เอกสารประกอบการเรยนการสอน

วชาวศวกรรมความปลอดภย

เรองการบารงรกษาเพอความปลอดภยในงาน

อตสาหกรรม

1

ความหมายของการบารงรกษา

การบารงรกษา โดยสรปหมายถง กจกรรมหรองานทงหมดทกระทาตอเครองจกรและอปกรณตาง ๆ เพอรกษาสภาพหรอปองกนไมใหเกดการชารดเสยหาย โดยใหอยในสภาพทพรอมทจะใชงานไดตลอดเวลา รวมทงชวยยดอายการใชงานใหยาวนานขน และเสยคาใชจายนอยทสด

2

อตราการเสยของเครองจกร

อตราการใชงานของเครองจกร

เครองจกรเสย

ในชวงเรมตน

เครองจกรเสยปกต เครองจกร

ตามการใชงาน เสอมสภาพ

ภาพ แสดงอตราการเสยของเครองจกรในชวงเวลาตาง ๆ

การบารงรกษา

• เพอสามารถควบคมการทางานเครองมอ

เครองจกรอปกรณ อยางมประสทธภาพ

• การพยายามรกษาสภาพเครองมอ เครองใช

ใหมสภาพพรอมใชงาน ตลอดเวลา และ

ครอบคลมถงการ ซอมแซม

4

การบารงรกษา

• จดระบบ

• ถกตองตามหลกวชาการ / คมอ

• ตอเนองสมาเสมอ

• การตดตาม

5

จดมงหมายของการบารงรกษา

Effectiveness

( การทางานอยางมประสทธภาพ )

Performance

( การทางานทมสมรรถนะการทางานสง )

Reliability

( การมความเทยงตรง เชอถอได)

6

จดมงหมายของการบารงรกษา (ตอ)

Safety ( เพอความปลอดภย ) ตอผใชงาน

เพอลดมลภาวะตอสงแวดลอม

เพอประหยดพลงงาน ไฟฟา นามนเชอเพลง

แกสธรรมชาต (เชน แผงระบายอากาศตแช

เยน)

7

www.themegallery.com

แนวทางการซอมบารงรกษาเครองจกร

สรางระบบเครองจกร

ทนาเชอถอได

(reliability)

การซอมบารงรกษา

เครองจกรการผลต

ในโรงงาน

(maintenance)

การบารงรกษาททกคน

มสวนรวม

(total productive

Maintenance: TPM)

การบารง

เชงปองกน

(preventive

Maintenance:

PM)

การซอมบารง

รกษาเมอเกด

การชารด

(breakdown

Maintenance : BM)

การซอมบารง

เชงแกไขปรบปรง

(corrective

Maintenance : CM)

การปองกนงาน

บารงรกษา

เครองจกร

(maintenance

Prevention : MP)

ภาพ แสดงแนวทางการซอมบารงรกษาเครองจกรสาหรบการผลตในโรงงานอตสาหกรรม

ประเภทการบารงรกษา

(การบารงรกษาตามเวลา)

Time-base maintenance

ใหบรการตามกาหนด แผนบารงรกษา

การซอมใหญ หรอ การยกเครอง (OVER HALL)

9

ประเภทการบารงรกษา(ตอ)

(การบารงรกษาตามเงอนไขการใชงาน)

Condition-base maintenance

กาหนดใหใชเฉพาะรน (เชน ตองลางดวย

นายาลางตะกรน)

เทคนคการวเคราะหขณะทางานเพอหาสาเหต

ขดของ ( เชน กระแสทเปลยนไป)

10

ชนดของการบารงรกษา

( PM- การบารงรกษาเชงปองกน )

Preventive maintenance

คอการบารงรกษา เพอใหวสดอปกรณทใชไดอยแลว

คงสภาพการใชงานตอไป โดยการตรวจสภาพเครอง

การทาความสะอาด การหลอลน อยางถกวธ การ

ปรบแตง การตรวจสอบและเปลยนอะไหลตาม

กาหนดเวลา

11

ชนดของการบารงรกษา(ตอ)

oBreak down Maintenance

คอ การบารงรกษา เมอเครองมออปกรณเกดการชารด

oCorrective Maintenance (การบารงรกษาเชงแกไขปรบปรง)

คอ การดาเนนการเพอดดแปลง ปรบปรงแกไขเครองมอ/สวนประกอบของเครอง

12

ชนดของการบารงรกษา(ตอ)

Maintenance Prevention

(การปองกนเพอบารงรกษา)

เพอใหเครองมออปกรณ มการบารงดแลรกษานอยทสด

ออกแบบใหเครองมความแขงแรงทนทาน รกษางาย

ใชเทคนคและวสดททาใหเครองมอมความเชอถอไดสง

เลอกและซอเครองมอ อปกรณทด ทนทาน บารงรกษา

งาย ราคาเหมาะสม

13

ชนดของการบารงรกษา(ตอ)

