စားနပ္ရိကၡာအက်ပ္အတည္းကို...

7
26 CHINA TODAY CHINA TODAY 27 ယေန႔တရုတ္ျပည ယေန႔တရုတ္ျပည္ စားနပ္ရိကၡာအကပ္အတည္းကိ အေရးထားရမည္ စားနပ္ရိကၡာသည္ လူသားတို႔အသက္ရွင္ေနထိုင္ ရးအတြက္ မွီခိုအားထားရသည္႔အေရးပါေသာအေျခခံ ပစၥည္းျဖစ္ပါသည္။ ကမၻာ႔လူဦးေရမညီမွဘတိုးမားလာ သာေၾကာင္ ႔ စားနပ္ရိကၡာ ခ ေဝျခင္းႏွင္ ႔သံ ုးစ ျခင္း၌လည္း ညီမွမႈမရွ ိေတာ႔ပါေခ။ လက္ရွ ိကမၻာေပၚတင္ငတ္မတ္သူ မားထမွ ၉၈-ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ဖြံ႔ျဖိးဆႏိုင္ငံမားမွျဖစ္ သည္။ ကမၻာ႔စားနပ္ရိကၡာနွင္ ႔ လယ္ယာစိ ုက္ပိးေရးအဖ အစည္းမွ ေနာက္ဆံုးထုတ္ျပန္ခ႔သည္႔ “၂၀၁၀-ျပည္႔ နွစ္ ကမၻာ႔စားနပ္ရိကၡာလံုျခံမႈမရွိသည္႔ အေျခအေန” ဟူေသာ အစီရင္ခံစာအရ ၂၀၁၀-ျပည္႔နွစ္ကဖြံ႔ျဖိးဆ င္ငံမားအတြင္း၊ ငတ္မြတ္သူဦးေရအသင္႔အတင္႔ ကဆင္းလာေသာ္လည္း အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသမွာမူ၊ ငတ္မြတ္သူဦးေရ အမားဆံုးေဒသျဖစ္ျမျဖစ္ေနသည္ ဟုသိရပါသည္။ ငတ္မြတ္ျခင္းသည္လူသားတို႔ကို ကာလရွည္ၾကာစာ အေႏွာင္ ႔အယွက္ ျပေနသည္ ႔ ျပ- နာျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၉၆-ခုနွစ္ ကမၻာ႔ စားနပ္ရိကၡာဆိုင္ရာ ထိပ္သီးမား အစည္းအေဝးနွင္႔ ၂၀၀၀-ျပည္႔နွစ္ ကုလ- သမဂၢ ေထာင္စုနွစ္ ထိပ္သီးမားအစည္းအေဝးတင္၊၂၀၁၅ -ခုနွစ္မတိုင္မီ၊ ကမၻာ႔ ငတ္မြတ္သူဦးေရကို တစ္ဝက္ လွာ႔ခရန္ လာထားခ႔ေသာ္လည္း ၂၁-ရာစုနွစ္မွစ၍၊ တစ္ကမၻာလံ ုးရွ ိ ငတ္မြတ္သူဦးေရသည္၊ တိ ုးမားသထက္ တိ ုးမားလာေနပါသည္။ ကုလသမဂၢ စားနပ္ရိကၡာနွင္ ႔ လယ္ယာစိ ုက္ပိးေရး အဖြ႔သည္၊ ၁၉၈၁-ခုနွစ္ မွစ၍၊ နွစ္စဥ္ေအာက္တိုဘာလ ၁၆-ရက္ေန႔ကိုကမၻာ႔စားနပ္ရိကၡာေန႔ အျဖစ္ သတ္မွတ္ ထားခ႔ပါသည္။ အဓိကရည္ရြယ္ခက္မွာ၊တစ္ကမၻာလံုး အေနနွင္႔၊ စားနပ္ရိကၡာနွင္႔ လယ္ယာလုပ္ငန္းဖြံ႔ျဖိးတိုး တက္ေရးအေပၚအေရးထားဂရုစိုက္ၾကရန္ နႈိးေဆာ္ဖို႔ ဖစ္ပါသည္။ အနွစ္ ၃၀-ေကာ္ၾကာ ဖြ႔ံျဖိးတိုးတက္လာ ခ႔ျပီးေနာက္၊ ငတ္မြတ္မႈတိုက္ဖက္ရာ၌၊ ေအာင္ျမင္မႈ ကို သိသာထင္ရွားစြာရရွိခ႔ေသာ္လည္း၊ ငတ္မြတ္မႈ အေျခအေနသည္၊ အေကာင္းဘက္မွ ျမင္နိုင္မည္ဟု မဆိ ုနိ ုင္ေသးပါဘူး။ ၂၀၁၂-ခုနွစ္ ကမၻာ႔စားနပ္ရိကၡာေန႔၏ အဓိက ဆာင္ပုဒ္မွာ “လယ္ယာ သမဝါယမကိုဖြ႔စည္းျပီးစားနပ္ ရိကၡာလံ ုျခံမႈကိ ု အာမခံၾကပါစိ ႔” ဟူ၍ျဖစ္ျပီး ၂၀၁၂- ခုနွစ္ သည္ နိုင္ငံတကာ သမဝါယမနွစ္လည္းျဖစ္ပါသည္။ အလႊာေပါင္းစံုမွ ေထာက္ခံမႈကိုရရွိနိုင္လွင္ လယ္ယာ သမဝါယမသည္ ထိေရာက္ေသာအခန္းက႑မွ တစ္ဆင္ တက္ ပါဝင္နိုင္ျပီး၊ ဆင္းရငတ္မြတ္မႈပေပာက္ေစေရး အတြက္ ပိုမိုအကိးျပ စြမ္းေဆာင္နိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢ စားနပ္ရိကၡာနွင္ ႔ လယ္ယာစိ ုက္ပိးေရးအဖ ႔က ဖၚျပခ႔ပါသည္။ လယ္ယာသမဝါယမသည္တစ္ဦးခင္း လယ္သမားမားအတြက္ အေထာက္အကူျပနိုင္သည္႔ အေရးၾကီးနည္းလမ္းတစ္မိးျဖစ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢ စားနပ္ရိကၡာနွင္႔ လယ္ယာစိုက္ပိးေရးအဖြ႔မွ အမႈေဆာင္ ခုပ္က ေဖၚျပပါသည္။ လယ္ယာသမဝါယမသည္ နိုင္ငံ မားမွ အလုပ္အကိုင္ရရွိေရး၊ ဆင္းရမြေတမႈပေပာက္ စေရး၊ စားနပ္ရိကၡာလံုျခံမႈ ေကာင္းမြန္ေစေရးနွင္႔ ပည္တြင္းကုန္ ထုတ္လုပ္မႈအားျဖည္႔ျပလုပ္ေရး စသည္ တို႔တြင္ အေရးပါအရာေရာက္သည္႔ အခန္းက႑မွပါဝင္ ႔ပါသည္။ ဥပမာအေနျဖင္ ႔ေျပာရလွင္၊ ကမၻာေပၚမွအၾကီးဆံ ုး စားနပ္ရိကၡာထက္ နိ ုင္ငံမားျဖစ္သည္ ႔ အေမရိကန္၊ျဗိတိန္ နွင္႔ ျပင္သစ္စသည္႔ဖြံ႔ျဖိးျပီး နိုင္ငံမား၌၊ သမဝါယမသည္ ၄င္းတိ ႔၏ လယ္ယာလုပ္ငန္းတင္ အေရးၾကီးေသာ အခန္း က႑မွပါဝင္ေနျပီးျဖစ္ပါသည္။ ကုလသမဂၢအေနနွင္ ႔ဖ႔ျဖိး ပီးနိုင္ငံမားမွအေတြ႔အၾကံမားကို ဖြံ႔ျဖိးဆနိုင္ငံမားသို႔ ပန္႔ပြားနိုင္ရန္ ေမွာ္လင္႔သည္႔အျပင္လယ္ယာသမဝါယမ အပါအဝင္ျဖစ္သည္ ႔ ထုတ္လုပ္မႈအဖ ႔အစည္းမားတိ ုးတက္ ဖြ႔ံျဖိးရန္ ၾကိးၾကိးစားစား ကားကန္ေပလက္ ရွိပါသည္။ ဖြံ ႔ျဖိးဆ နိ ုင္ငံအခိ႔တြင္၊ လယ္ယာသမဝါယမ အပါအဝင္ ဖစ္သည္႔ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ အဖြ႔အစည္းမားသည္လည္း၊ တစ္ေန႔တျခား ဖံျဖိးၾကီးထားလာေနသည္ဟုသိရပါသည္။ လယ္ယာသမဝါယမသည္ကမၻာအတိ ုင္းအတာ အ- င္း ဆင္းရ ငတ္မတ္မႈ ပေပာက္ေစေရးနွင္ ႔ စားနပ္ရိကၡာ လံ ုျခံမႈ အေကာင္အထည္ေဖၚေဆာင္ေရးတိ ႔အတက္ အ- ရးၾကီးအင္အားျဖစ္လာေနသျဖင္႔ လယ္ယာသမဝါယမ ႔ျဖိးတိ ုးတက္ေရးမွာ အေရးတၾကီး ေနွာင္ ႔ေႏွး၍မျဖစ္သည္ တာဝန္တစ္ရပ္ ျဖစ္လာပါသည္။ ကမၻာ ကမၻာ WORLD WORLD

