ทฤษฎี�องค์การ Organization Theory

บรรยาย โดย

รองศาสตราจารย ดร.สมาน งามสน�ท

Fulbright Scholar-In-Residence, Ohio University, Ohio, U.S.A.

ปี�การศ�กษา ๑/ ๒๕๕๒ บรรยายวั นท�! ๕ กรกฎีาค์ม๒๕๕๒

What is an organization? องค์การค์"ออะไร? องค์การค์%อนข้'างจะเปี)นนามธรรม มองเห็,นได'ยาก แต%เราร. 'วั%า

ชี�วั�ตเราอย.%ในองค์การ จนเรามองข้'าม เรามองเห็,นอาค์ารส.งๆ ม� เค์ร"!องค์อมพิ�วัเตอรมากมาย ม�ค์นท3างานปีระสานต%อเน"!องก น

เราแทบจะไม%ได'ส งเกตวั%า เราเก�ดท�!โรงพิยาบาล บ นท�กห็ล กฐาน การเก�ดไวั'ท�!ห็น%วัยงานข้องร ฐ ได'ร บการศ�กษาอบรมจาก

โรงเร�ยนและมห็าวั�ทยาล ย ได'ร บการเล�6ยงด.ด'วัยอาห็ารท�!ผล�ต โดยชีาวันาชีาวัไร%ห็ร"อบร�ษ ทผล�ตอาห็ารข้นาดให็ญ่% ได'ร บการ

ร กษาเย�ยวัยายามปี9วัยไข้' จากห็มอข้องร ฐห็ร"อเอกชีน เม"!อม� เร"!องราวั ต3ารวัจเข้'ามาเก�!ยวัข้'อง เด�นทาง ข้นย'ายด'วัยพิาห็นะท�!

ม�การจ ดการท�!เปี)นระบบ จนกระท !ง ตอนส:ดท'ายข้องชี�วั�ต

ส ปีเห็ร%อ เข้'ามาเก�!ยวัข้'อง พิระแต%ละศาสนา ส%งเราเข้'าก3าแพิงวั ด เห็ล"อไวั'แต%ค์วัามทรงจ3า ตามอ3านาจข้องค์:ณงามค์วัามด�ข้อง

แต%ละบ:ค์ค์ล

สมาน งามสน�ท

เราถู.กก3าห็นดให็'อย.%ในองค์การต 6งแต%ก่�อนเก่�ด จนถู�งตาย

ด งน 6น ลองมาให็'ค์3าจ3าก ดค์วัามซิ�วั%า องค์ ก่าร ค์�ออะไร และสำ�าค์�ญอย�างไร ???

Definition ค์3าจ3าก ดค์วัามOrganizations are social entities สภาวัะท�!เปี)นจร�งข้องส งค์ม ท�!ม�เปี?าห็มายท�!แน%นอน ออกแบบให็'ม�โค์รงสร'างท�!เชี"!อมโยงก�จกรรมต%างๆข้องส งค์มเข้'าด'วัยก นได'และเชี"!อมโยงก บสภาพิแวัดล'อมภายนอกได'

แก%นแท'ข้ององค์การ ไม%ใชี'อาค์า รส.งๆ แนวันโยบาย ห็ร"อ

กระบวันการท3างาน

ห็ วัใจข้ององค์การค์"อทร�พยาก่รมน�ษย ค์วัามส3าเร,จห็ร"อล'มเห็ลวัข้ององค์การข้�6นอย.%ก บทร�พยาก่รมน�ษย

องค์ ก่ารสำ��ง

แวดล้�อม

ขนาด

ว�ฒนธรรม

Tech

no

logy

structure1.Formalization2.specialization3.standardization4.Hierachy of authority5.complexity6.centralization7.professionalism

