मेराज के वाक़िआत (parables of mi’raaj)

}¢ï’Ú¢Á¢ ÜïU ±¢çÜGU¥G¢¼ 1

لم علی سید المر لوۃ والس طسلینالحمد ہلل رب العلمین والص

یطن الرجیم ا بعد! فاعوذ باہلل من الش طالرحمن الرحیمبسم اہلل طام

:

;

(Á¢ü}¢¢ : }¢ñ´ Ýï S¢é‹Ý¼ »’ç¼ÜU¢ÈGU ÜUè çÝÄ²¼ ÜUè¼) نویت سنت االعتکاف

Á¢Ï¢ |¢è }¢çSÁ¢Î }¢ïæ Î¢ç¶GH ã¢ï´, ²¢Î ¥¢Ýï ÐÚ ÝzGHè »’ç¼ÜU¢ÈGU ÜUè

çÝÄ²¼ ÈGUÚ}¢¢ çH²¢ ÜUÚï´, Á¢Ï¢ ¼ÜU }¢çSÁ¢Î }¢ï Úãïx¢ï, ÝzGHè »’ç¼ÜU¢ÈGU ÜU¢

S¢±¢Ï¢ ãG¢çS¢H ã¢ï¼¢ Úãïx¢¢ ¥¢ñÚ çÁ¢G}¢ÝÝ }¢çSÁ¢Î }¢ï´ ¶¢Ý¢, ÐèÝ¢, S¢¢ïÝ¢ |¢è

Á¢¢§Á¢G ã¢ï Á¢¢»x¢¢ J

ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÜUè ÈGUÁ¢GèH¼

S¢ÚÜU¢Úï ±¢H¢ ¼Ï¢¢Ú, Î¢ï ¥G¢H}¢ ÜïU }¢¢çHÜU¢ï }¢éwG¼¢Ú 6

ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï ÚãG}¢¼ çÝà¢¢Ý ãñ : »ï H¢ïx¢¢ï ! Ï¢ïà¢ÜU Ï¢Ú¢ïÁ¢Gï çÜGU²¢}¢¼ ©S¢ ÜUè

Îãà¢¼¢ï´ ¥¢ñÚ çãGS¢¢Ï¢ çÜU¼¢Ï¢ S¢ï Á¢ËÎ ÝÁ¢¢¼ Ð¢Ýï ±¢H¢ à¢wGS¢ ±¢ïã ã¢ïx¢¢ çÁ¢S¢

Ýï ¼é}¢ }¢ï´ S¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ Îé‹²¢ }¢ï´ Ï¢ ÜUS¢Ú¼ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉGï ã¢ï´x¢ï J

(۰۲۴۸،حدیث ۱۷۴ / ۲)فردوس االخبار ،جÓ¢¢Ú» Ï¢ï Ó¢¢Úx¢¢æ ÐÚ ã¢ï´ ÎéMÎï S¢Î ãÁ¢G¢Ú

Ï¢ï ÜUS¢¢ï´ ÜïU ãG¢}¢è ± x¢G}¢wG±¢Ú ÐÚ H¢¶¢ï´ S¢H¢}¢

ÐéÚ çÁ¢G²¢ ÐéÚÝêÚ Œ²¢Úè Œ²¢Úè Î¢ÉGè ÐÚ ÎéMÎ

}¢éS¼GÈGU¢ ÜïU x¢ïS¢ê» ¶G}¢Î¢Ú ÐÚ H¢¶¢ï´ S¢H¢}¢

Á¢éÏÏ¢» ¥vGÎS¢ Ðï Ó¢¢ÎÚ ÐÚ §G}¢¢}¢ï ÐÚ ÎéMÎ

Á¢¢Ýï ¥G¢H}¢ ! ¥¢Ð ÜUè ÐïÁ¢G¢Ú ÐÚ H¢¶¢ï´ S¢H¢}¢

<

}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ãéGS¢êHï S¢±¢Ï¢ ÜUè ¶G¢ç¼GÚ Ï¢²¢Ý S¢éÝÝï S¢ï

ÐãHï ¥ÓÀè ¥ÓÀè çÝÄ²¼ï´ ÜUÚ Hï¼ï ãñ´ J ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ 6 :

ن عملہ ’’ ‘‘نیۃ المومن خیر م }¢éS¢H}¢¢Ý ÜUè çÝÄ²¼ ©S¢ ÜïU ¥G}¢H S¢ï Ï¢ïã¼Ú ãñ J(1)

۱۹۱حدیث ۴۰۱ص ۶املعجم الکبری للطرباین ج .... 1

www.dawateislami.net


Î¢ï }¢ÎÝè ÈêUH :-

(1) çÏ¢x¢GñÚ ¥ÓÀè çÝÄ²¼ ÜïU çÜUS¢è |¢è ¥G}¢Hï ¶GñÚ ÜU¢ S¢±¢Ï¢ Ýãè´ ç}¢H¼¢ J

(2) çÁ¢¼Ýè ¥ÓÀè çÝÄ²¼ï´ çÁ¢G²¢Î¢, ©¼Ý¢ S¢±¢Ï¢ |¢è çÁ¢G²¢Î¢ J

Ï¢²¢Ý S¢éÝÝï ÜUè çÝÄ²¼ï´ :

çÝx¢¢ãï´ ÝèÓ¢è çÜU²ï wG¢êÏ¢ ÜU¢Ý Hx¢¢ ÜUÚ Ï¢²¢Ý S¢éÝêæx¢¢ J ÅïÜU Hx¢¢

ÜUÚ Ï¢ñÆÝï ÜïU Ï¢Á¢¢» §GË}¢ï ÎèÝ ÜUè ¼¢’Á¢Gè}¢ ÜUè ¶G¢ç¼GÚ Á¢ã¢æ ¼ÜU ã¢ï S¢ÜU¢ Î¢ï

Á¢G¢Ýê Ï¢ñÆêæx¢¢ J Á¢GMÚ¼Ý çS¢}¢Å S¢ÚÜU ÜUÚ ÎêS¢Úï ÜïU çH²ï Á¢x¢ã ÜéUà¢¢Î¢

ÜUMæx¢¢ J {vÜU¢ ±x¢GñÚ¢ Hx¢¢ ¼¢ï S¢Ï¢í ÜUMæx¢¢, Í¢êÚÝï, çÛ¢ÇGÜUÝï ¥¢ñÚ ©HÛ¢Ýï

S¢ï Ï¢Ó¢êæx¢¢ J لی اللـہ وااللـہ، توبوا ا وا علی الحبیب، اذک x¢GñÚ¢ S¢éÝ ÜUÚ S¢±¢Ï¢ ÜU}¢¢Ýï± صل

¥¢ñÚ S¢Î¢ Hx¢¢Ýï ±¢H¢ï´ ÜUè çÎHÁ¢ê§ü ÜïU çH²ï Ï¢éH‹Î ¥¢±¢Á¢G S¢ï Á¢±¢Ï¢ Îêæx¢¢ J

Ï¢²¢Ý ÜïU Ï¢¢’Î wG¢éÎ ¥¢x¢ï Ï¢ÉG ÜUÚ S¢H¢}¢ ± }¢éS¢¢ÈGUãG¢ ¥¢ñÚ §ÝçÈGUÚ¢Îè

ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUMæx¢¢ J

ی اہلل تعالی علی محمد وا علی الحبیب! صل صل

Ï¢²¢Ý ÜUÚÝï ÜUè çÝÄ²¼ï´ :

}¢ñ´ |¢è çÝÄ²¼ ÜUÚ¼¢ ãêæ ¥ËH¢ã 1 ÜUè çÚÁ¢G¢ Ð¢Ýï ¥¢ñÚ S¢±¢Ï¢

ÜU}¢¢Ýï ÜïU çH²ï Ï¢²¢Ý ÜUMæx¢¢ J Îï¶ ÜUÚ Ï¢²¢Ý ÜUMæx¢¢ J Ð¢Úã 14

S¢êÚ¼é‹ÝãìGH, ¥¢²¼ 125 : ﴾ ﴿ (¼Á¢ü}¢»

ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ¥ÐÝï ÚÏ¢ ÜUè Ú¢ã ÜUè ¼GÚÈGU Ï¢éH¢¥¢ï ÐvÜUè ¼ÎÏ¢èÚ ¥¢ñÚ

¥ÓÀè ÝS¢èãG¼ S¢ï) ¥¢ñÚ Ï¢é¶G¢Úè à¢ÚèÈGU (ÜUè ãGÎèS¢ 3461) }¢ï´ ±¢çÚÎ §S¢

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ 6 : غوا ـ بل عن ÐãéæÓ¢¢ Î¢ï }¢ïÚè ¼GÚÈGU S¢ï“ : ة ـو لو ای

¥x¢Ó¢ïü »ÜU ãè ¥¢²¼ ã¢ï”(1)

}¢ïæ çÎ²ï ãé±ï ¥ãGÜU¢}¢ ÜUè ÐñÚ±è ÜUMæx¢¢ J

ÝïÜUè ÜU¢ ãéGv}¢ Îêæx¢¢ ¥¢ñÚ Ï¢éÚ¢§ü S¢ï }¢‹¥G ÜUMæx¢¢ J ¥à¥G¢Ú ÐÉG¼ï ÝèÁ¢G

¥GÚÏ¢è, ¥´x¢íïÁ¢Gè ¥¢ñÚ }¢éçàÜUH ¥ËÈGU¢Á¢G Ï¢¢ïH¼ï ±vG¼ çÎH ÜïU §wGH¢S¢ ÐÚ

¼±ÁÁ¢¢ïã Ú¶êæx¢¢ ²¢’Ýè ¥ÐÝè §GçË}¢Ä²¼ ÜUè {¢ÜU çÏ¢Æ¢Ýè }¢vGS¢êÎ ãé§ü ¼¢ï

۱۱۶۴،حدیث:۲/۱۶۲اسرائیل،،باب ماذکر عن بن خباری، کتاب احادیث االنبیاء… 1



Ï¢¢ïHÝï S¢ï Ï¢Ó¢êæx¢¢ J }¢ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï, }¢ÎÝè §‹¥G¢}¢¢¼, ÝèÁ¢G ¥GH¢ÜGU¢§ü Î¢ñÚ¢

Ï¢Ú¢» ÝïÜUè ÜUè Î¢’±¼ ±x¢ñGÚ¢ ÜUè Úx¢GÏ¢¼ çÎH¢ªæx¢¢ J ÜGUãìÜGUã¢ Hx¢¢Ýï ¥¢ñÚ

Hx¢±¢Ýï S¢ï Ï¢Ó¢êæx¢¢ J ÝÁ¢GÚ ÜUè çãGÈGU¢Á¢G¼ ÜU¢ Á¢ïGãìÝ Ï¢Ý¢Ýï ÜUè ¶G¢ç¼GÚ ãGœ¢H

§}¢ÜU¢Ý çÝx¢¢ãï´ ÝèÓ¢è Ú¶êæx¢¢ J V

ی اہلل تعالی علی محمد وا علی الحبیب! صل صل

¥GÁ¢Gè}¢ Ú¢¼

}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥¢Á¢ 1436 çS¢Ýï çãÁ¢Úè ÜïU ÚÁ¢Ï¢éH

}¢éÚÁÁ¢Ï¢ ÜUè 27 ±è´ à¢Ï¢ ãñ, ¥ËH¢ã ¼Ï¢¢ÚÜU ± ¼¥G¢H¢ ÜU¢ H¢¶ H¢¶ à¢éRU

çÜU çÁ¢S¢ Ýï ã}¢ï´ »ÜU }¢Ú¼Ï¢¢ çÈUÚ ¥GÁ¢Gè}¢éàà¢¢Ý ÈGUÁ¢G¢§H ± Ï¢ÚÜU¢¼ ±¢Hè

}¢éÜGUgS¢ Ú¢¼ ÝS¢èÏ¢ ÈGUÚ}¢¢§ü, ²ïã ±¢ïã ¥GÁ¢Gè}¢ Ú¢¼ ãñ çÜU çÁ¢S¢ }¢ï´ ¶G¢çHÜïGU

ÜU¢§Ý¢¼ ہ ل ل ج ل ج Ýï ã}¢¢Úï ¥¢ÜGU¢, }¢éãG}}¢Îï }¢éS¼GÈGU¢, ãGÏ¢èÏ¢ï çÜUçÏ¢í²¢, à¢Ï¢ï ¥SÚ¢

ÜïU ÎéËã¢ 6 ÜU¢ï »ÜU ¥GÁ¢Gè}¢ }¢¢ï’çÁ¢Á¢G¢ ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢²¢, §S¢

ÝêÚ¢Ýè Ú¢¼ }¢ï´ v²¢ v²¢ ±¢çÜGU¥G¢¼ MÝé}¢¢ ãé±ï, v²¢ v²¢ ¥‹±¢Ú¢ï ¼Á¢çËH²¢¼

ÜUè Ï¢¢çÚà¢ï´ ãé§æü, ¥¢Á¢ ÜïU Ï¢²¢Ý }¢ï´ }¢éwG¼S¢ÚÝ S¢éÝÝï ÜUè S¢¥G¢Î¼ ãG¢çS¢H ÜUÚïx¢ï,

çÝã¢²¼ ãè ¼±ÁÁ¢¢ïã ¥¢ñÚ çÎHÁ¢}¢§üG ÜïU S¢¢‰¢ S¢éÝï´x¢ï ¼¢ï V }¢ï’Ú¢Á¢

ÜïU ÎéËã¢ 6 ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ çÎH }¢ï´ }¢Á¢GèÎ ©Á¢¢x¢Ú ã¢ïx¢è J

<

Œ²¢Úï ¥¢ÜGU¢ ÜU¢ ¥GÁ¢Gè}¢ }¢¢ï’çÁ¢Á¢G¢

çÏ¢¥GìS¢¼ï ÝÏ¢±è ÜïU Ï¢¢Úã±ï´12

S¢¢H Á¢Ï¢ çÜU Œ²¢Úï ¥¢ÜGU¢, }¢ÎèÝï ±¢Hï

}¢éS¼GÈGU¢ 6 ÜUè ©G}¢í }¢éÏ¢¢ÚÜU §ÜU¢±Ý51

S¢¢H ã¢ï Ó¢éÜUè ‰¢è,

¥ËH¢ã 1 Ýï ¥ÐÝï }¢ãGÏ¢êÏ¢, Î¢Ý¢» xG¢é²êÏ¢ 6 ÜU¢ï }¢ï’Ú¢Á¢

ÜU¢ ¥GÁ¢Gè}¢ }¢¢ï’çÁ¢Á¢G¢ ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ ¥¢ñÚ ¥¢Ð 6 ÜU¢ï Ú¢¼ ÜïU

»ÜU çãGSS¢ï }¢ï´ Ý çS¢ÈüGU }¢çSÁ¢Îï ãGÚ¢}¢ S¢ï }¢çSÁ¢Îï ¥vGS¢¢ ÜUè Ï¢çËÜU S¢¢¼¢ï´

¥¢S}¢¢Ý¢ïæ ÜUè |¢è S¢ñÚ ÜUÚ¢§ü, §GH¢±¢ ¥Á¢Gè´ ¥ËH¢ã 1 Ýï ãGÏ¢èÏ¢ï }¢éÜUÚü}¢,

ÝêÚï }¢éÁ¢SS¢}¢ 6 ÜU¢ï ¥ÐÝï ¥‹±¢Ú¢ï ¼Á¢çËH²¢¼ ÜïU }¢éà¢¢ãÎ¢¼

ÜUÚ¢» ¥¢ñÚ ¥ÐÝï ÎèÎ¢Ú ± ã}¢ ÜUH¢}¢è S¢ï |¢è S¢ÚÈGUÚ¢Á¢G ÈGUÚ}¢¢²¢ J }¢ï’Ú¢Á¢



à¢ÚèÈGU ÜU¢ ²ïã ±¢çÜGU¥G¢ ÚÁ¢Ï¢éH }¢éÚÁÁ¢Ï¢ ÜUè 27 ¼¢Úè¶G ÜU¢ï Ðïà¢ ¥¢²¢ J

Á¢ñS¢¢ çÜU

±çH²ï ÜU¢ç}¢H ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ }¢wGÎê}¢ }¢éãG}}¢Î ã¢çà¢}¢

ÆÆ±è PÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : S¢ãGèãG ÜGU¢ñH ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU ãéGÁG¢êÚ S¢ÚÜU¢Úï Î¢ï ¥G¢H}¢

6 ÜU¢ï çÏ¢¥ìGS¢¼ ÜïU Ï¢¢Úã±ï S¢¢H ²¢’Ýè çãÁ¢Ú¼ S¢ï »ÜU Ï¢ÚS¢

ÜGUÏH, ãzG¼¢ ²¢ ÐèÚ ÜUè Ú¢¼, }¢àãêÚ çÚ±¢²¼ ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU S¢œ¢¢§üS¢27

ÚÁ¢Ï¢éH

}¢éÚÁÁ¢Ï¢ ÜU¢ï Ú¢¼¢ï´ Ú¢¼ ¥ËH¢ã 1 Ýï S¢ñÚ (²¢’Ýè }¢ï’Ú¢Á¢) ÜUÚ¢§ü J(1)

à¢vGÜïGU S¢Îí

à¢Ï¢ï }¢ï’Ú¢Á¢ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ çÁ¢Ï¢í¢§üH j Ýï ÝçÏ¢Ä²ï Ð¢ÜU, S¢¢çãGÏ¢ï

H¢ñH¢ÜU 6 ÜïU S¢èÝ» ÐéÚ S¢ÜUèÝ¢ ÜU¢ï à¢ÜGU ÈGUÚ}¢¢²¢ J ¥¢Ð ÜïU

ÜGUËÏ¢ï ¥yGãÚ ÜU¢ï Ï¢¢ãÚ çÝÜU¢H¢ ¥¢ñÚ Á¢G}¢Á¢G}¢ à¢ÚèÈGU S¢ï |¢Úï ãé±ï S¢¢ïÝï ÜïU »ÜU

‰¢¢H }¢ï´ Ú¶ ÜUÚ {¢ï²¢ J çÈUÚ (¥¢Ð 6 ÜïU à¢¢²¢Ýï à¢¢Ý }¢Á¢GèÎ)

çãGv}¢¼, §ü}¢¢Ý ¥¢ñÚ ÝêÚï ÝÏ¢éÃ±¼ ©S¢ }¢ï´ |¢Ú¢ ¥¢ñÚ S¢èÝ» }¢éÏ¢¢ÚÜU }¢ï ©S¢ï Ú¶

ÜUÚ S¢ê§ü S¢ï S¢è çÎ²¢ J ©GH}¢¢» çÜUÚ¢}¢ لماہلل رحمہم الس ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU ÚS¢êHï

ÜUÚè}¢, ÚªÈéUGÚüãGè}¢ 6 ÜUè ©G}¢í }¢éÏ¢¢ÚÜU }¢ï´ Ó¢¢Ú }¢Ú¼Ï¢¢ à¢vGÜGïU

S¢Îí ãé±¢ ¥¢ñÚ }¢ï’Ú¢Á¢ à¢ÚèÈGU ÜUè Ú¢¼ ÜU¢ï Ðïà¢ ¥¢Ýï ±¢H¢ §Ý }¢ï´ S¢ï Ó¢¢ñ‰¢¢ ‰¢¢ J

ÐãHè }¢Ú¼Ï¢¢ ¥¢Ð 6 ÜUè ç±H¢Î¼ï Ï¢¢ S¢¥G¢Î¼ ÜïU

±vG¼, ÎêS¢Úè Ï¢¢Ú Á¢Ï¢ ¥¢Ð 6 ÜUè ©G}¢í }¢éÏ¢¢ÚÜU ÎS¢ Ï¢ÚS¢ ‰¢è

¥¢ñÚ ¼èS¢Úè ÎzG¥G¢ x¢G¢Úï çãGÚ¢ }¢ï´ ÜéUGÚ¥¢Ýï }¢Á¢èÎ ÜUè ÐãHè ±ãGè ÜïU }¢¢ñÜGU¥G ÐÚ J

خمتصرا (۴۲۷سید االنبیاء،ص ۃ) سری

}¢ï’Ú¢Á¢ ÜïU ÎéËã¢ ÜUè S¢é±¢Úè

ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥ÝS¢ çÏ¢Ý }¢¢çHÜU 5 S¢ï }¢Ú±è ãñ çÜU Œ²¢Úï