Upload: truongtruc

Post on 31-Jan-2018

273 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: စားနပ္ရိကၡာအက်ပ္အတည္းကို …mm.china-embassy.org/eng/sgxw/P020130805589438243859.pdf · ျဖင္႔ တိုးတက္လာခဲ႔သည္။

26 CHINA TODAY CHINA TODAY 27 ယေန႔တရတျပည ယေန႔တရတျပည

စားနပရကၡာအကပအတညးက အေရးထားရမည

စားနပရကၡာသည လသားတ႔အသကရငေနထင ေရးအတြက မခအားထားရသည႔အေရးပါေသာအေျခခ ပစၥညးျဖစပါသည။ ကမၻာ႔လဥးေရမညမဘတးမားလာ ေသာေၾကာင႔ စားနပရကၡာ ခြေဝျခငးႏင႔သးစြျခငး၌လညး ညမမႈမရေတာ႔ပါေခ။ လကရကမၻာေပၚတြငငတမြတသ မားထမ ၉၈-ရာခငႏႈနးသည ဖြ ႔ျဖးဆႏငငမားမျဖစ သည။ ကမၻာ႔စားနပရကၡာနင႔ လယယာစကပးေရးအဖြ႔

အစညးမ ေနာကဆးထတျပနခ႔သည႔ “၂၀၁၀-ျပည႔ နစ ကမၻာ႔စားနပရကၡာလျခမႈမရသည႔ အေျခအေန” ဟေသာ အစရငခစာအရ ၂၀၁၀-ျပည႔နစကဖြ ႔ျဖးဆ ႏ ငငမားအတြငး၊ ငတမြတသဥးေရအသင႔အတင႔ ကဆငးလာေသာလညး အာရ-ပစဖတေဒသမာမ၊ ငတမြတသဥးေရ အမားဆးေဒသျဖစျမျဖစေနသည ဟသရပါသည။ ငတမြတျခငးသညလသားတ ႔က

ကာလရညၾကာစြာ အေႏာင႔အယက ျပေနသည႔ ျပ- နာျဖစပါသည။ ၁၉၉၆-ခနစ ကမၻာ႔ စားနပရကၡာဆငရာ ထပသးမား အစညးအေဝးနင႔ ၂၀၀၀-ျပည႔နစ ကလ-သမဂၢ ေထာငစနစ ထပသးမားအစညးအေဝးတြင၊၂၀၁၅ -ခနစမတငမ၊ ကမၻာ႔ ငတမြတသဥးေရက တစဝက ေလာ႔ခရန လာထားခ႔ေသာလညး ၂၁-ရာစနစမစ၍၊ တစကမၻာလးရ ငတမြတသဥးေရသည၊ တးမားသထကတးမားလာေနပါသည။ ကလသမဂၢ စားနပရကၡာနင႔ လယယာစကပးေရးအဖြ႔သည၊ ၁၉၈၁-ခနစ မစ၍၊ နစစဥေအာကတဘာလ ၁၆-ရကေန႔ကကမၻာ႔စားနပရကၡာေန႔ အျဖစ သတမတ ထားခ႔ပါသည။ အဓကရညရြယခကမာ၊တစကမၻာလး အေနနင႔၊ စားနပရကၡာနင႔ လယယာလပငနးဖြ ႔ျဖးတး တကေရးအေပၚအေရးထားဂရစ ကၾကရန နႈ းေဆာဖ ႔ ျဖစပါသည။ အနစ ၃၀-ေကာၾကာ ဖြ႔ ျဖးတးတကလာ ခ႔ျပးေနာက၊ ငတမြတမႈတကဖကရာ၌၊ ေအာငျမငမႈ က သသာထငရားစြာရရ ခ ႔ေသာလညး၊ ငတမြတမႈ အေျခအေနသည၊ အေကာငးဘကမ ျမငန ငမညဟ မဆနငေသးပါဘး။ ၂၀၁၂-ခနစ ကမၻာ႔စားနပရကၡာေန႔၏ အဓက ေဆာငပဒမာ “လယယာ သမဝါယမကဖြ႔စညးျပးစားနပ ရကၡာလျခမႈက အာမခၾကပါစ႔” ဟ၍ျဖစျပး ၂၀၁၂- ခနစ သည န ငငတကာ သမဝါယမနစလညးျဖစပါသည။ အလႊာေပါငးစမ ေထာကခမႈကရရနငလင လယယာ သမဝါယမသည ထေရာကေသာအခနးက႑မ တစဆင႔ တက ပါဝငနငျပး၊ ဆငးရငတမြတမႈပေပာကေစေရး အတြက ပမအကးျပ စြမးေဆာငနငမညျဖစေၾကာငး ကလသမဂၢ စားနပရကၡာနင႔ လယယာစကပးေရးအဖြ႔က ေဖၚျပခ႔ပါသည။ လယယာသမဝါယမသညတစဥးခငး လယသမားမားအတြက အေထာကအကျပန ငသည႔ အေရးၾကးနညးလမးတစမးျဖစေၾကာငး ကလသမဂၢ စားနပရကၡာနင႔ လယယာစကပးေရးအဖြ႔မ အမႈေဆာင ခပက ေဖၚျပပါသည။ လယယာသမဝါယမသည နငင မားမ အလပအကငရရေရး၊ ဆငးရမြေတမႈပေပာက

ေစေရး၊ စားနပရကၡာလျခမႈ ေကာငးမြနေစေရးနင ႔ ျပညတြငးကန ထတလပမႈအားျဖည႔ျပလပေရး စသည တ႔တြင အေရးပါအရာေရာကသည႔ အခနးက႑မပါဝင ခ႔ပါသည။ ဥပမာအေနျဖင႔ေျပာရလင၊ ကမၻာေပၚမအၾကးဆး စားနပရကၡာထြက နငငမားျဖစသည႔ အေမရကန၊ျဗတန နင႔ ျပငသစစသည႔ဖြ႔ျဖးျပး နငငမား၌၊ သမဝါယမသည ၄ငးတ႔၏ လယယာလပငနးတြင အေရးၾကးေသာ အခနး က႑မပါဝငေနျပးျဖစပါသည။ ကလသမဂၢအေနနင႔ဖြ႔ျဖး ျပးနငငမားမအေတြ႔အၾကမားက ဖြ ႔ျဖးဆနငငမားသ႔ ျပန႔ပြားနငရန ေမာလင႔သည႔အျပငလယယာသမဝါယမ အပါအဝငျဖစသည႔ ထတလပမႈအဖြ႔အစညးမားတးတက ဖြ႔ျဖးရန ၾကးၾကးစားစား ကားကနေပလက ရပါသည။ ဖြ႔ျဖးဆ နငငအခ ႔တြင၊ လယယာသမဝါယမ အပါအဝင ျဖစသည႔ ကနထတလပမႈ အဖြ႔အစညးမားသညလညး၊ တစေန႔တျခား ဖြ႔ျဖးၾကးထြားလာေနသညဟသရပါသည။

လယယာသမဝါယမသညကမၻာအတငးအတာ အ- တြငး ဆငးရငတမြတမႈ ပေပာကေစေရးနင႔ စားနပရကၡာ လျခမႈ အေကာငအထညေဖၚေဆာငေရးတ႔အတြက အ- ေရးၾကးအငအားျဖစလာေနသျဖင႔ လယယာသမဝါယမ ဖြ႔ျဖးတးတကေရးမာ အေရးတၾကး ေနာင႔ေႏး၍မျဖစသည႔ တာဝနတစရပ ျဖစလာပါသည။ ။

ကမၻာ ကမၻာWORLD WORLD

Page 2: စားနပ္ရိကၡာအက်ပ္အတည္းကို …mm.china-embassy.org/eng/sgxw/P020130805589438243859.pdf · ျဖင္႔ တိုးတက္လာခဲ႔သည္။

