ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΣΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑΝΟΣΗΜΑΤΑ

ΟΡΙΣΜΟΙv Σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα είναι ασθένειες ήλοιμώξεις οι οποίες προκαλούνται από οργανισμούς οιοποίοι μεταδίδονται κυρίως μέσω της σεξουαλικήςεπαφής. Άλλοι τρόποι μετάδοσης, που ισχύουν σεορισμένες περιπτώσεις, είναι μέσω του αίματος, κάθετααπό τη μητέρα στο μωρό, και μέσω στενής σωματικήςεπαφής.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑv Καταγράφεται ότι 56% των αρρένων και 51%των θηλέων ηλικίας από 15-19 χρόνων έχουν ήδησεξουαλική εμπειρία.

v Καταγράφεται επίσης και σεξουαλικήδραστηριότητα σε ηλικίες <14 χρόνων , με 1στους 5 εφήβους να έχουν σεξουαλική εμπειρία.Οι μισοί από αυτούς δεν χρησιμοποιούνπροφύλαξη και 1 στα 7 κορίτσια της ομάδαςαυτής με σεξουαλική εμπειρία αναφέρουνεγκυμοσύνη.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑv 340 εκατομμύρια περιστατικά με ΣΜΝκαταγράφονται ετησίως και το 1/3 σε άτομαηλικίας <25 ετών. 2,5 εκατομμύρια νέες HIVλοιμώξεις ετησίως, καταγράφονται σε άτομα 15-24 ετών γιατί οι έφηβοι είναι πλέον ευάλωτοι σταΣΜΝ λόγω βιολογικών αιτίων.

vΤουλάχιστον ο ένας στους τέσσερις από εμάςμπορεί να μολυνθεί κάποια στιγμή της ζωής μας.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑv Το Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων τωνΗ.Π.Α. υπολόγισε ότι τα επεισόδια σεξουαλικάμεταδιδόμενων λοιμώξεων στις ΗΠΑ ήταν 19εκατομμύρια. Σχεδόν τα μισά από αυτά συμβαίνουν σεάτομα ηλικίας από 15 μέχρι 24 ετών. Πέρα από δυνητικάσοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, τα σεξουαλικάμεταδιδόμενα νοσήματα δημιουργούν και σημαντικόοικονομικό βάρος που υπολογίστηκε ότι προσεγγίζει τα15,5 δισεκατομμύρια δολάρια μέσα σε ένα χρόνο στιςΗΠΑ.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΚΟΡΙΤΣΙΑ :v Εκτρόπιοv Μειωμένη ανοσία του βλεννογόνου λόγω μικρής διάρκειαςσεξουαλικής δραστηριότητας

ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ ΦΥΛΑ :v Μικρής διάρκειας σεξουαλικές σχέσειςv Πολλαπλοί σεξουαλικοί σύντροφοιv Έλλειψη πείρας, μη σχολαστική εφαρμογή αντισύλληψης

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣτα κορίτσια διαγιγνώσκονται περισσότερα ΣΜΝ,σε σχέση με τα αγόρια γιατί :vΤραχηλικό εκτρόπιοvΑνατομία γεννητικών οργάνωνv Συχνός έλεγχος ασυμπτωματικών κοριτσιών(Παπτεστ, συνταγογράφηση αντισυλληπτικών)

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑv Σε σύγκριση με ανθρώπους που δεν πάσχουν απόσεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, αυτοί που πάσχουναπό ένα τέτοιο νόσημα, ιδίως εάν έχουν έλκη (πληγές)των γεννητικών οργάνων, έχουν δύο με πέντε φορέςμεγαλύτερη πιθανότητα να αποκτήσουν λοίμωξη με τον ιότου έιτζ (ΗIV/AIDS) μέσω σεξουαλικής επαφής

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣΠολλά σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα

* Προκαλούν στειρότητα* Προκαλούν αποβολές* Οδηγούν σε σοβαρές ασθένειες και τον θάνατο* Διαρκούν ισόβια* Δημιουργούν ένταση στη σχέση

