พธกร

(Master of Ceremony: MC)

“ผคนสวนใหญมกจะเรยกผททำ� หน�ทพดหรอกำ�กบร�ยก�รในพธก�รต�งๆ ว� โ” ฆษก จงทำ� ใหเกด

คว�มเข�ใจผดกนม�ตลอด เพร�ะในก�รจดพธก�รนนเร�จะเรยกผดำ�เนนร�ยก�ร “ ” ว� พธกร ซงทง 2 คำ� นม

คว�มหม�ยแตกต�งกน ดงน

พจน�นกรมฉบบร�ชบณฑตยสถ�น พ.ศ. 2525 ไดใหคว�มหม�ยไวว� โฆษก คอ ผประก�ศ ผโฆษณ� เชน โฆษกสถ�นวทย หรอ ผแถลงข�วแทน เชน

โฆษกรฐบ�ล พธกร คอ ผดำ�เนนก�รในพธ หรอ ผดำ�เนนร�ยก�ร พธกร คอ บคคลทรบผดชอบด�นพธก�ร มหน�ทดำ�เนนร�ยก�รใหเปนไปต�มขน

ตอนทเตรยมไวแลว “ ” คำ�ว� พธกร เรมใชท�งสถ�นไทยทวชอง 4 “บ�งขนพรหม คำ� ว� ผดำ�เนน

” ร�ยก�ร เรมใชท�ง สถ�นโทรทศนกองทพบกชอง 7 เมอสมยทยงเปนชอง 5 ส ( อฬ�ร เนองจำ� นง

อ�งใน บญศร ปร�บ ณ ศกด) “ ” “ ” นบตงแตนนม�ประช�ชนเรมเหนคว�มแตกต�งระหว�ง พธกร กบ โฆษก

ม�กขน ในภ�ษ�องกฤษ คอ Master of ceremonies ซงมกใชค� ว� MC ใน

dictionary มคว�มหม�ยว�“person who superintends the forms to be observed on various social occasion”

 คณลกษณะทพงประสงคของพธกร เนองจ�กในง�นพธก�รต�งๆนน ผม�รวมประกอบพธทกคนจะมงคว�มสนใจ

ไปทจดเดยวกน คอ พธกร เพร�ะตองก�รพธกรจะเรมอย�งไร จะดำ�เนนก�รอย�งเปนขนตอนอย�งไร จะจบ

อย�งไร ดงนนพธกรจงเปน จดเดนของพธก�รนนๆ จงตองมคณลกษณะทพงประสงคดงตอไปนด�นก�ร

พด

ด�นปฏภ�ณไหวพรบและจตใจ

ด�นคว�มรคว�มส�ม�รถ

ด�นบคลกภ�พ เบกบานแจมใส แตงกายเรยบรอยสภาพ ถกกาละเทศะ ถาแตงเครองแบบตองแตงให

ไดครบและถกตองตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรทกประการ เชน ปายชอไมม เครองหมายสงกด อากปกรยากระตอรอรน แตไมลกลลกลน ใบหนาเบกบานแจมใส มอง ผอนอยางเปนมตร มทาทโอภาปราศรยและตอนรบขบส มความทรงจำาด

ด�นก�รพด - มความรเบองตนเกยวกบการพด เชน การทกทประชม การพดใหสละสลวย

- การพดเชอมโยง ไมพดหวนๆสนๆ เกนไปหรอไมมขยะถอยคำา มากเกนไป

- ไมพดมากเกนไป นอยเกนไป ไมพดวกวน

- ไมพดดวยทาทเครงเครยดเปนทางการเกนไป

- บางโอกาส บางงาน อาจมลกเลนหรอมขตลกประกอบ

- ไมพดพลาม หรอเพอเจอเกนไป

- ไมมลกษณะเปนการอานขอความมากกวาการพด

ด�นปฏภ�ณไหวพรบและด�นจตใจ - มปฏภาณไหวพรบ และแกปญหาเฉพาะหนาไดด

- ปรบตวไดตามสถานการณ- จตใจสขมเยอเยน- ควบคมอารมณไดด หรอมสมาธด

ด�นคว�มรคว�มส�ม�รถ มความรในเรองพธการทตนดำาเนนการอยอยางครบวงจร จงจะเกดความมนใจ หรอเชอมน

