สวนทริ์พงษเก์่า ( [email protected]) · pdf...

การบรหารจดการ ความเสยง

สวนทร พงษเกา ( [email protected])

คาถาม• ความเสยงใด(ทงภายใน/ภายนอก)ทมผลกระทบ

รนแรงตอความอยรอดของธรกจ

( CORE BUSSINESS)

• ผบรหารทกระดบและพนกงานทราบความเสยง

รายแรงหรอไม

• ทกสวนงานมการประเมนความเสยงและจดลาดบ

ความเสยงไวหรอไม

1,00010,00025,00050,000

100,000200,000

ยอดการขายทครอบคลมความสญเสย

100,0001,000,0002,500,0005,000,000

10,000,00020,000,000

คาความเสยหาย

ขอบเขตของกาไร

1%50,000

500,0001,250,0002,500,0005,000,000

10,000,000

25,000250,000625,000

1,250,0002,500,0005,000,000

2%20,000

200,000500,000

1,000,0002,000,0004,000,000

4% 5%

คาความเสยหาย กบ ยอดขายสนคา

Risk ConceptRisk ConceptControl

Unacceptable

Wastes

Risk

•การควบคม โดยปราศจาก ความเสยง คอ ความสญเสยดานทรพยากร

• ความเสยง ทปราศจาก การควบคม เปนเรองทยอมรบไมได

ความเขาใจทไมถกตองเกยวกบความเสยง

1) Risk is always bad.Risk เปนสงไมด

2) Risk must be eliminated at all costs. ตองกาจด Risk ใหหมดสนR

isk

Leve

l

Cost

3) Playing it safe is the safest thing to do.ไมเสยงเลย จะค ม/ปลอดภย ทสด

““ความเสยงความเสยง”” หมายความวาหมายความวา ผลลพธผลลพธ

ของของความนาจะเกดอนตรายความนาจะเกดอนตรายและและผลจากผลจาก

อนตรายนนอนตรายนน

มใชสาเหตทมศกยภาพทงหมดมใชสาเหตทมศกยภาพทงหมด

(All Potential Causes) (All Potential Causes)

จะกอใหเกดความสญเสยจะกอใหเกดความสญเสย

Risk PrinciplesRisk Principles

มใชความผดพลาดมใชความผดพลาด // ความลมเหลวความลมเหลว

(Failures) (Failures)

ทงหมดทงหมด จะกอใหเกดความสญเสยจะกอใหเกดความสญเสย


ความสญเสยทเกดขนจะมไดเกดความสญเสยทเกดขนจะมไดเกด

ในชวงเวลาเดยวกนในชวงเวลาเดยวกน


ความนาจะเปนของเหตการณทจะความนาจะเปนของเหตการณทจะ

กอใหเกดความสญเสยรวมกนกอใหเกดความสญเสยรวมกน

จะนอยกวาความนาจะเปนของจะนอยกวาความนาจะเปนของ

การเกดความสญเสยของเหตการณเดยวการเกดความสญเสยของเหตการณเดยว


สาเหตสาเหต และและ ผลของความสญเสยผลของความสญเสย

มความสมพนธกบสาเหตพนฐานมความสมพนธกบสาเหตพนฐาน

และและ ความผดพลาดของการบรหารจดการความผดพลาดของการบรหารจดการ


การควบคมทสาเหตขนกลางการควบคมทสาเหตขนกลาง ((ImmediateImmediate

CauseCause)) ไมสามารถควบคมความเสยงได ไมสามารถควบคมความเสยงได

อยางสมบรณอยางสมบรณ แตจะตองควบคมทแตจะตองควบคมท

สาเหตพนฐานสาเหตพนฐาน (Basic Cause)(Basic Cause)


มความสาคญอยางยงทจะตองบงชกจกรรมมความสาคญอยางยงทจะตองบงชกจกรรม

ทมความเสยงสงทมความเสยงสง (Major risk Activities) ,(Major risk Activities) ,

การสมผสการสมผส (Major Risk Exposure) (Major Risk Exposure) และผลและผล

ความสญเสยทเกดขนความสญเสยทเกดขน (Major Severity Loss)(Major Severity Loss)


บนได 3 ขนในการควบคมความเสยง

1.1. ชบงชบงอนตรายอนตราย

2.2. ประเมนประเมนความเสยงทอาจเกดขนความเสยงทอาจเกดขน จากอนตรายจากอนตราย

3.3. จดทาแผนบรหารจดทาแผนบรหารควบคมควบคมความเสยงความเสยง

Heinrich’s Dominoes Theory

ภมหลงของบคคลกรรมพนธฯ

ความบกพรองของบคคล

การกระทาและสภาวะทไม

ปลอดภย

อบตเหตคนบาดเจบพการตาย

แนวทางปองกน

1. 2.

3.

4.5.

แนวทางการปองกนอบตเหตตามหลกการของทฤษฏโดมโน

ความผดพลาดของมนษย(Human failures)

ขอผดพลาด(Errors)

การจงใจฝาฝน(Violations)

ความพลาดพลง(Lapse of memory)

กจวตรประจาวน(Routine)

ตามสถานการณ(Situational)

ความสะเพรา(Slips of action)

ความเขาใจผดทมพนฐานมาจากกฎ

(Rule-based mistake)

ความเขาใจผดทมพนฐานมาจากความร

(Knowledge-based mistake)

ขอผดพลาดทมพนฐานมาจากทกษะ

(Skill-base errors)ความเขาใจผด

(Mistake)

