ΘΑ ΑΜΕΛΙ∆ΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ -...
TRANSCRIPT
![Page 1: ΘΑ ΑΜΕΛΙ∆ΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ - e-filologos.gre-filologos.gr/classes/demos/syntaktiko_latinikwn.pdf · Το Συντακτικό µπορεί να εκτυπωθεί:](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040703/5dd0b5a5d6be591ccb62500c/html5/thumbnails/1.jpg)
Θ.Α. ΑΜΕΛΙ∆ΗΣ
ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2010
Π Ι Ν Α Κ Ε Σ
![Page 2: ΘΑ ΑΜΕΛΙ∆ΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ - e-filologos.gre-filologos.gr/classes/demos/syntaktiko_latinikwn.pdf · Το Συντακτικό µπορεί να εκτυπωθεί:](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040703/5dd0b5a5d6be591ccb62500c/html5/thumbnails/2.jpg)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Α΄ ΜΕΡΟΣ
1. Υποκείµενο – Κατηγορούµενο - Αντικείµενο 3
2. Προσδιορισµοί 7
3. Χρήση των πτώσεων (Ονοµαστική - Γενική – ∆οτική – Αιτιατική
– Αφαιρετική)
9
4. Απαρέµφατο 13
5. Μετοχή - Ανάλυση µετοχής σε δευτερεύουσα πρόταση 15
4. Γερούνδιο – Γερουνδιακό – Γερουνδιακή έλξη - Σουπίνο 18
6. Περιφραστική συζυγία 20
Β΄ ΜΕΡΟΣ
7. Χρήση των εγκλίσεων - Ακολουθία των χρόνων της Υποτακτικής 21
8. Απαγόρευση 23
9. Προτάσεις
Ευθείες 24
Πλάγιες 25
Ενδοιαστικές 26
Βουλητικές 26
Αναφορικές 27
Προτάσεις quominus, quin 28
Αιτιολογικές 29
Τελικές 29
Συµπερασµατικές 30
Χρονικές 31
Υποθετικές 32
Εναντιωµατικές - Παραχωρητικές 33
![Page 3: ΘΑ ΑΜΕΛΙ∆ΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ - e-filologos.gre-filologos.gr/classes/demos/syntaktiko_latinikwn.pdf · Το Συντακτικό µπορεί να εκτυπωθεί:](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040703/5dd0b5a5d6be591ccb62500c/html5/thumbnails/3.jpg)
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ
Περιλαµβάνει όλη τη θεωρία του Συντακτικού που πρέπει ξέρει ο µαθητής της Β΄
και Γ΄ λυκείου σε ευκρινείς πίνακες, ελκυστικούς µε χρώµατα για όλα τα συντακτικά
φαινόµενα (π.χ. κατηγορούµενο, αντικείµενο, προσδιορισµοί, απαρέµφατο, µετοχή,
δευτερεύουσες προτάσεις κ.ά).
Υπάρχει µια σηµαντική καινοτοµία. Όλα τα συντακτικά φαινόµενα είναι σε
ψηφιακή µορφή και συγκεντρωµένα σε τέσσερις πίνακες* (∆είτε στο τέλος). Έτσι,
καθηγητής ή ο µαθητής µπορεί να κάνει κλικ επάνω στο συγκεκριµένο φαινόµενο (π.χ.
σύνταξη ρηµάτων, απαρέµφατο, µετοχή, προτάσεις κ.ά) που αναζητά και να εµφανιστεί ο
ανάλογος πίνακας µε τις σχετικές πληροφορίες. Μ’ αυτόν τον τρόπο έχουµε γρήγορα και
εύκολα πρόσβαση σε όλο το συντακτικό.
Το Συντακτικό µπορεί να εκτυπωθεί:
α) Σε ασπρόµαυρη µορφή, όπως εµφανίζεται στην αρχή.
β) Σε έγχρωµη µορφή, όπως εµφανίζεται στα διαγράµµατα, κάνοντας «κλικ» στα βέλη.
* Σηµείωση: Ο συγκεκριµένος πίνακας εδώ στο δείγµα (DEMO) ανοίγει µόνο εκεί
όπου υπάρχει το βέλος.
