ΓΤΠ61

“Αρχικά είναι το φως το οποίο φέρνει ζωή στα υλικά κ δίνει μορφή σε ένα δωμάτιο. Ακόμα και μια μικρή δέσμη φωτός επιτρέπει σε μια επιφάνεια να εκφραστεί και να δημιουργήσει σκιές πίσω από τα

αντικείμενα’’ Τadao Ando [1]

Ωστόσο

για να φθάσει το φως να διανύσει μια τέτοια διαδρομή τόσο τεχνολογικά κ επιστημονικά όσο και εννοιολογικά,διήνυσε μια ‘’προσωπική’’ διαδρομή, από την οποία αποκομίσαμε την γνώση τι σημαίνει τεχνητή πηγήή μ ρ ή ρ μή η μ μ η γ η ημ χ η ή ηγήφωτισμού, ποια η αρχή και ποια η εξέλιξη της έως σήμερα. Η ιστορία της εξέλιξης της ανθρώπινης ζωής στοπλανήτη έχει δείξει ότι μεταφερόμαστε από τη φωτιά , στο κερί, στον λαμπτήρα πυράκτωσης, στο συμπαγήλαμπτήρα φθορίου, στο LED.

Μικρή Αναδρομή στο ποιες είναι οι Τεχνητές Πηγές Φωτισμούμ

θερμές η ακτινοβολία τους οφείλεται στη διέγερση των ατόμων τους και των μορίων τους λόγωθ ό ( ά ) έ ύ ά ά ώ ή ώ ϊ όθερμότητας(πυράκτωση)-πηγές συνεχούς φάσματος. Στερεά σώματα. Λαμπτήρας Πυρακτώσεως, Βολταϊκότόξο, Λυχνία βενζίνης ή αερίου.

ψυχρές η ακτινοβολία οφείλεται στη διέγερση των ατόμων ή των ιόντων τους από μη θερμικά αίτια σε πίεσηχαμηλότερη της ατμοσφαιρικής όταν διέρχεται ηλεκτρικό ρεύμα μέσα σε γυάλινους σωλήνες ή φύσιγκες πουβρίσκονται εγκατεστημένα μαζί με τα ηλεκτρόδια-γραμμικό φάσμα. Αέρια ή ατμοί. Λαμπτήρας Αίγλης, Λαμπτήρας

ώ ή έ ή όξ ί ή ό ( ) ή ήυπεριωδών, Λαμπτήρας Νέον, Λαμπτήρας Τόξου, ∆ίοδος εκπομπής φωτός(LED), Λαμπτήρας αναλαμπής.

Κύριο χαρακτηριστικό των φωτεινών πηγών ο βαθμός απόδοσης και ο φασματικός τους χαρακτήρας. [2]

Το Τεχνητό Φως μεταφράζεται σε:Το Τεχνητό Φως μεταφράζεται σε: Προβολείς

O φωτισμός με προβολείς καλύπτει σήμερα ένα ευρύτατο πεδίο εφαρμογών όπως στάδια, όψεις κτιρίων,

μνημεία, μεγάλους υπαίθριους χώρους κτλ. O προβολέας χαρακτηρίζεται ως φωτιστικό σώμα με

καθορισμένη φωτεινή δέσμη. Aποτελείται από κέλυφος κατασκευασμένο συνήθως από χυτό ή

χυτοπρεσαριστό κράμα αλουμινίου και περιλαμβάνει κάτοπτρο από αλουμίνιο, επεξεργασμένο με ειδικό τρόπο,

με συντελεστή ανάκλασης της τάξης του 90%. Tο όλο σύστημα κλείνεται από πυρίμαχο κρύσταλλο

δ ώ έ ό ώ ό θ ί λ ή A άλ ύ δέ όδημιουργώντας έτσι το στεγανό χώρο όπου τοποθετείται ο λαμπτήρας.Aνάλογα με το εύρος της δέσμης, όπως

αυτή καθορίζεται από το γυάλινο κάλυμμα ή το κάτοπτρο, διακρίνονται 3 βασικά είδη προβολέων:

. στενής δέσμης,

. μεσαίας δέσμης και Εικόνα 1: προβολέαςμ ς μης

. ευρείας δέσμης.

Λαμπτήρες Αλογόνου

Οι Λαμπτήρες Αλογόνου εκπέμπουν συνεχή ηλεκτρομαγνητικά κύματα στο ερυθρό/κίτρινο τμήμα του ορατού

φάσματος όπως και το φυσικό ηλιακό φως. ∆ιαφορετικοί τύποι λαμπτήρων εκπέμπουν διαφορετικές ποσότητες

υπεριώδους ακτινοβολίας. Το γεγονός αυτό οδήγησε στην θέσπιση νομοθεσίας στην παραγωγή λαμπτήρων με

μειωμένα επίπεδα υπεριώδους ακτινοβολίας. Η νέα γενιά λαμπτήρων με χαρακτηριστική ένδειξη uv-stop διαθέτει

σωλήνες από χαλαζία που απορροφούν σε μεγάλο βαθμό την ανεπιθύμητη υπεριώδη ακτινοβολία.-ωστόσο και πάλι

απαιτείται η χρήση ειδικών προστατευτικών διχρωμικών φίλτρων.

-υπάρχει δυνατότητα σημειακού φωτισμού -εξαιρετική απόδοση (CRI=99)

όπου CRI=Colour Rendering Index δείκτης χρωματικής απόδοσης, δηλαδή πόσο πιστά αναπαριστά

μια φωτεινή πηγή, τα χρώματα των αντικειμένων σε σύγκριση με το φως μιας φυσικής φωτεινής πηγής)

Εικόνα 2:Λαμπτήρας Αλογόνου

Όμως: Υψηλό Κόστος

Λαμπτήρες Φθορισμού

Χρησιμοποιούνται όταν το επιθυμητό οπτικό αποτέλεσμα, είναι η φωταγώγηση μεγάλων

επιφανειών, όπως η συνολική επιφάνεια ενός εκθεσιακού χώρου. Σε μια τέτοια περίπτωση η

θέση του φωτιστικού σε συνάρτηση με την θέση του θεατή δεν θεωρείται τόσο σημαντική.