อตราสวนอบตเหต

1 1

60030

1010

30

600

บาดเจบรนแรง หรอ รนแรงมากบาดเจบเลกนอย

อบตเหตทรพยสนเสยหาย

อบตการณไมมการบาดเจบ

หรอ ทรพยสนเสยหาย

Frank E. Bird, Jr., 1969, North America

ปจจยการเกดอบตเหตปจจยการเกดอบตเหต

A = S X R X C

ACCIDENT = HAZARD SOURCE * RECEIVER * CONTACT

อบตเหต = แหลงอนตราย x ผรบอนตราย x การสมผส

HAZARD DANGER

การชบงอนตราย

มองเหนชดเจน{ซอนเรน (มศกยภาพ){

SENTSOURCE MAKE SERVE

VALUE CHAIN

คณสมบตของทมประเมนความเสยงคณสมบตของทมประเมนความเสยง

มความรมความร ความเขาใจในสวนทเกยวของกบการผลตความเขาใจในสวนทเกยวของกบการผลต,,

ซอมบารงซอมบารง ,, เครองจกรเครองจกร,, วตถดบวตถดบ ,, ผลตภณฑผลตภณฑ

มความรมความร ความเขาใจในสวนทเกยวของกบความความเขาใจในสวนทเกยวของกบความ

ปลอดภยปลอดภย อาชวอนามยอาชวอนามย และสภาพแวดลอมการทางานและสภาพแวดลอมการทางาน

มความรมความร ความเขาใจในการชบงอนตรายการความเขาใจในการชบงอนตรายการ

ประเมนและบรหารความเสยงประเมนและบรหารความเสยง

วธการทใชในการชบงอนตรายวธการทใชในการชบงอนตราย

CHECKLISTCHECKLISTWHATWHAT--IF ANALYSISIF ANALYSISHAZARD AND OPERABILITY STUDIEDHAZARD AND OPERABILITY STUDIED

(HAZOP)(HAZOP)FAULTFAULT--TREE ANALYSIS (FTA)TREE ANALYSIS (FTA)FAILURE MODE AND EFFECT ANALYSISFAILURE MODE AND EFFECT ANALYSIS

(FMEA)(FMEA)EVENTEVENT--TREE ANALYSISTREE ANALYSISTASK ANALYSISTASK ANALYSIS

JOB SAFETY ANALYSISJOB SAFETY ANALYSIS

รปแบบ ลกษณะของ ระบบ อปกรณและการทางาน วธการ

1อปกรณทตอกนเปนกระบวนการอยาง

ตอเนอง

HAZOP WHAT-IF Checklist

FTA ETA

2 ระบบทอ ถง ปม วาลว HAZOP FMEA WHAT-IF

3 ระบบควบคมกระแสไฟฟา FMEA WHAT-IF

4 ระบบความปลอดภยของอปกรณ WHAT-IF FMEA FTA ETA

5 ระบบสนบสนนกระบวนการ HAZOP FMEA WHAT-IF

6 โครงสราง WHAT-IF FMEA Checklist

7 กจกรรมงาน WHAT-IF Checklist JSA

1. เทคนค Checklist

เปนวธบงชอนตราย โดยนาแบบตรวจสอบทเรยกวา “Checklist” ใชในการตรวจสอบการดาเนนกจกรรมตาง ๆ ของโรงงาน เพอคนหาอนตรายทอาจเกดขนจากการดาเนนกจกรรม แบบตรวจสอบประกอบดวย คาถามทเกยวของกบการดาเนนงานเพอตรวจสอบการปฏบตตามมาตรฐานการออกแบบ มาตรฐานการปฏบตงานหรอกฎหมายทเกยวของ และนาผลจากการตรวจสอบมาวเคราะหเพอชบงอนตราย

สามารถแบง Checklist เปน 2 ประเภท ไดแก General ChecklistGeneral Checklist ซงเปนแบบตรวจมาตรฐานทวไปไมเจาะจง และ SpecificSpecific ChecklistChecklist ซงออกแบบขนใชเอง เพอใหเหมาะสมกบโรงงานของตน โยพจารณาถงขนตอนการปฏบตตามกฎหมายดานความปลอดภย หลงการออกแบบแบบตรวจสอบแลว จะตองตรวจสอบใหครอบคลมปญหาความปลอดภยทเปนอยใหครบถวนกอนนาไปใช

ขนตอนการชบงอนตรายดวยเทคนคขนตอนการชบงอนตรายดวยเทคนค

1.1. กาหนดหวขอเรองทจะตรวจสอบกาหนดหวขอเรองทจะตรวจสอบCheck listCheck list

2.2. รางรายละเอยดของรางรายละเอยดของ Check listCheck list

ขนตอนปฏบตขนตอนปฏบต กฎหมายกฎหมาย มาตรฐานความปลอดภยมาตรฐานความปลอดภย

3.3. จดทาแบบตรวจจดทาแบบตรวจ4.4. ตรวจสอบแบบตรวจโดยผมประสบการณตรวจสอบแบบตรวจโดยผมประสบการณ5.5. นาแบบตรวจไปใชนาแบบตรวจไปใช6.6. ดาเนนการชบงอนตรายดาเนนการชบงอนตราย

ปนจนหอสง (Tower Crane)A. ลวดวงและ/หรอลวดโยงยด

1) เสนผาศนยกลางเลกลงเกนรอยละ 5 หรอไม2) ลวดเสนนอกสกไปหนงในสาม หรอไม3) ขมวด ถกกระแทก แตกเกลยว หรอชารด

หรอไม

4) ถกความรอนทาลาย หรอเปนสนมมาก หรอไม

B. สภาพของนามนไฮดรอลกและทอลม1) มการบดตวอยางผดปกตของทอนามน หรอไม

บนทกผลทสาคญรายการตรวจขอ ผลการตรวจสอบ

Y N N/A

แบบตรวจสอบปนจน

ผลการศกษา วเคราะห และทบทวนการดาเนนโรงงานเพอการชบงอนตรายและการประเมนความเสยงดวยวธ Checklist

พนท /เครองจกร/กระบวนการผลต/ขนตอนการปฏบต /กจกรรม ............................................โรงงาน.....................................

ตามแบบเอกสารหมายเลข.........................................................................วนททาการศกษา.....................................................