¥¢ÜGU¢, à¢Ï¢ï ¥SÚ¢ ÜïU ÎéËã¢ 6 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢ïÚï Ð¢S¢ Ï¢éÚ¢ÜGU

(çÁ¢S¢ ÜU¢ Ý¢}¢ Á¢¢MÎ ‰¢¢) H¢²¢ x¢²¢, Á¢¢ï x¢{ï S¢ï Ï¢ÇG¢ ¥¢ñÚ ¶GÓÓ¢Ú S¢ï À¢ïÅ¢,

§ç‹¼ã¢§ü S¢ÈïGUÎ Úæx¢ ÜU¢ H}Ï¢ï ÜGUÎ ±¢H¢ Ó¢¢ïÐ¢²¢ ‰¢¢, ©S¢ ÜU¢ ÜGUÎ}¢ ÝÁ¢GÚ ÜUè

۴۲۷االنبیاء،ص سید ۃسری …1



§ç‹¼ã¢ ÐÚ ÐÇG¼¢ ‰¢¢, }¢ñ´ ©S¢ ÐÚ S¢é±¢Ú ã¢ï ÜUÚ Ï¢ñ¼éH }¢vGÎS¢ ( املقدس یت ب )

¼ÜU ÐãéæÓ¢¢ ¥¢ñÚ çÁ¢S¢ Á¢x¢ã ¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢ J ¥ÐÝè S¢é±¢çÚ²¢ï´

ÜU¢ï Ï¢¢æ{¼ï ‰¢ï, ±ã¢æ }¢ñ Ýï ©S¢ ÜU¢ï Ï¢¢æ{ çÎ²¢, çÈUÚ }¢ñ´ }¢çSÁ¢Îï (¥vGS¢¢) }¢ï´

Î¢ç¶GH ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ }¢ï´ Î¢ï Úv¥G¼ Ý}¢¢Á¢G ¥Î¢ ÜUè J(1)

¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢ J ÜUè §}¢¢}¢¼

§S¢ Ý}¢¢Á¢G }¢ï´ ¥¢Ð 6 ¼}¢¢}¢ ¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢

J ÜïU §}¢¢}¢ ‰¢ï J(2)

(v²êæçÜU) Œ²¢Úï ¥¢ÜGU¢ 6 ÜUè

à¢¢Ýï ¥G¢Hè ÜïU §Á¢Gã¢Ú ÜïU çH²ï Ï¢ñ¼éH }¢vGÎS¢ ( املقدس یت ب ) }¢ï´ ¼}¢¢}¢

¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢ J ÜU¢ï Á¢}¥G çÜU²¢ x¢²¢ ‰¢¢(3)

Á¢Ï¢ ¥¢Ð

6 ²ã¢æ ¼à¢ÚèÈGU H¢» ¼¢ï §Ý S¢Ï¢ ãGÁ¢GÚ¢¼ Ýï ¥¢Ð

6 ÜU¢ï Îï¶ ÜUÚ wG¢éà¢ ¥¢}¢ÎèÎ ÜUã¢ ¥¢ñÚ Ý}¢¢Á¢G ÜïU ±vG¼ S¢Ï¢ Ýï

¥¢Ð 6 ÜU¢ï §}¢¢}¢¼ ÜïU çH²ï ¥¢x¢ï çÜU²¢, çÈUÚ ãGÁ¢GÚ¼ï çÁ¢Ï¢í¢§üH

j Ýï ÎS¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU ÐÜUÇG ÜUÚ ¥¢x¢ï Ï¢ÉG¢ çÎ²¢ ¥¢ñÚ ¥¢Ð

6 Ýï ¼}¢¢}¢ ¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢ J ÜUè §}¢¢}¢¼

ÈGUÚ}¢¢§ü J(4)

ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥GËH¢}¢¢ Ï¢éS¢ñÚè I ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ :

متک جمیع االنبیاء بہاوقد

والرسل تقدیم مخدوم علی خدم (5)

۲۱۹،حدیث۹۷اخل ،ص…مسلم ،کتاب االمیان ، باب االسراء برسول اللہ 1.… ۴۲۰سید االنبیاء،ص ۃسری 2.…

نسائى، كتاب الصالة، باب فرض الصالة...اخل، ص 3.… .٤٤١، احلدیث:١٨سنن ال

ىل، املعجم االوسط للطرباین، باب العني، من 4.… .٣١٨٣، احلدیث:٣/٥٦امسه ع .٨/٦٢٦والسریة احللبیة، باب ذكر االسراء واملعراج...اخل،

.٢٤٢قصیدة الربدة مع شرحها عصیدة الشهدة، الفصل العاشر ىف معراج...اخل، ص... 5www.dawateislami.net


²¢’Ýè Ï¢ñ¼éH }¢vGÎS¢ }¢ï´ ¼}¢¢}¢ ¥ç}Ï¢²¢ ± LS¢éH J Ýï ¥¢Ð

6 ÜU¢ï ¥¢x¢ï çÜU²¢, Á¢ñS¢ï }¢wGÎê}¢ ¥ÐÝï ¶G¢çÎ}¢¢ï´ ÜïU ¥¢x¢ï ã¢ï¼¢ ãñ J

v v²¢ wG¢êÏ¢ Ý}¢¢Á¢G ãñ çÜU ¼}¢¢}¢ ¥ç}Ï¢²¢ ± LS¢éH

J }¢évG¼Îè, ã}¢¢Úï Œ²¢Úï ¥¢Ü GU¢, §}¢¢}¢éH ¥ç}Ï¢²¢ 6

§}¢¢}¢ ¥¢ñÚ ÐãH¢ çÜGUÏH¢ Á¢¢» Ý}¢¢Á¢G ãñ, ²ÜGUèÝÝ ÜU¢§Ý¢¼ }¢ï´ »ïS¢è Ý}¢¢Á¢G

ÐãHï ÜU|¢è Ýãè´ ãé§ü, ÈGUHÜU Ýï »ïS¢¢ ÝÁGÁ¢G¢Ú¢ ÜU|¢è Ýãè´ Îï¶¢ J Ï¢ãÚ ãG¢H ¥¢Á¢

à¢Ï¢ï ¥SÚ¢ ÜïU ÎéËã¢ 6 ÜïU ¥Ã±H ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ ã¢ïÝï ÜU¢ ©GvGÎ¢

|¢è ¶éH x¢²¢, §S¢ ÜïU Ú¢Á¢G S¢ï |¢è ÐÎ¢ü ©Æ x¢²¢ ¥¢ñÚ }¢¢’Ý¢ Ú¢ïÁ¢Gï Ú¢ïà¢Ý ÜUè

¼GÚãG ±¢Á¢ïGãG ã¢ï x¢», v²êæçÜU ¥¢Á¢ ¥¢Ð 6 Á¢¢ï çÜU S¢Ï¢ S¢ï

¥¢ç¶GÚè ÚS¢êH ãñ´, ÐãHï ÜïU ¥ç}Ï¢²¢ ¥¢ñÚ ÚS¢êH¢ï´ ÜUè §}¢¢}¢¼ ÈGUÚ}¢¢ Úãï ãñ´ J

§S¢è Ú¢Á¢G ÜU¢ï Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãé±ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, §}¢¢}¢ï ¥ãHï S¢é‹Ý¼, }¢¢ñH¢Ý¢

à¢¢ã §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý R ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ :

Ý}¢¢Á¢Gï ¥vGS¢¢ }¢ï´ ‰¢¢ ²ïãè çS¢Úü, §G²¢æ ã¢ï }¢¢’Ý» ¥Ã±H ¥¢ç¶GÚ

çÜU ÎS¼ Ï¢S¼¢ ãñ´ ÐèÀï ãG¢çÁ¢GÚ, Á¢¢ï S¢Ë¼GÝ¼ ¥¢x¢ï ÜUÚ x¢» ‰¢ï (1)

à¢ï’Ú ÜUè ±Á¢G¢ãG¼ : à¢Ï¢ï }¢ï’Ú¢Á¢, }¢çSÁ¢Îï ¥vGS¢¢ }¢ï S¢çÄ²Îï ¥ç}Ï¢²¢

6 Ýï S¢¢Úï ÝçÏ¢²¢ï´ ÜUè §}¢¢}¢¼ ÈGUÚ}¢¢§ü ¥¢ñÚ ©Ý ÜU¢ï Ý}¢¢Á¢G ÐÉG¢§ü,

§S¢ }¢ï´ Ú¢Á¢G ²ïã ‰¢¢ çÜU ¥Ã±H ¥¢ç¶GÚ (²¢’Ýè ÐãHï ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚè) ÜU¢ ÈGUÜüGU

±¢Á¢ïGãG ã¢ï Á¢¢», ²ïã ±¢Á¢ïGãG ã¢ï Á¢¢» çÜU S¢Ï¢ ÝçÏ¢²¢ï´ ÜïU ¥¢ç¶GÚ }¢ï´ ¼à¢ÚèÈGU H¢Ýï

±¢Hï ÝÏ¢è 6 çÜUS¢è ÝÏ¢è S¢ï à¢¢Ý¢ï ¥GÁ¢G}¢¼ }¢ï´ ÜU}¢ Ýãè´ Ï¢çËÜU

à¢¢Ý¢ï ¥GÁ¢G}¢¼ }¢ï´ S¢Ï¢ S¢ï Ï¢ÉG ÜUÚ ãñ´, §S¢ ÜUè ÎHèH ²ïã ãñ çÜU ±¢ïã S¢¢Úï ÝÏ¢è

Á¢¢ï ÐãHï ¥ÐÝè ÝÏ¢éÃ±¼¢ï´ ÜU¢ »’H¢Ý ÜUÚ Ó¢éÜïU, ±¢ïã S¢¢Úï ÜïU S¢¢Úï ã¢‰¢ Ï¢¢ æ{

ÜUÚ }¢vÜïU }¢ÎèÝï ÜïU ¼¢Á¢±Ú 6 ÜïU ÐèÀï ¶ÇGï ãñ´ J

1....ãGÎ¢§ÜïGU Ï¢çwGà¢à¢, çãGSS¢» ¥Ã±H, S¢. 232



Ý}¢¢Á¢G ÜïU Ï¢¢’Î }¢ÎèÝï ÜïU ¼¢Á¢Î¢Ú, ÚS¢êH¢ï´ ÜïU S¢¢H¢Ú 6

Ýï ±ã¢æ }¢¢ñÁ¢êÎ ¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢ J S¢ï }¢éH¢ÜGU¢¼ ÈGUÚ}¢¢§ü ¼¢ï (Ï¢¢Úè

Ï¢¢Úè) S¢Ï¢ Ýï ¥ËH¢ã 1 ÜUè ¼¢’ÚèÈGU ± S¢Ý¢ Ï¢²¢Ý ÜUè J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,

ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §Ï¢í¢ãè}¢ لم لوۃ والس نا و علیہ الص ¢{¢¢{¼ : Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ علی نبی

wG¢êçÏ¢²¢æ ¥ËH¢ã 1 ÜïU çH²ï çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ï ¶GHèH çÜU²¢ ¥¢ñÚ }¢éÛ¢ï }¢éËÜïU

¥GÁ¢Gè}¢ §GÝ¢²¼ ÈGUÚ}¢¢²¢ ÝèÁ¢G ¥ÐÝ¢ ÈGUÚ}¢¢æ Ï¢ÚÎ¢Ú ¥¢ñÚ H¢ïx¢¢ï´ ÜU¢ §}¢¢}¢ Ï¢Ý¢²¢

çÜU }¢ïÚè §çvG¼Î¢ ÜUè Á¢¢» ¥¢ñÚ }¢éÛ¢ï ¥¢x¢ S¢ï Ï¢Ó¢¢²¢ ¥¢ñÚ §S¢ï }¢ïÚï çH²ï Æ‹Ç¢

¥¢ñÚ S¢H¢}¢¼è ±¢H¢ ÜUÚ çÎ²¢ J

§S¢ ÜïU Ï¢¢’Î ãGÁ¢GÚ¼ï }¢êS¢¢ لم لوۃ والس نا و علیہ الص ¢ÇGï ãé±ï ¥¢ñÚ ¥ÐÝï ÚÏ¶ علی نبی

1 ÜUè ¼¢’ÚèÈGU ÈGUÚ}¢¢§ü : ¼}¢¢}¢ wG¢êçÏ¢²¢æ ¥ËH¢ã 1 ÜïU çH²ï ãñ´ çÁ¢S¢ Ýï

}¢éÛ¢ï ¥ÐÝ¢ ÜUHè}¢ Ï¢Ý¢²¢ ¥¢ñÚ }¢ïÚï ã¢‰¢¢ï´ çÈGUÚ¥G¢ñÝ ÜU¢ï ãH¢ÜU çÜU²¢ ¥¢ñÚ Ï¢Ýè

§SÚ¢§üH ÜU¢ï ÝÁ¢¢¼ Îè ¥¢ñÚ }¢ïÚè ©}}¢¼ (ÜïU »ÜU x¢éÚ¢ñã) ÜU¢ï »ïS¢è ÜGU¢ñ}¢ Ï¢Ý¢²¢

çÜU ±¢ïã ãGÜGU ÜUè Ú¢ã Ï¢¼¢¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ ãGÜGU ÜïU S¢¢‰¢ §‹S¢¢ÈGU ÜUÚ¼ï ãñ´ J

çÈUÚ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ Î¢±êÎ لم لوۃ والس نا و علیہ الص Ýï ¥ËH¢ã 1 علی نبی

ÜUè ¼¢’ÚèÈGU Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãé±ï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ¼}¢¢}¢ wG¢êçÏ¢²¢æ ¥ËH¢ã 1 ÜïU

çH²ï ãñ´ çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ï Ï¢ãé¼ Ï¢ÇGè Ï¢¢Îà¢¢ã¼ Îè ¥¢ñÚ }¢éÛ¢ï Á¢GÏ¢êÚ ÜU¢ §GË}¢ çÎ²¢

¥¢ñÚ }¢ïÚï ã¢‰¢ }¢ï H¢ïã¢ Ý}¢ü çÜU²¢ ¥¢ñÚ }¢ïÚï çH²ï Ðã¢ÇG¢ï ¥¢ñÚ ÐÚ‹Î¢ï´ ÜU¢ï

}¢éS¢wG¶GÚ çÜU²¢ Á¢¢ï (}¢ïÚï S¢¢‰¢) ¥ËH¢ã 1 ÜUè Ð¢ÜUè Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãñ ¥¢ñÚ

}¢éÛ¢ï çãGv}¢¼ ¥¢ñÚ ÜGU¢ñHï ÈñGUS¢H (ÈñGUS¢H¢ ÜUÚÝï ÜU¢ §GË}¢) ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ J

çÈUÚ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ S¢éHñ}¢¢Ý لم لوۃ والس نا و علیہ الص Ýï ¥ËH¢ã 1 علی نبی

ÜUè ¼¢’ÚèÈGU Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãé±ï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ¼}¢¢}¢ wG¢êçÏ¢²¢æ ¥ËH¢ã 1 ÜïU

çH²ï ãñ´ çÁ¢S¢ Ýï }¢ïÚï çH²ï ã±¢¥¢ïæ ÜU¢ï }¢éS¢wG¶GÚ çÜU²¢ ¥¢ñÚ çÁ¢‹Ý¢¼ ÜU¢ï }¢ïÚ¢

¼¢Ï¢ï¥G Ï¢Ý¢ çÎ²¢, Á¢¢ï }¢ïÚè }¢Á¢Gèü ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU ªæÓ¢ï ªæÓ¢ï }¢ãGËH¢¼ ¥¢ñÚ ¼S±èÚï´

¥¢ñÚ Ï¢ÇGï ãG¢ñÁ¢G¢ï´ ÜïU Ï¢Ú¢Ï¢Ú Hx¢Ý (¼Gà¼) ¥¢ñÚ Hæx¢Ú Î¢Ú Îïx¢ï´ Ï¢Ý¢¼ï ãñ´ J §S¢è

¼GÚãG }¢éÛ¢ï ÐÚ‹Î¢ï´ ÜUè Ï¢¢ïHè çS¢¶¢§ü ¥¢ñÚ ¥ÐÝï ÈGUÁGH S¢ï }¢éÛ¢ï ãÚ Ó¢èÁ¢G ¥G¼G¢ ÜUè


�� !�"��#$��%��&'()�'*"��+',�*�� -./-01203-41��5�'��$*�)�� 6$�78(��*�8(��"��8'91:1;-01<-=>1?-0>41@--AB--;C1D9-01203--1D9>1EAF-1ED91G3-1D9-1D9-0GH1E;I3--@-1:;4J1K11 11 F-A1>;01ED91;IL-I>C013-EMFA.:-13-.N=?--:1O �D941B->4<IC1?-0J1C3P4>1�'�� Q�*�RSTU11 ��8�(��6$��')�'��'��1 VWXYZ[\]XV_abcZd\]VefghXcXiVXVjXklmenXoVpbqXiV ��:01rstuv1w18(*��6�*&'(�@-F-:1D9>C01;.P01xI9>?--F-1y1C?--?-1zI-{E@-F-|1rstuv1w1D091ENF01;=J}1EL-3-1:01?-./-01<~:-1D9EN?--1DI9>->1EAF-1<-=>1G3-1@--C1?-0J1?-./-01�-41<-A?-�1O ��D941�'��'�78(��78(��#��%�7 ��*��&'(� ��1��;-01L--�1C-01P-0;1;-01�-21<-=>1?-./-01ED9C-@-1P1E;I�?-C1<-=>1C-=>=C1P1�#)�*"�D9-1GI�?-1<ICI-1xI9>?--F-1�� 8( ��"��+',��78(� ��%�7 ��*��#$�8(*��*� ��;{|}1Ex9>1�3-1?-0J1x{|9D91?-->C-1;{|1C-01P-0;1rstuv1w1D091;.I�?-13-01xI9��#$��)��*��8( ��"��*�7$��78(� ��%�7,�&'(��$�� $��)�'�$��#��<-=>13-~0A1A-�-I1�@-3-H�1P-N01D9-01<-=>1?-.A0H1EL-N-C-1;{|}1rstuv1w1D091;.I�?-13-01<-=>1?-./-01�E@-�-=I>1?--=C1D091<-3?--:1~>�1��-1ENF-1<-=>1?-./-01~-D91ED9F-1�D9-ExI9>-0J13-0�1<-=>1?-./-01<-=>1?-0>41?--|1D9-01B-=CI-:1?-A{HA1D091B->13-01~:-;1<ICI-1xI9>?--GH}1EN;-L-I-1;?-->01E�IN-xI91B-=CI-:1D091ENF01D9-0GH1>-3C-1:;4J1K111 L-@-13-@-1<E?@-F-21ED9>-?-1� 1rstuv1w1D941;I?A-01��8(*�!��6 ��%��:18(��8�(�)��#��'�'��Q�*%��:E@-MF01<-E�I�LIL-I?--|}1B-;:B--;01D9-=:-01?-D9-|1� 1��I01;.P01<-=>1rstuv�w1D941;I?A-013-:-1@-F-:1D9>C01;.P01G>B--A1xI9>?--F-1y1C?--?-1zI-{E@-F-|1rstuv1w1D091ENF01;=J}1EL-3-1:01?-./-013-->01L-;-:1D091ENF01>;I?-C1@-:-1D9>1�-0L--1<-=>1?-./-01zI-.B-1�I@->413-.:-:01P-N-1<-=>1�>13-.:-:01P-N-1@-:-1D9>1�-0L--1<-=>1?-./-1~>1D.9I><-:1:-EL-IN1ED9F-}1EL-3-1?-0J1;>1 -4L-I1D9-1>-0B-:1��T¡¡¡¡�IL-I-G:.N1GI>xI9-:}1~->;}1¢¢}13-@--}1C;£IC.N1<-FC1y1T¤1www.dawateislami.net


Ï¢²¢Ý ãñ ¥¢ñÚ }¢ïÚè ©}}¢¼ ÜU¢ï ¼}¢¢}¢ ©}}¢¼¢ï´ S¢ï ¥zGÁ¢GH Ï¢Ý¢²¢, }¢ïÚè ©}}¢¼ ãè

S¢Ï¢ S¢ï ¥¢ç¶GÚè ©}}¢¼ ãñ ¥¢ñÚ (Á¢‹Ý¼ }¢ï´ Î¢ç¶GH ã¢ïÝï ±¢Hè ©}}¢¼¢ï´ }¢ï´) ²ïãè

S¢Ï¢ S¢ï ÐãHè ©}}¢¼ ã¢ïx¢è ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã 1 Ýï (çãÎ¢²¼ ± }¢¢’çÚÈGU¼ ¥¢ñÚ