ΠΟΙΑ EIΝΑΙ ΤΑ ΣΜΝ* τριχομονάδωση* γονόρροια* χλαμύδια* σύφιλη* μαλακό έλκος* ιός κονδυλωμάτων ο οποίος προκαλεί τακονδυλώματα των γεννητικών οργάνων

ΠΟΙΑ EIΝΑΙ ΤΑ ΣΜΝ* ιός του απλού έρπητα ο οποίος προκαλεί έρπηταγεννητικών οργάνων

* πυελική φλεγμονή, η οποία προκαλεί στείρωση* ιός της ηπατίτιδας β* κυτταρομεγαλοϊός* ψείρες εφηβαίου* HIV ο οποίος προκαλεί AIDS

ΚΟΙΝΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑvΈκκριση υγρών από την ουρήθρα, που μπορείκάποτε να προκαλέσει κάψιμο κατά την ούρηση,προκαλείται από τα πιο κάτω ΣΜΝ: χλαμύδια,γονόρροια, τριχομονάδες, κονδυλώματα και έρπης(στην ουρήθρα). Προκαλείται όμως και από άλλεςκαταστάσεις όπως από φλεγμονή του προστάτη ήαπό κυστίτιδα (φλεγμονή της ουροδόχου κύστης,μια λοίμωξη που δεν είναι σεξουαλικάμεταδιδόμενη).

ΚΟΙΝΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑv Φαγούρα στην περιοχή των γεννητικών οργάνωνπροκαλείται από τα κονδυλώματα, τον έρπη, τις ψείρες,τη ψώρα, τις τριχομονάδες και τους μύκητες. Φαγούραόμως μπορεί να προκληθεί και από έκζεμα που είναι μιαπάθηση του δέρματος.

v Πληγές / Έλκη στην περιοχή των γεννητικών οργάνωνπροκαλούνται από τα κονδυλώματα, τον έρπη και τησύφιλη. Παρόμοια συμπτώματα ερεθισμού του δέρματοςόμως, μπορεί κάποτε να προκληθούν και από τησεξουαλική επαφή, τον αυνανισμό ή ακόμα και από πολύστενά ρούχα.

ΚΟΙΝΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑvΕξογκώματα πάνω ή γύρω από τα γεννητικάόργανα προκαλούνται από τα κονδυλώματα

vΠόνος στην περιοχή των γεννητικών οργάνωνμπορεί να προκληθεί λόγω φλεγμονής τουτραχήλου της μήτρας ή των σαλπίγγων από ταχλαμύδια και τη γονόρροια. Επίσης, μπορεί ναπροκληθεί και από φλεγμονή στον προστάτη.

ΚΟΙΝΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑvΕνόχληση στην περιοχή του πρωκτού όπως, γιαπαράδειγμα, φαγούρα, αιμορραγία ή έκκριση υγρών,μπορεί να προκληθεί από τα κονδυλώματα, ταχλαμύδια, τον έρπη, τη γονόρροια και τη σύφιλη.Παρόμοια ενόχληση προκαλείται από έκζεμα καιαπό αιμορροΐδες.

v Στις γυναίκες επίσης, μπορεί να παρουσιαστείπεριστασιακή αιμορραγία από διάφορες μολύνσειςόπως, για παράδειγμα, από χλαμύδια.

ΠΡΟΛΗΨΗΔεν υπάρχει απόλυτα ασφαλές σεξ αλλάασφαλέστερο σεξΚαθορίζεται από:(α) τον αριθμό των σεξουαλικών συντρόφων,(β) τις σεξουαλικές πρακτικές,(γ) τις γενικές πρακτικές υγιεινής,(δ) και πάνω απ’ όλα τη συστηματική χρήσηπροφυλακτικού.