Ορισμένοι λαμπτήρες επιτυγχάνουν δείκτη χρωματικής απόδοσης μεταξύ 90-100, δενΟρισμένοι λαμπτήρες επιτυγχάνουν δείκτη χρωματικής απόδοσης μεταξύ 90 100, δεν

διαθέτουν όμως συνεχόμενο φάσμα και έτσι κουράζουν τον ανθρώπινο οφθαλμό. Για το λόγο

αυτό χρησιμοποιούνται συνδυαστικά με λαμπτήρες πυρακτώσεως χαμηλής τάσης, Οι

συγκεκριμένοι λαμπτήρες δεν ενδείκνυνται για τον εσωτερικό φωτισμό προθηκών

εξαιτίας:

- της υψηλής φωτεινής απόδοσης(5000Κ),

-της μέτριας χρωματικής απόδοσης(ψυχρό φως)-της μέτριας χρωματικής απόδοσης(ψυχρό φως)

- πρόβλημα σταθερότητας του χρώματος της εκπεμπόμενης φωτεινής δέσμης κατά την διάρκεια

ζωής τους

Εικόνα 3:Λαμπτήρας Φθορισμού

Οπτικές ίνες

Χρησιμοποιούνται κατά κόρον για τον εσωτερικό φωτισμό προθηκών . Αποτελούν ένα από τα εξελιγμένα συστήματα στον χώρο

φωτισμού. Κατασκευάζονται από εύκαμπτες διαφανείς πλαστικές ή υάλινες ράβδους πολύ μικρής διαμέτρου που εκμεταλλεύονται την

αντανάκλαση της δέσμης του φωτός από την φωτεινή πηγή στην μία τους άκρη και μέσω της διάχυσης του σε όλο το σώμα τους, εκπέμπουν

αυτό από το άλλο άκρο τους. Την φωτεινή πηγή αποτελούν λαμπτήρες πυρακτώσεως αλογόνου χαμηλής τάσης τοποθετημένοι σε

ειδικό κουτί το οποίο περιλαμβάνει σύστημα ρύθμισης της έντασης του φωτόςειδικό κουτί το οποίο περιλαμβάνει σύστημα ρύθμισης της έντασης του φωτός.

-διαπερνώνται από φως και όχι από ηλεκτρικό ρεύμα

-απόδοση δεν επηρεάζεται από περιφερειακό φωτισμό

-Ένταση του φωτός παραμένει ανεπηρέαστη , γεγονός που καθιστά τη μετάδοση του

εφικτή σε μεγάλες αποστάσεις όσο απομακρυσμένες και αν είναι από την φωτεινή πηγή

-Χαμηλή κατανάλωση ρεύματος

-το οπτικό αποτέλεσμα διαφοροποιείται με την χρήση κατάλληλων απολήξεων όπως

σποτ, φακοί, κρύσταλλα Εικόνα 4: Οπτικές Ίνες

Ωστόσο

Επιτρέπουν διέλευση υπέρυθρης ακτινοβολίας

∆εν βελτιώνουν χρωματική απόδοση

'Έχουν μια ανεπαίσθητη πράσινη απόχρωση που γίνεται ορατή όσο μικρότερη είναι ίνα

LED

∆ίοδος Εκπομπής Φωτός, (LED, Light Emitting Diode), είναι μια

πηγή φωτός ημιαγωγών.

Το χρώμα του φωτός που εκπέμπεται εξαρτάται από την χημικήΤο χρώμα του φωτός που εκπέμπεται εξαρτάται από την χημική

σύσταση του ημιαγώγιμου υλικού που χρησιμοποιείται.

Εκπέμπουν:

- έντονο φως για τον όγκο τους

- μεγάλη διάρκεια ζωής

- χαμηλή κατανάλωση ενέργειαςΕικόνα 5:Led

- χαμηλό κόστος συντήρησης

- ελάχιστη μείωση απόδοσης από το άναψε σβήσε [3]

Λέϊζερ (Laser)

μια τεχνολογική εφαρμογή θεωρητικών ερευνών

βασισμένων στην κυματομηχανική και στη θεωρία της

σχετικότητας, που εκπέμπει φως σε μονοχρωματικό επίπεδο, σε

όλ δό άλλ λ δέ Η ή λέϊζ β ίζαπόλυτη σχεδόν παράλληλη δέσμη. Η εκπομπή λέϊζερ βασίζεται

σε διέγερση ατόμων ή ιόντων του σώματος που ακτινοβολεί

έπειτα από εξαναγκασμό σε ομαδική αποδιέγερση. Τόσο η

διέγερση , όσο και η αποδιέγερση πραγματοποιούνται με γ ρ η , η γ ρ η ρ γμ μ

φωτεινές ακτινοβολίες. Η εκπομπή προκαλείται κατά την

αποδιέγερση και έχει την ίδια κατεύθυνση και συχνότητα με την

ακτινοβολία που προκάλεσε την διέγερση. [4]

Eικόνα 6: Laser

ΦΦως στο Μέλλον-SSLΤο φως στο μέλλον -σύμφωνα με την ευρωπαϊκή επιτροπή ,στις Βρυξέλλες στις 15-12-2011-οφείλει να είναι :ς φ

-φιλικό προς το περιβάλλον

-ενεργειακά αποδοτικό

Στην Ευρώπη καταργούνται σιγά ,σιγά οι λαμπτήρες πυράκτωσης, και

αναδύεται ο φωτισμός στερεάς κατάστασης (Solid State Lighting,SSL),

o οποίος βασίζεται σε φως εκπεμπόμενο από ημιαγώγιμα υλικά, τα

οποία μετατρέπουν την ηλεκτρική ενέργεια σε φως, περιλαμβάνοντας

τις διόδους φωτισμού LED και OLED. Όπου LED= δίοδος φωτοεκπομπής

και OLED=οργανική δίοδος φωτοεκπομπής

SSL= LED,OLED και τα φωτιστικά σώματα-δηλαδή συσκευές φωτισμού και

λαμπτήρες παράγουν λευκό φως σε διαφορετικές χρωματικές παραλλαγές

και αποχρώσεις από το θερμό ως το ψυχρό λευκό.

Οι λαμπτήρες LED και τα φωτιστικά σώματα LED περιλαμβάνουν υψηλής

φωτεινότητας σημειακές πηγές φωτισμού LED. Οι διατάξεις OLED

βασίζονται σε οργανικές πηγές φωτός (π.χ πολυμερή) οι οποίες εκπέμπουν

φως ομοιόμορφα από δισδιάστατη επιφάνεια και είναι δυνατόν ναφως ομοιόμορφα από δισδιάστατη επιφάνεια και είναι δυνατόν να

διαμορφωθούν σε οποιοδήποτε επιθυμητό μέγεθος και σχήμα, μεταξύ

άλλων και ως διαφανή εύκαμπτα φύλλα(πάνελ).[5]

Εικόνα 7: led

Γ ί SSL?Γιατί SSL?