Total Productive Maintenance / TPM

(การบารงรกษาทวผล)

คอ การนาเอาการบารงรกษาวธการตาง ๆ มา

ประกอบเขาดวยกน

14

productive maintenance หรอ TPM) หมายถง กจกรรมททาเปนระบบในกระบวนการปองกนไมใหเกด

การเสยของเครองจกรหรออปกรณตาง ๆ ภายในโรงงาน ตงแตกระบวนการออกแบบใหสามารถซอมและบารงรกษาไดงาย เครองจกรขดของหรอเกดอบตเหตนอยทสด

กจกรรมของการบารงรกษาทวผลททกคนมสวนรวม มทงหมด 8 กจกรรม

1. กจกรรมท 1 การบารงรกษาดวยตนเอง2. กจกรรมท 2 การวางแผนการบารงรกษาเครองจกรอปกรณ

การบารงรกษาทวผลททกคนมสวนรวม

การบารงรกษาทวผลททกคนมสวนรวม(ตอ)

3. กจกรรมท 3 การบารงรกษาอยางมคณภาพ4. กจกรรมท 4 การปรบปรงเฉพาะดาน5. กจกรรมท 5 ความปลอดภยและสงแวดลอมใน

สถานททางาน6. กจกรรมท 6 การปรบปรงกระบวนการผลต7. กจกรรมท 7 การศกษาอบรม8.กจกรรมท 8 การปองกนการบารงรกษา

16

TPM

ผบรหารระดบสง

กาหนดนโยบาย

เครองจกรและอปกรณ

Output

P,Q,C,D,S,M

Input

ฝายอนๆ

•จดซอ

•บญช

•การเงน

•การตลาด

•บคคล

5%

ฝายผลต

•Operators

20%

ฝายบารงรกษา

•ไฟฟา

•เครองกล

•Electronics

•Instruments

•อตสาหการ

75%

คาใชจายในการบารงรกษา แบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ

1. คาใชจายในการบารงรกษาเชงปองกน

1.1 คาใชจายในการดแล

1.2 คาใชจายในการตรวจสอบ

1.3 คาใชจายในการเปลยนและซอมแซมชนสวนตามกาหนด

คาใชจายในการบารงรกษา(ตอ)

2. คาใชจายทเกดจากการชารดเสยหายของเครองจกรอปกรณ

2.1 คาใชจายในการซอมแซม คานวณไดจากคาแรง คาอะไหล และวสด ตลอดจนคาโสหยในการซอมแซม

2.2 คาใชจายทเกดจากความสญเสยเนองจากเครองจกรชารดเสยหาย ไดแก

2.2.1 คาใชจายในการหยดเครอง (closing – down cost)

2.2.2 คาใชจายสาหรบเวลาทสญเสย (down – time cost)

2.2.3 คาใชจายในการเดนเครองใหม (start – up cost)

19

คาใชจาย

การบารงรกษาทางตรง

คาใชจายการบารงรกษาทางออม

- การสญเสยคณภาพ

- การสญเสยดานพลงงาน

- คาใชจายการลงทน

- การสญเสยจากการผลต

- สภาพแวดลอมในการทางาน

- การสญเสยทางการตลาด

- การลงทนเพมขน

สวนเหนอผวนา

สวนใตผวน า

ภาพแสดงคาใชจายในการบารงรกษาเปรยบไดกบภเขานาแขง

โครงสรางการบรหารการบารงรกษา

โครงสรางการบรหารงานบารงรกษา มกมการจดเปน 3

รปแบบ ดงนคอ

1. จดตามลกษณะงาน

2. จดตามสถานท

3. จดรปแบบผสม

ลกษณะของโครงสรางการบรหารงานบารงรกษาทด

1. พนฐานของการปฏบตและระยะเวลาการทางาน

จะตองบรรลวตถประสงคและภารกจของกจกรรมการ

บารงรกษาทตงเปาหมายไว

2. ลกษณะของการปฏบตงานในหนาททตองรบผดชอบ

ความยดหยน และผลของการปฏบตงานแสดงออกได

อยางชดเจน

3. การประสานงานเปนทมในการแกไขปญหา ไมวา

ภายในหนวยเดยวกนหรอระหวางหนวยงาน

22

การวดประสทธภาพการบารงรกษา มวตถประสงคอย 3 ประการ คอ

1. เพอกาหนดเปาหมายในการปฏบตงานของฝายซอมบารง

2. เพอเรยงลาดบความสาคญในการปรบปรงเทคนคการบารงรกษาโดยใชคาตวเลขตาง ๆ ทเกบได

3. เพอเพมขวญและกาลงใจของฝายซอมบารง

อบตเหตทเกดขนเนองจากการบารงรกษา

1. สภาพการณทไมปลอดภย เชน มส ง กดขวาง มประกายไฟหรอความรอนสง มการถอดฝาครอบเครองจกรกล เปนตน

