خطر مقدماتی PHAPHA آناليز

آناليز مقدماتي خطر يک روش آناليز نيمه کمي است که به منظور اهداف زير صورت مي پذيريد:

شناسايي خطرات بالقوه و رويدادهاي اتفاقي که ممکن  -است به بروز حادثه اي منجر شود.

رده بندي رويدادهاي شناسايي شده بر حسب ريسک  -آنها

تعيين کنترلهاي الزم براي خطرات و شناسايي   -اقدامات اصالحي

< يك آناليز اوليه ايمني بر آناليز مقدماتي خطر ترجيشحاروي سيستم، محصول يا سازمان بوده و اهداف عمده آن

  عبارتند از:1شناسايي عناصر، شرايط خطرناك و علل آنها   -2 شناسايي اثرات اين عناصر و شرايط خطرناك بر روي -

زير سيستمها،  سيستم، كل پروژه   3 طبقه بندي سطح  شدت هر كدام از عناصر و شرايط -

خطرناك 4 شناسايي اقدامات اصالحي براي حذف عناصر و شرايط -

خطرناك يا به حداقل رساندن اثرات آنها5 داده هاي بدست آمده از -PHA يك ورودي مفيد و موثر

براي ساير فعاليتهاي ايمني در راستاي شناسايي موارد ذيل بشمار مي رود:

1 مناطق بالقوه مشكل آفرين مرتبط با بخشهاي سخت -افزاري، نرم افزاري يا فصل مشترك آنها

2 الزامات دستورالعملي يا طراحي ايمني -3 الويت بندي فعاليتهاي ايمني  -4 موارد نيازمند به تست، آناليزهاي بيشتر يا مطالعات -

توازن

يك آناليز ايمني PHA با توجه به موارد فوق مي توان گفت سيستماتيك است كه براي شناسايي مناطق ايمني بحراني

جهت ارزيابي خطرات مهم و شناسايي الزامات طراحي ايمني سيستم مورد استفاده واقع مي شود. با انجام اين مطالعه ليستي از خطرات غير قابل چشم پوشي و يك ارزيابي از ريسكهاي باقيمانده پس از اعمال اقدامات

پيشگيرانه فراهم مي شود. اين فهرست شامل ارزيابي كيفي و نه كمي از ريسك مي باشد که اغلب بصورت ليست

جدول بندي شده از اقدامات پيشگيرانه با تعريف كيفي ميزان اثربخشي قابل پيش بيني ارائه مي گردد.

< اولين تالش در فرايند آناليز آناليز مقدماتي خطر معموالايمني سيستم به منظور شناسايي و طبقه بندي خطرات

مرتبط با فعاليت يك سيستم، فرايند يا روش كار است که < در فاز توازن و ايده و تفکر از چرخه عمر سيستم ترجيحا

اجراء مي شود. در بعضي از منابع ممکن است اجراي   مقدم بر شمرده شود. PHAمطالعهٌ ليست مقدماتي خطر<

ليست مقدماتي خطر يك روش مقدماتي شناسايي خطرات موجود مرتبط با طراحي سيستم است كه با

استفاده از ابزارهايي نظير چك ليستها، ماتريس خطر، توصيف و تشريح تجهيزات، گزارش حوادث و رويدادها، بررسي سوابق مشاغل مشابه، مرور گزارشات قبلي و

مواردي نظير آن به شناسايي خطرات اقدام مي کند.

www.jalali-hse.blogfa.com

پس از بررسي كليه اطالعات موجود مي توان اقدام به خوب را مي PHLتهيه ليست مقدماتي خطر كرد. يك

توان براي تشكيل پايه و اساسي براي اجراي يك مطالعه PHA بيش از پيش گسترش داد. از آنجائيكه هدف اوليه PHA مستند سازي و انجام يك ارزيابي اوليه از خطرات ،

شناسايي شده در مراحل بسيار ابتدائي فرايند است لذا اجراي مطالعه ليست مقدماتي خطر، در همان مراحل

اوليه از چرخه عمر سيستم الزامي خواهد بود.

PHA فرايند اجراي يكي از مهمترين آناليزها در جريان PHA شايد اجراي

x ارزيابي ايمني سيستمها باشد زيرا اين مطالعه معموالاولين تالش جدي براي تشخيص و تعيين خطرات يك

سيستم جديد و در بعضي موارد سيستم هاي تغيير يافته است كه مي تواند بعنوان پايه اي براي كنترل خطرات

تلقي شود كه همين امر مستلزم انجام مطالعات كاملتر و با استفاده از تكنيكهــــاي دقيق تر مورد استفاده درآناليز

مي باشد. 2  وآناليز سيستم1زير سيستم

با توجه به گستره و عمق مطالعه، اطالعات مورد نياز براي آناليز مقدماتي خطر مي تواند شامل موارد زير

باشد هرچند که اين گفته نبايستي محدوديتي در :استفاده از ساير اطالعات در دسترس بنمايد

1 پيكره بندي يا عمليات سيستمهاي واقعي يا  -پيشنهادي از نقشه ها، سناريوها، مشخصه ها و آناليزها

2 آناليزهاي خطر انجام شده  -3اطالعات حوادث  -4 تجربيات سيستمهاي مشابه  -5( مطالعات توازن  -Trade studies )6 منظور و هدف از توليد محصول و كاركرد آن  -7 محيطي كه محصول در آنجا مورد استفاده قرار  -

خواهد گرفت8 تجهيزات و سخت افزارهايي كه همراه با محصول  -

به کارگرفته مي شوند.

