telugu adikara bhasha & deva bhashe book - wikimedia‘Ó\t>∑t

$: Telugu Adikara Bhasha & Deva Bhashe book - Wikimedia‘Ó\T>∑T$
‘Ó\T>∑T <˚euÛ≤ùw

q÷sYu≤cÕ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢

‘Ó\T>∑T$TÁ‘· Á|ü#·Ts¡D\T

11-121, b˛\ø£+bÕ&ÉT - 522 501

‘ê&|ü*¢, >∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢

bò Hé : 08645 - 273789, 9948878833

‘Ó\T>∑T <euÛ≤ùw

(telugu dEva bhAShE)

s¡#·q : q÷sYu≤cÕ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢

A s¡#·sTT‘·

yÓTT<ä{Ï eTTÁ<äD : yT 2012

eTTK|üÁ‘ê\+ø£s¡D :

ùwø nãT› ≤¢, 9394822411

$»j·Tyê&É

ø±|”\T : 1000

|ü⁄düÔø±\≈£î |ü+|æD°<ës¡T\T :

‘Ó\T>∑T ãTøVü≤Ödt

3`3`862, ø±∫>∑÷&É ªIμ s√&é‡

ôV’≤<äsêu≤<äT ` 500 027

bò Hé : 040 65347374, 9247446497

eT]j·TT

nìï |ü⁄düÔø£ $Áø£j·T πø+Á<ë\˝À

e.book : www.kinige.com

eTTÁ<äD :

ll Á|æ+≥sY‡

$»j·Tyê&É - 520 002

ôd Ÿ : 9490634849

yÓ\ : s¡÷. 60/-

s√XeTà (s√wüHé;) eTÚ˝≤*1938 - 25.4.2000 1930 - 17.10.2006

neTà Hêqï\≈£î

n+øÏ‘·+...

4

5

$wüj·Tdü÷∫ø£

Ä‘·à>ös¡e+ ø√dü+ e÷‘·èuÛ≤cÕ_Ûe÷q+ eT+&É* ãT<äΔÁ|ükÕ<é 7

@~ <euÛ≤wü &Ü. õ.$.|üPs¡í#·+<é 10

‘·*¢uÛ≤wü ø√dü+ Á|üC≤ O<ä e÷\T kÕ>±* ÁbıˆˆnãT› Ÿ q÷sYuÛ≤cÕ 15

Hêe÷≥ q÷sYu≤cÕ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ 18

ô|<ä›\ n_ÛÁbÕj·÷\T 23

1. ∫qï uÛ≤wü*ï $T+π>düTÔqï ô|<ä› u≤wü\T 25

2. ‘Ó\T>∑T ì|òüT+≥Te⁄\T 28

3. eTVü‰ì|òüT+≥T ìsêàDyT J$‘êXj·T+ 30

4. Ç˝≤ #ùdÔ u≤>∑T+≥T+~ 37

5. lø£èwüí<esêj·T\T Ç|ü&ÉT+fÒ @+ #kÕÔs¡T? 40

6. Á|ü»\ |ü<ë\‘√ ì|òüT+≥Te⁄ #j·÷* 43

7. uÛ≤wü\ …ø£ÿ\T ‘\Ã{≤ìøÏ @&fi≤fl? 49

8. e÷‘·èuÛ≤wü À »]π> bÕ\q˝À <äfi≤s¡T\T+&És¡T 54

9. *|æ dü+düÿs¡D »s¡>±* 60

10. n~Ûø±s¡T˝≤sê Ç˝≤ MT¬s+<äT≈£î sêj·T Òs¡T? 63

11. Ç+{ÏuÛ≤wü+fÒ m+‘· #·T\ø£H√ ! 73

12. n~Ûø±s¡uÛ≤cÕ ø±s¡ o* Á|ükÕ<é 79

13. ø£+|üP´≥s√¢ ‘Ó\T>∑T ` ‘Ó\T>∑T yÓuŸôd’≥T¢ 82

14. <äÁkÕÔ\˙ï ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü ÀH 87

15. ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘· +˝À eTTdæ¢+ ø£e⁄\÷ s¡#·sTT‘·\T 89

16. ‘Ó\T>∑T ≈£î‘·TÔø£ô|’ ø£‹Ô 95

17. ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î rÁeyÓTÆq nHê´j·T+ 99

18. ‘·$Tfió\T m˝≤ #ùdÔ eTqeT÷ n˝≤#<ë›+ 104

19. ‘Ó\T>∑T ‘·*¢ uÛ≤wü ≈£L&Ü <euÛ≤ùw 106

20. nìï uÛ≤wü\÷ <euÛ≤wü Ò 118

21. ‘Ó\T>∑T˝À ô|[fl 130

22. ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î dü‘· kÕsTT n+&É 134

6

7

Ä‘·à>ös¡e+ ø√dü+

e÷‘·èuÛ≤cÕ_Ûe÷q+

` eT+&É* ãT<äΔÁ|ükÕ<é

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ |üPs¡«|ü⁄ eT+Á‹es¡T´\T

[email protected]

Cell : 9848780872

sêC≤<äs¡D ø£*–q uÛ≤wü sê»uÛ≤wü! n~ ÁbÕNq uÛ≤wü ø±yê\ì Ò<äT. <oj·T

uÛ≤ùw ø±yê\ì ≈£L&Ü Ò<äT. bÕ\Hê |üs¡yÓTÆq eéVü‰sê\≈£î e÷Á‘·yT n~ |ü]$T‘·yÓTÆq|üŒ{Ïø°,

sêC≤<äs¡D ø±s¡D+>± Ä uÛ≤wü |ü≥¢ Á|ü»˝˝À ø£ $<ÛäyÓTÆq yêýÓ÷Vü≤+ düVü≤»+>± O+≥T+~.

n~ nqï+ ô|&ÉT‘·T+<yÓ÷qH ÄX, n+<ä\+ møÏÿdüTÔ+<äH qeTàø£+, nedüsê\T rs¡Ã>∑\<äH

uÛ≤eq... Çe˙ï sê»uÛ≤wü≈£î »Hê<äs¡D @s¡Œ&É{≤ìøÏ ø±s¡D+ ne⁄‘êsTT. Ä uÛ≤wüì <Ûësêfi+>±

e÷{≤¢&É>∑*–q yês¡T <ëìï n&É¶+ ô|≥Tºø=ì sê#·ø±´sê\T, Ç‘·s¡ nedüsê\T rs¡TÃø√

>∑\T>∑T‘ês¡T. kÕe÷qT´&çøÏ e÷‘·èuÛ≤wü ‘·|üŒ Ç+ø=ø£ uÛ≤wü Hs¡TÃ≈£îH neø±X+ O+&É<äT.

n+<äTe\q yÓqTø£u≤≥T‘·HêìøÏ <ë]rdæ, e÷‘·èuÛ≤wüqT H]ùdÔ ù|<ä]ø£+ edüTÔ+<äH uÛ≤eq

ø£\T>∑T‘·T+~. n+<äTe\q sê#·uÛ≤wü e÷{≤¢&yês¡T Oqï‘·T\T>±q÷, e÷‘·èuÛ≤wü e÷{≤¢&yês¡T

BqT\T >±q÷ #Ó ≤eTDÏ ne⁄‘ês¡T.

Hê $wüTí' |üèBÛ«|ü‹' n˙, sêE <Ó’yê+X dü+uÛÑ÷‘·T&É nHø£ ‘·sê\T>± qs¡qsêq

J]í+#·Tø=ì b˛sTTq uÛ≤eq˝À+∫ @s¡Œ&çq düe÷»+ eTq~! n˝≤+{Ï <Ó’e düe÷qT&ÉsTTq

sêE Ä<ä]+∫q uÛ≤wü <euÛ≤ùw ø±e≥+ düVü≤»+. Á|üdüTÔ‘·+ ‘Ó\T>∑T düe÷»+˝À Ç+ ¢wüT

á $<ÛäyÓTÆq sê#·eTsê´<ä\T bı+<äT‘·÷, <Ó’e‘ê«ìï dü+‘·]+#·Tø=qï≥Tº eTq≈£î düŒwüºeTÚ‘·÷H

e⁄+~. f…+|ü⁄ Ÿ ¬ø[fl ø√ø√q{Ÿ ÁuÒø #dæ e#êÃ. nq>∑\T>∑T‘·THêï+ n+fÒ, Ç+ ¢wüTì eTq+

eTq≈£î ‘Ó*j·T≈£î+&ÜH <Ó’euÛ≤wü>± uÛ≤$+#·Tø=+≥THêï+ nqïe÷≥.

Á|ü|ü+#·+˝À @ <X+˝ÀqsTTHê, e÷‘·èuÛ≤wü sê#·uÛ≤wü ø± Òq|ü&ÉT »]π>~ Ç<!

bÕ\≈£î\≈£î uÛ≤cÕ $<Ûëq+ Òø£b˛e≥+, e÷‘·èuÛ≤wü À |ü]bÕ\q, $<ä , ì‘· eéVü‰sê\˙ï

»s¡>±\ì >±+BÛ eTVü‰‘·Tà&ÉT Á|üuÀ~Û+∫q n+XÊ\qT |ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüTø√ø£ b˛e≥+,

Á|ü»˝˝À e÷‘·èuÛ≤cÕ_Ûe÷q+ ø=s¡e&É≥+... Çe˙ï Ä+>∑¢uÛ≤cÕ~Û|ü‘ê´ìøÏ ø±s¡D≤\T.

8

Ä+π>¢j·TT\ <ëdü´+ qT+∫ C≤‹ ãj·T≥ |ü&çHê, Ä+>∑¢ u≤cÕ <ëdü´+ qT+∫ ãj·T≥

|ü&É˝Òb˛e≥+ ˇø£ <äTs¡<äèwüº+. sê»ø°j·T ìs¡íj·T+ ˝Ò≈£î+&Ü á |ü]dæú‹ì #·ø£ÿ~<ä›≥+

ø£wüºkÕ<Ûä + ne⁄‘·T+~. sê»ø°j·T ìs¡íj·÷ìï kÕ~Û+#ê\+fÒ eTq Á|üC≤kÕ«$Tø£ eédüú À

Á|ü»\ e‹Ô&ç m+‘·sTTHê nedüs¡+. n+<äTø£ì Á|üC≤ #Ó’‘·Hê´ìï yÓTT<ä≥ Áb˛~ #j·T>∑\>±*.

C…’q, uÖ<äΔ <Û äsêà\qT ÄHê{Ï Á|ü»\ ÁbÕ+rj·T »quÛ≤wü\˝À e÷Á‘·y˚T

s¡÷bı+~+#ês¡T. n+‘>±˙, y<ä uÛ≤wüqT Ò<ë, dü+düÿè‘· uÛ≤wüqT ÄÁXsTT+#· Ò<äT. >±+BÛ

eTVü‰‘·Tà&ÉT ≈£L&Ü e÷‘·èuÛ≤wü\ nedüsêìï m+‘·>±H√ H=øÏÿ #ÓbÕŒs¡T. n~ eTq C≤rjÓ÷<ä eT

$<Ûëq+ ≈£L&Ü! e÷‘·èuÛ≤wü À ÁbÕ<Ûä$Tø£ $<ä qT H]Œ+# $<ÛëHêìï qsT÷ ‘ê©yéT ù|s¡T‘√

Äj·Tq Á|ü‹bÕ~+∫q dü+>∑‹ Çø£ÿ&É eTq+ >∑Ts¡TÔ #düTø√yê*‡ e⁄+~. e÷‘·èuÛ≤wü nq>±H

n~ dü+düÿè‹ø√, Ä+>±¢ìø√ Òø£ Os¡÷› uÛ≤wüø√ e´‹πsø£ O<ä eT+>± uÛ≤$+#·qedüs¡+ Ò<äT.

yÓTT<ä≥ eTq+ uÛ≤s¡rj·TT\yT! ‘·s¡Tyê‘ ‘Ó\T>∑Tyê]>± #Ó|ü⁄Œø=+{≤+. C≤rj·T uÛ≤wü>±

Væ≤+Bì ≈£L&Ü eTq+ düe÷<ä]kÕÔ+. M≥ìï+{Ï ‘·s¡Tyê‘ Ä+>∑¢+ >±˙, Ç‘·s¡uÛ≤wü\≈£î

>±˙, eTq+ ÁbÕ<Ûëq´‘· ìe«e\dæ O+≥T+~. M{Ï À @ uÛ≤wüqT Hs¡«&É+ nsTTHê n~ eTq

neTàuÛ≤wüqT <Óã“rùd~>± O+&É≈£L&É<äì e÷Á‘·yT e÷‘·èuÛ≤c˛<ä eT+ ø√s¡Tø=+{À+~. eTq

<Ó’q+~q J$‘· eéVü‰sê\ìï+{Ï Àq÷ ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü O+&Ü\ì ø√s¡Tø√e≥+ ˇø£ uÛ≤wü≈£î

>±˙, ø£ eT‘êìøÏ >±˙, ø£ ≈£î˝≤ìøÏ >±˙ e´‹πsø£+ ø±uÀ<äT. Ä $<Ûä+>± mes¡T uÛ≤$+∫Hê

n~ e÷‘·èuÛ≤wüqT eT]+‘· <Óã“rj·T≥yT ne⁄‘·T+~.

$yêVü‰~ ø±s¡ Áø£e÷\qT ‘Ó\T>∑T˝ÀH ìs¡«Væ≤+# Á|üj·T‘êï\T eTq≈£î ø=‘·Ôø±<äT.

nsTT‘˚ ÄHê{Ï »dæºdt bÕØº Á|üuÛ≤e+ ≈£L&Ü ø=+‘· ‘√&Ée≥+‘√ Bì yÓqTø£ Áu≤Vü≤àD

e´‹πsø£‘ Á|üeTTU≤+X+ nsTT´+~. Ä $<Ûä+>± ≈£î\|üs¡yÓTÆq n+XÊ\T #√≥T #düTø√e≥+‘√

ÄHê{Ï O<ä eT+ ã\+>± Áy˚fi¯S¢qTø√ Òø£b˛sTT+~. ø£eT÷´ìdüTº\T bÕØº ô|[flfi¯fl ù|s¡T‘√

‘Ó\T>∑T ô|[flfifl≈£î eT+∫ ÁbÕ#·Ts¡ + ø£*Œ+#ês¡T. ø±˙, sê»ø°j·T <äèwæº‘√ #·÷&É≥+‘√ Ç~

≈£L&Ü ÁbÕ#·Ts¡ + bı+<ä Òø£b˛sTT+~. Ä&É+ãsê\MT<ä düe÷»+˝À yêýÓ÷Vü≤+ m≈£îÿe

ø±e≥+‘√ ‘Ó\T>∑T˝À ô|[flfifl }ùd Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~. Ç|ü&ÉT uÛ≤c˛<ä eT+ nìï Jeq

eéVü‰sê\÷, kÕe÷õø£ eéVü‰sê\÷, bÕ\Hê eéVü‰sê\÷ ‘Ó\T>∑T˝ÀH ìs¡«Væ≤+#ê\H

ã\yÓTÆq yê<äqqT eTT+<äT≈£î rdüTø=k Ô+~. Bì˝À kÕ«_Ûe÷qyT ‘·|üŒ <äTs¡_Ûe÷q+ Ò<äT.

Ç~ ≈£î\, eT‘·, sê»ø°j·T |üs¡yÓTÆq ø√D≤\˝À+∫ ø±ø£, πøe\+ e÷‘·èuÛ≤wü nH n+XyT

Á|ü<Ûëq+>± rdüTø=ì eTq+ Ä˝À∫+#ê*‡ O+≥T+~.

Á|æj·T$TÁ‘·T\T, düVü≤è<äj·TT\÷, ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ_Ûe÷ì nsTTq Á|üuÛÑT‘ê«~Ûø±] lj·TT‘·

q÷sY uÛ≤cÕ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ >±s¡T uÛ≤cÕ |üs¡yÓTÆq Á|üC≤ #Ó’‘·Hê´ìï πs¬ø‹Ô+#·&É+ ø√dü+ m+‘√

9

ø±\+>± #dü÷Ô edüTÔqï ø£èwæ dü«j·T+>± HHÓs¡T>∑T<äTqT. ‘·q e÷‘·èuÛ≤wü ‘Ó\Tπ>qì m\T¬>‹Ô

#ê{Ïq ‘Ó\T>∑T eTTdæ¢+ Äj·Tq! Äj·TqqT #·÷dæq|ü⁄&É ≤¢ ã+>±¢<XŸ ˝Àì eTTdæ¢eTT\T e+>∑

uÛ≤ùw ‘·eT e÷‘·èuÛ≤wü n+≥÷ Ä uÛ≤wü ø√dü+ ÁbÕD≤˝§&ç¶q uÛ≤c˛<ä eT dü÷Œ¤]Ô >∑Ts¡TÔø=düTÔ+~.

‘Ó\T>∑T eTTdæ¢eTT\≈£î qe÷E‘√ düVü‰ nìï eT‘ê\ eT‘·|üs¡yÓTÆq ø±sê´\q÷ ‘Ó\T>∑T Á|ü»\T

‘Ó\T>∑T˝ÀH˚ »s¡T|ü⁄ø=H˚ Hê´j·TyÓTÆq neø±X¯+ sêyê\ì Äj·Tq ø√s¡T‘·THêïs¡T.

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢>±]˝Àì e÷‘·èuÛ≤cÕ #Ó’‘·q´+ Äj·TqqT á düeT+»düyÓTÆq Vü≤≈£îÿ\T n&çπ>+<äT≈£î

|ü⁄]>=*Œ+<äì uÛ≤$düTÔHêïqT. Hê $TÁ‘·T\T Á¬ø’düÔe eT‘· Á|ü#ês¡≈£î\T &Ü. j·THé. »j·T≈£îe÷sY

sêe⁄ >±s¡T ≈£L&Ü Á¬ø’düÔe+˝À e÷‘·èuÛ≤cÕ|üs¡+>± Ç˝≤+{Ï dü+düÿs¡D Ò ø√s¡T‘·÷ nH˚ø£

s¡#·q\T #XÊs¡T. n˝≤π>, ì‘· J$‘·+˝À ø£s¡àø±+&É\≈£î ‘Ó\T>∑T |üìøÏsê<ë? nì Á|ü•ïdü÷Ô

yÓ’~ø£ |üs¡yÓTÆq Ä#ês¡ e´eVü‰sê\T ‘Ó\T>∑T˝ÀH »s¡>±\H ˇø£ O<ä eT+ Ç|ü⁄Œ&ÉT $düÔè‘·+>±

q&ÉTk˛Ô+~.

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ >±] ªª‘Ó\T>∑T <euÛ≤ùw!μμ Á>∑+<∏ä+ nHø£ ø=‘·Ô Ä˝À#·q\≈£î ‘·\T|ü⁄\T

‘Ós¡Tk Ô+~. uÛ≤c˛<Ûä eT ˝À‘·T˝À¢øÏ yÓ[fl, ‘Ó\T>∑T Á|ü»\˝À uÛ≤cÕ #Ó’‘·q´+ ô|+bı+~+|ü#ùd

ˇø£ ø=‘·Ô #√<äø£XøÏÔ>± á Á>∑+<∏ëìï HqT uÛ≤$düTÔHêïqT.

e÷‘·èuÛ≤wü ÁbÕ<Ûëq´‘·ì j·TTHÓk˛ÿ >∑T]Ô+∫, ÁbÕ#·Ts¡ +˝ÀøÏ rdüT≈£î sêe≥+ ø√düyT

n+‘·sê ®rj·T e÷‘·èuÛ≤cÕ ~H√‘·‡e+ ˝≤+{Ï ø±s¡´Áø £e÷\qT Á|üy˚X¯ ô|{Ï º+~.

e÷‘·èuÛ≤cÕ_Ûe÷q+ Ä‘êà_Ûe÷HêìøÏ dü+ã+~Û+∫q $wüj·T+. O<√´>±eø±XÊ\ ø√dü+ @

uÛ≤wü nedüs¡+ nsTT‘ <ëìï Hs¡TÃø√e≥+ ‘·|ü⁄Œ ø±<äT. ø±˙, ªªÄdæÔ ÇùdÔH neTà≈£î nqï+

ô|&É‘êqTμμ nH ø=s¡>±ì ø=&ÉT≈£î˝≤ ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£L O<√´>±\≈£L \+¬ø ô|{Ïº e÷‘·èuÛ≤cÕ

Á<√Vü‰ìøÏ bÕ\Œ&É{≤ìï ø£å$T+#·≈£L&É<äT. $»j·Tyê&É À |üì #düTÔqï &ç|üP´{° ø£ …ø£ºsY s¡Vü≤+‘·T˝≤¢

>±s¡T n+~düTÔqï dü÷Œ¤]Ôì sêh+ nìï kÕúsTT\˝Àì n~Ûø±s¡T\÷ n+<äTø=ì ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü

>ös¡yêìï ø±bÕ&É>∑\s¡ì Äø±+øÏådüTÔHêïqT. ˇø£ eT+∫ dü+kÕÿs¡j·TT‘·yÓTÆq dü+düÿs¡D ø√dü+

bÕ≥T|ü&ÉT‘·Tqï s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ >±]ì eTqkÕsê n_Ûq+~düTÔHêïqT.

10

@~ <e uÛ≤wü ?

` &Ü. õ.$.|üPs¡í#·+<äT, B.A.M.S.,

Á|ü<Ûëq ø±s¡ <ä]Ù, ø£ècÕíõ˝≤¢ s¡#·sTT‘·\ dü+|òüT+

[email protected]

Cell : 9440172642, 9490865365

e÷‘·è <y√uÛÑe nì q$Tàq C≤‹ eTq~. ‘·*¢ì <Ó’e+>± uÛ≤$+#·≥+ ÄdæÔø£‘·«eT÷

ø±<äT, HêdæÔø£‘·«eT÷ ø±<äT. n~ e÷qe‘·«+. ‘·*¢ m+‘· <Ó’eyÓ÷ Ä ‘·*¢ uÛ≤wü ≈£L&Ü ÄyÓT

_&É¶\+<ä]ø° n+‘ <Ó’e+! ‘·*¢ uÛ≤wüqT ãfÒº ‘·*¢ dü+düÿè‹ ≈£L&Ü s¡÷|ü⁄ ~<äT›ø=+≥T+~.

e÷‘·èuÛ≤wü, e÷‘·è dü+düÿè‘·T\˝À+# e÷qe J$‘·+ s¡÷|ü⁄~<äT›ø=+≥T+~. ø£qï‘·*¢ì |üdüTÔu…{Ïº

düe‹ ‘·*¢øÏ |ü≥TºNs¡\T ø=ìô|fÒº |ü⁄Á‘·T\ e\q neTà≈£L, neTàuÛ≤wü≈£L, neTà dü+düÿè‹ø°

Á<√Vü≤+ »s¡T>∑T‘·T+~. e÷qe uÛ≤wü\T, <e uÛ≤wü\T nì Á|ü|ü+#·+˝À ¬s+&ÉTs¡ø±\ uÛ≤wü\T

O+&Ée⁄.Oqïe˙ï e÷‘·èuÛ≤wü Ò! e÷‘·èuÛ≤wü\˙ï <euÛ≤wü Ò! dü+düÿè‘·+ ≤+{Ï dü+düÿ]+#·ã&çq

uÛ≤wü\T, mdæŒsê+{À ˝≤+{Ï ø£èÁ‹eT+>± ‘·j·÷s¡sTTq uÛ≤wü\T me]ø° e÷‘·èuÛ≤wü\T ø±ì$

ø=ìï O+&É>±, »q+ Hê\Tø£\ MT+∫ ‘·|üø=ì n+‘·]+∫b˛sTTq e÷‘·èuÛ≤wü\T Ç+ø±

nHø£+ OHêïsTT. <ì ÁbÕ<Ûëq´‘· <ëì~. <ì Á|üuÛ≤e+ <ëì~. <ì Á|üjÓ÷»q+ <ëì~.

ˇø£ Á|üjÓ÷»q+ ø√dü+, ˇø£ ÁbÕ<Ûëq´‘· ø√dü+ neTàuÛ≤wüqT ã*ô|≥Tºø√ qedüs¡+ Ò<äT.

ã* ô|{≤º\ì Á|üj·T‹ï+# yê]ì ø£å$T+#·qedüs¡eT÷ Ò<äT.

<e⁄&ÉTHêï&Ü nH Á|üXï ˝≤+{Ï< Ä <e⁄&ç uÛ≤wü @<äH Á|üXï ≈£L&Ü! <euÛ≤wüì

n<Ûä j·Tq+ #ùd XÊg $uÛ≤>±ìøÏ ªªãjÓ÷˝À>√dtμμ nì HêeTø£s¡D+ #XÊs¡T. <e⁄ì uÛ≤wü

á ÁbÕ|ü+∫ø£ uÛ≤wü À¢ @B ø±<ä , Ä uÛ≤wüì &ûø√&é #j·÷\˙ yê~düTÔHêïs¡T. ÁbÕì‡dt

ø√*Hé‡ nH nyÓT]ø£Hé »qT´XÊg ì|ü⁄DT&ÉT. ªªeTq qeTàø±\˝À XÊÁd”Ôj·T‘·μμ nH Á>∑+<∏ä+˝À

á XÊg $X‚cÕ\qT Äj·Tq O≥+øÏ+#ê&ÉT.

Ç+‘·ø° @~ <e uÛ≤wü? mes¡T e÷{≤¢& uÛ≤wüì e÷Á‘·yT <e⁄&ÉT e÷{≤¢&É‘ê&ÉT...?

Ç+ø=ø£] uÛ≤wü <e⁄&çøÏ ‘Ó*j·T<ë? eTq+ |üPõ+#·Tø=H <e⁄&çøÏ eTq uÛ≤wü sê<ë? sêø£H

<äTu≤w”ì ô|≥Tºø=ì, eTq+ ªªeTeTμμ n+≥THêïe÷? Ç˝≤+{Ï Á|üX¯ï\T ‘·\ m‹Ôq|ü⁄&ÉT

11

$‘·+&Éyê<ä+, HêdæÔø£‘·«+ eTTÁ<ä yj·T{≤\ø£Hêï, ì<ëì+∫ e÷‘·èuÛ≤wüì øÏ+#·|ü]# n+XÊ\qT

|ü]wüÿ]+#·Tø√e&É+ $»„‘· nì|æ+#·Tø=+≥T+~. CÀsêwüºs¡TqT, ãT<äTΔD°í, Áø°düTÔq÷, n˝≤¢

Ç+ø± nHø£ Væ≤+<ä÷<e‘·\qT ÄÁ|òæø£Hé, Á^≈£î <e‘ê eT÷s¡TÔ\qT Á|ü|ü+#·+˝À m+<äs√

|üPõdüTÔHêïs¡T. Äsê~ÛdüTÔHêïs¡T. uÛÑøÏÔ‘√ ø=\T#·Tø=+≥THêïs¡T. yê]e\H ‘·eT≈£î »qàsêVæ≤‘· +

ø£\T>∑T‘√+<äì, |ü⁄D´˝Àø±\T dü+ÁbÕ|æÔdüTÔHêïj·Tì, qeTTà‘·THêïs¡T. Çø£ÿ&ç yê&ÉT mø£ÿ&ç <e⁄D√í

ø=\T#·Tø√e{≤ìøÏ uÛ≤wü n&É¶+ ø±<äT. ø±≈£L&É<äT ≈£L&Ü! mø£ÿ&ç yê&ÉsTTHê ‘·q <e⁄DÏí ªª z

<˚e⁄&Ü.. ø±bÕ&ÉTμμ nì ‘·q e÷‘·èuÛ≤wü˝ÀH˚ y˚&ÉTø=+{≤&ÉT. ø±ã{Ïº, <˚e⁄&ç‘√

e÷{≤¢&ÉTø√e{≤ìø°, <e⁄&çøÏ dü+ã+~Û+∫q |üPC≤~ Áø£‘·Te⁄\T q&ÉT|ü⁄ø√e{≤ìøÏ, <e⁄&ç

Á|üe#·Hê\qT #·<äTe⁄ø√e{≤ìøÏ e÷‘·èuÛ≤wü n&É¶+ø±<äì ns¡ú+ ne⁄‘√+~.

ˇø£ uÛ≤cÕC≤rj·TT\ dü+düÿè‹ Ä C≤rj·TT\ uÛ≤wüì ã{Ïº, yê] ø£≥÷º, u§≥÷º,

ÄVü‰s¡ $Vü‰sê\qT ã{Ïº, Ä C≤rj·TT\T ìedæ+# ÁbÕ+‘êìï ã{Ïº, nø£ÿ&ç yê‘êes¡D≤ìï

ã{Ïº nø£ÿ&ç bÕ\Hê $<ÛëHê\qT ã{Ïº, nø£ÿ&ç Jeq dæú‹>∑‘·T\qT ã{Ïº @s¡Œ&ÉT‘·T+~. ˇø£

n\yê≥TH√ ø£ Ä#êsêH√ï ~>∑TeT‹ #düTø√>∑\yTyÓ÷ >±˙, ø£ yê‘êes¡D≤ìï ‘Ó#·TÃø√ Ò+

ø£<ë! uÛ≤wü, Ä uÛ≤wü Àì |ü<ë\T s¡÷bı+<ä{≤ìøÏ Çe˙ï ø±s¡D≤ Ò! nìï+{Ï |üø£ÿqu…{Ïº

|òü ≤Hê uÛ≤wü <euÛ≤wü. n+<äT˝ÀH <e⁄DÏí |üPõ+#ê* nq≥+ nHê´j·T+. ‘êqT q$Tàq

<˚e⁄&çøÏ <äDí+ ô|≥Tºø√e&ÜìøÏ uÛÑ≈£îÔ&çøÏ ˇø£ |ü⁄s√Væ≤‘·T&ç˙, dæbòÕs¡düT eT+Á‘ê˙ï

O|üjÓ÷–+#·e\dæ sêe≥+ e÷‘·èuÛ≤wü |üs¡+>± Çã“+~ ø£*–+# n+XyT!

|ü⁄s√Væ≤‘· es¡Z Ä~Û|ü‘ê´ìøÏ e÷‘·èuÛ≤wü n&É¶+ ne⁄‘·T+~ ø±ã{Ïº, e÷‘·èuÛ≤wü\˝À

<Ó’e|üP»\T ìsêø£]+#·ã&Ü¶sTT. ‘·q <e⁄&çøÏ ‘êqT ‹H< ‘Ó∫Ãô|{Ïºq uÛÑø£Ôø£qï|üŒ Á|ü<ä]Ù+∫q

eTT>∑ΔuÛÑøÏÔ ndü‡ …’q ‘Ó\T>∑T dü+düÿè‹øÏ nø£ås¡ kÕø£å +. e&É|ü|üì dü+düÿè‘·+˝À @eTHê˝À

‘Ó*j·Tø£ ªe&É|ü|ü, bÕqø£+ düeTs¡Œj·÷MTμ n+{≤s¡T >±˙, ª<e⁄&Ü á e&É|ü|ü ‹qTμ

n+fÒ, rdüTø√&yÓ÷qH nqTe÷q+ eTq≈£î m+<äT≈£î? á nqTe÷qyT nìï s¡+>±\˝Àq÷

‘Ó\T>∑TuÛ≤wüì yê&Éø£+˝À+∫ ‘·|æŒ+∫+~.

nsTTq<ëìø°, ø±ì<ëìøÏ dü+düÿè‘· |ü<ë\qT yê&É≥+, Ä#ês¡ e´eVü‰sê\˙ï

dü+düÿè‘·+˝ÀH »]|æ+#·&É+, e÷‘·èuÛ≤wüqT |üø£ÿqô|{Ïº, dü+düÿè‘êìøÏ ô|<ä›|”≥ yj·T&É+...