ระดบความเสยงผลลพธความรนแรงโอกาส

การประเมนความเสยงขอเสนอแนะมาตรการ

ปองกนและ

ควบคม

อนตราย

อนตรายหรอ

ผลทเกดขน

ตามมา

ผลจากการทา

Checklist

2. เทคนค Fault Tree Analysis (FTA)

เปนเทคนคการชบงอนตรายจากอบตเหต หรออบตภยรายแรงทเกดขนแลว หรอคาดวาจะเกดขน เพอนาไปวเคราะหหาสาเหตของการเกดอนตรายนน ๆ

FTA เปนเทคนคการคดยอนกลบทอาศยหลกการใชเหตและผล โดยเรมวเคราะหเหตการณแรกทเกดขนกอนแลวนามาแจกแจงขนตอนการเกดเหตการณแรกวามาจากเหตการณยอยอะไรบาง เกดขนไดอยางไร มสาเหตมาจากอะไร


1.1. จาลองจาลอง Top Event (What ; Where : When)Top Event (What ; Where : When)

Fault Tree AnalysisFault Tree Analysis

2.2. วเคราะหหาสาเหตวาเกดจากเหตการณยอยใด วเคราะหหาสาเหตวาเกดจากเหตการณยอยใด

3.3. แสดงผลการวเคราะหหาแสดงผลการวเคราะหหา Basic EventBasic Event และหาความและหาความ

สมพนธของเหตการณโดยใชสมพนธของเหตการณโดยใช GateGate

4.4. สรปขอมลและทาการชบงอนตราย สรปขอมลและทาการชบงอนตราย

Event SymbolsEvent SymbolsFaultFault EventEvent ((IntermediateIntermediate EventEvent))

เหตการณทผดปกตตองคนหาสาเหตตอไปเหตการณทผดปกตตองคนหาสาเหตตอไป

BasicBasic EventEvent สาเหตพนฐานสาเหตพนฐาน

UndevelopedUndeveloped EventEventเหตการณทตองหาขอมลเพมหรอไมเกยวของกบเหตการณทตองหาขอมลเพมหรอไมเกยวของกบ Top Top

EventEvent

Normal Event (External or House Event)Normal Event (External or House Event)

Gate SymbolsGate Symbolsoutputoutput

InputInput InputInput

AND GateAND Gate

OR GateOR Gate

OutputOutput จะเกดไดเมอจะเกดไดเมอ

เกดเหตการณผดปกตเกดเหตการณผดปกต

ขนพรอมๆกนขนพรอมๆกน

OutputOutput จะเกดไดเมอมจะเกดไดเมอม

เหตการณผดปกตขนเหตการณผดปกตขน

อยางใดอยางหนงอยางใดอยางหนงInputInput

outputoutput

InputInput

TOP EVENT

FaultEvent 1

Fault Event 3Basic

Event 1

Basic

Event 2

Basic

Event 4

Basic

Event 2

Basic

Event 3

FaultEvent 2

รป แสดงการทา MATRIX ของ FTA

เหตการณ

ประตสเหตการณ

“และ”

ประตสเหตการณ

“หรอ”

สาเหตพนฐาน

สาเหตรวม

การเกดเพลงไหม

AND GATE

เชอเพลง อากาศหรอออกซเจน ความรอนหรอประกายไฟ

แขง

เหลว

กาซ

การเสยดส

ไฟฟาลดวงจร

อน ๆ

รป แสดงการเกดเพลงไหม

Gas Gas รวตอเนองรวตอเนอง

มแรงดนมแรงดนGas Gas อปกรณรวอปกรณรว

Gas เขาถงมากเกนกาหนดทาใหแรงดน

มากเกนไปจนอปกรณทนไมได อปกรณอปกรณ

ไมไดมาตรฐานไมไดมาตรฐาน

ระบบจาย Gasไมถกตด

อปกรณถกทา

ใหชารดเสยหายอปกรณอปกรณ เสอมสภาพเสอมสภาพ

Gas เขาถงถงกาหนด

FAULT TREE ANALYSIS

คนงานททางานปมโลหะนวขาด

หวปมกระแทกแมพมพ นวมออย ใต ZONE เครองจกรทางาน ไมม GUARD

คนควบโยกคนบงคบ สลกทางานผดพลาด

สปรงดนสลกลา ตวดนสลกสก

ออกแบบไมด

ฝาฝนกฎ หยบช นงานใต

หวปม

ไมใชทจบช นงาน

ถอดออกเอง

ไมเคยม GUARD GUARD ชารด

ตดต ง GUARD

ไมได

ผลการศกษา วเคราะห และทบทวนการดาเนนโรงงานเพอการชบงอนตรายและการประเมนความเสยงดวยวธ Fault Tree Analysis

พนท /เครองจกร/กระบวนการผลต/ขนตอนการปฏบต /กจกรรม .............................................โรงงาน...........................……………....

สถานการณจาลองของเหตการณทอาจกอใหเกดอบตเหตรายแรง ............................................วนททาการศกษา....................................

ระดบความ

เสยง

ผลลพธความรนแรงโอกาส



ควบคม

อนตราย



ตามมา

สาเหตททาใหเกด เหตการณทอาจ

กอใหเกดอบตภย

รายแรง

3. เทคนค Event Tree Analysis (ETA)

เปนเทคนคการชบงอนตรายเพอวเคราะหและประเมนผลลพธหรอผลกระทบทจะเกดขนตอเนอง เมอเกดความบกพรองของระบบการผลต ซงเปนเหตการณแรก หรอเปนการคาดการณลวงหนาเพอวเคราะหหาผลสบเนองทจะเกดขนจากการทเครองจกร อปกรณเสยหายหรอทางานผดพลาด เพอใหทราบวาจะมเหตการณอะไรเกดขนตอเนองจากเหตการณแรก เกดขนไดอยางไร โอกาสทจะเกดมากนอยเพยงไร รวมทงเปนการตรวจสอบระบบความปลอดภยวามปญหาหรอไม อยางไร มขนตอน 6 ขนตอน ดงน

1. ชบงเหตการณตงตนทสนใจ

2. ชอปกรณทมหนาทดานความปลอดภย

3. สราง Event Tree 4. อธบายผลจากอบตเหต

5. พจารณาวธลดผล6. จดทารายงาน

ขนตอนการชบงอนตรายดวยเทคนคขนตอนการชบงอนตรายดวยเทคนค ETAETA

การทา Event Tree Analysis (ETA)

