแตทรงดแลก�ากบไดเพยง๒ถง๓เดอนพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวกเสดจสวรรคต เมอวนท ๒๓ ตลาคม ร.ศ.๑๒๙ (พ.ศ. ๒๔๕๓) สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สบพระราชสนตตวงษด�ารงสรราชสมบตเปนพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวท�าใหตองปลดราชการศาลและกระทรวงยตธรรมไปทรงรบพระราชภาระ เมอโรงเรยนกฎหมายเปดสอนมาได ๑๗ ป ม เนตบณฑตมากขนและแยกยายกนไปประกอบวชาชพทางกฎหมาย เปนผพพากษา อยการ ทนายความพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอย หว ทรงม พระราชด�ารจดการตงเนตบณฑตยสภา เพอประสงค ทจะบ�ารงการศกษาวชากฎหมาย ทงการรกษาความประพฤตของทนายความให ต งอย ในสจธรรม ใหสาธารณชนไดอาศยทนายความซงมความสามารถและสมควรจะเชอถอไดดยงขน* ในเดอนธนวาคม ร.ศ.๑๓๓(พ.ศ.๒๔๕๗)ไดพระราชทานบนทกเรองเนตบณฑตยสภา ทพระองคไดทรงจดท�าขน และไดทรงลงพระปรมาภไธยไวขางทายทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอมใหเจาพระยาอภยราชาเสนาบดกระทรวงยตธรรม ปรกษากบพระเจาบรมวงศเธอ กรมหลวงสวสดวตนวศษฎ อธบดศาลฎกา เลอกกรรมการขน๗คนตามพระราชบนทก

ตอมาเมอวนท ๒๙ ธนวาคม พ.ศ. ๒๔๕๗พระเจาบรมวงศเธอ กรมหลวงสวสดวตนวศษฎ ไดทลเกลาฯถวายรางขอบงคบเนตบณฑตยสภาเพอทรงมพระราชวนจฉย

หลงจากท ได ทรงตรวจแก ไขแล ว ก ได พระราชทานกลบมาเมอวนท ๑ มกราคม พ.ศ. ๒๔๕๗ (นบตามแบบปจจบน พ.ศ. ๒๔๕๘) จงถอเอาวนท ๑ มกราคม ๒๔๕๗ เปนวนสถาปนาเนตบณฑตยสภา

เมอเลอกกรรมการได ๗ คนแลว เสนาบดกระทรวงยตธรรมไดมหนงสอเชญกรรมการทง๗คนประชม โดยมการประชม ๒ ครง การประชมคณะกรรมการเนตบณฑตยสภา ครงท ๑ เมอวนท ๓๐ธนวาคมพ.ศ.๒๔๕๗เปนการเลอกตงกรรมการอก๘คน ให ค รบ ๑๕ คน ตามพระราชบ นท ก การประชมครงท๒เมอวนท๓๑ธนวาคมพ.ศ.๒๔๕๗กรรมการทง๑๕คนมาประชมเพอพจารณาแตงตงกรรมการใหด�ารงต�าแหนงตางๆและพจารณาตงเนตบณฑตกตตมศกด เพอเชญเปนสมาชกวเศษของเนตบณฑตยสภาและในการประชมครงนทประชมมมตใหกราบบงคมทลอญเชญพระบาทสมเดจพระเจาอยหวใหทรงรบต�าแหนงเนตบณฑตกตตมศกดและทรงเปนสมาชกวเศษของเนตบณฑตยสภา และเสนาบดกระทรวงยตธรรมในฐานะสภานายกพเศษไดมหนงสอ

* พระราชด�ารสตอบค�าถวายไชยมงคลของพระบรมวงษานวงษวนท๑มกราคมพ.ศ.๒๔๕๗

ขาวเนตบณฑตยสภา4

เมอวนองคารท๕มกราคมพ.ศ.๒๔๕๗(๒๔๕๘)เวลาบาย๕โมงเยนพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเสดจพระราชด�าเนรเหยยบศาลสถตยยตธรรม เสนาบดกระทรวงยตธรรม พรอมดวยผ พพากษา ตลาการ เจานาททงปวงคอยรบเสดจอยทนาศาลสถตยยตธรรม เมอเสดจถง เสนาบดแลผ พพากษาตลาการ เฝาทลละอองธลพระบาท แลวตงรวแหน�าเสดจ พระราชด�าเนรขนเหยยบศาลสถตยยตธรรมทางบรรไดกลางไปประทบยงพระราชอาสนอธบดผพพากษา๗ศาล ในสนามสถตยยตธรรม กราบบงคมทลรายงานประจ�าวน แลวเสนาบดอ านค�าถวายความภกด ของผ พพากษาตลาการ แลวอญเชญเสดจใหทรง พระมหากรณารบฉลองพระองคครยของเนตบณฑตสยามพระยาจกรปาณศรศลวสทธนายกเนตบณฑตยสภาเชญพานฉลองพระองคครยขนทลเกลาฯถวาย เมอทรงรบฉลองพระองคครยแลว มพระราชด�ารสตอบ แลพระราชทานเสอครยแกเนตบณฑต สยาม แลวทรงพระกรณาโปรดเกลา ฯ พระราชทานเครองราชอศรยาภรณ รตนวราภรณ แกพระเจาบรมวงษเธอ กรมหลวงสวสดวตนวศษฎ อธบดศาลฎกา มหาปรมาภรณชางเผอกชนสงสดแกเจาพระยาอภยราชา

กราบบงคมทลอญเชญใหทรงรบเปนเนตบณฑตกตตมศกดและทรงเปนสมาชกวเศษของเนตบณฑตย-สภาเมอวนท๒มกราคมพ.ศ.๒๔๕๗(๒๔๕๘)และพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงรบเปนเนตบณฑตกตตมศกดและสมาชกวเศษของเนตบณฑตยสภา

ครนเวลา๒ ทม พระบาทสมเดจพระเจาอยหวเสดจเสวยพระกระยาหารพรอมดวยพระบรมวงษานวงษแลขาราชการณ ศาลสถตยยตธรรม ในเวลาประทบเสวยพระเจาบรมวงษเธอกรมหลวงสวสดวตนวศษฎกราบบงคมทลถวายอาศรวาทไชยมงคลแลบรรดา ผไดรบพระราชทานอยนน ไดยนขนถวายไชยมงคลพรอมกน แตรบรรเลงเพลงสรรเสรญพระบารมพระบาทสมเดจพระเจาอยหวมพระราชด�ารสตอบแลวเสดจประทบณ หองกลาง สภานายกแลเลขานการแหงเนตบณฑตยสภาเชญสมดทะเบยนเนตบณฑตขนทลเกลาฯถวายใหลงพระบรมนามาภธยตามธรรมเนยมแล วเสดจประทบอย จนเวลาอนสมควร เสดจ พระราชด�าเนรกลบสยงพระบรมมหาราชวง

เสนาบดกระทรวงยตธรรม นอกจากนไดโปรดเกลาฯพระราชทานเครองราชอศรยาภรณ แลสญาบตร แกขาราชการในกระทรวงยตธรรมอกหลายนายดงจะไดมแจงในหนงสอราชกจจานเบกษาตามระเบยบตอไปเมอเสรจการพระราชทานเครองราชอศรยาภรณแลวเสดจพระราชด�าเนรกลบ

หมายเหต :บทความนใชตวสะกดและอกขรวธการเขยนตามแบบเดม

ขาวเนตบณฑตยสภา 5

นาถสน ยตธรรมดำารง*ปญหาจากขอหารอกฎหมายทนาสนใจ

การขยายระยะเวลากอสรางหรองดหรอลดคาปรบตามสญญา**

ขอเทจจรง

หนวยงานของรฐแหงหนงไดวาจางบรษทร.จ�ากดผรบ

จางด�าเนนการจางเหมากอสรางตามโครงการโดยงานกอสราง

ตามสญญาดงกลาวม๒สวนคอสวนท๑กอสรางบานเดยว

๒ชนจ�ากด๒๗๔หนวยระยะเวลากอสรางจ�านวน๔๒๐วน

เรมสญญาวนท๒๙กนยายน๒๕๕๙ถงวนท๒๒พฤศจกายน

๒๕๖๐ ไดรบการขยายระยะเวลากอสรางจ�านวน ๔๕ วน

นบตงแตวนท๒๓พฤศจกายน๒๕๖๐ถงวนท๖มกราคม

๒๕๖๑และสวนท๒กอสรางบานเดยว๒ชนจ�านวน๒๙๔

หนวย ระยะเวลากอสราง ๔๘๐ วน เรมสญญาวนท ๒๙

กนยายน๒๕๕๙ถงวนท๒๑มกราคม๒๕๖๑ตอมาผรบจาง

มหนงสอลงวนท๒๗ตลาคม๒๕๖๐แจงขอสงวนสทธในการ

ขยายระยะเวลากอสรางเพราะไมสามารถท�าการกอสรางสวน

งานท๑และสวนงานท๒ใหแลวเสรจตามแผนไดเนองจาก

การประปาสวนภมภาคจะวางทอประปาผานหนางานกอสราง

ทง๒สวนงานดงกลาวซงหนวยงานของรฐดงกลาวไดมหนงสอ

ลงวนท ๗ พฤศจกายน ๒๕๖๐ แจงใหผ รบจางระงบการ

กอสรางเฉพาะในสวนทางเขาบานคสล.ในงานกอสรางสวนท

๑ตอนท๑-๓และงานกอสรางสวนท๒ตอนท๓๗-๔๐

จนกวางานปรบปรงทอประปาจะแลวเสรจ ตอมาเมอการ

ประปาสวนภมภาคไดด�าเนนการวางทอประปาแลวเสรจหนวย

งานของรฐดงกลาวจงแจงใหผรบจางเขาด�าเนนการกอสรางใน

สวนทระงบการกอสรางตงแตวนท๑๖กมภาพนธ๒๕๖๑และ

ผรบจางไดสงมอบงานกอสรางทง๒สวนงานแลว

ขอหารอ

หนวยงานของรฐดงกลาวขอหารอดงน

๑. งานกอสรางสวนท๑ครบก�าหนดเวลาจางวนท๖

มกราคม๒๕๖๑ผรบจางท�างานสวนทไมไดรบผลกระทบจาก

การด�าเนนการวางทอประปาแลวเสรจในวนท ๔ มกราคม

๒๕๖๑คงเหลอเฉพาะงานกอสรางสวนทไดรบผลกระทบจาก

การด�าเนนการวางทอประปา ซงประกอบดวยงานเพมงาน

อาคารทงหมดทผรบจางยงไมสามารถท�างานไดโดยหนวยงาน

ของรฐแจงให ผ รบจ างด�าเนนการดงกลาวในวนท ๑๖

กมภาพนธ๒๕๖๑และผรบจางท�างานสวนนแลวเสรจในวนท

๑๓มนาคม๒๕๖๑หนวยงานของรฐจงหารอวาหนวยงานจะ

พจารณาขยายระยะเวลาหรอพจารณางดหรอลดคาปรบใหแก

ผรบจาง

๒. งานกอสรางสวนท๒ครบก�าหนดเวลาจางในวนท

๒๑มกราคม๒๕๖๑ผรบจางท�างานสวนทไมไดรบผลกระทบ

จากการด�าเนนการวางทอประปาไมแลวเสรจภายในก�าหนด

เวลาจาง โดยผรบจางท�างานสวนนแลวเสรจในวนท ๒๗

กมภาพนธ๒๕๖๑และงานกอสรางสวนทไดรบผลกระทบจาก

การด�าเนนการวางทอประปา หนวยงานของรฐจะแจงใหผรบ

จางเรมด�าเนนการดงกลาวในวนท๑๖กมภาพนธ๒๕๖๑ผรบ

จางท�างานแลวเสรจในวนท ๑๓ มนาคม๒๕๖๑หนวยงาน

จงขอหารอวา

๒.๑ หนวยงานจะพจารณาขยายระยะเวลาหรอ

พจารณางดหรอลดคาปรบใหแกผรบจาง

๒.๒หากกรณเปนการพจารณางดคาปรบหนวย

งานจะตองพจารณางดคาปรบทงหมดตงแตวนทครบก�าหนด

สญญาจนถงวนทสงงานแลวเสรจหรอไม หรอหากกรณน

เปนการพจารณาลดคาปรบหนวยงานจะพจารณาลดคาปรบ

โดยคดเฉพาะจากมลคางานทไดรบผลกระทบจากการด�าเนน

การวางทอประปาเทานนหรอไมสวนงานทไมไดรบผลกระทบ

จากการด�าเนนการวางทอประปา ผรบจางยงคงตองถกปรบ

ตงแตวนถดจากวนทครบก�าหนดในวนท๒๑มกราคม๒๕๖๑

จนถงวนทสงงานแลวเสรจหรอไมอยางไร

๓.ในกรณทการประปาแจงก�าหนดเวลาด�าเนนการวาง

ทอประปาในโครงการแลวแตงานวางทอประปายงด�าเนนการ

ไมแลวเสรจหนวยงานจะน�าเหตดงกลาวมาพจารณาขยายเวลา

จางไดหรอไม

* อยการจงหวดประจ�าส�านกงานอยการสงสดส�านกงานทปรกษากฎหมายส�านกงานอยการสงสด** ส�านวนขอหารอส�านกงานอยการสงสดส�านกงานทปรกษากฎหมายเลขรบทห.๑๓๓/๒๕๖๑