Áø°düTÔ Xø£+ ‘=* X‘êu≤›\˝ÀH |òüTq‘· eVæ≤+∫q $wüj·÷\T (status symbols) >± #Ó ≤eTDÏ

nj·÷´sTT. e÷‘·èuÛ≤wüqT ‘·≈£îÿe|ü]# Ä˝À#·q≈£î Ç˝≤ ¬s+&ÉTyfi @fifl #·]Á‘· Oqï<äqïe÷≥.

dü+düÿè‘· |ü<ë\‘√ Á<ë$&ÉuÛ≤wü\T |ü]|ü⁄wæºH=+~q e÷≥ ì»+ ø±˙, Ç~ n≥Tì+∫ ÇfÒ

»]–+<äq{≤ìøÏ M Ò¢<äT. Ä<ëqÁ|ü<ëHê\T ¬s+&É÷ O+{≤sTT. nHø£Á<ë$&É |ü<ë\T dü+düÿè‘·

uÛ≤wü À #˚]q dü+>∑‹ì eTq |ü+&ç‘·T\T eTs¡T>∑T |ü]#ês¡T. eTVü≤‘·Ôs¡yÓTÆq uÛ≤s¡rj·T

12

dü+düÿè‹ì, dü+düÿè‘· uÛ≤wüqT |ü{Ïwüº |üs¡#·≥+˝À ‘Ó\T>∑T bÕÁ‘·˙, ‘Ó\T>∑T yê]bÕÁ‘·˙

‘=øÏÿô|{≤ºs¡T. m|òt_C… ø°«|üsY nH |ü]XÀ<Ûä≈£î&ÉT, wüTe÷s¡T 350 |ü<ë\T Ç+&√ j·T÷s√|æj·THé

uÛ≤cÕ≈£L≥$TøÏ #Ó+<äì$ ns¡Te⁄|ü<ë\T>± ãTTπ>«<ä+˝À Á|üjÓ÷–+#·ã&Ü¶j·Tì ù|s=ÿHêï&ÉT.

eTj·T÷s¡, >∑», ø±sêŒdü ˝≤+{Ï$ dü+düÿè‘· |ü<ë\T ø±e˙, n$ eTT+&Ü Ò<ë Á<ë$&É

|ü<ë\T ø±e#·Ãì n_ÛÁbÕj·T|ü&Ü¶&ÉT. ãTTπ>«<ä ø±\+˝ÀH Á<ë$&ÉuÛ≤wü\ OìøÏ uÛ≤s¡‘· <X+˝À

O+~. dæ+<Ûä÷ Hê>∑]ø£‘· ÀH ‘Ó\T>∑T yê&Éø£+˝À O+&+<äT≈£î neø±X+ O+<äì ◊sêe‘·+

eTVü≤<eHé ˝≤+{Ï ‘·$Tfi |ü]XÀ<ä≈£î\T ≈£L&Ü uÛ≤$düTÔHêïs¡T. nsTTHê eTq+ ‘Ó\T>∑+fÒ

ô|<ä$ $s¡e≥+ e÷qTø√ Òø£b˛‘·THêï+.

Jeq~øÏ Äe* >∑≥Tº dü+düÿè‘·+ nsTT‘ áe* >∑≥Tº ‘Ó\T>∑T. bı]¢b˛≈£î+&Ü

q~ì ø±bÕ&É≥+ >∑≥Tº #j·÷*‡q |üì. uÛ≤wü eTs¡DÏ+#·&É+ n+fÒ, >∑≥Tº ‘Ó>∑≥yT! eTq

‘Ó\T>∑T >∑≥Tº ‘Ó–+~. >∑+&ç |ü&ç, |üs¡uÛ≤cÕ |ü<ë\ yÓ\T¢e u…’≥qT+∫ eTT+#Ó‹Ô Jeq~

ø£\Twæ‘·eTÚ‘√+~. |üs¡düŒs¡ Á|üuÛ≤yê\T, dü+|òüTs¡D\÷, dü+©Hê\ |òü*‘·+>± @s¡Œ&çq á

<X dü+düÿè‹˝À eTq e÷‘·èuÛ≤wü ≈£L&Ü ˇø£ uÛ≤>∑+. eTq e÷‘·èuÛ≤wüqT øÏ+#·|üs¡Tdü÷Ô eTq

dü+düÿè‹øÏ dü+ã+~Û+∫q n+XÊ\˝À <ëìøÏ ÁbÕ<Ûëq´‘· Ò≈£î+&Ü #j·÷\ì @ø£|üø£å+>±

#·÷&É{≤ìï eTq+ m+<äT≈£î ÄyÓ÷~+#ê*? yÓjT´fifl ÁøÏ‘·+ •eø£e⁄\T Ç< Á|üXïqT ÒeHÓ‘êÔs¡T.

C≤qT ‘ÓqT>∑T˝À kÕVæ≤‘· düèwæº #XÊs¡T ≈£L&Ü. Áø°düTÔ ‘·sê«‘· 12e X‘ê_› yê&ÉsTTq bÕ\Tÿ]øÏ

k˛eTHê<∏äT&ÉT, Á|ü»\T bÕ{Ï+# <Ûäsêà\˝À Á|ü»\uÛ≤wü Òø£b˛e&Üìï ‘·|ü ã{≤º&ÉT. Äj·Tq

ÒeHÓ‹Ôq n+XÊ\≈£î yÓjT´fiflsTTHê düe÷<Ûëq+ #Ó|üŒ≈£î+&Ü Äj·Tq Äπøå|æ+∫q<ëHï Ä#·]dü÷Ô

edüTÔHêï+ eTq+! ø±˙, eTq˝À e÷‘·èuÛ≤wü |ü≥¢ ∫qï#·÷|ü⁄ >∑\yês¡T n~Û≈£î\T ø±e{≤q

bÕ\Tÿ]øÏ k˛eTHês¡T´\ O<ä eT+ ns¡D´ s√<äq+ nsTT´+~. ‹ø£ÿHê<äT\T yê] yês¡düT\T>±

m+<äs=∫ÃHê, ø£èwüí<˚esêj·T\T <˚X¯uÛ≤wü\+<äT ‘Ó\T>∑T …dü‡ nì m\T¬>‹Ô #ê{ÏHê, n~

eTq˝À e÷‘·èuÛ≤cÕ #Ó’‘·Hê´ìï ‘·{Ïº Ò|ü Òø£b˛sTT+<ä+fÒ eTq+ yÓTT<äT› ìÁ<ä q{ÏdüTÔHêïeTqï

e÷fÒ!

e÷‘·èuÛ≤c˛<ä eT+ dü+düÿè‘· uÛ≤wü≈£î e´‹πsø£+>± ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+<äq≥+ nHê´j·T+.

e÷‘·èuÛ≤c˛<ä eT+ nH˚~ @ ÁbÕ|ü+∫ø£ uÛ≤wü≈£L e´‹πsø£+ ø±<äT. dü+düÿè‘·+, ‘Ó\T>∑÷

¬s+&É÷ ø£*ùd uÛ≤s¡rj·T dü+düÿè‹ì dü+s¡øÏådüTÔHêïsTT. Ä ¬s+&Ée bÕsêÙ«ìï mes¡T øÏ+#·|ü]∫Hê

e÷‘·èuÛ≤cÕ Á<√Vü≤yT ne⁄‘·T+~. @<äsTTHê neTàuÛ≤wü ‘·s¡Tyê‘ nqTø√ Òø£b˛sTTq|ü&ÉT

eTq+ m+‘· yT<Ûëe⁄\yÓTÆ‘ e÷Á‘·+ C≤‹øÏ ˇ]π><$T{°?

eTq Ä#ês¡ e´eVü‰sê\˝À Á|ü‹ ∫qï $wüj·÷˙ï eT‘·+‘√q÷, ≈£î\+‘√q÷,

<e⁄&ç‘√q÷ eTT&çô|≥º≈£î+&Ü. ªªkÕe÷õø£ Á|üjÓ÷»q+μμ nH ø√D+˝À+∫ #·÷ùdÔ, C≤‹øÏ

13

yT\T ø£\T>∑T‘·T+~. neTàuÛ≤wü≈£î yê&Éø£+ ô|s¡T>∑T‘·T+~. eTq dü+düÿè‹ì O>±~ |ü+&É>∑ ≤>±

n#·Ã+>± ‘Ó\T>∑T˝À q&ÉT|ü⁄ø√ >∑*–‘ ‘Ó\Tπ> <euÛ≤wü ne⁄‘·T+~. @~ <e uÛ≤wü nH

Á|üXï≈£î ˇø£ÿfÒ düe÷<Ûëq+.. ø£wüº+ ø£*–q|ü&ÉT eTqdüT @ uÛ≤wü À s√~Û+∫ düVü‰j·T+

n]údüTÔ+<√, dü+‘√wü+ ø£*–q|ü&ÉT eTqdüT @ uÛ≤wü À dü+‘·è|æÔì yÓfiflãT#·TÃ≈£î+≥T+<√,

uÛ≤y√<«>∑+ ø£*–q|ü&ÉT eTqdüT @ uÛ≤wü À Äsê≥|ü&ÉT‘·T+<√, n< <e uÛ≤wü.

<äj·T#dæ Çø£ÿ&É HêdæÔø£‘·«+, ÄdæÔø£‘·«+ #·s¡Ã rdüT≈£îsêe<äT›. Ç~ πøe\+ e÷‘·èuÛ≤wü

|ü≥¢ »s¡T>∑T‘·Tqï ∫qï #·÷|ü⁄ <Û√s¡DÏøÏ e÷‘·èuÛ≤c˛<ä eT+ Á|ü<ä]Ù+# Äy<äq e÷Á‘·yT! á

∫qï #·÷|ü⁄ eT‘·|üs¡+>± »s¡T>∑T‘·THêï, #·<äTe⁄ |üs¡+>± »s¡T>∑T‘·THêï, bÕ\Hê |üs¡+>±

»s¡T>∑T‘·THêï >=+‘Ó‘·Ôe\dæq u≤<Ûä ‘· uÛ≤c˛<ä e÷ì≈£î+~. ªª‘Ó\T>∑T <euÛ≤ùwμμ |ü⁄düÔø£+ á

O<ä eT eTVü‰ eèøå±ìøÏ ∫{≤s¡T ø=eTà. y˚TeT+‘ê ‘Ó\T>∑TqT bÕ\HêuÛ≤wü>± #·÷&Ü\ì

ø£\\Tø£+≥THêï+. s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ >±s¡T ˇø£&ÉT>∑T eTT+<äTπødæ ‘Ó\T>∑TqT <˚euÛ≤wü>± ≈£L&Ü

#·÷&Ü\qT ø=+≥THêïs¡T.

<e uÛ≤wü\ $wüj·T+˝À Áø°düTÔ|üPs¡« ø±\+˝ÀH $$<Ûä eT‘ê\ kÕúsTT˝À »]–q

nHø£ |ü]D≤e÷\qT ˇø£ |ü]XÀ<Ûä≈£î&ç>± l s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ $X‚¢wæ+∫q rs¡T >=|üŒ~. e÷‘·è

kÕ«eT´ eédüú ì+∫, |æ‘·èkÕ«eT´ eédüú ÀøÏ e÷qe düe÷»+ |ü]D$T+∫q Áø£eT+˝À

e÷‘·èuÛ≤cÕ Vü≤qq+ |æ‘·èuÛ≤cÕ uÛ≤eq\T @ $<Ûä+>± s¡÷|ü⁄~<äT›ø=HêïjÓ÷ ãVüQXÊ uÛ≤c˛<Ûä eT

|üs¡+>± ‘=*kÕ]>± $X‚¢wæ+∫q |òüTq‘· s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ >±]πø <ä≈£îÿ‘·T+~.

∫qï #˚|ü*ï ô|<ä› #˚|ü\T$T+π>dæq≥Tº ∫qï uÛ≤wü\qT ô|<ä›uÛ≤wü\T $T+π>düTÔqï

rs¡TqT á |ü⁄düÔø£+˝À s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ #·ø£ÿ>± $X‚¢wæ+#ês¡T.Á|üe÷<ä+ n+#·T≈£î #]q e÷‘·èuÛ≤wü\

∫{≤ºì j·TTHÓk˛ÿ Á|üø£{Ï+∫q ‘·s¡Tyê‘˚ Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± e÷‘·èuÛ≤c˛<äé÷\T

ãj·T\T<sêsTT. ‘Ó\T>∑T uÛ≤c˛<ä eT+ nHø£ |òü*‘ê\qT kÕ~Û+∫+~ ≈£L&Ü! Ç+ ¢wüT *+ø

‘Ó–‘, ÄøÏ‡»Hé ≥÷´ãT ø£HÓø£åqT ‘Ó–q≥ºsTT C≤rj·T düeTÁ>∑‘ <Óã“‹H |ü]dæú‹ @s¡Œ&É≥+

|ü≥¢ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ Äy<äq #s¡e\dæq yê]øÏ #sê*.

kÕ+πø‹ø£+>± ‘Ó\T>∑TqT n_Ûeè~Δ #düTø√e≥+˝À <X+˝Àì #ê˝≤ uÛ≤wü\ø£Hêï

eTq+ eTT+<äTHêï+. Ç~ u≤c˛<äéT ø£èwæ |òü*‘·y˚T! kÕ+πø‹ø£‘·ì ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü<ë«sê

eTq+ dü~«ìjÓ÷>∑ |üs¡#·Tø√yê\+fÒ, Á|ü»\T yê&ÉTø=H nìï |ü<ë\‘√q÷, e÷+&É*ø±\

‘√q÷, eè‹Ô|üs¡yÓTÆq, kÕ+πø‹ø£ |üs¡yÓTÆq |ü<äC≤\+˝À |ü]|üPs¡íyÓTÆq …øÏ‡ø±Hé Ò<ë eTVü‰

ì|òüT+≥Te⁄ ‘·j·÷s¡T ø±e\dæq ÄeX´ø£‘·ì Äj·Tq #·ø£ÿ>± >∑T]Ô+#ês¡T. ÄHé …’Hé &çõ≥ Ÿ

&çø£ åqØ\T n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ e∫Ãq|ü&ÉT ‘Ó\T>∑T ‘·qqT ‘êqT Á|ü|ü+#· uÛ≤wü>±

r]Ã~<äT›ø√>∑\T>∑T‘·T+~. j·T÷˙ø√&é bòÕ+≥¢ À ‘Ó\T>∑T *|æì Ä$wüÿ]+#+<äT≈£î »]–q

14

#·s¡Ã\˝À s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ >±]~ eTTK´bÕÁ‘·. s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ bòÕ+≥T>± Á|üdæ~Δ #Ó+~q ˇø£ ‘Ó\T>∑T

bòÕ+≥Te÷s¡ø±ìï ì|ü⁄DT\T M] ø√dü+ s¡÷bı+~+#ês¡T.

eTÚ*ø£+>± s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ kÕeTýê~. Á|üC≤kÕ«eTýê~. Äj·Tq≈£î nìï eT‘ê\

|ü≥¢ düe÷q >ös¡eyT O+~. ‘Ó\Tπ> Äj·Tq e÷‘·èuÛ≤wü. Äj·Tq ‘Ó\T>∑T eTTdæ¢+. qe÷E‘√

düVü‰ nìï eT‘ê\ <e‘ê ÁbÕs¡úq\÷ ‘Ó\T>∑T˝ÀH »]π>+<äT≈£î nìï eT‘ê\ ô|<ä›\T #=s¡e

rdüTø√yê\H~ á |ü⁄düÔø£+˝À s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ nuÛÑ s¡úq. ìU≤Hêe÷ |üÁ‘ê\T ≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T˝ÀH

O+&Ü\ì Äj·Tq ø√s¡T‘·THêïs¡T. Äj·Tq~ eT‘·<äèdæº ø±<äT. uÛ≤cÕ <äèwæº e÷Á‘·yT. ‘Ó\T>∑T˝À

‘=* ≈£îsêHé nqTyê<ä+ 1925˝À ∫\T≈£L] Hêsêj·TDsêe⁄ #˚XÊs¡T. nìï eT‘ê\

eT‘·|üs¡yÓTÆq n+XÊ\T ≈£L&Ü e÷‘·èuÛ≤wü\˝ÀH kÕ>±\ì s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ ø√s¡Tø=+≥THêïs¡T.

‘Ó\T>∑T <euÛ≤ùw nì m\T¬>‹Ô #ê≥T‘·Tqï Äràj·T $TÁ‘·T\T, ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü ø√dü+

nqTì‘· + |ü]‘·|æ+# uÛ≤c˛<ä eT ø±s¡T&ÉT. ˇø£ Oqï‘ê~Ûø±]>± ‘·q |ü]~Û À ‘Ó\T>∑T˝ÀH

bÕ\Hê eéVü‰sê\T q&ÉT|ü⁄‘·Tqï düVü≤è<äj·TT\T q÷sYuÛ≤cÕ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ >±] eTqdüT˝Àì

Ä]Ôì ãj·T≥≈£î rdüT≈£î sêe{≤ìøÏ á Hê\T>∑T e÷≥\T ªã+&ç eTT+<äT q&ç# ã+≥Tμ˝≤

O|üjÓ÷>∑|ü&ç‘ dü+‘√wü+. s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ >±]øÏ eTq'|üPs¡«ø£ n_Ûyê<ë\T.

15

‘·*¢uÛ≤wü ø√dü+

Á|üC≤ O<ä e÷\T kÕ>±*` Ábıô|òdüsY nãT› Ÿ q÷sYuÛ≤cÕ M.Com, M.Phil, P.hd.

n~Û|ü‹ yêDÏ»´ XÊgeTT eT]j·TT yê´bÕs¡ ìs¡«Vü≤D $uÛ≤>∑+

Ä#ês¡ Hê>±s¡T®q j·T÷ìe]Ù{°,

email : [email protected]

Cell : 9490175786

‘Ó\T>∑T uÛ≤wü HêHê{Ïø° ∫qï #·÷|ü⁄ø°, N<ä]+|ü⁄\≈£î >∑Tsö‘·Tqï~. Á|ü|ü+Nø£s¡D

bÕ∫ø£‘√ á |üsê»j·T+ eT]+‘· |üsêø±wüºq+<äTø=+~. Çfifl˝ÀqT, ãfifl˝ÀqT Ç+–©dt

$T&çeT÷\+>± m–dæ |ü&ÉT‘√+~. ‘·*¢˝≤>± Äsê~+∫ Ä<ä]+#ê*‡q ‘Ó\T>∑T _&É¶˝Ò

dü+bÕ<äqø°, ôVA<ë\øÏ u≤ìdü …’ Ä ‘·*¢ uÛ≤wüH ìsê<äs¡DøÏ >∑T]#j·T&ÉyT \C≤®ø£s¡yÓTÆq

|òüT≥q. Çø£ dü]~<ë›*‡q düsêÿπs #√<ä + #·÷dü÷Ô yÓTTø£+ ‘·|æŒdü÷Ô b˛e&É+ eTs√ dæ>∑TZ

|ü&Ü*‡q $wüj·T+. ø£+{ÏøÏ ¬s|üŒ˝≤ ø±bÕ&Ü*‡q ø£qï_&É¶ Ò Ç˝≤ ‘·*¢H ø±fÒùd <äTdæú‹˝À,

mes√ ø=+<äs¡T uÛ≤cÕ_Ûe÷qT\T >=+‘Ó‹Ô #ùd s√<äq\T, ìHê<ë\T me] <=+>∑ìÁ<äqT

‘·{Ïº˝Ò|ü⁄‘êsTT?

n+<äTπøHyÓ÷, me]H√ n]ú+#·&É+ ø£Hêï neTàs¡TD+ me]øÏ yêπs rs¡TÃø√yê\ì

rsêàì+#·T≈£îì, ‘Ó>∑Te#·÷|æ, ‘Ó\T>∑T ‘·*¢ì yÓ\T>∑Tu≤≥ |ü{Ïº+#·&ÜìøÏ q&ÉT+ ø£{Ïºq |æ&ç¬ø&ÉT

|ü⁄Á‘·s¡‘êï˝À¢ ˇø£s¡T Hê ‘·eTTà&ÉT s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ ø±e&É+ m+‘√ Äq+<ä<ëj·Tø£+. ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü

Je+ ø£*–q <euÛ≤wü , ‘Ó\T>∑T˝ÀH |ü]bÕ\q kÕ–+#·&É+, ‘Ó\T>∑T˝ÀH ø√s¡Tº À¢q÷ yê<äq\T

»s¡|ü&É+, ‘Ó\T>∑T˝ÀH Á|üuÛÑT‘·« O‘·Ôs¡T«\T Çe«&É+ ‘Ó\T>∑T˝ÀH ÁbÕ<Ûä$Tø£ $<ë´ uÀ<Ûäq

»s¡>∑&É+ e+{Ï$ ‘·*¢ uÛ≤wüqT n»sêeTs¡+>± J$+∫ O+#·&ÉyT >±ø£, Á|ü»\≈£î kÕe÷õø£

JeHêìï düTKe+‘·+ #˚kÕÔj·Tì q$Tà, Ä uÛ≤yê\ì ‘·q ø£\+ <ë«sê ‘Ó\T>∑T Á|ü»˝À¢

$s¡õ*¢q e´ekÕj·T≈£î&ÉT k˛<äs¡T&ÉT s¡Vü≤+‘·T˝≤¢. Á|üdüTÔ‘· á dü+ø£\q+˝À ≈£L]Ãq 22

n<Ûë´j·÷ Ò n+<äT≈£î düJe ‘êsêÿD≤\T.

16

Á|üuÛÑT‘ê«~Ûø±]>± O+≥÷ nHê~>± Ç+^¢wüT ˝ÀH˚ q&ÉTdüTÔqï Ä|ò”düT ô|ò’fi¯flqT

ã<ä›\T ø={Ïº ‘Ó\T>∑T e÷s¡Z+ |ü{Ïº+#·&É+ <ë«sê qeXø±ìøÏ Hê+~ |ü*ø±&ÉT s¡Vü≤+‘·T˝≤¢.

>∑T+&Ó Àì uÛ≤yê\qT ‘≥>± yÓ\¢&ç+#·&ÜìøÏ ÄkÕ«~+#·&ÜìøÏ ì»+>± ‘·*¢ uÛ≤wüøÏ $T+∫+~

eTs=ø£{Ï Ò<äì ìs¡÷|æ+∫ Á|üX+dü\+<äTø√e&É+ eTT<ëeVü≤+. Ä $<Ûä+>± Ç+ ¢wüT Ä~Û|ü‘·

Á|üyêVü‰ìøÏ m<äTØ~q |ü⁄\dü|ü¬øÿ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢. m‘·TÔ|ü&ÉT‘·Tqï ‘·*¢ì m‘·TÔøÏ m~–+#·&ÜìøÏ

‘·q j·÷e‘·TÔ XøÏÔ‘√ u≤<Ûä ‘·ì yÓ÷düTÔqï eT+∫ düeTs¡j·TT&ÉT e÷ ‘·eTTà&ÉT s¡Vü≤+‘·T˝≤¢øÏ

n_Ûq+<äq\T. e÷‘·èuÛ≤cÕ~H√‘·‡e+ ˝À y~ø£ô|’ ‘Ó\T>∑T e]ú ≤¢\+≥÷ Á|üuÛÀ~+∫ ‹]–

Ä|ò”düT˝À Äd”qT …’q yÓ+≥H yÓTÆø£+ ø£$Tà, Ç+ ¢wüT ô|ò’fifl‘√H e´eVü‰sê\T q&çù| düŒèVü≤ Òì

n~Ûø±s¡ >∑D≤ìøÏ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ ˇø£ ôV≤#·Ã]πø >±ø£ ˇø£ y>∑T #·Tø£ÿ ≈£L&Ü.

‘Ó\T>∑T˝ÀH <äs¡U≤düTÔ\T, ‘Ó\T>∑T˝ÀH bÕdt |ü⁄düÔø±\T, nyês¡T¶\T ‘·j·÷s¡T #dæ

n$ m+‘·>± |ü]bÕ\Hê kÂ\uÛ≤´ìï Á|ü»\≈£î düTU≤ìï n+~+#·>∑*>±jÓ÷, s¡#·sTT‘· ‘·eT

yê´kÕ˝À¢ $e]+∫q yÓ’q+ Vü≤è<ä +>± O+~. O‘ÔC≤ìï∫Ã+~. m_¬ø Á|ükÕ<é ˝≤+{Ï ‘Ó\T>∑T

uÛ≤cÕ_Ûe÷qT\ eTqïq\qT s¡#·sTT‘· bı+<ä&É+ ªªMTs¡T Ç˝≤ #Ój·T´˝Òsê?μμ nì n+>∑¢

uÛ≤c˛Hêà<äT\qT ôV≤#·Ã]+#·&É+ Hê ˝≤+{Ï ‘Ó\T>∑T _&É¶\≈£î eT]+‘· Äq+<ëìï ø£*–düTÔqï

n+XÊ\T.

Ä˝À#·q neTà uÛ≤wü ÀH |ü⁄&ÉT‘·T+<äqï s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ yê´K´ eTTe÷à{Ïø° ì»+. Ä

Ä˝À#·qì neTà uÛ≤wü˝ÀH˚ ø±–‘ê\ô|’ ¬øøÏÿùdÔH˚ <ëì˝Àì düVü≤»‘·«+ Vü≤è<äj·÷\˝À

|ü]eT[düTÔ+~. n˝≤ e÷‘·èuÛ≤cÕ_Ûeè~Δ‘√H düe÷C≤_Ûeè~Δ »s¡T>∑T‘·T+<äqï s¡#·sTT‘· $X‚¢wüD≈£î

Ç< eT÷\sêsTT.

e÷ j·T÷ìe]Ù{° À eT÷&˚fi¢bÕ≥T H˚qT |üØø£å\ $uÛ≤>±ìøÏ n~Ûø±]>± Oqï

ø±\+˝À HqT ôd’‘·+ Ç+ ¢wüT ô|ò’fifl ô|‘·Ô+<ëØ ‘·HêìøÏ #Ó\T¢N{° sêXÊqT. ô|ò’fifl˙ï ‘Ó\T>∑T˝ÀH

q&çbÕqT. |òü*‘·+>± ÁøÏ+~kÕúsTT O<√´>∑T\+‘ê ‘·eT uÛ≤yê*ï düs¡fi¯+>± ùd«#·Ã¤>±

sêj·T>∑*>±s¡T. |üì ≈£L&Ü y>∑e+‘·eTsTT+~. Çø£ kÕe÷q´ »q+˝À HqT øÏ¢wüºyÓTÆq Ä]úø£

n+XÊ\ô|’ Á|üdü+–+#≥|ü⁄&ÉT düs¡fiyÓTÆq yê&ÉTø£ uÛ≤wü À ‘Ó\T>∑T˝À e÷{≤¢&É≥+ e\¢H Á|ü»˝À¢øÏ

HqT n+‘·>± #s¡Teø±>∑*>±qqï~ düŒwüº+. m|ü⁄&√ |ü<fiflÁøÏ‘·+, Çs¡yÓ’ @fifl ÁøÏ‘·+ |üø±ÿ

|ü …¢≥÷fifl˝À HqT Á|ü|ü+Nø£s¡D, >±{Ÿ ˇ|üŒ+<ë\+≥÷ #dæq Á|üdü+>±*ï n$ $qï #·<äTe⁄

Òì »q+ á |üP≥ø° >∑T]Ô+#·Tø√e&ÜìøÏ J]í+#·Tø√e&ÜìøÏ ì»yÓTÆq ø√D+. ‘·*¢ uÛ≤ùw

ø±ø£ eTπs$T{Ï? |ü …¢|ü<ë\˝À |ü~\|ü&ç e⁄qï kÕ<ëuÛ≤wü Àì »q|ü<ë\qT eTVü‰ì|òüT+≥Te⁄˝ÀøÏ

»eT #j·TeTqï s¡#·sTT‘· ‘·|üq |òü*+∫ rsê* eT].

s¡#·sTT‘· m+‘√ø±\+>± Á|ü‹bÕ~dü÷Ô ‘Ó\T>∑T*|æ dü+düÿs¡D ≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T

17

ÁbÕuÛÑyêìï ã˝Àù|‘·+ #˚j·T&ÜìøÏ m+‘√ O|üj·TTø£Ô+. Á|ü‹ ‘Ó\T>∑T _&Ü¶ ÁbÕ<Ûä$Tø£

$<ä´q+‘·{Ï˙ ‘Ó\T>∑T˝ÀH˚ #·<äyê*. ◊‘˚ <ëìøÏ ObÕ~Û, uÛÑÁ<ä‘· u≤<Ûä´‘·ì Á|üuÛÑT‘ê«\T

rdüTø√yê*. $X¯«$<ë´\j·÷˝À¢ »]π> ‘Ó\T>∑T |ü]XÀ<Ûäq\T ≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü #·]Á‘·

|ü⁄qs¡TJ®yêìøÏ ‘√&ÉŒ& $<Ûä+>± O+&≥T¢ #·÷&Ü*. ‘Ó\T>∑T ÁbÕXkÕÔ ìï ì\u…≥º&ÜìøÏ @s¡Œ&çq

e´edüú*ï ìØ«s¡ + ø±≈£î+&É Á|üC≤ O<ä e÷\T kÕ>±*. m+‘·ùd|ü{Ïø° Ä]úø£ düeTdü \ô|’

b˛sê{≤\øÏ n\yê≥T|ü&çq ô|<ä›ô|<ä› Á|üC≤ dü+|òü÷\T, bÕØº\T ôd’‘·+ ‘·*¢ uÛ≤wüqT ø±bÕ&Ü\H

<Û j·T+‘√ ìsêàD≤‘·àø£ ø£èwæ #j·Tø£b˛e&É+ u≤<Ûëø£s¡yT. ‘Ó\T>∑T˝ÀH Á|üuÛÑT‘·« O‘·Ôs¡T«\˙ï

$&ÉT<ä\ #j·÷\qï Ä<XÊ\THêï n$ neT˝À¢øÏ sêø£b˛e&ÜìøÏ ø±s¡D+ Á|üC≤ O<ä eT+

#Ó’‘·q´+ Òø£b˛e&ÉyT ø£<ë? Á|ü‘´ø£ eT+Á‹‘·« XÊU\THêï |ü{Ïº+#·T≈£îH ‘·‘·«+ Òq|ü⁄&ÉT Ä

eT+Á‹>±] e\Hê u≤e⁄≈£îH~ @~ Ò<äT ø£<ë?

n+‘·<ëø± m+<äT≈£î? j·T÷ìe]Ù{° À¢ Ábıô|òdüs¡¢+<ä]ø° ‘Ó\T>∑T ‘·*¢ uÛ≤wü. yê]

eTT+<äT ≈£Ls¡TÃì Ä\øÏ+# $<ë´s¡Tú\T ‘Ó\T>∑Tyêπs ◊Hê Ábıô|òdüs¡T¢ eNÃsê˙ Ç+ ¢wüT uÛ≤wü ÀH

e÷{≤¢&É&ÜìøÏ ≈£îd”Ô|ü&ÉT‘·THêïs¡T ø±˙ ‘Ó\T>∑T CÀ*øÏ b˛e&ÜìøÏ dü+ø√∫düTÔHêïs¡T. ø±s¡D+

n˝≤ #ùdÔ yê] $\Te ‘·–Zb˛‘·T+<äì yê] Ä˝À#·q. ◊‘ Hê eTT|üŒ<fifl Ábıô|òdüsY J$‘·+˝À

n≥T $<ë´s¡Tú\ ‘·s¡>∑‘·T˝À¢q÷, Ábıô|òdüs¡¢ düe÷y˚XÊ˝À¢qT n#·ÃyÓTÆq ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü˝À

Á|üdü+–+#·&É+ ˇø£ |ü<äΔ‹>± m+#·T≈£îHêïqT. <ëìe\¢ $<ë´s¡Tú\ ø£fifl˝À ø=‘·Ô yÓ\T>∑T yê]

>∑T+&Ó À‘·T˝À¢ XÊX«‘·+>± ì*∫b˛jT $C≤„Hêìï HqT m|ü⁄&É÷ #·$ #·÷dü÷ÔH OHêïqT.