2. สาเหตทมกมสภาพการณทไมปลอดภยในขณะซอมบารง เชน ขาดการประสานงานทดระหวางฝายผลตกบฝายซอมบารง ไมมแผนงานดานความปลอดภย เปนตน

3. การปองกนอบต เหตในงานซอมบารง เชน ออกนโยบาย คาสง หรอประกาศเกยวกบมาตรฐานการซอมบารงอยางถกวธและปลอดภย

24

การบารงรกษาเชงปองกน

( Corrective Maintenance )

ถอหลกปฏบตอย 4 ประการ

R=Repair (การแกไข)

O=Overhall (การซอมใหญ)

M=Modified (การดดแปลง)

C=Combine (การยบรวม)

25

หลกการปฏบต 7 ประการในการบารงรกษาเชง

ปองกน

หลกปฏบต 7 ประการ เรยกโดยยอวา FITCHLS

1. F=Feel ความรสกถงความผดปกตในขณะปฏบตงานหรอใชครภณฑ

2. I = Inspect(การตรวจสภาพ)ควรตองมการตรวจสภาพกอนการใชงาน

ระหวางการใชงาน และภายหลงการใชงาน อาจพดไดวา

กอนใชตองตรวจสภาพความเรยบรอยตลอดเวลา

26

หลกการปฏบตในการบารงรกษาเชงปองกน

3. T=Tight(การทาใหแนน) ตองหมนตรวจตรา หลวม คลอน กอนทจะ

หลดหรอชารดเสยหาย

4. C=Clean(การทาความสะอาด) ตองทาความสะอาดอยเสมอ ลาง เชด

เปา ขด เพอเปนการรกษาสภาพและลดความสกหรอ

27

หลกการปฏบตในการบารงรกษาเชงปองกน

5. A=Adjust (การปรบแตง)

เพอปองกนไมให หรอเกดชารดเสยหาย

6. L=Lubrication(การหลอลน)ตองทาการหลอลนตลอดเวลา เชน การ

หยอดนามน การเปลยนนามนเครอง

7. S=Smell(การไดกลน)ผใชรสกไวตอกลน เหมนไหม

28

ประโยชน

การบารงรกษาเชงปองกนทาใหวสดอยในสภาพพรอมใชงาน ไดอยเสมอ

เมอตองซอมแซมแกไข กไมตองใชเวลามาก

เปนการประหยดคาใชจาย

สามารถใชวสดไดคมคากบการลงทนในการ

จดซอมา

29

จดบกพรองทแฝงเรน

สกปรก

ฝ น

การกดกรอน

การหลวมคลายตว

อน ๆ

30

มาตรการหลก 5 ประการ

ในการชวยขจด1. การรกษา การปรบสภาพเงอนไขพนฐาน (การทาความ

สะอาด การหลอลน การกวดขนนอต)

2. กวดขนวธการเดนเครองอยางถกตอง

3. การปรบใหกลบสสภาพเดม

4. ปรบปรงจดบกพรองในการออกแบบ

5. ปรบปรงความชานาญในการใชเครองและการ

บารงรกษา

31

จดออนของการบารงรกษา

ขาดความเขาใจ ในความสาคญของการ

บารงรกษา

ไมทาตามขอกาหนดในการบารงรกษา

32

จดออนของการบารงรกษา

ขาดผรทางเทคนคทจะจดระบบและ

วางแผนบารงรกษา

ควบคมและตดตามผลงานอยางสมาเสมอ

ประเมนผลงาน

สอนวธใชอยางไดผล

33

การวางแผนการใชทด

จดแผนดแลบารงรกษา Preventive MaintenanceENV.2ข-NUT-DW-001 บญชรายการครภณฑ ป 2554

ENV.2ข-NUT-FR-001 แบบฟอรม แผนบารงรกษาครภณฑ ป

2554

ENV.2ข-NUT-FR-002 แบบฟอรม แผนบารงรกษาครภณฑ ราย

เดอน ป 2554

ผใชเครอง เจาหนาท มความเขาใจการใชเครอง

เปนอยางด ถกตอง34

การวางแผนการใชทด

ตดตอและหาขอมลไวลวงหนา เมอเครองเสย

หรอหมดประกน

ผใชอปกรณควรพยายามเรยนร ทาความเขาใจ

เรองตางๆ พยายามรจดออนของเครอง

35

Check Point

เครองจกร อปกรณ ไดรบการออกแบบใหเหมาะสมกบ

ความตองการใชงาน หรอไม อยางไร

ตดตงแลว สามารถ ทาความสะอาดไดหรอไม

36

37