شمسدکتورشمس علی : از 2009 جو�ی 23

!ی نوشاخ آشيانه کردندپاميربرقله عقابان

دصفحۀ تاريخ مان تنويرشـــــ قلۀ فــــخرزمين تسخيرشد دعاقبت برصخره ھا نخچيرشـ طفل دھقان زادۀ پامـــيرما

پاميربه پروازآمدند وچشم به تسخيربلند ترين قلۀ افغانستان که درتموزين فصل سال عقابان! آری .درخواب ھم وقوع اش را تصورنميکردند، بربستند حتی ھموطنان من

ھا، ايتالوی که چاپانی ھا، آستراليايی" نوشاخ " کوھھا ی ھندوکش قلۀ معروفيست به نامدرسلسله

قاضيده اين قله درقسمت ھای اخيرکوه .ميخوانند اش Noshaq ھا، انگليس ھا وفرانسوی ھا . مترارتفاع ميباشد7492ولسوالی واخان و�يت بدخشان قرارداشته، دارايی

آسترليايی،فرانسوی، بلغاريايی، مورد توجه زياد کوھنوردان جاپانی، 1960درسالھای اين قله .ايتالوی وغيره قرارگرفته که ھريک ت_شھای خطيری را جھت تسخيرآن به خرچ دادند

نامگذاری شده " نه شاخ " بوده که به ھمين سبب نوشاخ" نه کله " عمدتا دارايی نه سلسله اين قلهترتيب ذيل تا حال تسخير شده به ولی چھا رشاخۀ آن عمدتا مورد توجۀ کوھنوردان قرارگرفته که

:اند

توسط کوھنورد جاپانی بنام 1960 مترارتفاع دارد، درسال 7492ترين قلۀ آن که بلند .1 .تسخيرگرديد (Sakato)سکاتو

توسط داکترگيرالد گروبر ورادولف 1963متردرسال 7480قلۀ آن به ارتفاع دومين .2

.ازآسترليا تسخيرشد(Dr Gerald Gruber and Rudolf Pischinger from Austria)پيســچينجر مترتوسط ھمين دو 7250 متروچھارمين قله به ارتفاع 7400قلۀ آن به ارتفاع سومين .3

.آسترليايی تسخيرشدند کوھنورد

درفصل زمستان که ھمه جا آن يخبندان است، توسط يک 1973نخستين بار درسال اين قله برای .لھستانی تسخيرشد کوھنورد

دنفراول ملنگ ودوم امرالدين ميباشند که فاتحان قلۀ نوشاخ ان

افغانستان مخصوصا بدخشی ھا ازسالھای متمادی اميدوآرزوھای تسخيراين قله را فرزندان می پرورانيدند که عفريت سياه قرن يعنی جنگ چندين دھه چنان اززندگی نااميدشان لدرخيا

مردميکه ھميشه .گردانيده بود که حتی برآمدن به بام خانه ھای خودرا ھم عاری ازخطرنميدانستندديگرچنان درگليم شھيد فرزندانشان ازگوشه وکنارمملکت خون چکان به خانه ھايشان ميرسيد،

وارميشمردند وبه لحظه لحظه دگی وفقرودرماندگی پيچيده شده بودند که زندگی را دقيقهماتم وافسر .غم آلود آن گاھی شکران وگاھی ھم کفران مينمودند

عقابان دورپروازکه اوج غرورشان حتی تسخيرکنندۀ قله ھاست، اشک غم واندوه را سرانجام اين

شده، کرسی نشاندن خوابھای ديرينۀ خودازسرمژگان به دامن انداخته، اندک اندک به فکربه .نظراميد برکوھپايه ھا ی ھندوکش وقله ھای پاميربربستند

رتو ای پامي

ای با م جھان

نای افتخا رقر دجوش مأمن ات رنگ فلک سبزينه ميگردزخون سبزه اشکم گرسنهودھقان زادۀ

ازپدرميراث مانده با تياق .يردبرتسخيرنوک قلۀ برفيـــنه ميگگام

دفترتوريزم مربوط بنياد آغا خان درو�يت بدخشان شروع به فعاليت نموده، با ت_ش 2007درسال

افغانستان خطيربا�خره موفق شد تا درۀ واخان را که پاميرجزء آنست، شامل لست پارکھا ی ملیزمينه داده، گرداند که بعد ازآن کارھای چشمگيری را درجھت تشويق وترغيب جھانگردی انجام

.ھای جذب جھانگردان را به منطقه مساعد نمود

کوھنوردی که يکی ازمقاصد عمدۀ اين برنامه بود، دراواخراين سال برنامه ريزی شده، تشويقچھار باا�خره به تعداد ده نفرازجوانان واخان بدخشان شامل کورسھای تربيتی شدند که ازجمله

جوانان بعدا اين. نوردی درکشورفرانسه فراگرفتندنفرآن يک مھارت جديد را درعرصه ھای کوھآمادۀ پيشرفتھای اندک اندک به تمرينات محلی درکوھپايه ھای دوروبرخويش پرداخته خود را