ตรงขามกบ FTA

ใชจดตงตนของเหตการณ แลวพฒนาเปนอะไร

มมาตรการควบคมอยางไร

ไมเปนไปตามมาตรการ แลวเปนอยางไร

ถามาตรการไมเพยงพอแลวเพมเตมอยางไร

ขอดของ ETA คอ ใชไดกบอปกรณทกชนดและกจกรรม

ทกอยาง

: สรางกงกานตนไม (EVENT TREE)

รป แสดงการสรางกงกานตนไม

ระบบควบคม

1


2


3

เหตการณ

ตงตน

S

F

S

F

F

F

F

F

S

S

S

S

F

S

ระบบควบคมPUMP นา

ระบบควบคมสญญาณเตอนภย

ระบบควบคมการตดหวฉด

นามน

ระดบนาในหมอไอนาตากวาระดบใชงานปกต

Yes

No

Yes

No

No

No

No

No

Yes

Yes

Yes

Yes

No

Yes

ระบบ SUCCESS

เหตการณตงตน

0.8294

0.0436

0.0922

0.0048

0.0256

0.0014

0.0029

0.0001

รปแสดง ตวอยางการทา EVENT TREE

ผลการศกษา วเคราะห และทบทวนการดาเนนโรงงานเพอการชบงอนตรายและการประเมนความเสยงดวยวธ Event Tree Analysis

พนท /เครองจกร/กระบวนการผลต/ขนตอนการปฏบต /กจกรรม ............................................โรงงาน.................................…………..

ตามแบบเอกสารหมายเลข.........................................................................วนททาการศกษา..................................................………...

สถานการณจาลอง..................................................................................................................................................................................

ระดบความ

เสยง

ผลลพธความ

รนแรง

โอกาส

การประเมนความเสยงขอเสนอแนะมาตรการปองกนและ

ควบคมอนตราย



ตามมา

ระบบความ

ปลอดภย /

ขนตอนการปฏบต มขอบกพรอง

4. เทคนค Failure Mode and Effects Analysis (FMEA)

เปนเทคนคการวเคราะหจากความลมเหลวในระบบกระบวนการผลตของโรงงาน เปนวธทพฒนาขนมาจากการประเมนความเสยงในอตสาหกรรมอากาศยานทตองการพจารณาหาความลมเหลวทเกดจากอปกรณแตละตวและประเมนผลทเกดจากความผดพลาดนน ความลมเหลวของเครองมออาจเปนจดเรมตนหรอเหตการณทสงผลทาใหเกดอบตเหต

FMEA เหมาะสาหรบการประเมนความเสยงเนองจากความลมเหลวของอปกรณ จะสงผลตอการเกดอบตเหต ซงวธนใชไมไดผลสาหรบการวเคราะหอปกรณทมผลเกยวเนองกนและไมเหมาะสาหรบประเมนความเสยงจากความผดพลาดของคน

เทคนค FMEA เหมาะทจะใชในชวงระหวางและหลงการออกแบบโรงงาน ดงนน การใชเทคนค FMEA จงตองการรายละเอยดของขอมลการออกแบบโรงงานดวย


1.1. จดเตรยมอปกรณจดเตรยมอปกรณFMEAFMEA

2.2. คดเลอกคดเลอก FMEA Team FMEA Team และและ FMEA LeaderFMEA Leader3.3. กาหนดขอบเขตของการทากาหนดขอบเขตของการทา FMEA FMEA โดยพจารณาจดทาอยางโดยพจารณาจดทาอยางเปนระบบเปนระบบ4.4. อธบายรายละเอยดของชนสวนหลกในระบบตางอธบายรายละเอยดของชนสวนหลกในระบบตาง ๆๆ ทจะศกษาทจะศกษา5.5. ศกษาปจจยทกอใหเกดความลมเหลวในระบบและความศกษาปจจยทกอใหเกดความลมเหลวในระบบและความเชอมโยงกบระบบอนเชอมโยงกบระบบอน6.6. สรปขอมลและทาการชบงอนตราย สรปขอมลและทาการชบงอนตราย

ผงระบบทอและอปกรณผงระบบทอและอปกรณ ผงวงจรผงวงจร ผงระบบเชอมโยงระหวางเครองมอผงระบบเชอมโยงระหวางเครองมอ//อปกรณอปกรณmanual manual ตางตาง ๆๆ

- แผน

บารงรกษา

ระบบทอ

- ตรวจสอบทอ

กอนขนถาย

- อบรม

ระเบยบวนยท

เกยวของกบ

คนขบ

- ระเบยบ

ปฏบตงาน

การถาย

นามนเตา

- นามนห

รวไหลส

สงแวดลอม

อาจเกดไฟ

ไหม

ทรพยสน

เสยหาย

พนกงาน

เสยชวต

- ขาดการ


- ตอทอไม

แนน/ขอตอ

เสอมสภาพ

แตก/รวทอนามน

สงทตอง

ดาเนนการเพม

สงทมอย

แลว

มาตรการ ปองกน/แกไขผลทจะ

เกดขน

สาเหตความ

ลมเหลว

ความ

ลมเหลว

เครองจกร

อปกรณ/

ระบบ

ทาไมทอแตก

แตกเพราะขาด

การบารงรกษา ใชหรอไม

อะไรทาใหแตก

- ระเบยบ

ปฏบตงานการ

ขนถายนาม

เตา

- การ

ตรวจสอบ

และ


เชงปองกน

สายดน

- การ

ตรวจสอบ

และ


เชงปองกน

สายลอฟา

- อาจเกดไฟ

ไหมจากไฟฟา

สถตย ทาให

ไฟไหม

พนกงาน

บาดเจบ

ทรพยสน

เสยหาย

- อาจเกด

ฟาผา

- ขาดการ


- ลม

ขาด/ไมได

ตอกบรถ

สายดน,

สายลอฟา

สงทตอง

ดาเนนการเพม

สงทมอย

แลว

มาตรการ ปองกน/แกไขผลทจะเกดขนสาเหต

ความ

ลมเหลว

ความ

ลมเหลว


อปกรณ/

ระบบ

ทาไมสายดนขาด

ขาดเพราะขาดการ

บารงรกษา ใชหรอไม

Figure 1 Coffee mills

กรณตวอยาง เครองบดกาแฟการใชงาน

1. เมอกดปลายแขน (ARM) ฝาครอบ (CAP) จะถกดงลงขางลาง ขณะทฝาครอบเปด คนโยกจะปดรของสวตซ