ΠΡΟΛΗΨΗvΑσφαλές σεξ είναι οτιδήποτε που κάνουμε για ναελαττώσουμε τον κίνδυνο του να κολλήσουμε ένασεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα. Είναι περίπουτο να έχουμε την περισσότερη ευχαρίστηση με τονλιγότερο κίνδυνο.

ΠΡΟΛΗΨΗv Επίσκεψη στο ιατρείο και εξετάσειςv Πολύ σημαντικό είναι να υπάρχει πλήρης ενημέρωση γιαθέματα που αφορούν την σεξουαλική υγεία και τη σωστήσεξουαλική συμπεριφορά πριν από την πρώτη σεξουαλικήεπαφή.

v Πέρα από τις εξετάσεις που πρέπει να λάβουν χώρααπαιτείται ενημέρωση των νέων για τις αντισυλληπτικέςμεθόδους

ΠΡΟΛΗΨΗv Επίσης επισημαίνουμε την αξία που έχει η δοκιμασία κατάΠαπανικολάου (τέστ Παπ) στην έγκαιρη διάγνωση όχι μόνο τουκαρκίνου του τραχήλου της μήτρας, αλλά και άλλων καταστάσεων,που σε βάθος χρόνου μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο. Ηδοκιμασία κατά Παπανικολάου είναι μια πολύ σημαντική εξέταση,που πρέπει να γίνεται για πρώτη φορά λίγο μετά την πρώτησεξουαλική επαφή, ακόμη και αν αυτή έρχεται σε πολύ νεαρήηλικία. Δυστυχώς όμως, αυτό δε συμβαίνει, γιατί έχει επικρατήσειμια λανθασμένη αντίληψη ότι η εξέταση αυτή πρέπει να γίνεται σεμεγαλύτερες ηλικίες και κυρίως μετά τα 25 έτη.

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

v Μην επιτρέπετε στα σωματικά σας υγρά να περάσουν στοσώμα του συντρόφου σας.

v Μην κάνετε έρωτα αν έχετε πληγές ή άλλα συμπτώματατων σεξουαλικώς μεταδιδομένων νοσημάτων.

v Εξετασθείτε για αυτά τα νοσήματα κάθε χρόνο, και πάρτετην σωστή θεραπεία μόλις μολυνθείτε.

ΝΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕv Περισσότερο από ένας στους τρεις κρύβει τα αισθήματά του προκειμένου να έχειερωτική επαφή με κάποιον. Το ίδιο περίπου ποσοστό κρύβει το προηγούμενοιστορικό του. Ο ίδιος περίπου αριθμός κρύβει το κατά πόσο ή όχι είναι φορέαςτου AIDS!

v Εσείς και ο σύντροφός σας μπορεί να εγκαταλείψετε το ασφαλές σεξ επειδή είστεαποφασισμένοι να μην έχετε επαφή με κανέναν άλλον. Πριν το κάνετεβεβαιωθείτε ότι κανείς από τους δύο δεν είναι μολυσμένος. Μερικές φλεγμονές,όπως το AIDS , θέλουν πολλά χρόνια για να εμφανίσουν συμπτώματα.

v Έτσι μπορεί να μην γνωρίζετε ακόμη ότι είσθε φορέας. Επισκεφθείτε τον γιατρόσας για έλεγχο για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.

ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ ΒvΗ Ηπατίτιδα που είναι φλεγμονή του ήπατοςμπορεί να προκληθεί από διάφορους ιούς καθώςκαι από άλλους παράγοντες. Ένας από τους ιούςείναι ο H.Β.V., δηλαδή ο ιός της Ηπατίτιδας Β,που μπορεί να μεταδοθεί και μέσω τηςσεξουαλικής επαφής και γι αυτό η Ηπατίτιδα Βκατατάσσεται ανάμεσα στα Σ.Μ.Ν.

ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ ΒvΜετάδοση: Ο ιός αυτός μεταδίδεται εύκολα με τοαίμα και τα υγρά του σώματος. Επίσης, μια φορέαςτου ιού μπορεί να τον μεταδώσει στο έμβρυο κατάτη διάρκεια του τοκετού και του θηλασμού.

vΠερίοδος Επώασης: 1,5 – 6 μήνες

ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Βv Συμπτώματα/ Στάδια: Πολλές φορές η λοίμωξηαυτή είναι ασυμπτωματική. Τα συμπτώματαεμφανίζονται σε τρία στάδια:

v Στάδιο 1: Συμπτώματα παρόμοια με αυτά τηςγρίπης, κούραση, απώλεια όρεξης, φαγούρα.

v Στάδιο 2: Ίκτερος, κοιλιακός πόνος, ανοιχτόχρωμακόπρανα και σκουρόχρωμα ούρα.

v Στάδιο 3: Υποχώρηση ίκτερου, απώλεια βάρους.

ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ ΒvΕπιπλοκές: Περίπου 5% των ατόμων που έχουνμολυνθεί με τον ιό της Ηπατίτιδας Β παραμένουνχρόνιοι φορείς. Στους χρόνιους φορείς η λοίμωξημε τον HBV μπορεί στο μέλλον να εξελιχθεί σεκίρρωση το ήπατος ή σε καρκίνο του ήπατος.

ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ ΒvΔιάγνωση & Θεραπεία : Η εξέταση περιλαμβάνειαναλύσεις αίματος για τους διάφορους δείκτες τηςΗπατίτιδας Β οι οποίοι είναι σημαντικοί για νακαθοριστεί το πότε έγινε η μόλυνση με τον ιόκαθώς και η πρόγνωση της ασθένειας. Θεραπείαγια την Ηπατίτιδα Β δεν υπάρχει.

vΠρόληψη: Για την ηπατίτιδα Β υπάρχειπροληπτικό εμβόλιο.

AIDSvΤο AIDS , δηλαδή το Σύνδρομο ΕπίκτητηςΑνοσοανεπάρκειας, είναι η ασθένεια πουπροκαλείται από τον ιό HIV . Ο ιός προσβάλλει ταΤ4-λεμφοκύτταρα, ένα τύπο λευκώναιμοσφαιρίων.

AIDSv Μετάδοση: Ο ιός HIV μεταδίδεται με τρεις βασικούς τρόπους:(α) Μέσω του αίματος και των παραγώγων του, για παράδειγμααπό μεταγγίσεις με αίμα μολυσμένο, από κοινή χρήση βελονών καισυριγγών για λήψη ναρκωτικών, από μη αποστειρωμένα όργαναβελονισμού, τατουάζ, κλπ.(β) Με το κολπικό, πρωκτικό και στοματικό σεξ, μέσω τουσπέρματος και ων κολπικών υγρών και,(γ) Κάθετα, δηλαδή από τη μητέρα στο έμβρυο κατά τηνεγκυμοσύνη και από τη μητέρα στο νεογνό κατά τη γέννα και τοθηλασμό.

v Δεν μεταδίδεται με την απλή κοινωνική επαφή, ούτε από τιςτουαλέτες, ούτε από τα έντομα.

AIDSv Περίοδος Επώασης : Τα συμπτώματα μπορεί να κάνουνμέχρι και 10-15 χρόνια να εμφανιστούν.

v Συμπτώματα/ Σημεία:(α) Πολλά άτομα που μολύνονται από τον ιό HIVπαραμένουν ασυμπτωματικά για χρόνια. Υπάρχουνωστόσο και άτομα που λίγες βδομάδες μετά από τηνπροσβολή τους με τον ιό, θα εκδηλώσουν συμπτώματαπαρόμοια με αυτά της γρίπης, όπως πυρετό, πονόλαιμο,διόγκωση των λεμφαδένων, κούραση. Τα συμπτώματααυτά υποχωρούν από μόνα τους.