α)ενεργειακή απόδοση-εξοικονόμηση ενέργειας-μείωση CO2 σε ευρωπαϊκό επίπεδο-ο λεγόμενος έξυπνος φωτισμός-διότικαθιστά δυνατή την ανίχνευση παρουσίας, ρύθμιση ανάλογα με το αν υπάρχει φως ημέρας, γωνία δέσμης του φωτός, χρώμα τουφωτός, αυξομείωση έντασης του φωτός και συχνότητα έναυσης/σβέσης.

β) ποιότητα φωτισμού και οπτική άνεση: ποιότητα χρώματος, επίπεδο φωτισμού, φωτομετρική κατανομή πηγής φωτός σε

φωτιστικό σώμα, διάρκεια ζωής-25.000-50.000 ώρες έως και το πενταπλάσιο του προσδόκιμου ζωής των συμπαγών λαμπτήρων

φθορισμού-, ευκολία συντήρησης, κόστος-επίσης βελτιώνει τις συνθήκες μάθησης και επηρεάζει θετικά τη ζωτικότητα των

ανθρώπων.

γ) σχεδιασμός και αισθητική: η τεχνολογία SSL προσφέρει στους μελετητές φωτισμού απεριόριστη ελευθερία για ανάπτυξη νέων

ιδεών φωτισμού και παραμέτρων σχεδιασμού . Καθιστά δυνατές νέες μορφές φωτιστικών σωμάτων και παραμέτρων σχεδιασμούφ μ ρ μ ρ χ μ ς ς μ ρφ ς φ μ ρ μ ρ χ μ

και πλήρη ένταξη σε δομικά στοιχεία. Ιδίως οι OLED θα ανοίξουν το δρόμο για πρωτόγνωρες εφαρμογές φωτισμού και θα

διαδραματίσουν καίριο στοιχείο για την ανάπτυξη λεπτών, υψηλής απόδοσης εύκαμπτων φύλλων που προσφέρουν μέγιστη

ευελιξίας σχεδιασμού.[6]

LED ΙD Γιατί LED?LED ΙD-Γιατί LED?

Τα LED ως μικρές ηλεκτρονικές διατάξεις ημιαγωγών που όταν Όσο εξελίσσεται η τεχνολογία των LEDs ένα νέο λευκό φωςΤα LED ως μικρές ηλεκτρονικές διατάξεις ημιαγωγών που όταν

ενεργοποιούνται από ηλεκτρικό ρεύμα χαμηλής τάσης παράγουν

φως σε ένα περιορισμένο τμήμα του ορατού φάσματος, σε

κόκκινο, πράσινο, κίτρινο, και μπλε χρώμα έχουν όπως είδαμε:

Όσο εξελίσσεται η τεχνολογία των LEDs , ένα νέο λευκό φως

θα είναι διαθέσιμο προς χρήση-γεγονός που αποτελούσε ως

τώρα το βασικό μειονέκτημα των LEDs, το οποίο θα είναι και

ενεργειακά πολύτιμο. [7]

-μεγάλη διάρκεια ζωής

-χαμηλό κόστος συντήρησης

*Συνοπτικά τα OLEDs αποτελούνται από πολλά στρώματα

οργανικών υλικών με διαφορετικές ιδιότητες. Τα

‘’ενθουσιασμένα’’ ηλεκτρόνια κινούνται ανάμεσα στα υλικά και

-μικρό μέγεθος

-εξαιρετικά μικρή κατανάλωση ενέργειας

όταν ενώνονται με τις θετικές οπές εκπέμπουν

ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, στη μορφή του

ορατού.Συνδυαζόμενα αυτά τα εκπεμπόμενα στρώματα σε

-σταθερότητα χρώματος καθ’όλη τη διάρκεια ζωής του ηλεκτρονικού συστήματος

-δυνατότητα κατεύθυνσης της φωτεινής δέσμης ,χωρίς χρήση ανακλαστήρων κάτι που διευκολύνει την χρήση τους

τέσσερα διαφορετικά χρώματα(μπλε,κίτρινο,πράσινο και κόκκινο

και ρυθμίζοντας το ύψος των ηλεκτρονίων, γίνεται εφικτό για

τους ερευνητές να δημιουργήσουν χρωματικό φως και ποιότητα

που πριν δεν ήταν εφικτή Τα αποτελέσματα αυτής τηςχρήση ανακλαστήρων κάτι που διευκολύνει την χρήση τους για φωτισμό ανάδειξης

-παραγωγή φωτός χωρίς υπεριώδη ή υπέρυθρη ακτινοβολία

λί ύθ λέ

που πριν δεν ήταν εφικτή. Τα αποτελέσματα αυτής της

προσπάθειας, είχαν εκδοθεί στην AIP’S,στην εφημερίδα του

αμερικανικού ινστιτούτου φυσικής, το οποίο ανακάλυψε

πως το τελικό αποτέλεσμα του LED φωτισμού, δίνει ένα -ευκολία φωτορύθμισης και ελέγχου

-δυνατότητα μίξης χρωμάτων για την παραγωγή ενδιάμεσων αποχρώσεων

χρώμα φωτός το οποίο είναι πολύ κοντά στο πρότυπο του

λευκού φωτός που δίνει η λάμπα πυρακτώσεως, με το

πλεονέκτημα της σταθερότητας χρώματος, χωρίς να

αλλάζει η ποιότητα του κατά τη χρήση.[8]

Παράγοντες που ενισχύουν την καινοτόμοΠαράγοντες που ενισχύουν την καινοτόμο τεχνολογία LED

Σήμερα οι σύγχρονης τεχνολογίας δίοδοι LED λευκού Η ανακάλυψη των LEDs αποτέλεσε σημαντικό γεγονός γιατί κατάφερε

χρώματος έχουν φτάσει σε ενεργειακή απόδοση 30-

50%(απόδοση πηγής φωτός= φωτεινή ροή/ηλεκτρική ενέργεια

που καταναλώνεται) και 100-150 lumen/watt και δείκτη

ή όδ 80

να συνδυάσει οπτικά και ηλεκτρονικά στοιχεία και να εισάγει κατά

κάποιο τρόπο την ‘’οπτικοηλεκτρονική’’.

Οπτικοηλεκτρονική ικανότητα σημαίνει εκμάθηση ούτως ώστε ναχρωματικής απόδοσης 80.