‘·*¢ uÛ≤wü À n+‘· ‘ê<ë‘·à´‘· O+~.

n+<äTπø HqT nqT≈£î+{≤qT. ‘·*¢uÛ≤wüqT s¡øÏå+#·Tø√e&É+ πøe\+ #·{≤º\‘√qT

düsêÿs¡T‘√qT >∑f…ºπøÿ |üìø±<äT. Á|ü‹ n~Ûø±], Á|ü‹ yT<ÛëM ‘·eT Ä+>∑¢ uÛÒwüC≤*ï e~ Òdæ

‘Ó\T>∑T‘·*¢ì Ä*+>∑q+ #düTø√yê*. n+<ä\+ møÏÿ+#ê*. M …’qìï e÷sêZ À¢ ≈£L&Ü.

18

Hê e÷≥

ªªuÛ≤wü\+<äT |ü⁄D´ uÛ≤wü\T y˚s¡j·÷μμ nqï≥T¢ ø=+<äs¡T

|ü+&ç‘·T\T ø=ìï uÛ≤wü\T >=|üŒ$, ø=ìï uÛ≤wü\T V”≤qyÓTÆq$ n+≥÷

X‘êu≤›\ ‘·s¡ã&ç #dæq $wü Á|ü#ês¡ u≤~Û‘·Tsê\T eTq ‘Ó\T>∑T

uÛ≤cÕeT‘·*¢. &ÉãT“ dü+bÕ~+∫ ô|≥º>∑\ uÛ≤wü Ò m|ü&É÷ <euÛ≤wü\T>± |òüTqø°]Ôì bı+<ësTT.

&ÉãT“ sêì $<ä <ä]Á<ëìπø nqï≥T¢ Ç|ü&ÉT eTq ‘Ó\T>∑T ‘·èD°ø±sêìøÏ >∑T] ne⁄‘√+~.

yê´bÕs¡+ ø√dü+, |ü]bÕ\q ø√dü+, eT‘·+ ø√dü+ <˚e uÛ≤wü\T>± uÛ≤$+∫q yê{Ïì

n~Ûø±s¡T\÷, yê´bÕs¡T\÷,eT‘· ô|<ä›\÷ ‘·˝≤ z #ÓsTT´ y˚dæ ø±bÕ&ÉT‘·THêïs¡T. y˚T|”

b˛wædüTÔHêïs¡T. |üìøÏsê<äqT≈£î+fÒ e÷‘·èuÛ≤wüqT ≈£L&Ü ìsê›øÏåD´+>± #·+ù|düTÔHêïs¡T.

e÷‘·èuÛ≤wüqT ≈£L&Ü e÷s¡TÃ≈£î+≥THêïs¡T.

<euÛ≤wü nqï~ eTq+ ø£*|æ+#·T≈£îqï |ü<äyT. <e⁄fiSfl, <e‘·\÷, <äj·÷´\÷

eTqTwüT\qT ÄeVæ≤+∫q|ü&ÉT |üPqø£+˝À yÓ\Te&˚ e÷≥˝Ò <˚euÛ≤wü nj˚T´≥≥¢sTT‘˚

e÷‘·èuÛ≤wü\˙ï <euÛ≤wü Ò ne⁄‘êsTT. m+<äTø√ >±˙ ø=+‘·eT+~øÏ á yê<äq s¡T∫+#·<äT.

˙ ÇwüºyÓTT∫Ãq uÛ≤wü À, ˙≈£î e∫Ãq uÛ≤wü À |üPqø£+ ≈£î<äs¡<äT n+{≤s¡T. <Ó’yêy•‘·T …’q

kÕ«eTT\ |üPqø£+ ys¡T, Á|üeø£Ô\ |üPqø£+ ys¡T, e÷eT÷\T eTqTwüT\ |üPqø£+ ys¡T n+{≤s¡T.

ns¡;, dü+düÿè‘·+, Ç+ ¢wüT ˝≤+{Ï <euÛ≤wü\ e\¢ nHø£ uÛ≤wü\Tqï sêC≤´\˝À

düyÓTÆK´‘· dæ~Δ+∫+~. eT‘·|üs¡yÓTÆq ø£s¡àø±+&É\˙ï n+<äs¡÷ @ø£Ø‹q »s¡T|ü⁄ø√>∑*>±s¡T.

ì»yT. n˝≤>∑ì neTàqT ne‘·\|ü&dæ neTàeTàqT m‘·TÔø√ n+fÒ m˝≤? eTq+ neTàq÷

>ös¡$kÕÔeTT neTàeTàqT, Hêj·TqeTàqT ≈£L&Ü >ös¡$kÕÔeTT. bÕdtb˛s¡Tº C≤rj·T‘·qT ã{Ïº

e÷Á‘·yT ÇkÕÔs¡T ø±˙ uÛ≤wüqT ã{Ïº ø±<äT. ø±ã{Ïº HqT ‘Ó\T>∑Tyê&çì nì Çø£ mø£ÿ&Ü

#Ó|üø√e<äT› n+fÒ m˝≤?

me] e÷‘·èuÛ≤wüô|’ yê]øÏ n_Ûe÷q+ O+&É&É+ düVü≤»+. me] e÷‘·èuÛ≤wü

ø√dü+ yês¡T bÕ≥T|ü&É≥+ <Ûäs¡à+. Ä Áø£eT+˝À @<Ó’Hê uÛ≤wü yêfiófl ªªe÷B <e uÛ≤ùwμμ n+fÒ

$T>∑‘ê <˚e uÛ≤wü\yêfi¯ófl O<ës¡ ãT~Δ‘√ Vü≤]¸+#ê*. düs¡düq #˚s¡TÃø√yê* >±˙ Ç˝≤

n&É>∑≥+ ‘·eT <e uÛ≤wüqT ~>∑C≤sêÃ\H Á|üj·T‘·ï+ nì ÄÁø√•+#·e#êÃ? uÛ≤wü\ s¡+>∑+˝Àì

>=+‘·Tø√‘· b˛{° À z&çb˛sTTq uÛ≤wü ‘·q XøÏÔì ≈£L&É BdüTø=ì ‹]– Òe{≤ìøÏ Á|üj·T‹ïùdÔ

#j·T÷‘·ìyê«*>±˙ Ç+ø± #·+|üe#êÃ? |ü‘·qyÓTÆb˛sTTq ˇø£ uÛ≤wü ‘·q |üPs¡« yÓ’uÛÑe+

19

ø√dü+ |ü]‘·|æùdÔ ì»yÓTÆq <e uÛ≤wü <ëì |”sƒêìï <ëìøÏ∫Ã Ä<äTø√yê*>±˙ Ç+ø± øÏ+<ä≈£î

|ü&É<√j·Te#êÃ? ˙ sê»´+˝À ˙e⁄+&ÉT. Hê sê»´+˝À HqT+{≤qT. Hê CÀ*øÏ ˙e⁄ sê≈£î.

˙ CÀ*øÏ HqT sêqT nq≥+ ‘·ô|Œ˝≤ ne⁄‘·T+~? ˙ |ü|ü\÷ Hê bı≥÷¢ ø£*|æ }<äT≈£î

‹+<ë+ sê n+fÒ me¬s’Hê m+‘·ø±\+ ekÕÔs¡T? ø±\+ >∑&ç#ø=B› ‘·eT≈£î »s¡T>∑T‘·Tqï

qwüº+ ‘Ó*dæ H√s¡T $|æŒ n&É>∑sê?

e÷‘·èuÛ≤cÕ_Ûe÷qT*ï nee÷ì+#·≥+, <euÛ≤wü\ ù|s¡T‘√ n»e÷sTTw” #Ój·T´≥+

m+<äT≈£î? me] uÛ≤wü‘√ yê]ì Áã‘·ø£ìe«+&ç. ˇø£] MT<ä ˇø£]ì ¬s#·Ã>=≥ºe<äT›. ‘·eTqT

‘êeTT ~<äT›ø√ø£ ‘·|üŒì |ü]dæÔ‹ e∫Ãq|ü&ÉT n≥T qT+∫ qs¡T≈£îÿ s¡eTà+{≤s¡T. MT≈£î

ì»+>± MT uÛ≤wü ô|’q eTeTø±s¡+ O+fÒ e÷ dü+>∑‹ ‘·s¡Tyê‘· #·÷<äT›s¡T>±˙ ne‘·* eT‘·+

yêfifl‘√ MT uÛ≤cÕ dü+düÿs¡D yÓTT<ä\T ô|≥Tº≈£î s¡+&ç n+{≤s¡T. ∫e]øÏ nìï uÛ≤wü\÷ ‘·eT

MT<ä≈£î e\dü e∫Ãq ô|<ä› uÛ≤wü\ bÕ\q qT+&ç kÕ«‘·+Á‘· + nsTTHê bı+<ë* Ò<ë ‘·eT

OìøÏHÓ’Hê ø√˝ÀŒyê*. bÕ*‘· uÛ≤wü\T #ùd~ ‘·eT Áã‘·T≈£î b˛sê≥yT >±˙ eTs√ uÛ≤wü MT<ä

<ë&ç ø±<äT ø±ã{Ïº ∫qï uÛ≤wü\ì <äj·T#dæ øÏ+#·|üs¡#·e<äT›.

ˇø£ eT‘·+ yêfifl uÛ≤wüô|’ eTs√ eT‘·+ yêfiófl #ùd n<Ûä j·THê\T »q+ ÁbÕe÷DÏø£+>±

rdüTø√s¡T. ˇø£ uÛ≤wü ô|’øÏ sêø£b˛e&ÜìøÏ Ç+ø=ø£ uÛ≤wü ø±s¡D+ nH Ä˝À#·q m|ü&ÉT

edüTÔ+~? m+<äT≈£î edüTÔ+~? Ç+ø√ uÛ≤wü Hs¡TÃ≈£î+fÒ ‘·|üŒ Áã‘·T≈£î ‘Ós¡Te⁄ <=s¡ø£ì |ü]dæú‹

@s¡Œ&çq|ü&ÉT. e÷‘·èuÛ≤wü Áã‘·ø£≥+ ø√dü+, <ëì ø£ dü Vü≤≈£îÿ\ ø√dü+ #ùd b˛sê{≤ìï

uÛ≤cÕ <äTs¡_Ûe÷q+ nq≥+ ã*dæq uÛ≤wü\ nVü≤+ø±s¡yT. @MT Òì ù|<äyê&ÉT ‘·q uÛ≤wü Àì

eT …¢|üP\T ø√dæ O+#·Tø√e&ÜìøÏ ‘·q <ä>∑Zs¡ Oqï eTT]øÏ >√N ã≥º …’Hê yê&É‘ê&ÉT. n~

H˚s¡y˚TMT ø±<äT. n˙ï Oqï yê&ÉT ù|<äyê&çøÏ düVü‰j·T+ #Ój·T´ø£b˛>± NÛNÛ nq≥+

nVü≤+ø£]+#·&É+ nHê´j·T+.

‘Ó\T>∑T <euÛ≤wü nq>±H ‘Ó\T>∑T ≈£L&Ü <euÛ≤cÕ? nì ÄyX|ü&Ée<äT›. m>∑‘ê[

#jÓTT<äT›. ì<ëq+>± dæú$T‘·+>± Ä˝À∫+#·+&ç. Á|üC≤kÕ«eT´ |ü<äΔ‹˝À m+‘· #·s¡Ã »]–‘

n+‘· y˚T\T. @<√ »s¡>∑sêì~ »s¡>∑uÀ‘·Tqï≥T¢ ø=+‘·eT+~ Ä+<√fi¯q #Ó+<äT‘ês¡T.

eT‘·|üs¡yÓTÆq n+XÊ\T e÷‘·èuÛ≤wü\˝ÀH kÕ>±\+fÒ Ç|üŒ{Ïø£|ü& @MT »s¡T>∑<äT. »HêìøÏ

q∫Ã‘˚ Áø£y˚TD≤ <Ó’e ÁbÕs¡úq\T, |üP»\÷, |ü⁄qkÕÿsê\÷, ø£s¡àø±+&É\÷ dü«#·Ã¤+<ä+>±H˚

e÷‘·èuÛ≤wü\˝ÀøÏ eTs¡\T‘êsTT. m+<äT≈£î eTs¡ ≤*? @$T{° Á|üjÓ÷»q+? Ç$ e÷‘·èuÛ≤wü\˝À

me]øÏ yêπs #˚düT≈£î+{≤s¡T ø±ã{Ïº <Ó’yêsê<Ûäq˝À eTqdüT ‘·è|æÔ #Ó+<äT‘·T+~. Äq+<ä+

ø£\T>∑T‘·T+~. n+‘ê #·ø£ÿ>± n+<ä]ø° ns¡úeTÚ‘·T+~. uÛ≤wü\ yê&Éø£+˝À ìs¡“+<Ûä+ |üìøÏsê<äT.

ìs¡+≈£îX‘ê«ìï e´‹πsøÏ+# kÂeT´yê<äT\T ‘Ó\T>∑T Á|ü»\ |ü≥¢ ≈£L&Ü n< s¡ø£+ O<ës¡‘·qT

20

Á|ü<ä]Ù+#ê*. ª‘Ó\Tπ> <˚euÛ≤wüμ, ª‘Ó\T>∑T <˚e uÛ≤ùwμ, ª‘Ó\T>∑÷ <˚euÛ≤ùwμ nH˚ e÷≥˝À¢

ˇø£<ëìø° eTs=ø£ <ëìø° ns¡Δ+˝À m+‘· ‘&Ü e⁄+<√ #·÷&É+&ç. ‘Ó\T>∑T≈£î eTs=ø£ uÛ≤wüqT

Ä<•+# kÕúsTT Ò<äT ø±˙ Hq÷ ã‹πø OHêïqT, qqTï O|üjÓ÷–+#·Tø√+&ç nì nuÛÑ ]ú+#·T≈£îH

ns¡Ω‘· Ç+ø± O+~.

uÛ≤wü\˙ï eTìùw ‘·j·÷s¡T #düT≈£îHêï&ÉT. ø±˙ eT‘·düTÔ\ qeTàø£+ Á|üø±s¡+ ªªnìï

uÛ≤wü\÷ <e⁄&ÉT |ü⁄{Ïº+∫qyμμ nsTTq|üŒ{Ïø° e÷+Á‹ø£ uÛ≤wü\÷, ‘ê+Á‹ø£ uÛ≤wü\÷, j·÷+Á‹ø£

uÛ≤wü\÷ kÕ+πø‹ø£ uÛ≤wü\÷ nì eTìwæ yê{Ïì N˝≤Ã&ÉT. ≈£î\ $eø£å, eT‘· $eø£å ˝≤>±H

uÛ≤cÕ $eø£å ≈£L&Ü |ü⁄{Ïº+#ê&ÉT. á Hsê˙ï <e⁄&çπø n+≥>∑{≤º&ÉT. ndü\T <e⁄&çøÏ ø=ìï

ªª<ä]Á<ä|ü⁄ uÛ≤wü\Tμμ sêe⁄ bıeTàHêï&ÉT. ‘Ó\T>∑T ‘·*¢ n+fÒ ˇø£ ª<ä]Á<ä<e‘·μ n˙, ÄyÓT

uÛ≤wüqT <e⁄& q•+∫b˛jT uÛ≤wü\ C≤_‘ê˝ÀøÏ HÓ&ÉT‘·THêï&ÉT n˙ yê~düTÔHêïs¡T. sêC≤´+>∑

s¡ø£åD, ]»πs«wüqT¢ Òì< ø=ìï C≤‘·T\T m˝≤ møÏÿsê Òy√ n˝≤π> <e⁄&ç s¡ø£åD Òø£b˛‘ ø=ìï

uÛ≤wü\T ≈£L&Ü n_Ûeè~Δ #Ó+<ä Òe⁄. n+<äTπø á uÛ≤wü\ düeTs¡+˝À Ç˝≤ ª‘Ó\T>∑÷ <euÛ≤ùwμ

nHê*‡ e∫Ã+~.

‘Ó\T>∑T ‘·*¢ uÛ≤wü ≈£L&Ü <e uÛ≤ùw nì q$Tà ªª‘Ó\T>∑T <e uÛ≤ùwμμ nH ù|s¡T á

|ü⁄düÔø±ìøÏ ô|{≤ºqT. uÛ≤wü\˙ï <e⁄&çy nsTTq|ü&ÉT Hê ‘·*¢ u≤wü≈£L&Ü <e uÛ≤ùw nyê«*

>∑<ë nì n‹ kÕ<Ûës¡D+>±H nqT≈£îHêïqT.

@<Ó’Hê ˇø£ uÛ≤wü <e uÛ≤wü Ò<ë <e‘ê uÛ≤wü nH n_ÛÁbÕj·T+ ø£*–‘ Ä uÛ≤wüqT

m+‘√ >ös¡$kÕÔs¡T. |üP»´ uÛ≤e+‘√ yÓTT≈£îÿ‘ês¡T, kÕ–\ |ü&É‘ês¡T. n+<äTπø ‘Ó\T>∑T

uÛ≤cÕeT‘·*¢ì eTq ô|<ä›\T ‘Ó\T>∑T‘·*¢ nH <e‘·>± uÛ≤$+∫ $Á>∑Vü‰\T @sêŒ≥T #XÊs¡T.

ªªe÷ ‘Ó\T>∑T ‘·*¢øÏ eT …¢|üP<ä+&É ` e÷ ø£qï ‘·*¢ø° eT+>∑fi≤s¡‘·T\Tμμ n+≥÷ n&ÉbÕ<ä&ÉbÕ

|üP»\÷ »]|ædüTÔHêïs¡T. eTìwæøÏ »&Éeì yês¡T ø=+<äs¡T <e⁄&çøÏ uÛÑj·T|ü&É‘ês¡T. <e⁄&ç

uÛ≤wü |ü≥¢ ÁX<ëΔ uÛÑ≈£îÔ\T ø£qãs¡TkÕÔs¡T. ˇø£ dü+düÿè‘· XÀ¢ø£yÓ÷, ns¡;“ *|æ Àì dü÷sêH√

ø£qã&ç‘ ø£fiflø£<äT›ø=ì CÒãT˝À <ë#·T≈£îqï yê]ì HqT #·÷XÊqT. n< yê{Ï nsêú\T $e]+∫q

‘Ó\T>∑T *|æ Àì ø±–‘êìøÏ, dü+düÿè‘· XÀ¢ø±ìø√, ns¡; *|æ Àì dü÷sêø√ Ç∫Ãq+‘· $\Te

Çe«ø£b˛e{≤ìï >∑eTì+#êqT. Hê uÛ≤wü≈£î $\Te Òø£b˛e{≤ìøÏ @$T{Ï ø±s¡D+? nì

|ü]|ü] $<Ûë˝≤ Ä˝À∫+#êqT. ‘Ó\T>∑T≈£î |üPs¡« yÓ’uÛÑe+ sêyê\+fÒ @yT+ |üqT\T #Ój·÷´˝À

n˙ï #Ój·÷´*.

‘Ó\T>∑TqT <euÛ≤wü n+fÒH ˇ|üø√ Òø£ ø£&ÉT|ü⁄ s¡–*b˛jT ‘Ó\T>∑T _&É¶\T ˇø£

|üø£ÿ, dü+düÿè‘·+, ns¡;\‘√ ‘Ó\T>∑TqT düe÷q+ #dæ e÷{≤¢&ÉT‘êsê? m+‘· <ÛÓ’s¡ +? nì

ø±sê\T $T]j·÷\T q÷πs ‘Ó\T>∑T _&É¶\T eTs√|üø£ÿ. ªª<euÛ≤wü n+fÒ eTè‘· uÛ≤wüμμ Ä uÛ≤wü

21

Á|ü»\ s√EyêØ yê&Éø£+˝À e⁄+&É<äT. <e⁄&ç ø√dü+ ÁbÕs¡úq˝À¢, ø£s¡àø±+&É\˝À e÷Á‘·yT <e

uÛ≤wüqT yê&ÉT‘ês¡T. Ç+ø± ‘Ó\T>∑T≈£î uÀ …&É+‘· Äj·TTwüT O+~ ø£<ë? n|ü& ‘=+<äs¡|ü&ç

‘Ó\T>∑TqT <˚euÛ≤wü\ C≤_‘ê˝À #˚s¡TkÕÔsê? nì yê~+#˚ ‘Ó\T>∑T _&É¶\T Ç+ø√ |üø£ÿ.

n&ÉT≈£îÿ ‹H yê&ç <ä>∑Zs¡≈£î s¡T≈£î‹H yê&=∫Ãq≥T¢, ≈£Ls=Ãì ‘·Hïyê&ç <ä>∑Zs¡≈£î ≈£L\ã&ç‘·Hï

yê&ÉT e∫Ãq≥T¢ ‘Ó\T>∑TqT ≈£L&Ü eTs√ <e uÛ≤wü>± e÷]Ã e÷ bı≥ºø={§º<äT› nì ÄÁø√•+#

‘Ó\T>∑T _&É¶\T eTs√ yÓ’|ü⁄. Ç˝≤ s¡ø£s¡ø±\ XÊ|üHêsêú\‘√ ªª‘Ó\T>∑T ≈£L*+<ëø± ˇø£fÒ

b˛s¡Tμμ nqï≥T¢>± O+~. Çe˙ï rs¡Tã&ç>± Ä˝À∫ùdÔ ns¡úeTjT´ yêdüÔe+ @+≥+fÒ ` »q+

<Ó’yêsê<Ûäq\ ø√düyÓTÆHê n˝≤+{Ï uÛ≤wü\≈£î #êe⁄ Ò≈£î+&Ü #düTÔHêïs¡T. Á|ü|ü+#· uÛ≤wü <Óã“≈£î

ø±\Áø£yTD≤ y˝≤~ uÛ≤wü\T #·ìb˛‘êsTT. n+fÒ eTè‘· uÛ≤wü\T ne⁄‘êsTT. eTè‘· uÛ≤wü\˙ï

<e uÛ≤wü\T ø± Òe⁄. <e⁄&çì #]q uÛ≤wü\qT <e u≤wü\T nq≥+˝À ‘·|ü Ò<äT. eTìùw

yê{Ïì <e uÛ≤wü\T>± düe÷»+˝À ì\u…{≤º*. m˝≤>±? ã‹≈£îqï s√E˝À¢ ‘·*¢øÏ ≈£L&ÉT

ô|≥ºì ø=+<äs¡T |òüTq+>± es¡Δ+‘·T\T #dü÷Ô neTàqT düà]+#·T≈£î+{≤πs? n˝≤>∑qïe÷≥.

Xyêìï yTfi‘êfi≤\‘√ Äq+<ä+>± }πs–dü÷Ô düàXÊHêìøÏ rdüT¬øfi‚fl C≤‘·T\HÓ|ü&Ó’Hê #·÷#êsê?

eTè‘·T&ÉT <äT'K $eTT≈£îÔ&Éj·÷´&Éì yêfi¯ófl dü+‘√wü|ü&É‘ês¡≥. Ä <˚e⁄&˚ Çìï uÛ≤wü\qT

|ü⁄{Ïºdü÷Ô #·+ù|dü÷Ô e⁄+fÒ e÷qee÷Á‘·T\+ eTqyT+ #j·T>∑\+? eTq¬ø+<äT≈£î u≤<Ûä? Ä

eTVü‰ eTVü‰ sê» uÛ≤wü\πø #êe⁄ ‘·|üŒ Ò<äT. ne˙ï <e⁄&ç <ä>∑Zs¡≈£î #] <e uÛ≤wü …’b˛˝≤?

eTq+ áHê{Ïø° yê{Ïì >ös¡$+#·≥+ Ò<ë? ‘Ó\T>∑T #·ìb˛sTT HêeTs¡÷bÕ\T Ò≈£î+&Ü

HêX¯qyÓTÆ, ø£qTeTs¡T>∑T ø±e≥+ ø£+fÒ <˚e uÛ≤wü>±HÓ’Hê eTq ø£fi¯fleTT+<äT XÊX¯«‘·+>±

ø=qkÕ>∑≥+ eTVü‰ uÛ≤>∑ + ø£<ë? #CÒ‘·T˝≤ eTq uÛ≤wüqT eTqyT #·+|ü⁄ø=+≥Tqï Ç˝≤+{Ï

|ü]dæú‘·T˝À¢ #·NÃ kÕ~Û+# >=|üŒ uÛ≤wü\ düs¡düq ‘Ó\T>∑TqT #s¡Ã≥yT eTq uÛ≤wü≈£î eTq+

#ùd ø£ dü yT\T. Á|üj·T‘êï\T Ç|üŒ{Ï qT+&ç yÓTT<ä\T ô|&ç‘ Ç+ø√ e+<fifl¬ø’Hê ‘Ó\T>∑÷

<e uÛ≤wü\ düs¡düq #s¡e#·TÃ.

á |ü⁄düÔø£+˝ÀH #ÓbÕŒ\qT≈£îqïe˙ï #Ó|üŒ Òø£b˛j·÷qT. ø±\+ e÷s¡TŒ\ e÷j·T+

ø£<ë. uÛÑ$wü ‘·TÔ À #ÓbÕŒ*‡ e∫Ãq|ü&É ≤¢ #ÓãT‘·÷H O+{≤qT. eTq e÷≥˝Àì e÷<ÛäTs¡ +

eTqyÓT+<äT≈£î e<äT\Tø√yê* ? ø£Hê&ÉT |üs¡eT <euÛ≤wü Ç+ ¢wüT≈£îqï kÂ\uÛ≤´\˙ï ‘Ó\T>∑T≈£î

≈£L&Ü O+fÒ u≤>∑T+&ÉTH nqT≈£îHyê&çì. Ç|ü&û |ü⁄düÔø±ìøÏ eTT+<äTe÷≥ ‘Ó\T>∑T˝À Hê

#‘·T\‘√ HH ø£+|üP´≥s√¢ f…Æ|ü⁄ #düT≈£îH kÕúsTTøÏ ‘Ó\T>∑TqT eTq kÕ+πø‹ø£ ì|ü⁄DT\T

#˚sêÃs¡T. Äq+<ä+>± O+~. eTq uÛ≤wü≈£î kÕ+πø‹ø£ }|æs¡T\÷<äT‘·Tqï yêfi¯fl+<ä]ø°

qeTkÕÿs¡+. n˝≤π> sê»uÛ≤wü ø±e\dæq ‘Ó\T>∑T≈£î Ç|ü&ÉTqï Ä≥+ø±\˙ï ‘=*π>˝≤

n~Ûø±s¡T\T, sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T, eT‘·ô|<ä›\T, |ü⁄s√Væ≤‘·T\T, eTT˝≤¢\T, ø£fi≤ø±s¡T\T,

22

n<Ûë´|ü≈£î\T, Ä#ês¡T´\T n+‘ê me] |ü]~Û À yêfiófl düVü≤ø£]+#ê* nì eTq$ #düTÔHêïqT.

‘Ó\T>∑T˝À bÕ\q »s¡>±\˙, $<ë´ãT<äTΔ\T ‘Ó\T>∑T˝ÀH O+&Ü\˙ 1980 qT+&û

HqT |üÁ‹ø£\¬øø£ÿ≥+ yÓTT<ä\Tô|{≤ºqT. ‘Ó\T>∑T ≈£L&Ü #·ìb˛jT uÛ≤wü\ C≤_‘ê˝À #]+~

nqï yês¡Ô\T $qã&É¶ ‘·s¡Tyê‘· Hê ‘·*¢ uÛ≤wüø£T m+<äTøÏ+‘· <äTdæú‹ ø£*–+~ nH Äy<äq

ô|]–+~. Hê neTà uÛ≤wü ã‘·ø±*, Á|üC≤s¡+»ø£+>± Hê uÛ≤wü À ≈£L&Ü bÕ\q »s¡>±* nì

Hê≈£î ∫qï ÄX |ü⁄{Ïº+~. n~ <äTsêX nì ø=+<äs¡÷ n‘ê´X nì ø=+<äs¡T $eT]Ù+#ês¡T,

$eT]Ùdü÷ÔH e⁄Hêïs¡T.

HqT n‘ê´X|üs¡TD°í, <äTsêXÊyê~˙, ìsêXÊyê~˙ ø±<äT. πøe\+ düeT+»düyÓTÆq,

düVü≤» Hê´j·T+ ø√πs, ÄXÊyê~ì. neTà≈£î Hê´j·T+ #Ój·T´ì ø=&ÉT≈£L ˇø£ ø=&ÉTπøHê? nH

kÕyÓT‘· >∑Ts=Ô∫Ã+~. ‘Ó\T>∑T≈£î dü¬s’q Hê´j·T+ »]π> es¡≈£î, ‘Ó\T>∑T≈£î |ü≥º+ ø£fÒº<ëø± Hê

Á|üj·T‘·ï+ HqT #dü÷ÔH e⁄+&Ü* nqT≈£îHêïqT. n|üŒ{Ïes¡≈£L |üÁ‹ø£ À¢ e∫Ãq Hê yê´kÕ\‘√

ªª‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡ uÛ≤wü ø±yê\+fÒ...μμ |ü⁄düÔø£+ 19 n<Ûë´j·÷\‘√ 2004˝À ˇø£kÕØ, 28

n<Ûë´j·÷\‘√ 2006˝À eTs=ø£kÕØ ‘Ó#êÃqT. 2006 qT+&ç |üÁ‹ø£\˝À e∫Ãq 22 yê´kÕ\‘√

á |ü⁄düÔø£+ ‘ÓdüTÔHêïqT.

eTT+<äTe÷≥\T sêdæ∫Ãq >ös¡e˙j·TT\T eT+&É* ãT<äΔÁ|ükÕ<é >±]ø°, &Üø£ºsY

õ.$. |üPs¡í#·+<äT >±]ø°, nqïj·T´ Ábıô|òdüsY q÷sYu≤cÕ nãT› Ÿ >±]ø°, &Ü˙ >±]ø°, ìkÕsY

nVü≤à<é >±]ø°, eTTK|üÁ‘·+ n+<ä+>± r]Ã Ç∫Ãq nãT› ≤¢ >±]ø°, |ü⁄düÔø£+ eTTÁ~+∫q ll

$X‚«X«s¡sêe⁄ >±]øÏ Hê ø£è‘·»„‘·\T.