مهمترين ابزار مورد استفاده در انجام مطالعه آناليز مقدماتي خطر چک ليست هاي خطر است که در آنها

انواع خطرات معمول در سيستم ها خالصه شده است. در ، بجاي چک PHAبعضي اوقات در راستاي کمک به اجراي

ليست هاي ساده از ماتريس هاي دوبعدي و سه بعدي نيز استفاده مي شود. ماتريس ها در واقع متشکل از دو و

چند چک ليست بوده و از طريق آنها مي توان بين خطرات موجود ارتباط مناسب برقرار کرد.

بطور کلي يك سري سواالت اساسي وجود دارند كه بايد پاسخ داده شوند. هرچند كه ممكن PHAدر هنگام اجراي

است تعدادي از سواالت ياد شده بسيار ساده و آشكار بنظر رسند ولي با اين وجود الزم است مورد توجه قرار

گيرند زيرا در غير اين صورت پرسنل ارزيابي كننده ايمني سيستم قادر به درك كامل و شناخت دقيق سيستم مورد

مطالعه نخواهند بود

بعضي از اين سواالت عبارتند از: ـ فرايند يا سيستم مورد مطالعه چيست؟ ـ آيا افراد نيز با فرايند يا سيستم مورد نظر در

ارتباطند؟ـ وظيفه اصلي و هميشگي سيستم چيست؟ ـ آن چيزي كه سيستم نبايستي هرگز آن را انجام دهد

كدام است؟ ـ آيا قوانين و استانداردهايي در زمينه سيستم مورد

مطالعه وجود دارد؟ مورد > ـ آيا سيستمي مشابه سيستم تحت مطالعه قبال

استفاده قرار گرفته است؟ـ محصول سيستم چيست؟ ـ درون داد سيستم چيست؟ ـ برون داد سيستم کدام است؟ 

براي انجام راحتتر مطالعه ليست مقدماتي خطر مي توان از ابزارهاي نظير چك ليست ارزيابي اجزاء خطر و چك

نيز PHLليست ارزيابي منابع انرژي استفاده كرد. از براي آماده سازي برگه PHAمي توان به همراه ماتريس

كار آناليز مقدماتي خطر استفاده كرد.

شامل مراحل زير PHAساده ترين دستورالعمل انجام مي باشد:

- شناسايي منابع با ارزش براي محافظت1- تعريف سطوح ريسك قابل قبول و گستره مورد ارزيابي2- شناسايي و تائيد خطرات سيستم3

بعضي از ابزارهاي معمول شناسايي خطر عبارتند از: بررسي و بازبيني سيستمها و تسهيالت مشابه و

مصاحبه با متخصصين آنها  بررسي مشخصه ها و انتظارات سيستم استفاده از چك ليست ها بازنگري مطالعات ايمني سيستمهاي مشابه ارزيابي احتمال و شدت بدترين مورد قابل درك براي

هر خطر و هدف ارزيابي ريسك خطرات شناسايي شده با استفاده از

ماتريس ارزيابي ريسك  طبقه بندي ريسك هاي شناسايي شده  بکار گيري اقدامات کنترلي

گزارش مطالعه آناليز مقدماتي خطر: ، PHA پس از ارزيابي تمامي داده ها و تكميل برگه كار

بايستي طي يك گزارش رسمي نتايج آناليز بصورت مستند < شامل خالصه اي از ارائه گردد. يك گزارش معموالمهمترين  يافته هاي مرتبط با ريسك هاي عملياتي،

پيشنهاداتي در راستاي حذف يا كنترل خطرات و همچنين توصيه هاي جهت ادامه آناليز خواهد بود. توصيف كوتاهي

از خود سيستم و كاركرد آن نيز مفيد مي باشد.

در گزارش نيز براي PHA و PHL وجود برگه هاي كار > بررسي و مميزي مندرجات گزارش ضروري است. نهايتا

شامل يك بحث مختصر در PHAالزم است گزارش رابطه با متدهاي مورد استفاده جهت کمک به انجام آناليز

، چك ليست ها، ماتريس ها( ETBA،FM&EA)نظير باشد بطوريكه در صورت نياز خواننده از اعتبار داده هاي

گزارش اطمينان حاصل كند.