ไมประหมา

เกงการบรหารหรอการจดการ เชน การวางแผนงาน การเตรยมงานในระยะสน ระยะยาวการเตรยมงานในระยะ

กระชนชด การมอบหมายงานใหผอนชวย การประสานงานในจดตางๆ เพอใหเกดความมนใจในการปฏบตหนาท

ความร ความสามารถเหลานจะเกดขนได กตองอาศยการศกษา การแสวงหาความร และสงเกตจากการจดงานท

แทจรง แลวนำามาสรปเปนองคความรของตน สรางความเชอมนใหแกตนเอง และจะเกด ผลดแกตนเอง และการ

จดงานนนๆ

บทบ�ทหน�ทพธกร1. เปนผใหขอมลแกผฟง / ผชม / ผ

เข�รวมพธ โดยอย�งนอยจะตองม ขบวนก�รดงตอไปน เชน

ต�มลำ�ดบ ในแตละกจกรรม

1. แจงกำาหนดการ 2. แจงรายละเอยดของรายการ

3. แนะนำา ผพด ผแสดง

4. ผดำาเนนการอภปรายและอน ๆ

2. เปนผเรมกจกรรม / ง�น / พธ / ร�ยก�ร

เชน

1. กลาวทกทายตอนรบเชญเขาสงาน

2. เชญเขาสพธ ดำาเนนรายการตาง ๆ

แลวแตกจกรรม

3. – เชญ เปดงานปดงาน

3. เปนผเชอมโยงกจกรรม/ ง�น / พธ / ร�ยก�รต�ง

ๆ เชน

1. กลาวเชอมโยงเหตการณตามลำาดบ2. แจงใหทราบเมอมการเปลยนแปลงกำา หนดการ3. แจงขอความรวมมอ4. กลาวเชอมโยงรายการใหชวนตดตาม

4. เปนผสงเสรมจดเดนใหง�นหรอ กจกรรมและบคคลสำ�คญในง�นพธ

/ ร�ยก�รโดยพธกรจะตองเปน

ผทำ� หน�ทในว�ระทเหม�ะสม เชน

1. กลาวยกยองสรรเสรญ ชนชมบคคลสำาคญทเกยวของในพธ

2. กลาวถงจดเดนของงานพธนน ๆ

3. กลาวแจงผลรางวลและการมอบรางวล

5. เปนผทสร�งสสน บรรย�ก�ศของง�น /

พธ / ร�ยก�ร เชน

1. ใหขอมลทนาสนใจเพมเตมเปนระยะ

2. มมขขา ขนเปนระยะ ๆ

6. เปนผเสรมสร�งคว�ม สม�นฉนทในง�น / กลมผ

รวมง�น เชน

1. กลาวละลายพฤตกรรม

2. กลาวจงใจใหรกสามคค

7. เปนผเตมชองว�งและแกปญห�เฉพ�ะหน�ในง�น

พธต�ง ๆ เชน

1. กลาวชแจงกรณบคคลสำาคญไมสามารถมาชวยงาน

พธตาง ๆ ได

2. กลาวทำาความเขาใจกรณตองเปลยนแปลงกำาหนดการ

พธกรตองมหวใจพธกร 4 ขอ คอ

  ต คอ ก�รเตรยมก�ร ทงเตรยมตวเอง เตรยมง�น เตรยมบรรย�ก�ศของง�น

  ป คอ ประส�นง�น ประชมผเกยวของแบงง�นใหผรบผดชอบ มผชวยหล�ยๆคนทำ�หน�ทแตกต�งกนไป

ใครทำ� อะไร ทไหน เมอไหร ตอจ�กใคร

  ศ คอ ศกษ�ห�คว�มรเพมเตม เชน เปนพธกรพธถว�ยผ�พระกฐน พระร�ชท�น จะตองทร�บว� ขนตอนท 1 คออะไร 2-3 คออะไร อะไร