2. ปดฝาครอบใหอยในตาแหนง INTERLOCK ขอบของฝา ตองไมกดกบขอบถวยดานใน และอยในตาแหนงพรอมใชงาน

3. เ ม อ ฝ า ค ร อ บ อ ย ใ น ต า แ ห น ง ท ก า ห น ด ไ ว เ ล อ น OPERATING SLIDE ใหลงมากดกบ OPERATING S.W และตองคงอยในสภาพนตลอดเวลาทเครองทางาน ลกษณะฝาครอบจะปดสนทและแนนพอด

4. ขณะนเครองไมไดอยใน สภาพลอคสวตซ เมอเปดสวตซเครองจะทางาน

FAILURE MODE AND EFFECT ANALYSISCOMPENENT

NAME AND

NUMBER

(ชอชนสวน )

FUNCTION

(หนาท)

FAILURE MODE AND

CAUSE

(ความลมเหลวและสาเหต)

CORRECTIVE

ACTION AVAILABLE

OR

RECCOMENDED

COVER

•CAP (ฝาครอบ) •ปองกนไมใหเมลดกาแฟกระเดน

ขณะบด

•ปองกนไมใหนวเขาไปในถวยบด

ซงมใบมด

•CAP ทาจากพลาสตกท

เปาะ เมอออกแรงกดมาก

หรอเมอตกลงพน จะแตก

กระจายเปนชนสวนเลก ๆ

•เลอกใชพลาสตกชนดท

ไมเปราะงายและทนแรง

กระแทก

•SWITCH

ACTIVATING

ARM (แขนกด)

•เมอกดปลายแขนลงฝาครอบจะดง

ลงมาปด

•ทาให OPERATING SLIDE

ลงมากดกบ OPERATING S.W

ทาใหเครองบดพรอมใชงาน

•CAP ไมเคลอนลงมาเขาท

•แขน (ARM) หลดจาก

CAP เพราะเคยตก ทาให

เคลอนตว

•ออกแบบใหมโดยตด

สวนทเปนแขนออกและ

ใหสวตซอยใน CAP

COMPENENT

NAME AND

NUMBER


FUNCTION

(หนาท)

FAILURE MODE AND

CAUSE


CORRECTIVE

ACTION

AVAILABLE OR

RECCOMENDE

D

CASE

•โครงสรางททา

จากพลาสตก

•เปนโครงสรางหลกท

ใชยดสวนประกอบ

ของตว เครอง และ

ปองกนคนสมผสกบ

สวนทเคลอนไหวของ

เครองและวงจรไฟฟา

•เ ก ด ก า ร แ ต ก หว ห ร อ ร า ว

เนองจากถกกดทบหรอเกดการ

กระแทก

•เลอกใชพลาสตกท

ทาโครงเครองชนดท

เหนยวและทนแรง

กระแทกไดด

COMPENEN

T NAME

AND

NUMBER


FUNCTION

(หนาท)

FAILURE MODE AND

CAUSE


CORRECTIVE

ACTION

AVAILABLE

OR

RECCOMEND

ED

•อปกรณ

ปองกนการ

ส นสะเทอน

•แผนยาง ชวยลด

การส นสะเทอนและ

ลด เ ส ย ง จ า ก ก า ร

เสยดสของสวนโครง

มอเตอรทเปนโลหะ

กบโครงเครองทเปน

พลาสตก

•ทากาวทแผนยางไมท ว ถง

ทาใหยดตดไมแนน แผน

ยางจงเลอนหลด

•ทากาวใหท วถง

COMPENEN

T NAME

AND

NUMBER


FUNCTION

(หนาท)

FAILURE MODE AND

CAUSE


CORRECTIVE

ACTION

AVAILABLE

OR

RECCOMEND

ED

•สวตซไฟปด-

เปดเครอง

•ทาใหวงจรไฟฟา

ครบวงจร เพอตอ

กระแสไฟเขาก บ

มอเตอร

•ขอบกพรองจากวงจรไฟฟา

เปด

- ป มใชกดสวตซชารด

- สวนตอเชอมวงจรไฟฟา

กบภายนอกชารด

- สวนวงจรไฟฟาภายใน

ชารด

•เลอกใชชนสวนท

มคณภาพสง

ผลการศกษา วเคราะห และทบทวนการดาเนนโรงงานเพอการชบงอนตรายและการประเมนความเสยงดวยวธ FMEA

พนท /เครองจกร/กระบวนการผลต/ขนตอนการปฏบต /กจกรรม ............................................โรงงาน..................................

ตามแบบเอกสารหมายเลข.........................................................................วนททาการศกษา.................................................

ผลทจะ

เกดขน

ระดบ

ความ

เสยง

ผลลพธความ

รนแรง

โอกาส

การประเมนความเสยงมาตรการปองกน / ควบคม / แกไข

สาเหตของ

ความ

ลมเหลว

ความลมเหลวเครองจกร อปกรณ / ระบบ

5. เทคนค What - ifเ ปนเทคนคท ใชว ธการระดมสมองของกลมคนท ม

ประสบการณ โดยจดทาทะเบยนรายการคาถามทเกยวของกบอนตรายท เฉพาะเจาะจง อนตรายจากสภาพการณหรออบตเหตทเกดขนแลวอาจสงผลกระทบทไมพงประสงค ซงคาถามจะถามไปถงพนทหรอตาแหนงทสนใจศกษา แตละกลมคาถามตองมผทมประสบการณในการตงคาถาม โดยคาถามจะเกดจากประสบการณของบคลากรทประเมนความเสยง คาถามอาจเปนคาถามทวไปหรอเฉพาะเจาะจง ไมมรปแบบตายตว สามารถกาหนดไดตามสภาวะของโรงงานโดยไมชเฉพาะความผดพลาดของเครองมอหรอกระบวนการผลต