ขาวเนตบณฑตยสภา6

คำาวนจฉย

ส�านกงานอยการสงสดมความเหนดงน

๑. ตามขอหารอท ๑ และ ๒.๑ เปนประเดนอยาง

เดยวกนจงพจารณารวมกนวาการขยายระยะเวลาปฏบตงาน

ตามสญญาจะตองด�าเนนการกอนทระยะเวลาปฏบตงานตาม

สญญาจะสนสดลงเมอตามขอเทจจรงไดความวาผรบจางไดม

หนงสอลงวนท๒๗ตลาคม๒๕๖๐แจงขอสงวนสทธในการ

ขยายระยะเวลาปฏบตงานกรณการประปาสวนภมภาคจะวาง

ทอประปาผานสวนงานทกอสรางอนจะท�าใหไมสามารถด�าเนน

การกอสรางได แตเปนการแจงกอนทเหตหรอพฤตการณ

ดงกลาวจะเกดขน ตอมาหนวยงานของรฐไดมหนงสอแจงให

ผ รบจางหยดงานกอสรางในสวนทไดรบผลกระทบไวกอน

จนกวางานปรบปรงทอประปาจะแลวเสรจ แลวจะพจารณา

ขยายระยะเวลากอสรางตอไป แตหนวยงานกมไดขยายระยะ

เวลาปฏบตงานใหแกผ รบจางจนระยะเวลาปฏบตงานตาม

สญญาไดสนสดลง โดยผรบจางไดสงมอบงานครบถวนและ

หนวยงานไดรบตรวจรบเสรจสนแลว กรณจงไมใชเรองทจะ

ขยายระยะเวลาปฏบตงานไดอกหากแตเปนเรองทหนวยงาน

จะตองพจารณาวามเหตอนควรงดหรอลดคาปรบใหแกผรบจาง

นนหรอไม ซงหากขอเทจจรงไดความวาเหตทผ รบจางไม

สามารถท�างานทงหมดใหแลวเสรจตามก�าหนดเวลาในสญญา

เกดเนองจากการทหนวยงานวาจางใหการประปาสวนภมภาค

ด�าเนนการวางทอขยายเขตจายน�าในบรเวณทผรบจางตอง

ด�าเนนการกอสรางเปนเหตใหผรบจางไมสามารถด�าเนนการ

กอสรางได งานลาชาดงกลาวจงมใชความผดหรอความ

บกพรองของผรบจางและเปนพฤตการณทผรบจางไมตองรบ

ผดชอบและไมตกเปนผผดนดตามประมวลกฎหมายแพงและ

พาณชยมาตรา๒๐๕หนวยงานยอมไมอาจปรบผรบจางตาม

สญญาขอ๙ได๑และมอ�านาจทจะพจารณางดคาปรบใหแก

ผรบจางตามหลกเกณฑทก�าหนดไวในขอบงคบและระเบยบ

ของหนวยงานอนเกยวกบการพสด

๒. จากขอหารอท ๒.๒ การทผรบจางไมสามารถเขา

ปฏบตงานกอสรางสวนท๒ตอนท๓๗ -๔๐ ได เนองจาก

หนวยงานของรฐไดวาจางการประปาสวนภมภาคใหวางทอ

ประปาในบรเวณกอสรางดงกลาวยอมถอเปนกรณทการช�าระ

หนนนยงมไดกระท�าลงเพราะพฤตการณอนใดอนหนงซงลกหน

ไมตองรบผดชอบ ลกหนจงหาไดชอวาผดนดไม ตามความใน

มาตรา๒๐๕แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยและโดยท

ตามสญญาจางขอ๗๒ไดก�าหนดเวลาใหแลวเสรจสมบรณของ

งานกอสรางสวนท๒ไวเปนก�าหนดเวลาเดยวกนโดยมไดแบง

เวลาแลวเสรจเปนงวดตามเนองานในแตละขนตอนดงนนการ

วางทอประปาดงกลาวจงมสวนสมพนธทสงผลตอการสงมอบ

๑ สญญาขอ๙ระบวา“ขอ๙หากผรบจางไมสามารถท�างานทงหมดใหแลวเสรจตามก�าหนดเวลาในสญญาและผวาจางยงมไดบอก เลกสญญาผรบจางยอมใหผวาจางด�าเนนการดงน (๑) ปรบผรบจางเปนรายวน โดยผวาจางไมจ�าเปนตองบอกสงวนสทธการปรบในเวลารบมอบงานในกรณสงมอบงานลาชากวา ก�าหนดของงานในแตละสวนดงน (๑.๑)งานในสวนท๑จะปรบเปนเงนวนละ๒๘,๐๐๐บาท (๑.๒)งานในสวนท๒จะปรบเปนเงนวนละ๓๐,๐๐๐บาท นบถดจากวนทครบก�าหนดแลวเสรจของงานทงหมดตามสญญาหรอวนทผวาจางไดขยายใหจนถงวนท�างานแลวเสรจจรง ....ฯลฯ....”๒ สญญาจางขอ๗ระบวา “ก�าหนดเวลาแลวเสรจและสทธบอกเลกสญญาของผวาจาง ขอ ๗ ภายในก�าหนดเวลา – (-) วน นบถดจากวนลงนามในสญญา ผรบจางจะตองเสนอแผนงานใหเปนทพอใจแกผวาจาง โดยแสดงถงขนตอนของการท�างานและก�าหนดเวลาทตองใชในการท�างานหลกตางๆ ใหแลวเสรจแผนงานดงกลาวคสญญาตกลงกน ใหถอเปนสวนหนงของสญญาน ผรบจางสญญาวาจะท�างานจางดงกลาวในขอ๑ใหแลวเสรจบรบรณดงน งานสวนกอสรางท๑ใหแลวเสรจบรบรณภายใน๔๒๐(สรอยยสบ)วนนบถดจากวนทผวาจางสงมอบสถานททจะท�างานจางให แกผรบจาง งานสวนกอสรางท๒ใหแลวเสรจบรบรณภายใน๔๘๐(สรอยแปดสบ)วนนบถดจากวนทผวาจางสงมอบสถานททจะท�างานจาง ใหแกผรบจาง ในการสงมอบสถานททจะท�างานจางของงานแตละสวนใหแกผรบจาง ผวาจางจะกระท�าเปนลายลกษณอกษร และผรบจางจะ เรมลงมอท�างานจางณ สถานททก�าหนดภายในสบหา (๑๕) วน นบถดจากวนทผวาจางสงมอบสถานทในงานสวนนนเปนตนไป หากผวาจางสงมอบสถานททจะท�างานจางในงานสวนใดใหแกผรบจางลาชา ผรบจางจะน�ามาเปนเหตเพอบอกเลกสญญา และผ รบจางสญญาวาจะไมเรยกรองใหเพมคากอสรางคาเสยหายหรอคาทดแทนใดๆจากผวาจางทงสน ....ฯลฯ....”

ขาวเนตบณฑตยสภา 7

งานกอสรางสวนท ๒ ทงหมดตามสญญา ระยะเวลาทเสยไป

เพราะเหตทมการวางทอประปาดงกลาวจงยอมอยในหลก

เกณฑทหนวยงานสามารถจะพจารณางดหรอลดคาปรบ

ส�าหรบงานกอสรางสวนท๒ทงหมดไดโดยมไดจ�ากดเฉพาะ

งานกอสรางสวนท๒ตอนท๓๗ -๔๐สวนปญหาวาหนวย

งานควรจะพจารณางดหรอลดคาปรบเพยงใดนนเปนประเดน

ปญหาขอเทจจรงทหนวยงานจะตองพจารณาตามระเบยบของ

หนวยงานวาดวยการพสดหรอระเบยบทเกยวของตอไป

๓.จากขอหารอท๓เนองจากผแทนหนวยงานชแจง

วาเปนการหารอทไมเกยวของกบเรองนโดยเปนการหารอเพอ

ประกอบการพจารณาของหนวยงานในการขยายระยะเวลา

ปฏบตงานตามสญญาเพอแกไขปญหาทจะเกดขนในลกษณะ

ดงกลาวส�านกงานอยการสงสดจงขอเรยนวาหนวยงานชอบท

จะพจารณาตามเงอนไขทก�าหนดในสญญาตลอดจนกฎหมาย

และระเบยบทเกยวของซงสามารถน�าแนวทางตามค�าตอบขอ

๑และขอ๒ดงกลาวขางตนไปปรบใชไดตามควรแกกรณ

หมายเหต

ส�านกงานอยการสงสด ไดเคยวนจฉยเกยวกบการ

ขอขยายระยะเวลา หรองด หรอลดคาปรบตามสญญาไวใน

หลายกรณดงน

๑. ส�ำนวนขอหำรอ ส�ำนกงำนทปรกษำกฎหมำย

เลขรบท ห.๔๖/๒๕๔๔ ในประเดนเกยวกบการขยายระยะ

เวลากอสรางวา พฤตการณซงผรบจางไมตองรบผดชอบตาม

ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา๒๐๕ผรบจางจงม

สทธไดรบการขยายระยะเวลากอสรางตามระเบยบส�านกนายก

รฐมนตรวาดวยการพสดพ.ศ.๒๕๓๕ขอ๑๓๙(๓)และสญญา

จางสวนผรบจางจะมสทธไดรบการขยายเปนระยะเวลาเทาใด

เปนประเดนขอเทจจรงซง กรม ส. อาจพจารณาขยายระยะ

เวลากอสรางใหผรบจางไดเทาระยะเวลาทผรบจางไมตองรบ

ผดชอบ

๒. ส�ำนวนขอหำรอ ส�ำนกงำนทปรกษำกฎหมำย

เลขรบทห.๑๘๖/๒๕๔๕วนจฉยวาการทหจก.พ.ผรบจาง

ไมสามารถเขาไปท�างานกอสรางถนนไดเพราะเทศบาลเมองพ.

ผวาจางไดยนยอมให หจก. ศ. ผรบจางวางทอประปาเขาไป

ด�าเนนการวางทอประปาในเขตพนทเดยวกนนนเปนพฤตการณ

ท หจก. พ. ผรบจางไมตองรบผดและผรบจางไดแจงเหตให

เทศบาลเมองพ.ผวาจางทราบตามสญญาขอ๑๙แลวผวา

จางจงสามารถขยายระยะเวลาการกอสรางใหแกผรบจางได

ตามสญญาขอ ๑๙ และตามนยระเบยบกระทรวงมหาดไทย

วาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวนทองถนพ.ศ.

๒๕๓๕ขอ๑๓๒

๓. ส�ำนวนขอหำรอ ส�ำนกงำนทปรกษำกฎหมำย

เลขรบทห.๒๖๘/๒๕๔๕วนจฉยวาหนงสอผวาจางแจงให

ผรบจางระงบการกอสราง เปนเหตทการด�าเนนการกอสราง

ตองลาชามใชเปนเพราะความผดหรอความบกพรองของผรบ

จางและเปนพฤตการณทผรบจางไมตองรบผดและผรบจางไม

ตกเปนผผดนดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา

๒๐๕ เทศบาลผวาจางไมอาจปรบผรบจางได และผวาจางม

อ�านาจงดคาปรบใหแกผรบจางไดโดยขออนมตผวาราชการ

จงหวดตามระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการพสดของ

หนวยการบรหารราชการสวนทองถนพ.ศ.๒๕๓๕ขอ๑๓๒

๔. ส�ำนวนขอหำรอ ส�ำนกงำนทปรกษำกฎหมำย

เลขรบทห.๑๔๙/๒๕๔๘วนจฉยเกยวกบการคดคาปรบและ

การขยายระยะเวลาปฏบตงานตามสญญาวา การค�านวณ

คาปรบตามสญญาขอ ๑๕ ก�าหนดใหเรมคดวนปรบเมอ

ผรบจางไมสามารถสงมอบงานทงหมดไดภายในวนท ๒๙

ธนวาคม ๒๕๔๖ มใชถอเกณฑการปรบตามระยะเวลาการ

สงมอบงานตามสญญาขอ๔อนเปนการสงมอบเพอใชสทธเบก

จายเงนงวด ดงนน กรม ส. จงตองค�านวณคาปรบโดยหก

ลดจ�านวนวนทกรมส.ใชไปในการพจารณาอนมตการเปลยน

คณลกษณะเฉพาะ(Specifications)และระยะเวลาทใชไปใน

การตรวจสอบเรองสทธบตรซงเปนความลาชาอนมใชความผด

ของผรบจางออกสวนการขอขยายระยะเวลาการสงมอบของ

ผรบจางเมอวนท๖กมภาพนธ๒๕๕๔นนไดลวงเลยก�าหนด

เวลาสงมอบตามสญญา(วนท๒๙ธนวาคม๒๕๔๖)ไปแลว

กรณจงมใชการขยายระยะเวลาแตเปนการลดหรองดคาปรบ

ตามหลกเกณฑขางตน(ส�านวนขอหารอทห.๑๙๐/๒๕๔๙กได

วนจฉยไวในท�านองเดยวกนวาเมอผรบจางไดท�าการกอสราง

อาคารตามสญญาเสรจสนแลว และหนวยงานไดรบมอบงาน

และจายเงนคาจางโดยหกคาปรบไวแลวจงไมมประเดนทตอง

พจารณาวาหนวยงานควรอนมตขยายระยะเวลาปฏบตงาน

ตามสญญาใหผรบจางหรอไมอกตอไป)

๕. ส�ำนวนขอหำรอ ส�ำนกงำนทปรกษำกฎหมำย

เลขรบทห.๑๔๙/๒๕๕๓วนจฉยวาการทผรบจางมหนงสอ

ลงวนท ๙ สงหาคม ๒๕๕๓ แจงวาไมสามารถด�าเนนการ

กอสรางถนนคอนกรตเสรมเหลกตอไปไดเนองจากพนทด�าเนน

การมแนวทอประปาฝงอยสองขางทางและขอใหเทศบาลแจง

ใหส�านกงานประปาสวนภมภาคสาขาบางคลาด�าเนนการยาย

แนวทอประปาเดมใหเรยบรอยเพอทผรบจางจะไดสามารถ

ท�าการกอสรางถนนพรอมวางทอระบายน�าตอไปไดพรอมกบ

ขอใหพจารณาขยายเวลาการปฏบตตามสญญาหรองดคาปรบ

ขาวเนตบณฑตยสภา8

ซงเทศบาลไดมหนงสอขอใหส�านกงานประปาสวนภมภาค

สาขาบางคลาด�าเนนการยายทอประปาบรเวณดงกลาวแลว

ตงแตวนท๑๑มถนายน๒๕๕๓กอนวนทผรบจางมหนงสอ

แจงเหตดงกลาวขางตนดงนแมประกาศสอบราคาจะก�าหนด

ใหผเขาประมลไปดสถานทกอสรางเพอใหทราบปญหาและ

อปสรรคในการสรางถนนกอน แตปญหาดงกลาวเกดจากทอ

ประปาทเปนทรพยสนของส�านกงานประปาสวนภมภาคสาขา

บางคลาทมไวเพอเปนสาธารณปโภคของประชาชนใชในชวต

ประจ�าวน ผรบจางไมสามารถด�าเนนการยายแนวทอประปา

เองไดและเปนหนาทของเทศบาลจะตองแกไขปญหาดงกลาว

ใหแกผรบจาง โดยจดเตรยมพนทใหอยในสภาพพรอมทจะ

ท�าการกอสรางตามสญญาไดเมอส�านกงานประปาสวนภมภาค

สาขาบางคลาไดด�าเนนการยายทอประปาแลวเสรจในวนท๑๔

กนยายน ๒๕๕๓ กรณจงถอไดวาผรบจางไดมการแจงเหต

ขดของและขอขยายเวลาการปฏบตตามสญญาหรองดคาปรบ

ภายใน๑๕วนนบแตเหตนนไดสนสดลงตามระเบยบกระทรวง

มหาดไทยวาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวน

ทองถนพ.ศ.๒๕๓๕และทแกไขเพมเตมขอ๑๓๒และตาม

สญญาจางขอ๒๐เมอผรบจางเรมกลบมาท�างานใหมตงแตวน

ท๑๔กนยายน๒๕๕๓หลงจากทไดหยดงานไปตงแตวนท๙

สงหาคม ๒๕๕๓ ดงกลาวแลว หากระยะเวลาทผรบจางไม

สามารถท�างานไดเพราะเทศบาลไมสามารถสงมอบพนทในการ

ท�างานใหแกผรบจางเนองจากความลาชาในการยายแนวทอ

ประปาเดมและผรบจางไมสามารถท�างานอนในสวนของงาน

ทไมตดขดแนวทอประปาเดมไดทง๑๐๐%ดงน เทศบาลจะ

ตองพจารณาขยายระยะเวลาการปฏบตงานตามสญญาใหผรบ

จางในชวงระยะเวลาดงกลาวตามจ�านวนวนทมเหตเกดขนจรง

อนง ปจจบนพระราชบญญตการจดซอจดจางและการ

บรหารพสดภาครฐพ.ศ.๒๕๖๐มผลใชบงคบแลวซงมาตรา

๓ แหงพระราชบญญตดงกลาว ไดยกเลกบทบญญตเกยวกบ

พสด การจดซอจดจาง หรอการบรหารพสดในกฎหมาย

ระเบยบขอบงคบประกาศขอบญญตและขอก�าหนดใดๆ

ของหนวยงานของรฐทอยภายใตบงคบแหงพระราชบญญตน

ดงนน ระเบยบส�านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ.