8.Personnel ratios

R.Daft,p.16 adapted by Sman Ngamsnit

Importance of organizationsองค์การม�ค์วัามส3าค์ ญ่อย%างไร

อย%างน'อย องค์การม�ค์วัามส3าค์ ญ่ ๗ ปีระการ ตามแนวัค์�ดข้อง Richard L. Daft

๑. รวับรวัมทร พิยากรเข้'าไวั'ด'วัยก นเพิ"!อบรรล:เปี?าห็มายและผลส มฤทธ�Aข้ององค์การ๒. ผล�ตส�นค์'าและให็'บร�การอย%างม�ปีระส�ทธ�ภาพิ๓. ปีระด�ษฐค์�ดค์'นส�!งให็ม%ๆ ให็'แก%องค์การ๔. ปีร บใชี'เทค์โนโลย�สม ยให็ม%ในการผล�ต

และให็'บร�การ๕.ปีร บต วัเข้'าก บและน3าการเปีล�!ยนแปีลงส�!งแวัดล'อม๖. สร'างเสร�มค์:ณค์%าให็'แก%ผ.'ถู"อค์รอง

ล.กค์'า เจ'าห็น'าท�! และพิน กงาน๗. สน บสน:นการเปีล�!ยนแปีลงท�!ท'าทายค์:ณธรรมและค์วัามเจร�ญ่ก'าวัห็น'าข้องพิน กงาน

What is Organization Theory?It is a way of thinking

about organizationsOrganization theory is a way to see and analyze organizations more accurately and deeply than one otherwise could. The way to see and think about organizations is based on patterns and regularities in organizational design and behavior.

รศ.ดร.สำมาน งามสำน�ท

ย:ค์ทฤษฎี�การบร�ห็ารสม ยให็ม%เร�!มในศตวัรรษน�6 ด'วัยม�ต�ทางการบร�ห็ารแบบค์ลาสส�ค์(classic) ห็ร"อแบบมาตรฐาน ซิ�!งรวัมการบร�ห็ารแบบวั�ทยาศาสตร(scientific management)และห็ล กการบร�ห็าร(administrative principles)ท�! Frederic Taylor เปี)นเจ'าต3าห็ร บ ซิ�!งม�สาระส3าค์ ญ่วั%า การต ดส�นใจเก�!ยวัก บองค์การและการออกแบบงานจะต'องข้�6นอย.%ก บกระบวันการท�!ถู.กต'องท�!ส:ดและเปี)นวั�ทยาศาสตรท�!ส:ดห็ล งจากได'ศ�กษาสถูานการณต%างๆรอบด'านอย%างละเอ�ยดถู�!ถู'วันแล'วั

Administrative principles เน'นภาพิรวัมข้ององค์การและการเจร�ญ่เต�บโตข้ององค์การข้�6นอย.%ก บภ.ม�ปีEญ่ญ่าข้องผ.'บร�ห็าร

Henry Fayol เปี)นผ.'ค์�ดห็ล กการบร�ห็าร ได'เสนอห็ล กการบร�ห็ารไวั' ๑๔ แบบ เชี%น unity of command ผ.'ใต'บ งค์ บบ ญ่ชีาร บค์3าส !งจากห็ วัห็น'าเพิ�ยงค์นเด�ยวั unity of direction รวัมก�จกรรมต%างๆท�!ค์ล'ายก นในองค์การเข้'าไวั'ในแผนกเด�ยวัก น

การบร�ห็ารแบบวั�ทยาศาสตรและห็ล กการบร�ห็าร เปี)นการจ ดองค์การระบบปีFด (close systems) ท�!ไม%ค์าดห็วั งวั%าส�!งแวัดล'อมภายนอกและการเปีล�!ยนแปีลงต%างๆข้องโลกท�!เก�ดข้�6นอย%างรวัดเร,วัจะม�ผลกระทบต%อองค์การ

ม�การศ�กษาเก�!ยวัก บองค์การอ"!นๆตามมา แต%ส:ดท'ายการบร�ห็ารแบบวั�ทยาศาสตรและห็ล กการ

บร�ห็ารสร:ปีวั%า องค์การ เปี)นระบบข้องห็ล กการ และเห็ต:ผล เปี)นระบบแก'ปีEญ่ห็าและระบบต ดส�นใจRational, problem-solving,

decision- making systemsห็ล กค์�ดห็ร"อแนวัค์�ดต'นแบบเก�!ยวัก บองค์การย:ค์ห็ล งห็ล กการบร�ห็ารสม ยให็ม% The postmodern Organization Paradigm

โลกเปีล�!ยนไปี ส งค์ม ส�!งแวัดล'อม การส"!อสารเปีล�!ยนไปี พิน กงานค์าดห็วั งค์วัามเจร�ญ่ก'าวัห็น'าในห็น'าท�!การงานมากข้�6นParadigm, ห็ล กค์�ดห็ร"อแนวัค์�ดต'นแบบ สมาน งามสน�ท

Paradigm is a shared mid-set that represents a fundamental way of thinking, perceiving and understanding the world. Paradigm ค์"อ ก่ล้��มแนวร�วมของค์วามค์�ดก่ล้าง ท�!เปี)นพิ"6นฐานข้องวั�ถู�ค์วัามค์�ด ค์วัามร บร. 'และค์วัามเข้'าใจโลก

Paradigm is a clear and typical example of something, an example or model for something which explains it or shows how it can be produced, Collins Cobuild Dictionary, 1991,p.1039

Paradigm ค์"อต วัอย%างธรรมดาข้องบางส�!งบางอย%างท�!เห็,นได'ชี ดเจน ต วัอย%างห็ร"อแบบจ3าลองข้องบางส�!งบางอย%างท�!อธ�บายและแสดงวั�ธ�ท3าอย%างชี ดเจน (เม"!อได'เห็,นห็ร"อได'ย�น เข้'าใจได'ท นท� – (สมาน งามสน�ท)

ข้'อเปีร�ยบเท�ยบระห็วั%างองค์การสม ยให็ม%และห็ล งสม ยให็ม%Modern Contextual Variables Postmodern

StableEnvironmental Turbulent

Money,buildings, Form of capital Information

Machines

Routine TechnologyNonroutine

Large SizeSmall to

moderate

Modern Contextual Variables Postmodern

Growth, efficiency GoalsLearning,

Effectiveness

Employees taken CultureEmployee

For granted empowerment

ผล้ล้�พธ ขององค์ ก่าร Organizational Outcomes

Modern Contextual

Variables Postmodern

Rigid & centralized Structure Flexible & decentralized

Distinct boundaries diffuse boundaries

Autocratic Leadership Servant leadership

Formal, written Communication Informal, oral

Beaurocratic Control Decentralized

Managers Self-controlled

Patriarchal Planning&decision making Everyone

Guiding principles Egalitarianเชื่��อค์วามเสำมอภาค์

ห็ล กการบร�ห็าร ๑๔ ข้'อ ข้อง Henry Fayol ม�ด งน�6

1.Division of work แบ%งงานก นท3า

2.Authority อ3านาจในการบ งค์ บบ ญ่ชีา

3.Discipline ระเบ�ยบวั�น ย

4. Unity of command เอกภาพิในการบ งค์ บบ ญ่ชีา

5.Unity of direction เอกภาพิในท�ศทางด3าเน�นงาน

6. Subordination of individual interests to the general interests

ผลปีระโยชีนส%วันบ:ค์ค์ลต'องไม%ข้ ดก บผลปีระโยชีนส%วันรวัม

7. Remuneration จ%ายค์%าตอบแทน รางวั ล

8.Centralization การรวัมอ3านาจ

9. Scalar chain ระด บข้องการบ งค์ บบ ญ่ชีา

10. Order ค์3าส !ง ระเบ�ยบในการท3างาน

11. Equity ห็ล กค์วัามเสมอภาค์ ค์วัามเท�!ยงธรรม

12.Stability of tenure of personnel ค์วัามม !นค์งข้องบ:ค์ลากร

13.Initiative ค์วัามร�เร�!มสร'างสรรค์

14. Esprit de corps สาม ค์ค์�จ�ต

Organization Theory: ทฤษฎี�องค์การ ทฤษฎี�องค์การ ศ�กษาองค์การโดยรวัม ท�!รวัมก นเข้'าเปี)นองค์การ ซิ�!งรวัมบ:ค์ค์ลวั ฒนธรรมและส�!งแวัดล'อม ทฤษฎี�องค์การศ�กษา กล:%มค์นท�!รวัมต วัเข้'าเปี)นแผนก กรม กอง กระทรวังและบร�ษ ทข้นาดให็ญ่%ๆ เปี)นการศ�กษาในระด บมห็ภาค์(macro) ทฤษฎี�องค์การเปี)น ส งค์มวั�ทยาข้ององค์การ(sociology)