§GË}¢¢ï çãGv}¢¼ ÜïU çH²ï) }¢ïÚ¢ S¢èÝ¢ ÜéUà¢¢Î¢ çÜU²¢ ¥¢ñÚ (©}}¢¼ ÜïU ãGÜGU }¢ï´ }¢ïÚè

à¢ÈGU¢¥G¼ ÜGUÏ¢êH ÜUÚ ÜïU) }¢ïÚ¢ Ï¢¢ïÛ¢ ©¼¢Ú çÎ²¢ ¥¢ñÚ }¢ïÚï çH²ï }¢ïÚ¢ çÁ¢GRU Ï¢éH‹Î

ÜUÚ çÎ²¢ ¥¢ñÚ }¢éÛ¢ï ¥¢ç¶GÚè ÝÏ¢è Ï¢Ý¢ ÜUÚ |¢ïÁ¢¢ J

çÝÏ¢Ä²ï ÜUÚè}¢, ÚªÈéUGÚüãGè}¢ 6 ÜUè x¢ézG¼ìx¢ê }¢éÜU}}¢H ã¢ïÝï

ÜïU Ï¢¢’Î ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §Ï¢í¢ãè}¢ j Ýï ¶ÇGï ã¢ï ÜUÚ §Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU

²ïãè ±¢ïã ¥GÁ¢Gè}¢éàà¢¢Ý ¥±S¢¢ÈGU ± ÜU}¢¢H¢¼ ãñ´, çÁ¢Ý ÜUè ±Á¢ã S¢ï S¢çÄ²ÎéH

}¢éS¢üHèÝ, ¶G¢¼}¢é‹ÝçÏ¢Ä²èÝ 6 ÜU¢ }¢¼üÏ¢¢ ã}¢ S¢Ï¢ S¢ï ¥zGÁ¢GH ±

¥¢’H¢ ãñ J ،ملخصا و مفہوما(۴/۲۰۱)خصائص الکربی

<

¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢ J S¢ï }¢éH¢ÜGU¢¼ ÜïU Ï¢¢’Î Á¢Ï¢ ãéGÁG¢êÚï

¥ÜUÚ}¢, ÝêÚï }¢éÁ¢SS¢}¢ 6 Ï¢ñ¼éH }¢vGÎS¢ S¢ï ¥¢x¢ï ¥¢S}¢¢Ý¢ï´ ÜUè

¼GÚÈGU Ú±¢Ý¢ ãé±ï ¼¢ï ¥¢Ð 6 ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã }¢ï´ à¢Ú¢Ï¢ ¥¢ñÚ Îê{ ÜU¢

Ï¢Ú¼Ý Ðïà¢ çÜU²¢ x¢²¢ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,

Î¢ï Á¢ã¢æ ÜïU ¥¢ÜGU¢, à¢Ï¢ï ¥SÚ¢ ÜïU ÎéËã¢ 6 Ýï §Úà¢¢Î

ÈGUÚ}¢¢²¢ : çÁ¢Ï¢í¢§üHï ¥}¢èÝ j }¢ïÚï Ð¢S¢ »ÜU Ï¢Ú¼Ý }¢ï´ à¢Ú¢Ï¢ ¥¢ñÚ »ÜU

Ï¢Ú¼Ý }¢ïæ Îê{ Hï ÜUÚ ¥¢», }¢ñ Ýï Îê{ Hï çH²¢ J(1)

§S¢ ÐÚ ãGÁ¢GÚ¼ï çÁ¢Ï¢í¢§üH

j Ýï ÜUã¢ : ۃ لو اخذت الخمر غوت تک الحمد ہلل الذی ہداک للفط ام ²¢’Ýè ¼}¢¢}¢ ¼¢’ÚèÈïGUæ

۲۱۹،حدیث۹۷اخل ،ص…مسلم ،کتاب االمیان ، باب االسراء برسول اللہ ... 1

S¢Ï¢ S¢ï ¥¢ñH¢ ± ¥¢’H¢ ã}¢¢Ú¢ ÝÏ¢è S¢Ï¢ S¢ï Ï¢¢H¢ ± ±¢H¢ ã}¢¢Ú¢ ÝÏ¢è

Ï¢ÁG}¢ï ¥¢ç¶GÚ ÜU¢ à¢}¥G ÈGUÚ¢ïÁ¢G¢æ ãé±¢ ÝêÚï ¥Ã±H ÜU¢ Á¢Ë±¢ ã}¢¢Ú¢ ÝÏ¢è

¶GËÜGU S¢ï ¥¢ñçH²¢ ¥¢ñçH²¢ S¢ï LS¢éH ¥¢ñÚ ÚS¢êH¢ï´ S¢ï ¥¢’H¢ ã}¢¢Ú¢ ÝÏ¢è

}¢éËÜïU ÜU¢ñÝñÝ }¢ï´ ¥ç}Ï¢²¢ ¼¢Á¢Î¢Ú ¼¢Á¢Î¢Ú¢ï´ ÜU¢ ¥¢ÜGU¢ ã}¢¢Ú¢ ÝÏ¢è



¥ËH¢ã 1 ÜïU çH²ï çÁ¢S¢ Ýï çÈGU¼GÚ¼ ÜUè Á¢¢çÝÏ¢ ¥¢Ð 6

ÜUè ÚãÝé}¢¢§ü ÈGUÚ}¢¢§ü, ¥x¢Ú ¥¢Ð 6 à¢Ú¢Ï¢ ÜU¢ Œ²¢H¢ ÜGUÏ¢êH

ÈGUÚ}¢¢¼ï ¼¢ï ¥¢Ð 6 ÜUè ©}}¢¼ x¢é}¢Ú¢ã ã¢ï Á¢¢¼è J(1)

ÝçÏ¢Ä²ï ÜUÚè}¢, ÚªÈéUGÚüãGè}¢ 6 ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU çÈUÚ }¢éÛ¢ï

¥¢S}¢¢Ý ÜUè ¼GÚÈGU Hï Á¢¢²¢ x¢²¢ J çÁ¢Ï¢í¢§üHï ¥}¢èÝ j Ýï ¥¢S}¢¢Ý ÜU¢

ÎÚ±¢Á¢G¢ ¶Å-¶Å¢²¢ J ÐêÀ¢ x¢²¢ çÜU ¥¢Ð ÜU¢ñÝ ãñ´ ? ©‹ã¢ï´ Ýï ÜUã¢ : }¢ñ´

çÁ¢Ï¢í¢§üH ãêæ, ÐêÀ¢ x¢²¢ : ¥¢Ð ÜïU S¢¢‰¢ ÜU¢ñÝ ãñ´ ? ©‹ã¢ï´ Ýï ÜUã¢ : ²ïã ãGÁ¢GÚ¼

}¢éãG}}¢Î 6 ãñ´, ÐêÀ¢ x¢²¢ : v²¢ §‹ã ïæ Ï¢éH¢²¢ x¢²¢ ãñ ? ©‹ã¢ï´ Ýï

ÜUã¢ : ã¢æ §‹ãï´ Ï¢éH¢²¢ x¢²¢ ãñ J ãé GÁG¢êÚ 6 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ çÈUÚ ã}¢¢Úï

çH²ï ÎÚ±¢Á¢G¢ ¶¢ïH çÎ²¢ x¢²¢, ±ã¢æ ãGÁ¢GÚ¼ï ¥¢Î}¢ j S¢ï }¢ïÚè }¢éH¢ÜGU¢¼

ãé§ü, ©‹ã¢ï Ýï }¢éÛ¢ ï }¢ÚãGÏ¢¢ ÜUã¢ ¥¢ñÚ Îé¥G¢ Îè J

(۲۱۹،حدیث۹۷اخل، ص…)مسلم ،کتاب االمیان ، باب االسراء برسول اللہ

çÈGURïU ¥±H¢Î }¢ï´ çx¢²¢ü ± Á¢G¢Úè

S¢çÄ²Îï ¥G¢H}¢, ÝêÚï }¢éÁ¢SS¢}¢ 6 Ýï ãGÁ¢GÚ¼ï ¥¢Î}¢

الص ہ ی ل ع مل الس و وۃ ل ÜïU Î¢»æ Ï¢¢»æ ÜéUÀ H¢ïx¢¢ï´ ÜU¢ï }¢éH¢ãGÁ¢G¢ ÈGUÚ}¢¢²¢, Á¢Ï¢ ¥¢Ð

j ¥ÐÝè Î¢§æü Á¢¢çÝÏ¢ Îï¶¼ï ¼¢ï ãæS¢ ÐÇG¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ Á¢Ï¢ Ï¢¢§æü Á¢¢çÝÏ¢ Îï¶¼ï

¼¢ï Ú¢ï ÐÇG¼ï ãñ´ J ãGÁ¢GÚ¼ï çÁ¢Ï¢í¢§üH j Ýï ¥GÁ¢üG çÜU²¢ : §Ý ÜïU Î¢§æü ¥¢ñÚ Ï¢¢§æü

Á¢¢çÝÏ¢ Á¢¢ï ²ïã S¢êÚ¼ï´ ãñ´ ²ïã §Ý ÜUè ¥±H¢Î ãñ´, Î¢§æü Á¢¢çÝÏ¢ ±¢Hè Á¢‹Ý¼è ãñ´

¥¢ñÚ Ï¢¢§æü Á¢¢çÝÏ¢ ±¢Hï Á¢ã‹Ý}¢è ãñ´ J(2)

ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU çÈUÚ }¢éÛ¢ï ÎêS¢Úï ¥¢S}¢¢Ý ÐÚ Hï Á¢¢²¢ x¢²¢, çÁ¢Ï¢í¢§üHï

¥}¢èÝ Ýï ÎÚ±¢Á¢G¢ ¶Å-¶Å¢²¢, ÐêÀ¢ x¢²¢ çÜU ¥¢Ð ÜU¢ñÝ ãñ´ ? ©‹ã¢ï Ýï ÜUã¢ :

çÁ¢Ï¢í¢§üH ãêæ, ÐêÀ¢ : ¼é}ã¢Úï S¢¢‰¢ ÜU¢ñÝ ãñ ? ÜUã¢ : ²ïã ãGÁ¢GÚ¼ }¢éãG}}¢Î

6 ãñ´, ÐêÀ¢ : v²¢ §‹ã ïæ Ï¢éH¢²¢ x¢²¢ ãñ ? ÜUã¢ : ã¢æ §‹ãï´ Ï¢éH¢²¢

x¢²¢ ãñ, ãéGÁG¢êÚ 6 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ çÈUÚ ã}¢¢Úï çH²ï ÎÚ±¢Á¢G¢ ¶¢ïH

۹۰۷۴، الحديث:۱۱۱۱صحيح البخارى، ص 1.… .٣٤٣، احلدیث:٨٥٨صحیح البخارى، كتاب الصالة، باب كیف فرضت...اخل، ص 2.…



çÎ²¢ x¢²¢ ¥¢ñÚ ±ã¢æ Î¢ï ¶G¢H¢Á¢G¢Î |¢¢§²¢ï´ ãGÁ¢GÚ¼ï §üGS¢¢ çÏ¢Ý }¢Ú²}¢ ¥¢ñÚ ãGÁ¢GÚ¼ï

²ãìG²¢ çÏ¢Ý Á¢GÜUçÚÄ²¢ (J) S¢ï }¢ïÚè }¢éH¢ÜGU¢¼ ãé§ü, ©Ý Î¢ïÝ¢ï´ Ýï }¢éÛ¢ï

}¢ÚãGÏ¢¢ ÜUã¢ ¥¢ñÚ Îé¥G¢ Îè,

çÈUÚ ã}¢ï´ ¼èS¢Úï ¥¢S}¢¢Ý ÐÚ Hï Á¢¢²¢ x¢²¢, çÁ¢Ï¢í¢§üH Ýï ÎÚ±¢Á¢Gï ÐÚ

ÎS¼ÜU Îè, ¥¢±¢Á¢G ¥¢§ü : ¥¢Ð ÜU¢ñÝ ãñ ? ÜUã¢ : çÁ¢Ï¢í¢§üH ãêæ, ÐêÀ¢ : ¥¢Ð ÜïU

S¢¢‰¢ ÜU¢ñÝ ãñ´ ? ÜUã¢ : ²ïã ãGÁ¢GÚ¼ }¢éãG}}¢Î 6 ãñ, ÐêÀ¢ x¢²¢ :

v²¢ §‹ãï´ Ï¢éH¢²¢ x¢²¢ ãñ ? ÜUã¢ : ã¢æ §‹ãï´ Ï¢éH¢²¢ x¢²¢ ãñ J ãéGÁG¢êÚ

6 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ çÈUÚ ã}¢¢Úï çH²ï ÎÚ±¢Á¢G¢ ¶¢ïH çÎ²¢ x¢²¢ ¥¢ñÚ

±ã¢æ }¢ïÚè }¢éH¢ÜGU¢¼ ãGÁ¢GÚ¼ï ²êS¢éÈGU j S¢ï ãé§ü çÁ¢‹ãï´ ãéGSÝ ÜU¢ ¥¢{¢ çãGSS¢¢

¥G¼G¢ çÜU²¢ x¢²¢ ãñ J ©‹ã¢ï´ Ýï }¢éÛ¢ï }¢ÚãGÏ¢¢ ÜUã¢ ¥¢ñÚ Îé¥G¢ Îè J

çÈUÚ }¢éÛ¢ï Ó¢¢ñ‰¢ï ¥¢S}¢¢Ý ÐÚ Hï Á¢¢²¢ x¢²¢, çÁ¢Ï¢í¢§üH Ýï ¥¢S}¢¢Ý ÜïU

ÎÚ±¢Á¢Gï ÐÚ ÎS¼ÜU Îè, ÐêÀ¢ x¢²¢ : ÜU¢ñÝ ãñ ? ÜUã¢ : çÁ¢Ï¢í¢§üH ãêæ, ÐêÀ¢ ¥¢Ð ÜïU

S¢¢‰¢ ÜU¢ñÝ ãñ´ ? ÜUã¢ : ²ïã ãGÁ¢GÚ¼ }¢éãG}}¢Î 6 ãñ´, ÐêÀ¢ : v²¢

§‹ãïæ Ï¢éH¢²¢ x¢²¢ ãñ ? ÜUã¢ : ã¢æ Ï¢éH¢²¢ x¢²¢ ãñ J ÚS¢êHéËH¢ã

6 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : çÈUÚ ã}¢¢Úï çH²ï ÎÚ±¢Á¢G¢ ¶¢ïH çÎ²¢ x¢²¢ ¼¢ï

}¢ïÚè }¢éH¢ÜGU¢¼ ãGÁ¢GÚ¼ï §ÎÚèS¢ j S¢ï ãé§ü ©‹ã¢ï Ýï }¢éÛ¢ï }¢ÚãGÏ¢¢ ÜUã¢ ¥¢ñÚ

Îé¥G¢ Îè J ¥ËH¢ã 1 Ýï ãGÁ¢GÚ¼ï §ÎÚèS¢ j ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ ÈGUÚ}¢¢²¢ ã}¢ Ýï

§Ý ÜU¢ï Ï¢éË¢‹Î }¢Ü GU¢}¢ ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ J

çÈUÚ }¢éÛ¢ï Ð¢æÓ¢±ï´ ¥¢S}¢¢Ý ÜUè ¼GÚÈGU Hï Á¢¢²¢ x¢²¢, çÁ¢Ï¢í¢§üH Ýï ÎÚ±¢Á¢Gï

ÐÚ ÎS¼ÜU Îè, ÐêÀ¢ x¢²¢ : ÜU¢ñÝ ãñ ? ÜUã¢ : çÁ¢Ï¢í¢§üH ãêæ, ÐêÀ¢ : ¥¢Ð ÜïU S¢¢‰¢

ÜU¢ñÝ ãñ´ ? ÜUã¢ : ²ïã ãGÁ¢GÚ¼ }¢éãG}}¢Î 6 ãñ´, ÐêÀ¢ : v²¢ §‹ãæï

Ï¢éH¢²¢ x¢²¢ ãñ ? ÜUã¢ : ã¢æ Ï¢éH¢²¢ x¢²¢ ãñ J ãéGÁG¢êÚï ¥ÜUÚ}¢, ÝêÚï }¢éÁ¢SS¢}¢

6 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : çÈUÚ ã}¢¢Úï çH²ï ¥¢S}¢¢Ý ÜU¢ ÎÚ±¢Á¢G¢ ¶¢ïH

çÎ²¢ x¢²¢ ¥¢ñÚ ãGÁ¢GÚ¼ï ã¢MÝ j S¢ï }¢ïÚè }¢éH¢ÜGU¢¼ ãé§ü ©‹ã¢ï´ Ýï }¢éÛ¢ï

}¢ÚãGÏ¢¢ ÜUã¢ ¥¢ñÚ Îé¥G¢ Îè, çÈUÚ }¢éÛ¢ï ÀÅï ¥¢S}¢¢Ý ÐÚ Hï Á¢¢²¢ x¢²¢, çÁ¢Ï¢í¢§üH

Ýï ÎÚ±¢Á¢G¢ ¶Å-¶Å¢²¢ ¼¢ï ÐêÀ¢ x¢²¢ : ÜU¢ñÝ ãñ ? ©‹ã¢ï´ Ýï ÜUã¢: }¢ñ´ çÁ¢Ï¢í¢§üH

ãêæ, ÐêÀ¢ : ¥¢Ð ÜïU S¢¢‰¢ ÜU¢ñÝ ãñ´ ? ÜUã¢ : ²ïã ãGÁ¢GÚ¼ }¢éãG}}¢Î



6 ãñ´, ÐêÀ¢ : v²¢ §‹ãï Ï¢éH¢²¢ x¢²¢ ãñ ? ÜUã¢ : ã¢æ Ï¢éH¢²¢ x¢²¢

ãñ J ãéGÁG¢êÚ 6 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ çÈUÚ ã}¢¢Úï çH²ï ÎÚ±¢Á¢G¢ ¶¢ïH çÎ²¢

x¢²¢ ¥¢ñÚ }¢ïÚè }¢éH¢ÜGU¢¼ ãGÁ¢GÚ¼ï }¢êS¢¢ j S¢ï ãé§ü, ©‹ã¢ï´ Ýï }¢éÛ¢ï wG¢éà¢

¥¢}¢ÎèÎ ÜUã¢ : ¥¢ñÚ Îé¥G¢ Îè J

çÈUÚ }¢éÛ¢ï S¢¢¼±ï´ ¥¢S}¢¢Ý ÐÚ Hï Á¢¢²¢ x¢²¢, çÁ¢Ï¢í¢§üH j Ýï

ÎÚ±¢Á¢G¢ ¶Å-¶Å¢²¢, ÐêÀ¢ x¢²¢ : ÜU¢ñÝ ãñ ? ÜUã¢ : }¢ñ´ çÁ¢Ï¢í¢§üH ãêæ, ÐêÀ¢ :

¥¢Ð ÜïU S¢¢‰¢ ÜU¢ñÝ ãñ´ ? ÜUã¢ : ²ïã ãGÁ¢GÚ¼ }¢éãG}}¢Î 6 ãñ´, ÐêÀ¢ :

v²¢ §‹ãï´ Ï¢éH¢²¢ x¢²¢ ãñ ? ©‹ã¢ï´ Ýï ÜUã¢ : ã¢æ §‹ãæï Ï¢éH¢²¢ x¢²¢ ãñ çÈUÚ ã}¢¢Úï

çH²ï ÎÚ±¢Á¢G¢ ¶¢ïH çÎ²¢ x¢²¢, ¥¢ñÚ ãGÁ¢GÚ¼ï §Ï¢í¢ãè}¢ j S¢ï }¢ïÚè }¢éH¢ÜGU¢¼

ãé§ü, Á¢¢ï Ï¢ñ¼éH }¢¢’}¢êÚ S¢ï ÅïÜU Hx¢¢» ãé±ï ‰¢ï ¥¢ñÚ ©S¢ Ï¢ñ¼éH }¢¢’}¢êÚ }¢ï´ ãÚ Ú¢ïÁ¢G

S¢œ¢Ú (70) ãÁ¢G¢Ú çÈGUçÚà¼ï Á¢¢¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ Á¢¢ï çÈGUçÚà¼¢ »ÜU Ï¢¢Ú ã¢ï ¥¢» ©S¢ ÜU¢ï