28 CHINA TODAY CHINA TODAY 29 ယေန႔တရတျပည ယေန႔တရတျပည

ခစၾကညေရး ခစၾကညေရးFRIENDSHIP FRIENDSHIP

တျဖညး ျဖညး ျမင ႔တကခ ႔ရာ ၂၀၀၈-ခ ႏ စ တြင ေဒၚလာ(၂၀၀၀)ဘလယခန ႔ထစေဆာငးမခ ႔သည။ ကမၻာေပၚတြင ႏ င င ျခားအရရနပ ေငြ အမားဆ း စ ေ ဆ ာ င း ႏ င သ ည ႔ ႏ င င ျ ဖ စ လ ာ ခ ႔ သ ည ။ ၂၀၁၀-ႏစကနတြင အသားတငကနထတလပမႈတနဖး(GDP)မာ တရတႏငငသည ဂပနႏငငထကေကာျပး ကမၻာ႔ထပတနးစးပြားေရးႏငငအဆင႔ (World Super Economic Power)ေရာကရလာခ႔သည။ သ႔ျဖစရာ စစေရးအရျဖစေစ၊ လဥးေရအရ ျဖစေစ၊ သပၸပညာတးတကမႈအရျဖစေစ၊ စးပြားေရး ထပတနးႏငငျဖစလာမႈအရျဖစေစ၊ ေရ႔တနးေရာက လာသည႔တရတျပညသ႕သမၼတႏ င င က အေလး ထာ း ေလ ႔လာသ ြ ာ းရန လ အပ မည ျ ဖစ သည ။ ဆရယလစစနစက ကြနျမနစ နညးနာမားခယျပး ႏ င ငတညေဆာကစဥက ျပညသေတြဝဝလငလင မစားရ၊ ေႏြးကေကာလႊားျပးတရတတ ႔၏ ဝေသသ လကၡဏာ ပါေသာ ဆရယလစေစးကြက စးပြားေရး စနစက ထေထာငေဆာငရြကခ ႔သညက ေတြ ႔ရ ရ သည။ ေအာငလညးေအာငျမငေနသည။ ယခက႔သ ႔ ေအာငျမငမႈမားရေအာင တရတျပညသ႔သမၼတႏငင သည ဘာေတြလပခ ႔သလ၊ ယခဘာေတြလပေန သလ။ ေနာင ဘာျဖစ မလ ၊ ေနာင ဘာျဖစ မလ ၊ ေလ႔လာရန အထးလ အပလသည။ ေအာကတြင ေလ႔လာၾကည႔ၾကဥးစ႕။

အေျခခအခကအလကမား

၁။ တရတျပညသ႔သမၼတႏငငသည အာရတက ၏အေရ႔ဘကျခမး၊ ပစဖတသမဒၵရာ၏အေနာကဖက ျခမးတြင တညရ သည။ အကယအဝနးအားျဖင ႔ ဧရယာစတရနးမင (၃ ႔၆)သနး(စတရနးကလမတာ ၉႕၅သနး) ရျပး၊ ရရားဖယဒေရးရငး၊ ကေနဒါႏငငျပး လင ဧရယာ အကယအဝနးဆးႏငငျဖစရာ ကမၻာေပၚ တြင တတယအၾကးဆးႏ ငငျဖစသည။ ေတာငႏင ေျမာက မငေပါငး(၃၄၀၀)ေကာ ရညလားျပး အေရ႕ႏင အေနာက မငေပါငး(၃၁၀၀)ေကာ ရညလားသည။ ကနးပငးနယနမတမာ မငေပါငး(၁၂၀၀၀)ေကာႏင ကမးရ းတနး မ င ေပါငး (၁၀၀၀၀)ေကာရ သည။ အေရ႕ဘကတြင ရရား ဖကဒေရးရငး၊ ေျမာကကးရးယား၊ ပငလယဝါ၊ အေရ႕တရတပငလယ၊ အေနာကဘကတြင အ ာ ဖ ဂ န န စ ၥ တ န ၊ ရ ရ ာ း ဖ က ဒ ေ ရ း ရ င း ၊ ေတာငဘကတြင ေတာငတရတပငလယ၊ ဗယငနမ၊ လာအ၊ ျမနမာ၊ အႏ ၵယ၊ ဘတန၊ ဆစကငး၊ နေပါ၊ ပါကစၥတနႏငင၊ ေျမာကဘကတြင မြနဂလား၊ ရရား ဖကဒေရးရငးႏင ကဇတစတနႏငငတ႔ တညရသည။

၂။ တရတႏ ငငတြင အပပ ငးဇ ၊ အပေလာပ ငးဇ ၊

ေဝးေဝးၾကည ျမငျမငပခသည တရတျပညသ႔သမၼတႏငင

လဥးေရအရ

တရတျပညသ႕သမၼတႏငငသည လဥးေရသနး ေပါငး(၁၃၄၀)ေကာရ ေသာႏ ငင ျဖစသည။ ကမၻာ ေပၚတြင လဥးေရးအမားဆးရ သည ႏငငတစချဖစ သည။ အာရတြင တရတျပးလင အႏၵယသည လဥးေရ ဒတယ အမားဆး ႏငငျဖစသည။ ယငး အငအားၾကး ႏငငႏစႏငင အၾကားတြင ပထဝ အေနအထား အရ ျမနမာႏငငတညရေနသည။ နယေျမအကယအဝနး အရၾကညပါက တရတျပညသ ႔ သမၼတႏ င ငသည အကယအဝနးအားျဖင ဧရယာစတရနးမ င (၃.၆)သနး (စတရနးကလမတာ ၉.၅သနး) ရသည။ ရရား ဖကဒေရးရငးႏင ကေနဒါ ႏငငျပးလင ကမၻာေပၚတြင တတယနယေျမ အကယအဝနးဆး ႏငငျဖစသည။

သပၸပညာတးတကမႈအရ

စးပြားေရးဖြ႔ျဖးတးတကမႈ အလြနအမငးျမင႔မား တးတကလာသျဖင႔သပၸပညာဆငရာတြင အေမရကန ႏငငကလာမည႔(၂)ႏစအတြငး (၂၀၁၃-ခႏစ) တြင ေကာတကသြားဖြယရ ေၾကာငး၊ ျဗတန အမးသား သပၸအကယဒမ၏ ေလလာေတြ႔ရခကအရသရရသည။ တရတအစးရသည ၁၉၉၉-ခႏစမစ၍ သေတသနႏင႔ဖြ ႔ျဖးေရးလပငနးအတြကအေမရကန ေဒၚလာ(၁၀၀)ဘလယသးစြခသည။ တာဝနရ သမားအပငးကလညး သပၸပညာရငမားက အားေပး ခးျမင႔ခ႔သည။သမငးက ျပနလညင႔ေစာငးၾကည႔ပါက တရတသညလ႔သမငး တြင အေရးပါေသာသပၸတထြငမႈမားျဖစသည႔ သလက အမေျမာင၊ ယမးမႈန႔၊ စကႏင႔ ပႏပလပငနးမားတထြငခ႔

သညကေတြ႔ရရမညျဖစသည။

စးပြားေရးအရ

စးပြားေရးအရ ၾကည႔ပါက တရတျပညသ႔ သမၼတ ႏငင၏ ၂၀၀၀ျပည႔ႏစလြနႏစမားတြင စကမႈ လပငနးမားမာ လပအားသြငးအားစ စကရမား(Labour Intersive Industry)၊ နညးပညာအငအားစစကရမား (Technology Intensive)၊ ရငးႏ းေငြမားေသာ စကရ မား (Capital Intensive)တစနညးအားျဖင ႔ အၾကးစား စကမႈလပငနးမားသ ႔ အဆင႔ဆင႔ေျပာငးလတးတကလာခ႔သည။ ၂၀၀၈ခႏစကနေလာကတြင ႏ ငငျခားတကရ ကရငးႏ းျမပႏ မႈ ေဒၚလာ(၂၈၀၀)ဘလယခန႔ထ တးတကလာခ႔သည။ တရတႏငင၏ ျပညပပ႔ကနတနဖးမာလညး ၂၀၀၉-ခႏစေလာကတြင ေဒၚလာ(၁၂၀၀)ဘလယ ခန႔ေလာကထ အရနအဟန ျဖင႔ တးတကလာခ႔သည။ ထ႔ေၾကာင႔ ၂၀၀၉ခႏစတြင တရတျပညသည ကမၻာေပၚတြင ျပညပပ႔ကနအမားဆး တငပ ႔ႏငသည႔ဂာမနႏငငကေကာျပး ကမၻာ႔ျပညပပ ႔ ကန အမားဆးတငပ႔ႏငသည႔ ႏငငအျဖစ စခနတင ႏငခ႔သည႔ (World Leading Exporter) ႏငငျဖစလာ ခ႔သည။ တရတႏငငသည ကမၻာလည႔ခရးသြားလပငနး ျပညပေလေၾကာငးႏ င ႔ ေရေၾကာငးပ ႔ေဆာငေရး လပငနးမား၊ ျပညပေဆာကလပေရးလပငနးမားမ ျပညပ ဝငေငြအေျမာကအျမားရရခ႔သည။ ထ႔ေၾကာင႔ တရတႏငင၏ ျပညပႏငငျခားရသးေငြ ေငြရငးတမးမာ တစႏစေဒၚလာ(၂၅၀)ဘလယရခ႔သည။ တရတႏငင၏ ႏငငျခားအရရနပေငြ (Foreign Exchange Reserve)

စာေရးသ၏အမာစကား ကၽြနေတာသည အစးရအမႈထမးအျဖစမ သအမတၾကးအျဖစ လႊေျပာငး တာဝနထမးေဆာငစဥက သြားေရာက တာဝနထမးေဆာငရမည႔ႏငင၏ အေျခအေနကလညး ရငးရငးလငးလငး ေျပာျပလမးညႊနမညသလညးမရ၊ ဖတ႐ႈေလ႔ လာရမညစာအပစာတမးမားေပးကမးမညသလညးမရသျဖင အခကအခမားေတြ႔ၾကခ႔ရဖးပါသည။ ကၽြနေတာက႔သ႔ အခကအခမားမျဖစေစရနႏင႔ ဤစာအပဖတ႐ႈ႐ျဖင ႏငငတကာဆကဆေရးတြင အသးဝငေစမညအခကအလကမား ရရေစျခငး၊ သတမန ေရးေဆာငရြကရာတြင ခစခငရငးႏးေသာ ေအာငျမငမႈရရေစျခငး၊ ကနသြယမႈျပလပရာတြင လအပေသာ အခကအလကမားႏင နညးနာမားရရေစျခငး၊ ႏငငတကာ ကာကြယေရးႏငလျခေရးေဆာငရြကရာတြင အေလးထားဂရျပရမည အခကမားရရေစျခငး၊ အမနးနားခငးမားႏငဆကဆရာတြင ေအာငျမငေသာ မတေဆြေကာငး ျဖစေစျခငးစသညအကးထးမားကရရေစႏငမညစာအပျဖစမညဟယဆပါသည။ သ႔ပါ၍ ဤစာအပကဖတ႐ႈျခငးျဖင အကးထးတစစတစရာရရပါေစဟဆမြနေကာငးေတာငးလက တငျပလကပါသည။