` q÷sY u≤cÕ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢

ªªe÷‘·èuÛ≤wü À #Óù|Ô u≤>± ns¡ú+ ne⁄‘·T+~. eT∞fl $e]+#·≥eT÷

düT\uÛÑ+. kÕVæ≤‘· eT÷, <ëì˝Àì ˝À‘·TbÕ‘·T\÷, n+<ë\÷, e÷‘·èuÛ≤wü À

ÄkÕ«~+∫q≥T¢ eTs√ uÛ≤wü À ÄkÕ«~+#· ÒeTT. ø£qTø£ e÷‘·èuÛ≤wü ø±ì eTπs

uÛ≤wüHÓ’Hê ‘·|üŒì dü]>± Hs¡TÃø√e\dæq bÕsƒê´+X+>± O+&É{≤ìøÏ HqT e´‹πsø£+μμ

` |ü⁄#·Ã\|ü*¢ düT+<äs¡j·T´

($|ü¢e|ü<∏ä+˝À Hê |üj·Tq+)

23

ô|<ä›\ n_ÛÁbÕj·÷\T :

ªª‘Ó\T>∑T uÛ≤wüqT |ü]s¡øÏå+#·&ÜìøÏ eT÷&ÉT <äXÊu≤›\≈£î ô|’>± MTs¡T #düTÔqï ø£èwæ

n_Ûq+<ä j·T+. |ü⁄≥Tºø£ Ø‘ê´H MT e÷‘·èuÛ≤wü ‘Ó\T>∑T. n~ MT≈£î ªu…’#ÛêHé‡μ. Hê $wüj·T+

n˝≤ø±<äT. HqT Çwüº|ü&ç Hs¡TÃ≈£îqï uÛ≤wü ‘Ó\T>∑T. Ç~ Hê≈£î ªu…’#ÛêsTTdtμ! ¬s+&ÉT kÕs¡÷¢ HqT

‘Ó\T>∑T e÷{≤¢& Væ≤+<ä÷ ne÷àsTT Òï ô|[fl#düT≈£îHêïqT. MT e÷‘·èuÛ≤ôw’q ‘Ó\T>∑T yÓqø£ã&ç

b˛‘·Tqï<äì MTs¡T #Ó+<äT‘·Tqï Äy<äq ø£+fÒ Hê Äy<äq Ç+ø± rÁeyÓTÆq~. Hê e÷‘·èuÛ≤wü

Os¡÷› @ø£+>± n+‘·]+∫b˛‘·Tqï~. ˇø£ uÛ≤wü n+<ä]+∫b˛e&É+ n+fÒ, ø=ìï ø√≥¢ eT+~,

ø=ìï e+<ä\, ø=ìï y\ dü+e‘·‡sê\bÕ≥T, dü$Twæº>±, dü+j·TTø£Ô+>±, e´øÏÔ>∑‘·+>± kÕ~Û+∫q

kÕ+düÿè‹ø±_Ûeè~Δ düeTkÕÔ ï |üP&çÃô|≥º&ÉyT.ˇø£ C≤‹øÏ >∑‘·+ Ò≈£î+&Ü #j·T&ÉyT. Ä yTs¡≈£î,

<ëìøÏ uÛÑ$wü ‘·TÔ Ò≈£î+&Ü #j·T&ÉyT.

$»j·Tyê&É l <äTsêZeT Ò¢X«s¡kÕ«$T yês¡¢ Ä\j·T+˝À ø£ #√Ø »]–+~. neTàyê]

eT+>∑fi¯dü÷Á‘ê\T. eTTø£ÿ|ü⁄&Éø£b˛j·÷sTT. ‘·s¡Tyê‘· ˇø£ uÛÑ≈£îÔ&ÉT ø=‘·Ô q>∑\T #˚sTT+∫

neTàyê]øÏ ø±qTø£>± düeT]Œ+#·T≈£îì. Ä ˝À≥TqT rsêÃ&ÉT. nsTT‘, á q>∑\ e÷]Œ&çì

#·÷dæ Hê≈£î #ê˝≤ u≤<Ûdæ+~. m+<äTø£+fÒ, ndü\T q>∑*ï <äTsêZ<$øÏ Ä|ü&É#·T ø±qTø£\T>±

ìC≤+ qyêãT düeT]Œ+#ê&ÉT. Ä <=+>∑ <√#·T≈£îqï~ ã+>±sêHï ø±<äT, ˇø£ #·]Á‘·qT ˇø£

˝ÖøÏø£ kÕ+Á|ü<ëj·T|ü⁄ ∫Vü‰ïìï...

Ç+‘·ø° ‘Ó\T>∑TuÛ≤wüqT nDÏ#düTÔqï~ mes¡÷? MT j·÷>±ìøÏ ‘ê≥øÏ mes¡÷?

es¡Zdüe÷»+˝À eTqTwüT\T #˚ùd Á|ü‹ |üìøÏ n+‹eT $X‚¢wüD˝À eT÷&˚

\øå±´\T+{≤sTT. ÄdæÔ, n~Ûø±s¡+, n+‘·düTÔ (ÁbÕ|üØº, |üesY, Á|æd”ºCŸ). á eT÷& kÕ+düÿè‹ø£

s¡+>±ìï ìπs›•düTÔ+{≤sTT. ìC≤+ ø±\+˝À Os¡÷› n~Ûø±s¡ uÛ≤wü ø±ã{Ïº, n|üŒ{À¢ Os¡T›

ø√∫+>¥ ø√dü+ $<ë´s¡Tú\T eTÚ˝≤Hê\ Çfifl eTT+<äT u≤s¡T\T rπsyês¡T. 1948˝À ôV’≤<äsêu≤<é

ùdº{Ÿ @s¡Œ&É>±H Os¡÷› n~Ûø±s¡>∑D≤˝À¢ s¡<Ó›Ì, ‘Ó\T>∑T e∫Ã+~. Ä ‘·s¡Tyê‘· nyÓT]ø± e÷¬sÿ{Ÿ

‘Ós¡T#·T≈£îHêïø£ ‘Ó\T>∑T ≈£L&Ü b˛sTT Ç+ ¢wüT e∫Ã+~. πs|ü⁄ #Ó’Hê nÁ>∑sê»´+>± e÷]‘,

<X+ ì+&Ü #Ó’Hê uÛ≤wü≈£î ø√∫+>¥ ôd+≥s¡T¢ yÓ\TkÕÔsTT. nyÓT]ø±≈£î e\düb˛sTT, nø£ÿ&É

ôd{Ï Ÿ nsTTqyêfi‚fl Çø£ÿ&É n+<ä]ø£Hêï eTT+<äT>± ‘Ó\T>∑TqT |üø£ÿq ô|{Ïºqyêfiófl. yêfiófl

nyÓT]ø± ø√dü+ ‘Ó\T>∑TqT |üø£ÿqô|{≤ºs¡T. nyÓT]ø± ø√dü+ Ç+ ¢wüT Hs¡TÃ≈£îHêïs¡T. $<XÊ˝À¢

yêfi¯fl |ü⁄s√>∑‹ì #·÷ùd, Çø£ÿ&ç yêfi¯ófl ‘Ó\T>∑T #·<äe&É+ e÷H˚XÊs¡T. ‘Ó\T>∑T MT&çj·T+

dü÷ÿfiflqT eT÷ùdXÊs¡T.

24

<qïsTTHê e÷‘·èuÛ≤wü À #·~$q|ü⁄&ÉT #ê˝≤ dü÷ø£åàyÓTÆq $esê\T ≈£L&Ü ns¡ú+

ne⁄‘êsTT. uÛ≤y√<«>±\T Oqï‘· kÕúsTTøÏ #s¡T‘êsTT. Ä uÛ≤wü düèwæº+∫q kÕVæ≤‘ê´ìø°,

n+<äT˝Àì kÕ+düÿè‹ø£ kÕ+Á|ü<ëj·÷\≈£L yês¡düT\+ nH˚ uÛ≤eq C≤‹ »qT˝À¢ ˇø£

Ä‘·à$XÊ«kÕìï ø£*ZdüTÔ+~. nsTT‘, n~Ûø±s¡uÛ≤wüqT ìs¡ísTT+#~ eTqTwüT\T ø±<äT. e÷¬sÿ{Ÿ

e÷Á‘·yT. uÛ≤wüqT s¡øÏå+#·Tø√e&É+ n+fÒ e÷¬sÿ{Ÿ X≈£îÔ*ï n&ÉT¶ø√e&ÉyT.μμ

` OcÕ j·Tdt &Ü˙

d”ìj·TsY »s¡ï*düTº

[email protected] , 9866541148

<Ó’e|üP» nqï~ e÷‘·èuÛ≤wü À #j·T&É+ nkÕ<Ûä +. Ç~ @ eT‘·+˝ÀHÓ’Hê nkÕ<Ûä yT.

|üP» ns¡ú+, yê{Ï O<›XÊ\T e÷‘·èuÛ≤wü À ‘·s¡T®e÷ #düTø=ì #·<äee#·TÃ. yê{Ïì ne>±Vü≤q

#˚düTø√e&ÜìøÏ e÷‘·èuÛ≤wü À #ê˝≤ düT\Te⁄ ne⁄‘·T+~. n+<äTπø ÁbÕ+rj·T uÛ≤wü À¢qT

KTsêHéqT nqTyê<ä+ #XÊs¡T. ø±˙ ÁbÕs¡úq e÷Á‘·+ eTVü≤eTà<é Á|üeø£Ô j·TT\T bÕ{Ï+∫q

|ü<äΔ‹ Á|üø±s¡yT #düTÔHêï+. n˝≤H #j·÷* ≈£L&Ü.

` düj·T´<é ìkÕsY nVü≤eTà<é

»s¡ï*dtº, dü÷s¡ ~q|üÁ‹ø£

[email protected], 960346224

25

1. ∫qï uÛ≤wü*ï $T+π>düTÔqï ô|<ä› uÛ≤wü\T

>∑‘· |ü~ dü+e‘·‡sê\˝À 516 uÛ≤wü\T <ë<ë|ü⁄>± n+‘·]+∫ b˛j·÷j·T≥. #ê˝≤

ø=~›eT+~ ô|<ä›yêfiófl e÷Á‘·yT Ä uÛ≤wü\T e÷{≤¢&ÉT‘·THêïs¡≥. Á|üdüTÔ‘·+ 7299 uÛ≤wü\T

Á|ü|ü+#·+˝À yê&Éø£+˝À Oqï≥T¢ >∑T]Ô+∫q dü+düú\T, yê{Ï À dü>±ìøÏ dü>∑+ sêuÀjT ‘·sêìøÏ

n+<ä≈£î+&Ü n+‘·]+∫b˛jT <äX˝À OHêïj·Tì #ÓãT‘·THêïsTT. n+‘·]+∫b˛jT <äX˝À

ˇø£ uÛ≤wü O+~ nq{≤ìøÏ ÁbÕ‹|ü~ø£\T @+≥+fÒ `1. Ä uÛ≤wüqT ô|<ä›yêfiófl |æ\¢\≈£î

Hs¡Œs¡T. 2. s√EyêØ e´eVü‰sê˝À¢ yê&És¡T. 3. Ä uÛ≤wü e÷{≤¢& »q+ dü+K´ ‘·–Zb˛‘·T+≥T+~.

4. Á|üuÛÑT‘·«+, <yê\j·T+ ≈£L&Ü Ä uÛ≤wüqT O|üjÓ÷–+#·e⁄. 5. Ä uÛ≤wüqT ø±bÕ&ÉTø√yê\ì

Á|ü»\T dü+|òüT{Ï‘·+>± O<ä $T+#·s¡T. 6. Ä uÛ≤wü |ü≥¢ >ös¡e uÛ≤e+ Á|ü»˝À¢ O+&É<äT. 7. Ä

uÛ≤wü nø£åsê\qT >±˙, kÕVæ≤‘ê´ìï >±˙ Ä Á|ü»\T $]$>± yê&És¡T.

Ethnologue.com ˝À á n+‘·]+∫b˛‘·Tqï uÛ≤wü\ ∫{≤º O+~. ÄÁ|òæø±˝À 46,

nyÓT]ø±˝À 170, Ädæj·÷˝À 78, ◊s√bÕ˝À 12 |üdæ|òæø˝À 210 uÛ≤wü\T á ∫{≤º À

Oqï≥Tº ‘Ó*bÕs¡T. Çø£ Ç+&çj·÷ $wüj·÷ìøÏ eùdÔ 17 uÛ≤wü\T n+‘·]+#êj·T≥. n$ :

1. |ü⁄∫ø yêsY : n+&Ée÷Hé Be⁄˝À¢ 2000 dü+e‘·‡s¡+˝À πøe\+ 24 eT+~ ôw&É÷´\T

‘Ó>∑\ yêfiófl e÷{≤¢&ÉT‘·THêïs¡T. á uÛ≤wüqT Væ≤+B $T+π>dæ+~.

2. ø±e÷´+>¥ : 2003 Hê{ÏøÏ nkÕ‡+˝À 50 eT+~ á uÛ≤wüqT e÷{≤¢&yêfiófl $T–˝≤s¡T.

ø±düÔ eTTdü*yêfiófl e÷Á‘·+ ‘êjYT *|æ À á uÛ≤wü sêùdyêfifl≥. ÇB –]»q uÛ≤ùw. nkÕ‡MT

uÛ≤wü Bìï $T+–+~.

3. |ü¬s+>± : 2002 Hê{ÏøÏ ˇ]kÕ‡, ø√sê|ü⁄{Ÿ õ˝≤¢ À¢ 767 eT+~ $T–˝≤s¡T. á uÛ≤wü

MT<ä eTq ‘Ó\T>∑T $X«$<ë´\j·T+ yêfiófl ≈£L&Ü |ü]XÀ<Ûäq #XÊs¡T. á uÛ≤wü e÷{≤¢&

ª>∑&Éãμ nH –]»q ‘Ó>∑ Áø£yTD≤ Ä~yêd” ˇ]j·÷ uÛ≤wü ÀøÏ e÷]b˛j·÷s¡T.

4. s¡÷>± : yT|òü÷\j·T˝Àì á uÛ≤wü HêeTs¡÷bÕ Ò¢≈£î+&Ü n+‘·]+∫ b˛sTT+~. $T–*q

ø=~›eT+~ >±s√ uÛ≤wü ÀøÏ eTfi≤fls¡T.

5. nVü‰+ : nkÕ‡+ ÁbÕ+‘·+˝À |üPs¡«+ 80 \ø£å\ eT+~ e÷{≤¢& á uÛ≤wüqT e÷{≤¢&

yêfi‚fl Òs¡T. πøe\+ eT+Á‘· ‘·+Á‘ê˝À¢ e÷Á‘·yT á uÛ≤wüqT yê&ÉT‘·THêïs¡T.

26

6. nø±_j·÷ : n+&Ée÷Hé Be⁄˝À¢ì á uÛ≤wü\T n+‘·]+∫b˛j·÷sTT. n$ : 7. nø±uÀ,

8. nø±ø£], 9. nø±C…s¡T, 10. nø±¬ø&ç, 11. nø±ø√ Ÿ, 12. nø±ø√sê, 13. nø£sYu≤ …,

14. ˇø=Ey√jYT.

15. bÕ* : uÖ<äΔeT‘· kÕVæ≤‘· + á uÛ≤wü À zHê&ÉT $ø£dæ+∫+~. 1835˝À u…’_ Ÿ Àì

ø=‘·Ô ìã+<Ûäq ≈£L&Ü Á|ü#·T]+#êØ uÛ≤wü À. Ç+&çj·÷˝À HêXqyÓTÆb˛sTT+~. l\+ø£, ãsêà,

{Ïu…{Ÿ\˝À Ç+ø± ø=+‘·eT+~ á uÛ≤wü e÷{≤¢& yêfióflHêïs¡+{≤s¡T.

16. s¡+>∑ø£dt : O‘·Ôsê+#· Ÿ ÁbÕ+‘ê˝À¢ C§Vü≤] nì ≈£L&Ü |æ*# á uÛ≤wüdüTÔ\T z yÓsTT´

eT+~ O+&=#·Ã≥. á uÛ≤cÕb˛sTT+~.

17. ‘·Ts¡T+>¥ : nkÕ‡+ >=˝≤>∑{Ÿ õ˝≤¢ Àì á –]»q »q+ yÓT\¢>± dæ+>¥b˛ uÛ≤wü ÀøÏ

eTfi≤fls¡≥.

Á|ü‹ ¬s+&ÉT yêsê\≈£î ˇø£ uÛ≤wü #·∫Ãb˛‘√+<äì uÛ≤cÕ XÊgy‘·Ô\T #ÓãT‘·THêïs¡T.

Á|ü|ü+#·+˝Àì 6800 uÛ≤wü\˝À 90 XÊ‘·+ uÛ≤wü\T á X‘êã›+˝À>± n+‘·]+∫b˛‘êj·T≥.

m+<äTø£+fÒ yê{Ï À dü>∑+ uÛ≤wü\T e÷{≤¢&yês¡T 2500 eT+~ ø£+fÒ ‘·≈£îÿe>± OHêïs¡≥.

es¡ Ÿ¶ yê#Y dü+düú ôV≤#·Ã]ø£ Ç~. j·TT<ëΔ\T, Vü≤‘ê´ø±+&É\T, Á|üø£è‹ ;uÛÑ‘ê‡\T ô|<ä› uÛ≤wü*ï

ÄÁXsTT+#·≥+ ˝≤+{Ïe˙ï Ç+<äT≈£î ø±s¡D≤\≥. ˇø£ ‘·s¡+ qT+&ç eTs√ ‘·sêìøÏ uÛ≤wüqT

‘·s¡*+#·{≤ìøÏ ø£ dü+ \ø£å eT+<Ó’Hê Ä uÛ≤wü e÷{≤¢& yêfiófl+&Ü\ì Òø£b˛‘ Ä uÛ≤wü

n+‘·]düTÔ+<äì j·TTHÓk˛ÿ Á|üø£{Ï+∫+~.

@ eT‘·+ yêfiófl m+‘· eT+~ ô|]>±s¡T. m+‘·eT+~ ‘·]>±s¡T ˝≤+{Ï …ø£ÿ*ï

‘·|ü⁄Œ\ ‘·&Éø£\‘√ Vü≤&Üe⁄&ç>± bÕs¡¢yÓT+≥T≈£î n+<äCÒdæ, ‘·s¡Tyê‘· Hê\Tø£ ø£s¡#·T≈£îqï πø+Á<ä

>∑D≤+ø£ XÊK 2001 Hê{Ï uÛ≤wü\ yêØ »HêuÛ≤ …ø£ÿ*ï Ç+‘·es¡≈£L eTq Á|ü»\ eTT+<äT

O+#·˝Ò<äT. uÛ≤wü\ n_Ûeè~ΔøÏ, |ü+#·es¡¸ Á|üD≤[ø£*ï Ä|ü⁄#˚dæ <äX¯ es¡¸ Á|üD≤[ø£>±

e÷s¡TÃø√yê*‡+<Hê? uÛ≤wü\ »HêuÛ≤ $esê\T #Ó|üŒ{≤ìøÏ Äπsfiófl dü]b˛ Ò<ë? 90 \ø£å\

eT+~ >∑T&ç¶yêfiófl, ø√{°q\uÛ…’ \ø£å\ eT+~ #Ó${Ï yêfifl≈£î Òì u≤<Ûä MT¬ø+<äTø£+≥THêïs¡T

ôdq‡dt yêfiófl. Ç|ü&ÉT 2001 »HêuÛ≤ …ø£ÿ˝À¢ 428 uÛ≤wü\T qyÓ÷<äsTT‘ yê{Ï À 415

yê&Éø£+˝À O+fÒ 13 uÛ≤wü\T q•+∫b˛j·÷j·T≥. mì$T<äe ôw&É÷´\T ˝ÀøÏ eTs√ Hê\T>∑T

uÛ≤wü\T ø£*|æq+<äTq, ôw&É÷´\T uÛ≤wü\ dü+K´ 22≈£î ô|]–+~. yê{Ï $esê\T |ü{Ïºø£ À

#·÷&É+&ç.

27

uÛ≤s¡rj·T ôw&É÷´\T¶ uÛ≤wü\ |ü]dæú‹ :

Áø£eT uÛ≤wü 2001 ‘=* uÛÑ>∑eBZ‘· ‘=* u…’_˝Ÿ ‘=* KTsêHé n~Ûø±s¡

dü+K´ ù|s¡T »HêuÛ≤ % *|æ n#·TÃy˚dæq n#·TÃy˚dæq eTTÁ~+∫q uÛ≤wü>±

\ø£å˝À¢ dü+e‘·‡s¡+ dü+e‘·‡s¡+ dü+e‘·‡s¡+ Oqï sêÁcÕº\T

1. Væ≤+B 4220 41.03 <˚eHê>∑] 1818 1915 ns¡TD≤#· ŸÁ|ü<XŸ, n+&Ée÷Hé

ìø√u≤sY, ;Vü‰sY, #·+&Ûû|òüTsY,

#Û·rÔdt|òüTsY, &Ûç©¢, Vü≤sê´Hê,

Væ≤e÷#·˝ŸÁ|ü<˚XŸ, C≤s¡â+&é,

eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ, sê»kÕúHé,

O.Á|ü<˚XŸ, O‘·Ôsê+#·˝Ÿ

2. u…+>±© 834 8.11 u…+>±© 1809 1886 Á‹|ü⁄s¡, |ü.u…+>±˝Ÿ

3. ‘Ó\T>∑T 740 7.19 ‘Ó\T>∑T 1854 1930 Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ

4. eTsê]ƒ 719 6.99 <˚eHê>∑] 1821 1973 eTVü‰sêh

5. ‘·$Tfi¯+ 608 5.91 ‘·$TfiŸ 1727 1879 ‘·$Tfi¯Hê&ÉT, bÕ+&ç#˚Ã]

6. Os¡÷› 515 5.01 ns¡_ø˘ 1848 1731 »eTTà ø±oàsY, (&Ûç©¢, O.Á|ü<XŸ

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ 2e)

7. >∑T»sêr 461 4.48 >∑T»sêr 1823 1879 >∑Ts¡C≤‘Y, &Éj·T÷´uŸ, &ÜeTHé,

Hê>∑sYVü≤y˚*

8. ø£qï&É 379 3.69 ø£qï&É 1831 1978 ø£sêï≥ø£

9. eTfi¯j·÷fi¯+ 331 3.21 eTfi¯j·÷fi¯+ 1841 1970 πøs¡fi¯, \ø£åB«|t

10. ˇ]j·÷ 330 3.21 ˇ]j·÷ 1815 ˇ]kÕ‡

11. |ü+C≤; 291 2.83 >∑Ts¡TeTTœ, <˚eHê>∑] 1959 1870 |ü+C≤uŸ (&Ûç©¢ 2e)

12. Ç+ ¢wüT 179 2.10 s√eTHé 1783 1382 1649 Ç+&çj·÷ 2e n~Ûø±s¡ uÛ≤wü

13. nkÕ‡MT 132 1.28 u…+>±© 1833 1970 nk˛‡yéT

14. yÓTÆ~∏© 122 1.18 H˚bÕ©, <˚eHê>∑] 1914 ;Vü‰sY

15. dü+‘ê* 65 0.63 ˇ]j·÷, s√eTHé 1914 ;Vü‰sY, #·rÔdt|òüTsY, C≤s¡â+&é

ˇ]kÕ‡

16. ø£oàØ 55 0.54 Os¡÷› 1899 1887 »eTTà ø£oàsY

17. dæ+B∏ 25 0.25 ns¡_ø˘, >∑Ts¡TeTTœ 1954 1867 ...........

18. H˚bÕ* 29 0.28 H˚bÕ* 1914 2008 dæøÏÿ+

19. ø=+ø£DÏ 25 0.24 ø=+ø£DÏ 1970 >√yê

20. eTDÏ|ü⁄] 15 0.14 u…+>±© 1984 eTDÏ|üPsY

(yÓTÆB∏)

21. uÀ&√ 14 0.13 s√eTHé, <˚eHê>∑], u…+>±© 1981 nkÕ‡+

22 &√Á– 23 0.24 Os¡T›, Væ≤+B, HêbÕÔ*ø£ 1826 »eTTà, ø±oàsY

23. dü+düÿè‘·+ 0.14 0.01 <˚eHê>∑] 1822 1897 ......

10112.1 98.68

28.4.2006, ^≥TsêsTT yês¡|üÁ‹ø£

28

2. ‘Ó\T>∑T ì|òüT+≥Te⁄\T

ªª‘Ó\T>∑T yêfiófl |ü*πø Os¡÷› |ü<ë\Tμμ, ªª‘Ó\T>∑T ì|òüT+≥Te⁄˝À¢ #sê*‡q Ç+ ¢wüT

|ü<ë\Tμμ >∑T]+∫ ªª‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡ uÛ≤wü ø±yê\+fÒμμ |ü⁄düÔø£+˝À dü$es¡+>± ¬s+&ÉT

n<Ûë´j·÷\THêïsTT. 1900 dü+e‘·‡sêìøÏ eTT+<äT yÓ\Te&çq bÕ‘· ì|òüT+≥Te⁄\ C≤_‘ê

≈£L&Ü O+~. yê{Ï À Hê yê<äq ˇø£fÒ, ‘Ó\T>∑T˝À |ü<ä dü+|ü<ä ô|s¡>±*. ‘Ó\T>∑T Á|ü»\T

yê&ÉTø£ ÀøÏ ‘Ó∫Ãq |üs¡uÛ≤cÕ |ü<ë\T ≈£L&Ü #·ø£ÿ>± eTq yê&ÉTø£ À Ç$T&çb˛sTT, ‘Ó\T>∑T|ü<ë Ò

nqï+‘·>± eTq˝À dæús¡|ü&çb˛‘ yê{Ïì m|üŒ{Ïø£|ü&ÉT eTq ì|òüT+≥Te⁄˝À¢øÏ #s¡TÃ≈£î+≥÷

yÓfi≤fl*. á ì|òüT+≥Te⁄\˙ï Ç+≥¬sï{Ÿ À O+#ê*. Äj·÷ |ü<ë\ nsêú\qT yÓ‘·T≈£îÿH˚

kÂ\uÛÑ +, kÕ+πø‹ø£ ì|ü⁄DT\T ø£*Œ+#˝≤ ì<ÛäT\ $&ÉT<ä\ »s¡>±*.

\ø£+kÕì #·Áø£<Ûäs¡sêe⁄, Ä+Á<Ûë j·T÷ìe]Ù{° Ábıô|òdüsY dü+bÕ<äø£‘·«+˝À ªª‘Ó\T>∑T

e⁄´‘·Œ‹Ô ø√X¯+μμ ù|s¡T‘√ ‘Ó\T>∑T qT+&ç ‘Ó\T>∑T ì|òüT+≥Te⁄ 1,08,330 |ü<ë\‘√ 8

dü+|ü⁄{≤\T>± yÓ\Te&çq~.

1. n`W (1978) 412 ù|J\T, bı{Ïº lsêeTT\T øÏ n+øÏ‘·+. myéT.ÄsY. nbÕŒsêe⁄

‘=*|ü\T≈£î\T. 12219 |ü<ë\T.

2. ø£ |òüT (1981) 455 ù|J\T, ø£≥ºeT+∫ sêeT*+>±¬s&ç¶øÏ n+øÏ‘·+. Äe⁄\ kÕ+ã•esêe⁄

eTT+<äTe÷≥. 19670 |ü<ë\T.

3. #· D (1981) 277 ù|J\T, Äe⁄\ kÕ+ã•esêe⁄ eTT+<äTe÷≥. 11000 |ü<ë\T.

4. ‘· q (1985) 440 ù|J\T, yêdæ¬s&ç¶ lø£èwüíøÏ n+øÏ‘·+. ø√H˚s¡T sêeTø£ècÕísêe⁄

eTTqTï&ç. 16000 |ü<ë\T.

5. |ü uÛÑ (1987) 498 ù|J\T, \+ø£|ü*¢ ãT\¢j·T´øÏ n+øÏ‘·+. ø√Hs¡T sêeTø£ècÕísêe⁄

eTTqTï&ç. 19000 |ü<ë\T.

6. eT (1987) 268 ù|J\T, myéT.ÄsY. nbÕŒsêe⁄øÏ n+øÏ‘·+ ø√Hs¡T sêeTø£ècÕísêe⁄

eTT+<äTe÷≥. 9754 |ü<ë\T.

7. j·T`e (1989) 272 ù|J\T, Äe⁄\ kÕ+ã•esêe⁄øÏ n+øÏ‘·+ ø£ìXË{Ïº yÓ+ø£≥s¡eTD

‘=*|ü\T≈£î. 10132 |ü<ë\T.

8. X`Vü≤ (1995) 315 ù|J\T, ø√Hs¡T sêeTø£ècÕísêe⁄øÏ n+øÏ‘·+ eT~› >√bÕ\ø£ècÕí¬s&ç¶

Á|üe#·q+. 6651 |ü<ë\T. 3904 (n`Vü≤) nqTã+<Ûä+.

á dü+|ü⁄{≤\qT ÄHé …’Hé À ô|&ç‘ u≤>∑T+≥T+~.

‘Ó\T>∑T`Os¡÷› ì|òüT+≥Te⁄\T :

eTq sêh+˝À ‘Ó\T>∑T yÓTT<ä{Ï n~Ûø±s¡ uÛ≤wü ø±>± Os¡÷› ¬s+&Ée n~Ûø±s¡ uÛ≤wü.

á ¬s+&ÉT uÛ≤wü\ Á|ü»\ eT<Ûä yê]yê] uÛ≤cÕ |ü<ë\ |ü]#·j·T+, ne>±Vü≤q, eT]+‘·

29

ô|s¡>∑{≤ìøÏ ì|òüT+≥Te⁄\T m+‘·>±H√ ‘√&ÉŒ&É‘êsTT. Os¡÷› ‘Ó\T>∑T ì|òüT+≥Te⁄, Os¡÷› ‘Ó\T>∑T

C≤rj·÷\T, ‘Ó\T>∑T`Os¡÷› kÕyÓT‘·\T ˝≤+{Ï |ü⁄düÔø±\T m≈£îÿe>± <=s¡ø£&É+ ˝Ò<äT.

eTTÁ~+#ê*‡q nedüs¡+ e⁄+~.

l 1938`yÓTT<ä{Ï Os¡÷› ` ‘Ó\T>∑T ì|òüT+≥Te⁄ 1938˝À es¡+>∑ Ÿ OkÕàìj·÷ ø± ÒJ˝À

ns¡_ø Ábıô|òdüsY ◊. ø=+&É\sêe⁄ dü+ø£\q|üs¡∫ Á|ü#·T]+#ês¡T. Ç~ n©|òt qT+&ç

˝≤yéT es¡≈£î ÄVü≤à~j·÷ Áô|dt ø£s¡÷ï\T˝À MTyéT qT+&ç jT es¡≈£î es¡+>∑ Ÿ ≈£îe÷sY

Áô|dt ÀqT Á|æ+≥T #j·Tã&ç+~. yÓTT‘·Ô+ 857 ù|J\ |ü⁄düÔø£+.

l á |ü⁄sê‘·q Á|ü‹ì ‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡ uÛ≤cÕ dü+|òüT+ #Ó’s¡àHé @_¬ø Á|ükÕ<é >±]øÏ

6.10.2008q n+<äCÒXÊqT. 2009 @Á|æ Ÿ 25e ‘Bq 862 ù|J\‘√ á ì|òüT+≥Te⁄qT

|ü⁄qs¡TàÁ~+∫ n~Ûø±s¡ uÛ≤cÕ dü+|òüT+ n<Ûä ≈£åî&ÉT @_¬ø Á|ükÕ<é >±s¡T $&ÉT<ä\ #XÊs¡T.

l Os¡÷› nø±&ÉMT eTTô|’Œ¤ Äs¡T y\ |ü<ë\‘√ l |üfÒ Ÿ nq+‘·j·T´ ø£$T{° #‘· ‘Ó\T>∑T`Os¡÷›

ì|òüT+≥Te⁄ &ç.{Ï.|æ #sTT+∫+~ ø±˙ ì<ÛäT\ Ò$T ø±s¡D+‘√ Á|ü#·T]+#· Ò<äT.

l ø=+&É\sêe⁄ >±] ‘Ó\T>∑T ` Os¡÷› ì|òüT+≥Te⁄ ≈£L&Ü |ü⁄qs¡TàÁ<äD≈£î H√#·Tø√ Ò<äT.

l 2010˝À myÓTk˛ÿ dü+düú \ø£åDsêe⁄ |ü‘·+π> dü+ø£\q |üs¡∫q Os¡÷› ‘Ó\T>∑T ì|òüT+≥Te⁄qî

328 ù|J\‘√ ‘Ó\T>∑T *|æ À ‘Ó\T>∑T nø£ås¡Áø£eT+˝À Á|ü#·T]+∫+~.Ç+<äT˝À 12500

|ü<ë\THêïsTT.

l ‘Ó\T>∑T |ü]XÀ<Ûäq nH˚ yÓuŸôd’{Ÿ http : //www.teluguthesis.com / forumdisply.

php?fid=27@action=indice&order=subject ˝À ÄsY.|æ.X¯s¡à, $eT˝Ÿ ‘·~‘·s¡T\T

ùdø£]+∫q neTs¡ø√XeTT, n#·Ã ‘Ó\T>∑T |ü<ë\ ì|òüT+≥Te⁄, ‘Ó\T>∑T e⁄´‘·Œ‹Ô ø√X+,

Á‹uÛ≤cÕ ì|òüT+≥Te⁄, |üÁ‹ø± uÛ≤cÕ ì|òüT+≥Te⁄, |üÁ‹ø± |ü<äø√X+, ÁbÕkÕø£ås¡ |ü<äø√X+,

u≤\\ Xã›s¡‘êïø£s¡+, ÁuÖD´ ì|òüT+≥Te⁄, \*‘· ø£fi≤ |ü<äø√X+, $<ë´]ú ø£\Œe*¢,

$<ë´]ú ø£\Œ‘·s¡Te⁄, $X«ø√XeTT, y<ë+‘· bÕ]uÛ≤wæø£ |ü<ä ø√X+, Xã›s¡‘êïø£s¡eTT,

dü+düÿè‘ê+Á<Ûä ì|òüT+≥Te⁄ e+{Ï #ê˝≤ s¡ø±\ ì|òüT+≥Te⁄\T <=s¡T≈£î‘·THêïsTT.

mìï m≈£îÿe ‘Ó\T>∑T ì|òüT+≥Te⁄\T HÓ{Ÿ À #]‘ ‘Ó\T>∑T n+‘·>± ã\|ü&ÉT‘·T+~.