Î¢ïÏ¢¢Ú¢ }¢¢ñÜGU¥G Ýãè´ ç}¢H¼¢ J(1)

ãGÁ¢GÚ¼ï çÁ¢Ï¢í¢§üH j Ýï (ãGÁ¢GÚ¼ï §Ï¢í¢ãè}¢

j ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ ãéGÁG¢êÚï ¥vGÎS¢ 6 S¢ï) ¥GÁ¢üG çÜU²¢ : ²ïã ¥¢Ð

6 ÜïU ±¢çHÎ ãñ´, §‹ãï´ S¢H¢}¢ ÜUçã²ï ¥¢Ð 6 Ýï

S¢H¢}¢ ÜUã¢, ©‹ã¢ï Ýï S¢H¢}¢ ÜU¢ Á¢±¢Ï¢ çÎ²¢, çÈUÚ ¥¢Ð 6 ÜU¢ï

wG¢éà¢ ¥¢}¢ÎèÎ ÜUÚ¼ï ãé±ï ÜUã¢ : “ الح ممرحبا الح والنبی الص باالبن الص ” ²¢’Ýè S¢¢HïãG Ï¢ïÅï

¥¢ñÚ S¢¢HïãG ÝÏ¢è ÜU¢ï wG¢éà¢ ¥¢}¢ÎèÎ J”(2)

S¢¢¼±ï´ ¥¢S}¢¢Ý ÐÚ ãGÁ¢GÚ¼ï §Ï¢í¢ãè}¢ ¶GHèHéËH¢ã لم لوۃ والس نا و علیہ الص علی نبی

S¢ï }¢éH¢ÜGU¢¼ ÈGUÚ}¢¢Ýï ÜïU Ï¢¢’Î S¢çÄ²Îï ±¢H¢ ¼Ï¢¢Ú, Î¢ï ¥G¢H}¢ ÜïU ¼¢Á¢Î¢Ú

6 çS¢Îí¼éH }¢é‹¼ã¢ ÜïU Ð¢S¢ ¼à¢ÚèÈGU H¢» J(3)

²ïã »ÜU ÝêÚ¢Ýè

Ï¢ñÚè ÜU¢ ÎÚwG¼ ãñ, çÁ¢S¢ ÜUè Á¢ÇG ÀÅï ¥¢S}¢¢Ý ÐÚ ¥¢ñÚ à¢¢¶ï´G S¢¢¼±ï´ ¥¢S}¢¢Ý

ÜïU ªÐÚ ãæñ,(4)

§S¢ ÜïU ÈUH }¢ÜGU¢}¢ï çãÁ¢í ÜïU }¢ÅÜU¢ï´ ÜUè ¼GÚãG Ï¢ÇGï Ï¢ÇGï ¥¢ñÚ Ðœ¢ï

۲۱۹،حدیث۹۷،صاخل …مسلم ،کتاب االمیان ، باب االسراء برسول اللہ … 1 .٣١١٨، احلدیث:٣٨٨صحیح البخارى، كتاب مناقب االنصار، باب املعراج، ص… 2

ب االنصار، باب املعراج، ص …3 .٣١١٨، احلدیث:٣٨٥صحیح البخارى، كتاب مناقç}¢Ú¥¢¼éH }¢Ý¢Á¢èãG, }¢ï’Ú¢Á¢ ÜU¢ Ï¢²¢Ý, ÐãHè ÈGUSH, 8/143…4



ã¢‰¢è ÜïU ÜU¢Ý¢ï´ ÜUè ¼GÚãG ãñ´ J ãGÁ¢GÚ¼ï çÁ¢Ï¢í¢§üH j Ýï ¥GÁ¢üG çÜU²¢ : ²ïã

çS¢Îí¼éH }¢é‹¼ã¢ ãñ J Œ²¢Úï ¥¢ÜGU¢ 6 Ýï ²ã¢æ Ó¢¢Ú ÝãìÚï }¢éH¢ãGÁ¢G¢

ÈGUÚ}¢¢§æü Á¢¢ï çS¢Îí¼éH }¢é‹¼ã¢ ÜUè Á¢ÇG S¢ï çÝÜUH¼è ‰¢è´, ©Ý }¢ï´ S¢ï Î¢ï ¼¢ï Á¢G¢çãÚ

‰¢è´ ¥¢ñÚ Î¢ï wG¢ézG²¢ (Ð¢ïà¢èÎ¢) J ¥¢Ð 6 Ýï ãGÁ¢GÚ¼ï çÁ¢Ï¢í¢§üH

j S¢ï ÎÚ²¢zG¼ ÈGUÚ}¢¢²¢ : »ï çÁ¢Ï¢í¢§üH ! ²ïã ÝãìÚï´ ÜñUS¢è ãñ´ ? ¥GÁ¢üG çÜU²¢ :

wG¢ézG²¢ ÝãìÚï´ ¼¢ï Á¢‹Ý¼ ÜUè ãñ´ ¥¢ñÚ Á¢G¢çãÚè ÝãìÚï´ ÝèH ¥¢ñÚ ÈéUGÚ¢¼ ãñ´ J(1)

}¢ÜGU¢}¢ï }¢éS¼±¢

Á¢Ï¢ Œ²¢Úï ¥¢ÜGU¢, }¢èÆï }¢éS¼GÈGU¢ 6 çS¢Îí¼éH }¢é‹¼ã¢ S¢ï

¥¢x¢ï Ï¢ÉGï ¼¢ï ãGÁ¢GÚ¼ï çÁ¢Ï¢í¢§üH j ±ãè´ ÆãÚ x¢» ¥¢ñÚ ¥¢x¢ï Á¢¢Ýï S¢ï

}¢¢’çÁ¢GÚ¼ wG±¢ã ãé±ï J(2)

à¢ñ¶G ¥GÏÎéH ãGÜGU }¢éãGçgS¢ï ÎïãH±è P

ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU Ï¢¢’Á¢G çÚ±¢²¼¢ïæ }¢ï´ ¥¢²¢ ãñ çÜU S¢çÄ²Îï ¥G¢H}¢, ÝêÚï }¢éÁ¢SS¢}¢

6 Ýï çÁ¢Ï¢íèHï ¥}¢èÝ j S¢ï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ¥x¢Ú ¼é}ã¢Úè ÜU¢ï§ü

ãG¢Á¢¼ ãñ ¼¢ï }¢éÛ¢ S¢ï ¥GÁ¢üG ÜUÚ¢ï, }¢ñ´ ¥ËH¢ã 1 ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã }¢ï Ðïà¢ ÜUÚ

Îêæx¢¢ J ãGÁ¢GÚ¼ï çÁ¢Ï¢íèHï ¥}¢èÝ j Ýï ¥GÁ¢üG çÜU²¢ : Ï¢¢Úx¢¢ãï §H¢ãè 1 }¢ï´

}¢ïÚè ²ïã ¼}¢‹Ý¢ Ï¢²¢Ý ÜUÚ ÎèçÁ¢²ïx¢¢ çÜU ±¢ïã Ú¢ïÁ¢Gï çÜGU²¢}¢¼ }¢ïÚï Ï¢¢ÁG¢ê¥¢ïæ ÜU¢ï

¥¢ñÚ |¢è çÁ¢G²¢Î¢ ÜéUà¢¢Î¢ ÈGUÚ}¢¢ Îï ¼¢çÜU }¢ñ´ ¥¢Ð 6 ÜUè ©}}¢¼

ÜU¢ï ¥ÐÝï Ï¢¢ÁG¢ê¥¢ïæ ÜïU Á¢GÚè»G ÐéH çS¢Ú¢¼G S¢ï x¢éÁ¢G¢Ú S¢ÜêæU J نبو (۴/۴۶۱، ۃ)مدارج ال

¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, §}¢¢}¢ï ¥ãHï S¢é‹Ý¼, }¢¢ñH¢Ý¢ à¢¢ã §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢

¶G¢Ý R ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ :

¥ãHï çS¢Ú¢¼G MãGï ¥}¢è ÜU¢ï ¶GÏ¢Ú ÜUÚï´ Á¢¢¼è ãñ ©}}¢¼ï ÝÏ¢±è ÈGUà¢ü ÐÚ ÜUÚï´

»ÜU ÎêS¢Úï }¢ÜGU¢}¢ ÐÚ §S¢ S¢ï |¢è Ï¢ÉG ÜUÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ :

ÐéH S¢ï ©¼¢Ú¢ï Ú¢ã x¢éÁ¢GÚ ÜU¢ï ¶GÏ¢Ú Ý ã¢ï çÁ¢Ï¢íèH ÐÚ çÏ¢À¢»æ ¼¢ï ÐÚ ÜU¢ï ¶GÏ¢Ú Ý ã¢ï

.٣١١٨، احلدیث:٣٨٥باب املعراج، صصحیح البخارى، كتاب مناقب االنصار، 1…. .٨٥٤، احلدیث:١٨وصحیح مسلم، كتاب االمیان، باب االسراء...اخل، ص

.٢/٣١٨املواهب اللدنیة، املقصد اخلامس، 2….



çÈUÚ ¥¢Ð 6 (¼‹ã¢) ¥¢x¢ï Ï¢ÉGï ¥¢ñÚ Ï¢éH‹Îè ÜUè ¼GÚÈGU

S¢ÈGUÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãé±ï »ÜU }¢ÜGU¢}¢ ÐÚ ¼à¢ÚèÈGU H¢», çÁ¢S¢ï }¢éS¼±¢ ÜUã¢ Á¢¢¼¢ ãñ,

²ã¢æ ¥¢Ð 6 Ýï ÜGUË¢}¢¢ïæ ÜUè Ó¢Ú-Ó¢Ú¢ãÅ S¢}¢¢¥G¼ ÈGUÚ}¢¢§ü J(1)

²ïã ±¢ïã ÜGUH}¢ ‰¢ï çÁ¢Ý S¢ï çÈGUçÚà¼ï Ú¢ïÁ¢G¢Ý¢ ÜïU ¥ãGÜU¢}¢ï §H¢çãÄ²¢ çH¶¼ï ãñ´

¥¢ñÚ H¢ñãïG }¢ãGÈGUêÁ¢G S¢ï »ÜU S¢¢H ÜïU ±¢çÜGU¥G¢¼ ¥Hx¢ ¥Hx¢ S¢ãGèÈGU¢ï }¢ï´ ÝvGH

ÜUÚ¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ çÈUÚ ²ïã S¢ãGèÈïGU à¢¢’Ï¢¢Ý ÜUè Ð‹ÎÚã±èæ15

à¢Ï¢ }¢é¼¥GçËHÜGU

ãéGvÜU¢}¢ çÈGUçÚà¼¢ï´ ÜïU ãG±¢Hï ÜUÚ çÎ²ï Á¢¢¼ï ãñ J(2)

¥Gà¢ïü ©GH¢ S¢ï |¢è ª ÐÚ

çÈUÚ }¢éS¼±¢ S¢ï ¥¢x¢ï Ï¢ÉGï ¼¢ï ¥Gà¢ü ¥¢²¢, ¥¢Ð 6 §S¢

S¢ï |¢è ªÐÚ ¼à¢ÚèÈGU H¢» ¥¢ñÚ çÈUÚ ±ã¢æ ÐãéæÓ¢ï Á¢ã¢æ wG¢éÎ “ÜUã¢æ” ¥¢ñÚ

“ÜUÏ¢” |¢è ¶Gy}¢ ã¢ï Ó¢éÜïU ‰¢ï, v²êæçÜU ²ïã ¥ËÈGU¢Á¢G Á¢x¢ã ¥¢ñÚ Á¢G}¢¢Ýï ÜïU çH²ï

Ï¢¢ïHï Á¢¢¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ Á¢ã¢æ ã}¢¢Úï ãéGÁG¢êÚï ¥‹±Ú 6 Ú¢ñÝÜGU ¥ÈGUÚ¢ïÁ¢G

ãé±ï ±ã¢æ Á¢x¢ã ‰¢è Ý Á¢G}¢¢Ý¢ J §S¢è ±Á¢ã S¢ï ©S¢ï H¢ }¢ÜU¢æ ÜUã¢ Á¢¢¼¢ ãñ J

S¢éÚ¢x¢Gï »ïÝ¢ï }¢¼¢ ÜUã¢æ ‰¢¢, çÝà¢¢Ýï ÜñUÈGU¢ï §H¢ ÜUã¢æ ‰¢¢

Ý ÜU¢ï§ü Ú¢ãè Ý ÜU¢ï§ü S¢¢‰¢è Ý S¢æx¢ï }¢ç‹Á¢GH Ý }¢Úã GHï ‰¢ï (3)

»ïÝ : ÜUã¢æ J }¢¼¢ : ÜUÏ¢ J ÜñUÈGU : ÜñUS¢ï J §H¢ : ÜUã¢æ ¼ÜU J S¢æx¢ï }¢ç‹Á¢GH :

Ð‰‰¢Ú ÜU¢ ±¢ïã çÝà¢¢Ý Á¢¢ï }¢ç‹Á¢ GH ÜU¢ Ð¼¢ Îï¼¢ ãñ J

à¢ï’Ú ÜUè ±Á¢G¢ãG¼ : à¢Ï¢ï }¢ï’Ú¢Á¢, ãGÏ¢èÏ¢ï çÜUçÏ¢í²¢ 6

ÜUã¢æ x¢» ? ÜUÏ¢ x¢» ? ÜñUS¢ï x¢» ? ÜUã¢æ ¼ÜU x¢» ? §Ý S¢é±¢H¢¼ ÜU¢ Á¢±¢Ï¢

ÜU¢ï§ü v²¢ Ï¢¼¢» ! v²êæçÜU Á¢ã¢æ }¢ãGÏ¢êÏ¢ï ÚãG}¢¢Ý 6 à¢Ï¢ï }¢ï’Ú¢Á¢

ÐãéæÓ¢ï, ±ã¢æ ÜUÏ¢ ¥¢ñÚ ÜUã¢æ ÜU¢ ¼S¢Ã±éÚ |¢è Ýãè´, ÜñUS¢ï ¥¢ñÚ ÜUã¢æ ÜU¢ çÝà¢¢Ý

Ýãè´, ÜU¢ï§ü ¥¢Ð ÜïU S¢¢‰¢ Ýãè´, Ý ÜU¢ï§ü }¢ç‹Á¢GH ÜU¢ çÝà¢¢æ, ²ïã S¢¢Úè Ï¢¢¼ ïæ ±ã¢æ S¢ï

¼¥GËHéÜGU Ú¶¼è ãñ´, Á¢¢ï ¥G¢H}¢ ãè ÜéUÀ ¥¢ñÚ ‰¢¢ J

.٣٤٣، احلدیث:٨٥٨صحیح البخارى، كتاب الصالة، باب كیف فرضت...اخل، ص 1….

2....ç}¢Ú¥¢¼éH }¢Ý¢Á¢èãG, }¢ï’Ú¢Á¢ ÜU¢ Ï¢²¢Ý, ÐãHè ÈGUSH, 8/155

3....ãGÎ¢§ÜïGU Ï¢çwGà¢à¢, çãGSS¢¢ ¥Ã±H, S¢. 235



}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ²ã¢æ ¥ËH¢ã ÚÏÏ¢éH §GÁGÁ¢G¼ 1 Ýï

¥ÐÝï Œ²¢Úï }¢ãGÏ¢êÏ¢ 6 ÜU¢ï ±¢ïã ÜéUGÏ¢ïü ¶G¢S¢ ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU Ý

çÜUS¢è ÜU¢ï ç}¢H¢ Ý ç}¢Hï J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, Ð¢Úã 27, S¢êÚ¼é‹ÝÁ}¢ ÜUè ¥¢²¼ Ý}Ï¢Ú

8,9,10 }¢ï´ §Úà¢¢Îï wG¢éÎ¢±‹Îè 1 ãñ :

(۱۷،۴،۱،النجم:۷۰)پ

¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : çÈUÚ ±¢ïã

Á¢Ë±¢ ÝÁ¢GÎèÜU ãé±¢ çÈUÚ wG¢êÏ¢ ©¼Ú

¥¢²¢ ¼¢ï ©S¢ Á¢Ë±ï ¥¢ñÚ ©S¢ }¢ãGÏ¢êÏ¢ }¢ï´

Î¢ï ã¢‰¢ ÜU¢ ÈGU¢çS¢H¢ Úã¢ Ï¢çËÜU §S¢ S¢ï

|¢è ÜU}¢ J ¥Ï¢ ±ãGè ÈGUÚ}¢¢§ü ¥ÐÝï Ï¢‹Îï

ÜU¢ï Á¢¢ï ±ãGè ÈGUÚ}¢¢§ü J

¥G¢çà¢ÜïGU }¢¢ãï çÚS¢¢H¼, ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ I ÜGUS¢èÎ»

}¢ï’Ú¢çÁ¢Ä²¢ }¢ï´ §Ý }¢éÏ¢¢ÚÜU Í¢çÇG²¢ï´ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ çH¶¼ï ãñ´, çÜU çÁ¢S¢ Í¢ÇGè Œ²¢Úï

ÝÏ¢è 6 ÜU¢ï ÜéUGÏ¢ïü ¶G¢S¢ ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ x¢²¢, ©S¢ ±vG¼ v²¢ S¢}¢¢æ

‰¢¢, çH¶¼ï ãñ´ :

Ï¢ÉG »ï }¢éãG}}¢Î, ÜUÚè´ ã¢ï ¥ãG}¢Î, ÜGUÚèÏ¢ ¥¢ S¢Ú±Úï }¢é}¢ÁÁ¢Î

çÝS¢¢Ú Á¢¢ªæ ²ïã v²¢ çÝÎ¢ ‰¢è, ²ïã v²¢ S¢}¢¢æ ‰¢¢, ²ïã v²¢ }¢Á¢Gï ‰¢ï

¼Ï¢¢ÚÜUËH¢ã à¢¢Ý ¼ïÚè ¼ éÛ¢è ÜU¢ ï Á¢ ñ G Ï¢¢ ã ñ Ï¢ ï çÝ²¢Á¢Gè

ÜUãè´ ¼¢ï ±¢ïã Á¢¢ïà¢ï HÝ ¼Ú¢Ýè ÜUãè´ ¼ÜGU¢Á¢ïG ç±S¢¢H ÜïU ‰¢ï

ç¶GÚÎ S¢ï ÜUã Î¢ï çÜU S¢Ú Û¢éÜU¢ Hï x¢é}¢¢æ S¢ï x¢éÁ¢GÚï x¢éÁ¢GÚÝï ±¢Hï

ÐÇGï ãñ´ ²¢æ wG¢éÎ çÁ¢ã¼ ÜU¢ï H¢Hï çÜUS¢ï Ï¢¼¢» çÜU{Ú x¢» ‰¢ï

©{Ú S¢ï Ðñã}¢ ¼ÜGU¢Á¢Gï ¥¢Ý¢ §{Ú ‰¢¢ }¢éçàÜUH ÜGUÎ}¢ Ï¢ÉG¢Ý¢

Á¢H¢H ± ãñÏ¢¼ ÜU¢ S¢¢}¢Ý¢ ‰¢¢ Á¢}¢¢H ± ÚãG}¢¼ ©|¢¢Ú¼ï ‰¢ï

Ï¢ÉGï ¼¢ï HïçÜUÝ çÛ¢Û¢ÜU¼ï ÇÚ¼ï ãG²¢ S¢ï Û¢éÜU¼ï ¥ÎÏ¢ S¢ï LÜU¼ï

Á¢¢ï ÜéUGÏ¢ü §‹ãè´ ÜUè Úç±à¢ Ðï Ú¶¼ï ¼¢ï H¢¶¢ï´ }¢ç‹Á¢GH ÜïU ÈGU¢çS¢Hï ‰¢ï

±¢ïãè ãñ ¥Ã±H ±¢ïãè ãñ ¥¢ç¶GÚ ±¢ïãè ãñ Ï¢¢ç¼GÝ ±¢ïãè ãñ Á¢G¢çãÚ

©S¢è ÜïU Á¢Ë±ï ©S¢è S¢ï ç}¢HÝï ©S¢è S¢ï ©S¢ ÜUè ¼GÚÈGU x¢» ‰¢ï



S¢H¢}¢ï ÚÁ¢G¢ }¢ï´ ãñ :

