پرونده ماهبسترهای فرهنگی اشتغال

بیانات مقام معظم رهبری در دیدار فرماندهان و جمعی از یگان های نیروهای

چهارگانه ارتش4

دیدار در رئیس جمهور ســخنان نوروزی با جمعــی از کارگزاران نظام و

مدیران دستگاه ها6

انقالب سخنان دبیر شورای عالی فرهنگی در دیدار با جمعی از کارکنان

دبیرخانه شورای عالی انقالب فرهنگی7

پیش خوان

خبر شورا 54

اخباررصدنامه 9

گذار از اقتصاد نفتي به اقتصاد دانش بنیان مي تواند اشتغال را ارتقاء دهد

گفت وگو: دکتر سورنا ستاری24

باید قوانین به نفع ایجاد اشتغال تغییر کندگفت وگو: مهندس جمشید انصاری

27تدوین نظام ملی مهارت یکی از ضروریات

آموزش و پرورش استگفت وگو: مهندس علی زرافشان

36 بسیاری از مشکالت اجتماعی و فرهنگیمتأثر از اشتغال و رونق کار و تولید است

گفت وگو: دکتر سلمان خدادادی42

پشتیبانان اصلی تولید و صنعت هر کشورمردم آن کشور هستند

گفت وگو: مهندس غالمحسین شافعی44

نامه شورا، شماره 105 ، اردیبهشت ماه 1396 صاحب امتیاز: دبیرخانه شورای عالی انقالب فرهنگی

مدیرمسئول: عباس میرزاحسینی شورای سردبیری: امیرهادی خواجه عمیدـ حسین میزانـ مسعود رحمتی

دبیرتحریریه: محمد اسدی دبیرپرونده: سمیرا الهیاری

نشانی: تهران، خیابان فلسطین شمالی، شماره309 دبیرخانه شورای عالی انقالب فرهنگی

کدپستی: 1416933795 تلفن: 66974539

www.sccr.ir :وب گاه namehshora@sccr.ir :رایانامه

شماره شاپا: 0387-2383)ISC( نمایه شده در پایگاه استنادی علوم جهان اسالم

مطالب ارائه شده در گفت وگوها و یادداشت ها، نظرات افراد مورد مصاحبه یا نویسنده است و

انتشار آن به معنای تایید محتوای مطالب توسط نشریه »نامه شورا« نیست.

ـ سید مهدی موسوی هیأت تحریریه: نفیسه جعفرآبادی طراح جلد: ابراهیم دیده خاني

عکاس: سعید زجاجی ویراستار: معصومه محمدپور

روابط عمومی: زهره گل محمدی

سند ملی نظام مهارت اجرای عینی اقتصاد مقاومتی است

گفت وگو: محمد امین سازگارنژاد48

کارآفرینی در کتاب های درسیمدارس ما جایی ندارد

گفت وگو: دکتر رضا محمدکاظمی51

ـ اجتماعی اهمیت بسترسازی فرهنگی در حوزه ایجاد اشتغال

یادداشت: دکتر زهرا ساعی54 ت 96

شاردیبه

2شماره 105

96پیش خوانت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

3

حضرت آیت اهلل خامنه ای رهبر معظم انقالب اسالمی در دیدار فرماندهان و جمعی از یگان های نیروهای چهارگانه ارتش به مناسبت روز ارتش و نیروی زمینی با اشاره به نقش اقتدار، توانایی ها و انگیزه باالی ارتش در تأمین امنیت کشور، نیروهای نظامی را یکی از مؤلفه های تأمین امنیت برشمردند و با تأکید بر تأثیر عملکرد دستگاههای اقتصادی، علمی و تحقیقاتی، و آموزشی و فرهنگی در جلوگیری از به نتیجه رسیدن اهداف دشمن، اولویت درجه یک کشور را مسائل اقتصادی دانستند و گفتند: اصلی ترین وظیفه مسئوالن، پیگیری سیاستهای اقتصاد مقاومتی بویژه در بخش اشتغال و تولید و تالش جدی برای حل مشکالت معیشتی مردم

و همچنین ایستادگی در مقابل ابرقدرتها و نترسیدن از تشر آنها است.رهبر انقالب اسالمی همچنین با اشــاره به انتخابات 29 اردیبهشت، انتخابات در نظام جمهوری اسالمی را نماد مردم ساالری اسالمی و مایه عزت و افتخار و قدرت و سربلندی دانستند و تأکید کردند: باید مردم، مسئوالن و نامزدها، انتخابات را قدر بدانند و زمینه یک انتخابات پرشور و

شوق و با نشاط، سالم، با امنیت و گسترده را فراهم کنند.حضرت آیت اهلل خامنه ای در این دیدار با گرامیداشت روز ارتش و تجلیل از خانواده ها و همســران و فرزندان ارتشــیان به عنوان همسنگران و همرزمان واقعی آنها، تعیین روز ارتش بوسیله امام )ره( را یکی از بهترین و هوشمندانه ترین اقدامات امام راحل برشمردند و گفتند: این اقدام عالوه بر مســتحکم کردن پایه های ارتش جمهوری اسالمی، موجب یأس و

ناامیدی بسیاری از توطئه گران، در آن زمان شد.

رهبر معظم انقالب اسالمی در دیدار فرماندهان و جمعی از یگان های نیروهای چهارگانه ارتش:

ترسیدن و دلهره از تشر دشمن اوِل بدبختی استایشان با تأکید بر اینکه تعیین روز ارتش از جانب امام خمینی )ره( به معنای پذیرش هویت ارتش با همه مختصات و شرایط آن در ابتدای پیروزی انقالب بود، افزودند: حفظ و تقویت ارتش، اعتقاد قلبی و عمیق امام)ره( بود و این تصمیم صحیح امام موجب شد ارتش در همه قضایای بعد از

انقالب، خوش بدرخشد.

تأکید بر لزوم افزایش آمادگی های روحی و معنوی ارتشرهبر انقالب اسالمی، ایستادگی در مقابل توطئه های درونی را یکی از نمونه های کارنامه درخشان ارتش برشمردند و گفتند: نقش آفرینی ارتش در دوران دفاع مقدس و ارائه جلوه های عملی از سطوح باالی اخالق و

معنویت در کنار قدرت رزمی، یکی دیگر از افتخارات آن است.حضرت آیت اهلل خامنه ای، شهیدان صیاد شیرازی و بابایی و بسیاری از شــهدای ارتش را الگوهای عملی از اخالق و معنویت خواندند و تأکید کردند: ارتش جمهوری اسالمی امروز یک نیروی فکری و معنوی و دارای انگیزه های پاک و مقدس است که این یکی از آثار مهم اقدام امام در تعیین

این روز است و باید این ارزشها قدر دانسته و تقویت شوند.ایشان با تأکید بر لزوم افزایش آمادگی های روحی و معنوی ارتش، به نقش مهم نیروهای مسلح در تأمین امنیت اشاره کردند و افزودند: امنیت برای یک کشور بسیار مهم است و هرچه نیروهای مسلح مقتدرتر و پرانگیزه تر باشند، این اقتدار حتی اگر با تحرک نظامی هم همراه نباشد، زمینه ساز

ایجاد امنیت خواهد بود.

ت 96ش

اردیبه4شماره 105

پیش خوان

شهید صیاد و شهید بابایی الگوهای اخالقی ارتشفرمانده کل قوا، فرماندهان ارتش را به تربیت انسانهایی که بتوانند الگو باشند توصیه و خاطرنشان کردند: روز به روز باید الگوهای اخالقی همچون شهید صیاد و شهید بابایی در سازمان بزرگ و دارای شوکت ارتش افزایش

یابد.رهبر انقالب اســالمی با تأکید بر اینکه نیروهای مســلح از مهمترین حصارهای تأمین امنیت برای مردم بشمار می روند، افزودند: عالوه بر نیروهای مسلح، مجموعه ها و دستگاههای اقتصادی، آموزشی، علمی و تحقیقاتی و فرهنگی نیز اگر در جهت مقابله با اهداف دشمن و به عنوان بخش های تکمیل کننده یکدیگر، عمل کنند، قطعاً هماهنگ با نیروهای مسلح، زمینه ساز حفظ و تقویت امنیت ملی و توسعه و پیشرفت کشور

خواهند شد.

طراحی دشمن برای ضربه به ایران با استفاده از مشکالت اقتصادی

حضرت آیت اهلل خامنه ای یکی از طراحی های اصلی دشمن را، استفاده از نقاط ضعف و مشکالت اقتصادی برای ضربه زدن به ملت ایران، دانستند و خاطرنشان کردند: به همین علت در سالهای اخیر شعارهای اقتصادی

برگزیده و برجسته شدند.ایشان تقویت بنیه اقتصادی کشور را حساس ترین و کلیدی ترین موضوع برشمردند و گفتند: بر همین اســاس بر اجرای سیاستهای اقتصادی

مقاومتی به عنوان یک مجموعه »کار و حرکت و اقدام« بویژه بر موضــوع اشــتغال و تولید و همچنین مســائل معیشتی مردم و کارکنان دستگاه های

مختلف از جمله نیروهای مسلح تأکید دارم.رهبر انقالب اسالمی با اشــاره به تمرکز بدخواهان نظام اسالمی برای استفاده از نقاط ضعف اقتصادی به منظور ایجاد اخالل، خاطرنشان کردند: وقتی انگیزه و هدف دشمن مشخص است، قاعدتاً باید انگیزه مسئوالن برای اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی افزایش یابد و من همه این مسائل را که دیدگاه کارشناسان زبده اقتصادی است، به طور مشروح و خصوصی

برای مسئوالن نیز بیان کرده ام.حضرت آیت اهلل خامنه ای افزودند: توقع من از مسئوالن این است که وقتی انگیزه دشمن را برای استفاده از نقاط ضعف اقتصادی می بینند، درصدد

برطرف کردن نقاط ضعف اقتصادی و بستن منافذ برآیند.ایشان تأکید کردند: البته نظام جمهوری اسالمی و ملت ایران، نقاط قوت فراوانی دارند و علت سربلندی ملت در مقابل توطئه های گوناگون، از ابتدای پیروزی انقالب تاکنون همین نقاط قوت عجیب است که از لحاظ

کمیت و کیفیت، از نقاط ضعف بیشتر هستند.رهبر انقالب اسالمی یکی از این نقاط قوت برجسته را روحیه شجاعت و ایستادگی ملت ایران در برابر تشــرها و اخم های ابرقدرتها دانستند و افزودند: یکی از شگردهای قدرتهای متجاوز، برای ترساندن ملتها و دولتها و وادار کردن آنها به تأمین منافع نامشــروع خود، تشــر زدن و از خود

بزرگنمایی نشان دادن است.حضرت آیت اهلل خامنه ای گفتند: برای یک کشور بدترین حالت آن است که مسئوالن آن کشور، از تشر دشمن بترسند زیرا این کار در را برای ورود،

تجاوز و تعرض او باز می کند.

ایشان خاطرنشان کردند: در اینکه امور کشــور را باید با عقل و تدبیر و حکمت انجام داد، هیچ تردیدی وجود ندارد اما این تدبیر و حکمت باید

همراه با شجاعت باشد.رهبر انقالب اسالمی تأکید کردند: ترسیدن و دلهره از تشر دشمن و تحت

تأثیر اخم قدرتمندان قرار گرفتن اوِل بدبختی است.حضرت آیت اهلل خامنه ای افزودند: اگر کســی هم می خواهد بترسد، اشکالی ندارد اما از طرف ملت و به حساب مردم نترسد زیرا ملت ایران

ایستاده است.ایشان با اشاره به انواع توطئه ها از ابتدای پیروزی انقالب اسالمی تاکنون، خاطرنشان کردند: اگر بنا بود جمهوری اسالمی و ملت ایران از قدرت ها بترسد و در مقابل آنها عقب نشینی کند، اکنون دیگر هیچ اثر و نشانی از

ایران و ایرانی باقی نمی ماند.رهبر انقالب اسالمی تأکید کردند: دشمن اعم از امریکا و بزرگتر از امریکا، در مقابل نظامی که به مردم خود متصل است و مردم و ملت خود را دوست دارد و ملت نیز آن نظام را دوست دارند و در مقابل دشمن مقاوم هستند،

هیچ غلطی نمی تواند بکند.حضرت آیت اهلل خامنه ای با اشاره به اینکه در دشمنی قدرتهای زورگو بویژه امریکا، با ملت ایران هیچ تردیدی نیست افزودند: اینکه بگویند با فالن فرد موافق هستند و با او مالحظه خواهند کرد، حرف نادرستی است زیرا دشمنی آنها از زمان امام )ره( و بعد از امام و در زمان دولتهای گوناگون که

با سالیق مختلف، بر سر کار بودند، همواره ادامه داشته است.ایشــان با تأکید بر اینکه باید اقتدار و ایستادگی ملت ایران و تأثیرناپذیری ملت از تشر امریکا و برخی کشورهای اروپایی ادامه پیدا کند، خاطرنشان کردند: بخش مهمی از ادامه ایستادگی و نهراسیدن از دشمن، بعهده نیروهای مسلح، و بخش عمده آن بر عهده اقتصادیون و مجموعه های فرهنگی،

آموزشی، بخصوص متصدیان بخش های علمی و تحقیقاتی است.

انتخابات افتخارات ملت ایران و مایه عزت و ســربلندی ملت ایران در دنیا است

رهبر انقالب اسالمی در بخش پایانی سخنانشان با اشاره به انتخابات پیِش رو، انتخابات را از افتخارات ملت ایران و مایه عزت، قدرت، روســفیدی و سربلندی ملت ایران در دنیا خواندند و افزودند: بدخواهان به دنبال نشان دادن اسالم و معنویت در نقطه مقابل مردمساالری بودند، اما جمهوری اسالمی،

با مردمساالری اسالمی و انتخابات، غلط بودن این حرف را نشان داد.حضرت آیت اهلل خامنه ای گفتند: همه ملت در انتخابات احساس می کنند که کلید کارهای کشور در دست خودشان است و آنان هستند که عناصر

اصلی کشور را معین می کنند.ایشان با تأکید بر اینکه همه مردم، نامزدها، دولت و دست اندرکاران باید قدر انتخابــات را بدانند و آن را گرامی بدارنــد، افزودند: باید انتخاباتی گسترده، با شور و شوق و نشاط ، سالم و همراه با امنیت برگزار شود و چنین

انتخابات و ذخیره ای، به کشور مصونیت بسیاری خواهد داد.رهبر انقالب اسالمی با اشاره به مطالب وسوسه انگیز رسانه های دشمن و تالش خصمانه آنان برای خراب کردن انتخابات، خاطرنشان کردند: ملت ایران با همین بیداری و هوشیاری که همواره نشان داده است، در مقابل

این حرکت عمل خواهد کرد.

توقع من از مسئوالن این است که وقتی انگیزه دشمن را برای اســتفاده از نقاط ضعف اقتصادی می بینند، درصدد برطرف

کردن نقاط ضعف اقتصادی و بستن منافذ برآیند.

96ت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

5پیش خوان

رئیس جمهوری در دیدار نوروزی با جمعی از کارگزاران نظام و مدیران دستگاه ها:

تالش برای »تولید اشتغالزا«وظیفه ای دینی، ملی و انقالبی است

رییس جمهور، همه کارگزاران نظام و مدیران دستگاههای اجرایی را به تالشی فراگیر برای تولید و اشتغال در کشور فرا خواند و تأکید کرد که در سایه یک تولید اشتغال زا و پرشتاب قادر خواهیم بود به هر دو هدفی که رهبر معظم انقالب اسالمی در عرصه تولید و اشتغال برای سال جدید ترسیم کرده اند،

دست یابیم.حجت االسالم والمسلمین دکتر حسن روحانی در دیدار نوروزی با جمعی از کارگزاران نظام و مدیران دستگاه های مختلف اجرایی کشور، تولید را مقدمه ای برای اشتغال و رشد اقتصادی دانست و گفت: تالش برای تولید اشتغالزا در کشور وظیفه ای دینی ، ملی و انقالبی است و هدفگذاری دولت در سال

جدید، اشتغال باالی 700 هزار نفری است .دکتر روحانی در این دیدار که در دفتر رییس جمهور برگزار شد؛ با آرزوی سالی توام با رفاه عمومی ، اشتغال جوانان، امنیت و رشد و شکوفایی در همه زمینه های اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی ، گفت: اشتغال یکی از مهمترین مسایل اقتصادی، اجتماعی و امنیت آفرین کشور است و اگر مردم احساس کنند اشتغال در مسیر درستی قرار گرفته ، امید و آرامش

عمومی در جامعه افزایش خواهد یافت.رییس جمهور به تالش های دولت در عرصه اشتغال اشاره کرد و با بیان اینکه در دنیا طی سال های گذشته تنها چند کشور بوده اند که توانسته اند اشتغال باالی 600 هزار نفر ایجاد کنند ، گفت: درسال گذشته به طور میانگین موفق شدیم 700 هزار اشتغال ایجاد کنیم اما باید برای باال بردن این رقم با توجه به آمار انباشته شده متقاضیان کار، تالش ها مضاعف شود.

دکتر روحانی در بخش دیگری از سخنان خود، تراز مثبت تجاری ،تورم تک رقمی و خروج از رکود ، تقویت روند اشتغالزایی، جذب سرمایه خارجی ، نوسازی صنایع حمل و نقل هوایی، ریلی و جاده ای و فعال کردن 24 هزار

واحد صنعتی در کشور را از دستاوردهای دولت یازدهم برشمرد و با اشاره به نقش ارزنده برجام در تحقق بخشی از این دستاوردها گفت: هدف ما در برجام این بود که سایه تهدید را از سر کشور برداریم و همچنین زنجیر تحریم های ظالمانه و تحمیلی را پاره کنیم که همه اینها در سایه کمکهای خداوند ،

هدایت های مقام معظم رهبری و حمایت های مردم تحقق یافت.رییس جمهور همچنین ایجاد امنیت برای مردم در زمینه ســالمت، بهداشت و درمان را از دیگر توفیقات دولت یازدهم دانست و گفت: تحوالت گسترده در حوزه بهداشت و درمان، افزایش و ایجاد تخت های بیمارستانی در نقاط مختلف کشور، تسهیل در دسترسی به داروهای گوناگون و اجرای

طرح بیمه سالمت از دستاوردهای پر افتخار دولت تدبیر و امید است.دکتر روحانی اظهارداشت: ما برای نخستین سال از زمان تصویب سند چشم انداز 20 ساله جمهوری اسالمی ایران، به رشد 8 درصدی در سال 95 دست

یافتیم و این تحقق آرزویی 12 ساله در این عرصه بود.رییس جمهور، آسیب ناپذیری در برابر فشارهای خارجی را از جمله اهداف اقتصاد مقاومتی دانست و گفت: خودکفایی در عرصه تولید گندم و تامین مواد غذایی ، تامین گاز مورد نیاز کشور و افزایش صادرات نفت و میعانات

نفتی ، تالش هایی در عرصه اقتصاد مقاومتی بود.رییس جمهور در بخش دیگری از ســخنان خود به دو انتخابات مهم و سرنوشت ساز اردیبهشت ماه اشاره کرد و گفت: در انتخابات پیش رو ، آنچه مهم است حضور حداکثری مردم در پای صندوق های رای و تشویق همگان

به رای دادن است.رئیس جمهور، انتخابات را کلید جمهوریت و مردمســاالری و از مبانی مشروعیت برشمرد و گفت: جمهوری اسالمی ایران متکی به رای مردم و

انتخابات است و اهداف بلند ملت و کشور از این طریق محقق می شود.

ت 96ش

اردیبه6شماره 105

پیش خوان

دکتر مخبر دزفولی در دیدار با جمعی از کارکنان دبیرخانه شورای عالی انقالب فرهنگی:

امسال »آمایش آموزش عالی«به سرانجام خوبی خواهد رسید

دکتر مخبر دزفولی گفت: آغاز هر سال و تجدید حیات طبیعت به همه انســان ها این پیام را می دهد که زندگی و حیات توقف ناپذیر است و باید هر روز با انرژی و توان بیشتری در مسیر تعالی و رشد در

همه ابعاد قدم برداریم.دکتر محمد رضا مخبر دزفولی، دبیر شورای عالی انقالب فرهنگی، در دیدار بــا جمعی از کارکنان دبیرخانه این شــورا به مناســبت فرارسیدن سال 1396، با گرامیداشت حلول سال جدید و تقارن آن با ماه مبارک رجب افزود: خوشبختانه امسال آغاز ماه رجب، که از آن به عنوان ماه عبودیت و مقدمه ماه های شعبان و رمضان یاد می شود، با آغاز سال جدی شمسی مقارن شده و من این تقارن را به فال نیک می گیرم و برای همه آحاد ملت ایران و همه مسلمانان جهان سالی سرشار از توفیقات مادی و معنوی از درگاه خداوند مسئلت می کنم.

وی با اشاره به برخی از دستاوردهای شورای عالی انقالب فرهنگی در سال 1395 ادامه داد: با وجود کارهای مفید و مؤثر صورت گرفته در سال های پس از انقالب اســالمی به منظور اصالح و توانمند سازی آموزش عالی در کشور، می بینیم که دغدغه جدی در میان مسئوالن کشــور در خصوص اشــتغال جوانان و به ویژه فــارغ التحصیالن دانشگاهی وجود دارد و شورای عالی انقالب فرهنگی در همین راستا

»آمایش آموزش عالی کشور« را در دستور کار قرار داد.وی با اشاره به دشواری این آمایش گفت: طراحی این آمایش بسیار دشــوار بود، چون نیازمند در نظر گرفتن مزیت های نسبی مناطق

مختلف کشور است.دبیر شورای عالی انقالب فرهنگی افزود: اما خوشبختانه این امر با همکاری دوستان در ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور و همه

اجزای دبیرخانه شورای عالی انقالب فرهنگی و وزارت علوم، بهداشت، معاونت علمی و فناوری و مجلس شــورای اسالمی پیش رفت که

حاصل این برنامه ایجاد نظم در آموزش عالی کشور خواهد بود.رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور افزود: در مورد این که آثار این آمایش چه زمانی ظاهر خواهد شــد، باید گفت این کار تازه آغاز شده اســت و بدون شک آثار آن نیز در آینده نه چندان

دور دیده خواهد شد.وی گفت: وقتی که کار اجرای نقشــه جامع علمی را آغاز کردیم، بسیار تصور می کردند که این نقشه بر روی کاغذ می ماند، اما شکل گیری ستادهای علمی فناوری متعدد که ذیل ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور و با مســئولیت معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور در حال فعالیت هســتند، نشان می دهد که نقشه

جامع علمی کشور در مسیر اجرا شدن است.دکتر مخبر دزفولی ادامه داد: بر اســاس ماموریت هایی که ســتاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور تعریف و ترسیم کرده است، تمام اجزای مسئول در علم و فناوری کشور دارای ماموریت و وظیفه

مشخص در مسیر اجرای این سند مهم هستند.عضو هیئت علمی دانشــگاه تهران گفت: بعــد دیگر موضوع مهم »آمایش آموزش عالی« نظم بخشــیدن به هندسه تربیت نیرو در

نظام آموزش عالی است. وی افزود: در همه نقاط کشور بحمدهلل مزیت نیروی انسانی توانمند وجود دارد و در کنار این مزیــت، منابع زیرزمینی و روزمینی هم در دســترس اســت که باید متناســب با این قابلیت ها، رشته های

96دانشگاهی در هر منطقه تعریف و راه اندازی شود.ت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

7پیش خوان

رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشــور ادامه داد: به عنوان مثال استان ساحلی کشور باید دارای رشته های دانشگاهی مربوط به علوم دریایی باشد و یا در مناطقی که معــادن غنی وجود دارد، باید رشته های دانشگاهی مرتبط با

این توانمندی راه اندازی شود.عضــو پیوســته فرهنگســتان علوم جمهوری اسالمی ایران گفت: این موضوع به رشــته های علوم تجربی و ... منحصر نیســت و این الگو در علوم انسانی هم

قابل استفاده است.وی افــزود: پیش از این بــه این نکات یا توجه نشــده و یا اگر توجهی نیز صورت گرفتــه بــه صــورت سیســتماتیک، ساختاری و به هم پیوسته نبوده و حال آن که این مالحظات باید تبدیل به یک مجموعه و بسته کامال مرتبط با هم شود.

دبیر شورای عالی انقالب فرهنگی ادامه داد: کشور هنوز فاقد یک »طرح آمایش ســرزمینی« اســت و اگر »طرح آمایش سرزمینی« ترسیم شود، جلوی بسیاری از هدر رفت نیروها، منابع و سرمایه های

کشور گرفته می شود.وی افزود: به حول و قوه الهی با همکاری و هم افزایی همه دستگاه ها اعم از وزارت علوم، بهداشت و ... »آمایش آموزش عالی« به سرانجام

خوبی خواهد رسید.دبیر شورای عالی انقالب فرهنگی گفت: آموزش و پژوهش در علوم پزشــکی نیز باید متناسب با خدمات دهی بر اســاس نیاز مناطق مختلف شکل بگیرد و با همین دغدغه دو سال پیش »طرح آمایش علوم پزشکی« در شورای عالی انقالب فرهنگی تصویب شد و در حال

اجراست.وی افزود: با استفاده از این ســند مهم و اسناد پشتیبان آن ما امروز می دانیم که در کدام مناطق کشور بحران اشتغال وجود دارد و یا در کدام مناطق می توانیم مشــاغل جدید و متناســب با رشته های دانشگاهی تعریف کنیم و این یک گام قابل توجه و بزرگ در مسیر

تحقق شعار سال است.رئیس شورای توســعه فرهنگ قرآنی گفت: بخش اصلی و ستادی فعالیت های قرآنی کشور در شورای عالی انقالب فرهنگی انجام شده

و می شود. دبیر شورای عالی انقالب فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود با اشــاره به موضوع تحول و اتقاء علوم انسانی افزود: پس از پیروزی انقالب اسالمی چند بار برای تحول علوم انسانی اقدام شد، ولی هر بار به دالیلی متوقف شــد؛ اما ان شــااهلل این بار این هدف محقق

می شود.وی ادامه داد: با دوســتان عهد کرده ایم که ایــن جریان را به نتیجه برسانیم؛ به نحوی که علوم انسانی اسالمی، بومی، کارآمد و روزآمد شود و فارغ التحصیل این رشته احساس کند که به درد جامعه می

خورد. عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: امروز نزدیک به 50 رشته

دانشــگاهی مورد بازنگری قرار گرفته و هر چند ممکن اســت این بازنگری همراه با نقصان باشد؛ اما آنچه مهم است، شروع کار است و اگر نقائصی هم وجود داشته باشد می تواند در حین فعالیت اصالح

شود.دکتر مخبر دزفولــی افزود: این تحول بزرگ نیازمند متن، اســتاد،

دانشجو و زمینه سازی های فرهنگی و اجتماعی است.دبیر شورای عالی انقالب فرهنگی با اشاره به سند موسوم به 2030 ادامه داد: شــورای عالی انقالب فرهنگی، مفاد این سند را به دقت تحلیل و بررسی کرده و معتقدیم این سند در موارد زیادی با مبانی

ارزشی و عقیدتی ما مباینت دارد.دکتر مخبر دزفولی گفت: صرفنظر از این مباینت، در حالی که اسناد باالدستی کشور در این حوزه تدوین، تصویب و در حال اجراست؛ چرا

مجددا قصد دارند تا سند 2030 را اجرایی کنند؟وی افزود: در جلسه دیشب شــورای عالی انقالب فرهنگی نیز وزیر محترم آموزش و پرورش به این نکته تصریح کرد که در »سند تحول بنیادین آموزش و پرورش« به خوبــی موضوع نظام آموزش مهارت مورد توجه قرار گرفته و همه باید تمام توان خود را بر اجرای این سند

مهم متمرکز کنند.دکتر مخبر دزفولی در ادامه ســخنان خود با اشاره به تصویب نظام نامه فرهنگی ورزش کشور در شورای عالی انقالب فرهنگی گفت: در این نظام نامه بخش ورزش از جهات مختلف مورد آســیب شناسی

قرار گرفته است.وی افزود: آســیب هایی که حوزه مهم و تاثیرگــذار ورزش از منظر فرهنگی با آن مواجه است، به دقت رصد و ریشه یابی شده و برای آن راه حل های کوتاه مدت و دراز مدت با در نظر گرفتن مبانی ارزشی

و ظرافت های حوزه ورزش معین و مقرر شده است.به گزارش مرکز خبر شــورای عالی انقالب فرهنگــی، وی در پایان سخنان خود ضمن تاکید بر اســتمرار و تداوم فعالیت های شورای عالی انقــالب فرهنگی گفت: تمام ایــن موفقیت ها حاصل تالش یکایک دوستان در دبیرخانه و اجزای دبیرخانه است و این تجربیات

و توانمندی ها قابل انتقال به سایر بخش های نظام است.

ت 96ش

اردیبه8شماره 105

پیش خوان

رصد نامه96اعضای شورای عالی انقالب فرهنگی

ت ش

بهردی

ا 1

05ره

ماش

9

رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اســالمی با یادآوری نامگذاری شــعار ســال 96 به نام اقتصاد مقاومتی تولید و اشــتغال از سوی مقام معظم رهبری، افزود: فرمایش امروز مقام معظم رهبری مکمل نامگذاری شعار سال گذشته اســت؛ ســال 95 با عنوان سال اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل بود و امســال نیز با عنوان ســال

اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال نامگذاری شد.به گزارش نامه شورا، دکتر علی نوبخت حقیقی عضو شورای عالی انقالب فرهنگی، ادامه داد: شعار اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال از مصادیق بارز اقدام و عمل است، برای آنکه اشتغال را افزایش

دهیم باید به تولید توجه زیادی داشته باشیم.وی یادآور شد: با افزایش تولید افزایش اشتغال را شاهد خواهیم بود که در همین راستا خودکفایی و بی نیازی جامعه از بیگانگان

رخ خواهد داد.نوبخت تاکید کرد: شعار اقتصاد مقاومتی،تولید و اشتغال مساله حیاتی برای جامعه به شمار می رود و می طلبد قوای سه گانه در مســیر اجرای شعار ســال جدید حرکت کنند همچنین تولید کنندگان و بخش خصوصی نیز باید دست به دست هم دهند تا بتوان شاهد عملیتی شدن اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال بود.

این عضو شورای عالی انقالب فرهنگی تصریح کرد: باید آنچه که قانون اساسی به ملت ایران وعده کرده شکل اجرایی به خود گیرد تا با حفــظ بی نیازی جامعه، رفاه اجتماعــی برای مردم پدیدار

گردد.رییس کمیسیون بهداشــت و درمان مجلس شورای اسالمی، با یادآوری گزارش رییس جمهور در مورد ارایه تسهیالت به 8هزار واحد تولیدی، گفت: این نشــان دهنده لــزوم افزایش تولید و اشتغال است و اگر بانک ها همراهی الزم را داشته باشند می توان

شاهد عملیاتی شدن شعار سال بود.

1شعار اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال از مصادیق بارز اقدام و عمل است1396

فروردین

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسالمی در مورد سفر به گرجستان و دیدار با رئیس آژانس دولتی ادیان این کشور گفت: پیشنهاد برگزاری گفت وگوهای دینی دو طرف مطرح شد، و توافق کردیم که در زمینه برگزاری گفت وگو بین اسالم و مسیحیت ارتودکس گرجستان هم برنامه ریزی کنیم و این گفت و گوها را بین تهران و تفلیس آغاز کنیم.

به گزارش ایسنا، دکتر ابوذر ابراهیمی ترکمان عضو شورای عالی انقالب فرهنگی خاطرنشان کرد: باتوجه به اشتراکات فرهنگی فراوانی که بین ایران و گرجستان وجود دارد و سابقه روابط فرهنگی که از گذشته های دور بین دو کشور بوده است معتقدم گذشتگان ما با وجود نداشتن امکانات فعلی، روابط خوب و ماندگارتری را پایه گذاری کرده و امروز با در دست داشتن تکنولوژی و امکانات بیشتر و رفت و آمدهای فراوان بین دو ملت الزم است که روابط خود را براساس روابط فرهنگی و تامین

منافع ملی گسترش دهیم.ابراهیمی ترکمان با تاکید بر اینکه دعوت انجام شده از طرف گرجی ها نشان دهنده تمایلشان به گسترش این روابط است، افزود: امیدواریم که در سال های آینده شاهد توسعه هر چه بیشتر روابط با گرجستان باشیم.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسالمی گفت: تا امروز شاهد انتشار فرهنگ لغت گرجی به فارسی و فارسی به گرجی بودیم و کتاب هایی

هم در حوزه های مختلف مانند ادبیات معاصر ایران به زبان گرجی منتشر و در دسترس عموم

قرار گرفته است.وی خاطرنشــان کرد: به طــور کلی روابط فرهنگی ایران و گرجستان روز به روز در حال گسترش اســت و این مطلب که 11 درصد جمعیت گرجستان مسلمان هستند، تعداد

شیعیان آنها زیاد بوده، رفت و آمدهایی که بین مسئوالن دو کشور در جریان است و بسترهای روابط فرهنگی این تعامالت هم از پیش مهیاتر شده است باعث می شود روابط ارتقاء یابد که در نهایت به آشنایی مردم گرجستان با فرهنگ و تمدن ایرانی و به صورت متقابل در ایران کمک

شایانی می کند.عضو شــورای عالی انقالب فرهنگی همچنیــن در زمینه تعامل با دانشمندان گرجی و تالش برای گسترش روابط فرهنگی بین تهران و تفلیس افزود: خوشبختانه تا امروز سطح همکاری های خود را گسترش دادیم و به نظر می رسد امکان گسترش بیشتر آن در آینده هم وجود دارد. همچنین تعداد ایران شناسانی که در گرجستان هستند هم نشان

دهنده عالقه گرجی ها به شناخت ایران و معرفی آن به منطقه است.

عالقه گرجی ها به شناخت ایران و معرفی آن به منطقه 131396

فروردین

ت 96ش

اردیبه10شماره 105

رصدنامه

رئیس سازمان تبلیغات اسالمی معتقد است تاکید رهبرمعظم انقالب برنقش زنان به عنوان مادری، همسرداری و خانه داری به

دلیل اهمیت کانون خانواده برای تربیت فرزندان است.به گزارش ایرنا، حجت االسالم والمسلمین سیدمهدی خاموشی عضو شورای عالی انقالب فرهنگی با اشاره به سخنان رهبرمعظم انقالب در سالروز میالد حضرت زهرا)س( و اهمیت نقش بانوان در تربیت فرزندان گفت: زنان باید نقش تربیتی خود را مهم بدانند تا

این نقش در قبال مسائل شغلی و آموزشی آنان رنگ نبازد. وی افزود: مهمترین نکته رهبر معظم انقالب این است که اگر کسی می خواهد چند وجهه اجتماعی و خانوادگی داشته باشد، باید به وجهه خانوادگی اولویت داده و آن را به سایر مسائل ترجیح دهد. یعنی منزل و خانواده، کانون اصلی تربیت فرزند اســت و سپس

اجتماع مطرح می شود.این عضو شورای عالی انقالب فرهنگی تاکیدکرد: اگر خانواده ای ازکانون صحیحی برخوردار نباشد و از رشد و پیشرفت و بالندگی محروم باشد، به یقین آسیب از همان نقطه آغاز خواهد شد و لذا رهبر معظم انقالب به نقطه کانونی و اصلی اشاره کردند تا بانوان و

خانواده ها توجه بیشتری به نقش مادری داشته باشند.وی گفت: خانواده در بستر جامعه ایرانی معنا دارد و مانند برخی از کشورهای اروپایی نیست که خانواده رنگ می بازد. البته باید تالش کنیم تا از بعضی مظاهر آن که نفوذ بعضی از وجهه های غربزدگی

است در کشورمان پرهیز کنیم.خاموشی ادامه داد: مادران باید منزلت تحصیلی و رشد علمی پیدا کنند تا در مسیر کاری زندگی آنان خللی وارد نکند ولی از طرف دیگر باید اولویت را به محیط خانواده و تربیت فرزند بدهند و حضرت امام خمینی)ره( فرمود که شهدا از دامن مادران پدیدار شدند و این مادران هستند که مبارزان جبهه نبرد و شهیدان را تربیت می کنند.

وی اضافه کرد: مسائلی مانند تحصیالت و اشتغال و همچنین نداشتن طرح و برنامه برای یک زندگی آفاتی را برای خانواده ها درپی خواهد داشت. یعنی اگر کسی نسبت به زندگی خود برنامه داشــته باشد و برای ازدواج فرزندان خود در سنین بعد از رشد و بلوغ برنامه ریزی کند، کانون خانواده گرم

خواهد بود.وی مسئولیت پذیری پدران و مادران را در این زمینه مهم دانست و گفت: در صورتی که بزرگان خانواده از این مسئولیت شانه خالی کنند، طبیعی است که سن ازدواج جوانان باالترمی رود و اشتیاق آنان برای تشکیل زندگی و همسرداری کمرنگ می شود و به مرور

زمان به زندگی مجردی عادت می کنند. عضو شورای عالی انقالب فرهنگی افزود: این مسائل باعث می شود تا فرزندآوری در خانــواده ها نیز کاهش یافته و از طرف دیگر تک فرزندی باعث می شــود تا ارتباط اجتماعی افراد خانواده بسیار

محدود شود. وی اظهارکرد: این مسائل چند سال پیش نیز در شورای عالی انقالب فرهنگی به صورت جدی مطرح شد که خانواده معنای خود را دارد و نمی توان گفت که یک خانواده فقط شامل یک پدر و مادر و یک فرزند است و باید فرزندآوری معقول را تشویق کرد تا حداقل هر

خانواده چند فرزند در منزل داشته باشند. رئیس سازمان تبلیغات اسالمی این نوع تفکر را سبب گرمی بیشتر خانواده ها دانست و گفت: در چنین خانواده هایی فرزندان با هم بزرگ می شوند و کمک و دستگیر یکدیگر خواهند بود و خانواده به خوبی در آن شکل می گیرد و باید توجه داشته باشیم که اینها

یک ظرف پیوسته است.

