ԵՐԵՎԱԿԱՅՈՒԹՅՈՒՆԸ

ՍՏԵՂԾԱԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆԸ

ԴՊՐՈՑԸ

Եկենք հասկանանք, թե ինչպեսեն տարանջատել «երևակայություն »

և «ֆանտազիա» բառերը անտիկժամանակվա փիլիսոփաները ևժամանակակից գիտնականները:

Իհարկե, Արիստոտելից մինչև

սուրբ Օգոստիանոս

«երևակայությունը»«ֆանտազիայից»

տարբերելու համար երկու բառ

չունեին :

Միայն 18 –րդ դարում …

Վոլֆի մոտ հանդի-

պեցինք

• անցած տպավորությունների մտովի

վերարտադրումը երևակայելու

հատկությունից տարբերելու առաջին

փորձը:

• Որը սկզբնական տպավորությունների

վերլուծության և համադրության

միջոցով «միանգամայն նոր

կառույցների ստեղծումն է»:

«Երևակայոևթյան» և«ֆանտազիայի»

վերջնականտարանջատման համար

պարտական ենք

Հեգելին

• երևակայությամբ օժտված

ուղեղը միայն վերարտադրում

է, իսկ ֆանտազիայով

օժտվածը` ստեղծագործում

Ուշադրությանն ու մտապահելուն շատ

ավելի մեծ նախապատվություն է տրվում, քան

երևակայությանը: Մինչ այժմ էլ օրինակելի

աշակերտ են համարվում նրանք, ովքեր

ունեն ուշադիր լինելու և մանրամասն

մտապահելու կարողություն:

Գոյություն ունի երևակայության երկու ձև`

վերարտադրողական և կառուցողական:

Մարդկանց բաժանեցին երկու

խմբի.ստեղծագործական ֆանտազիա ունեցող

պոետիկներ ` «նկարիչներ» և ոմն մեխանիկի

նմանվող միջակների, որոնց երևակայությունը

գործնական խնդիրների շրջանակներից դուրս

չի գալիս:

Էլեմիր Զոլան

իր

«Ստեղծագործա

բար

երևակայելու

պատմության»

մեջ

առանձնացրել է

•երևակայությունն ու ստեղծագործաբար

երևակայելը: Առաջինն իրականության մեջ և

նրա հիման վրա է կառուցվում, երկրորդը`

ինչքան ուժ ունի` իրականից շեղվում է:

Լ.Ս.Վիգոդսկին իր

աշխատության մեջ նշել է,

• որ ստեղծագործական ջիղ ունեն բոլորը` թե

գիտնականները, թ’ե ճարտարագետը: Այն

պետք է բոլորին. Ի վերջո դա առօրյա

կյանքում է պետք:

ըստ ՄարթաՖատտորիիհետազոտութ

յունների

• Այն ակտիվ պրպտող մտածելակերպ է: Այնտեղորտեղ ուրիշներին թվում է,թե պատրաստիպատասխան կա, այս մարդիկ պրոբլեմներըտեսնում են, երբ մյուսների աչքին վտանգներ եներևում , նրանք զգում են իրենց `ձուկը ջրում, ոչմեկից կախում չունեն, որոշում-ներ կայացնում ենինքնուրույն: Այս բոլոր հատկությունները

• ստեղծագործական գործնթացում է դրսևորվում:

Այդ գործնթացը ուրախ, խաղային է ,միշտանգամ, եթե խոսքը վերաբերվում է << չորմաթեմատիկային>>:

Մարթա Ֆատտորիննաև ասել է

• ցանկացած մարդ կարող է«ստեղծագործական անհատ»

լինել, եթե չի ապրում բռնատիրականմիջավայրում:

• Չէ? որ հնարավոր է

դաստիարակության մի

համակարգ, որը

ստեղծագործության սաղմեր է

ներարկում և զարգացնում

«Կոորպորացիոնեէդուկատիվա»

շարժման մասնակիցուսուցիչները ևս եկանայս եզրահանգմանը

• ստեղծել այնպիսի դպրոց, որ

նպաստի ստեղծագործական

մտածողության զարգացմանը :

Ստեղծագործության մասին խոսոլիս

ոչ միայն առանձին առարկաներն

նկատի ունենալ, այլ դպրոցը

ամբողջությամբ վերցրած կրթական

համակարգը

Անցյալում ստեղծագործության մասին խոսում էինմիայն այսպես կոչված գործունեությանգեղարվեստական ձևերի և խաղեի հետ կապված:

Միգուցե պատճառը հակահումանիստականհասարակարգ էր, որի գլխավոր նպատակը մարդկանինստեղծագործական ներուժի ճնշումն էր:

Հիշենք առաջինը

«գեղագիտական

դաստիարակութ

յան»մասին խոսք

բացած Շիլլերին

• Մարդը լոկ այն ժամանակ է խաղում, երբ

բառիս լիակատար իմաստով մարդ է, և նա

իրոք բառիս լիակատար իմաստով մարդ է

, եթե խաղում է:

Այսպիսի արմատական գաղափարներփնտրելիս, մոտ 200 տարի կցատկենք և կհասնենք…

Հերբերտ Ռիդիթեզին

• Միայն գեղարվեստականգործունեությունը կարող էերեխային լիարժեք փորձ տալ ևնրա զարգացմանընպաստել:Տրամաբանականմտածողության զարգացմանհամար կարիք չկաերևակայությունը զոհել: Ճիշտհակառակը:

Իսկ ուսուցիչները? Ինչ դեր ունեն նրանք?

<<կոորպորացիոնեէդուկատիվա>>

շարժման մեջ նշվումէ

• ուսուցիչները «ոգեշնչողի» դերում պետք

է լինեն ,ստեղծագործելը խթանողի:

Այստեղ միակ առարկան կյանքն

է, իրականությունը, իր բոլոր

տեսանկյուններով:Սկսած դպրոցական

կոլեկտիվից, միասին ապրելու և

աշխատելու հմտությունից: այս

դեպքում, երեխան մշակույթը և ուրիշ

արժեքներ «սպառողը» չէ, այլ

«ստեղծողը»,«արարողը»

Այսօր էլ, դպրոցի վաղվա օրը տեսնելու համար ոչ փոքր երևակայություն է հարկավոր:Այսօր էլ, դպրոցի վաղվա օրը տեսնելու համար ոչ փոքր երևակայություն է հարկավոր:Այսօր էլ, դպրոցի վաղվա օրը տեսնելու համար ոչ փոքր երևակայություն է հարկավոր:Այսօր էլ, դպրոցի վաղվա օրը տեսնելու համար ոչ փոքր երևակայություն է հարկավոր:

Այսօր էլ, դպրոցի վաղվա օրը տեսնելու համար ոչ փոքրերևակայություն է հարկավոր: