ÿ î Ö ÿö éÖú - silpakorn university...คณะม ณฑนศ ลป มหาว...

โครงการออกแบบชดเฟอรนเจอรไทยรวมสมย เพอการพกผอน

โดยใชหลกการโครงสรางของเรอนไทย

โดย

นางสาวกตยา อาภาธรญาณ

ศลปนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปบณฑต ภาควชาออกแบบผลตภณฑ

คณะมณฑนศลป มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2558

สำนกหอ

สมดกลาง

The Thai Contemporary Furniture Design for Recreation Project

by Using the Thai House Structure Method.

By

Miss Kitiya Arphathirayan

Art Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirments for the Degree

Bachelor of Fine Arts

Department of Product Design

Faculty of Decorative Arts, Silpakorn University

Academic Year 2015

สำนกหอ


คณะมณฑนศลป มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหศลปนพนธเรอง “โครงการออกแบบชด

เฟอรนเจอรไทยรวมสมย เพอการพกผอน โดยใชหลกการโครงสรางของเรอนไทย” เสนอโดย นางสาวกตยา

อาภาธรญาณ เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปบณฑต ภาควชาออกแบบผลตภณฑ

……......................................................... (ผชวยศาสตราจารย เอกพงษ ตรตรง) คณบดคณะมณฑนศลป วนท..........เดอน.................... พ.ศ........... อาจารยทปรกษาศลปนพนธ ผชวยศาสตราจารย ปนท ปลมชศกด

คณะกรรมการตรวจสอบศลปนพนธ .................................................... ประธานกรรมการ (อาจารย ชาคร ผาสวรรณ) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ .................................................... กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ภาคภม บญธรรมชวย) (ผชวยศาสตราจารย อนทรา นาควชระ) ............/......................../.............. ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ .................................................... กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร. ปฐว อารยภานนท) (ผชวยศาสตราจารย ปนท ปลมชศกด) ............/......................../.............. ............/......................../..............

.................................................... กรรมการ .................................................... กรรมการ (อาจารย ศรนาฎ ไพโรหกล) (อาจารย ดร.ชลฤทธ เหลองจนดา) ............/......................../.............. ............/......................../..............

สำนกหอ


ง

04550103 : ภาควชาออกแบบผลตภณฑ

ค าส าคญ : เฟอรนเจอรเพอการพกผอน / เฟอรนเจอรไทยรวมสมย / เฟอรนเจอรจากเรอนไทย

นางสาวกตยา อาภาธรญาณ โครงการออกแบบชดเฟอรนเจอรไทยรวมสมย เพอการพกผอน

โดยใชหลกการโครงสรางของเรอนไทย อาจารยทปรกษาศลปนพนธ : ผชวยศาสตราจารย ปนท

ปลมชศกด

จากภมปญญาการกอสรางเรอนไทยในอดต ทไมไดสรางมาเพอความงามเพยงอยางเดยว แต

สรางมาจากอทธพลจากสภาพแวดลอมดวย ทงดานภมศาสตร สภาพอากาศ อาชพ วฒนธรรม

ประเพณ ตลอดจนความเชอตางๆของคนในสมยนน เพอใหสอดคลองตอการด ารงชวต ซงถอวาเปน

ภมปญญาทางดานสถาปตยกรรมทชาญฉลาด และตอบสนองตอประโยชนใชสอยไดเปนอยางด และ

ดวยเทคนคการกอสรางทเปนเอกลกษณเฉพาะตว อยางเชน ไมมการใชตะปในการกอสรางเลย แตใช

วธการเขาไมในแบบตางๆประกอบเขาดวยกน จนเกดเปนสถาปตยกรรมไทยทมความงดงามอยาง

เรอนไทยเครองสบ

ดวยเหตนจงท าใหเหนถงคณคาและความส าคญของภมปญญางานกอสรางเรอนเครองสบ

จนเกดเปนแนวคดในการออกแบบชดเฟอรนเจอรไทยรวมสมย เพอใชในการพกผอนบรเวณชานบาน

หรอสวนของกงภายนอกอาคาร ซงเชอมโยงกบวถชวตของคนไทยในสมยกอนทจะใชชานเรอนหรอพน

เรอนในการประกอบกจกรรมทสมพนธกบการด ารงชวตประจ าวนเพอการพกผอน ตงแตนงทานอาหาร

นงพบปะพดคย ไปจนถงใชในการเขานอน โดยเฟอรนเจอรชดนสามารถตอเตมจ านวนไดในรปแบบโม

ดลา เพอการขยายพนทและปรบเปลยนรปแบบตามการใชงาน ดวยวธการเขาสลกเดอยในการยด

ตดกน เสมอนกบการตอเตมเรอนและเชอมโยงเรอนแตละเรอนเขาหากนดวยชาน

ภาควชาออกแบบผลตภณฑ คณะมณฑนศลป มหาวทยาลยศลปากร

ลายมอชอนกศกษา………………………………………… ปการศกษา 2558

ลายมอชออาจารยทปรกษาศลปนพนธ………………………………………….................................

สำนกหอ


จ

04550103 : DEPARTMENT OF PRODUCT DESIGN

KEY WORD: FURNITURE DESIGN FOR RECREATION/ THE THAI CONTEMPORARY FURNITURE

DESIGN/ FURNITURE DESIGN BY USING THE THAI HOUSE

KITIYA ARPHATHIRAYAN : THE THAI CONTEMPORARY FURNITURE DESIGN FOR

RECREATION PROJECT BY USING THE THAI HOUSE STRUCTURE METHOD. ART THESIS ADVISOR:

PROF. PANOT PLEUMCHUSAK.

From the Thai folk wisdom in the past, a traditional–style Thai house was not only built for

the aesthetic purposes, but it was also created under the influence of various factors, such as

geography, climate, occupation, culture, tradition along with beliefs, related to the local

characteristics in those days which was considered as a great folk architecture. With the unique

and individual techniques of the construction, for example, nailed are not applied but using the

joinery techniques instead, then it became a beautiful Thai architecture like Thai house made of

hard wood.

According to the reasons above, we can see the value and the importance of Thai house

made of hard wood folk wisdom which, eventually, came to be the concept and the inspiration of

this thesis, Thai contemporary furniture design for recreation in patio area or semi-outdoor. It is

linked to Thai lifestyle in the past which usually used the patio area to do a lot of activities in daily

life; dining, meeting, or even in rest time. With the exclusive utilization of this furniture, you can

add the number up to expand its use in Modular form and modify the model based on your usage

by using the dowel joinery techniques like the house extension techniques that connect each

house together by sharing the same terrace.

Department of Product Design Faculty of Decorative Arts, Silpakorn University

Student's signature................................................ Academic Year 2015

Art thesis Advisor's signature....................................................................................................

สำนกหอ


ฉ

กตตกรรมประกาศ

โครงการศลปนพนธนจะเกดเปนผลส าเรจไปมได หากขาดความอนเคราะหจากบคคล

ดงตอไปน

ขอขอบคณ คณพอ คณแม และครอบครว ทใหการสนบสนนดานการศกษา รวมถงการให

ค าปรกษา ค าแนะน า และก าลงใจทดมาโดยตลอด

ขอขอบคณ อาจารยประจ าภาควชาออกแบบผลตภณฑ คณะมณฑนศลป มหาวทยาลย

ศลปากรทกทาน ทใหความร ค าปรกษา และค าแนะน าดๆ เพอใหเกดการพฒนาทางความคดและ

สามารถแกไขปญหาตางๆไปไดดวยด

ขอขอบคณ ผชวยศาสตราจารย ปนท ปลมชศกด อาจารยทปรกษาโครงการศลปนพนธ ทให

ความชวยเหลอ และค าแนะน าดๆ จนไดผลงานทส าเรจตามเปาหมายทวางไว

ขอขอบคณ ผชวยศาสตราจารย อนทรธน ฟารมขาว และอาจารย ปต คปตะวาทน ทให

ค าแนะน าดานการออกแบบเฟอรนเจอรไดเปนอยางด จนไดผลงานเปนทนาพอใจ

ขอขอบคณ อาจารย ชาญวทย สขพร และอาจารย ปองพล ยาศร ภาควชาสถาปตยกรรมไทย

คณะสถาปตยกรรม มหาวทยาลยศลปากร ทใหขอมลความรและค าแนะน าดๆเกยวกบเรอนไทย จน

สามารถน ามาใชในการออกแบบผลงานไดเปนอยางด

ขอขอบคณ พตง พอม นาระ ทใหการชวยเหลอและค าแนะน า ในการใชเครองมอการท างานท

โรงปฏบตงานไมและโลหะ

ขอขอบคณ นายปฏพล วงษตร ทใหความชวยเหลอ ค าแนะน า และก าลงใจทดมาโดยตลอด

ขอขอบคณ เพอนๆ Product’37 ทกคนทใหความชวยเหลอ ค าแนะน า ก าลงใจ และรวมสราง

ประสบการณและความทรงจ าดๆมาตลอด 4 ป

ขาพเจาขอขอบคณทกทานไว ณ โอกาสนดวย

สำนกหอ


ช

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย ............................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ .......................................................................................................... จ กตตกรรมประกาศ................................................................................................................. ฉ สารบญ ................................................................................................................................ ช สารบญภาพ ......................................................................................................................... ญ สารบญตาราง ....................................................................................................................... ฒ สารบญแบบ ......................................................................................................................... ณ บทท 1 บทน า........................................................................................................................ 1 ความส าคญและทมาของโครงการ................................................................... 1 วตถประสงคของโครงการ............................................................................... 2 ขอบเขตของการออกแบบ............................................................................... 2 แนวทางในการออกแบบ และการแกไขปญหา.................................................. 3 แนวทางการศกษา......................................................................................... 4 แผนการด าเนนงาน ระยะเวลา ล าดบขนตอนในการด าเนนงาน.......................... 5 งบประมาณในการด าเนนงาน......................................................................... 6 ประโยชนทไดรบ............................................................................................. 6 2 วรรณกรรมทเกยวของ.................................................................................................. 7 ขอมลเกยวกบเรอนไทย.................................................................................... 7 ความเปนมาและวถชวตกบเรอนไทย…................................................. 7

ประเภทของเรอนไทย…...................................................................... 9

เรอนไทยเครองสบภาคกลาง…........................................................... 12

โครงสรางและสวนประกอบของเรอนไทย….......................................... 17

วธการกอสรางเรอนไทย….................................................................. 45

สำนกหอ


ซ

ขอมลเกยวกบกลมผใชงานและพฤตกรรมการใชงาน…..................................... 48

กลมผใชงาน…................................................................................. 48

ขอมลเกยวกบพฤตกรรมการพกผอนกบการใชงานรวมกบเฟอรนเจอร.... 55

ขนาดสดสวนของผใชงานตามหลกกายศาสตรตอการออกแบบเฟอรนเจอร......... 59

สดสวนของชดเฟอรนเจอรประเภทรองรบการพกผอนทวไป................... 64

ขอมลเกยวกบผลตภณฑเดมและผลตภณฑใกลเคยง….................................... 66

รปแบบดงเดม…............................................................................... 66

รปแบบทรอปคอล….......................................................................... 67

รปแบบรวมสมย…............................................................................ 68

รปแบบทนสมย…............................................................................. 68

ขอมลเกยวกบวสด….................................................................................... 69

ไม…............................................................................................... 69

เหลก…............................................................................................ 74

สแตนเลส…..................................................................................... 77

กระจก….......................................................................................... 80

ผา…................................................................................................ 83

หวายเทยม….................................................................................... 86

เซรามค…......................................................................................... 88

3 วธด าเนนการวจย

วเคราะหและสรปผลขอมล เพอน าไปใชในการออกแบบ (ต.1) .......................... 93

วเคราะหลกษณะโครงสรางและสวนประกอบของเรอนไทยเครองสบ....... 93

วเคราะหกลมผใชงาน........................................................................ 98

วเคราะหผลตภณฑใกลเคยง............................................................. 100

วเคราะหลกษณะโครงสรางของเฟอรนเจอร......................................... 103

สำนกหอ


ฌ

วเคราะหเปรยบเทยบวสด................................................................. 104

การออกแบบราง (ต.2) ................................................................................. 106

แนวความคดเบองตน........................................................................ 106

การทดลองเทคนคโครงสราง............................................................. 106

แนวทางการออกแบบ....................................................................... 111

ขนตอนการพฒนาแบบ (ต.3) ....................................................................... 116

ผลงานตนแบบจ าลองขนาด 1:1........................................................ 116

4 ผลงานการออกแบบ................................................................................................... 120

ผลงานตนแบบ (Prototype) .......................................................................... 120

ภาพผลงานตนแบบ.......................................................................... 120

รายละเอยดผลตภณฑ...................................................................... 121

ประโยชนใชสอยและการใชงานผลตภณฑ...................................................... 123

การถอดประกอบเฟอรนเจอร............................................................. 123

ลกษณะการใชงานเฟอรนเจอร........................................................... 124

5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ.............................................................................. 125

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ จากกรรมการตรวจศลปะนพนธ................... 125

รายการอางอง....................................................................................................................... 126

บรรณานกรม......................................................................................................................... 128

ภาคผนวก............................................................................................................................. 129

แผนการน าเสนอผลงาน............................................................................................. 130

เขยนแบบเพอการผลต (Working Drawing) ............................................................... 132

ประวตผวจย......................................................................................................................... 147

สำนกหอ


ญ

สารบญภาพ

ภาพท หนา

2.1 แสดงสวนประกอบตางๆของเรอนเครองผก................................................................ 9

2.2 แสดงสวนประกอบตางๆของเรอนเครองสบ................................................................ 11

2.3 บานทรงไทย............................................................................................................ 14

2.4 แสดงรปแบบและสวนประกอบของเรอนไทยประเภทเรอนเดยว.................................... 15

2.5 แสดงรปแบบของเรอนไทยประเภทเรอนหม................................................................ 15

2.6 แสดงแผนผงการจดวางต าแหนงของเรอนไทยประเภทเรอนหม..................................... 16

2.7 เรอนหมคหบด......................................................................................................... 16

2.8 เรอนแพ................................................................................................................... 17

2.9 แสดงการแบงสวนโครงสรางเรอนไทย........................................................................ 18

2.10 แสดงสวนของงวและกงพด....................................................................................... 19

2.11 แสดงสวนของแระ.................................................................................................... 20

2.12 แสดงสวนของเสา.................................................................................................... 20

2.13 แสดงสวนของพนเรอน............................................................................................. 22

2.14 แสดงสวนของรอด................................................................................................... 23

2.15 แสดงสวนของรา...................................................................................................... 23

2.16 แสดงสวนของพรง.................................................................................................... 24

2.17 แสดงสวนของฝกมะขาม........................................................................................... 24

2.18 แสดงรปแบบฝาปะกน.............................................................................................. 26

2.19 แสดงรปแบบฝาปะกนกระดานดนหรอลกฟกลองปะกน............................................... 26

2.20 แสดงรปแบบฝาลกฟกกระดานดน............................................................................. 27

สำนกหอ


ฎ

2.21 แสดงรปแบบฝาสายบว............................................................................................. 27

2.22 แสดงรปแบบฝาสายบวกระดานดน........................................................................... 28

2.23 แสดงรปแบบฝาขางกระดาน..................................................................................... 28

2.24 แสดงรปแบบฝาส ารวดไมจรง.................................................................................... 29

2.25 แสดงรปแบบฝาส ารวดไมไผ...................................................................................... 29

2.26 แสดงรปแบบฝากระดานดน...................................................................................... 30

2.27 แสดงรปแบบฝาตทบเกลด........................................................................................ 30

2.28 แสดงรปแบบฝาตงตชน............................................................................................ 30

2.29 แสดงรปแบบสวนของหนาตาง.................................................................................. 31

2.30 แสดงรปแบบของหนาตางแตละแบบ......................................................................... 32

2.31 แสดงสวนของบนได................................................................................................. 33

2.32 แสดงสวนของอกไก.................................................................................................. 34

2.33 แสดงสวนของอกไก.................................................................................................. 34

2.34 แสดงสวนของจนทน................................................................................................. 35

2.35 แสดงสวนของคางคาว.............................................................................................. 35

2.36 แสดงสวนของแปลาน............................................................................................... 36

2.37 แสดงสวนของใบดง.................................................................................................. 37

2.38 แสดงสวนของกลอน................................................................................................. 38

2.39 แสดงสวนของขอ...................................................................................................... 38

2.40 แสดงสวนของตะพานหน.......................................................................................... 39

2.41 แสดงรปแบบจวลกฟก จวหนาพรหม.......................................................................... 40

2.42 แสดงรปแบบจวใบปรอ.............................................................................................. 41

2.43 แสดงรปแบบจวพระอาทตย....................................................................................... 41

2.44 แสดงสวนของปนลมแบบหางปลา.............................................................................. 43

สำนกหอ


ฏ

2.45 แสดงรปแบบและสวนประกอบขอบปนลม.................................................................. 43

2.46 แสดงสวนของปนลมแบบตวเหงา.............................................................................. 44

2.47 แสดงการกอสรางเรอน............................................................................................. 45

2.48 กลมผใชงาน............................................................................................................ 48

2.49 กลมผใชงาน Silent Generation................................................................................ 49

2.50 กลมผใชงาน Baby Boomer...................................................................................... 50

2.51 กลมผใชงาน Generation X....................................................................................... 51

2.52 กลมผใชงาน Generation Z...................................................................................... 53

2.53 แสดงลกษณะทาทางการพกผอนแบบเดยว................................................................ 55



2.56 แสดงลกษณะทาทางการพกผอนแบบค..................................................................... 57

2.57 แสดงลกษณะทาทางการพกผอนแบบค..................................................................... 57

2.58 แสดงลกษณะทาทางการพกผอนแบบครอบครว......................................................... 58

2.59 แสดงลกษณะทาทางการพกผอนแบบครอบครว......................................................... 58

2.60 แสดงสดสวนรางกายกบเฟอรนเจอร.......................................................................... 61


2.62 แสดงสดสวนรางกาย................................................................................................ 64



2.65 แสดงรปแบบเฟอรนเจอรแบบดงเดม.......................................................................... 66

2.66 แสดงรปแบบเฟอรนเจอรแบบทรอปคอล..................................................................... 67

2.67 แสดงรปแบบเฟอรนเจอรแบบรวมสมย....................................................................... 68

2.68 แสดงรปแบบเฟอรนเจอรแบบทนสมย........................................................................ 68

สำนกหอ


ฐ

2.69 วสดไม................................................................................................................... 69

2.70 แสดงการเสยรปจากการหดตว................................................................................. 73

2.71 วสดเหลก............................................................................................................... 74

2.72 วสดสแตนเลส......................................................................................................... 77

2.73 วสดกระจก............................................................................................................. 80

2.74 วสดผา................................................................................................................... 83

2.75 วสดหวายเทยม....................................................................................................... 86

2.76 วสดเซรามค............................................................................................................ 88

3.1 การแบงสวนโครงสรางของเรอนไทยเครองสบ............................................................ 93

3.2 ภาพโครงสรางสวนหลงคาภายนอกและภายใน.......................................................... 94

3.3 ภาพโครงสรางสวนตวเรอนภายนอกและภายใน......................................................... 95

3.4 ภาพโครงสรางสวนพนเรอนภายนอกและภายใน........................................................ 96

3.5 ภาพเฟอรนเจอรรปแบบดงเดม................................................................................ 100

3.6 ภาพเฟอรนเจอรรปแบบทรอปคอล........................................................................... 100

3.7 ภาพเฟอรนเจอรรปแบบรวมสมย.............................................................................. 101

3.8 ภาพเฟอรนเจอรรปแบบทนสมย............................................................................... 102

3.9 การทดลองเทคนคโครงสรางแบบท 1........................................................................ 107



3.12 การทดลองเทคนคโครงสรางแบบท 4......................................................................... 108





สำนกหอ


ฑ

3.17 แนวทางการออกแบบ A.1....................................................................................... 111

3.18 แนวทางการออกแบบ A.2...................................................................................... 112



3.21 แนวทางการออกแบบ B.1...................................................................................... 114



3.24 รปแบบผลงานเรมแรกขณะยงไมปรบขยาย.............................................................. 116

3.25 รปแบบผลงานตอนขยายขนาด............................................................................... 116

3.26 การปรบเปลยนรปแบบผลงาน................................................................................ 117

3.27 รปแบบผลงานเมอเกดการปรบเปลยนหรอการเพมเตมจ านวนในแตละต าแหนง............ 117

3.28 ตวอยางรปแบบการจดวางเฟอรนเจอรลกษณะโมดลา............................................... 118

3.29 แนวทางการออกแบบรปแบบอน.............................................................................. 118

4.1 ผลงานตนแบบขณะแยกชน..................................................................................... 120

4.2 ผลงานตนแบบขณะประกอบเขาดวยกน 3 สวนหลก................................................. 121

4.3 ผลงานตนแบบขณะประกอบเขาดวยกนระหวางเกาอสตล 2 ตวกบระแนงสวนเสรม..... 122

4.4 ผลงานตนแบบขณะประกอบเขาดวยกนแบบตางระดบ 3 ตว..................................... 122

4.5 วธการยดชนสวนดวยการเขาสลกเดอย เมอตอกบระแนงสวนเสรม............................. 123

4.6 การใชงานเฟอรนเจอรรปแบบทนงยาว..................................................................... 124

4.7 การใชงานเฟอรนเจอรรปแบบทนงยาวตางระดบมพนกพง.......................................... 124

สำนกหอ


ฒ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

2.1 ตารางแสดงระยะของพนกพงในต าแหนงตางๆ........................................................ 62

2.2 ตารางแสดงสดสวนของเกาอมพนกพง.................................................................... 65

2.3 ตารางแสดงสดสวนของเกาอมทวางแขน................................................................. 65

2.4 ตารางแสดงสดสวนของโซฟาและโตะกลาง............................................................. 66

3.1 แสดงขอมลกจกรรมในการพกผอน......................................................................... 99

3.2 แสดงการวเคราะหลกษณะโครงสรางของเฟอรนเจอร.............................................. 103

3.3 ตารางแสดงสรปคณสมบตของวสดแตละประเภทโดยรวม....................................... 104

3.4 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบวสด....................................................................... 105

สำนกหอ


ณ

สารบญแบบ

แผนท หนา

1 Isometric รวมทกชน........................................................................................... 133

2 Isometric เกาอสตล............................................................................................ 134

3 Isometric โตะสง................................................................................................ 135

4 Isometric ระแนงสวนเสรม...................................................................................136

5 Orthographic เกาอสตล......................................................................................137

6 Orthographic โตะสง.......................................................................................... 138

7 Orthographic ระแนงสวนเสรม............................................................................ 139

8 Assembly เกาอสตล........................................................................................... 140

9 Assembly โตะสง................................................................................................ 141

10 Assembly ระแนงสวนเสรม.................................................................................. 142

11 Detail Drawing No.1 .......................................................................................... 143




สำนกหอ


1

บทท 1

บทน ำ

1.1 ควำมส ำคญและทมำของโครงกำร

ในยคสมยทเทคโนโลยเขามามบทบาทมากขน สงผลใหวถชวตความเปนอยของคนไทยใน

ปจจบนเปลยนแปลงไป ซงหากกลาวถงวถชวตของคนไทยนน ในสมยกอนจะมความเปนอยอยางเรยบ

งาย มความใกลชดกบธรรมชาต ดงจะเหนไดจากการปลกเรอน จะนยมปลกใกลกบแหลงน า เพอ

ประโยชนใชสอยตางๆในชวตประจ าวน โดยลกษณะของเรอนไทยนน ไมไดสรางมาเพอความงามเพยง

อยางเดยว แตสรางมาจากอทธพลจากสภาพแวดลอมดวย ทงดานภมศาสตร สภาพอากาศ อาชพ

วฒนธรรม ประเพณ ตลอดจนความเชอตางๆของคนในสมยนน เพอใหสอดคลองตอการด ารงชวต ซง

ถอวาเปนภมปญญาทางดานสถาปตยกรรมทชาญฉลาด จนเกดเปนเอกลกษณทถกสงสมและสบ

ทอดตอกนมาถงปจจบน และดวยเทคนคการกอสรางเรอนไทยทมความนาสนใจ จงควรแคแก

การศกษาและอนรกษไวอยางยง

หากกลาวถงการปลกเรอนเพออยอาศยในสมยกอนมอย 2 ลกษณะ คอ แบบชวคราวและ

แบบถาวร จงมการแบงประเภทเรอนออกเปน 2 ชนด คอ เรอนเครองผกและเรอนเครองสบ โดยเรอน

เครองผกจะเปนการสรางแบบงายจากไมไผ ใชการมดการผกเปนตวยด เหมาะส าหรบอยอาศย

ชวคราวหรอกงถาวร สวนเรอนเครองสบเปนการสรางดวยวธการเขาปากไม เหมาะส าหรบการอย

อาศยแบบถาวร โดยเรอนเครองสบเปนรปแบบการถอดประกอบอยางงาย เนองจากในสมยกอนมการ

ยายถนฐานทอยอาศยอยบาง จงมการแบงสวนของตวเรอนออกเปนสวนยอย เพองายตอการขนยาย

การประกอบ และการดแลรกษา ซงในการประกอบจะใชการยดไมเขาดวยกน โดยใชสลก เดอย ไมม

การใชตะป สวนทเปนสลกหรอลมจะใชไมเนอแขงมาเปนตวสบยดเดอยใหเกดความแขงแรงมากขน

จากภมปญญางานกอสรางเรอนทอยอาศยของคนไทยสมยกอนทกลาวมาน ท าใหเหนถง

คณคาและความส าคญของภมปญญางานกอสรางเรอนเครองสบ จงเกดเปนแรงบนดาลใจใน

สำนกหอ


2

การศกษาและน าเอาความรดงกลาวนมาประยกตใชในโครงการออกแบบชดเฟอรนเจอรเพอการ

พกผอน เพอใชกงภายนอกอาคารทอยอาศย ซงเชอมโยงกบวถชวตของคนไทยในสมยกอนทจะใช

ชานเรอนหรอพนเรอนในการประกอบกจกรรมทสมพนธกบการด ารงชวตประจ าวนเพอการพกผอน

ตงแตนงทานอาหาร นงพบปะพดคย ไปจนถงใชในการเขานอน จงเกดเปนแนวคดในการสรางพนท

เพอรองรบการพกผอนทหลากหลายใหเกดขนบนชดเฟอรนเจอรน

1.2 วตถประสงคของโครงกำร

1) เพอออกแบบชดเฟอรนเจอรเพอการพกผอน เพอเปนการสงเสรมภาพลกษณ และเผยแพร

ภมปญญางานกอสรางของไทย ผานผลงานการออกแบบเฟอรนเจอร โดยการน าเอาทนจากภม

ปญญาในอดตมาตอยอดทางความคด เพอสรางมลคาใหกบงานออกแบบเฟอรนเจอร

2) เพอออกแบบชดเฟอรนเจอรเพอการพกผอน ทสามารถปรบเปลยนชนสวนได เพอการ

ขยายพนทและรองรบการใชงานของผใชงานไดหลากหลายรปแบบ

3) เพอออกแบบชดเฟอรนเจอรเพอการพกผอน ทอ านวยความสะดวกในการขนสงและการ

ประกอบตดตง

4) เพอออกแบบชดเฟอรนเจอรเพอการพกผอน รปแบบไทยรวมสมย เปนการสรางทางเลอก

ใหมทางการตลาดใหกบผบรโภค

1.3 ขอบเขตของกำรออกแบบ

1) ออกแบบชดเฟอรนเจอรเพอการพกผอน รปแบบไทยรวมสมย โดยใชหลกการโครงสราง

และสวนประกอบของเรอนไทยภาคกลางประเภทเรอนเครองสบ

2) ออกแบบชดเฟอรนเจอรเพอการพกผอน ส าหรบใชงานกงภายนอกอาคาร

3) ออกแบบชดเฟอรนเจอรเพอการพกผอน ส าหรบผ ใชงาน 2-4 คน

4) ออกแบบชดเฟอรนเจอรเพอการพกผอน ใหสามารถถอดประกอบเพอปรบเปลยนชนสวน

ไดตามลกษณะการใชงาน

สำนกหอ


3

1.4 แนวทำงในกำรออกแบบ และกำรแกไขปญหำ

ปญหำ : เรอนไทยเรมเปนทรจกนอยลงของคนในปจจบน เนองจากเปนสถาปตยกรรมแบบไทย

โบราณ ผคนสวนใหญจงไมนยมใหความสนใจมากนก ท าใหภมปญญาในการสรางเรอนไทยเรมจะ

สญหายไป

แนวทำงกำรแกไข : น าภมปญญางานกอสรางเรอนไทยประเภทเรอนเครองสบมาเปนแนวทางใน

การออกแบบชดเฟอรนเจอร เพอเปนการเผยแพรและสบสานภมปญญาไทยใหชาวไทยและ

ชาวตางชาตไดเหนคณคาและความส าคญมากยงขน

ปญหำ : พนทใชสอยภายในทพกอาศยมอยอยางจ ากด จ าเปนตองค านงถงการใชพนทในการจดวาง

เฟอรนเจอรภายในทพกอาศยใหมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสด

แนวทำงกำรแกไข : ออกแบบชดเฟอรนเจอร ทสามารถปรบเปลยนรปทรงไดตามการใชงานและจด

วางไดหลากหลายรปแบบ เพอใหสามารถใชประโยชนจากพนททมอยอยางจ ากดใหเกดประสทธภาพ

สงสด

ปญหำ : การเคลอนยายและการขนสงเฟอรนเจอรแบบเดม เกดความยากล าบาก เนองจากเปน

เฟอรนเจอรแบบยดตดตายตวทมน าหนกมาก ท าใหเกดอปสรรคในการเคลอนยาย และท าใหขนสงได

จ านวนนอยลง เปลองพนทในการจดวาง

แนวทำงกำรแกไข : ออกแบบชดเฟอรนเจอร ใหสามารถถอดประกอบชนสวนได เพองายตอการ

เคลอนยายและการขนสงทจะชวยใหลดพนทในการจดวาง ท าใหขนสงไดจ านวนมากขน รวมถงการ

เลอกใชวสด จะเลอกใชวสดทมน าหนกเบาขน และตดชนสวนทไมจ าเปนออกไป เพอลดอปสรรคใน

การเคลอนยายชดเฟอรนเจอร

ปญหำ : การดแลรกษาเฟอรนเจอรทวไป เมอเกดความช ารดเสยหายเพยงบางจด กตองเคลอนยายทง

ชน เพอไปซอมบ ารง ท าใหเกดความยากล าบากตอการขนยาย

สำนกหอ


4

แนวทำงกำรแกไข : ออกแบบชดเฟอรนเจอร ใหสามารถถอดประกอบชนสวนไดเปนสวนๆ เพองาย

ตอการน าไปซอมบ ารงเฉพาะจดทเกดความเสยหาย ท าใหเกดความสะดวกและรวดเรวมากขน

1.5 แนวทำงกำรศกษำ

1) การศกษาขอมลทเกยวของ

1.1) ขอมลเกยวกบเรอนไทย - ความเปนมาของเรอนไทย - วถชวตกบเรอนไทย

- รปแบบของเรอนไทยเครองสบภาคกลาง - โครงสรางและสวนประกอบของเรอนไทยเครองสบภาคกลาง - วธการกอสรางเรอนไทยเครองสบภาคกลาง ไดแก