رهبرمعظم انقالب بر کانون اصلی تربیت فرزند تاکید دارند 131396

فروردین

آیــت اهلل علیرضا اعرافي با اشــاره به ضرورت تقویت ارتباط حوزه هاي علمیه و دولت خواستار استفاده از ظرفیت حوزه هاي علمیه در الگوسازي دستگاه هاي اجرایي قم

براي سراسر کشور شد.به گزارش رسا، آیت اهلل علیرضا اعرافي عضو شورای عالی انقالب فرهنگی دیدار استاندار قم با اشاره به ضرورت تقویت ارتباط حوزه هاي علمیه و دولت خواستار استفاده از ظرفیت حوزه هاي علمیه براي

الگوسازي دستگاه هاي اجرایي قم براي سراسر کشور شد.

عضو شورای عالی انقالب فرهنگی با اشاره به ضرورت همگرایي و همبستگي در راستاي اجراي طرح هاي عمراني اظهار داشت: تعامل و هماهنگي مدیران اجرایي در سطح استان قم موجب امتنان است.

وي با بیان اینکه قم در بحث کالن ایفاي نقش مي کند افزود: حضور بیش از 20 هزار نفر از طالب خارجي علوم دیني از 130 کشور دنیا

یکي از این ظرفیت هاست.مدیر حوزه هاي علمیه سراسر کشور با اشاره به ضرورت الگوسازي دستگاه هاي اجرایي قم براي سایر استان هاي کشور خاطرنشان کرد: از ظرفیت هاي حوزه هاي علمیه در این راستا بایستي استفاده

شود.

15استفاده از ظرفیت حوزه علمیه براي الگوسازی دستگاه های اجرایی1396

فروردین

96ت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

11رصدنامه

رئیس جهاددانشگاهی از تدوین و تصویب برنامه ششم توسعه این نهاد در سه ماهه نخست سال 96 خبر داد.

به گزارش ایســنا، دکتر حمیدرضا طیبی عضو شــورای عالــی انقالب فرهنگی در دیدار نوروزی با اعضای جهاد دانشگاهی، ضمن تبریک آغاز سال نو گفت: ان شاءاهلل ســال 96 براساس نامگذاری مقام معظم رهبری ســالی باشــد که نگاهی درســت به مقوله پیشرفت کشور و الزامات آن به دور از جنجال های سیاسی بخصوص مسائل انتخاباتی داشته باشیم و نتیجه مطلوبی

بگیریم.طیبی در ادامه اظهار کرد: به دنبال این هستیم که از طریق پیاده سازی سند نقشه جامع علمی کشور از طرف نظام نیز به ما ماموریت های شــاخص و ارزنده ای واگذار شود و در زمینه اجرایی شدن سند نقشــه جامع علمی با همکاری مجلس ما سه ماده را در برنامه ششم کشور گنجاندیم که

ماده اول در رابطه با پیاده سازی خود نقشه است.وی ادامه داد: بعد از چند ماه مذاکره به این نتیجه رسیدیم که بهترین نهادی که می توانــد این ماموریت ها را همراه با تمدید منابع مالی به ما واگذار کند سازمان برنامه و بودجه است و در آنجا بندی گنجانده شد که سازمان مجری باشد و به کمک رئیس مجلس شورای اسالمی بحث تامین امکانات مالی نیز در آن گنجانده شد و در ارتباط با اجرایی شدن بند ماموریت خود ســند دو ماده نیز در برنامه ششم در زمینه انتقال تکنولوژی و حمل ونقل ریلی و زمینه آب شیرین کن ها

گنجانده شد.عضو شورای عالی انقالب فرهنگی تصریح کرد: درخصوص سند نقشه جهاد در مورد تمامی بندها نقشه های راه تهیه شده و برای شورای انقالب فرهنگی ارسال و دو سازمان که از طریق پیاده سازی آن ســند باید ایجاد شوند اساسنامه پیشنهادی برایشان تهیه و برای شورای عالی انقالب فرهنگی ارسال شده اســت و همزمان از تمام کانال های مرتبط به دنبال پیاده سازی این سند هستیم که یکی از آن سازمان ها حتما سازمان همکاری های بین المللی جمهوری اسالمی ایران است. امیدواریم جهاد بتواند این سازمان را در سال 96

راه اندازی کند و رایزنی های الزم در این زمینه انجام شود.رئیس جهاد دانشگاهی گفت: اتفاق مبارکی که در این دوره افتاده اســت، طرح هایی بود که معاونت پژوهشی سازمان برنامه و بودجه انجام دادند و تحول اساســی در پروژه های حوزه علوم انسانی در جهاد دانشگاهی در حال اتفاق افتادن اســت که با اجــرای آنها جهــاد می توانــد در این حوزه

فعالیت های شاخص و ارزنده ای برای کشور داشته باشد.

151396

فروردین

به دنبال پیاده سازی نقشه جامع علمی کشور در جهاد دانشگاهی هستیم

حســن رحیم پور ازغندی بابیان اینکه دو عنصر کارآمدی و دیانت مکمل یکدیگرند، گفت: کارآمدی و دیانت به عنوان شاخصه های اصلی مسئوالن

نهادینه شود.به گزارش مهر، حسن رحیم پورازغدی عضو شورای عالی انقالب فرهنگی در

نشست بررسی شاخصه های انقالبی گری، دیانت و کارآمدی به میزبانی ســالن تئاتر شهر ســمنان بابیان اینکه حقیقت غیروجودی خادم غیر انقالبی و خیانت به مردم اســت، ابراز داشت: انقالبی بودن در شرایط فعلی مالک نیست بلکه شرط مهم خدمت به مردم انقالبی ماندن است چراکه افرادی غیر

متعهد با دزدی و اختالس به مردم خیانت می کنند.وی افزود: متاسفانه عده ای در کشور زمانی که به مقام ومنصب می رسند تصور می کنند به اهداف خود دست یافته اند ولی باید توجه داشت کسی که نمی تواند مشکالت و معضالت اجتماعی را رفع کند چیزی جز یک خائن نیست و خادم واقعی کسی

است که زرق و برق قدرت در او اثر گذار نباشد.عضو شورای عالی انقالب فرهنگی بابیان اینکه فرد کارآمد بی دین دغدغه مردم را نداشته و نمی تواند حاکم خوبی باشد، ابراز داشت: مدیرانی که دیانت داشته باشند ولی از توانایی مدیریت برخوردار نباشند نیز چیزی جز خائن نیستند و وجود این افراد باعث فساد در جامعه می شود لذا این دو عنصر باید در کنار هم در افراد پدیدار شود، دیانت در کنار دین می تواند جامعه را به

سوی شکوفایی سوق دهد.پورازغدی در ادامه تصریح کرد: مرزبندی بین دیانت و کارآمدی امری ناممکن است چرا که این دو امری جدا نشدنی از یکدیگر محسوب می شوند و باید مسئوالن کشوری این دو را در کنارهم داشته باشند و زمانی این دو وجود داشته باشد جامعه مسیر

ترقی را طی خواهد کرد.وی افزود: برخی از افراد دین و مذهب را غیر عقالنی می خوانند که باید گفت انقالبی گری فراتر از ادعا و حرف است که قرآن کریم اسالم را به دو گروه انقالبی و غیر انقالبی تقسیم می کند، اقدام اصولی و حساب شده و اطاعت از دستورات الهی از خصلت های انقالبی گری است که در این بین در قرآن مجاهدان بر قاعدان برتری دارند که همین امر بیانگر اسالم انقالبی و غیر

انقالبی است.

کارآمدی و دیانت به عنوان شاخصه های اصلی نهادینه شود

151396

فروردین

ت 96ش

اردیبه12شماره 105

رصدنامه

رئیــس ســازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در اولین نشست خبری خود، برنامه هــای دولت برای

اشتغال زایی در سال 96 را تشریح کرد.به گزارش نامه شورا، دکتر محمدباقر نوبخت عضو شــورای عالــی انقالب فرهنگی در ابتدای سخنان خود برنامه دولت در سال 96 را تشریح کرد. وی در ادامه با بیان اینکه اولین انتظار جامعه این است که بر اساس مطالبه مقام معظم رهبری در زمینه »تولید و اشتغال« دولت اقدام کند، گفت: در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، بسته های رونق تولید و اشتغال تهیه شده که در برنامه هایی مانند »ارتقای توان تولید ملی«، »تأمین مالی و سرمایه گذاری«، »جذب، توسعه و تعمیق تکنولوژی«، »تجارت خارجی«، »اشتغال و توانمندسازی نیروی کار« مشخص کرده ایم هر دستگاه در این برنامه ها چه وظایفی دارند. این برنامه ها در حال تکمیل است و به زودی برنامه ها در اختیار مردم قرار می گیرد و رسانه ها نیز مطالبه کنند چه اقدامی

در این موارد صورت گرفته.عضو شورای عالی انقالب فرهنگی درباره برخی وظایف دستگاه ها توضیحاتی داد و گفت: وزارت خارجه تســهیالت تردد برای سرمایه گذاری خارجی ازجمله صدور روادید چندساله با اجازه وروِد به دفعات و تسهیل امر سرمایه گذاری را دنبال خواهد کرد. بدون سرمایه گذاری خارجی، امکان رشد شتابنده را نداریم. به همین جهت در سیاست های اقتصاد مقاومتی ابالغی از سوی مقام معظم رهبری به موضوعاتی مانند بهبود روابط با کشورهای جهان و استفاده از سرمایه گذاری خارجی برای تولید داخلی تأکید شده است. البته وظایف فقط به دولت محدود نمی شود و قوای مقننه و قضاییه هم برای تأمین نظر مقام معظم رهبری وظایفی دارند که

باید انجام دهند.سخنگوی دولت برنامه دیگری برای اشتغال زایی در سال 96 را این طور توضیح داد: از صندوق توسعه ملی برای طرح های اشتغال در روستاها 1.5 میلیارد دالر در نظر گرفته شده است. به همین جهت انتظار می رود رئیس محترم مجلس، به درخواست 180 نماینده مجلس برای در دستور کار قرار دادن برنامه دولت برای اشتغال، توجه کند. ما وظیفه داریم تا آخرین روز دولت یازدهم خدمت رسانی کنیم و نمی توان کارها را زمین گذاشت که شایبه

تبلیغات پیش نیاید.

151396

فروردین

برنامه دولت برای ایجاددکتر علی اکبر والیتی گفت: علوم رونق تولید و اشتغال

انسانی در کشور مشکل دارد و ما باید با پژوهش های بیشتر، رفع این مشکل را در

دستورکار قرار دهیم.به گزارش نامه شــورا، دکتر علی اکبر والیتی عضو شــورای عالــی انقالب فرهنگی در دیدار با اعضای هیأت رئیسه

و رؤسای واحدهای استانی دانشگاه آزاد، گفت: مدیریت دانشگاهی کار آسانی نیست، بنابراین من به تمام مدیران دانشگاه تبریک

می گویم که توانسته اند در این امر فعالیت کنند.وی با بیان اینکه ظرفیت دانشگاه آزاد برای رشد از دانشگاه های دولتی بیشتر است، عنوان کرد: دست دانشگاه آزاد باز است و افراد عالقمند و مجرب در این دانشگاه فعالیت می کنند و این دانشگاه در قید و بندهایی نیست، هر کجا که کار دولت ها باشد، دست ها تاحدودی بسته است، اما در دانشگاه آزاد، تصمیم گیری روان انجام می شود و با توجه به اینکه این دانشگاه یک دانشگاه مردمی است،

دست ما باز است.دکتر والیتی با بیان اینکه دانشگاه آزاد متعلق به نظام و کل مردم است، اظهار داشت: با همت هیأت امنای دانشگاه آزاد و حمید میرزاده رئیس این دانشگاه، در بودجه ســال 96 دانشگاه آزاد می تواند درصد باالتری از بودجه را صرف پژوهش کند و اگر بتوانیم محور مراکز پژوهشی باشــیم، یک جای خالی را در کشور پر

کرده ایم.عضو شورای عالی انقالب فرهنگی با اشاره به مشکالت کشور در بخش علوم انسانی گفت: جامعه شناسی کنت به درد جامعه ما نمی خورد، جامعه ما جامعه ایران است، ولی ما در علوم انسانی مشکل داریم که البته تا به حال تالش هایی برای حل این مشکل شده ولی نتایج چندانی نداشته است و باید مسئله فرهنگی و

اعتقادی در صدر مأموریت های ما قرار گیرد.وی دانشجویان را امانت مردم در دانشگاه ها دانست و گفت: والدین ـ اسالمی داشته باشند و از می خواهند فرزندانشان تربیت ایرانی مسیر منحرف نشوند، البته در دانشگاه آزاد این مسائل مدنظر قرار گرفته می شود. حمید میرزاده خادم نظام و انقالب بوده و تک تک ما مسئوالن دانشگاه، مسئول مراقبت از مسائل فرهنگی هستیم.

دکتر والیتی با بیان اینکه دانشگاه آزاد باید سیر صعودی کیفیت را طی کند، گفت: دانشگاه آزاد باید در مسائل فرهنگی و اعتقادی نمونه باشد، مسائل فرهنگی در دانشگاه آزاد باید اولویت نخست باشد، به طوری که در کالس های درسی ما، افراد همانگونه که علم

می آموزند، نباید ایمانشان دچار خدشه شود.وی افزود: در مسائل فرهنگی و ایمانی با کسی تعارف نداریم، من سال ها عضو هیأت ممیزه دانشگاه ها و هیأت جذب بودم، اگر یک اســتاد ضداسالم و مبانی اسالم ســخن می گوید به آن استاد

صالحیت تدریس داده نمی شود..

در دانشگاه آزاد درباره مسائل فرهنگی و ایمانی تعارف نداریم

171396

فروردین

96ت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

13رصدنامه

وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی توسعه تعامالت فرهنگی را زیرساخت گسترش و تعمیق روابط سیاسی و اقتصادی دانست و گفت: هرچه در این زمینه تالش شــود می

تواند به روابط دیگر نیز افزود.به گزارش ایرنا، دکتر سیدرضا صالحی امیری عضو شورای عالی انقالب فرهنگی در دیدار با مارک مدریک وزیر فرهنگ جمهوری اسلواکی تاکید کرد: دیپلماسی فرهنگی از دیگر دیپلماسی ها از غنا، عمق و ریشه های مستحکم تری

برخوردار است. وی ادامه داد: امروز در آغاز نخستین ماه سال جدید، همکاری های مشترکی را با کشورهای الجزایر، تونس و اسلواکی مبتنی بر توسعه روابط فرهنگی و هنری آغاز کردیم که این مهم نشانگر اهتمام و توجه

به دیپلماسی فرهنگی است. عضو شورای عالی انقالب فرهنگی در پاسخ به خبرنگاری درباره مفاد تفاهمنامه همکاری در زمینه کتاب اظهار داشت: کتاب ریشه هویت فرهنگی سرزمین ما است و جزء کشورهایی هستیم که بیشترین

منابع خطی)نزدیک به دو میلیون نسخه( را داریم. صالحی امیری افزود: ریشه های فرهنگی ایران از جغرافیای کشور

خارج شده و در هر کتابخانه ملی در هر نقطه از دنیا، آثاری از منابع خطی ایران دیده می شود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی با بیان اینکه ساالنه بیش از 80 هزار عنوان کتاب در کشور منتشر می شود، گفت: وجود بیش از سه هزار و 200 کتابخانه عمومی و تالش بیش از شش هزار و 500 کتابدار

بیانگر توجه ایران به حوزه کتاب است.وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی درمورد روابط هنری در عرصه سینمایی با همتای اسلواکی خود اظهار داشــت: در نشست با وزیر فرهنگ اسلواکی، توضیحاتی درباره ظرفیت های ایران در حوزه سینما توسط

رییس سازمان سینمایی بیان شد.صالحی امیری تصریح کرد: جمهوری اســالمی ایــران در عرصه سینمایی بطور یقین در منطقه رتبه اول را دارد و در جهان، سینمای

ایران از جایگاه قابل توجه و ویژه ای برخوردار است.عضو شورای عالی انقالب فرهنگی با بیان اینکه سینمای ایران در حوزه کشورهای اسالمی و عربی پیام ها و امکانات خوبی دارد، تاکید کرد:

در حوزه بین المللی هم سینمای ایران دارای نکات درخشانی است.وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی گفت: پیشنهاد ما به اسلواکی حضور در جشنواره جهانی فیلم فجر و همکاری مشترک برای تبادل آموزش،

شناخت، ترجمه و دوبله فیلم های ایرانی است.

19توسعه تعامالت فرهنگی، زیرساخت تعمیق روابط است1396

فروردین

معاون علمی و فناوری رئیس جمهور در بازدید از دوازدهمین دوره مسابقات روبوکاپ آزاد ایران که با حمایت معاونت علمی برگزار می شود، گفت: بخشی از نوآوری و توانمندی های جوانان کشورمان در حوزه روباتیک را می توان در مسابقات روبوکاپ مشاهده کرد که می بایست زمینه های الزم برای تجاری سازی نوآوری های موجود در این مسابقات

و نوآوری های دانشگاهیان و فناوران در این حوزه فراهم شود.به گزارش نامه شــورا، دکتر سورنا ستاری عضو شورای عالی انقالب فرهنگی در این دیدار با یادآور شدن تاکیدات مقام معظم رهبری و شعار امسال به نقش راهبردی علم روباتیک در تولید و اشتغال اشاره کرد و گفت: نقش اقتصاد دانش بنیان به عنوان اســاس و پیشران اقتصاد مقاومتی، در تحقق شعار امسال مبنی بر ایجاد اشتغال و تولید، نقشی کلیدی است و ضمن این که تمامی بخش ها از جمله دانشگاه ها ، باید در مسیر تحقق این اقتصاد گام بردارند، نوآوری جوانان خالق کشور در حوزه های گوناگون فناوری از جمله روباتیک بسیار اثرگذار خواهد بود.

ســتاری، ایران با بهره مندی از ظرفیت ارزنده نیروی انسانی جوان و تحصیل کرده خود توانسته است گام های روبه جلویی در حوزه روباتیک

بردارد، افزود: بخشی از نوآوری و توانمندی های جوانان کشورمان در حوزه روباتیک را می توان در مســابقات روبوکاپ مشــاهده کرد که می بایست زمینه های الزم برای تجاری سازی نوآوری های موجــود در این مســابقات و نوآوری های دانشگاهیان در این حوزه فراهم

شود.وی با اشاره به رشــد شــرکت های دانش بنیان این حوزه ابراز کرد: خوشبختانه همه ساله بر تعداد شرکت های دانش بنیان افزوده می شود که این شرکت ها با رسیدن به مرحله تولید ارزش افزوده و اشتغال ایجاد

می کنند.رییس بنیاد ملی نخبگان، با اشاره به حمایت این بنیاد و معاونت علمی از اســتعدادهای برتر فعال در حوزه روباتیک گفت: خوشبختانه این مسابقات در پیشبرد علم رباتیک کشورمان راه گشا بوده است و در این راستا معاونت علمی و همچنین بنیاد ملی نخبگان از استعدادها و فناوران

برتر برای تجاری سازی نوآوری هایشان حمایت می کنند.

زمینه تجاری سازی نوآوری های روباتیک فراهم شود 191396

فروردین

ت 96ش

اردیبه14شماره 105

رصدنامه

رییس دفتر تبلیغات اســالمی حوزه علمیه قم نبود صنعت هنر را از خألهای موجود در بخش هنر دانست و بر ایجاد حلقه های واسط میان هنر و

صنعت در کشور تأکید کردبه گــزارش رســا، حجت االســالم والمسلمین احمد واعظی عضو شورای عالی انقالب فرهنگی در اختتامیه دومین جشنواره هنرهای تجسمی اشــراق که امروز در سالن همایش های غدیر دفتر تبلیغات اسالمی برگزار شد، با اشاره به اقبال طالب به مقوله هنر عنوان کرد: گسترش فعالیت های هنری و اقبال طالب به هنر از موضوعاتی است که طی چند سال اخیر رشد فزاینده ای داشته که نشان دهنده این است که حوزه آرام آرام در حال پی بردن به ظرفیت هنر و استفاده از ابزار هنر برای انتقال مفاهیم

عالی و معانی بلند دینی است.وی افزود: یکی از مسائل اعجاب انگیزی که وجود دارد استقبال بسیار زیاد از برنامه های هنری در مقایسه با دیگر برنامه ها و جشنواره های برگزار شده است و باید از این ظرفیت به نحو

مطلوب استفاده شود.رییس دفتر تبلیغات اسالمی حوزه علمیه قم تصریح کرد: این اســتقبال و گرایش به ســوی برنامه های هنری، ضرورت پرداختن به مقوله هنر و پشتیبانی از آن را دوچندان می کند و نشان می دهد که این موضوع به یک نیاز عمومی تبدیل شده

است.حجت االســالم والمســلمین واعظی اضافه کرد: باید یک خودآگاهی با فرهنگ سازی در بین مردم ایجاد شود که هنر و مقوالت هنری یک نیاز واقعی است که از این طریق ارضای حس زیباشناختی بشر و لذت بردن از انتقال معانی و مفاهیم

به صورت زیبا یک نیاز واقعی است.وی نبود صنعت هنر را از خألهای موجود در کشور دانست و خاطرنشان کرد: یکی از مشکالتی که در کشور وجود دارد، نداشتن صنعت هنر است و باید تالش شود تا با تکمیل حلقه های واسط میان هنر و صنعت، اقتصاد هنر تأمین شود تا از این

طریق شاهد شکوفایی هنر فاخر دینی در کشور باشیم.عضو شورای عالی انقالب فرهنگی ادامه داد: همان گونه که شــرکت های دانش بنیان وظیفه ارتباط میان بخش علم و صنعت در کشور را برعهده دارند و سرریز درآمد اقتصادی در این بخش را به پیشــرفت علمی اختصــاص می دهند، این

موضوع باید در هنر نیز به وجود بیاید.وی در پایان خاطرنشان کرد: این فرهنگ سازی و خودآگاهی باید در دستگاه های متولی اقتصاد در کشور به وجود بیاید تا صنعت هنر راه بیفتد و در سایه آن شکوفایی هنر دینی رقم

بخورد.

201396

فروردین

حوزه به ظرفیت و کارآیی هنر درانتقال مفاهیم دینی پی برده است

دکتر غالمعلی حدادعادل یکی از کارهای بسیار مهم بنیاد سعدی را آزمون استانداردسازی زبان فارسی »آمفــا« عنــوان کــرد و گفــت: هماهنگی هایی صورت گرفته تا به زودی آزمون مهارتی زبان فارسی در

ایران و جهان اجرایی شود.به گزارش فارس، دکتر غالمعلی حدادعادل عضو شورای عالی انقالب فرهنگی، در دیــدار نوروزی با کارکنان بنیاد سعدی ضمن تبریک آغاز سال جدید، با بیان اینکه امسال با بهار برکت آســمانی، بهار خوبی را شروع کرده ایم و ان شاءاهلل که سال پر برکت و پر حرکتی داشته باشیم، اظهار کرد: بنیاد سعدی با همه جوانی و محدودیت های نیروی

انسانی و مالی که داشته، کارهای زیادی انجام داده است.وی با بیان اینکه بنیاد ســعدی در برنامه هایی کالن، باید نیازهای مورد تقاضا در جهان را برآورده کند، گفت: رئیس جمهور کشورمان در گزارش ســفری که اخیرا به روسیه داشتند عنوان کرد70 درصد روابط اقتصادی ایران با روسیه افزایش داشته است و درواقع تحریم هایی که دنیا با روسیه و ایران داشــته به نفع کشــور ما بوده است و شرکت های روسی با همکاری ایران برای خرید محصوالت کشاورزی فعالیت خود را شروع کرده اند. حال این شرکت ها نیاز به مترجم زبان فارسی روسی دارند که در این زمینه اهمیت

نقش بنیاد سعدی مشخص می شود.عضو شورای عالی انقالب فرهنگی با بیان اینکه برای انجام کارهای بزرگ نباید اندک بین باشیم، گفت: برای آموزش دوچرخه سواری، مربی می گوید » پا بزن و دور را نگاه کن، اگر به نزدیک نگاه کنی بــه زمین می خوری«؛ ما هم باید اینگونه اهداف بزرگ بنیاد ســعدی را که گسترش زبان

فارسی در جهان است، پیش ببریم.حدادعادل یکی از کارهای بسیار مهم بنیاد سعدی را آزمون استانداردسازی زبان فارســی » آمفا« عنوان کرد و گفت: هماهنگــی های خوبی بــا وزارت علوم، شــورای انقالب فرهنگی و دیگر دســتگاه های مرتبط صورت گرفته تا به زودی آزمون مهارتی زبان فارسی در ایران و جهان اجرایی شود و هر دســتگاهی در این امرمهم وظیفه اش مشخص

باشد.

آزمون مهارتی زبان فارسی »آمفا« در ایران و جهان اجرایی می شود

231396

فروردین

96ت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

15رصدنامه

حجت االسالم والمســلمین حمید پارسانیا به تشــریح مفاهیــم مرتبط به متافیزیک در غرب پرداخت و این تعریف را تغییــر یافته و متحــول شــده در طول

دوران های مختلف دانست.به گزارش ایکنا، حجت االسالم والمسلمین حمید پارســانیا عضو شورای عالی انقالب فرهنگی در نشست علمی نسبیت متافیزیک با علوم انسانی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسالمی گفت: به لحاظ تاریخی علم را در یونان به سوفیا و فیالسوفیا می نامیدند زیرا که عالمان بد عمل می کردند؛ این علم بر اساس تفسیر و تصویری از انسان شکل می

گرفت و تقسیم بندی هایی را نیز بیان می کرد.وی افزود: در یک تقسیم بندی کالن موضوع در ابتدا موجودی بود که مســتقل و یا با اراده انســان تولید می شــود؛ اگر این علم به موضوعاتی خارج از اراده انسان می پرداخت آن را حکمت و فلسفه نظری می گفتند و اگر با اراده انســان می پرداخت آن را فلسفه و حکمت عملی می نامیدند؛ قسم ســوم نیز دانش مهارتی بود که

فارابی به بخش دوم، علم انسانی می گوید.عضو شورای عالی انقالب فرهنگی بیان کرد: فلسفه به معنای خاص نام های متعددی داشــت که یکی از آنهــا متافیزیک بود؛ دلیل منطقی تر نامیدن متافیزیک آن است که فلسفه به معنای خاص که پیرامون موجود بحث می کند در خصوص موجود با قید طبیعی

بحث نمی کند و به همین دلیل ماورای این امور است.وی گفت: احکام متافیزیک مرز جزیی ندارد و به همین خاطر به متافیزیک، علم کلی و فلسفه کلی نیز می گفتند؛ نام های دیگری نیز متناسب با این مساله به متافیزیک گفته می شد؛ در آن زمان می توانستیم بیان کنیم که همه علوم دارای متافیزیک هستند زیرا

اصل وجود موضوع خود باید در آن بحث می شد.اســتاد حوزه بیان کرد: علم وصفی بود که انســان با آن عالم را می شناخت؛علم دارای طریقیت بود نه موضوعیت؛ اما علم، واقع و حقیقت و موجودات را نشان می داد و حکایت می کرد و این مساله

مبتنی بر یک نوع معرفت شناسی و انسان شناسی بود.پارسانیا اظهارکرد: در این صورت بحث را می توان به دو شکل دنبال

کرد؛ نخست اینکه آیا علمی وجود دارد که فارغ از این داوری ها و داد وستدهای منطقی باشد؟ گاهی دیگر نیز به مدعیات عالمان باز می گردیم که در مقطعی از تاریخ بیان می کنند که متافیزیک به طور کلی وجود ندارد و یا آن را به اپیستمولوژی یا فرهنگ و... فرو

می کاهند.وی گفت: به لحاظ واقع این گونه نیست که عالمان مذعن به وجود متافیزیک باشند؛ گاهی به جایی رسیدیم که متافیزیک را محمل گویی نامیدند و آن را به امری از انسانیات باز گرداندند؛ در مقطعی هستیم که علم را شبیه متافیزیکی که دیگر علم نیست مرتبط می دانند؛ به لحاظ تاریخی گرفتار یک مسیری هستیم که دارای دو سوی است که نخست یک مقطعی که متافیزیک علم و ام العلوم اســت و دوم مقطعی که به طور کلی متافیزیک انکار می شود؛ ســپس به متافیزیک توجه شــد که آن را محصول اراده انسانی

دانستند که امروز در این مقطع حضور داریم.پارسانیا اظهارکرد: مقطع دوم، مقطعی است که در واقع به لحاظ واقع شــاهد یک متافیزیک خاص هســتیم که همــان حوزه ماتریالیسم و محدودیت جهان در امور مادی و محدودیت هستی در امور محسوس است؛ اوج این رویکرد در نیمه اول قرن بیستم و یا نیمه دوم قرن نوزدهم است که در حلقه وین عینیت دارد که فوق عالم طبیعت را انکار می کند و شناخت را محصول حس می داند.

وی گفت: جریان دیگری که به موازات این جریان شکل گرفت، جریانی است که حس گرا نیست ولی مشکالتی که حس گرایان با آن مواجه شدند آنها را گرفتار کرد و نقطه اوج آن در کانت بود که

بیان کرد هیوم مرا از خواب خرگوشی بیدار کرد.عضو شــورای عالی انقالب فرهنگی اظهارکــرد: اگر قرار بود که موجود شناسی به نام متافیزیک بر عالم شناسی سایه می افکند متافیزیک به معرفت شناسی مبدل شد؛ کانت مرگ متافیزیکی را اعالم می کند و بیان می کند که متافیزیک از ابتدا، مرده ای بیش

نبود.استاد حوزه علمیه بیان کرد: بحث های نوکانتی، سوژه محور بود ولی در ادامه به مرگ سوژه نیز انجامید یعنی انسان با اراده خود ساختارهایی را می سازد که در تفسیر خود در اراده این مناسبات

نیز به مشکل بر می خورد.

23تعریف متافیزیک در غرب متحول شده است1396

فروردین

ت 96ش

اردیبه16شماره 105

رصدنامه

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها با اشاره به جلسه آتی شورای عالی انقالب فرهنگی برای بررسی سند 2030

گفت: هفته آینده تکلیف این سند مشخص خواهد شد.به گزارش نامه شورا، حجت االسالم و المسلمین محمد محمدیان عضو شورای عالی انقالب فرهنگی، در خصوص آخرین تصمیمات شورای عالی انقالب فرهنگی برای اصالح سند 2030 گفت: هفته آینده بررسی ســند 2030 در دستور جلسه شورای عالی انقالب فرهنگی اســت و امیدواریم تصمیمات خوبــی در مورد اصالح و

روندی که اتفاق افتاده است گرفته شود. وی با اشاره به تصمیمات دولت در اجرای این سند گفت: اگر دولت

هم مصوبــات خــود را اجرا کنــد باز هم مصوبه ای که از ســوی شــورا باشد باید بر مصوبه دولت حاکم باشد و نظرات شورا باید

اعمال شود. عضو شورای عالی انقالب فرهنگی اضافه کرد: شــورا بــرای دولت یــک مجموعه باالدستی محسوب می شود و قطعا هر چه

در این شورا تصویب می شود دولت باید اجرایی کند. وی در پایان خاطر نشان کرد: آخرین تصمیمات سند 2030 هفته

آینده اعالم خواهد شد.

تعیین تکلیف سند ۲۰۳۰ در شورای عالی انقالب فرهنگی 231396

فروردین

دکتر محمدرضا عارف در دیدار با اعضای ادوار انجمن اســالمی دانشجویان دانشگاه تهران با تبریک اعیاد رجبیه به نقش و تأثیر گذاری تشکل های دانشجویی بویژه انجمن اسالمی دانشجویان دانشگاه تهران در پیروزی انقالب اسالمی و همراهی با رهبر فقید انقالب اشاره کرد و گفت: در کوران حوادث انقالب اسالمی ،مردم نگاهشان به فعالیت های دانشجویی به ویژه تشکل های دانشجویی دانشگاه تهران بود و عمده تحوالت صورت گرفته در دهه

50 با محوریت جنبش دانشجویی شکل گرفت.به گزارش نامه شورا، دکتر محمدرضا عارف عضو شورای عالی انقالب فرهنگی در ادامه با بیان اینکه انجمن های اسالمی دانشجویان خارج از کشور فعالیت های خود را با اســتفاده از تجربه انجمن اسالمی دانشجویان دانشگاه تهران آغاز کرده بود، بر ضرورت ارتباط مستمر و هدفمند اعضای ادوار انجمن های اسالمی با اعضای فعلی این تشکل تاکید کرد و گفت: صادقانه باید بگویم که نسل اولی ها وظیفه شان را

در برابر نسل های بعد از خود بخوبی انجام ندادند اگر این وظیفه به درستی انجام می شد اکنون شاهد نوعی گسست نسلی نبودیم.

عضو شورای عالی انقالب فرهنگی با خســارت بار توصیف کردن تحمیل نظرات غیر کارشناسی به بدنه دانشگاه و تالش برای مدیریت فضای دانشگاه توسط نهادهای غیر مرتبط، خاطرنشان کرد: بسیاری از مشکالتی که در محیط های دانشگاهی وجود دارد به خاطر تالش برخی نهادهای برای مدیریت فضای دانشگاهی است و متاسفانه برخی از مدیران مراکز آموزش عالی در برابر اینگونه فشارها تسلیم می شوند که نتیجه این کار امنیتی شدن فضای دانشگاه است که تبعات زیادی

دارد.وی در بخشی دیگر از سخنان خود با اشاره به اهداف انقالب اسالمی، تصریح کرد: آیا باید نتیجه انقالب اسالمی ما که یک انقالب فرهنگی بود این حجم از فساد باشد؟ ما مسئوالن چه جوابی در برابر نسل جوان و نسل های آینده داریم که وقتی با فسادهای افسار گسیخته ای مواجه می شوند که بعضاً افرادی که در اینگونه فساد ها نقش دارند ادعای

انقالبی گری هم داشتند؟

24مردم در زمان انقالب نگاهشان به انجمن اسالمی دانشجویان دانشگاه تهران بود 1396

فروردین

96ت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

17رصدنامه

وزیر علوم ،تحقیقات و فناوری گفــت: نزدیــک بــه 75درصــد جوینــدگان کار در کشــور دارای

مدرک دانشگاهی هستند .به گزارش ایرنا، دکتر محمد فرهادی عضو شورای عالی انقالب فرهنگی درنشست مشترک با وزیر تعاون،کار و رفاه اجتماعی که در خصوص تطابق نیازهای بازار کار با نظام آموزش عالی در محل وزارت علوم برگزار شــده بود، افزود: هم اکنون 1.8درصد دانشــجویان کشور در مقطع دکتری تحصیل می کنند در حالی که در سند چشم انداز

توسعه باید این میزان به 3.5درصد افزایش یابد.بــه گفته وی،90هــزار دانشــجو در مقطــع دکتری در دانشگاه های کشور تحصیل می کنند و این در حالی است

که تمامی آنها نمی توانند که استاد دانشگاه شوند.عضو شورای عالی انقالب فرهنگی ادامه داد: همچنین 800 هزار دانشجوی کارشناسی ارشد داریم که در سند برنامه چشم انداز توسعه بیان شده که باید به 30درصد افزایش یابد. این اشکالی در برنامه سند توسعه است که متاسفانه در شــورای عالی انقالب فرهنگی مصوب شــده است که اشــکال اســت اما بحث آن را باز کردیم که به هیچوجه

منطقی نیست.فرهادی گفت: در کشــورهای آلمــان و ژاپن تحصیل در مقطع دکتری را کاهش دادند که طبیعی است زیرا نیازی

به چنین تخصصی ندارند.عضو شــورای عالی انقالب فرهنگی با اشاره به مفید بودن رشته های تحصیلی و همچنین بکارگیری این رشته ها در بازار کار در کشور آلمان گفت: در کشور آلمان حتی برای رشته فلسفه هم شغل تعریف شده است و فارغ التحصیالن

می توانند در کلینیک فلسفه بکار گرفته شوند.فرهادی یادآور شد: یک سری اقدامات در آموزش عالی در مســیر اصالح باید انجام شود. شــرکت های دانش بنیان فرصت خوبی برای بکارگیری فارغ التحصیالن دانشگاهی هستند. هم اکنون هزار شــرکت در پارک ها هستند که بیش از 70درصد فارغ التحصیل دانشــگاهی در آنها بکار

گرفته شده اند.به گفته وزیر علوم، در آموزش های مهارتی باید جدی تر شویم و آموزش های علمی و کاربردی و مهارتی را افزایش

دهیم.وی با یادآوری اینکه از طرح کارورزی دانشجویان استقبال می کنیم، گفت: نظام بررســی صالحیت حرفه ای مصوبه دولت هم است. دانشــگاه علمی و کاربردی در این زمینه

کارهایی کرده که باید راه اندازی شود.