* οι LED διατέθηκαν στην αγορά γενικού φωτισμού ως σημειακά

φωτιστικά spot, ενσωματωμένα στην οροφή και για την

υπάρχει συνέπεια μπροστά σε όλες τις νέες προκλήσεις: από την

ηλεκτρονική διαχείριση της θερμότητας , σημαντική συνιστώσα για την

ανάπτυξη αποτελεσματικών συστημάτων οπτικής μέχρι την

βελτιστοποίηση των εργαλείων ελέγχου για την ανάπτυξη τωναναβάθμιση των λαμπτήρων με αντικατάσταση τους, αλλά η

πρόσφατη εξέλιξη της τεχνολογίας έχει καταστήσει δυνατή την

ενσωμάτωση και χρήση τους για πολύ απαιτητικότερες

εφαρμογές: υψηλής φωτεινότητας φωτισμό εσωτερικών και

αντίστοιχων εργαλείων στο λογισμικό ελέγχου. [9]

Tο 2011 στο LED lighting Summit στο Βερολίνο, τα LED,OLED φαίνεται

να κυριάρχησαν στην αγορά τα τελευταία χρόνιαεφαρμογές: υψηλής φωτεινότητας φωτισμό εσωτερικών και

εξωτερικών χώρων [5] Visual Lighting Communications(VLC)= ‘’ έξυπνος φωτισμός’’ένα είδος

φωτιστικής υποδομής, ικανή να διαβιβάζει δεδομένα υψηλής

ταχύτητας, όπως και να παρέχει όλες τις απαιτούμενες λειτουργίες

ελέγχου σε ένα κτίριο για παράδειγμα. Για αυτό γίνεται προσπάθεια να

καταστεί πιθανό ώστε να μετατραπεί κάθε λάμπα σε ένα πολύ μεγάλης

ταχύτητας wifi σημείο, δηλαδή με ασύρματο τρόπο Eπίσης η Phillips

ανακοίνωσε την νέα ‘’ακτίνα’’ LED φώτων της, Luxeon S και A , με ακρίβεια

στον έλεγχο της θερμοκρασίας χρώματος. Τα συγκεκριμένα προϊόντα

διανέμουν ομοιόμορφη ακτίνα και υψηλή ροή πυκνότητας από ομοιόμορφη

πηγή χρησιμοποιώντας 9 σφιχτοδεμένα LEDs ώστε να γίνεται ικανή μια

στενή δέσμη ελέγχου στο σύστημα χρησιμοποιώντας ένα δευτερογενές

Eικόνα 8: Luxeon S

στενή δέσμη ελέγχου στο σύστημα χρησιμοποιώντας ένα δευτερογενές

οπτικό σύστημα ώστε να ενισχύει μια υψηλή έντασης κεντρική δέσμη . [10]

Ε έ LED Ε ό ΧώΕφαρμογές LED στον Εικαστικό Χώρο

Το London Eye η τεράστια ρόδα Λούνα πάρκ πουΤο London Eye , η τεράστια ρόδα Λούνα πάρκ που

βρίσκεται στις όχθες του Τάμεση , αρχικά φωτίζονταν από

λάμπες φθορισμού οι οποίες αποδείχτηκαν δαπανηρές και

οι οποίες μάλιστα απαιτούσαν ειδική χειρονακτικήοι οποίες μάλιστα απαιτούσαν ειδική χειρονακτική

εγκατάσταση για να αποφέρουν χρωματιστό φως, όταν η

Philips εγκατέστησε led , έγινε εφικτή η αναπαραγωγή

εκατομμυρίων χρωμάτων χωρίς την δυσκίνητη χρήση μμ ρ χρ μ χ ρ ς η η η χρή η

φίλτρων. Το νέο σύστημα ήταν αποδοτικό τόσο σε

οικονομικό επίπεδο όσο και σε αισθητικό με μεγάλη και

αποτελεσματική ευχέρεια και συνέπεια στη παραγωγή μ ή χ ρ η ρ γ γή

καλής ποιότητας λευκού φωτός. [11]

Εικόνα 9: London Eye,UK system colorcast 14,Data Enabler,DMX control system

Η εταιρία Toshiba ανακοίνωσε πως θα βοηθήσει στο να ‘’φωτιστεί’’ ένα από τα

πιο διάσημα μουσεία του κόσμου, το μουσείο Louvre με LED φωτισμό και ένας

από τους λόγους είναι ότι το ίδιο το Μουσείο αποφάσισε να αντικαταστήσει την

ενέργεια xenon που καταναλώνεται με μια πιο φιλική προς το περιβάλλον λύση

όπως είναι ο φωτισμός LED. Τα σημεία τα οποία θα ενισχυθούν με LED φωτισμό

ί ίδ N lé C t C é ύ ί δείναι η πυραμίδα, το Napoléon Court, και το Cour carrée, η κύρια είσοδος του

Μουσείου. Η αλλαγή αυτή προγραμματίστηκε να ολοκληρωθεί το 2011-12.

Μεγάλης σκάλας λάμπες για την πυραμίδα και τους τοίχους και λάμπες για την

οροφή ,περίπου 4.500 φωτιστικά. [12]οροφή ,περίπου 4.500 φωτιστικά. [12]

Μια άλλη περίπτωση είναι ο φωτισμός ενός από τους σημαντικότερους πίνακες

Εικόνα 10: Μuseum Louvre

του Rembrandt,στο Amsterdam Rijksmuseum οι εργασίες για τον οποίο

αποφασίστηκε να λάβουν χώρα στις 26 Οκτώβρη του 2011 από την Royal

Phillips.Το διάσημο έργο του Ολλανδού ζωγράφου,NightWatch, της λεγόμενης

ή ή λλ δ ή ζ ή θ δ θ ί ά ό LEDχρυσής εποχής της ολλανδικής ζωγραφικής θα αναδειχθεί κάτω από LED

φωτισμό Philips, ώστε να τονιστεί ακόμη περισσότερο η χρωματική παλέτα του

ζωγράφου, ενώ συγχρόνως θα υπάρχει συμβολή και στην αειφορία και στην

ενεργειακή απόδοση. Με τον LED φωτισμό και με ένα αναβαθμισμένο σύστημαενεργειακή απόδοση. Με τον LED φωτισμό και με ένα αναβαθμισμένο σύστημα

ελέγχου του φωτός θα μειωθεί η ενέργεια που καταναλώνεται προκειμένου να

φωτιστεί όπως χρειάζεται το έργο. Η συγκεκριμένη τεχνολογία υπόσχεται βέλτιστη

απόδοση χρωμάτων, δανείζοντας μια ακόμη πιο εκφραστική ποιότητα σταΕικόνα 11: The NightWatch, Rembrandt 1642

αντικείμενα. Η ποιότητα LED φαίνεται να ξεπερνά τα σποτ αλογόνου εξαιτίας του

θερμού φωτός που βγάζουν και της ευρείας γκάμας χρωμάτων. [13]

Στο Apollo Theatre , του Λονδίνου 3.500 λαμπτήρες

πυρακτώσεως αντικαταστάθηκαν από 987 τέλεια ενσωματωμένα

στην αρχιτεκτονική του χώρου φωτιστικά που περιείχαν 85.000

έγχρωμα LEDs και ελέγχονται από 643 κανάλια DMX , τα οποία

δημιουργούν μια πανδαισία χρωμάτων με εξαιρετικά χαμηλό

κόστος κατανάλωσης ενέργειας και συντήρησης

Εικόνα 12: Αpollo Victoria Theater,London

Στο Βέλγιο, ένας καθεδρικός Ναός 91 ποδιών, με 55.000 LED φώτα.

