Η Μεσόγειος θάλασσα

1Περιφερειακό Γυμνάσιο Ξυλοφάγου

Γιάννης Χρίστου

Είναι σχεδόν κλειστή θάλασσα. Ο οριζόντιος διαμελισμός (η ακτογραμμή: χερσόνησοι, κόλποι, νησιά) είναι πολύ πιο πλούσιος στις βόρειες ακτές (Ευρώπη) από ότι στις νότιες (Αφρική) και ανατολικές ακτές (Μέση Ανατολή).

2

Οι ακτές της Μεσογείου παρουσιάζουν πολλές αντιθέσεις

Λιβύη (έρημος Σαχάρα)

Μαρόκο Ιταλία

3

Το μέγιστο μήκος της Μεσογείου θάλασσας, από το Γιβραλτάρ μέχρι τις ακτές της Συρίας, είναι 3.860 km, ενώ το μέγιστο πλάτος είναι 1.800 km. Το μέγιστο βάθος της είναι 5.200 m και συναντάται στο νότιο Ιόνιο Πέλαγος, ΝΔ του ακρωτηρίου Ταίναρο (Πελοποννήσου) στα νησιά Οινούσσες (το Φρέαρ των Οινουσών). Το μέσο πλάτος της είναι 600 km και το μέσο βάθος της είναι 1.500 m.

4

ανοίγματα

1 2

3

Επικοινωνεί με τρία ανοίγματα:

➢ Δύο φυσικά:

1. Ο Πορθμός του Γιβραλτάρ στον Ατλαντικό Ωκεανό

2. 2. Τα Στενά του Δαρδανελίων-Βοσπόρου στη Μαύρη Θάλασσα

➢ Ένα τεχνητό (ανθρώπινο) έργο: 3. Η Διώρυγα του Σουέζ προς την Ερυθρά Θάλασσα.

5

Οι τέσσερις περιοχές της Μεσογείου - UNEP-MAP RAC/SPA 2010.

Δυτική

Μεσόγειος

Αιγαίο -

Λεβαντίνη

Ιόνιο –

Κεντρική

Μεσόγειος

Μεγάλες χερσόνησοι:❖ α. Ιβηρική χερσόνησος❖ β. Ιταλική χερσόνησος❖ γ. Βαλκανική χερσόνησος

γβα

6

1. Το Γιβραλτάρ Το Γιβραλτάρ (Αγγλικά: Gibraltar) είναι μια μικρή βραχώδης χερσόνησος

έκτασης περίπου 6,5 τετραγωνικών χιλιομέτρων στο νότιο μέρος της Ιβηρικής Χερσονήσου και συγκεκριμένα της Ανδαλουσίας που αποτελεί όμως υπερπόντιο έδαφος του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ο βράχος ανήκει στο Η. Β. αλλά τον διεκδικεί η Ισπανία

7

2. Τα Στενά των Δαρδανελίων-Βοσπόρου στη Μαύρη Θάλασσα

8

9

3. Η Διώρυγα του Σουέζ

Είναι η μεγαλύτερη, μέχρι σήμερα, σε μήκος, διώρυγα στον κόσμο (190 χλμ.)

Συνδέει τη Μεσόγειο (και Ευρώπη) με την Ερυθρά θάλασσα (οι δύο θάλασσες δεν έχουν υψομετρική διαφορά) και με τις πετρελαιοπαραγωγέςχώρες της Αραβικής χερσονήσου.

Η διώρυγα του Σουέζ είναι

τεχνητό άνοιγμα που

κατασκευάστηκε στον ισθμό

του Σουέζ από τον Γάλλο

μηχανικό Φερντινάν Λεσέψ

από το 1858 μέχρι το 1869

10

21 Μεσογειακά κράτη –Μπορείτε να τα ονομάσετε;

4 Ασιατικά

5 Αφρικανικά

12 Ευρωπαϊκά

11

Μεσογειακό κλίμα Χειμώνας: ήπιος (όχι πολύ κρύος)

Καλοκαίρι: ζεστό και ξηρό (χωρίς βροχές)

Βρέχει λίγο (κυρίως φθινόπωρο-χειμώνα)

Μεγάλη ηλιοφάνεια όλες τις εποχές

Μεσογειακές καλλιέργειες

12

Πανίδα της Μεσογείου

Χονδρυχθίες: Η δομή στήριξης στο εσωτερικό του ψαριού, είναι κατασκευασμένη από χόνδρο.