271396

فروردین

75درصد جویندگان کاردارای مدرک دانشگاهی هستند

معاون رییس جمهوری در امور زنان و خانواده با اشــاره به اجرای طرح ملی تــاب آوری اجتماعی در این معاونت تاکید کرد که اجرای این طرح فتح بابی بــرای ورود به عرصه های عملیاتی ترویج مدارا و باالبردن

آستانه تحمل است. به گزارش نامه شورا، شهیندخت موالوردی عضو شورای عالی انقالب فرهنگی در همایــش مددکاری اجتماعی و مدارای اجتماعی درباره مــدارای اجتماعی و نقش آن در پیشگیری از خشــونت های خانوادگی، با بیان اینکه تاب آوری روی دیگر مدارای اجتماعی و از راهکارهای شناخته شده در ترمیم و ترویج آرامش و پیشگیری از خشونت در جامعه اســت، گفت: طرح ملی تاب آوری اجتماعی، مدل اجتماعی اقتصاد مقاومتی بوده و ضروری است خانواده ها در برابر تکانه های درونی و آســیب های اجتماعی مقاوم

شوند.معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده گفت: از این طرح در اســتان های کشور استقبال شــده است و طبق گزارش های اولیه و با بهره گیری از ظرفیت های محلی و ســازمان های مردم نهاد بتوانیم در جهــت ترویج مدارا، باالبردن آستانه تحمل و کاهش نزاع ها و خشونت ها قدم

برداریم.موالوردی با تاکید براینکه طرح ملی تاب آوری اجتماعی نه تنها برای زنــان بلکه برای تمامی اعضــای خانواده ها طراحی شده اســت، گفت:اجرای این طرح تمرینی برای برنامه ریزی مشارکتی بوده که رویکرد مهم دولت تدبیر و امید است و این نوع برنامه ریزی، از مردم، برای مردم و با مردم اســت که به جای نظاره گر بودن، شریک برنامه ها

خواهند شد.عضو شورای عالی انقالب فرهنگی ابراز امیدواری کرد، با انعقاد تفاهم نامه هــای معاونت زنان و خانواده با نهادها و دستگاه های ذیربط و همچنین برگزاری همایش هایی که در حساس سازی و جلب مشارکت حداکثری نسبت به رفع مشکالت در این بخش یاری کننده هستند، جامعه ایرانی با آستانه تحمل باال، اتکا به آموزه های اسالمی و فرهنگ

غنی ایرانی به پیشرفت الزم برسد.معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده تصریح کرد: مددکاری که حرفه ای مبتنی بر ارزش، اصول و مهارت ها است، همواره در قامت تسهیلگر اجتماعی درصدد کاهش درد یا پیشگیری از بروزانواع نامالیمتی ها روانی و اجتماعی برای افراد شناخته شده است که می تواند با ورود به هنگام

و مداخله در عرصه مدارا آموزی ایفای نقش کند.

طرح ملی تاب آوری اجتماعی،مدل اجتماعی اقتصاد مقاومتی است

281396

فروردین

ت 96ش

اردیبه18شماره 105

رصدنامه

رئیــس کمیســیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسالمی با تاکید بر اینکه سند آموزشی 2030 بی اعتبار است، از بی اطالعی مجلس درخصوص تصویب آن در دولت خبر

داد.بــه گــزارش نامــه شــورا، دکتــر محمدمهدی زاهدی عضو شــورای عالی انقالب فرهنگی درخصوص رویکرد مجلس به ســند آموزشی 2030 گفت: یونسکو هیچ کشــوری را ملزم به پذیرش و اجرای این سند آموزشی جهانی نکرده اما مسئوالن آموزشی ایران بدون اطالع کمیسیون آموزش مجلس و شورای عالی انقالب فرهنگی، این سند را پذیرفته و حتی این سند را تحت عنوان »اقدام و عمل« گســترش داده و به عنوان سندی که باید تا 15سال آینده در آموزش و پرورش ســاری و جاری شود در دولت به

تصویب رساندند. زاهدی به دالیل انتقاد خود به پذیرش این سند اشاره کرد و افزود: این ســند در ایران هیچ کدام از مجاری قانونی را طی نکرده؛ درحالی که اسناد باالدستی آموزشی متعددی همچون ســند تحول بنیادین آموزش و پرورش، نقشه جامع علمی کشور، سند اسالمی شدن دانشــگاه ها و... در ایران تعریف

شده اند، لذا کشور فاقد و نیازمند سند آموزشی نیست.وی تاکید کرد: مجلس و شورای عالی انقالب فرهنگی مرجع تصمیم گیری برای پذیرش و اجرای این نوع اسناد محسوب می شــوند اما هیچ یک از این دو نهاد در جریان مراحل طی کرده این سند در کشور نیستند؛ لذا آقایان حق دور زدن این

دو نهاد مرتبط را نداشتند.این عضو شورای عالی انقالب فرهنگی همچنین با بیان اینکه سند 2030 با مفاد کنونی نمی تواند مورد تایید مجلس باشد، تصریح کرد: انتقادهای جدی در مباحث امنیتی این سند نیز وجود دارد چراکه اطــالع متضاد با چارچوب های امنیتی از ایران می خواهند لذا ســند آمــوزش 2030 از نظر مجلس

بی اعتبار است.رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس اضافه کرد: ایران برای انجام تعهدات خود درخصوص ایجاد عدالت آموزشی در جهان به جامعه جهانی، به پذیرش این سند نیاز ندارد چراکه در حال حاضر نیز با تقبل آمــوزش رایگان جمع کثیری از مهاجران افغانی و موارد دیگر به این مهم جامعه عمل پوشانده

است.

سند آموزشی ۲۰۳۰ از نظر مجلس بی اعتبار است

281396

فروردین

رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسالمی بــا اشاره به ثبت نام گســترده افراد برای انتخابات ریاست جمهوری پیشنهاد داد ستاد انتخابات در وزارت کشور می بایست با توجه به کلیات قانون اساسی شرایط حداقلی داوطلبین

را احراز کند.به گزارش ایسنا، حجت االسالم و المسلمین نصراهلل پژمانفر عضو شورای عالی انقالب فرهنگی اظهار کرد: در قانون اساسی صراحتا گفته شده که داوطلبین می بایست رجال سیاسی بوده و سابقه

مدیریتی داشته باشند.وی افزود: این مسئله به بررسی دقیقی نیاز ندارد و چنانچه صرفا یک بررسی حداقلی در زمان ثبت نام افراد توسط وزارت کشور صورت بگیرد حدود هشتاد درصد افرادی که ثبت نام کردند رد می شدند و از این فضای نامناسب در ابتدای راه جلوگیری می شد.

عضو شورای عالی انقالب فرهنگی با بیان اینکه ضعف قانونی درخصوص مسئله ثبت نام افراد در انتخابات ریاست جمهوری وجود ندارد، خاطرنشان کرد: افراد بی سواد یا کم سن و سالی که ثبت نام کردند مشخص است سابقه مدیریتی ندارند و رجال سیاسی نیستند، بنابراین می بایست در همان مرحله اول از ثبت

نام اینگونه افراد جلوگیری شود. پژمانفر ادامه داد: زمانی که مجموعه ای قصد استخدام نیروی متخصصی را دارد، طبیعتا کسانی ثبت نام می کنند که حداقل شرایط را دارا باشــند و به نظرم از ناحیه دستگاه های اجرایی کوتاهی صورت گرفته و باید حداقل شرایط افراد را بررسی کنند.

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسالمی بیان کرد: این فضای بی در و پیکری که به وجود آمده باعث وهن جمهوری

اسالمی می شود و هزینه، وقت و بیت المال هدر می رود.وی با ابراز این عقیده که مکانیزم جلوگیری از این وضعیت به وجود آمده در وزارت کشور است گفت: ضعف قانونی نه در ارتباط با این موضوع و نه در مرحله اجرا وجود ندارد و اگر مدیریت داشته باشیم

این مسائل اتفاق نمی افتد.پژمانفر گفت: عالوه بر این مطلب سال های اخیر شاهد ثبت نام زنان در انتخابات ریاست جمهوری بوده ایم که برخی گفته اند منظور از رجال سیاسی شامل زنان هم می شود، اما شاهد این هستیم که در هر نوبت شورای نگهبان خانم ها را در هر شرایطی که بودند ردصالحیت کرده است و مشخص می شود که قانون عمال اجازه ثبت نام کردن خانم ها در انتخابات ریاست جمهوری

را نمی دهد.

ثبت نام از کاندیداهای ریاست جمهوری ضعف قانونی ندارد

281395

فروردین

96ت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

19رصدنامه

رئیس دانشگاه آزاد اسالمی در جلسه شورای دانشگاه آزاد اسالمی استان هرمزگان ضمن تبریک ســال جدید و درود به روح پرفتوح امام خمینی )ره( و آرزوی سالمتی برای مقام معظم رهبری، گفت: رهبر معظم انقالب سکاندار هدایت کشور به عنوان یک جزیره آرامش در دریای آتش و خون در این منطقه پر فراز و نشیب خاورمیانه هستند ایشان به عنوان رهبر واقعی جهان اسالم، هم برای کشور ما و هم تمامی مسلمانان جهان نقش

ارزنده ای در تقویت جهان اسالم دارند.به گزارش نامه شورا، دکتر حمید میرزاده عضو شورای عالی انقالب فرهنگی همچنین در این جلسه به برگزاری منظم جلسات پایش و شورای استانی اشاره کرد و گفت: برگزاری این گونه جلسات برای ما بسیار با ارزش است چرا که از زبان شما با معضالت و مشکالت

دانشگاه آشنا شده و برگزاری جلسات پایش استانی در تاریخ اجرا و برنامه ریزی دانشگاه کم نظیر است چرا که سطح تماس مدیران و

همکاران سازمان مرکزی با استان ها را افزایش می دهد.دکتر میرزاده با بیان اینکه خوشــبختانه امروز تمامی واحدهای دانشگاه آزاد اســالمی به این نتیجه رســیده اند که برای قوام و اثربخشی دانشگاه باید در حوزه اقتصاد دانش بنیان فعالیت کنند، گفت: بنای ما این است که نقش دانشگاه آزاد اسالمی را خصوصاً در اقتصاد مقاومتی برجسته کنیم و بسترهای ایجادشده در سه سال

گذشته، در سالهای آینده دانشگاه را بیمه خواهد کرد.دکتر میرزاده با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسالمی متعلق به مردم و بزرگترین دستاورد انقالب اسالمی و یک الگو در دنیاست، تاکید کرد: یکی از برنامه های این دانشگاه، حرکت در جهت توسعه ارتباطات بین المللی است. در همین راستا واحدهای دانشگاهی باید در جذب

دانشجویان خارجی اقدام کنند.

29باید نقش دانشگاه آزاد اسالمی در اقتصاد مقاومتی برجسته شود1396

فروردین

وزیر آموزش و پرورش گفــت: تغییر شــتاب زده در نظام آموزشی از 4-3-5 به 3-3-6، به دلیل عدم آمادگی زیرساخت های الزم، دوره ابتدایی را با کمبود نیرو و مقطع متوســطه را با

تراکم مواجه کرد.به گزارش ایرنا، دکتر فخرالدین احمدی دانش آشــتیانی عضو شورای عالی انقالب فرهنگی در دیدار با دختران دانشجو معلم پردیس شهید باهنر افزود: با این تغییرات یک مقطع متوسطه کم و یک پایه به مقطع ابتدایی اضافه شد که به دلیل آماده نبودن زیرساخت های الزم، در دوره ابتدایی با کمبود نیرو و در مقطع

متوسطه با تراکم نیرو مواجه شدیم.وی با بیان اینکه انتقال نیروهای مازاد از وزارت آموزش و پرورش به دیگر دســتگاه های دولتی میسر نیســت، گفت: آموزش و پرورش برای سامان دهی نیروی انسانی مورد نیاز خود در مقطع ابتدایی، باید از نیروهای دوره متوســطه استفاده کند که برای معلمان انتقالی، دوره آموزش ضمن خدمت پیش بینی شــده

است.دانش آشــتیانی افزود: هر ســال در وزارت آموزش و پرورش تعدادی از معلمان به افتخار بازنشســتگی نائل می شوند که در

ســال 95، حدود 50 هزار نفر بازنشسته شده اند و در ســال96 هم همین تعداد

بازنشسته پیش بینی می شود.عضو شــورای عالی انقــالب فرهنگی به جذب نیروی انســانی در این وزارتخانه براساس مدل »بومی گزینی« اشاره کرد و افزود: باتوجه به نیاز آموزش و پرورش در

هر استان برحسب مقطع تحصیلی، جنسیت و رشته تحصیلی، جذب افراد از دو روش دانشــگاه فرهنگیان و شــهید رجایی و استفاده از ظرفیت ماده 28 اساسنامه دانشگاه فرهنگیان صورت

می گیرد.وی بیان کرد: فارغ التحصیالن دانشگاه فرهنگیان پس از چهار سال درس خواندن، در آموزش و پرورش استخدام می شوند و این افراد متعهد می شوند تا 10 ســال نباید درخواست نقل و

انتقال داشته باشند.دانش آشتیانی گفت: بیشترین درخواست نقل و انتقال نیرو در آموزش و پرورش، از مناطق محروم به کالن شهرها به ویژه شهر

تهران است که متأسفانه نمی توان آنها را انجام داد.

تغییر نظام آموزشی پایه های تحصیلی را با کمبود و تراکم نیرو مواجه کرد 301396

فروردین

ت 96ش

اردیبه20شماره 105

رصدنامه

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان اینکه دولت با هدف محرومیت زدایی و گسترش خدمات رسانی به محرومین طرح تحول سالمت را کلید زد گفت: طرح تحول سالمت بیش از هر برنامه دیگر دولت یازدهم مورد توجه قــرار گرفت و خدمات آن به مناطق

محروم گسترش یافت.به گزارش ایرنا، دکتر حسن قاضی زاده هاشمی عضو شورای عالی انقالب فرهنگی، در ادامه ضمن برشمردن دستاوردهای حوزه پیوند اعضاء، گفت : در حوزه پیوند اعضا در فارس و در کشور دستاوردهای کم نظیری داشتیم 50 هزار پیوند کلیه کبد قلب در کشور انجام شده و معادل همین پیوند چشم نیز صورت گرفته است ، پارسال سه هزار و 450 پیوند در کشور انجام شده ویک هزار و 40 پیوند مغز استخوان و 18

پیوند سلولی در مراکز پژوهشی و بیمارستانی صورت گرفته است.هاشمی با بیان اینکه هزینه پیوند در سایر کشورها حدود 500 هزار دالر است گفت : این خدمت در کشور ما اکنون به صورت رایگان و با تامین

هزینه های اصلی توسط دولت انجام می شود.وی با بیان اینکه در پیوند عضو رتبه اول منطقه دراختیارایران است گفت : ما در ابعاد جهانی نیز گاه رتبه نخست را داشته ایم و این رتبه بین ایران

و آمریکا گاه جابه جا شده است.وزیر بهداشــت و درمان با بیــان اینکه ارائه خدمات بهداشتی و درمان در کشور تعطیل بردار نیست گفت : در نوروز امسال 93 پیوند مهم در مراکز بیمارستانی کشور انجام شده اســت،همکاران ما در این ایام هم در مراکز

بیمارستانی فعالیت داشتند.عضو شورای عالی انقالب فرهنگی به فعالیت شورای عالی پیوند در دولت اشاره کرد و گفت: شــبکه فراهم آوری اعضا برای نیازمندان به عضو درکشور ایجاد شده اســت ، بالغ بر 13هزار تخت بیمارستانی را به بهره برداری رساندیم و مراکز بهداشتی اعم از خانه بهداشت، پایگاه بهداشت و مراکز جامع ســالمت زیادی ایجاد شده است و در برخی استان ها مردم به طور کامل تحت پوشش خدمات جدید قرار گرفتند.

وی افزود: در دولت تدبیر و امید دسترسی مردم به خدمات بهداشتی افزایش پیدا کرد ، با اجرای طرح تحول سالمت تعداد زیادی پزشک و متخصص روانه شهرها و مناطق روستایی شدند و به موضوع عدالت در

سالمت نزدیک شدیم.

محرومیت زدایی و گسترش خدمات رسانی به محرومین، هدف طرح تحول سالمت 311396

فروردین

وزیــر ورزش و جوانان گفــت: نظام ارزیابــی و کنتــرل را در مجموعه های مدیریتی ورزش ایران با جدیت دنبال می

کنم.به گــزارش نامه شــورا، دکتر مســعود ســلطانی فر عضو شــورای عالی انقالب فرهنگی در نشست روســای فدراسیون های ورزشی که عصر امروز در وزارت ورزش و جوانان برگزار شد به اهمیت بازی های همبســتگی کشــورهای اسالمی اشاره و خاطرنشــان کرد: حضور عزتمندانه ، مقتدر و فرهنگی کاروان ایران در بازی های همبســتگی کشورهای اســالمی از جمله

مهمترین اهداف ورزش کشور است.وزیر ورزش و جوانان گفت:نظارت و نشست با فدراسیون های

شرکت کننده در بازیهای همبستگی کشورهای اسالمی تا روز اعزام با مشارکت کمیته ملی المپیک ادامه خواهد داشت.

وزیر ورزش و جوانان در این نشست نظارت بر عملکرد فدراسیون های ورزشی را در راســتای تحقق اهداف ورزش کشور مهم بر شمرد و اظهار داشت: نظام ارزیابی و کنترل را در مجموعه های

مدیریتی ورزش ایران با جدیت دنبال می کنم.دکتر سلطانی فر ادامه داد:فدراسیون هایی که در ارزیابی های متعددد ضعیف باشند برای تحول آنها حتما فکری خواهیم کرد.

عضو شورای عالی انقالب فرهنگی در پایان به روسای فدراسیون ورزشــی تاکید کرد که از ابتدای امســال بــه کار گیری افراد بازنشسته در فدراسیون های ورزشی منع قانونی دارد و نباید این اتفاق بیفتد مگر در موارد استثناء که خود قانون اجازه داده باشد

و از همه می خواهم به جد به این موضوع توجه کنند.

31ارزیابی مجموعه های مدیریتی ورزش کشور را با جدیت دنبال می کنم1396

فروردین

96ت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

21رصدنامه

پرونده ماهبسترهای فرهنگی اشتغال

ت 96ش

اردیبه22شماره 105

96ت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

23

در چند سال گذشته که مبحث »اقتصاد مقاومتی« مهم ترین بحث مراکز اقتصادی و دانشگاهی ما بوده است، اکثر کارشناسان معتقدند که کلید اجرای سیاســت های اقتصاد مقاومتی، توجه به اقتصاد دانش بنیان و رشد و توسعه

شرکت های دانش بنیان است.با توجه به نامگذاری سال 1396 توســط مقام معظم رهبری به عنوان »اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال« شرکت های دانش بنیان این قابلیت را دارند که با بسترسازی فرهنگی مناسب نقش اصلی را در رونق تولید و اشتغال داشته باشند و از

این راه به رشد روزافزون ثروت و درآمد ملی کمک شایانی کنند.گفت وگویی با دکتر سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری انجام داده ایم تا بدانیم این معاونت به عنوان متولی

اصلی سامان دهی اقتصاد دانش بنیان چه برنامه هایی برای عملی شدن شعار سال دارد:

معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری:

گذار‌از‌اقتصاد‌نفتي‌به‌اقتصاد‌دانش‌بنيان‌مي‌تواند‌اشتغال‌را‌ارتقاء‌دهد

فعالیت های معاونت علمی تا چه حد به روانتر شــدن چرخه علم، صنعت و اقتصاد منجر شده است؟

دانش آموختگان ما مهمترین رکن تحقق اقتصاد دانش بنیان کشور هستند. در واقع اقتصاد دانش بنیان بر مبنای مزیت های سرزمینی، نیروی انســانی و تفکر بنا شــده اســت که مهم ترین آن، جوانان و کارآفرینی هســتند. نیروی جوان، تحصیلکرده و با استعداد ما باید دنبال خلق ثروت از طریق حل نیازهای مردم و جامعه با استفاده از

دانش خود باشــد. همین االن شــما نــگاه کنید به برخــی از این شــرکت های تازه تاســیس و نوپایی که هم نوید کسب ثروت قابل توجهی به صاحبان خود می دهند و هم اینکه تعدادی زیادی اشتغال ایجاد کنند. برای ارتقاء کارآفرینی و استفاده از ظرفیت این جوانان در توسعه صنعت و اقتصاد، معاونت علمی و فناوری توسعه زیست بوم کارآفرینی را در دستورکار قرار داده است و ما معتقدیم روان تر شدن چرخه علم، صنعت و اقتصاد یا به عبــارت بهتر تولید ثروت از علم

ت 96ش

اردیبه24شماره 105

پرونده ماه

گرچه از ابالغ چشم انداز ۲۰ ساله کشــور به این سو، مفهوم »اقتصاد دانش بنیان« وارد ادبیات توسعه کشور شده است، اما هنوز راه زیادی باقی مانده است تا اسطوره های تاریخی مانند »اقتصاد نفتی« یا »اقتصاد تولید محور« که در ناخودآگاه جمعی ایرانیان نقش بسته است، از اذهان

پاک شود.

جوانان و دانشمندان داخلی بدون توجه به این اکوسیستم امکان پذیر نخواهد بود.

اساسًا گفتمان علم و جریان علمی کشور تا چه حد می تواند وضعیت تولید و اشتغال کشور را به لحاظ کمی ارتقا ببخشد و به نظر شما سهم عمده در این زمینه متوجه

چه بخش هایی است؟ ارتقاء گفتمان علمی در کشــور باید با فعالیت های دیگری تکمیل گردد تا بتوان از ظرفیت آن برای برطرف شدن نیازهای کشور و ارتقاء تولید و اشتغال استفاده کرد. مهمترین اقدامی که از آغاز دولت تدبیر و امید در این راســتا انجــام گرفته، بحث اجرای قانــون حمایت از شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان بوده است. افزایش تعداد این شرکت ها به بیش از 3000 شرکت ارزیابی و تأیید صالحیت شدند و از مزایای قانون استفاده می نمایند. رشد تعداد درخواست های استفاده از این مزایا نیز نشــان می دهد گفتمان علمی که از بعد از انقالب اسالمی ایران پایه گذاری شــد، امروز با اقدامات تکمیلی مانند قانون دانش بنیان، جوانان کشور امیدوار شــده اند که بتوانند این جریان علمی کشور را به ســمت تولید ثروت سوق دهند و گذار از اقتصاد نفتی به اقتصاد دانش بنیان را تسهیل کنند این وضعیت است که می تواند

اشتغال کشور به ویژه نیروی انسانی تحصیل کرده را ارتقاء دهد.

چه اقداماتی در زمینــه انتقال فناوری صورت گرفته تا به جای واردات اقالم و ایجاد اشــتغال بــرای دیگــر

کشورها، اشتغالزای در درون کشور را شاهد باشیم؟یکی از فعالیت هایی که با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری در فروردین سال 1395 در دستور کار ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی و شورای عالی انقالب فرهنگی قرار گرفت، همین موضوع بود. در این مورد براساس بررسی تجربه برخی از کشــورهای درحال توسعه به نظامی نیاز داشتیم که در قراردادهای بین المللی و طرح های مهم ملی ســهم انتقال و توسعه فناوری را بهبود بخشــد. در این راستا و براساس جلسات کارشناسی برگزار شده در شورای اقتصاد، نظام نامه پیوســت فناوری در قراردادهای بین المللی و طرح های مهم ملی تصویب و ابالغ شد. ما امیدواریم با اهتمام دستگاه های مسئول در اجرای این نظام نامه از این ظرفیت بتوانیم در توسعه اشتغال نیروی انسانی تحصیلکرده داخلی و توسعه توانمندی تولید و فناوری کشور استفاده کنیم. عالوه بر این اخیرا در بسته های رونق تولید و اشتغال ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، توجه ویژه ای به واردکنندگان بزرگ شده و مقرر شده تا وزارت صنعت برنامه جهتدهی این واردات به سمت تولید داخل را تدوین و اجرا نماید که امیدوارم این اقدام بتواند زمینه

توسعه اشتغال و تولید داخل را فراهم آورد.

نقش بخش خصوصی در بخش اقتصــاد دانش بنیان چیست و آیا توجه الزم به جذب سرمایه های مردمی در

پروژه های علمی صورت می گیرد؟یکی از ارکان اساسی اقتصاد مقاومتی بحث مردمی کردن اقتصاد و حضور آحاد جامعــه در فعالیت های دارای ارزش افزوده باال اســت. جامعه هدف معاونت علمی قشر تحصیلکرده و نخبه کشور است و قصد ما حضور فعال این بخش مهم از جامعه در حوزه رفع نیازهای جامعه بوده و برای این منظور برنامه های گسترده ای در دست اجرا است. این برنامه ها از توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش بنیان شــروع می شــود و مواردی نظیر حمایت از طرح هــای کالن ملی نیازمحور، توســعه فناوری های راهبردی در قالب ستادهای توسعه فناوری و حمایت از شرکت های دانش بنیان و خالق و نوآور را در بر می گیرد. بخشــی از فعالیت های این معاونت به توســعه رویکرد کارآفرینی در دانشگاه ها، ایجاد و توسعه شتابدهنده های نوآوری و برگزاری رویدادهای کارآفرینی نیز مربوط می گردد که هدف تمامی آنها ایجاد زمینه و حمایت از حضور قشر تحصیلکرده در فعالیت های

اقتصادی است.

چه بسترسازی های فرهنگی و ایجاد اعتمادسازی در سرمایه گذاران بخش خصوصی به منظور ایفای نقش در

تحقق اقتصاد دانش بنیان صورت گرفته است؟گرچه از ابالغ چشم انداز 20 ساله کشور به این سو، مفهوم »اقتصاد دانش بنیان« وارد ادبیات توسعه کشور شده است، اما هنوز راه زیادی باقــی مانده اســت تا اســطوره های تاریخی مانند »اقتصاد نفتی« یا »اقتصاد تولید محور« که در ناخودآگاه جمعی ایرانیان نقش بســته اســت، از اذهــان پاک شود؛ اسطوره هایی که گرچه در زمانه خود نقش جدیدی در توسعه کشور داشــتند، اما اکنون به موانع جدی برای دستیابی به اهداف و آرمانهای ملی تبدیل شده اند. به اعتقاد برخی صاحب نظران، برای رسیدن به »زیست بوم کارآفرینی و فناوری« تغییر اسطوره های حاکم بر ناخودآگاه یک ملت امری زمانبر است که می تواند ده ها سال به طول بیانجامد. اما هر سفر بزرگ باالخره باید با گامهای کوچک آغاز

شود.در شرح وظایف معاونت علمی و فناوری به عنوان یکی از نقش آفرینان اصلی نظام نوآوری به گفتمان ســازی علم، فناوری، و اقتصاد دانش

بنیان و مقاومتی اشاره شده است.

به نظر شما کدام اولویت های نقشه جامع علمی کشور در زمینه علم و فناوری می تواند اهداف اشتغال و تولید

و اقتصاد مقاومتی را بهتر تامین کند؟ این سؤال، سؤالی است که پاسخ به آن پیچیدگی خاص خود را دارد و هر کس از ظن خود به این مسئله پاسخ خواهد داد. به هر حال با همه انتقادهایی که هســت نقشه جامع علمی کشــور با تمامی محدودیت های موجود تصویب شــده و در حال اجرایی شدن است. تأسیس ســتادهای ویژه توســعه علم و فناوری از مهمترین تدابیر 96معاونت علمی و فناوری رییس جمهور در تحقق اهداف این نقشه بوده

ت ش

بهردی

ا 1

05ره

ماش

25پرونده ماه

است. سیاست گذاری، تسهیل گری، حمایت و هماهنگی برای توسعه فناوری های راهبردی بر اساس اولویت های نقشه جامع علمی کشور و با در نظر گرفتن نیازها و مسائل فناورانه کشور است. در این راستا، معاونت اقدام به تشکیل ستادهای توسعه فناوری نموده و تاکنون 16 ستاد تشکیل شده اســت. حاصل تالش این ستادها در دو سه سال اخیــر، تعریف حدود 800 طرح توســعه فناوری و تجاری ســازی در حوزه های مرتبط با اولویت های نقشــه جامع علمی کشور است که عمدتاً طرح های توسعه فناوری، زیرساختی و پژوهشی به صورت گرنت )کمک بالعوض( و طرح های تجای سازی با استفاده از مدل تسهیالت مورد حمایت قرار گرفته اند. همچنین نهادهایی همچون مرکز ملی فضایی ایران، مرکز راهبردی فناوری های همگرا، فدراسیون سرآمدان علمی ایران، شــبکه آزمایشــگاهی فناوری هاي راهبردی و تشکیل هسته های فناوری از اولویت های نقشه جامع علمی کشور. با توجه به این تالش ها ظرفیت های قابل توجهی در کشور شکل گرفته است و اکنون وقت آن رسیده تا این ظرفیت ها به اقتصاد کشور تزریق شود و جهشی بلند ایجاد نماید. لذا باید بررسی دقیقی انجام گیرد که چه حوزه هایی از این ســتادها و شرکت های دانش بنیان فعال در انها از نظر اشتغال، درآمد و صادرات پتانسیل دارد و در گام بعد طرح های حمایتی برای توسعه این شرکت ها عملیاتی گردد که البته این باید همکاری سایر دستگاه های کشور را نیز به دنبال داشته باشد. البته معاونت علمی گام های مناسبی در این راستا برداشته و قصد دارد در سال تولید و اشتغال این مورد را با همکاری دستگاه ها عملیاتی نماید.

HI-« با توجه به اینکه در صنایــع دارای فناوری برتر

TEC«، با وجود ارزش افزوده باالی این صنایع، اشتغال زیادی ایجاد نمی شود و به عبارت بهتر در این صنایع نرم افزار و سخت افزار جایگزین نیروی انسانی می شود، چه برنامه هایی برای افزایش اشتغال در عین توجه به این

فناوری ها الزم است؟این صحبت شما در برخی از موارد صحیح نیست شاهد این ماجرا نیز در کشورهای پیشــرفته دنیا قابل مشاهده اســت که از حیث نرخ بیکاری بسیار پایین تر از کشور ما قرار دارند مثال امریکا 9/4 درصد، ژاپن تقریباً 3 درصد و آلمان 4 درصد نرخ بیکاری دارند پس نمی توان به بهانه ایجاد اشــتغال، دانش بنیان شدن اقتصاد را با چالش مواجه نمود. به عبارت بهتر اگر چه شــرکت های دانش بنیان و خالق می توانند جایگزین صنایع مرســوم شــوند و از این طریق ممکن است اشتغال در این صنایع را کاهش دهند. اما ارتقاء زیست بوم کارآفرینی در کشور عالوه بر توســعه حضور دانشمندان خالق در صحنه های اقتصادی و ایجاد اشتغال در صنایع دانش بنیان تازه تأسیس، می تواند فرصت های جدید شغلی در همان صنایع مرسوم و کسب و کارهای مکمل آن نیز ایجاد نماید. به عنوان نمونه شرکت های خالقی نظیر اسنپ و تپسی اگر چه ممکن است آژانس های تاکسی را با چالشی جدی مواجه نمایند اما از حیث ایجاد اشــتغال می توان گفت که از آژانس ها بسیار بیشتر شغل ایجاد می نمایند زیرا ممکن است همان جمعیت راننده از آژانس ها به سمت این پلتفرم های نرم افزاری جذب شوند، هم نیروی انسانی جدید در این بخش خدماتی به عنوان راننده فعالیت کنند و هم خود خدمات این پلتفرم ها به تعداد باالیی نیروی

انسانی در بخش های مختلف نیاز دارد.

ت 96ش

اردیبه26شماره 105

پرونده ماه

در طی سالیان مدرک گرایی و به تبع آن کار به عنوان کارمند در ادارات دولتی به عنوان یک فرهنگ در میان آحاد جامعه جا باز کرد و با گسترش این ذهنیت غلط، فرهنگ کار و اشتغال از طرق دیگر به حاشیه رانده شد.

سازمان اداری و استخدامی کشور به عنوان متولی اصلی ساماندهی اشتغال و کار در حیطه دولت به عنوان بزرگترین کارفرمای کشور، در چند سال گذشته سعی در زدودن این تفکر غلط از ذهن آحاد جامعه داشته است و در این راه با ایجاد محدودیت های

مختلف سعی داشته نیروی مولد کار جامعه را به بخش های مختلف هدایت کند.گفت وگویی با مهندس جمشید انصاری معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور انجام داده ایم تا

بدانیم این سازمان چه برنامه هایی برای تغییر بسترهای فرهنگی اشتغال و سامان دهی اشتغال دولتی دارد:

معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور:

باید‌قوانين‌به‌نفع‌ایجاد‌اشتغال‌تغيير‌کند

مقام معظم رهبری شعار امسال را »اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال« قرار دادند. در همین رابطه بفرمایید که چه میزان از شاغلین کشور درادارات دولتی حضور دارند و آیا برنامه ای برای سامان دادن به این حوزه و یا افزایش اشتغال در این

بخش وجود دارد؟ انشــاهلل همه ما بتوانیم در جهت تحقق نظر مقام معظم رهبری برای

توسعه اشتغال در کشور قدم مؤثری برداریم. براساس گزارش هایی که از بررسی های مرکز آمار در اختیار داریم، بین 15 تا 17 درصد نیروی کار کشور در بخش عمومی شاغل هستند. بخش عمومی شامل دستگاه های دولتی، نیروهای مسلح، نهادهای عمومی

غیردولتی و مجموعه های وابسته به آن هاست. 83 تا 85 درصد نیروی اشتغال کشور نیز در بخش خصوصی و غیردولتی شاغل هستند. بنابراین مالحظه می کنید که حجم اشتغال در بخش دولتی زیاد هم باال نیست، اما مسئله ای که وجود دارد باال بودن تقاضا برای اشتغال در بخش دولتی است. این موضوع هم در مغایرت با سیاست های کلی ابالغی مقام معظم رهبری و هم در مغایرت با احکام قانونی ابالغ شده به دولت قرار دارد. بر اســاس این سیاســت ها و احکام دولت مکلف شــده که نسبت به کوچک سازی حجم خود اقدام کند. منظور از کوچک سازی حجم دولت هم کاستن از سهم اشتغال بخش عمومی است. بر اساس برنامه پنجم 96توسعه دولت اجازه ندارد معادل تعدادی از نیروها که با مکانیزم بازنشستگی

ت ش

بهردی

ا 1

05ره

ماش

27پرونده ماه

و یا فسخ قراردادهای کاری از مجموعه آن خارج می شوند نیرو به کار بگیرد، بلکه فقط به میزان یک ســوم تعداد خروجی هــای دولت را می تواند

جایگزین کند. این تنها روش کم کردن حجم دولت بوده است. بنابراین نمی شــود زیاد به بخش عمومی اعم از دستگاه های دولتی، نیروهای مسلح و نهادهای غیردولتی به عنوان محلی برای حل مشکل بیکاری نگاه کرد. نگاه ما به این دستگاه ها باید بیشتر از این منظر باشد که چون این دستگاه ها خدمات عمومی را به مردم ارائه می دهند و اجرای برنامه های دولت در بخش هــای مختلف را، به ویــژه در زمینه ایجاد فرصت های شــغلی و مقابله با بیکاری، بر عهــده دارند، باید نیروهای توانمندی وارد آن ها شــوند که توان انجام وظایف دولت و ارائه خدمات دولتی در راستای برنامه ها را داشته باشند. این تصور اشتباه است که هر کسی نتوانست جایی کار کند باید وارد دولت شود. نه، توانمندترین آدم ها باید به دولت بیایند و آنهایی که به هر دلیلی توانمندی های الزم را ندارند باید در خارج از دولت و متناسب با توانمندی های خود به کار گرفته شوند. اما آنچه در حال حاضر جریان دارد این اســت که با توجه به توســعه فعالیت های دولت در برخی زمینه ها، میزان پذیرش نیروی جدید در دولت نصف خروجی آن اســت. آمار شــاغالن بخش عمومی حدود 3 میلیون نفر است که اگر دوره خدمت آن ها را به طور متوسط 30 سال در نظر بگیریم، ساالنه یک سی ام این تعداد باید بازنشسته شوند. این یعنی حدود 3/3 درصد نیروها که معادل حدود 100 هزار نفر است، ساالنه از

دســتگاه های بخــش عمومی خارج می شوند. در حال حاضر به جای این افراد ساالنه حدود 50 هزار نفر را به کار گرفته می شوند که از این تعداد، حــدود 30 تــا 35 هزار

نفردر دولت و حدود 15 هزار نفر در بخش نیروهای مسلح قرار می گیرد. این وضعیت قرارگیری نیرو در دستگاه های اجرایی دولتی است.