1.1. จดตงทมงานจดตงทมงานWhat if AnalysisWhat if Analysis

2.2. กาหนดขอบเขตกาหนดขอบเขต อคคภยอคคภย ระเบดระเบด วตถวตถ//สารเคมอนตรายรวไหลสารเคมอนตรายรวไหล

3.3. ระบแหลงกาเนดอนตรายและพนทหรอบคคลท ระบแหลงกาเนดอนตรายและพนทหรอบคคลท ไดรบผลกระทบไดรบผลกระทบ4.4. เตรยมขอมลรายละเอยดเตรยมขอมลรายละเอยด5.5. จดทาคาถามอยางเปนระบบจดทาคาถามอยางเปนระบบ6.6. ดาเนนการชบงอนตรายดาเนนการชบงอนตราย

JOHNSONJOHNSON’’S THEORYS THEORY

แหลงแหลง -- สาเหตสาเหต -- การควบคมการควบคม

คน


วสด

สงแวดลอม

แหลงอนตรายทตองพจารณาบงช

P = PEOPLE

E = EQUIPMENT

M = MATERIAL

E = ENVIRONMENT

PEOPLE

EQUIPMENT

MATERIAL

ENVIRONMENT

อะไรจะเกดขน...........ถา

แหลงอนตราย

เกดอาการ(กรยา)

วธการตงคาถาม WHAT IF

จากภาพมแหลงอนตรายทควรพจารณาอะไรบางจากภาพมแหลงอนตรายทควรพจารณาอะไรบาง

พนกงานพนกงานกาลงเจาะวสดทกาลงเจาะวสดท drillingdrilling machinemachine

สายพานไมมสายพานไมมการดการด

ลนจากเศษวสดทตกลงลนจากเศษวสดทตกลง

พนพน

มมแทนกระแทกโดนขามมแทนกระแทกโดนขาไมไดสวมแวนตานรภยไมไดสวมแวนตานรภย

ไมมตวจบยดชนงานไมมตวจบยดชนงาน

ถงมอถกเกยวดงเขาไป ถงมอถกเกยวดงเขาไป

การใชคาถาม WHAT IF ในการชบงอนตราย

•จดท าก า รดครอบสายพานใ ห

สมบรณและตองตรวจสอบวา

สายพานมการดครอบหรอไมกอน

ทางานทกครง

มอหรอสวนของรางกายท

ไปสมผสกบสายพานถก

สายพานบาดหรอตด

สายพานไมมการด

•จดใหพนกงานมสวนรวมในการ

เลอกแวนตานรภย

•กาหนดกฏความปลอดภยในการ

เจาะวสดใหมการสวมแวนตานรภย

ทกครง

เศษวสดจากการเจาะ

กระเดนเขาตาอาจทาใหตา

บอดได

พนกงานไมสวมใส

แวนตานรภย

Recommendation(ขอเสนอแนะ)

Consequence/Hazard

(ผลลพธ/อนตราย)

What-If(อะไรจะเกดขน...

ถา)

ผลการศกษา วเคราะห และทบทวนการดาเนนโรงงานเพอการชบงอนตรายและการประเมนความเสยงดวยวธ What If Analysis

พนท /เครองจกร/กระบวนการผลต/ขนตอนการปฏบต /กจกรรม ............................................โรงงาน.................................………..

ตามแบบเอกสารหมายเลข.........................................................................วนททาการศกษา............................................………......

ระดบความเสยงผลลพธความรนแรงโอกาส



ควบคม

อนตราย



ตามมา

คาถาม

What If

6. เทคนค Hazard and Operability(HAZOP)

เปนเทคนคทพฒนาขนโดยอตสาหกรรมเคม เพอชบงอนตราย ประเมนความปลอดภยของกระบวนการผลตและอนตรายตอสงแวดลอมคกบปญหาของกระบวนการผลต มผลตอประสทธภาพของการผลต เปนการชบงอนตรายแฝงและปญหาทอาจเกดจากการปฏบตการ การบารงรกษาอยางเปนระบบ


1.1. จดตงทมงานและแนะนาสมาชกในทมงานใหจดตงทมงานและแนะนาสมาชกในทมงานใหทกคนทราบทกคนทราบ

HAZOPHAZOP

2.2. HAZOP Leader HAZOP Leader อธบายวธการทาอธบายวธการทา HAZOPHAZOP3.3. ใหทราบขอมลของใหทราบขอมลของ สารเคมสารเคม//วตถอนตรายวตถอนตราย4.4. สมาชกทาการชบงอนตรายในเบองตนของสมาชกทาการชบงอนตรายในเบองตนของกระบวนการผลตกระบวนการผลต5.5. กาหนดขอบเขตของการทากาหนดขอบเขตของการทา HAZOPHAZOP6. Walk Through Survey6. Walk Through Survey7.7. สรปขอมล สรปขอมล และทาการชบงอนตรายและทาการชบงอนตราย

พารามเตอรในกระบวนการ

ความดน

อณหภม

อตราการไหล

ระดบ

HAZOP Guide WordHAZOP Guide Word

อตราการเกดปฏกรยาเพมขน (Increased ReactionRate)

อณหภมเพมขน (Increased Temperature)

ความดนเพมขน (Increased Temperature) (More)อตราการไหลเพมขน (Increased Flow)

มากกวา

ไมเกดปฏกรยา (No Reaction)

ไหลยอนกลบ (Reverse Flow) (None)ไมมการไหล (No Flow)

ไม

ความบกพรองหรอผดปกตในการทางาน (Operating Deviation)HAZOP Guide

Words

HAZOP Guide WordHAZOP Guide Word

อตราการเกดปฏกรยาลดลง (ReducedReaction Time)

อณหภมลดลง (ReducedTemperature)

ความดนลดลง (Reduced Pressure) (Less)

อตราการไหลลดลง (Reduced Flow) นอยกวา

ความบกพรองหรอผดปกตในการทางาน (Operating Deviation)

HAZOP Guide Words

HAZOP Guide WordHAZOP Guide WordHAZOP Guide Words

ปจจยอน ๆ ทเกยวของ การเปลยนแปลงสวนผสมของวตถดบ (Change of Ratio

(Part of, as well as Other) of Material Present)