• หลกการการเขาไม • รปแบบสวนประกอบของเรอนไทยแตละสวน • วสดทใชกอสราง

1.2) ขอมลเกยวกบกลมผใชงาน - ชวงอายของกลมผใชงาน

- พฤตกรรมในการพกผอนกงภายนอกอาคาร - พฤตกรรมการใชงานเฟอรนเจอรใกลเคยง

- สดสวนของรางกาย 1.3) ศกษาเกยวกบความสนใจ และความนยมของกลมผ ใช 1.4) ศกษาเกยวกบผลตภณฑเดมและผลตภณฑใกลเคยง - ฟงชนการใชงาน - ส วสด รปทรง ขนาดสดสวน - ราคา - พนทใชสอย การตดตงและการจดวาง - การจดเกบ และการขนสง

สำนกหอ


5

1.5) ศกษาเกยวกบพนทการใชสอย ความสมพนธของพนทกบผลตภณฑ - รปแบบบานและพนททเหมาะสมจะน าไปใชงาน - รปแบบการจดวางเฟอรนเจอร

1.6) ขอมลเกยวกบวสด และการผลต - วสดทางเลอก - การผลต / ขนรป - การประกอบตดตง ขอตอและรายละเอยดตางๆ 2) การวเคราะหขอมลเพอเปนแนวทางการออกแบบ 2.1) รวบรวมขอมลน ามาใชเปนแนวทางการออกแบบ ดงน

- วเคราะหกลมผใชงาน - วเคราะหพฤตกรรมของผใชงาน ลกษณะการใชงานชดเฟอรนเจอร

- วเคราะหผลตภณฑทเกยวของ รวมถงผลตภณฑทใกลเคยง - วเคราะหวสดทเหมาะสมในการใชท าชดเฟอรนเจอร - วเคราะหความสมพนธของการใชพนทกบชดเฟอรนเจอร

2.2) สงเคราะหขอมลทไดมา เพอน ามาพฒนาตอในการออกแบบ 2.3 )สรปแนวทางการออกแบบ

3) ขนตอนการออกแบบ และพฒนาผลตภณฑ 4) น าไปทดสอบกบกลมผใช 5) สรปและประเมนผลการใชงาน พรอมขอเสนอแนะ 1.6 แผนกำรด ำเนนงำน ระยะเวลำ ล ำดบขนตอนในกำรด ำเนนงำน 1) เสนอหวขอครงท 1 วเคราะหปญหาและแนวโนมความเปนไปไดของโครงการ 35 วน

2) ตรวจงานครงท 1 ศกษาขอมลเชงลกและวเคราะหขอมล 20 วน

3) ตรวจงานครงท 2 ทดลองท าแบบจ าลองและพฒนาแนวทางการออกแบบ 23 วน

4) ตรวจงานครงท 3 วเคราะหและศกษาการออกแบบ พรอมจดท าตนแบบ 22 วน

5) ตรวจงานครงท 4 จดท าเอกสาร แบบน าเสนอ แบบเพอการผลต และหนจ าลอง 48 วน

สำนกหอ


6

1.7 งบประมำณในกำรด ำเนนงำน

1) คาขอมลและเอกสาร 1,500 บาท 2) คาเดนทางในการเกบขอมลตามสถานทตางๆ 1,000 บาท 3) คาอปกรณในการท า Study Model 2,000 บาท 4) คาเขยนแบบและ Presentation 2,000 บาท 5) คาท า Prototype Model 24,000 บาท 6) คาจดท ารปเลม 3,000 บาท 7) อนๆ 500 บาท รวม 34,000 บาท 1.8 ประโยชนทไดรบ

1) ไดชดเฟอรนเจอรเพอการพกผอน ทชวยสงเสรมภาพลกษณ และเผยแพรภมปญญางาน

กอสรางของไทย ผานผลงานการออกแบบเฟอรนเจอร โดยการน าเอาทนจากภมปญญาในอดตมาตอ

ยอดทางความคด เพอสรางมลคาใหกบงานออกแบบเฟอรนเจอร

2)ไดชดเฟอรนเจอรเพอการพกผอน ทสามารถปรบเปลยนชนสวนได เพอการขยายพนทและ

รองรบการใชงานของผใชงานไดหลากหลายรปแบบ

3) ไดชดเฟอรนเจอรเพอการพกผอน ทชวยอ านวยความสะดวกในการขนสงและการประกอบ

ตดตง

4) ไดชดเฟอรนเจอรเพอการพกผอน รปแบบไทยรวมสมย ทชวยสรางทางเลอกใหมทาง

การตลาดใหกบผบรโภค

สำนกหอ


7

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

2.1 ขอมลเกยวกบเรอนไทย

2.1.1 ควำมเปนมำและวถชวตกบเรอนไทย1

เรอนไทยเปนหนงในเอกลกษณไทยทสะทอนภาพชวตแบบไทย ทงในดานความเปนอย

ทศนคต คานยม และความเชอม โดยเฉพาะในเรอง "บาน" หรอ "เรอน" ซงเปนสถานททผกพนมาตงแต

เกด แมวาปจจบนการด าเนนชวตและรปลกษณของบานจะแปรเปลยนไป แตหากมองกนอยางลกซง

แลว ชวตในบานของคนไทยยงไมเคยเปลยน ซงคานยมบางประการยงคงด าเนนการสบทอดจากคนรน

หนงสคนอกรนหนงอยางตอเนอง อยางไรกตาม บานมไดมความหมายเพยงเปนทอาศยนอนในตอน

กลางคนและออกไปท างานตอนเชาเทานน แตบานคอทอยอาศยของครอบครวทมชวตชวา มความรก

และความอบอนเปนทพงในทกโมงยามทตองการบานจงเปนททคนอยากใหเปนสงทดทสดในชวตสง

หนง บานไทยหรอเรอนไทยในความคดของคนทวไปคงเปนภาพบานไทยภาคกลาง ทเปนบานไมชน

เดยวใตถนสง มหลงคาแหลมสงชน ประดบดวยตวเหงา มหนาตางบานสงรอบๆ ตวบานอาจเปนบาน

เดยว หรอเปนกลมบานกได ลกษณะของบานไทยดงกลาวชชดใหเหนถงภมปญญาของคนโบราณ ทง

ชางปลกบานและชางออกแบบ ทปลกบานเพอนประโยชนและความตองการใชสอย และแกปญหา

ของผอยอาศย เปนแบบบานทสวยงาม มเอกลกษณเฉพาะตว บานไทย จงเปนหนงในเอกลกษณของ

ชาตและเปนหนงในภมปญญาอนนาภมใจ คนไทยสวนใหญนบถอศาสนาพทธ ประเทศไทยอยในภม

ประเทศเขตรอน พนทเปนทราบลมและอยในเขตมรสม จงมฝนตกชกในหนาฝน บางทหรอเกอบทกป

จะเกดน าทวม คนไทยสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม ทงท าสวน ท านา ท าไร ท าประมง แมน าล า

คลองจงเปรยบเสมอนเสนโลหตหลอเลยงชวต ทนจงเปนทงแหลงอาหาร แหลงพกผอน และเปน

1 Manora, เรอนไทย วถชวตและภมปญญำของคนไทย, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://manoraka-manora.blogspot.com/2009/10/blog-post.html

สำนกหอ


8

เสนทางคมนาคม คนไทยภาคกลางจงนยมปลกบานอยรมฝงน าสายเลกสายนอย เมอยามน าหลากน า

กจะไหลทวมบานเรอน คนไทยแตกอนไมรจกการถมทดนหนน าทวม จงปลกบานชนเดยวใตถนสง ซง

ใหประโยชนหลายดาน ทงชวยใหลมผานสะดวก ทงเพอความปลอดภยจากสตวราย หรอคนรายใน

ยามค าคน และยงเปนการปองกนน าทวมถงตวบานอกดวย ใตถนบานนในยามปกตอาจใชเปนท

สนทนาการของครอบครวคอ เปนทพกผอน หรอทเลนของเดกๆ หรอใชรวมกลมท ากจกรรมตางๆ เชน

ทอผา ตงเตาหรอกระทะท าขนมกวนตางๆ และไวเกบสงของทงใหญและเลก ยามเมอน าหลากมาก

ยายสงของเครองใชตางๆ จากใตถนขนไวบนตวเรอน ใตถนทยกสงน นยมใหสงกวาระดบศรษะคนยน

เพอใหเดนไดสะดวกดงทกลาวแลววาประเทศไทยอยในเขตรอน แสงแดดจดจา อากาศโดยทวไปจง

รอนถงรอนจด โดยเฉพาะในหนารอน บานจงเปนสถานทใหความรมเยนแกผอยอาศย ภมปญญาของ

การปลกบานไทยคอ การออกแบบใหเปนหลงคาทรงสง เพอใหอากาศภายในเบาลอยตวอย ขณะท

ความรอนจะถายเทสตวบานหรอภายในหองไดอยางชาๆ เนองจากระยะความสงของหลงคาท าให

ภายในตวบานเยนสบาย แมจะมหองและฝากน แตกมพนทเพยง 40% ทเหลออก 60% เปนชานเปด

โลง ท าใหลมพดผานไดสะดวก ทงลมจากใตถนสงทพดขนมาขางบนกเปนอกทางหนงทสายลมเยนจะ

พดผานในบานตลอดเวลา ลกษณะอกอยางหนงของบานไทยทแสดงใหเหนถงภมปญญาในการ

แกปญหาอากาศรอนคอ การสรางชายคาหรอไขรา ใหยนยาวออกคลมตวบานมากกวาบานทรงยโรป

เปนการปองกนแดดไมใหเผาฝาบานใหรอน ปองกนฝนสาด แดดสอง หองจะไดเยนตลอดทงวน

องคประกอบอนๆ ทท าใหบานไทยเปนบานทรมเยนคอ "ความโปรง" ซงเกดจากการออกแบบฝาบานให

มอากาศผานได เชน ใชฝาส าหรวด หรอฝาขดแตะ หนาจวของบานท าเปนชองโปรงใหลมผานได

ลกษณะเดนชดอกประการของบานไทยคอ รปทรงบานทมระเบยบเรยบงายไมซบซอน จะแลเหนได

ตงแตชานหนาเรอน ซงเปนพนทเปดโลงรบลม คนนงจากชานเรอนจะมองเหนมมกวาง ท าใหรสกโลง

โปรงใจโปรงตา ถดจากชานเขามาเปนระเบยงทใชรบรองแขก จดงานตามประเพณนยม หรอคตทาง

ศาสนา เชน ท าบญเลยงพระ โกนจก แตงงาน ตากอาหารแหง และทนอนชานมกใชปลกไมกระถาง

วางอางน า ปลกตะโกดดและบอนไซ ซงคนแตกอนนยมปลกตนไมใสกระถางไวเชยชม และอาจจดมม

ใดมมหนงของนอกชานในทลบตาคนเปนทอาบน ากได

สำนกหอ


9

2.1.2 ประเภทของเรอนไทย2

1) เรอนเครองผก

เปนเรอนทปลกสรางขนแบบงาย ๆ วสดสวนใหญเปนไมไผใชหวายและตอกผกรดสวนตาง ๆ

ของตวเรอนไว หลงคามงดวยหญาหรอใบไม เปนเรอนแบบสากลนยมมาตงแตสมยกอนประวตศาสตร

แลว ใชวสดทมในทองถน เชน ในอสานและภาคเหนอจะใชใบไมและหญาคามงหลงคา ซงอาจเปน

ทมาของชอหญาทเอามามงหลงคา เลยเรยกวา “หญาคา” กเปนได (เสถยรโกเสศ : ประเพณเกยวกบ

ชวตปลกเรอน) ภาคใตชายฝงทะเลมจากกใชจาก ภาคกลางมหญาคามากกใชหญาคา เปนตน

ภาพท 2.1 แสดงสวนประกอบตางๆของเรอนเครองผก

(ทมาของภาพ : องคความรดานการส ารวจสถาปตยกรรม เพอการอนรกษโบราณสถาน (อาคารเรอนทรงไทย)

เขาถงเมอ 18 พฤษภาคม 2559 )

2 กลมอนรกษโบราณสถาน ส านกศลปากรท 3 พระนครศรอยธยา กรมศลปากร, ประเภทของเรอนไทย, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.finearts.go.th/parameters

สำนกหอ


10

2) เรอนเครองสบ

เปนเรอนไมจรงแบบเรอนไทย ใชไมจากตนไมยนตนขนาดใหญมาแปรรปเพอปลกสราง

บานเรอน เครองมอสวนใหญใชมดและขวาน จงเรยกวาเรอนเครองสบไมตองไสไม ดงเดมอาจจะไมม

กบไสไมหรอจะใชไมไดกเฉพาะเรอนเจา สวนราษฎรทวไปท าไมได และอาจมเหตผลอน ๆ อก เชน เสา

กใชขวานถากผ มฝมอจะถากไดเรยบ จะเปนเสากลมเสาหลายเหลยม หรอเสาสเหลยม เลอยออกมา

เปนแผน มการขดการถกจะเรยบ เชนเดยวกบไมพน เมอท าเชนนกเรยบพอแลว

เรอนเครองสบ มลกษณะพเศษอยอยางหนงคอ จะม “ฐานานศกด” ในตวของมนเองอยทก

หลง ทงนขนอยกบฐานะความเปนผพกอาศย เชน ในระยะแรกยงมฐานะไมดนกกอาจใช “ฝากระดาน

ตเรยบ” ฝมอชางไมสงนก แตเมอฐานะดขนอาจเปลยนเปน “ฝาปะกน” ซงมลกตงและลกเซนประกอบ

กนขนมาเพอความงดงามและคงทนถาวรมากขน หรออาจท าเปน “ฝาลกฟกกระดานดน” ทท าใหฝาม

ความหนามากขน ขอสงเกตอกแหงหนงทท าใหทราบวาบานใดเปนบานพกของเจานายหรอผ มฐานะ

สง คอ บรเวณ “หยองหนาตาง” ของกรอบเชดหนาจะมลกษณะแตกตางออกไปตามฐานะของเรอน ถา

เปนเรอนธรรมดาอาจเปนแผนกระดานเรยบ ๆ ถาฐานะสงขนมากเปนลกฟกกระดานดน ลกกรง

มะหวด จนสงทสดกจะแกะสลกเปนลวดลายตาง ๆ เชน ลายกานแยง ลายพฤกษชาต แตไมได

แกะสลกทงหลงเหมอนอาคารทางพระพทธศาสนา

ดงนน เราจะทราบฐานะของผ ทพกอาศยในเรอนนน ๆ ไดจากลกษณะรปแบบอาคาร ถาเปน

เจานายระดบสงอาคารกจะเรมใหญขน คอ จะมขนาดตงแต ๖ แปลานขนไป การประดบตกแตง

นอกจากทหยองหนาตางแลว กยงมในสวนอน ๆ ดวย เชน การท าลกกรงประดบตาง ๆ ซงในเรอง

ฐานานศกดของเรอนเครองสบนจะเหนตวอยางไดจากเรอนหมในพระทนงวมานเมฆ เรอนทบขวญท

จงหวดนครปฐม วงบานหมอ วงปลายเนน วงสวนผกกาด เปนตน

สำนกหอ


11

ภาพท 2.2 แสดงสวนประกอบตางๆของเรอนเครองสบ



สำนกหอ


12

2.1.3 เรอนไทยเครองสบภำคกลำง3

บานทรงไทยภาคกลาง เปนบานทรงไทยประเภททนยมทสด มลกษณะเปนเรอนยกพน ใตถน

สง สงจากพนดนเสมอศรษะคนยน รปทรงลมสอบ หลงคา ทรงสงชายคายนยาว เพอกนฝนสาด แดด

สอง นยมวางเรอนไปตามสภาพแวดลอมทศทางลมตามความเหมาะสม

บานทรงไทยถอวาเปนภมปญญาของคนไทยสมยกอนทถกสรางขนเพอการพกอาศยท

เหมาะสมกบสภาพภมประเทศ ภมอากาศ และประโยชนใชสอยตางๆ บานทรงไทยทนยมทสดคอบาน

ทรงไทยภาคกลาง มลกษณะเปนบานยกพนสง เพอปองกนน าทวมตวเรอน มรอบตวเรอนมชายคายน

ยาว เพอปองกนกนฝนสาด และแสงแดด การสรางบานทรงไทยภาคกลางยงตองค านงเรองทศทางของ

การระบายลม และการระบายความรอน ซงจะพดจากทศใตไปทศเหนอ ดงนนการวางตวเรอนของ

บานทรงไทยจงตองหนทางทศใต หรอทศเหนอ เพอใหลมพดผานสะดวก

เอกลกษณอกอยางของบานทรงไทยภาคกลางคอมชานบานทเปนพนทโลงกลางบาน จง

เหมาะส าหรบเปนทพกผอนหยอนใจของคนในครอบครว นงท างาน และรบรองแขก เปนตน บานทรง

ไทยภาคกลางสามารถขยายพนทของเรอนใหเชอมตอกนได โดยใชชานบานเปนตวเชอมกน ท าใหเราม

พนทประโยชนใชสอยทเพมขนไดอกดวย

- ลกษณะของเรอนไทยภำคกลำง

บานทรงไทยภาคกลางสวนมากจะยกใตถนสงจากพนดนประมาณความสงทพนศรษะของ

คนเรา รวมทงระเบยงและชานบานกตองยกพนสงดวย การยกใตถนสงจะมระดบทลดหลนกน โดย

บรเวณพนระเบยงจะลดหลนจากพนหองนอนประมาณ 40 เซนตเมตร พนชานบานลดหลนจาก

ระเบยงอกประมาณ 40 เซนตเมตร และปดดวยไมระแนงตเวนชอง การลดระดบพนนนจะชวยใหลม

3 ชลวรรษ ธนะวาสน, บำนทรงไทยภำคกลำง, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://student.nu.ac.th/wat-th/WebIP

สำนกหอ


13

พดผานจากใตถนขนมาขางบนไดสะดวก สามารถมองลงมายงใตถนชนลางได และใชระดบลดหลน

ในชวง 40 เซนตเมตรเปนทนงหอยเทาเพอความสบายในการพกผอน

หลงคาทรงจวสง หลงคาของบานทรงไทยภาคกลางเปนแบบทรงมนลา ใชไมท าโครง และใช

จากแฝกหรอกระเบองดนเผาเปนวสดมงหลงคา วสดเหลานตองใชวธมงตามระดบองศาทสงชนมาก

น าฝนจงจะไหลไดเรวการท าหลงคาทรงสงนยงสามารถชวยบรรเทาความรอนทจะถายเทลงมายง

สวนลาง ท าใหภายในบานเยนสบาย ส าหรบบรเวณครวโดยทวไปตรงสวนของหนาจวทง 2 ดาน ตอง

ท าชองระบายอากาศโดยใชไมตเวนชอง เพอถายเทควนไฟออกจากหองครวไดสะดวก และควรให

ชายคากนสาดยนออกจากตวเรอนมากหนอย เพอปองกนแดดสองและฝนสาด

ชานกวาง โดยทวไปแลวมปรมาณถงรอยละ 40 ของพนททงหมด ถารวมพนทของระเบยงเขา

ไปดวยจะมปรมาณถงรอยละ 60 พนทนถอวาเปนสวนพกอาศยภายนอก สวนทพกอาศยภายใน

ส าหรบนอนหลบพกผอนนนจะมฝากนเปนหอง มเนอทเพยงรอยละ 40 ของพนททงหมด สาเหตทม

พนทอยอาศยภายนอกมาก เพราะสภาพภมอากาศของบานเราทรอนอบอาวคะ

เปนเรอนยกใตถนสง สงจากพนดนประมาณพนศรษะ รวมทงระเบยงและชานกยกสงดวย

การยกใตถนสงนมระดบลด หลนกน พนระเบยงลดจากพนหองนอน 40 เซนตเมตรพนชานลดจาก

ระเบยงอก 40 เซนตเมตรและปดดวยไมระแนงตเวนชองโปรง การลดระดบ พนท าใหไดประโยชนดงน

คอ ชวยใหลมพดผานจากใตถนขนมาขางบน สามารถมองลงมายงใตถนชน ลางได และใชระดบลด

40 เซนตเมตรไวเปนทนงหอยเทา หลงคาทรงจวสงชายคายนยาว หลงคาของบานทรงไทยเปนแบบ

ทรงมนลา ใชไมท าโครงและใชจาก แฝกหรอกระเบองดนเผาเปนวสดมงหลงคา วสดเหลานตองใชวธ

มงตามระดบองศาทสงชนมาก น าฝนจงจะไหลไดเรว ไมรว การท าหลงคา ทรงสงน มผลชวยบรรเทา

ความรอนทจะถายเทลงมายงสวนลาง ท าใหทพกอาศยหลบนอนเยนสบาย ส าหรบเรอนครวทวไปตรง

สวนของหนา จวทง 2 ดาน ท าชองระบายอากาศ โดยใชไมตเวนชองหรอ ท าเปนรปรศมพระอาทตย

เพอถายเทควนไฟออกจากเรอนครวไดสะดวก ชายคากนสาดใหยนออกจากตวเรอนมาก เพอกนแดด

สองและฝนสาด

สำนกหอ


14

ถอเปนแบบฉบบของบานทรงไทยเดมทเราคนเคยกนด ในรปแบบ เรอนฝาปะกนถอเปน บาน

ทรงไทยแท บานทรงไทยฝาปะกน คอเรอนทฝาท าจากไมสก มไมลกตงและลกนอน และมแผนไมบาง

เขาลนประกบกน สนท หนาจวกท าดวยวธเดยวกน เราจะพบเหนบานทรงไทยภาคกลาง รปแบบตาง ๆ

อาท เรอนเดยว เรอนหม เรอนหมคหบด และ เรอนแพ

ภาพท 2.3 บานทรงไทย

(ทมาของภาพ : http://student.nu.ac.th/wat-th/WebIP เขาถงเมอ 18 พฤษภาคม 2559 )

- รปแบบเรอนไทยภำคกลำง

• เรอนเดยว เปนเรอนส าหรบผวเมยและลกทยงไมไดแตงงาน ประกอบไปดวยเรอนนอน 1

หลง เรอนครว 1 หลง ระเบยงและชานรวมเรอนนอนม 3 ชวงเสา แบงเปนหองโถง 1 ชวงเสา อก 2 ชวง

เสา เปนหองนอน ส าหรบครวม 2 ชวงเสา ชวงเสาส าหรบท าครวอกชวง 1 เสา ส าหรบเปนท

รบประทานอาหาร

สำนกหอ


15

ภาพท 2.4 แสดงรปแบบและสวนประกอบของเรอนไทยประเภทเรอนเดยว



• เรอนหม เมอครอบครวโตขนลก ๆ แตงงาน จ าเปนตองขยายครอบครวตามประเพณแลว

ผชายจะไปอยบานฝายหญง หองนอนหองเดยวไมพอ จงตองสรางเรอนขยายเพมขนทละหลง โดยใช

เชอมกบชานเดม จะสรางตรงขามกบเรอนเดมหรอขนาบขางชานเรอนเดมโดยมครวอยดานหลงกได

จงท าใหเรอนเพมขนเปนหม

ภาพท 2.5 แสดงรปแบบของเรอนไทยประเภทเรอนหม



สำนกหอ


16

ภาพท 2.6 แสดงแผนผงการจดวางต าแหนงของเรอนไทยประเภทเรอนหม



• เรอนหมคหบด

เรอนหมคหบดโบราณ เปนเรอนส าหรบผ มอนจะกน ลกษณะการจดเรอนหมคหบดของ

โบราณเปนเรอนขนาดใหญมเรอนคและเรอนหลงเลกหลงนอยรวมเขาดวยกน แตละหลงใชประโยชน

ตางหนาทกนออกไป ประกอบดวย เรอนนอน เรอนลก เรอนขวาง เรอนครว หอนก และชาน

ภาพท 2.7 เรอนหมคหบด


สำนกหอ


17

• เรอนแพ

สรางบานบรเวณชายฝงตองยกพนชนบนสงมาก ไมสะดวกในหนาแลงท าใหเกดการสราง

เรอนในลกษณะ " เรอนแพ " ทสามารถปรบระดบของตนเองขนลงไดตามระดบน าในแมน าล าคลอง

ภาพท 2.8 เรอนแพ


ชานกวาง โดยทวไปมปรมาณถงรอยละ 40 ของพนททงหมด ถารวมพนทของระเบยงเขาไป

ดวยจะมปรมาณถงรอยละ 60 พนทนเปนสวนอาศยภายนอก สวนทอาศยหลบนอนมฝา กนเปนหอง

มเนอทเพยงรอยละ 40 ของพนททงหมด สาเหตทพนทอยอาศยภายนอกมปรมาณมาก เพราะดนฟา

อากาศรอนอบอาวนนเอง

2.1.4 โครงสรำงและสวนประกอบของเรอนไทย

1) กำรแบงโครงสรำงหลกของเรอนไทย4

แบงออกเปน 3 สวน

- เครองลาง จากพนดนถงหลงรอด

- เครองบน จากหลงรอดถงขอ

- เครองบน ตงแตเหนอขอขนไปจนสดหลงคา

(ราชบณฑตยสถาน ศลปกรรมไทย พระพทธปฏมา พระบรมมหาราชวง วด เรอนไทยภาคกลาง)

4 กลมอนรกษโบราณสถาน ส านกศลปากรท 3 พระนครศรอยธยา กรมศลปากร, ขอก ำหนดของเรอนไทย, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.finearts.go.th/parameters

สำนกหอ


18

ภาพท 2.9 แสดงการแบงสวนโครงสรางเรอนไทย



จากการส ารวจเกบขอมลภาคสนามทวดสวางอารมณ บานสามงาม ต าบลสามงามอ าเภอโพธ

ทอง จงหวดอางทอง พบกบชางไมประจ าวด คอ นายหนง หงษนาค อาย 70 ป แบงโครงสรางของ

บานเรอนไทยออกเปน 3 สวน สบทอดวชากนมาแตโบราณ แตใหชอไวตางกบราชบณฑตยสถาน คอ

1. เดยวลาง จากพนดนถงหลงรอด

2. เดยวเสา จากหลงรอดถงขอ

3. เดยวบน จากหลงขอจนสดหลงคา

การเรยกชอทตางกนออกไปเชนนไมนาแปลกใจ เพราะแตละพนทแตละทองถนม

ลกษณะเฉพาะของตนเองอยแลว แมแตชอเรยกองคประกอบสถาปตยกรรมและศลปกรรมตางๆ เมอ

ตางบานตางเมองตางสถานทกเรยกตางกนออกไปได เชน หนาจวในภาคกลางไปภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอจะเรยกวา สหนา อยางนเปนตน

สำนกหอ


19

2) องคประกอบของเรอนไทย5

- ฐำนรำก แบงออกเปน 2 ชนด

• งวและกงพด เปนฐานรากทใชไมทอนกลมวางเรยงกน อยทกนหลมเพอเปนหมอนรองรบ

กงพด ไมดงกลาวเรยกวา “งว” จ านวนงวจะมกทอนแลวแตสภาพของดน สวนกงพดนนไดแก ไม

เหลยมทสอดทะลผานเสาหรอขนาบเสาทงสองขาง โดยใชลกสลดตรงกงพดใหยดตดกบเสา กงพดจะ

ถายน าหนกลงสงว

ภาพท 2.10 แสดงสวนของงวและกงพด

(ทมาของภาพ : http://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book/book.php?book=13&chap=1&page=t13-1-

infodetail07.html เขาถงเมอ 18 พฤษภาคม 2559 )

• แระ เปนฐานรากทใชไมแผนไมกลมแบนและหนา ซงสวนมากใชพรากไมทองหลาง น ามา

ถากใหแบนและตกแตงใหกลมคลายเขยงไม ส าหรบวางกนหลมและวางเสาไวบนแระอกทหนง แระน

จะถายน าหนกเสาลงสพนดน

5 ฤทย ใจจงรก, องคประกอบของเรอนไทยภำคกลำง, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจากhttp://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book/book.php?book=13&chap=1&page=t13-1-infodetail07.html

สำนกหอ


20

ภาพท 2.11 แสดงสวนของแระ



- เสำ เสาของเรอนไทยภาคกลางมหลายชนด ตามลกษณะหนาทการใชงาน

ภาพท 2.12 แสดงสวนของเสา



• เสำเรอน มกใชไมเตง ไมรง เพราะมขนาดท าเสาเรอนไดเหมาะตามอาย ไมบางชนดขนาด

ไดแตมอายเปนไมออนไป ไมเตง ไมรง เมอไดขนาดท าเสาอายไมกมากแลว เนอไมจงแขงแกรง คงทน

ฝงอยใตดนไมผ สวนทอยเหนอดนอยไดเปนรอยป เชนเรอนทปลกขนตงแตรชกาลท 5 แถวอางทอง

สงหบร เสายงคงดอย มแตโยเอยงไปเทานน

การเลอกไมมาท าเสา กตองหาต าหนใหนอยมาก เชน โคนเสามตากไมเอาเรยกวา ระยะเปด

ไซไกตอดหมสดงกลาวมาแลว ถามตาตรงสวนทจะตองจะรอดกไมเอาเพราะไมมตาเจาะยาก เสาเรอน

จะตองมความสงเสมอกนตลอด ธรรมดาจะมขนาดสงไมเกน 12-13ศอก สงกวานไมคอยท ากน

สำนกหอ


21

สวนทปลายเสาเรอนจะควนใหเปนเดอยแทงกลม ศพทชางเรยกหวเทยน ไวทกตน เพอสวม

เขากบขอ เสาเรอนจะใชไมทงตนมาถากใหกลมหรอเปนเหลยมใหสวนโคนเสานนใหญกวาปลาย ชาง

ผช านาญจะใชผงหรอขวานถาก ๆ จนเรยบไมตองใส มทง 8 เหลยมสวนโคนเสาประมาณ 150

เซนตเมตร จะกลอมใหเปนเหลยมเลก 16 เหลยม เปนแบบแผนทยดถอกนมาแตครงโบราณ และยงม

ก าหนดชอเรยกเสาตามฤกษยามและตามหนาทใชงานอกดงน

• เสำเอก ไดแก เสาเรอนตนแรกทยกลงหลมตามฤกษยาม เปนไมทคดไวแลววาดงามกวา

เพอน

• เสำโท ไดแก เสาเรอนทยกลงหลมเปนตนทสอง ตอจากเสาเอก การยกจะตองเวยนขวาหรอ

ทกษณาวรรตรอบหลม

• เสำตร หรอเสาพลหรอเสาสามญ ไดแก เสาทเหลอและยกลงหลมตอจากเสาโท และตองยก

เวยนไปทางขวาดวยเชนเดยวกน

• เสำดง คอเสาลอยมทงกลมและเหลยม ไมปกลงดน แตจะท าเปนงามคลอมอยบนหลงรอด

สงขนไปจนทะลขอ สวนททะลจากขอขนไปท าเปนใบเรยกใบดงยนขนไปรบอกไก เรอนหลงหนงจะตอง

มเสาดงอยางนอย 2 เสา แบงครงดานสกดทงสองขาง และเปนตวแบงครงฝาเรอนดานสกดดวย แตถา

เรอนหลงใดมการแบงหอง กจะมเสาดงอกหนงเสาตงอยกลางหองทะลขอขนไปใชส าหรบยดฝาประจน

หองหรอฝากนหอง

• เสำระเบยง คอเสาทรบชายคาระเบยงเรอน เพอรบจนทนของระเบยงทยนออกมาจากแนว

เสาของเรอนแม มทงเสากลมและเสาเหลยม ถาเรอน 3 หอง กม 4 ตน เปนทรบรอดระเบยงและรอด

ของนอกชานดวย

• เสำตอมอ คอเสาทสงแตรบรอดได สวนมากจะไมเจาะรรบรอด แตจะท าเปนงามไวรบรอด

หรอหาไมทเปนธรรมชาตมาท า สวนมากท ากบกระทอมหรอกระตอบและรบสะพาน

• เสำชำน คอ เสารบชานเรอนจะเจาะรใสรอดทแนวใตพนชาน

• เสำหมอ คอเสาทสงจากพนดนถงหลงรอดเหมอนเสาตอมอ แตจะท าเปนเสาเสรมเขาไปใน

กรณเสาเรอนผปลายจงท าเปนงามรบรอด

สำนกหอ


22

• เสำนำงเรยง คอเสาทรองรบหลงคากนสาดทยนออกมามากกวาธรรมดาทค ายนหรอเทา

แขนไมสามารถรองรบได

- พน พนของเรอนไทย หามใชกบไสจะเสมอเรอนเจาไดยดถอกนมาตงแตโบราณผ เขยน

ตรวจดบานเรอนไทยเกา ๆ หลายหลง ในลมแมน านอย แมน าเจาพระยา ยงไมเคยเหนไมพน แบบไส

กบเลย ชางโบราณถากไมไดเนยนจรง ๆ แตถงอยางไรกยงทงรอยขวานถากไวใหเหนมองในแงด ถงจะ

ขดถจนเปนมนกไมลนไดงาย ๆ พนเรอนไทยแบงออก 3 ประเภทคอ

• พนเรอน เรอนไทยนยมใชไมกระดานทมความกวางมากและยาวตลอด เรอนตอพนไมเคย

เหน (ผ เขยน) ถาปตามยาวกปทบหลงรอดจะใชแผนกระดานสน กชวงระหวางเสาโดยใชฝกมะขามทต

ตดกบเสาเปนตวรบ เพราะรอดรบไมไดถกเสาอมอย เรอนบางหลงไมใชฝกมะขามแตบากขางเสาให

เปนบากใชได แตไมคอยพบ หากไมมไมยาวจะใชไมสนปตามขวางของเรอน หรอปตามดานแคบ

จะตองใชตงพาดอยบนหลงรอดอกชนหนง การส ารวจเกบขอมลครงนยงไมเคยปรากฏใหเหนเลย

• พนระเบยง เชนเดยวกบพนเรอนแม ตามต าราพนระเบยงจะลดต ากวาเรอนแมประมาณ

30 เซนตเมตร แตการส ารวจในครงน (พ.ศ. 2553) ไมพบเลยจะพบแตพนเรอนแมกบพนระเบยงเสมอ

กนทกหลง นคอเอกลกษณของเรอนในแถบน

• พนชำน จะอยต ากวาพนระเบยงประมาณ 45 เซนตเมตร ระยะกาวขนระเบยงไดพอด จะป

ตามยาวและไมนยมปชดกน เพราะไมมหลงคาฝนตกน าฝนจะไหลลงลองไดสะดวกท าใหพนชานไมผ

เรว

ภาพท 2.13 แสดงสวนของพนเรอน



สำนกหอ


23

• รอด คอแผนไมทรอดรเสา ดานสกดของตวเรอนและระเบยงใหปลายทงสองขางเลยเสา

ออกไปรบพรง หลงรอดในเสารบพนกระดานทปตามยาว ถาไมพนบางกเสรมรอดคนกลางระหวางชวง

เสา รอดเสรมนจะวางอยบนหลงอะเส ซงพบเปนจ านวนไมนอย

ภาพท 2.14 แสดงสวนของรอด



• รำ แผนไมขนาดเทากบรอดหรอเลกกวา แขวนอยกบพรง เพอชวยรบน าหนกพนไมใหออน

เชนเดยวกบรอดเสรม เปนไมเหลยมขนาดประมาณ 5 X 20 ถง 25 เซนตเมตร ใชไมเนอแขง เชน เตง

รง

ภาพท 2.15 แสดงสวนของรา



• ตง ไมรปสเหลยมแบนวางตงอยบนหลงรอด ตามความยาวของตวเรอน เพอใชรองรบพน

เรอนทปตามขวาง ลมแมน าทง 5 สาย ทส ารวจครงนไมพบเลย

สำนกหอ


24

• พรง ไมสเหลยมแบนรดเสาดานสกดและดานยาว ดานสกดเจาะเปนรเดอยรปหางเหยยว

เพอใหเดอยหางเหยวคดานยาวสอดแลวใชสลดเปนโลหะหรอไมเนอแขงสอดบงคบอกชนหนงกนไมใช

ไมพรงเรอนออกจากกน บางครงเจาะเปนรสเหลยมเพอสอดเดอยสเหลยมนอกจากจะใชเปนหวไมพน

แลวยงเปนฐานทตงฝาเรอน และเปนเครองบงคบขนาดของเรอนไปในตวดวย เพราะฉะนนกอนขด

หลมจงตองวางพรงตอกหลกหมายหลมแบงหองไวกอน

ภาพท 2.16 แสดงสวนของพรง



• ฝกมะขำม ไมทมรปรางโคงคลายฝกมะขามตอกตดกบเสาใตพนเรอนของรองรบพนเรอน

ชวงทตดกบพรงหรอพนเรอนรมนอกของตวเรอนดานยาว เพราะปลายไมกระดานทปเรอนไปชนกบเสา

ไมสามารถวางบนหลงรอดไดเพราะเสาเรอนอมอย ชางบางทองทไมท าฝกมะขามแตปากเสาเปนบา

รองรบไวกมแตนอยมาก

ภาพท 2.17 แสดงสวนของฝกมะขาม



สำนกหอ


25

- ฝำเรอน6 ฝาเรอนไทยภาคกลางท าเปนฝาส าเรจรปมมาตงแตสมยกรงศรอยธยาแลว

ค าใหการขนหลวงวดประด กลาวไววา “ยานสมพะนท าฝาเรอนและเรอนหอ...ท าไวขายและรบจาง”

ประกอบไปดวยไมชนเลก ๆ รวมกนเปนแผงฝาเรอนทวไปท าดวยไมไผและไมจรงประกอบกนเปนแผง

เรยกวา “กระแบะ” เมอจะปลกเรอนกยกกระแบะนขนประกอบไดเลย ฝาแตละต าแหนงมชอเรยก

ตางกนออกไป เชน ฝาดานขางของเรอนเรยกวาฝาเรอน ฝาดานสกดเรยกฝาหมกลองหรออดหนา

กลอง ฝากนหองเรยกวา ฝาประจนหอง ฝาของระเบยงเรยกวาฝาระเบยงหรอฝาเลยว ฝาตรงหนาหอง

โถงเรยกฝาเรอน ฝาทชานเรยกฝาชาน เปนตน

ฝาเรอนตอนบนอยระหวางแปหวเสา ขอกบเตา ซงมระยะหางประมาณ 50เซนตเมตร ท าเปน

ชองลมพดบาง ท าเปนระบายชองแสงบาง ชวงนเรยกวา “กรอบรดเกลา”หรอ “คอสอง” มรอบตวเรอน

ทง 4 ดาน

ฝาเรอนสวนลางสดตดกบพรง มลกษณะเปนชองลกฟกสงประมาณ 40 เซนตเมตรหรอสงถง

ใตกรอบเชดหนาของหนาตาง สวนมากความสงจะนอยกวาความยาวหรอเทากนสวนนมรอบตวเรอน

ทง 4 ดานเหมอนกน เรยกวารองตนชาง

ฝาเรอนจะมหลายแบบ จะมทงลกตงและลกนอน เพอแบงเปนชวง ๆ ขนาดตาง ๆสวนมากจะ

นยมท าฝาปะกน สวนเรอนไฟหรอครวนยมท าฝาแบบฝาส ารวจ ฝาดงกลาวพอจะรวบรวมมาแสดงเปน

ลายเสนประกอบเพราะค าบรรยายอาจมองภาพไมชดเจนดงน

6 กลมอนรกษโบราณสถาน ส านกศลปากรท 3 พระนครศรอยธยา กรมศลปากร, องคประกอบของเรอนไทย, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.finearts.go.th/parameters

สำนกหอ


26

• ฝำปะกน

ภาพท 2.18 แสดงรปแบบฝาปะกน (ทมาของภาพ : องคความรดานการส ารวจสถาปตยกรรม เพอการอนรกษโบราณสถาน (อาคารเรอนทรงไทย)


• ฝำปะกนกระดำนดนหรอลกฟกลองปะกน

ภาพท 2.19 แสดงรปแบบฝาปะกนกระดานดนหรอลกฟกลองปะกน (ทมาของภาพ : องคความรดานการส ารวจสถาปตยกรรม เพอการอนรกษโบราณสถาน (อาคารเรอนทรงไทย)


สำนกหอ


27

• ฝำลกฟก • ฝำลกฟกกระดำนดน

ภาพท 2.20 แสดงรปแบบฝาลกฟกกระดานดน



• ฝำสำยบว

ภาพท 2.21 แสดงรปแบบฝาสายบว (ทมาของภาพ : องคความรดานการส ารวจสถาปตยกรรม เพอการอนรกษโบราณสถาน (อาคารเรอนทรงไทย)


สำนกหอ


28

• ฝำสำยบวกระดำนดน

ภาพท 2.22 แสดงรปแบบฝาสายบวกระดานดน (ทมาของภาพ : องคความรดานการส ารวจสถาปตยกรรม เพอการอนรกษโบราณสถาน (อาคารเรอนทรงไทย)


• ฝำขำงกระดำน

ภาพท 2.23 แสดงรปแบบฝาขางกระดาน (ทมาของภาพ : องคความรดานการส ารวจสถาปตยกรรม เพอการอนรกษโบราณสถาน (อาคารเรอนทรงไทย)


สำนกหอ


29

• ฝำส ำรวดไมจรง

ภาพท 2.24 แสดงรปแบบฝาส ารวดไมจรง (ทมาของภาพ : องคความรดานการส ารวจสถาปตยกรรม เพอการอนรกษโบราณสถาน (อาคารเรอนทรงไทย)


• ฝำส ำรวจไมไผ

ภาพท 2.25 แสดงรปแบบฝาส ารวดไมไผ (ทมาของภาพ : องคความรดานการส ารวจสถาปตยกรรม เพอการอนรกษโบราณสถาน (อาคารเรอนทรงไทย)


สำนกหอ


30

• ฝำกระดำนดน

ภาพท 2.26 แสดงรปแบบฝากระดานดน



• ฝำตททบเกลด

ภาพท 2.27 แสดงรปแบบฝาตทบเกลด



• ฝำตงตชน

ภาพท 2.28 แสดงรปแบบฝาตงตชน



สำนกหอ


31

- ประต ของเรอนไทยม 2 ชนดคอ ประตหองหรอประตเรอน และประตชาน • ประตหองหรอประตเรอน เปนประตทใชเขาหองนอนของเรอนนอน โดยจะเขาทางหองโถงหรอทางดานระเบยง รวมทงประตทเขาเรอนครวดวย ประตประกอบดวยกรอบเชดหนาทตกแตงผวและเขาปากกบทง 4 มม กรอบเชดหนาของประตจะวางอยบนลกนอนตวลางสดเหนอพรงและบรรจอยในกรอบของลกตงและลกนอนของฝา ตวบานประตจะเปนแบบ 2 บาน เปดเขาในบานนจะยดอยกบธรณประตลางและบนดวยเดอยในตวของบานและเดอยนท าหนาทคลายบานพบประต ในปจจบนประตจะมดาล เปนเครองยดไวไมใหเปดดาล มลกษณะเปนทอนไมสเหลยม ฐานบวดบอยดวยไมทตดอยกบตวบานทงสองประตทมบานขนาดใหญ อาจจะท าเปนบานคกได ประตทงเปนกรอบสเหลยมผนผาและสอบขนขางบนคอกรอบดานลางยาวกวาดานบน • ประตรวชำน มลกษณะเชนเดยวกบประตเรอน แตประตนจะตดตงอยกบรวชานตรงบนไดขนลงเรอน มหลงคาอยขางบนเพอกนแดดกนฝนเปนหลงคาทรงเดยวกบหลงคาเรอน และตงอยกบเสาขางประตเพยง 2 เสาเทานน ซมประตนจะสวยงามและเพมความสงาใหกบเรอนดวย - หนำตำง หนาตางของเรอนไทยมทงเรอนนอนและเรอนครว ม 2 แบบคอ แบบมหยองและไมมหยอง หยองคอสวนลางของกรอบเชดหนาของหนาตาง ซงมลกษณะเปนกรอบสเหลยมผนผา กวางเทาตวบานและสงประมาณ 10-15 เซนตเมตร ภายในกรอบมทงฉลลายแบบตาง ๆ กบลกฟกกระดานดน การเสรมหยองเขาไปท าใหหนาตางมความสงจากพนขนมาอกเลกนอย และเพมความงามใหกบเรอนดวย หนาตางมเดอยและเปดเขาในเชนเดยวกบประต แตขนาดจะเลกกวาทธรณลางจะมชองส าหรบใสกลอนกบเพอกนหนาตางเปด

ภาพท 2.29 แสดงรปแบบสวนของหนาตาง



สำนกหอ


32

บานหนาตางจะมความเกยวโยงกบตวเรอนดวย ท าเปนแบบ 2 บาน ปดชนกนโดยไมมบงใบ

ตรงทบานประชดกนจะมไม 1 อน มความสงตลอดตวบานทตดบานดานขวามอใหเหลอมเลยออกมา

จากขอบบานคลายกบบงใบไมชนนเรยกอกเลา บานบางหลงจ าหลกลายสวยงามดวย อกเลานจะมได

ทงประตหนาตาง

กรอบบานหนาตางมทงสเหลยมผนผาและสอบเขาหากนดานบนคอ ดานลางยาวกวาดานบน

เหมอนกบประตเชนเดยวกน

ภาพท 2.30 แสดงรปแบบของหนาตางแตละแบบ



- บนได ของเรอนไทยเปนบนไดท าส าเรจรป น าไปตดตงกบเรอนไดทนท ตวบนได

ประกอบดวย แมบนไดและขนบนได ขนบนไดจะสอดอยในรทเจาะเขาไปในแมบนได รนมทงเจาะทะล

สำนกหอ


33

และไมทะล รทเจาะทะลจะใหเดอยของขนบนไดโผลออกไปพอประมาณ แลวใชลกสลกยดไมใหแม

บนไดแยกออก ลกสลกแตเดมท าดวยไมเนอแขง ภายหลงมเหลกกใชเหลกแทน ตามประเพณจ านวน

ขนบนไดจะเปนจ านวนค 3, 5, 7, 9, 11 ขน นยมหนไปทางทศตะวนออก ทศอน ๆ กม ทศตะวนตกไมม

โบราณเขาถอ ในระยะหลงกพอมใหเหนเหมอนกนไมสจะเครงครดเหมอนกอน

ภาพท 2.31 แสดงสวนของบนได


- อกไก หรอแปจอง อยตอนบนสดของสวนทเปนสนหลงคาเรอนเปนไมทอนยาวดานตดเปน

รปสเหลยมขนมเปยกปนวางตลอดตามแนวยาวของหลงคาเรอน มรสวมเดอยของใบดงทกชวงขอ ท า

หนาทใหจนทนกบกรอบจวยดดานขางสวนบนของอกไก สวนมากชางจะบากเปนรองรปหางเหยยว ให

ปลายกรอบหางเหยยวทาบลงบนรอง แลวสลกดวยลกสลกไม เพอยดปลายกลอนกบอกไกใหแนน เพอ

วางระแนงและมงกระเบองตอไป ตวอกไกสวนมากจะใชไมทอนเดยวไมตอและชางจะถากใหออนตว

ตรงกลาง สนหลงคาจะไดไมแขงและดาง ท าใหหวทายหลงคาดเชดเลกนอยและยนเลยตวปนลม

ออกไปประมาณ 10 เซนตเมตร บางแหงสวนทยนออกไปนจะควนหรอบากใหเปนรองกนน าฝนไหล

ยอน บางแหงใชสงกะสหม อาคารโบสถ วหาร สมยสโขทย ใชกระเบองดนเผาท าเปนครอบไว เรยกวา

“ครอบอกไก”

สำนกหอ


34

ภาพท 2.32 แสดงสวนของอกไก



ภาพท 2.33 แสดงสวนของอกไก



- จนทน คอไมสเหลยมแบน ตงอยบนปลายขอดานละตว ประกอบกนเปนรปพนมหรอ

สามเหลยมหนาจว ปลายบนแนบอยกบใบดงใตอกไก ปลายลางบากเปนบาอมไวกบแปหวเสา บน

หลงขอภาษาชางเรยกวา “เหยยบจนทน” คอจนทนเหยยบอยบนหลงขอ รปของจนทนจะแอนโคงใหรบ

กบหลงคา

สำนกหอ


35

ภาพท 2.34 แสดงสวนของจนทน



เรอนไทยมกนสาดและระเบยง จนทนกจะเรยกชอตามต าแหนงทอย คอ จนทนระเบยง จนทน

กนสาด จนทนระเบยงและกนสาด จะแขวนอยใตเตากบเสา บางแหงใชนอตรอยเขากบเตา วธนนาจะ

มาทหลง อกวธใชไมท าเปนคางคาวหวไว (ดภาพประกอบ)

ภาพท 2.35 แสดงสวนของคางคาว (ทมาของภาพ : องคความรดานการส ารวจสถาปตยกรรม เพอการอนรกษโบราณสถาน (อาคารเรอนทรงไทย)


สำนกหอ


36

ปลายดานนอกกจะไปแปะไวทรอยบากของเสาระเบยงดานนอก ถาเปนกนสาดจะมไมเทา

แขนยนขนไปรบ

- แป เรอนไทยม 2 ชนด คอ แปหวเสากบแปลาน จะวางพาดไปตามยาวตลอดหวทายของตว

เรอนปลายทง 2 ขางจะยนเลยตวปนลมออกไป

• แปหวเสำ สวนมากจะใชไมรปดานตดสเหลยมจตรสหรอสเหลยมแบนชนดหนาจะวางอยท

กบรองปลายขอมทงสองขาง บนหลงแปบรเวณขอจะมหนาทรบปลายกรอบจวและจนทน ชวงระหวาง

ขอกจะเปนตวรบไมกลอนทพาดยาวลงมาจากหลงอกไก นอกจากนนยงเปนตวยดโครงหลงคาเรอน

ไมใหปลายเสาเรอนเซออกจากแนว เพราะเปนตวบงคบขอและขอบงคบเสาอกทอดหนง

• แปลำน สวนมากจะเปนไมรปตดสเหลยมแบน ขนาด 1 ½” x 3 หรอ 2”x4” วางอยบนรอง

หลงจนทนและกรอบจว ถาเปนตวเรอนแมหรอเรอนประธาน กจะวางขางละ 5 แถว ถาเปนเรอนครวม

ขนาดเลกลงมาคอเรอน 2 หอง กจะม 3 แถว เสถยรโกเสศ กลาวไวในหนงสอประเพณเกยวกบชวต

“ปลกเรอน” วา แปลานเหนจะเอาขอมาจากใบลาน เพราะเปนไมรปแบนเหมอนคมภรใบลาน โดยม

เหตทวางแป ใชวางตามยาวของเรอน จงเรยกดานขางของเรอนวา“ดานแป” การวางแปยอมวางใหหว

ทายของแปยนออกมาจากจวรบกบหลงคาปกนกพองาม สวนทยนจากจวนเรยกวา ไขลาหนาจว ใน

ภาษาไทยใหญแปลวา ทเดนทสง ค าวาไขลา จะหมายความวา ขยายใหเดนใหสงไดบางกระมง

ภาพท 2.36 แสดงสวนของแปลาน



สำนกหอ


37

- ใบดง จะมเฉพาะดานสกดหรอฝาหมกลอง ลกษณะเปนไมสเหลยมแบน โคนใหญปลายเลก สวนปลายจะท าเปนเดอยไวส าหรบสวมเขากบรเดอยของอกไก สวนโคนท าเปนเดอยเขญตงอยบนหลงขอ มหนาทรบแผงจวและรบอกไก บางแหงเปนไมทอนเดยวกบเสาดง แตระยะเดยวบนจะถากเปนรปเหลยมหรอกลมกได แตระยะเครองบนจะตองเปนสเหลยมแบนดงไดกลาวแลว มดงอกชนดหนงเรยกดงแขวน ลกษณะเชนเดยวกบใบดง แตจะตองตงอยบนขอตวในทไมมเสารบ ใชส าหรบใหจนทนเกาะและรบอกไกเชนเดยวกน ขนาดของใบดงมสตรมาตงแตครงโบราณวา เดยวใบดงนนตองถอเอาสวนยาวของขอเปนพกด ถาขอยาว 5 ศอก ใบดงกตองสง 4 ศอก เวนไวแตตองการหลงคาสอบสงเรยวกตองใชเดยวใบดงเปน 4 ศอก 1 คบ

ภาพท 2.37 แสดงสวนของใบดง (ทมาของภาพ : http://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book/book.php?book=13&chap=1&page=t13-1-


- กลอน ไมแผนบางขนาด ½”x3” ท าหนาทยดเครองมง พาดบนแปทกตว ตงแตอกไกไปจนถงเชงกลอนของหลงคาเรอน ปลายดานบนทวางอยกบอกไกจะท าเปนหางเหยยวทาบลงบนรองทชางท าไวหลงอกไก เจาะรฝงเดอยลงไปใหแนน ถาหลงคามงดวยกระเบอง กลอนกจะท าเปนกลอนเจาะกบกลอนขอ เพอวางไมระแนงอกชนหนง เพอใหระแนงรบกระเบอง ถาหลงคามงดวยหญาหรอจากไมตองมระแนง แตอยาใชกลอนเจาะ

สำนกหอ


38

เปนรเรยงตงแตปลายขางหนงไปหาปลายอกขางหนง เวนชวงหางเทากบระยะทจะมงดวยจากหรอหญา สวนมากจะประมาณ 15 เซนตเมตร หรอเทากบระยะความหางของระแนง

ภาพท 2.38 แสดงสวนของกลอน



- ขอ ไมแผนสเหลยมแบนจะใชขนาด 1 ½”x7”, 2”x8” ปลายทงสองขางเจาะรกลม เพอสวมเขากบหวเทยนของเสา รทงสองนจะเปนตวบงกบความสอบของเรอน และทปลายขอทกตวจะบากเปนรองเพอรบแปหวเสา และหลงขอจะเปนตวจบระดบแนวระนาบของตวเรอนขอตวรมสดทงสองขาง เหลยมบนจะถากใหลาดเอยง รบกบความลาดเอยงของปกนกเรยกวาขอเผล และขอทอยระหวางหองจะเรยกวา ขอประจ าหองยงมขออกแบบหนงเรยกวา ขอคดจะอยใตขอเผล เพอรบโคนใบดงททะลขอเผลลงมาเปนตวบงกบไมใหปลายใบดงโอนเอนได

ภาพท 2.39 แสดงสวนของขอ



สำนกหอ


39

อกต าแหนงหนงเรยกวา ขอคดเชนเดยวกน ใชส าหรบเรอนแฝด คอวางอยใตขอประจ าหอง วางพาดยาวจากเสาดานนอกของเรอนแมไปยงเสาดานนอกของเรอนแฝด เพราะเสาคในของเรอนแฝดไมม ถามกจะท าใหเกะกะจงใชเสาตกตาวางอยบนหลงขอคด เพอขนไปรบขอบนอกทอดหนง ขอคดตวนสวนมากจะวางเอาสนตงไมวางทางนอนหาวางทางนอนจะรบน าหนกไดไมด - ระแนง ไมทอนยาวหนาตดรปสเหลยมจตรสวางพาดอยบนบาของกลอน ท าหนาทรบกระเบองมงหลงคาวางระยะหางกนประมาณ 10 เซนตเมตร ขนาดประมาณ 1”x1” - สะพำนหน ไมแผนยาวางทบบนหลงเชงกลอน ท าหนาทรองรบปลายกลอนกระเบอง ถามงดวยหญาหรอตบจากกรบหญาและตบจากปองกนฝนไหลลงมาเปยกเชงกลอนท าใหผไดมขนาดประมาณ 1”x4”

ภาพท 2.40 แสดงสวนของตะพานหน



- เชงกลอน ไมแผนสเหลยมแบนขนาดประมาณ 1 ½”x6” ตดอยปลายเตาของชายคาและจนทนปกนกกบจนทนหลงคาระเบยงท าหนาทรองรบสะพานหน ตวเชงกลอนจะเจาะร เพอใหเดอยของเตาสวม - เตำ ไมแผนหนาขนาดประมาณ 2”x4”, 1 ½”x3” ยาวประมาณ 70 เซนตเมตร ปลายขางหนงเสยบอยกบเสาปลายดานนอกท าเปนเดอยเพอเสยบรบเชงกลอนเตาตวเดยวตามเสาเรยกเตาราย ถาเตาสองตวอยทเสามมรบเชงชายดานยาวกบดานสกดเรยกเตารม มทงตวผและตวเมย - สลกเดอย เหลาไมกลมยาวคลายตะเกยบสอดอยทปลายเดอยของเตา ปลายเดอยของพรง ปลายเดอยของจนทนระเบยง เพอบงคบไมใหสวนประกอบทกลาวมาดดออกจากกน ในระยะหลงใชตะปหรอเหลกเสนกลมแทน

สำนกหอ


40

- คำงคำว ไมแปยาวประมาณ 40 เซนตเมตร จะเจาะรสเหลยม 2 ร รบนสวมเขากบเตารลางใหปลายจนทน กนสาดสอดท าหนาทรบปลายจนทนทอยดานในใตเตา รนตอมาไมคอยท าเพราะใชนอตรอยเตากบจนทนกนสาดเขาดวยกนกแนนด - หนำจว แผงไมปดโครงจว ดานสกดหวทายหรอปดโครงจวฝาประจนหอง แผงจวน ประกอบดวยไมแผนเลก ๆ เปนรปสามเหลยม ดานประกอบมมแหลมท าหนาทเชนเดยวกบจนทน เพราะบากเปนรองเพอรบแป แผงจวนจะยดอยกบใบดง ตงอยบนขอและแปหวเสา มการประดบตกแตงหนาจวหลายแบบ

• จวลกฟก จวหนำพรหม ลกษณะเปนชองบรรจลกปะกนขนาดใหญ เรยกวาลกฟกชองลกฟกนอาจมถง 5 ชน ลดหลนกนขนไปมทงลกตงและลกนอน ชนบนสดมชองเดยวเรยกหนาพรหม หรอพรหมพกตร เมอเวลาปลกเรอนมการท าขวญจว โดยใชผาขาวผนเลกและเยบประตดกน ผกหอยไวทหนาจวและเจมเปนรปพนมตรงยอดจวดวยทท าเชนนถอวาเปนสรมงคลแกเรอน ถาคดอกแงหนงวาเปนเครองปองกนอนตรายทจะมาบฑากลงรอยเดยวกน ถาทานดรปเกยรตมขลายสงหในรปเขยนจะเหนวาเปนลวดลายเคาเดยวกนจะตางกนทลายสงหเปนรปพนมเรยวขนไปเทานน สวนรปเกยรตมขเอามาตดไวทหนาจว บางจะไมไดหรอ แตรปจวของเรอนเปนรปแหลม จะใชเปนรปเกยรตมขดละวนไมเขากบรปจว ทงการท าเชนนนกไมเปนของงายนก นอกจากจะเปนเรอนของคนทมอ านาจวาสนา ไมใชจะเปนของทท ากนเปนสามญทว ๆ ไป จงยกท าเปนลายหนาพรหม ซงเทากบเอาพรหมวหารเปนเครองปองกนอนตราย ทลทธศาสนาทไทยนบถออย สวนทเจมรป 6 จด เปนรปพนมคดวาเปนความหมายท านองเดยวกน (เสถยรโกเสศ : ประเพณเกยวกบชวต ปลกเรอน 2581)