ခစခငေလးစားစြာျဖင စနဝငးေအာင

စာေရးသ -- ျမနမာ-တရတခစၾကညေရး အသငး ဥက႒ ဥးစနဝငးေအာင သညမႏေလးျမ႕ေတာဝနအျဖစ လညးေကာငး၊ ၁၉၉၈မ ၂၀၀၄ ခႏ စ အထ လာအ ၊ တရတ၊ မြနဂလယား ႏငငဆငရာ ျမနမာ သအမတ ၾက းအျဖစ တာဝန တမးေဆာငခ ႔သ ျဖစပါသည။ ဤအခနးက႑က အခနးဆက အေနႏင႔ ျပးဆးသည႔တငေအာင ထည႔သြငးေဖၚျပသြားပါမည။

အခနးဆကေဆာငးပါးရည

ေႏြးသမပ ငးဇ ၊ သမပ ငးဇ ၊ ေအးသမပ ငးဇ ၊ ဟ၍ ရာသဥတ (၅)ဇရ ပါသည။ တရတႏ ငင၏ နယေျမ ဧရယာ (၇၀)ရာခ င ႏ ႈန းခန ႔မ ာ အပေလာပ င းဇ ၊ ေႏြးသမပ ငးဇ ႏင သမပ ငးဇ မားတြင ပါဝငသည။ စကတငဘာလႏင ေအာကတဘာလမစ၍ မတလႏင ဧျပလအထ ဆကေဘးရးယားႏင မြနဂလား ကနးျပင ျမငမ တကခတလာသည ေအးျမေသာေဆာငးေလ ေၾကာင တရတျပည ေျမာကပ င းတြင ခမးေအး ေျခာကေသြ႔သည။ ေဆာငးရာသ၌ ေတာငပ ငးႏင ေျမာကပငးသည အပခနခငးမားစြာ ကြာျခားသည။ တရတႏ င င ၏လဥ းေရမ ာသန းေပါင း (၁၃၀၀)သနး(၂၀၀၅-ခႏစဇနနဝါရလသနးေခါငစာရငးအရ) ရ ရာ ကမၻာ လဥ းေရ၏ (၂၂) ရာခ င ႏ ႈန းရ သျဖင လဥ းေရး အမားဆ းႏ င င ျဖစသည။ လဥးေရး၏ (၉၂)-ရာခငႏႈနးသည ဟနတရတ လမးမား ျဖစျပး၊ အျခားလမ းစ (၅၅)မ းရ ပါသည။ ကးကြယသည ဘာသာမားမာ ဗဒၶဘာသာ၊ အစၥလနဘာသာ၊ ခရစယန ဘာသာ၊ ထာအဘာသာ(Taoism)တ႔ျဖစသည။ (ဆကရန)

တရတျပညဆငရာျမနမာႏငငသအမတၾကးတာဝနထမးေဆာငခစဥအတြငး တရတႏငငေတာဥက႒ေဟာငး ကနးကကမငန႔ေတြ႔ဆေနစဥ

တရတ-ျမနမာခစၾကညေရးအသငးဂဏထးေဆာငဥက႒ Mr.Xu Jialu သည ပကငးသ႔ အလညအပတေရာကရေနေသာစာေရးသႏငေတြ႔ဆေနစဥ

Page 3: စားနပ္ရိကၡာအက်ပ္အတည္းကို …mm.china-embassy.org/eng/sgxw/P020130805589438243859.pdf · ျဖင္႔ တိုးတက္လာခဲ႔သည္။

30 CHINA TODAY CHINA TODAY 31 ယေန႔တရတျပည ယေန႔တရတျပည

ကြၽနေတာလကလမးမသေလာကယေန႔တ႐တျပည

ေတြးမရာရာ ESSAY

ထငမတမထားေသာ တ႐တသ ဝဝ ျဖင ျမနမာလ ေျပာေနသည အသက တရတႏငင ေပကငးျမ႕မသည ရနကနသ႔ ေရာကရလာသည။ ေပကငးႏင ရနကန၊ မ င ေပါငးမားစြာ ေဝးကြာလေသာလညး ဖနးသကေတာ ၾကညလငျပတသားစြာ။ ၂ဝ၁၁ ခႏစ ေအာကတဘာက တ႐တျပနၾကားေရးဌာန၏ဖတၾကားခက အရ ၆ ရကၾကာ အလညအပတခရးသြား ေရာကခစဥတြင သမသည ကြၽနေတာတ ႔ အတြက ျမနမာစကားျပနျဖစသည။ ကြၽန ေတာတ ႔ခရးစဥတစေလာက သမသည လညး ေတာကေလာက။ ကြ ၽန ေတာ၏ ေစေစေပါကေပါက ေမးသမ ေမးခြနးမားက တာဝနအရမဟတဘ ေစတနာထား ေျဖၾကား ေပးသမ ႔ ကြၽနေတာရငဘတထ ယေန႔တင ထငကနေနေသာ မတေဆြျဖစသည။ ယေန႔တ႐တျပည

မႀကငႀကငႏင ငးႏ းခြင ရသည မာ ၆ ရကတာ။ မေတြ႕ၾကေတာသညမာ တစႏစေကာ။ သ႔ေသာ ကြၽနေတာစတထ တြင စမးမသြား။ ဖနးဆကရျခငးအေၾကာငးက ေမးၾကညေတာ ေဆာငးပါး ေတာငးတာဟ ဆ၍ ကြၽနေတာ ၿဖသြားသည။ တ႐တႏငင ကယစားျပ ထတေဝမည ျမနမာလစာအပ။ စာအပေခါငးစဥက 'ယေန႔တ႐တျပည'။ ကြၽနေတာက မႀကငႀကငအေပၚ ခငမငစတ ျဖင ေရးေပးမညဟ ခကခငးကတျပလက သည။ စာအပေခါငးစဥက 'ယေန႔တ႐တ ျပည'။ ဖနးခလကခနမာပင ၂ဝ၁၁-ခႏစ ေပကငးေျမေပၚသ႔ ေျခမခမေလယာဥေလခါး

ေပၚေရာကသညႏင အ႐ းထထေအာင စမဝငလာေသာ အေအးဓာတက ဖတခန သတရမသည။ ၿပ းေတာ ကယဝန းလ ေသာ တအနမငရင ျပငေရ႕တြငအျပည အသပ ကပခေနေသာ တ႐တလမးမား။ မဟာတတ င းေပၚအရယအေမာ မပက တကေနေသာတ႐တအဖးေလးမား။ ျမငမားလေသာထကစနးေတာငေပၚတြငပြ ေတာ တမ စညကားေနျခငးမား။ တ႐တအႏပညာ၊ ႏ ငငတကာအႏပညာႏင ၇၉၈ အႏပညာ ရငျပင။ ဟညးထေနေသာတ႐တသတငး စာတကမားႏင တေသြမတမးစာနယဇငး ဆရာမား။ တ႐တႏငငရ ကြၽနေတာေရာကခ ေသာ အထငကရ ေနရာတငးတြင ကယႏငင တြငးကယမကမကစကစက ဂဏယစြာ ခရး သြား ေနေသာတ႐တလမးမားက ေတြ႕ခရသည။ ကြၽနေတာသေသာ ယေန႔တ႐တ ျပညမာ ၆-ရကတာခရးမႏင အနညးငယ မေသာစာအပသာဆေတာ ယေန႔တ႐တ ျပညက အေပၚယရပ၍ပင သမညဟ မထင။ ရထားေပၚမ ရပခနျမငရေသာ ႐ႈေမာခငးကသ႔သာ။ တ႐တျပညသစ၏ဖခင ေမာစတး ၏နာမညေကာ စကားတစခ ြန း ျဖစေသာ 'ပနးခငးထ ျမငးစးၿပးျဖတသလ' ဆသည စကားက သတရမသည။