Παραβολικές 34
10. Ευθύς – πλάγιος λόγος 36
11. Σύνδεσµοι 37
12. Επίµετρο: Συνοπτικοί πίνακες 38
![Page 4: ΘΑ ΑΜΕΛΙ∆ΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ - e-filologos.gre-filologos.gr/classes/demos/syntaktiko_latinikwn.pdf · Το Συντακτικό µπορεί να εκτυπωθεί:](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040703/5dd0b5a5d6be591ccb62500c/html5/thumbnails/4.jpg)
ΕΙ∆Η ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΥ
ΜΟΡΦΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ
Α
Π
Λ
Ο
ΚΑΘΕ
ΜΟΡΦΗ
Είµαι
Γίνοµαι, γεννιέµαι
Βλέπω, γεννώ,
Ζω, πεθαίνω
Εκλέγοµαι
Νοµίζοµαι, καλούµαι
Θεωρούµαι, κρίνοµαι
sum
fio, nascor,
video, gigno,
vivo, morior,
creor,
putor, dicor,
habeor, iudicor
ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ
• Αποµάκρυνση, χωρισµό abeo, abstineo
• Προέλευση accedo
• Απαλλαγή libero, expello, solvo
• Στέρηση spolio, vaco
• Τα αποθετικά utor, potior
![Page 5: ΘΑ ΑΜΕΛΙ∆ΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ - e-filologos.gre-filologos.gr/classes/demos/syntaktiko_latinikwn.pdf · Το Συντακτικό µπορεί να εκτυπωθεί:](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040703/5dd0b5a5d6be591ccb62500c/html5/thumbnails/5.jpg)
ΓΕΝΙΚΗ
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
1. Κτητική γ΄ πρόσωπο
α΄, β΄, γ΄ κτητικής αντωνυµίας (συµφωνεί κατά γένος,
αριθµό και πτώση)
2. ∆ιαιρετική αριθµητικό, υπερθετικός βαθµός
αντωνυµία (nostrum, vestrum)
εµπρόθετα de, ex, in + αφαιρετική
3. ∆ηµιουργού
4. Περιεχοµένου
5. Ιδιότητας(Μόνιµη) επίθετο, αντωνυµία+ αριθµητικό (επιθετικός προσδιορισµός)
6. Υποκειµενική
7. Αντικειµενική
8. Επεξηγηµατική
![Page 6: ΘΑ ΑΜΕΛΙ∆ΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ - e-filologos.gre-filologos.gr/classes/demos/syntaktiko_latinikwn.pdf · Το Συντακτικό µπορεί να εκτυπωθεί:](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040703/5dd0b5a5d6be591ccb62500c/html5/thumbnails/6.jpg)
ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ
ΕΕΕΙΙΙΔΔΔΙΙΙΚΚΚΟΟΟ
ΧΡΗΣΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ
Υποκείµενο
Απρόσωπα ρήµατα
• Λεκτικά constat
Αντικείµενο
Προσωπικά ρήµατα
• Λεκτικά dico, narro, nuntio
• ∆οξαστικά duco, puto
• Γνωστικά scio, ignoro
• Αισθητικά audio, sentio, video, animadverto
• ∆ηλωτικά ostendo, declaro
• Ψυχικού πάθους doleo, gaudeo, admiror
• Mελλοντικά
(Σε Μέλλοντα)
spero
ΜΕΤΟΧΗ
ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΗ
Ενεστώτας Ενεστώτας
• Τροπική
• Τελική (Μέλλοντας)
• Χρονική
• Αιτιολογική
• Υποθετική
• Εναντιωµατική
Ισοδυναµεί µε αναφορική
πρόταση.