๒๕๓๕และทแกไขเพมเตมและระเบยบกระทรวงมหาดไทย

วาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวนทองถนพ.ศ.

๒๕๓๕ และทแกไขเพมเตม จงไดถกยกเลกไปโดยผลของ

บทบญญตดงกลาว ในปจจบนประเดนเกยวกบการขอขยาย

ระยะเวลาปฏบตงานตามสญญาหรอการของดหรอลดคาปรบ

ตองเปนไปตามขอสญญาทคสญญาไดตกลงกนหากมไดตกลง

กนกเปนไปตามบทบญญตของพระราชบญญตการจดซอ

จดจางและการบรหารพสดภาครฐพ.ศ.๒๕๖๐มาตรา๑๐๒๓

และตามระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการจดซอจดจางและ

การบรหารพสดภาครฐพ.ศ.๒๕๖๐ขอ๑๘๒๔

๓ พระราชบญญตการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐพ.ศ.๒๕๖๐มาตรา๑๐๒บญญตวา

“มาตรา ๑๐๒ การงดหรอลดคาปรบใหแกคสญญา หรอการขยายเวลาท�าการตามสญญาหรอขอตกลง ใหอยในดลพนจของผม อ�านาจทจะพจารณาไดตามจ�านวนวนทมเหตเกดขนจรงเฉพาะในกรณดงตอไปน (๑) เหตเกดจากความผดหรอความบกพรองของหนวยงานของรฐ (๒) เหตสดวสย (๓) เหตเกดจากพฤตการณอนหนงอนใดทคสญญาไมตองรบผดตามกฎหมาย (๔) เหตอนตามทก�าหนดในกฎกระทรวง หลกเกณฑและวธการของดหรอลดคาปรบใหคสญญาหรอการขยายเวลาท�าการตามสญญาหรอขอตกลงใหเปนไปตามระเบยบท รฐมนตรก�าหนด”

๔ ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐพ.ศ.๒๕๖๐ขอ๑๘๒ก�าหนดวา“การงดหรอลดคา ปรบใหแกคสญญา หรอการขยายเวลาท�าการตามสญญาหรอขอตกลงตามมาตรา ๑๐๒ ในกรณทมเหตเกดจากความผดหรอความ บกพรองของหนวยงานของรฐ หรอเหตสดวสย หรอเกดจากพฤตการณอนหนงอนใดทคสญญาไมตองรบผดตามกฎหมายหรอเหต อนตามทก�าหนดในกฎกระทรวง ท�าใหคสญญาไมสามารถสงมอบสงของหรองานตามเงอนไขและก�าหนดเวลาแหงสญญาได ให หนวยงานของรฐระบไวในสญญาหรอขอตกลงก�าหนดใหคสญญาตองแจงเหตดงกลาวใหแกหนวยงานของรฐทราบภายใน ๑๕ วน นบถดจากวนทเหตนนไดสนสดลงหรอตามทก�าหนดในกฎกระทรวงหากมไดแจงภายในเวลาทก�าหนดคสญญาจะยกมา

ขาวเนตบณฑตยสภา 9

การใชดลพนจกบเขตอ�านาจศาลในคดอาญา

การฟองคดอาญาใหยนฟองตอศาลใดศาลหนงทมอ�านาจตามบทบญญตแห งประมวลกฎหมายนหรอกฎหมายอนส�าหรบบทบญญตแหงประมวลกฎหมายนคอประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา๒๒ เมอความผดเกดขนอางหรอเชอวาไดเกดขนในเขตอ�านาจของศาลใดใหช�าระทศาลนนแตถา (๑) เมอจ�าเลยมทอยหรอถกจบในทองทหนงหรอเมอเจาพนกงานท�าการสอบสวนในทองทหนงนอกเขตของศาลดงกลาวแลวจะช�าระทศาลซงทองทนนๆอยในเขตอ�านาจกได (๒) เมอความผดเกดขนนอกราชอาณาจกรไทยใหช�าระคดนนทศาลอาญา ถาการสอบสวนไดกระท�าลงใน ทองทหนงซงอยในเขตของศาลใดใหช�าระทศาลนนไดดวยตามมาตรา๒๒ศาลทมอ�านาจช�าระคดมดงน ๑.ศาลแหงทองททความผดเกดอางหรอเชอวาไดเกดในเขตอ�านาจ ๒.ศาลแหงทองททจ�าเลยมทอยหรอถกจบ ๓.ศาลแหงทองททพนกงานสอบสวนไดสอบสวนความผดนนนอกเขตของศาลทกลาวมาแลวนน(มาตรา๒๒(๑)) แมมกฎหมายบญญตเกยวกบเขตอ�านาจศาลในคดไวแลวกตามแตอาจมความเหมาะสมหลายประการดงนนศาลจงตองใชดลพนจ ซงปรากฎในค�าพพากษาศาลฎกาส�าหรบฎกาหนงทนาสนใจคอ ค�าพพากษาฎกาท ๘๓๐/๒๕๖๑มสาระดงตอไปน โจทกฟองจ�าเลยวารวมกนมยาเสพตดใหโทษประเภทท ๑ (เมทแอมเฟตามน) ไวในครอบครองเพอจ�าหนายโดยผดกฎหมาย และรวมกนครอบครองหรอน�าสงของตองหามเขาไปในเรอนจ�าโดยไมไดรบอนญาต ขณะทจ�าเลยอยในหองควบคมของเรอนจ�าสระบรไดซอเมทแอมเฟตามนจากนายก.ไมทราบชอและชอสกลจรง๓๐เมดในราคาเมดละ๒๐๐บาทจ�าเลยกบพวกไดแบงกนเสพบางสวนเหลอ๒๐เมดตอมาจ�าเลยทราบวาจะถกยายมาควบคมตวอยทเรอนจ�ากลางสมทรปราการจ�าเลย

ค�าพพากษาฎกาทนาสนใจ

ผศ.ดร.สมหมาย จนทรเรอง*

* ผชวยอธการบดและคณบดคณะนตศาสตรมหาวทยาลยสยาม

จงน�าเมทแอมเฟตามนหอดวยถงพลาสตกแลวยดเขาไปในทวารหนกเมอผานเขาหองควบคมแดน๓จ�าเลยจงไดน�าเมทแอมเฟตามนออกจากทวารหนกบรเวณหองน�ารวม ชนลางภายในแดน ๓ โดยมนาย ส. เหนเหตการณทนใดนนจ�าเลยไดยนเสยงประกาศเรยกตวไปพบทหนาแดน๓จงยนมอไปทางนายส.แลวทงเมทแอมเฟตามนลงพนเหมอนร กนวามอบเมทแอมเฟตามนใหนาย ส. จากนนจ�าเลยจงไดเดนมาทหนาแดน๓พบเจาหนาทเรอนจ�าเจาหนาทเรอนจ�าไดสอบถามจ�าเลยวาเอาเมทแอมเฟตามนเขามาหรอจ�าเลยยอมรบเจาหนาทเรอนจ�าถามตอวาเอาเมทแอมเฟตามนไวไหนจ�าเลยรแลววาเจาหนาททราบเรองทงหมดจงไดบอกเจาหนาทเรอนจ�าวาไดมอบเมทแอมเฟตามนใหแกนายส. ไปแลว ซงขอความ ดงกลาวนเปนขอความส�าคญในคดจนกระทงนายธ.และ นายส.ถกเจาพนกงานจบกมด�าเนนคดพนกงานอยการส�านกงานอยการจงหวดสมทรปราการไดน�าตวจ�าเลยเขาเบกความตอศาลจงหวดสมทรปราการในฐานะพยานตามทจ�าเลยไดร เหนเหตการณดงทจ�าเลยไดใหการไวตอพนกงานสอบสวนในคดดงกลาวแลวแตจ�าเลยไดเบกความเทจในการพจารณาคดอาญาตอศาลจงหวดสมทรปราการในคดอาญาหมายเลขด�าทอ.๒๒๐๖/๒๕๕๖และคดอาญาหมายเลขด�าท อ. ๗๘๗๗/๒๕๕๖ ศาลรวมพจารณาเปนคดเดยวกนศาลจงหวดสมทรปราการไดพพากษายกฟองนายธ.และนายส.พนขอหาไปตามคดอาญาหมายเลขแดงทอ.๖๑๑๙/๒๕๕๗และอ.๖๑๒๐/๒๕๕๗ของศาลจงหวดสมทรปราการ เหตเกดทต�าบลปากน�าอ�าเภอเมองสมทรปราการจงหวดสมทรปราการกอนคดนจ�าเลยเคยตองค�าพพากษาถงทสดใหลงโทษจ�าคก๔ป๑๖เดอน๑๕วนและปรบ๓๐๐,๐๐๐บาทฐานรวมกนมยาเสพตดใหโทษในประเภท๑(เมทแอมเฟตามน)ไวในครอบครองเพอจ�าหนวยโดยผดกฎหมายตามคดอาญาหมายเลขแดงทอ.๒๐๕๗/๒๕๕๗ ของศาลจงหวดสมทรปราการ เมอวนท๒๗ มนาคม ๒๕๕๖ ซงไมใชความผดอนกระท�าโดยประมาทหรอความผดลหโทษจ�าเลยกระท�าผดในคดกอน

ขาวเนตบณฑตยสภา10

นนในขณะทอายเกนกวาสบแปดประหวางตองโทษจ�าคกจ�าเลยกลบมากระท�าผดในดคนอก ระหวางสอบสวน จ�าเลยไมถกควบคมตวในคดน โดยจ�าเลยถกจ�าคกตามหมายจ�าคกเมอคดถงทสดคดหมายเลขแดงทอ.๒๐๕๗/๒๕๕๖ ของศาลจงหวดราชบร (คดของศาลจงหวดสมทรปราการ) อยทเรอนจ�ากลางเขาบน จงหวดราชบรอนเปนภมล�าเนาของจ�าเลยซงตองขงตามค�าพพากษาถงทสดของศาลตามกฎหมายและเปนเขตอ�านาจศาลชนตนและกรณดงกลาวน เป นไปตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา๒๒ (๑)ทใหโจทกสามารถฟองจ�าเลยไดตามภมล�าเนาของศาลโปรดเบกตวจ�าเลยมาพจารณาพพากษาตอไป ขอใหลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๙๒, ๑๗๗ เพมโทษจ�าเลยตามกฎหมายและนบโทษจ�าเลยคดนตอจากโทษจ�าคกของจ�าเลยในคดคอาญาหมายเลขแดงทอ.๒๐๕๗/๒๕๕๖ของศาลจงหวดสมทรปราการ ศาลชนตนตรวจค�าฟองแลวมค�าสงวามลคดมไดเกดในเขตอ�านาจของศาลชนตน ไมปรากฏวาพยานหลกฐานอยในเขตอ�านาจของศาลชนตน รวมถงหากพจารณาคด ทศาลชนตนกไมปรากฏวาจะสะดวกอยางไรจงไมประทบฟอง

โจทกอทธรณ ศาลอทธรณภาค๗พพากษายน โจทกฏกาโดยอยการสงสดรบรองใหฎกา

ศาลฎกาวนจฉยขอเทจจรงรบฟองเปนยตวาเหตคดนเกดขนในเขตต�าบลปากน�าอ�าเภอเมองสมทรปราการจงหวดสมทรปราการ ขณะโจทกฟองคดน จ�าเลยตอง ค�าพพากษาถงทสดในคดอาญาหมายเลขแดงทอ.๒๐๕๗/๒๕๕๖ของศาลจงหวดสมทรปราการใหจ�าคก๔ป๑๖เดอน๑๕วนและปรบ๓๐๐,๐๐๐บาทโดยถกจ�าคกอยทเรอนจ�ากลางเขาบนจงหวดราชบรมปญหาตองวนจฉยตามฎกาของโจทกวามเหตสมควรใหศาลชนตนพจารณาพพากษาคดนหรอไมเหนวาประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา๒๒บญญตวาเมอความผดเกดขนอางหรอเชอวาไดเกดขนในเขตอ�านาจของศาลใดใหช�าระทศาลนน แตถา (๑) เมอจ�าเลยมทอยหรอถกจบในทองทหนงหรอเมอเจาพนกงานท�าการสอบสวนในทองทหนงนอกเขตของศาลดงกลาวจะช�าระทศาลซงทองทนนๆอยในเขตอ�านาจกได บทบญญตตามมาตรา๒๒ (๑) ดงกลาวมได

เปนบทบงคบทศาลชนตนจะตองรบฟองไวพจารณาเสมอไปแตอยในดลพนจของศาลทจะรบคดไวพจารณาหรอไมแมคดนจ�าเลยถกจ�าคกอยทเรอนจ�ากลางเขาบน จงหวดราชบรในขณะทโจทกยนฟองซงถอไดวาเรอนจ�ากลางเขาบนเปนภมล�าเนาของจ�าเลย ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา๔๗เรอนจ�ากลางเขาบนจงเปนทอยของจ�าเลยและศาลชนตนมอ�านาจรบคดไวพจารณาไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา๒๒(๑)แตการทจ�าเลยถกจ�าคก๔ป๑๖เดอน๑๕วนตามค�าพพากษาคดอาญาดงกลาวเมอวนท๒๗มนาคม๒๕๕๖ซงเมอนบถงวนทศาลฎกาพพากษาคดนเปนระยะเวลา๔ปเศษ ใกลเวลาทจ�าเลยจะพนโทษตามค�าพพากษาแลวประกอบกบจ�าเลยใหการปฏเสธในชนสอบสวนทงพยานหลกฐานของโจทก อย ใน เขตอ� านาจศาลจ งหวดสมทรปราการการด�าเนนกระบวนพจารณาคดนในศาลจงหวดสมทรปราการทมลคดเกดจะเปนการสะดวกมากกวาทศาลลางทงสองไมประทบฟองของโจทกไวพจารณาศาลฎกาเหนพองดวยฎกาของโจทกฟงไมขน