.بعدی گردانيدند

چھا رجوان درھماھنگی با بنياد آغا خان ومرکزخدمات فرھنگی سفارت فرانسه، باا�خره اين نوب شرقی قلۀ کورتيس درکوھھای آلپ درفرانسه سپری نمودهآمادگی خويش را درقسمت ج دورۀ

.ازآنجا موفقانه به وطن بازگشتند

هتصويری ازتجارب کوھنوردان افغان درکوھھای فرانس

تيزپروازکه بالھايشان برفرازکوھپايه ھای بلند آلپ درکشورفرانسه ھم به پروازآمد، اين عقابان

بازگشت به فراوان به وطن بازگشتند که درنخستين لحظاتدليرانه وشجاعانه وبا اميدواری ھای :اشکاشم، درگفتگوی که خودم با آنھا داشتم، گفتند

ای بلند کوتيس درفرانسه برآمديم، ازپروردگارخويش التجاء کرديم که روزی برسد که وقتی برقلهدراھترازميبينيم، بلند ترين قلۀ کشورخويش را تسخيرکنيم وھمينطوريکه بيرق فرانسه را دراينجا

.پرچم وطن خويش را ھم برفرازقلۀ کشورخويش دراھتزازبياوريم

مي_دی، سه تن ازواخانی ھای ديگرھم 1970 – 1960کوھنوردان خارجی درسالھای درت_شھای مترطول دارد،صعود نموده بودند که عبارت بودند ازنيت خان،6400سوم که درحدود تا کمپ

.کبيروعاشور

باراست که کوھنوردان جوان افغانستان که خود پروردۀ دامان پربرکت پاميروھندوکش اين دومين

.ھستند ت_ش ورزيدند تا سيمروغ گونه فاتحان قلۀ ھای افسانوی ھندوکش باشند

فرزندان پاميرزمين اخيرا ھمت) ملنگ، امرالدين، عافيت شاه وگرگ علی(ازاين جوانان چھار تن .ی سفرپرخطراما افتخا رآفرين فتح قلۀ نوشاخ گرديدندگماشتند وراھ

مي_دی تا کمپ 2009 جو�ی سال 18 مصادف 1388 سرطان سال 27وطن بتاريخ اين دليران

مترصعود نمودند که وضع صحی دو تن آنھا اندکی متغيرشده يکجا با سه تن6700ارتفاع سوم بهيک تن ساله با26 ساله وامرالدين 35لی ملنگ ديگرازکوھنوردان فرانسوی درآنجا متوقف شده و

، )ژان(نموده است ازمشھورترين کوھنوردان فرانسوی که تاحال بلند ترين قله ھای جھان را فتحسال جاری سرطان28 بعد ازظھرمورخ 2:30بعد ازطی مدت ھفت روزوشش شب بساعت

دراھتزاز درآورده را برآنبرفرق قلۀ طوفانی وطلسم آباد نوشاخ صعود نموده بيرق کشورشان که بلند قله درافغانستان است، برای نخستين باردرتاريخ افغانستان، افتخارفاتح بودن برقله نوشاخ

.راکمايی نموند

خفاتحان کشوربا پرچم کشورشان برفرق قلۀ نوشا

دست متری احساس کمبود آکسيجن نموده، به گفتۀ خودش7400 ساله اندکی در26جوان امرالدين

:بسوی پرودگارش بلند ميکند وميگويد دعاازرحمتت نااميدم ميکنی؟ اين را ميگويد وازجای تا به حال برايم اوکسيجن باريدی وحا�! خدايا

ميرساند وھمدوش با ملنگ گوشۀ درفش سرزمين پرافتخا برميخيزد وخودش را به دوستانش .ا برفرق نوشاخ به اھتزازمياوردافغانستان امروزاش ر رآريانای کھن، خراسان ديروزو

ننيکويت درخـــشانام ! بدخشان نفـــــخرنيــــــاکان خراسا تويی

خات برفـرق تاريخراسان زاده ننيــــک مردا بزدشمشـــــيرنام

موبه پامـــــيرت بنازبــه نوشاخ رســــتم پســــندانکه دارد زادۀ

اين قھرمانان ازکوھپايه ھای ھندوکش به قريۀ قاضده 2009ل مورخ اول ماه اسد سافردا پنجشنبه

درپای نوشاخ قراردارد، برميگردند وجمع کثيری ازمردم، اراکين دولتی، موسسات خيريه که .وغيره به استقبال شتافته، قدم موفقيت آميزشان را به ارجگذاری ميگيرند

رای کشورم، به ھمه ھموطنان گرامی ھای پاميراين دست آورد عظيم تاريخی را ب من ازکوھپايه

دنيا که ھستند، مبارکباد گفته، ميخواھم تک تک شان را دراين شادی ومسرت شريک درھرجايی .سازم

ازدوستان که بخواھند معلومات بيشتری شخصی ويا غرض تھيۀ گذارشات به مطبوعات ھريک :باشند، به آدرس من نامه بفرستند، معلومات مورد نيازشان را بزودی خواھند دريافت داشته

com.yahoo@tirma_paeez :ايميل آدرسcom.hotmail@36Drshams

354 287 0798 :نمبرتيلفون

.جديد درآينده ھا به شکل مفصل تربه نشرخواھد رسيد جزئيات بيشتری اين انکشاف: نوت