درست است که دولت 17 تا 18 درصد اشتغال را در اختیار دارد اما همین مقدار حوزه مؤثری را در بر می گیرد؛ چرا که این بخش هســتند که برای بقیه آن 85 درصد در بخش خصوصی فرهنگ سازی می کند. مثال دولت مالک استخدام را مدرک می گذارد و بستر فرهنگی مدرک گرایی را ایجاد می کند و جاهای دیگر هم همین نگاه گسترش می یابد. بنابراین ما می بینیم که به جای مالک قرار گرفتن مهارت و افزایش مهارت ها تقاضا برای باال رفتن مدرک بیشــتر می شود. در اینجا است که نقش دولت مهم خواهد بود. شما االن اگر به ادارات مراجعه کنید به جای توجه به مهارت،

سابقه و تجربه، اولین مالک آنها مدرک تحصیلی است. نه، االن دیگر این گونه نیست. مدرک تحصیلی همان گونه که در بخش خصوصی و بیرون از دولت یکی از عوامل مورد توجه کارفرمایان و واحدهای اقتصادی اســت، در دولت هم یکی از عواملی است که مورد توجه قرار می گیرد. نکته دیگر این است که در مورد همین مدرک تحصیلی نیز با آزمونی که برگزار می شود، پاالیشی صورت می گیرد و معموال کسانی که از دانش باالتری برخوردارند، پذیرفته می شوند. از حدود 5،6 سال پیش، تقریباً جا افتاده که دیگر فارغ التحصیالن دانشگاه هایی که اعتبار علمی

باالیی ندارند چندان امکان و توان پذیرش در دولت را ندارند. در کنار آن اساساً ما بخشــی از مهارت ها را - که حتی بخش خصوصی هم آنها را مطالبه نمی کندـ به عنوان شرایط اولیه مطالبه می کنیم. برای مثال تمام کسانی که می خواهند وارد دولت بشوند باید به کار با کامپیوتر، در سطحی که مورد قبول ما است، آشنایی داشته باشند و در غیر این صورت از اعالم قبولی آنها جلوگیری می شود. ضمناً آزمونی هم که برگزار می شود تماما بر پایه مدرک نیست و متقاضیان عالوه بر شرکت در آزمون، بایستی در مصاحبه های تخصصی دستگاه ها نیز حضور پیدا کنند. در این مرحله از میان پذیرفته شدگان سه برابر ظرفیت در آزمون، معموال کسانی که مهارت های خود را در مصاحبه از سوی مجموعه های متقاضی نیرو به اثبات برسانند، می توانند نهایتاً به استخدام در آیند. ما شکایات زیادی داریم که فردی اظهار می کند نفر اول یا دوم آزمون اولیه بوده اما نفر سوم مورد پذیرش قرار گرفته است. این به همان مهارت ها و تخصص هایی برمی گردد که در آزمون های استخدامی مورد توجه است. عالوه بر این، آموزش مهارت و تخصص در خود دولت نیز دنبال می شود و پس از این که نیروهای جذب شده دوره های ارتقاء مهارت را گذراندند، به کار گرفته می شوند. بنابراین ما در دولت صرفا افراد را با مدرک به کار نمی گیریم. به عنوان مثال در آموزش و پرورش، آزمون برگزار می شود، مهارت های ذاتی افراد مورد سنجش قرار می گیرد و وقتی که افراد انتخاب می شوند، به مدت شش تا 9 ماه به دانشگاه فرهنگیان می روند تا پیش از آغاز به کار و دریافت هرگونه حقوقی، در این دانشگاه، در زمینه مهارت های مورد نیاز یک معلــم، ماننــد روش تدریــس، روش تهیــه وسایل کمک آموزشی و سایر موارد الزم آموزش ببینند. ما در سایر بخش ها هم دوره های پیش از خدمت داریم که در آن ها مهارت های مورد نیاز را به کارکنان دولت آموزش می دهیم و آنها با مهارت

وارد کار می شوند.نکته ای که شــما به آن اشــاره کردید، یعنی گرایش به کسب مدارک دانشگاهی، ربطی به سیستم دولتی ندارد. اساسا تمام کسانی که به دنبال مشاغل راحت در محیط های غیرتولیدی و بدون کار یدی هستند، به دنبال تحصیل مدرک دانشگاهی می روند و معموال در جامعه هم به این مطلب دامن زاده می شود. االن در همین فضای انتخاباتی موجود می بینید که کاندیداها اظهارنظر می کنند که چرا ما برای کسی که در دانشــگاه درس خوانده، شغلی متناسب با تحصیالتش نداریم. این در حالی است که ما در دولت مشاغل محدودی داریم که می تواند مرتبط با افرادی باشــد که در رشته هایی مانند ادبیات فارسی یا علوم تربیتی یا روانشناسی تحصیل کرده اند. این مشاغل اساسا در بخش خصوصی و اقتصاد ملی ما نیز بازار کاری ندارند. بنابراین به جای اینکه ما سیاست های آموزش عالی را مخاطب قرار دهیم و بپرسیم چرا رشته هایی را دایر و انبوه فارغ التحصیالنی را تولید می کنید که در فضای کسب و کار و اقتصاد کشور به آن ها نیاز نیست، داریم دولت را مورد خطاب می دهیم که چرا برای این فارغ التحصیالن فرصت شغلی ایجاد نمی کند. هر دولتی هم در رأس کار باشد تفاوتی نمی کند و به صورتی محدود می توان از کسانی که علوم انسانی خوانده اند در فضای اقتصادی کشور استفاده کرد. این حتی در مورد کسانی که رشته مهندسی خوانده اند هم صدق می کند. طبق

نکته ای که شما به آن اشــاره کردید، یعنی گرایش به کسب مدارک دانشگاهی، ربطی به سیستم دولتی ندارد. اساسا تمام کسانی که به دنبال مشاغل راحت در محیط های غیرتولیدی و بدون کار یدی هستند، به دنبال تحصیل مدرک دانشگاهی می روند و معموالً در جامعه هم به

این مطلب دامن زاده می شود.

ت 96ش

اردیبه28شماره 105

پرونده ماه

آمار، ما کشوری هســتیم که نزدیک به 300 هزار فارغ التحصیل رشته عمران داریم. معادل همین مقدار فارغ التحصیل رشته IT در کشور وجود دارد. خود این فارغ التحصیالن هم نوعاً کارآفرین نیستند بلکه باید برای اشتغال به کار جذب یک شرکت و یا بنگاه بشوند. در اینجاست که به این نکته می رسیم که تعداد پذیرش دانشجو در رشته مهندسی عمران باید با حجم ســاخت و ساز در کشــور متناسب باشــد. بنابراین آنجا که دانشگاه های مختلف تعداد باالیی دانشجو در این رشته پذیرش کرده اند، کار نادرستی انجام داده اند. هر چند این نکته نسبت به اصل بحث ما فرع محسوب می شود، اما تأکید من بر این موضوع به جهت مسئولیت شورای عالی انقالب فرهنگی در زمینه سیاست گذاری در آموزش عالی است. به عنوان مثال چگونه ایجاد دوره کارشناسی علوم سیاسی در دانشگاه آزاد یک شهر کوچک توجیه پذیر است؟ می دانید که تنها موقعیت کاری فارغ التحصیالن این رشته در سطوح اســتانی، به کار گرفته شدن در فرمانداری ها و استانداری ها اســت. از سوی دیگر در یک استان با 1 تا 2 میلیون نفر جمعیت کل کارشناسان سیاسی مورد نیاز از 50 نفر بیشتر نخواهد بود. وقتی شما چنین دوره ای را در یک دانشگاه در شهری کوچک تأسیس می کنید، اگر ما هر ســاله همه کارکنان را هم بیرون کرده و فارغ التحصیالن جدید را جایگزین آن ها کنیم، نمی توانیم همه آن ها را به کار گیریم. اگر طی 20 سال، هر سال 50 نفر از این رشته فارغ التحصیل شده باشند، رقم باالیی می شود. طبیعتا اکثرا به دنبال شرکت در دوره کارشناسی ارشد می روند و در حال حاضر شرایط به گونه ایست که تعداد دانشجویان کارشناسی ارشد از تعداد دانشجویان کارشناسی دارد فراتر می رود! بنابراین به نظر من پیش از اینکه سیســتم اداری را در رابطه با گرایش مردم به کسب مدرک مقصر بدانیم باید سیستم آموزش عالی

کشور را مالمت کنیم که حاال که این روحیه برای تحصیل یا کسب مدرک در مردم وجود دارد، چرا رشته هایی را طراحی نمی کنند که متناسب با نیاز کشور باشد. سیســتم آموزش عالی ما عمدتاً براساس داشته های خودش، رشته طراحی می کند و چون نیروی الزم برای هیئت علمی در فالن رشته وجود دارد، آن رشته را دایر می کند. پس از آن هم به دلیل این که آن اعضای هیئت علمی کارمند رسمی نظام آموزش عالی شده اند این نظام نمی تواند آنها را کنار بگذارد و با همین توجیه پذیرش دانشجو در

این رشته ها ادامه می یابد.

همین پدیده “کارمند رسمی” هم خود یک چالش جدی است. در بسیاری از کشورهای جهان االن دیگر چیزی به

اسم کارمند رسمی نداریم.ما در قانون مدیریت خدمات کشوری، یک قدم برای حل این مشکل در نظام اداری، برداشته ایم. در این قانون مقرر شده که کارمند رسمی تنها برای مشاغل حاکمیتی باید به کار گرفته شود و در مورد کلیه مشاغل تصدی بایستی بر مبنای قرارداد پیمانی یک ساله عمل شود. مشاغل حاکمیتی هم خیلی محدود است. به عنوان مثال همه فعالیت هایی که به عنوان آموزش در آموزش و پرورش انجام می گیرد، مصداق تصدی است. در حوزه بهداشت و درمان نیز همین گونه است. در اصالحیه ای که در کمیسیون اجتماعی مجلس برای قانون مدیریت خدمات کشوری تدوین شده، حتی پیش بینی شده اســت که ما برای مشاغل حاکمیتی هم پیمانی بلندمدت که قرارداد آنها بین 4 تا 7 ســاله اعتبار دارد، داشته

باشیم. 96بنابراین می بینید که کم کم در نظــام اداری دارد به این نواقص توجه

ت ش

بهردی

ا 1

05ره

ماش

29پرونده ماه

می شود. اما واقعیت قضیه این است که شما در یک طرف مقررات را دارید و در طرف دیگر گرایشات فرهنگی مردم را. مردم به دالیل مختلفی دوست دارند که فرزندان شان کارمند دولت بشوند. مادربزرگ ما در بچگی وقتی برای ما دعا می کرد می گفت انشــاهلل کار نکنی و بخوری. یک بار از او پرسیدم که این یعنی چه؟ او گفت یعنی آدم دولت بشوی. بنابراین این تصور وجود داشته و دارد که در دولت می توان با آرامش و بدون اینکه کار

زیادی انجام داد، دستمزد گرفت.

این دستمزد استمرار هم دارد و فرد مطمئن است که در هر صورت به قول قدیمی ها آب باریکه ای هست.

آب باریکه نیست. آنچه االن در دولت پرداخت می شود در مقایسه با آنچه در بیرون از دولت پرداخت می شود، خیلی بیشتر است، اما باالخره برخی عناوین و اصطالحات باقی مانده است. یک زمانی کسی که یک مغازه کوچک داشت درآمدش ممکن بود از کارمند دولت بیشتر باشد اما االن متوسط درآمد کارکنان دولت از متوسط درآمد کارگران و به طور کل از متوسط درآمد نیروی کار جامعه باالتر است. در اینجا نمی خواهیم درآمد مدیر یک بنگاه را با درآمد کارمند دولت مقایسه کنیم، اما درآمد کارمندان آب باریکه هم نیست. در هر صورت مردم عالقه دارند که در دولت مشغول به کار بشوند و دولت هم، چنان که اشاره شد، محدودیت هایی دارد و نهایتاً

باید مردم در بخش خصوصی مشغول به کار شوند.برای اشتغال در بخش خصوصی نیز دو مشکل وجود دارد؛ یکی اینکه تقاضایی کــه در بخش خصوصی وجود دارد برای تمامی رشــته های دانشگاهی نیســت و دیگر این که به لحاظ فرهنگی فارغ التحصیالن دانشگاه اساســا باور ندارند که باید مهارتی به جز آنچه در دانشگاه یاد

گرفته اند داشته باشــند تا بتوانند در بازار کار جذب شوند. آنها تصور می کنند که به قول ایوان ایلیچ چون 16 سال پشت نیمکت نشسته اند حقی بیشتر از کسانی دارند که 16 سال پشت نیمکت ننشسته اند. این

معضل کشورهای در حال توسعه مثل ما است.

شما اشاره کردید که متوسط حقوق یک کارمند از متوسط درآمد جامعه باالتر است و این یک جذابیت برای استخدام در دولت ایجاد می کند. خانواده ها هم که دوســت دارند بچه های شــان راحت زندگی کنند احتماال آن ها را به این سمت سوق می دهند. شما چه برنامه ای برای تغییر این

فرهنگ دارید؟ ممکن است خانواده ها تمایل داشته باشند فرزندان شان در دولت استخدام شوند، اما این موضوع ضرورتاً مشکل ساز نمی شود؛ چون همان طور که عرض کردم با برگزاری آزمون دولت به اندازه نیازش نیرو جذب می کند و بقیه متوجه می شوند که باید در بخش های دیگر بازار کار جذب بشوند. مردم که نمی توانند زندگی شان را تعطیل کنند و منتظر بمانند تا زمانی که در دولت استخدام شوند. بررسی های ما هم نشان می دهد که معموالً به طور متوسط هیچ کس بیش از دو بار در آزمون استخدامی شرکت

نمی کند.ما در مسائل فرهنگی اشتغال مشکالت دیگری داریم که شاید دولت هم مسئولیتی در مورد آنها داشته باشد اما از جنس مسئولیتی نیست که تا االن راجع به آن صحبت شد. دولت برای ایجاد زمینه های اشتغال در کشور غیر از آنچه که در عرف مطرح است، مانند مهارت آموزی، تکالیف دیگری دارد و کارهای دیگری می تواند انجام دهد که معموال به این نوع اقدامات

ت 96ش

اردیبه30شماره 105

پرونده ماه

وارد نمی شود. بگذارید به دالیل آن بعدا بپردازیم. اجازه دهید در این جا مثالی بزنم. اساساً اشتغال از محل مازاد درآمد یا از محل درآمد اقتصادی ایجاد می شود. یک کارخانه دار و یک مدیر واحد تولیدی که دارد با 50 نفر کار می کند اگر کار خود را توســعه بدهد و درآمدش اضافه شود، برای توســعه کار خود باید نیروی کار جدید بگیرد و از محل افزایش درآمد، حقوق آنها را پرداخت کند. این یک اصل مسلم در فعالیت اقتصادی است. ما در جاهای زیادی درآمد مازاد داریم اما برنامه ریزی نداریم تا بخشی از آن درآمد مازاد برای اشتغال هایی که نیاز جامعه و مردم است اختصاص پیدا کند. شما جامعه پزشــکی ما را در نظر بگیرید. بخشی از این جامعه را پزشکان عمومی تشکیل می دهند که نوعاً در مراکز درمانی دولتی کار می کنند. از این گروه که بگذریم بقیه پزشکان متخصص و فوق تخصص هستند. این گروه یا در چارچوب بیمه و یا به صورت آزاد با دریافت حق ویزیت سرویس خودشان را ارائه می دهند و معموال قشری هستند که درآمد قابل توجهی دارند. حاال مسئله این است که ما چگونه می توانیم به عنوان یک اقتضای اجتماعی کاری کنیم که پزشکان مان تشویق شوند تا نیروی انسانی را به کار بگیرند؟ کاری که االن می کنند این است که یک نفر در دفتر آنها می نشیند و نوبت می دهد و آن شخص هم معموالً خانم یا آقای پرستار همکار شیفت صبح آنها در بیمارستان دولتی است که بعد از ظهر در مطب آن پزشک کار نوبت دهی را انجام می دهد. اما می دانیم که کارهایی مهمتر و تخصصی هم در مطب پزشک برای انجام دادن وجود

دارد. به عنــوان نمونه شما می دانید که چه درست و چه غلط، مردم ما مدام پزشک شــان را عوض می کنند و در این تعویض پزشک همان مراحلی را کــه در نزد پزشــک قبلی سپری

کرده مجدداً باید با تحمیل هزینه به خودش و یا سیستم بیمه، پشت سر بگذارد. این تعویض پزشک تا آنجا که به بهبود روند درمان کمک می کند اشکالی ندارد، اما ما باید سیستمی طراحی کنیم که نتایج همان مراحلی را که بیمار نزد متخصص اول سپری کرده در اختیار متخصص دوم قرار بگیرد. در سیستم موجود همه نتایج را در یک پاکت به دست مریض می دهند و می گویند این ها را با خود داشته باش و مریض هم وقتی پیش پزشک بعدی برود، چه بسا برخی از آن اطالعات منقضی شده و یا مورد قبول پزشک دوم نباشد. امروزه در دنیا این گونه است که وقتی شخص نزد یک پزشک متخصص می رود اطالعات پزشکی او در یک سامانه ثبت شده و در یک پرونده آنالین برای دیگر پزشکان قابل دسترسی است و بنابراین بخشی از هزینه ها حذف می شود. ما باید پزشکان متخصص و فوق تخصص را به این سمت ببریم که چنین سرویسی را در مطب خود ایجاد کنند و به مریض هایی که معالجه می کنند، این سرویس را بدهند. حال چه کسی می تواند این کار را انجام بدهد؟ یک متخصص مدارک پزشکی. ما اصوال رشته ای به نام تخصص مدارک پزشکی داریم که االن تقریباً همه فارغ التحصیالن آن بیکار هســتند. چرا؟ چون ما یک الزام قانونی برای این که پزشکان چنین سرویسی را به بیماران شان بدهند، ایجاد نکرده ایم. این یکی از آن کارهایی اســت کــه عرض کردم دولت می تواند انجام بدهد. اگر دولت و وزارت بهداشت این الزام را ایجاد کنند ما به تعداد پزشکان متخصص و فوق تخصص مان باید متخصص مدارک

پزشکی به کار بگیریم. بخشی از آن ها می تواند از فارغ التحصیالن همین رشته تأمین شود و بخش دیگری از کســانی که به این رشته نزدیک هستند؛ مانند فارغ التحصیالن رشته های پرستاری، زیست شناسی و علوم آزمایشگاهی. ما می توانیم با برگزاری یک دوره شش ماهه یا یک ساله برای این افراد و آموزش مهارت جمع آوری و ثبت و ضبط مدارک پزشکی، آن ها را شاغل کنیم و بنابراین بخشی از درآمد مازاد پزشکان صرف اشتغال این نیروها شود. حتی می توان هزینه استخدام این افراد را به قیمت ویزیت اضافه کرد تا این هزینه به پزشکان تحمیل نشود. اگر در روز 30 تا 50 نفر به مطب یک پزشک مراجعه کنند و قرار باشد حقوقی در حدود 2 میلیون تومان در ماه به متخصص مدارک پزشکی داده شود، با افزودن 2 هزار تومان به هر ویزیت می توان این مبلغ را تأمین کرد. این روند برای بیمار هم که در حال حاضر ناچار است در مراجعه به پزشک بعدی و بیمارستان بعدی هزینه های گزافی را برای تهیه مجدد مدارک پرداخت کند، به صرفه است. بنابراین در این موضوع ما اتالف هزینه بسیار زیادی داریم که از داخل آن اشتغال هم بیرون نمی آید. این فقط یک مثال بود که تنها نیازمند یک تصمیم است. در دنیا تالش می شود که راهکارهایی برای توزیع درآمد پیدا کنند و این عموما از طریق ایجاد یک سامان جدید حاصل می شود. االن وزارت بهداشت و درمان دارد زحمت می کشد تا پرونده سالمت پزشکی را برای تمام ایرانیان ایجاد کند. در این پرونده سالمت پزشکی چه چیزی جز مدارک پزشکی قرار است درج بشود؟ این در حالی است که در مطب پزشــکان مــا صاحب چنین تخصصی وجود ندارد و اگــر این کار به مطــب پزشــکان نیز گســترش نیابد فقط آنچه در بیمارستان ها اتفــاق می افتد در این پرونده ها درج می شود. بنابراین این طرح حتی برای تکمیل طرح پرونده سالمت پزشکی هم

ضروری است.مثال دیگر این موضوع می تواند در مورد واحدهای صنفی مطرح باشد. آمار نشان می دهد که ما نزدیک به 3 و نیم میلیون واحد صنفی داریم. هر کدام از اینها یک ترنول مالی دارند. یکی کل درآمدش در سال 10 میلیون تومان، یعنی ماهی 700 تا 800 هزار تومان، است و زندگی خود را با این درآمــد می چرخاند و یکی دیگر در صنفی دیگر ممکن اســت درآمد سالیانه اش 50 میلیون باشد. همیشه هم ما با این صنوف بر سر مالیات و شفاف سازی درآمدشان دعوا داریم. ما باید به این سمت برویم که در یک دوره زمانی مثال پنج ساله، تنظیماتی را بر اساس ترنول مالی آن ها مقرر کنیم. ممکن است از این 3 و نیم میلیون نفر دارای واحد صنفی، 500 هزار نفر، ترنول باالی 100 میلیون تومان، یا 100 هزار نفر ترنول باالی 200 میلیون تومان داشته باشند. ما نه فقط به منظور شناسایی میزان درآمد آن ها و ساماندهی مالیات کشــور، بلکه اصوالً به منظور کمک به خود صاحبان واحدهای صنفی، می توانیم مقرراتی را قرار داده و سامان جدیدی را ایجاد کنیم که به اشتغال نیز کمک کند. بسیاری از این افراد وقتی که چک شان برگشت خورده و ورشکست می شوند معلوم می شود که اصول اولیه حسابداری را در نگهداری حساب هایشان نداشته اند. ما می توانیم مقرر کنیم که آنهایی که ترنول باالی 100 میلیون دارند باید بابت هر 100 پرونده ماهمیلیون، 10 ساعت در هفته خدمات حسابداری از یک مؤسسه مرتبط

ما در مسائل فرهنگی اشتغال مشکالت دیگری داریم که شاید دولت هم مسئولیتی در مورد آنها داشته باشد اما از جنس مسئولیتی نیست که تا االن راجع به آن صحبت شد. دولت برای ایجاد زمینه های اشتغال در کشور غیر از آنچه که در عرف مطرح است، مانند مهارت آموزی، تکالیف دیگری دارد و کارهای دیگری می تواند انجام دهد که معموال به این نوع

اقدامات وارد نمی شود.

96ت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

31پرونده ماه

با این موضوع دریافت کنند. کســی که 400 میلیون درآمد دارد چون می خواهد 40 یا 50 ساعت خدمات بگیرد یک حسابدار تمام وقت برای کار حسابداری اش استخدام می کند. شما تصور کنید که اگر 500 هزار واحد وجود داشته باشد که هر کدام فقط 100 میلیون درآمد داشته باشد، ما می توانیم برای 100 هزار نفر در قالب خدمات حسابداری شغل تعریف کنیم. این کمک می کند که شــرکت های خدمات مالی ایجاد شود و حسابداران در آنجا مشغول ارائه سرویس به واحدهای صنفی شوند. با این کار ما می توانیم هم فارغ التحصیالن حسابداری و مدیریت مالی را به کار بگیریم و هم بسیاری از فارغ التحصیالن رشته های نزدیک، مانند مدیریت بازرگانی، ریاضی و ... می توانند با گذراندن یک دوره، به عنوان حسابدار مشغول به کار شوند. بنابراین اگر ما بخواهیم به سمت ایجاد بیش از یک میلیون شغل در سال برویم، باید قواعد جدیدی وضع کنیم و این قواعد جدید به نحوی باشد که فعالین اقتصادی کشور را که درآمدهای باالتری دارند به سمت اختصاص بخشی از درآمدشان برای ایجاد سامان جدید و دارای شفافیت سوق دهد و به این وسیله هم به فعالیت اقتصادی خود کمک کنند و هم درآمدشان را در اشتغال جوانان به کار گیرند. آن کاری که برای اشتغال باید انجام شود چنین کاری است. این که ما یک کارخانه سیمان با یک سرمایه گذاری باال ایجاد کنیم و 300 نفر کارگر که نوعا هم بیش از 20 درصد آنها فارغ التحصیل دانشگاهی هستند، در آنجا مشغول به کار شوند، مشکل اشتغال جوانان و مشکل اقتصاد را حل نمی کند. من

خدمــت دوســتان خودمان در دولت هم عرض کردم که وقتی مقام معظــم رهبری فرمودند »سال اقتصاد مقاومتــی؛ تولیــد و اشــتغال« نفرمودند »اشــتغال از طریــق

تولید«. ما باید به تولید نگاه جداگانه و به اشتغال نگاه دیگری داشته باشیم. بله، قطعا از طریق توسعه فعالیت های تولیدی، ظرفیت های شغلی هم ایجاد می شود اما آمار نشان می دهد که در حال حاضر مثال در بخش صنعت، اشتغال صنعتی 32 تا 33 درصد است، در حالی که 50 درصد اشتغال در بخش خدمات است. این رقم در دنیا 70 درصد است. این فقط مربوط به فارغ التحصیالن دانشگاهی هم نیست. با یک حساب و کتاب سر انگشتی روی نیروی کار در مشاغل خدماتی می توان به حجم اشتغال در این بخش پی برد. شما االن در تهران اگر به یک ساندویچی متوسط بروید، می بینید که از ته آشپزخانه تا قسمت بیرونی آن، 15 نفر دارند کار می کنند. سرمایه گذاری برای راه اندازی یک ساندویچی که 15 نفر را هم شاغل می کند شاید آنقدر هم باال نباشد. در هر کدام از مراکز خدمات بین راهی، شامل پمپ بنزین، رســتوران و ...، بین 200 تا 300 نفر کار می کنند و متوسط این شغل با 100 میلیون تومان سرمایه گذاری به دست می آید. یعنی با 20 تا 30 میلیارد تومان می توان برای 200 تا 300 نفر شغل ایجاد کرد. خدمات بخشی است که به راحتی می تواند مازاد درآمد مردم را مدیریت کند. شــما وقتی یک مرکز خدمات بین راهــی راه اندازی می کنید، مسافرانی که اگر آن مرکز نباشد تا شهر خودشان بدون توقف می روند و در خانه شــان غذا می خورند وســط راه در آنجا می ایستند، سرویسی دریافت و هزینه ای پرداخت می کنند. بنابراین وقتی 50 درصد اشتغال ما در بخش خدمات است، خیلی نباید بر روی تولید متمرکز

بشویم؛ چون آنچه در بخش کشاورزی و صنعت اتفاق می افتد حدود 50 درصد قضیه اســت و 50 درصد دیگر آن باید در بخــش خدمات و با

تصمیم گیری هایی که اشاره شد رقم بخورد. به عنوان مثالی دیگر به راحتی می توان با درجه بندی رستوران ها و ستاره دادن به آن ها تعداد نیروی کار آنها را باال برد. اگر شما دقت کرده باشید در رستوران های بین راهی از لیوان و سفره یک بار مصرف استفاده می شود و وقتی مسافران غذای خود را صرف می کنند سفره و محتویات آن با هم جمع می شود. این یک نوع سرویس است اما اگر به رستوران ها گفته شود شما سرویس بهتری ارائه بدهید و هزینه خود را هم دریافت کنید، طبیعتا آن ها هم بدشــان نمی آید از ظروف چینی استفاده کنند. اما برای ارائه چنین سرویسی و شستن ظروف باید افرادی را داشته باشند. طبیعتا هزینه این سرویس را هم افرادی که متناسب با وسع شان به این رستوران ها مراجعه می کنند، پرداخت خواهند کرد. یک نفر به رستوران چهار ستاره، یکی دیگر به رستوران پنج ستاره و یکی هم به رستوران سه ستاره می رود. این که ما این تعاریف را دقیق تر کنیم و بگوییم رستوران چهار ستاره چه تعداد آدم باید داشته باشد، این کاری است که دستگاه های مسئول باید انجام بدهند و آن ها باید همان طور که در مورد هتل ها شاخص گذاری

می کنند، در این بخش ها هم چنین کاری را انجام دهند. بنابراین به نظر من اگر شما بخش خدمات را در نظر بگیرید اوال باید یک کار فرهنگی در بین مردم انجام بگیرد تا متوجه شوند فعالیت اقتصادی تنها دودکش و کارخانه نیست. بسیاری از کارها وجــود دارد که شــما می توانید نیروی انسانی زیــادی را در آن به کار بگیریــد ولــی اصــال دودکش و مواد اولیه و ... در آن به کار نرفته است. مانند تمام این اپلیکیشــن هایی که به تازگی رواج یافته است. این نوع خدمات هم ترددهای مردم را کاهش داده و ترافیک را کم می کند و هم به امنیت کمک می کنــد. اما ما مدام به این فکر هســتیم که یک فارغ التحصیل دانشگاه را در کجا مشغول کنیم که صبح به آنجا برود و کارت بزند و بعد از ظهر هم کارت بزند و بیرون بیاید. کار فرهنگی که باید در مورد اشــتغال صورت بگیرد در واقع فرهنگ سازی در این زمینه است که ما شغل های جدید داریم، حوزه های جدید فعالیت داریم، و خدمات یک بخش عمده ایجاد اشتغال است. ما باید همه را تشویق کنیم که ابتکارات

خود را در این حوزه به کار بگیرند. قطعاً صنعت و کشاورزی هم در حدی که کشور نیاز دارد، الزم است توسعه پیدا کند. االن ما در حوزه کشــاورزی در حالت پارادوکســیکالی قرار گرفته ایم. اگر ما در کشاورزی به سمت مکانیزه کردن برویم، نیروی انسانی آن را باید از دســت بدهیم. ما اگر با گاوآهن شخم بزنیم یک تعداد آدم مشغول می شوند ولی اگر با تراکتور شخم بزنیم، تعداد کمتری از افراد نیاز است. درو را هم اگر با کمباین انجام دهیم، آدم های کمتری مشغول به کار می شوند. در عین حال اگر بخواهیم درآمد بخش کشاورزی را باال ببریم باید آن را مکانیزه کنیم. بنابراین اصال ما در بخش کشاورزی خیلی نمی توانیم روی ایجاد اشتغال حساب باز کنیم، بلکه باید به دنبال حفظ فرصت های شغلی باشیم. در بخش صنعت تا حدودی می توان با صرف هزینه های باال، ایجاد اشتغال کرد، اما در بخش خدمات هم با هزینه کمتر پرونده ماه

ما مدام به این فکر هستیم که یک فارغ التحصیل دانشگاه را در کجا مشغول کنیم که صبح به آنجا برود و کارت بزند و بعد از ظهر هم کارت بزند و بیرون بیاید. کار فرهنگی که باید در مورد اشتغال صورت بگیرد در واقع فرهنگ سازی در این زمینه است که ما شغل های جدید داریم، حوزه های جدید فعالیت داریم، و خدمات یک بخش عمده ایجاد اشتغال است. ما

باید همه را تشویق کنیم که ابتکارات خود را در این حوزه به کار بگیرند.

ت 96ش

اردیبه32شماره 105

پرونده ماه

و هم با ســرعت بیشــتر و مدت زمان کمتر و هم با تنوع الی ماشاهلل می توانیم شغل ایجاد کنیم؛ به شرطی که تصمیم بگیریم، سیستم هایی را تعریف کنیم، پای کار بایستیم و اجرا کنیم. این آن کاری است که ما معموال کم درگیر آن می شویم. بهداشت و درمان ما می گوید سر به سر پزشکان نگذاریم. چند روز پیش یکی از استاندران می گفت اگر خیلی ضابطه برای آن ها قرار بدهید رها می کنند و به تهران می روند و ما برای اینکه این اتفاق نیفتد باید تا حدی هوای آن ها را داشته باشیم. آن هایی هم که در تهران هستند به خارج از کشور می روند. اما این گونه نیست که همه رها کنند و از کشور خارج شوند. باید کار را به درستی انجام داد و پیش برد. به عنوان مثال با »اسنپ«، هر چند نرخ کرایه پایین آمد اما در عمل رانندگانی که با اسنپ کار می کردند فهمیدند که مجموع درآمدشان باال رفته است؛ چرا که تعداد سفرها زیاد شده است. در ساختار تاکسی تلفنی، روزی چهار سرویس به او می رسید، اما االن هنوز مسافرش را پیاده نکرده، مسافر جدیدی درخواست سرویس می دهد. حدود 60 درصد کرایه قبلی را دریافت می کند اما به جای چهار سرویس، 10 سرویس می گیرد و در مجموع 20 درصد درآمدش باال رفته است. خود او این قضیه را می فهمد. مردم هم می فهمند که هزینه های شان پایین تر آمده است و رضایتمندی آنها هم بیشتر می شود. از این جهت که همه اطالعات این سفرها ثبت

می شود اطمینان مردم هم بیشتر شده است. بنابراین من فکر می کنم توســعه اشتغال در بخش خدمات، آن هم با مدیریت و مداخله دولت، باید در دستور کار قرار بگیرد. برای این منظور باید تسهیل مقررات و اســتفاده از فناوری های نوین در دستور کار قرار بگیرد. باید بپذیریم که بخش هایی از جامعه هستند که درآمدهای آنها به گونه ای است که خودشان به دنبال راهی برای هزینه می گردند و وقتی

ما این راه ها را جلوی آنها نمی گذاریم، به گونه دیگری آن را خرج می کنند. یک زمان یک نفر از همشهریان ما برای جراحی پیوند کلیه به تهران آمده بود و در تهران مستقر شده بود تا به او برای نوبت عمل خبر بدهند. روز 14 اسفند گفتند که تا بعد از تعطیالت عمل جراحی انجام نمی شود، چون پزشکان دارند برای تعطیالت به خارج از کشور می روند. آن ها در ایام تعطیالت سال جدید برای انجام عمل جراحی به خارج از کشور نمی روند بلکه یک درآمد مازاد دارند و می روند تا آن جا آن را خرج کنند. اگر در داخل

کشور امکان را فراهم کنیم آن ها این هزینه را در داخل کشور می کنند.

کشورهایی مانند آلمان اقدامات زیادی برای کارآفرینی و اشتغال در زمینه تسهیل قوانین انجام داده اند. ما در ایران قوانین دست و پا گیر هستند و اصوالً کار را با موانع زیادی

مواجه می کنند.درست است؛ البته می توان با تصمیماتی این مشکل را حل کرد. برای مثال اگر شما بخواهید االن یک واحد صنفی کوچک راه بیندازید باید از 19 سازمان استعالم بگیرید. فرد باید از اتحادیه مربوطه، محیط زیست، بهداشت، نیروی انتظامی و از جاهای مختلف استعالم بگیرد. یکی از دوستان می گفت شما اگر بخواهید یک آرایشگاه راه بیندازید باید 17 استعالم بگیرید، اما اگر بخواهید یک شرکت خدمات آرایشی ثبت کنید هیچ استعالمی نیاز نیســت! یعنی فرد واحد خود را به عنوان شرکت خدمات آرایشی ثبت می کند و اگر کسی هم برای نظارت آمد می گوید من در سازمان ثبت شرکت ها فعالیتم را به ثبت رسانده ام. من نمی خواهم بگویم که این روش درست است اما ما از یک سو فعالیت یک شرکت را 96پرونده ماهکامالً آسان می کنیمـ هر چند االن سخت تر شده و نیازمند گواهی عدم

ت ش

بهردی

ا 1

05ره

ماش

33پرونده ماه

سوء پیشینه استـ اما از طرف دیگر گله داریم که عده ای از واردکنندگان از این موضوع ســوء اســتفاده می کنند. آن ها می روند و به نام برخی نیازمندان کارت بازرگانی گرفته، اقالمی را وارد می کنند، تعهدی هم به گمرک می دهند که بعدا حقوق گمرکی را واریز کنند اما دست گمرک به جایی بند نیست چون افراد صاحب کارت را اصالً نمی شناسد و وقتی هم آن ها را پیدا می کند می بیند که شخص تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد است! اما در مجموع ما باید به سمت مقررات زدایی و تسهیل مقررات فضای کسب و کار قدم برداریم. خود من اعتقاد دارم که ما باید شرایطی را اعالم کنیم و بگوییم هر شخصی هر کسب و کاری را می خواهد ایجاد کند، این شرایط را باید حاصل کند و الزم نیست که برای گرفتن مجوز به ما مراجعه کند. اما هر وقت ما آمدیم و دیدیم که بخشی از این شرایط فراهم نیست در همان جا آن واحد را تعطیل می کنیم. شما مطمئن باشید خود مردم بخش قابل توجهی از آن شرایط را رعایت می کنند. االن در بخش قابل توجهی از کشورهای اروپایی رعایت این مقررات به صورت رندوم کنترل می شود. در آنجا با فرض این که شخص خود را با مقررات تطبیق داده و آن ها را رعایت می کند می تواند کسب و کارش را شروع کند. در این الگو یک روز اداره مالیات مأموری جهت کنترل موضوعات مالیاتی به آن واحد می فرســتد و روز دیگر اداره محیط زیست موارد مربوطه را کنترل می کند و یک روز هم کنترل سالمت می رود و این جوانب آن واحد صنفی را مورد بررسی قرار می دهد. این بررسی ها هم به صورت رندوم انجام می گیرد. این در حالی است که ما کاری کرده ایم که معموال راه اندازی یک کسب و کار در کشــور زمانی طوالنی می برد. ما باید این شرایط را یک مقدار و متناسب با وضعیتی که داریم، تسهیل کنیم. امروز گزارش ها نشان می دهد که نزدیک به 3 میلیون و 200 هزار نفر بیکار داریم و در هر ســال هم یک میلیون تا یک میلیون و 100 هزار نفــر وارد بازار کار ما می شوند. اگر ما نتوانیم برای این 1 میلیون و 100 هزار نفر ایجاد اشتغال کنیم، تقریباً هر ساله 200 تا 300 هزار نفر به این 3 میلیون و 200 هزار نفر اضافه خواهد شد. در این شرایط شاید نرخ ما ثابت بماند اما آمار کّمی بیکاران افزایش پیدا می کند. ممکن است سال آینده تعداد بیکاران 3 میلیون و 400 هزار نفر باشد و سال بعد 3 میلیون و 700 هزار نفر. به دلیل این که جمعیت فعال ما اضافه می شود نسبت بیکاری زیاد نمی شود و

همان 2/10 درصد باقی می ماند، اما تعداد بیکاران مان زیاد خواهد شد.