ø±–‘·+, ø£\+ s√E\T b˛j·÷sTT. Ä<ÛäTìø£ nedüsê\≈£î BÛ≥T>± ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü ‘·j·÷s¡T

ø±yê*. Ç+ ¢wüT˝À Oqï kÂ\uÛ≤´\˙ï ‘Ó\T>∑T≈£L ø£*Œ+#ê*. |ü<ë\ Xó~Δ j·T+Á‘·+, >∑TDÏ+‘·,

yê´ø£s¡D |ü]cÕÿs¡j·T+Á‘·+, kÕ+πø‹ø£ ì|òüT+≥Te⁄\T, e÷+&É*ø£ ì|òüT+≥Te⁄\T, &çõ≥ Ÿ

ì|òüT+≥Te⁄\T, neTs¡ø√XÊ\T, |ü<äXÀ<ÛäHê j·T+Á‘ê\T, O#êÃ¤s¡D |ü<ä Á|üjÓ÷>∑ ì|òüT+≥Te⁄\T,

e⁄´‘·Œ‹Ô ø√XÊ\T, *|æuÀ~Ûì\T, kÕVæ≤‘· XÀ<ÛäHê |ü]ø£sê\T, |ü<ëqT Áø£eTDÏø£\T... Ç˝≤

mH√ï sêyê*‡q nedüs¡+ O+~. ÄHé …’Hé ÀH˚ ì|òüT+≥Te⁄\≈£î ø=‘·Ô |ü<ë\qT CÀ&ç+#˚

neø±X+ n+<ä]ø° Çyê«*. @jT ÁbÕ+‘ê˝À¢ @ |ü<ëìï m+<äT≈£î, m˝≤ yê&ÉT‘·T+{≤s√

Äj·÷ ÁbÕ+‘ê\ Á|ü»\H #Ó|üŒìyê«*. dü]>± Oqï≥T¢ uÛ≤$+∫q ø=‘·Ô |ü<ë\qT m|üŒ{Ïø£|ü&ÉT

ì|òüT+≥Te⁄˝À¢ #s¡Tdü÷Ô b˛yê*. eTq ì|òüT+≥Te⁄\ ôd’E ô|s¡>±*. n$ »q u≤VüQfi≤´ìøÏ

yê&Éø£+˝ÀøÏ $kÕÔs¡+>± edü÷ÔH O+&Ü*.

30

3. eTVü‰ì|òüT+≥Te⁄ ìsêàDyT J$‘êXj·T+

<ë<ë|ü⁄ bÕ‹πøfiófl>± Äj·Tq ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ_Ûeè~Δ, n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± neT\jT´+<äT≈£î

nqTdü]+#ê*‡q $<ÛëHê\T, mø£ÿ&É m+<äT≈£î n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± ‘Ó\T>∑T |ü{Ïwüº+>± neT\e&É+

Ò<äT? nqï n+XÊ\ô|’ düeTÁ>∑+>± n<Ûä j·Tq+ #düTÔHêïs¡T. ‘êH√ Á|üuÛÑT‘·« O<√´– nsTTHê,

uÛ≤cÕ_Ûeè~Δ, uÛ≤wü |ü]s¡ø£åD\ô|’ ‘·q≈£îqï Á|ü‘´ø£ ÄdüøÏÔ‘√ ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü >∑T]+∫, sêh+˝À

n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± ‘Ó\T>∑T neT\T >∑T]+∫ m+‘√ düe÷#êsêìï Áb˛~ #XÊs¡T. ‘êqT ùdø£]+∫q

düe÷#êsêìï m|üŒ{Ïø£|ü⁄Œ&ÉT ‘·T\Hê‘·àø£ $X‚¢wüD #˚dü÷Ô, ‘·bıŒ|ü⁄Œ*ï dü]#·÷düT≈£î+≥÷,

Äj·÷ $wüj·÷*ï Á>∑+<∏ä+>± eT*#ês¡T. ª‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡ uÛ≤wü ø±yê\+fÒ!?μ o]¸ø£‘√

yÓ\Te&çq Ä |ü⁄düÔø£+ |ü\Te⁄s¡T $E„*ï, uÛ≤cÕ_Ûe÷qT*ï Äø£≥Tº≈£î+~. Á|üuÛÑT‘√«<√´– nsTTHê

‘Ó\T>∑T uÛ≤wü Msê_Ûe÷ì>± Äj·Tq #düTÔqï uÛ≤cÕ ùde n+<äØï Äø£≥Tº≈£î+{À+~. Ç{°e Ò

sêh n~Ûø±s¡ uÛ≤cÕ dü+|òüT+ Äj·Tq ùde*ï >∑T]Ô+∫ ªn~Ûø±s¡ uÛ≤wüqT düeTs¡ú+>± neT\T#düTÔqï

O‘·ÔeT n~Ûø±]μ |ü⁄s¡kÕÿs¡+‘√ dü‘·ÿ]+∫+~ ≈£L&Ü. ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü, dü+düÿè‹, ‘Ó\T>∑T C≤‹

dü+Á|ü<ëj·÷\+fÒ ÁbÕD+ ô|fÒº Äj·TH... $XÊK|ü≥ï+ ôdŒwü Ÿ &ç|üP´{° ø£ …ø£ºsY q÷sYuÛ≤cÕ

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢. Á|üdüTÔ‘·+ Á|ü|ü+Nø£s¡D H|ü<∏ä +˝À Ç+ ¢wüT n+‘·sê®rj·T uÛ≤wü>± e÷] ÁbÕ+rj·T,

<X uÛ≤wü*ï $T+π>düTÔqï H|ü<∏ä +˝À ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü |ü]s¡ø£åD, n_Ûeè~Δ ‘·~‘·s¡ n+XÊ\ô|’

Äj·Tq düŒ+<äq Ç~....

Á|üX¯ï : e÷‘·èuÛ≤wü |ü]s¡ø£åD ø√dü+ bÕ‹πøfi¯ófl>± O<ä´eT+ #˚ùd+‘· ÄdüøÏÔ, dü÷Œ¤]Ô

MT≈£î m|ü⁄Œ&ÉT m˝≤ ø£*>±sTT?

»yêãT : Hê≈£î ∫qï|üŒ{Ï qT+∫ ‘Ó\T>∑T n+fÒ Á|ü‘˚ ø£ n_Ûe÷q+. Hê #·<äTe+‘ê

‘Ó\T>∑T MT&çj·T+˝ÀH #·~yê. Hê e÷‘·èuÛ≤wü ‘Ó\T>∑T. Os¡÷›, Ç‘·s¡ uÛ≤wü ÒM

sêe⁄. Hê ‘·*¢ Hê¬ø+‘· ÇwüºyÓ÷... Hê ‘·*¢ uÛ≤wü Hê≈£î n+‘· Çwüº+. Ä uÛ≤wü+fÒ

Hê¬ø+‘√ ÁbÕD+. mø£ÿ&çøÏ yÓ[flHê >∑‘· +‘·s¡+ Òì dæú‹˝À Ç+ ¢wüT e÷{≤¢&É≥+

|ü\T dü+<äsê“¤ À¢ m+‘√ u≤<Ûä ø£*Z+#~. Ä u≤<Ûä, rj·THÓ’q ‘Ó\T>∑T uÛ≤wüqT

$T+π>düTÔqï Ç‘·s¡ uÛ≤wü\ Ä~Û|ü‘· +ô|’ ndü+‘·è|æÔ, Äy<Ûäq\ qT+# uÛ≤cÕ_Ûeè~Δ,

|ü]s¡ø£åD≈£î @<√ #˚j·÷\qï ‘·|üq »ì+∫+~. |ü<√ ‘·s¡>∑‹ kÕÿ\sYwæ|t

<äs¡U≤düTÔ\ qT+∫ J$‘·+˝À nìï <äX˝À¢q÷ Ç+ ¢wüT Á|üyTj·T+ qqTï m+‘·>±H√

u≤~Û+∫+~. n<˚ ∫e]øÏ˝≤ ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü Áù|$T≈£î&ç>± e÷πs+<äT≈£î

dü÷Œ¤]Ôì∫Ã+~.

Á|üXï : ÇHïfifl˝À MT Á|üj·T‘êï\T $»j·Te+‘·+ nj·÷´j·Tì uÛ≤$düTÔHêïsê?

31

»yêãT : ndü*~ j·TT<äΔyT ø±<äT ø±ã{Ïº $»j·T+ ` |üsê»j·T+ e+{Ï Á|üXï Ò Òe⁄. Hê

es¡≈£L Hê e´øÏÔ>∑‘·+>± Ç~ kÕ~Û+#ê\ì \ø£å +>± ô|≥Tº≈£îì @B #Ój·T´ Ò<äT.

$»j·Te÷? nH~ ø£∫Ã‘·+>± #Ó|üŒ ÒqT >±˙, yÓTT<ä{À¢ ‹s¡düÿ]+∫qyêfiófl,

neùV≤fiq #dæq yêfiófl ôd’‘·+ H&ÉT qqTï eT+∫ |üì #düTÔHêïyé n+≥÷

Áb˛‘·‡Væ≤düTÔHêïs¡T. eT]+‘· #·Ts¡T>±Z |üì#j·TeTì yÓqTï ‘·&ÉT‘·THêïs¡T. Á|üdüTÔ‘êìøÏ

Ç~ Hê¬ø+‘√ dü÷Œ¤]Ôìk˛Ô+~. nsTTHê Hê Á|üj·T‘·ïeT˝≤¢ ‘Ó\T>∑T uÛ≤wüqT

ã‹øÏ+#·+&ç... nH nuÛÑ ]úH ‘·|üŒ eTπs+ Ò<äT. ‘Ó\T>∑T uÛ≤wüqT O»«\+>±,

düe÷»+ <äèwæº À düeTTqï‘·yÓTÆq uÛ≤wü>± ì\u…{≤º\qï< Hê n_Û ≤wü. Ç+<äT≈£î

düe÷»+˝Àì Á|ü‹ ø£ÿs¡÷... Á|ü‘´øÏ+∫ ‘Ó\T>∑T Á|ü»\+‘ê q&ÉT+ _–+#ê\ì

nuÛÑ´]údüTÔHêï.

Á|üX¯ï : e÷‘·èuÛ≤wü |ü]s¡ø£åD‘√ düe÷C≤_Ûeè~Δ »s¡T>∑T‘·T+<ä+{≤sê? ìCyTHê? nsTT‘

m˝≤?

»yêãT : ‘·|üŒ≈£î+&Ü e÷‘·èuÛ≤cÕ_Ûeè~Δ‘√ düe÷C≤_Ûeè~Δ »s¡T>∑T‘·T+~. m˝≤ n+fÒ

e÷qe düe÷C≤edüsê\÷, kÕ+|òæTø£ dü+πøåeT+, C≤‹ nedüsê\T Äj·÷

e÷‘·èuÛ≤wü À¢ #Ó|æŒq+‘· düŒwüº+>± |üsêsTT uÛ≤wü À¢ #Ó|üŒ Ò+. |üs¡T>∑T\T ô|&ÉT‘·Tqï

Á|ü|ü+#ê_Ûeè~Δ‘√ b˛*Ã‘˚.. e÷‘·èuÛ≤wü˝À uÛ≤e e´ø° Ôø£s¡D ùd«#·Ã¤>±

#j·T Òø£b˛‘·Tqï+<äTq ‘Ó\T>∑T Á|ü»˝À¢ n_Ûeè~Δ n+‘·>± »s¡T>∑ Ò<äH #ÓbÕŒ*.

e÷‘·èuÛ≤wü À uÛ≤ee´ø°Ôø£s¡D »s¡>∑ø£b˛‘ eTìwæ Ä˝À#·q\T $ø£dæ+#·e⁄. n_Ûeè~Δ

»s¡T>∑<äT. O<ëVü≤s¡D≈£î ø√s¡Tº˝À yê<ä Á|ü‹yê<äq\T, rs¡TŒ\T e+{Ïe˙ï

Ç+ ¢wüT˝À »s¡>∑≥+ e\¢ Hê´j·TeT÷s¡TÔ\≈£î u≤~Û‘·T\T, eTT<ëΔsTT\≈£î eT<Ûä

˝≤j·Ts¡T¢ πøe\+ <äTu≤d”\ bÕÁ‘·πø |ü]eT‘·+ ø±yê*‡ ek Ô+~. XÊg kÕ+πø‹ø£

s¡+>±˝À¢q÷ Ç< |ü]dæú‹ HÓ\ø=+~. Äj·÷ XÊÁkÕÔ\÷, yT<Ûëe⁄\ uÀ<Ûäq\T

n˙ï Ç+^¢wüT˝À »s¡T>∑T‘·T+&É≥+‘√ Ä $C≤„qy˚TB kÕe÷qT´\≈£î dü]>±

n+<ä≥+ Ò<äT. e÷‘·èuÛ≤wüì e~ Òdæ |üsêsTT uÛ≤wü À uÛ≤e e´ø°Ôø£s¡D »]–q+‘·

ø±\+ düe÷C≤_Ûeè~Δ nqT≈£îqï+‘·>± kÕ>∑<äT. sêh|ü‹ nãT›˝Ÿ ø£˝≤+

#Ó|æŒq≥T¢>± ª$<ë´s¡Tú\ Á>±Vü≤´‘·≈£î, uÛ≤e e´ø°Ôø£s¡D≈£î e÷‘·èuÛ≤wü ø°\ø£+.

e÷‘·èuÛ≤wü À $<ä Hs¡«&É+, Hs¡Œ&É+ m+‘√ düT\uÛÑ+μμ nqï n+XÊìï HqT

eTq'dü÷Œ¤]Ô>± qeTTà‘ê.

Á|üX¯ï : ‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡uÛ≤wü>± neT\T ø±e{≤ìøÏ Oqï‘ê~Ûø±s¡T˝Ò Ä≥+ø£eTqï

yê<äq\THêïsTT. MTπseT+{≤s¡T?

»yêãT : e´øÏÔ>± @ Oqï‘ê~Ûø±Ø ‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡uÛ≤wü>± neT\jT´+<äT≈£î Ä≥+ø£eTì

32

HqT nqTø√qT. e´edüú À Oqï‘ê~Ûø±s¡T\T n~Ûø±s¡ uÛ≤wü ‘Ó\T>∑TqT |üø±ÿ>±

neT\T #j·T≥+˝À ø=ìï Çã“+<äT\T m<äTs=ÿ+≥THêïs¡T. Ä Çã“+<äT\T `

düeTdü *ï ‘=\–+#ê*‡ e⁄+~. n˝≤ #ùdÔ Oqï‘ê~Ûø±s¡T\T n&ÉT¶... nqï

n_ÛÁbÕj·T+ ‘=\–b˛‘·T+~. sêh Oqï‘ê~Ûø±s¡T\T πøe\+ πø+Á<ä

Oqï‘ê~Ûø±s¡T\T, Ç‘·s¡ sêÁcÕº\‘√ »]ù| dü+Á|ü~+|ü⁄\T, O‘·Ôs¡ Á|ü‘·T´‘·Ôsê\˙ï

Ç+ ¢wüT˝À #dæHê |òüsê« Ò<äT. ø±˙ ôV’≤<äsêu≤<é qT+∫ õ˝≤¢\≈£î, sêh+˝ÀH

C≤Ø #ùd Ä<XÊ\T e÷Á‘·+ ‘·|üŒìdü]>± ‘Ó\T>∑T˝ÀH O+&Ü\qï ìã+<Ûäq

‘yê*. Ä ìã+<Ûäq ø£∫Ã‘·+>± neT\jT´˝≤ n~Ûø±s¡uÛ≤cÕ dü+|òüT+ (n.uÛ≤.dü+)

ˇ‹Ô&ç ‘yê*. n|ü⁄Œ&ÉT n~Ûø±s¡T\ bÕÁ‘· |ü]$T‘·yÓTÆ, sêh+˝À ‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡

uÛ≤wü>± düÁø£eT+>± neT\e⁄‘·T+~.

Á|üX¯ï : bÕ\≈£î˝À¢... bÕ*‘·T˝À¢... e÷s¡TŒ Á|ü<Ûëq+>± me] qT+∫ yÓTT<ä\yê«*?

»yêãT : Ç<ä›]˝Àq÷ e÷s¡TŒ yÓTT<ä\yê«*. j·T<ÛësêC≤ ‘·<Ûë Á|ü»... j·T<Ûë Á|üC≤ ‘·<Ûë

sêC≤... nqï ¬s+&ÉT yêø±´\÷ H&ÉT dü‘ê´\T>±H ø£ì|ædüTÔHêïsTT. n~Ûø±s¡

uÛ≤wü neT\T $wüj·T+˝À mø£ÿ&É me] ‹Ô&ç dü‘·Œ¤*‘ê*düTÔ+<ä+fÒ yêπs #=s¡e

#·÷|ü≥+ nedüs¡+. Á|üdüTÔ‘·+ n≥T bÕ\≈£î\T, Ç≥T bÕ*‘·T\T Çs¡TesêZ\÷

e÷‘·èuÛ≤wü s¡ø£åD≈£î, n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± ‘Ó\T>∑T neT\T≈£î ∫‘·Ô Xó~Δ‘√ ø£èwæ

#j·÷*‡q nedüs¡+ O+~.

Á|üXï : ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü n+‘·]+∫ b˛<äì, ô|’>± ‘Ó\T>∑T e÷{≤¢&yê] dü+K´ s√Es√Eø°

ô|s¡T>∑T‘√+<äì... |ü bÕ{≤ Òì yêfi‚fl uÛ≤cÕ |ü]s¡ø£åD ù|s¡T‘√ Vü≤&Üe⁄&ç

#düTÔHêïs¡ì ø=+<ä] $eTs¡Ù. M]˝À uÛ≤cÕ |ü+&ç‘·T\÷ OHêïs¡T. ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü

ì»+>± Á|üe÷<ä+˝À |ü&ç+<ë? Òø£ Ç~ ì»+>± nqedüs¡ Ä+<√fiHHê?

»yêãT : n˝≤ m+<äT≈£î $eeT]ÙdüTÔHêïs√ Ä eTVü‰uÛ≤cÕ |ü+&ç‘·T Ò #ÓbÕŒ* eT]! yêfifl

<ä>∑ZπsyÓTÆHê ‘Ó\T>∑T e÷{≤¢&yêfiófl Áø£yTD≤ ô|s¡T>∑T‘·THêïs¡qï &{≤ @yÓTÆHê

O+<ë? 2001 »HêuÛ≤ …ø£ÿ\ Ä<Ûës¡+>±q÷, ◊ø£ sê»´dü$T‹ #dæq düπs«

Ä<Ûës¡+>± ≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü ÁbÕuÛÑe+ Áø£yTD≤ ‘·>∑TZ‘√+<äì düŒwüº+ nsTT+~.

@{Ïπø&ÉT>± ‘Ó\T>∑Tyê] »HêuÛ≤ ô|s¡T>∑T‘·THêï, uÛ≤wü>± ‘Ó\T>∑T e÷Á‘·+

|üPs¡«ÁbÕuÛÑyêìï ø√˝ÀŒ‘√+~. eT] Äj·÷ ìy~ø£\ düe÷#êsêìï ‘Ó\T>∑T

uÛ≤wü≈£î sêqTqï Á|üe÷<ëìï eTT+<äT>±H˚ ‘Ó*ù| ôV≤#·Ã]ø£\T>± uÛ≤$+∫

‘·<äqT>∑TD+>± #·s¡ \T #|ü≥º&É+˝À ‘·ù|Œ+ O+~? ˇø£yfi uÛ≤cÕ |ü+&ç‘·T\

$eTs¡Ù˝Ò ì»yÓTÆ‘˚... n+‘·ø£Hêï ø±yê*‡+~ ˝Ò<äT. ø±˙...◊sêdü ‘·~‘·s¡

33

n+‘·sê®rj·T dü+düú\ ôV≤#·Ã]ø£˝Ò ì»yÓTÆ‘˚... nyÓ÷à....! n|ü&û uÛ≤cÕ

|ü+&ç‘·T Ò+ #kÕÔs¡T? nsTTHê e÷‘·èuÛ≤wüqT $]$>± $ìjÓ÷–+#·+&ç... uÛ≤wüqT

düTdü+|üqï+>±, XøÏÔeT+‘·+>± ‘·j·÷s¡T #j·T+&Éì #Ó|üŒ&É+ Vü≤s¡D°j·TyT ø£<ë!

Á|üX¯ï : sêh+˝À ‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡uÛ≤wü>± neT\T ø±ø£b˛e{≤ìøÏ Á|ü<Ûëq nes√<Ûë\T

@$T{Ï?

»yêãT : <X+˝Àì $$<Ûä sêÁcÕº\ eT<Ûä , Á|ü|ü+#·+˝Àì $$<Ûä <XÊ\ eT<Ûä ùd‘·T uÛ≤wü

(*+ø ˝≤+π>«õ)>± Ç+ ¢wüT s¡÷bı+<ä&ÉyT n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± ‘Ó\T>∑T neT\T≈£î

Á|ü<Ûëq nes√<Ûä+>± ø£qã&ÉT‘√+~. Ä+>∑¢+ Á|üu≤e+ eTT+<äT ÁbÕ+rj·T uÛ≤wü\

ÁbÕuÛÑe+ yÓ\yÓ\uÀ‘√+~. BìøÏ |ü]cÕÿs¡+>± kÕúìø£+>± ÁbÕ+rj·T

e÷‘·èuÛ≤wü À¢, C≤rj·T ` n+‘·sê®rj·T e´eVü‰sê˝À¢ ùd‘·T uÛ≤wü*ï $»„‘·‘√

Á|üjÓ÷–+#·≥+˝À yÓT\≈£îe bÕ{Ï+#ê*. ‘Ó\T>∑TqT X¯øÏ ÔeT+‘·+>±

$ìjÓ÷–+#˚+<äT≈£î ‘·–q bÕ]uÛ≤wæø£ |ü<äø√XÊ\T ` yê{Ïì ì‘·´+

qMø£]+#·ø£b˛e&É+ ¬s+&√ Á|ü<Ûëq düeTdü . Çø£ ‘Ó\T>∑T sê‘·≈£î dü+ã+~Û+∫

nìï#√{≤¢, n+<ä]ø° düT\uÛÑ+>± n+<äTu≤≥T˝À O+&˚ ‘Ó\T>∑T kÕ|òtºy˚sYqT

n_Ûeè~Δ #j·Tø£b˛e&É+ eT÷&√ nes√<Ûä+. Á|ü<Ûëq+>± á eT÷&ÉT n&É¶+≈£î\÷

‘Ó\T>∑T neT\TqT ìs√~ÛdüTÔHêïsTT.

Á|üX¯ï : Á|ü|ü+Nø£s¡D |üeHê\T O<Ûäè‘·+>± M#˚ H˚{Ï ‘·s¡TD+˝À |æ\¢\T ‘Ó\T>∑T

e÷<Ûä eT+˝À #·~$ HÓ>∑TZ≈£îsê>∑\sê? O<√´>∑ ObÕ~Û neø±XÊ˝À¢ yÓqTø£ã&ç

b˛sê?

»yêãT : $wüj·T |ü]C≤„q+, uÛ≤cÕ bÕ+&ç‘ê´\T ¬s+&ÉT yπs«s¡T n+XÊ\T. ¬s+{Ï À¢q÷

ÁbÕMD´+ n_Û\wüD°j·T+. ø±˙ Á|üdüTÔ‘·+ $wüj·T |ü]C≤„Hêìï |ü{Ïº+#·Tø√≈£î+&Ü,

πøe\+ uÛ≤cÕ |ü]C≤„q+ô|’ n+‘·sê®rj·T+>± $<ë´, ObÕ~Û neø±XÊ\T

\_ÛdüTÔHêïsTT. Ç~ düVü≤»+>±H uÛ≤$‘·sê*ï |üs¡uÛ≤wü\yÓ’|ü⁄ Äø£]¸k Ô+~. ObÕ~Û

Vü‰MT \_Û+#˚ $<ä´qT H˚πsÃ+<äT≈£î, uÛ≤$ J$‘êìøÏ uÛÑs√kÕ Ç#˚Ã uÛ≤wüH˚

Hs¡TÃ≈£îH+<äT≈£î kÕ<Ûës¡D $<ë´]ú ÄdüøÏÔ #·÷|ü≥+ #ê˝≤ düVü≤»+. n< Ç|ü⁄Œ&ÉT

»s¡T>∑T‘√+~. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ qT+∫ $<ë´s¡Tú\ es¡≈£L Ä+>∑¢+ u≤>± H]Œ‘

J$‘·+ ã+>±s¡T u≤≥q q&ÉTdüTÔ+<äì yê]˝À qeTàø£+ ø£*–+#ês¡T. n˝≤

ø±≈£î+&Ü ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü À #·~$Hê ObÕ~ÛøÏ &Û√ø± Ò<äqï uÛÑs√kÕ ø£*–ùdÔ

yêfifl+‘ê eT∞fl ‘Ó\T>∑TyÓ’|ü⁄ |üs¡T>∑T ô|&É‘ês¡T. ‘Ó\T>∑T #·~$Hê, ‘Ó\T>∑T˝À

#·~$Hê ObÕ~Û ‘·<∏ä´+ nqï Vü‰MT \_ÛùdÔ, ‘·|üŒ≈£î+&Ü eT∞fl ‘Ó\T>∑T≈£î

34

>ös¡ekÕúq+, n~«rj·T Äø£s¡D düeT≈£Ls¡T‘êsTT. Ç+<äT≈£î HH O<ëVü≤s¡D.

m˝≤>∑+fÒ.. Á>∑÷|t 1 e+{Ï düØ«dt ø£$TwüHé |üØø£å À¢ n|üŒ{À¢ ‘Ó\T>∑T e÷<Ûä eT+˝À

&çÁ^ #·~$q yêfifløÏ n<äq+>± Ç∫ÃHês¡T. n˝≤ Ç∫Ãq 5 XÊ‘·+ Áb˛‘ê‡Vü≤ø£

e÷s¡Tÿ\‘√H HqT n~Ûø±]ì nj·÷´... ø±ã{Ïº eT∞fl n˝≤+{Ï n<äq|ü⁄ Äø£s¡D\T

eTq e÷‘·èuÛ≤wü n_Ûeè~ΔøÏ #kÕj·T+>± n+~+#ê\qï~ Hê n_ÛÁbÕj·T+.

Á|üXï : Ä<ÛäTìø£ kÕ+πø‹ø£ nedüsê\≈£î ‘·>∑Z≥Tº ‘Ó\T>∑T *|æ À e÷s¡TŒ\T #j·÷\ì

MT yê´kÕ˝À¢ dü÷∫+#ês¡T. n~ eT]+‘· >∑+<äs¡>√fi≤ìøÏ <ë] rj·T<ë?

»yêãT : Á|üdüTÔ‘·eTTqï ‘Ó\T>∑T *|æ À e÷s¡TŒ\T #j·÷\qï dü«ØZj·T y≥÷] Á|üuÛ≤ø£s¡XÊÁdæÔ

>±] n_ÛÁbÕj·T+‘√ HqT |üP]Ô>± @ø°uÛÑ$düTÔHêï. ì|ü⁄DT\T ÁX<äΔ ô|&ç‘ Ç+<äT˝À

>∑+<äs¡>√fiyTB O+&É<äì uÛ≤$düTÔHêï. nsTT‘ *|æì e÷s¡Ã≥+, Òø£ Ç|ü⁄Œ&ÉTqï

*|æøÏ nqT>∑TDyÓTÆq kÕ|òüºysYqT düeT≈£Ls¡TÃ ø√e&É+ ¬s+&ç+{Ï À¢ @B düT\uÛÑ+...

nqTdüs¡D°j·T+ nH~ Ä˝À∫+∫, Ä ¬s+&ç+{Ï À¢ @~ #dæHê Hê≈£î düeTà‘·yT.

yÓTT‘·ÔMTà<ä n+‘·sê®rj·T+>± Ç|ü⁄Œ&ÉT Ç+ ¢wüTqT n+‘ê m+‘· düT\uÛÑ+>±,

m+‘· #Íø£>± Hs¡TÃ≈£î+≥THêïs√ ` $ìjÓ÷–düTÔHêïs√ n+‘·ø£Hêï düT\uÛÑ+>±,

#Íø£>± ‘Ó\T>∑T uÛ≤wüqT Hs¡TÃø√e&É+, $ìjÓ÷–+#·&É+ »]π>˝≤ #·÷&Ü\qï<

Hê ø√]ø£.

Á|üXï : ‘Ó\T>∑T kÕ|òtºysY ‘·j·÷Ø<ës¡T\T kÕ«s¡úyÓ’K] e Ò¢ Ä s¡+>∑+˝À ‘Ó\T>∑T yê&Éø£+

eT+<ä–+∫+<äì MTs¡T $eT]Ù+#·{≤ìøÏ Ä<Ûësê Ò$T{Ï?

»yêãT : Ç+ ¢wüT kÕ|òtºy˚sY n+‘· düT\uÛÑ+>± $kÕÔs¡+>± ‘Ó\T>∑T kÕ|òtºy˚sY <=s¡ø£&É+

Ò<äT. BìøÏ ø±s¡D+ ‘Ó\T>∑T kÕ|òtºy˚sY ‘·j·÷Ø<ës¡T\ @ø£kÕ«eT´ b˛ø£&É Ò

ø±s¡D+. sêh+˝À n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± ‘Ó\T>∑T |üP]Ô kÕúsTT˝À neT\T nyê«\+fÒ

‘Ó\T>∑T kÕ|òtºysY ‘·j·÷Ø<ës¡T\ @ø£#·Ã¤Á‘ê~Û|ü‘· + b˛yê*‡+<. ‘Ó\T>∑T kÕ|òtºysY

‘·j·÷Ø<ës¡T\+‘ê ø£*dæ kÕ<Ûës¡D bÂs¡T\T ôd’‘·+ düT\uÛÑ+>± $ìjÓ÷–+#˝≤

ˇπø ‘·s¡Vü‰ kÕ|òtºy˚sYqT n_Ûeè~Δ #˚dæ #Íø£>± n+<ä#˚ùd+<äT≈£î O<ës¡+>±

eTT+<äT≈£î sêyê*.

Á|üX¯ï : eTVü‰ ì|òüT+≥Te⁄ ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕyê´|æÔøÏ @s¡ø£+>± <√Vü≤<ä+ #˚düTÔ+<äì

uÛ≤$düTÔHêïs¡T?