• Αισθητικά: video, audio
• Παρουσιάζω, παριστάνω:
facio, induco
![Page 7: ΘΑ ΑΜΕΛΙ∆ΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ - e-filologos.gre-filologos.gr/classes/demos/syntaktiko_latinikwn.pdf · Το Συντακτικό µπορεί να εκτυπωθεί:](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040703/5dd0b5a5d6be591ccb62500c/html5/thumbnails/7.jpg)
ΓΕΡΟΥΝ∆ΙΟ
ΓΕΝΙΚΗ –ndi ∆ΟΤΙΚΗ –ndo
• Αντικειµενική
• causa, gratia + γεν.= σκοπό
• Σκοπό. Επίθετα: καταλληλότητα,
ικανότητα, δυνατότητα,
εκλογή, διορισµό
ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ – ndum ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ – ndo
• ad, in + αιτ.= σκοπό, αναφορά • Τρόπο
• de, ex, in, ab + αφ.= αναφορά, τρόπο,
αφετηρία
ΠΡΟΣ∆ΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΟΠΟΥ [ΣΚΑ]
ΣΤΑΣΗ ΚΙΝΗΣΗ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ
in + αφαιρετική
π.χ. in Asia
in, ad + αιτιατική
π.χ. ad Romam
ex, de, ab + αφαιρετική
π.χ. ex Roma
Γενική (α', β' κλίση)
π.χ. Romae
Αιτιατική
π.χ. Romam
Αφαιρετική
π.χ. Roma
Αφαιρ. (γ' κλ., πληθυντ.)
π.χ. Carthagine, Athenis
![Page 8: ΘΑ ΑΜΕΛΙ∆ΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ - e-filologos.gre-filologos.gr/classes/demos/syntaktiko_latinikwn.pdf · Το Συντακτικό µπορεί να εκτυπωθεί:](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040703/5dd0b5a5d6be591ccb62500c/html5/thumbnails/8.jpg)
ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ
• noli (β΄ ενικό), nolite (β΄ πληθυντικό) + απαρέµφατο Ενεστώτα
π.χ. Noli srectare quanti homo sit (µη σε απασχολεί)
• ne (nemo, numquam . . . + Υποτακτική Παρακειµένου του ρήµατος).
∆ΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ – Ακολουθία των χρόνων
ΕΙΣΑΓΟΝΤΑΙ ΕΚΦΕΡΟΝΤ. ∆ΗΛΩΝΟΥΝ
quod, quia, quoniam Οριστική Αντικειµενική αιτιολογία
quod, quia, quoniam
cum
Υποτακτική
»
Υποκειµενική αιτιολογία, εκφράζει δηλαδή
την άποψη του υποκειµένου της κύριας
πρότασης
Αιτιολογία αποτέλεσµα εσωτερικής,
λογικής διεργασίας
![Page 9: ΘΑ ΑΜΕΛΙ∆ΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ - e-filologos.gre-filologos.gr/classes/demos/syntaktiko_latinikwn.pdf · Το Συντακτικό µπορεί να εκτυπωθεί:](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040703/5dd0b5a5d6be591ccb62500c/html5/thumbnails/9.jpg)
Πρόταση κρίσεως
Οριστική (Κύρια πρόταση)
Ειδικό απαρέµφατο
Υποκείµενο σε αιτιατική
Πρόταση επιθυµίας
Υποτακτική, Προστακτική
Βουλητική πρόταση (Ρήµ: ∆ιαταγή, παρά-
κληση, προτροπή/πειθώ, φροντίδα, απόφαση
ut + Υποτακτική (καταφατική)
ne + » (αρνητική)
Τελικό απαρέµφατο ενεστώτα
Υποκείµενο σε αιτιατική
ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΝΗΜΜΕΝΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ
ΣΕ ∆ΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ ΠΡΟΤΑΣΗ
ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΜΕΤΟΧΗ / Ακολουθία των χρόνων της Υποτακτικής
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ Ενεργητικής φωνής (Σύγχρονο)
qui, quae,quod + Οριστική Ενεστώτα - Παρατατικού Ε.Φ (Ενεργητική Φωνή)
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ Παθητικής φωνής (Προτερόχρονο)
qui, quae,quod + Οριστική Παρακείµενο – Υπερσυντέλικο Π.Φ (Παθητ. Φωνή)
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
YΠOTAKTIKH
![Page 10: ΘΑ ΑΜΕΛΙ∆ΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ - e-filologos.gre-filologos.gr/classes/demos/syntaktiko_latinikwn.pdf · Το Συντακτικό µπορεί να εκτυπωθεί:](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040703/5dd0b5a5d6be591ccb62500c/html5/thumbnails/10.jpg)
ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ
ΡΗΜΑ
(ΑΠ
ΑΡ
ΕΜ
ΦΑ
ΤΟ
–Μ
ΕΤ
ΟΧ
Η)
•ΑΠΛΟ
•ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΟ
•ANTIKEIMENOY
ΚΑ
ΤΗ
ΓΟ
ΡΟ
ΥΜ
ΕΝ
Ο
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
ΓΕΝΙΚΗ
ΔΟΤΙΚΗ
ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ
ΔΙΠΤΩΤΟ
ΡΗΜΑ
ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ
ΜΕΤΟΧΗ
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΑΠΡΟΣΩΠΟ
ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ
ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ
ΣΥΜΦΩΝΕΙ
AΦΑΙΡΕΤΙΚΗ
ΣΥΣΤΟΙΧΟ
ΤΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΙΑ ΤΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΙΑ ΕΤΕΡΟΠΡΟΣΩΠΙΑ
![Page 11: ΘΑ ΑΜΕΛΙ∆ΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ - e-filologos.gre-filologos.gr/classes/demos/syntaktiko_latinikwn.pdf · Το Συντακτικό µπορεί να εκτυπωθεί:](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040703/5dd0b5a5d6be591ccb62500c/html5/thumbnails/11.jpg)
ΠΡΟΣΔΙΟ
ΡΙΣΜΟΙ
ΟΝΟΜΑΤΙΚΟΙ
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΟΙ
ΟΜΟΙΟΠΤΩΤΟΙ
ΕΤΕΡΟΠΤΩΤΟΙ
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ
ΕΠΙΘΕΤΟ
ΠΑΡΑΘΕΣΗ
ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ
ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΣ
ΚΑΤΗΓΟΡ/ΚΟΣ
ΓΕΝΙΚΗ
ΔΟΤΙΚΗ
ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ
ΕΜΠΡΟΘΕΤΑ
ΠΛΑΓΙΕΣ
ΠΤΩΣΕΙΣ
ΓΕΝΙΚΗ
ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ
ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ
ΔΟΤΙΚΗ
ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ
![Page 12: ΘΑ ΑΜΕΛΙ∆ΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ - e-filologos.gre-filologos.gr/classes/demos/syntaktiko_latinikwn.pdf · Το Συντακτικό µπορεί να εκτυπωθεί:](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040703/5dd0b5a5d6be591ccb62500c/html5/thumbnails/12.jpg)
ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ
ΤΕΛΙΚΟΕΙΔΙΚΟ
ΜΕΤΟΧΗ
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΗΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΗ
ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΗΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΗ
ΕΠΙΘΕΤΙΚΗΕΠΙΘΕΤΙΚΗΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ
ΑΠΟΛΥΤΗ
ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ
ΑΠΟΛΥΤΗ
ΑΝΑΛΥΣΗ
ΜΕΤΟΧΩΝ
ΑΝΑΛΥΣΗ
ΜΕΤΟΧΩΝ
![Page 13: ΘΑ ΑΜΕΛΙ∆ΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ - e-filologos.gre-filologos.gr/classes/demos/syntaktiko_latinikwn.pdf · Το Συντακτικό µπορεί να εκτυπωθεί:](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040703/5dd0b5a5d6be591ccb62500c/html5/thumbnails/13.jpg)
ΚΡΙΣΕΩΣΚΡΙΣΕΩΣ
ΕΠΙΘΥΜΙΑΣΕΠΙΘΥΜΙΑΣ
ΠΛΑΓΙΕΣ
ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ
ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΕΣ
ΤΕΛΙΚΕΣ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΕΣ
ΧΡΟΝΙΚΕΣ
ΠΑΡΑΒΟΛΙΚΕΣ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ
ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ
ΚΥΡΙΕΣ ΟΡΙΣΤΙΚΗΟΡΙΣΤΙΚΗ
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ
ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ
ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ
ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΧΡΟΝΩΝΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΧΡΟΝΩΝ
ΕΥΘΕΙΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Quominus - quin
ΥΠΟΘΕΤΙΚΕΣ
ΠΑΡΑΧΩΡΗΤΙΚΕΣΕΝΑΝΤΙΩΜΑΤΙΚΕΣ