พพากษายน

ความเหนเกยวกบเรองน ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา๒๒บญญตใหศาลมอ�านาจช�าระคดไดหลายกรณมไดเปนบทบงคบทศาลชนตนซงจ�าเลยมทอยหรอถกจบในทองทหนงหรอเมอเจาพนกงานท�าการสอบสวนในทองทหนงนอกเขตของศาลนนจะตองรบฟองไวพจารณาเสมอไปแตอยในดลพนจของศาลทจะรบคดไวพจารณาหรอไม แมจ�าเลยถกจ�าคกอยทเรอนจ�ากลางเขาบนจงหวดราชบรในขณะทโจทกยนฟอง ซงถอไดวาเรอนจ�ากลางเขาบนเปนภมล�าเนาของจ�าเลย ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา๔๗เรอนจ�ากลางเขาบนจงเปนทอยของจ�าเลยและศาลชนตนมอ�านาจรบคดไวพจารณาไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๒๒ (๑) แตการทจ�าเลยใกลเวลาทจ�าเลยจะพนโทษตาม ค�าพพากษาแลว ประกอบกบจ�าเลยใหการปฏเสธในชนสอบสวนทงพยานหลกฐานของโจทกอยในเขตอ�านาจศาลจงหวดสมทรปราการการด�าเนนกระบวนพจารณาคดนในศาลจงหวดสมทรปราการทมลคดเกดจะเปนการสะดวกมากกวา ศาลลางทงสองจงชอบทจะไมประทบฟองของโจทกไวพจารณา

ขาวเนตบณฑตยสภา 11

เจาะ...ฎกาเดนค�าพพากษาศาลฎกาท ๖๔๔๖/๒๕๔๗ รงสชย บรรณกจวจารณ*

มนตชย ชนนทรลลา**

* ผพพากษาศาลอทธรณ(น.บ.ท.๓๘)

** ผพพากษาหวหนาคณะในศาลอาญา(น.บ.ท.๔๒)

คำาพพากษาศาลฎกาท ๖๔๔๖/๒๕๔๗ ป.ว.อ. มาตรา ๓๙

หลกการของ ป.ว.อ. มาตรา ๓๙ (๔) ทบญญตใหสทธนำาคดอาญามาฟองระงบไปเมอมคำาพพากษาเสรจเดดขาดในความผดซงไดฟอง อนเปนหลกการหามดำาเนนคดซำาสองแกจำาเลยนน จะตองปรากฏวาคดกอนเปนกรณทจำาเลยถกฟองรองดำาเนนคดอยางแทจรง หากปรากฏวาคดกอนเปนการฟองรองดำาเนนคดอยางสมยอมกน แมวาจะเปนการกระทำากรรมเดยวกนกถอไมไดวาการกระทำากรรมนนจำาเลยเคยถกฟองและศาลไดมคำาพพากษาเสรจเดดขาดอนจะมผลทำาใหสทธนำาคดอาญามาฟองในความผดกรรมนนระงบไปไม

(วบลยมอำสำ-วสนตสรอยพสทธ-วระศกดรงรตน)

คำาพพากษาคดนวางบรรทดฐานในเรองฟองซำาในคดอาญาไวอยางนาสนใจ หลกเรองฟองซำานบญญตไวใน ป.ว.อ. มาตรา ๓๙ (๔) ซงหลกกฎหมายของไทยนบญญตไวสอดคลองกบหลกสากลซงเรยกกนในภาษา ลาตนวา Non bis in idem แปลเปนภาษาองกฤษวา Not twice for the same เนอหาตาม ป.ว.อ. มาตรา ๓๙ (๔) มเพยงสน ๆ วา “สทธนำาคดอาญามาฟองยอมระงบ ดงตอไปน (๔) เมอมคำาพพากษาเสรจเดดขาดในความผดซงไดฟอง หลกเกณฑดงกลาวจงตองอาศย คำาพพากษาศาลฎกาในการตความ ซงพอทจะแยกอธบายเปนขอสงเกตไวเปนขอ ๆ พอเปนสงเขปไดดงน ๑. หลกบคคล จ�าเลยในคดแรกและคดหลงเปนบคคลคนเดยวกนแมวาตวโจทกจะเปนคนละคนกตามเชน ค�าพพากษาศาลฎกาท ๕๕๙/๒๔๘๔ จ�าเลยเคย ถกฟองฐานเบกความเทจศาลพพากษายกฟองคดถงทสด

แลวผเสยหายคนอนจะกลบมาฟองจ�าเลยฐานเบกความเทจในเรองเดยวกนนนอกไมไดเปนฟองซ�า ๒. หลกการกระทำา การกระท�าในคดแรก และการกระท�าในคดหลงเปนกรรมเดยวกน แมฐานความผด ทกลาวหาจะเปนคนละฐานความผดกตาม แตถาคดแรกและคดหลงเปนคนละกรรมคนละการกระท�าหรอเปนการกระท�าทตางกรรมตางวาระกนกไมเปนฟองซ�าเชน ค�าพพากษาศาลฎกาท ๑๕๔๓/๒๕๒๒ วนจฉยวาจ�าเลยตอย ส. แลวชกปนออกยง ส. เอาปนตบกกห ส.กระสนไมลนเปนการกระท�าตอเนองเปนกรรมเดยวโจทกฟองคดท�ารายรางกายศาลพพากษาแลว โจทกฟองคดพยายามฆาเปนฟองซ�าตามมาตรา๓๙(๔) ๓. หลกเนอหาศาลไดมค�าพพากษาเสรจเดดขาดส�าหรบการกระท�าของจ�าเลยนนแลวโดยไดวนจฉยชขาดในเนอหาของคดแตถาหากยงไมไดชขาดในเนอหาของคดกยงไมถอวาศาลไดมค�าพพากษาเสรจเดดขาดในความผดซงไดฟองแลวเชน ค�าพพากษาศาลฎกาท ๓๑๑๖/๒๕๒๕ โจทกเคยฟองจ�าเลยฐานท�ารายรางกายผเสยหาย ศาลพพากษาลงโทษจ�าคกจ�าเลยตอมาผเสยหายถงแกความตายเพราะบาดแผลทจ�าเลยท�าราย โจทกจะฟองจ�าเลยฐานฆาผอนโดยไมเจตนา ซงเปนการกระท�าผดกรรมเดยวกนในขณะทคดกอนอยในระหวางการพจารณาของศาลอทธรณอก ไมไดเพราะถอไดวามค�าพพากษาเสรจเดดขาดในความผดซงไดฟองแลวตองหามตามป.ว.อ.มาตรา๓๙(๔) ๔. หลกความจรง กลาวคอ คดเดมตองไมมการสมยอมกนเหตทจะท�าใหคดอาญาระงบตามป.ว.อ.มาตรา๓๙ (๔) นจะตองเปนกรณทวาคดกอนนน โจทกตองมเจตนาด�าเนนคดฟองรองเพอเอาผดแกจ�าเลยอยางแทจรงเชนค�าพพากษาศาลฎกาท๖๔๔๖/๒๕๔๗ทยกขนมาอางในบทความนในเนอหาของคดดงกลาวมรายละเอยดทศาล

ขาวเนตบณฑตยสภา12

ในคดนนจะด�าเนนคดโดยสมยอมโดยไมสจรต เนองจากขณะเกดเหตมผพบเหนจ�าเลยเปนคนรายทใชอาวธปนยงผ ตายจนไดมการระบชอจ�าเลยเปนผ ท�าใหตายไวในรายงานการชนสตรพลกศพทายฟองหลงเกดเหตนางพ.ผเสยหายซงเปนมารดาของผตายไดแจงความรองทกขตอพนกงานสอบสวนและไดมการออกหมายจบจ�าเลยไวแตจ�าเลยหลบหนการจบกมคดอยระหวางการด�าเนนการของเจาพนกงานต�ารวจนางพ.ผเสยหายไดฟองจ�าเลยในขอหาฆาผอนโดยเจตนาตามคดอาญาหมายเลขแดงท ๓๒๓๙/๒๕๔๓ของศาลชนตนและยงปรากฏดวยวาในการด�าเนนคดดงกลาวทนายโจทกเพยงแตน�านางพ.มารดาผเสยหายซงไมเหนเหตการณในขณะเกดเหตและนายม.ผซงอางวาเหนเหตการณแตกลบเบกความเปนปฏปกษตอคดเขาเบกความตอศาลในชนไตสวนมลฟองอนเปนเหตใหศาลพพากษายกฟองคดนนเพราะเหนวาคดไมมมล และนางพ. โจทกคดนนกไมยนอทธรณเชนน ยอมสอแสดงวาคดกอนนาง พ. ผเสยหายซงเปนโจทกในคดนนไดฟองรองด�าเนนคดแกจ�าเลยในลกษณะสมยอมกนเปนการด�าเนนคดโดยไมสจรตเพอหวงเพยงตองการตดสทธพนกงานอยการโจทกคดนมใหฟองรองด�าเนนคดแกจ�าเลยซ�าสองไดอกเทานน ยอมถอไมไดวาคดกอนไดมการฟองรองด�าเนนคดแกจ�าเลยอยางแทจรง สทธน�าคดอาญามาฟองของโจทกในคดนหาไดระงบไปไมดงนนพนกงานอยการโจทกจงมสทธฟองจ�าเลยเปนคดนได” กลาวโดยสรปถาคดแรกมการสอแสดงถงพฤตการณแหงคดวาโจทกทเปนผเสยหายในกรณทราษฎรเปนโจทกฟองคดเองไมน�าเอาพยานบคคลทเปนประจกษพยานมาเบกความ พยานโจทกทมาเบกความในชนไตสวนมลฟองกลบเบกความเปนปฏปกษตอคด หรอน�าเอาบคคลทไมเหนเหตการณมาเบกความเพยงหนงปากหรอสองปาก โดยเฉพาะในชนไตสวนมลฟองท�าใหศาลชนตนพพากษายกฟองและผ เสยหายไมยนอทธรณเชนคดน ถอวามพฤตการณในการฟองรองด�าเนนคดในลกษณะสมยอมกนกบจ�าเลยเปนการด�าเนนคดโดยไมสจรตเพอหวงผลเพยงตองการตดสทธพนกงานอยการโจทกไมใหมสทธฟองรองด�าเนนคดแกจ�าเลยซ�าสองอก ศาลฎกาวนจฉยใหเหตผลวากรณนถอไมไดวาคดกอนไดมการฟองรองด�าเนนคดแกจ�าเลยอยางแทจรงสงผลท�าใหสทธน�าคดอาญามาฟองของพนกงานอยการโจทกในคดนหาไดระงบไปไม

ฎกาวนจฉยไววา“ขอเทจจรงไดความจากส�าเนาคดอาญาหมายเลขแดงท๓๒๓๙/๒๕๔๓ของศาลชนตนและในคดนวาเหตคดนเกดเมอวนท๒๕ตลาคม๒๕๔๑เวลากลางคนกอนเทยงนางพ.ผเสยหายซงเปนมารดาของนายก.ผตาย ไดรองทกขตอพนกงานสอบสวนสถานต�ารวจภธรอ�าเภอเมอง ศ. ใหด�าเนนคดแกจ�าเลย ภายหลงเกดเหตจ�าเลยไดหลบหนการจบกม พนกงานสอบสวนไดออกหมายจบไวตอมาเมอวนท๑๐มนาคม๒๕๔๓นางพ. ผเสยหายไดฟองจ�าเลยในขอหาฆาผอนตอศาลชนตนดวยตวเองโดยมไดประสานงานใหพนกงานอยการโจทกทราบในการด�าเนนคด นางพ. ซงเปนโจทกไดน�าพยานเขาสบในชนไตสวนมลฟองคดเพยง๒ปากคอนางพ. เองซงมไดรเหนในเหตการณทเกดขนและนาย ม. ผซงอางวา รเหนเหตการณคดนโดยเหนคนรายเปนชายทางดานหลงและดานขางใชอาวธปนยงนายก.ผตายและยนยนดวยวามใชจ�าเลยน ในทสดศาลชนตนไดมค�าพพากษาใหยกฟองเมอวนท๑๕สงหาคม๒๕๔๓ตอมาเมอวนท๒๑กนยายน ๒๕๔๓ พนก�าหนดระยะเวลายนอทธรณแลว โดยนาง พ. กมไดยนอทธรณ จ�าเลยไดเขามอบตวตอพนกงานสอบสวนและใหการปฏเสธนอกจากนจ�าเลยยงยนค�ารองตอโจทกเพอขอความเปนธรรมวา ผเสยหายไดฟองจ�าเลยในขอหาวาฆาผอนโดยเจตนามาแลว ชนทสดศาลชนตนพพากษายกฟองคดถงทสดอนท�าใหสทธน�าคดอาญามาฟองของโจทกระงบไปแลวตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๓๙ (๔) คดจงมปญหา ทจะตองวนจฉยตามฎกาของจ�าเลยวาสทธน�าคดอาญา มาฟองของโจทกระงบไปแลวหรอไม เหนวา หลกการ ของประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา๓๙(๔) ทบญญตใหสทธน�าคดอาญามาฟองระงบไปเมอม ค�าพพากษาเสรจเดดขาดในความผดซงไดฟองอนเปนการหามด�าเนนคดซ�าสองแกจ�าเลยนน จะตองปรากฏวาคดกอนเปนกรณทจ�าเลยถกฟองด�าเนนคดอยางแทจรงหากปรากฏวาคดกอนเปนการฟองรองด�าเนนคดอยางสมยอมกน แมวาจะเปนการกระท�ากรรมเดยวกถอไมไดว า การกระท�านนจ�าเลยเคยถกฟองและศาลไดมค�าพพากษาเสรจเดดขาดอนจะมผลท�าใหสทธน�าคดมาฟองในความผดกรรมนนระงบไปไมคดนขอเทจจรงไดความวาคดกอนคอคดอาญาหมายเลขแดงท ๓๒๓๙/๒๕๔๓ของศาลชนตนซงนาง พ. เปนโจทกฟองจ�าเลยในความผดฐานฆาผอนกรรมเดยวกนกบคดนมพฤตการณบงชวานาง พ. โจทก

ขาวเนตบณฑตยสภา 13

ดร. กนก จลมนต*Year-End Review 2018 and

Turning Points 2019

* ผพพากษาศาลชนตนประจ�ากองผชวยผพพากษาศาลฎกา

น.บ. (เกยรตนยมอนดบหนง)จฬาลงกรณมหาวทยาลยน.บ.ท. LL.M.NewYorkUniversityLL.M.TheUniversityofChicago (ทนก.พ.๒๕๔๖) J.S.D.UniversityofIllinois(ทนส�านกงานศาลยตธรรม๒๕๕๓)(ค�าแปลและตวอยางประโยคภาษาองกฤษจากwww.dictionary.com)

ในหนงสอพมพ BangkokPost ฉบบวนศกรท๒๑ธนวาคม๒๕๖๑มเอกสารสวนเสรม(Supplement)ทชอวา Year-End Review 2018 and TurningPoints2019ซงแปลเปนภาษาไทยไดวาการทบทวนเรองราวตาง ๆ ทเกดขนในรอบปทผานมา และ จดเปลยนแปลงทส�าคญทจะเกดขนในป ๒๐๑๙ โดยในเอกสารฉบบดงกลาวมการทบทวนในหลายๆเรองไดแก การเมอง (Politics) เศรษฐกจ (Economy) การคา (Trade)อตสาหกรรม (Industry) โครงสรางพนฐาน (Infrastructure) พลงงาน (Energy) ภาษ(Tax) การไหลเวยนของเงนทน (Fund Flows) การธนาคาร (Banking) การทองเทยว (Tourism) ผบรโภค(Consumers)อสงหารมทรพย(Property)ยานยนต (Cars) ครปโต (Crypto) โทรคมนาคม (Telecom) และเทคโนโลย (Technology) สวนประเดนทจะเปนจดเปลยนแปลงส�าคญไดแกเรองขอพพาทระหวางสหรฐอเมรกากบจน (US & China)รสเซย (Russia) เกาหล (Korea)สนตภาพ (Peace)ควบา(Cuba)บลอกเชน(Blockchain)อนเทอรเนต(Internet) สงแวดลอม (Environment) การเมอง(Politics)สถาปตยกรรม (Architecture)การศกษา(Education)เทคโนโลย(Technology)และการใหหรอสงเสรมใหเกดความรสกหรอความมนใจวาตนเองสามารถท�าสงใดสงหนงได(Empowerment) ค�าวา “Review” หมายความวา A critical articleorreport,asinaperiodical,onabook,play,recital,orthelike;critique;evaluation.