ทฤษฎี�องค์การเก�!ยวัข้'องก บผ.'บร�ห็ารระด บส.ง ถู�งระด บกลางและเก�!ยวัข้'องก บการบร�ห็ารระด บล%างเพิ�ยงบางส%วัน เพิราะวั%าการบร�ห็ารระด บล%างจะเก�!ยวัข้'องก บพิน กงาน ค์นงานท�!ท3าห็น'าท�!ใชี'แรงงานในการค์วับค์:มเค์ร"!องถู%ายเอกสาร พิ�มพิงานและข้ายส�นค์'า

แต%ทฤษฎี�องค์การจะเก�!ยวัข้'องก บองค์การโดยรวัมท 6งห็มด

ผ.'บร�ห็ารระด บส.ง(top management) ร บผ�ดชีอบองค์การท 6งห็มด จะต'องก3าห็นดเปี?าห็มาย พิ ฒนากลย:ทธการบร�ห็าร วั�เค์ราะห็ส�!งแวัดล'อมภายนอก ต ดส�นใจเล"อกโค์รงสร'างและออกแบบองค์การ

ผ.'บร�ห็ารระด บกลาง(middle management) บร�ห็ารแผนกต%างๆให็'สอดค์ล'องก บโค์รงสร'าง เทค์โนโลย�ข้ององค์การและให็'สอดค์ล'องก บห็น%วัยงานท:กห็น%วัยในด'านอ3านาจ การเม"องในองค์การ การแก'ปีEญ่ห็าค์วัามข้ ดแย'งระห็วั%างห็น%วัยงานในองค์การ ด.แลระบบค์วับค์:มท�!ไม%เปี)นทางการในองค์การ

ทฤษฎี�องค์การม�ปีระโยชีนอย%างไร

ผ.'ท�!ศ�กษาทฤษฎี�องค์การ ม� ๒ กล:%ม ค์"อกล:%มท�! จะเปี)นผ.'บร�ห็าร เร�ยนเพิ"!อให็'เปี)นผ.'บร�ห็ารท�!ด� ม�

ค์วัามร. 'ค์วัามสามารถูในการบร�ห็ารองค์การได'ด� กวั%าผ.'ไม%เร�ยนทฤษฎี�องค์การ

และกล:%มท�!ไม%เปี)นผ.'บร�ห็าร แต%เร�ยนเพิ"!อให็'ร. 'เท%า ท นค์วัามเปี)นไปีค์วัามส3าค์ ญ่ข้ององค์การ

เพิราะวั%าส งค์มโลกปีระกอบด'วัยองค์การน'อยให็ญ่%มากมาย

ม:มมองด'านต%างๆข้องทฤษฎี�องค์การ (multiple Perspectives of Organization Theory): Richard L. Daft; Organization Theory and design,1998น กทฤษฎี�องค์การและผ.'บร�ห็ารบางค์นก3าห็นดม�ต�ม:มมองด'านต%างๆต%อทฤษฎี�องค์การไวั' ๓ ด'าน ได'แก%๑. ด'านตามสถูานการณอย%างม�เห็ต:ผล(Rational-Contingency Perspective) ม�ต�ด'านน�6มองวั%าผ.'บร�ห็ารต'องร กษาสถูานภาพิ(status quo) ข้ององค์การไวั'ให็'ได' ม�ต�น�6มองวั%าผ.'บร�ห็ารต 6งใจท�!จะเปี)นค์นม�เห็ต:ผล อาจจะไม%ร. 'ค์3าตอบต%อปีEญ่ห็าท 6งห็มด แต%พิยายามท3าด�ท�!ส:ดเพิ"!อปีระโยชีนส.งส:ดข้องท:กค์นในองค์การ พิยายามออกแบบองค์การและกระบวันการท3างานอย%างม�เห็ต:ผลท�!ส:ดเพิ"!อให็'สอดค์ล'องก บสถูานการณข้องส�!งแวัดล'อม