ภาพท 2.41 แสดงรปแบบจวลกฟก จวหนาพรหม



สำนกหอ


41

• จวใบปรอ จวทมไมแกนกลางเปนแนวตง ใชไมสเหลยมแบนขนาดเลกตทบเกลดในแนวนอน ทงซกซายและขวา ตงแตฐานจนถงยอดถงอกไก บางแหงท าเปนลกฟก 1 ชนบาง 2, 3 ชนกม

ภาพท 2.42 แสดงรปแบบจวใบปรอ (ทมาของภาพ : องคความรดานการส ารวจสถาปตยกรรม เพอการอนรกษโบราณสถาน (อาคารเรอนทรงไทย)


• จวพระอำทตย จะมแถวลกฟกอยดานลาง 1-2 แถว เหนอลกฟกจะท าเปนรปครงวงกลมมแกนตงกลางคลายใบดง แลวท าเปนซไมแบบรศมของดวงอาทตยขนไปยนทกรอบจวถาเปนเรอนไฟหรอครวจะตชองเวนชอง ถาเปนเรอนแมหรอเรอนประธาน เรอนพาไล เรอนลก จะตเวนชองเหมอนกน แตมไมกรอกชนหนงอยขางหลง จวของเรอนบางหลงใชวธสลกไมเปนรปพระอาทตยกม จวรปพระอาทตยนไมใชมแตเฉพาะเรอนไทย เรอนทรงมะนลากนยมภาคใต ภาคเหนอ ภาคอสาน มทงนน

ภาพท 2.43 แสดงรปแบบจวพระอาทตย (ทมาของภาพ : องคความรดานการส ารวจสถาปตยกรรม เพอการอนรกษโบราณสถาน (อาคารเรอนทรงไทย)


สำนกหอ


42

จวจะมรายละเอยดปลกยอยอกหลายแบบ แตแบบหลก ๆ กจะม 3 แบบ ดงกลาวน ถอวาเปนหนาตาของเรอน เพราะจวจะอยดานทรบตะวนขนและตะวนตก ภาคอสานเรยก “สหนา” ใหความหมายชดเจนด คนเราคบกนมองไมเหนหวใจแตดสหนากพอจะรได เปนส านวนแบบไทย ๆ ทเขาใจกนด - เครองมงหลงคำ ชนเดมคงมงดวยใบไม เชน หญาคา หลงคาจงอาจจะไดชอมาจากหญาคากเปนได นอกจากนยงมหญาแฝก ใบจาก ใบตาล ใบมะพราว แลวแตทองถนไหนจะหาไดงายกวากน จะท าออกมาเปนตบ ๆ เวลามงกไมตองใชระแนงใชตบจากและหญาหรอใบไม สอดรอยดวยตอกเพอผกตดกบกลอน เรอนไทยสมยกอนนยมมงหลงคาดวยหญาและจากจงไมมระแนง ครนเมอใชกระเบองเกลด (มกระเบองหากตดกระเบองเกลดเตา กระเบองกลบบว) กเพมระแนงเขาไป ตอมาภายหลงมสงกะสเขามา กใชสงกะสมงตดระแนงออกอก เพราะสงกะสเปนแผนยาวมลอนใหน าฝนไหลไดทศทางและสะดวก จากสงกะสกมาเปนกระเบองลอนค อนนใชในระยะหลง ๆ แลว ทงสงกะสและกระเบองลอนค สวนมากจะใชซอมหลงคาหรอหลงเกาทช ารด โดยถอดไมระแนงออกเสยเพราะไมตองใช มงสงกะสนอกจากจะกนฝนรวไดดแลวยงมน าหนกเบาไมอมน า - ปนลม คอไมแผนใหญ หนาประมาณ 3 เซนตเมตร 2 ตว ประกอบใหเปนสามเหลยมหนาจว ตกแตงปลายบนใหแหลมออนชอยไปตามแนวลาดเอยงของหลงคา จะวางอยบนหลงอกไก แปทกตว ปลายปนลมจะวางทบอยบนหลงสะพานหนหรอเชงกลอน ปนลมทกตวจะตอยอดขนไปใหแหลม วธตอยอดมหลายแบบ คอ แบบนงครอมหรอสวมหมวกกบบากเปนบาไวทตวหนง เพอใหอกตวหนงปะกบเขาท าเปนรางลนสลกเดอยไม บางแหงใชสงกะสทาบชดหว บางแหงใชไมแผนบาง ๆ ตทบหลงปนลม สวนหางจะท าเปนตวเหงา ท าเปนตวตางหากแลวน ามาตอกน นอกจากปนลมตวเหงาแลวยงมหางปนลมแบบหางปลา สวนมากจะท าเปนคแฝดกบเรอนประธาน เรยกวา ปนลมแบบตวเมย ใชประดบเรอนประธานหรอเรอนแมกม การตดปนลมจะใชตะปจนตเยบเขากบหลงอกไกและแป ปนลมนบวาเปนเครองปดเครองบงปองกนลมฝนตยอนใหเครองมงหลด นอกจากนยงชวยใหเกดความงามและเปนสญลกษณของเรอนไทย ถาจะกลาวใหเหนประโยชนกตองบอกวาหากเรอนใดไมมปนลมแบบดงกลาว ไมใชเรอนไทย

สำนกหอ


43

ภาพท 2.44 แสดงสวนของปนลมแบบหางปลา (ทมาของภาพ : องคความรดานการส ารวจสถาปตยกรรม เพอการอนรกษโบราณสถาน (อาคารเรอนทรงไทย)


ภาพท 2.45 แสดงรปแบบและสวนประกอบขอบปนลม



สำนกหอ


44

ภาพท 2.46 แสดงสวนของปนลมแบบตวเหงา (ทมาของภาพ : องคความรดานการส ารวจสถาปตยกรรม เพอการอนรกษโบราณสถาน (อาคารเรอนทรงไทย)


- ไขรำ สวนของหลงคาทยนออกจากตวเรอน ถายนจากหนาจวเรยก ไขราหนาจวถายนจากฝาหมกลองใตหลงคาปกนกเรยกวา ไขราปกนก และถายนจากฝาดานแปหรอดานยาวใตกนสาดเรยกวา ไขรากนสาด ไขราสวนทยนออกจากหนาจวถงเชงปนลมนยมใชไมแผนท าเปนฝา ตทบหลงแปเพอปดชองวางและท าหนาทเปนกลอนขอไปในตวดวย

- กนสำด สวนทตอจากชายคาของเรอน 3 ดาน ยกเวนดานระเบยงท าไวเพอปองกนแดดและฝน กนสาดมความลาดมากกวาหลงคาเรอน และตองมไมค ายนหรอแขนนางค าไว แตถายนออกมามากกวาปรกตจะตองมเสานางเรยงตงรบ เรอนธรรมดาไมคอยพบ ปจจบนกนสาดทมงดวยกระเบองดนเผาไมคอยพบ สวนมากจะใชสงกะสแทน

สำนกหอ


45

2.1.5 วธกำรกอสรำงเรอนไทย7

ภาพท 2.47 แสดงการกอสรางเรอน

(ทมาของภาพ : https://twoplusthaicontractors.wordpress.com/category เขาถงเมอ 18 พฤษภาคม 2559 )

การกอสรางเรอนไทยในสมยกอนมการกอสรางเปนขนเปนตอน ซงนยมกอสรางโดยยดแบบ

แผน หรอถายทอดกนตอเนองมาในปจจบน ถงแมปจจบนจะมการเปลยนแปลงหรอดดแปลงไปตาม

กาลสมย รวมทงน าเทคโนโลยสมยเขามาชวย ซงเราพอจะทราบกนอยแลว สวนการกอสรางใน

สมยกอนมขนตอนอยางไรบาง แบงเปนขอไดดงน

1) วางผงโดยใชพรงทประกอบแลวเปนวงรอบรปสเหลยมผนผาเปนเครองก าหนดมมฉาก

กวางยาวของบานมาวางเปนผง

2) ปก ”ฉะ นบ” โดยรอบตามจด 4 มมและตรงทวางเสาแลววางหลมโดยฉะมบ หรอเขมหมด

เปนจดศนยกลางหลมวดผาศนยกลาง30 ซม. (ในกรณทใชแระแตถาใชววกบกงพดจะตองกวางกวาน)

3) ยกพรงออก

4) ขดหลมกวางประมาณ 30 ซม. หากขดกวางมากเกนไป เสาจะเอนมากท าใหลมได หลมลก

ประมาณ 75 ซม. กนหลมวาดแระใหไดระดบ (เรอนไทยสมยโบราณน าหนกบรรทกไมมาก แตเรอน

ไทยโบราณมกจะทรดเพราะท าฐานไมพอรบน าหนก) 7 บรษท ทพลส ซอฟท จ ากด, กำรกอสรำงบำนทรงไทย, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก https://twoplusthaicontractors.wordpress.com/category

สำนกหอ


46

5) ยกเสาลงหลมตามล าดบเอก โท ฯลฯ

6) ใสรอดเขาททกเสา

7) ชางไมจะปนขนไปทกเสาประจ าเสา เสาละคนสอดไมคาโคนหลมทดน เพอกนเสาเอนไป

มาและไมใหเสาลม ยงไมกลบหลมเสา

8) สงเตาขนไปใหน าเตาเขาสอดตามรเตาทงเตารมเตาราย เมอสอดเตาเขาทแลวชางไมจะนง

บนเตา คนขางลางจะสงขอขนไป

9) วางขอสวมลงบนหวเทยน แตงโคนหลมหรอผลกเสาใหขอสวมหวเทยนใหได

10) ทใดมฝาประจนหองยกเสาดงสอดใสรขอทะลขนไปใหงามเสาดงนงบนหลงรอด

11) สงแปหวเสาขนทงสองขาง ใหบาแปหวเสาวางบนหวขอทเตรยมไววางแปหวเสาใหเขาท

12) ตดตรงโดยรอบ โยแตงเสาตดตรงพออยไมใหแนน ใสสลกตรงสลกพออย จะใหพงแนน

เมอใสฝาแลว

13) แตงระดบนาใหหลงรอด – พรง –แปหวเสาไดระดบระยะนส าคญมาก

14) ปพนทงหลงวางพนทบบนรอดไมตองตตะปวางทบเฉยๆ เพอเปนนงรานในการท างาน

15) น าแผงหนาจวสองแผนวางใหปลายลางตนจว วางอยแนนทบแปหวเสาทงสองจวหวทาย

16) และทไมมฝาปดประจนหองตดตงดงลอย และใสจนทนทงสองขางโคนจนทนสวมตดกบ

แปหวเสา ปลายจนทนตดยอดใบดงลอย

17) วางแปเขาททงสองขาง ตตะปแปใหแนนกบตวจนทนและแผงหนาจว การตแปตดกบ

จนทนและจวคงใชตะปจน

18) วางอก ไกสวมลงไปกบเดอยใบดงบนเสาดง เดอยแผงจวหวทายและเดอยใบดงลอยวางท

บนขอ ตอกลมเดอยใบดง สวนเดอยแผงจวเปนเดอยไมทะลอกไก ระยะนจะเปนระยะทส าคญทสด

19) ยก แผงฝาดานยาวทงสองดาน การยกฝาเขาทตองตอกเขาถอยเขาไปในเสาใหสดตว

เฉพาะตวทจะบรรจฝา (เพราะถามเตาอยจะใสแผงฝาไมไดถนด) เมอยกฝาเขาทตงบนพรงและอยใต

แปหวเสาไดแลว จงตอกเตากลบออกมาเพอเตรยมยดเชงชายดงเดม ท าเชนนทกแผงฝา ยงไมตอง

ตอกตะปจนยดฝากบเสาใหเตายดอดฝาไมไวกอน ระยะนเวลากอสรางจะเหนประโยชนของเสาทเอยง

สำนกหอ


47

สอบเพราะจะรบแผงฝาไวได นาหนกฝาถายลงใหเสาละเตาจะชวยอดฝาไมใหลมหลด ไมตองตตะปก

จะตงอยไดแตไมแนน

20) ตดฝาอดหนากลองหวทายและฝาประจนหอง (วธเชนฝาดานยาว)

21) ตดเชงชายดานยาวแนนกบเตา

22) ตดเชงชายดานสกด ตรงเชงชายใหตดกบเตาใสสลกไมอดเชงชายแนนกบเตาทกตว

23) ตดปนลมแนนกบแปทกตว วางกลอนเจาะ (ถามงจาก) หรอวางกลอนขอสลบกลอนแบน

ทมรใสเดอยแลวตระแนง (หากมงกระเบอง)

24) โยแตงตนเสาใหเขาท แตงตามจนฝาแนบสนททกแผน

25) ตตะปจนยดฝากบเสาใหแนน ตะปแผนละ 4 ตว (สมมฝา) ตรงสลกยดพรงเสาตดแนน

26) วางจนทนแฝงฝาเฉลยง เชงชาย แป ปนลม กลอนของเฉลยง

27) กลบดนเชงเสากระทงใหแนน

28) มงหลงคา จะเปนกระเบอง แฝก หรอจากสดแตตองการตามความจ าเปน

29) จดท ากระเบองหลบ, แฝกหลบหรอจากตามลกษณะของเครองมง

30) วางกระเบองครอบหลงคา

สำนกหอ


48

2.2 ขอมลเกยวกบกลมผใชงำนและพฤตกรรมกำรใชงำน

2.2.1 กลมผใชงำน8

ภาพท 2.48 กลมผใชงาน

( ทมาของภาพ : http://www.foxviewdental.com เขาถงเมอ 18 พฤษภาคม 2559 )

อกไมกสบปขางหนา สงคมไทยจะกาวเขาสสงคมผสงอายอยางเตมขน สวนทางกบอตราการ

เกดทมแนวโนมลดลง เนองจากผหญงยคใหมเปนเวรกกงวแมนมากขน สนใจเรองการท างานมากกวา

คดจะมครอบครว สาวโสดกเลยครองเมองกนเพยบ นกเปนสาเหตหนงทท าใหโครงสรางประชากรไทย

ก าลงคอย ๆ เปลยนแปลงไป และดเหมอนวา ในอนาคตเราอาจจะเผชญกบสภาวะทขาดแคลน

แรงงานกเปนได

อยางไรกตาม จรง ๆ แลว โครงสรางของสงคมมการเปลยนแปลงมาตลอดทกยคทกสมยอยแลว

ขนอยกบสถานการณทางการเมอง สงคม เศรษฐกจในชวงนนทเปนแรงผลกดนใหเกดการ

เปลยนแปลง และคนในแตละยค แตละสมยกจะมพฤตกรรม ความคด ทศนคต ไลฟสไตล ความร

ความสามารถ คานยม การบรหารจดการทแตกตางกนออกไป ทางสหรฐอเมรกา และโลกตะวนตก จง

ไดจดแบงกลมคนออกเปนรนตาง ๆ 8 เจเนอเรชน ตงแตอดตจนถงปจจบน ซงเกณฑการจดแบงรนนก

เปนทนยมใชกนไปทวโลกดวย

8 กระปกดอทคอม, เจเนอเรชน, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://hilight.kapook.com/view/83492

สำนกหอ


49

1) Lost Generation

ประชากรยคแรกทเกดตงแตป พ.ศ. 2426-2443 หรอในชวงทศวรรษท 80 ปจจบนคนกลมน

เสยชวตไปหมดแลว จงถกตงชอวา "Lost Generation" เหตการณทส าคญทเกดขนในชวตของคนยคน

กคอ การเขารวมสงครามโลกครงท 1

2) Greatest Generation

Greatest Generation หรอทรจกกนวา G.I. Generation คนกลมนเกดในชวงป พ.ศ. 2444-

2467 คอยคกอนสงครามโลกครงท 2 พวกเขาจงกลายมาเปนก าลงหลกของการตอส ในชวง

สงครามโลกครงท 2 เมอสงครามสงบ เกดสภาพเศรษฐกจตกต าไปทวโลก คนรนนจงเปนก าลงส าคญ

ในการฟนฟและพฒนาเศรษฐกจใหกลบมาดขนอกครง

ผคนในยคนนจะมความเปนทางการสง ผชายจะใสสทผกเนคไทเมอออกจากบาน คนในสงคม

จะมแบบแผนปฏบตไปในทศทางเดยวกน คอ มความคด ความเหน ความเชอเปนไปในทศทาง

เดยวกน เชอมนรฐบาล อ านาจรฐ มจตส านกความเปนพลเมองรวมกน

ภาพท 2.49 กลมผใชงาน Silent Generation

( ทมาของภาพ : http://hilight.kapook.com/view/83492 เขาถงเมอ 18 พฤษภาคม 2559 )

3) Silent Generation

หมายถงคนทเกดในชวง พ.ศ. 2468-2488 ประชากรรนนจะมไมมากเทารนอน ๆ เพราะเปนชวง

สงครามโลกครงท 2 พอด และหลงจากนนกเขาสยคเศรษฐกจตกต า ดงนน ผคนจงมชวตความเปนอย

สำนกหอ


50

ทยากล าบาก ตองท างานหนกในโรงงาน หามรงหามค า คนรนนจงมความเครงครดตอระเบยบแบบ

แผนมาก มความจงรกภกดตอนายจาง และประเทศชาตสง เคารพกฎหมาย เปนยคทผหญงเรม

ออกมาท างานนอกบานกนมากขน กระทงเวลาผานไป เศรษฐกจเรมฟนตว คนในรนนจงไดรบโอกาส

มากขน มชองทางการสรางกจการของตวเอง รวมทงมบทบาทในการพฒนาเทคโนโลยตาง ๆ เปน

รากฐานจนถงปจจบนน

ภาพท 2.50 กลมผใชงาน Baby Boomer


4) เบบบมเมอร (Baby Boomer)

เบบบมเมอร (Baby Boomer) หรอ Gen-B หมายถงคนทเกดระหวางป พ.ศ. 2489 – 2507

หรอในยคสนสดสงครามโลกครงท 2 สาเหต ทเรยกวา "เบบบมเมอร" กเพราะวาหลงจากสงครามโลก

ครงท 2 สงบลง บานเมองทผานการสรบไดรบความเสยหายอยางหนก ประชากรทเหลออยในแตละ

ประเทศจงตองเรงฟนฟประเทศใหกลบมาแขง แกรงมนคงอกครง แตทวา...สงครามทผานพนไปกได

คราก าลงพล และแรงงานไปเปนจ านวนมาก ประเทศเหลานจงขาดแรงงานในการขบเคลอน ประเทศ

คนในยคนนจงมคานยมทจะตองมลกหลาย ๆ คน เพอสรางแรงงานขนมาพฒนาประเทศชาต จงเปน

ทมาของค าวา "เบบบมเมอร" นนเอง

ปจจบนน คนยคเบบบมเมอรคอคนทมอายตงแต 49 ปขนไป และเรมเขาสวยชราแลว คนกลม

นจงเปนคนทมชวตเพอการท างาน เคารพกฎเกณฑ กตกา มความอดทนสง ทมเทใหกบการท างาน

สำนกหอ


51

และองคกรมาก สงาน พยายามคดและท าอะไรดวยตวเอง เปนเจาคนนายคน ถกครอบครวสงสอนมา

ใหเปนคนประหยด อดออม จงมการใชจายอยางรอบคอบ และระมดระวง คน ในยคอน ๆ อาจจะมอง

คนยคเบบบมเมอรวาเปนพวก "อนรกษนยม" เปนคนทเครงครดในขนบธรรมเนยมประเพณ แตคนกลม

นถอวานาจะมจ านวนมากทสดในสงคมปจจบนเลยทเดยว

เหตการณส าคญทคนในรนนเคยประสบ หรอเคยไดยนกคอ ขาวความส าเรจของการสงนกบน

อวกาศไปเหยยบดวงจนทร ขาวการท าสงครามเวยดนาม เปนตน

ภาพท 2.51 กลมผใชงาน Generation X


5) เจเนอเรชน เอกซ (Generation X)

หลงจากยคเบบบมเมอรสงผลใหเดกเกดมากขน ปญหาทตามมากคอ ทรพยากรทมอยในโลก

นไมเพยงพอทจะจดสรรใหไดทกคน เมอเปนเชนน ประชาชนจงกลบมานงคดวา หากไมควบคมอตรา

การเกดไว สดทายแลวคนทงโลกกจะขาดแคลนอาหาร ดงนน จงเกดเปนยค "เจเนอเร ชน เอกซ"

(Generation X) หรอเรยกสน ๆ วา "Gen-X" ทเปนกระแสตกลบจากยคเบบบมเมอร มการควบคม

อตราการเกดของประชากร อยางเชนในประเทศจนกมการรณรงคใหคนมลกไดเพยง 1 คนเทานน

คนยคนจะเกดอยในชวงป พ.ศ. 2508-2522 อาจเรยกอกชอวา "ยบป" (Yuppie) ทยอมาจาก

Young Urban Professionals เพราะ เกดมาพรอมในยคทโลกมงคงแลว จงใชชวตอยางสขสบาย

สำนกหอ


52

เตบโตมากบการพฒนาของวดโอเกม, คอมพวเตอร, สไตลเพลงแบบฮปฮอป และอาจทนดทวจอขาว

ด าดวย

ปจจบน คนยค Gen-X เปนคนวยท างาน มอายตงแต 30 ปขนไปแลว พฤตกรรมของคนกลมน

ทเดนชดมากกคอ ชอบอะไรงาย ๆ ไมตองเปนทางการ ใหความส าคญกบเรองความสมดลระหวางงาน

กบครอบครว (Work– life balance) มแนวคดและการท างานในลกษณะรทกอยางท าทกอยางได

เพยงล าพงไมพงพาใคร เปนตวของตวเองสง มความคดเปดกวาง มความคดสรางสรรค

อยางไรกตาม หลายคนใน Gen-X มแนวโนมทจะตอตานสงคม ไมไดเชอเรองศาสนา และ

ไมไดยดขนบธรรมเนยมประเพณมากนก เปนคนทมความยดหยนในการปรบตวกบวฒนธรรมท

เปลยนไป อยางเชนมองวาการอยกอนแตง หรอการหยารางกเปนเรองปกต เชนเดยวกบเรองเพศท 3

ซงตางจากกลมเบบบมเมอรทมองเรองพวกนเปนเรองผดจารตประเพณ เปนอยางยง

6) เจเนอเรชน วำย (Generation Y)

ถดจากยค Gen-X กคอ ยคเจเนอเรชนวาย (Generation Y) หรอ ยค Millennials ซงกคอคนท

เกดอยในชวงป พ.ศ. 2523– 2540 คนกลมนเตบโตขนมาทามกลางความเปลยนแปลง และคานยมท

แตกตางระหวางรนป ยาตายาย กบ รนพอแม แตกรบเอาความเจรญรดหนาของเทคโนโลย และ

อนเทอรเนตเขามาแทรกอยในการด ารงชวตประจ าวนดวย

ยคนจะเปนยคทเศรษฐกจก าลงเตบโตเปนอยางมาก ท าใหพอแมทคอนขางจะประสบ

ความส าเรจในชวตแลวจะดแลเอาใจใสลก ๆ เปนอยางด เดกยคนจงมกจะถกตามใจตงแตเดก ไดใน

สงทคนรนพอแมไมคอยได มการศกษาด มลกษณะนสยชอบการแสดงออก มความเปนตวของตวเอง

สง ไมชอบถกบงคบใหอยกรอบ ไมชอบอยในเงอนไข ชอบเสพขาวสารผานชองทางตาง ๆ ท

หลากหลาย มอสระในความคด กลาซก กลาถามในทกเรองทตวเองสนใจ ไมหวนกบค าวจารณ ม

ความเปนสากลมาก มองวาการนยมชมชอบวฒนธรรม หรอศลปนตางชาตเปนเรองธรรมดา

ปจจบน คนกลมนอยในทงชวงวยเรยน และวยท างาน และจากการทยคนเปนยคทมเทคโนโลย

เขามาเกยวของ จงไมนาแปลกใจทคนกลมนจะมความสามารถในการท างานทเกยวกบการ

สำนกหอ


53

ตดตอสอสาร ชอบงานดานไอท ใชความคดสรางสรรคสงใหม ๆ รวมทงสามารถท าอะไรหลาย ๆ อยาง

ไดในเวลาเดยวกน เรยกไดวาสามารถใชเครองมอเครองไมไดอยางคลองแคลว อยางทเราอาจจะเคย

เหนภาพคนยคใหมทนงเลน iPad ไปดวย คยโทรศพทไปดวย แถมบางคนยงกนขาวไปพรอม ๆ กน

ดวยอกตางหาก

ในเรองการท างาน คนกลมนตองการความชดเจนในการท างานวาสงทท ามผลตอตนเองและตอ

หนวย งานอยางไร และชอบท างานเปนทม ตางจากกลม Gen-X ทชอบวนแมนโชวมากกวา เพราะคน

ในวย Gen-X จะถกฝกมาแบบนน ตางจากวย Gen-Y ทเตบโตมาพรอมกบการประชม การระดมความ

คดเหน แตทวาคนกลมนจะไมคอยอดทนเหมอนรนพอรนแมนก หวงทจะท างานไดเงนเดอนสง ๆ แตไม

อยากไตเตาจากการท างานขางลางขนไป คาดหวงในการท างานสง ตองการค าชม กลม Gen-Y มกจะ

จดสรรเวลาใหงานและชวตสวนตวในจดทสมดลกน พอหลงเลกงานอาจไปท ากจกรรมอน ๆ เพอสราง

ความสขใหกบตวเอง เชน ไปเลนฟตเนส ไปพบปะสงสรรคกบเพอนฝง จะไมคอยหมกมนอยกบงาน

เหมอนกบคนรนกอน

นอกจากน กลม Gen-Y จะเปนคนมองโลกในแงด มใจชวยเหลอสงคม รกษาสงแวดลอม ม

ความสมพนธทดและแนนแฟนกบพอแม

ภาพท 2.52 กลมผใชงาน Generation Z


สำนกหอ


54

7) เจเนอเรชน ซ (Generation Z)

Gen-Z คอ ค านยามลาสดของคนรนใหมในยคปจจบน หมายถงคนทเกดหลง พ.ศ. 2540 ขน

ไป เทยบ อายแลวกคอวยของเดก ๆ นนเอง เดก ๆ กลม Gen-Z น จะเตบโตมาพรอมกบสงอ านวย

ความสะดวกมากมายทอยแวดลอม มความสามารถในการใชงานเทคโนโลยตาง ๆ และเรยนรไดเรว

เพราะพอแมใชสงเหลานอยในชวตประจ าวน แตสงหนงทเดกรน Gen-Z แตกตางจากรนอน ๆ สมยท

ยงเปนเดกอยกคอ เดกรนนจะ ไดเหนภาพทพอและแมตองออกไปท างานทงค ตางจากรนกอน ๆ ท

อาจจะมพอออกไปท างานคนเดยว ดวยเหตผลน เดก Gen-Z หลาย ๆ คนจงไดรบการเลยงดจากคน

อนมากกวาพอแมของตวเอง

และนอกจาก 7 เจเนอเรชนทบอกไปแลว ปจจบนนยงมค านยามเพมขนมาอก 1 กลม แต

ไมไดจดอยรวมกบ 7 เจเนอเรชนขางตน คอ กลม "Gen-C" เปนค าใหมท Google และ Nielsen

บญญต ใชส าหรบเรยกกลมคนยคใหมทไมไดแบงตามอายเหมอน 7 เจเนอเรชนขางบน แตจดกลม

ตามพฤตกรรมการใชโทรศพทมอถอ อนเทอรเนต และโซเชยลเนตเวรก

ทงน คนทจะถกจดเขากลม Gen-C นน กคอคนกลม Baby Boommer และ Gen-X ทมการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมของตวเอง หนมาสนใจเทคโนโลยมากขน ไปจนถงขนเสพตดการเชอมตอ แตไม

รวมคนกลม Gen-Y เปนพวก Gen-C ดวย นนเพราะคนกลม Gen-Y ปกตกจะมการเชอมตอโลกไร

สายเปนประจ าอยแลว ตางกบคนกลม Baby Boommer และ Gen-X ทในอดตแทบไมเคยยงเกยวกบ

เรองพวกนเลย แตเมอเขาสยคเทคโนโลยมากขน พฤตกรรมของคนเหลานจงตองเปลยนไปตามโลก

ส าหรบคน Gen-C นน จะมนสยทเหนเดนชดมาก ๆ คอ จะมการเชอมตอตลอดเวลา มการ

อพเดทขอมล สนใจขาวสารทไดรบรมาในโลกไซเบอร พรอมจะแชรตอทกเมอ ตดตามดคลปในยทบ

มากกวานงดโทรทศน เหมอนกบสงคมออนไลนกลายเปนสวนหนงในชวตของตวเองไปแลว และคน

กลมนกยงกลายมาเปนผขบเคลอนวฒนธรรมใหม ๆ ดวย

อยางไรกตาม คนกลม Gen-C น แมจะชอบโพสตขอความมากมาย แตกจะโพสตดวยความ

ระมดระวงกวาคน Gen-Y ทอาจจะโพสตตามอารมณมากกวา ตางกบคน Gen-C ทจะโพสตเพอ

แบงปนความร ประชาสมพนธขอมลขาวสาร ฯลฯ

สำนกหอ


55

ถาเราลองเหลยวมองไปรอบ ๆ ตว เรากจะไดพบกบคนรนตาง ๆ ทยงหลงเหลออยในปจจบนก

คอ Baby Boomer, Gen-X, Gen-Y และ Gen-Z ซงนกการตลาด นกธรกจ ผบรหารองคกรตาง ๆ จะ

ใหความส าคญกบเรองนมากทเดยว เพราะจะชวยท าใหพวกเขาไดเรยนรและเขาใจบคคลในวยตาง ๆ

ไดดขน เพอประสทธภาพในการบรหารจดการเรองตาง ๆ สวนตวเราเอง การไดเขาใจสงเหลานกจะ

ชวยลดชองวางระหวางวยในครอบครว และลดชองวางในสงคมการท างานไดดเลยละ

2.2.2 ขอมลเกยวกบพฤตกรรมกำรพกผอนกบกำรใชงำนรวมกบเฟอรนเจอร

ลกษณะทำทำงและกจกรรมในกำรพกผอน

ในการพกผอนจะพบวาผใชงานมพฤตกรรมการใชงานทหลากหลาย ท าใหลกษณะทาทางใน

การพกผอนแตกตางกนออกไป ซงจากการส ารวจพบวาคนสวนใหญมลกษณะทาทางดงน

- แบบเดยว (คนเดยว)

