အေသးစတ အခကအလက လမးညႊနအေသးစတ အခကအလက လမးညႊန

ဤအေသးစတ အခကအလက လမးညႊနသည IPNI အျပညျပညဆငရာ အပငအာဟာရအဖြ႔အစညး မ သပၸပညာရငမား ေရးသားထားေသာ အပငအာဟာရလမးညႊနစာအပထမ ေကာကႏပထားေသာ လမးညႊနတြမ

တခၿဖစသည။ ဤလမးညႊနမားက www.ipni.net/publications PDF ဖငတြငဖတ၍ ရႏငပါသည။

မ အဂၤလပဘာသာမ ျမနမာဘာသာျပနဆမႈက ေထာကပေပးျပး မ ျမနမာျပညအတြငး ျဖန႔ခမႈက ေထာကပေပးပါသည။

IPNI SEAP Contribution No. SSB2015-05

ၾသဂနစႏင အငၾသဂနစ အရငးအျမစ ႏစမးစလးက အသးျပ၍ အာဟာရဓာတက ညမေစမႈအာဟာရဓာတညမမႈတြင ေျမဆၾသဇာႏင ပတ၀နးကငက ထနးသမးရန လအပသည အာဟာရဓာတမားက ထညေပးျခငး၊ မလအပသညမားက ဖယထတျခငးမားပါ၀ငသည။ အာဟာရဓာတညမမႈက တြကခကျခငးက ၾသဂနစႏင အငၾသဂနစ အာဟာရဓာတအရငးအျမစမား အသးျပ၍ေျမ၏ အာဟာရဓာတအေျခအေန ထနးသမးမႈ၊ တးပြားမႈ ႏင ဆတယတမႈစသည အသး၀ငလကေတြ႕ကေသာ သတငးအခကအလကမား သရေစသည။

ေျပာငးျခငးသည ပ၍သငေလာေသာ နညးလမးျဖစသည။ အာဟာရဓာတညမမႈတြင အာဟာရဆကလက ပလေနအးမညဆပါက ေလထ၊ ေရထသ႔ စမ၀ငေခရသညက ထညသြငးစဥးစားသငသည။

ေတာငသမားသည ၾသဂနစႏင အငၾသဂနစ အာဟာရဓာတအရငးအျမစႏစမး စလးက အသးျပျခငးျဖင လအပသည အာဟာရဓာတက ေပးႏငမညျဖစ၍ အထြကႏႈနးတးကာ ပတ၀နးကငကလညး ထနးသမးႏငမညၿဖစသည။ ေတာငသမားသည သးႏစကပးရန လကေတြ႕ရႏငသည အာဟာရဓာတ အရငးအျမစအားလးက အသးျပသငသည။ အပငႏငေၿမမ အတအကလအပေသာ အာဟာရဓာတမားက ၾသဂနစေျမၾသဇာမားမ အခးအတအကမေပးႏငပါ။ သ႔ေသာ အငၾသဂနစေျမၾသဇာမားမ သးႏပင လအပခကႏငအည အတအကထညေပးႏင၍ အာဟာရဓာတမားကလညး ညမေအာင လပႏငသည။

ဖတသငေသာ စာအပစာေစာငမား Chander et al. 2012. Journal of Tropical Agriculture, 50 (1-2): 24-29.Dobermann, A. and K.G. Cassman. 2002. Plant and Soil 247: 153-175.Potter et. al. 2010. Earth Interactions. 14 (2): 1-22. Doi: 10.1175/2009EI288.1Vitousek et al. 2009. Science 324:15-19-1520.