Εναλλασόμενου χρώματος από την Luminarie De Cagna, μια ιταλική εταιρία

σχεδιασμού φωτισμού. Η εγκατάσταση αποτίει φόρο τιμής, στα εκατό χρόνια

άδ έ ί ό έ δ όπαράδοσης της συγκεκριμένης εταιρίας για τον φωτισμό τέχνης στο δρόμο και

γενικότερα σε δημόσιους χώρους . Αυτό άρχισε το 1930 , τότε με κεριά και

λυχνάρια, και σήμερα με αδιάβροχη LED τεχνολογία. Χάρη στην φιλική στην

κατανάλωση ενέργειας LED τεχνολογία, ο καθεδρικός ναός χρησιμοποιεία α ά ωση ε έργε ας εχ ο ογ α, ο αθεδρ ός αός χρησ μο ο ε

μόνο 20 kw ενέργειας ανά ώρα, επιδεικνύοντας όμως μια τεράστια ακτίνα

σχεδίων και χρωμάτων, μέσω ενός RGB διαχειριστή. [14]

Eικόνα 13: 2012 Light Festival in Ghent,Belgium

Ο ρόλος του Light Design-εξωτερικός φωτισμός κτιρίων

To light design αυτό που εισήγαγε, ενισχύοντας και τις νέες τεχνολογίες, είναι το κατάλληλο φως για το κατάλληλο αντικείμενο, είτε αυτό λέγεται αρχιτεκτονική, είτε αίθουσα

τέχνης είτε μνημείο. Ο σχεδιασμός φωτισμού αποτέλεσε κάτι παραπάνω από την εκπλήρωση των φυσιολογικών οπτικών απαιτήσεων της οπτικής αντίληψης και σήμανε την

δημιουργία μιας παρουσίας, που δεν συμμορφώνεται μόνο με τα τεχνικά χαρακτηριστικά αλλά με τα συναισθηματικά και τα αισθητικά κριτήρια του χρήστη-θεατή. Οι οπτικές

λύσεις δίνονται –εκπροσωπούνται σήμερα , γραφικά με προγράμματα βασισμένα στο cad,όπως το microlux, ή ακόμη και με μοντέλα ορισμένης κλίμακας. Για μια σωστή εγκατάσταση φωτός

είναι βασική η επιλογή κατάλληλου τεχνικού εξοπλισμού-λάμπες-.

Με βάση το σχεδιασμό φωτισμού ένα φωτιστικό σύστημα χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες:

-το σώμα του φωτιστικού σαν συστατικό της αρχιτεκτονικής (διακοσμητικός ρόλος)

-το καθαρά οπτικό αποτέλεσμα που μας δίνει το φως(αυτό που κάνει τα πράγματα ορατά)

-η σύνδεση αισθητικού και συναισθηματικού αποτελέσματος. [15]

Επίσης η ποιότητα του φωτισμού πρέπει να συνάδει προς τις οπτικές ιδιότητες των υλικών, ώστε και να ζωντανέψει την γεωμετρία και την διαβάθμιση των

λαμπροτήτων. Προκειμένου να επιτευχθούν τα παραπάνω είναι αναγκαία η μελέτη φωτισμού, ο light designer θέτει

-τους στόχους του φωτισμού-διερευνά τα τεχνικά χαρακτηριστικά-αρχιτεκτονικά-τα υλικά των όψεων-η λειτουργία και η σημασία του κτιρίου

-η σχέση του με τον περιβάλλοντα χώρο

Ο τρόπος του φυσικού φωτισμού του κτιρίου, αποτελεί τον γνώμονα για τις επιλογές του τεχνητού φωτισμού. Οι σχολές του σχεδιασμού του

φωτισμού ακολούθησαν δυο διαφορετικές κατευθύνσεις

-θεωρία του ποσοτικού σχεδιασμού του φωτός(που περισσότερο είχε να κάνει με μια μαθηματικά ελεγχόμενη προσέγγιση του σχεδιασμού)

-αισθητική προσέγγισηη ή ρ γγ η

Το 1972 στο 7ο Συνέδριο της International Commission of Illumination (C I E) υπήρξε η πρώτη συστηματική προσέγγιση η οποία διαμόρφωσε έναΤο 1972 στο 7ο Συνέδριο της International Commission of Illumination (C.I.E) υπήρξε η πρώτη συστηματική προσέγγιση, η οποία διαμόρφωσε ένα ενοποιημένο σύστημα προσέγγισης, το οποίο απεικονίζεται από το οργανόγραμμα του Robert T.Dorsey .[16]

ΧΩΡΟΣ ΣΧΕΔΙΑ

ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ‐ΕΚΤΙΜΗΣΗ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Κριτήρια Επιλογής ΦωτισμούΚριτήρια Επιλογής Φωτισμού

Τα εκθέματα ενός εικαστικού χώρου σε σχέση με την ενδεχόμενη φθορά που προκαλείται σε αυτά από το φωτισμό-φυσικό και τεχνητό-ταξινομούνται σε τρεις κατηγορίες:ξ μ ρ ς ηγ ρ ς

-Εκθέματα εξαιρετικά ευαίσθητα στο φως: έργα τέχνης σε χαρτί, υφάσματα, υδατογραφίες, τα οποία απαιτούν ελεγχόμενες συνθήκες φωτισμού

-Εκθέματα ευαίσθητα στο φως: πίνακες λαδιού, δέρματα, , εκθέματα φυσικής ιστορίας

-Εκθέματα μη ευαίσθητα στο φως: μέταλλα, πέτρα, γυαλί, ξύλο κ.α

Η ύπαρξη ενός επιτρεπόμενου ετήσιου χρόνου έκθεσης , είναι ένα εξαιρετικά χρήσιμο μέτρο. ∆ιεθνώς έχουν καθοριστεί μέγιστες τιμές

τόσο του φωτισμού επιφανείας, όσο και της συνολικής ετήσιας έκθεσης του στις φωτεινές πηγές. Για τα εκθέματα της πρώτηςτόσο του φωτισμού επιφανείας, όσο και της συνολικής ετήσιας έκθεσης του στις φωτεινές πηγές. Για τα εκθέματα της πρώτης

κατηγορίας οι τιμές είναι 50 lux/ώρα και 150.000 lux/έτος. Στα εκθέματα της δεύτερης κατηγορίας θα πρέπει να επιτρέπεται η έκθεση κάτω

από ελεγχόμενες συνθήκες φωτισμού με 200lux/ώρα και συνολικό χρόνο όχι πάνω από 600.000 lux/έτος.