ควรทำ� อะไรควรละเวน

  ก คอ แกไข หลงจ�กประเมนผลแลวใหง�นททำ� ดขนในครงตอไป ไมใช ทำ�ผดพล�ด ซำ�� แลวซ� อก

เทคนคก�รใชไมโครโฟน (Microphone) ไมโครโฟน (Microphone)  ถอเปนอปกรณทจำา เปนสำาหรบผททำา หนาท

พธกรเปนอยางมาก การเปน พธกรจะประสบความสำา เรจ หรอพบกบความลมเหลวนน ไมโครโฟนนบ

เปนตวแปรสำาคญ งานพธหลายแหงมปญหาทเครองเสยงหรอไมโครโฟน นอกจากจะตรวจความพรอมกอนเวลาเลกนอย เพราะฉะนนเทคนคการใช

ไมโครโฟน จงเปนทกษะพนฐานทพธกรควรทราบ1) พธกรควรทำา การทดสอบไมโครโฟนกอนการใชงานทกครง เสยงเปน

อยางไร ชดเจนแคไหน และทง ระยะหางระหวางไมโครโฟน กบปากประมาณ 4-6 นว จะเหมาะทสด อยาถอ

หรอเลอนไมโครโฟนเขาไปจนชด ปาก ถาเปนไมโครโฟนทมความไว อาจพดหางได โดยฟงหรอสงเกตจากคน

ทพดกอนเรา2) สงเกตตำาแหนงสวชทเปดปดไมโครโฟน กอนพดตองเปดใหเรยบรอยและพดจบตองปดใหเรยบรอยเพอปองกนเสยงอนๆแทรกขณะไมไดใช

ไมโครโฟน นอกจากนขาตงไมโครโฟนกมความสำาคญเชนกน เนองจากม หลายรปแบบ เชน บางรนจะใชวธหมนเกลยว บรเวณขาไมค บางรนจะใชวธ

ยกทขอตอ

3) ”ไมควรทดลองเสยงพดดวย คา วา ฮลโหล... ” ฮลโหล หรอเคาะ หรอเป าลมใสไมโครโฟนเปนอนขาด “ ควรใชคา วา สวสดคะ (ครบ)”

4) การพดโดยการใชไมโครโฟน ไมควรหลกหลก และหนหนาไปอธบายทแผนปายหรอกระดานดำา

หรอลกไปมาจนหางไมโครโฟน จะทำาใหเสยงทพดขาดตอนไม สมา เสมอ

5) เมอพดจบแตละชวงหากทานจำาเปนตองยนอยบนเวท และ ตองถอไมโครโฟนไว ควรถอไวระดบเอว

อยายนถอแบบตามสบายโดยขนาบขางลา ตว เพราะจะทำาใหเสยบคลกภาพ

และนคอเรองราวของเทคนคเลก ๆ นอย ๆ เทยวกบการใช ไมคโครโฟน ซงพธกรทกคนควรจะทราบ

เพราะสงเลกๆ นอย ๆ เหลานอาจจะสรางความสำาเรจและความลมเหลวใหพธกรไดเชนนน

เทคนคก�รใชภ�ษ�คว�มจรงเรองก�รใชภ�ษ�เปนสงสำ�คญทถกกำ�หนดโดยหลก

เกณฑและระเบยบวธใชอยแลวต�มลกษณะของก�รใช แตเร� จำ� เปนตองเรยนรถงวธ ซงจะทำ� ใหเร�ส�ม�รถใชภ�ษ�ได

อย�งถกตองเหม�ะสมทงกบบคคลสถ�นท และเวล�โดยเฉพ�ะ ผทำ�หน�ทพธกร ทงน โดยหม�ยรวมทงภ�ษ�พดและภ�ษ�

ท�ท�ง ภาษาทตองใช

ขอแนะนำาการใชภาษา

ภาษาทจะตองใชจะแบงออกเปนดงน1) คำ�ร�ช�ศพท 2) ภ�ษ�ท�งร�ชก�ร 3) ตวยอต�งๆ4) ชอเฉพ�ะ5) ศพทเทคนคเฉพ�ะท�ง 6) ภ�ษ�แสลงต�งๆ