»yêãT : eTVü‰ ì|òüT+≥Te⁄ ìsêàD+ ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ_Ûeè~ΔøÏ ‘·|üŒ≈£î+&Ü <√Vü≤<ä+ #düTÔ+~.

Ç|üŒ{Ïø° sêh+˝Àì _Ûqï ÁbÕ+‘ê˝À¢ì Á|ü»\ ‘Ó\T>∑T e÷+&É*ø±\T, Äj·÷

ÁbÕ+‘ê\≈£î e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·yÓTÆq ø=ìï y˚\ Á|ü‘˚´ø£ |ü<ë\T Ç|ü⁄&ÉTqï

35

ì|òüT+≥Te⁄˝À¢ Òe⁄. B+‘√ Á|üdüTÔ‘·eTTqï ì|òüT+≥Te⁄\T ø=+‘·yTs¡πø O|üjÓ÷>∑

|ü&ÉT‘·THêïsTT. Äj·÷ ø=‘·Ô |ü<ë\ìï+{Ï ùdø£]+∫, es¡Tdü Áø£eT+˝À ù|]Ã

ø=‘·Ô>± eTVü‰ ì|òüT+≥Te⁄ ìsêàD+ #ùdÔ m+‘√ Á|üjÓ÷»qø£s¡+>± O+≥T+~.

O<ë : ø= Ò¢s¡T ÁbÕ+‘·+˝À |ü<äT\ dü+K´˝À #|ü\ ù|s¡T¢ yê&Éø£+˝À OHêïsTT.

n˝≤π> Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê˝À¢ |ü+≥\T, <ÛëHê´\ ù|s¡T¢ ≈£L&Ü.

Á|üXï : ÇHïfifl˝À ‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡ uÛ≤cÕ dü+|òüT+ @+ #dæ+<äì MT n_ÛÁbÕj·T+?

»yêãT : ÇHïfifl˝À¢ n~Ûø±s¡ uÛ≤cÕ dü+|òüT+ ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ_Ûeè~ΔøÏ m+‘√ ø£èwæ #dü÷ÔH

e⁄+~. ø±≈£î+fÒ ‘=* n.uÛ≤.dü+. n<Ûä ≈£åî&ÉT yê$˝≤\ >√bÕ\ø£èwüíj·T´ yÓTT<ä\T

Á|üdüTÔ‘· n<Ûä ≈£åî&ÉT @;πø Á|ükÕ<é es¡≈£L n<Ûä ≈£åî\+‘ê yê] yê] n_Ûs¡T∫,

ÄdüøÏÔ yTs¡≈£î ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ_Ûeè~ΔøÏ ø£èwæ #XÊs¡T. Á|ü‘´øÏ+∫ >∑‘· ¬s+&fiófl>±

n.uÛ≤.dü+. eT]+‘· ÁøÏj·÷o\ø£+>± |üì #k Ô+~. Hê´j·TkÕúHê˝À¢ rs¡TŒ\T,

sêhyê´|üÔ+>± n~Ûø±s¡ uÛ≤wü neT\Tô|’ #Ó’‘·q´ dü<ädüT‡\ ìs¡«Vü≤D, ‘Ó\T>∑T˝À

Á|üuÛÑT‘·« O‘·Ôs¡T«\ (Jy√\T) C≤Ø e+{Ï ø=ìï #Ó|ü⁄Œø√<ä–q $»j·÷\T á

ø±\+˝À kÕø±s¡+ nj·÷´sTT.

Á|üXï : ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ |ü]s¡ø£åD˝À Á|ükÕs¡ e÷<Ûä e÷\ bÕÁ‘· m˝≤ O+&Ü*?

»yêãT : ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ |ü]s¡ø£åD˝À Á|ükÕs¡ e÷<Ûä e÷\~ ø°\ø£ bÕÁ‘·. Á|üdüTÔ‘·+ ‘Ó\T>∑T

uÛ≤cÕ_Ûeè~ΔøÏ ªáHê&ÉTμ e+{Ï ~q|üÁ‹ø£\T ∫‘·ÔXó~Δ‘√ bÕ≥T|ü&ÉT‘·THêïsTT.

‘Ó\T>∑T {°$ #ÛêHÓfi¯ófl, |üÁ‹ø£\T ‘Ó\T>∑T uÛ≤wüqT düJe+>±, ã˝Àù|‘·+>±

ì*ù|+<äT≈£î m+‘√ ø£èwæ #düTÔHêïsTT. ø±sê´\j·÷˝À¢, Á|üuÛÑT‘ê«~Ûø±s¡T\T ‘Ó\T>∑T

kÕ|òtºysY $ìjÓ÷>∑+˝À |ü&ÉT‘·Tqï Çã“+<äT*ï ªªáHê&ÉTμμ ‘Ó\T>∑T |üÁ‹ø£\T

düTHêj·÷dü+>± n~Û>∑$TdüTÔHêïsTT. Ç˝≤+{Ï düT\uÛÑyÓTÆq kÕ+πø‹ø£ yÓT\≈£îe*ï

n+<ä]ø° $e]+∫, Äj·÷ kÕ|òtºysY\qT Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ n+~+∫ kÕ<Ûës¡D bÂs¡T\T

ôd’‘·+ Äj·÷ kÕ|òtºysY\qT $ìjÓ÷–+#˝≤ kÕj·T+ #j·÷*. H&ÉT ‘Ó\T>∑T

|üÁ‹ø£\T mH√ï XÊg kÕ+πø‹ø£ |ü<ë\≈£î #·ø£ÿ{Ï ‘Ó\T>∑T |ü<ë*ï yê&ÉT‘·THêïsTT.

‘Ó\T>∑T |ü<ä+ Òì #√≥ ø=‘·Ô |ü<ëìï düèwæºdüTÔHêïsTT. Bìï ø=qkÕ–+#ê*.

|üÁ‹ø£\T, m\Áø±ºìø MT&çj·÷\˙ï Á|ü»˝À¢ ‘Ó\T>∑T uÛ≤wüô|’ nqTs¡øÏÔì ô|+#+<äT≈£î

ø£èwæ #j·÷*. ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü ùde #ùd yêfiflqT >∑T]Ô+∫ yê] |ü]#·j·÷\qT

Á|ü#·T]ùdÔ, eT]+‘· eT+~ Ä dü÷Œ¤]Ô‘√ ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ_Ûe÷qT\T>± e÷πs

neø±X¯eTT+~.

Á|üXï : uÛÑ$wü ‘·TÔ À MT uÛ≤c˛<ä e÷ìï m˝≤ $düÔ]+#·<ä*#ês¡T?

36

»yêãT : ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü n_Ûeè~Δ, |ü]s¡ø£åD\≈£î n+øÏ‘· uÛ≤e+ Oqï ø±s¡ ø£s¡Ô ≤>± Hê

ø£èwæì ø=qkÕ–kÕÔ,n.uÛ≤.dü+. n<Ûä´≈£åî&ÉT @;πø Hê ø£èwæì #·÷dæ qqTï

Áb˛‘·‡Væ≤düTÔHêïs¡T. Hq÷ Çø£ô|’ Hê˝≤ uÛ≤cÕ_Ûeè~Δì ø±+øÏå+# yê]ì Áb˛‘·‡Væ≤kÕÔ,

Hê˝≤+{Ï uÛ≤eC≤\+‘√ ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ_Ûeè~Δô|’ ÄdüøÏÔ Oqïyêfifl+<ä]‘√ ø£*dæ

‘Ó\T>∑TuÛ≤wüqT eT]+‘· X¯øÏÔeT+‘·+>± r]Ã~<ä›≥y˚T Hê ÄX¯j·T+. mes¡÷

|üPqTø√≈£î+fÒ, Ç|üŒ{ÏøÏ #s¡ì ø=ìï y\ ø=‘·Ô |ü<ë\‘√ ªeTVü‰ ì|òüT+≥Te⁄μ

ìsêàD+ #|ü{≤º\qï~ Hê Äø±+ø£å. eTs√yÓ’|ü⁄ 50 @fifl ÁøÏ‘·+ Hê{Ï ‘Ó\T>∑T

bÕ≥*ï ùdø£]+∫, H{Ï ‘·sêìøÏ eTq ‘Ó\T>∑T bÕ≥\ >=|üŒ‘·Hêìï, Äj·÷

bÕ≥\T @ sê>∑+˝À dü«s¡|ü]#ês¡T?mes¡T sêXÊs¡T? e+{Ï $esê\ìï+{Ï‘√

eT+∫ |ü⁄düÔø£+ ‘˚yê\ì Á|üj·T‹ïdüTÔHêï. BìøÏ $.m.¬ø. s¡+>±sêe⁄ >±]

düVü≤ø±s¡+‘√ Ç|üŒ{ÏøÏ yÓTT‘·Ô+ 830 bÕ≥*ï sê>±\ $esê\‘√ ùdø£]+#ê.

n˝≤π> Á|üdüTÔ‘·+ yê&ÉTø£ Àì ‘Ó\T>∑T kÕyÓT‘·*ï ùdø£]+∫ Á>∑+<∏ädüú+ #j·÷\ì

ø£èwæ #düTÔHêï.

Á|üXï : Oqï‘· Á|üuÛÑT‘√´<√´–>± MT ø±sê´\j·T+˝À ‘Ó\T>∑T neT\Tô|’ MTs¡T m˝≤+{Ï

ÁX<äΔ eVæ≤düTÔHêïs¡T? dæã“+~ì m˝≤ eT\T#·T≈£î edüTÔHêïs¡T. e´øÏÔ>± m˝≤+{Ï

u≤<Ûä ‘· rdüT≈£î+≥THêïs¡T?

»yêãT : e÷ ø±sê´\j·T+˝À >∑‘·+˝À Ç+ ¢wüT˝À Oqï nìï <äs¡U≤düTÔ qeT÷Hê*ï

‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ e÷]Œ+#ê. e÷ ø±sê´\j·T+ qT+∫ »]π> O‘·Ôs¡ Á|ü‘·T´‘·Ôsê\˙ï

$~Û>± ‘Ó\T>∑T˝ÀH˚ ìs¡«Væ≤+#ê\ì Ä<˚•+#ê. <ëìï e+<äXÊ‘·+ neT\T

#ùd+<äT≈£î ø£èwæ #düTÔHêï. kÕ<Ûä yÓTÆq+‘· es¡≈£L nìï n~Ûø±]ø£ ø±s¡ Áø£e÷˝À¢

‘Ó\T>∑T≈£î n~Ûø£ ÁbÕ<Ûëq´‘· ÇdüTÔHêï+. eTTK´+>± Hê´j·T kÕúHê\‘√ #˚ùd

O‘·Ôs¡Á|ü‘·T´‘·Ôsê\˙ï ‘Ó\T>∑T˝ÀH ìs¡«Væ≤+#+<äT≈£î Á|üj·T‹ïdüTÔHêï. dæã“+~

n+‘ê ‘Ó\T>∑T˝ÀH˚ ì‘· e´eVü‰sê\T ìs¡«Væ≤+#˚+<äT≈£î e´øÏÔ>∑‘·+>± ÁX¯<äΔ

rdüT≈£î+≥THêïqT.

29.2.2008, ^≥TsêsTT yês¡|üÁ‹ø£

nee÷qyT\sê nqTe÷q yT\sê

bÕ&Ésê ˙ ‘Ó\T>∑T u≤\ ^‘·eTT\T

` sêj·TÁb˛\T

37

4. Ç˝≤ #ùdÔ u≤>∑T+≥T+~

‘Ó\T>∑TuÛ≤wü neT\T >∑T]+∫ |üÁ‹ø£\≈£î H˚qT sêj·T&É+ yÓTT<ä\Tô|{Ïº 30

dü+e‘·‡sê\T >∑&ç∫b˛j·÷sTT. ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü n~Ûø±]ø£+>± ø±sê´\j·÷˝À¢ neT\T ø±e&ÜìøÏ

m+‘√eT+~ dü÷#·q\T #˚düTÔHêïs¡T. nsTT‘˚ me¬ses¡T @y˚T+ #˚XÊs√ m˝≤ #˚dæ

dü|òü©ø£è‘·T\j·÷´s√ ‘Ó*j·TCÒùdÔ Ç+ø± u≤>∑T+≥T+<äì nì|æ+∫. uÛ≤wü neT\T ø√dü+

me¬ses¡T @yT+ #XÊs√ ‘Ó*|æ‘ W‘ê‡Væ≤≈£î\≈£î Áb˛‘ê‡Vü≤ø£+>± O+≥T+<äì uÛ≤$+N Hê

nqTuÛÑyê\T sêdüTÔHêïqT. @+ #ùdÔ u≤>∑T+≥T+<√ >∑÷&Ü eT∞fl #ÓãT‘·THêïqT.

ÄHê{Ï n~Ûø±s¡ uÛ≤cÕ dü+|òüT+ n<Ûä ≈£åî\T >∑C…®\ eT˝≤¢¬s&ç¶>±s¡T HqT >∑Te÷kÕÔ>±

|üì#düTÔqï ˇø£ ø±sê´\j·T ‘·ìFøÏ e#êÃs¡T. |üP]Ô>± ‘Ó\T>∑T˝ÀH ô|ò’fiófl ìs¡«Væ≤+# O<√´–

me¬s’Hê OHêïsê n+fÒ n+<äs¡÷ #·]Ã+#·Tø=ì Äj·Tìï Hê <ä>∑Zs¡≈£î rdüTø=#êÃs¡T. Äj·Tq

HqT sêdæq ô|ò’fifl˙ï #·÷dæ ‘Ó>∑ dü+ãs¡|ü&Ü¶s¡T. á ≈£îÁs¡yêDÏí #·÷dæ MTs¡+‘ê Hs¡TÃø√yê*.

‘Ó\T>∑T |ü<ë\T <=s¡ø£ÿb˛‘˚ @ e÷Á‘·+ dü+ø√∫+#·≈£î+&Ü Ç+ ¢wüT |ü<ë\H˚ ‘Ó\T>∑T˝À

sêXÊ&ÉT. Ç‘·ì yêø£ ìsêàD+ #ê˝≤ düT\Te⁄>± düVü≤»+>± n+<ä]ø° ns¡úeTjT´˝≤ O+~.

Ç< yTeTT ø√s¡T≈£îH~. n+≥÷ qqTï n_Ûq+~+#ês¡T. n~ ôV’≤<äsêu≤<é Àì &Ó’¬sø£ºπs{Ÿ

ø±sê´\j·T+ ø±e&É+‘√ nø£ÿ&É |üì#ùd Os¡÷› k˛<äs¡T\T Ä+>∑¢ yT<Ûëe⁄\ eT<Ûä Hê≈£L Hê

uÛ≤wü≈£L ˇø£ >∑T]Ô+|ü⁄ e∫Ã+~. |üP]Ô>± ‘Ó\T>∑T˝À ô|ò’fi¯ófl ìs¡«Væ≤+#·e#·TÃ nH˚ dü‘· +

n+<ä]ø° ‘Ó*dæ+~.

‘Ó\T>∑T˝À »yêãT\T :

|ü•ÃeT >√<ëe]˝À me÷às√«>± O+&É>± 23 ]{Ÿ |æ{°wüHé\≈£î ù|sêyêØ »yêãT\T

‘Ó\T>∑T˝ÀH sêdæ |ü+bÕqT. ø£ …ø£ºπs{Ÿ qT+&ç bò Hé ‘Ó\T>∑T˝À m+<äT≈£î |ü+bÕs¡H Á|üXï.

‘Ó\T>∑T˝ÀHÓ’‘ »yêãT\T ‘·|ü Ò¢≈£î+&Ü dü÷{Ï>± düŒwüº+>± Çe«>∑\q˙. ns¡ú+ø±ø£b˛e&ÉeTH

düeTùd´ sê<ä yê{Ïì j·T<Ûë‘·<∏ä+>± ôV’≤ø√s¡Tº≈£î düeT]Œ+#·eT˙ ø±<äT ≈£L&É<ä+fÒ Ç+ ¢wüT˝ÀøÏ

‘·s¡T®e÷ #sTT+∫ õ˝≤¢ πø+Á<ä+ qT+& ôV’≤<äsêu≤<é≈£î |ü+|æ+#·+&É y&ÉT≈£îHêïqT. n~Ûø±s¡

uÛ≤cÕ #·≥º+ |ü⁄D≤´q yês¡T yê{Ïì ôV’≤ø√s¡Tº À ìy~+#ês¡T. j·T<Ûë‘·<∏ä+>±H√, Ä+>∑¢+˝ÀøÏ

e÷]Œ+#√ Hê≈£î ‘Ó*j·T<äT>±˙ nìï πødüT\÷ ¬>*#ê+. Ä˝À#·q eTq neTà uÛ≤wü ÀH

|ü⁄&ÉT‘·T+~. neTà uÛ≤wü À yê~ùdÔ ¬>\T|ü⁄ U≤j·T+ nH dü+>∑‹ n+<ä]ø° ns¡úeTsTT´+~.

‘Ó\T>∑T˝À <äs¡U≤düTÔ\T :

Ç+ø√ eT+&É\+˝À me÷às√«>± O+&É>± <Ûäs¡U≤düTÔ bòÕsê\T ì+|ü&ÜìøÏ Hê Ä|ò”düT

ãj·T≥ ˇø£ Áô|’y≥T e´øÏÔ |üì#dü÷Ô O+&yê&ÉT. e∫Ãq e´≈£îÔ\ nedüsê\qTã{Ïº Ç+‹+‘·

á bòÕs¡+ ì+|ü&ÜìøÏyê«\ì edü÷fiófl #düTÔHêï&Éì |òæsê´<äT\T e#êÃsTT. Ä bòÕsê\T Ç+ ¢wüT˝À

O+&$. @jT |üqT\ ø√dü+ á Ä|ò”düT≈£î Á|ü»\T edüTÔHêïs¡T. @yT$T bòÕsê\T yêfiófl

38

|üP]+∫ Ä|ò”düT˝À Çyê«˝À ‘Ó\TdüT≈£îHêïqT. z|æø£>± Äj·÷ bòÕsê\˙ï ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ

nqTe~+#êqT. Hê\T¬>’<äT ‘·s¡>∑‘·T\T #·~$q yê¬se¬s’Hê düT\Te⁄>± |üP]Ô#j·T{≤ìøÏ M\T>±

nìï s¡ø±\ <Ûäs¡U≤düTÔbòÕsê\T ‘·j·÷s¡j·÷´sTT. yê{Ïì Ä }fiÀflì õsê≈£î‡ cÕ|ü⁄\ìï{Ïø°

Ç∫Ã πøe\+ ns¡ús¡÷bÕsTTπø @ bòÕs¡yÓTÆHê ne÷à\ì #ÓbÕŒeTT. me]øÏyêπs bòÕsê\T ì+|ü⁄ø=ì

edüTÔHêïs¡T. Á|ü‹bòÕs¡eT÷ Hê\T¬>’<äT <äX\T <ë{Ïe#Ã |ü<äΔ‹ rùdXÊ+. Á>±eT bÕ\Hê~Ûø±]

¬s$q÷´ ÇHé‡ô|ø£ºsY dü+‘·ø±\T #ùdÔ #ê\T. yê{Ïô|’q HqT dü+‘·ø£+ #ùdyê&çì. Ä|ò”dt À

>∑Te÷kÕÔ\ Á|üyTj·T+ ‘·–Z+~. |üÁ‘ê\ C≤Ø y>∑+ ô|]–+~.

|æ\¢\ u≤<Ûä\T :

HqT ôV’≤dü÷ÿ Ÿ #·<äTe⁄≈£î s√p 7 øÏ.MT.u≤|ü≥¢ q&ç∫ e#Ã yê&çì. ≈£î\, Ä<ëj·T

<äèMø£s¡D |üÁ‘ê\ ø√dü+ ‘·Vü≤d” Ÿ <ësY Ä|ò”dt≈£î yês¡+ s√E\bÕ≥T ‹]π>yê&çì. m+&É≈£î

‘êfi¯ Òø£ u≤|ü≥¢ ‘·Vü≤d” Ÿ<ës¡T Ä|ò”düT Äes¡D˝À #Ó≥Tº øÏ+<ä ì\ã&˚yê&çì. Á|ü‹s√p

&Éù|ò<ës¡T <ä>∑Zs¡ ˇø£fÒ düe÷<Ûëq+. ªª<=s¡>±s¡T ø±´+|ü⁄¬øfi≤fls¡T. πs|ü⁄ s¡+&çμμ. ÄHê&ÉT Ä

#Ó≥Tº øÏ+<ä nqT≈£îHêïqT ªªHqT >∑qø£ ‘êd” ≤›s¡THÓ’‘ ∫qï |æ\¢\≈£î #·ø£#·ø± dü+‘·ø±\T #dæ

|ü+|ækÕÔqTμμ nì. ‘·Vü≤d” ≤›s¡Tqj·÷´ø£ e÷≥ ì\T|ü⁄≈£îHêïqT.

dü÷ÿfiófl ‘Ó]# pHé e÷dü+˝À dü]º|òæ¬ø≥¢ ø√dü+ |æ\¢\T u≤s¡T\T rπsyêfiófl. s¡B›

m≈£îÿe>± Oqï|ü⁄&ÉT Ä |æ\¢\ #˚‘·H˚ dü]º|òæ ¬ø≥¢ô|’ q+ãs¡T¢ y˚sTT+∫ kÕº+|ü⁄ d”\T

ø=≥Tºø√eTHyê&çì. ns¡>∑+≥˝À |æ\¢\+‘ê O‘ê‡Vü≤+>± ‘·eT |üì eTT–+#·Tø=ì, dü]º|òæ¬ø≥¢‘√

yÓ[flb˛jTyês¡T. n+‘ê ‘Ó\T>∑T˝ÀH. ‘Ó\T>∑T |æ\¢\T ‘Ó\T>∑T˝À m+‘√ y>∑+>± |üì#ùd

yêfiófl. Hê 13 dü+e‘·‡sê\ me÷às√« |ü<äM ø±\+˝À ‘Ó\T>∑T |æ\¢\T mø£ÿ&Ü bıs¡bÕ≥T

#j·T Ò<äT. e÷ ]õdüºs¡¢ ï #·ø£ÿ{Ï ‘Ó\T>∑T˝À eTq ‘Ó\T>∑T |æ\¢ Ò ìs¡«Væ≤+#ês¡T. Ä ø±\eT+‘ê

Hê≈£î eT<ÛäTsêqTuÛÑ÷‹. eT+&É\+˝Àì nìï ôV’≤dü÷ÿfifl Á|ü<ÛëH√bÕ<Ûë´j·TT\≈£L ø£ ÁbòıbòÕsêà

Ç∫Ã yê] dü÷ÿ˝À¢ì |æ\¢\+<ä] ≈£î\+, dü«düú\+, |ü⁄{Ïºq‘B... yÓTT<ä …’q $esê\T ì+|æ

Á<ÛäTMø£]+∫ |ü+|üeTì ø√sêqT. Äj·÷ Á>±eT bÕ\Hê~Ûø±s¡T\T ≈£L&Ü Ä $esê\qT

Á<ÛäTMø£]+#ês¡T. |æ\¢ …es¡÷ eT+&É\ ø±sê´\j·÷ìøÏ sêqø£ÿs¡ Ò≈£î+&Ü XÊX«‘· ≈£î\, ìyêdü

düú\, |ü⁄{Ïºq ‘B Á<ÛäTe|üÁ‘êìï yê] bòı{À\T n+{Ï+∫ yê] yê] bÕsƒ¡XÊ\˝À¢H |ü+|æD°

#˚XÊ+.

|ü{≤º<ës¡T bÕdüT |ü⁄düÔø±\T ¬s’‘·T\ Çfifl≈£î |ü+|æD° #sTT+#ê+. M≥ìï{Ïì ‘Ó\T>∑T

sê‘· |üì˝À eT+∫ #‹sê‘· ø£*–q Á>±eT ùde≈£î\T, ObÕ<Ûë´j·TT\T, Á>±eT bÕ\Hê~Ûø±s¡T\T,

$<ë´s¡Tú*ï ≈£L&Ü O|üjÓ÷–+#·T≈£îHêï+. m˝≤+{Ï ‘·|ü\÷ <=s¡¢ Ò<äT. @ }] Á|ü»\ |üì

Ä }fiÀflH Ä }] yêfi‚fl #düT≈£îqï+<äTe\q m+‘√ düŒwüº+>± |üì »]–+~. |ü …¢≥÷fifl

n+<ä+ yêfiófl sêdæq ‘Ó\T>∑T nø£åsê\‘√ eT]+‘· ô|]–+~. ‘·*¢ uÛ≤wü≈£î <ä÷s¡yÓTÆq s√>∑T\T

|ü …¢≥÷fifl¬ø[fl ÁbÕDyêj·TTyÓøÏÿ+#·Tø√e#·TÃqH nì|æ+∫+~.

Á|ü»\≈£î neø±X+ ÇùdÔ yêfiófl e÷{≤¢& uÛ≤wü ÀH XøÏÔe+‘·+>± C≤„qj·TTø£Ô+>±

39

<äs¡U≤düTÔ\T ô|&ÉT‘·THêïs¡T. $qï$düTÔHêïs¡T. b˛sê&ÉT‘·THêïs¡T. Á|ü•ïdüTÔHêïs¡T. Ä+>∑¢+ yê]øÏ

ns¡>∑≥+ Ò<äT. ‘Ó\T>∑T #·ø£ÿ>± Js¡íeTÚ‘·Tqï neTè‘êVü‰s¡+. e÷≥\es¡¬ø’‘ m+‘√ u≤>∑T+≥T+~

ø±˙ n|ü ‘Ó#·TÃ≈£îqï dü+düÿè‘êø£åsê\T es¡Tdüyê$ Ò≈£î+&Ü ‘·j·÷s¡T#dæq *|æ eTq |æ\¢\≈£î

ns¡ø£ÿb˛e&ÉyT>±ø£ eT∞fl <ëì CÀ*øÏ yÓfi¢{≤ìøÏ u…~]b˛jT |ü]dæú‹ e∫Ã+~. 18 \ø£åsê\‘√

‘·$Tfi *|æ ‘·$Tfió\≈£î es¡eTsTT´+~. 50 nø£åsê\T e‘·TÔ\T, >∑TDÏ+‘ê\T eTq≈£îHêï, n$

XÊÁd”Ôj·T+>±q÷ Áø£eT|ü<äΔ‹˝Àq÷ |æ\¢\ eTqdüT‡\ô|’ düTfióe⁄>± eTTÁ<äyùd$>±q÷ Òq+<äTe\¢

‘Ó\T>∑T *|æ eTq≈£î eTqyT ‘Ó∫Ãô|≥Tº≈£îqï #≥T>± e÷]+~. Ç~ uÛ≤wü ‘·|ü ø±<äT. <ëìï

#Ó&É>={Ïºq eTq ô|<ä›\ ‘·|ü.

ø£s¡Ô ø£s¡à ÁøÏj·T\‘√ dü+ã+<Ûä+ Ò≈£î+&Ü ndü\T yêø£ + ns¡úeTsTT‘ #ê\Tqì

Ç+ ¢wüT yêfiófl ‘·eT uÛ≤wü yê&Éø±ìøÏ dü&É*+|ü⁄*#êÃs¡T. eT] eTqyêfiÀfl, ndü© ø£s¡Ô, ø£s¡à,

ÁøÏj·T nH |ü<ë\T |ü …¢≥÷] ‘Ó\T>∑Tyêfiófl |ü\T≈£î‘êsê? |ü\ø£s¡T. #dæqyê&ÉT, #dæq|üì

#sTT+#·T≈£îqïyê&ÉT... n+{≤s¡T. n˝≤ n+fÒ dü+düÿè‘· |ü+&ç‘·T\T }s¡Tø√s¡T. X‘êu≤›\

‘·s¡ã&ç Mfiófl #dæq ô|‘·Ôq+ e\¢H eTq ‘Ó\T>∑T $ø£è‘·+ nsTT´+~. eTq ≈£L&çø£ dü+ø£\q+

nsTT´+~. eTq rdæy‘· e´eø£\q+ nsTT´+~. eTq kÕ>∑T ùd<ä + nsTT´+~. eTq HÓ‘·TÔs¡T

s¡ø£Ô+>± e÷]+~. eTq ãTe« nqï+ nsTT´+~. eTq »q+ |ü*πø ‘Ó\T>∑T|ü<ë\T dü+düÿè‘·

|ü<ë\T>± e÷]Ã, eTq |üPØ«≈£î\ Hê\Tø£\T dü+j·TTø±Ôø£åsê\T |ü*πø˝≤ kÕ>∑>={Ïºq |òüTq‘·

á dü+düÿè‘· |ü+&ç‘·T\<. Mfifl e\¢H ‘Ó\T>∑T≈£î |ü⁄sê‘·q uÛ≤wü ôVA<ë <äø£ÿ≈£î+&Ü b˛sTT+~.

qqïj·T´≈£î eTT+<äT ‘Ó\T>∑T ø£e⁄ …es¡÷ Òs¡H |æ&çyê<ä+ eTq≈£î eTqyT ‘·–*+#·T≈£îqï

>∑T~ã+&É.

Çø£ Ç|ü&ÉT ‘Ó\T>∑T yê&Éø£+˝À+∫ dü+düÿè‘·+ Ç+^¢wüT, Os¡÷› |ü<ë\qT

rdæy˚j·T˝ÒeTT. n$ eTq uÛ≤wü˝À n+‘·sê“¤>±˝…’b˛j·÷sTT. nø£ÿs¡˝Òì Ä|üπswüHé mes¡T

#sTT+#·T≈£î+{≤s¡T? #dæHê >±j·÷\e&É+ ‘·|üŒ eTπs yT\÷ ø£\T>∑<äT. n+<äTe\q eTq

uÛ≤wü dü+ø£s¡yÓTÆq ã\yÓTÆq ôV’≤Á;&é uÛ≤wü ≤>± ‘·j·÷¬s’q+<äT≈£î dü+‘√wü|ü&ÉT‘·÷ á dü+ø£s¡

‘Ó\T>∑T uÛ≤wü ÀH Ä|ò”düT˝À ô|ò’fiófl q&ç|æ‘ n< |ü~y\T>± uÛ≤$+#ê*. #ê+<ädüyê<äT\T

yêfi¯ófl #Ój·T´s¡T. Ç+ø=ø£fi¯flqT #˚j·Tìe«s¡T. ˇø£y˚fi¯ á |üìì yêfi¯flø£|üŒC…_‘˚ me]ø°

ns¡ú+>±≈£î+&Ü bÕ&ÉT#kÕÔs¡T. Á|ü»\T Ç+‘·ø£+fÒ Ç+ ¢ùw qj·TeTì yêb˛jT˝≤ #kÕÔs¡T.

eTq XÊdüq düuÛÑ˝À myÓTà˝Ò´\T á eT÷&ÉT uÛ≤wü\ |ü<ë\ ø£\>∑*|æ eTH√s¡+»ø£+>±

e÷{≤¢&ÉT‘·THêïs¡T. n< H{Ï ‘Ó\T>∑T. yê&ÉTø£ ‘Ó\T>∑T. yês¡T n&ç–+~ n&ç–q≥T¢>± ‘Ó\T>∑T

*|æ‘√, kÕ>∑<äqT≈£î+fÒ Ä+>∑¢*|æH yê&ÉTø√+&ç. eTq e÷≥ eTTK´+. yêfiófl Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛäT\T.

yêfiófl e÷{≤¢&ÉT‘·Tqï~ eTq Á|ü»\ uÛ≤wü. Ä uÛ≤wü À j·÷dü À Jy√\T sêyê*. n|ü&

‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± $sêõ\T¢‘·T+~.

(22.6.2007, ^≥TsêsTT yês¡|üÁ‹ø£

E …’, 2007 $|ü⁄\)

40

5. lø£èwüí <esêj·T\T Ç|ü⁄Œ&ÉT+fÒ @+ #kÕÔs¡T?