- การเปลยนวตถดบ (Different Material Present)

- สภาวะโรงงานทแตกตางจากการปฏบตอยางปกต

(Different Plant Conditions from Normal Operation)

- การเดนเครองจกร (Start up)

- การหยดเครองจกร (Shutdown)

- การปลอยสารเคม ความดน ฯลฯ (Relief)


HAZOP Guide WordHAZOP Guide WordHAZOP Guide Words

ปจจยอน ๆ ทเกยวของ - การใชเครองมอ (Instrumentation)

(Part of, as well as Other) - การเกบตวอยาง (Instrumentation)

- ความบกพรองของระบบนา ระบบไฟ เปนตน

(Utility Failure)

- การกดกรอน (Corrosion)

- การซอมบารง (Maintenance)

- การกดเซาะ (Erosion)

- ไฟฟาสถตย (Grounding / Static)


รป แสดงระบบทอและอปกรณตาง ๆ ของการผลต Ethylene Glycol

ตารางท : เปนตวอยางการใช Guide word ในการวเคราะหอนตรายและความเสยง (HAZOP)

ชอบรษท : M + A CORPORATION Job number : P & I NO. :

แผนก : Ethylene Glycol Production วนท : แผนท : 1

Line/ อปกรณ : Line segment 1 ผทาการวเคราะห :

Line / อปกรณทศกษา : PUMP SUCTION LINE

เชนเดยวกบ NO FLOWผลผลตลดลง แตไมเปนอนตรายวาลวบางตวปด3. REDUCES FLOW

(อตราการไหล

ลดลง)

พจารณาหาอปกรณหรอมาตรการอน

ปลอดภยในการปองกนการไหลยอนกลบ

นาเขาไปในถง EO เกดปฏกรยา

Autodecomposition ทาใหปม

เสยหายรายแรง

ปมขดของและ PIC ชารด

หรอรว วาลว HS ปดไมสนท

(FV เปดเตมท)

2. REVERSE FLOW

(ไหลยอนกลบ)

- นาไหลกลบเชนเดยวกบ

REVERSE FLOW

- ไมมอนตรายอน ๆ

4. AS WELL AS

(เชนเดยวกน)

1. ควรตดตงสญญาณเตอนภย กรณทม

ปรมาณการไหลนอยไวท FRC เพอ

ลดการสญเสย

2. พจารณาตดตงสญญาณเตอน เมอ

กระแสไฟเขามอเตอรตา

ผลผลตสญเสยปมขดของหรอมปรมาณ EO

ในถงนอยเกนไป

1. NO FLOW

(ไมไหล)

Suggest

(ขอเสนอแนะ)

Consequence

(ผลทเกดขน)

Cause

(สาเหตทอาจเปนไปได )

Guide word Deviation

ผลการศกษา วเคราะห และทบทวนการดาเนนโรงงานเพอการชบงอนตรายและการประเมนความเสยงดวยวธ HAZOP

หนวย .........................................................รายละเอยด..............................................................................................................

ปจจยการผลต......................คาควบคม .................................................................แบบแปลนหมายเลข...................................

เหตการณท

เกดตามมา

ระดบ

ความ

เสยง

ผลลพธความรนแรงโอกาส



ควบคม

/แกไข

สถานการณ

จาลองขอบกพรอง

7. เทคนค Job Safety Analysisวธการนจะพจารณาในเรองความปลอดภย และอาชวอนามยเปนเรองสาคญ ผลทไดจาทาใหการทางานปลอดภยมากขน โดยการนาเอาผลการวเคราะหและปรบปรงแกไขมาจดทาเปนขอกาหนดในการทางาน เพอพฒนาเปนมาตรฐานการทางานตาง ๆ ดานความปลอดภย มขนตอนหลก คอ1. เลอกงานทจะวเคราะหเพอความปลอดภย2. ดาเนนการวเคราะหงานเพอความปลอดภย3. แบงแยกงานทวเคราะหออกเปนขนตอน

4. คนหาอนตรายทอาจจะเกดขนในแตละขนตอนของงานทวเคราะห

5. เสนอแนะเพอปองกนอนตรายและปรบปรงแกไข

6. ปรบปรงแกไขการวเคราะหงานเพอความปลอดภยเปนระยะ

ตวอยาง การวเคราะหงานเพอความปลอดภย

ชองานทวเคราะห .........การขดแทงเหลกหลอ.................... วนทวเคราะห..............................................

แผนก ................................................................................. ผทาการวเคราะห

.................................................................

3.1 ทากลองใหเตยลง3.1 มอกระทบขอบกลอง3. วางแทงเหลกหลอใน

กลองซายมอ

2.1 ตดตงการดครอบลอหนขด

ให มดชด2.2 ใหสวมแวนตากนเศษโลหะ

2.3 ใหพนกงานสวมเสอแขน

สน

2.1 มอกระทบลอหนขด

2.2 เศษโลหะกระเดนเขาตา

2.3 หนเจยรพนดงแขนเสอ

2. กดแทงเหลกหลอบนลอ

หนขด

1.1 ทากลองใหเตยลง

1.2 ใหสวมถงมอ

1.3 สวมรองเทานรภย

1.1 มอกระทบขอบกลอง

1.2 มอถกบาดจากมมคมของ

แทงเหลก

1.3 แทงเหลกหลนใสเทา

1. เออมมอหยบแทง

เหลกหลอ

มาตรการปองกนอนตรายทจะเกดขนขนตอนของงาน

Pin point hazard

การประเมนความเสยงการประเมนความเสยง”” (RISK ASSESSMENT)(RISK ASSESSMENT)

หมายถงหมายถง กระบวนการวเคราะหถงปจจยหรอสภาพการณกระบวนการวเคราะหถงปจจยหรอสภาพการณ

ตางตาง ๆๆ ทเปนสาเหตทาใหเกดเหตการณทไมพงประสงคทเปนสาเหตทาใหเกดเหตการณทไมพงประสงค

เชนเชน การเกดเพลงไหมการเกดเพลงไหม การระเบดการระเบด การร วไหลของสารการร วไหลของสาร