ในทนจะไมอธบ�ยละเอยดว� ภ�ษ�ประเภททกล�วถงแตละประเภทมวธ ก�รใชอย�งไร แตจะขอ

นำ�เสนอวธก�รทจะสงเสรมใหท�นในฐ�นะพธกรไดพฒน�ก�รใชภ�ษ�ได อย�งถกตอง สงหนงท�นจะตองคำ�นงเสมอกคอผฟงหรอผชมมกจะ

ค�ดหวงว�ท�นคอผรอบรในก�รพดและเปนแมแบบของก�รพดมฉะนน ท�นคงจะไมไดรบมอบหม�ยใหเปนพธกร ซงก�รสร�งภ�พลกษณของ

ตนเองในก�รใชภ�ษ�มวธก�รดงน1) จะตองมพจน�นกรมฉบบร�ชบณฑตยสถ�น ฉบบปจจบนทสด และพจน�นกรมภ�ษ�องกฤษ(Dictionary) ประจ� โตะท� ง�นและทบ�นเพอพรอมทจะคนคว�เมอ

มปญห�ด�นก�รอ�น ก�รเขยน หรอ คว�มหม�ยของคำ�2) จะตองมหนงสอเกยวกบก�รใชร�ช�ศพท ก�รอ�นค� ยอ ก�รอ�นชอเฉพ�ะต�งๆไวประกอบก�รคนคว�3) ตองเปนคนทนสมยเสมอ นนคอ ตองรคว�มเคลอนไหวของโลกของสงคมว�ขณะนมอะไรเกดขนเมอโลกเปลยนไปววฒน�ก�รของ

ภ�ษ�กจะเปลยนต�มไปดวย เชน ภ�ษ�ของวยรนกจะมศพทแปลกเพมม�กขนเมอไปพดกบคนกลมใดจะไดหยบม�ใชเปนสสนในก�รพดได

1) เวล�พดห�กมคำ�ร�ช�ศพท เชน โปรดเกล�ฯ ตองอ�นว� โปรดเกล�กระหมอม เปนตน2) ห�กเปนคำ�ยอตองพดเปนคำ�เตม เชน น.ส.วรรณภ� วรรณศร ตองพดว� น�งส�ว...........................ส.ส.ตองพดว� สม�ชกสภ�ผแทนร�ษฎร เปนตน3) ห�กเปนชอเฉพ�ะตองอ�นต�มทเจ�ของชอระบ เชน น�ยสรเกยรต เสถยรไทย ห�กพจ�รณ�ต�มหลกภ�ษ�ไทย คำ�ว� สรเกยรต มตวก�รนต บงคบอยบน ต แสดงว�ไม“ ” ” ”ตองออกเสยง ซงน�จะอ�นว� ส“ -ระ-เกยน แตเปนชอเฉพ�ะเจ�ของชอตองก�รใหอ�นว� ส” ” -ระ-เกยด เร�ก”ตองอ�นต�มชอเฉพ�ะ เปนตน4) ก�รพดโดยใชคำ�ภ�ษ�ต�งประเทศปะปนไปกบภ�ษ�ไทย ตองพจ�รณ�ต�มคว�มเหม�ะสมของผฟงและสถ�นก�รณนนๆ เปนหลก5) ก�รพดทมเสนหอ�จจะตองสอดแทรกดวยคำ�คม สภ�ษตคำ�พงเพย พธกรควรจะรวบรวมสงเหล�นไวและห�กจะยกม�เปรยบเปรยกควรจะใชวธทองจำ� ดกว�ยกขนม�อ�น6) ฟงก�รอ�นข�ว หรอก�รบรรย�ยในง�นพระร�ชพธ หรอง�นพธทสำ�คญเสมอเพอใหไดแบบอย�งของก�รพด