XøÏÔ #ê\ìyê&ÉT kÕ<ÛäT‘·«+ eVæ≤+∫q≥Tº>± ÁbÕ+rj·T uÛ≤wü\˙ï C≤rj·T uÛ≤wüqT,

n+‘·sê®rj·T uÛ≤wüq÷ HÓ‹Ôq yÓ÷dü÷Ô Ç∫Ãq ≈£L© rdüTø=ì ã‘·ø£e\dæ+< >±ì, eTs√

e÷s¡Z+ Ò<äT. neTè‘· uÛ≤wü\T eTè‘·uÛ≤wü\T ø± Ò<ë? mH√ï uÛ≤cÕeT‘·\T¢\T #·ìb˛j·÷sTT.

ù|<ä »HêìøÏ ‘Ó\T>∑T, <Ûäqe+‘·T\T≈£î Ç+ ¢wüT Hs¡TŒ‘·÷ n+‘·sê\qT ø=qkÕ–düTÔHêïs¡H

yê<ä+ á eT<Ûä´ >∑{Ïº>± $ì|æk˛Ô+~. Ç+^¢wüTqT <˚X¯u≤wü>± e÷]ùdÔ, Ç+^¢wüTH˚ nìï

Á|üuÛÑT‘·« bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ uÀ~ÛùdÔ, nìï ≈£î˝≤\ yês¡T $e÷Hê …πøÿ kÕúsTTøÏ ekÕÔs¡ì ø=+<äs¡T

n+≥THêïs¡T. á s¡ø£yÓTÆq ÄX ‘·ù|ŒMT ø±<äT. ø±˙ Ç+ ¢wüT uÛ≤wü e\¢H <ä[‘·T\T, yÓqTø£ã&çq

‘·s¡>∑‘·T\ yês¡T, eTTdæ¢+\T.. u≤>∑T|ü&É‘êsê? n_Ûeè~Δø°, n+‘·sê®rj·T kÂø£sê´\T bı+<ä&ÜìøÏ

Ä+>∑¢yT Xs¡D´eTì Á|ü»\T m>∑ã&É&Üìø° ø±s¡D≤\T @$T{Ï? Ä ø±s¡D≤\qT nH«wæ+∫

eTq uÛ≤wü≈£î ≈£L&Ü Ä+>∑¢eT+‘·{Ï XøÏÔì ‘Ó#Ã Á|üj·T‘êï\T #j·T≈£L&É<ë? Ä+>±¢ì≈£îqï+‘·

XøÏÔ ‘Ó\T>∑T≈£î sê<ë? eTq Á|ü»\T ‘·\T#·T≈£î+fÒ Ç~ kÕ<Ûä +ø±<ë?

uÛ≤wü≈£L ≈£î˝≤ìø° eTT&çô|≥º&É+ nqedüs¡+. ô|<ä› ô|<ä› #·<äTe⁄\T Ç+^¢wüT˝À

#·~$qyêfi‚¢ nyÓT]ø± yÓ[flHê ≈£î\ dü+|òü÷\T e<ä\&É+ Ò<äT. ≈£î\‘·‘ê«ìï, eT‘· #Ûê+<äkÕìï

Ç+ ¢wt b˛>=≥º<äT. ô|’>± ‘Ó\T>∑Tyê&çì Ç+ ¢wüT˝À Vü≤&É\>=fÒº yêfiófl ‘·j·÷s¡j·÷´s¡T. ‘Ó\T>∑T

eTTdæ¢+\qT Os¡÷›, ns¡;\‘√, ‘Ó\T>∑T Væ≤+<äTe⁄*ï dü+düÿè‘·+‘√ u…~]+∫ u≤ìdü\T>±

#dæqfÒº, ‘Ó\T>∑T Á|ü»*ï H&ÉT Ç+ ¢wüT‘√ bÕ*düTÔHêïs¡T. nsTTHê Ç+ø± ‘Ó\T>∑T #·∫Ãb˛ Ò<äT.

<XÊìøÏ *+≈£î uÛ≤wü ø±e\dæsêe&ÉyT eTq uÛ≤wü≈£î <Ísê“¤>∑ +. eTq<X uÛ≤wü\˙ï

dü«j·T+b˛wüø£‘ê«ìï ø√˝ÀŒsTT, yê&çb˛sTT sê*b˛jT <äX≈£î #s¡T≈£î+≥THêïsTT. Ç+ ¢wüT

*+≈£î ‘Ó–‘ ÄøÏ‡»Hé düs¡|òüsê Ä–b˛sTTq≥T¢ <XÊ\T $\$\˝≤&ÉT‘·THêïsTT. <XuÛ≤wü\ìï+{Ïø°

Ç+ ¢wüT ôd …’Hé u≤{Ï Ÿ e … |üì#k Ô+~. es¡ Ÿ¶yÓ’&é yÓuŸ À á>∑ ≤¢ ∫≈£îÿ≈£îqï nìï uÛ≤wü©ï

Ç+ ¢wt nH kÕ …|ü⁄s¡T>∑T |”*Ã |æ|æŒ #dæ+~. Ç+ ¢wt Ò≈£î+&Ü me] uÛ≤wü yêfifl≈£î ‘Ó*ùd

neø±X¯+ ≈£L&Ü Ò<äH˚ |ü]dæú‹ <ë|ü⁄]+∫+~. Çe˙ï ìC≤\T. eTq uÛ≤wüqT Ç˝≤+{Ï

dæú‹˝À O<äΔ]+#·&É+ kÕ<Ûä eTe⁄‘·T+<ë? eTq uÛ≤wü <ë«sê ◊mmdt, ◊|æmdt n~Ûø±s¡T\T

sê>∑\sê? ObÕ~Ûì#Ã uÛ≤wüqT Á|ü»\T m>∑ã&ç Hs¡TÃ≈£î+{≤s¡T. \ø£å ≤~ eT+~øÏ ObÕ~Ûì,

$C≤„Hêìï n+~+#·>∑\ kÕúsTTøÏ eTq uÛ≤wüqT rdüT≈£îb˛>∑\e÷? n˝≤+{Ï ÄX, n+øÏ‘·uÛ≤e+

>∑\ yêfiófl m+‘·eT+~ OHêïs¡T? eTq bı˝≤ìï eTs=ø£&çøÏ øö*øÏ∫Ã, yê&ç <ä>∑Zπs ≈£L©>±

|üì#düTÔqï≥Tº+~ eTq |ü]dæú‹.

41

1984˝À yê$˝≤\ >√bÕ\ø£èwüíj·T´ Ç˝≤ nHêïs¡T.ªªÄHê&ÉT eTq <X+˝ÀH eTq+

u≤ìdü\+. 1947˝À Á_{°wtyêfifl qT+∫ ùd«#·Ã¤qT bı+~ eTq uÛ≤wü n_Ûeè~Δ #Ó+<äT‘·T+

<äqT≈£îHêï+. ø±˙ eTq uÛ≤cÕ_Ûeè~ΔøÏ nedüs¡yÓTÆq Á|üuÛÑT‘·«+ eTq≈£î sê Ò<äT. nyÓT]ø±

b˛jT q\T>∑T]ø√dü+ n+‘ê Ç+ ¢wt #·<äyê˝≤? nyÓT]ø± yÓfi‚fl yê&ç‘√bÕ≥T e÷ }fiÀ¢

Oqï >∑TeTkÕÔ≈£î, ‘· ≤] ≈£L&Ü Ç+ ¢wt HsêŒ\≥. m+<äTø√ eT]? eTq Á|üuÛÑT‘·«+ Á|ü»\≈£î

ns¡ú+ ø±≈£î+&Ü b˛sTT+~. Ç+ ¢wt yÓ÷E <ës¡T\T e÷≈£î Ç+ ¢wt n\yêf…Æb˛sTT+<ä+&û

n+{≤s¡T. yÓTT<ä≥ bıs¡bÕ≥T, ‘·s¡Tyê‘· Á>∑Vü≤bÕ≥T. Ä ‘·s¡Tyê‘· n\yê≥T. á n\yê≥T

nH˚ Á|üe÷<äø£s¡yÓTÆq X¯Á‘·Te⁄qT ìùw~Û+#·ø£b˛‘˚ eTq+ Çø£ á dæú‹˝À ≈£L&Ü ì\e+.

Á|üC≤bÕ\q Á|ü»\ e÷‘·èuÛ≤wü À O+&Ü*. ‘Ó\T>∑T Çyêfi #·<äeø£b˛‘ uÛ≤wü eT]∫b˛‘ê+.

uÛ≤wü m+‘· e÷{≤¢&ÉT‘·T+fÒ n+‘· edüTÔ+~. mìï $wüj·÷\T e÷{≤¢&ç‘ n+‘· |ü<äC≤\+

ô|s¡T>∑T‘·T+~. eTq uÛ≤wüqT ìs¡+‘·s¡+>± yê&ç‘H ‘êC≤>± O+≥T+~, Á|üeVæ≤düTÔ+~. Çìï

dü+e‘·‡sê\ ‘·s¡Tyê‘· ≈£L&Ü Ç+ ¢wt yêfi‚fl eTq*ï |ü]bÕ*düTÔqï≥T¢>± O+~. ø±HÓ«+{Ÿ

dü÷ÿfiófl n+≥Tyê´~Ûø£+fÒ Á|üe÷<äø£s¡yÓTÆq$. ‘Ó\T>∑Tsêì |æ\¢yê&çøÏ Ç+ ¢wüT Hs¡TŒ‘·THêïs¡T.

eTq uÛ≤wü @yÓTÆb˛‘·T+~?

|üPC≤] H√{À¢ì dü+düÿè‘· eT+Á‘·+˝≤, eTT˝≤¢ H√{À¢ì ns¡; dü÷sê˝≤ Ç+ ¢wüT

>=|üŒXøÏÔ dü+bÕ~+#·T≈£î+~. eT+Á‘ê˝§ùdÔH >∑<ë |üPC≤] njT´~? n˝≤π> Ç+ ¢wüT eùdÔH

n~Ûø±s¡+, O<√´>∑+ <ä≈£îÿ‘·THêïsTT. Ç+ ¢wt yê&çø£+fÒ m≈£îÿe C≤„q+ ‘Ó\T>∑T˝À dü+bÕ~+∫Hê

e´s¡ú+. m+<äTø£+fÒ uÀ …&É+‘· $wüj·T |ü]C≤„q+‘√ ≈£L&çq ‘Ó\T>∑Tø£+fÒ, ndü\T @ |ü]C≤„q+

Òø£b˛sTTHê düπs. e{Ïº Ç+ ¢wt uÛ≤wü eùdÔ#ê\T ã‘·T≈£î<Ós¡Te⁄ <=s¡T≈£î‘·T+<äì Vü‰MT ÇdüTÔHêïs¡T.

Ä+>∑¢ uÛ≤cÕyê<äT\ nedüs¡+ n˝≤+{Ï~ eT]! Væ≤+B, Ç+ ¢wt sêì ‘Ó\T>∑Tyêfiófl ˇ+≥]

yê]˝≤ ã‘·T¬ø˝≤ >∑T&ÉTdüTÔ+<√qH uÛÑj·T+‘√ OHêïs¡T. |üsêõ‘·T\T $CÒ‘·\ uÛ≤wü Hs¡TÃø√ø£

‘·|üŒ<äT. >∑‘· +‘·s¡+ Òπø ‘Ó\T>∑T yêfiófl Væ≤+B, Ç+ ¢wüT\≈£î |ü≥º+ >∑{≤ºs¡T. ã‘·T≈£î<Ós¡Te⁄

ø√düyT Ä uÛ≤wü\ |ü+#·q #sês¡T. Ç+ ¢wüT >∑T+|ü⁄˝À #]‘H, ªÇø£ |òüs¡yê Ò<äT ã‘·T≈£î‘êqTμ

nH qeTàø£+ ø£\T>∑T‘√+~. Ç+ ¢wt sêì lø£èwüí<esêj·T\T Ç|ü&ÉT+fÒ @+ #kÕÔs¡T?

|ü≈£åî\T ‘·eT ≈£L‘·qT e÷s¡TÃø√ø£b˛sTTHê e\düyÓ[flq ÁbÕ+‘ê\qTã{Ïº ‘·eT

ns¡T|ü⁄˝À¢ j·÷düqT e÷s¡TkÕÔj·T≥. nedüs¡+ nH«wüD≈£î ‘·*¢ n+{≤s¡T. |üXóe⁄\T, |ü≈£åî Ò

‘·eT‘·eT uÛ≤wü\‘√ Ä≥˝≤&ÉT≈£î+≥T+fÒ eTìwæ }s¡T≈£î+{≤&Ü? >∑T+|ü⁄\T ø£{Ïº ø=ìï uÛ≤wü*ï

n~Ûø±s¡|”sƒ¡+ MT<ä ≈£Ls√Ãô|&É‘ê&ÉT. ø=ìï uÛ≤wü*ï nDÏ–eTDÏ– |ü&ç O+&ÉeTì Ä<•kÕÔ&ÉT.

ˇø£<ëìì <˚euÛ≤wü n+{≤&ÉT. ˇø£<ëìì n~Ûø±s¡uÛ≤wü n+{≤&ÉT. eTs=ø£<ëìì u≤ìdü

uÛ≤wü, |üìøÏe÷*q uÛ≤wü n+{≤&ÉT. @yÓTÆHê X¯øÏÔ#ê\ìyê&ÉT kÕ<ÛäT‘·«+ eVæ≤+∫q≥Tº>±

42

ÁbÕ+rj·T uÛ≤wü\˙ï C≤rj·T uÛ≤wüqT, n+‘·sê®rj·T uÛ≤wüq÷ HÓ‹Ôq yÓ÷dü÷Ô Ç∫Ãq ≈£L©

rdüTø=ì ã‘·ø£e\dæ+<>±ì, eTs√ e÷s¡Z+ Ò<äT. neTè‘·uÛ≤wü\T eTè‘·uÛ≤wü\T ø± Ò<ë?

mH√ï uÛ≤cÕeT‘·\T¢\T #·ìb˛j·÷sTT. ne÷à ‘Ó\T>∑T‘·©¢, Çø£ #·∫Ãb˛. m+‘·ø±\+ eT+#·+

MT<ä s√–wæº ≤ O+{≤yé! ìqTï u≤>∑T#sTT+# Ä]úø£ k úeT‘· e÷≈£î Ò<äT. n+‘· >=|üŒ yÓ’<ä eT÷

Ò<äì ôdŒwü*düTº\÷ ‘*Ã#ÓbÕŒs¡T. ˙e⁄ Ç+{À¢ yêfifl+<ä]ø° n&É¶yÓTÆb˛j·÷e⁄ nì ˙ |æ\¢ Ò

$düT≈£îÿ+≥THêïs¡T. yÓTT+&ç ÁbÕDy˚T ‘·©¢ ˙~. ˙MT<ä e÷≈£î m+‘· Áù|eT OHêï @MT

#˚j·T˝Òì nX¯≈£îÔ\+. u≤ìdü\+. ¬sø±ÿ&ç‘˚>±ì &=ø±ÿ&Éì e\dü≈£L©\eTj·÷´+. ìqTï

b˛wæ+#·q+<äT≈£î eTeTà*ï ø£å$T+#·e÷à!

(12.9.2008, ^≥TsêsTT yês¡|üÁ‹ø£,

7.10.2006 yês¡Ô)

sêj·T\ yês¡T m˝≤ O+{≤s√ eTq≈£î ‘Ó*j·T<äT.

‘ÓHê* sêeTø£èwüí dæìe÷˝À lø£èwüí<esêj·T\T bÕÁ‘· À

m º sêe÷sêe⁄ ‘Ó\T>∑+‘· n+<ä+>± O+{≤&ÉT.

á düìïyX+ #·÷∫ rsê*‡+<.

kÕ«MT ø±e´ s¡#·q MT≈£î dü+düÿè‘·+˝À n\yê≥T>± ?

eT] á ÄeTTø£Ô e÷\´<äqT ‘Ó\T>∑T˝À ÁyêdüTÔHêïπs ?

ªª‘Ó\T>∑<\j·Tqï <X+ãT ‘Ó\T>∑T

jTqT ‘Ó\T>∑T e\¢ãT+&É ‘Ó\T>=ø£+&É

m\¢qè|ü⁄\T >=\Te ms¡T>∑y u≤kÕ&ç

<X uÛ≤wü\+<äT ‘Ó\T>∑T …dü‡μμ

nì Ä+Á<Ûä <e⁄ì Äq‹!

eTq uÛ≤wü≈£î sêj·T\ ø±\+ Hê{Ï n˝≤+{Ï yÓ’uÛÑe+ eT∞fl edüTÔ+<ë?

kÕ«‘·+Á‘· düeTsêq dü«#·Ã¤+<ä >∑‘·T©q

OÁ>∑HÁ‘·+ ‘Ó]∫ O]øÏ+~ ‘Ó\T>∑T

` dæ. Hêsêj·TD¬s&ç¶

43

6. Á|ü»\ |ü<ë\‘√ ì|òüT+≥Te⁄ #j·÷*(ª‘Ó\T>∑TyÓ\T>∑Tμ á{°M 2 Ç+≥s¡÷´« 20.5.2007)

á{°M Áù|ø£å≈£î\≈£î qeTkÕÿs¡+. q÷sYu≤cÕ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢øÏ ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü n+fÒ

mq Òì n_Ûe÷q+. >∑‘· 25 dü+e‘·‡sê\T>± ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü n_Ûeè~Δ >∑T]+∫ Äj·Tq nHø£

Á|üj·T‘êï\T #XÊs¡T.|ü⁄düÔø±\T sêXÊs¡T. Á|üdüTÔ‘·+ $XÊK õ˝≤¢ &ç|üP´{° ø£ …ø£ºs¡T>± u≤<Ûä ‘·\T

ìs¡«Væ≤dü÷Ô n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± ‘Ó\T>∑T $ìjÓ÷>±ìøÏ nVü≤]ïX\÷ ø£èwæ #düTÔqï Äj·TH á

Hê{Ï eTq ‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T $•wüº n‹~∏.

q÷sYu≤cÕ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ dü«düú\+ >∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ u≤|ü≥¢ eT+&É\+ ø£+ø£≥bÕ …+.

‘Ó\T>∑T e÷<Ûä eT+˝ÀH Äj·Tq #·<äTe⁄≈£îHêïs¡T. 1978˝À m Ÿ.&ç.dæ. >± Á|üuÛÑT‘·« O<√´>∑+˝À

#]+~ yÓTT<ä\T nHø£ |ü<äe⁄\T bı+~ H&ÉT &ç|üP´{° ø£ …ø£ºs¡T kÕúsTTøÏ m~>±s¡T. O<√´>∑+˝À

m<ä>∑≥+ ˇø£ÿfÒ Äj·Tq \ø£å + ø±<äT. n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± ‘Ó\T>∑TøÏ |ü]bÕ\Hê e´eVü‰sê˝À¢

|ü≥º+ ø£{≤º\qï< Äj·Tq Á|ü<Ûëq ÄXj·T+. á \ø£å kÕ<Ûäq ø√dü+ Á|ü‘´ø£ ÁX<äΔ‘√ ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü

>∑T]+∫ n<Ûä j·Tq+ #XÊs¡T. á n+XÊ\˙ï Áb˛~ #dæ ªª‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡uÛ≤wü ø±yê\+fÒ..μμ

nH o]¸ø£q ˇø£ |ü⁄düÔø±ìï Á|ü#·T]+#ês¡T. ‘êqT ìs¡«Væ≤+# ø±s¡ ø£ ≤bÕ\ìï+{≤ n~Ûø±s¡

uÛ≤wüøÏ ô|<ä›|”≥ ydæ m+<ä]ø√ dü÷Œ¤]Ôì#êÃs¡T. Ç˝≤ ‘Ó\T>∑T uÛ≤wüøÏ ãVüQeTTK ùde\+~+#·&É+

<ë«sê n~Ûø±s¡ uÛ≤cÕ dü+|òüT+ qT+∫ $•wüº uÛ≤cÕ |ü⁄s¡kÕÿs¡+ n+<äT≈£îHêïs¡T. áHê{Ï eTq

ø±s¡ Áø£eT+˝À s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ì n&ç– Á|ü|ü+Nø£s¡D H|ü<Ûä +˝À ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü m<äTs=ÿ+≥Tqï

düyêfi¯flqT >∑T]+∫, n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± ‘Ó\T>∑T neT\TøÏ #˚|ü&ÉT‘·Tqï #·s¡´\ >∑T]+∫

‘Ó\TdüT≈£î+<ë+.

eTèD≤[ì : qeTkÕÿs¡eT+&û s¡Vü≤+‘·T˝≤¢>±s¡T..

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ : qeTkÕÿs¡eT+&û.

eTèD≤[ì : n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± ‘Ó\T>∑TqT neT\T #j·T&É+˝À eTq+ m+<äT≈£î $|òü\eTj·÷´+?

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ : sêqTsêqT ‘Ó\T>∑T uÛ≤wüqT neT\T #ùd $wüj·T+˝À, ‘Ó\T>∑TqT HπsŒ $wüj·T+˝À

Á|üuÛÑT‘·« Ä<äs¡D ‘·–Zb˛‘·T+~. m|ü⁄Œ&Ó’‘ sê»b˛wüD, Á|üuÛÑT‘·« Ä<äs¡D <=s¡T≈£î‘·÷

O+≥T+<√ n|ü⁄Œ&ÉT eTq uÛ≤wüø Ï Ä<äs¡D ≈£L&Ü ô|s¡T>∑T‘·T+~.

lø£èwüí<˚esêj·T\T sê»´+ #˚XÊ&ÉT. Äj·TH˚ dü«j·T+>± ‘Ó\T>∑T n_Ûe÷ì,

‘Ó\T>∑T˝À eT+∫>± sêdæq≥Te+{Ï e´øÏÔ ø±ã{Ïº |ü]bÕ\q+‘ê ‘Ó\T>∑T˝À

u≤>± »]–+~. eTqyT Äj·Tq ø±\+ dü«s¡íj·TT>∑+ nì nqT≈£î+≥THêï+.

m+<äTø£qT≈£î+≥THêïeT+fÒ sê»b˛wüD O+~. sê»b˛wüD >∑qTø£ O+fÒ ÁøÏ+<ä

44

O<√´>∑T\+‘ê ≈£L&Ü K∫Ã‘·+>± ‘Ó\T>∑Tì neT\T #kÕÔs¡T.

eTèD≤[ì : n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± ‘Ó\T>∑TqT neT\T #j·÷\+fÒ Á|üuÛÑT‘·« ø±sê´\j·÷˝À¢ $~Û>±

‘Ó\T>∑T yê&Ü*. nsTT‘ <ëìøÏ ô|’ n~Ûø±s¡T Ò n&ÉT¶|ü&ÉT‘·THêïs¡T nH ˇø£

yê<äq O+~.

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ : ô|’ n~Ûø±s¡T Ò+≥+fÒ yêfiSfl Ç+ ¢wüT˝ÀH #·<äTe⁄‘ês¡T. Ç+ ¢wtH neT\T

#j·TeTì ˇ‹Ô&ç #kÕÔs¡T. ø±s¡D+ MTs¡T ‘Ó\T>∑T˝À sêùdÔ ô|’ n~Ûø±]øÏ ns¡ú+

ø±<äT nqTø√+&ç n‘·qT @+ #kÕÔ&ÉT? á ô|ò’ Ÿì eT∞fl Ç+ ¢wüT˝ÀøÏ ‘·s¡T®e÷

#dæ #Ó|üŒeT+{≤s¡T. Òø£b˛‘ Ç+ ¢wt ÀøÏ e÷]Ã eT∞fl |ü+|æ+#·eT+{≤s¡T.

n|ü⁄Œ&ÉT ¬s+&ÉT |üqT\e⁄‘êsTT. n˝≤ ø±≈£î+&Ü eTq ‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡T Ò eTq

‘Ó\T>∑T ÁbÕ+‘·+ MT<ä ô|’ kÕúsTT n~Ûø±s¡T …’ OHêïs¡qTø√+&ç |ü]dæú‹ ‘&Ü>±

O+≥T+~. yêfiófl ‘Ó\T>∑Tì Ä<ä]kÕÔs¡T.

eTèD≤[ì : nsTT‘˚ nìï sêÁcÕº À¢q÷ á düeTdü O+~ ø£<ë $T>∑‘ê sêÁcÕº À¢ n~Ûø±s¡

uÛ≤wü>± Äj·÷ uÛ≤wü\T ø=qkÕ>∑T‘·THêïsTT ø£<ë?

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ : Ç|ü⁄Œ&ÉT, ø£qï&É+ rdüTø√+&ç, ‘·$Tfi+ rdüTø√+&ç á ÁbÕ+‘ê˝À¢ ≈£L&Ü yπs

uÛ≤wüdüTú\T e∫Ã nø£ÿ&É ◊mmdt Ä|ò”düs¡T¢>±, Oqï‘·kÕúsTT n~Ûø±s¡T\T>±

|üì#˚düTÔqï≥Te+{Ï dü+<äsê“¤\THêïsTT. nsTTq|üŒ{Ïø° nø£ÿ&É Á|ü»\ ø√]ø£

#ê˝≤ ã\+>± O+≥T+~. ‘·$TfiHê&ÉT˝À ª˝≤+>¥*yé ø±¢dæø£ Ÿ &çyÓ’Hé ‘·$TfiŸμ

nì ˇø£ ô|<ä› uÀs¡T¶ O+≥T+~. yêfi¯ófl ‘·$Tfi≤ìï ø±¢dæø£ Ÿ>±H˚ ø±≈£î+&Ü

&çyÓ’Hé ‘·$TfiŸ n+≥THêïs¡T. n+fÒ uÛÑøÏÔ ≈£L&Ü O+~ Ä uÛ≤wü MT<ä. Ä uÛ≤wüqT

n+‘·>± >ös¡$düTÔHêïs¡T. n≥Te+{Ï ∫‘·ÔX¯ó~Δ mø£ÿ&Ó’‘˚ O+≥T+<√, @

uÛ≤wüdüTú\¬ø’‘˚ O+≥T+<√ n|ü&ÉT n~Ûø±s¡T\T ≈£L&Ü >∑‘·´+‘·s¡+ ˝Òì

|ü]dæú‘·T˝À¢øÏ ekÕÔs¡T. eT] eTq sêh+˝À ≈£L&Ü n˝≤+{Ï |ü]dæú‹ O+fÒ

|üsêsTT uÛ≤wü≈£î dü+ã+~Û+∫q ◊mmdt Ä|ò”düsY e∫ÃHê düπs eTq uÛ≤wü À

|üì #Ój·T´ø£ ‘·|üŒ<äT.

eTèD≤[ì : MTs¡T ‘Ó\T>∑TuÛ≤wüì n~Ûø±s¡ u≤wü>± neT\T #Ój·÷´* nì nqTø√e&É+˝À

m<äTs=ÿ+≥Tqï düeTdü Ò+{Ï?

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ : e÷πøMT düeTdü \T m<äTs¡T ø±e&É+ Ò<äT. #·ø£ÿ>± neT\T #düTÔHêïqT. e÷≈£î

kÕ|òtºysY ÁbÕã¢+ OHêï, Òø£b˛‘ s¡ø£s¡ø±\ düeTdü \T, ∫qï∫qï$ e∫ÃHê

|ü<äø√XÊ\T ‘Ó|æŒ+#·Tø=ì eTØ yê{Ïì #·÷dæ <ëìøÏ dü¬s’q |ü<ä+ eTq ‘Ó\T>∑T˝À

O+fÒ yê&ÉT‘·THêï+. Òø£b˛‘ Ç+ ¢wüT |ü<ëHï yê&ÉT‘·THêï+. uÛÑ÷ùdø£s¡DøÏ

45

nyês¡T¶\THêïsTT. Ä nyês¡T¶*#Ã |ü<äΔ‘·+‘ê ≈£L&Ü Á_{Ïwtyêfiófl ô|{Ïºq≥Te+{Ï

|ü<äΔ‘·T˝À¢ Ç+ ¢wüT˝ÀH ø=Hêdüπ>$. n≥Te+{Ï nyês¡T¶*ï ≈£L&Ü yTeTT ‘Ó\T>∑T˝À

e÷s¡TÃ≈£îHêïeTT. eTqøÏ ÄdüøÏÔ O+fÒ #·{≤ºìï ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ e÷s¡TÃø=ì eTq

uÛ≤wü À¢H Ä qeT÷Hê bòÕsê\qT sêdüTø=ì #·ø£ÿ>± #ÓjÓTT´#·TÃ.

eTèD≤[ì : MTs¡T ‘Ó\T>∑T düe÷Hês¡úø±\T yê&Ü*. á Ç+ ¢wüT |ü<ë\øÏ n$ #Ó|ü⁄Ôqï|ü&ÉT

#ê˝≤ »]ƒ\+>± O+&˚ |ü<ë\ì ø£ìô|{≤º\qT≈£î+≥THêïsê ˝Òø£ ø=ìï

j·T<ë‘·<∏ä+>± yê&düT≈£î+<ëeTqT≈£î+≥THêïsê?

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ : Ç|ü⁄Œ&ÉT ù||üs¡T, ô|qTï, ô|ì‡ Ÿ, s¡ã“s¡T, s√&ÉT¶, ø±s¡T, ãdüT‡ Ç˝≤+{Ï |ü<ë\T

mH√ï OHêïsTT. Á_{°wt yêfiófl eTq*ï |ü]bÕ*+∫q+<äTe\¢ Ç+ ¢wüT |ü<ë\T,

n˝≤π> ìC≤+ sêE\T, eTTdæ¢+ sêE\T |ü]bÕ*+∫q+<äTe\¢ Os¡÷› |ü<ë\T

eTq uÛ≤wü À n+‘·sê“¤>∑yÓTÆ b˛j·÷sTT. yê{Ïì yê&ç‘H ns¡úeTe⁄‘·T+~. yê{ÏøÏ

düe÷Hês¡úø£ |ü<ë\T düèwæº+#·Tø=ì ÁXeT|ü&<ëìø£+fÒ yê{Ïì eTq ì|òüT+≥e⁄˝À¢øÏ

rùddüT≈£îì ÇM eTq |ü<ë Ò nqï≥T¢ dü«‘·+Á‹+#·Tø√yê*. m|ü⁄Œ&É÷ Ç$

Hê$ ø±<äT nH n+≥sêì ‘·Hêìï bÕ{Ïdü÷Ô O+fÒ eTq uÛ≤wü ã\V”≤q|ü&ç

b˛‘·T+~.

eTèD≤[ì : nsTT‘˚ eT] <ëHï Ç+ø=+#Ó+ $düÔ]+∫ m≈£îÿe |ü<ë*ï eTq+ yê&ÉT‘·THêï+

ø£<ë ‘Ó\T>∑T≈£î nHê´j·T+ #dü÷Ô á |ü]$T‹ mø£ÿ&É $~Û+#·Tø√yê*?

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ : Oqï |ü<ëìï ≈£L&Ü |üø£ÿq ô|fÒºdæ Ç+ ¢wt |ü<ëHï yê&ÉT‘·THêïeTqTø√+&ç n~

nHê´j·T+ nq+&ç. ndü\T |ü<ä+ Ò<äT, ø=‘·Ô>± e∫Ã+~ MTs¡T O<ëVü≤s¡D>±

rdüTø√+&ç ne÷q‘Y ]õdüºsY nì O+≥T+~. Á_{°wtyêfiófl ≈£L&Ü <ëìøÏ @

|ü<ä+ ‘√j·Tø£ ne÷q‘Y ]õdüºsY nH ô|{≤ºs¡T. Ç~ Ç+ ¢wüT |ü<ä+ ø±<äT ø£<ë.