ကြၽနေတာသေသာ မေန႔ကတ႐တျပည

ယေန႔တ႐တျပညႏင ပတသက သည ျမနမာလ ျပနထားေသာစာအပမာ ကြၽနေတာတ႔ဆတြင မရသေလာက ရားလ သည။ ကြၽနေတာ မတမသေလာက တ႐တ သ ႔ ကြၽနေတာ မသြားမ တ႐တဘာသာမ ျမနမာဘာသာသ႔ ဆရာ ေတာေကာငးမငး တက႐ ကျပနဆထားသည 'ကနဇမငး'။ ဆရာဟနးလတ၏ 'အေရ႕ေလ လႊမးေသာ အခါ သ႔မဟတ ကမၻာက တ႐တတ႔စးမးခန'။ ၿပးေတာ 'တန႔ေရာငဖန' အေၾကာငးစာအပ။ တန႔ေရာငဖနဆလငေတာင ယေန႔ တ႐တ ျပညႏင နညးနညးေတာငလမးေနၿပထင၏။ သ႔ေသာ အရငေခတမားကေတာ တ႐တႏင ပတသကသည စာအပမားက ေတာေတာေတြ႔ရသည။ ကြၽနေတာ၏လငယ ဘဝ၊ ၂ဝ-ႏစသားဝနးကင၊ ၁၉၉၅-ခႏစ

ေကာ ကာလအထပင ရနကနၿမ႕ပနးဆးတနး လမးေပၚရစာအပအေဟာငးတနးတြင တ႐တ စာအပမားမာ ေတာေတာက ေနရာယထားသည။ ျမနမာစာေရးဆရာႀကးမား ျဖစသည ဆရာႀကးေရႊဥေဒါငး၊ လထေဒၚအမာ၊ ဆရာ ဒဂနတာရာ၊ ဆရာျမသနးတင...။ တ႐တအေၾကာငး စာအပမားက တခမးတနားေရးခၾကသည။ ေမာစတး၏အေတြးအေခၚဆလင မကနသေလာကက ျမနမာလ ရမညထင သည။ ၿပးေတာ တ႐တေခါငး ေဆာငမား၏ အတပၸတ။ တ႐တျပညသစဆသ႔ခတကရာ သမ င း၊ တ႐တကြန ျမနစပါတ၊ တ႐တ ဆရယလစသ႐ပ မနဝတမား၊ တ႐တျပည သြား ခရးသြားမတတမးမား။ ၁၉၇၂ ဝနးကင က ဥက႒ႀကးေမာ၊ ခအငလငး၊ အေမရကန သမၼတ နစဆငႏင ႏငငျခားေရးဝနႀကး ကစ-ဆငဂာတ႔၏ တ႐တ-အေမရကနသတမန စကားဝငး။ စာအပေခါငးစဥမာရာဇဝငတြငရစ မယ စကားဝ င းမား(ေကာဝငး)။ စသည စသည။ မေန႔က တ႐တျပညသစဆငရာ စာအပမားသည ကြၽနေတာ၏လငယဘဝက လႊမးမးခသည။ ထ႔ေၾကာငမေန႔ကတ႐တျပည သည ကြၽနေတာႏင မစမး။

မေန႔က တ႐တခရးသြား

ကမၻာေပၚတြင ဆရယလစႏငငမား တျဖတျဖတ ေၾကြကခေသာလညး တ႐တ သည အလမလ႐တငမက၊ ေရ႕သ႔ ခြၽနျမစြာ ခတကေနဆဆေတာ တ႐တအေပၚစတဝင စားမႈသည ကြၽနေတာရငထတြငအျပည။ ထ႔ေၾကာင ၂ဝ၁၁-ခႏစက တ႐တသ႔အလညအပတသြားရမညဆေတာ ကြၽနေတာ ရငခနသြားသည။ ႏငငျခား သြားရမာမ႔ ရငခနျခငး မဟတ။ ထငးသ ႔ ေရာကသြားေတာလညး တ႐တေရာကခစဥကေလာက စတဝငစားမႈ မရ။ မတမေသးသည။ တ႐တသ႔သြားရ မညဆေတာ မေန႔က တ႐တသ ႔ ခရးသြားစာအပႏစအပက ကြၽနေတာျပနအရသာခ ၾကညမသည။ ဆရာႀကးေရႊဥေဒါငး၏' ကယေတြ႔တ႐တျပညသစ' ႏင ဆရာဒဂနတာရာ၏ 'ဂႏၶာလရာဇ' စာအပျဖစသည။ ထစာအပ ႏစအပစလးမာ ၁၉၅၂-ခႏစ ေအာကတဘာ ၂-ရကေန႔တြင ပကငး (ယခေပကငး)၌

ကငးပေသာ အာရႏင ပစဖတေဒသ ႏငငမား ဆငရာ ၿငမးခမးေရးအစညးအေဝးသ႔ ျမနမာႏငငလးဆငရာ ကမၻာၿငမးခမးေရးအဖြ႕၏ ကယစားလယမားအျဖစ တကေရာကခၿပး အျပနတြင တ႐တျပညသစအေၾကာငး ေရး သားခၾကျခငးျဖစသည။ ျမနမာကယစားလယ အဖြ႕၏ ေခါငးေဆာငမာ ကြၽနေတာတ႔၏ၿငမး ခမးေရးဖခင ဆရာႀကး သခငကယေတာမႈငး။ အစညးအေဝးကငးပရကမာ သပမၾကာေသာလညး၊တ႐တျပညအႏ႔ေလလာခြငရသျဖငတစလေကာၾကာသည ခရးျဖစသည။ စာအပ ႏစအပစလးမာ တ႐တ ျပညအႏ႔ ေလလာခရ သမ ေကာငးေၾကာငးအေထြေထြ။ တ႐တျပညသစကအငမတနဘဝငကစြာျဖငေရးထားေသာ စာအပမားျဖစသည။ ၁၉၅၂ ခႏစ၊ ၿငမးခမးေရးကယစား လယမား တ႐တသ႔သြားရသညမာ မလြယ လ။ ရနကနမ ထငး၊ ထငးမ ေဟာငေကာင၊ေဟာငေကာငမသည တ႐တျပည။ ထအခနက အဂၤလပႏငအေမရ-ကနသည နယခ႕။ တ႐တသညနယခ႕ဆန႔ ကငေရးအငအားစ၏ မာေကာေသာ ေဒါငတင။ သ႔ကြၽနဘဝမ လြတေျမာကလာေသာ ႏငငအမားစက အသအမတျပ ေမာၾကညရ သညႏ ငင။ ၿပးေတာ လငယဆ လကဝမ လကဝဆသညေခတ။ ထေခတ၏အျမင၊ ထေခတ၏ခစားမႈ။ ေခတသည အစးအဆငး မရေသာ ကနေရျပငကသ ႔ တညၿငမမေနပါလားဟ ယေန႔ေခတအျမငျဖင ကြၽနေတာ ဆငျခငမသည။

ကြၽနေတာတ႔ခရးစဥႏင ကြနျမနစပါတဝင

ကြၽနေတာတ ႔ ယေန႔တ႐တျပည သြားေတာ ယခငကႏင မတ။ အစအစဥ အားလးသညေခာေမြ႕စြာ။ ရနကနမ ကမငး။ ကမငးမသည ေပကငးသ႔ ေလယာဥခရးစဥ။ ေပကငးၿမ႕ အလညအပတခရးစဥၿပးေနာက ကညဆနရထားျဖင ရမးတနးျပညနယ။ ရမး တနးျပညနယသည ျမနမာႏငငထကပင ႀကး ေသာျပညနယဟ သရသည။ တ႐တယဥ ေကးမႈထပေခါင ကြနျဖးရပ ေမြးဖြားရာေဒသ။ ရမးတနးျပညနယခရးစဥကတာဝနယပ ႔ေဆာငေပးမညသက ဘတာတြင လာႀကသည။ သ၏နာမညကေတာမမတမ ေတာ။အရပျမငျမင ၊ ႐ပခပေျဖာငေျဖာင၊ အသက ၄၅-ႏစေကာရ အမးသားတစဥး။ သ၏ ဝတစားဆငယငမႈမာ သာမာနဆနလြနး သည။ ဘတာ႐မ ကားရရာသ႔အသြား၊တ႐တ ခရးသညႏစဥးက ထပဂၢ လအားရထားခရးစဥ အေၾကာငး ေမးျမနးပရသည။ သျပနေျဖၾကား ေနပမာ သ၏အထကအရာရႏငဆကဆေန

သလကးႏြစြာ၊ တကယက တေလးတစား။ ကြၽနေတာတ႔ေရ႕မ႔ ဟနလပေနျခငး မဟတဟ ယေန႔တင ကြၽနေတာယသည။ ကားေပၚေရာကၿပး မတဆကေပး သညအခါ ျပညနယအဆငျပနၾကားေရးမ ၫႊန ၾကားေရးမးမနး သရ၍ ကြၽနေတာ အၾသ ရသည။ ေနာကတစရကေရာကေတာ ကြနျမနစပါတဝငမနး ထပမသရသည။ ကြၽနေတာ၏ ေလလာမႈအရ တ႐တမမဟတ၊ အျခားမညသညႏငငတြငမဆ၊ ကြၽနျမနစ ပါတဝင ျဖစဖ႔ဆသညမာ မလြယက။ ဘကစေတာမသာ ကြနျမနစပါတဝင။ တ႐တတြင ပါတဝငဆလငအလပ ကအစ အရျမနသညဟသရသည။ပါတဝငဖ႔ ဟဖအား ဒဖအားေၾကာင အလပရျမနျခငး မဟတ။ ပါတဝငဆလင ဘကစထးခြၽနၾက သျဖင အလပရငမားက ႀကကၾကျခငးျဖစသည။ အလပရငမားက ႀကကမႀကကေတာ မသ။ ကြၽနေတာကေတာ ထပဂၢလ၏အေန အထင၊ အေျပာအဆ၊ လထႏငဆကဆေရး ႏငတင ႀကကမသညမာ အမနျဖစသည။