ก�รเตรยมตวทำ�หน�ทพธกร1.ศกษ�ขอมล/วเคร�ะหสถ�นก�รณ ผนำ� ผชม โอก�ส วตถประสงคของง�นพธร�ยก�รทกำ�หนดไว เพอทร�บคว�มมงหม�ยของก�รทำ�หน�ท2.เตรยมเนอห�และคำ�พด เรมตนอย�งไร ? มขตลก ข� ขน แทรกอย�งไร คำ�คม ลกเลน จดเดนทควรกล�วถง ตองเตรยมคนคว�ศกษ�จ�กศนยขอมลม�ใหพรอม3.ตรวจสอบคว�มเหม�ะสม ของบทคว�มทเตรยมม�ว�เหม�ะสมกบเวล�หรอไม4.ตองมก�รฝกซอมไมว�จะซอมหลอกหรอซอมจรง ตองมก�รฝกซอม5.ศกษ�สถ�นทจดง�นหรอพธทกำ�หนดไวลวงหน�6. เตรยมเสอผ�และชดก�รแตงก�ย อย�งเหม�ะสมกบกจกรรม พรอมดแลตงแต หวจรดเท�

เทคนคก�รเปนพธกร1. ศกษ�จดเดน จดดอย ของพธกรทชนชอบ อะไรคอสงททำ� ให

พธกรคนนนเปนทชนชมของบคคลทวไปแลวลองห� เอ�สงทคด ว�ด ม�ประยกตใหเหม�ะกบตวเอง

2. ตดต�มเหตก�รณทเกดขนในสงคมอย�งใกลชด เพอท�ตนเองใหมคว�มทนสมยอยเสมอ3. เรยนรก�รใชเทคนคก�รสร�งอ�รมณขน หรอเลนมข ดวยก�รดดแปลงเหตก�รณเฉพ�ะหน�ม�เตมเสนหใหกบก�รดำ�เนนร�ยก�ร4. จดทำ�คลงคว�มรด�นต�ง ๆ เชน ก�รใชคำ�พด สำ�นวน

สภ�ษต คำ� พงเพย คำ�คมต�งๆ เกบสะสมคว�มรเหล�นไวเพอนำ�ม�ใชประกอบก�รดำ�เนนร�ยก�ร5. ฝกใชคว�มคดสร�งสรรคดวยก�รมองเหตก�รณต�ง ๆ ใน

มมทคนอนมองข�ม แลวสร�งใหเกดเสยงหวเร�ะและรอยยม6. อ�นหนงสอใหม�ก7. เข�รบก�รอบรมเกยวกบเรองก�รเปนพธกรอย�งสมำ� เสมอเพร�ะเปนก�รพฒน�คว�มรใหกบตนเอง

เทคนคก�รแกปญห�เฉพ�ะหน�ในก�รทำ�หน�ทพธกรบอยครงทตองพบกบเหตก�รณทไมค�ดคด และตองแกไขเหตก�รณเหล�นใหลลวงไปไดดวยด เทคนคในก�รแกปญห�เฉพ�ะหน�สำ�หรบผทำ�หน�ทพธกร มดงน -เมอถงเวล�แลวผพดหรอประธ�นยงม�ไมถง -เมอเครองเสยงไมเปนใจ -เมอพธกรอ�นขอคว�มผด -เมอผฟงออกอ�ก�รเบอหลบ -เมอตองเปนพธกรจำ�เปน

ขอควรปฏบตในก�รทำ�หน�ทพธกร หรอโฆษก- ทำ�จตใจใหแจมใส- ไปถงกอนเวล�- อนเครองแกประหม�- ทำ�หน�ทสดฝมอ- เลองลอผลง�น

ขอพงระวง สำ�หรบก�รทำ�หน�ทเปนพธกร- ตองดดมบคลก- ตองรกษ�เวล�อย�งเครงเครยด- ตองแสดงออกอย�งสภ�พและใหเกยรต ร�เรงแจมใส ใหคว�มเปนกนเอง- ตองมก�รประส�นง�นด�นขอมล และพรอมเผชญปญห�โดยไมหงดหงด- ตองใชภ�ษ�ใหถกตองชดเจนใหชวนฟง น�ตดต�ม- ตองเสรมจดเดนของคนอนไมใชของตวเอง- สร�งคว�มประทบใจ ด�นสภ�ษต หรอ คำ�คม

ตวอย�งพธกรชนนำ�ของเมองไทย

ปญญ� นรนดรกล ไตรภพ ลมปพทธ

จบก�รนำ�เสนอน�ย ณฐวฒ อนทธรรม

ม�ศษ/ท53A 24

115310201130-7