Rational-Contingency Perspective เชี"!อวั%า องค์การเปี)นเค์ร"!องม"อส3าห็ร บท3างานให็'ส3าเร,จเพิ"!อปีระโยชีนส.งส:ดข้องท:กค์นในองค์การ2.ม:มมองด'านปีฏิ�วั ต�แนวัมารกซิ�สท ( Radical-Marxism Perspective)

ม�ต�ด'านน�6มองวั%า ผ.'บร�ห็ารต 6งใจจะม�เห็ต:ผล แต%กล บม:มมองด'านสถูานภาพิข้องตนให็'อย.%ในระด บนายท�น (capitalist) ร กษาอ3านาจและผลปีระโยชีน

ไวั'ส3าห็ร บตนเอง การต ดส�นใจข้องผ.'บร�ห็ารไม%เปี)นไปีเพิ"!อปีระโยชีนข้ององค์การ แต%เพิ"!อร กษาผลปีระโยชีน อ3านาจและต3าแห็น%งข้องตน ผ.'บร�ห็ารจะแบ%งงานให็'พิน กงานท3าเพิ�ยงแต%น'อยเพิ"!อไม%ให็'เก�ดค์วัามชี3านาญ่และเร�ยกร'องผลปีระโยชีนก'อนให็ญ่%จากองค์การ เพิราะวั%าเง�นเด"อนผ.'บร�ห็ารอาจมากกวั%าเง�นเด"อนพิน กงานถู�ง ๒๐๐ เท%า

ม�ต�ด'านปีฏิ�วั ต�แนวัมารกซิ�สท ย งเชี"!อวั%า องค์การต'องเปีล�!ยนแปีลงสถูานภาพิ เปี?าห็มายข้ององค์การค์"อการให็'อ�สรภาพิแก%พิน กงาน ไม%ให็'เอาร ดเอาเปีร�ยบจากองค์การ และย งเชี"!อวั%าทฤษฎี�องค์การต'องม�วัาระทางการเม"องเพิ"!อตรวัจสอบค์วัามชีอบธรรมในการใชี'อ3านาจและทร พิยากร และการท�!ผ.'บร�ห็ารระด บส.งใชี'อ3านาจค์รอบง3าผ.'อย.%ระด บล%าง

3.ม:มมองด'านต'นท:นในการแลกเปีล�!ยน ห็ร"อบางท%านเร�ยกวั%า ต'นท:นทางเศรษฐศาสตร (Transaction-Cost Economics Perspective)ม:มมองด'านน�6ได'ร บการพิ ฒนามาจากสาข้าเศรษฐศาสตรซิ�!งได'ร บค์วัามสนใจข้ากน กทฤษฎี�องค์การและน กทฤษฎี�ส งค์มวั�ทยา ม:มมองด'านต'นท:นการแลกเปีล�!ยนน�6 มองวั%า เอก ตตบ:ค์ค์ลด3าเน�นการใดๆเพิ"!อผลปีระโยชีนข้องตนเอง ด งน 6น การแลกเปีล�!ยนส�นค์'าห็ร"อบร�การ ค์วัรตกลงก นได'ห็ร"อต%อรองก นได'ในตลาดการค์'าเสร� แต%เน"!องจากส�!งแวัดล'อมข้ององค์การสล บซิ บซิ'อนมากข้�6นและไม%ม�ค์วัามแน%นอน ค์%าใชี'จ%ายในการแลกเปีล�!ยนส�นค์'าห็ร"อบร�การในระยะส 6นท3าได'ล3าบาก องค์การจ�งต'องท3าส ญ่ญ่าก บผ.'ให็'บร�การ(นายจ'าง-ล.กจ'าง)ในระยะยาวั ค์วับค์:มพิฤต�กรรมในองค์การด'วัยระบบการค์วับค์:ม ซิ�!งท3าไม%ได'ท 6งห็มด