ซงมความหมายตรงตามชอเรองของบทความนนอกจากนน Review ยงไปใชในบรบทของกฎหมายดวยโดยแปลวาa judicial reexamination, as by a higher court, of the decision or proceedings in a case. การตรวจสอบโดยศาลทมล�าดบชนท สงกวาคอกระบวนการในชนอทธรณและฎกาเปนการreviewค�าวนจฉยและกระบวนพจารณาของศาลลางนนเอง สวนค�าวา“Turning point” หมายความวา 1.Amomentwhen thecourseofevents ischanged:theturningpointofhiscareer2.Apointatwhichthereisachangeindirectionormotion. คอลมนทผ เขยนอานแลวชอบมากทสดคอ Venus Williams: A Path to Empowerment เปนคอลมนเกยวกบอดตนกเทนนสมอวางอนดบหนงของโลก (thetopfemaletennisplayer intheworld)ชอวนสวลเลยมเกยวกบเสนทางเดนในชวตทงในฐานะนกเทนนสอาชพและในฐานะสวนตว (professional and personal life) โดยมขอมลประกอบบทความวาTurning Point: US Research finds that girl’s confidence levels fall 30% between ages 8 and 14. A Similar drop was not observed for boys.จากงานวจยในประเทศสหรฐอเมรกาพบวา ระดบความมนใจของเดกหญง ลดลงรอย๓๐ระหวางชวงอาย๘ถง๑๔ปซงไมพบการลดลงซงระดบความมนใจดงกลาวในเดกผชาย

ภาษาองกฤษส�หรบนกกฎหมาย

ขาวเนตบณฑตยสภา14

ค�าวา “Path” แปลวา 1. A way beaten,formed,ortroddenbythefeetofpersonsoranimals. 2. A narrowwalk or way: a paththroughagarden;abicyclepath.3.Aroute,course,ortrackalongwhichsomethingmoves:thepathofahurricane. ค�าวา“Empower”แปลวา1. To give power or authority to; authorize, especially by legal or official means: I empoweredmyagent tomake the deal forme. The local ordinanceempowerstheboardofhealthtocloseunsanitaryrestaurants.2.To enable or permit: Wealth empowered him to live acomfortablelife. สงทนาสนใจเพมเตมจากสองประโยคขางตนไดแกค�าวาfallกบค�าวาdropมความหมายเหมอนกนแปลวาลดลงการใชภาษาองกฤษไมนยมใชค�าศพทค�าเดมซ�าๆแตจะหาsynonymมาใชแทนโดยกรณนอาจจะใชค�าวาdecrease กได นอกจากนน การทAgeตองเตมsเพราะageเปนค�านามนบไดเมอกลาวถงอายมากกวาหนงปคอ ชวงอาย ๘ ถง ๑๔ ป การเขยนภาษาองกฤษจงตองเตม s หลงค�าวา Age โดยออกเสยงวา“เอจ-จส” Venus Williamsไดใหค�าแนะน�าไวเปนกฎสามขอเกยวกบการสรางความมนใจใหแกตวเอง (Here are three essential rules) 1. Be honest about your feelings. WhensomethingdoesnotworkoutthewayIwantitto,Iaskmyselfasimplebutessentialquestion:Why?Ifindthatthisisthebestwaytogettotherootoftheproblem.(๑. จะตองซอสตยตอความรสกของตนเอง เมอใดกตามทสงตางๆ ไมเปนไปตามทเราตองการเราจะตองตงค�าถามกบตวเราเองซงเปนค�าถามทงายแตส�าคญมากคอท�าไม?(มนไมเปนอยางทเราคด))Makesuretorecognizewhenyouarefeelingunsureofyourself.Thenremindyourselfthatwhileyou

mightnotfeelconfidentrightnow,youremaincommittedtoyourgoals,committedtodoingthework and committed tomaking toughdecisions.(เราจ�าเปนทตองตระหนกรวาขณะนความรสกของเราคอไมแนใจในตนเองแตกตองเตอนตวเองอยเสมอวาแมตอนนจะรสกไมมนใจแตเรายงมความแนวแนกบเปาหมายงานทก�าลงท�าและการตดสนใจทยากล�าบาก)2. Create a “map” of the path you will follow to achieve your goals. (๒. สราง “แผนท” ของเสนทางเพอทเราจะไดเดนตามเพอใหประสบความสำาเรจตามเปาหมาย) Astudy fromOhio State University providesevidencethatpeoplewhocanseethemselvesachievingtheirgoalsaremorelikelytodoso.(คนทสามารถเหนภาพตวเองประสบความส�าเรจจะมแนวโนมทจะประสบความส�าเรจมากกวาคนทไมเหนภาพ)Thekeyishavingapathtowardachievingyourgoalmappedoutbeforeyouevenwalkthrough the door (ตองมแนวทางกอนทจะเรมตนท�าสงใดสงหนง)3. Use failure to your advantage. (๓. ใชความลมเหลวใหเกดประโยชนแกตวเรา)Forme, failure justmeans that I have toworkharder.(ส�าหรบฉนแลวความลมเหลวหมายความวาฉนจะตองท�างานหนกขน/ขยนมากกวาGivingupisnever an option. (การลมเลกไมเคยอยในหวฉน)Failuremakesyoustronger,wiserandbetter.(ความลมเหลวท�าใหฉนแขงแกรงขน ฉลาดขน และ ดขน)My biggest failures have always been integral to my biggest successes. (ความลมเหลวครงใหญหลายครงของฉนเปนองคประกอบทส�าคญตอการประสบความส�าเรจทยงใหญหลายๆ ครงของฉนเสมอ)ผเขยนหวงวาแนวทางและวธการคดของวนส วลเลยม ขางตน นาจะเปนประโยชนแก ผอานในการวางแผนทงเรองงานและสวนตวสำาหรบ ป ๒๕๖๒ ครบ

ขาวเนตบณฑตยสภา 15

* ผพพากษาหวหนาคณะในศาลอาญา

**ผพพากษาประจ�าศาล

มนตชย ชนนทรลลา*

สรทพย ไทยมงคล**

บทตดพยานหลกฐานในคดอาญา

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา๒๒๖วรรคหนง วางหลกทวไปในการรบฟงพยานหลกฐานในคดอาญาวาพยานวตถพยานเอกสารหรอพยานบคคลซงนาจะพสจนไดวาจ�าเลยมผดหรอบรสทธใหอางเปนพยานหลกฐานไดเวนเสยแตวาจะมบทบญญตแหงกฎหมายหามมใหรบฟงพยานหลกฐานนน ซงในการศกษากฎหมายลกษณะพยานหลกฐานเรยกบทบญญตเชนนนวาบทตดพยานหลกฐาน บทตดพยานหลกฐานในคดอาญา แบงไดเปน ๒ประเภทคอ ๑. บทตดพยานหลกฐานเดดขาด เปนบทบญญตกฎหมายทหามมใหรบฟงพยานหลกฐานอยางเดดขาดไมมขอยกเวนทจะรบฟงพยานหลกฐานนนไดเลยเชน ๑.๑พยานหลกฐานทเกดขนโดยมชอบอนเกดจากการจงใจ ใหค�ามนสญญา ขเขญ หลอกลวง ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา๒๒๖ไมวาพยานหลกฐานดงกลาวจะเกดขนในชนจบกม ชนสอบสวน หรอชนพจารณายอมตองหามมใหรบฟงเปนพยานหลกฐานเดดขาด ๑.๒ หามมใหรบฟงค�ารบสารภาพในชนจบกมหรอรบมอบตวผถกจบ แตจะรบฟงถอยค�าอนไดตอเมอมการแจงสทธตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา๘๔วรรคหนงหรอมาตรา๘๓วรรคสองตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา๘๔วรรคทาย ๑.๓ถอยค�าใดๆ ทผ ตองหาใหไวตอพนกงานสอบสวนกอนมการแจงสทธตามมาตรา ๑๓๔/๔ วรรคหนงหรอกอนทจะด�าเนนการตามมาตรา๑๓๔/๑มาตรา๑๓๔/๒และมาตรา๑๓๔/๓จะรบฟงเปนพยานหลกฐานในการพสจนความผดของผนนไมไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา๑๓๔/๔วรรคทาย ๒. บทตดพยานหลกฐานไมเดดขาด เปนบทบญญตกฎหมายทโดยหลกแลวใหรบฟงพยานหลกฐานนน แตกก�าหนดขอยกเวนบางประการใหรบฟงพยานหลกฐานนนไดศาลจงมดลพนจในการรบฟงพยานหลกฐานหากเขาขอยกเวน

ทก�าหนดไวในบทบญญตกฎหมายดงกลาวเชน ๒.๑ หามมใหศาลรบฟงพยานหลกฐานทเกดขนโดยชอบแตไดมาเนองจากการกระท�าโดยมชอบ หรอเปนพยานหลกฐานทไดมาโดยอาศยขอมลทเกดขนหรอไดมาโดย มชอบเวนแตการรบฟงพยานหลกฐานนนจะเปนประโยชนตอการอ�านวยความยตธรรมมากกวา...ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา๒๒๖/๑ ๒.๒หามมใหศาลรบฟงพยานหลกฐานทเกยวกบการกระท�าความผดครงอนๆ หรอความประพฤตในทางเสอมเสยของจ�าเลยเพอพสจนวาจ�าเลยเปนผกระท�าความผดในคดทถกฟอง เวนแตพยานหลกฐานทเกยวเนองโดยตรงกบองคประกอบความผดของคดทฟองหรอทแสดงถงลกษณะวธหรอรปแบบเฉพาะในการกระท�าความผดของจ�าเลยหรอทหกลางขอกลาวอางของจ�าเลยถงการกระท�า หรอความประพฤตในสวนดของจ�าเลยตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา๒๒๖/๒ ๒.๓หามมใหศาลรบฟงพยานบอกเลา เวนแต...นาเชอวาจะพสจนความจรงได หรอมเหตจ�าเปนเนองจากไมสามารถน�าบคคลซงเปนผทไดเหนไดยนหรอทราบขอความเกยวในเรองทจะใหการเปนพยานนนดวยตนเองโดยตรงมาเปนพยานไดและมเหตผลสมควรเพอประโยชนแหงความยตธรรมตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา๒๒๖/๓ ๒.๔ ในคดความผดเกยวกบเพศ หามมใหจ�าเลยน�าสบดวยพยานหลกฐานหรอถามคานดวยค�าถามอนเกยวกบพฤตกรรมทางเพศของผเสยหายกบบคคลอนนอกจากจ�าเลยเวนแตจะไดรบอนญาตจากศาลตามค�าขอ ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา๒๒๖/๔ ตวอยางค�าพพากษาศาลฎกาเกยวกบบทตดพยาน หลกฐานทนาสนใจเชนค�าพพากษาศาลฎกาท๒๑๐๗/๒๕๖๑ซงวนจฉยวาประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา๑๓๔/๑ วรรคสอง บญญตวา “ในคดทมอตราโทษจ�าคก กอนเรมถามค�าใหการใหพนกงานสอบสวนถามผตองหาวาม

ขาวเนตบณฑตยสภา16

ทนายความหรอไมถาไมมและผตองหาตองการทนายความใหรฐจดหาทนายความให” ปรากฏตามบนทกค�าใหการในชนสอบสวนของผตองหาวา พนกงานสอบสวนไดแจงขอหาและแจงสทธของผ ตองหาใหจ�าเลยทราบ และสอบถามเรองทนายความหรอผทไววางใจเขารบฟงการสอบสวนแลวจ�าเลยใหการวาไมมและไมตองการทนายความหรอผทไววางใจเขารบฟงการสอบสวน การทพนกงานสอบสวนไดท�าการสอบสวนจ�าเลยโดยไมไดจดหาทนายความใหตามค�าใหการดงกลาว จงเปนการสอบสวนทชอบดวยกฎหมายแลว สวนมาตรา๑๓๔/๔วรรคทายบญญตไวเพยงวาถอยค�าใดๆทผตองหาใหไวตอพนกงานสอบสวนกอนมการแจงสทธตามวรรคหนงหรอกอนทจะด�าเนนการตามมาตรา ๑๓๔/๑ จะรบฟงเปนพยานหลกฐานในการพสจนความผดของผนนไมไดฉะนนแมพนกงานสอบสวนจะจดหาหรอไมจดหาทนายความใหจ�าเลยกไมท�าใหการสอบสวนไมชอบ เมอมการสอบสวนแลวโจทก จงมอ�านาจฟอง ค�าพพากษาศาลฎกาดงกลาวเปนตวอยางทดทแสดง ใหเหนวาหากพนกงานสอบสวนไมไดด�าเนนการใหถกตองตามทมาตรา๑๓๔/๑วรรคสองบญญตไวแลวยอมตองดวยมาตรา๑๓๔/๔วรรคทายทศาลจะรบฟงถอยค�าใดๆทผตองหาใหไวในชนสอบสวนเปนพยานหลกฐานในการพสจนความผดของผนนไมไดอนเปนบทตดพยานหลกฐานเดดขาดทงมผอางเรองดงกลาวเปนขอตอสไดวาการสอบสวนไมชอบดวยกฎหมายพนกงานอยการจงไมมอ�านาจฟอง อยางไรกตาม เคยมค�าพพากษาศาลฎกาท ๓๑๑๙/๒๕๕๐วนจฉยวาแมการสอบปากค�าจ�าเลยในชนสอบสวนไมชอบดวยกฎหมาย กมผลเพยงท�าใหค�าใหการชนสอบสวน ของจ�าเลยไมอาจรบฟงเปนพยานหลกฐานได ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๔/๔ วรรคทายเทานน ดงนน แมพนกงานสอบสวนจะไมไดปฏบตตามบทบญญตดงกลาวขางตนกหาท�าใหการสอบสวนคดไมชอบแตอยางใดไม อนงค�าพพากษาศาลฎกาท๘๑๙๙/๒๕๖๐วนจฉยวาคดทมอตราโทษประหารชวต การสอบสวนค�าใหการของ ผตองหาอยในบงคบของประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๔/๑ วรรคหนง ขณะทพนกงานสอบสวนสอบค�าใหการจ�าเลยและจดท�าบนทกค�าใหการของผตองหาซงระบวาจ�าเลยใหการรบสารภาพนน ไมไดมการจดหาและใหทนายความของจ�าเลยเขารวมฟงการสอบสวนดวยแมในวนรงขนจะจดใหจ�าเลยไดพบกบทนายความซงตดตอไวกอนแลวและอานบนทกค�าใหการของผตองหาทจดท�าขนใหจ�าเลยและทนายความฟง จ�าเลยแจงตอทนายความวาจะรบสารภาพ