çÜUS¢ ÜU¢ï Îï¶¢ ²ïã }¢êS¢¢ S¢ï ÐêÀï ÜU¢ï§ü

¥¢æ¶¢ïæ ±¢H¢ï ÜUè çã}}¢¼ Ðï H¢¶¢ï´ S¢H¢}¢

S¢êÚ» ÝÁ}¢ }¢ï´ §Úà¢¢Î ã¢ï¼¢ ãñ :

﴾۷۱﴿ما زاغ البص وما طغی

(۴۷،النجم:۲۷)پ¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ¥¢æ¶ Ý

çÜUS¢è ¼GÚÈGU çÈUÚè Ý ãGÎ S¢ï Ï¢ÉGè

ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ Á¢¢’ÈGUÚ S¢¢çÎÜGU 5 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU ¥ËH¢ã

¼¥G¢H¢ Ýï ¥ÐÝï Ï¢‹Îï ÜU¢ï ±ãGè ÈGUÚ}¢¢§ü Á¢¢ï ±ãGè ÈGUÚ}¢¢§ü ²ïã ±ãGè Ï¢ï ±¢çS¢¼G¢

‰¢è çÜU ¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU ãGÏ¢èÏ¢ ÜïU ÎÚç}¢²¢Ý ÜU¢ï§ü ±¢çS¢¼G¢ Ý ‰¢¢

¥¢ñÚ ²ïã wG¢éÎ¢ ¥¢ñÚ ÚS¢êH ÜïU ÎÚç}¢²¢Ý ÜïU ¥SÚ¢Ú ãñ´ çÁ¢Ý ÐÚ ©Ý ÜïU çS¢±¢

çÜUS¢è ÜU¢ï §çœ¢GH¢¥G Ýãè´ J(1)

(Ú¢Á¢G ÜUè Ï¢¢¼¢ï´ ÜïU §GH¢±¢) ¥ËH¢ã 1 Ýï ¥ÐÝï }¢ãGÏ¢êÏ¢

6 S¢ï §Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU çÁ¢Ï¢íèHï ¥}¢èÝ ÜUè ±¢ïã ãG¢Á¢¼ çÁ¢S¢

ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ ¼é}¢ S¢ï ¥GÁ¢üG çÜU²¢ ‰¢¢ ±¢ïã v²¢ ãñ ? ¥¢Ð 6 Ýï

¥GÁ¢üG çÜU²¢ : »ï ¥ËH¢ã 1 ¼ê ©S¢ï wG¢êÏ¢ Á¢¢Ý¼¢ ãñ J ¥ËH¢ã 1 Ýï

ÈGUÚ}¢¢²¢ : »ï }¢ãGÏ¢êÏ¢ ! }¢ñ´ Ýï ©S¢ ÜUè ãG¢Á¢¼ ÜGUÏ¢êH ÈGUÚ}¢¢§ü HïçÜUÝ ©Ý H¢ïx¢¢ï´ ÜïU

ãGÜGU }¢ï´ Á¢¢ï ¼é}¢ S¢ï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUÚ¼ï, ¼é}ãï Î¢ïS¼ Ú¶¼ï ¥¢ñÚ ¼é}ã¢Úè S¢¢ïãGÏ¢¼ }¢ï´

Úã¼ï ãñ´ J نبو (۴/۴۶۹، ۃ)مدارج ال

ãéGÁG¢ êÚï ¥ÜUÚ}¢, ÝêÚï }¢éÁ¢SS¢}¢ 6 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU :

¥ËH¢ã 1 Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ »ÜU çÎÝ ¥¢ñÚ Ú¢¼ }¢ï´ ÐÓ¢¢S¢ (50) Ý}¢¢Á¢ïGæ ÈGUÁ¢üG

ÜUè´, Á¢Ï¢ }¢ñ´ ãGÁ¢GÚ¼ï }¢êS¢¢ j ÜïU Ð¢S¢ ÐãéæÓ¢¢ ¼¢ï ©‹ã¢ï´ Ýï ÜUã¢ : ¥¢Ð ÜïU ÚÏ¢

1 Ýï ¥¢Ð ÜUè ©}}¢¼ ÐÚ v²¢ ÈGUÁ¢üG çÜU²¢ ãñ ? }¢ñ´ Ýï ÜUã¢ : ãÚ çÎÝ Ú¢¼ }¢ïæ

1... ¶GÁ¢G¢§ÝéH §GÚÈGU¢Ý, Ð¢Úã, 27, ¥‹ÝÁ}¢ : 10



ÐÓ¢¢S¢ (50) Ý}¢¢Á¢ïGæ ÈGUÁ¢üG ÈGUÚ}¢¢§ü ãñ´ J ãGÁ¢GÚ¼ï }¢êS¢¢ j Ýï ÜUã¢ : ¥ÐÝï

ÚÏ¢ 1 ÜïU Ð¢S¢ Á¢¢ ÜUÚ ¼wGÈGUèÈGU (²¢’Ýè ÜU}¢è) ÜU¢ S¢é±¢H ÜUèçÁ¢²ï, v²êæçÜU

¥¢Ð ÜUè ©}}¢¼ ÐÓ¢¢S¢ Ý}¢¢Á¢Gï´ Ý ÐÉG S¢ÜïUx¢è, }¢ñæ Ï¢Ýè §SÚ¢§üH ÜU¢ï ¥¢Á¢G}¢¢ Ó¢éÜU¢

ãêæ, (Œ²¢Úï ¥¢Ü GU¢ 6 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢) }¢ñ´ ¥ÐÝï ÚÏ¢ 1 ÜïU Ð¢S¢

H¢ñÅ ÜUÚ x¢²¢ ¥¢ñÚ ¥GÁ¢üG ÜUè : »ï }¢ïÚï ÚÏ¢ 1 }¢ïÚè ©}}¢¼ ÐÚ ÜéUÀ ¼wGÈGUèÈGU

ÈGUÚ}¢¢, ¥ËH¢ã 1 Ýï Ð¢æÓ¢ Ý}¢¢Á¢Gï´ ÜU}¢ ÜUÚ Îè´, }¢ñ´ }¢êS¢¢ j ÜïU Ð¢S¢

ÐãéæÓ¢¢ ¥¢ñÚ ÜUã¢ çÜU ¥ËH¢ã 1 Ýï Ð¢æÓ¢ Ý}¢¢Á¢Gï´ ÜU}¢ ÜUÚ Îè ãñ´ J ãGÁ¢GÚ¼ï

}¢êS¢¢ j Ýï ÜUã¢ : ¥¢Ð ÜUè ©}}¢¼ §¼Ýè Ý}¢¢Á¢Gï´ |¢è Ý ÐÉG S¢ÜïUx¢è Á¢¢§²ï

¥¢ñÚ Á¢¢ ÜUÚ }¢Á¢GèÎ ÜU}¢è ÜU¢ S¢é±¢H ÜUèçÁ¢²ï, ÚS¢êHéËH¢ã 6 Ýï

ÈGUÚ}¢¢²¢ : ãGÁ¢GÚ¼ï }¢êS¢¢ j ÜïU Ð¢S¢ S¢ï ¥ËH¢ã 1 ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã }¢ï´

Á¢¢Ýï ¥¢Ýï ÜU¢ çS¢HçS¢H¢ Á¢¢Úè Úã¢ (²¢’Ýè ¥ËH¢ã 1 ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã S¢ï ãÚ

Ï¢¢Ú Ý}¢¢Á¢¢ï´ }¢ï´ ÜéUÀ ¼wGÈGUèÈGU ã¢ï Á¢¢¼è }¢x¢Ú §S¢ ÜïU Ï¢¢ ±éÁ¢êÎ ãGÁ¢GÚ¼ï }¢êS¢¢

j }¢Á¢GèÎ ÜU}¢è ÜUÚ±¢Ýï ÜïU çH²ï }¢éÛ¢ï Î¢ïÏ¢¢Ú¢ ¥ËH¢ã 1 ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã

}¢ï´ |¢ïÁ¢¼ï Úãï) ãGœ¢¢ çÜU (Á¢Ï¢ çS¢ÈGüU Ð¢æÓ¢ Ý}¢¢Á¢Gï Úã x¢§æü) ¥ËH¢ã 1 Ýï

ÈGUÚ}¢¢²¢ : »ï }¢éãG}}¢Î (6) çÎÝ ¥¢ñÚ Ú¢¼ ÜUè ²ïã Ð¢æÓ¢ Ý}¢¢Á¢Gï´

ãñ´ ¥¢ñÚ §Ý }¢ï´ S¢ï ãÚ Ý}¢¢Á¢G ÜU¢ ÎS¢ x¢éÝ¢ ¥Á¢í ç}¢Hïx¢¢ çHã¢Á¢G¢ (¥Á¢í¢ï S¢±¢Ï¢

ÜïU »’ç¼Ï¢¢Ú S¢ï) ²ïã ÐÓ¢¢S¢ Ý}¢¢Á¢Gï´ ã¢ï Á¢¢»æx¢è, ¥¢ñÚ (}¢Á¢GèÎ ÈGUÁGH¢ï ÜUÚ}¢ ²ïã

ãñ çÜU) Á¢¢ï à¢wGS¢ ÝïÜU ÜU¢}¢ ÜUè çÝÄ²¼ ÜUÚï çÈUÚ ±¢ïã ÝïÜU ÜU¢}¢ Ý ÜUÚ Ð¢» ¼¢ï

©S¢ ÜïU çH²ï (çS¢ÈüGU ¥ÓÀè çÝÄ²¼ ÜUè ±Á¢ã S¢ï) »ÜU ÝïÜUè çH¶ Îè Á¢¢»x¢è

¥¢ñÚ ¥x¢Ú ±¢ïã ©S¢ ÝïÜUè ÜU¢ï ÜUÚ x¢éÁ¢GÚï ¼¢ï ÎS¢ (10) ÝïçÜU²¢æ çH¶è Á¢¢»æx¢è

¥¢ñÚ Á¢¢ï à¢wGS¢ Ï¢éÚï ÜU¢}¢ ÜU¢ ÜGUSÎ ÜUÚï ¥¢ñÚ ±¢ïã Ï¢éÚ¢ ÜU¢}¢ Ý ÜUÚï ¼¢ï ©S¢ ÜïU

Ý¢}¢» ¥¢’}¢¢H }¢ï´ (Ï¢éÚè çÝÄ²¼ ÜïU Á¢é}¢ü }¢ï´) ÜU¢ï§ü x¢éÝ¢ã Ýãè´ çH¶¢ Á¢¢»x¢¢ J

¥HÏ¢œ¢¢ ¥x¢Ú ±¢ïã Ï¢éÚ¢ ÜU¢}¢ ÜUÚ Hïx¢¢ ¼¢ï ¥Ï¢ ©S¢ ÜUè »ÜU Ï¢éÚ¢§ü çH¶è

Á¢¢»x¢è J



§S¢ ÜïU Ï¢¢’Î ÚS¢êHéËH¢ã 6 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU çÈUÚ }¢ñ´

ãGÁ¢GÚ¼ï }¢êS¢¢ j ÜïU Ð¢S¢ ÐãéæÓ¢¢ ¥¢ñÚ ©Ý ÜU¢ï §Ý ¥ãGÜU¢}¢ ÜUè ¶GÏ¢Ú Îè ¼¢ï

©‹ã¢ï´ Ýï ¥Ï¢ ÜUè Ï¢¢Ú |¢è ²ïãè ÜUã¢ çÜU ¥ÐÝï ÚÏ¢ 1 ÜïU Ð¢S¢ Á¢¢ ÜUÚ }¢Á¢GèÎ

¼wGÈGUèÈGU ÜU¢ S¢é±¢H ÜUèçÁ¢²ï, ÚS¢êHéËH¢ã 6 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢ñ´ Ýï

ãGÁ¢GÚ¼ï }¢êS¢¢ j S¢ï ÜUã¢ çÜU (Ý}¢¢Á¢G¢ï´ }¢ï´ ÜU}¢è ÜUÚ±¢Ýï ÜïU çH²ï) }¢ñ´ §¼Ýè

}¢Ú¼Ï¢¢ ¥ÐÝï ÚÏ¢ 1 ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã }¢ï´ Á¢¢ Ó¢éÜU¢ ãêæ çÜU ¥Ï¢ (§S¢ ÜU¢}¢ ÜïU çH²ï

Á¢¢Ýï }¢ï´) }¢éÛ¢ï ãG²¢ ¥¢¼è ãñ J (۲۱۹،حدیث۹۷اخل ،ص…برسول اللہ )مسلم ،کتاب االمیان ، باب االسراء ÜéUGÚ¥¢Ýï Ð¢ÜU ÜïU Ð‹ÎÚã±ï´

15 Ð¢Úï }¢ï S¢êÚ» Ï¢Ýè §SÚ¢§üH ÜUè ÐãHè

¥¢²¼ }¢ï´ ¥ËH¢ã 1 Ýï ¥ÐÝï }¢ãGÏ¢êÏ¢, Î¢Ý¢» xG¢é²êÏ¢ 6 ÜïU

§S¢ S¢ÈGUÚï }¢ï’Ú¢Á¢ ÜïU §çÏ¼Î¢§ü çãGSS¢ï ÜU¢ ¼Á¢GçÜUÚ¢ ÜUÚ¼ï ãé±ï §Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢²¢ :

(۱،بنی اسرائیل:۱۱)پ

¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : Ð¢ÜUè ãñ

©S¢ï Á¢¢ï Ú¢¼¢ï´ Ú¢¼ ¥ÐÝï Ï¢‹Îï ÜU¢ï Hï

x¢²¢ }¢çSÁ¢Îï ãGÚ¢}¢ (¶G¢Ý»

ÜU¢’Ï¢¢) S¢ï }¢çSÁ¢Îï ¥vGS¢¢ (Ï¢ñ¼éH

}¢vGÎS¢) ¼ÜU J

²¢Î Úãï çÜU ã}¢¢Úï Œ²¢Úï ¥¢ÜGU¢, }¢vÜUè }¢ÎÝè }¢éS¼GÈGU¢, à¢Ï¢ï ¥SÚ¢ ÜïU

ÎéËã¢ 6 ÜU¢ S¢ÈGUÚï }¢ï’Ú¢Á¢ }¢çSÁ¢Îï ãGÚ¢}¢ S¢ï à¢éM¥G ã¢ï ÜUÚ

}¢çSÁ¢Îï ¥vGS¢¢ ÐÚ ¶Gy}¢ Ýãè´ ãé±¢ ‰¢¢ Ï¢çËÜU ÜéUGÚ¥¢Ý¢ï ãGÎèS¢ S¢ï S¢¢çÏ¢¼ ãñ çÜU

ÝçÏ¢Ä²ï ÜUÚè}¢, ÚªÈéUGÚüãGè}¢ 6 Ýï }¢ï’Ú¢Á¢ à¢ÚèÈGU ÜUè Ú¢¼ Ý çS¢ÈüUG

S¢¢¼¢ïæ ¥¢S}¢¢Ý¢ï´ ÜUè S¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢§ü Ï¢çËÜU §S¢ S¢ï |¢è ±Ú¢©H ±Ú¢ (²¢’Ýè Ï¢ãé¼

¥¢x¢ï) Á¢ã¢æ ¼ÜU ¥ËH¢ã 1 Ýï Ó¢¢ã¢ ¼à¢ÚèÈGU Hï x¢» J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,

¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, §}¢¢}¢ï ¥ãHï S¢é‹Ý¼, }¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼, ÐÚ±¢Ý»

à¢}»G çÚS¢¢H¼, }¢¢ñH¢Ý¢ à¢¢ã ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý R ÈGU¼¢±¢ ÚÁ¢Gç±Ä²¢

à¢ÚèÈGU }¢ï´ à¢ãüïG ã}¢çÁ¢GÄ²¢ ÜïU ãG±¢Hï S¢ï ÝvGH ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : Á¢Ï¢ ãGÁ¢GÚ¼ï }¢êS¢¢



j ÜU¢ï Î¢ñH¼ï ÜUH¢}¢ ¥G¼G¢ ãé§ü, ã}¢¢Úï ÝÏ¢è 6 ÜU¢ï ±ñS¢è ãè

à¢Ï¢ï ¥SÚ¢ ç}¢Hè ¥¢ñÚ çÁ¢G²¢Î¼ï ÜéUGÏ¢ü (ÜéUGÏ¢ïü wG¢éÎ¢±‹Îè 1 ÜUè çÁ¢G²¢Î¼è) ¥¢ñÚ

Ó¢à}¢ï S¢Ú (S¢Ú ÜUè ¥¢æ¶) S¢ï ÎèÎ¢Úï §H¢ãè §S¢ ÜïU §GH¢±¢ J ¥¢ñÚ |¢H¢ ÜUã¢æ

ÜU¢ïãï yG¢êÚ çÁ¢S¢ ÐÚ ãGÁ¢GÚ¼ï }¢êS¢¢ j S¢ï }¢éÝ¢Á¢¢¼ ãé§ü ¥¢ñÚ ÜUã¢æ }¢¢ ÈGU¢ñÜéUGH

¥Gà¢ü (¥Gà¢ü S¢ï |¢è ªÐÚ) Á¢ã¢æ ã}¢¢Úï ÝÏ¢è 6 S¢ï ÜUH¢}¢ ãé±¢ J

§S¢è çÜU¼¢Ï¢ ÜïU ãG±¢Hï S¢ï }¢Á¢GèÎ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU ÝÏ¢è 6

Ýï ¥ÐÝï çÁ¢S}¢ï Ð¢ÜU ÜïU S¢¢‰¢ Ï¢ïÎ¢Úè }¢ï à¢Ï¢ï ¥SÚ¢ (²¢’Ýè }¢ï’Ú¢Á¢ ÜUè Ú¢¼)

¥¢S}¢¢Ý¢ï´ ¼ÜU ¼ÚvGÜGUè ÈGUÚ}¢¢§ü, çÈUÚ çS¢Îí¼éH }¢é‹¼ã¢, çÈUÚ }¢ÜGU¢}¢ï }¢éS¼±¢, çÈUÚ

¥Gà¢ü ± ÚÈGU-ÚÈGU ± ÎèÎ¢Úï (§H¢ãè 1) ¼ÜU J (ÈGU¼¢±¢ ÚÁ¢Gç±Ä²¢, 30/646)

¥HÏ¢œ¢¢ ¥¢²¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ }¢ï´ çÁ¢S¢ çãGSS¢» }¢ï’Ú¢Á¢ ÜU¢ Ï¢²¢Ý çÜU²¢ x¢²¢

çS¢ÈüGU ±¢ïãè çãGSS¢¢ |¢è Ï¢ Á¢G¢¼ï wG¢éÎ çÝã¢²¼ ãè ãñGÚ¼ ¥æx¢ïÁ¢G }¢¢ï’çÁ¢Á¢G¢ ãñ v²êæçÜU

}¢çSÁ¢Îï ãGÚ¢}¢ ¥¢ñÚ }¢çSÁ¢Îï ¥vGS¢¢ ÜïU ÎÚç}¢²¢Ý ¥ÓÀ¢ ¶G¢S¢¢ ÈGU¢çS¢H¢ ‰¢¢,

çHã¢Á¢G¢ çÜUS¢è ¥G¢}¢ à¢wGS¢ ÜU¢ }¢çSÁ¢Îï ¥vGS¢¢ ¼ÜU Á¢¢Ý¢ ¥¢ñÚ çÈUÚ Ú¢¼¢ï´ Ú¢¼

±¢ÐS¢ |¢è ¥¢ Á¢¢Ý¢ ¼¢ï Ï¢ãé¼ ÎêÚ ÜUè Ï¢¢¼ ãñ »ÜU Ú¢¼ }¢ï´ çS¢ÈüGU ²ÜU ¼GÚÈGU¢

ÈGU¢çS¢H¢ ¼ñG ÜUÚÝ¢ |¢è }¢é}¢çÜUÝ Ý ‰¢¢ J Á¢ñS¢¢ çÜU S¢¢çãGÏ¢ï MãéGH Ï¢²¢Ý ãGÁ¢GÚ¼ï

¥GËH¢}¢¢ §S}¢¢§üGH ãGvGÜGUè P ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ ¥vGS¢¢ ¼ÜU ÜU¢ çÁ¢GRU §S¢

±Á¢ã S¢ï çÜU²¢ x¢²¢ çÜU ©S¢ Á¢G}¢¢Ýï }¢ï´ }¢çSÁ¢Îï ¥vGS¢¢ S¢ï ÎêÚ ÜU¢ï§ü ¥¢ñÚ }¢çSÁ¢Î

Ý ‰¢è, }¢vÜU» }¢éÜUÚü}¢¢ S¢ï S¢Ï¢ S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ ÎêÚ ²ïãè }¢çSÁ¢Î ‰¢è, }¢çSÁ¢Îï ãGÚ¢}¢

± }¢çSÁ¢Îï ¥vGS¢¢ ÜïU ÎÚç}¢²¢Ý »ÜU }¢ãèÝï S¢ï |¢è çÁ¢G²¢Î¢ }¢S¢¢ÈGU¼ ÜU¢ ÈGU¢çS¢H¢

‰¢¢ J (۴،۱/۴۴۱:ۃ،بن اسرائیل،حتت اآلی۴۱)روح البیان،پ

çÁ¢Ï¢íèHï ¥}¢èÝ j ÜïU ÝÁ¢GÎèÜU çS¢gèÜGU

ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ï¢ê ãéÚñÚ¢ 5 S¢ï çÚ±¢²¼ ãñ çÜU Á¢Ï¢

¥ËH¢ã 1 ÜïU }¢ãGÏ¢êÏ¢, Î¢Ý¢» xG¢é²êÏ¢ 6 Ýï }¢ï’Ú¢Á¢ ÜUè Ú¢¼

S¢çÄ²ÎéÝ¢ çÁ¢Ï¢íèHï ¥}¢èÝ j S¢ï §Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢²¢ :



ى ـ ن قوم ا یا جربیل! ـ ی وال تهموین قوین یصد ²¢’Ýè »ï çÁ¢Ï¢íèH ! }¢ïÚè ÜGU¢ñ}¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ¼¢ïã}¢¼

Hx¢¢»x¢è ¥¢ñÚ ±¢ïã }¢ïÚè ¼SÎèÜGU Ýãè´ ÜUÚïx¢è J” ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ çÁ¢Ï¢íèHï

¥}¢èÝ j Ýï ¥GÁ¢üG ÜUè : “ مك ان قك بكر ابا فان قومك ات یق وهو یصد د الص ²¢’Ýè ¥x¢Ú

¥¢Ð ÜUè ÜGU¢ñ}¢ ¥¢Ð ÐÚ ¼¢ïã}¢¼ Hx¢¢»x¢è ¼¢ï v²¢ ãé±¢ ? ¥Ï¢ê Ï¢RU

(5) ¼¢ï ¥¢Ð ÜUè ¼SÎèÜGU ÜUÚï´x¢ï v²êæçÜU ±¢ïã ¼¢ï çS¢gèÜGU ãñ´ !”