ค์นส%วันให็ญ่%ในองค์การต'องการลดต'นท:นในการด3าเน�นก�จการ ก�จกรรมในองค์การจ�งด3าเน�นไปีได'บนพิ"6นฐานข้องค์วัามไวั'วัางใจก น(trust)และค์วัามส มพิ นธทางส งค์ม มากกวั%าการค์วับค์:ม พิ นธส ญ่ญ่า และเห็ต:ผลทางเศรษฐก�จทฤษฎี�องค์การเก�!ยวัข้'องก บองค์การท 6งห็มด สาวัน พิฤต�กรรมองค์การ(organization behavior) เก�!ยวัข้'องก บส%วันย%อยห็ร"อระด บบ:ค์ค์ลในองค์การ จ�งเก�ดม�อ�กทฤษฎี�ห็น�!งข้�6นมาเร�ยกวั%าทฤษฎี�ระห็วั%างกล:%ม(Meso Theory) Meso แปีลวั%า อย.%ระห็วั%าง ทฤษฎี�น�6ให็'ค์วัามส3าค์ ญ่ก บการเชี"!อมโยงห็ร"อร%วัมม"อก นระห็วั%างกล:%มห็ร"อบ:ค์ค์ลในองค์การแต%ละกล:%มแต%ละค์นม�อ�ทธ�พิลต%อองค์การ และองค์การก,ม�อ�ทธ�พิลต%อกล:%มและบ:ค์ค์ลในองค์การเชี%นก น

ผลจากการวั�จ ยพิบวั%า องค์การท�!ม�กล:%มและบ:ค์ค์ล ห็ลากห็ลายปีระเภท ท�!ม�ค์วัามส มพิ นธอ นด�ต%อก น

เข้'าใจโค์รงสร'าง(ทฤษฎี�องค์การ) และปีฏิ�ส มพิ นธข้องค์น(พิฤต�กรรมองค์การ)ม�ผลต%อค์วัามค์�ดสร'างสรรค์

ปีระด�ษฐค์�ดค์'นส�!งให็ม%ๆ ให็'แก%องค์การ

ร.ปีแบบการบร�ห็ารองค์การ (Models of Public Administration) H.George Frederickson. In New Public Administration:ร.ปีแบบการบร�ห็ารตามแนวัร ฐปีระศาสนศาสตร

แบ%งออกได'เปี)น ๕ ร.ปีแบบ ได'แก%

a. ร.ปีแบบการบร�ห็ารราชีการด 6งเด�ม(Classic Bureaucratic Model)

การบร�ห็ารร.ปีแบบน�6ม�ล กษณะเด%นด งต%อไปีน�6

๑.๑ จ:ดเน'น (Empirical Focus)

.องค์การและการออกแบบองค์การ(The organization)

.กล:%มการผล�ต( The production group)

.ห็น%วัยงานข้องร ฐบาล (government Agency)

.ร ฐวั�สาห็ก�จ (The bureau)

.กล:%มการผล�ต (The work group)๑.๒ ล กษณะจ3าเพิาะ (Characteristics)

.เน'นโค์รงสร'าง(structure)

.ล3าด บข้ 6นการบ งค์ บบ ญ่ชีา(hierarchy)

.การค์วับค์:ม(Control)

.อ3านาจตามห็น'าท�!(Authority)

.ค์วัามแตกต%างข้องการบร�ห็ารนโยบาย (policy administration dichotomy)

.สายการบ งค์ บบ ญ่ชีา(chain of command)

.เอกภาพิข้องการบ งค์ บบ ญ่ชีา (unity of command)

.ข้อบข้%ายการบ งค์ บบ ญ่ชีา(span of control)

.การเล"!อนข้ 6นด'วัยระบบค์:ณธรรม(merit appointment)

.การรวัมศ.นยอ3านาจไวั'ส%วันกลาง (centralization)

๑.๓ ผลล พิธส.งส:ดท�!ค์าดห็วั ง(Values to be maximized)

.ปีระส�ทธ�ภาพิ(Efficiency)

.เศรษฐก�จ(Economy)

.ปีระส�ทธ�ผล(Effectiveness) ๑. ๔ เจ'าส3าน ก(น กวั�ชีาการ)Max Weber, Frederick W.Taylor, Woodrow Wilson,

Luther H. Gulick, Lyndall Urwick.