အမအျပနစတထကနခေသာအသ

ရမးတနး ျပညနယေလလာေရး ၿပးေနာက ေပကငးသ႔ ရထားျဖငျပန။ေပကငး မာ တစညအပၿပးေနာက ကမငးမတစဆင ရနကန ။ ကြ ၽန ေတာ ခရးေဖာ အခ ႕က တ႐တတြင ၄-ရကခန ႔ ၾကာေသာအခါ ျပနခငၿပဟ ဆသည။ သတ ႔လညးသတ ႔ အေၾကာငးႏင သတ ႔။ ကြၽနေတာကေတာ ၆-ရကႏငအားမရ။ ျဖစႏငပါက တ႐တျပညအႏ႔ တစလေလာက ေျခဆန႔လကခငသည။ သ ႔ေသာ အမရ င လကခသမ အားမလ အားမရျဖင ျပနလာခရသည။ ယေန႔တင ထပ သြားခင စ တက

မေပာက။ မ ႀက င ႀက င ၏ ဖ န းသ က ၾကားေတာ ၆-ရကတာခရးက မကလးထ အ လ လ ေ ပ ၚ လ ာ သ လ ေ န ာ က ထ ပ သြားခငစတကလညး ထပေပၚလာျပနသည။ ကြၽနေတာ၏ တ႐တခရးစဥမာ တ ေတာငးလသျဖင 'ယေန႔တ႐တျပည' အေၾကာငးေရးျပဖ ႔ရာ မစြမးသာ။ သ႔ေသာ ၆-ရကတာအတြငး တ႐တဌာနဆငရာမ ပဂၢ လခ ႕ႏင မဒယာအခ႕တ ႔ႏင ေတြ႕ဆ စကားေျပာခြငရသည။ အထးသျဖငအခမး အနားမဆနဘ သကေတာင သကသာ ရလေသာ ထမငစားပြမားတြင သတမန ဆနစရာမလေသာ စကားမားက အျပနအလန ဖလယခြငရသည။ ထသ႔စကားေျပာျဖစၾကရာမကြၽန ေတာ ေသေသခာခာ သလကရသညမာ တ႐တအေၾကာငးကကြၽနေတာသသေလာကျမနမာအေၾကာငးက တ႐တမသျခငးျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင ျမနမာျပညအေၾကာငးႏင ျမနမာျပညသ တ႔၏ စတခစားမႈကကြၽနေတာ ၏ တ႐တ မတေဆြမားအား ေအးေအး ေဆးေဆး ေျပာျပခငစတလညး ယေန႔တင ရေနဆ ျဖစသည။ ။

လငးဆကၿငမးခမး

Page 4: စားနပ္ရိကၡာအက်ပ္အတည္းကို …mm.china-embassy.org/eng/sgxw/P020130805589438243859.pdf · ျဖင္႔ တိုးတက္လာခဲ႔သည္။

32 CHINA TODAY CHINA TODAY 33 ယေန႔တရတျပည ယေန႔တရတျပည

စမးလနးစေျပရစေဆာငပဏၰားေျမ ဖတေခၚပါသညမတေဆြဆ။

ရစေဆာငပဏၰားဟာ ေတာငၾကးမားဝငးရထားတေျမျပန႔ေဒသတစခပါ။ လနခန ျမစေရက အလြန လပသာယာတ ဒျမစမးေရာငေနရာက တသြငသြင ျဖတေကာစးဆငးေနပါတယ။ ရစေဆာငပနးနားရ အမညက တငဘာသာ ေဟာငးမာ မနဘာလာနာဆလ႔ ေခၚျပးအပမကေကာငးကငဘက သခေျမလ႔ အဓပၸါယရပါတယ။

လြနခ႔တ႔သမငးရညၾကာ ကာလေတြတနးထက ရစေဆာငပနးနားဟာ ဗဒၶဘာသာ ထြနးကားျပး ကးကြယသလညး မားျပားတ ေဒသတစချဖစပါတယ။ ေကးရြာတငးမာ ဘရားေကာငးန႔ ေစတပထးမားစြာလညးရပါတယ။ ဒါေၾကာင အဒေနရာမာ ေနထငၾကတ တငလမးန႔ ဘရနလမးေတြရ ေနထငမ ဓေလထးစက ၾကညရင သတ႔အားလးဟာ ဗဒၶဘာသာရ အရပအာဝါသေအာကမာ ေအးခမးသာယာစြာ ေနထငတယဆတာက ထငထငရားရား ျမငေတြ႔နငပါတယ။

ရစေဆာငပဏၰားျပညနယခြေတြမာဘရားေကာငးစစေပါငး၅၅၀-ေကာရျပး ေစတ၁၅၀-ေကာရကာတရတတစျပညလးမာ အမားဆးလ႔ ဆႏငပါတယ။ ေဒါငးအကအပါအဝင ဆငအက ကနဟာ ေတးသသာတ႔ဟာ တငလမးတ႔ရအေကာၾကားဆးအဆအကမားပျဖစပါတယ။ ဒါအျပငဟာ နလမးရဝါးဆစအက၊ ဘရနလမးရ ေစာငးတးသခငးဆေဖာေျဖမန႔ ဂႏလမးရ ဗၾကးအကတ႔ဟာ အဒရ ထးျခားခက၀ေသသက ေဖာၾကးနငတရးရာဓေလမားပ ျဖစပါတယ။

တငလမးတ႔ရႏစသစကးပြေတာကေတာသၾကၤနပြေတာပ ျဖစျပး တစႏစပတလးကငးပတ ပြေတြထမာ အေရးအၾကးဆးပြေတာျဖစပါတယ။ ႏစစဥ ဧျပလ၁၃-ရကေန႔ကေန ၁၅-ရကေန႔အထ သးရကဆကတကဆငႏႊကငးပေလရတ ဒပြ ေတာမာ လမားစေဝးကာမမတ႔၏ ရးရာယဥေကးမႈ မားကလည႔လညျပသေလရသလ၊ ၾကညရသပရတသတေတြကလညး ၾကတၾကတတးမားျပားလပါတယ။

ခရးသြား ခရးသြားTRAVEL TRAVEL

Page 5: စားနပ္ရိကၡာအက်ပ္အတည္းကို …mm.china-embassy.org/eng/sgxw/P020130805589438243859.pdf · ျဖင္႔ တိုးတက္လာခဲ႔သည္။

34 CHINA TODAY CHINA TODAY 35 ယေန႔တရတျပည ယေန႔တရတျပည

ရႈခငးသာယာၾကညႏးစရာရစေဆာငပဏၰားသာသာယာ

ရစေဆာငပဏၰားကကသေရဟာသပၸါယလတမနေဖလေစတပါ…

ဒပြေတာတြငးမာ နဂါးေလျပငပြ၊ သရပတ၊ ၾကကတကပြ၊ မးပးပန႔မးရးမးပနးလႊတပြ ၊ ေရေပၚမးထြနးပြစတာေတြကလညး လနခနျမစကမးေျခမာစညစညကားကားျပလပျပး လာေရာကၾကညရသ၊ ပါဝငဆငႏႊြသမားန႔ အထးစညကားသကျမကလပါတယ။ လမားဟာလညး ကကသေရမဂၤလာအေေပါငးႏင ျပညစျပး ေအး ျမတ သၾကၤနေရက လမးမၾကး လမးမငယ အန႔မာတစဥးန႔တစဥး အျပနအလန ပကဖနးၾကကာ ေပာရႊငခမးေျမ႔စရာေကာငးတ သၾကၤနပြက အတဆငႏႊၾကပါတယ။

ရစေဆာငပဏၰားမာ မးရာသႏင႔ ေႏြရာသ နစရာသသာရပါတယ။ ေႏြရာသမာ ရစေဆာငပနးနားရ ရာသဥတဟာ ေပါငးတငခနးလ အလြန ပးေႏြးလပါတယ။တကယလ႔ မးရြာတအခါမာေတာ ေဆာငးဥးရာသလ ေအးလြနးလပါတယ။ ဒါေၾကာင မးရာသမာရစေဆာင-ပဏၰားဟာ စမးလနးစေျပသလ ပေႏြးတစလည ေအးတစလညန႔ ေနလ႔ထငလ႔လညး ေကာငးလပါတယ။

တငဗသကာလကၡဏာေဝ ကနလနဘေျမျပန႔ရပကြကေလ......

ဒေဒသဟာ ရစေဆာငပဏၰားတငလမးတ႔ ေနအမအေဆာကအအဗသကာပညာ၀ေသသလကၡဏာမားန႔ ျပညေနတေနရာပျဖစပါတယ။ ကနလနဘေျမျပန႔ရပကြကရ ေကးရြာမားအားလးမာ တငလမးတ႔

မတငးေနထငၾကပါတယ။ စမးလနးစေျပေနတ သစေတာမာ တငလမးတ႔ရ ဝါးအမမားန႔ ဘရားေကာငး ဘနးၾကးေကာငးမားက ေနရာအန႔ေတြ႔ျမငနငပါတယ။

ဆငရငးတ႔ေပာရာေျမေတာရငးဆငေတာငခငဝမးေလ...