(ملخصا ۲۲۶ ص ،۱ج ،۷۴۷۱ ،۷۴۱۰: احلدیث للطرباین، االوسط املعجم) Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, »ïS¢¢ ãè ãé±¢ çÜU Á¢Ï¢ à¢Ï¢ï }¢ï’Ú¢Á¢ ÜUè S¢éÏãG ãG¼Gè}¢ï ÜU¢’Ï¢¢ ÜïU

Ð¢S¢ ¶ÇGï ã¢ï ÜUÚ ã}¢¢Úï ¥¢ÜGU¢ ± }¢¢ñH¢, à¢Ï¢ï ¥SÚ¢ ÜïU ÎéËã¢ 6

Ýï H¢ïx¢¢ï ÜïU S¢¢}¢Ýï §S¢ S¢éã¢Ýè }¢ï’Ú¢Á¢ ÜU¢ çÁ¢GRU çÜU²¢ ¼¢ï ¥ãHï §ü}¢¢Ý ÜU¢

§ü}¢¢Ý ¼¢ï ¥¢ñÚ }¢Á¢GÏ¢ê¼G ã¢ï x¢²¢ }¢x¢Ú }¢éÝ¢çÈGUÜGUèÝ ± }¢éà¢çÚÜUèÝ ÜïU ¼¢ï x¢¢ï²¢

Ð¢©æ ¼Hï S¢ï Á¢G}¢èÝ çÝÜUH x¢§ü çÜU »ÜU Ú¢¼ }¢ï §¼Ý¢ ¼G±èH S¢ÈGUÚ ÜñUS¢ï ¼ñG ÜUÚ

çH²¢ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,

¥¢æ¶ï´ }¢èÓ¢ ÜUÚ ¼SÎèÜGU ÜUÚÝï ±¢Hè Á¢G¢¼

}¢éà¢çÚÜUèÝ Î¢ñÇG¼ï ãé±ï ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ï¢ê Ï¢RU çS¢gèÜGU 5

ÜïU Ð¢S¢ ÐãéæÓ¢ï ¥¢ñÚ ÜUãÝï Hx¢ï : “ ل صاحبك یزعم ا ك ـهل ل ؟ل بیت املقدسا اسرى به اللیلة ه ان

²¢’Ýè v²¢ ¥¢Ð §S¢ Ï¢¢¼ ÜUè ¼SÎèÜGU ÜUÚ S¢ÜU¼ï ãñ´ Á¢¢ï ¥¢Ð ÜïU Î¢ïS¼ Ýï ÜUãè

ãñ çÜU ©‹ã¢ï´ Ýï Ú¢¼¢ï´ Ú¢¼ }¢çSÁ¢Îï ãGÚ¢}¢ S¢ï }¢çSÁ¢Îï ¥vGS¢¢ ÜUè S¢ñÚ ÜUè ?” ¥¢Ð

5 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “ ؟ك ـاو قال ذل v²¢ ¥¢Ð 6 Ýï ±¢ÜïGU§üG

²ïã Ï¢²¢Ý ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ ?” ©‹ã¢ï´ Ýï ÜUã¢ : “Á¢è ã¢æ J” ¥¢Ð 5 Ýï

ÈGUÚ}¢¢²¢ : “ قد صدق ـلئن قال ذلك ل ²¢’Ýè ¥x¢Ú ¥¢Ð 6 Ýï ²ïã §Úà¢¢Î

ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ ¼¢ï ²ÜGUèÝÝ S¢Ó¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ J ©‹ã¢ï´ Ýï ÜUã¢ :

“ قه انه ذهب اللیلة ؟املقدس و جاء قبل ان یصبح ل بیت ا او تصد ²¢’Ýè v²¢ ¥¢Ð §S¢ ãñGÚ¢Ý ÜéUÝ Ï¢¢¼

ÜUè |¢è ¼SÎèÜGU ÜUÚ¼ï ãñ´ çÜU ±¢ïã ¥¢Á¢ Ú¢¼ Ï¢ñ¼éH }¢vGÎS¢ x¢» ¥¢ñÚ S¢éÏãG ã¢ïÝï S¢ï

ÐãHï ±¢ÐS¢ |¢è ¥¢ x¢» ?” ¥¢Ð 5 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ :



“ !نـعم قه این قه ذلك من ابعد هو فیما الصد ماء خبرب اصد الس روحة او غدوة ىف Á¢è ã¢æ ! }¢ñ´ ¼¢ï ãéGÁG¢êÚï

¥ÜUÚ}¢ 6 ÜUè ¥¢S}¢¢Ýè ¶GÏ¢Ú¢ï´ ÜUè |¢è S¢éÏãG¢ï à¢¢}¢ ¼SÎèÜGU

ÜUÚ¼¢ ãêæ J ²ÜGUèÝÝ ±¢ïã ¼¢ï §S¢ S¢ï |¢è çÁ¢G²¢Î¢ ãñGÚ¢Ý ÜéUÝ ¥¢ñÚ ¼¥GÁÁ¢éÏ¢ ±¢Hè

Ï¢¢¼ï´ ã¢ï¼è ãñ´ J” ÐS¢ §S¢ ±¢çÜGU»G ÜïU Ï¢¢’Î ¥¢Ð 5 çS¢gèÜGU }¢àãêÚ ã¢ï

x¢» J (ىل املستدرک (۲۱ص ،۱ج ،۱۱۴۱: اخل، احلدیث۔۔۔االختالف ذکر ،ۃالصحاب ۃمعرف کتاب الصحیحني، ع

Ï¢¢’Á¢G Ï¢Î Ï¢¢ç¼GÝ H¢ïx¢¢ï´ Ýï ¥¢Ð 6 ÜïU §S¢ ¥GÁ¢Gè}¢

}¢¢ï’çÁ¢Á¢Gï ÜU¢ï Û¢éÅH¢Ýï ÜïU çH²ï ¼GÚãG ¼GÚãG ÜïU S¢é±¢H¢¼ ÜUÚÝ¢ à¢éM¥G ÜUÚ çÎ²ï J

Á¢ñS¢¢ çÜU,

ãGÎèS¢ï Ð¢ÜU }¢ï´ ãñ ¥ËH¢ã 1 ÜïU }¢ãGÏ¢êÏ¢, Î¢Ý¢» xG¢é²êÏ¢

6 Ýï §Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢²¢ : یش ای عن تسالنی ق مس ÜéUGÚñà¢ }¢éÛ¢ S¢ï }¢ïÚï

S¢ÈGUÚï }¢ï’Ú¢Á¢ ÜïU }¢é¼¥GçËHÜGU S¢é±¢H¢¼ ÜUÚ Úãï ‰¢ï J اثبتها لم المقدس بیت من اشیاء عن فسالتنی

¼¢ï ©‹ã¢ï´ Ýï }¢éÛ¢ S¢ï Ï¢ñ¼éH }¢vGÎS¢ ÜUè »ïS¢è Ó¢èÁ¢G¢ï´ ÜïU }¢é¼¥GçËHÜGU S¢é±¢H¢¼

çÜU²ï, çÁ¢‹ãï´ (x¢ñGÚ Á¢GMÚè ã¢ïÝï ÜUè ±Á¢ã S¢ï) }¢ñ´ Ýï ²¢Î Ý Ú¶¢ ‰¢¢ J

بت بۃ فك بت ما ک قط مثله ک }¢éÛ¢ï §S¢ Ï¢¢¼ S¢ï §S¢ ÜGUÎÚ x¢G}¢ ãé±¢ çÜU §S¢ S¢ï ÐãHï }¢ñ´

ÜU|¢è §¼Ý¢ x¢G}¢x¢èÝ Ý ãé±¢ ‰¢¢, فعه به انباتهم اال شیء عن يسالونی ما الیه انظر لی اہلل ف ¼¢ï

¥ËH¢ã 1 Ýï Ï¢ñ¼éH }¢vGÎS¢ ÜU¢ï }¢ïÚè ¶G¢ç¼GÚ ©Æ¢ çH²¢ ¥¢ñÚ }¢ñ´ ©S¢ï Îï¶Ýï

Hx¢¢, çHã¢Á¢G¢ ÜéUGÚñà¢ }¢éÛ¢ S¢ï çÁ¢S¢ çÁ¢S¢ Ó¢èÁ¢G ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ ÐêÀ¼ï x¢», }¢ñ ©‹ãï´

Ï¢¼¢¼¢ x¢²¢ J (۲۷۰،حدیث۴۸۶اخل ،ص…)مسلم ،کتاب االمیان،باب االسراء برسول اللہ }¢éÈGUçSS¢Úï à¢ãèÚ ãGÜUè}¢éH ©}}¢¼ }¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú ¶G¢Ý R :

}¢éà¢çÚÜUèÝï }¢vÜU¢ ÜïU ©Ý S¢é±¢H¢¼ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU ±¢ïã S¢é±¢H¢¼ |¢è

H¢²¢’Ýè (ÈéUGÁG¢êH) ‰¢ï J }¢S¢HÝ ²ïã çÜU Ï¢ñ¼éH }¢vGÎS¢ }¢ï´ S¢é¼êÝ çÜU¼Ýï ãñ´ ?

S¢èçÉG²¢æ çÜU¼Ýè ãñ ? ç}¢}Ï¢Ú çÜUS¢ ¼GÚÈGU ãñ ? ¥¢ñÚ Á¢G¢çãÚ ãñ çÜU ²ïã Ó¢èÁ¢Gï ¼¢ï

Ï¢¢Ú Ï¢¢Ú Îï¶Ýï ÐÚ |¢è ²¢Î Ýãè´ Úã¼è´ ¼¢ï »ÜU Ï¢¢Ú Îï¶Ýï ÐÚ ²¢Î ÜñUS¢ï Úã¼èæ ?

ÜéUzGÈGU¢Ú Ýï ÜUã¢ çÜU ¥Gà¢ü ± ÜéUÚS¢è ÜUè Ï¢¢¼ï´ Á¢¢ï ¥¢Ð Ï¢²¢Ý ÜUÚ Úãï´ ãñ´, ©Ý ÜUè

¼¢ï ã}¢ ÜU¢ï ¶GÏ¢Ú Ýãè´, Ï¢ñ¼éH }¢vGÎS¢ ã}¢ Ýï Îï¶¢ ãé±¢ ãñ, ±ã¢æ ÜUè çÝà¢¢çÝ²¢æ

¥¢Ð ã}¢ ÜU¢ï Ï¢¼¢»æ §S¢è çH²ï ÚÏ¢ Ýï §S¢ }¢ï’Ú¢Á¢ ÜïU Î¢ï çãGSS¢ï çÜU²ï (»ÜU



}¢çSÁ¢Îï ãGÚ¢}¢) Ï¢ñ¼éH }¢vGÎS¢ ¼ÜU, çÈUÚ (ÎêS¢Ú¢) ±ã¢æ S¢ï ¥Gà¢ü ÜïU ¥¢x¢ï

¼ÜU ¼¢çÜU H¢ïx¢ §S¢ (ÐãHï) çãGSS¢» }¢ï’Ú¢Á¢ ÜU¢ï Ï¢ãé¼ ÎH¢§H S¢ï }¢¢’Hê}¢ ÜUÚ

Hïæ J(1)

(çHã¢Á¢G¢ Á¢Ï¢ Ï¢ñ¼éH }¢vGÎS¢ ÜUè ÜñUçÈGUÄ²¼ ÐêÀè x¢§ü ¼¢ï) ÝçÏ¢Ä²ï ÜUÚè}¢

6 ÜU¢ï ÜéUÀ ¼ÚgéÎ ãé±¢, v²êæçÜU ¥x¢Ó¢ïü ¥¢Ð 6

Ï¢ñ¼éH }¢vGÎS¢ }¢ï´ Î¢ç¶GH ãé±ï ‰¢ï HïçÜUÝ ¥¢Ð Ýï §S¢ ÜUè ÜñUçÈGUÄ²¼ ÜïU

}¢é¼¥GçËHÜGU x¢ãÚè ÝÁ¢GÚ Ýãè´ ÈGUÚ}¢¢§ü ‰¢è, }¢Á¢GèÎ Ï¢Ú ¥¢æ ±¢ïã Ú¢¼ |¢è ¼¢ÚèÜU

‰¢è J ¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ Ýï ãGÁ¢GÚ¼ï çÁ¢Ï¢í¢§üHï ¥}¢èÝ j ÜU¢ï ãéGv}¢ ÈGUÚ}¢¢²¢

¼¢ï ©‹ã¢ï´ Ýï ¥ÐÝï ÐÚ¢ï´ ÐÚ Ï¢ñ¼éH }¢vGÎS¢ ÜU¢ï ©Æ¢ çH²¢ ¥¢ñÚ }¢vÜU» }¢éÜUÚü}¢¢ }¢ï´

ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GÜGUèH 5 ÜïU Í¢Ú ÜïU Ð¢S¢ Ú¶ çÎ²¢, ¥¢Ð 6 ©S¢ï

Îï¶¼ï Á¢¢¼ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU S¢é±¢H¢ï´ ÜïU Á¢±¢Ï¢¢¼ Îï¼ï Á¢¢¼ï J (²¢Î Úãï çÜU) Ï¢ñ¼éH

}¢vGÎS¢ ÜU¢ï ©Æ¢ ÜUÚ ¥¢Ð 6 ÜUè ç¶GÎ}¢¼ï ¥G¢çH²¢ }¢ï ãG¢çÁ¢GÚ

çÜU²¢ Á¢¢Ý¢ ¥¢Ð ÜU¢ }¢¢ï’çÁ¢Á¢G¢ ãñ, çÁ¢S¢ ¼GÚãG çÏ¢ËÜGUèS¢ ÜU¢ ¼wG¼ (©Æ¢ ÜUÚ

ÎÚÏ¢¢Ú }¢ï´ ãG¢çÁ¢GÚ çÜU²¢ Á¢¢Ý¢) ãGÁ¢GÚ¼ï S¢éHñ}¢¢Ý j ÜU¢ }¢¢ï’çÁ¢Á¢G¢ ãñ J(2)

Ï¢ãÚ ãG¢H Œ²¢Úï ¥¢Ü GU¢, }¢ÎèÝï ±¢Hï }¢éS¼GÈGU¢ 6 Ýï Á¢Ï¢

Ï¢ñ¼éH }¢vGÎS¢ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ }¢éà¢çÚÜUèÝï }¢vÜU¢ ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï ÐêÀï x¢» ¼}¢¢}¢

S¢é±¢H¢¼ ÜïU Á¢±¢Ï¢¢¼ ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢ çÎ²ï ¼¢ï Ó¢êæçÜU ±¢ïã ¼¢ï ãéGÁG¢êÚï ¥ÜUÚ}¢, ÝêÚï

}¢éÁ¢SS¢}¢ 6 ÜïU §S¢ ¥GÁ¢Gè}¢ }¢¢ï’çÁ¢Á¢Gï ÐÚ §ü}¢¢Ý H¢Ýï ÜïU Ï¢Á¢¢»

§S¢ï ¥GvGH ÜUè ÜUS¢¢ïÅè ÐÚ ÐÚ¶ Úãï ‰¢ï Ï¢çËÜU ¥ÐÝï Ï¢éxGÁ¢G¢ï §GÝ¢Î ÜUè ±Á¢ã S¢ï

§S¢ ¥GÁ¢Gè}¢éàà¢¢Ý }¢¢ï’çÁ¢Á¢Gï ÜU¢ï Û¢êÅ¢ S¢¢çÏ¢¼ ÜUÚÝï ÐÚ ÜU}¢ÚÏ¢S¼¢ ‰¢ï, çHã¢Á¢G¢

Ï¢ñ¼éH }¢vGÎS¢ ÜUè çÝà¢¢çÝ²¢æ ÐêÀÝï ¥¢ñÚ §S¢ ÐÚ }¢éæã ÜUè ¶¢Ýï ÜïU Ï¢¢ ±éÁ¢êÎ |¢è

¥ÐÝè ãÅ{}¢èü S¢ï Ï¢¢Á¢G Ý ¥¢» ¥¢ñÚ §}¢ç¼ãG¢Ý ÜUè x¢GÚÁ¢G S¢ï ©S¢ ÜGU¢çÈGUHï ÜïU

Ï¢¢Úï }¢ï S¢é±¢H ÜUÚÝï Hx¢ï Á¢¢ï }¢vÜU» }¢éÜUÚü}¢¢ S¢ï ç¼Á¢¢Ú¼ ÜUè x¢GÚÁ¢G S¢ï à¢¢}¢ ÜUè

Á¢¢çÝÏ¢ x¢²¢ ‰¢¢ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,

1....ç}¢Ú¥¢¼éH }¢Ý¢Á¢èãG, çÁ¢. 8 S¢. 158

۴۱۴سید االنبیاء،ص ۃسری2 ....