سرعت و زمان برای ما مهم است. زمانی که نرخ ما کاهنده بود باید به راه اندازی کسب و کارهای اصولی، حقوق نیروی کار، بیمه و ... دقــت می کردیم. االن ما بایــد از برخی از بایدهای مان عبور کنیم و در جایی که مردم آمادگــی دارند که برخی از ایــن بایدها را خودشان نادیده بگیرند، اصطالحاً ما کاسه داغ تر از آش نشــویم. مثال ما می گوییم حداقل حقوق کارگر 930 هزار تومان است. کارگر هم باید بیمه بشود. شما یک نظام استادـ شاگردی در کشور دارید که در این نظام آن شاگرد بیش از آنکه کار بکند، کار یاد می گیرد. اگر شــما فــردی را به یک خیاط خانه بفرســتید تا زیر دست استاد خیاطی یاد بگیرد، پول یک کارگر را به او نمی دهند، چون اگر قرار بر پرداخت 900 هزار تومان به یک کارآموز باشد چیزی برای خود استاد باقی نمی ماند. ما باید آن نظام استادـ شاگردی را در این شرایط به رسمیت بشناسیم و بگوییم کسانی که در نظام استاد ـ شاگردی کار می کنند، نیازی به بیمه کردن و رعایت حداقل ندارند، بلکه خودشان می توانند به صورت توافقی با هم کار کنند. هر چقدر توانایی شاگرد در کارش بیشتر می شود، حقوقش هم بیشتر می شود و یک روز خودش یک خیاط خواهد شد که کسب و کار خودش را راه می اندازد. این چیزی است که از قدیم در نظامات ما بوده است، اما وقتی ما این کار را نمی کنیم آنها حتی یک شاگرد را هم به کار نمی گیرند. اگر شما یک گشــتی در میان مغازه ها، بازار تهران یا بازار شــهرهای مختلف بزنید می بینید که مغازه دارهایی که سّنی هم از آنها گذشته تنها نشسته اند و نه تخصص و مهارت آنها منتقل می شود و نه امکان استفاده از فراغت دوران پیری را برای آنها فراهم می کنیم. من نمی خواهم بگویم که ما از آن قوانین باید عدول کنیم. مرحوم دکتر حبیبی اصطالحی داشت که می گفت برخی از قوانین و مقررات مان را باید به خاطر شرایط مان برای یک دوره موقوف االجرا کنیم. در گذشــته برنامه های توسعه با این هدف نوشته می شد. برنامه توسعه حکم قانونی جدید نمی داد، بلکه می گفت برای شتاب دادن به توسعه در فالن بخش، این مقررات در فالن بخش برای پنج

سال متوقف می شود.

به نظر شما نظام اداری ما این انعطاف را دارد؟من اساسا دارم مشکالت نظام اداری را می گویم. بنابراین یا این مشکل مشکل همه ما است و یا اینکه محیط زیست می گوید که این مشکل من نیست و مشکل وزارت صنعت و معدن است و او باید برود و آن را حل کند. اینطور نمی شود. اگر بخواهیم این مشکل را حل کنیم باید بگوییم که این مشکل کشور است. مجموعه دولت و نظام باید با این مشکل درگیر بشود. برای اینکه با این مشــکل درگیر بشود، بخشی از کارهایی را که می کردیم نباید بکنیم و بخشی از کارهایی را که نمی کردیم باید برای حل این مشــکل انجام بدهیم. این یعنــی نوعی از توقف در بخشــی از محدودیت ها و برقراری بخشی از گشایش ها را در دستور کار خودمان قرار بدهیم. من در جایگاه دیگری هستم اما چون عضو شورای عالی اشتغال پرونده ماه

ت 96ش

اردیبه34شماره 105

پرونده ماه

نیز هســتم، از آن موضع دارم عرض می کنم. به نظر می رسد ما واقعا ـ مانند مثال هایی که عرض شد می توانیم و باید تصمیماتی را بگیریم که ـ هم زمینه های فعالیت های شغلی جدید را در کشور فراهم کند، هم زمینه توزیع درآمدهای مازاد را برای اشتغال متخّصصین و تحصیل کردگان به وجود آورد ما فراهم کند و هم بتوانیم از ظرفیت های سنتی خودمان در سطح جامعه استفاده کنیم تا فارغ از قیود قانونی، راهکاری برای تعامل

مردم با همدیگر برای کار ایجاد شود.

وقتی همه مشکل را می دانیم و راه حل را هم می دانیم، پس چرا راهکارها اجرایی نمی شود؟

راه حل را نمی دانیم. بعضی از مطالبی را که من گفتم شاید شما اولین بار است که می شنوید. این به عنوان یک نظر است. هر کدام یک نظر داریم. یک بار باید بنشینیم و اینها را عرضه کنیم و ببینیم که چقدر می توانیم بر روی اینها تفاهم داشته باشیم. ممکن است اشکال وزیر بهداشت به طرحی که من مطرح کردم این باشد که موجب کم کاری پزشکان می شود. وزارت صنعت ممکن اســت بگوید با این طرح اصناف مغازه های شان را تعطیل می کنند و یا اداره مالیات چیز دیگــری بگوید. من فقط دارم پیشنهاداتی می دهم. چیزهایی به ذهن من می رسد و چیزهای دیگری به ذهن فرد دیگر. اما می خواهم بگویم که باالخره راه هایی وجود دارد. ما تنها باید ببینیم که در چه راه حل و راهکاری تفاهم می کنیم. این یک

نکته بود.نکته دوم این است که ما مقررات زیادی داریم که مبنای این مقررات بر عدم اعتمــاد عمومی اســت. مثال مــا االن می خواهیم افرادی را در دولت استخدام کنیم.

ما پاییز سال گذشته حدود 30 هزار نفر استخدام کردیم. 15 هزار نفر از این ظرفیت متعلق به دختران و نصف دیگر این ظرفیت متعلق به پسران بود. وقتی ما می خواهیم کسی را استخدام کنیم از او گواهی سوء پیشینه می خواهیم. از او گواهی دیگری هم می خواهیم که اسم آن را صّحت مزاج گذاشته ایم، اما منظور ما عدم اعتیاد به مواد مخدر است. خب شما تصور کنید که 200 هزار نفر دختر خانمی که در آن آزمون شرکت کرده اند نوعا وقتی پدرشان سیگار می کشد از اتاق بیرون می روند، چون بوی سیگار ناراحت شان می کند. چرا ما به او می گوییم یک گواهی عدم سوء پیشینه یا گواهی عدم اعتیاد به مواد مخّدر بیاور؟ چرا در شــهرداری هر کسی بخواهد 200 متر خانه بســازد، مرحله به مرحله باید به ما گواهی عدم خالفی ارائه بدهد؟ شما به عبارات دقت کنید! یک زمان شما می گویید برای من گواهی درستکاری بیاور؛ که این چیز دیگری است. در خارج از کشور همین طور است. مثال می گوید کارفرمای قبلی شما برای من گواهی نوشته است که شما آدم کاری و درستکاری بوده اید و همان گواهی را می پذیرد. اگر فردی در خانه ای کلفت بوده است وقتی از آن خانه می رود از صاحبخانه یک گواهی می گیرد و به صاحبخانه بعدی نشان می دهد و او می پذیرد. در آنجا حمل بر صحت است. ما در اسالم اساس مان حمل بر صحت اصل مان بر برائت است، اما در مناسبات اجتماعی مان اصل بر برائت را جاری نمی کنیم بلکه اصل را بر خالف قرار می دهیم. وقتی ما به یک نفر پروانه ساختمان می دهیم، 100 درصد فرض را بر این می گیریم

که وی در ساخت خالف خواهد کرد و در هر مرحله از او گواهی عدم خالف می خواهیم و آخرش هم خالف می کنند. چرا؟ چون او باالخره بشر است. ببینید ما به مردم مان اعتماد نداریــم. چون به مردم مان اعتماد نداریم اســاس قانون گذاری و وضع مقررات ما بر کنترل مردم قرار دارد. اینکه مقررات ما پیچیده است و کسب و کار در آن به سادگی اتفاق نمی افتد به دلیل این است که ما در جای جای این مقررات کنترل مردم را مورد توجه قرار داده ایم و این کنترل گردنه ها و گلوگاه هایی را ایجاد کرده است. این

کنترل در قانون گذاری ما وجود دارد.ساخت قمه ممنوع است. ساخت چاقو هم ممنوع است. خب باالخره مردم چاقو برای خانه شان می خرند یا نه؟ کدام خانه است که االن پنج چاقوی آشپرخانه در آن نباشــد؟ اگر این مبنای کشتن است، مصرف چاقوی آشپزخانه را ممنوع کنیم. سال پیش ما قانون تصویب کردیم که ساخت چاقو و قمه ممنوع است. خب کسب و کار بخشی از مردم در شهر ما در زنجان همین است. حاال اینها مانده اند که چه کار کنند. نیروی انتظامی مانده است که برود مغازه های اینها را ببندد یا نه. شما مگر در خانه تان گوشــت را با چه وســیله ای می برید؟ بعد وقتی ما اعتراض می کنیم می گویند افراد می روند با این آدم می کشند. خب اگر عامل آن چاقو باشد که همه در خانه شان چاقو دارند و همدیگر را می کشتند. اینکه نمی تواند مبنا باشد. ما می گوییم چون چاقو آلت قتل است پس ساختن آن باید یک ضوابطی داشته باشد. چند مقررات وضع می کنیم که ساخت، فروش و صادرات آن را مشکل می کند. ما صادرات زیاد چاقو و قمه بــه عراق داشتیم. با این قانون کل آن متوقف شد. کسب و کار ایــن گونه متوقف می شود. ما باید به مردم اعتماد بیشتری داشته باشیم و بگوییم مردم ما خودشان هم دوست ندارند معتاد باشند. مردم خودشان دوست ندارند که خالف کنند. یک مقدار در وضع مقرررات با اعتماد بیشتر به مردم حرکت کنیم. االن هم در دولت وقتی به دستگاه ها می گوییم که بروید و مقررات زدایی کنید، شناسایی می کنیم و می گوییم این مقررات را حذف کن. آن مقررات را حذف می کنند اما چند ماه بعد متوجه می شویم که مقررات دیگری گذاشته اند که به جای یک گلوگاه حذف شده، 2 گلوگاه جدید ایجاد کرده اند. برای مثال برای ساخت یک کارخانه، سازنده باید از اداره راه سؤال کند که آیا کارخانه در حریم جاده هست یا نه. ما گفتیم که شما عکس و نقشه حریم جاده را در سایت قرار دهید تا فرد خودش ببیند که در چه محدوده ای باید ساخت و ساز داشته باشد. سازمان مربوطه قبول کرده و نقشه ها را قرار داده اما حاال می گوید اگر براساس این نقشه عمل کردند، اما بعداً مشخص شد که اشتباهی در نقشه بوده، حق با من است نه با طرف مقابل. به او می گوییم وقتی نقشه تو اشتباه بوده چگونه می شــود که حق با تو باشد! اما از جایی مصوبه می گیرد که من اگر حریم را اشتباه اعالم کردم و روزی معلوم شد که حریم اشتباه اعالم شده دیوار کارخانه باید کنار کشیده شود. صاحب کارخانه هم می گوید من کارخانه را بر اســاس نقشه شما ســاخته ام، حاال چطور ماشین آالت را عقب بکشم؟! در واقع برخی به این شکل مقررات را دست و پا گیرتر می کنند، چون تصور می کنند به این شیوه کارهای مملکت

پرونده ماهخیلی درست انجام می شود.

ما واقعــاً می توانیم و باید تصمیماتی را بگیریــم که هم زمینه های فعالیت های شغلی جدید را در کشــور فراهم کند، هم زمینه توزیع درآمدهای مازاد را برای اشتغال متخّصصین و تحصیل کردگان به وجود آورد و هم بتوانیم از ظرفیت های ســنتی خودمان در سطح جامعه اســتفاده کنیم تا فارغ از قیود قانونی، راهکاری برای تعامل مردم با

همدیگر برای کار ایجاد شود.

96ت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

35پرونده ماه

شعار امسال »اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال« است. به هر حال بخشی از بار فرهنگ ســازی و آماده سازی برای اشتغال به عهده آموزش و پرورش، به ویژه آموزش متوسطه، است. با توجه به این که فارغ التحصیالن بعد از این دوره وارد جامعه می شــوند، آیا معاونت آموزش متوسطه برای این موضوع فکری کرده است؟ آیا پیش از این برنامه ای وجود

داشته و یا برای امسال، به صورت خاص، برنامه ای دارید؟با توجه به اینکه نام گذاری سال ها در دو سه سال اخیر حول محور اقتصاد مقاومتی شکل گرفته بود، ما در آموزش و پرورش، از حدود سه سال پیش،

کار روی این موضوع را آغاز کردیم. یک مرحله این کار مربوط به فرهنگ سازی است. در حال حاضر تقریباً 40

میلیون از مردم ایران با آموزش و پرورش مرتبط هستند؛ اعم از دانش آموزان، معلمان، همکاران فرهنگی و اولیاء دانش آموزان. به همین جهت خود آموزش و پرورش یک رسانه بسیار قوی برای فرهنگ سازی در جامعه در راســتای اهداف ملی اســت. با چنین نگاهی ما تالش کرده ایم توجه دانش آموزان و خانواده ها را به بحث اقتصاد، اشتغال و تولید جلب کنیم. برای این منظور ما این مباحث را به کتاب های درسی، که همه دانش آموزان آن ها را می خوانند، و مجالت رشد، که جزء پرشمارگان ترین مجالت کشور است، وارد کردیم. در کنار این اقدام، در بسیاری از استان های کشور، موضوع فرهنگ سازی در زمینه حمایت از تولید داخلی به عنوان یک برنامه در دستور کار است و هر استان خود فعالیت هایی را برای مدارس در این رابطه تعریف می کند. به عنوان مثال معلمان مباحثی را در محتوای آموزشی و

آموزش و پرورش یکی از مهم ترین نهادهایی اســت که می تواند با پرورش و تربیت نســل جدیدی که کارآفرینی را یک ارزش بداند. در این راستا آموزش دوره متوسطه و به خصوص آموزش فنی و حرفه ایی جایگاه خاصی

در این رابطه دارد؛ زیرا دانش آموزان با پایان این دوره آماده ورود به بازار کار و پذیرفتن نقش اجتماعی خود هستند.با مهندس علی زرافشان معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پروش گفت وگویی انجام داده ایم تا با برنامه های این

وزارتخانه در حوزه آموزش فنی و حرفه ایی و بسترسازی فرهنگی در حوزه اشتغال بیشتر آشنا شویم:

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش:

تدوین‌نظام‌ملی‌مهارت‌یکی‌از‌ضروریات‌آموزش‌و‌پرورش‌است

ت 96ش

اردیبه36شماره 105

پرونده ماه

در دروس مختلف برای دانش آموزان طرح می کنند تا توجه آنان را به این موضوع جلب کرده و نگرشی صحیح را در این زمینه در ذهن آنان شکل دهنــد. این که در درس آییــن نگارش موضوعاتی از این دســت برای دانش آموزان طرح شود و آن ها را به اندیشیدن به این موضوع وادارد، سهم مهمی در فرهنگ سازی اقتصادی خواهد داشت. اگر ما بتوانیم دغدغه حمایت از تولید داخلــی را در دانش آموزان ایجاد کنیم، تأثیر عمیق و ماندگاری بــر افزایش خرید این تولیــدات و در نتیجه بهبود وضعیت

اقتصادی کشور و اشتغال خواهد داشت. نکته دیگر اهمیت فرهنگ سازی در زمینه “کار کردن” است. ما این هدف را با افزودن یک درس به مجموعه دروس دوره ابتدایی و دوره اول متوسطه دنبال کرده ایم. هر چند این بحث از پیش هم مطرح بود اما با تغییر نامی که ایجاد شد موضوع کار و کار کردن به شکل برجسته ای در این درس طرح شده است. به نظر من یکی از آسیب های جدی که ما با آن مواجه هستیم این است که به عکس گذشته که کار کردن یک ارزش بود و حدیث »الکاد علی عیاله کالمجاهد فی سبیل اهلل؛ کســی که در راه تأمین معاش خانواده اش تالش می کند مانند جهادگر در راه خدا است«، اصل حاکم بر رفتار مردم بود، االن این فرهنگ کمی تغییر کرده است. االن به جای اینکه کار کردن در جامعه یک ارزش باشد تبدیل به ضد ارزش شده است؛ به خصوص کارهایی که در حوزه اشتغال و تولید است. همه آرزو دارند که مدرکی بگیرند و در یک اداره دولتی استخدام شده و پشت میزی بنشینند.

اما اینکه فرد مشغول به کاری بشــود که تولیــدی را به دنبال داشته باشد چندان رزش محســوب انمی شود. لذا ما درس کار و فنــاوری را بــه مجموعه دروس اضافه کردیم. پیشــتر این درس فقط مربوط به

دوره راهنمایی بود، اما االن دانش آموزان پایه ششم هم این درس را دارند. عالوه بر این، ســعی شــده محتوای این درس به ســمتی برود که با پودمان هایی که در آنجا تعریف شده، بچه ها بتوانند با کار کردن آشنا شوند. یکی از پودمان های تعریف شده در پایه سوم متوسطه اول، یا همان پایه نهم، پودمان آشنایی با مشاغل و همچنین هدایت تحصیلی است. بچه ها در این پودمان که به صورت پروژه تعریف شده باید از ابتدای سال تحصیلی شروع به مطالعه و بررسی کنند تا با مشاغل آشنا بشوند. آن ها در قالب این درس باید شغل آینده خودشان را انتخاب کرده و برای دستیابی به آن شغل هدف گذاری کنند. طراحی این پودمان از جهت ضرورت انتخاب رشته برای ورود در دوره متوســطه دوم بوده اســت. لذا آموزش و پرورش در حوزه فرهنگ سازی نقش قابل توجهی دارد. می دانید که این روزها یک کتاب غیردرسی در بازار نشر در بهترین حالت شمارگانی حدود 2 تا 3 هزار جلد دارد که همه آنها هم خریداری یا خوانده نمی شود. اما اگر فرض کنیم یک کتاب درسی با شمارگان یک میلیون به چاپ برسد، یعنی ما ساالنه 130 میلیون جلد کتاب درسی چاپ و منتشر می کنیم که همه آن ها هم توسط معلمان، اولیا و دانش آموزان مطالعه و بررسی می شود. دانش آموز باید کل کتاب را بخواند و از مطالب آن امتحــان بدهد. لذا تأثیرگذاری محتوای آموزشی در آموزش و پرورش در تغییر فرهنگ و نگرش جامعه

بسیار چشمگیر است.اما آموزش و پرورش در مورد شعار »اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال« صرفاً وظیفه فرهنگ سازی ندارد بلکه وظیفه تأمین منابع انسانی را هم دارد. از اقتصاد مقاومتی به عنوان اقتصاد درون زا، یعنی اقتصادی که باید متکی بر منابع داخل باشد، یاد می شود. مهمترین منبع برای تحقق اقتصاد مقاومتی نیز نیروی انسانی ماهر آموزش دیده و دارای مهارت است. این رمز تحقق اقتصاد مقاومتی است. اگر نیروی انسانی آموزش دیده و ماهر تربیت شــود می تواند از بقیه منابع هم به خوبی استفاده کند و بهره وری را در اقتصاد افزایش دهد. این یک نکته خیلی مهم و اساسی است. در دوره دوم متوسطه، براساس هدف گذاری که در برنامه درسی ملی صورت گرفته، شاخه کاردانش اساســاً برای این منظور تعریف شده که دانش آموزان با کسب مهارت و شایستگی های الزم بالفاصله بعد از دیپلم آمادگی ورود به بازار کار را پیدا کنند و مسئولیت یک شغل را عهده دار شوند. در شاخه فنی حرفه ای هم گفته شده که دانش آموزان بعد از طی یک دوره پنج ساله آموزش های مهارتی پیوسته، با درجه تکنسینی وارد بازار کار شوند. رسالت و مسئولیت این دو گروه این است که هرم شغلی جامعه را متعادل کنند و به شکل درست درآورند. در این هرم شغلی، قاعده هرم همان نیروهای ماهر هســتند که در شــاخه کاردانش تربیت می شــوند، میانه هرم تکنسین هایی هستند که کار را مدیریت می کنند و بخش کوچکتر کارشناسان و کارشناسان ارشــد هم که باالی هرم قرار می گیرند باید مدیریت اصلی را انجام بدهنــد. لــذا نقش آموزش های مهارتی در آموزش و پرورش عالوه بــر تأمیــن نیروی انسانی ماهر، اصالح هرم شغلی جامعه نیز هســت. با توجه به گــزارش وزارت کار از کارنامه اشتغال ایران که سال گذشته در جلسات شواری عالی اشــتغال ارائه شد، 68 درصد نیروهای شاغل کشور دارای مدرک دیپلم و پیش دانشگاهی هستند. این رقم حساسیت این نکته را کامالً مشخص می کند که آموزش و پرورش در اصالح هرم شغلی و تأمین نیروی انسانی، از طریق تربیت نیروی ماهر کار و تکنسین، نقش بسیار چشمگیری دارد. 34 درصد از دانش آموزان دوره متوســطه ما االن در شــاخه های فنی حرفه ای و کاردانش دارند درس می خوانند. اگــر ما فرض کنیم که در هر پایه تحصیلــی در پایه دوم متوسطه یک میلیون دانش آموز داشته باشیم این به معنای این است که حدود 340 هزار نفر از این یک میلیون نفر دارند در شاخه های فنی حرفه ای و کاردانش درس می خوانند که سهم قابل توجهی است. لذا می توان گفت که تقریباً آموزش و پرورش بزرگترین دستگاه آموزش مهارتی کشور است.

این اتفاق خیلی خوبی است اما به نظر می رسد که از طرف دیگر الزم اســت با سایر دســتگاه ها و وزارتخانه ها هم هماهنگی هایی صورت گیرد تا نتایج بهتری حاصل شود. به عنــوان مثال یــک دانش آموز پــس از دریافت دیپلم فنی حرفه ای مجبور است دو سال به سربازی برود. اگر این جوان بتواند با برنامه ریزی ای که در ســازمان نظام وظیفه

به نظر من یکی از آسیب های جدی که ما با آن مواجه هستیم این است که به عکس گذشته که کار کردن یک ارزش بود و حدیث »الکاد علی عیاله کالمجاهد فی سبیل اهلل؛ کسی که در راه تأمین معاش خانواده اش تالش می کند مانند جهادگر در راه خدا است«، اصل حاکم بر رفتار مردم بود، االن این فرهنگ کمی تغییر کرده است. االن به جای اینکه کار کردن در جامعه یک ارزش باشد تبدیل به ضد ارزش شده است؛ به خصوص

کارهایی که در حوزه اشتغال و تولید است.

96ت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

37پرونده ماه

می شود، در همان شاخه ای که آموزش دیده به کار گرفته شود، هم به رشد مهارتی او کمک می کند، هم خود او رضایت بیشتری خواهد داشت و هم می تواند امید بیشتری به آینده داشته باشد. همچنین ممکن است نیازی نبیند خود را درگیر چرخه مدرک گرایی برای به دست آوردن شغل کند. االن عمده خانواده های آن 64 درصد دانش آموزان دیگری که در رشته های نظری تحصیل می کنند هزینه های زیادی برای ورود فرزندان شان به دانشگاه می کنند تا مدرکی به دست آورده و کاری پیدا کنند در حالی که آموختن یک فن پشتوانه بهتری برای به دست آوردن شغل است. آیا هماهنگی بین

سازمان ها در این راستا مورد توجه شما بوده است؟یکی از ویژگی های آموزش های فنی حرفه ای و کاردانش این است که باید منطبق با نیاز بازار کار باشد. بنابراین آموزش و پرورش، وزارت کار و سازمان فنی و حرفه ای باید نیازهای بازار کار را شناسایی کنند. حتی وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت و معدن هم در این زمینه نقش دارند و باید اعالم کنند که نیروی کار ماهر در چه زمینه ای نیاز دارند. ما با مسئوالن محترم این بخش ها تفاهم نامه هایی را منعقد کرده ایم که موضوع آن ها به کارگیری نیروها است. بر اساس تفاهم نامه ما با جهاد کشاورزی مقرر شده که هم مراکز آموزشی در اختیار دانش آموزان کاردانش قرار بگیرد، هم این که آن ها بتوانند بعد از فارغ التحصیلی از سوی وزارت کشاورزی امریه دریافت کرده و در همان حــوزه ای که دانش آموخته اند کار کنند و در مرحله بعد هم

بتواننــد بــرای خود اشــتغالی وام زود بازده بگیرند. خوشبختانه در برنامه ششم این مسئله یک وجهه قانونی پیدا کرده اســت. حتی در بحــث دوران خدمت

نظام وظیفه هم بندی نوشته شده مبنی بر این که بچه ها در دوره خدمت در حوزه های مربوط به تخصص شان به کار گرفته شوند تا این دوره تبدیل به یک دوره مؤثر برای افزایش تجربه کاری و مقدمه ای برای ورود به بازار کار شود. بنابراین ما این موضوع را در سال های قبل با تفاهم نامه ها پیگیری کرده ایم و همین ایده االن در برنامه ششــم به شــکل قانون در آمده و

امیدواریم که انشاهلل اجرایی شود. شورای عالی اشتغال هم سال گذشته دو مصوبه خیلی خوب داشت. یکی در مورد تأمین منابع برای کارآموزی و کارورزی دانش آموزان بود که موانع بر ســر راه ما را برطرف کرده اســت. مصوبه دیگر هم مربوط به بیمه مسئولیت مدنی برای کافرماها است. وقتی من به عنوان دانش آموز در کارگاهی شروع به کار می کنم، اگر اتفاقی برای من بیفتد کارفرمای من چه مسئولیتی دارد؟ آن بیمه مسئولیت مدنی می گوید که ما جوان را بیمه می کنیم تا اگر اتفاقی افتاد شما مسئولیتی نداشته باشید. این دو

مصوبه بسیار به تسهیل به کارگیری دانش آموختگان کمک می کند.ما ساالنه 340 هزار دانش آموز را برای ورود به بازار کار آموزش می دهیم. حاال مسئله این است که زمینه کاری چگونه باید فراهم شود. ما مسئول آموزش هستیم و نه تأمین شــغل. ایجاد شغل باید از طریق به حرکت درآمدن چرخ های اقتصادی کشور صورت گیرد. االن دولت برنامه کالن اقتصاد مقاومتی را تهیه کرده اســت. بحمدهلل گشــایش هایی ایجاد شده و بسترهای تحرک اقتصادی فراهم شده است. تورم از حدود 40 درصد به زیر

10 درصد و نرخ رشد اقتصادی از منفی هفت به مثبت هفت رسیده است. این یعنی 14 درصد تغییر در رشد اقتصادی کشور. اینها اقدامات زیربنایی است که دولت یازدهم انجام داده تا چرخ اقتصاد کشور به گردش درآید. آنچه باقی مانده چاره کردن رکود است که اگر دولت بتواند بر آن هم غلبه کند، چرخ اقتصاد کشور کامال به تحرک درخواهد آمد. ما امیدواریم این

اتفاق بیفتد.البته ما برای اینکه دانش آموزان در امر اشتغال خودکفا شوند، کار دیگری را هم در آموزش و پرورش شروع کرده ایم و آن موضوع کارآفرینی است. بر این موضوع هم در سیاست های ابالغی مقام معظم رهبری، هم در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و هم در برنامه های وزارت آموزش و پرورش تأکید شده است. ما حرکتی را شروع کرده ایم که به جای تربیت دانش آموز به عنوان کارمند، تربیت دانش آموز به عنوان کارآفرین را دنبال کنیم. هدف این اســت که دانش آموزی که فارغ التحصیل می شود، توانمندی ها و شایستگی هایی داشته باشد که احساس کند به اتکای آن ها می تواند برای خودش کاری ایجاد کند. برای این موضوع ما دو سال پیش پایشی ملی در مورد 2 میلیون دانش آموز پایه های هفتم و هشتم دوره دوم متوسطه طراحی کردیم. این پایش با همکاری دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران در قالب یک طرح ملی با عنوان »کاشف« در حال انجام است. در این طرح، ویژگی های کارآفرینی براساس شاخص هایی که دانشکده کارآفرینی با مطالعه کارآفرینان ایرانی استخراج کرده، تعیین شده است. به عبارت دیگر شاخص های تعریف شده در این طرح نشان می دهد که یک کارآفرین ایرانی چه ویژگی هایی دارد و بنابراین طرحی کامال بومــی اســت. ایــن شــاخص ها به صورت آزمایشــی در دانشگاه اجرا، نُرم و اصالح شــده است. ما این شاخص ها را در مورد دانش آموزان نیز به کار گرفتیم و از بین 2 میلیون نفر، برترین دانش آموزان دارای ویژگی های کارآفرینی را شناسایی کردیم. در مرحله بعد نیز، به منظور آموزش مهارت های الزم در این رابطه به این دانش آموزان مستعد، با کمک دانشگاه تهران، اقدام به تربیت 250 مربی کارآفرینی از میان معلمان داوطلب کردیم. االن این مربیان گواهی مربی کارآفرینی از دانشگاه تهران دارند. یکی از برنامه های ما در پژوهش سراهای دانش آموزی کشور این بود که با توجه به وجود 720 منطقه آموزشی در کل کشور هر کدام از این معلمان 20 دانش آموز اول هر منطقه کشور را به صورت رایگان در کل آموزش بدهند. این آموزش های کارآفرینی کامالً از شــیوه های حافظه محور، تستی، کنکوری و این دست شیوه ها به دور است و کاماًل کارگاهی است. در این دوره های کارگاهی دانش آموز در پایان آموزش باید یک ایده کارآفرینانه ارائه کند و پایان بخش دوره نیز تشکیل بازارچه های کسب و کار دانش آموزی است. به خاطر تربیت مربیان کارآفرینی امروز اگر مالحظه کنید می بینید که همزمان در کل کشور، در پایان هفته تعداد قابل توجهی بازارچه کسب وکار راه افتاده است. همین هفته پیش در تهران بازارچه کسب وکاری دایر بود که بچه ها در آنجا ایده های شان را عرضه کرده بودند. در این بازارچه غیر از طرح ایده، مراحل کارآفرینی و شایستگی های کارآفرینی را هم ارائه می کنند؛ این که چگونه باید بازاریابی کرد، تبلیغ انجام داد، حساب ها را ثبت و منابع را تأمین کرد. شاید برای شما قابل توجه باشد که یک دانش آموز دوره اول متوسطه در یک بازارچه کسب و کار، 2

ما حرکتی را شروع کرده ایم که به جای تربیت دانش آموز به عنوان کارمند، تربیت دانش آموز به عنوان کارآفرین را دنبال کنیم. هدف این است که دانش آموزی که فارغ التحصیل می شود، توانمندی ها و شایســتگی هایی داشته باشد که احســاس کند به اتکای آن ها

می تواند برای خودش کاری ایجاد کند.

ت 96ش

اردیبه38شماره 105

پرونده ماه

میلیون تومان درآمد کسب کرده است. ما این کار را برای چه انجام می دهیم؟ اگر شما اســناد پیش از انقالب را مالحظه کنید می بینید که وقتی آموزش متوسطه در ایران بنیان گذاری شــد، هدف آن تأمین نیروی اداری برای ساختار بروکراتیک کشور بوده است. بنابراین هدف آموزش استخدام بوده است اما ما داریم تالش می کنیم این نگرش را تغییــر داده و الگوی دانش آموز کارآفرین را جایگزیــن دانش آموز کارمند کنیم. برای این منظور باید رویکرد تربیت کارمندی را به رویکــرد تربیت کارآفرینی تبدیل کنیم. ما نهادینه سازی این رویکرد را از دوره اول متوسطه شروع کرده ایم؛ یعنی جایی که ذهن دانش آموز هنوز شکل نگرفته و انتخابش برای شغل و تحصیل قطعی نشده است. ما در این مرحله است که باید به او بگوییم به کارمندی فکر نکن بلکه روی

توانمندی های خودت متمرکز شــو و سعی کن به آن ها تکیه کنی. ما توانمندی های دانش آموز را هم بــه او می گوییم. ما در پایش ملی یک کارنامه 14 صفحه ای صادر می کنیم و براساس معیارهای کارآفرینی به دانش آموز می گوییم که چه توانایی هایی دارد و اگر چه کارهایی انجام بدهد موفق خواهد شد. دانش آموز نیز براساس همان ها شروع به کار کردن

می کند.

مشــاوره هایی هم باید باشــد که خانواده هــا را نیز به توانمندی های فرزندان شان واقف کند.

قطعاً. دوره های مربیان کارآفرینی ما متوقف نشده و آموزش های آن ها ادامه دارد. نکته بسیار جالبی که در این مطالعه به دست آمده این است که خانواده ها به طور جدی حامی و تقویت کننده بچه ها در این طرح هستند. ما معتقدیم که باید ظرفیت خانواده ها را در این زمینه بیشتر مورد توجه قرار دهیم. بر همین اســاس در پایش هایی که انجام می شــود حتی خانواده ها هم پایش می شــوند تا مشــخص شــود که خانواده ها چه ویژگی های کارآفرینی دارند و چقدر از ویژگی کارآفرینی فرزندان شــان حمایت می کنند. بنابراین خانواده حتما باید به عنوان یک رکن مورد توجه

قرار بگیرند. مدارس هم باید مورد توجه قرار بگیرند. مــا امیدواریم این طرح را که با همکاری دانشگاه تهران در حال انجام آن هستیم بتوانیم به دوره ابتدایی هم گسترش دهیم و با کتاب هایی که تولید شده است، بتوانیم از همان دوره ابتدایی بچه ها را با ویژگی های کارآفرینی آشنا کنیم. برای مثال همین اخیراً اطالع یافتیم که یک دانش آموز دوره ابتدایی به عنوان کارآفرین در حال اداره یک مجموعه با شش نفر کارمند است. این دانش آموز ابتدایی با ایجاد شش شغل و درآمدزایی یک چرخش اقتصادی تولیدی در کشور پدید آورده است. به عقیده ما و حتی براساس تجربه های جهانی، ما باید شروع کار را حتی از پایه هفتم متوسطه جلوتر و به سمت دوره ابتدایی ببریم و تربیــت نیروی کارآفرین را از آنجا شــروع کنیــم. االن در دنیا مدرسه های کارآفرینی راه افتاده که بچه هایی را که ایده های کارآفرینانه دارند به این مدرســه ها وارد می کنند. دانش آموزان در این مدرســه ها

درس های عمومی را می خوانند اما عمده کار آنها این است که در آنجا ایده های شان را تبدیل به عمل کرده و ثبت کنند. شاید تعجب برانگیز باشد که یک دختر 9 ساله یک شرکت ثبت شده روی اینترنت دارد و یک کار تولیدی دارد انجام می دهد و شرکت او هم یک شرکت رسمی است. ما هم باید به این سمت پیش برویم و داریم این کار را دنبال می کنیم. در گذشته تنها هنرستان های کاردانش روی موضوع کارآفرینی کار می کردند و کارآفرینی جزء دروس آنها بود. االن حدود دو ســال است که دبیرخانه کارآفرینی را که قبال تنها در یک استان فعال بود و فقط به هنرستان های کاردانش خدمات می داد، به تهران آورده ایم و قرار است به تمام مدارس در مقاطع مختلف، اعم از ابتدایی، دوره اول متوســطه، دوره دوم متوسطه

نظری، فنی حرفه ای و کاردانش خدمات ارائه کند. اتفاق خوب دیگر افزوده شدن کارگاه کارآفرینی به برنامه درسی دوره دوم متوسطه در همه رشته هاست. این مورد به همراه برخی موارد دیگر در جریان تغییراتی که سال گذشته در این برنامه درسی داده شد، افزوده شده و همه دانش آموزان باید با این مبحث آشنا شوند. این اقدام آموزش و پرورش را باید یکی از اقدامات خوب آن در راستای کمک به توسعه اقتصادی کشور

و تحقق اقتصاد مقاومتی ارزیابی کرد. کار دیگری که دو سال است انجام داده ایم اجرای طرحی در مورد مدارس شبانه روزی است. بر اساس طرحی که پیش از این در مدارس شبانه روزی وجود داشت دانش آموزان بخشی از 24 ساعت خود را درس می خواندند، بخشی از اوقات آنها آزاد بود و برخی برنامه های فوق برنامه تربیتی نیز برای آنها تعریف می شد. اما ما این ایده را مطرح کردیم که می شود از زمان حضور 24 ساعته دانش آموزان در مدارس شبانه روزی برای تولید استفاده کرد. بنابراین ما این موضوع را دنبال کردیم که بچه ها طی مدتی که در مدرسه هســتند یک کار تولیدی یاد بگیرند و برای این منظور از ظرفیت های بیرونی هم استفاده کردیم. این طرح به عنوان یک دستورالعمل به همه مدارس شبانه روزی ابالغ شد و آن ها هم ساالنه گزارش می دهند که چه آموزش هایی را، به چند دانش آموز، و چگونه ارائه کرده، و آن دانش آموزان چه توانمندی هایی را کسب کرده اند. به این شیوه یک فارغ التحصیل 96مدرسه شبانه روزی، عالوه بر اینکه درس های متعارف را گذرانده، یک کار

ت ش

بهردی

ا 1

05ره

ماش

39پرونده ماه

هم یاد گرفته است. او حتی می تواند در ایام تابستان که به محل زندگی خود برمی گردد در تولید و اقتصاد خانواده اش نقش ایفا کند.