เคมหรอวตถอนตรายเคมหรอวตถอนตราย เปนตนเปนตน โดยพจารณาถงโอกาสและโดยพจารณาถงโอกาสและ

ความรนแรงของเหตการณเหลานนความรนแรงของเหตการณเหลานน ซงอาจสงผลใหเกดซงอาจสงผลใหเกด

อนตรายอนตราย หรอความเสยหายแกชวตหรอความเสยหายแกชวต ทรพยสนทรพยสน และและ

สงแวดลอมสงแวดลอม เปนตนเปนตน

วธการประเมนความเสยงการประเมนความเสยงไมมสตรสาเรจในการประเมน ผประเมนจะจดลาดบความเสยงททาใหเกดความรนแรงมากมความสาคญมากกวาปจจยอน รวมกบการพจารณาโอกาสและความถทจะเกดเหตการณในหลาย ๆ วธในการวธในการประเมนความเสยงทงเชงปรมาณและเชงคณภาพประเมนความเสยงทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ

การประเมนความเสยงอยางงาย ๆ คอ การพจารณาความรนแรงและโอกาส อยบนพนฐาน วาความเสยงวาความเสยง เทากบเทากบ ความรนแรงของอนตรายทจะเกดความรนแรงของอนตรายทจะเกด คณดวยโอกาสทจะเกดคณดวยโอกาสทจะเกดเหตการณเหตการณ

เกณฑประเมนเกณฑประเมน (Risk Criteria)(Risk Criteria)

ระดบ ความรนแรง โอกาส

(Rating) (Severity) (Probability)

มาก

(High ; H)

๐ บาดเจบถงขนรนแรง

จนทาใหสญเสยอวยวะ ,

ทพพลภาพหรอเสยชวต

๐ ทรพยสนเสยหายตงแต

1 แสนบาทขนไป

มโอกาสเกดขนสง

มความถในการเกด

มากกวา 1 ครง

ใน 1 ป




ปานกลาง

(Medium ; M)

๐ บาดเจบจนตองไดรบ

การรกษาพยาบาลทาง

การแพทย

๐ ทรพยสนเสยหายระหวาง

1 หมนบาท - 1 แสนบาท

มโอกาสเกดขนปานกลาง

มความถในการเกด

1 ครง ในชวง 1 - 10 ป




นอย

(Low ; L)

๐ บาดเจบเลกนอยใน

ระดบการปฐมพยาบาล

๐ ทรพยสนเสยหาย

นอยกวา 1 หมน บาท

มโอกาสเกดขนยาก

ไมเคยเกดเลยในชวงเวลา

ตงแต 10 ป ขนไป

พจารณาคาความเสยง

ยอมรบไมได สง

เลกนอย


ยอมรบได ปานกลาง


สง

ยอมรบได โอกาสการเกด

ความรนแรง

นอย

มาก


มากปานกลาง

นอย

1. การหลกเลยงความเสยงหรอการกาจดความเสยงการหลกเลยงความเสยงหรอการกาจดความเสยง (terminate)

คอ การลดระดบความเสยงใหเหลอเทากบศนย โดยไมดาเนนการใด ๆ หรอเลอกกจกรรมอนทไมกอใหเกดความเสยง ซงสถานประกอบการมกไมเลอกใช เนองจาก การยกเลกการดาเนนกจกรรมทางการผลต อาจกอใหเกดความสญเสยการแสวงหากาไร ยกเวน ความเสยงนนมระดบทสงมากและไมสามารถควบคมดวยวธอน นอกจากน การหลกเลยงความเสยงดวยการเปลยนไปทากจกรรมหนงอาจพบความเสยงอนได

2. การลดระดบความเสยงการลดระดบความเสยง ( (treattreat))

เปนวธทสถานประกอบการเลอกใช สามารถกระทาไดโดยการลดโอกาสทจะเกดความสญเสย หรอการลดผลกระทบจากความสญเสย อยางไรกตามการลดความเสยงไมใชการกาจดความเสยงใหมระดบเปนศนย ทาใหความเสยงเหลออยตองควบคมให อยในระดบยอมรบได

3.3. การถายโอนความเสยงการถายโอนความเสยง ( (transfertransfer) )

หมายถง การทสถานประกอบการมบคคลหรอหนวยงานเปนผรบผดชอบความสญเสยทเกดขน จากความเสยงนน ๆ อยางไรกตาม สถานประกอบการไมสามารถถายโอนความเสยงทกอยางได จงควรตระหนกวา แมจะถายโอนความเสยงใด ๆ แลว กตองควบคมความเสยงอนทหลงเหลออยในระดบทยอมรบได

4. 4. การคงความเสยงการคงความเสยง ( (toloratetolorate) )

เปนการควบคมความเสยงวธสดทายหลงจากการ กาจดความเสยงและการลดระดบความเสยงแลว ความเสยงบางสวนทเหลออาจถกถายโอนไปยงหนวยงานทรบผดชอบ ดงนน ความเสยงทเหลอสดทายตองมการคงท คอ การยอมรบวาอาจมความสญเสยเกดขนไดและสถานประกอบการมการเตรยมการในการจดการความสญเสยนน

มาตรการในการลดความเสยง

วธการทางวศวกรรม การกาหนดขนตอนการทางานการทดสอบ, ตรวจสอบ, การบารงรกษาเครองจกร

อปกรณ , ระบบความปลอดภย การกาหนดกระบวนการ,วธการหรอขนตอนสาหรบ

การเปลยนแปลงกระบวนการผลต,วตถดบ ,เครองจกร

อปกรณ

มาตรการในการลดความเสยงมาตรการในการลดความเสยง

การอบรม การตรวจประเมนความปลอดภยควบคมการปฏบตการใหเปนไปตามขอกาหนดของ

โรงงาน ทบทวนการชบงอนตราย

มาตรการระงบและฟนฟเหตการณ เชน แผนฉกเฉน

การสอบสวนอบตเหต เปนตน

สวนทริ์พงษเก์่า ( [email protected]) · pdf...

Documents