¥¢Ð 6 Ýï ©‹ãï Ï¢¼¢²¢ çÜU ±¢ïã ÜGU¢çÈGUH¢ }¢vÜU¢ à¢ÚèÈGU

¥¢ñÚ à¢¢}¢ ÜïU ÎÚç}¢²¢Ý ÈéUGH¢æ Á¢x¢ã ÐÚ ç}¢H¢ ‰¢¢, ©S¢ }¢ï´ §¼Ýè ¼¢’Î¢Î }¢ï´

ÐñÎH ¥¢Î}¢è ãñ´ ¥¢ñÚ §¼Ýï ªæÅ ãñ´ J ©‹ã¢ï´ Ýï çÈUÚ ¥¢Ð 6 S¢ï

S¢é±¢H çÜU²¢ çÜU ±¢ïã à¢¢}¢ S¢ï ±¢ÐS¢è ÐÚ çÜUS¢ çÎÝ }¢vÜU» }¢éÜUÚü}¢¢ }¢ï´

Î¢ç¶GH ã¢ïx¢¢, ¼¢ï ¥¢Ð Ýï ©‹ãï Á¢±¢Ï¢Ý §Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU Ï¢é{ ÜïU çÎÝ §S¢

}¢¢ã ÜUè ÈéUGH¢æ ¼¢Úè¶G ÜU¢ï }¢vÜU» }¢éÜUÚü}¢¢ }¢ï Î¢ç¶GH ã¢ïx¢¢, ©S¢ ÜïU ¥¢x¢ï ¥¢x¢ï

»ÜU ¶G¢çÜUS¼Úè Úæx¢ ÜU¢ ªæÅ ã¢ïx¢¢ çÁ¢S¢ ÜïU Ð¢H¢Ý ÜïU ÝèÓ¢ï ÜU¢ Å¢Å çS¢²¢ã

ã¢ïx¢¢ ¥¢ñÚ ©S¢ ÐÚ Î¢ï2 Ï¢¢ïÚï HÎï ã¢ïæx¢ï, ÝçÏ¢Ä²ï ¥ÜUÚ}¢, ÝêÚï }¢éÁ¢SS¢}¢

6 Ýï çÁ¢S¢ ¼GÚãG ÈGUÚ}¢¢²¢ ‰¢¢, çÏ¢»ïGçÝãè ©S¢è ¼GÚãG ãé±¢, ¥¢Ð ÜïU

}¢¢ï’çÁ¢Á¢G¢¼ ÜïU ÁG¢éãêÚ ÐÚ }¢éà¢çÚÜUèÝ à¢<}¢‹Î¢ ã¢ï x¢» HïçÜUÝ §ü}¢¢Ý Ý H¢» J(1)

à¢Ï¢ï }¢ï’Ú¢Á¢ ÜïU }¢éà¢¢ãÎ¢¼

à¢Ï¢ï }¢ï’Ú¢Á¢, ãGÏ¢èÏ¢ï çÜUçÏ¢í²¢, }¢éãG}}¢Îï }¢éS¼GÈGU¢ 6 Ýï

ÜUÚ¢ïÇG¢ï´ ¥GÁ¢¢§Ï¢¢¼ }¢éH¢ãGÁ¢G¢ ÈGUÚ}¢¢», Á¢‹Ý¼ }¢ï´ ¼à¢ÚèÈGU Hï x¢», ¥ÐÝï

©}}¢ç¼²¢ï´ ÜïU Á¢‹Ý¼è }¢ãGËH¢¼ ±x¢GñÚ¢ }¢éH¢ãGÁ¢G¢ ÈGUÚ}¢¢», Á¢ã‹Ý}¢ ÜU¢ï Îï¶¢ ¥¢ñÚ

Á¢ã‹Ýç}¢²¢ï´ ÜïU ÎÎüÝ¢ÜU ¥GÁ¢G¢Ï¢¢¼ |¢è Îï¶ï, çÈUÚ §Ý }¢ï´ S¢ï ÜéUÀ ¥ÐÝè ©}}¢¼

ÜUè ¼Úx¢GèÏ¢ ¥¢ñÚ ¼ÚãèÏ¢ ÜïU çH²ï Ï¢²¢Ý ÈGUÚ}¢¢ çÎ²¢ ¼¢çÜU ©}}¢¼è Á¢ã‹Ýç}¢²¢ï´

ÜïU ÎÎüÝ¢ÜU ¥GÁ¢G¢Ï¢¢¼ S¢éÝ ÜUÚ ÝïÜU ¥¢ñÚ ¥ÓÀï ¥¢’}¢¢H ÜïU Á¢GÚè»G Á¢ã‹Ý}¢ S¢ï

Ï¢Ó¢Ýï ÜUè ¼Î¢Ï¢èÚ ÜUÚï´ ¥¢ñÚ Á¢‹Ý¼ ÜUè Ý¢ ¶Gy}¢ ã¢ïÝï ±¢Hè Ýï’}¢¼¢ï´ ÜU¢ S¢éÝ ÜUÚ

©}}¢¼è ©Ý Ýï’}¢¼¢ï´ ÜU¢ï Ð¢Ýï ÜïU çH²ï ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚï J ¥¢§²ï ! Ó¢‹Î »ÜU

±¢çÜGU¥G¢¼ ± }¢éà¢¢ãÎ¢¼ §çwG¼S¢¢ÚÝ S¢éÝ¼ï ãñ´ : à¢Ï¢ï ¥SÚ¢ ÜïU ÎéËã¢

6 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢ñ´ Ýï à¢Ï¢ï }¢ï’Ú¢Á¢ Á¢‹Ý¼ ÜïU ÎÚ±¢Á¢Gï ÐÚ çH¶¢

ãé±¢ Îï¶¢ : “S¢ÎÜï GU ÜU¢ S¢±¢Ï¢ 10 x¢éÝ¢ ¥¢ñÚ ÜGUÁ¢üG ÜU¢ S¢±¢Ï¢ 18 x¢éÝ¢ ãñ”,

۴۱۴سید االنبیاء،ص ۃسری1 ....



}¢¢ïç¼²¢ï´ S¢ï Ï¢Ýï ãé±ï x¢é}Ï¢Î Ýé}¢¢ ¥G¢Hè à¢¢Ý ¶ñG}¢ï }¢éH¢ãGÁ¢G¢ ÈGUÚ}¢¢» Á¢¢ï çÜU

¥¢Ð 6 ÜUè ©}}¢¼ ÜïU §}¢¢}¢ ¥¢ñÚ }¢é¥çÁGÁ¢GÝèÝ ÜïU çH²ï ãñ´, Ó¢‹Î

Ï¢éË¢‹Î¢ï Ï¢¢H¢ }¢ãGËH¢¼ }¢éH¢ãGÁ¢G¢ ÈGUÚ}¢¢» Á¢¢ï çÜU xG¢éSS¢¢ ÐèÝï ±¢H¢ï´ ¥¢ñÚ ¥GzG±¢ï

ÎÚ x¢éÁ¢GÚ (²¢’Ýè }¢é¥G¢ÈGU) ÜUÚÝï ±¢H¢ï´ ÜïU çH²ï ãñ´, Úïà¢}¢ ÜïU ÐÎ¢ïZ S¢ï S¢Á¢¢ ãé±¢

»ÜU }¢ãGH }¢éH¢ãGÁ¢G¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ Á¢¢ï çÜU ¥}¢èLH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢

¥Ï¢ê Ï¢RU çS¢gèÜGU 5 ÜïU çH²ï ãñ, Á¢‹Ý¼ ÜUè S¢ñÚ ÜïU Î¢ñÚ¢Ý ãGÁ¢GÚ¼ï

S¢çÄ²ÎéÝ¢ çÏ¢H¢H ãGÏ¢à¢è 5 ÜïU ÜGUÎ}¢¢ï´ ÜUè ¥¢ãÅ S¢}¢¢¥G¼ ÈGUÚ}¢¢§ü,

à¢Ï¢ï }¢ï’Ú¢Á¢ Á¢‹Ý¼è ãêGÚ¢ï´ Ýï Ï¢¢Úx¢¢ãï çÚS¢¢H¼ (6) }¢ï´ S¢H¢}¢

Ðïà¢ çÜU²¢, à¢Ï¢ï }¢ï’Ú¢Á¢ »ÜU »ïS¢ï à¢wGS¢ ÜïU Ð¢S¢ S¢ï x¢éÁ¢GÚ ãé±¢ Á¢¢ï ¥Gà¢ü ÜïU ÝêÚ

S¢ï ÀéÐ¢ ãé±¢ ‰¢¢, ²ïã ±¢ïã wG¢éà¢ ÝS¢èÏ¢ ‰¢¢ çÜU Îé‹²¢ }¢ï´ çÁ¢S¢ ÜUè Á¢GÏ¢¢Ý

¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ ÜïU çÁ¢GRU S¢ï ¼Ú Úã¼è ‰¢è, §S¢ ÜU¢ çÎH }¢çSÁ¢Î }¢ï´ Hx¢¢

Úã¼¢ ‰¢¢, ²ïã ÜU|¢è ¥ÐÝï ±¢çHÎñÝ ÜU¢ï Ï¢éÚ¢ ÜUãï Á¢¢Ýï ²¢ ©Ý ÜUè Ï¢ï §GÁGÁ¢G¼è

çÜU²ï Á¢¢Ýï ÜU¢ S¢Ï¢Ï¢ Ý Ï¢Ý¢ J

à¢Ï¢ï }¢ï’Ú¢Á¢ Á¢¢ï S¢Á¢G¢ ÜïU §ç‹¼ã¢§ü ÎÎ üÝ¢ÜU ¥GÁ¢G¢Ï¢¢¼ Îï¶ï ©Ý }¢ï´ ²ïã |¢è

Îï¶¢ çÜU ÜéUÀ H¢ïx¢¢ï´ ÜïU Á¢Ï¢ÇGï ¶¢ïHï Á¢¢ Úãï ‰¢ï, ©Ý ÜU¢ x¢¢ïà¼ ÜU¢Å ÜUÚ wG¢êÝ ÜïU

S¢¢‰¢ ãè ©‹ãè ÜïU }¢éæã }¢ï {ÜïUH¢ Á¢¢ Úã¢ ‰¢¢, ²ïã ±¢ïã Ï¢Î ÝS¢èÏ¢ ‰¢ï Á¢¢ï H¢ïx¢¢ï´

ÜUè x¢GèÏ¢¼ï´ ÜUÚ¼ï ‰¢ï, H¢ïx¢¢ï´ ÜïU »ïGÏ¢ ¼H¢à¢¼ï ‰¢ï, ÜéUÀ »ïS¢ï }¢Îü ¥¢ñÚ ¥G¢ñÚ¼¢ïæ ÜïU

ÜGUÚèÏ¢ S¢ï ¥¢Ð ÜU¢ x¢éÁ¢GÚ ãé±¢ Á¢¢ï ¥ÐÝè À¢ç¼²¢ï´ ÜïU S¢¢‰¢ HÅÜU¢ çÎ²ï x¢» ‰¢ ï,

²ïã ±¢ïã Ï¢Î ÝS¢èÏ¢ ‰¢ï, Á¢¢ï }¢éæã ÐÚ »ï GÏ¢ Hx¢¢¼ï ‰¢ï ¥¢ñÚ ÐèÆ ÐèÀï Ï¢éÚ¢§ü ÜUÚ¼ï

‰¢ï, }¢ï’Ú¢Á¢ ÜUè Ú¢¼, S¢Ú±Úï ÜU¢§Ý¢¼ 6 Ýï ÜéUÀ »ïS¢ï H¢ïx¢¢ï´ ÜU¢ï

|¢è Îï¶¢, çÁ¢Ý ÜïU ÐïÅ }¢ÜU¢Ý¢ï´ ÜUè ¼GÚãG Ï¢ÇGï Ï¢ÇGï ‰¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU ÐïÅ ÜïU ¥‹ÎÚ

S¢¢æÐ Ï¢¢ãÚ S¢ï ÝÁ¢GÚ ¥¢ Úãï ‰¢ï, ²ïã Ï¢Î ÝS¢èÏ¢ S¢êÎ¶G¢ïÚ ‰¢ï, à¢Ï¢ï }¢ï’Ú¢Á¢ ¥¢Ð

6 »ïS¢ï H¢ïx¢¢ï´ ÜïU Ð¢S¢ ¼à¢ÚèÈGU H¢» çÁ¢Ý ÜïU S¢Ú Ð‰‰¢Ú¢ï´ S¢ï

ÜéUÓ¢Hï Á¢¢ Úãï ‰¢ï ²ïã ±¢ïã Ï¢Î ÝS¢èÏ¢ ‰¢ï, çÁ¢Ý ÜïU S¢Ú Ý}¢¢Á¢G S¢ï Ï¢¢ïÛ¢H ã¢ï Á¢¢¼ï



‰¢ï, ©}}¢¼ ÜïU wG¢é¼GÏ¢¢ ¥¢ñÚ ¥ÐÝï ÜUãï ÐÚ ¥G}¢H Ý ÜUÚÝï ±¢H¢ï´ ¥¢ñÚ ÜéUGÚ¥¢Ý

ÐÉG ÜUÚ ©S¢ ÐÚ ¥G}¢H Ý ÜUÚÝï ±¢H¢ï´ ÜU¢ï Îï¶¢ çÜU ©Ý ÜïU ã¢ï´Å ¥¢x¢ ÜUè

ÜG ñU´çÓ¢²¢ï S¢ï }¢éS¢HS¢H ÜU¢Åï Á¢¢ Úãï ‰¢ï, }¢ï’Ú¢Á¢ ÜUè à¢Ï¢, Î¢ïÁ¢G¶G }¢ï´ ÜéUÀ H¢ïx¢¢ï´

ÜU¢ï ¥¢x¢ ÜUè à¢¢¶G¢ï´ ÜïU S¢¢‰¢ HÅÜU¢ ãé±¢ Îï¶¢, ²ïã ±¢ïã Ï¢Î ÝS¢èÏ¢ ‰¢ï, Á¢¢ï

Îé‹²¢ }¢ï´ ±¢çHÎñÝ (²¢’Ýè }¢¢æ-Ï¢¢Ð) ÜU¢ï x¢¢çH²¢æ Îï¼ï ‰¢ï, Ï¢ÎÜU¢Úè ÜUÚÝï ±¢Hè

¥¢ñÚ çÈUÚ ¥±H¢Î ÜU¢ï ÜGUyH ÜUÚÝï ±¢Hè ¥G¢ñÚ¼¢ï ÜU¢ï §S¢ ãG¢H }¢ï´ Îï¶¢ çÜU ©‹ãï´

À¢ç¼²¢ï´ ¥¢ñÚ Ð¢©æ S¢ï HÅÜU¢ çÎ²¢ x¢²¢ ‰¢¢ J ²¼è}¢¢ï ÜU¢ }¢¢H ¶¢Ýï ±¢H¢ï ÜU¢ï

§S¢ ãG¢H }¢ï´ Îï¶¢ çÜU ©Ý ÜïU ã¢ï´Å ÐÜUÇG ÜUÚ ¥¢x¢ ÜïU Ï¢ÇGï Ï¢ÇGï Ð‰‰¢Ú ©Ý ÜïU

}¢éæã }¢ï´ Ç¢Hï Á¢¢ Úãï ‰¢ï ¥¢ñÚ ²ïã Ð‰‰¢Ú ©Ý ÜïU ÝèÓ¢ï S¢ï çÝÜUH Úãï ‰¢ï, Á¢GÜU¢¼

¥Î¢ Ý ÜUÚÝï ±¢H¢ï´ ÜU¢ï §S¢ ãG¢H }¢ï´ Î ï¶¢ çÜU ±¢ïã Ó¢¢ïÐ¢²¢ï´ ÜUè ¼GÚãG Á¢ã‹Ý}¢ ÜïU

Á¢GãÚèHï Ð¢ñÎï ¥¢ñÚ Á¢ã‹Ý}¢ ÜïU x¢}¢¢ü x¢}¢ü Ð‰‰¢Ú çÝx¢H Úãï ‰¢ï J

ÜUÚ Hï ¼¢ñÏ¢¢...! ! !

}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Á¢GÚ¢ §Ý ¥GÁ¢G¢Ï¢¢ï´ ÐÚ x¢G¢ñÚ ÜUèçÁ¢²ï ¥¢ñÚ

çÈUÚ ¥ÐÝè Ý¢¼é±¢Ýè ± ÜU}¢Á¢G¢ïÚè ÜU¢ï Îïç¶²ï, ¥¢ã ! ã}¢¢Úè ÜU}¢Á¢G¢ïÚè ÜU¢ ãG¢H

¼¢ï ²ïã ãñ çÜU ãËÜU¢ S¢¢ S¢Ú ÎÎü ²¢ Ï¢é¶G¢Ú ¼ÇGÐ¢ ÜUÚ Ú¶ Îï¼¢ ãñ ¼¢ï çÈUÚ

¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU ²ïã ÎÎüÝ¢ÜU ¥GÁ¢G¢Ï¢ v²êæ ÜUÚ Ï¢ÚÎ¢à¼ çÜU²ï Á¢¢ S¢ÜU¼ï ãñ´, §S¢ çH²ï

¥|¢è ±vG¼ ãñ ÇÚ Á¢¢§²ïæ ¥¢ñÚ Á¢¢ï ÈGUÁ¢üG ã¢ïÝï ÜïU Ï¢¢ ±éÁ¢êÎ Á¢GÜU¢¼ ¥Î¢ Ýãè´ ÜUÚ¼ï

ÈGU¢ñÚÝ S¢ï Ðïà¢¼Ú §S¢ S¢ï ¼¢ñÏ¢¢ ÜUÚï´ ¥¢ñÚ çÁ¢¼Ýï S¢¢H¢ï´ ÜUè Á¢GÜU¢¼ Ï¢¢ÜGUè ãñ,

çãGS¢¢Ï¢ ÜUÚ ÜïU Á¢ËÎ ¥Á¢G Á¢ËÎ ¥Î¢ ÜUÚ Îï ±ÚÝ¢ ¥x¢Ú ²ïã }¢¢ ñÜGU¥G ã¢‰¢ S¢ï

çÝÜUH x¢²¢ ¥¢ñÚ ¼¢ñÏ¢¢ S¢ï ÐãHï ãè }¢¢ñ¼ Ýï ¥¢ çH²¢ ¼¢ï çÈUÚ }¢¢ñÜGU¥G Ýãè

ç}¢Hïx¢¢ J

ÜUÚ Hï ¼¢ñÏ¢¢ ÚÏ¢ ÜUè ÚãG}¢¼ ãñ Ï¢ÇGè

ÜGUÏ¢í }¢ï ±ÚÝ¢ S¢Á¢G¢ ã¢ïx¢è ÜUÇGè

<



çÜU¼¢Ï¢ ‘ ÈñGUÁ¢G¢Ýï }¢ï’Ú¢Á¢’ ÜU¢ ¼¥G¢LÈGU

n ¼¢Á¢Î¢Úï }¢ÎèÝ¢ 6 ÜïU §S¢ }¢¢ï’çÁ¢Á¢Gï ÜU¢

ÈñGUÁ¢G¢Ý ¥G¢}¢ ÜUÚÝï ÜïU çH²ï ¼ÏHèx¢ïG ÜéUGÚ¥¢Ý¢ï S¢é‹Ý¼ ÜUè ¥ G¢H}¢x¢èÚ x¢ñGÚ

çS¢²¢S¢è ¼ãGÚèÜU Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜUè }¢Á¢çHS¢ ¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢ Ýï »ÜU

çÜU¼¢Ï¢ Ï¢Ý¢}¢ ‘ÈñGUÁ¢¢Ýï }¢ï’Ú¢Á¢’ ¼Ú¼èÏ¢ Îè J çÁ¢S¢ }¢ï´ }¢éÜU}}¢H ±¢çÜGU¥G»

}¢ï’Ú¢Á¢, §S¢ ÜïU }¢é¼¥GçËHÜGU ¥¢²¢¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢, ¥ãG¢ÎèS¢ï ¼GçÄ²Ï¢¢ ¥¢ñÚ §Ý S¢ï

ãG¢çS¢H ã¢ïÝï ±¢Hï }¢ÎÝè ÈêUH¢ï´ S¢}¢ï¼ ±¢çÜGU¥G» }¢ï’Ú¢Á¢ }¢ï´ Œ²¢Úï ¥¢ÜGU¢

6 ÜïU }¢éà¢¢ãÎ¢¼ ÜU¢ ¼Á¢GçÜUÚ¢ |¢è çÜU²¢ x¢²¢ ãñ J §S¢ çÜU¼¢Ï¢ ÜïU

}¢é¼G¢H»G S¢ï §GàÜïGU ÚS¢êH }¢ï §Á¢G¢ÈGïU ÜïU S¢¢‰¢ S¢¢‰¢ V }¢¢’Hê}¢¢¼ ÜU¢ ÉïÚ¢ï´

¶GÁ¢G¢Ý¢ ã¢‰¢ ¥¢»x¢¢ J ¼}¢¢}¢ §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï´ S¢ï }¢ÎÝè §çË¼Á¢¢ ãñ çÜU §S¢

çÜU¼¢Ï¢ ÜU¢ï ãçÎÄ²¼Ý ¶GÚèÎ ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ Á¢GMÚ çÏ¢ÁGÁ¢GMÚ §S¢ ÜU¢ }¢é¼G¢H¥G¢

ÜUèçÁ¢²ï J

<

}¢Á¢çHS¢ï ¥¢§ü Åè ÜU¢ ¼¥G¢LÈGU :

}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! §‹S¢¢Ýè çÁ¢G‹Îx¢è ¼ÚvGÜGUè ÜUè }¢ç‹Á¢GHï´ ¼ñG