ေတာရငးဆငေတာငခင႔ဝမးက လညလညၾကညရႈမယဆရင ေတာရငးဆငမား လႈပရားထားတ အေျခအေနေတြက ျမငေတြ႔နငမာပါ။ ခရးသညမားဟာ ညေနခငးမာပျဖစျဖစ နနကလငးအားၾကးခနမာပျဖစျဖစ သြားလာေနၾကတ ေတာရငးဆငအပေတြက ကေကာငးေထာကမစြာ ျမငေတြ႔နငၾကပါတယ။

အပငမးေပါငးစစလငမန႔လြငအပပငး ရကၡေဗဒဥယာဥ......

မန႔လြငအပပငးရကၡေဗဒဥယာဥဟာ တရတျပညမာ အၾကးဆးေသာ ရကၡေဗဒ ဥယာဥျဖစကာ ဥယာဥထမာေတာ ရကၡပငအမးေပါငး ၁၅၀၀-ေကာက ေတြ႔ရနငမာ ျဖစပါတယ။

ျမငသေငးလ႔စားခငတာရစေဆာငပဏၰားအစားအစာ

တငလမးမားဟာ ရစေဆာငပဏၰားျပညနယခြမာ လဥးေရ အမားဆးေသာ လမးစျဖစျပး တငလမးတ႔ရအစားအစာမားဟာ ယနနျပညနယမာ အလြနနာမညေကာၾကားပါတယ။ တငဟငးလာမားမာ ေကာကညငး၊ခဥဖတ၊ အသားကငန႔ ေရထြကပစၥညး မားစြာပါရကာေတာရငးအရြကတခ႕က ဟငးခတအေမႊးအၾကငအျဖစထညခကတတပါတယ။

တင အစားအစားအရသာကေတာ႔ ခဥခဥ၊စပစပ၊ခါးခါးျဖစျပး ဟငးခကတ အခါမးကငျပးခကျပတတာဟာ ပမနခကနညးတစမးျဖစပါတယ။ ရစေဆာငပဏၰားက အလညသြားမယဆရင ထးကျပး တမ းထးတ ေဒသအစားအစာဟငးလာမားက မျမညးၾကညရင သြားလည

ရကးမနပဘးလ႔ ေျပာမယဆရင ပမယမထငပါဘး။တငဟငးလာမားကေတာ မးကငဟငးလာ၊ ဟငးလာအေအး၊ အသတ၊ ေပါငးခကဟငးန႔ ဆေၾကာဟငးလာမားဆျပး အမးမးအဖဖ စလငလပါတယ။

တငဟငးလာမားထမာ သကငယေမႊးအရြကၾကကကင၊ သကငယေမႊးအရြကငါးကင၊မစခဥၾကကသားဟငးခ၊ နာနတသး ထမငး၊ဝါးကညေတာကထမငးန႔ ပားတးလးေၾကာတ႔ကေတာ အလြနနာမညၾကးတ အစား အစာမားပျဖစပါတယ။

ရစေဆာငပဏၰားေရာကရငဘယမာတညးမလ…… ကငဟနးျမ ႔မာ ဟတယ အဆငအတနးအမးမး၊ စတငအမးမးရပါတယ။ တညးခခကေတာ ယြမ(၁၅၀)ကေန (၄၀၀)ဝနးကင ရပါတယ။

မနေဖလေစတဟာရစေဆာငပဏၰားရအဓက ကကသေရေဆာင ေစတတစချဖစျပးေစတရပေတာကေတာ ၾကးမားတ ဗးသးန႔တျပး အျဖေရာငေစတျဖစပါတယ။ ေစတပတပတလညမာေတာ ေစတရငယ၈-ဆက စစရရ ဝငးရထားတာဟာ ဖးျမငရသမားရရငထမာ ၾကညညစတေတြ တဖြားဖြားေပၚလာေအာငသပၸါယလြနးပါတယ။ ထေစတဟာ ေရးေဟာငး တငလမးတ႔ရ ထးခြ နေျပာငေျမာကလတ ဗသကာလကရာက ျပတ သကေသတစခလ႔ဆရငလညး မားမယမထငပါ။

ရစေဆာငပဏၰားမာ မးရာသန႔ ေႏြရာသ ႏစရာသပရျပး ျမနမာျပညရ ေႏြရာသန႔မးရာသန႔ ေတာေတာတပါတယ။ ခရးသြားအေကာငးဆးအခနဟာ ႏဝငဘာလကေန ဧျပလအထျဖစပါတယ။ ဧျပလမာ သၾကၤနေရသဘငပြေတာက ကငးပေလရတာေၾကာင ခရးသညအမားဆးလာၾကတ အခနလညး ျဖစပါတယ။ ေဒသခမားေရာ အလညအပတလာတ ခရးသညမားပါသကြမးသမားေရာ မသကြ မးသမားပါ ရငးရငးနးနး ေရပကကစားၾကတာေၾကာင ဖနးတ႔ ကငမရာတ႔လ ေရစခလ႔မျဖစတပစၥညးေတြက ေရလေအာငေသေသခာခာထတပးလာပါေနာ။ ။

ခရးသြား ခရးသြားTRAVEL TRAVEL

ရာသဥတအေျခအေနကေတာ…

Page 6: စားနပ္ရိကၡာအက်ပ္အတည္းကို …mm.china-embassy.org/eng/sgxw/P020130805589438243859.pdf · ျဖင္႔ တိုးတက္လာခဲ႔သည္။

36 CHINA TODAY CHINA TODAY 37 ယေန႔တရတျပည ယေန႔တရတျပည

တညးျဖတခပါတယ။ ယခေခတ ဖတရႈေနရတ႔ Shi Jing ဆတ႔ တရတ ေရးေဟာငးေတးကဗာေပါငးခပကမး၊Shang Shu၊ Zhou Yi စတ ကမးစာေပမားဟာကြနျဖး ရပျပစတညးျဖတမႈန႔စာေပအေမြ ဆကခလာႏငျခငးပငျဖစပါတယ။

ကြနျဖးရပရ႕အေတြးအေခၚမားက အခေခတထတင တနဖးမျဖတႏငေအာငအဖးတနလပါတယ။ ဥပမာအားျဖငဆရရင ကြနျဖးရပက သတစပါးအားေစတနာထားရရမယ၊ လအခငးခငးဆကဆရာမာ လတစဥးန႔ တစဥးအၾကား သဘာကြလြမႈ မားစြာရႏငျပး အေရးၾကးတ႔တညခကမားကရာၾကျပးအေရးမၾကးတ ကြလြခကမားကဖယပစရမယ၊ တပည႕မားက စာသငေပးရာမာ တပညမားက ကယဟာကယစဥးစားေစျပး ပညာရယတ တစခနတညးမာ မမကယပင အေတြးအေခၚလညးရရမယလ႔ ယဆသျဖစပါတယ။

ကြနျဖးရပရတပညမားက ထေျပာဆဆးမမႈမားကစစညးျပး Lun Yu လ႔ေခၚတ႔စာအပက ျပစ ျဖန႔ေဝခ႔ပါတယ။ ကြနျဖးရပရ႕အေတြးအေခၚမားဟာ တရတရးရာအေတြးအေခၚန႔ ယဥေကးမႈထမ အေရး ၾကးတ႔အခနးတစခနးအျဖစပါဝငျပးတရတျပညရ အမနးခငးႏငငမားကလညးပ႕ႏ႔ခ႔ပါတယ။

ကြနျဖးရပက တရတျပညမာ လသရငၾကားျဖစရသာမကကမာၻေပၚမာလညးနာမညေကာၾကားလြနးျပးကလသမဂၢပညာေရး၊ နညးပညာန႔ ယဥေကးမႈအဖြ႔မ ထတ ျပနခတကမာၻ႔ယဥေကးမႈနယပယမ နာမညအၾကးဆး ပဂၢ လ ဆယဥး အမညစာရငးမာလညး ပါရပါတယ။ ။

အေတြးအေခၚပညာရငၾကးကြနျဖးရပ တရတျပညအေတြးအေခၚပညာရင ကြနျဖရပကကြနခး သ႔မဟတ ကြနက႕နလ႔ လညးေခၚပါတယ။ တရတျပည ေရးေဟာငးခၽြနခ (Spring & Autumn) ေခတေႏာငးပငးကစျပးကြနျဖးရပက နာမညေကာ အေတြးအေခၚပညာရငၾကးအျဖစ လညးေကာငး၊ဆရာၾကးတစေယာကအျဖစလညးေကာငး ကြနျဖးရပအယဝါဒကခမတခ႔ပါတယ။