Η ικανότητα των φωτεινών πηγών να αποδίδουν τα χρώματα με ακρίβεια αποτελεί κριτήριο υψίστης σημασίας για το περιβάλλον των μουσείων ή

τις αίθουσες τέχνης. Αυτό εκφράζεται με τον δείκτη χρωματικής απόδοσης(Color Rendering Index) . To 100 στον χρωματικό δείκτη

αντιπροσωπεύει το φως της ημέρας Η σύγκριση της ικανότητας διάκρισης χρωμάτων κάτω από τις τεχνητές πηγές φωτισμού και από τοαντιπροσωπεύει το φως της ημέρας . Η σύγκριση της ικανότητας διάκρισης χρωμάτων κάτω από τις τεχνητές πηγές φωτισμού και από το

φυσικό φως, αποτελεί τη βάση αυτού του μέτρου.

Σ β λή Τ λ ί L Κ άΣυμβολή της Τεχνολογίας Laser στο Κινηματογράφο

Τα φώτα τα οποία συμβάλλουν στο φωτισμό της οθόνης κινηματογράφου είναι τα laser προσφέροντας :Τα φώτα τα οποία συμβάλλουν στο φωτισμό της οθόνης κινηματογράφου, είναι τα laser προσφέροντας :

-μεγάλη γκάμα χρωμάτων

μεγάλη φωτεινότητα-μεγάλη φωτεινότητα

-μεγάλη διάρκεια ζωής

Αυτό που αλλάζει σήμερα είναι μια χαμηλού κόστους πλατφόρμα λέϊζερ, βασισμένη σε ενδυναμωμένη επιφάνεια , διόδου εκπομπής λέϊζερ, όπως

η novalux, εκτεταμένης κοιλότητας. Επιτρέπει ικανή συχνότητα διπλασιασμού, στο μπλε και στο πράσινο, με τη δυνατότητα να μπορεί να

πετύχει υψηλές επιδόσεις. To ψηφιακό σινεμά είναι αποτέλεσμα των παραπάνω ερευνών, το οποίο θα πάψει πλέον να βασίζεται σε

προβολείς UHP τεχνολογίας, η οποία πρέπει να ψύχεται και να αερίζεται, καταναλώνει μεγάλη ενέργεια με μικρή διάρκεια ζωής

αυτής καθεαυτής της λάμπας. Επίσης εξαιτίας των φυσικών εμποδίων που συναντάμε σε αυτές τις λάμπες, είναι αδύνατο να

επιτευχθεί μεγάλη φωτεινότητα Το λέϊζερ προσφέρει επεκτασιμότητα χάρη στην εγγενή υψηλή φωτεινότητα που έχει να επιτρέπει τηνεπιτευχθεί μεγάλη φωτεινότητα. Το λέϊζερ προσφέρει επεκτασιμότητα χάρη στην εγγενή υψηλή φωτεινότητα που έχει να επιτρέπει την

χρήση μεγάλου αριθμού πηγών λέϊζερ. Οι πλατφόρμες χαμηλού κόστους, βασισμένες σε υψηλής δύναμης επιφάνειες εκπομπής διόδου

λέϊζερ, όπως η novalux φέρνουν την επανάσταση σε τέτοιου τύπου προβολές.

Η ανάπτυξη αυτής της νέας τεχνολογίας, θα εφεύρει το νέο μαύρο χρώμα, πολύ βαθύτερο και πιο φωτεινό τρισδιάστατο σινεμά. Η Kodak τα

τελευταία χρόνια εξελίσσει την τεχνολογία laser, συνδυάζοντας 2d και 3dπροβολές . [17]

ΟλογραφίαΕίναι μια τεχνική για την καταγραφή των φωτεινών κυμάτων που ανακλώνται από

ένα αντικείμενο.

Αποτέλεσμα της καταγραφής αυτής είναι το ολόγραμμα που όταν φωτισθείΑποτέλεσμα της καταγραφής αυτής είναι το ολόγραμμα που όταν φωτισθεί

με κατάλληλο τρόπο, αναπαράγει ένα ακριβές τρισδιάστατο είδωλο-

αντίγραφο του αντικειμένου

Ο θ ή ό λ ά έ δ ό ή λ ύΟ θεατής ενός ολογράμματος, έχοντας τη δυνατότητα παρατήρησης του ολογραφικού

ειδώλου από διαφορετικές οπτικές γωνίες, δύσκολα διακρίνει το ολόγραμμα από το

πραγματικό αντικείμενο.

Τα ολογράμματα αναπαράγουν τη μέχρι σήμερα "ελλείπουσα" από τα μέσα οπτικής

επικοινωνίας τρίτη διάσταση.

Η πιστή τρισδιάστατη αναπαράσταση οφείλεται στο γεγονός ότι το ολόγραμμα

καταγράφει και αναπαράγει τις ακτίνες φωτός που ανακλά ένα αντικείμενο, τις ίδιες

φωτεινές ακτίνες που προσπίπτουν στον ανθρώπινο οφθαλμό και το καθιστούν

ορατό.

Στην ολογραφία το αντικείμενο φωτίζεται από κατάλληλη φωτεινή πηγή laser. Το

ανακλώμενο από το αντικείμενο φώς του laser προσπίπτει σε ειδική

φωτοευαίσθητη πλάκα χωρίς να παρεμβάλλεται φακός.