13

14

Θηλαστικά: Φάλαινες και Δελφίνια της Μεσογείου

15

Καταστροφικές Απειλές για τα υδάτινα οικοσυστήματα της Μεσογείου: ΡΥΠΑΝΣΗ

Αλλαγές στη φυσική ροή θαλασσίων ρευμάτων και στην υδρογραφία

Κατασκευές παραθαλάσσιων τουριστικών υποδομών

Ρύπανση νερού

Εισβάλλοντα είδη

Υπεραλίευση

Πυκνή Ναυσιπλοΐα

16

17

Απόβλητα:

ΓεωργίαΑποψίλωση

δασών

ΒιομηχανικάΓεωργικάΟικιστικά

Ιχθυοκαλλιέργειες Παραλιακοίδρόμοι

Επιχωματώσεις

ΕπεμβάσειςΣτο βυθό Μαρίνες

Παραλιακοί οικισμοί

ΕπεμβάσειςΣε παραλίες

ΥπεραλίευσηΞενικά είδη

Αιτίες Ρύπανσης του θαλάσσιου νερού

Καταστροφικές Απειλές για τα υδάτινα οικοσυστήματα της Μεσογείου: ΡΥΠΑΝΣΗ

18

Καταστροφικές Απειλές για τα υδάτινα οικοσυστήματα της Μεσογείου: Εισβάλλοντα είδη

Απρόσκλητοι επισκέπτες:Εισβάλλοντα είδηΕισβάλλοντα ξενικά είδη χαρακτηρίζονται εκείνα ταείδη που μεταφέρονται στα φυσικά και ημι-φυσικάοικοσυστήματα μιας περιοχής πέρα από τα όρια τηςφυσικής τους εξάπλωσης, δεν περιορίζονται από φυσικούςεχθρούς και επιτυγχάνουν να εγκαταστήσουν πληθυσμούςπου αναπαράγονται.

19

«Κάτοικος» Μεσογείου το δηλητηριώδες λεοντόψαρο

Λαγοκέφαλος -Ο Λαγοκέφαλος θεωρείται πηγή

δηλητηρίασης με υψηλά συσχετιζόμενα ποσοστά

θνησιμότητας. Στην ΕΕ απαγορεύεται η κατανάλωση

και η εμπορία του συγκεκριμένου ψαριού

Το 90% των ξενικών ειδών περνάει από το Σουέζ«Πολλά από τα ξενικά ψάρια δεν έχουν ακόμη ταυτοποιηθεί», λέει η βιολόγος κ. Μαρία Κορσίνι-Φωκά και δεν έχουν ελληνικές ονομασίες, ενώ πρέπει να επισημανθεί ότι μεταξύ των ευρωπαϊκών θαλασσών η Μεσόγειος είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης μη αυτοχθόνων ειδών, όπως είναι τα μακρόφυτα, τα ασπόνδυλα και τα ψάρια, ενώ εκτιμάται ότι οι υδρόβιες καλλιέργειες και η ναυτιλία είναι σημαντικοί παράγοντες εξάπλωσής τους. Η επιστημονική ομάδα του Ινστιτούτου της Ρόδου εκτιμά ότι «ο ρυθμός εισαγωγής έχει αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες και οι οικολογικές και οικονομικές συνέπειες είναι πλέον εμφανείς.

20

Καταστροφικές Απειλές για τα υδάτινα οικοσυστήματα της Μεσογείου: Υπεραλίευση

Η θάλασσα δεν είναι μια αστείρευτη πηγή αλιευμάτων. Έχει όρια τα οποία αν ξεπεραστούν το οικοσύστημα θα καταρρεύσει. Η υπεραλίευση με καταστροφικές, μη βιώσιμες, μεθόδους αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες απειλές για τις ελληνικές θάλασσες. Το 20%-60% των αλιευμάτων των ευρωπαϊκών αλιευτικών σκαφών (συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών) δεν φτάνει ποτέ στις ψαραγορές, αλλά απορρίπτεται στη θάλασσα αμέσως μετά την αλίευσή του, γιατί δεν έχει επαρκή εμπορική αξία.

Καταστροφή κοραλλιών για σκοπούς κατασκευής κοσμημάτων.

21

Καταστροφικές Απειλές για τα υδάτινα οικοσυστήματα της Μεσογείου: Αλόγιστες και χωρίς περιβαλλοντική μελέτη κατασκευές παραθαλάσσιων τουριστικών και άλλων υποδομών

Λιμάνι Λεμεσού

ΞενοδοχείοΤουριστική περιοχή

22