ကြနျဖးရပရ႕ဘးေဘးဘဘငမားက စန႔ဘရငႏငငမ မးမးမတႏြယမားျဖစျပး ယငမငးဆကအဆကအႏြယ လညးျဖစပါတယ။ ကြနျဖးရပ ကေလးအရြယကတညးက၊ ဖခငျဖစသ ကြယလြနသြားေသာေၾကာင႔ သတ႔ မသားစ ဘဝက၊ တျဖညးျဖညးဆငးရလာပါတယ။ဘဝမာ အခကအခမားစြာၾကရေပမ႔ကြနျဖးရပက စာဖတတယ၊ၾကးစားတယ၊ သက လသးေယာကန႔ အတခရးသြားခ႔ရင အဒသးဥးထမာ ကၽြနေတာ႔ရ႕ဆရာပါရရမယလ႔ေျပာၾကားခ႔ပါတယ။

ကြနျဖးရပအသက ၾကးျပငးလာတ႔အခါစာေပသငၾကားပ႔ချပးတပညတပနးမားစြာရလာခ႔ပါတယ။ ကြနျဖးရပရ႕ဆရာဘဝမာ တပညစစေပါငး သးေထာငေကာရပါ တယ။ ေရးေခတတနးက ခမးသာတ႔မသားစမသားသမးမားသာ စာသငခြငရၾကပါတယ။ ဒါေပမ ကြနျဖးရပရ႕ တပညသးေထာငေကာထမာ ဆငးရတ မသားစမ သားသမးမားစြာရခပါတယ။ ကြနးျဖးရပအသကအရြယၾကးလာေတာ ေရးေဟာငး စာေပ စာတမးမားက ျပစ

ယဥေကးမႈ ယဥေကးမႈCULTURE CULTURE

ကြနျဖးရပန႔တပညေတာမား။

“ကြနျဖးရပ”ရပရငကားထမာ ကြနျဖးရပအျဖစသရပေဆာငတ႔ Chou Yun Fat။

ကြနျဖးရပေမြးေန႔ေရာကတငး ေရးအစဥအလာအတငးကငးပတ႔အတမးအမတအခနးအခနးအနား။

Page 7: စားနပ္ရိကၡာအက်ပ္အတည္းကို …mm.china-embassy.org/eng/sgxw/P020130805589438243859.pdf · ျဖင္႔ တိုးတက္လာခဲ႔သည္။

38 CHINA TODAY CHINA TODAY 39 ယေန႔တရတျပည ယေန႔တရတျပည

စကမတထြငမ တရတျပညရနေခတက လပခြ၊တရစၦာနအရး၊ ရ ကးေခတကေၾကးညထည၊ ခခးေခတက ဝါးျခမးျပား၊ သစသားျပား၊ပးထညစတာေတြက မတသားစရာအျဖစအသးျပခၾကပါတယ။ တနဟန႔ေခတ(AD.105)မာ ဆကလြနလ႔ ေခၚတလ တစေယာကက စကျပလပနညးက တထြငခတယ။ ဆကလြနဟာ သစပငအေခါကဂေလာ၊ပတစအစတ၊ ငါးဖမးပ ကစတာေတြန႔ ပြတတက၊ ေထာငး၊ ေလာ၊ အေျခာကချပး စက

ျဖစေအာင ျပလပခပါတယ။ ဒစကက ဆကဟတ စကလ႔ေခၚျပး ခေခတစကရ႕ဇာစျမစျဖစတယ။ စကကတထြငလာတာန႔အသးျပျခငးတ႔ဟာ လမႈ သမငးမားက မတသားထားႏငျခငးန႔သမးဆညးထားႏငျခငးတ႔အတြကေရာ ယဥေကးမႈအေတြးအေခၚဖလယျခငးန ႔ ပ႕ႏ ႔ေစျခငးတ ႔အတြကပါအေရးၾကးတ အခနးက႑မ ပါဝငေဆာငရြကခ႔ပါတယ။

တရတျပညမာ ေအဒ၇-ရာစႏစထနမငးဆကအေစာပငးက သစျပားသတျပားေပၚမာစာတနးဒါမမဟတရပပထြငးထတနညးပညာန႔ပႏပထားတ စာအပေပၚထြကေနပါျပ။ စန႔မငးဆကေခတက ရးရးသာမနသပစနဟာ ရျပးသားပႏပနညးပညာကမတညျပးပႏပစာလးနညးပညာကတထြငခပါတယ။ ရႊ႔ေျမေပၚမာ စာလးကထြငးထျပးမးရႈ႕ျပးေနာက ပႏပစာလးျဖစေအာင ပႏပစာလးမားကတနးစျပး သျပားေပၚမာ စျခယထားကာမးရ႕တာ၊ညေအာငဖတာစတလပနညးမတစဆင႔ပ ႏ ပနမနာက ယျပးေနာက ပႏပလ႔ရတထတထြငခ

ပါတယ။ ဒပ ႏ ပနညးဟာ ၁၅-ရာစႏစအလယပငး ဂာမနလမး ဂဂတနဘယတထြငတ ပႏပနညးထက အႏစ ၄၀၀ ေစာတယ။ ရႊ႔ေျမစာလးျပးေနာက တရတလမးတ႔ဟာ သလကစာလး၊ သစသားစာလး၊ ခမျဖစာလး၊ ေၾကးစာလး စတ ပႏပနညးပညာမားက ေရ႕ဆင႔ေနာကဆင႔တထြင ခ ႔ၾကပါတယ။ ပ ႏ ပနညးပညာရ႕တထြငျခငးန ႔ ပ႕ႏ ႔တာဟာ လသားယဥေကးမႈပ႕ႏ ႔ျခငးန႔ဖြ ႔ျဖးတ းတကျခငးတ ႔က မားစြာ တ းျမင ႔ေစႏ ငခ ႔ ပါတယ။။

တရတျပညခခးႏင ႔ကန႔က(BC.722~BC.22)ေခတမာ လမားဟာ သသတကရာေဖြရာမ သလကကေတြ႔ရ ျပး အထးဝေသသကလညး သရ လာပါတယ။ ကန ႔က(BC.403~BC.221)ေခတမာ လမားဟာ သလကက အသးျပျပး လမးညႊန ကရယာစနနက တထြငဖနတးခ႔တယ။ စနနကဇြနးပစျဖစျပး အသးျပပမာ ေခာေမြ႔တ ေအာက ခအျပားတစခရ႕အလယမာထားကာ ၄ငးဇြနးက လည႔ပတေစတယ။ ဇြနးရပတန႔ခနမာ ဇြနးလကကငဟာ ေတာငဘကက ဥးတညေနတယ။

ေပစန ႔ေခတေနာကပ င းမ ာ သလ ကအမေျမာငက ေရေၾကာငးခရးမာ အသးျပလာၾကပါတယ။ နနစန ႔ ေခတမာ အရပမကႏာက ညႊနျပတ လကတန႔ လပ ထားတသလ ကအမေျမာငက အသးျပေနၾကပါျပ။ သလကအမေျမာငတထြငမႈဟာ ေရေၾကာငးသယယပ႔ ေဆာငေရးဖြ ႔ ျဖ းတ းတကမႈန ႔ စးပြားယဥေကးမႈကးလးဖလယမႈအတြက အေရးၾကးေသာအခနးက႑မပါဝငခ႔ပါတယ။

ကန႔ကေခတ(BC.403~BC.221)မစျပး လမားဟာ အသကရညမေသဆးႏငေသာေဆး(မေသေဆး)ကေဖာစပရန ၀ါးန႔ေရႊ၊ေငြမားကကခကၾကရာမသတကခကနညးပညာကအသးျပတတလာၾကပါတယ။အသကရညမေသတေဆးဝါး(မေသေဆး)ဒါမမဟတေရႊ၊ ေငြမားမရရခေပမယအလပသမားတ႔ဟာ ကခကရာမာ ယမးစမး၊ကန႔၊ေကာကမးေသြးမားေရာျပး ပေအာငၾကလကရင ျပငးထနတ ဓါတတ႔ျပနမႈျဖစပြားႏငတာကေတြ႔ရပါ တယ။ ေပါကကြမႈအၾကမၾကမမာ လေတြက ယမးစမး၊ ကန႔ေကာက၊ မးေသြးေတြက အခးအစားအသင႔အတင႔ေရာျပးေဖၚစပရငေပါကကြတတတ

ယမးက ျပလပႏငတယလ႔တျဖညးျဖညးရာေဖြေတြ႔ရလာပါတယ။ေရးေဟာငးကခကေရးသမား မား အခနၾကာျမင႔စြာလကေတြ႔စမးသပမႈန႔ ေအဒ၈၀၈မတငမ ယမးက ျပလပလာႏငချပျဖစျပး၊ ေပစန ႔ေခတအေစာပငးမာ ယမးျဖင႔ျပလပတလကနက မားေပၚထြကလာပါတယ။ ထကသ ႔ ယမးကတထြငျခငးဟာ ကမၻာ႔သပၸနညးပညာဖြ႔ျဖးတးတကေရးအတြကအေရးၾကးတအခနးက႑မ ပါ၀ငခ႔ဖးျပး ခေခတမာ ရတ ယမးအမညးဟာ တရတျပညေရးေခတရ႕ယမးမဆငးသကလာျခငးျဖစပါတယ။

တရတျပညေရးေခတက တထြငမႈၾကး ၄ ခ

၃။ စကျပလပနညး

၄။ ပႏပနညးပညာ

၁။ သလကအမေျမာင

၂။ ယမး

ယဥေကးမႈ ယဥေကးမႈCULTURE CULTURE