พนกงานสอบสวนใหจ�าเลยและทนายลงลายมอชอไวกตาม หาท�าใหการสอบสวนค�าใหการของจ�าเลยกลบเปนการปฏบตทถกตองตามมาตรา๑๓๔/๑วรรคหนงไมและไมอาจน�ามารบฟงเปนพยานหลกฐานในการพสจนความผดของจ�าเลยไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา๑๓๔/๔วรรคทาย จากค�าพพากษาฎกาขางตนมขอสงเกตเพมเตมวาการสอบสวนไมชอบเปนคนละประเดนกบบทตดพยานหลกฐานเดดขาดเพราะถาการสอบสวนไมชอบพนกงานอยการจะไมมอ�านาจฟองเลยแตถาการสอบสวนชอบแลวพนกงานอยการสามารถฟองคดได แตในชนพจารณาพนกงานอยการและจ�าเลยตางกตองอยในบงคบแหงกฎหมายทเปนบทตดพยานหลกฐานเดดขาดและไมเดดขาด ดงนนแมพนกงานอยการจะฟองคดได กไมไดหมายความวาศาลจะตองรบฟงพยานหลกฐานทงหมดของพนกงานอยการ แตศาลจะตองตรวจสอบอกชนหนงวาพยานหลกฐานทพนกงานอยการและจ�าเลยน�าสบนนตองหามรบฟงตามกฎหมายหรอไมหรอถารบฟงไดจะตองรบฟงดวยความระมดระวงเพยงใด บทตดพยานหลกฐานในคดอาญามความส�าคญยงตอการพจารณาพพากษาคดอาญาดงจะเหนไดวารฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพ.ศ.๒๕๖๐มาตรา๒๙ใหสนนษฐานไวกอนวาบคคลเปนผบรสทธจนกวาจะมความพพากษาถงทสดวาบคคลผนนมความผดดงนนการทศาลมค�าพพากษาลงโทษหรอยกฟองจ�าเลยในคดอาญาจงสงผลถงตวจ�าเลยโดยตรงวาจะเปนผผดหรอบรสทธ หากมความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายลกษณะพยานหลกฐานแลวกจะสามารถควบคมกระบวนพจารณาใหคความน�าพยานหลกฐานมาสบไดถกตองตามทกฎหมายบญญต ยงกวานนความรความเขาใจในบทตดพยานหลกฐาน จะชวยใหสามารถพจารณาวาพยานหลกฐานใดรบฟงได หรอไมสามารถรบฟงไดอยางเดดขาด หรอเปนพยานหลกฐานทศาลสามารถใชดลพนจรบฟงพยานหลกฐานไดตามขอยกเวนทกฎหมายบญญตเมอศาลมพยานหลกฐานทสามารถรบฟงไดแลวศาลจงจะพจารณาตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา ๒๒๗ วาพยานหลกฐานของโจทกรบฟงไดโดยปราศจากขอสงสยอนจะท�าใหลงโทษจ�าเลยไดหรอไมหรอมเหตสงสยตามสมควรซงจะตองยกฟองจ�าเลยหรอไม หรอพยานหลกฐานของโจทกไมสามารถรบฟงไดวาจ�าเลยกระท�าความผดซงจะตองยกฟองจ�าเลยหรอไม ดงนนบทตดพยานหลกฐานจงมความส�าคญทท�าใหศาลพจารณาพพากษาคดอาญา ไดอยางมประสทธภาพอนเปนการอ�านวยความยตธรรมแกประชาชนไดอยางแทจรง

ขาวเนตบณฑตยสภา 17

เมอวนท๒๘สงหาคมค.ศ.๒๐๑๘ทผานมาสภาสงของมลรฐแคลฟอรเนยไดผานรางกฎหมาย Senate BillNo.10เพอแกไขเพมเตมGovernmentCodeSection27771 ทไดวางหลกเกยวกบการปลอยตวผ ต องหา ชวคราว โดยการแกไขเพมเตมดงกลาวมสาระส�าคญท นาสนใจคอการยกเลกระบบการวางเงนประกนตวผตองหาในชนกอนการพจารณาคด (pretrial) ซงท�าใหมลรฐแคลฟอรเนยเปนมลรฐแรกในสหรฐอเมรกาทเลกใชระบบการวางเงนประกนตวผตองหาโดยเหตผลในการแกไขเพมเตมในครงนสบเนองมาจากสถานการณภายในมลรฐแคลฟอรเนยทมผ ต องหาจ�านวนนบแสนรายตองถกควบคมตวโดยไมสามารถไดรบการปลอยชวคราวเนองจากไมอาจหาหลกประกนมาเพอประกนตวได บคคลทถกควบคมตวในมลรฐแคลฟอรเนยสวนใหญไมใชจ�าเลยทตองค�าพพากษาถงทสดหากแตเปนผตองหาทถกควบคมตวไวเนองจากไมสามารถหาหลกประกนมาขอรบการปลอยชวคราว ซงบคคลเหลาน เกอบทงหมดมาจากกล มประชากรผมรายไดนอยและคนกลมนอยไมวาในทางสผวและเชอชาตการถกควบคมตวเพราะไมสามารถหาหลกประกนมาขอรบการปลอยชวคราวไดนนจงมความสมพนธอยางมนยสำาคญกบสถานะทางเศรษฐกจและสงคมของผตองหา จากขอมลของHumanRightsWatchระหวางปค.ศ.๒๐๑๑ถง ค.ศ.๒๐๑๕ ไดมการจบกมผตองหาในมลรฐแคลฟอรเนยทงสนจ�านวน๑,๔๕๑,๔๔๑รายแตในทายทสดมผตองหาจ�านวนถง ๔๕๙,๘๔๗ ราย ทศาลพพากษายกฟองในทกขอหาซงคดเปนราวหนงในสามของจ�านวนผตองหาทถกจบกมผตองหาจ�านวนเกอบครงลานนตองเขาสกระบวนการยตธรรมและตองดนรนหาหลกประกนเพอน�ามาขอรบการปลอยชวคราวหากไมสามารถหาหลกประกนไดกจะตองถกควบคมตวไวจนกวาจะกระบวนการพจารณาคดจะสนสด ซงอาจกนเวลาหลายสปดาหหรอหลายเดอนอนเปนเหตใหผตองหาตองเสย

นธพฒน สนเพง*

การยกเลกระบบวางเงนประกนตวผตองหา ในมลรฐแคลฟอรเนย สหรฐอเมรกา

เวลาและคาใชจายจำานวนมาก หรออาจถกใหออกจากงานหรอสถาบนการศกษา รวมทงอาจถกตราหนาจากสงคมวาเปนผทเคยตดคกมากอนนอกจากนการควบคมตวผตองหาไวโดยไมจ�าเปนยงเปนการสรางภาระใหแกภาครฐดวยเชนกน โดยการควบคมตวผตองหาคนหนงไวเปนเวลาหนงวนจะตองใชงบประมาณเฉลยประมาณ ๑๑๔ดอลลารสหรฐ(หรอประมาณ๓,๖๙๐บาท)เชนกรณของเมองSanFranciscoในระหวางปค.ศ.๒๐๑๔ถงค.ศ.๒๐๑๕ตองเสยงบประมาณไปกบการควบคมตวผตองหาทพนกงานอยการมค�าสงไมฟองหรอมค�าสงฟองแตทายทสดศาลไดพพากษายกฟองเปนจ�านวนถง ๓,๒๖๔,๗๖๗ดอลลารสหรฐ (หรอประมาณ๑๐๕,๖๗๕,๖๓๔บาท)๑ ความเสยงทจะตองถกควบคมตวเปนเวลานานยงสงผลใหผตองหาจำานวนมากเลอกทจะใหการรบสารภาพโดยไมใหการตอสเพอความบรสทธของตนเนองจากตองการเปนอสระโดยเรวเชนกรณของเมองSanFranciscoในระหวางปค.ศ.๒๐๑๔ถงค.ศ.๒๐๑๕จ�าเลยทใหการรบสารภาพในความผดเลกนอย(misdemeanor)หรอความผดทวไปทไมเกยวกบการใชความรนแรง (non-violentfelony)มโอกาสไดรบการปลอยชวคราวกอนวนพจารณามากถงรอยละ๘๙อนเปนแรงจงใจใหผตองหาจ�านวนมากเลอกทจะใหการรบสารภาพทงทตนอาจไมไดกระท�าความผดจรง กฎหมายเดมของมลรฐแคลฟอรเนยกอนการแกไขเพมเตมไดวางหลกเกณฑเกยวกบระบบการปลอยชวคราวของผตองหาในชนกอนการพจารณาคด (pretrial) เชน ขนตอนและหลกเกณฑในการพจารณาการปลอยชวคราวของผตองหา การออกค�าสงเรยกใหผตองหามาเขาพบ เจาพนกงานการออกค�าสงปลอยตวผตองหาเปนตนซงตามกฎหมายเดมกอนการแกไขเพมเตมไดก�าหนดใหมการวางเงนหรอหลกประกนส�าหรบการปลอยชวคราวของ ผตองหา โดยผพพากษาจะตองพจารณาถงปจจยตาง ๆประกอบการใชดลพนจในการปลอยชวคราว เปนตนวา

* LL.B.,KyotoUniversity,FacultyofLaw,LL.M.withCertificateofSpecializationinInternationalLaw,Universityof California,Berkeley,SchoolofLaw,เนตบณฑตไทย อยการผชวย สถาบนพฒนาขาราชการฝายอยการ ส�านกงานอยการสงสด ปจจบนชวยราชการส�านกงานคดอาญาปฏบตราชการ ส�านกงานอยการพเศษฝายคดอาญา๓๑ https://www.hrw.org/report/2017/04/11/not-it-justice/how-californias-pretrial-detention-and-bail-system-unfairly

ขาวเนตบณฑตยสภา18

ความปลอดภยของสาธารณะ ความหนกเบาของขอหาทกลาวอางวาผตองหากระท�าความผดประวตอาชญากรของผตองหา ความนาจะเปนทผตองหาจะมาหรอไมมาศาลตามทไดนดหมายทงนผพพากษาทไดรบค�ารองขอปลอยชวคราวมดลพนจในการก�าหนดจ�านวนวงเงนทใชเปนหลกประกนหรออาจมค�าสงใหปลอยชวคราวผตองหาโดยไมมประกน(releaseonrecognizance)เลยกได๒ซงการก�าหนดจ�านวนวงเงนท ใช เป นหลกประกนส�าหรบ การปลอยชวคราวนนในบางครงอาจกอใหเกดภาระแก ผ ต องหาจนเกนสมควร ดงทเหนไดจากคดของนาย Kenneth Humphrey ผ ซงถกจบกมและด�าเนนคดเนองจากไดบกรกเขาไปในทพกของผเสยหายเพอชงทรพยคดนนายHumphreyไดขมขใหผเสยหายมอบเงนใหตนโดยขวาหากไมใหจะท�ารายรางกายผเสยหาย ซงในทายทสดไดไปเพยงเงนของผเสยหายจ�านวน๕ดอลลารสหรฐกบน�าหอมจ�านวน ๑ ขวด แตศาลชนตนกลบก�าหนดจ�านวนวงเงนทใชในการประกนตวนายHumphreyเปนจ�านวนสงถง ๓๕๐,๐๐๐ ดอลลารสหรฐ (หรอประมาณ๑๑,๔๗๐,๒๐๐บาท) เนองจากนายHumphrey เคยมประวตอาชญากรรมมากอนหลายครง ตอมาไดมการอทธรณค�าสงของศาลดงกลาว ศาลสงพจารณาแลวเหนวาการก�าหนดจ�านวนวงเงนประกนดงกลาวเปนการขดตอรฐธรรมนญแหงมลรฐแคลฟอรเนยซงการกำาหนดวงเงนประกนนนจะตองกรณทมพยานหลกฐานทชดเจนและนาเชอไดวาไมมวธการอนใดทคมครองความปลอดภยของสาธารณะและรบประกนไดวาจำาเลยจะมาศาลเทานน๓

คดของนายHumphreyนแสดงใหเหนถงปญหาของระบบการวางเงนประกนตวผตองไดเปนอยางด กฎหมายของมลรฐแคลฟอรเนยทแกไขเพมเตมใหม ซงมผลใชบงคบตงแตวนท๑ตลาคมค.ศ.๒๐๑๙ก�าหนดใหผตองหาตองเขาสกระบวนการประเมนความเสยงโดยหนวยงานทเรยกวา“PretrialAssessmentServices”ซงกฎหมายทแกไขเพมเตมใหมใหค�านยามวาเปน หนวยงาน องคกร หรอผด�าเนนการตามแผนงานทไดรบมอบหมายใหประเมนระดบความเสยงของบคคลทถกกลาวหาวากระท�าความผดตามทกฎหมายก�าหนด หนวยงานดงกลาวจะน�าสงรายงานผลการประเมนความเสยงตอศาลพรอมกบเสนอความเหนวาบคคลนนควรไดรบการปลอยชวคราวหรอไมและหากเหนควรไดรบการปลอยชวคราวควรจะก�าหนดเงอนไขอยางไรกฎหมายทแกไขเพมเตมใหมนก�าหนดใหศาลจะตองตงแผนกงานบรการประเมนความเสยงขน โดยแผนกงานดงกลาวอาจด�าเนนการโดย เจาหนาทของศาลเองหรออาจท�าสญญากบหนวยงานของ