ÜUÚ¼è ãé§ü ¥¢Á¢ çÁ¢S¢ Î¢ñÚ S¢ï x¢éÁ¢GÚ Úãè ãñ, §S¢ }¢ï´ ÜU}Œ²êÅÚ ¥¢ñÚ §‹ÅÚÝõÅ ÜU¢

çÜUÚÎ¢Ú Ï¢ãé¼ ¥ã}¢ ãñ J ÈGUè Á¢G}¢¢Ý¢ §‹ÈGU¢õÚ}¢ïà¢Ý ÅïÜUÝ¢ïH¢õÁ¢è çÜUS¢è Ý çÜUS¢è

S¢êÚ¼ }¢ï´ çÁ¢G‹Îx¢è ÜïU ãÚ à¢¢ï’Ï¢ï ÐÚ ¥S¢Ú ¥‹Î¢Á¢G ãñ J n ¼ÏHèx¢Gï

ÜéUGÚ¥¢Ý¢ï S¢é‹Ý¼ ÜUè ¥G¢H}¢x¢èÚ x¢ñGÚ çS¢²¢S¢è ¼ãGÚèÜU Î¢’±¼ï §SH¢}¢è Ýï §SH¢ãïG

©}}¢¼ ÜïU çH²ï Îé‹²¢ |¢Ú }¢ï´ §SH¢}¢ ÜUè Ï¢ã¢Úï´ HéÅ¢Ýï ÜïU çH²ï Á¢¢ï }¢é¼¥gÎ

}¢Á¢¢çHS¢ ¥¢ñÚ à¢¢ï’Ï¢ï ÜGU¢§}¢ çÜU²ï, §‹ãè }¢ï´ S¢ï »ÜU à¢¢ï’Ï¢¢, ‘}¢Á¢çHS¢ï ¥¢§ü

Åè’ |¢è ãñ, çÁ¢S¢ ÜU¢ ÜU¢}¢ §‹ÈGU¢õÚ}¢ïà¢Ý ÅïÜUÝ¢õH¢ïÁ¢è ÜïU Á¢GÚè»G Îé‹²¢ |¢Ú ÜïU

H¢ïx¢¢ï´ ÜU¢ï §SH¢}¢ ÜïU }¢ãÜïU }¢ãÜïU }¢ÎÝè ÈêUH Ðïà¢ ÜUÚÝ¢ ãñ, }¢Á¢çHS¢ï ¥¢§ü Åè

ÜïU ÜU¢Úã¢» Ýé}¢¢²¢æ }¢ï´ S¢ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ I ÜïU à¢¢ïãÚ» ¥¢ÈGU¢ÜGU



ÈGU¼¢±¢ ÚÁ¢Gç±Ä²¢ à¢ÚèÈGU ¥¢ñÚ ¼Á¢ü}¢» ÜéUGÚ¥¢Ý ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý ÜU¢ï S¢¢õzGÅ±ïÚ ÜUè

à¢vH }¢ï´ Ðïà¢ ÜUÚÝ¢ |¢è ãñ Á¢¢ï H¢§ÜGïU S¢Î ¼ãGS¢èÝ ãñ, }¢Á¢çHS¢ï ¼¢ñÜGUè¼ ÜïU

¼¥G¢±éÝ S¢ï »ÜU »ïS¢¢ S¢¢õzGÅ±ïÚ |¢è }¢é¼¥G¢çÚÈGU ÜUÚ±¢²¢ ãñ Á¢¢ï ÜU}Œ²êÅÚ ¥¢ñÚ

}¢¢ïÏ¢¢§H ±x¢GñÚ¢ ÐÚ Ý}¢¢Á¢G¢ï´ ÜïU ÎéLS¼ ¥±ÜGU¢¼ ÜUè çÝà¢¢ÝÎïãè }¢ï´ ãGÎ ÎÚÁ¢¢

}¢éÈGUèÎ ãñ J ¥H }¢ÎèÝ¢ H¢§Ï¢íïÚè S¢¢õzGÅ±ïÚ ÜïU Á¢GÚè»G Î¢ï S¢¢ï (200) S¢ï Á¢G¢§Î

ÜéU¼éÏ¢ ÜU¢ Ï¢ ¥¢S¢¢Ýè }¢é¼G¢H¥G¢ çÜU²¢ Á¢¢ S¢ÜU¼¢ ãñ J n }¢Á¢çHS¢ï

¥¢§ü Åè ÜïU ¼Ä²¢Ú ÜUÎ¢ü ²ïã ¼}¢¢}¢ S¢¢õzGÅ±ïÁ¢üG }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ S¢ï S¢èÇèÁ¢G ÜUè

S¢êÚ¼ }¢ï´ |¢è ãG¢çS¢H çÜU²ï Á¢¢ S¢ÜU¼ï ãñ J

¥ËH¢ã ÜUÚ}¢ »ïS¢¢ ÜUÚï ¼éÛ¢ Ðï Á¢ã¢æ }¢ï´

» ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ¼ïÚè {ê}¢ }¢Ó¢è ã¢ï

Ï¢¢Úã }¢ÎÝè ÜU¢}¢¢ï´ }¢ï´ çãGSS¢¢ HèçÁ¢²ï

}¢Á¢GèÎ §GË}¢ï ÎèÝ ãG¢çS¢H ÜUÚÝï ¥¢ñÚ S¢é‹Ý¼¢ï´ ÐÚ ¥G}¢H ÜUÚÝï ¥¢ñÚ ÐêÚè

Îé‹²¢ }¢ï´ ÝïÜUè ÜUè Î¢’±¼ ÜUè {ê}¢ï´ }¢Ó¢¢Ýï ÜïU çH²ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU 12 }¢ÎÝè

ÜU¢}¢¢ï´ }¢ï´ Ï¢ÉG Ó¢ÉG ÜUÚ çãGSS¢¢ HèçÁ¢²ï J §Ý 12 }¢ÎÝè ÜU¢}¢¢ï´ }¢ï´ S¢ï »ÜU }¢ÎÝè

ÜU¢}¢ ‘ãzG¼¢±¢Ú §Á¢ç¼}¢¢¥G |¢è ãñ J’ n Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU

¼ãìG¼ ã¢ïÝï ±¢Hï ãzG¼¢±¢Ú S¢é‹Ý¼¢ ï´ |¢Úï §Á¢ç¼}¢¢¥G¢¼ ç¼H¢±¼ï ÜéUGÚ¥¢Ý, Ý¢’¼ï

ÚãG}¢¼ï ¥G¢Hç}¢Ä²¢Ý 6, S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Úï Ï¢²¢Ý, çÚvGÜGU¼ ¥æx¢ïÁ¢G

Îé¥G¢¥¢ïæ, çÁ¢GRU¢ï ÎéMÎ, S¢H¢¼¢ï S¢H¢}¢ ÜïU }¢ÎÝè ÈêUH¢ï´ ¥¢ñÚ §GË}¢ ï ÎèÝ ÜïU

x¢éHÎS¼¢ï´ S¢ï S¢Á¢ï ãé±ï ã¢ï¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ ²ÜGUèÝÝ §S¢ ¼GÚãG ÜïU §Á¢ç¼}¢¢¥G¢¼ }¢ï´ çà¢ÜüU¼

ÜUS¢èÚ ¥Á¢í¢ï S¢±¢Ï¢ ¥¢ñÚ Ï¢ÚÜU¢¼ ÜïU ãéGS¢êH ÜU¢ Á¢GÚè¥G¢ ãñ J ãzG¼¢±¢Ú S¢é‹Ý¼¢ï´

|¢Úï §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜU¢ ¥¢x¢G¢Á¢G Ï¢¢’Î Ý}¢¢Á¢Gï }¢x¢GçÚÏ¢ S¢êÚ» }¢éËÜU ÜUè ç¼H¢±¼ S¢ï

ã¢ï¼¢ ãñ, ç¼H¢±¼ï ÜéUGÚ¥¢Ýï }¢Á¢èÎ ÜïU Ï¢¢’Î Ý¢’¼ à¢ÚèÈGU ÐÉGè Á¢¢¼è ãñ, S¢é‹Ý¼¢ï´

|¢Ú¢ Ï¢²¢Ý |¢è ã¢ï¼¢ ãñ, ãzG¼¢±¢Ú S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Úï §Á¢ç¼}¢¢¥G }¢ï´ ‘çÁ¢GRéUËH¢ã’ |¢è

ÜUÚ±¢²¢ Á¢¢¼¢ ãñ J



çÁ¢GRU ÜïU Ï¢¢’Î Îé¥G¢ |¢è ã¢ï¼è ãñ, çÁ¢S¢ ÜUè Ï¢ÚÜU¼ S¢ï Ý Á¢¢Ýï çÜU¼Ýï ãè

¶G¢Hè Î¢}¢Ý ¥ËH¢ã 1 ÜUè ÚãG}¢¼ S¢ï x¢¢ïãÚï }¢éÚ¢Î S¢ï |¢Ú Á¢¢¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ Ý

Á¢¢Ýï çÜU¼Ýï ãè Ï¢Î çÜUÚÎ¢Ú Ï¢¢ çÜUÚÎ¢Ú Ï¢Ý Á¢¢¼ï ãñ´ J ¥¢§²ï »ÜU }¢ÎÝè Ï¢ã¢Ú

¥¢Ð ÜïU x¢¢ïà¢ x¢éÁ¢G¢Ú ÜUÚ¼¢ ãêæ J

H¢ ©Ï¢¢Hè ÐÝ ÜU¢ çà¢ÜU¢Ú »ÜU Ý¢ñÁ¢±¢Ý

ãzG¼¢±¢Ú S¢é‹Ý¼¢ï |¢Úï §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜUè Ï¢ÚÜU¼ ÜU¢ ¥‹Î¢Á¢G¢ §S¢ }¢ÎÝè

Ï¢ã¢Ú S¢ï Hx¢¢§²ï, Á¢ñS¢¢ çÜU }¢éË¼¢Ý Ú¢ïÇG (}¢ÜüUÁG¢éH ¥¢ñçH²¢ H¢ã¢ñÚ) ÜïU »ÜU

§SH¢}¢è |¢¢§ü Ýï ÜéUÀ §S¢ ¼GÚãG ÜUè ¼ãGÚèÚ |¢ïÁ¢è çÜU }¢ñ´ H¢ ©Ï¢¢Hè ¥¢ñÚ à¢¢ñ¶G

¼GÏ¢è¥G¼ ÜU¢ }¢¢çHÜU ‰¢¢, ¥ÐÝè }¢S¼è }¢ï´ }¢S¼, Îé‹²¢ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ ÜïU Ýà¢ï }¢ï´

{é¼, x¢éÝ¢ã¢ï´ ¥¢ñÚ x¢GzGH¼¢ï´ ÜUè ±¢çÎ²¢ï´ }¢ï´ x¢é}¢ ‰¢¢, çÅÈGUÝ Ï¢Á¢¢ ÜUÚ Ï¢ÓÓ¢¢ï´ ±¢Hï

x¢è¼ x¢¢Ýï ¥¢ñÚ ÜGUÃ±¢H¢ï´ ÜUè ÝvGHï´ ©¼¢ÚÝï ÜïU }¢é¥G¢}¢Hï }¢ï´ ¶G¢ÝÎ¢Ý |¢Ú }¢ï´

}¢àãêÚ ‰¢¢ J à¢¢Îè ± Îèx¢Ú ¼ÜGUÚèÏ¢¢¼ }¢ï´ ç}¢Á¢G¢çãÄ²¢ Ó¢éÅÜéUHï ¥¢ñÚ çÈGUË}¢è

x¢GÁ¢GHï S¢éÝ¢Ý¢, x¢¢Ýï x¢¢Ý¢, Ï¢ï Éæx¢ï ¥‹Î¢Á¢G }¢ï Ý¢Ó¢ çÎ¶¢Ý¢ ¥¢ñÚ ¼GÚãG ¼GÚãG ÜïU

Ý¶GÚ¢ï´ S¢ï H¢ïx¢¢ï ÜU¢ï ãæS¢¢Ý¢ }¢ïÚ¢ }¢ãGÏ¢êÏ¢ }¢àx¢GH¢ ‰¢¢, SÜêUH ÜU¢ Á¢G}¢¢Ý¢ ‰¢¢, »ÜU

Ï¢¢ §G}¢¢}¢¢ §SH¢}¢è |¢¢§ü ¥vS¢Ú Ï¢ÇGï |¢¢§ü Á¢¢Ý S¢ï ç}¢HÝï ¥¢²¢ ÜUÚ¼ï ‰¢ï J »ÜU

çÎÝ |¢¢§ü Á¢¢Ý Ýï }¢ïÚ¢ ¼¥G¢LÈGU ÜUÚ±¢²¢ ¼¢ï ©‹ã¢ï´ Ýï }¢éÛ¢ï ¼ÏHèx¢ïG ÜéUGÚ¥¢Ý¢ï

S¢é‹Ý¼ ÜUè ¥G¢H}¢x¢èÚ x¢GñÚ çS¢²¢S¢è ¼ãGÚèÜU Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU ãzG¼¢±¢Ú S¢é‹Ý¼¢ï´

|¢Úï §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜUè Î¢±¼ Ðïà¢ ÜUè J }¢ñ´ ©Ý ÜUè Î¢’±¼ ÐÚ Á¢é}¢¢’Ú¢¼ ÜU¢ï S¢é‹Ý¼¢ï´

|¢Úï §Á¢ç¼}¢¢¥G }¢ï´ Á¢¢ ÐãéæÓ¢¢, }¢éÛ¢ï Ï¢ãé¼ ¥ÓÀ¢ Hx¢¢ J ²êæ }¢ñ´ Ýï Ð¢Ï¢‹Îè S¢ï Á¢¢Ý¢

à¢éM¥G ÜUÚ çÎ²¢ ¥¢ñÚ Îèx¢Ú vH¢S¢ ÈïGUH¢õÁ¢G ÜU¢ï |¢è Î¢’±¼ Ðïà¢ ÜUè çÁ¢S¢ ÐÚ

±¢ïã |¢è ¥¢Ýï Hx¢ï J n }¢æñ Ýï Ý}¢¢Á¢G¢ï´ ÜUè Ð¢Ï¢‹Îè à¢éM¥G ÜUÚ Îè J

¥¢çãS¼¢ ¥¢çãS¼¢ §G}¢¢}¢¢ à¢ÚèÈGU |¢è S¢Á¢ x¢²¢, çÁ¢S¢ ÐÚ Í¢Ú ÜïU Ï¢¢’Á¢G ¥ÈGUÚ¢Î

Ýï S¢wG¼è ÜïU S¢¢‰¢ }¢é¶ G G¢HÈGU¼ ÜUè ãGœ¢¢ çÜU Ï¢S¢¢ ¥±ÜGU¢¼ 1 N §G}¢¢}¢¢

à¢ÚèÈGU ¶è´Ó¢ ÜUÚ ©¼¢Ú çÎ²¢ Á¢¢¼¢ J ÎS¢ü ÎïÝï S¢ï Ú¢ïÜU¢ Á¢¢¼¢, ÁG¢éËÈïGU´ Ú¶è´ ¼¢ï Í¢Ú

±¢H¢ï´ Ýï Á¢GÏ¢ÚÎS¼è ÜUÅ±¢ Îè´, Î¢ÉGè ¥|¢è çÝÜUHè Ýãè´ ‰¢è }¢x¢Ú S¢Á¢¢Ýï ÜUè



çÝÄ²¼ ÜUÚ Hè ‰¢è J §Ý ¼}¢¢}¢ ¥¢Á¢G}¢¢§à¢¢ï´ ÜïU Ï¢¢ ±éÁ¢êÎ }¢ÎÝè }¢¢ãG¢ïH ÜUè

ÜUçà¢à¢ ¥¢ñÚ ¥G¢çà¢ÜGU¢Ýï ÚS¢êH ÜU¢ ãéGSÝï S¢éHêÜU }¢éÛ¢ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU ÜGUÚèÏ¢

S¢ï ÜGUÚèÏ¢ ¼Ú ÜUÚ¼¢ Ó¢H¢ x¢²¢ J }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ S¢ï Á¢¢Úè ã¢ïÝï ±¢Hï S¢é‹Ý¼¢ï´

|¢Úï Ï¢²¢Ý¢¼¢ ÜUè ÜïUçS¢Åï´ S¢éÝÝï S¢ï É¢ÚS¢ Ï¢‹{è ¥¢ñÚ ãG¢ñS¢H¢ ç}¢H¼¢ Ó¢H¢

x¢²¢ J n ¥¢çãS¼¢ ¥¢çãS¼¢ Í¢Ú }¢ï´ |¢è }¢ÎÝè }¢¢ãG¢ïH Ï¢Ý x¢²¢ J ±¢ïã

Í¢Ú ±¢Hï Á¢¢ï S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Úï §Á¢ç¼}¢¢¥G ¥¢ñÚ }¢ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï }¢ï´ S¢ÈGUÚ ÜUè §Á¢¢Á¢G¼

Ýãè´ Îï¼ï ‰¢ï ©‹ã¢ï´ Ýï }¢éÛ¢ï ²ÜU}¢éà¼ Ï¢¢Úã }¢¢ã S¢ÈGUÚ ÜUè §Á¢¢Á¢G¼ Îï Îè J Í¢Ú }¢ï´

§SH¢}¢è Ï¢ãÝ¢ï´ ÜU¢ §Á¢ç¼}¢¢¥G à¢éM¥G ã¢ï x¢²¢ J ±¢çHÎ S¢¢çãGÏ¢ Ýï Î¢ÉGè S¢Á¢¢

Hè J ²ïã Ï¢²¢Ý Îï¼ï ±vG¼ n ¼¢ Î}¢ï ¼ãGÚèÚ ¼ÏHèx¢Gï ÜéUGÚ¥¢Ý¢ï S¢é‹Ý¼

ÜUè ¥G¢H}¢x¢èÚ x¢GñÚ çS¢²¢S¢è ¼ãGÚèÜU Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜUè »ÜU ‘}¢Á¢çHS¢’ ÜUè

Á¢G}}¢ïÎ¢Úè ç}¢Hè ãé§ü ãñ J (x¢GèÏ¢¼ ÜUè ¼Ï¢¢ãÜU¢çÚ²¢æ, S¢. 407 çÏ¢œ¢x¢GÄ²éÚï ÜGUHèH)

x¢Ó¢ï ü ÈG UÝÜU¢Ú ã¢ï, ÜGU¢çÈG UHï }¢ï ´ Ó¢H¢ï x¢¢ï x¢éHêÜU¢Ú ã¢ï, ÜGU¢çÈGUHï }¢ï´ Ó¢H¢ï

wG¢éËÎ ÎÚÜU¢Ú ã¢ï, ÜGU¢çÈG UHï }¢ï ´ Ó¢H¢ï ÈGUÁGHï x¢GzGÈGU¢Ú ã¢ï, ÜGU¢çÈGUHï }¢ï´ Ó¢H¢ï

<

Ï¢²¢Ý ÜUÚÝï ÜïU }¢é¼¥GçËHÜGU }¢¢’MÁ¢G¢¼

(1) Ï¢²¢Ý ÜUÚÝï S¢ï ÐãHï ÜU}¢ ¥Á¢G ÜU}¢ »ÜU Ï¢¢Ú H¢çÁ¢G}¢Ý ÐÉG Hï´

(2) Á¢¢ï ÜéUÀ çH¶¢ ãñ ±¢ïãè S¢éÝ¢»æ, ¥ÐÝè ¼GÚÈGU S¢ï ÜU}¢è-Ï¢ïà¢è Ý ÜUÚï´

(3) ãïôÇx¢, ãG±¢H¢Á¢¢¼, ¥¢²¢¼, ¥¢ñÚ ¥GÚÏ¢è §GÏ¢¢Ú¢¼ ãÚçx¢Á¢G Ý ÐÉG¢ ÜUÚï´

(4) Ï¢²¢Ý ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ }¢éÈGUèÎ }¢à±Úï´ }¢Á¢çHS¢ï ¼Ú¢çÁ¢}¢ ÜU¢ï §ÚS¢¢H ÜUÚï´

-: Ú¢çÏ¢¼G¢ :- MAJLISE TARAJIM, BARODA (DAWATE ISLAMI)

[email protected] (+ 91 9327776311)


mailto:[email protected]

मेराज के वाक़िआत (parables of mi’raaj)

Spiritual