ในการพกผอนแบบคนเดยว จดประสงคหลกคอ ตองการความเปนสวนตว ซงกจกรรมท

เกดขนสวนใหญจะมดงตอไปน

- การใชงานอปกรณอเลกทรอนกส เชน โนตบค , สมารทโฟน ฯ เพอเสพสงบนเทง หรอสบคน

ขอมลขาวสารตางๆทตนมความสนใจ ซงลกษณะทาทางในการพกผอนจะมทงนงโงมลงเพอดหนาจอ

อยางใกลชด และนงเอนหลงพงกบพนกพง

ภาพท 2.53 แสดงลกษณะทาทางการพกผอนแบบเดยว

(ทมาของภาพ : http://www.gettyimages.com/photos/relax?phrase=relax&sort=best&excludenudity=true


สำนกหอ


56

- การนงอานหนงสอ นตยสาร หนงสอพมพ หรอสอบนเทงตางๆ พรอมกบการรบปะทาน

อาหารวาง เชน กาแฟ ขนมปง




ลกษณะทาทางในการนงอานหนงสอสวนใหญจะพงหลงกบพนกพงแลวหอยขาลงทพนหรอ

เหยยดขาออก กแลวแตสถานทหรอเฟอรนเจอรนนๆดวย ซงลกษณะทาทางทท าใหเกดความสบาย

มากทสดคอ นงพงหลงแลวเหยยดขาออก ในสวนของแขนมเบาะหรอหมอนมารองรบการวางแขน เพอ

รองรบน าหนกการถอหนงสอใหไดระดบ ชวยเพมความสบาย ลดความเมอยลาลงได




สำนกหอ


57

- แบบค (ครก / เพอน )

ในการพกผอนแบบครก จะมการท ากจกรรมรวมกน เชน การรบประทานอาหารวาง,อาน

หนงสอ หรอนอนเลนดวยกน ซงลกษณะทาทางการพกผอนทเกดขนจะเหนไดรปภาพตอไปน

ภาพท 2.56 แสดงลกษณะทาทางการพกผอนแบบค



ภาพท 2.57 แสดงลกษณะทาทางการพกผอนแบบค



สำนกหอ


58

- แบบกลม (เพอน / ครอบครว)

การพกผอนแบบกลมหรอครอบครว เปนการชวยกระชบความสมพนธใหหบบคคลใน

ครอบครวใหแนนแฟนยงขน เนองจากทกคนจะมสวนรวมในการท ากจกรรมรวมกน เชน การ

รบประทานอาหารรวมกน ท าใหไดพบปะพดคยกน การดสอออนไลน ท าใหไดแลกเปลยนความคดเหน

ซงกนและกน เปนตน ซงลกษณะทาทางทเกดขนอาจเปนไปไดหลากหลายรปแบบ โดยอาจจะนงนอน

ดวยกน หรอแยกกนแตหนหนาเขาหากน ในแตละทาทางกจะแปรเปลยนไปตามพฤตกรรมของแตละ

ครอบครวหรอบคคลนนๆ ดงจะเหนไดจากภาพตอไปน

ภาพท 2.58 แสดงลกษณะทาทางการพกผอนแบบครอบครว



ภาพท 2.59 แสดงลกษณะทาทางการพกผอนแบบครอบครว



สำนกหอ


59

2.2.3 ขนำดสดสวนของผใชงำนตำมหลกกำยศำสตรตอกำรออกแบบเฟอรนเจอร

ขนาดสดสวนรางกายของมนษยมความส าคญและสงผลโดยตรงตอการออกแบบเฟอรนเจอร

เนองจากทงสองสงจะตองมความสมพนธทเกยวเนองกน เพอการรองรบพฤตกรรมการใชงานไดอยาง

เหมาะสม จงจ าเปนตองศกษาขนาดสดสวนและพฤตกรรมของผใชงานทสอดคลองกบการใชงาน

รวมกบชดเฟอรนเจอรภายในโครงการ ซงโครงการออกแบบนไดศกษาเกยวกบพฤตกรรมการพกผอน

เปนหลก จงตองค านงถงความสอดคลองกบสรระของรางกายในการใชงาน เพอใหเกดความ

สะดวกสบายในการพกผอนมากทสด ซงโดยธรรมชาตของมนษย แมวาการพกผอนจะอยในลกษณะ

ใดกตาม จะไมสามารถอยทาเดมไดนาน ดงนน สงทควรค านงถงนอกจากความสมพนธของขนาด

สดสวนรางกายและพฤตกรรมการใชงานแลว ในการออกแบบเฟอรนเจอรจะตองค านงถงลกษณะการ

เคลอนไหวไดสะดวก และสามารถปรบเปลยนอรยาบถไดงายดวย ซงอรยาบถของคนมหลายขนตอน

ตงแตการนงตวตรง จนถงการนอนราบกบพน โดยการออกแบบชดเฟอรนเจอร จ าเปนตองค านงถง

ขนาดสดสวนทถกตองตามหลกกายศาสตรดงตอไปน

- ระดบควำมสงของทนง (Height of Seat)

ความสงของทนงควรไดรบการออกแบบเพอหลกเลยงความเคนกด (Pressure) ทตนขา

ดานลางไมใหมคามากเกนไป ซงท าไดโดยการออกแบบเกาอใหขอบปลายดานหนาของเกาอ มปลาย

กลมมนโคงลง และอยต ากวาระยะจากพนถงตนขาดานใน สวนสงของเกาอพกผอน จะมระดบต ากวา

เกาอท างานเสมอ เนองจากรางกายของคนเมอเอนหลงกบพนกพงจะตองเหยยดขาออกไปขางหนา

ความสงทนยมใชคอ 30-40 เซนตเมตร ในกรณททนงสงเกนไป เวลานงนานๆเลอดจะคงทบรเวณจด

ลกศร เกดแรงกดทตนขาออน ท าใหเลอดหมนเวยนไมสะดวก จะเกดอาการเหนบชาได สวนทนงทต า

เกนไป เวลานงจะท าใหน าหนกกดลงทกนและท าใหหวเขาซน เวลานงนานๆท าใหเจบกนได และใน

สวนทนงทอยในระดบพอด เวลานงจะถายเทน าหนกไดสม าเสมอและรสกสบายทสด

จากการทดสอบพบวา การนงทมระดบความสงจากพน ระยะ 40 เซนตเมตร เปนระยะทมการ

กระจายน าหนกไดดทสด

สำนกหอ


60

- ระดบควำมกวำงและควำมลกของทนง (Width and Depth of Seat)

ควรก าหนดความกวางทท าใหเกดการเคลอนไหวไดอยางอสระ และวางสดสวน (Proportion)

ใหเหมาะสมและสมพนธกบสวนอนดวย โดยเฟอรนเจอรประเภทเกาอพกผอนจะนยมใชขนาดความ

กวางตงแต 48-55 เซนตเมตร สวนความลกของทนง ควรมความยาวเรมตนจากดานหลงของหวเขาถง

ดานหลงสดของกระดกเชงกราน ซงนยมใชระยะ 45-53 เซนตเมตร

- ระดบควำมเอยงของพนกพง (Inclination of Back Rest)

ความเอยงของพนกพงขนอยกบลกษณะความเอยงของทนง (Seat) และจดประสงคในการ

น าไปใช ถามมเอยงมากจะเกดอปสรรคมากในการพยงตวลกขน ดงนน เกาอทมทพกแขน (Arm

Chair) และเกาอยาว (Sofa) มกจะมความเอยงเพยงเลกนอย แตเกาอโยกมกจะมความเอยง

คอนขางมาก โดยความเอยงทเหมาะสมในการน ามาใช คอ ระหวาง 105-125 องศา ซงในการ

ออกแบบพนกพงนน จ าเปนตองค านงถง การคงสภาพของกระดกสนหลง (Maintain a Good Posture

Vertebrae) ซงเกาอทดนน จะตองชวยคงสภาพของกระดกสนหลงใหเปนไปตามธรรมชาตมากทสด

โดยทนงหรอพนกพงจะมผลตอการรกษาสภาพสมดลของกระดกสนหลงของผนง การออกแบบพนก

พงหลง ควรใหมความโคงผว (Contour) ทสามารถรองรบสดสวนของกระดกสนหลงชวงเอวไดด และ

การออกแบบเพอลดแรงกดทกระท าตอหมอนรองกระดกสนหลงใหมคานอยทสด

จากการวจยพบวาการใชแรงของกลามเนอหลง ซงวดไดจากวธอเลกโตรไมโอกราฟ

(Electromyography) หรอ EMG นนมคาใกลเคยงกนทงในทานงและทายน แตอยางไรกตามถาพนก

พงหลงถกออกแบบใหมมมเอนถง 110 องศาแลว กลามเนอหลงจะผอนคลาย การท างานหดตวลงไป

ไดมาก

สำนกหอ


61

ภาพท 2.60 แสดงสดสวนรางกายกบเฟอรนเจอร

(ทมาของภาพ : https://www.pinterest.com/pin/470485492297779351 เขาถงเมอ 18 พฤษภาคม 2559 )

- ระดบควำมสงของพนกพง (Height of Back Rest)

ในการออกแบบพนกพงควรระมดระวงอยางยง เกยวกบลกษณะการนง เนองจากความสงของ

พนกพงไมควรอยต ากวาสวนลางสดของชวงไหล และเมอพนกพงมความเอยงมากๆ พนกพงกควรจะ

มความสงพอทจะรบน าหนกของศรษะดวย เพอชวยใหผนงไมตองออกก าลงเกรงกลามเนอเพอพยง

ศรษะทเอนไปทางดานหลง

สำนกหอ


62

ตำรำงแสดงระยะของพนกพงในต ำแหนงตำงๆ

จดค าหลง มมพง (องศา) ความสง (เซนตเมตร) A 90 25 B 100 31 C 105 31 D 110 31 E 100 40 F 100 40 G 100 31 H 110 40 I 110 40 J 120 50

ตารางท 2.1 ตารางแสดงระยะของพนกพงในต าแหนงตางๆ

-ระดบควำมเอยงของทนง (Inclination of Arm Rest)

ความเอยงของทนงควรสมพนธกบพนกพง เพราะในขณะทนงพกผอน เมอเรมเอนตวพงพนก

พงไปทางดานหลง ล าตวจะคอยๆไหลลงมาดานลาง ท าใหสวนตนขาไหลลงมาบรเวณรมขอบทนงและ

ท าใหเขางอขน ดงนน มมเอยงของทานงจงเกดขนดวย จงจ าเปนตองปรบมมเอยงของทนงขนรบตนขา

และชวยหยดการไหลของล าตว ซงมมเอยงของทนงทนยมใชกนนนคอ ชวงระหวาง 3-5 องศา ซงจะท า

มมกบแนวระนาบ แตถาเบาะนงเปนวสดทมความนมกจะชวยยดการไหลของล าตวและรองรบตนขา

ได เกาอทดนน เวลานงน าหนกควรกระจายอยางสม าเสมอทกจด

สำนกหอ


63


(ทมาของภาพ : http://safetyoneminute.blogspot.com/2012/08/blog-post.html


- ระดบควำมสงของทพกแขน (Height of Arm Rest)

ในการออกแบบเกาอทมแขนนน ในสวนของแขนจะท าใหมมมเอยงใกลขนานกบทนงกได หรอ

ขนานกบแนวระดบกได สวนความสงของทพกแขนใหถอเอามาตรฐานจากปลายสดของขอศอกใน

ขณะทขอศอกตงฉากกบแนวระนาบเปนเกณฑ ซงจดนเปนจดทขอศอกของคนเราสามารถหมนแกวง

ไดอยางธรรมชาต ถาทพกแขนสงเกนไป แขนจะถกบงคบใหรบน าหนกมากเกนไป อกทงท าใหคนนง

เสยบคลกภาพหรอขาดความสงางามในทานงไป และถาต าเกนไป ทพกแขนจะไมไดท าหนาทอยาง

เหมาะสม สวนความสงของทพกแขนทนยมใชโดยทวไปคอ ระหวาง 20-24 เซนตเมตร จากระดบทนง

และความยาวทนยมคอ 28-32 เซนตเมตร

-ระยะเออมของแขน (Thumb Tip reach)

การออกแบบความสงของโตะและชนวางของควรค านงถงลกษณะตามธรรมชาตของการใช

งาน เนองจากเปนระยะททกคนสามารถใชงานได ดงนนการก าหนดระยะการเออมของแขนจงควร

สำนกหอ


64

ก าหนดจากระยะเออมของคนแขนสนทสด เพอสามารถรองรบการใชงานไดครอบคลม โดยสวนใหญ

ระยะเออมแขนนนจะอยในชวง 50-56 เซนตเมตร

ภาพท 2.62 แสดงสดสวนรางกาย

(ทมาของภาพ : http://www.r2fact.com/ergonomics.php เขาถงเมอ 18 พฤษภาคม 2559 )

2.2.4 สดสวนของชดเฟอรนเจอรประเภทรองรบกำรพกผอนทวไป

- เกำอมพนกพง (Chair)



สำนกหอ


65

ตำรำงแสดงสดสวนของเกำอมพนกพง (Chair Standard Dimension)

ระยะสดสวนเฟอรนเจอร (CM) A ระยะความสงของพนกพงจากพน 78.7-83.8 B ระยะความลกของทนง 39.4-40.6 C ระยะความสงของทนงจากพน 40.6-43.2

ตารางท 2.2 ตารางแสดงสดสวนของเกาอมพนกพง

- เกำอมทวำงแขน (Armchair)

ตำรำงแสดงสดสวนของเกำอมทวำงแขน (Armchair Standard Dimension)

ระยะรางกายในการนงเกาอมทวางแขน (CM) A ระยะความสงจากพนถงทนง 43.2-46.36 B ระยะความสงของทวางแขน 21.60-22.9 C ระยะความยาวของทวางแขนจากพนกพง 25.4-30.5

ตารางท 2.3 ตารางแสดงสดสวนของเกาอมทวางแขน



สำนกหอ


66

- โซฟำและโตะกลำง (Sofa and Coffee Table)

ตำรำงแสดงสดสวนของโซฟำและโตะกลำง (Sofa and Coffee Table Standard Dimension)

ระยะสดสวนของโซฟาและโตะกลาง (CM) A ระยะความสงของพนกพงจากทนง 78.7-83.8 B ระยะความลกของทนง 39.4-40.6 C ระยะความสงของทนง สมพนธกบความสงโตะกลาง 40.6-43.2 D ระยะความกวางของพนกพงดานนอก 76.2 E ระยะความกวางของพนกพงดานใน 61

ตารางท 2.4 ตารางแสดงสดสวนของโซฟาและโตะกลาง

2.3 ขอมลเกยวกบผลตภณฑเดมและผลตภณฑใกลเคยง

การศกษาผลตภณฑใกลเคยง พจารณาจากรปแบบของเฟอรนเจอรทมอยในทองตลาดของ

ประเทศไทย โดยแบงออกเปน 4 รปแบบใหญๆทมความสอดคลองและใกลเคยงกบโครงการ ดงน

2.3.1 รปแบบดงเดม (Traditional Style or Classic Style )

ภาพท 2.65 แสดงรปแบบเฟอรนเจอรแบบดงเดม

(ทมาของภาพ : http://www.siambig.com/shop/view.php?id_product=22632&shop=TAMNANSIN


สำนกหอ


67

-ลกษณะของเฟอรนเจอร : มการออกแบบตกแตงอยางประณต และคงความเปนเอกลกษณ

ทางวฒนธรรมอยางชดเจน ท าใหสมผสถงวถชวตความเปนอยในสมยกอนไดเปนอยางด

- วสดทใช : สวนใหญจะเปนวสดประเภทไม และมผาเปนตวเสรมส าหรบใชรองรบสรระ

- โครงสรางของเฟอรนเจอร : เปนโครงสรางไม หรอแผนไมทมาประกอบเขาดวยกน

2.3.2 รปแบบทรอปคอล (Tropical Type)

ภาพท 2.66 แสดงรปแบบเฟอรนเจอรแบบทรอปคอล

(ทมาของภาพ : http://www.thisnext.com/item/403CA987/Stanley-Furniture-Sunset-Key


- ลกษณะของเฟอรนเจอร : ใหความรสกเปนธรรมชาต โปรงโลงสบาย เหมาะกบสภาพอากาศ

อบอาว เขากบสถานทธรรมชาตไดด เนองจากท าขนดวยวสดทองถนตามธรรมชาต เชน เฟอรนเจอร

งานหตถกรรม

-วสดทใช :ใชวสดธรรมชาต เชน ผกตบชวา หวาย

-โครงสรางของเฟอรนเจอร : ขนโครงจากวสดทมความแขงแรง เชน ไม หรอเหลก แลวใชวสด

หลกทมลกษณะเปนเสน สานลงไปบนโครงเฟอรนเจอรนน

สำนกหอ


68

2.3.3รปแบบรวมสมย (Contemporary Style)

ภาพท 2.67 แสดงรปแบบเฟอรนเจอรแบบรวมสมย

(ทมาของภาพ : http://safarimp.com/modern-contemporary-living-room-furniture


- ลกษณะของเฟอรนเจอร : เปนการประยกตหรอลดทอนรปแบบดงเดมใหมความทนสมย

มากยงขน มความเรยบงายมากขน แตยงคงเอกลกษณของแบบดงเดมอย

- วสดทใช : เรมมการประยกตใชวสดมากขน มการผสมผสานวสด แตยงคงความงามของ

ธรรมชาตดงเดมอยบาง สวนใหญจะใชไมเปนวสดหลก สวนวสดอนจะเปนวสดเสรม

- โครงสรางของเฟอรนเจอร : เปนโครงสรางไม

2.3.4 รปแบบทนสมย (Modern Style)

ภาพท 2.68 แสดงรปแบบเฟอรนเจอรแบบทนสมย

(ทมาของภาพ : http://www.krisallendaily.com/wood-furniture-design-choosing-the-most-appropriate-wood


สำนกหอ


69

- ลกษณะของเฟอรนเจอร : เนนความเรยบงาย ทนยคสมย มความแปลกใหมในการใชวสด

- วสดทใช : ใชวสดไดหลากหลาย เชน พลาสตก ไฟเบอรกลาส สแตนเลส เปนตน

- โครงสรางของเฟอรนเจอร : เนองจากใชวสดทหลากหลาย โครงสรางจงขนอยกบวสดท

เลอกใชงาน

2.4 ขอมลเกยวกบวสด

2.4.1 ไม (Wood) 9

ภาพท 2.69 วสดไม

(ทมาของภาพ : http://www.xn--82c4a2af8cxhmbjv.com เขาถงเมอ 18 พฤษภาคม 2559 )

- ประเภทของไม

ไมแบงออกไดเปน 3 ประเภท โดยถอเอาคาความแขงแรงในการดดของไมแหง และความ

ทนทานตามธรรมชาตของไมชนดนน ๆ เปนเกณฑไดแก

1. ไมเนอแขง มความแขงแรงสงกวา 1000 กโลกรมตอตารางเซนตเมตร มความทนทานสง

กวา 6 ป ไดแก ไมเคยม ไมแอก ไมหลมพอ ไมเสลา ไมสกขควาย ไมเลยงมน ไมรง ไมยมหน ไม

มะคาโมง ไมมะเกลอเลอด ไมประด ไมเตง ไมตะบนด า ไมตะครอหนาม ไมตะครอไข ไมแดง ไม

กนเกรา

9 Tawanlanna, คณสมบตและประโยชนของไมแตละชนด, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://tawanlanna.weloveshopping.com/store/article/view

สำนกหอ


70

2. ไมเนอแขงปานกลาง มความแขงแรง 600 ถง 1000 กโลกรมตอตารางเซนตเมตร มความ

ทนทาน 6 ป ไดแก ไมเหยง ไมรกฟา ไมยง ไมมะคาแต ไมพลวง ไมนนทร ไมตาเสอ ไมตะแบก ไม

ตะเคยนหน ไมตะเคยนทอง ไมกวาว

3. ไมเนอออน มความแขงแรงต ากวา 600 กโลกรมตอตารางเซนตเมตร มความทนทานต า

กวา 2 ป ไดแก ไมอนทนล ไมสก ไมยางแดง ไมพะยอม ไมท ามง ไมตะบนขาว ไมกะบาก ไมกระเจา

ไมกวาด

- คณสมบตและประโยชนของไมแตละชนด

ในทนจะกลาวถงคณสมบตและประโยชนของไมเนอแขง ไมเนอแขงปานกลาง และไมเนอออน

ทควรทราบตามล าดบ ดงน

• ไมเนอแขง

มหลายชนด เชน ไมเตง ไมรง ไมแดง ซงมคณสมบตและประโยชนทควรทราบดงตอไปน

º ไมเตง เปนตนไมขนาดกลางถงขนาดใหญ ขนเปนหมตามปาแดดทวไปยกเวนภาคใต

ลกษณะเนอไมเปนสน าตาลออน จนถงน าตาลแกแกมแดง เสยนสบสน เนอหยาบ แตสม าเสมอ

แขงแรงและทนทานมาก เมอผงใหแหงแลวเลอยไสตกแตงไดยาก น าหนกโดยเฉลยประมาณ 1,040

กโลกรมตอลกบาศกเมตร ใชท าหมอนรางรถไฟ เครองมออกสกรรม โครงสรางอาคาร เชน ตง คาน วง

กบ ประตหนาตาง โครงหลงคา เสา เปนตน

º ไมแดง เปนตนไมขนาดใหญ ขนทวไปในปาเบญจพรรณแลงและชน ลกษณะของเนอไมม

สแดงเรอๆ หรอ สน าตาลอมแดง เสยนแขงแรงและทนทาน เลอยไสตกแตงไดเรยบรอย ขดชกเงาไดด

น าหนกโดยเฉลยประมาณ 960 กโลกรม ตอลกบาศกเมตร ไมนนยมในการกอสรางในสวนทไมใช

โครงสราง เชน พน วงกบประตหนาตาง ท าเกวยน ท าเรอ หมอนรางรถไฟ เครองเรอน เครองมอกส

กรรม ดามเครองมอ ไมแดงนปลวกหรอเพรยงจะไมคอยรบกวน และเปน ไมทตานทานไฟในตวดวย

ไมแดง เปนไมทมความแขงมาก ท าใหเวลาเกดความชนหรอรอน จะขยายตวดนก าแพงแตกได กรณ

เปนพนหรอหากไปตชด ท าฝาเพดานชายคาดานนอกบาน กจะดนจนเครองมปญหาได

สำนกหอ


71

º ไมตะแบก เปนตนไมสงใหญตอนโคนมลกษณะเปนพ ขนในปาเบญจพรรณชนและแลง

ทวไป ลกษณะเนอไมสเทาจนถงสน าตาลอมเทา เสยนตรงหรอเกอบตรง เนอละเอยดปานกลาง เปน

มน แขง เหนยว แขงแรงทนทานด ถาใชในรมไมตากแดดตากฝน ใชท าเสาบาน ท าเรอ แพ เกรยน

เครองกสกรรม ไมตะแบกชนดลายใชท าเครองเรอนไดสวยงามมาก ใชท าดามมด กรอบรป ดามปน

เปนตน

• ไมเนอแขงปำนกลำง

มหลายชนดเชนไมสก ไมกระบากหรอไมกะบาก ไมนนทร และอนๆ ซงมคณสมบตและประโยชนท ท

ควรทราบดงตอไปน

º ไมสก เปนตนไมขนาดใหญ ขนเปนหมในปาเบญจพรรณทางภาคเหนอและบางสวนของ

ภาคกลางและตะวนตก ลกษณะเนอไมสเหลองทองนานเขาจะกลายเปนสน าตาลแก มกลนเหมอน

หนงฟอกเกาๆ และมน ามนในตว มกมเสนแกแทรกเสยนตรงเนอหยาบและไมสม าเสมอ แขง

พอประมาณ ทนทานทสดปลวกมอดไมท าอนตรายน าไปเลอยไสตกแตงงาย แกะสลกไดด ชกเงาได

งายและดมาก เปนไมทผงใหแหงไดงายและอยตวด น าหนก โดยประมาณ 640 กโลกรมตอลกบาศก

เมตร ไมสกเปนไมทนยมมากในการท าเครองเรอน ท าบานประตหนาตาง ท าเรอ แกะสลกตางๆ ไมสก

เปนไมทเปนสนคาขาออกและเปนทนยมของชาวตางประเทศมาก ไมสกทใหญทสดในโลกปจจบนน

ขน อยทบานปางเกลอ ต าบลน าไคร อ าเภอน าปาด จงหวด อตรดตถ มความสง 51 เมตร วดรอบตน

ได 10.58 เมตร ใชคนกางแขนโอบรอบตนไดไมนอยกวา 8 คน กรมปาไมไดประมาณอายตนสกนไวไม

นอยกวา 1,500 ป

º ไมกระบำกหรอไมกะบำก เปนตนไมสงใหญ ขนประปรายในปาดบชนและปาเบญจพรรณ

ชนทวประเทศ ทางพฤกษศาสตรจะมอย หลายชนด แตในสวนเนอไมและการใชมลกษณะคลายคลง

มาก ใชรวมกนไดด ลกษณะเนอไมโดยรวมมสตงแตนวลเหลองถงน าตาลออนแกมแดงเรอๆ เสยนตรง

เนอหยาบสม าเสมอ แขงเหนยว เลอยไสตกแตงไดไมยาก แตมขอเสยคอเนอเปนทรายท าไหกดคม

เครองมอ ฝง แหงงายและไมคอยเสอมเสย น าหนกโดยเฉลย ประมาณ 600 กโลเมตรตอลกบาศก

สำนกหอ


72

เมตร ใชท าแบบหลอคอนกรตไดดเพราะถกน าแลวไมบดงอหรอโคง ท าเครองเรอนราคาถก ท ากลองใส

ของเกาอ เปนตน

•ไมเนอออน

มหลายชนด เชน ไมยาง ไมกานเหลอง ไมมะยมปา ไมตนมะพราว ซงคณสมบตและประโยชน

ทควรทราบตอไปน

º ไมยำง เปนตนไมสงใหญสงชะลด ไมมกงทล าตน มกขนเปนหมในปาดบชน และทต าชม

ชน ตามบรเวณใกลเคยงแมน าล าธาร ในปาดบและปาอนๆ ทวไป ตนบางชนดสามารถ เผาเอา

น ามนยางได ( แตเปนคนละชนดกบตนยางพารา )ลกษณะเนอไมสแดงเรอสน าตาลหมน เสยนมกตรง

เนอหยาบ แขงปานกลางใชในรม ทนทานด เลอยไสตกแตงไดด น าหนกโดนเฉลยประมาณ 650-720

กโลเมตรตอลกบาศกเมตร ใชในงานกอสรางทวไป เชน ใชเปนไมฝา ไมคราว ฝาเพดาน เปนตน

º ไมสยำขำว เปนตนไมขนาดใหญ ขนตามไหลเขาและบนเขาในปาดบทางภาคใตบาง

จงหวด เชน ยะลา นราธวาส ลกษณะเนอไมสชมพออนแกมขาวถงตาลออนแกมแดง มรวสแกกวาส

พน เปนมนเลอม เสยนสบสน เนอหยาบออนคอนขางเหนยว ทนทานในรม เลอยไสผาไดงาย น าหนก

โดยเฉลยประมาณ 480 กโลกรมตอลกบาศกเมตร ใชท าเครองเรอนและสวนของอาคารทอยในรม

เปลอกใชท าไมอดได

- คณสมบตของไม

โดยทไมเกดจากตนไมหลายชนด คณสมบตในดานตางๆ ทจะน ามาใชประโยชน จงมความ

แตกตางกนไป ไมแตละชนดยอมเหมาะสมกบงานแตละอยางมากนอยไมเหมอนกน ในงานกอสราง

เรามกค านงถงความแขงแรง และความทนทาน ในประดษฐกรรม เครองเรอน หรอสวนประกอบ

เครองจกรกล ซงตองการความสวยงาม และแนบเนยนในการเขาไม เราอาจค านงถงลวดลายในไม

การหด หรอการพองตว ความยากงายในการไสกบตกแตง ตลอดจนการลงน ามน ในการท าลงใสของ

เราอาจค านงถงความหนกเบา และความยากงายในการตตะป ในการท า เยอกระดาษเราสนใจถง

ปรมาณสวนประกอบทางเคมของไม และลกษณะของเสนใย รวมทงความยากงายในการฟอกส

สำนกหอ


73

- กำรหดและกำรพองตว

เกดขนเมอไมเสยความชน หรอไดรบความชนเพมตามล าดบ ในระดบทมความชนต ากวา จด

หมาด ไมทไสกบตกแตงประกอบเขาชดสนทกน ดงามดในขณะทไมยงสด ภายหลงเมอไมแหงลงจะ

เกดรอง หรอความหละหลวมทรอยตอนนๆ เนองมาจากการหดตวของไม โดยนยกลบกน หากน าไม

แหงอดชด แลวปลอยใหถกน าหรอความชนสง สวนประกอบนนอาจ ดนกนจนโกงงอขนมาได เพอกน

การเสยหายอนเกดจากการหดการพองตวน จงมความจ าเปนทเราจะตองเลอกใชไมทมความชนให

เหมาะสมถกตองกบกาลเทศะ

การทไมหดตวตามทศทางตางๆ ไมเทากนน ท าใหไมแปรรปทไดจากสวนตางๆ ของตนไมเมอ

ยงสด มรปเปลยนแปลงไปไดเมอไมแหงลง ไมทดานกวางสองดานขนานกบรศม จะหดตวมากทาง

ความหนา ทดานกวางสองดานขนานกบแนวสมผส จะหดตวมากทางความกวาง ทมดานก ากงอย

ระหวาง ๒ พวกแรก มมทเคยไดฉากจะกลบเยไป ส าหรบไมทอนกลม หรอไมแปรรปทมไสหรอใจตดอย

ตรงกลาง มกจะมรอยแตกอาตามผวรอยหนง หรอหลายๆ รอยเสมอ ส าหรบตามแนวยาวของไม

อาจจะเกดการโกง โคง และบด

ไมทใชงานตากแดดตากฝนอยเปนประจ า เชน พนชาน กมเหตทท าใหไมหดตวไมเทากน เกด

จากความแตกตางของปรมาณความชน ทผวของไมกบไม สวนทอยลกๆ ลงไป ในทสดกท าใหเกดรอย

ปร รอยราว หรอรอยแตกปรากฏอยทวไป

ภาพท 2.70 แสดงการเสยรปจากการหดตว

(ทมาของภาพ : kanchanapisek.or.th เขาถงเมอ 18 พฤษภาคม 2559 )