รฐในระดบทองถนตามทกฎหมายนก�าหนดใหเปนผด�าเนนการใหกไดแตหากไมมหนวยงานของรฐในระดบทองถนทประสงคจะรบผดชอบหนาทดงกลาวและศาลเองกเลอกทจะไมด�าเนนการประเมนความเสยงดวยตนเองศาลกอาจจะท�าสญญากบหนวยงานของรฐในระดบทองถนอนทถกตงขนมาโดยเฉพาะเพอใหบรการประเมนความเสยงกไดกฎหมายทแกไขเพมเตมใหมนยงก�าหนดใหผตองหาในความผดเลกนอย (misdemeanor) สามารถไดรบการปลอยตวทนทหลงจากทผานขนตอนการสอบสวนแลวโดยไมตองผานระบบการประเมนความเสยงแตอยางใดกฎหมายดงกลาวยงใหอ�านาจแกPretrialAssessmentServices ในการปลอยชวคราวผตองหาโดยไมมประกนส�าหรบกรณทไดประเมนความเสยงของผตองหาแลวมผลการประเมนความเสยงอยในระดบต�ากฎหมายทแกไขเพมใหมนยงก�าหนดใหศาลชนตน (superior court) ออกระเบยบขอบงคบของศาลเพอใหอ�านาจแก Pretrial AssessmentServicesในการปลอยชวคราวผตองหาโดยไมมประกนส�าหรบกรณทผตองหานนมความเสยงระดบปานกลาง ส�าหรบกรณทผตองหานนไมไดรบการปลอยชวคราวกฎหมายทแกไขเพมเตมใหมนจะใหอ�านาจแกศาลในการพจารณาทบทวนค�าสงไมปลอยชวคราวและอนญาตใหปลอยชวคราวไดในชนกอนสอบค�าใหการจ�าเลย(pre-arraignment)แตหากปรากฏวามความเปนไปไดสงว าจะไมมเงอนไขในการปลอยชวคราวใดทสามารถคมครองความปลอดภยของสาธารณะหรอไมสามารถรบประกนไดวาผ ตองหาจะมาศาลตามก�าหนดนดหมายกฎหมายนกใหอ�านาจแกศาลในการควบคมตวผตองหาในชนกอนน�าตวจ�าเลยมาขนศาลไดกฎหมายทแกไขเพมเตมใหมนมผลเปนการสรางบรรทดฐานขนใหมนนคอศาลจะตองปลอยชวคราวจ�าเลยในชนสอบค�าใหการจ�าเลย (arraignment)โดยใชมาตรการอนแทนการวางเงนประกนโดยทมาตรการนนจะตองสรางภาระใหแกจำาเลยนอยทสดแตสามารถคมครองความปลอดภยของสาธารณะและรบประกนไดวาจำาเลยจะมาศาลตามกำาหนดนดหมาย กฎหมายทแกไขเพมเตมนยงใหอ�านาจแกพนกงานอยการในการยนค�ารองขอใหศาลควบคมตวจ�าเลยซงหากศาลพจารณาแลวเหนวาไมมเงอนไขในการปลอยชวคราวใดจะประกนความปลอดภยของสาธารณะและยนยนไดวาจ�าเลยจะมาศาลตามก�าหนดนดศาลอาจมค�าสงใหควบคมตวจ�าเลยในชนพจารณากได แตศาลจะก�าหนดเงอนไขทางการเงนแกจ�าเลยไมไดส�าหรบกรณทจ�าเลยถกควบคมตว กฎหมายทแกไขเพมเตมใหมนก�าหนดใหศาลจะตองพจารณาไตสวนค�ารองขอใหควบคมตวภายใน๓วนท�าการ

๒ https://leginfo.legislature.ca.gov/faces/billTextClient.xhtml?bill_id=201720180SB10

ขาวเนตบณฑตยสภา 19

ตอจากฉบบทแลว

โดยจ�าเลยมสทธทจะไดรบการจดหาทปรกษากฎหมายใหในการพจารณาดวย แตหากจ�าเลยมความขดสนทางการเงนท�าใหไมสามารถจดหาทปรกษากฎหมายไดดวยตนเองกฎหมายนก�าหนดใหเปนหนาทของศาลทจะตองจดหา ทปรกษากฎหมายใหแกจ�าเลย กฎหมายทแกไขเพมเตมใหมนไดก�าหนดขอสนนษฐานในเบองตนไวกอนวาหากจ�าเลยไดถกกลาวหาวากระท�าทวไปทเกยวกบการใชความรนแรง (violent felony)หรอเคยกระท�าความผดความผดรายแรงภายในระยะเวลา๕ปใหถอวาเปนกรณทไมมมาตรการในการปลอยชวคราวใดจะค มครองความปลอดภยของสาธารณะและรบประกนไดวาจำาเลยจะมาศาลตามกำาหนดนดซงหากศาลไดไตสวนแลวปรากฏอยางชดเจนและนาเชอไดตามทสนนษฐาน ศาลกจะมค�าสงใหควบคมตวจ�าเลยแตหากไตสวนแลวไมปรากฏเหตดงกลาวศาลกอาจมค�าสงปลอยตวจ�าเลยชวคราวโดยไมมประกนหรอปลอยชวคราวโดยมเงอนไขบางประการทไมใชมาตรการทางการเงนไดเทาทจ�าเปนกฎหมายทแกไขเพมเตมใหมนยงก�าหนดใหเปนหนาทของคณะกรรมการตลาการ(JudicialCouncil)ในการออกระเบยบขอบงคบของศาลเพอใหเปนไปตามทกฎหมายก�าหนดและใหศาลแตละแหงสงรายงานขอมลตามทกฎหมายนก�าหนดไปยงผวาการมลรฐและฝายนตบญญตของมลรฐภายในวนท๑มกราคม๒๕๖๔และก�าหนดใหสงรายงานขอมลเชนวานนไปยงบคคลดงกลาวทก ๆป ซงฝายนตบญญตจะจดสรรงบประมาณใหแกคณะกรรมการตลาการและส�านกงานการคลง (Department of Finance) เพอใหจดสรรงบประมาณดงกลาวไปยงศาลตาง ๆ และส�านกงานคมประพฤตเพอใชในกระบวนการประเมนความเสยงตามทกฎหมายก�าหนดตอไป๔ อยางไรกดนกวชาการจ�านวนไมนอยไดตงขอสงเกตวาระบบการประเมนความเสยงตามกฎหมายทแกไขเพมเตมใหมยงขาดความเปนรปธรรม และแมกฎหมายจะก�าหนดใหมการประเมนความเสยงของผตองหาประกอบการพจารณาของศาลกตามแตศาลกยงคงมดลพนจอยางมากในการสงปลอยชวคราวผตองหาซงอาจเปดชองใหเกดอคตหรอความล�าเอยงไมตางจากระบบวางเงนประกนตวแบบเดม นอกจากน การยกเลกระบบวางเงนประกนตว ผตองหายงสงผลกระทบตอธรกจนายประกน(bailbond)และสงผลใหผคนจ�านวนกวา๗,๐๐๐คนตองสญเสยงาน

จากธรกจดงกลาว๕ กฎหมายทแกไขเพมเตมใหมซงจะม ผลใชบงคบในเดอนตลาคมค.ศ.๒๐๑๙ทจะถงนจงสรางความกงวลและความเคลอบแคลงสงสยใหกบผคนในมลรฐแคลฟอรเนยไมนอย แตในขณะเดยวกนกเปนทนาจบตาอยางยงเพราะกฎหมายดงกลาวอาจน�าไปสความส�าเรจคร ง ใหญ ในการปฏรปกระบวนการยต ธรรมของสหรฐอเมรกา สวนกรณของประเทศไทยนนหนวยงานทเกยวของกไดตระหนกถงปญหาของระบบวางเงนประกนตวเพอขอรบการปลอยชวคราวเชนกนจงไดมความพยายามทจะปรบปรงแกไขระบบดงกลาวใหมความเปนธรรมและมประสทธภาพมากยงขน ส�านกงานศาลยตธรรมโดยสถาบนวจยและพฒนารพพฒนศกดไดรเรมโครงการพฒนาระบบประเมนความเสยงและการก�ากบดแลในชนปลอยชวคราว โดยไดแบงระดบความเสยงและมาตรการก�ากบดแลดงน๑)ความเสยงต�ามากและ๒)ความเสยงต�า-ใชการสาบานตวและรายงานตวตอศาลเปนระยะ๓)ความเสยงปานกลาง - รายงานตวตอศาลเปนระยะและ ใชระบบตดตามตว๔)ความเสยงสง-รายงานตวตอศาลเปนระยะ ใชระบบตดตามตว และจ�ากดบรเวณพรอม ใชอปกรณอเลกทรอนกสทใชตรวจสอบหรอจ�ากดการเดนทางของบคคลนน(ElectronicsMonitoring;EM)และ๕)ความเสยงสงมาก-จ�ากดบรเวณพรอมใชEMหรอขง๖

ซงตงแตป พ.ศ. ๒๕๖๐ ไดมการนำาระบบประเมนความเสยงดงกลาวไปใชกบศาลชนตนทเปนศาลทดลอง และศาลนำารองแลวรวมจำานวนทงสน ๒๔ ศาล ภายใต ชอโครงการ “ปลอยฟร ไมมประกน” และตอมาในป พ.ศ. ๒๕๖๑ สำานกงานศาลยตธรรมกไดมนโยบายใหขยายผลการนำาระบบดงกลาวไปใชกบศาลชนตนทวประเทศในคดทมอตราโทษจำาคกไมเกน ๕ ป โครงการ ดงกลาวเปนความเปลยนแปลงครงส�าคญตอการปฏรปกระบวนการยตธรรมของประเทศไทย ทงน หนวยงาน ตางๆ ในกระบวนการยตธรรมเปนตนวาส�านกงานอยการสงสด ส�านกงานต�ารวจแหงชาต และกระทรวงยตธรรม กเปนกลไกส�าคญอกประการหนงในการสนบสนนและ ขบเคลอนการปฏรปกระบวนการยตธรรมของประเทศไทยไปส ความส�าเรจใหสามารถค มครองสทธเสรภาพของประชาชนไดเทาเทยมกนอยางแทจรงยงขนตอไป

๓ InreHumphrey19Cal.App.5th1006(2018)๔ https://leginfo.legislature.ca.gov/faces/billTextClient.xhtml?bill_id=201720180SB10๕ https://5clpp.com/2018/10/05/what-californias-decision-to-abolish-cash-bail-mean-for-the-states-criminal-justice- system/๖ คมอส�าหรบการประสานความรวมมอระหวางศาลยตธรรมกบหนวยงานในกระบวนการยตธรรมในการน�ารองปฏรปการปลอยชวคราว ดวยระบบประเมนความเสยงและการก�ากบดแลในชนปลอยชวคราวสถาบนวจยและพฒนารพพฒนศกดส�านกงานศาลยตธรรม

ขาวเนตบณฑตยสภา20

โปรดตดตามตอฉบบหนา

ขอ ๖ใหเลอกท�าขอ(ก)หรอขอ(ข)หรอขอ(ค)ตอไปนเพยงหนงขอ (ข.) เมอวนท๓๐มถนายน๒๕๕๒นายพอใจอาย๑๗ป๑๑เดอน กบเดกชายมงคล อาย ๑๔ป ๑๑ เดอน รวมกนชงทรพย ในรานสะดวกซอ โดยศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดระยอง ไดออกหมายจบนายพอใจตามค�ารองของพนกงานสอบสวนไวแลวตอมาวนท ๑๒ เมษายน ๒๕๕๖ นายพอใจถกจบกมและน�าตว สงพนกงานสอบสวน สวนเดกชายมงคลไดเขามอบตวตอพนกงานสอบสวนในวนเดยวกนพนกงานสอบสวนไดสอบถามเบองตนรวมทงแจงขอหาใหนายพอใจและเดกชายมงคลทราบพรอมกนทงสองคนในหองท�างานของพนกงานสอบสวนโดยมผตองหาอนอยดวยและมความเหนควรใหควบคมตวนายพอใจและเดกชายมงคลในระหวางสอบสวน จงน�าตวนายพอใจและเดกชายมงคลสงศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดระยองเพอตรวจสอบการจบกมและควบคมตวไวศาลไตสวนแลวมค�าสงใหสงตวนายพอใจไปควบคมไวทเรอนจ�าจงหวดระยอง สวนเดกชายมงคลไมมการจบกม ใหยกค�ารอง แตใหสงตวไปควบคมทสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนจงหวดระยอง ใหวนจฉยวา การด�าเนนการของพนกงานสอบสวนในสวนทเกยวกบการสอบถามนายพอใจและเดกชายมงคลเบองตนการน�าตวนายพอใจและเดกชายมงคลไปศาลเพอตรวจสอบการจบกมและค�าสงของศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดระยองดงกลาว ชอบดวยกฎหมายหรอไม ธงคำาตอบ แมนายพอใจและนายมงคลจะกระท�าความผดในขณะท พระราชบญญตจดตงศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครวพ.ศ.๒๕๓๔มผลใชบงคบอยแตขณะจบกมและเขามอบตวของเดกและเยาวชนนนพระราชบญญตศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครว พ.ศ.๒๕๕๓ มผลใชบงคบแลว กรณจงตองน�าพระราชบญญตศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครวพ.ศ.๒๕๕๓มาใชบงคบ เมอพนกงานสอบสวนไดรบตวเดกหรอเยาวชนซงถกจบ

คำาถาม ๘ ขอรวม ๘๐ คะแนนเวลาตอบ ๓ ชวโมง ๒๐ นาท (๑๔.๐๐ – ๑๗.๒๐ นาฬกา)ใหยกเหตผลประกอบคำาตอบดวย

ขอสอบพรอมธงค�ำตอบในกำรสอบคดเลอกเพอบรรจเปนขำรำชกำรอยกำรในต�ำแหนงอยกำรผชวย พ.ศ. ๒๕๕๙

วชำกฎหมำยพยำนหลกฐำน กฎหมำยรฐธรรมนญ กฎหมำยปกครอง กฎหมำยองคกรอยกำรและพนกงำนอยกำร กฎหมำยวำดวยกำรจดตงศำลแขวงและวธพจำรณำควำมอำญำในศำลแขวง หรอกฎหมำยวำดวยศำลเยำวชนและครอบครวและวธพจำรณำคดเยำวชนและครอบครว หรอกฎหมำยวธพจำรณำคด

ผบรโภค กฎหมำยลมละลำย หรอกฎหมำยภำษอำกร หรอกฎหมำยแรงงำน กฎหมำยทรพยสนทำงปญญำ หรอกฎหมำยกำรคำระหวำงประเทศวนอำทตยท ๓๐ เมษำยน ๒๕๖๐