کار دیگر ما این بوده که به فرهنگ ســازی، آموزش و کارآفرینی بسنده نکرده ایم و وارد عرصه تولید هم شده ایم. پیش از این یک مصوبه قانونی داشتیم، تبصره 75، که اجازه می داد هنرستان ها تولیدات و خدمات خود را بفروشند. در گذشته این تبصره تنها در هنرستان های کشاورزی استفاده می شد، اما ما در این دو سه سال اخیر، و البته با دشواری هایی، با قانع کردن بخش های حقوقی، گفته ایم که همه هنرستان هایی که تولید و یا خدمات دارنــد می توانند برونــد و درآمدزایی کنند. آن هــا می توانند با فروش تولیدات شان بخشی از درآمد آن را صرف توسعه هنرستان شان کنند و بخشی را هم بین عوامل تولید، اعم از هنرآموزان و هنرجویان، توزیع کنند. این دستورالعمل خوشبختانه سال گذشته به همه هنرستان های کشور

ابالغ شد. ـ البته با راهنمایی مسئوالن وقت آموزش حتی ما در این چند سال کاری را و پرورش- انجام دادیم که در هر مناسبتی هدیه ای اگر قرار است داده شود، هدایا از هنرستان ها تهیه بشود. االن اکثر اجالس های ملی ما که برگزار می شود پذیرایی آنها را فارغ التحصیالن و بچه های هتل داری و دخترانی که رشته های خانه داری می خوانند، انجام می دهند. بسیار هم با سلیقه انجام می دهند و برخی از دوستان که می آیند خیلی تعجب می کنند که یک دانش آموز این غذاهای متنوع و زیبا را درست کرده و یا یک پذیرایی بسیار زیبا را انجام می دهد. ما به این روش داریم فرهنگ سازی می کنیم که جامعه توانمندی های بچه های ما را باور کند. این خیلی مهم است که یک دانش آموز به قدری مهارت پیدا کرده که در یک هتل دارد کار می کند.

اخیراً ما همایشی داشتیم که آقای دکتر دانش آشتیانی برای بازدید تشریف

آوردند. ما از یک مجموعه از هنرستان ها خواسته بودیم که بیایند و آنجا کار کنند. در آنجا دختری دانش آموز در حال انجام یک کار معرق بود که آقای دکتر کار او را دید و بسیار متعجب شد که تا این حد در هنر معرق حرفه ایست. ایشان از آن دانش آموز پرسید که قیمت کار تکمیل شده چقدر خواهد بود و آن دختر خانم گفت یک میلیون تومان. این بسیار قابل توجه است که یک دختر دانش آموز هنری دارد که می تواند با یک

کار یک میلیون تومان درآمد داشته باد. نکتــه دیگری کــه ما پیگیــری می کنیــم معرفی دانش آمــوزان و فارغ التحصیالن کارآفرین است. این کار با هدف الگوسازی برای جامعه انجام می شود. ما باید الگوهایی را به بچه ها نشان بدهیم و بگوییم که شما هم می توانید این گونه باشید. در این رابطه ما چهار جشنواره برگزار می کنیم. اهدافی که در این جشنواره ها دنبال می شــود، عبارت است از معرفی آموزش های فنی حرفه ای و کاردانش به جامعه، معرفی توانمندی های دان آموختگان این شاخه ها و شناسایی و معرفی استعدادهای برتر. ما سال گذشته در جلسه پایانی جشنواره ای که در خراسان رضوی برگزار شد یک کارآفرین را معرفی کردیم که در استان فارس یک مرکز آموزش مهارتی برای بچه های کاردانش تأسیس و هشت میلیارد تجهیزات در آنجا مستقر کرده است. ایشان در این همایش خود را به عنوان یک فارغ التحصیل کاردانش معرفی کرد. البته او االن فوق لیســانس فیزیــک دارد و یک کارآفرین بین المللی اســت، اما عنوان می کرد که افتخار می کند که دارد نیروی کاردانشی در استان فارس تربیت می کند؛ نیرویی که مثل خود او هم مهارت داشته باشد و هم کارآفرین باشد؛ یعنی فقط به دنبال شغل برای خودش نباشد بلکه بتواند برای دیگران هم شغل ایجاد کند. در پایان جلسه و در بخش اهدای جوایــز این کارآفرین، یعنی آقای پرورش، در کنار من

ت 96ش

اردیبه40شماره 105

پرونده ماه

ایستاده بود و شاهد بودم که دانش آموزانی که برای دریافت هدایای خود می آمدند به ایشان می گفتند که شما الگوی من هستید. ما باید این کار را بکنیم؛ یعنی برای بچه های مان الگوسازی کنیم؛ الگوهایی که خودشان یک روز دانش آموز کاردانش بوده اند و حاال کارآفرین شده اند. یک نمونه دیگر از این اتفاقات خوب سال گذشــته در جشنواره علمی عملی در کردستان روی داد. دریادار ایرانی که یکی از سخنرانان اختتامیه بود، وقتی در آن جشنواره توانمندی های بچه های دریایی ما را دیدند، در همان جا، اعالم کردند که سه نفر برتر کشوری می توانند هم در نیروی دریایی امریه دریافت کنند و هم در این نیرو استخدام شوند. این کار خیلی مهمی است که ما افراد توانمندی را تربیت کنیم و آموزش دهیم که بازار کار به دنبال

آنها بیاید.

اما در الگوسازی و تبلیغات چندان موفق نبوده ایم. مثال زمانی بود که خانواده ها می خواستند بچه های شان دکتر و مهندس شوند. بعد یک نسل فوتبالیست آمد و دو سه نمونــه موفق بود و همه خانواده ها دوســت داشــتند بچه های شان فوتبالیست شوند. موج بعدی تمایل به بازیگر شدن بود. اما در جامعه ما اصاًل الگو سازی و تبلیغی قابل توجهی وجود ندارد که به واسطه آن خانواده ها تمایل بیابند

بچه های شان مهارتی کسب کند و کارآفرین بشود.ما این کار را آغاز کرده ایم. ما سال گذشته، با کمک شبکه آموزش سیما،

برنامه ای را تهیه کردیم کــه در بیــش از 100 قســمت یک ساعته اجرا شــد. این برنامه تحت عنوان »فرصت برابر« هر شب ساعت هفت و نیم تا هشت و نیــم شــب پخش

می شد، و شاید بیش از 30 تا 40 درصد آن به حوزه آموزش های فنی حرفه ای و کارآفرینی اختصاص داده شد. ما در همین برنامه کارآفرینی را معرفی کردیم. البته با توجه به نام گذاری امسال، ما همین دیروز جلسه ای را با آقای دکتر ساری رئیس محترم شبکه آموزش داشتم که هم اوالً از همکاری سال قبل تشکر کنیم و هم توافقی برای ادامه دادن آن برنامه برای امسال داشته باشیم. با توجه به این که ایشان عالوه بر مدیریت شبکه آموزش، مسئولیت آموزش در دیگر شبکه ها را هم دارند، از ایشان درخواست کردیم که با توجه به نام گذاری امسال با عنوان »اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال« بخشی از برنامه های پربیننده تلویزیون به این موضوع اختصاص داده شود که هم ما رشته ها و شاخه فنی حرفه ای و کاردانش را معرفی کنیم و هم کارآفرینان را. با این توافق کارگروهی با حضور نمایندگان دو طرف تشکیل شده و مدیر

محترم شبکه دو سیما مسئول پیگیری این موضوع است. ما سال گذشته مرکز کارآفرینی را در خراسان رضوی افتتاح کردیم. در آنجا خانمی به عنوان کارآفرین معرفی شد که اگر به درستی یادم باشد نزدیک به 2 هزار کارمند و کارگر داشت که در تولید فرش فعالیت می کردند. ایشان فارغ التحصیل کاردانش بوده و در رشته فرش تحصیل کرده بودند. ایشان به لحاظ اقتصادی هم برای خود و کسانی که مشغول به کار کرده مؤثر بوده و هم برای کشور درآمد ارزی داشته است. بنابراین می بینید که ما موضوع معرفی کارآفرینان و کارآفرینی را پیگیری کرده ایم و می کنیم و

برای فعالیت بیشتر در این زمینه هم آمادگی داریم. در فصل هشتم سند تحول عنوان شده که تمام دستگاه ها باید به آموزش و پرورش کمک کنند؛ به خصوص صدا و سیما. الحمدهلل االن همکاری های خوبی شروع شده و ما هم آمادگی کامل برای تداوم و به نتیجه رساندن این همکاری ها داریم. یکی از پیشنهادات ما به صدا و ســیما این بوده که در کنار مسابقات مختلفی که اجرا می کنند می شود یک مسابقه مهارت هم داشته باشند. ما این مســابقه را در جشــنواره های آموزش و پرورش داریم اما چنین مسابقه ای می تواند در قالب برنامه های صدا و سیما هم برگزار و نمایش داده شود. وقتی بینندگان، بچه ها و اولیا این مسابقات را ببینند و وقتی دانش آموزان و جوانان کارآفرین معرفی شــوند، طبعا کمک زیادی به فرهنگ سازی در این موضوع خواهد شد. یکی از چیزهایی که ما به آن نیاز داریم همین تغییر نگاه جامعه است. البته خوشبختانه این اتفاق افتاده و چنان که اشــاره کردم االن 340 هزار نفر از دانش آموزان ما در شــاخه فنی حرفه ای و کاردانش درس می خوانند. مهمتر این است که بچه ها االن دیگر تقریباً به این آگاهی رسیده اند که موفقیت شان منوط به ورود به دانشگاه نیست. ببینید! در برنامه درسی ملی هدفی که برای شاخه نظری تعریف شــده آماده کردن دانش آموزان برای ورود به دانشــگاه است. اما می بینیم که در حالی که تعداد محصالن در پایه سوم متوسطه نظری، 550 هزار نفر است و این تعداد همگی بر اساس هدف تعریف شده بایستی به دوره پیش دانشــگاهی وارد شــوند، اما تعداد دانش آموزانی که وارد پیش دانشگاهی می شوند 430 هزار نفر است. این یعنی نزدیک به 120 هزار دانش آمــوز پایه سوم نظری را که تمام بــه می کننــد هی نشــگا ا پیش دنمی رونــد. اینهــا دانش آموزانی هستند که وارد جامعه شده و ر مشــغول بــه کامی شوند. این پدیده در جای خود نشان دهنده این است که دانش آموزان دیگر موفقیت خود را منحصراً در قالب ورود به دانشگاه نمی بینند. ما باید

از این فرصت و آگاهی ایجادشده استفاده کنیم.

به نظر شما آیا شورای عالی انقالب فرهنگی می تواند با تدوین مثالً نظام نامه ملی مهارت، قوانینی را تصویب و به

تحقق این موضوع کمک کند؟قطعاً می تواند. اتفاقاً در یکی از کمیسیون ها همین بحث شما در دستور بود. در آن جلسه من این نکته را عرض کردم که بایستی فرهنگ سازی انجام شود. مورد دیگر که شورا می تواند کمک کند در بحث سیاست گذاری است. یکی از چالش هایی که االن ما با آن مواجه هستیم این است که ما یک نهاد سیاست گذار، ناظر و استانداردساز نداریم. االن آموزش مهارت در کشور توزیع شده است. ما انجام می دهیم، آموزش عالی انجام می دهد، وزارت کار انجام می دهد، جهاد کشاورزی انجام می دهد، صنعت و معدن انجام می دهد، علمی کاربردی ها انجام می دهند و هیچ کس نیست که اینها را با هم هماهنگ کند. البته کارهایی در مجلس و دولت انجام شده که به موانعی برخورد کرده است. تهیه قانون و سیاستی در این زمینه یکی از ضروریات بسیار مهم است که اگر امسال انجام شود می تواند کمک بسیار زیادی به هماهنگ شدن دستگاه های متولی این کار در کشور کند.

یکی از چالش هایی که االن ما با آن مواجه هستیم این است که ما یک نهاد سیاســت گذار، ناظر و استانداردساز نداریم. االن آموزش مهارت در کشور توزیع شده است. ما انجام می دهیم، آموزش عالی انجام می دهد، وزارت کار انجام می دهد، جهاد کشــاورزی انجام می دهد، صنعت و معدن انجــام می دهد، علمی کاربردی ها انجام

می دهند و هیچ کس نیست که اینها را با هم هماهنگ کند

96ت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

41پرونده ماه

خالهای قانونی موجود در حوزه حمایت از کارآفرینی و ایجاد اشتغال چیست؟

بدیهی است اولین گام در رفع مشکالت اشتغال کشور ایجاد و تقویت صنایع داخلی است اعم از صنایع دستی و خانگی و صنایع خرد و متوسط که کشور در آنها مزیت نسبی دارد. البته این موضوع یک پیش نیاز هم دارد و آن کاهش تراز واردات است که این واردات هم می تواند شامل واردات کاالهای غیر ضروری و مصرفی و غیراولیه باشــد که از طریق قانونی با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی وارد می شوند و هم می تواند شامل قاچاق باشد در این زمینه ها البته مشکل قانونی چندانی وجود ندارد، ما در این زمینه قوانین مبارزه با قاچاق، دچار فقدان نصوص صریح قانونی نیستیم یا اگر هست به اندازه نقایص و کوتاهی ها در حوزه عمل و نظارت بر عملکرد مجریان و تولیان امر، نیست باید تو جهان هر روزه ویژه تر و دقیق تر از روز قبل باشد آیا این اتفاق افتاده و آیا ما از همه ظرفیت های خود استفاده کرده ایم؟ البته در قوانین و اسناد بلند مدت و میان مدت تدوین شده کشور ریل گذاری مناسب صورت گرفته و ما باید در سالهای آینده چند ده میلیارد

با توجه به نقش مجلس در امر قانون گذاری و ایجاد بستر مناسب برای ایجاد اشتغال، گفت وگویی با دکتر سلمان خدادادی رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسالمی انجام داده ایم تا با خال های قانونی و راهکارهای قانون گذاران

برای رفع این خال ها، بیشتر آشنا شویم:

دالر درآمد داشته باشیم و این اتفاقاً حوزه ای است که با اشتغال مولد و پایدار سروکار دارد به همین جهت است که می گویند هر گردشگر خارجی حدود ده شغل جدید خلق می کند پس این هم یک نکته گام دوم در تحقق اشتغال توجه به بخش خصوصی است تا زمانی که دولت بخشی از سیطره خود را به نحو قانونی مطابق سیاست های مربوطه به مردم یعنی همان بخش خصوصی واقعی که اکنون با تأسف حدود %6 بیشتر نیستند، واگذار نکرده صحبت از رونق فضای کسب وکار و رشد اقتصادی پایدار، بی معنی است. در این شرایط تنها وارد کنندگان داخلی و تولید کنندگان خارجی سود خواهند برد یعنی معادله واردات کاالهای مصرفی مشابه تولید داخلی و تولیدکنندگان خارجی سود خواهند برد یعنی معادله واردات کاالهای مصرفی مشابه تولید د اخل و صادرات مواد خام و اولیه عمدتاً نفت ادامه خواهد داشت و این بدیهی است که به زبان قطعی اقتصاد و کشور اســت. البته در این زمینه کمیسیون اجتماعی از مدتها قبل، استعالمات متعددی را به تمامی دستگاه ها و وزارت خانه ها فرستاده و سعی در پایش قوانین موجود به منظور مقررات زدایی و حذف موانع کسب و کار

رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسالمی:

بسياری‌از‌مشکالت‌اجتماعی‌و‌فرهنگیمتأثر‌از‌اشتغال‌و‌رونق‌کار‌و‌توليد‌است

ت 96ش

اردیبه42شماره 105

پرونده ماه

و تولید از طریق دریافت بازخورد قوانین و مقررات جاری است که این امر به همت مجلس دارد محقق می شود.

یک بخش این موضوع در الیحه تعیین اختیارات و وظایف وزارت تعاون، کار و امور اجتماعی آمده مخصوصاً در بخش تعاون که یک بخش زیربنایی و حتی یک اصل اساسی اقتصادی و تجربه شده است. امیدواریم در صحن نیز تصویب شود و مرهمی باشد برای بازار کار داخلی و رفع آسیب ها و جبران کمبود ها و تعاونی ها و اصناف و خالصه تمام کسانی که جامعه

هدف این قانون هستند.اما شاید مهمترین ایراد به حوزه قوانین بازنگردد. مالحظه می کنید که خود اصل 44 قانون اساســی که مربوط به زمان مجلس خبرگان قانون اساسی سالهای اول پیروزی انقالب اسالمی است، یک اصل بسیار مترقی اســت و با ارســال نظر ویژه ای که مقام معظم داشتتند چندین قانون باالدستی از قبیل سیاست های کلی اجرای اصل 44 موادی در برنامه های پنجم و ششم در بخش تولید ناظر به همین اصل و اصول مرتبط با آن درایت و پشتکار همکاران و نمایندگان در مجلس تصویب شد، قانون رفع موانع تولید، بهبود فضای کسب و کار و استفاده از توان حد اکثری تولید همه و همه به همراه نامگذاری های این ســالها که با درون مایه اقتصاد مقاومتی، پیکان توجهات را به مشکالت اقتصادی سوق می دهد، اتفاقات میمون و مبارکی است پس به اندازه کافی قانون وجود دارد که اگر نظارت و پایش دقیق هم باشد و عزم جدی وجود داشته باشد و دستگاه ها خود را ملزم به اعمال انضباط اقتصادی و بهره وری مناسب بدانند خیلی از این مسائل که به نظر پیچیده می آیند ظرف زمان کوتاهی کمرنگ و به تدریج محو خواهد شد چنانچه انقالب اسالمی توانسته با همین دو بال یعنی برخورداری از پشــتوانه باال و اراده پوالدین دســت اندرکاران در خیلی از عرضه ها از قبیل تولید فناوری های پیش رفته صنعتی و تولیدی و حتی دفاعی، ناممکن ها را ممکن ســازد. در مجلس هم چندین کمیسیون هم زمان به مســائل اقتصاد مقاومتی و به خصوص موضوع اشتغال و کارافرینی مشغولند، کمیسیون اجتماعی، اقتصادی، اصل 44، برنامه و بودجه و محاسبات انرژی، صنایع و معادن و عمران و البته سایر بخش ها

به طور غیرمستقیم.

نقش دولت ومجلس شورای اسالمی در ایجاد فضای کسب و کار و حل معضل بیکاری چیســت و این دو قوه چگونه

می توانند با هم در رفع این معضل همکاری کنند؟هم دولت که وظیفه اجرا دارد و در راستای آن هم فراتر از طریق دستگاه های نظارتی درون سازمانی و هم برون سازمانی مثل سازمان بازرسی و دیوان محاسبات، مرتبا رصد می شود و مجلس هم که واضع قانونی است باید به دو رکن اقتصاد مقاومتی که نگاه درون زایی و برون گرایی اســت به چالش هایی که امروز وجوددارد، توجه کنند و با همدلی و تفاهم سعی کنند فاصله غنی و فقیر را کمتر کنند. البته نگاه صدقه ای با هیچ مبنایی هم خوانی ندارد، جوانان و زنان ما مستعد خالقیت و ایفای نقش مثبت خود در عرصه های گوناگون اجتماعی، فرهنگی و استقالل هستند اگر دقت کنیم مقام معظم رهبری هر سه قوه را مسئول اشتغال می دانند بدیهی است قوه قضائیه هم با برخورد بهنگام به موضوع قاچاق یاریگر دو قوه دیگر خواهد بود. در این میان نباید از یاد برد که نقش دولتها بسیار مهم است. شبکه دستگاه اجرایی در گوشه و کنار این مملکت گسترده اســت آگاهی کافی دارد و می تواند به طور مستمر تحوالت و نیازهای مناطق مختلف را رصد کند و دست به طراحی مدلهای مختلف الگوی

اقتصادی بزند. به عنوان نمونه الگوی اشتغال زنان در جنوب شرقی کشور با مثال شمال شرقی متفاوت است یا در بحث تخصیص منابع باید درنظر داشت که میزان تراکم سرمایه و دسترسی به بازارهای هدف در استان شهر کرمان شاید با استان همجوار متفاوت باشد و اگر به نیازهای منطقه ای الگوهای فرهنگیـ اجتماعی حاکم بر هر منطقه توجه الزم نشود. طبعاً توقعی نباید داشــت که بازدهی الزم حاصل شود. همین طور در مورد مشاغل خانگی. امروزه متأسفانه علی رغم زحمت زیادی که شاغلین این بحث متحمل می شوند به دلیل عدم انطباق کمی و کیفی با نیازهای متنوع و به روز شونده بازار تقاضا بهره وری و استمرار مطلوبی در آنها مشاهده نمی شود. دولت می تواند در این مسیر بدون اینکه هزینه چندانی داشته باشد. اطالع رسانی و آموزش و بازاریابی الزم را انجام دهد. شما فکر نکنید اگر در زمینه همین ظروف مصرفی در خانه ها، جلو قاچاق و حتی واردات گرفته شود کار خرد و کم اهمیتی اتفاق افتاده به جرأت می توان گفت با توجه به تعداد خانوارها و نیاز آنها به تدارک ظروف جدید، حجم عظیمی از تولید و اشتغال می تواند فقط در مورد همین یک قلم به راه بیفتد. چه رسد به اینکه شما بخواهید در سایر زمینه ها دست به خودکفایی بزنید. واقعا کشور از دوگانگی قانون و اجرا رنج می برد که خوشبختانه در سالهای گذشته تا حد زیادی جلو آن هم شاهدی و واردات کاالهای دارای مشابه داخل گرفته شد اما این اصاًل کافی نیست و ما همچنان به عزم جدی قانونگذاران به جریان ناظران و بخش های ســه گانه اقتصادی کشور و خانه های اصناف و بازرگانی و تعاون نیازمندیم. کمیسیون اجتماعی که رئیس آن عضو شورای عالی اشــتغال است تاکنون در قالب این جمع، دستاوردهای خوبی داشته. بررسی الیحه قانون کار در صورت اصالح رویکرد سه جانبه گرایی آن مطمئناً اقدام خوبی است که امیدواریم به مجلس و سپس به کمیســیون ارجاع شــود و این شــاید بعد از قانون اساسی پرمخاطب ترین قانون باشد. کاهش کار زنان شاغل دارای شرایط خاص قوانین حوزه تأمین اجتماعی چه آنهایی که عادی هســتند و چه آن دسته ای که مطابق اصل هشتاد و پنج قانون اساسی به کمیسیون ارجاع شــده اند اینها و اقداماتی که از باب وظیفه نظارتی انجام شده از قبیل تذکرات، سؤاالت و تحقیق و تفحصها باعث شده این کمیسیون در زمره کمیسیونهای پرکار مجلس باشد که بیشتر از نیمی از شهروندان کشور

با آن مستقیم یا غیرمستقیم سروکار دارند.

جایگاه مجلس در تحقق شعار ســال با موضوع اقتصاد مقاومتی تولید و اشتغال چیست؟

به هر حال موضوعات مهمی مثل تقویت نهاد خانواده و ازدواج جوانان که خود زیربنای بسیاری از مسائل اجتماعی و فرهنگی است متأثر از حوزه اشتغال و رونق کار و تولید است و بدیهی است وقتی علت نباشد معلول هم نخواهد بود. همین حاال هم چالشها در مورد حمایت ها و آسیب های اجتماعی علیرغم وجود منابع مالی و دستگاه های مجری و متولی متعدد، نشان از وجود تداوم مشکالت در این حوزه است. گرچه امیدواریم با استقرار نظام جامع در حد آسیبهای اجتماعی و همت وزارت کشور و وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی که صریح برنامه ششم است در سال های اولیه اجرای برنامه و با ایجاد پنجره واحد حمایت اجتماعی این آسیبها به حداقل برسد اما از علت اصلی که همان توفیق دولت و مجلس در ادای وظایف اقتصادی بویژه اقتصاد مقاومتی است نباید غفلت کرد زیرا به قول معروف خیلی از آتش ها با نان خاموش می شود اگر جوان کار داشت و برنامه منظمی برای 96زندگی داشت انتظار خانواده و جامعه سالم و با نشاط امری طبیعی است.

ت ش

بهردی

ا 1

05ره

ماش

43پرونده ماه

نقش اتــاق بازرگانی در رونق تولید و افزایش اشــتغال چیست؟

اقتصاد ایران سالیان سال است که علی رغم تمامی ظرفیت های بالقوه و بالفعل خود، با مشکالت و مسائل چندی مواجه است. توزیع ناعادالنه درآمدها و امکانات، بهره وری پایین، بیکاری، تورم و آن چه که این روزها از آن به عدم تحقق برنامه های توســعه ای نام می برند صرفاً نمادهایی از مشکالتی هستند که باید علل آن ها را که در عوامل دیگری جستجو نمود. به نظر می رسد یکی از مشکالت مهم امروز و حتی دیروز اقتصاد ما

ناشی از خوب نگاه نکردن ما به علم اقتصاد و عدم درک و شناخت صحیح واژه ها و مفاهیمی بوده است که آن ها را در ارتباط با رشد و توسعه کشور بــه کار گرفته ایم. مفاهیمــی مانند حقوق مالکیــت، رقابت پذیری خصوصی سازی و تجارت بین الملل ما به تعریف ساده و کلیشه ای این قبیل مفاهیم بســته کرده ایم و وارد ماهیت و نقش توســعه ای آنها

نشده ایم.اصوالً تصور همگان بر این بوده اســت که این عبــارات و واژه ها دارای مفاهیمی مشترک در جامعه است و با آنکه حداقل در میان اندیشمندان جامعه در شناخت و تعریف نسبی آنها وفاق وجود دارد. نهایتاً می توان با

یکی از وظایف اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران که از آن به عنوان پارلمان بخش خصوصی اقتصاد نیز نام می برند، پایش مســتمر اقتصاد ایران و بسترسازی مناسب برای ســرمایه گذاری و گسترش بخش

خصوصی است.این را به یاد داشته باشیم که هرچه اقتصاد بخش خصوصی قوی تر و مردمی تر باشد، بهتر می تواند الگو و فرهنگ کار

را به سمت اشتغال مولد پیش ببرد که محصول این تغییر نگرش و فرهنگ وقوع حقیقی اقتصاد مقاومتی است.گفت وگویی با غالمحسین شافعی رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران انجام داده ایم تا با نقش این

اتاق در رونق تولید و اشتغال بیشتر آشنا شویم:

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران:

پشتيبانان‌اصلی‌توليد‌و‌صنعت‌هر‌کشورمردم‌آن‌کشور‌هستند

ت 96ش

اردیبه44شماره 105

پرونده ماه

اتکا به برداشت های همسان، به شناسایی مسیر توسعه و حرکت اقدام نمود.ولی زمانی که وارد مباحث جزئی تر می شویم پی می بریم که این موضوع از صحت کافی برخوردار نیســت و در اجماع و اقناع مباحث تفاوتهای بسیاری عیان می گردد. مثال مشــخص این قبیل موارد را می توان در برنامه های توسعه کشور مشاهده کرد و یا آنکه در مورد طرح هدفمندی حامل های انرژی دیدیم که علی رغم آنکه طرح، ظاهراً جماع عمومی را در برداشت ولی با اقناع کارشناسان مستقل مواجه نبود و سبب شد تا برداشت ها و رویکردها حتی در کلیات طرح در اجرا متفاوت ظاهر شود و از جمله آنکه سهم 30 درصدی صنعت و تولید یکسره نادیده گرفته

شود.به اعتقاد ما یکی از وظایف مهم اتاق های بازرگانی، صنایع و معادن این است که به اندیشی این واژه ها بپردازد و با تعریف مجددشان، به نقش توسعه ای آنها ورود پیدا کند. ما در مباحثی مانند نقش دولت در اقتصاد، بانکدارای و اولویت بندی های اقتصادی و اجتماعی نیز معتقد هستیم که بایستی اندیشمندان جامعه، متولیان و سیاست گذاران حوزه تولید، در کنار فعالین اقتصادی در راستای اهداف بلند توسعه ملی، به این چالش ها

ورود پیدا کنند.نکته دوم آنکه از نگاه اتاق بازرگانی، عمده مشکالت اقتصادی کشور این اســت که ابزارهای اقتصادی در آن تبدیل به هدف شده اند، نرخ سود، تخصیص اعتبارات، تعرفه های گمرکی، هدفمندی یارانه ها، رقابت پذیری کشور، خصوصی سازی، توسعه بانکداری اسالمی و قس علی هذا...، ما هدف را گم کرده ایم. هدف ارتقای توانمندی کشور در راستای اقتصادی مقاومتی بود. فراموش نکنیم این ها همه ابزارهایی اســت که باید در خدمت و تحقق آن هدف مهم تر باشند ما به جای آنکه به تعریف اهداف و برنامه هایمان بپردازیم و ابزارها را متناسب با هدف هایمان انتخاب کنیم مدام با این ابزارها بازی می کنیم نرخ ارز، نرخ سود چه مقدار باید باشد؟ اینها سؤاالت گمراه کننده هســتند در واقع این ها باید در خدمت تعاونی اقتصاد مقاومتی باشند. حاال با این تعریف صورت مسئله تغییر می کند ما دیگر دچار تورم، بیکاری و یا رکود نیستیم، نه ارز و نرخ آن دیگر برای ما مسئله روزمان نیســت. محقق نشــدن اهدافمان در راستای اقتصاد مقاومتی و تولید محوری است که ما را به این وضع دچار نموده است. ما ضعف اقتصاد تولید محور داریم، ما در ایجاد خالقیتهای جدید وسوق دادن کارآفرینان مان به وارد شدن در حلقه های ارزش آفرین مشکل داریم. ضعف ما فرهنگ مصرف داخل و عدم اطمینان به تولیدات داخلی است ما در تعریف کارآفرین و واژه رقابت پذیری مشکل داریم. نگاه ما به مالکیت صرفاً مادی و تبلور یافته در زمین و مستقالت است ارزش چندانی برای مالکیت معنوی و خالقیت های افراد جامعه مان قائل نیستیم شما وقتی می خواهید وام بگیرید وثیقه ملکی تنها قابل قبولی است نه تخصص و اندیشه های کارآفرینانه. به نظر ما زمان آن فرا رسیده است که اگر مجددانه به دنبال توسعه پایدار کشور هستیم به صورت مشخص و کارشناسی شده فارغ از مناسبات سیاسی، حزبی و یا گروهی، به بازاندیشی این موارد

اهتمام ورزیم.

نقش و اهمیت بخش خصوصی در اقتصاد مقاومتی و ایجاد تولید و اشتغال در کشور چیست؟

مسلماً رشد و توسعه اقتصادی کشور مسلماً منوط به رعایت ضابطه ها و معیارهایی است که بدون در نظر گرفتن همپوشانی و همراستایی آنها

نمی توان به سادگی قدم در راه توسعه گذاشت.

نیروی بیکار شانه به شانه کارخانجات و تجهیزات زیر ظرفیت وجود دارد و تمام کاری که باید کرد متصل سازی دوباره چیزهایی است که هرگز نباید جدا می شدند، لذا ما بیشتر از آنکه چیزی نیازمند ایجاد چارچوب های سازمانی و سخت افزاری باشیم نیازمند یک سری ابزارهای شتاب دهنده می باشیم. اما نه فقط کار کم بهره برداری نشده در کشاورزی، بلکه توانایی بهره برداری نکردن خوب از پس اندازها، کارآفرینی پنهان باید هدایت شده و انواع مهارت های استفاده نشده را نیز داریم. اگر منابع، عوامل تولید و داشته های ارزشمندان را یکسره غایب یا نایاب، در نظر بگیریم و خواستار تزریق آنها از خارج از مرزها باشیم، اهداف توسعه محقق نخواهد شد ولی چنانچه همین عوامل را نه غایب که نهفته و به طور مشروط در دسترس در نظر بگیریم و به دنبال ابزارهای مکمل، هم افزایی دانش و پر کردن حلقه های مفقود توسعه باشیم، می توان در این زمینه به نتایج بهتری نائل گردیم. بخش خصوصی در اقتصاد ایران و در واقع می توان گفت نقش مردم در اقتصاد ایران بسیار در خور توجه است. این نقش صرفاً محدود به تولید و یا شرکت داری نیست. بلکه جامعه با انتخاب رویکردها و الگوهای متفاوت مصرف، تولید، تفکر و اندیشــه، حامی پشتیبان و هدایتگر واقعی بخش تولید در جامعه است. آنچه بایستی مورد تأکید واقع شود این است که بخش خصوصی تافته جدابافته از کلیت اقتصاد، دولت، مردم و یا جامعه نیست و نباید باشد وجود شکلی متناسب و درهم تنیده ای از سیستم اقتصادی، اجتماعی، آموزشی و فرهنگی، الزمه حرکت در مسیر توسعه پایدار است و اینها همه به مثابه اجزاء یک سیستم زنده بایستی مکمل و متمم یکدیگر باشند. اعتماد به بخش خصوصی یعنی اعتماد به مردم و چه کسی می تواند بگوید که نمی تواند، به مردم جامعه خود اعتماد و اطمینان داشته باشد و مسئولیت زندگی و سرنوشت آنها

را به خودشان محول نکند.اما آنچه در ایران طی سالهای اخیر تحت عنوان خصوصی سازی انجام شده است، نظر می رسد اگر نگوییم خاصی سازی به نوعی عمومی سازی بوده است از آنجا که ما نتوانستیم به دالیل عدیده ای بستر الزم را برای مشارکت حداکثری صاحبان سرمایه، تولید و مردم فراهم نماییم بعضاً بنگاه های عمومی را به صورت دستوری و غیردستوری ملزم کرده ایم تا به خرید واحدهای تولیدی روی آورند و متولی تولیدی باشند که تجربه ای در اداره آن ندارند بنگاه هایی که شاید خودشان نیز چندان شناختی از مکانیزم پیچیده تولید و صنعت نداشــته اند در ایــن صورت هدف از خصوصی سازی تنها در کســب درآمد برای دولت و جبران بخشی از کسری بودجه نمود یافته است به گونه ای که فروش شرکتهای دولتی در قوانین بودجه سالیانه به تدریج جزء الینفک بخشی از درآمدهای دولت آورده می شود. آیا این اقدامات با اهداف اولیه خصوصی سازی مباینت دارد و آیا روش وضع شــده طی ســالهای اخیــر توانســته، تغییراتی در شاخص های کارایی و اثربخشی شرکتهای خصوصی سازی شده و در

نهایت جایگاه رقابتی صنایع و تولید کنندگان کشور فراهم نماید.آیا توانسته ایم نقاط ضعف مؤسسات عمومی را که از آنها به عدم کارایی، زیان محصوالت و خدمات با کیفیت نازل، وجود روابط به جای ضوابط در مناسبات انســانی، تجاری نام برده می شــود و جایگزین، کارآمدی و

رقابت پذیری نماییم.در خصوصی سازی تنها بحث فروش شرکتها نبایستی مطرح گردد حتی مسئله آن نیست که مدیریت را به مالکیت مسلط گردانیم. موضوع تنها جنبه فیزیکی و دستوری قضیه نیست خصوصی سازی ایجاد و گسترش 96تفکر خصوصی و نه واقع مستقل است. ایجاد فضایی است که در آن افراد

ت ش

بهردی

ا 1

05ره

ماش

45پرونده ماه

بتوانند فارغ از مناسبات سیاســی معمول، به تفکر و حرکت بپردازند. خصوصی سازی سیاست نیست، بلکه ابزاری است برای آنکه مکانیزم بازار در شرایط رقابتی بتواند بهتر عمل کند. خصوصی سازی صرفاً به معنای

رد مالکیت عمومی و یا حتی دولتی نیست.خصوصی سازی به معنای مدرنیزه و مستقل کردن حاصل اندیشه است و دولت مقتدر و مستقل یا دولت بزرگ و یا دولتی که در اقتصاد دخالت

کند و به امر بنگاهداری می پردازد متفاوت است.

اهمیت وظیفه اتاق بازرگانی در ایجــاد و اداره مرکز آمار و اطالعات اقتصادی برای ایجاددورنمای دقیق اقتصاد ایران در

جهت افزایش توان تولیدی و ایجاد اشتغال چیست؟بحث داده ها و آمار یکی از موارد بســیار مهم برای تصمیم گیری های اقتصادی و اجتماعی می باشد و لزوم کاربردی و به روز بودن آنها بسیار حائز اهمیت اســت. هم اکنون نیز در اقتصاد کشوردو نهاد مهم بانک مرکزی و مرکز آمار ایران در کنار تعدادی از وزارتخانه ها مانند وزارت دارایی و یا وزارت بازرگانی مشــغول تهیه آمارهای ملی و یا بخشی هستند و کارهای ارزشمندی در این زمینه صورت گرفته است. اما نکته مهمتر از آمارها و داده ها، توانایی تفسیر و تحلیل آمارها می باشد تا بتوان از درون آنها اطالعات الزم برای تصمیم گیری های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی را استخراج نمود. مرحله سوم کاربرد آمار، استنناج دانش از اطالعات دست یافتنی است. دانش آن بخشی از اطالعات مورد نیاز است که به ما مسیر آینده حرکت و نقاط قوت و ضعف فرصتها و تهدیداتمان را گوشزد می کند و ما را برای اتخاذ تصمیم و یا تغییر تصمیمات آماده و پذیرا می کند. اتاق بازرگانی معتقد است که در کنار آمارهای ملی نیاز است، یکسری آمار و اطالعات خاص به صورت موردی در غالب کارهای پرسشــنامه ای و یا تحقیقات کاربردی از وضعیت بنگاه های تولیدی داخلی و تغییر تحوالت اقتصاد جهانی تهیه نماید تا بتواند در کنار آمار و اطالعات ملی نقش تکمیل جریان دانش را بــه عهده بگیرد و یاری گــر تصمیم گیران و سیاستگذاران در حوزه اقتصاد ملی و یا کارِآفرینان در بخش های تولیدی،

خدماتی تجاری و صنعتی باشد.