๒ . ร.ปีแบบระบบราชีการให็ม% Neoclassic Bureaucratic Model

ม�จ:ดเด%นด งน�6

๒.๑ . จ:ดเน'น(Empirical Focus)

.เน'นกระบวันการต ดส�นใจ การต ดส�นใจต'องม�เห็ต:ผล

๒.๒ ล กษณะจ3าเพิาะ(Characteristics)

.ส จจน�ยม ยอมร บค์วัามจร�งท�!พิ�ส.จนได'เท%าน 6น(Logical-positivist)

.การวั�จ ยแบบม�ส%วันร%วัม(operations research)

.การวั�เค์ราะห็ระบบ(Systems analysis)

. ระบบการค์วับค์:ม , ข้อบเข้ตการยอมร บอ3านาจ(Cybernetics, Zone of acceptance)

.วั�ทยาการจ ดการ(Management Science)

.การเพิ�!มผลผล�ต(Productivity)๒.๓ ผลล พิธส.งส:ดท�!ค์าดห็วั ง(Values to be maximized)

.ค์วัามม�เห็ต:ผล(Rationality)

ปีระส�ทธ�ผล (Efficiency)

.เศรษฐก�จ(Economy) .การเพิ�!มผลผล�ต (Productivity)

๒.๔ เจ'าส3าน ก(น กวั�ชีาการ)

Herbert Simon,

Richard Cyert,

James March.

๓ . ร.ปีแบบสถูาบ น (Institutional Model)

ม�ล กษณะเด%นด งน�6

๓.๑ จ:ดเน'น(Empirical Focus)

.การต ดส�นใจท�!ม�เห็ต:ผลและต%อจากฐานเด�ม (Rational and incremental)

.พิฤต�กรรมองค์การระบบเปีFด(Organizational behavior, open systems)

.พิฤต�กรรมบ:ค์ค์ลและองค์การ(Individual and Organizational behavior)

.ห็น%วัยงานและวั�ชีาชี�พิ(Bureau and profession)

.พิฤต�กรรมองค์การเปีร�ยบเท�ยบ(เน'นอ3านาจ )(Comparative organizational behavior (power).

๓.๒ ล กษณะจ3าเพิาะ (Characteristics)

ส จจน�ยมปีระจ กษ (Empirical, positivist)

ระบบราชีการเปี)นวั ฒนธรรมองค์การ ร.ปีแบบพิฤต�กรรมองค์การเปี)นการแสดงออกเพิ"!อค์วัามอย.%รอด การแข้%งข้ น เทค์โนโลย� ค์วัามม�เห็ต:ผล การเพิ�!มค์:ณค์%าและอ3านาจ (Culture, survival,competition, technology, rationality, incrementalism, power)๓.๓ ผลล พิธส.งส:ดท�!ค์าดห็วั ง (Values to be maximized)

วั�ทยาศาสตร ค์วัามเปี)นกลางในการวั�เค์ราะห็พิฤต�กรรมองค์การ

การเพิ�!มค์:ณค์%า ค์วัามห็ลากห็ลายและการวั�พิากษ (Pluralism, criticism)

๓.๔ เจ'าส3าน ก (น กวั�ชีาการ) (Theorists)

James Thomson

Frederick Mosher

Amitai Etzioni

Charles Lindbloom, etc.