สำนกหอ


74

2.4.2 เหลก (Iron) 10

ภาพท 2.71 วสดเหลก

(ทมาของภาพ : www.chanawonglohakan.com เขาถงเมอ 18 พฤษภาคม 2559 )

เหลกเปนวสดพนฐานทส าคญยงในการพฒนาสงคมและความเปนอยของมนษยตงแตอดต

จนถงปจจบน ค าวา “เหลก” ทเรยกกนทวไปนน เปนค าทใชเรยกเหมารวมถง เหลก (iron) และ

เหลกกลา (steel) ซงในความเปนจรงนนวสดทง 2 ชนดนมความแตกตางกนหลายประการ

เหลกมสญลกษณทางวทยาศาสตรคอ Fe ซงยอมาจาก Ferrum ในภาษาละตน เหลกเปนแร

ธาตโลหะชนดหนงทมอยในธรรมชาต มสแดงอมน าตาล แมเหลกสามารถดดตดได พบมากในชนหน

ใตดนบรเวณทราบสงและภเขา อยในรปกอนสนแรเหลก (iron ore) ปะปนกบโลหะชนดอนๆ และหน

เมอน ามาใชประโยชนจะตองผานการท าใหบรสทธดวยกรรมวธการ “ถลง” โดยใชความรอนสงถง

3000 °F หรอประมาณ 1649 °C เผาใหสนแรเหลกหลอมละลายกลายเปนของเหลว และแยกแรอนท

ไมตองการออกไป กอนน าโลหะนนไปเทลงแบบหลอเหลก เพอใหไดเปนเหลกออกมา

- กำรแบงประเภทของเหลก

เราสามารถแบงเหลกออกเปนกลมกวางๆได 2 กลม โดยพจารณาจากปรมาณของธาตคารบอนทมอย

ในเหลก โดยแบงออกไดเปน

• เหลกหลอ คอเหลกทมปรมาณธาตคารบอนมากกวา 1.7% หรอ 2% ซงเหลกชนดนจะขน

รปไดดวยวธหลอเทานนเพราะปรมาณคารบอนทสงท าใหโครงสรางมคณสมบตทแขงแตเปราะจงไม 10 รอยแปดทวน, ควำมรพนฐำนเกยวกบเหลก, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.108twin.com/Default.aspx?pageid=14

สำนกหอ


75

สามารถขนรปดวยวธการรดหรอวธทางกลอนๆได เรายงสามารถแบงยอยเหลกหลอออกไดอกหลาย

ประเภท โดยพจารณาจากโครงสรางทางจลภาค กรรมวธทางความรอน ชนดและปรมาณของธาตผสม

ไดแก

• เหลกหลอเทำ (grey cast iron) เปนเหลกหลอทมปรมาณคารบอนและซลคอนสง ท าใหม

โครงสรางคารบอนอยในรปของกราฟไฟต

• เหลกหลอขำว (white cast iron) เปนเหลกหลอทมปรมาณซลคอนต ากวาเหลกหลอเทา

ท าใหไมเกดโครงสรางคารบอนในรปกราฟไฟต โดยคารบอนจะอยในรปคารไบดของเหลก (Fe3C) ท

เรยกวา ซเมนไตต เปนเหลกทมความแขงสงทนการเสยดส แตจะเปราะ

• เหลกหลอกรำฟไฟตกลมหรอเหลกหลอเหนยว (spheroidal graphite cast iron,

ductile cast iron) เปนเหลกหลอเทาทผสมธาตแมกนเซยมและหรอธาตซเรยมลงไปในน าเหลก ท าให

กราฟไฟตทเกดเปนกลมและมรปรางกลม ซงสงผลถงคณสมบตทางกลในทางทดชน

• เหลกหลออบเหนยว (malleable cast iron) เปนเหลกหลอขาวทน าไปอบในบรรยากาศ

พเศษเพอท าใหคารบอนในโครงสรางคารไบดแตกตวออกมารวมกนเปนกราฟไฟตเมดกลม และท าให

เหลกรอบๆทมปรมาณคารบอนลดลงปรบโครงสรางกลายเปนเฟอรไรตและหรอเพรลไลต เหลกชนดน

จะมความเหนยวดกวาเหลกหลอขาว แตจะดอยกวาเหลกหลอกราฟไฟตกลมเลกนอย

• เหลกหลอโลหะผสม (alloy cast iron) เปนเหลกหลอทเตมธาตผสมอนๆลงไปในปรมาณท

คอนขางมาก เพอปรบปรงคณสมบตเฉพาะดานใหดยงขน เชนเตมนกเกลและโครเมยมเพอปรบปรง

คณสมบตดานทนการเสยดสและทนความรอน เปนตน

• เหลกกลำ คอเหลกทมปรมาณธาตคารบอนนอยกวา 1.7% หรอ 2% เหลกชนดนมความ

เหนยวมากกวาเหลกหลอท าใหสามารถท าการขนรปโดยใชกรรมวธทางกลได ท าใหเหลกชนดนถก

น าไปใชงานอยางกวางขวาง จงพบเหนไดทวไปในชวตประจ าวน เชน เหลกเสน เหลกแผน เหลกโครง

รถยนต ทอเหลกตางๆ ฯลฯ เหลกกลาสามารถแบงไดเปนกลมตางๆ ดงน

สำนกหอ


76

• เหลกกลำคำรบอน (carbon steel) เปนเหลกทมคารบอนเปนสวนผสมหลก โดยอาจมธาต

อนผสมอยบางแตไมไดเจาะจงจะผสมลงไป มกตดมาจากกรรมวธการถลงและการผลต เราสามารถ

แบงยอยกวางๆออกได 3 ประเภทโดยพจารณาตามปรมาณของธาตคารบอนทผสม คอ

• เหลกคำรบอนต ำ (low carbon steel) เปนเหลกทมปรมาณคารบอนต ากวา 0.2% เหลก

ชนดนมความแขงแรงต าสามารถรดหรอตเปนแผนไดงาย ตวอยางเหลกเชน เหลกเสน เหลกแผนทใช

กนทวไป

• เหลกกลำคำรบอนปำนกลำง (medium carbon steel) เปนเหลกทมปรมาณคารบอนอย

ระหวาง 0.2-0.5% เปนเหลกทมความแขงแรงสงกวาเหลกคารบอนต า ใชท าชนสวนของเครองจกรกล

ทวไป เหลกประเภทนสามารถท าการอบชบความรอนได

• เหลกกลำคำรบอนสง (high carbon steel) เปนเหลกทมปรมาณคารบอนสงกวา 0.5% ม

ความแขงแรงและความแขงสง สามารถท าการอบชบความรอนใหคณสมบตความแขงเพมขนได ใชท า

พวกเครองมอเครองใชตางๆทตองการผวแขงและความตานทานการสกหรอสง

• เหลกกลำผสม (alloy steel) เปนเหลกกลาคารบอนทมธาตอนผสมอยอยางเจาะจงเพอ

วตถประสงคในการปรบปรงคณสมบตตางๆ เชน ความสามารถในการชบแขง (hardenability) ความ

ตานทานการกดกรอน คณสมบตการน าไฟฟาและคณสมบตทางแมเหลกเปนตน ธาตผสมทเตมลงไป

เชน โครเมยม นกเกล โมลบดนม วาเนเดยม โคบอลต แมงกานสและซลคอน โดยแมงกานสและ

ซลคอนจะตองมปรมาณมากพอสมควรจงจะจดไดวาเปนเหลกกลาผสม เพราะในเหลกกลาคารบอนก

มปรมาณธาตทงสองผสมอยพอสมควร เราสามารถแบงยอยกวางๆออกได 2 ประเภทโดยพจารณา

ตามปรมาณของธาตผสม คอ

• เหลกกลำผสมต ำ (low alloy steel) เปนเหลกกลาผสมทมปรมาณธาตผสมนอยกวา 10%

• เหลกกลำผสมสง (high alloy steel) เปนเหลกกลาผสมทมปรมาณธาตผสมสงกวา 10%

สำนกหอ


77

2.4.3 สแตนเลส (Stainless Steel ) 11

ภาพท 2.72 วสดสแตนเลส

(ทมาของภาพ : www.torwitchukorn.com เขาถงเมอ 18 พฤษภาคม 2559 )

• ตระกลมำรเทนซตค (Martensitic) เปน ตระกลทมความสเตนเลสหรอชออยางเปน

ทางการ คอ “เหลกกลาไรสนม” เปน ศพททวไปทใชเรยกเหลกใน กลมทมความตาน ทานการกดกรอน

สง สเตนเลสเปนโลหะผสมระหวางเหลกและคารบอน ซงสวนประกอบจะมปรมาณคารบอนต า ม

โครเมยม เปนสวนผสมหลก ประมาณ 10.5 % หรอมากกวาท าใหเกดการสรางฟลมโครเมยมออกไซด

(chromium oxide film : CrO2 หรอเรยกวา passive film) ทมองไมเหนเกาะตดแนนอยทผวหนาท าให

เหลกกลา มความตานทานการกดกรอน ฟลมปกปอง นจะมความบางเทยบเทากบวางกระดาษ 1

แผนบนตกสง 20 ชน ถาฟลมทผวหนานน ถกท าลายไมวาจากแรงกล สารเคม หรอออกซเจนทมอยใน

บรรยากาศ แมจ านวนนอยนดจะเขาท าปฏกรยากบโครเมยม

• ตระกลออสเทนนตค (Austenitic) หรอทรจกกนใน "ซรส 300" ซงประมาณไดวา 70

เปอรเซนตของการผลตสเตนเลสในโลกนเปนสเตนเลสตระกลออสเทนนตค ทประกอบดวยคารบอน

อยางนอย 0.15 เปอรเซนต มสวนผสมของโครเมยมอยางนอย 16 เปอรเซนต และ นกเกล หรอซงชวย

ปรบปรง คณสมบตในการขนรปประกอบและเพมความทนทานตอการกดกรอน บางเกรดจะม

11 Tssda, ควำมรเกยวกบสแตนเลส, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.tssda.org/index.php?actions=about&id=6

สำนกหอ


78

แมงกานสผสมอยดวย โดยทวไปจะมโครเมยน 18 เปอรเซนต นกเกล 10 เปอรเซนต และมกเรยกกน

วา 18/10 ซงคลายกบ 18/0 และ 18/8

• ตระกลเฟอรรตค (Ferritic) มสมบตดดแมเหลก มโครเมยมเปนธาตผสมหลกระหวาง

10.5-27 เปอรเซนต บางเกรดผสมนกเกลลงไปเลกนอย บางเกรดผสมโมลบดนม หรออลมเนยม ไททา

เนยม

ตานทานการกดกรอนนอยกวาออสเทนนตค และเฟอรรตค แตมความทนทานและแขงแรงมากกวา ม

คณสมบตดดแมเหลก โดยทวไปจะมสวนผสมของโครเมยม 12 -14 เปอรเซนต โมลบดนม 0.2-1

เปอรเซนต มนกเกล 0-2 เปอรเซนตและมคารบอนผสม อยประมาณ 0.1-1 เปอรเซนต ซงสามารถชบ

แขงไดโดยการใหความรอนแลวท าใหเยนตวอยางรวดเรวและอบ คนตว โดยทวไปจะรจกกนใน "ซรส -

00"

• ตระกลดเพลกซ (Duplex) เนองจากมโครงสรางผสมระหวาง โครงสรางเฟอรไรตและออสต

ไนต จงท าใหมความแขงแรงมากกวาออสเทนนตคและมความทนทานตอการกดกรอนชนด รเขม ซอก

อบ มโครเมยมเปนธาตผสมอยระหวาง 19 ถง 28 เปอรเซนต โมลบดนมสงกวา 5 เปอรเซนต และม

นกเกลนอยกวาตระกลออสเทนนตคใชงานมากในสภาพแวดลอมทมคลอไรด สง

• ตระกลเพมควำมแขงโดยกำรตกผลก มความตานทานกการกดกรอนเทยบเคยงกบ

ตระกลออสเทนนตค มความแขงแรงมากกวาตระกลมารเทนซตค เกรด 17-4H ทรจกกนทวไป ม

โครเมยมผสมอย 17 เปอรเซนตและมนกเกล 4 เปอรเซนต ทองแดง และไนโอเบยม ผสมอยดวย

เนองจาก สเตนเลสชนดนสามารถชบแขงไดในคราวเดยว จงเหมาะส าหรบท าแกน ปมหววาลว และ

สวนประกอบของ อากาศยาน

- ประโยชนของสเตนเลส

การ เลอกใชวสดในการประกอบชนงานส าหรบผประกอบการ ผออกแบบหรอโปรดกซดไซน

หรอแมกระทงการน าวสดมา ใชใน บาน ถอเปนสงส าคญททกคนจะพจารณาทงขอดและขอเสยของ

วสดนนๆ ลองมาพจารณาดกนวาสเตนเลสดอยางไร

สำนกหอ


79

• ทนทำนตอกำรกดกรอน

สเตนเลส ทกตระกลทนทานตอการกดกรอน แตจะแตกตางกนไปตามสวนผสมของโลหะ เชน

เกรดทมโลหะผสม ไมสง สามารถตานทาน การกดกรอนในบรรยากาศทวไป ในขณะทเกรดทมโลหะ

ผสมสงสามารถตานทานการกดกรอน ในกรด ดาง สารละลาย บรรยากาศคลอไรด ไดเกอบทงหมด

• ควำมตำนทำนตออณหภมสงและอณหภมต ำ

สเตนเลส บางเกรดสามารถทนความรอนหรอ/และความเยน รวมถงการเปลยนอณหภมโดย

ฉบพลนไดด และดวยคณสมบตพเศษในการทนไฟ ท าใหมการน าสเตนเลสไปใชในอตสาหกรรมขนสง

อตสาหกรรม ปโตรเคม อยางแพรหลาย

• งำยตองำนประกอบ หรอแปรรป

สเตนเลส สวนใหญสามารถ ตด เชอม ขนรป ตบแตงทางกล ลากขนรป ขนรปนนต าไดงาย

ดวยรปราง สมบต และลกษณะตางๆของสเตนเลสชวยให ผผลตสามารถน าสเตนเลสไปประกอบกบ

วสดอนๆไดงาย

• ควำมทนทำน

คณสมบต เดนอกประการหนงของสเตนเลสคอความแขงแกรงทนทาน สเตนเลสสามารถเพม

ความแขงไดดวยการขนรปเยน ซงใชเพอออกแบบงาน โดยลดความหนา น าหนกและราคา สเตน

เลสบางเกรดอาจใชในงานททนความรอนและยงคงความ ทนทานสง

• ควำมสวยงำม

ดวย รปทรงและพนผวทหลากหลายรปแบบทสวยงาม ท าความสะอาดไดงาย ปจจบนสเตนเล

สมสใหเลอกมากมายดวย กรรมวธชบเคลอบผวดวยเคม ไฟฟาสามารถท าใหสเตนเลสมผวสทอง

บรอนซ เขยว เงน และสด า ท าใหสามารถเลอก ประยกตใชสเตนเลสไดอยางมากมาย นอกจากน

ความเงางามของ สเตนเลสในอางลางจาน อปกรณประกอบอาหาร หรอ เฟอรนเจอรท าใหบานด

สะอาดและนาอยอกดวย

สำนกหอ


80

• ควำมปลอดภยและถกสขลกษณะ

การท าความสะอาด การดแลรกษาสแตนเลส และมความเปนกลางสงจงไมดดซมรสใดๆ เปน

เหตผลส าคญทสแตนเลสถกน ามาใชงานในงานโรง พยาบาล เครองครว ดานโภชนาการและดานเภสช

กรรม เนองจากความทนทาน ตองการการดแลรกษานอย และคาใชจายต าเมอเปรยบเทยบกบ

ระยะเวลาการใช งาน การใชอปกรณเครองครวสแตนเลสใน บานเรอนใหความรสกถงความปลอดภย

แกผใช

• ชวยอนรกษสงแวดลอม

สเตนเลสเปนวสดทสามารถน ากลบมาใชไดใหมเกอบ 100 เปอรเซนต และกวา ของวตถดทใช

ในการผลตมาจากเศษเหลก

2.4.4 กระจก (Glass) 12

ภาพท 2.73 วสดกระจก

(ทมาของภาพ : abakadesign.wordpress.com เขาถงเมอ 18 พฤษภาคม 2559 )

กระจก หมายถงวสดทท ามาจากแกว ซงมองคประกอบหลกทางเคมคอซลคอน ซงสามารถ

หลอมและน าไปขนรปได เมอเยนตวแลวมลกษณะ โปรงใส และเปนของแขงโดยไมจบผลก (มคาความ

หยดตวสง) กระจกจงสามารถแตกไดเหมอนแกว และมความคมมากกวาแกวเมอแตกเพราะมความ

บางในการผลต

12 สรช สจจพงษ, ควำมรทวไปเกยวกบแกวและกระจก, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://dnfe5.nfe.go.th/ilp/occupation/45102/chap1.html

สำนกหอ


81

ความแตกตางในการใชค าเมอเทยบกบค าวาแกวคอ กระจกจะใชเรยกแกวทน ามาท าใหเปน

แผน โดยมลกษณะแบนราบและมความหนาประมาณหนงเปนสวนใหญ

กระจกเปนลกษณะการผลตวสดประเภทแกวทท าขนเพอวตถประสงคในการใชงานตางๆ เชน

เพอเปนวสดกนขวางทไมทบแสง ใชเพอเปนฉนวนกน ใชเพอประดบตบแตงอาคาร ฯลฯ ในบางความ

ตองการใช กระจกถกน าไปปรบคณสมบตตอเพอใหมคณลกษณะบางอยาง เชน ฉาบปรอททดานๆ

หนงเพอใหมคณสมบตสะทอนแสงเรยกวา กระจกเงา หรอผสมสารชนดอนลงไปในเนอสารใหมสสน

หรอความทบแสงบางสวนหรอทงหมดเรยกวา กระจกส กระจกทบ หรอกระจกควน หรอน าไปพนทราย

ลงบนพนผวเพอใหเกดความไมสม าเสมอของความเรยบบนผวท าใหแสงผานไดแตมลกษณะมวๆ

เรยกวา กระจกฝา

เนองจากกระจกคอวสดประเภทแกวซงมความโปรงใสมากและยงมคาดรรชนหกเหของแสงท

สามารถใชประโยชนได จงมการน าไปสรางเปนวสดทมความหนาไมสม าเสมอแตมลกษณะเฉพาะ

เรยกทบศพทภาษาองกฤษวา เลนส (lens) เชน มสณฐานกลมเหมอนเหรยญทเวาเขาตรงกลางทงสอง

ดานเรยกวา เลนสเวา หรอเวาเขาดานเดยวอกดานหนงแบนราบและฉาบปรอทมกเรยกวา กระจกเวา

มสณฐานกลมเหมอนเหรยญทปองออกตรงกลางทงสองดานเรยกวา เลนสนน หรอนนออกดานเดยว

อกดานหนงแบนราบและฉาบปรอทมกเรยกวา กระจกนน ซงเลนสคอประเภทการผลตวสดประเภท

แกวในรปแบบของกระจกเพอการใชงานในลกษณะของการหกเหแสงนนเอง

- กรรมวธกำรผลตแกว

แกวเปนวตถโปรงแสง หรอกงโปรงแสง ทไดจากการหลอมเหลวออกไซดของโลหะตาง ๆ เชน

ซลกาออกไซด โซเดยมออกไซด แคลเซยมออกไซด และตะกวออกไซด จนไดเปนของเหลวเนอเดยวกน

แลวท าใหเยนลงเปนของแขงรปรางตาง ๆ ตามทตองการไปใชประโยชน

- กำรใชประโยชนจำกแกวและกระจก

แกวเปนวสดทมนษยรจกและน ามาใชประโยชนอยางกวางขวางมาตงแตสมยโบราณ เพราะ

แกวเปนวสดทมคณสมบตพเศษ คอ มความแขงและความโปรงใส แสงสามารถสองผานได มความ

ทนทานตอสารเคมสามารถท าเปนรปรางตาง ๆ ไดแทบทกชนด ซงมนษยน าแกวมาใชประโยชนดงน

สำนกหอ


82

1. ท าภาชนะตาง ๆ

เนองจากแกวมคณสมบตโปรงใสและทนทานตอสารเคมตาง ๆ ไดด จงนยมน ามาท าภาชนะ

ตาง ๆ เชน แกวน า ขวดบรรจเครองดมและอาหารตาง ๆ จาน ชาม ถวย ฯลฯ

2. กอสรางตกแตงอาคารและเฟอรนเจอร

น ามาท าเปนแผนเรยกวากระจก น าไปใชท าประต หนาตาง ผนงกนหอง ท าเปนอฐแกวกอผนง

หลงคากระจกใส รวมทงประกอบท าเฟอรนเจอรตาง ๆ เชน โตะ ต ชนวางของและกระจกสองหนา ฯลฯ

3. ท าเครองประดบและของทระลก

แกวท าเปนรปรางตาง ๆ ไดมากมายจงสามารถน ามาท าเปนเครองประดบตกแตง เชน รปปน

สตวตาง ๆ ท าเปนโคมระยา พวงกญแจ และท าเปนของทระลกตาง ๆ ฯลฯ

4. ท าเปนเสนใย

แกวสามารถน ามาท าเปนเสนใยเสนเลก ๆ ไดโดยน าไปใชในงานท าผลตภณฑไฟเบอรกลาส

ท าไมโครไฟเบอรส าหรบเปนฉนวนกนความรอนทงในบานและโรงงานอตสาหกรรม และทก าลงจะม

การใชอยางกวางขวางในอนาคต คอ ท าเปนไฟเบอรออพตกใชในการสอสาร เปนตน

5. ประกอบกบวสดอนท าเปนผลตภณฑตาง ๆ

เชน ใชประกอบท าเครองใชไฟฟา หลอดไฟฟา หลอดโทรทศน วทย เครองเสยง เลนสกลอง

ถายรป กระจกรถยนต อปกรณทางวทยาศาสตร นาฬกา แวนตา ฯลฯ

สำนกหอ


83

2.4.5 ผำ (Fabric) 13

ภาพท 2.74 วสดผา

(ทมาของภาพ : www.dstextile.com เขาถงเมอ 18 พฤษภาคม 2559 )

ผา คอ สงทไดจากการน าวสดธรรมชาตหรอวสดทสงเคราะหขนมาสานหรอทอจนเปนเนอ

เดยวกน เชน ฝาย ใยไหม ไนลอน เปนตน ประโยชนของผาคอการน ามาตดเยบเปนเครองนงหม

เครองใชประเภทผาตางๆ และในดานอนๆ เชน การตกแตงสถานท เปนตน วสดทหลกใชในการผลตผา

ไดแก วสดจากสตว วสดจากพช แรธรรมชาต และจากการสงเคราะหเคม สามารถแบงประเภทของผา

ออกเปน 3 แบบ คอ ผาทอ (woven fabrics) ผาถก (knitted fabrics) และ ผาอน ๆ

• ผำทอ (woven fabrics)

เปนผาทเกดจากกระบวนการทอโดยใชเครองทอ (weaving loom) โดยมเสนยน (warp yarn)

และเสนพง (filling or weft yarn) ททอขดในแนวตงฉากกน และจดทเสนทงสองสอดประสานกน

(interlacing) จะเปนจดทเสนดายเปลยนต าแหนงจากดานหนงของผาไปดานตรงขาม การทอใน

ปจจบนมการพฒนา จากการทอดวยมอ (hand looms) ไปเปนการใชเครองจกรในการทอ โดยใช

เทคนคหลากหลายรปแบบ แตกตางกน เชน Air-jet loom, Rapier loom, Water-jet loom, Projectile

loom, Double-width loom, Multiple-shed loom, Circular loom, Triaxial loom

13 Fashionhithot, คณสมบตของผำชนดตำงๆ รไวไดประโยชน, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://fashionhithot.com

สำนกหอ


84

• ผำถก (knitted fabrics)

เปนผาทเกดจากการใชเขม (needles) ถกเพอใหเกดเปนหวงของดายทมการสอดขดกน

(interlocking loops) โดยจะมเสนทอยแนวตง (Wales) และเสนทอยในแนวนอน (courses)

• ผำไมถกไมทอ (nonwovens)

มลกษณะโครงสรางเปนแผนผาทเกดจากการสานไปมาของเสนใย (fibrous web) มการยด

กนดวยการ ทเสนใยพนกนไปมา (mechanical entaglement) หรอโดยการใชความรอน เรซน หรอ

สารเคมในการท าให เกดการยดกนระหวางเสนใย ผาไมถกไมทอสามารถผลตไดโดยหลาย

กระบวนการผลตคอ

Dry-laid: โดยการใชลมพนเสนใยลงบนสายพานทก าลงเคลอนตวไป โดยการเรยงตวของเสน

ใยจะไมมทศทาง (random oriented) ท าใหมความแขงแรงเทากนในทกทศทาง ตวอยางผาทไดจาก

การผลตโดยกระบวนการนคอ ผาเชดเอนกประสงค กระดาษแยกชองแบตเตอร (battery separators)

ไสกรอง (filters) เปนตน

Wet-laid: โดยการกระจายเสนใยสนในน า แลวท าการกรองผานเพอแยกน าออกจากเสนใย ท

มการเรยงตวในทกทศทาง ตวอยางผาทไดจากการผลตโดยกระบวนการนคอ ไสกรอง ไสฉนวน ผาเชด

เอนกประสงค และกระดาษแยกชองแบตเตอร

Spun-bonded: เปนการเตรยมผาโดยตรงจากเสนใยทถกฉดออกมาจากหวฉดเสนใย

(spinnerets) เสนใยตอเนอง (continuous filament) ทก าลงรอนกจะถกฉดสานไปมาบนสายพานท

ก าลงหมนอย เสนใย ทเยนตวลงจะมการเชอมตดตรงจดทมการพาดผานระหวางเสนใยดวยกน การ

เชอมตดอาจท าเพมเตม โดยการใชความรอนและแรงกด นอนวฟเวนทไดจากการผลตโดยวธนจะมคา

การทนตอแรงดงและแรงฉก และบาง (low bulk) ตวอยางการใชงานไดแก พนพรม (carpet backing)