نقش اتاق بازرگانی در جهت افزایش صادرات با اهــداف افزایش تولید و اشتغال و هم چنین نقش این نهاد در کنتــرل واردات بی رویه و حمایت از

تولید داخل چیست؟ببینید یکــی از نکات مهم در توســعه اقتصادی هر کشور نحوه نگاه و رویکرد آن با اقتصاد جهانی و تعامالت بینابینی است. بخشی از این تعامالت در زمینه واردات و صادرات کاال و خدمــات تبلور می یابد و بخش مهم تر آنبه نظر ما شکل تبادالت فنی و دانش است. توازن بازرگانی و مالی یک طرفه مسئله است و طرف دیگر موضوع توازن علمی و فنی و در واقع نقشی است که یک کشور می بایست به عنوان پیشرو در بخشــی از تولیــدات کاال و خدمات به خصوص دانش جهانی به عهده داشــته باشــد. قدرت سیاســی و اقتصــادی در کشورها، جدای از یکدیگر نمی باشند. حتی می توان این گونه نیز بیان نمود که قدرت سیاسی، از قدرت اقتصادی و توان رقابت در سطح جهانی

نیز منبعث می شود.متأسفانه یکی از مشکالتی که در اقتصاد ایران به خصوص پس از انقالب روی داده است، این نکته است که نحوه تعامالت کشور با دنیای خارج تئوریزه نشده است و به نوعی کشور در این بخش دچار سردرگمی است. از سویی دیگر موضوع صادرات یک فرایند کوتاه مدت و مقطعی نیست، بلکه در چهارچوب های بلند مدت تعریف و تشریح می گردد و از طرفی کل فرایند تولید و توزیع کاال و خدمات را در بردارد.لذا نمی توان به صورت موردی، بخشــی و یا در بازه کوتاه مدت بدان ورود پیدا کرد این موضوع نیازمند انتخاب یک استراتژی و برنامه مدون و حساب شده است بخش تولید بایستی در فرایند تولید آنچنان برنامه ریزی و عمل نماید تا کاالی رقابتی مورد مصــرف و تقاضا در اقتصاد جهانی و یــا برای مصرف در کشورهای هدف را تهیه نماید و از سویی دیگر بخش خدمات و بازرگانی الزم است بستر الزم برای ترویج و توزیع این قبیل کاالها و خدمات را فراهم نماید. کمک گرفتن از فعالین و یا هموطنان مقیم خارج از کشور به عنوان مبلغین تولیدی و صنعتی کشور، یکی از راهکارهای متصور و مهم است

که بایستی بدان همت گمارد.به نظر اتاق بازرگانی مهم ترین حامی تولید داخلی و کنترل کننده وارادات بی رویه کاالهای خارجی، فرهنگ و شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه و در واقع اعضا تشکیل دهنده آن یعنی ملت می باشند. ارائه تولیدات داخلی با کیفیت مناسب و با شرایط رقابتی در قیمت و ارائه خدمات در کنار فرهنگ ســازی مصرف داخلی مهم ترین رویکرد مورد نیاز در این

زمینه است.در امر صادرات نیز به نظر می رسد که الزم است یکپارچه تر بنگاه ها وارد کار شوند، در صادرات خدمات فنی و مهندسی نمی توان درخواست کار جزء داشت، پروژه ها به صورت کالن ارائه می شوند و بایستی توانمندی جذب این قبیل کارها را با ایجاد شرکت های هلدینگ عملیاتی نمود .از این قبیل شــرکت های بزرگ که به صورت ســهامی عام می تواند ) با مشارکت همه مدعوین کار( مطرح گردد یک موضوع مهم است. زعفران

ت 96ش

اردیبه46شماره 105

پرونده ماه

یک کشــت عمومی در منطقه اســت ولی صادرات عمومی را نمی طلبد،لطماتی که صادرات عمومی به شکل جنگ های قیمتی، کیفیت و ایجاد نشدن برند متمایز در بازارهای خارجی وارد می نماید کم نیستند باید چند شرکت مهم و مطرح هر استان، عهده دار بخش عمده صادرات محصول خاص استان باشند و فقط این شرکت ها از حمایت های خاص بهره مند شوند. سایرین می تواند کار صادرات انجام دهند ولی حمایت خاصی نخواهند شد ما نیز داریم سیاست ها را در بعضی بخش ها از حالت عمومی و کالن خــارج کنیم و حتــی خاص یک شــرکت، اقدام به سیاست گذاری، اعطا تسهیالت با نرخ ترجیهی و قس علی هذا نماییم. این موضوع اگر با دید توسعه ای، منافع کالن ملی و منطقه ای پیگیری شود و علمی و تحت نظارت باشد مسلماً نمی تواند توسط عده ای تعبیر به رانت گرایی گردد. عالوه بر این استانداران مناطق می توانند در یک کار مشترک اقدام به تهیه نمایشگاه اختصاصی و دائمی برای عرضه تولیدات و محصوالً منطقه و شناسایی نزدیک تر فرهنگ های منطقه به یکدیگر

نمایند.

نقش اتاق بازرگانی در تشویق ســرمایه گذاران داخلی و خارجی با هدف افزایش ظرفیت تولید داخلی و اشتغال

چیست؟آنچه در ارتباط با سرمایه گذاری نه تنها در ایران بلکه درهر کشوری مهم

اســت. ایجاد بستر ی ا بــر ســب مناسرمایه گذاری، و نظام انگیزشی مترتب بر آن برای صاحبان سرمایه

و تولید است.بحــث شناســایی بخش ها، اولویت ها و

اهمیت و ارزش هر یک از آنها، در تدارک دیدن زیر ساختارهای الزم برای تحقق موضوع به همراه ارائه مشوق های مناسب و متناسب با فعالیت ها و سرمایه گذاری های مختلف می طلبد تا سیاستهای خاص در بعضی از بخش ها و فصل های اقتصادی ایران در زمینه سرمایه گذاری و تأمین مالی اتخاذ گردد. الزم اســت در قدم اول، بخش های اولویت دار که می تواند مسبب پویایی و ایجاد تحرک در سایر بخش های اقتصادی کشور گردند شناسایی و بخش های مولد در اقتصاد کشور را که پیشرو و توسعه آفرین هستند از بخش های نامولد و وابسته جدا نمود و نظام مالی پولی کشور را درجهت حمایت از آنها به کار گرفت و در این میان نباید از نقش اثرگذار و خطیر بانک ها در این راستا غافل ماند و بادقت و نظارت، باید آن ها را تحت چهارچوب های برنامه های بلند مدت توسعه ای کشور به کار گرفت.

نقش اتاق بازرگانی در فرهنگ سازی استفاده از تولیدات داخل و هم چنین بستر فرهنگی مناسب جهت انتقال

سرمایه و دانش فنی به داخل کشور چیست؟اتاق بازرگانی معتقد است که قدم اول در فرهنگ سازی تولیدات داخل آشنا نبودن جوانان و دانشجویان کشور با موضوع تولید و صنعت است. از این رو اتاق بازرگانی سعی نموده است با کمک فعالین تولیدی و صنعتی اقدام به ارائه بازدیدهای دوره ای از کارگاه های تولیدی و صنعتی نماید تا دانش آموزان و دانشجویان با واقعیت های تولید و صنعت و محیط آن

آشنا شوند. از سویی دیگر با برگزاری همایش هایی در خصوص محیط کسب و کار و یا صنعت و دانشگاه در صدد این است تا مباحث اقتصادی و فنی را از دانشگاه به صنعت و مســائل صنعت را از صنعت به داخل دانشگاه ها و جامعه وارد نماید. همچنین دعوت نموده است از نویسندگان و فیلمسازان کشور تا موضوع تولید و صنعت و به خصوص کارآفرینی را به تصویر درآورده و به بازگویی داستان تولید، تالش، خالقیت و نوآوری بپردازند. به اعتقاد ما پشتیبانان اصلی تولید و صنعت هر کشور مردم آن کشور هستند و ما وظیفه داریم تا بخش بزرگتری از جامعه را به موضوع تولید حساس نماییم. تولید مداری نه به صورت خاص بلکه عام بایستی مشغله فکری جامعه ما باشد اگر درصد این هستیم تا اقتصاد مقاومتی

را به نحو شایسته ای در جامعه پیاده سازی نماییم.

نقش سندیگاها و اتحادیه های صادراتی در افزایش ظرفیت تولید داخلی و بسترسازی فرهنگی در جهت ایفای نقش را

چه می بینید؟اتاق ها، سندیگاها و اتحادیه ها یک نقش عمومی بر عهده آنها وجود دارد و یک نقص تخصصی وظیفه عمومی همه تشــکلها این است که با تحلیل شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور و با نگاه با تحوالت اجتماعی، به شفاف سازی مطالبات عمومی پرداخته، نقاط قوت و ضعف را شناسایی کرده و در هم یاری با دولتمردان، برنامه ریزان و سیاســت گذاران کشور، ضعف ها را ترمیم کرده و با تهدیدات را تبدیل به فرصت نمایند و با تمرکز بیشــتر بر نقاط قوت راهکارهــای بهتری را بــرای تحقــق اهداف توسعه، ترسیم و تدوین

نمایند.در نقش تخصصی خود، تشکل ها می بایست اقدام به ایجاد انسجام در اهداف و اســتراتژی های بخشــی نموده بالخص در زمینه صادرات با پشتیبانی یکدیگر و تشکیل شرکتهای بازرگانی تخصصی صادراتی، اقدام به شناسایی بازارهای بالفعل و بالقوه نموده و برنامه ریزی بلند مدتی را

برای توسعه و گسترش بازارهای هدف انتخاب نمایند.

وظیفه اتاق بازرگانی در گسترش فرهنگ کارآفرینی و اخالق حرفه ای در جهت ارتقای بهره وری در اقتصاد ایران چیست؟

مسلماً نقشی که کارآفرینان می توانند بازی کنند بسیار مهم و حیاتی است. باید بپذیریم که افراد محدودی در جامعه توان فکری و خالقیتی ارائه ایده های نو را دارند و اینان تنها بخشــی هستند که می توانند به اشتغال ایجاد کنند هم برای خود و هم برای سایر افراد جامعه متأسفانه گاهی اوقات ما می خواهیم از همه افراد جامعه کارآفرین بســازیم و به اصطالح با تخصیص اعتبارات خود، اشتغال ایجاد کنیم. این امر امکان پذیر نیست. در تمامی کشورها نیز اینگونه که همه افراد بتوانند ظرفیت و توان کارآفرینی را داشته باشند بایستی توانمندان جامعه را در این راستا شناسایی و حمایت کرد. و مسلماً در آن میان اخالق حرفه ای بدین معنا که هر فرد متناسب با ظرفیت های خود بتواند از امکانات جامعه چه در حوزه مالی و چه در حوزه سیاسی استفاده نموده امری است که مشارکت

همه ارکان جامعه را می طلبد.

اتاق بازرگانی معتقد اســت که قدم اول در فرهنگ سازی تولیدات داخل آشــنا نبودن جوانان و دانشجویان کشور با موضوع تولید و صنعت است. از این رو اتاق بازرگانی ســعی نموده است با کمک فعالین تولیدی و صنعتــی اقدام به ارائــه بازدیدهای دوره ای از کارگاه های تولیدی و صنعتی نماید تا دانش آموزان و دانشجویان با

واقعیت های تولید و صنعت و محیط آن آشنا شوند.

96ت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

47پرونده ماه

نقش سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور در تعادل بخشی به بازار کار و اشتغال چیست؟

بخشي از توسعه بازار کار نیازمند ارتقاي سرمایه انساني مي باشد. بالطبع بخشي هم از سود آوري و افزایش بهره وري مستلزم داشتن نیروي کار ماهر مي باشد. در این راستا سازمان مي تواند ایفاي نقش داشته باشد. سازمان آموزش فنی و حرفه ای در سال های اخیر توانسته است، ضمن به روز رساني استانداردهاي آموزشي و تعامل بیشتر با ذینفعان و بازارکار زمینه آموزش براي حدود 5/1 میلیون نفر از افراد جامعه در گروههاي مختلف

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مهم ترین نهاد مدنی حامی اشتغال و تولید است که قانون گذاران وظایف متعددی در حوزه حمایت از نیروی کار و ایجاد بستر اشتغال برای جویندگان کار دارد و در این راه ابزارهای مهمی چون سازمان تأمین

اجتماعی نیز در اختیار این وزارتخانه است.یکی از سازمان های زیرمجموعه این وزارتخانه، سازمان فنی و حرفه ای کشور است که مسئولیت تربیت نیروی ماهر کار را

برعهده دارد. از این رو این سازمان ارتباط تنگانگی با سند ملی نظام مهارت خواهد داشت.گفت وگویی با محمد امین سازگارنژاد معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعي و رئیس سازمان فنی و حرفه ای کشور داشته ایم تا ضمن آشنایی با برنامه های این سازمان برای ایجاد اشتغال در سال »اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال« با نظرات آنها در مورد

سند ملی نظام مهارت بیشتر آشنا شویم:

سني و تحصیالتي را فراهم آورد. این آموزش ها از طریق دو بخش دولتی با تعداد 600 مرکز و آموزشــگاههای آزاد)بخش خصوصــی( با 11500 آموزشگاه به متقاضیان ارایه شده و مهیاي ورود به بازار اشتغال مي گردند.

همچنین آموزش هــاي فني و حرفه اي، مهارت محــور موجب ارتقاء مهارتهاي حرفه اي و شغلي نیروي کار گردیده، که این امر نیز ارتقاء بهره وري بنگاه را سبب مي شود. ارتقاء بهره وري بنگاه، موجب رونق اقتصادي آن واحد و در کل، رونق اقتصادي بازار کار خواهد شد. افزایش رونق اقتصادي در بازار کار موجب افزایش جذب نیروي کار و توسعه اشتغال مي شود که این امر، تعادل بازار کار و اشتغال را در کشور موجب مي شود. به منظور

رئیس سازمان فنی و حرفه ای کشور:

سند‌ملی‌نظام‌مهارت‌اجرای‌عينی‌اقتصاد‌مقاومتی‌است

ت 96ش

اردیبه48شماره 105

پرونده ماه

تعادل بخشی بازار کار یعنی عرضه نیروی کار متناسب با تقاضای نیروی کار و مطابق با نیازهای انان باشد. لذا سازمان با انجام فرایند نیازسنجی آموزشی نیروی کار مورد نیاز و ماهر مورد تقاضای بازارکار را از نظر کمی و

کیفی تربیت می کند.از آنجایی که وظیفه سازمان آموزش فنی و حرفه ای ارائه آموزش های شغلی مورد نیاز بازار کار می باشد این سازمان می تواند نقش تعیین کننده ای

برای شاغلین و کارجویان داشته باشیم.

برنامه های سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور در جهت رونق بخشی به بازار کار چیست؟

سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور با تغییر رویکرد عرضه محوری به تقاضا و سفارش محوری از طریق عقد تفاهم نامه های همکاری با دستگاه های اجرایی و حامیان شاغل و براساس اسناد باال دستی و توسعه مهارت آموزی در مراکز جوار دانشــگاه و کارخانجات ومناطق محرم موارد زیر را

دستور کار خود قرار داده است:ا- همسو نمودن آموزش ها با سند آمایش منطقه اي و سند توسعه اشتغال استان و پاسخگویي به تقاضاي بازار کار می تواند تمام ابعاد کشور را در رونق بخشی در برگیرد. )همسو سازی خدمات آموزش فنی و حرفه ای با شــرایط محیطی و رویکرد یادگیری مادام العمر)جامعه هدف، بازارکار،

تحوالت علم و فناوری( و بهبود مستمر اشتغال پذیری مهارت آموزان.(2- توسعه کمي و کیفي آموزش هاي فني و حرفه اي و تنوع بخشي به آموزش ها بر اساس نیاز و تقاضاي بازارکار از برنامه هاي جامع سازمان در جهت رونق بخشي به بازارکار است )بهره برداري از یافته هاي طرح تکاپو در

تدوین برنامه هاي آموزشي مناطق(.

برنامه های سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور به منظور بستر سازی فرهنگی در جهت جذب جوانان به مراکز فنی

و حرفه ای چیست؟1- افزایش اعتبار گواهینامه هاي فني و حرفه اي در بازارکار از طریق ارتقاء کیفي آموزش ها و سنجش مهارت، خود به تنهایي موجب افزایش جذب

جوانان جویاي کار به سوي مراکز آموزش فني و حرفه اي خواهد شد. 2- توسعه برگزاری مسابقات ملی آزاد مهارت آموزی در بین سنین زیر 21

سال .)برنامه کوتاه مدت(3- معرفي مهارت آموختگاني که پس از طي دوره آموزشي توفیق اشتغال

داشته اند 4- اجرای طرح مشترک مشاوره هدایت آموزشی و شغلی دانش آموزان و

اولیاء در مدارس.)برنامه دراز مدت(با هدف:

الف( توانمندسازی دانش آموزان در شناخت دوره های مهارتی، حرفه ها و مشاغل.

ب( ایجاد امید در مسیر صحیح انتخاب شغل. این سازمان و ادارات کل آموزش فنی و حرفه ای هر سه ماه یکبار دوره های آمو.زشی قابل اجرایی توسط بخش های مختلف آموزشی اعم از مراکز ثابت، سیار، زندان و پادگان و صنایع و صنوف و آموزشگاه های آزاد را در قالب دفترچه ثبت نام الکترونیکی دوره های آموزشی بر روی سایت بارگذاری

می نماید تا افراد از این طریق بتوانند مهارت های مورد نیاز را فرا بگیرند.برگزاری مســابقات ملی و بین المللی مهارت برای استاندارد های بین المللی یکی دیگر از روش هایی است که می تواند جوانان را عالقمند به

مهارت آموزی نماید.استفاده از بستر الکترونیکی در اجرای آموزش الکترونیکی روش دیگری است که سازمان برای اولین بار موفق به دریافت نماد الکترونیکی صدور مجوز آموزش غیر رســمی مجازی و تهیه محتوای الکترونیکی تحت

عناوین نما و شمیم گردیده است.

اهمیت وجود سند نظام ملی مهارت در چیست؟سند نظام ملي مهارت به انضمام ســاختار اجرایي آن، نقش رهبر یک ارکستر را به عهده دارد که بین اجراي تک تک عوامل، هماهنگي و هارموني ایجاد مي کند و بدون حضور آن، نتیجه به هیچ وجه قابل تحمل نخواهد بود هرچند کلیه افراد نقش خود را بخوبي اجرا نمایند.ضرورت انطباق بیش از پیش برنامه هاي آموزشي و اجرایي سازمان با سیاست هاي کلي نظام ایجاب میکند تا ســند راهبردي در سازمان وجود داشته باشد تا ضمن مشارکت تمامي کارکنان در تدوین آن با در نظر گرفتن تکالیف مصرح در قوانین کار و سایر اسناد باالدستي زمینه اثربخشي و کارایي بیش از پیش آموزش هاي سازمان مهیا گردد ســند مذکور میثاق تمامي مجریان و ذینفعان آموزش هاي مهارتي در کشور است تا نظامي یکپارچه که حاصل هم افزایي نهادها و دستگاههاي دولتي و بخش غیر دولتي است مستقر

گردد.نظامات آموزشی رسمی در وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم وتحقیقات و فناوری جهت ایجاد هماهنگی و همگرایی در برنامه ریزی و اجرا هرکدام دارای شورایی در ســطح ملی هستند ولی سازمان آموزش غیر رسمی متاسفانه دارای چنین ساختاری نیست و بایستی شورایی همانند شورای فوق راه اندازی گردد و سپس این شورا اقدام به تدوین و تصویب سند نظام ملی مهارت نماید. بنابراین آنچه در درجه اول اهمیت قرار دارد شورایی

باشند نه سند؟

سند نظام ملی مهارت چه نیازهای سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور را می تواند برطرف کند؟

تعیین وظایف و حدود اختیارات هر یک از دستگاه های مجری آموزش فنی و حرفه ای و همچنین تعیین نقشــه راه توسعه مهارت آموزی و عملیاتی سازی برنامه های آموزشی اولویت دار مطابق سیاستها و اسناد باالدستی کشور ، شرایط اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، سیاسي و علمي نوین همراه با مفهوم جهاني شدن شرایط تازهاي از مفهوم مهارت را که زیربناي کار و اشتغال است، مطرح کرده است.لذا کشور نیازمند تدوین سند نظام ملی مهارت با رویکرد ایجاد شغل جدید و پایداری شغل می باشد. دراین سند تکالیف ووظایف تمامي مجریان و ذینفعان و نحوه مشارکت در سیاستگذاري و اجراي آموزش هاي مهارتي مشخص گردیده و قوانین و ضوابط مورد نیاز مطرح مي گردد و سامانه هاي مورد نیاز براي ساماندهي اطالعات مورد نیاز از بازار کار براي مراحل قبل، حین و بعد از برنامه ریزي و

اجراي آموزش ها مشخص مي گردد.همانطور که در سوال قبل بیان گردید شورای هماهنگی آموزش فنی وحرفه ای می تواند با مشارکت صاحبان مشاغل نیازهای آموزشی آنها را برآورد سازد و همچنین هماهنگی های الزم بین دستگا ههایی که همانند سازمان آموزش غیر رسمی را به حوزه مشاغل مربوط به خود را به عمل

آورند.

96آیا ســند نظام ملی مهارت و هماهنگی می تواند تمامی ت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

49پرونده ماه

دستگاه ها در ایجاد چرخه آموزش و بازار کار را هنماهنگ کند تا به نتیجه مطلوب رسید؟

- تشکیل زنجیره های پیوســته و فرایندهای منسجم و یکپارچه در پژوهش، برنامه ریزی ،نیاز سنجی، ارزشیابی و اجرا و هدایت و نظارت و پایش بر آموزش های فنی وحرفه ای و از طرف دیگر رصد بازارکار و تعیین نیروی انســانی مورد نیاز و ایجاد ســامانه های نظام جامع بازراکار و هماهنگی کلیه دستگاه ها در تطابق این دو بخش از آثار مثبت سند

ملی مهارت می تواند باشد.- ایجاد پورتال ملی اشتغال و آموزش در راستای سند نظام ملی مهارت،

با شمول ایجاد سامانه های :1( ثبت تقاضای نیروکار توسط بنگاههای اقتصادی دولتی و غیردولتی

در سه سطح شهرستان / استان / ملی / بین المللی.2( بانک اطالعاتی مهارت آموختگان به ویژه نخبگان مهارتی .

3( مشاوره هدایت آموزشی- شغلی جهت بررسی آنالیز توسعه فردی و تطابق آن با مشاغل

شورای هماهنگی آموزش های فنی و حرفه ای برای اینکه بتواند بدرستی نیاز مهارتی بازار کار و نیاز نیروی انســانی بازار کار را تامین نمایدســه سیستم -1 صالحیت حرفه ای -2 بازار کار -3 آموزش را طراحی و ارتباط

انها با یکدیگر را برقرار نماید.

بسترهای فرهنگی مورد نیاز برای اجرای سند نظام ملی مهارت چیست؟

مشارکت جمعي ذي نفعان در تهیه سند براي اجراي هرچه بهتر و مطلوب تر سند نظام ملي مهارت. در برنامه ششم توسعه شورای عالی آموزش های فنی و حرفه ای پیش بینی و تکلیف شده است. برگزاری منظم ومستمر

جلسات این شورا به ریاست معاون اول محترم رئیس جمهور با حضور کلیه اعضای آن می تواند باعث انسجام بخشی و هماهنگی آموزش های فنی و حرفه ای در کشور می شود که زمینه ساز و بستر ساز پیاده سازی و عملیاتی کردن نظام ملی مهارت در کشور خواهد بود.،اعزام سفیران مهارتی در مدارس کشور از بین دانش آموزان عالقه مند به مهارت آموزی و اعزام کارشناسان ستادی و استانی و روسای مراکز در مدارس راهنمایی

و دبیرستان در ایام هفته مشاغل )اردیبهشت ماه هر سال(برای انجام و طراحی طرح فوق نیاز به تصویب یک آیین نامه در هیئت دولت و یا مجلس می باشد به نوعی که مسولین صالحیت حرفه ای و مسولین بازار کار ابتدا مشخص و سپس ملزم به اجرای مفاد آیین نامه

باشند

آیا ســند نظام ملی مهارت می تواند به تحقق اقتصاد مقاومتی بینجامد؟

بخشي از برنامه هاي اقتصاد مقاومتي در راستاي بهره وري نیروي کار مي باشد. که در صورت داشتن نقشه راه جامع نظام ملي مهارت مي توان بصورت هدفمند گامي براي تحقق اقتصاد مقاومتي برداشته شود. به عبارت دیگر توجه و پرداختن به موضوع مهارت عینا در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی ، کاهش هزینه ها و بهره برداری بیشتر از منابع است. طراحي و استقرار نظام ملي مهارت با هدفمند نمودن آموزش ها و دستیابي به اشتغال مولد و ارتقاي مهارت هاي نیروي انساني شاغل گامي موثري در

تحقق اقتصاد مقاومتي خواهد بود.طراحی چرخه و یا شورا و یا سند ملی می تواند روی کاهش هزینه آموزش و هدفمند نمودن آموزش موثر باشد و می تواند مهارت را پیشران توسعه اقتصادی نماید و نهایتا قیمت تمام شده محصوالت و کاالها را کاهش دهد.

ت 96ش

اردیبه50شماره 105

پرونده ماه

تعریف کارآفرینی چیست و کارآفرینی در سیاست ها و قوانین کشور چه جایگاهی دارد؟

تمام قوانین ما حامی کارگران است. البته کارگران شغل شریفی دارند، اما هیچ نگاه حمایتی نســبت به تولیدکننده وجود ندارد. تأیید این نکته را از اینجا هم می توان دریافت که سال هاســت در دنیا عنوان »وزارت کار آفرینی« به کار می رود اما در کشــور ما گفته می شــود »وزارت کار« و تمام قوانین آن هم صرفاً در راستای حمایت از کارگران است. ما نمی توانیم از یک سو جذب سرمایه خارجی را دنبال کنیم و توقع داشته باشیم ســرمایه گذار و کارآفرین وارد این عرصه شوند اما کماکان وزارتخانه ای به نام وزارت کار داشته باشیم که درست یا غلط تما م قوانین آن حمایت از کارگر اســت و قانون حمایتی از کارآفرین

ندارد. نکته دیگر ابعاد رسانه ای این حمایت است. شما اگر حتی رسانه ملی را هم ببینید مشاهده می کنید که وقتی با یک کارآفرین مصاحبه ای

انجام می شود برند او را سانسور می کنند که تبلیغی برای او نباشد و گفته می شود شــما برای تبلیغ باید مبلغی را برای بخش پیام های بارزگانی بپردازید. آنچه در نقاط دیگر دنیا وجود دارد دقیقا عکس این نگاه است. در کشــورهای دیگر از کارآفرین ها و قهرمانان اقتصادی دعوت می شود و آن ها را در رسانه ها معرفی می کنند و کسی هم از آنها پولی نمی گیرد. آن ها در مهمترین، کلیدی ترین و استراتژیک ترین وزارتخانه، یعنــی وزارت خارجه، بخش رایزن اقتصــادی را دارند که اصلی ترین رایزن در این وزارتخانه اســت و موظف اســت تولیدات کشــورش را در کشــور هدف تبلیغ کند. طبیعتــاً تولیدات را هم نمی شود تبلیغ کرد مگر اینکه شما کارآفرین و صاحب آن تولید را تبلیغ کنید. شما می بینید که رؤسای جمهور کشورهای مهم در سفر به کشور های دیگر اکثراً کارآفرینان کشورشان را برای برقراری ارتباطات

اقتصادی با خود به همراه دارند.معیار سازمان ملل و نهادهای اقتصادی برای تعیین توسعه یافتگی یا

آنچه در ذیل تقدیم می شــود گفت وگوی »نامه شورا« با دکتر رضا محمدکاظمی دانشیار و و مدیر گروه کسب و کار دردانشکده کارآفریني دانشگاه تهران است که به بررسی جایگاه کارآفرینی و رابطه فرهنگ کارآفرینی و

اقتصاد مقاومتی می پردازیم:

دکتر رضا محمدکاظمی:

کارآفرینی‌در‌کتاب‌های‌درسیمدارس‌ما‌جایی‌ندارد

96ت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

51پرونده ماه

توسعه نیافتگی کشــورها، معیار اقتصادی است. سطح اقتصاد یک کشور را نیز بر مبنای داشتن شــرکت های خصوصی موفق تعیین می کنند. صاحبان و خالقین این کشــورها چه کســانی هستند؟ کارآفرینان. وقتی ما در بخش خصوصی یک شرکت در حد بین المللی نداریم پس نمی توانیم بگوییم که اقتصاد موفقی داریم و اگر اقتصاد موفقی نداشــته باشــیم متأســفانه نمی توانیم بگوییم که کشور

توسعه یافته ای هستیم و کماکان درحال توسعه تلقی می شویم.

فضای مجازی چگونه می تواند به رشد کارآفرینی کمک نموده و اصوال آیا دولت ها می توانند با رشد فضای مجازی

به گسترش کارآفرینی کمک نمایند؟االن کارآفرینی در فضای مجازی یا اصطالحا کسب و کارهای مبتنی بر IT توسط تعدادی از جوان های تحصیل کرده در کشور راه افتاده اســت. نمونه بارز آن دیجی کاال اســت. در این حــوزه دولت باید زیرساخت هایی مانند پهنای باند، سرعت اینترنت، هزینه اینترنت و ... را فراهم کند. اگر 40 درصد جمعیت عزیز ما در روســتاها زندگی می کنند یکــی از بهترین ابزارهایی که روســتاییان می توانند با آن محصوالت شان را در همان منطقه خودشان به فروش برسانند و بدین وسیله پدیده مهاجرت به شهرها متوقف می شود، استفاده از فضای

مجــازی اســت. االن ما ر د کــه می بینیــم کشــورهای پیشرفته ای مانند ایاالت متحده یک روستانشــین محصوالت IT خود را از طریق همیناز روستای خودش به مرکز ایالــت و به کل کشــور می فرســتد. ایــن یک

فرصت است که ما می توانیم با آن جلوی روند مهاجرت به شهرها را بگیریم و به تحقق عدالت در این حوزه، از طریق توسعه فضای مجازی

و کسب و کار، کمک کنیم.

بســترهای فرهنگی مورد نیاز برای کارآفرینی و نقش خانواده ها در تغییر نگرش از تحصیالت دانشگاهی به

سوی کار و کارآفرینی چیست؟به نظر مــن بزرگترین نقش بر عهده آموزش و پرورش اســت. ما در کتاب های مان اشتباهات و سوءتفاهماتی را ترویج کرده ایم. در حال حاضر اشــتباهات فرهنگی زیادی وجــود دارد. در حدیث داریم که »الکاسب حبیب اهلل«. در این حدیث بار معنایی “کاسب” مثبت است و آن را دوســت خدا معرفی می کند. خداوند به صاحب هیچ شغل شریفی نمی گوید که تو دوست من هستی، اال به کاسب. اما ببینید که در جامعه چه بالیی بر سر این واژه آورده ایم. االن وقتی بخواهند به کسی نسبت بد بدهند می گویند که فالنی کاسب است. این در حالی است که جایگاه واقعی کاسب حبیب خدا بودن است. ما این لغت را استحاله کرده ایم. کدام یک از درس های ما در آموزش و پرورش و در سنین دبســتان، بچه ها را به کســب و کار تشــویق می کند؟ در درس هایی مانند دهقان فداکار، فداکاری را به بچه ها یاد می دهیم و این کار خوبی است، اما در کدام درس ها به بچه ها یاد می دهیم که

کســب و کار خوب و ارزش اســت؟ فضای کتب آموزش و پرورش ما فضایی است که دانش آموزان را به سمت کارمند شدن سوق می دهد. همه عالقمند هستند که درس بخوانند، به دانشگاه بروند و بعد در جایی استخدام شوند. در همین بحث مورد تأکید مقام معظم رهبری، یعنی اقتصاد مقاومتی و اقتصاد دانش بنیــان، باید دید که اقتصاد دانش بینان را چگونــه می توان ایجاد کرد. اولیــن پایه های چنین اقتصادی در آموزش و پرورش و آموزش عالی گذاشــته می شود. ما مثالی داریم که می گوید »از کوزه همان برون تراود که در اوســت«. چگونه ما می توانیم از مؤسسات آموزشی مان توقع پرورش کارآفرین داشته باشیم وقتی کتاب های این دو نهاد هنوز کاسبی را بد می دانند. جای درس هایی که به کاسب به عنوان حبیب خدا ارزش بدهد، خالی است. کماکان درس هایی مثل »بابا نان داد« وجود دارد که به بچه ها یاد می دهد که وظیفه پدر این است که شــما را تأمین مالی کند. کشور چین سه دهه اســت که این گونه مفاهیم و تصورات را اصالح کرده است. در مهدکودک ها در کشــورهای اروپایی، بیشترین بازی بچه ها حول محور کسب و کار است. بچه ها در لباس مشاغل مختلف قرار می گیرند و آن مشاغل را تمرین می کنند و به این روش شخصیت کسب و کار در آنها شــکل می گیرد. بنابراین ایجاد بستر فرهنگی اشتغال به آموزش و پرورش، سازمان بهزیستی، در مورد مهدکودک ها، و وزارت آمــوزش عالــی برمی گردد. از میان این سه نهاد آموزش عالی تا حدی از بقیه جلوتر اســت، اما متأسفانه مانند بسیاری از کارهای دیگر در اینجا هم ما از سقف شروع کرده ایم؛ به این معنا که اولین کاری که کرده ایم راه اندازی دوره دکترا و کارشناسی ارشد رشــته کارآفرینی در کشور بوده است. در مرحله بعد هم می خواهیم دوره کارشناسی آن را تأسیس کنیم و در گام بعد، پس از گذشت هشت ســال از راه اندازی رشته دانشگاهی کارآفرینی، به سمت مدارس برویم. در دنیا عکس این مسیر پیموده می شود و از مهدکودک ها و مدارس آغاز می کنند. وقتی دانشمندان و اساتید برجسته دنیا از کشورهای معتبر را در برخی از کنفرانس های بین المللــی می بینیم و آن ها از وجود رشــته کارآفرینی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا در کشور ما مطلع می شوند تعجب می کنند که چگونه است که چنین کشوری از منظر دیده بان جهانی کارآفرینی رتبه 80 را دارد. بنابراین ما باید در برنامه ریزی ها و طراحی ها تقدم و تأخر این موضوعات را هم در نظر بگیریم. بسیار خوب است که شورای عالی انقالب فرهنگی در این مباحث ورود کرده است. تنها جایی که اگر خواستی در آن اتفاق بیفتد می تواند به تغییر محتوایی کتاب های درســی کمک کند، شــورای عالی انقالب فرهنگی اســت. در دنیا دانشگاه ها به دانشگاه های نسل ســوم تبدیل شده اند. این یعنی از دانشگاه های آموزش محور نســل اول و دانشگاه های پژوهش محور

نسل دوم عبور شده است.

االن حتی صحبت از نسل چهارم دانشگاه ها مطرح است!نسل چهارم دانشگاه ها از دانشگاه های نسل سوم بیرون می آید و به

چگونه ما می توانیم از مؤسسات آموزشی مان توقع پرورش کارآفرین داشته باشــیم وقتی کتاب های این دو نهاد هنوز کاسبی را بد می دانند. جای درس هایی که به کاسب به عنوان حبیب خدا ارزش بدهد، خالی است. کماکان درس هایی مثل »بابا نان داد« وجود دارد که به بچه ها یاد می دهد که وظیفه پدر این است که شما را تأمین مالی کند. کشور چین سه دهه است که این گونه مفاهیم و تصورات

را اصالح کرده است.

ت 96ش

اردیبه52شماره 105

پرونده ماه

آنها دانشــگاه های مســئول می گویند؛ مســئول در قبال جامعه. جامعه ما چه مشکلی دارد؟ مشکالت اقتصادی. در واقع دانشگاه نســل چهار می همان دانشگاه نسل سو می است که قرار است در قبال اقتصاد جامعه اش مســئول باشد، سربار جامعه نباشد و از دولت بودجه نخواهد. در واقع دانشگاهی است که فارغ التحصیل آن نباید تبدیل به فردی باسواد اما بیکار شده و باری بر دوش جامعه شود. بنابراین نسل چهارم همان نسل ســوم متحول شده یا به روز شده است. به عبارت دیگر نسل سوم و چهارم زیاد با هم تفاوت ندارند و در یک

راستا تعریف می شوند.