๔ . ร.ปีแบบมน:ษยส มพิ นธ (Human Relations Model)

ม�ล�กษณะเด%นด งน�6๔.๑ จ:ดเน'น (Empirical Focus)

.เอกบ:ค์ค์ลและกล:%มงาน(Individual and work group)

.ส มพิ นธภาพิระห็วั%างห็ วัห็น'าก บล.กน'อง(Supervisor/worker relations

.การปีฏิ�บ ต�งานข้องห็ วัห็น'าและล.กน'อง(Supervisor/worker performance)

.การเปีล�!ยนแปีลงพิฤต�กรรม (Behavior change)

๔.๒ ล กษณะจ3าเพิาะ (Characteristics)

ค์วัามส มพิ นธระห็วั%างบ:ค์ค์ลและระห็วั%างกล:%ม(Interpersonal and intergroup relations)

การต�ดต%อส"!อสาร(Communications)

การแทรกแซิง(Sanctions)

การจ.งใจ (Motivations)

การฝึKกอบรมเพิ"!อการเปีล�!ยนแปีลง (Training for change)

การกระจายอ3านาจ(Shared authority)

การปีร บเปีล�!ยนกระบวันการท3างาน (Procedural correctness)

ค์วัามเปี)นเอกฉั นท (Consensus)๔.๓ ผลล พิธส.งส:ดท�!ค์าดห็วั ง (Values to be maximized)

ค์วัามพิ�งพิอใจข้องเจ'าห็น'าท�!และพิน กงาน(Worker satisfaction)

ค์วัามเจร�ญ่ก'าวัห็น'าข้องแต%ละค์น(Personal growth)

ศ กด�Aศร�ข้องแต%ละบ:ค์ค์ล(Individual dignity)

๔.๔ เจ'าส3าน ก(น กวั�ชีาการ ) (Theorists)

Douglas McGregor,

Rensis Likert

Warren G.Bennis

Chris Argyris

๕ . แบบทางเล"อกข้องสาธารณชีน (Public choice Model)

ม�ล กษณะเด%นด งน�6๕.๑ จ:ดเน'น (Empirical focus)

*ค์วัามส มพิ นธระห็วั%างองค์การก บปีระชีาชีนและการกระจายผลปีระโยชีน

(Organization/client relations and public goods distribution)

*การกระจายอ3านาจให็'เห็ล"!อมโค์รงสร'างองค์การ(Decentralized overlapping structures)

*การบร�ห็ารภาค์ร ฐถู"อเปี)นการตลาดด'วัย(Public sector as market)

*ข้นาดข้องกล:%มผ.'ร บบร�การและการกระจายการบร�การ(Client group size and public service distribution)

*ภาวัะผ.'น3าและการกระจายส�ค์'าและบร�การ(Leadership and goods distribution)

*พิ นธส ญ่ญ่าการปีฏิ�บ ต�งาน(Performance contracting)

๕.๓ ล กษณะจ3าเพิาะ (Characeristics)

*ต%อต'านระบบราชีการ(Antibureaucratic)

*ใชี'ห็ล กระบบเศรษฐก�จในการแก'ปีEญ่ห็าการให็'บร�การสาธารณะ (Application of economic logic to problems of public service distribution)

*เน'นการวั�เค์ราะห็วั�พิากษ การตลาด (Highly analytic, market dialogues)

*การส ญ่ญ่าจ'าง(Contracts)

* ค์วัามกะท ดร ด(Smallness)

*การกระจายอ3านาจ และการต%อรอง (Decentralization and bargaining)

๕.๓ ผลล พิธส.งส:ดท�!ค์าดห็วั ง(values to be maximized)

*ให็'ทางเล"อกแก%ปีระชีาชีนมากข้�6น(Citizen options or choices)

*ให็'ปีระชีาชีนม�ค์วัามเสมอภาค์ในการได'ร บบร�การจากร ฐ

( Equal access to services)

*การแข้%งข้ น(Competition)

๕.๔ เจ'าส3าน ก(น กวั�ชีาการ ) (Theorists)

Vincent Ostrom,

Buchanan, Tullock,

Olson, Mitchell, Frohlich,

Oppenheimer,

Young,

Niskanan