ผาทใชในงานธรณ (geotextiles) เสอผาปองกน (protective apparel) ไสกรอง เปนตน

Hydroentangled หรอ spunlace: กระบวนการผลตคลายกบการผลตนอนวฟเวนแบบ spun-

bond ยกเวนใชน าแรงดนสงฉดผานโครงสรางทสานไปมาของเสนใย ท าใหเกดโครงสรางทมลกษณะ

คลายผาทอ ผาทไดจะมความยดหยน (elasticity) และโคงงอ (flexibility) มากกวา spun bond

สำนกหอ


85

Melt-blown: เปนการฉดเสนใยผานหวฉดไปยงอากาศรอนทมความเรวสง ท าใหเสนใยเกด

การขาด เปนเสนใยสนๆ ซงจะถกเกบลงบนสายพานทเคลอนท การยดตดเกดจากการสานไปมาของ

เสนใย และการใชความรอน เนองจากเสนใยไมไดผานการดงยดกอน ผาทไดจะมความแขงแรงนอย

กวาชนดอน เสนใยทใชเทคนคการผลตนมากคอเสนใยโอเลฟนและโพลเอสเทอร (Olefin and

polyester fibers) ตวอยางการใชงานไดแกผลตภณฑทใชทางการแพทย และกระดาษแยกชอง

แบตเตอร

Needle punching: เปนการเตรยมแผนนอนวฟเวนโดยเทคนค dry-laid แลวน ามาผาน

เครองปกเขม (needle loom) เพอชวยเพมการยดเกาะและความแขงแรงของแผนนอนวฟเวนใหมาก

ขน

- ประเภทกำรใชงำน

ผานนถกน าไปใชประโยชนในหลายดาน แตทพบมากทสดคอ การน าไปตดเยบเปนเสอผาและ

ภาชนะใสของ เชน กระเปา และกระเชา เปนตน นอกจากนยงน าไปผลตเปนผลตภณฑทใชในบานดวย

เชน ผามาน ผาปเตยง ผาขนหน เปนตน รวมถงในวงการวทยาศาสตรและอตสาหกรรมไดน า

คณสมบตของผาไปใชในการกรองตางๆ อกดวย โดยเฉพาะในวงการอตสาหกรรมมการผลตชดส าหรบ

งานเฉพาะดานอกดวย เชน ชดส าหรบชางซอมรถยนตทมความหนาเปนพเศษ ชดส าหรบนกดบเพลงท

มความไวไฟต า และชดส าหรบแพทยในหองผาตดทมการเคลอบสารพเศษส าหรบฆาเชอโรค

โดยเฉพาะ เปนตน

- คณสมบตของผำชนดตำงๆ

• Polyester Nylon ผำใยสงเครำะห

เนอผามหลายชนด ทงหนา บาง นม หยาบ แลวแตสวนผสมของเสนใย สวนมากมผวออกมน

วาว ยดหยน และคงรปไดด ชกงาย แหงเรวไมตองรด

• ผำสลำฟ ผาเนอแขง แตยบยาก มลายผาในตว ผาเนอลนเลกนอย เนอเบาคอนขางหนา ม

ทงยดและไมยด

สำนกหอ


86

• ผำซำตน เนอผาคอนขางหนา ผวผาลนเปนเงา เรยบหร ตวผามน าหนก ทงตวด เนอเบา ม

ทงยด และไมยด

• ผำสแปนเดกซ ผาเนอนม ไมหนา ผายด ทงตว มน าหนก ถงจะยบงายแตกรดงาย

• Chiffon ผำชฟอง ผาไมยด เนอเบา เนอผาหรสวนใหญใชตดเปน เสอผา

• Silk ผำไหม เปนผาเนอบาง มความเงางาม ดดมราคามคา เนอผาไมคอยทงตว เยบจบ

คงทน แตยบงาย

• Velvet ผำก ำมะหย เนอผาคอนขางหนา ผวสมผสนม ดหรหรา เนอผาทงตวด ไมนยมรดจบ

ปลอยลอนตามธรรมชาต

• ผำฝำย Cotton ผำคอตตอน เนอผาคอตตอนมทง แบบบางและ หนา เนอผานม สผาออก

ดานไมเงา ดเรยบงายสบายตา ขอดของผาฝายคอรดงาย

2.4.6 หวำยเทยม (Synthetic Rattan) 14

ภาพท 2.75 วสดหวายเทยม

(ทมาของภาพ : viro.12market.com เขาถงเมอ 18 พฤษภาคม 2559 )

14 Apsara-group, หวำยสงเครำะหหรอหวำยเทยม, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.apsara-group.com/main/index.php?option=com_content&view=article&id=81&Itemid=213

สำนกหอ


87

หวายสงเคราะห หรอหวายเทยม (Synthetic rattan) สามารถออกแบบใหมลกษณะใกลเคยง

กบวสดทมาจากธรรมชาต (natural material) เชนหวาย (natural rattan) ไมไผ (bamboo) และ

ผกตบชวา (water hyacinth) แตมอายการใชงานทยาวนานกวา (longer useful life) รวมถงการดแล

รกษาไมยงยาก (easy to clean and permanence) และใชตนทนทต ากวา (cheap cost) ยงเปนวสด

ทยดหยนและทนทาน (flexible and durable) เหมาะส าหรบใชท าเฟอรนเจอรกลางแจง (Outdoor

furniture)

ในปจจบนมการพฒนาและผลตหวายเทยม (synthetic rattan) จากพลาสตกหลากหลายชนด

เชน พวซและโพลโอเลฟน โดยเตมสารเตมแตงตางๆ เชน ส, สารเพมคณสมบตการทนแรงกระแทก,

สารเชอมประสาน, สารหลอลน, สารปองกนรงส UV และอนๆเพอใหไดหวายเทยม (synthetic rattan)

ทมคณสมบตทเหนยว, ยดหยนด, โคงงอไดด, ตานทานตอการหกงอ ลกษณะภายนอกทสามารถ

มองเหนดวยตาและผวสมผสใกลเคยงกบหวายจากธรรมชาต (natural rattan)โดยสวนผสมทไดจะ

น าไปผานเครองอดรด(Extrusion) ออกมาเปนเสน หวายเทยม (synthetic rattan) โดยแบงตาม

ลกษณะได 3 ประเภท คอ

1. แบบ Polyrod ลกษณะเปนเสนยาวมพนทหนาตดเปนวงกลม

2. แบบ Polypeel ลกษณะเปนเสนยาวมพนทหนาตดเปนครงวงกลม แบงเปน 3 แบบ คอ ครง

วงกลมธรรมดา, ครงวงกลมแบบเสยวพระจนทร และครงวงกลมแบบรปอลมอนด

3. แบบ Polystrap ลกษณะเปนเสนยาวแบน

หวายเทยม (synthetic rattan)เปนพลาสตกสงเคราะหทขนรปเพอตงใจจะใหมลกษณะ

สวยงามใกลเคยงกบวสดธรรมชาต แตมน าหนกเบา (light weight), มความยดหยน (flexible) และ

ทนทาน (durable) มากกวา รวมถงสามารถใชงานไดดทงภายในและภายนอก (indoor and outdoor)

เนองจากเสนหวายเทยม (synthetic rattan)นน ทนตอความรอน (hot) ความชน (humid) และการกด

กรอน (erosion)จากทงรงสยว ,ฝน และน าทะเลไดด อกทงเหมาะส าหรบการใชงานในเชงพาณชย

(commercial using)

สำนกหอ


88

ขอดของหวายเทยม คอ ขนาดและสของแตละเสนหวายเทยมมความสม าเสมอ, มความ

ยดหยนและแขงแรงกวาหวายธรรมชาต (natural rattan) คงทนตอรงสยว, การสกกรอน, ปองกนน า

และความชนไดด รวมถงสภาวะอากาศทเปลยนแปลง สามารถใชงานไดทงภายในและภายนอก

อาคาร และเปนมตรตอสงแวดลอมเนองจากมการน ากลบมาใชใหมได

2.4.7 เซรำมค15

ภาพท 2.76 วสดเซรามค

(ทมาของภาพ : www.modsfallout4.com เขาถงเมอ 18 พฤษภาคม 2559 )

เซรามค กคอ ชนงานหรอของอะไรกตามทท าดวยดนทงหมด หรอใชดนเปนสวนประกอบ

บางสวน น ามาปน หรอ ขนรปเปนผลตภณฑตาง ๆ เชนปนเปนรปสตว น ามาขนรปเปนเครองมอ

เครองใช สงของ รวมถงพวกเครองประดบ จากนนทงใหแหงแลวเผาทอณหภมความรอนสงเพยง

พอทจะท าใหชนงาน หรอ ผลตภณฑเหลานนมความแขงแรงคงทนไมแตกหกงาย ซงการท าเซราม

กแบบนไดถกผลตอยางตอเนองตงแตอดตจนถงปจจบน มากกวาพนปมาแลว และนยมเรยกวา

ผลตภณฑเซรามก ประเภทนวา เซรามกแบบดงเดม หรอ Conventional Ceramics ตอมาเทคโนโลย

การผลตสงขน ความรดานผลตภณฑเซรามกมมากขน การใหค าจ ากดความผลตภณฑเซรามกอยาง

เดมจงไมเพยงพอ ดงนนค าจ ากดความผลตภณฑเซรามกในปจจบนกคอ ผลตภณฑอะไรกตามทผลต

15 Bloggang, เซรำมกส คออะไรและมกประเภท, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=ceramiclover&month=26-08-2014&group=1&gblog=2

สำนกหอ


89

หรอท าจากวสดทผานกระบวนการใหความรอน และรวมไปถงพวก แกว ซเมนต ผลตภณฑเหลาน

วตถดบทใชอาจไมใชดนเพยงอยางเดยว แตอาจหมายรวมถง ผลตภณฑทผลตดวย สารอนนทรย

จ าพวกแรธาตตาง ๆ พวกอโลหะ หรอน าวตถดบหลาย ๆ อยางมาผสมกนกได เราเรยกผลตภณฑเซรา

มกเหลานวาผลตภณฑเซรามกสมยใหม หรอ New Ceramic

- ประเภทของเซรำมก

• ผลตภณฑเครองปนดนเผำ (Pottery)

ผลตภณฑประเภทนเปนทรจกกนอยทวๆไปเปนผลตภณฑทเกดจากการน าดนและหนประเภท

ตางๆอยางใดอยางหนงหรอหลายๆอยางน ามาผสมกนแลวน าไปขนรปแลวเผาใหไดผลตภณฑทม

ความแขงแกรง โดยจ าแนกชนดของผลตภณฑออกไดดงน

ก.ผลตภณฑทมเนอดนปนพรนตวและซมน าไดแบงยอยออกเปนชนดเคลอบและไมเคลอบ

ตวอยางของผลตภณฑชนดน คอ หมอดนหงตม หมอใสน า โอง อาง กระถางตนไมแจกน ของประดบ

ตกแตง อฐ กระเบองมงหลงคา เปนตนผลตภณฑทมเนอดนปนประเภทน คอ ผลตภณฑเอรทเธนแวร

(Earthenware)

ข.ผลตภณฑทมเนอดนปนไมพรนตวแบงออกเปนเนอดนปนชนดขาวและสน าตาลออนไมโปรง

แสง เนอดนปนประเภทนคอ ผลตภณฑสโตนแวร (Stoneware)สวนเนอดนปนชนดสขาวไมโปรงแสง

(ผลตภณฑเนอเนยน) และชนดสขาวโปรงแสงผลตภณฑประเภทนไดแก ผลตภณฑพอรสเลน

(Porcelain)และเนอดนปนทผสมขเถา กระดกสตว ไดแก ผลตภณฑโบนไชนา (Bonechina) เนอดน

ปนประเภทนสวนมากน าไปผลตเปนเครองใชบนโตะอาหารแจกน ของประดบตางๆกระเบองเคลอบ

แกวเซรามค เครองสขภณฑ ฉนวนไฟฟา เปนตน

• ผลตภณฑวตถทนไฟ (Refractories)

ผลตภณฑประเภทนมสมบตพเศษ คอ สามารถทนความรอนไดสง (สงกวา 1,580 องศาเซลเซยสขน

ไป) มความแขงแรงเปนฉนวนและตานทานความรอนทนทานตอการกดกรอนไดด สวนใหญจงเปน

ผลตภณฑส าคญทใชในการท าเตาเผาท าเตาหลอมเหลก หรอใชกบยานอวกาศทตองเสยดสและเกด

ความรอนสงผลตภณฑวตถทนไฟนสวนใหญใชในอตสาหกรรมถลงเหลกถง 75 เปอรเซนต สวนอก25

สำนกหอ


90

เปอรเซนต ใชในอตสาหกรรมเซรามกและอตสาหกรรมเคมอนๆผลตภณฑวตถทนไฟจ าแนกออกได

เปน 3 ชนด คอ

ก.ผลตภณฑวตถทนไฟทมสมบตเปนกรด(Acid refractories) วตถทนไฟประเภทนไดแกอฐ

ทนไฟทมเปอรเซนตของซลกา (SiO2) สงเชน ซลกา บรก หรออฐทนไฟทไดจากดนทนไฟธรรมดา

ข.ผลตภณฑวตถทนไฟทมสมบตกลาง (Neutural Refractories) วตถทนไฟประเภทน

ไดแกอฐทนไฟทมเปอรเซนตของอะลมนา (Al2O3) สง อฐทนไฟทไดท ามาจากแรบอกไซด (Bauxite-

Al2O3.2H2O)เชน โครม บรก

ค.ผลตภณฑวตถทนไฟทมสมบตเปนดาง(Basic Refractories) ไดแกอฐทนไฟประเภท

แมกนเซยบรก(Magnesia Brick) และไดโลไมตบรก(DolomiteBrick)

• ผลตภณฑแกว(Glass)

แกวจดเปนผลตภณฑประเภทเซรามกตรงทน าเอาสารอนนทรยชนดอโลหะซงไดแก ทราย มา

เปนวตถดบหลกและผานกระบวนการผลตทตองใชความรอนใหเกดการหลอมเหลวแลวปลอยใหเยน

ตวลงจนอยในสภาพของแขงโดยไมเกดการตกผลกในเนอแกวนน แกวมอยดวยกนหลายชนด เชนแกว

ทใชอยในชวตประจ าวนมหลายอยางดวยกน เชน โซดา-ไลมกลาส(Soda-lime glass)ลดกลาส(Lead

glass) สวนใหญจะเกยวกบ Soda – Lime Glass ใชท าแกวดมน ากระจกแผน ขวดน าอดลม เปนตน

สวนแกวทราคาแพงและขนตอนการผลตยงยากแกวประเภทน ไดแก แกวทใชในวงการ

วทยาศาสตร แกวนรภย (Safety Glass) เชน แกวกระจกรถยนต แกวกนกระสนแกวในวงการ

อเลกทรอนคสและโทรคมนาคม แกวประเภทน ไดแก หลอดโทรทศนหลอดสญญากาศ และแกวทใช

ในวงการยานอวกาศ เชน พวกหนาตางเครองบนและจรวดเปนตน

อนงแกวทอยในรปอสระเปนเนอแกวลวนๆไมตองยดเกาะอยกบอะไรแกวประเภทนกคอ

แกว (Glass) ประเภททใชอยทวไป สวนแกวทไมไดอยในรปอสระคอสวนหนงของแกวทตองยดเกาะ

กบผลตภณฑทท าจากดนเราเรยกวาเคลอบ (Glaze) และแกวทยดเกาะตดกบผลตภณฑโลหะเรา

เรยกวา โลหะเคลอบ (Enamel)

สำนกหอ


91

• ผลตภณฑซเมนต (Cement)

ซเมนตคอ วสดทเปนเชอประสานทใชมากในการกอสราง เชน งานคอนกรต งานปนหลอปน

กอ ปนฉาบ หรองานปนปน เพราะใชไดสะดวกและมความแขงแรงหลงจากการแขงตวสวนประกอบ

ของซเมนตทใชกนทวไปซงเปนพอรตแลนด ซเมนต (Portland Cement)สวนประกอบทส าคญ คอ

หนปน (CaCO3)ซลกา (SiO2) อะลมนาและเหลกออกไซต(Alumina and Ferric Oxide) น ามาบด

ผสมกนแลวเผาดวยเตาทหมนได (RotaryKiln) ทอณหภมประมาณ 1,000 – 1,300 องศาเซลเซยส

หลงจากนนกน ามาท าใหเยนแลวบดเปนผงอกครงหนงซเมนตทใชกนอยมหลายชนดดวยกนแลวแต

สวนประกอบทางเคมทส าคญของชนดนนๆ

• ผลตภณฑโลหะเคลอบ (Enamel)

เซรามกชนดน คอสารทใชเคลอบบนผวโลหะใหมความสวยงามและคงทนในการใชงานใน

สมยกอนนยมใชโลหะประเภททองค าเงน แตราคาแพง ปจจบนนยมใชโลหะประเภททองแดง เหลก

เหลกกลาและอะลมเนยมแทน เพราะราคาถกน ามาท าผลตภณฑ เชน เครองสขภณฑโลหะเคลอบ

เครองใชในครวเรอน เชน จานโลหะเคลอบ ปนโต ปายจราจร ตวต เยน เปนตน

• ผลตภณฑทใชขดหรอตด (Abrasive)

ผลตภณฑชนดนมความส าคญในโรงงานอตสาหกรรมอนๆมากเพราะใชในงานขดผวหรอตด

ซงผลตภณฑเหลานท ามาจากวตถดบทมความแขงมากซงในบางครงวตถดบเหลานกมอยตาม

ธรรมชาต เชน ทราย อะลมนาทเกดเปนผลก คอ คอรนดม(NaturalCorundum) และเพชร เปนตน หรอ

วตถดบทสงเคราะหขน เชนซลคอน คารไบด(Silicon Carbide) ฟวส อะลมนา (FusedAlumina) และ

เพชรสงเคราะห (Synthetic Diamon) เปนตน ตวอยางผลตภณฑประเภทนทรจกกนแพรหลายทวไป

คอกระดาษทราย หนขด แผนตดอฐ เปนตน

ผลตภณฑทใชในงานไฟฟาและอเลกทรอนกส(Electronic and Electrical Ceramic’s)

ไดแกผลตภณฑประเภทฉนวนไฟฟาทมความแขงแกรงเปนพเศษทนตอสภาพดนฟาอากาศ เชน

สะพานไฟ (Electrical Insulator) ประเภทไฟแรงต า (LowTension) ไฟแรงสง (High Tension) ไดแก

ปลกไฟ ตลบแยกสายไฟ ทหมหวเทยนรถยนต ลกถวยไฟฟา เปนตน

สำนกหอ


92

ผลตภณฑทใชกบวทยเปนพวกเซมคอนดกเตอร(Semiconductor) ผลตภณฑทใชกบเครอง

คอมพวเตอร (Computer)ซงเปนแมกนตก อนซวเลเตอร (Magnetic Insulator) เชน พวกเฟอรไรตคอร

(Ferrite Core) เปนตน

• ผลตภณฑเซรำมกชนดพเศษอนๆ (Special Ceramic’s)

ผลตภณฑเซรามกชนดพเศษนมอยดวยกนหลายประเภทซงไมไดกลาวมาขางตน เชน เซรามก

ทใชกบยานอวกาศ (Rocket) ผลตภณฑทใชในการแพทย (ArtficialBone) ไดแก กระดกเทยม และฟน

เทยม เปนตน

จากตวอยางและชนดของผลตภณฑทกลาวมาขางตนจะเหนวาเปนผลตภณฑเซรามกท

ครอบคลมกวางมากจนในปจจบนมนกวชาการหลายทานไดแยกเอาผลตภณฑประเภทแกวและ

ซเมนตไปเปนผลตภณฑเฉพาะอยางแตอยางไรกตามความรทางดานวชาการกยงคงเกยวเนองกนและ

การทจะปรบปรงผลตภณฑเซรามกทงหมดใหดขนจ าเปนตองใชความรความสามารถหลาอยาง

สาขาวชาประกอบกน เชน ทางดานวทยาศาสตรวศวกรรมศาสตร และทางดานศลปะควบคกนไป

แตถาใชเกณฑทเกยวกบคณสมบตทางดานกายภาพ และเคม ของผลตภณฑ แลว เราจะสามารถแบง

ผลตภณฑเซรามก ออกเปน

- เซรามกทมความพรนตวสง หรอ เอรทเทนแวรเซรามก

- เซรามกทมความพรนตวต า หรอ สโตนแวรเซรามก

- เซรามกทไมมความพรนตว มความขาวพเศษ และโปรงแสง หรอ เซรามกชนดพอรซเลนและ

โบนไชนา ฯลฯ

สำนกหอ


93

บทท 3

วธด ำเนนกำรวจย

3.1 วเครำะหและสรปผลขอมล เพอน ำไปใชในกำรออกแบบ (ต.1)

3.1.1 วเครำะหลกษณะโครงสรำงและสวนประกอบของเรอนไทยเครองสบ

ในแตละสวนประกอบของเรอนไทยจะมหนาทและการรบน าหนกทแตกตางกน ซงจะแจกแจง

วเคราะหแตละสวนดงตอไปน เพอน ามาประยกตใชในการออกแบบของโครงการ โดยแบงเปน 3 สวน

คอ 1. เครองบน หรอ สวนหลงคา 2. เดยวบน หรอ สวนตวเรอน และ 3.เดยวลาง หรอ สวนพนเรอน

ภาพท 3.1 การแบงสวนโครงสรางของเรอนไทยเครองสบ



สำนกหอ


94

1) เครองบน หรอ สวนหลงคำ

ภาพท 3.2 ภาพโครงสรางสวนหลงคาภายนอกและภายใน



ขอด : มลกษณะหลงคาเปนทรงจวสง ชายคายนยาวออกมา ใชไมท าโครง และใชจาก แฝก

หรอกระเบองดนเผาเปนวสดมงหลงคา โดยจะมงหลงคาในองศาสงชน เพราะเมอเวลาฝนตกน าฝนจะ

ไหลเรวท าใหไมรวลงมาในบาน และยงชวยบรรเทาความรอนไดดอกดวย

สวนประกอบส าคญในสวนหลงคา ประกอบดวย

- ปนลม มหนาท ปองกนลมพดกระเบองดานจวหลดปลว

- หนาจว มหนาท ประกบปดสวนทเปนโพรงของหลงคา เพอปองกนลม แสงแดด และฝน

หนาจวมทงแบบทบและแบบโปรง โดยแบบทบนยมใชกบเรอนนอน เชน จวลกฟกหนาพรมและแบบ

โปรงนยมใชกบเรอนครว เชน จวพระอาทตย เพอเวนชองใหอากาศถายเท

ขอเสย : หากเกดการช ารดเสยหายของเครองมงหลงคาในจดใดจดหนง อาจท าใหน ารวซมลง

มาในบานได เนองจากเปนหลงคาชนเดยว และในการซอมแซมอาจจะตองรอถอนโครงสรางสวนอน

อกหลายจด เนองจากทกสวนมการประกอบทเชอมโยงถงกนหมด ท าใหเกดความยงยากได

การประยกตใช : น าเทคนคการตอ การวาง การเกยว ของสวนหลงคามาใชเปนเทคนคในการ

ท าโครงสรางและรายละเอยดของเฟอรนเจอร ตามต าแหนงและการใชงานทเหมาะสม เพอเกดเปน

เอกลกษณเฉพาะตว

สำนกหอ


95

2) เดยวบน หรอ สวนตวเรอน

ภาพท 3.3 ภาพโครงสรางสวนตวเรอนภายนอกและภายใน



ขอด : ระบายความอบอาว เพราะหนใหดานยาวรบลม ดานแคบหรอดานสกดรบแดด ม

หนาตางรอบทศ ชวยใหอากาศถายเทสะดวก และเกดความเยนสบายเมออาศยอยในเรอน

สวนประกอบส าคญในสวนตวเรอนประกอบดวย

- ฝาเรอน มหนาทประกบปดดานขางของตวเรอน ใชในการกนแบงพนทหองตางๆใหเปน

สดสวนตามการใชงาน โดยฝาเรอนทนยมใชคอ ฝาปะกน จะเปนฝาทบ มการประกอบกนดวยการเขา

ไมลกตงลกนอน นยมใชกบเรอนนอน และฝากระแชง จะเปนฝาคอนขางโปรง เพราะเปนลกษณะของ

การสานเขากบไม มชองวางระหวางเสนสาน ชวยใหระบายความรอนไดด นยมใชกบเรอนครว

เนองจากมควนไฟและกลนทเกดจากการประกอบอาหาร

- หนาตาง เปนสวนเดยวกบฝาเรอน ใชสลกในการลอคบานหนาตางเวลาปด เรอนไทยภาค

กลางจะมหนาตางรอบทศทงสดาน เพอใหลมพดถายเทไดสะดวก ชวยระบายความรอน

สำนกหอ


96

ขอเสย : ฝนรวตามหนาตาง เพราะบานหนาตางจะเปนการเปดเขาดานในหอง มขอจ ากดใน

หนาทการใชสอย เพราะมหองนอยในเรอนแตละหลง หากตองการพนทเพมกตองสรางเรอนหลงใหม

เพม ไมสามารถเพมชนของเรอนได ท าใหเปลองพนทในการสรางเรอน

การประยกตใช : น าเอาเทคนคการเขาไมลกตงลกนอนของฝาปะกน และเทคนคการสานของ

ฝากระแชง มาใชเปนเทคนคในการตอประกอบโครงสราง และเกดเปนลกษณะพนผวสมผสทมความ

โดดเดนและเปนเอกลกษณ

3) เดยวลำง หรอ สวนพนเรอน

ภาพท 3.4 ภาพโครงสรางสวนพนเรอนภายนอกและภายใน



ขอด : มการยกใตถนสง ใชเปนทนงเลน ทเกบสงของเครองใช อปกรณการเกษตร ใชเปนท

ประกอบอตสาหกรรมในครวเรอน ไดแก การทอผา ทอเสอ ต าขาว และเมอใดทเกดน าทวม สามารถ

ยายสงของเครองใชตางๆขนไปไวบนเรอนได มการลดหลนกนของระดบพน คอ พนระเบยงจะลดหลน

ต ากวาพนหอง และพนชานจะต ากวาพนระเบยงประมาณ 30-40 เซนตเมตร ซงในการลดระดบของ

สำนกหอ


97

พนเปนขนๆ เพอตองการใหลมพดจากใตถนเรอนขนมาขางบนเรอน เพอใหเกดความเยนสบาย โดย

ชานจะเปนทเปดโลงรบแสงแดดและอากาศบรสทธ มหนาทไวพกผอน นงเลน รบแขก นอกจากนน

ชานมหนาทเชอมเรอนนอน เรอนครว และเรอนอนๆเขาดวยกน

สวนประกอบส าคญในสวนตวเรอนประกอบดวย

- เสาเรอน เปนโครงสรางหลกในการสรางเรอนไทย มหนาท รบน าหนกและเปนสวนหลกใน

การยดกบสวนประกอบอนๆ เปนสวนฐานในการตงเรอน

- รอด ท าหนาท รองรบพนทเจาะทะลกงกลางทงสองดาน ในปจจบนนยมเรยกสวนนวา คาน

- พน จะมการลดหลนกนของระดบพน คอ พนระเบยงจะลดหลนต ากวาพนหอง และพนชาน

จะต ากวาพนระเบยงประมาณ 30-40 เซนตเมตร เพอใหลมพดจากใตถนเรอนขนมาขางบนเรอน

เพอใหอากาศถายเทสะดวกและเกดความเยนสบาย

- ชาน ท าหนาทเชอมเรอนแตละหลงเขาดวยกน เปนพนทรบแสงแดด ใชส าหรบการพกผอน

รบแขก รวมถงการใชงานตามโอกาสพเศษตางๆตามประเพณ เชน พธการแตงงาน โกนจก เปนตน

- บนได ท าหนาทเปนทางเดนขน-ลงเรอน ในสมยกอนใชเปนพนทใชสอยแทนเครองเรอน

ขอเสย : รากฐานไมแขงแรงนก เกดการทรดเอยงไดงาย พนไมกระดานออนตวงาย เพราะป

พนตามยาวตองใชรอดหรอราเสรม

การประยกตใช : ใชเทคนคการเขาไมของเสาเรอนกบรอด ในการท าโครงสรางสวนฐานของ

เฟอรนเจอร ใชเปนสวนรบน าหนก เพอใหเกดความแขงแรงมนคง และเทคนคการตอชานหรอการลด

ระดบพนเรอน ในการปรบเปลยนหรอตอเตมพนทใชสอยตามการใชงานของเฟอรนเจอร เพอใหความ

สอดคลองกบวถชวตและการใชงานของเรอนไทยสมยกอน

โดยสรปของเรอนไทยเครองสบภาคกลาง คอ นยมสรางเรอนรมน า แสดงออกถงวถชวต สงคม

ของชาวบานรมน า สนองประโยชนใชสอยตามความเปนอยอยางเรยบงาย ตวเรอนท าขนดวยไมและ

ใชวสดทหาไดงายในทองถน เปนเรอนชนเดยว เปนเรอนส าเรจรปสรางเสรจไดภายในวนเดยว จะสราง

มากหลงหรอนอยหลงกได เพราะตองประกอบเปนหลง ๆ ไป แตถาสรางมากหลงจะขาดความสมพนธ

ของเรอนแตละหลงหากไมมชานแลนถงกน มการยกใตถนสง เนองจากใชเปนทนงเลน ใชเปนทเกบ

สำนกหอ


98

สงของเครองใช อปกรณการเกษตร ใชเปนทประกอบอตสาหกรรมในครวเรอน ไดแก การทอผา ทอเสอ

ต าขาว และเมอใดทเกดน าทวม สามารถยายสงของเครองใชตางๆขนไปไวบนเรอนได มการลดหลนกน

ของระดบพน คอ พนระเบยงจะลดหลนต ากวาพนหอง และพนชานจะต ากวาพนระเบยงประมาณ 30-

40 เซนตเมตร ซงในการลดระดบของพนเปนขนๆ เพอตองการใหลมพดจากใตถนเรอนขนมาขางบน

เรอน สวนชานจะเปนทเปดโลงรบแสงแดดและอากาศบรสทธ มหนาทไวพกผอน นงเลน รบแขก

นอกจากนนชานมหนาทเชอมเรอนนอน เรอนครว และเรอนอนๆเขาดวยกน มหลงคาเปนทรงจวสง

ชายคายนยาวออกมา ใชไมท าโครง และใชจาก แฝก หรอกระเบองดนเผาเปนวสดมงหลงคา โดยจะมง

หลงคาในองศาสงชน เพราะเมอเวลาฝนตกน าฝนจะไหลเรวท าใหไมรวลงมาในบาน และยงชวย

บรรเทาความรอนไดดอกดวย

3.1.2. วเครำะหกลมผใชงำน

1) ชวงอำย และพฤตกรรมกำรใชงำน

การพกผอนของคนในครอบครวจะมลกษณะทแตกตางกนตามชวงอายของกลมผใชงาน

ตงแตวยเดก วยรน วยผใหญ และวยชรา ซงสวนใหญกลมผใชงานบรเวณภายกงภายนอกอาคารจะ

เปนกลมวยรน และวยท างาน โดยจะแบงลกษณะพฤตกรรมของแตละชวงวย ดงน

วยเดก ชอบความตนเตนทาทาย ชอบปนปายผาดโผน ชอบวงเลนสนกสนาน

วยรน ชอบความเปนอสระ ชอบสงแปลกใหม มโลกสวนตวสง

วยผใหญ มความเปนสวนตว ไมชอบท าอะไรยงยาก ชอบความเงยบสงบ

วยชรา ไมชอบความยงยากวนวาย เนนความสบายและความสงบ

สำนกหอ


99

2) กจกรรมในกำรพกผอน

กจกรรม จ านวน เวลาในการท ากจกรรม อปกรณในกจกรรม ตวอยางลกษณะ การพกผอน

1.นงชมบรรยากาศ

1 5-30 นาท เกาอ , หมอนอง

2.นงอานหนงสอ 1 20-60 นาท เกาอ,หมอนอง,ทวาง

แขน, ทวางหนงสอ

3.นงเลนโทรศพท 1 5-15 นาท เกาอ, ทวางแขน

4. นงดมเครองดม เชน กาแฟ เปนตน

1-2 10-20 นาท เกาอ, ทวางแขน ,ทวางของ, แกวน า ,จาน

5. นงพดคยสนทนา

2-4 15-60 นาท เกาอ ,หมอนอง, ทวางแขน ,ทวางของ, แกวน า จาน

ตารางท 3.1 แสดงขอมลกจกรรมในการพกผอน

จากตารางจะเหนไดวาในกจกรรมการพกผอนแตละแบบ สวนมากจะเปนแบบบคคลเดยวหรอ

สองคน ซงจดประสงคหลกคอ ตองการความเปนสวนตวในการท ากจกรรม โดยเวลาทใชในการท า

กจกรรมสวนใหญจะอยท 20-60 นาท สวนอปกรณทตองม คอ ทนงและทวางของตางๆ เพอรองรบการ

ใชงานในการท ากจกรรม และตองรองรบลกษณะทาทางการนงไดหลากหลายรปแบบ

สำนกหอ


100

3.1.3 วเครำะหผลตภณฑใกลเคยง

1) รปแบบดงเดม (Traditional Style or Classic Style )