نقــش آموزش هــای فنی و حرفه ایــی در ایجــاد فضای

کارآفرینی چیســت و آیا وجود سند نظام ملی مهارت می تواند به گسترش این فضا کمک کند؟

یکی از جاهایی است که آموزش و پرورش به اشتباه در آن عقب نشینی کرده موضوع هنرستان ها است. آن ها از نظر فرهنگی و تبلیغاتی به قدری ضعیف عمل کرده اند که خانواده ها عالقمندند فرزندان شــان دیپلم تجربی و ریاضی بگیرند و پشت کنکور بمانند اما حاضر نیستند آن ها را به هنرستان بفرستند تا مهارتی یاد بگیرند. موضوع آموزش های فنی و حرفه ای موضوعی کاماًل فرهنگی است و باید اقدامات ترویج بیشتری از سوی آموزش و پرورش در این زمینه صورت بگیرد. به نظر من آموزش و پرورش در این حوزه قصور کرده است. البته شاید بخشی از این موضوع هم به کمبود منابع بازگردد. شاید شما با توجه به منابع مالی با چهار اتاق بتوانید یک مدرسه راه بیندازید اما هنرستان را دیگر نمی توان با چهار اتاق خالی راه انداخت و برای تأسیس هنرستان الزم

است وسایل و دستگاه هایی فراهم شود.

نقش دانشــگاه ها در ایجاد بستر و فرهنگ کارآفرینی چیست و اساساً گفتمان علم و جریان علمی کشور تا چه حد می تواند وضعیت کارآفرینی تولید و اشتغال کشور

را به لحاظ کمی ارتقا ببخشد؟دانشگاه ها با تربیت چهار نوع فارغ التحصیل می توانند به این حوزه کمک کنند. یکی از آن ها فارغ التحصیلی اســت کــه عالقمند به راه اندازی کسب و کار مرتبط با رشته اش باشد و نخواهد که کارمند بشود. دیگری محقق کارآفرینی است که در فضای کسب و کار مربوط به تخصص خود تحقیق کند و ببیند کشور عزیز ما ایران چقدر با دنیا فاصله دارد و شیوه های رسیدن به دنیا چیست. دیگر فار التحصیالن دانشگاهی که می توانند به موضوع اشــتغال کمک کنند معلمان کارآفرین و مشاوران کارآفرین هستند. گاهی یک دانشجوی کارآفرین خوب ما، ایده دارد اما ســرمایه گذار ندارد. یک مشاور کارآفرین به او کمک می کند تا در کنار یک سرمایه گذار قرار بگیرد و علم و تخصص

او در کنار سرمایه سرمایه گذار مؤثر و سودمند واقع شود. دانشگاه های ما باید این حرکت را ابتدا از اساتید شروع کنند. متأسفانه

بر اساس همان فضای فرهنگی اشتباه، هنوز در دانشگاه های ما این که استادی شرکتی هم داشته باشد ضد ارزش دانسته می شود؛ حتی اگر شرکت او دانش بنیان بوده و چند دانشجوی خود را در آن شرکت به کار گرفته باشــد. هنوز، به خصوص در میان اســاتید مسن تر و قدیمی تر، کاسب بار معنایی منفی دارد و وقتی گفته می شود فالن استاد کاسب است و شرکت دارد، نوعی سرزنش است. اینها مسائلی اســت که برای حل آن ها دانشــگاه ها باید از خودشان شروع کنند. دانشگاه ها باید آئین نامه ها را اصالح کنند. همان گونه که مقرر شده یک اســتاد باید کتاب و مقاله بنویسد تا ارتقاء پیدا کند، بایستی از طرف شــورای عالی انقالب فرهنگی در این زمینه هم الزاماتی مقرر شود. به عنوان مثال این موضوع می تواند مطرح شود که به جز کتاب و مقاله، این که اســاتید دانشــجویانی داشــته باشــند که بعد از فارغ التحصیلی کسب و کارهای دانش بنیانی راه بیندازند، برای آن استاد امتیاز باشد. بر این اساس استادی که شرکت های دانش بنیان

بیشتری را راه اندازی کرده باشد می تواند استاد برجسته تری باشد.

رابطه اقتصاد مقاومتی و کارآفرینی چیست؟وجه مشترکی بین این دو وجود دارد که همان تبدیل ایده به ثروت یا تبدیل ایده به پدیده اســت. تنها جایی که ایده های اشتغال تراش می خورند و افراد در زمینه مهارت هایی مانند بازاریابی و نگارش طرح کسب و کار آموزش می بینند و با این موضوعات آشنا می شوند، حوزه کارآفرینی است. مقام معظم رهبری به این موضوع تحت نام اقتصاد مقاومتی اشاره و تأکید دارند. این ادبیاتی است که در دنیا رایج است و تنها تفاوت آن این اســت کــه آن چه ما بــه آن اقتصاد مقاومتی می گوییم در دنیا اقتصاد دانش بنیان خوانده می شود. هدف اقتصاد دانش بنیان این اســت که به جای نفت فروشی و خام فروشی دانش بفروشیم. دانش را زمانی می توانیم بفروشیم که نحوه تبدیل دانش به ثروت را بلد باشیم. جایی که تبدیل علم یا دانش به ثروت در آنجا آموزش داده می شود دانشکده های کارآفرینی و رشته کارآفرینی است و به همین جهت برای تحقق اقتصاد مقاومتی باید به این حوزه توجه

96جدی داشته باشیم.ت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

53پرونده ماه

توجه به بسترسازی فرهنگی و اجتماعی به جهت ایجاد اشتغال، به مثابه رکن اساسی بهبود وضعیت اشتغال شناخته می شود. پرداختن به این موضوع به جهت افزایش اثربخشــی و کارائی افراد شــاغل و فعالیت های آنان نیز اهمیت بسزایی دارد. دانش بسترسازی فرهنگی و اجتماعی برای ایجاد اشتغال در کشور دانش نوینی است که با به کار گرفتن آن می توان وضعیت مستحکم تر و پایدارتری را در حوزه اشــتغال پدید آورد. در این مســیر آنچه ضروری است زمینه سازی ترکیب مؤلفه های فرهنگی و اجتماعی برای ایجاد اشتغال است و این یعنی ایجاد ساختار تخصصی و کارآمد در حوزه اشتغال. به عقیده ما شناخت و تربیت نیروی انسانی یکی از ابزارهای زمینه سازی فرهنگی

و اجتماعی در حوزه اشتغال و تولید است.پرداختن به بسترســازی فرهنگی و اجتماعی در حوزه اشــتغال، دسترســی به چندین هدف ارزشــمند را در زمینه ایجاد اشتغال امکان پذیر می کند. به طور مثال با این رویکرد هدف گرایی، شناخت موانع اشتغال، زمینه سازی مشارکت، دستیابی به ابزارهای شغلی و

گذر از اشتغال سنتی به اشتغال صنعتی فراهم می شود. همچنین یکی از مباحث اساســی در زمینه رشد و افزایش میزان بهره گیری از توانایی ها و استعدادهای نیروی انسانی، تبین جایگاه بسترسازی فرهنگیـ اجتماعی در حوزه اشتغال و کارآفرینی است. فعال کردن زمینه های فرهنگی و اجتماعی در امر اشتغال آثار فراوانی را در همه ابعاد به همراه خواهد داشت. می توان گفت که تحقق این امر ضمن باال بردن نرخ مشــارکت در ایجاد اشــتغال و بــازار کار، نابرابری ها را تا حد زیــادی از بین می بــرد. همچنین این موضوع می تواند هزینه کار فرمایان و تولیدکنندگان را کاهش داده و مشکالت پیش روی اشتغال را تا حد زیادی هموار سازد. باال رفتن توجه همگانی به زمینه های فرهنگی و اجتماعِی اشتغال، دسترسی به ایجاد شغل را آســانتر کرده و فرصت های شــغلی مختلفی را به بــازار کار ارئه

می دهد. البته بخش های حاکمیتی با همکاری نهادها و سازمان های متولی در حوزه اشتغال در مرحله اول باید سیاسگذاری و بسترسازی مناسب به جهت پایداری و تثبیت شرایط ایجاد اشتغال را مد نظر قرار دهند تا با فراهم شــدن زمینه های الزم، دیگر نهادها و بخش خصوصی از این فرصت های ایجاد شده به منظور بهبود وضعیت اشتغال استفاده

کنند.گفتمان سازی فرهنگی و اجتماعی از اقدامات اولیه در حوزه ایجاد اشتغال اســت که شــاخه های متعدد و متفاوتی را در بر می گیرد. تصمیم گیری حوزه اشــتغال اعم از توزیع کار، منابــع کار، درآمد و هزینه ها و مشــارکت در ایجاد شــغل و تقســیم بندی مشاغل به بخش های توســعه یافته و کمتر توســعه یافته همگــی نیازمند بسترسازی فرهنگی و اجتماعی در حوزه اشتغال است. برای این که ما بتوانیم بسترســازی فرهنگی و اجتماعی مناســبی را در سطح سازمان های مردم نهاد، پارک های علم و فناوری، عرصه صنعت، عرصه ســالمت، عرصه هنر و ... داشته باشــیم نیازمند یک حرکت ملی هستیم. تنها در این صورت است که ما تحوالتی جدی را در عرصه

اشتغال و تولید به عینه شاهد خواهیم بود.طبیعتاً بسترسازی فرهنگی و اجتماعی در حوزه اشتغال باید شامل یک برنامه کالن و کارآمد باشد؛ برنامه ای که در آن طراحی های الزم در جهت فضاسازی کسب و کار، ترویج و رشــد کارآفرینی، تنظیم روابط کارگر با کار فرما، و ارتقاء مهارت های حرفه ای شغلی و... را در بر گیرد. یک برنامه کالن و کارآمد قطعا بایستی چنین نتایجی را در پی داشته باشــد. در پایان تأکید و یادآوری می کنم که بسترسازی فرهنگی و اجتماعی در حوزه اشــتغال و در ســطوح مختلف آن، از جمله زیرســاخت های مهم و از اولویت های ایجاد اشتغال در سطح

جامعه است.

دکتر زهرا ساعیعضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسالمی

‌اجتماعی اهميت‌بسترسازی‌فرهنگیـ‌در‌حوزه‌ایجاد‌اشتغال

یادداشت

ت 96ش

اردیبه54شماره 105

پرونده ماه

96خبر شورات

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

55

شورای‌عالی‌انقالب‌فرهنگی‌

جلسه 794 شــورای عالی انقالب فرهنگی به ریاست حجت االسالم والمسلمین

دکتر حسن روحانی برگزار شد.دکتر محمدرضا مخبر دزفولی در حاشیه این جلسه در جمع خبرنگاران گفت: بنا بر سنت هر ساله شورای عالی انقالب فرهنگی، در اولین جلسه این شورا موضوع نامگذاری سال توسط

مقام معظم رهبری دستور اصلی جلسه است.دبیر شورای عالی انقالب فرهنگی افزود: سال 1396 به سال اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال نامگذاری شده است و اعضای جلسه نیز در این زمینه مواردی را از منظر فرهنگسازی موضوع و همچنین مواردی که جامعه علمی و دانشگاهی کشور در آن می تواند نقش آفرین باشد را مورد

توجه قرار دادند.عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: گزارش تهیه شده توسط دبیرخانه شورای عالی انقالب فرهنگی در این زمینه نیز ارائه شد که موانع و راهنکارهــای اشــتغال فــارغ التحصیالن دانشگاهی و سازماندهی بهتر آنها برای یافتن شغل متناســب با رشــته تحصیلی یکی از

مهمترین موارد ارائه شده در این گزارش بود.دکتر مخبر دزفولی گفت: پس از ارائه گزارش؛ موضوع متناسب سازی نظام آموزش و پرورش و نظام آموزش عالی با بازار کار که در اسناد سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و نقشه جامع علمی کشور نیز آمده است مورد تاکید توسط

اعضای جلسه قرار گرفت.وی افزود: در این زمینه قرار شــد با همکاری وزارتخانه های علوم، بهداشت و وزارت آموزش و پرورش اقدامات و اصالحات الزم برای سهولت

دسترسی فارغ التحصیالن آموزش و پرورش و آموزش عالی به بازار کار صورت پذیرد.

دبیر شورای عالی انقالب فرهنگی گفت: ایجاد نظام ملی مهارت برای تسریع دسترسی فارغ التحصیالن به بازار کار مهمترین محور برای تحقق بند فوق بود که اعضای شورا به آن اشاره

کردند.دکتر مخبر دزفولی گفت: افزایش کارآمدی و مهارت فارغ التحصیالن آموزش و پرورش در صورتی که قصد ورود به آموزش عالی را ندارند برای ورود به بازار کار با ایجاد نظام ملی مهارت

تسهیل می شود.وی اضافه کــرد: در آینده نزدیک با همکاری وزارت آموزش و پرورش، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و کمک سازمان فنی و حرفه ای این موضوع در دستور کار شورای عالی انقالب

فرهنگی قرار خواهد گرفت.دبیر شورای عالی انقالب فرهنگی گفت: نکته دیگر که مــورد تاکید شــورای عالی انقالب فرهنگی بود فرهنگســازی مصرف کاالهای ایرانی بود که در صورتیکه گفتمان سازی الزم صــورت پذیرد و مــردم به این باور برســند مهمترین حمایت در راستای حمایت از صنایع

تولیدی کشور خواهد بود.وی افزود: در حال حاضر بیش از 3000 شرکت دانش بنیان در کشور داریم که عالوه بر ثبت اختراع، محصوالت خــوب و بادوام تولید می کنند که باید برای ورود این محصوالت به سبد مصرفی خانوارها حمایــت های الزم صورت

پذیرد.دکتر مخبر دزفولی گفت: درخصوص ساز و کارهای این موضوع نیز مباحثی مطرح شد که در صورتیکه به جمع بندی در این حوزه برسیم، موارد نهایی را به ستاد اقتصاد مقاومتی در دولت

ارائه خواهیم کرد.

جلسه ۳۰5 شورای اسالمی شدن دانشگاه ها و مراکز آموزشی در محل دبیرخانه

شورای عالی انقالب فرهنگی برگزار شد.در ابتدای این جلسه حجت االسالم و المسلمین شاطری، دبیر شورای اسالمی شدن دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی گزارشی از دیدار دبیر شورا و معاونین فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با حجت االسالم و المسلمین منتظری، دادستان

کل کشور ارائه کرد.وی گفت: در این دیدار طرفین ضمن تأکید بر اهتمام مسئوالن دانشگاهی بر حفظ ارزش های اسالمی و انقالبی در محیط دانشگاه، بر لزوم انجــام فعالیت های فرهنگی و سیاســی در چارچوب مصوبات شورای عالی انقالب فرهنگی

نیز تاکید کردند.در ادامه جلسه، گزارش نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری »مدظله العالی« پیرامون مباحث

محتوایی دروس معارف اسالمی ارائه شد.در این گزارش با اشاره به جذب 1200 استاد در رشته معارف اسالمی از ابتدای انقالب اسالمی، از همکاری مؤثر وزارت علوم، وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد اسالمی به منظور جبران کمبود

استاد این حوزه درسی تقدیر شد.در ادامه گــزارش، معاونت امور آموزشــی و پژوهشی نهاد با اشاره به ارزیابی و پایش مستمر نحوه تدریس و محتوای کتب درسی این رشته، استفاده از ظرفیت آموزش مجازی در این زمینه به منظور افزایش ضریب بازدهی و تسهیل در دسترسی به منابع درسی را از دیگر برنامه های

نهاد عنوان نموده اند.در بخش دیگری از این گزارش حجت االسالم والمســلمین رنجبران با تشــریح ساز وکار پاسخگویی به سؤاالت عقیدتی دانشجویان، جمع آوری و احصاء بیش از 70 هزار سؤال از دانشجویان سراسر کشور و گنجانیدن پاسخ این سؤاالت در متون آموزشی را از جمله اقدامات

نهاد در این زمینه برشمردند.در پایان این گزارش، تطبیــق برخی از مواد آئین نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی دانشگاه ها با مقتضیات اساتید این رشته مورد تأکید قرار

گرفت.

شورای‌اسالمی‌شدن‌دانشگاه‌ها‌و‌مراکز‌

آموزشی

ت 96ش

اردیبه56شماره 105

خبر شورا

پس از ارائه این گزارش، اعضای شورای اسالمی شدن دانشگاه ها و مراکز آموزشی بر موارد ذیل تأکید کردند: تألیف و تدوین ســرفصل های دروس معارف با توجه به مقتضیات هر رشته و توجــه به ظرفیــت و قابلیــت نرم افزارهای چندرسانه ای در دروس معارف، تألیف کتب معارف اسالمی قابل استفاده در دانشگاه های سایر کشورهای اســالمی، تدوین آئین نامه اختصاصی جذب و ارتقاء اعضای هیئت علمی درس معارف اسالمی با هماهنگی شورای عالی انقالب فرهنگی، استفاده از عناصر ایجاد کننده رغبت و تمایل در دانشجویان برای شرکت در مباحث مربوط به معارف اســالمی و تبیین عقالنی مبانی معارف اســالمی برای قشــر

دانشگاهی.در پایان این جلسه حجت االسالم والمسلمین محمدیان، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری »مدظله العالی« در دانشگاه ها گفت: طبق گزارش ارائه شده، سرفصل های دروس معارف بیش از 12 سال اســت که بازنگری نشده اند و بازنگری در این متون درسی الزم به

نظر می رسد.عضو شورای عالی انقالب فرهنگی ادامه داد: استفاده از تجربیات سایر کشورها در زمینه تدوین و تألیف منابع و نحوه تدریس دروس

مشابه باید مورد توجه قرار گیرد.

جلسه 1۳۳ شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی شورای عالی انقالب فرهنگی به ریاست دکتر غالمعلی حداد عادل برگزار

شد.در این جلسه که به ادامه بررسی سرفصل ها و برنامه درســی رشــته سیاست گذاری عمومــی در مقطع کارشناســی ارشــد اختصاص داشــت؛ اصالحات و تغییرات صورت گرفته در این سرفصل ها که با توجه به نظرات مطرح شده در جلسه قبل اعمال

شده بود، ارائه شد.پس از ارائــه این گزارش، بــا رأی مثبت اعضای شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی، ســرفصل ها و برنامــه درســی رشــته سیاســت گذاری عمومــی در مقطــع

کارشناسی ارشد به تصویب رسید.دســتور بعدی جلسه شــورای تخصصی

شورای‌تحول‌و‌ارتقاء‌علوم‌انسانی

تحــول و ارتقاء علوم انســانی، بررســی سرفصل ها و برنامه درسی رشته مطالعات سیاسی جهان اسالم در مقطع دکترا بود، که توســط کارگروه علوم سیاسی شورای تخصصی تحول و ارتقاء علوم انسانی تدوین

شده بود.در این گزارش با اشــاره به نقش رویکرد تمدنی در ایجاد اتحاد بین مسلمین و لزوم توجه به این مبحث برای مقابله با تهدیدات پیش روی جهان اسالم و لزوم بررسی ابعاد مختلف مشکالت و مسائل این بخش مهم از جهان اســالم برخی دیگــر از الزامات راه اندازی این رشته درســی مورد توجه

قرارگرفته است.دکتر حداد عادل هم در این جلســه طی سخنانی گفت: شــکل گیری مراکز علمی متعدد که بررســی مسائل جهان اسالم را به طور جدی در دستور کار خود قرار دهند،

الزامی است.وی افزود: مراکز علمی جمهوری اسالمی که به برکت انقالب اسالمی هم اکنون مرکز توجه همه مسلمین در سراسر جهان است، باید موضــوع تمدن نوین اســالمی را که توسط مقام معظم رهبری »مدظله العالی« مطرح شده است، به صورت علمی مدنظر

قرار دهند.پس از سخنان دکتر حداد عادل، اعضای شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی به بیان نظرات و پیشنهادهای خود پرداختند، که اهم آن به شرح ذیل است: ارتباط این رشته با رشته جامعه شناسی سیاسی و ...، دقت در گزینش دانشجو در این رشته تحصیلی و در نظر گرفتن تنوع های قومی و ملیتی

در جهان اسالم. پس از اظهارنظر اعضاء شــورای تحول و

ارتقاء علوم انســانی و با رأی مثبت اعضا، تاسیس این رشته به تصویب رسید.

پس از تصویب کلیات این رشــته درسی، بررســی برنامه درسی رشــته مطالعات سیاسی جهان اسالم در دستور کار شورای تخصصی تحول و ارتقاء علوم انسانی قرار گرفت و پس از بحــث و تبادل نظر اعضاء

ادامه موضوع به جلسه آینده موکول شد.همچنین بــا پیشــنهاد دبیــر کارگروه زبان های خارجی دکتر محمدرضا عطایی و محمود رضا گش مردی بــا رأی مثبت اعضای شــورای تخصصی تحول و ارتقاء علوم انســانی به عضویت ایــن کارگروه

انتخاب شدند.در پایان جلسه و با توجه به برخی مباحث مطرح شــده پیرامون رشــته مشــاوره روانشناسی در سطح رســانه های کشور، دکتر مخبر دزفولی هم طی سخنانی گفت: موضــوع مصوبه شــورای عالــی انقالب فرهنگی رشته روانشناسی است نه مشاوره.

وی افزود: در بررســی این موضوع شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی و شورای عالی انقالب فرهنگی بدون هرگونه تأثیرپذیری از مباحث رسانه ای، کار کارشناسی خود را

انجام داده و انجام خواهد داد.

جلسه 1۳4 شــورای تخصصی تحول و ارتقاء علوم انســانی شورای عالی انقالب فرهنگی به ریاست دکتر غالمعلی

حداد عادل برگزار شد.در ایــن جلســه دکتر حداد عــادل طی سخنانی با گرامیداشــت فرارسیدن سال جدید و اعیاد ماه رجب گفت: خوشبختانه جلــد دوم کتــاب اصول و مبانــی روابط 96بین الملــل که توســط دکتــر دهقانی

ت ش

بهردی

ا 1

05ره

ماش

57خبر شورا

فیروزآبادی نگاشته شده، توسط دبیرخانه شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی منتشر

شد.وی با اشــاره به لزوم وجود یک نشریه به منظور انعکاس اخبار مربوط به فعالیت ها در زمینه تحول و ارتقاء علوم انسانی افزود: خوشبختانه مجوز انتشــار یک نشریه به همین منظور صادر شده است و به زودی

این نشریه منتشر خواهد شد.رئیس شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی در ادامه ضمن تقدیر از فعالیت های دانشگاه عالمه طباطبایی در زمینه تحول در علوم انســانی، گفت: با همکاری مدیریت این دانشــگاه تصمیــم گرفتیــم بخشــی از موضوعاتی که در روند کار به آنها احساس نیاز شده، به صورت موضوع پایان نامه های مقطع دکترا، توســط دانشجویان نخبه و معتقد به تحول در علوم انسانی، مورد بحث

و بررسی قرار گیرد.در ادامه جلســه ضمن اعالم خبر تدوین نهایی »ســند تحول در علوم انسانی« بر لزوم نظارت بر پذیرش بــدون آزمون در

برخی رشته های علوم انسانی تأکید شد.همچنین اعضای شــورای تحول و ارتقاء علوم انسانی، ضمن تأکید بر لزوم توجه به موضوع پژوهــش و تحقیقــات در علوم انســانی، دقــت در ترکیــب جنســیتی دانشــجویان شاغل در رشــته های علوم

انسانی را نیز مورد تأکید قراردادند.اعضای شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی همچنین مقــرر کردند در جلســه آینده گزارش معاونت تألیف و تدوین کتب علوم انسانی شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی

مورد بحث و بررسی قرار گیرد.حجت االسالم والمســلمین دکتر حمید

پارسانیا، عضو شورای عالی انقالب فرهنگی و رئیس شورای تخصصی حوزوی این شورا گفت: همایش دیــن، فرهنگ و فناوری با حضور صاحب نظران ملی و بین المللی در

این حوزه به زودی برگزار خواهد شد.وی افزود: این همایش با مشارکت بیش از 12 مجموعه علمی و دانشــگاهی برگزار

خواهد شد.در ادامه جلسه، بررسی سرفصل های درسی و برنامه آموزشی رشته مهندسی معماری در مقطع کارشناسی ارشد در دستور کار شــورای تحول و ارتقاء علوم انسانی قرار گرفــت و گزارش تدوین شــده توســط

کارگروه مربوطه ارائه شد.در این گزارش با اشــاره به وجود بیش از 800 مرکز آموزشــی فعال در این رشته و لزوم ســاماندهی پذیرش در این مقطع از منظر سابقه تحصیلی متقاضیان در مقطع کارشناســی، مواردی مانند حساسیت و نقش این رشــته در ســاماندهی زیست بوم های شهری و پذیرش تکثر و تنوع در اجرای برنامه درســی نیز مورد تأکید قرار

گرفت.دکتر اســالمی رئیس کارگــروه معماری شورای تخصصی تحول و ارتقاء علوم انسانی در ادامه با اعــالم انتخاب دو تن از اعضای ایــن کارگــروه در جمع یــک درصد از دانشمندان برتر جهان گفت: خوشبختانه دانشــکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران جزء 200 مرکز برتر آموزشــی در جهان

انتخاب شده است.در بخش دیگری از این گزارش با اشاره به لــزوم مطالعات میــان رشــته ای در این ســرفصل ها، در نظر گرفتن تنوع اقلیمی نقاط مختلف کشــور در این سرفصل ها و

انعطاف پذیری شیوه های آموزش نیز مورد تأکید قرارگرفته است.

پس از بیــان گزارش کارگــروه مربوطه، کلیات ســرفصل ها و برنامه درسی با رأی مثبت اعضای شــورای تخصصی تحول و

ارتقاء علوم انسانی به تصویب رسید.پــس از تصویــب کلیات ســرفصل های آموزشــی و برنامه درسی رشته مهندسی معماری در مقطع کارشناســی ارشــد، جزئیات این برنامه و سرفصل ها مورد بحث

و بررسی قرار گرفت.در این بخش بــا تأکید بر لــزوم توجه به جنبه هــای اســالمی و ایرانــی در ایــن سرفصل ها، موارد ذیل نیز توسط اعضای شورای تخصصی تحول و ارتقاء علوم انسانی مورد تأکید قرار گرفت: ضرورت و اهمیت روش تحقیق تخصصی در این سرفصل ها، در نظــر گرفتن ارتباط میــان جنبه های نظری عرفان و هنر اسالمی، تفکیک میان این رشته و سایر رشــته های مشابه مانند مهندسی عمران و... در نظر گرفتن مبانی قانونــی و حقوقــی و زمینــه اشــتغال

فارغ التحصیالن این رشته.دکتر غالمعلی حداد عادل هم در این زمینه طی سخنانی گفت: ارتباط میان معماری و فرهنگ جزء دغدغه های فکری قشر زیادی

از متفکران معاصر کشورمان بوده است.وی افزود: متأسفانه غفلت از این مبانی در بخش اجرایی و سیاســت گذاری معماری شهری موجب شده تا این بخش بی هویت و آشفته باشد و وضعیت فعلی تهران مبین

این موضوع است.عضو شــورای عالی انقالب فرهنگی ادامه داد: به منظور رفع این نقیصه باید معماری

با فرهنگ بیشتر مأنوس شود.رئیس شورای تخصصی تحول و ارتقاء علوم انســانی گفت: همان گونه که طرح لباس باید بــه عقایــد و فرهنگ شــخصی که می خواهد آن لباس را بپوشــد توجه کند، معمار نیز باید عقاید و فرهنگ جامعه ای که می خواهد برای آن جامعه ساختمان بسازد

توجه کند.پس از سخنان دکتر حداد عادل، اعضای شــورای تخصصی تحول و ارتقــاء علوم انسانی مقرر کردند تا جزئیات این برنامه درسی با توجه به نظرات ارائه شده در این جلسه در کارگروه مربوطه مورد بازنگری

قرار گرفته و مجدداً در شورا مطرح شود.

ت 96ش

اردیبه58شماره 105

خبر شورا

کمیسیون ها

کمیسیون نخبگان و آینده نگاری علم و نوآوری

جلسه 6۲ کمیسیون نخبگان و آینده نگاری علم و نوآوری دبیرخانه شورای عالی انقالب فرهنگی برگزار شد.در این جلسه که به بررسی رشد اعتبارات پژوهشی و تحقیق و توسعه در الیحه بودجه سال 1396 و مقایسه آن با اعتبارات سال های گذشته اختصاص داشت؛ اعالم شد: اعتبارات برنامه ای تحقیق و توسعه 10 درصد، اعتبارات پژوهشی در ردیف های متفرقه 44 درصد افزایش و سرجمع اعتبارات

پژوهشی 7 درصد افزایش داشته است.همچنین بر اساس بررسی های به عمل آمده، هزینه امور پژوهشی شرکت ها، بانک ها و مؤسسات انتفاعی 20 درصد کاهش داشته است.

در ادامه این جلسه و بر اساس بررسی های به عمل آمده نیز اعالم شد، در الیحه بودجه سال 96 اعتبارات پژوهشی در جدول 14 ماده واحده موضوع اجرای بند )2ـ8( سیاست های کلی علم و فناوری 40 درصد افزایش، اعتبارات نوآوری در برنامه 10 درصد افزایش و کل اعتبارات پژوهشی )تحقیق و توسعه( 22 درصد افزایش داشته و متقابال اعتبارات نوآوری در جدول 14 ماده واحده موضوع اجرای بند )2ـ8( سیاست های کلی علم و فناوری 33

درصد و اعتبارات نوآوری 14 درصد کاهش داشته ولی در کل اعتبارات تحقیق و توسعه فناوری و نوآوری 16 درصد افزایش داشته است.همچنین نسبت کل اعتبارات پژوهشی دولتی به تولید ناخالص داخلی)GDP( به قیمت های جاری بازار از سال 1391 به بعد روندی نزولی را طی کرده و بر اساس آمار ارائه شده این نسبت در سال 1390 )53/0 درصد(، در سال 1391)58/0درصد(، در سال 1392)50/0درصد( در سال 1393 و 1394)43/0 درصد( در سال 1395 )44/0درصد( بوده و این نسبت در الیحه بودجه سال 1396 )39/0درصد( تعیین شده و این نکته نیز مورد

تاکید قرار گرفت که این نسبت ها از اعتبارات پیش بینی شده و نه تخصیص یافته استخراج شده است.در ادامه جلسه اعضاء کمیسیون ضمن تاکید بر لزوم شفافیت بیشتر در روند تخصیص بودجه بخش پژوهش، ساختار و فعالیت های صندوق نوآوری

و شکوفایی را نیز مورد بحث و بررسی قرار دادند.به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقالب فرهنگی، در ادامه جلسه اعضای کمیسیون به بیان نظرات و پیشنهادات خود پرداختند؛ که اهم آنها به شرح

ذیل است:گسترش فناوری های بومی در صنایع پایین دستی، عدم تحقق اشتغال مورد انتظار در صنایع با فناوری باال )HI-TECH( علی رغم ارزش افزوده زیاد این فناوری ها، ضرورت تولید همزمان ثروت و اشتغال در کشاورزی و صنایع وابسته، جهت دهی فناوریها به سمت عرصه های تولیدکننده ثروت و اشتغال لزوم دسترسی به نتایج قابل قبول در عرصه پژوهش و نوآوری منتج شدن در قبال هزینه های انجام شده، توجه به جذب سرمایه های مردمی و ضرورت واگذاری شرکت ها و طرح های دانش بنیان سودده به بخش خصوصی، سامان دهی واردات، تقویت تولیدات راهبردی مربوط به امنیت

غذایی و تولید مدل برای این فرهنگ سازی به منظور همسو کردن منافع بخش خصوصی با منافع ملی.

کمیسیون علمی و فناوری

جلسه 252 کمیسیون علمی و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقالب فرهنگی برگزار شد.در این جلسه که به بررسی راهکارهای تحقق شعار سال 1396 اختصاص داشت؛ اعضای کمیسیون به بیان نظرات و پیشنهادهای خود پرداختند، که اهم

آن به این شرح است: دسته بندی و تدوین مؤلفه های موثر بر توسعه کشور در حوزه های از کشاورزی، مسکن، معدن و... ، برنامه ریزی برای تولید برنامه های آموزشی در راستای تسهیل ایجاد اشتغال، تقویت نظام های صنفی به منظور هدایت کار و اشتغال در کشور، توجه به آموزش های مهارتی و کوتاه مدت به منظور تقویت بازار کار، هدایت آموزش عمومی و دانشگاهی به سمت ارتباط صنعت و دانشگاه، تحول در نگاه جامعه نسبت به کار و اشتغال، واکاوی دالیل به کارگیری برخی از شیوه ای ناکارآمد و قدیمی، بهره گیری از ظرفیت پژوهشگاه ها در کنار فعالیت های دانشگاهی، هویت بخشی به کاالی تولید داخل، تقویت نظام آموزش مهارتی و صالحیت حرفه ای، توجه به آموزش های کوتاه مدت و هدفمند به عنوان حلقه مفقوده میان دانش و مهارت در کشور و هدایت ارزش افزوده تولید

کشور به سمت کسب و کارهای کوچک.

96ت

شبه

ردیا

105

ره ما

ش

59خبر شورا

جلسه حلقه گفتمان کارشناسان دبیرخانه شورای عالی انقالب فرهنگی با موضوع ارائه الگوی توسعه دیپلماسی علم و فناوری در محــل دبیرخانه شــورای عالــی انقالب

فرهنگی برگزار شد.در ابتدای این جلسه پس ارز بحث و بررسی پیرامون پیشینه دیپلماسی علم و فناوری و در بیان نمونه های تاریخی این نکته مورد توجه قرار گرفت که در بسیاری از جوامع علم به خدمت سیاســت درآمده و متقابال سیاست موجب پیشرفت علمی در جوامع شده است و بدین وسیله منافع کشورها را

به یکدیگر مرتبط ساخته است.در ادامه جلســه یکی از کارشناسان حوزه سیاســت گذاری علم و فناوری به بررسی رونــد دیپلماســی علــم پرداخــت و گفت:کشــورها بعد از شروع دوران جنگ سرد کم کم به سمت قدرت آفرینی از طریق علم و فناوری پیش رفتند و تحت تاثیر آن جذب طرف مقابل از طریق اقناع، به عنوان

قــدرت نرم مطــرح گردید کــه منجر به تغییرات اساسی در سیاست بین المللی شد.

در ادامه جلسه و در تشریح دیپلماسی علم و فنــاوری، گزاره هایی مانند اســتفاده از ظرفیت های علم و فنــاوری برای تحقق اهداف سیاست خارجی، استفاده از ظرفیت دستگاه دیپلماســی برای توسعه علمی و استفاده از ظرفیت دانشگاهیان برای تربیت دیپلمات های تخصصی حوزه علم و فناوری

مورد اشاره قرار گرفت.در ادامه جلسه هم و در بررسی روند تحول دیپلماسی، ادوار تاریخی باستان، کالسیک، و نوین مورد اشاره قرار گرفت و در تشریح مختصات دوره نوین اشــکال این موضوع مورد اشــاره قرارگفت کــه در این دوره دیپلماسی رســانه ای، انرژی، اقتصادی، فرهنگی و شــهری و ... نیز وجود دارد که ترکیب و بــه کارگیری هریــک از آن ها

دیپلماسی نوین را پدید می آورد.همچنین در بررسی عوامل تسهیل کننده

دیپلماسی علم و فناوری مواردی آموزش زبان های خارجی، آموزش معارف اسالمی، استفاده بهینه از منابع مبتنی بر دانشگاه و جذب دانشگاهیان، از شرایط و عوامل علّی موثر بر توســعه و تقویت دیپلماسی علم و

پیشرفت نیز مورد تاکید قرار گرفت.براساس این تحقیق نگاه سیاستگذاران و مسئولین به مسئله دیپلماسی علم شامل تاویــل گرایان، کمــال گرایــان، طالبان استقالل دانشــگاه، قائالن به تقدم توسعه فرهنگی بر توســعه سیاسی و غرب باوران علمی اســت که پیروی از هر کدام از این سیاســت ها، آثار متفاوتی را در دوره های

مختلف کشور پدید آورده اند. در پایان این جلســه نیز ارتباط عمیق تر کشورمان با کشورهایی که از ابعاد سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و علمی قرابت بیشتری دارد، به منظور ایران تقویت و پیشــرفت دیپلماسی علم و فناوری مورد تاکید قرار

گرفت.

در نشست حلقه گفتمان::

ابعاد مختلف دیپلماسی علم و فناوری بررسی شد

دکتــر محمد مهــدی اصفهانــی، عضو پیشکسوت کمیته فرهنگ و تمدن اسالم و ایران شــورای عالی انقــالب فرهنگی

دارفانی را وداع گفت.دکتر محمد مهدی اصفهانی، رئیس مرکز تحقیقات علوم قرآن، حدیث و طب دانشگاه علوم پزشــکی تهران، روز چهارشنبه 23 فروردین مــاه به علت بیماری دســتگاه گــوارش در ســن 72 ســالگی در تهران

دارفانی وداع گفت.از ســوابق علمی و اجرایی آن مرحوم می توان به ریاســت گــروه برنامه ریزي علوم پزشکي تهران و عضویت در کمیته فرهنگ و تمدن اسالم و ایران شورای عالی انقالب

فرهنگی اشاره کرد.از آن مرحــوم بیش از 45 کتــاب به زبان فارســی و 30 مقاله علمی به یادگار مانده

است.

در گذشت دکتر محمد مهدی اصفهانی

ت 96ش

اردیبه60شماره 105

خبر شورا