ตอจากฉบบทแลว

หรอเดกหรอเยาวชนเขาหาพนกงานสอบสวนเองพนกงานสอบสวนตองรบสอบถามเดกหรอเยาวชนในเบองตนตามพระราชบญญตศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครวพ.ศ.๒๕๕๓มาตรา๗๐วรรคหนงซงการสอบถามตองกระท�าในสถานททเหมาะสมและตองไมปะปนกบผตองหาอนตามมาตรา๗๐วรรคสอง ดงนน การทพนกงานสอบสวนสอบถามนายพอใจและนายมงคลพรอมกนโดยมผตองหาอนอยดวยจงเปนการสอบถามปะปนกบผตองหาอนอนเปนการด�าเนนการทไมชอบ การทพนกงานสอบสวนไดรบตวนายพอใจซงถกจบกมนนพนกงานสอบสวนจะตองน�าตวนายพอใจไปศาลเพอตรวจสอบ การจบกมตามพระราชบญญตศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครวพ.ศ.๒๕๕๓มาตรา๗๒วรรคหนง สวนนายมงคลเปนการรบตวเพราะเดกหรอเยาวชนเขาหาพนกงานสอบสวนเองโดยไมมการจบกมจงไมตองมการตรวจสอบการจบกม แตอยางไรกตาม ถาพนกงานสอบสวนเหนควรทจะควบคมตวนายมงคลไวกมอ�านาจสงตวนายมงคลไปศาลเพอ สงควบคมตวตามมาตรา ๗๑ ประกอบประมวลกฎหมาย วธพจารณาความอาญามาตรา๑๓๔วรรคหาดงนนการทพนกงานสอบสวนน�าตวนายมงคลไปศาลและยนค�ารองเพอขอใหตรวจสอบการจบกมดวยจงเปนการด�าเนนการทไมชอบและเมอไมไดมการจบกมนายมงคล จงไมมกรณทศาลจะตองตรวจสอบการจบกม ค�าสงของศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดระยองทสงใหยกค�ารองจงชอบดวยกฎหมายแตถาศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดระยองเหนวาการกระท�าของนายมงคลมลกษณะหรอพฤตการณทอาจจะเปนภยตอบคคลอนอยางรายแรงหรอมเหตสมควรประการอน กมอ�านาจส งควบคมตวนายมงคลไว ในสถานพนจได ตาม พระราชบญญตศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครวพ.ศ.๒๕๕๓มาตรา๗๓วรรคสอง ส�าหรบนายพอใจนน ขณะถกจบกม นายพอใจมอายเกน๒๐ปบรบรณและศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดระยองมอ�านาจสงใหควบคมตวไวในเรอนจ�าไดตามพระราชบญญตศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครว พ.ศ. ๒๕๕๓มาตรา ๗๓ วรรคสาม ค�าสงศาลเยาวชนและครอบครวจงหวดระยองจงชอบดวยกฎหมาย

ขาวเนตบณฑตยสภา 21

* กรรมการอยการผทรงคณวฒ,กรรมการเนตบณฑตยสภา,กรรมการอ�านวยการอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา ประธานอนกรรมการประชาสมพนธเนตบณฑตยสภา,อนกรรมการวชาการ,อนกรรมการพจารณามาตรฐานการศกษาตามหลกสตรนตศาสตรบณฑตฯ อาจารยผบรรยายวชากฎหมายวธพจารณาความอาญาภาค๑-๒(ภาคปกต)ส�านกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา น.บ.(เกยรตนยม)น.บ.ท.,น.ม.นตศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกดสาขานตศาสตร(มหาวทยาลยทกษณ)

มมขาวสวสดครบสมาชกจลสารขาวเนตบณฑตยสภาและผอานทกทาน

สตยา อรณธาร*

ขณะนมลนธ มหธร กลบ ไกรฤกษ รบสมครเพอสอบแขงขนรบทน จำานวน ๑ ทน เพอไปศกษาวชา

กฎหมายระดบปรญญาโท ณ ประเทศสหราชอาณาจกร ออสเตรเลย หรอ ญปน (เปนทนทไมมขอผกมดเรอง

การชดใชทน)

ยนใบสมครพรอมหลกฐาน ตงแตวนท ๒๔ ตลาคม ๒๕๖๑ ถงวนท ๑๘ มกราคม ๒๕๖๒ ดวยตนเอง

ในวนและเวลาราชการหรอทางไปรษณยทแผนกธรการชน๔อาคารเนตบณฑตยสภาถนนกาญจนาภเษก

เขตตลงชน กรงเทพฯ ดรายละเอยดคณสมบตเพมเตมไดท www.thethaibar.or.th หรอสอบถามเพมเตมท

คณดวงพรเลขานภานนทโทร.๐๒๘๘๗๖๘๓๔

สำานกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภากำาลงเปดรบสมครสอบ ภาค ๒ สมยท ๗๑

ปการศกษา ๒๕๖๑ ดงน ครบ

- รบสมครสอบทส�านกอบรมศกษากฎหมายฯ วนท๒มกราคม-๒๘กมภาพนธ๒๕๖๒

- รบสมครสอบทางไปรษณย วนท๒มกราคม-๑๕กมภาพนธ๒๕๖๒

- รบสมครสอบทางInternet วนท๒มกราคม-๑๕กมภาพนธ๒๕๖๒

สถานทสอบ ๓ แหง

- เนตบณฑตยสภา(ตองมาสมครทเนตบณฑตยสภาเทานน)

- มหาวทยาลยรามค�าแหง

- มหาวทยาลยสยาม

วนเวลาสอบ ๑๔.๐๐ – ๑๘.๐๐ นาฬกา

- วนอาทตยท๒๔มนาคม๒๕๖๒สอบขอเขยนกลมวชากฎหมายวธพจารณาความแพง

- วนอาทตยท๓๑มนาคม๒๕๖๒สอบขอเขยนกลมวชากฎหมายวธพจารณาความอาญา

ขาวเนตบณฑตยสภา22

ขาว เนตบณฑตยสภาขาว เนตบณฑตยสภา

มอบวฒบตรแกผผานการอบรม นางเมทน ชโลธร เลขาธการเนตบณฑตยสภา เปนประธานในพธมอบ

วฒบตรใหแกพนกงานเนตบณฑตยสภาทผานการอบรมโครงการอบรมเชงปฏบตการ

เพอการจดทำบญชของเนตบณฑตยสภา รนท ๑ จำนวน ๑๙ คน ณ หองมหาวชราวธ

๕ ชน ๒ อาคารสถานศกษาและฝกอบรมเนตบณฑตยสภา ในวนพฤหสบดท ๑๓

ธนวาคม ๒๕๖๑

พธทำบญตกบาตรขาวสารอาหารแหง

เนองในวนขนปใหม ๒๕๖๒ นายประเสรฐ เสยงสทธวงศ เลขาธการ สำนกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา เปนประธานในพธทำบญตกบาตรขาวสารอาหารแหงพระสงฆจำนวน ๑๙ รป เพอความเปนสรมงคล แกผเขารวมกจกรรม เนองในวนขนปใหม ๒๕๖๒ ณ บรเวณโถง ชน ๑ อาคารเนตบณฑตยสภา ใน วนศกรท ๒๑ ธนวาคม ๒๕๖๑ โดยมนางอบลรตน ลยวกกย อปนายกเนตบณฑตยสภา คนท ๑ นายถาวร พานชพนธ กรรมการฝายสโมสรฯ นายนคร พจนวรพงษ กรรมการเนตบณฑตยสภา พนกงานเนตบณฑตยสภาและนกศกษาสำนกอบรม ศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภารวมทำบญ ตกบาตรดวย

งานเลยงสงสรรคสงทายปเกาตอนรบ

ปใหม นางเมทน ชโลธร เลขาธการเนตบณฑตย- สภา เปนประธานในการจดงานเลยงสงทายปเกา ตอนรบปใหม ประจำป ๒๕๖๒ ใหกบพนกงาน เนตบณฑตยสภา ณ หองบรรยายรพพฒนศกด ชน ๔ อาคารเนตบณฑตยสภา ในวนศกรท ๒๑ ธนวาคม ๒๕๖๑ โดยมนายอรรถพล ใหญสวาง รองเลขาธการ เนตบณฑตยสภา นายเกยรตขจร วจนะสวสด บรรณารกษ นายประเสรฐ เสยงสทธวงศ เลขาธการสำนกอบรมศกษากฎหมายแหงเนต- บณฑตยสภา และนายอำนาจ พวงชมภ อนกรรมการ สวสดการและสทธประโยชน รวมงานเลยงสงสรรคฯ ดวย

เนองในอภลกขตสมยขนปใหม พทธศกราช ๒๕๖๒ ขอสงความสข ความปรารถนาด

มายงสมาชกเนตบณฑตยสภา และขอเปนกำลงใจแกทกทานในการปฏบตหนาทราชการ

และประกอบวชาชพดวยความซอสตยสจรต เขมแขง มความมงม น และทมเทในการ

ทำงานอยางเตมกำลงความสามารถดวยคณธรรมและจรยธรรม เพอเสรมสรางความเชอมน

ศรทธาของประชาชนทมตอวชาชพกฎหมาย และกระบวนการยตธรรมใหมนคงยงขน

ในโอกาสอนเปนมงคลน ผมขออาราธนาอำนาจแหงคณพระศรรตนตรย และสง

ศกด สทธ ท ทกทานเคารพนบถอ โปรดอภบาลประทานพรใหสมาชกเนตบณฑตยสภา

ทกทานประสบแตความสข ความเจรญ มสขภาพพลานามยสมบรณแขงแรง มจตใจเขมแขง

และมงมนในการประกอบวชาชพเพอเปนกำลงสำคญในการพฒนาประเทศชาตและสงคม

ใหเจรญกาวหนาอยางมนคงและยงยนตอไป

(นายชพ จลมนต)

ประธานศาลฎกา

นายกเนตบณฑตยสภา

สารอวยพร

(ʧǹÊÔ·¸Ôì㪌㹡Ԩ¡ÒâͧἹ¡»ÃЪÒÊÑÁ¾Ñ¹¸� ๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒà·‹Ò¹Ñé¹)

¨Ñ´·Óâ´Â ¤³Ð͹ءÃÃÁ¡ÒûÃЪÒÊÑÁ¾Ñ¹¸ � ๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ ¨Ó¹Ç¹ õ,ððð àÅ‹Á๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ

¾ÔÁ¾�·Õè :

àÅ¢·Õè óò-ò ËÁÙ‹·Õè ñö ¶¹¹¡ÒÞ¨¹ÒÀÔàÉ¡ á¢Ç§ºÒ§ÃÐÁÒ´ ࢵµÅÔ觪ѹ ¡ÃØ§à·¾Ï ñðñ÷ð

ôó/ñ÷ò ¶¹¹¾ËÅâ¸Թ á¢Ç§Í¹ØÊÒÇÃÕÂ� ࢵºÒ§à¢¹ ¡ÃØ§à·¾Ï ñðùððºÃÔÉÑ· ¡ÃاÊÂÒÁ ¾ÑºÅÔªªÔè§ ¨Ó¡Ñ´

ºÃóҸԡÒÃá¶Å§ºÃóҸԡÒÃá¶Å§

http://www.thethaibar.or.th โทร. ๐ ๒๘๘๗ ๖๘๑๐, ๐ ๒๘๘๗ ๖๘๐๑-๗

http://www.thethaibar.or.th โทร. ๐ ๒๘๘๗ ๖๘๑๐, ๐ ๒๘๘๗ ๖๘๐๑-๗เดอนมกราคม ๒๕๖๒ ปท ๓๑ ฉบบท ๓๕๔

http://www.thethaibar.or.thµÔ´µÒÁÍ‹Ò¹¨ ØÅÊÒâ ‹ÒÇ๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ©ºÑºÂŒÍ¹ËÅÑ§ä´ Œ·ÕèàÇçºä«µ�๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ

เดอนมกราคม ๒๕๖๒ ปท ๓๑ ฉบบท ๓๕๔

ปใหมใหม..กาวเขามาอกคราแลว..

ขอจงทำใจผองแผวกบวนหวาน..

มความสขฝนฝนกบวนวาน..

เม�อปเกาผนผานและจากไป..

แสงวบวบแพรวพรางอยขางหนา..

ขอเปนแสงแหงศรทธาเพมหวงให ..

ขอมคนพรอมสมครรกดวยใจ..

แมโพยภยกลำกรายกไมทอ..

จงมองหาสงดดในชวต..

ขอพลงจงสถตยและไปตอ..

จบมอกนเดนไปไมรงรอ ..

ส พ.ศ. ใหมใหมดวยใจสขเทอญ....

สขสนตวนปใหม ๒๕๖๒ จากใจบรรณาธการจลสารขาวเนตบณฑตยสภา

จลสารขาวเนตบณฑตยสภา ประกอบดวยเนอหาดงน สารอวยพรปใหม ๒๕๖๒ จากนายกเนตบณฑตยสภา, บทความ เนองจากปก เสนอเรอง “พระราชดำรจดการตงเนตบณฑตยสภา โดย หมอมราชวงศประเดมสวสด สวสดวตน, บทความ ปญหาจากขอหารอกฎหมายทนาสนใจ เสนอเรอง “การขยายระยะเวลากอสรางหรองดหรอลดคาปรบตาม สญญา” โดย นาถสน ยตธรรมดำรง, บทความ คำพพากษาฎกาทนาสนใจ เสนอเรอง “การใชดลพนจกบเขตอำนาจ ศาลในคดอาญา” โดย ผศ.ดร.สมหมาย จนทรเรอง, บทความ เจาะฎกาเดน เสนอเรอง “คำพพากษาศาลฎกาท ๖๔๔๖/๒๕๔๗” โดย รงสชย บรรณกจวจารณ และมนตชย ชนนทรลลา, บทความ ภาษาองกฤษสำหรบนกกฎหมาย เสนอเรอง “Year-End Review 2018 and Turning Points 2019” โดย ดร.กนก จลมนต, บทความเรอง “บทตด พยานหลกฐานในคดอาญา” โดย มนตชย ชนนทรลลา และสรทพย ไทยมงคล, บทความเรอง “การยกเลกระบบ วางเงนประกนตวผตองหาในมลรฐแคลฟอรเนย สหรฐอเมรกา” โดย นธพฒน สนเพง, ขอสอบพรอมธงคำตอบในการ สอบคดเลอกเพอบรรจเปนขาราชการอยการ ในตำแหนงอยการผชวย พ.ศ. ๒๕๕๙ วชากฎหมายพยานหลกฐาน กฎหมายรฐธรรมนญ กฎหมายปกครอง กฎหมายองคกรอยการและพนกงานอยการ กฎหมายวาดวยการจดตงศาลแขวง และวธพจารณาความอาญาในศาลแขวง หรอกฎหมายวาดวยศาลเยาวชนและครอบครว หรอกฎหมายวธพจารณาคด ผบรโภค ฯลฯ เสนอขอ ๖ (ข) ปดทายดวย “มมขาว” โดย สตยา อรณธาร

ศรอร เทศะบำรง มณสนธ