ภาพท 3.5 ภาพเฟอรนเจอรรปแบบดงเดม

(ทมาของภาพ : http://www.siambig.com/shop/view.php?id_product=22632&shop=TAMNANSIN


ภาพลกษณ คอ มการออกแบบตกแตงอยางประณต และคงความเปนเอกลกษณทาง

วฒนธรรมอยางชดเจน ท าใหสมผสถงวถชวตความเปนอยในสมยกอนไดเปนอยางด สวนใหญจะเปน

วสดประเภทไม และมผาเปนตวเสรมส าหรบใชรองรบสรระรางกาย

ขอด คอ มเอกลกษณเฉพาะตว มความละเอยดของชนงาน มความงดงาม ท าใหสมผสถงวถ

ชวตความเปนอยในสมยกอนไดเปนอยางด

ขอเสย คอ น าหนกมาก เคลอนยายล าบาก

2) รปแบบทรอปคอล (Tropical Type)

ภาพท 3.6 ภาพเฟอรนเจอรรปแบบทรอปคอล

(ทมาของภาพ : http://www.thisnext.com/item/403CA987/Stanley-Furniture-Sunset-Key


สำนกหอ


101

ภาพลกษณ คอ ใหความรสกเปนธรรมชาต โปรงโลงสบาย เหมาะกบสภาพอากาศอบอาว

เขากบสถานทธรรมชาตไดด เนองจากท าขนดวยวสดทองถนตามธรรมชาต เชน เฟอรนเจอรงาน

หตถกรรม

ขอด คอ เปนการสรางมลคาเพมใหกบวสดธรรมชาตของไทย

ขอเสย คอ มอายการใชงานสน และดแลรกษายาก

3) รปแบบรวมสมย (Contemporary Style)

ภาพท 3.7 ภาพเฟอรนเจอรรปแบบรวมสมย

(ทมาของภาพ : http://safarimp.com/modern-contemporary-living-room-furniture


ภาพลกษณ คอ เปนการประยกตหรอลดทอนรปแบบดงเดมใหมความทนสมยมากยงขน ม

ความเรยบงายมากขน แตยงคงเอกลกษณของแบบดงเดมอย เรมมการประยกตใชวสดมากขน มการ

ผสมผสานวสด แตยงคงความงามของธรรมชาตดงเดมอยบาง สวนใหญจะใชไมเปนวสดหลก สวน

วสดอนจะเปนวสดเสรม

ขอด คอ ลดทอนรายละเอยดลง แตยงสามารถถายทอดเอกลกษณเดมไวได โดยไมท าใหด

ลาสมย และสามารถเขาไดกบทกยคสมย

ขอเสย คอ ใชวสดไดไมหลากหลายนก

สำนกหอ


102

4) รปแบบทนสมย (Modern Style)

ภาพท 3.8 ภาพเฟอรนเจอรรปแบบทนสมย

(ทมาของภาพ : http://www.krisallendaily.com/wood-furniture-design-choosing-the-most-appropriate-wood/


ภาพลกษณ คอ เนนความเรยบงาย ทนยคสมย มความแปลกใหมในการใชวสดมากขน เชน

พลาสตก ไฟเบอรกลาส สแตนเลส เปนตน

ขอด คอ มความแปลกใหม นาสนใจ

ขอเสย คอ เนองจากเนนความเรยบงาย ลายละเอยดบางอยางทจ าเปนตอการใชงานอาจถก

ตดทงไป ท าใหไมสามารถรองรบการใชงานไดในบางสวน

จากการวเคราะหในขางตน ท าใหเหนถงคณสมบตของเฟอรนเจอร 4 รปแบบทมความ

สอดคลองกบโครงการ โดยแตละแบบจะมรายละเอยดทแตกตางกน ซงในโครงการออกแบบได

ก าหนดใหเปนชดเฟอรนเจอร รปแบบไทยรวมสมย ทเปนการน าเอารปแบบดงเดมและรปแบบทนสมย

มาผสมผสานกน จนเกดเปนเอกลกษณเฉพาะตว ทสามารถอยรวมไดกบทกยคสมยและทกรปแบบ

สำนกหอ


103

3.1.4 วเครำะหลกษณะโครงสรำงของเฟอรนเจอร

ประเภทโครงสราง ตวอยางเฟอรนเจอร ขอด ขอเสย ประกอบเสรจ

(Complete Type)

- โครงสรางแขงแรงและทนทานกวาประเภทอน - การใชงานชดเจน

- ไมสามารถแยกชนสวนได ท าใหล าบากตอการขนสง

ถอดประกอบ (Knockdown Type)

- ประหยดพนทในการขนสง - สะดวกในการขนสง ตดตง จดเกบ - งายตอการปรบเปลยนและซอมแซม

- ความแขงแรงนอยกวาประเภทอน - เสยเวลาในการประกอบตดตง

พบเกบได (Folding Type)

- สะดวกในการใชงาน เคลอนยาย และจดเกบ - เพมความสะดวกในการขนสง

- ความแขงแรงนอยกวาประเภทประกอบเสรจ

ซอน (Stacking Type)

- ประหยดพนทในการจดเกบ เหมาะส าหรบพนทจ ากด

- หากมการซอนจ านวนมากไปหรอในระยะเวลานานเกนไป อาจกอใหเกดความเสยหายได

ตารางท 3.2 แสดงการวเคราะหลกษณะโครงสรางของเฟอรนเจอร

จากตารางการวเคราะหพบวา โครงสรางทง 4 ประเภทมคณสมบตทแตกตางกน ซงการเลอก

น าไปใชงานขนอยกบความเหมาะสมกบกจกรรมนนๆ โดยในโครงการไดก าหนดเปนเฟอรนเจอร

ประเภทถอดประกอบ เพอใหสอดคลองกบวธการประกอบโครงสรางของเรอนไทยเครองสบ และความ

เหมาะสมในการปรบเปลยนรปแบบตามการใชงาน

สำนกหอ


104

3.1.5 วเครำะหเปรยบเทยบวสด

ตำรำงสรปคณสมบตของวสดแตละประเภทโดยรวม

วสด คณสมบต ลกษณะพนผว การน าไปใชงาน ขอจ ากด ไม มความแขงแรง

ทนทาน น าหนกคอนขางมาก

ผวสมผสหยาบ มความเปนธรรมชาต สามารถเคลอบจบงานไดทงเงาและดาน

ใชท าโครงสรางอาคาร เฟอรนเจอร เครองมอเครองใช โดยพจารณาตามความเหมาะสมและความนยม

มราคาทแตกตางกนไปตามชนดของไม ตองเลอกใชไมใหเหมาะสม

เหลก แขงแรง ทนทาน รบน าหนกไดมาก

ขนอยกบการเคลอบจบงานทมหลายรปแบบ

ใชท าโครงสรางอาคาร เฟอรนเจอร เครองมอเครองใช โดยพจารณาตามความเหมาะสมและความนยม

ขนสนมงาย ไมทนตอความชน

สแตนเลส แขงแรง ทนทาน ทนตอสภาพอากาศ

ผวเรยบ มนวาว

เฟอรนเจอรภายนอกอาคาร รมทะเล

มราคาคอนขางสง

กระจก แขง แตเปราะ แตกไดงาย สใส

เรยบลน มความเงา ใชงานไดทวไป เชน ใชในงานสถาปตยกรรมอาคาร เฟอรนเจอร ของใช

ตองใชความรเฉพาะดานในการตดแตง ความปลอดภย

ผา นม ยดหยน มความพลว

ตามแตละชนดผา

เสอผา เฟอรนเจอรหมบ

ไมแขง ไมอยตว

หวายเทยม

มความเงา กนน าไดระดบนง

ตามแตละชนดหนง ของใช เฟอรนเจอรหมบ มกลนเฉพาะ

ตารางท 3.3 ตารางแสดงสรปคณสมบตของวสดแตละประเภทโดยรวม

สำนกหอ


105

วสด คณสมบตทตองการ

ไม หวายเทยม

เหลก สแตนเลส กระจก เซรามค ผา

เหมาะสมกบวธการของเรอนเครองสบ x2

ความแขงแรงและ การรบน าหนก x2

การรองรบสรระ ทนตอสภาพอากาศ เหมาะสมกบสภาพแวดลอม

น าหนกเบา x2 รวม 27 25 20 24 17 15 23

ตารางท 3.4 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบวสด

จากตารางการเปรยบเทยบคณสมบตของวสด จะเหนไดวาวสดทมความเหมาะสมมากทสด

ไปจนถงนอยทสด คอ ไม หวายเทยม สแตนเลส ผา เหลก กระจก และเซรามค ตามล าดบ จงได

เลอกใชวสดไม เปนวสดหลกในการออกแบบ เนองจากไมมคณสมบตตามความตองการมากทสด

สวนวสดอนจะเปนสวนเสรม ซงจะน ามาใชตามความเหมาะสม เพอใหเกดการผสมผสานของวสด

หลากชนด ทชวยสรางพนผวและภาพลกษณใหออกมาในรปแบบเฟอรนเจอรรวมสมย

- สรปผลกำรตรวจครงท 1 (ต.1)

จากการตรวจครงท 1 คณะกรรมการไดใหความเหนวา การวเคราะหขอมลโดยรวมยงไม

ครบถวนดนก ควรวเคราะหรายละเอยดบางสวนเพมเตม เจาะประเดนทส าคญตอการออกแบบใหลก

กวาเดม เพอน ามาสแนวทางการออกแบบครงตอไป

สำนกหอ


106

3.2 กำรออกแบบรำง (ต.2)

3.2.1 แนวควำมคดเบองตน

1) แผนผงความคดในการออกแบบ

- Objective : ชดเฟอรนเจอรเพอการพกผอน

- Main Idea : โครงสรางและสวนประกอบเรอนไทย

- Design : การถอดประกอบ / การปรบเปลยนรปแบบ

2) วเคราะหขอมล (Design Requirement)

- ชดเฟอรนเจอรเพอการพกผอนกงภายนอกอาคาร (Semi-Outdoor)

- สามารถถอดประกอบได

- ปรบเปลยนรปแบบไดเพอรองรบการใชงานไดหลากหลาย

- ใชภมปญญาการกอสรางเรอนไทยเครองสบภาคกลาง

- ใชวสดไมเปนหลก เพอสอดคลองกบหลกการโครงสรางของเรอนไทย

- ดแลรกษาซอมแซมไดงาย

3.2.2 กำรทดลองเทคนคโครงสรำง

จากโครงสรางและสวนประกอบตางๆของเรอนไทย ไดน ามาประยกตทดลองท าเปนเทคนค

โครงสรางรปแบบตางๆ เพอทดสอบคณสมบตของแตละเทคนค เชน ความแขงแรง การรบน าหนก การ

รองรบสรระรางกาย เปนตน เพอน าไปปรบใชเปนแนวทางในการออกแบบเฟอรนเจอรใหมความ

เหมาะสมมากทสด โดยมเทคนคดงตอไปน

สำนกหอ


107

ภาพท 3.9 การทดลองเทคนคโครงสรางแบบท1

ภาพท 3.10 การทดลองเทคนคโครงสรางแบบท 2

สำนกหอ


108



สำนกหอ


109



สำนกหอ


110



สำนกหอ


111

3.2.3 แนวทำงกำรออกแบบ

1) แนวทำง A : ความเปนอยของคนไทยสมยกอน จะเปนการนงพน เพอท ากจกรรมตางๆ ซง

อาจมองวาคนไทยในสมยนนไมมการใชเครองเรอน แตแททจรงแลวนอกจากจะใชพนบานท ากจกรรม

ตางๆแลว สวนทแฝงความเปนเครองเรอน คอ การยกพน และบนได ซงในส าหรบการนงพกผอน ท า

กจกรรมตางๆ เปนการใชชองวางทางสถาปตยกรรม มาสรางใหเกดประโยชน จงเกดเปนแนวความคด

ในการสรางพนทบนชดเฟอรนเจอร ทสามารถใชงานในรปแบบทหลากหลายได

ภาพท 3.17 แนวทางการออกแบบ A.1

แนวทางการออกแบบ A.1 เปนรปแบบโมดลาทสามารถตอจ านวนไดเรอยๆ สามารถ

ปรบเปลยนการจดวางไดตามความตองการ โดยใชหลกการเขาไมสวนพนเรอน ถอดประกอบกนได โย

ไดแนวคดมาจากการตอเตมเรอน

สำนกหอ


112


แนวทางการออกแบบ A.2 ไดแนวคดมาจากชานเรอนทตางระดบกน เพอเปนชองใหลมผาน

โดยออกแบบใหสามารถปรบระดบสงต าและปรบเปลยนต าแหนงการจดวางได


สำนกหอ


113

แนวทางการออกแบบ A.3 เปนรปแบบโมดลา สามารถเชอมตอกนไดหลายหลายรปแบบ

โดยใชลกษณะโครงสรางของฝาเรอนมาเปนสวนหลก ในการรองรบสรระรางกายและระบายอากาศ


แนวทางการออกแบบ A.4 เปนลกษณะแครทมพนทการใชงานมากกวาปกต (Over

Scale) เพอเชอมโยงกบวถชวตของคนไทยสมยกอนทใชแครในการท ากจกรรมตางๆ โดยสามารถ

ปรบเปลยนสวนทนงเปนพนกพงได

2) แนวทำง B : ใชหลกการโครงสรางสวนพนเรอนเปนหลกและโครงสรางสวนอนเปน

สวนประกอบ เพอตอเตมและปรบเปลยนรปแบบตามการใชงาน มการประยกตเทคนคหลายอยางเขา

ดวยกน เพอเพมลกเลนรายละเอยดของงานใหดนาสนใจ และเปนเอกลกษณเฉพาะตวมากขน

สำนกหอ


114

ภาพท 3.21 แนวทางการออกแบบ B.1

แนวทางการออกแบบ B.1 เปนลกษณะกงมานงยาวกงแคร โดยสามารถปรบสวนปลายทง

สองดานของทนงขนเปนพนกพงได ใชหลกการโครงสรางสวนพนเรอนและใชเทคนคการวางกระเบอง

หลงคามาเปนลกเลนของชนงาน


สำนกหอ


115

แนวทางการออกแบบ B.2 ใชหลกการโครงสรางการเขาไมสวนฝาเรอนรปแบบฝาปะกนทม

การเขาไมแบบลกตงลกนอนสลบกนไปมา โดยเพมระดบทบซอนกนใหดมมตทนาสนใจมากยงขน


แนวทางการออกแบบ B.3 เปนลกษณะทนงยาว โดยแยกเปนเฟอรนเจอรเดยวไดสองตว ใช

โครงสรางการเขาไมสวนพนเรอน เพอรองรบน าหนก มพนทดานขางตางระดบเสมอนโตะวางของเลกๆ

เพอรองรบการใชงาน เชน วางภาชนะ อปกรณท างาน เปนตน


จากการตรวจครงท 2 คณะกรรมการไดใหความเหนวา แนวทางการออกแบบสวนใหญยงไม

คอยนาสนใจ แตมเทคนคบางอยางทนาสนใจ สามารถน าไปพฒนาตอได โดยใหน าเทคนคตางๆท

ทดลองมา น ามาประยกตใชกบชนสวนเฟอรนเจอรแตละสวนตามความเหมาะสมของคณสมบตตอ

การใชงาน เพอใหเกดเปนเอกลกษณเฉพาะตว อาจมการผสมผสานเทคนคและวสดเพอใหเกดความ

หลากหลายทแปลกใหมมากยงขน

สำนกหอ


116

3.3 ขนตอนกำรพฒนำแบบ (ต.3)

3.3.1 ผลงำนตนแบบจ ำลองขนำด 1:1

ภาพท 3.24 รปแบบผลงานเรมแรกขณะยงไมปรบขยาย

ผลงานการออกแบบ ไดแนวคดมาจากชานบานเรอนไทยทใชในการพกผอนและท ากจกรรม

ตางๆ โดยถายทอดออกมาเปนเฟอรนเจอรรปแบบแคร ทสามารถปรบขยายขนาดออกไดและสามารถ

ตอเพมจ านวนไดในรปแบบโมดลา เพอเพมขนาดพนทใชงาน เสมอนกบการตอเตมเรอนทจะมการ

ขยายชานบานเพอเพมพนทและเชอมเรอนแตละเรอนถงกน

ภาพท 3.25 รปแบบผลงานตอนขยายขนาด

สำนกหอ


117

ภาพท 3.26 การปรบเปลยนรปแบบผลงาน

ภาพท 3.27 รปแบบผลงานเมอเกดการปรบเปลยนหรอการเพมเตมจ านวนในแตละต าแหนง

สำนกหอ


118

ภาพท 3.28 ตวอยางรปแบบการจดวางเฟอรนเจอรลกษณะโมดลา

ภาพท 3.29 แนวทางการออกแบบรปแบบอน

สำนกหอ


119


จากการตรวจครงท 3 คณะกรรมการไดใหความเหนวา การใชงานผลตภณฑยงไม

สะดวกสบายนก ควรปรบโครงสรางเฟอรนเจอรใหมความแขงแรงมนคงขน และเพมลกเลนเทคนค

ตางๆใหมความหลากหลายมากขน เชน การปรบเปลยนต าแหนงการจดวางแตละชนสวนโดยใช

เทคนคตางกน เพอเปนการเปลยนลวดลายหรอเปลยนการใชงาน สวนขนาดและรปแบบของชด

เฟอรนเจอรยงไมสามารถรองรบสรระรางกายไดอยางสมบรณ จงไดแนะน าวาควรปรบขยายขนาดให

ใหญขนเพอความสบายในการใชงาน และอาจมการผสมผสานวสดอน เพอใหเกดลกเลนทแปลกใหม

และนาสนใจมากขน

สำนกหอ


120

บทท 4

ผลงำนกำรออกแบบ

4.1 ผลงำนตนแบบ (Prototype)

4.1.1 ภำพผลงำนตนแบบ

ภาพท 4.1 ผลงานตนแบบขณะแยกชน

สำนกหอ


121

4.1.2 รำยละเอยดผลตภณฑ

ผลงานตนแบบในขนตอนสดทายไดเปนชดเฟอรนเจอร ประกอบไปดวยชนงานหลก 3 สวน

ไดแก 1) เกาอสตล

2) โตะสง

3) ระแนงสวนตอเสรม

โดยแตละสวนสามารถประกอบเขาดวยกนไดโดยใชสลกเดอยเปนตวยดตดกน และสามารถ

ถอดแยกจากกนไดตามการใชงานแตละโอกาส เพอปรบเปลยนรปแบบตามความตองการของผใชงาน

ภาพท 4.2 ผลงานตนแบบขณะประกอบเขาดวยกน 3 สวนหลก

สำนกหอ


122

ภาพท 4.3 ผลงานตนแบบขณะประกอบเขาดวยกนระหวางเกาอสตล 2 ตวกบระแนงสวนเสรม

ภาพท 4.4 ผลงานตนแบบขณะประกอบเขาดวยกนแบบตางระดบ 3 ตว

สำนกหอ


123

4.2 ประโยชนใชสอยและกำรใชงำนผลตภณฑ

4.2.1 กำรถอดประกอบเฟอรนเจอร

ภาพท 4.5 วธการยดชนสวนดวยการเขาสลกเดอย เมอตอกบระแนงสวนเสรม

ในการตอเตมชนสวนเพอประกอบเขาดวยกนนน จะใชวธการเขาสลกเดอย โดยเรมจากการ

น าระแนงสวนเสรมมาเสยบเขากบระแนงทนง วางรใหตรงกน แลวเสยบสลกตวใหญเขารเพอเชอมตอ

ทงสองสวนเขาดวยกน จากนนใหเสยบสลกตวเลกลงรดานปลายของสลกตวใหญ เพอลอคไมใหเกด

การเคลอนทระหวางการใชงาน โดยในการเชอมตอนนสามารถตอกนไดทง 4 ทศทาง ทงนขนอยกบ

ความตองการของผใชงาน เนองจากสามารถปรบเปลยนรปแบบไดหลากหลายและตอเตมกนไดเรอยๆ

ในลกษณะโมดลา

สำนกหอ


124

4.2.2 ลกษณะกำรใชงำนเฟอรนเจอร

ภาพท 4.6 การใชงานเฟอรนเจอรรปแบบทนงยาว

ภาพท 4.7 การใชงานเฟอรนเจอรรปแบบทนงยาวตางระดบมพนกพง

สำนกหอ


125

บทท 5

สรป อภปรำยผล และขอเสนอแนะ

5.1 สรป อภปรำยผล และขอเสนอแนะ จำกกรรมกำรตรวจศลปะนพนธ

ผลงานทไดจากการออกแบบชดเฟอรนเจอรไทยรวมสมย เพอการพกผอน โดยใชหลกการ

โครงการของเรอนไทย ประกอบดวย เกาอสตลจ านวน 5 ตว โตะสง จ านวน 2 ตว และระแนงสวนเสรม

จ านวน 2 ตว โดยเฟอรนเจอรทง 3 สวนน สามารถน ามาประกอบกนไดหลายรปแบบ โดยการ

สบเปลยนชนสวนและการจดวางต าแหนง ทงยงสามารถถอดประกอบได ใชงานสะดวก ปรบเปลยน

ชนสวนไดงาย และน าหนกคอนขางเบา จงรองรบการใชงานในการพกผอนไดหลากหลายลกษณะ ซง

รปแบบผลงานนน ยงคงความเปนเอกลกษณของเรอนไทยเดมอย และมการปรบใหเขากบยคสมยดวย

เพอใหเขากบวถชวตของคนในปจจบนมากขน ถอเปนเฟอรนเจอรไทยรวมสมยรปแบบใหมทชวยสราง

ทางเลอกใหกบผบรโภค สงผลใหโครงการออกแบบนไดส าเรจตรงตามวตถประสงคทกขอ

ขอเสนอแนะจากกรรมการตรวจศลปนพนธ เฟอรนเจอรอาจมการปรบขยายขนาดใหใหญขน

เพอรองรบสรระรางกายใหเกดความสะดวกสบายในการพกผอนมากขน และอาจเพมขนาดความหนา

ไมในบางชนสวนของเฟอรนเจอรใหหนาขน เพอใหเกดความแขงแรงเพมขน

สำนกหอ


126

รายการอางอง

1 Manora, เรอนไทย วถชวตและภมปญญาของคนไทย, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถง ไดจาก http://manoraka-manora.blogspot.com/2009/10/blog-post.html 2 กลมอนรกษโบราณสถาน ส านกศลปากรท 3 พระนครศรอยธยา กรมศลปากร, ประเภทของ เรอนไทย, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.finearts.go.th/parameters 3 ชลวรรษ ธนะวาสน, บานทรงไทยภาคกลาง, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://student.nu.ac.th/wat-th/WebIP 4 กลมอนรกษโบราณสถาน ส านกศลปากรท 3 พระนครศรอยธยา กรมศลปากร, ขอก าหนดของเรอนไทย, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจากhttp://www.finearts.go.th/parameters 5 ฤทย ใจจงรก, องคประกอบของเรอนไทยภาคกลาง, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงได จาก http://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book/book.php?book=13&chap=1&page=t13-1- infodetail07.html 6 กลมอนรกษโบราณสถาน ส านกศลปากรท 3 พระนครศรอยธยา กรมศลปากร, องคประกอบของ เรอนไทย, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.finearts.go.th/parameters 7 บรษท ทพลส ซอฟท จ ากด, การกอสรางบานทรงไทย, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงได จาก https://twoplusthaicontractors.wordpress.com/category 8 กระปกดอทคอม, เจเนอเรชน, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://hilight.kapook.com/view/83492 9 Tawanlanna, คณสมบตและประโยชนของไมแตละชนด, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงได จาก http://tawanlanna.weloveshopping.com/store/article/view 10 รอยแปดทวน, ความรพนฐานเกยวกบเหลก, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.108twin.com/Default.aspx?pageid=14 11 Tssda, ความรเกยวกบสแตนเลส, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.tssda.org/index.php?actions=about&id=6 12 สรช สจจพงษ, ความรทวไปเกยวกบแกวและกระจก, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://dnfe5.nfe.go.th/ilp/occupation/45102/chap1.html 13 Fashionhithot, คณสมบตของผาชนดตางๆ รไวไดประโยชน, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถง ไดจาก http://fashionhithot.com

สำนกหอ


127

14 Apsara-group, หวายสงเคราะหหรอหวายเทยม, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.apsaragroup.com/main/index.php?option=com_content&view=article&id =81&Itemid=213 15 Bloggang, เซรามกส คออะไรและมกประเภท, เขาถงเมอ18 พฤษภาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=ceramiclover&month=26-08- %202014&group=1&gblog=2

สำนกหอ


128

บรรณานกรม

ฤทย ใจจงรก. (2539). เรอนไทยเดม. พมพครงท 2. โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร ทาพระจนทร: สมาคมสถาปนกสยามในพระราชปถมป ภญโญ สวรรณคร. (2525). เรอนเครองสบ. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร: บรษทอกษรเจรญทศน อจท.จ ากด. ณฐมาน ธเนศนตย. (2554). โครงการออกแบบชดเฟอรนเจอรรวมสมย โดยใชแนวคดจาก ภมปญญาไทย กรณศกษา : หองการเดน วว ลอบบ ภายในโรงแรมสวนสามพราน โรสการเดน รเวอรไซด. กรงเทพมหานคร: สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหาร ลาดกระบง คณะเทคโนโลยสอสารมวลชน มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร. (2558). สารคดเรอง บานเรอนไทย(ภาคกลาง). เขาถงเมอวนท 18 พฤษภาคม 2559. เขาถงจาก https://www.youtube.com/watch?v=_kYFzHXBDCQ

สำนกหอ


https://www.youtube.com/watch?v=_kYFzHXBDCQ

129

ภาคผนวก

สำนกหอ


130

แผนการน าเสนอผลงาน

ภาพน าเสนองานแผนท 1: แสดงแนวคดและรปแบบผลตภณฑ

สำนกหอ


131

ภาพน าเสนองานแผนท 2 : แสดงวธการใชงานผลตภณฑ

สำนกหอ


132

เขยนแบบเพอการผลต

(Working Drawing)

สำนกหอ


Scale 1:2

Isometric

Drawing No.2

Unit of mm.Advisor : Panot P.

No. : 04550103

Date : 10 . 05 . 2016

Name : Kitiya A.

Part A

The Thai Contemporary Furniture Design for Recreation Project by Using the Thai House Structure Method

Silpakorn UniversityFaculty of Decorative Arts


สำนกหอ


Scale 1:2

Isometric

Drawing No.3


No. : 04550103

Date : 10 . 05 . 2016

Name : Kitiya A.

Part B




สำนกหอ


Scale 1:2

Isometric

Drawing No.4


No. : 04550103

Date : 10 . 05 . 2016

Name : Kitiya A.

Part C




สำนกหอ


Scale 1:5

Isometric

Drawing No.1


No. : 04550103

Date : 10 . 05 . 2016

Name : Kitiya A.

All Part




B

A

C

สำนกหอ


40

25

30 30

R10

R10

425

485

20

485

325

425

25 25 275

325 3

85

150

A

A

BB

6

25

25

25

25

25

25

25

25

325

485

325

485

SECTION A-ASCALE 1 : 5

SECTION B-BSCALE 1 : 5

Scale 1:5

Orthographic

Drawing No.5


No. : 04550103

Date : 10 . 05 . 2016

Name : Kitiya A.

Part A




สำนกหอ


40

25

30 30

R10

R10

425

485

775

25 25

485

20

275

325

250

735

A

A

BB

6

325

485

325

485

SECTION A-A

SECTION B-B Scale 1:5

Orthographic

Drawing No.6


No. : 04550103

Date : 10 . 05 . 2016

Name : Kitiya A.

Part B




สำนกหอ


485

40

R10

R10 R10

375

425

375

425

25 25

B

B

10

10

25

25

275

325

40 40

275

80 80

20 AA

SECTION B-BSCALE 1 : 5

SECTION A-ASCALE 1 : 5

Scale 1:5

Orthographic

Drawing No.7


No. : 04550103

Date : 10 . 05 . 2016

Name : Kitiya A.

Part C




สำนกหอ


147

ประวตผวจย

ชอ – สกล นางสาวกตยา อาภาธรญาณ

ทอย 9 หม 5 ซอยเศรษฐกจ 38 ถนนเพชรเกษม แขวงบางแคเหนอ เขตบางแค

กรงเทพฯ 10160

E-Mail [email protected]

เบอรโทรศพท 083-727-9932

ประวตการศกษา

พ.ศ.2555 ส าเรจการศกษาระดบมธยม โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา

พทธมณฑล

พ.ศ.2559 ส าเรจการศกษาระดบปรญญาตร ภาควชาออกแบบผลตภณฑ

คณะมณฑนศลป มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ


mailto:[email protected]

ÿ î Ö ÿö éÖú - silpakorn university...คณะม ณฑนศ ลป มหาว...

Documents