AIDSv Συμπτώματα/ Σημεία:(β) Μετά από χρονικό διάστημα, που μπορεί ναείναι μήνες ή και χρόνια, ένα οροθετικό άτομο θααρχίσει να παρουσιάζει 2 ή [περισσότερα από ταακόλουθα συμπτώματα και κλινικά σημεία:λεμφαδενοπάθεια, νυκτερινή εφίδρωση, απώλειαβάρους, διάρροια, παρατεταμένους πυρετούς,καταβολή δυνάμεων και ευκαιριακές λοιμώξεις

AIDSvΠλήρες AIDSΣτη φάση αυτή πλέον, οι ευκαιριακές λοιμώξειςείναι πιο πολλές και πιο συχνές (π.χ. Έρπηςζωστήρας, τοξοπλάσμωση, μεγαλοκυτταροϊός,μυκητιάσεις, πνευμονικές λοιμώξεις). Μπορείεπίσης να εμφανιστεί το σάρκωμα Καπόζι (έναείδος καρκίνου του δέρματος).

AIDSv Διάγνωση : Επειδή η λοίμωξη στην αρχή είναιασυμπτωματική, ο μόνος τρόπος για διάγνωσή της είναι ηανάλυση αίματος.-Αντισώματα κατά του ιού. (6 εβδομάδες- 6 μήνες)-Αν σε ένα άτομο βρεθούν αντισώματα κατά του ιού, τότετο αποτέλεσμα επιβεβαιώνεται με άλλες αναλύσεις πουείναι ειδικές για ανεύρεση του ιδίου του ιού στο αίμα.

AIDSv Θεραπεία-Μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί φάρμακο που να σκοτώνειτον ιό και να απαλλάσσει τον οργανισμό από τηνκαταστροφική παρουσία του. Υπάρχει η λεγόμενη«τριπλή» θεραπεία, δηλαδή ένας συνδυασμός φαρμάκωνπου εμποδίζουν τις διάφορες λειτουργίες του ιού. Ωςαποτέλεσμα βοηθούν στην καταστολή των συμπτωμάτωνκαι την καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου.-Μέχρι τώρα δεν έχει ανακαλυφθεί ούτε προληπτικόεμβόλιο αλλά οι έρευνες και οι δοκιμές συνεχίζονται.

AIDSv Πρόληψη:Σε ότι αφορά τη μετάδοση μέσω του σεξ:- Για την πρόληψη της μετάδοσης του ιού μέσω του σεξ,ισχύουν οι γενικοί κανόνες πρόληψης που υπάρχουν γιαόλα τα Σ.Μ.Ν, δηλαδή αποχή, μονογαμική σχέση ήμείωση των ερωτικών συντρόφων, και συστηματική καισωστή χρήση του προφυλακτικού.- Πρέπει εδώ να τονιστεί ότι άτομα με άλλα Σ.Μ.Ν. έχουνπιο αυξημένο κίνδυνο για προσβολή από τον ιό HIV .

AIDSv Πρόληψη:Σε ότι αφορά τη μετάδοση μέσω του αίματος:- Όλα τα παράγωγα του αίματος εξετάζονται πριν από τιςμεταγγίσεις.- Δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται κοινές σύριγγες καιβελόνες για λήψη ενδοφλέβιων ναρκωτικών, αλλάσύριγγες και βελόνες μίας χρήσης, ούτε οποιαδήποτε μηαποστειρωμένα εργαλεία που τρυπούν το δέρμα. Ηπλήρης αποφυγή τέτοιων πρακτικών φυσικά είναι πάντα ηκαλύτερη πρόληψη.

AIDSv Σε ότι αφορά την κάθετη μετάδοση:Στατιστικά γύρω στο 25% των οροθετικών εγκύωνθα μεταδώσουν τον ιό στο μωρό τους. Με τη λήψηπροληπτικής θεραπείας η πιθανότητα μετάδοσηςμειώνεται στο 8%. Η θεραπεία δίνεται στην έγκυοκατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τον καιρό τουτοκετού και στη συνέχεια παρέχεται και στο μωρόγια 6 βδομάδες.