သးႏပင၏ အာဟာရဓာတ ညမမႈက သရနားလညရန အေရးႀကးသည။ လကရ စကနညးစနစအမားစသည ရတသမးခနတြင အာဟာရဓာတမားစြာက လြနကစြာဖယရား၍ ေျမထရ အာဟာရဓာတမားက ကနခနးေစသည။ ထ႔ေၾကာင သးႏစကပးမႈ ေရရညတညတန႔ေစေရးအတြက ေျမဆၾသဇာ ထနးသမးျခငးသည အလြနအေရးပါသည။ သငတငေသာ အာဟာရဓာတ ညမမႈ အတြက ၾသဂနစႏင အငၾသဂနစအရငးအျမစ ႏစမးစလးသည အေရးပါေသာအခနးက႑မပါ၀ငသည။

တခ႕အေျခအေနမားတြင အာဟာရဓာတ ညမမႈက အငၾသဂနစေျမၾသဇာ အရငးအျမစမားမ ရရေသာ သြငးအားစမားကသာ ထညသြငးစဥးစား၍ တြကခကသည။ သ႔ေသာ အာဟာရဓာတညမမႈက တြကခကသညအခါ ၾသဂနစအရငးအျမစမားျဖစေသာ တရစာၦန အညစအေၾကးမား၊ ပငၾကြငးပငကနမား၊ ေျမေဆြးမား၊ သြငးေရႏင မးေရတ႔ကပါ ထညသြငးစဥးစားရန အေရးႀကးသည။

ေခတမစကပးေရးစနစတြင ပတ၀နးကငအေပၚအကးသကေရာကမ မႈကပမေဆြးေႏြးလာၾကသည။ အခ႕ေသာ သမားသည ေရရညအထြကတး စကပးထတလပႏငမႈက ပတ၀နးကငရႈေထာငမ ၾကညလာၾကသည။ အခ႕က သဘာ၀အတငးမဟတပ စးပြားျဖစ (အငၾသဂနစ) ဓာတသတေျမၾသဇာမား အသးျပျခငးသည ပတ၀နးကငက မဖကဆးေသာလညး တၿဖညးၿဖညး ထခကေစႏငသညဟ ယဆၾကသည။ သ႔ျဖစ၍ ၾသဂနစႏင အငၾသဂနစ အရငးအျမစမား ႏစမးစလး အညအမ အသးျပျခငးသည သးႏစကပးမႈအတြက ေကာငးသည။

အာဟာရဓာတညမမႈ၏ ေကာငးကးမားက ဆကလကေလလာရန လအပေသးသည။ အာဟာရဓာတညမမႈတြင အာဟာရပလသညအခါ (သြငး > ထတ) မညသညအတြကေၾကာင ဤသ႔ ျဖစရသညက ဆကလကေမးျမနးသငသည။ ေျမညမားတြင ေျမၾသဇာေကာငးမြနလာေစရန အာဟာရဓာတမားက အပငက ယသညထက ပမထညေပးသငသည။ တစခါတစရ သးလညပစ

၂၀၁၂ ႏစ အေမရကန စကပးဧကမား ႏင တရစၧာနစြန႔ထတပစၥညးအသးၿပထားေသာခန႔မနးေၿမဧကမား ႏႈငးယဥစာရငး (၂၀၀၆ မ ၂၀၁၀) (USDA အမးသားစကပးေရးႏငစးပြားေရးသေတသနဌာန)

သြငးအားဓာတသတေျမၾသဇာမားသဘာ၀ေျမၾသဇာမားမး၊ ႏငးကဆငးမႈဇ၀ ထမးခပၿခငး

ထတအားရတသမးထားေသာ အပငပငးမား

အပငအၾကြငးအကနဓာတေငြ႕ဆးရႈးမႈ

ေရ၊ေၿမ တကစားမႈစမထြကမႈ

ေၿပာငးဧက ၉၆.၉ သနး ပပပဧက ၇၇.၂ သနး

ေဆာငးဂဧက ၄၁.၂ သနး ၀ါ ဧက ၁၂.၄ သနး

တရစၧာန စြန႔ထတပစၥညးရရထားေသာေၿမဧရယာ%စစေပါငးစကပးဧရယာ ၂၀၁၂

၁၅% ၂%

၂% ၃%

Southeast Asia Program, Penang, MalaysiaEmail: seap@ipni.net http://seap.ipni.net