Τα δύο σύνολα φωτεινών ακτίνων (από το αντικείμενο και τη δέσμη αναφοράς)

αλληλεπιδρούν στη περιοχή της πλάκας και το αποτέλεσμα αυτής της

αλληλεπίδρασης, ένα σύνολο φωτεινών και σκοτεινών γραμμών, καταγράφεται

στην φωτοευπαθή πλάκα το ολόγραμμα Η αναπαραγωγή του ειδώλου γίνεταιστην φωτοευπαθή πλάκα, το ολόγραμμα. Η αναπαραγωγή του ειδώλου γίνεται

φωτίζοντας το ολόγραμμα με κατάλληλη φωτεινή πηγή.[18]Εικόνα 14: Ολογραφία

Laser από το Παρελθόν στο ΠαρόνLaser από το Παρελθόν στο Παρόν

Τα πρώτα festival-shows, γνωστά και ως multimedia show συνδύαζαν εικαστικό

περιεχόμενο με μουσική ,εικόνα,performance, χρήση πολλών μέσων ώστε να

εντυπωσιαστεί ο θεατής, το laser ήταν συνήθως gas laser, ιόντων κρυπτού. Αυτή η

τεχνολογία έδινε καλή ποιότητα δέσμης και χρώματα, υπέφερε λόγω μεγέθους. ∆ιότι τα gas

laser ήταν μεγάλα σε όγκο απαιτούσαν μεγάλη κατανάλωση ενέργειας και έπρεπε ναlaser ήταν μεγάλα σε όγκο, απαιτούσαν μεγάλη κατανάλωση ενέργειας και έπρεπε να

υδροψύχονται.

Τα DPSS lasers έκαναν την εμφάνιση τους, ως πιο συμπαγή σώματα και ηλεκτρικά

αποτελεσματικά. Όμως και αυτά έδιναν μόνο ισχύ εξόδου σε πράσινο χρώμα(532nm). Στα

μπλε και κόκκινα μήκη κύματος μπορούσε να υπάρχει πρόσβαση με διόδους laser, που

ήταν εξαιρετικά συμπαγή σώματα και ηλεκτρικώς αποτελεσματικά. Ωστόσο και πάλι έπρεπε

να γίνουν οι κατάλληλοι συνδυασμοί laser ώστε να υπάρχει το επιθυμητό αποτέλεσμα Η

Εικόνα 15:Τaipan

να γίνουν οι κατάλληλοι συνδυασμοί laser ώστε να υπάρχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η

νεότερη τεχνολογία, OPSL, η οποία συνδυάζει τα καλύτερα χαρακτηριστικά της DPSS,

βασίζεται σε συμπαγές laser διόδου εκπομπής, χρησιμοποιώντας μια τέτοια οπτική διάταξη,

ώστε να παρέχει περισσότερη ισχύ εξόδου και καλύτερη ποιότητα δέσμης. Επίσης αυτή η

νέα τεχνολογία προσφέρει design, που μπορεί να προσαρμοστεί και να αποφέρει χρώματα

από το βαθύ ιώδες έως κόκκινο-πορτοκαλί. Μπορεί ακόμη να δίνει αρκετά watts εξόδου ,

χωρίς καμία σημαντική θυσία στο χρόνο και στην αξιοπιστία. Μίας τελευταίας τεχνολογίας

OPSL προϊόν, το Taipan εισήχθη στην αγορά ειδικά του εικαστικού χώρου, προσφέροντας

5-8 watt στο πράσινο, 3 watt στο κίτρινο, 2 watt στο μπλε. Το Taipan αγκαλιάστηκε σε

πολλά light shows. [19]

Εικόνα 16: Multimedia Laser Show

CASE STUDY: THE Acropolis MuseumΗ εταιρία ARUP,κέρδισε τρία βραβεία, στα διεθνή βραβεία φωτισμού

IALD, το 2010, ένα από αυτά ανήκει στον σχεδιασμό φωτισμού του

Νέου Μουσείου της Ακρόπολης. Αυτό που έγινε προσπάθεια να

επιτευχθεί σχετικά με τον φωτισμό του Μουσείου, ήταν να

ακολουθηθεί όσο γινόταν παρόμοιος φωτισμός και χωρικές

σχέσεις με αυτές που θα είχαν τα εκθέματα στο φυσικό τους

βάλλπεριβάλλον.

H κεντρική ιδέα ήταν ο σεβασμός στο φυσικό φως και πως αυτό

θα αναδειχτεί κατά την διάρκεια της ημέρας εντός του Μουσείου.

Στην αίθουσα της Αρχαϊκής Περιόδου, η διαχείριση της βόρειας γυάλινης

όψης της αίθουσας και τα προφίλ των φωταγωγών, ήταν τέτοια ώστε να

βελτιστοποιούν το φυσικό φως του αττικού ουρανού. Στην τζαμένια

πρόσοψη, χρησιμοποιείται μια τεχνική παρόμοια με αυτή της μεταξοτυπίας-

κάτι σαν οθόνη διάχυσης στα χαμηλότερα πλαίσια, ενώ επικαλυπτόμενες

αμυδρές γρίλιες καλύπτουν τα υψηλά σημεία των πάνω πλαισίων για

καλύτερο έλεγχο του φωτός Η ασυμμετρία του φωτός που παράγεται ωςκαλύτερο έλεγχο του φωτός. Η ασυμμετρία του φωτός που παράγεται ως

αποτέλεσμα, στοχεύει στη δημιουργία ατμοσφαιρικού φωτισμού για τα

αγάλματα, ο οποίος κιόλας επιτρέπει στο να μην χρησιμοποιείται ηλεκτρικό

φως κατά την διάρκεια της ημέρας . Λάμπες φθορισμού ‘’κρύβονται’’ στους Εικόνα 17: Archaic Gallery , New Acropolis Museum

φωταγωγούς, όσο σκοτεινιάζει συμπληρώνοντας το φως που φεύγει. Ένα

στρώμα φωτός ενισχύει τα αγάλματα από μια συστοιχία spotlights

προσεχτικά ενσωματωμένα σε ειδικά αυλάκια σε κάθε πλευρά των

φωταγωγών.

y p

Η αίθουσα με τις Καρυάτιδες είναι μια αίθουσα όπου φίλτρα φυσικούΗ αίθουσα με τις Καρυάτιδες, είναι μια αίθουσα όπου φίλτρα φυσικού

φωτός υπάρχουν στην γυάλινη οροφή από επάνω τους. Τα spotlight

της οροφής αιχμαλωτίζουν το βασικό σώμα των αγαλμάτων από

διαφορετικές γωνίες και τονίζουν την λεπτομέρεια των μαλλιών από

πίσω . Η συστοιχία των φώτων στους πλάγιους τοίχους, πλαισιώνουν

το πρόσωπο των καρυάτιδων, απαλύνοντας το εφέ της σκιάς που

προκαλείται από το κεφάλι του αγάλματος –σκιά που δημιουργεί το

κεφάλι-. Το εφέ που δημιουργείται τελικά είναι θεατρικό.

Το ‘’στολίδι’’ του Μουσείου, θεωρείται η Parthenon Gallery, στον

τελευταίο όροφο του Μουσείου, εκεί που τα μάρμαρα μπορούν

Εικόνα 18: Caryatid Gallery

ρ φ , μ ρμ ρ μ ρ

πραγματικά να εκτιμηθούν κάτω από το φυσικό φως, με φόντο την

Ακρόπολη. Οι προσόψεις της αίθουσας αυτής περιλαμβάνουν διπλό

τζάμι, και έχει αντιμετωπιστεί με διαφορετικές πυκνότητες με την

τεχνολογία της μεταξοτυπίας ώστε να αποφευχθεί ο έντονος ήλιος, οι

αντανακλάσεις του ουρανού, ενώ παράλληλα να υπάρχει η ‘’σύνδεση’’

με τον Παρθενώνα.

E ό 19 P th G llEικόνα 19: Parthenon Gallery

Με τεχνικές και όρους που χρησιμοποιούνται περισσότερο στο

θέατρο η στρατηγική του ‘’φυσικού φωτισμού’’ ρυθμίζει γραμμικούςθέατρο, η στρατηγική του ‘’φυσικού φωτισμού’’ ρυθμίζει γραμμικούς

φωταγωγούς στην οροφή, επιτρέποντας το φως της ημέρας να περνά

στις ζωφόρους και τις μετόπες, ενισχύοντας έτσι την μοντελοποίηση

των αγαλμάτων. Όσο πέφτει το σούρουπο, ο αρχιτεκτονικός φωτισμός γ μ φ ρ ρχ ς φ μ ς

χτίζει με τη σειρά του, κατά κάποιο τρόπο ένα βασικό στοιχείο αφήγησης

που έρχεται να προστεθεί όσο περνάει η ώρα. Το φως γίνεται δραματικό,

ακριβές και προσεχτικά χειραγωγείται ώστε να δώσει έμφαση ανάμεσα στα

υπάρχοντα και στα μη υπάρχοντα αντικείμενα, βοηθώντας τον επισκέπτη να

ξεχωρίσει την συλλογή που έχει καταφέρει να ‘’επιβιώσει’’. Επίσης έχει

δοθεί προσοχή στη πλαισίωση με τα spotlight ώστε να δίνουν το φως

τους μόνο στα εκτιθέμενα αντικείμενα και έτσι να αποφεύγονται οιτους μόνο στα εκτιθέμενα αντικείμενα, και έτσι να αποφεύγονται οι

οπτικές αναστατώσεις και οι έντονες σκιές. Η όλη ιδέα του Παρθενώνα-

της αίθουσας- έχει να κάνει με το ότι τα αντικείμενα, είναι τα μόνα στοιχεία

‘’αναμμένα’’-που το φως πέφτει πάνω τους- όταν έρχεται το σκοτάδι,

δίνοντας στην συλλογή μια ξεχωριστή παρουσία, και μεταμορφώνοντας το

εξωτερικό του Μουσείου σε γιγάντια βιτρίνα ‘’κοσμημάτων’’ φωτισμένη από

τον ίδιο της τον εαυτό. [20]

Εικόνα 20:Diffused ambient light from the front

Eικόνα 22: Bernard Tschumi Architects

Εικόνα 21:The New Acropolis Museum

Βιβλιογραφία-Πηγές[1]:http://lightinglab.fi/IEAAnnex45/guidebook/8_lighting%20design.pdf –Τhoughts on lighting design

[2,3,4]: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CF%89%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%BD%CE%AE_%CF%80%CE%B7%CE%B3%CE%AE

[5,6]: http://ec.europa.eu/information_society/digital-agenda/actions/ssl-consultation/docs/com_2011_0889_ssl_green_paper_el.pdf

[7]:(Θεόδωρος Κοντορήγας, light designer,http://TKLD.WORDPRESS.COM/),

[8]:(http://www.lighter-china.com/

[9]:http://www led professional com/project news/art museum lighting/[9]:http://www.led-professional.com/project_news/art-museum-lighting/ http://translate.googleusercontent.com/translate_c?hl=el&langpair=en%7Cel&rurl=translate.google.gr&u=http://www.erco.com/products/product-feature/led/led-lighting-4885/en/featur-1.php&usg=ALkJrhiE8qEssfVI4rqFKjDGUBn6XLks6Q), http://translate.googleusercontent.com/translate_c?hl=el&langpair=en%7Cel&rurl=translate.google.gr&u=http://www.erco.com/products/product-feature/led/led-lighting-4885/en/featur-1.php&usg=ALkJrhiE8qEssfVI4rqFKjDGUBn6XLks6Q

[10]:http://www.anaco.gr/eng/museng/pdf/LIGHTING.pdf/ http://www.mondoarc.com/technology/LED/228719/driving_responsibly.html,

[11]:http://www.colorkinetics.com/showcase/installs/londoneye/

[12]: http://news cnet com/8301 11128 3 20009251 54 html[12]: http://news.cnet.com/8301-11128_3-20009251-54.html

[13]:http://www.led-professional.com/project_news/art-museum-lighting/philips-sheds-new-light-on-night-watch-at-the-rijksmuseum

[14]:http://inhabitat.com/belgiums-festival-of-lights-boasts-a-cathedral-made-from-55000-led-bulbs/

[15]:http://lightinglab.fi/IEAAnnex45/guidebook/8_lighting%20design.pdf

[16]:http://www.bing.com/search?q=courses.arch.ntua.gr%2Ffsr%2F116858%2Feidiko_lighting.pdf%2C+courses.arch.ntua.gr%2Ffsr%2F116858%2Feidiko_lighting.pdf+%CE%A4%CE%95%CE%A7%CE%9D%CE%99%CE%9A%E2%84%A6%CE%9D+%CE%95%CE%93%CE%9A%CE%91%CE%A4%CE%91%CE%A3%CE%A4%CE%91%CE%A3%CE%95%E2%84%A6%CE%9D&src=IE-SearchBox&FORM=IE8SRC

[17]: http://www.movieline.com/2011/10/17/the-future-of-imax-is-lasers/

[18]: http://www.hih.org.gr/el/holography/holography-introduction.html

[19]: http://www coherent com/downloads/NewLaserTechnologyExpandsLightShowCapabilities pdf[19]: http://www.coherent.com/downloads/NewLaserTechnologyExpandsLightShowCapabilities.pdf,

[20]:http://www.arup.com/News/2009-12-December/16_Dec_2009_Lighting_Design_Awards.aspx, http://www.illumni.com.au/2012/03/the-new-acropolis-museum-by-arup/, http://www.arcspace.com/architects/Tschumi/,

ΓΤΠ61