»e÷ã+B O+~ ¬syÓq÷´ &çbÕsYºyÓT+{Ÿ À •düTÔ O+~, s¡d”<äT O+~, ndü\T

O+~, qøÏ© O+~. Çe˙ï Os¡÷› |ü<ë Ò eT] Á_{°wtyêfiófl ≈£L&Ü <ëHï

yê&ÉT≈£îHêïs¡T. Ç$ eTq$ nqï≥T¢ nsTTb˛j·÷jÓ÷ yê{Ïì e<äT\Tø√e&É+

eT+∫~ø±<äT.

eTèD≤[ì : MTs¡T kÕ|òtºysY düeTdü nHêïs¡T. n~ @s¡ø£+>± MT |üqT\qT Ä≥+ø£|üs¡Tk Ô+~?

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ : kÕ|òtºysY‡˝À ø=ìï n\yê≥T ø±ø£, n$ ndü\T ÇHékÕº ÒwüHé <äX˝ÀH ÇHékÕº Ÿ

ø±ø£, ˇø£yfi ÇHékÕº Ÿ nsTTHê á ˇ‘·TÔ\T, >∑TDÏ+‘ê\T M{Ï À¢ dü]>±Z <ëìï

ø=≥º Òø£ n≥Te+{Ï düeTdü \T, ∫qï ∫qï düeTdü Ò yê{Ïì ‘Ó*dæqyêfiflì

s¡|æŒ+#·Tø=ì eTØ #˚j·T&É+ »s¡T>∑T‘√+~. ø=ìïkÕs¡T¢ y˚TeTT á ù||üs¡¢

46

Ä|ò”düT\≈£î ≈£L&Ü yÓ[fl, yêfiófl @ kÕ|òtºysY nsTT‘ yê&ÉT‘·THêïs√ n+<äT˝À

u≤>± düT\uÛÑ+>± O+&yê{Ïì ‘Ó#·TÃø=ì eTØ yê&ÉT‘·THêï+.

eTèD≤[ì : MTøÏ+~ kÕúsTT O<√´>∑T\ düVü≤ø±s¡+ MT≈£î \_Ûk Ô+<ë?

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ : øÏ+~kÕúsTT O<√´>∑T\ ‘√{Ï eTq¬ø|ü⁄Œ&É÷ düeTdü O+&É<äT. n~Ûø±]øÏ

|òüdüTº ∫‘·ÔXó~› O+&Ü*. Ç~ #Ój·÷´* nH |ü≥Tº<ä\ O+&Ü*. yÓTT≥ºyÓTT<ä{À¢

yêfiófl ø±düÔ düDT≈£îÿ+{≤s¡T. Ç<+{° BìøÏ ‘·–q |ü<ë Ò¢e⁄. Òø£b˛‘ ø£+|üP´≥sY

MT<ä ≈£L&Ü $düT≈£îÿ+{≤s¡T. nsTT‘ yêfifløÏ zs¡TŒ‘√ #ÓbÕŒ*. yê]øÏ »yêãT

≈£L&Ü eTq+ ‘Ó\T>∑T˝ÀH Ç<ë›eTì. #ê˝≤ dü+‘√wü+>± yêfiófl |ü⁄Œ≈£î+{≤s¡T.

‘Ó\T>∑T sêj·T&É+>±ì, ‘Ó\T>∑T˝ÀH˚ ô|ò’fi¯flqT ìs¡«Væ≤+#·&É+ >±˙ yêfi¯fløÏ

Çwüºy˚Tq+&ç.

eTèD≤[ì : MfifløÏ •ø£åD nH~ ì]Δwüº+>± Çyê«*‡q nedüs¡+ O+≥T+~ ø£<ë?

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ : kı+‘· uÛ≤wü ‘Ó\T>∑T nsTTq|ü⁄Œ&ÉT <ë+{À¢ sêj·TeT+fÒ #ê˝≤ ùd«#·Ã¤>± sêkÕÔs¡T.

‘·|ü⁄Œ\T Ò≈£î+&Ü sêkÕÔs¡T. #Ó|üŒ<ä\T#·T≈£îqï uÛ≤yêìï #ê˝≤ dü÷{Ï>± #ÓbÕÔs¡T.

X¯øÏÔe+‘·+>± #ÓbÕÔs¡T. ∫ø£ÿ˝≤¢ mø£ÿ&=düTÔ+<ä+fÒ Ç|ü⁄Œ&ÉT á ø£+|üP´≥s¡¢

e´edüú ÀøÏ bÕ‘· O<√´>∑düTú\T e÷sê*‡q nedüs¡+ O+~. yêfiófl e÷sê\+fÒ

yêfi¯fløÏ •ø£åD Çyê«*. Ç#êÃs¡T ≈£L&Ü. Á|ü‹ O<√´>∑düTú&çøÏ ≈£L&Ü Äj·÷

eT+&É\ kÕúsTT˝À •ø£åD Ç#êÃs¡T. Ç|ü⁄Œ&ÉT ø=‘·Ô>± ˇø£ kÕ|òtºysY n~Ûø±s¡

uÛ≤cÕ dü+|òüT+ yêfiófl eT+&É\ kÕúsTTøÏ ≈£L&Ü n+<ä]ø° düs¡|òüsê #XÊs¡T.

<ëì˝À m+‘· ùd«#·Ã¤>± eTq uÛ≤wüì yê&=#√Ã #·÷düT≈£îì n~ u≤>∑T+fÒ

dü¬ø‡dt ne⁄‘·T+~.

eTèD≤[ì : Ç|üŒ{Ï Ä<ÛäTìø£ nedüsê\≈£î ‘·–q≥Tº>± ‘Ó\T>∑T *|æì e÷sêÃ*‡q nedüs¡+

@yÓTÆHê O+<ë?

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ : ªª‘ÓqT>∑T yÓTs¡T>∑T\Tμμ nì 1945˝À y≥÷] Á|üuÛ≤ø£s¡XÊÁdæÔ>±s¡T ˇø£ |ü⁄düÔø£+

sêXÊs¡T. á dü+düÿs¡Ô …es¡Hêï O+fÒ yêfifl+<äs¡÷ Ä |ü⁄düÔø£+ #·<äe&É+ eT+∫~.

<ë+{À¢ Äj·Tq ¬s+&ÉT s¡ø±\ *|ü⁄\qT ‘êH dü«j·T+>± ‘·j·÷s¡T#dæ neT\T

#˚j·T+&ç nHêïs¡T. n|ü&ÉT uÛÀ>∑sêE |ü{≤º_Ûd”‘êsêeTj·T´ >±s¡T Ä *|æ

H˚s¡TÃø=ì Ä *|æ‘√fÒ Äj·Tq≈£î »yêãT Ç#êÃs¡T. Ä O‘·Ôs¡+ ≈£L&Ü Ä

|ü⁄düÔø£+˝ÀH Á|ü#·T]+#ês¡T. n+<äT˝À Äj·Tq #dæ+~ @MT Ò<äT. n,Ä,Ç,á....

16 n#·TÃ\T OHêïsTT. á Xu≤›\T Hs¡Œ&ÜìøÏ 16 n#·TÃ\T nø£ÿπs¢<äT. Ä

ˇø£ÿfÒ dü]b˛‘·T+~. ªnμ≈£î Bs¡È+ ÇùdÔ ªÄμ, ªnμ≈£î >∑T&ç ÇùdÔ ªÇμ. ªnμ ≈£î

47

ø=$TàùdÔ ªOμ n{≤¢ πø nø£ås¡+.

n, Ä \≈£î Ç, á \≈£î b˛*πøeTHêï O+<ë? Ä ˇø£s¡ø£+>± O+≥T+~. á

ˇø£ s¡ø£+>± O+≥T+~. ndü\T yê$ es¡Tdü Ò≈£î+&Ü OHêïsTT. bı+~ø£

Ò≈£î+&Ü OHêïsTT á nø£åsê\T. |üdæ |æ\¢\ yÓT<ä&ÉT MT<ä Ç+‘· uÛ≤s¡+ yÓ÷|æ‘

yê&çøÏ $düT>=∫Ã á nø£åsê\T Hs¡TÃø√e&É+ ø£wüºeTì #Ó|æŒ á uÛ≤wü Hs¡TÃø√&ÉT.

eTq |æ\¢\ #·<äTe⁄\T Ç{≤¢ yÓqTø£ã&çb˛e&ÜìøÏ á nø£ås¡e÷\, á *|æ ˇø£

ø±s¡D+ nì Äj·Tq ø£qTø=ÿì |üdæ|æ\¢\ u≤<ÛäqT ≈£L&Ü n‘·qT ns¡ú+ #düTø=ì

‘·qT #ê˝≤ ø£wüº|ü&ç ˇø£ *|æì ‘·j·÷s¡T #XÊ&ÉT. <ëìï Mfiófl >∑T]Ô+∫ Ä

düT\uÛÑ *|æì >∑qTø£ neT\T #düTÔqï≥¢sTT‘ m+‘√ u≤e⁄+&~.

eTèD≤[ì : MT≈£î uÛÑ$wü ‘·TÔ Á|üD≤[ø£ ÒyÓTÆHê OHêïj·÷? á uÛ≤wüøÏ dü+ã+~Û+∫.

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ : eTVü‰ì|òüT+≥Te⁄ ìsêàD+ »s¡>±\ì ˇø£ Äø±+ø£å O+~ Hê≈£î. n~

m+<äTø=+düTÔ+<ä+fÒ eTq ‘Ó\T>∑T |ü<ë\T #ê˝≤ |ü<ë\T ì|òüT+≥Te⁄˝ÀøÏ

mø£ÿ Ò<äT. eTTK´+>± á |ü …¢≥÷fifl˝À #ê˝≤ ∫qï ∫qï ≈£î˝≤˝À¢q÷, eè‘·TÔ À¢q÷

e÷{≤¢&˚ yêfi¯fl |ü<ë\T ø=ìï $düà]+#·ã&Ü¶sTT. dü>±ìøÏ dü>∑+ dü+düÿè‘·

|ü<ë\THêïsTT. ˇø£ 20 XÊ‘·+ Os¡÷› |ü<ë\THêïsTT. HqT ø=ìï |ü<ë\T

#·<äTe⁄‘êqT n$ OHêïjTyÓ÷ MTs¡T #Ó|üŒ+&ç.

ø= Ò¢s¡T Á|üøå±fiq ø±s¡ Áø£eT+ m˝≤ »s¡T>∑T‘·T+<√ #·÷<ë›eTì yÓ[flq $ Òø£s¡T\≈£î

nø£ÿ&ç Á|ü»\T mìï s¡ø±\ #|ü\T, |ü≈£åî\ ù|s¡T¢ #ÓbÕŒs√ #·÷&É+&ç :` eT≥º–&çdü,

ø=Ás¡yTqT, u§$Tà&ÜsTT, o˝≤e‹, >=s¡ø£, Ç+–˝≤sTT, »\¢, u§#·Ã, »&ÉT¶yêsTT,

#˚<äT|ü]¬>, yê\T>∑, |ü+&ÉTø£|üŒ, >∑+&ç u§&ç–, ø=j·T´+>∑, eTTq>∑bÕeTT,

>∑T&É>±ZsTT, #êeTsêsTT, bı{Ïº~˝≤düT, ø£{ÏºHÓs¡düT, ãT&ÉbÕs¡, #êøÏs=j·T´,

>∑&ç¶ø=j·T´, e÷\‘·|üŒ&Ü\T, @{Ï»\¢, e÷s¡TŒ\T, |ü˝…¢+ø±j·T, bÕ\»\¢,

bÕsê{≤sTT. eTqyê&ÉT, eTq ø=˝Ò¢s¡T˝À Oqï e´øÏÔ nqTì‘·´+ #˚|ü\T

|ü≥Tº≈£î+≥÷ á #|ü Ç~, á #|ü Ç~ nì <ëì ìsêàD≤*ï ã{Ïº <ëìøÏ

ù|s¡T ô|≥Tº≈£îHêï&ÉT. Ç~ ‘Ó\T>∑T ù|s¡T ø±<ë? Ç~ eTq ì|òüT+≥Te⁄˝ÀøÏ

sêe<ë›? |ü≈£åî\T #·÷&É+&ç |üs¡», ÄkÕu≤‘·T, ø£fi≤sTT, #‘qu≤‘·T, q\¢eTTø£ÿ\T,

düeTTÁ<ä|ü⁄ ∫\ø£, q‘·Ôø=≥Tº&ÉT Ç˝≤ #ê˝≤ OHêïsTT. á uÛ≤cÕ |ü<ë\T

yê&ÉT‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT yê{Ïì ì|òüT+≥Te⁄˝ÀøÏ ‘˚yê*‡q u≤<Ûä´‘· me]<ä+&ç?

n+<äTø£ì, Ä C≤Á>∑‘·Ô #·s¡ \T rdüTø√yê*. |ü …¢≥÷fifl Á|ü»˝À¢ @MT ‘·|ü⁄Œ Ò<äT.

yêfiófl <ëìï ì\T|ü⁄≈£î+≥THêïs¡T. ø±yê*‡+<ä ≤¢ <ëìøÏ Áb˛‘ê‡Vü≤+, m≈£îÿe

48

ì<ÛäT\T sêyê*. á uÛ≤wü MT<ä |ü]XÀ<Ûäq ô|s¡>±*. |ü⁄Hê~ |ü⁄düÔø±\T n+{≤s¡T

#·÷&É+&ç n$ ô|s¡>±*.

eTèD≤[ì : s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ >±s¡T n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± ‘Ó\T>∑Tì neT\T #Ój·÷´\+fÒ ô|’ n~Ûø±s¡T˝À¢

eT]+‘· #=s¡e, ∫‘·ÔXó~Δ nedüs¡+ nì nHêïs¡T. n˝≤π> ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü eT]+‘·

düTdü+|üqï+ ø±yê\+fÒ e÷eT÷\T Á|ü»\ uÛ≤wü À¢+∫ |ü<ë\qT rdüTø=ì

ˇø£ eTVü‰ì|òüT+≥Te⁄qT ‘·j·÷s¡T #Ój·÷´*‡q nedüs¡+ O+<äì Äj·Tq

dü÷∫+#ês¡T.

‘·q n_ÛÁbÕj·÷\qT, dü÷#·q\qT eTq‘√ |ü+#·T≈£îqï+<äT≈£î á{°$ Áù|ø£å≈£î\

‘·s¡|òü⁄q s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ >±]øÏ <Ûäq´yê<ë\T. qeTkÕÿs¡eT+&û...

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ : qeTkÕÿs¡+.

(20.6.2008, ^≥TsêsTT yês¡|üÁ‹ø£)

‘Ó\T>∑TC≤‹ yÓ\T>∑T CÀ´‹

‘Ó\T>∑T C≤‹ >∑÷{Ï À ‘Ó>∑T˝§ø£{Ï O<ä“¤$+∫+~

qe⁄«\ bÕ\sTT´+~ ‘Ó\T>∑TC≤‹ qeTà Òq+‘·>± H&ÉT

` b˛‘·T≈£L∫ kÕ+ã•esêe⁄

49

7. uÛ≤wü\ …ø£ÿ\T ‘\Ã&ÜìøÏ @&fi≤fl?

2001 »HêuÛ≤ …ø£ÿ\T |üPs¡ÔsTTq|üŒ{Ï qT+&ç @ uÛ≤wü e÷{≤¢&yêfiófl m+‘·eT+~

OHêïs√ ø£qT≈£îÿ+<ëeTì uÛ≤wü\ …ø£ÿ\ø√dü+ $X«Á|üj·T‘·ï+ #XÊqT. ÁXÊ$T≈£î\T, $ø£ ≤+>∑T\T,

eT‘·düTú\T, u≤\\T... Ç˝≤ n˙ï n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ ‘Ó#êÃs¡T >±˙ uÛ≤wü\ düe÷#ês¡+ $&ÉT<ä\

#j·T Ò<äT. 2008˝À n+fÒ @&fifl ‘·s¡Tyê‘· e÷Á‘·yT uÛ≤wü\ »HêuÛ≤ $&ÉT<ä\ #XÊs¡T.

kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„q+, ø£+|üP´≥s¡¢ yê&Éø£+ u≤>± ô|]–q ‘·s¡Tyê‘· ≈£L&Ü »HêuÛ≤ …ø£ÿ\

$&ÉT<ä\˝À C≤|ü + ‘·>∑Z Ò<äT.

1991 »HêuÛ≤ …ø£ÿ\ Á|üø±s¡+ 18 ôw&É÷´ Ÿ¶ uÛ≤wü\T. dü+düÿè‘·+ ø£+fÒ m≈£îÿe

Á|ü»\T e÷{≤¢& 45. ôw&É÷´ Ò‘·s¡ uÛ≤wü\ $esê\T 26.9.2003 Hê{Ï ≥TsêsTT˝À Ç#êÃqT.

Ç|ü⁄Œ&ÉT 2001 »HêuÛ≤ …ø£ÿ\ Á|üø±s¡+ ôw&É÷´ Ÿ¶ uÛ≤wü\T 22≈£î ô|]>±sTT.

dü+düÿè‘· uÛ≤wüdüTÔ\ dü+K´ 14, 135≈£î |ü&çb˛sTT+~. dü+düÿè‘· uÛ≤wüdüTÔ\ ø£+fÒ

m≈£îÿe>± e÷{≤¢&˚ ôw&É÷´ Ò‘·s¡ uÛ≤wü\ dü+K´ 96≈£î ô|]–+~. Ä $esê\T ÁøÏ+~ 3

|ü{Ïºø£ À¢ ÇdüTÔHêïqT #·÷&É+&ç.

1. <X+˝Àì $$<Ûä sêÁcÕº À¢ ‘Ó\T>∑T »HêuÛ≤

2. 1971 qT+&ç 2001 es¡≈£î ôw&É÷´ Ÿ¶ uÛ≤wü\ »HêuÛ≤

3. 100 ôw&É÷´ Ò‘·s¡ uÛ≤wü\ »HêuÛ≤

2001 »HêuÛ≤ …ø£ÿ\ Á|üø±s¡+ ‘Ó\T>∑T Á|ü»\T uÛ≤s¡‘·<X+˝À mø£ÿ&Óø£ÿ&É m+‘·

eT+~ OHêïs√ #·÷&É+&ç.

dü+. sêh+ ‘Ó\T>∑T»q+

1. \ø£åB«|t 28

2. $TCÀsê+ 228

3. &ÜeTHé &Éj·T÷´ 298

4. dæøÏÿ+ 340

5. y˚T|òü÷\j·T 560

6. <ëÁ<ä, Hê>∑sYVü≤y© 607

7. eTDÏ|üPsY 699

8. Væ≤e÷#·˝ŸÁ|ü<˚XŸ 1,176

9. Hê>±˝≤+&é 1,286

10. ;Vü‰sY 1,378

11. #·+&û|òüTsY 1,380

12. ns¡TD≤#·˝ŸÁ|ü<˚XŸ 1,573

13. O‘·Ôsê+#·˝Ÿ 1,882

14. Á‹|ü⁄s¡ 3,812

15. Vü≤sê´Hê 6,248

16. |ü+C≤uŸ 7,296

17. »eTTà ø±oàsY 7,509

18. O‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ 7,645

19. sê»kÕúHé 8,467

20. >√yê 11,926

50

21. eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ 26,602

22. nkÕ‡+ 27,463

23. &Ûç©¢ 28,067

24. C≤s¡â+&é 35,957

25. n+&Ée÷Hé ìø√u≤sY 45,631

26. πøs¡fi¯ 48,633

27. bÕ+&ç#˚Ã] 50,908

28. >∑T»sê‘Y 68,743

29. #·rÔdt|òüT&é 1,48,131

30. |ü•ÃeTu…+>±˝Ÿ 2,08,769

31. ˇ]kÕ‡ 7,12,614

32. eTVü‰sêh 14,05,958

33. ‘·$Tfi¯Hê&ÉT 35,27,594

34. ø£sêï≥ø£ 36,39,657

35. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ 6,39,04,791

Ç+&çj·÷ yÓTT‘·Ô+ 7,40,02,856

»HêuÛ≤ …ø£ÿ\ Á|üø±s¡+ dü+düÿè‘·+ e÷{≤¢&yêfiófl 14, 135 eT+~ e÷Á‘·yT.

nsTT‘ n+‘·ø£+fÒ m≈£îÿe>± e÷{≤¢& uÛ≤wü\ »HêuÛ≤ m+‘Ó+‘· O+<√ #·÷&É+&ç.

Çe˙ï ôw&É÷´ Ÿ¶ uÛ≤wü\T ø±e⁄.

Áø£.dü+ uÛ≤wü »HêuÛ≤

1. _Û* / _Û À&ç 95,82,957

2. >√+&ç 27,13,790

3. K+<˚wæ 20,75,258

4. ≈£îs¡Tø / ˇsêHé 17,51,489

5. ‘·T\T 17,22,768

6. ø±• 11,28,575

7. eTT+<ë] 10,61,352

8. ôVA 10,42,724

9. ≈£îjYT 9,16,222

10. >∑s√ 8,89,479

11. Á‹|ü⁄] 8,54,023

12. \TcÕsTT/$TCÀ 6,74,756

13. Vü≤\_ 5,93,443

14. ø=s¡÷ÿ 5,74,481

15. $T] / $Twæ+>¥ 5,51,224

16. eTT+<ë 4,69,357

17. ø£]“ / $TøÏsY 4,19, 534

18. ø√j·÷ 3,62,070

19. Äy√ 2,61,387

20. dües¡ 2,52,519

21. ø=Hê´ø˘ 2,48,109

22. U≤]j·÷ 2,39,608

23. Ç+^¢wt 2,26,449

24. e÷˝Àº 2,24,926

25. ìd”‡ / &ÜbÕ¢ 2,11,485

26. n&ç 1,98,462

27. <∏ë&√ 1,90,595

28. ˝À‘ê 1,70,001

29. ≈£L]Z / ø=&É>∑T 1,66,187

30. sêuÛ≤ 1,64,770

31. ‘·+>¥KT˝Ÿ 1,42,035

32. øÏkÕHé 1,41,088

33. n+>∑$T 1,32,225

34. bò˛+ 1,22,508

35. ø=˝≤$T 1,21,855

36. UÀ+&é / ø√+<é 1,18,597

51

37. &çe÷kÕ 1,11,961

38. \&ÉF 1,04,618

39. d”e÷ 1,03,529

40. ø£ã÷sTT 94,758

41. ˝≤+&Ü 92,234

42. sTT+#·+Á^ 92,144

43. {Ïu…≥Hé 85,278

44. kÕ+>±Ô+ 84,273

45. #·Á≈£L / #√ÁøÏ 83,560

46. Vü≤eTsY 83,404

47. uÛÀ{Ïj·÷ 81,012

48. _wüTí|üP]j·÷ 77,545

49. øÏHêï] 65,097

50. ô|’{° 64,100

51. #ê+>¥ 62,408

52. C…*j·÷+>¥ 61,547

53. ¬s+>±à 61,345

54. ø=+&Ü 56,262

55. yÓ÷HêŒ 55,876

56. ≈£îøÏ 52,873

57. ns¡_ø˘ / n]“ 51,728

58. bÕØ® 51,216

59. ˝…bÕÿ 50,629

60. yêH√ÿ 49,072

61. uÛÑ÷$TCŸ 47,443

62. ø√&Ü / ø√sê 43,030

63. FC≤ 40,678

64. ‘·+>±‡ 40,086

65. yÓ’ô|ò] 39,673

66. »{≤|ü⁄ 39,331

67. Vü≤˝≤+ 38,275

68. ø°j·÷+qT+>∑Hé 37,755

69. e÷sê+ 37,340

70. *+ãT 37,265

71. \FsY 34,751

72. ø√sê« 34,586

73. wæHê 34,390

74. *j·÷+>¥$T 34,232

75. C…$T 34,110

76. $Twæà 33,955

77. Hêø°º 32,957

78. ø√#Y 31,119

79. yÓ÷|òtT 30,639

80. ìø√u≤]d” 28,784

81. &çjÓ÷] 27,960

82. ˝≤\T+>¥ 27,072

83. >∑&Éu≤ 26,262

84. bÕ$ 24,965

85. C≤+>¥ 23,708

86. nq˝Ÿ 23,191

87. \Vü‰* 22,646

88. e÷]+>¥ 22,326

89. CÀ 20,857

90. u≤*º 20,053

91. ôwsêŒ 18,342

92. ‘·e÷+>¥ 17,494

93. b˛KTØ 16,744

94. ø√+ 14,673

95. >±´+^º 14,500

96. sêjYT 14,378

52

|ü~ \ø£å\ ø£+fÒ m≈£îÿe eT+~ e÷{≤¢& ª_*μ qT+&ç ªôVAμ es¡≈£î Oqï yÓTT<ä{Ï

8 uÛ≤wü*ï ôw&É÷´ Ÿ¶ uÛ≤wü\ C≤_‘ê˝À #s¡Ãe#·TÃ.

dü+düÿè‘·+ ø£+fÒ ‘·≈£îÿeeT+~ e÷{≤¢& uÛ≤wü\T 4 e÷Á‘·yT.

1. ô|]düHé 11,688

2. #êπøkÕ+>¥ 11,415

3. Ä|t>∑ì / ø±ã÷* / bÕk º 11,086

4. düyéT{Ï 10,225

1971 qT+&ç 2001 es¡≈£î ôw&É÷´ Ÿ¶ uÛ≤wü\ »HêuÛ≤

e÷‘·èuÛ≤wü »HêuÛ≤ XÊ‘·+

1971 1981 1991 2001 1971 1981 1991 2001

1. Væ≤+B 20,27,67,971 25,77,49,009 32,95,18,087 42,20,48,642 36.99 38.74 39.29 41.03

2. u…+>±© 4,47,92,312 5,12,98,319 6,95,95,738 8,33,69,769 8.17 7.71 8.30 8.11

3. ‘Ó\T>∑T 4,47,56,923 5,06,24,611 6,60,17,615 7,40,02,856 8.16 7.61 7.87 7.19

4. eTsêØƒ 4,17,65,190 4,94,52,922 6,24,81,681 7,19,36,894 7.62 7.43 7.45 6.99

5. ‘·$Tfi¯+ 3,76,90,106 ---- 5,30,06,368 6,07,93,814 6.88 --- 6.32 5.91

6. Os¡÷› 2,86,20,895 3,49,41,435 4,34,06,932 5,15,36,111 5.22 5.25 5.18 5.01

7. >∑T»sê‹ 2,58,65,012 3,30,63,267 4,06,73,814 4,60,91,617 4.72 4.97 4.85 4.48

8. ø£qï&É+ 2,17,10,649 2,56,97,146 3,27,53,676 3,79,24,011 3.96 3.86 3.62 3.21

9. eTfi¯j·÷fi¯+ 2,19,38,760 2,57,00,705 3,03,77,176 3,30,66,392 4.00 3.86 3.91 3.69

10. ˇ]j·÷ 1,98,63,198 2,57,00,705 3,03,77,176 3,30,17,446 3.62 3.46 3.35 3.21

11. |ü+C≤_ 1,41,08,443 1,96,11,199 2,33,78,744 2,91,02,477 2.57 2.95 2.79 2.83

12. nkÕ‡MT 89,59,558 ... 1,30,79,696 1,31,68,484 1.63 .... 1.56 1.28

13. yÓTÆ~Û* 61,30,026 75,22,265 77,66,921 1,21,79,122 1.12 1.13 0.93 1.18

14. dü+‘ê© 37,86,899 43,32,511 52,16,325 64,69,600 0.69 0.65 0.62 0.63

15. ø±oàØ 24,95,487 31,76,975 .... 55,27,698 0.46 0.48 ... 0.54

16. H˚bÕ© 14,19,835 13,60,636 20,76,645 28,71,749 0.26 0.20 0.25 0.28

17. dæ+BÛ 16,76,875 20,44,389 21,22,848 25,35,485 0.31 0.31 0.25 0.25

18. ø=+ø£D° 15,08,432 15,70,108 17,60,607 24,89,015 0.28 0.24 0.21 0.24

19. &√Á^ 12,99,143 15,30,616 .... 22,82,589 0.24 0.23 ... 0.24

20. eTDÏ|ü⁄] 7,91,714 9,01,407 12,70,216 14,66,705 0.14 0.14 0.15 0.14

21. uÀ&√ 5,56,576 ... 12,21,881 13,50,478 0.10 ... 0.15 0.13

53

22. dü+düÿè‘·+ 2,212 6,106 49,736 14,135 ... ... 0.01 ...

ôw&É÷´\T uÛ≤wü\

yÓTT‘·Ô+ »HêuÛ≤ 54,81,59,652 66,52,87,849 83,85,83,988 1,02,06,10,32897.14 89.23 97.05 96.56

$T>∑‘ê HêHéôw&É÷´ Ÿ¶ uÛ≤wü\

yÓTT‘·Ô+ »HêuÛ≤ 1,61,38,940 1,98,96,843 77,18,700 10,92,55,826 2.86 10.77 2.95 3.44

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+

yÓTT‘·Ô+ »HêuÛ≤ 56,42,98,592 68,51,84,692 84,63,02,688 1,12,98,66,154 100.00 100.00 100.00 100.00

Væ≤+B, Ç+^¢wüT, |ü+C≤;, yÓTÆ~Û©, ø±oàØ, H˚bÕ©, uÀ&√ uÛ≤wü\ XÊ‘·+ ô|]–‘˚, $T>∑‘ê uÛ≤wü\ XÊ‘·+ ‘·–Z+~.

(6.6.2008, ^≥TsêsTT yês¡|üÁ‹ø£)

#Ó≈£îÿ #Ó<äs¡ì jTHê&ÉT yÓTTø£ÿy√ì

Ä+Á<Ûä bÂs¡Twü$T|ü&ÉTn<ë«qïe÷jT

eTs¡\H=ø£e÷≥T yÓqTø£≈£î eTs¡* #·÷∫

~<äT›ø√eeTà _&É¶\ ‘Ó\T>∑T ‘·©¢ ` ø£s¡TDl

54

8. e÷‘·èuÛ≤wü À »]π> bÕ\q˝À

<äfi≤s¡T\T+&És¡T(Äø±XyêDÏ $XÊK|ü≥ï+ πø+Á<ä+ Ç+≥s¡÷«´ 21.2.2007)

Hê>∑dü÷] y˚DT>√bÕ˝Ÿ : Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ |òæÁãe] 21e ‘˚B ªªÁ|ü|ü+#· e÷‘·èuÛ≤cÕ

~H√‘·‡e+μμ>± »s¡T|ü⁄≈£î+≥THêï+. n~ n+<ä]ø° ‘Ó*dæ+<˚. e÷‘·èuÛ≤wü≈£î dü+ã+~Û+∫

#ê˝≤ s¡ø±\ $wüj·÷\T >∑Ts¡TÔ #düTø√e&É+, eTq+ #j·÷*‡q |üqT Ò+{Ï, Ç˝≤ ì]¢|üÔ+>±

O+fÒ »s¡>∑uÀjT Á|üe÷<ä+ @+{Ï? yÓTT<ä …’q n+XÊ\ >∑T]+∫ #·]Ã+#·Tø√e&É+ |ü]bÕ{Ï.

eT] Ä dü+<äsê“¤ìï |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì á s√E e÷ Äø±XyêDÏ πø+Á<ëìøÏ q÷sYuÛ≤cÕ

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ >±s¡T e#êÃs¡T. Ms¡T mHé.{Ï.|”.d” uÛÑ÷ùdø£s¡D≈£î dü+ã+~Û+∫q &ç|üP´{° ø£ …ø£ºs¡T.

Ms¡T ‘Ó\T>∑TqT n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± #·ø£ÿ>± e]Ô+|ü#dæ eTqïq\T bı+<ä&ÉyT ø±≈£î+&Ü ‘Ó\T>∑T

n~Ûø±s¡ uÛ≤cÕ dü+|òüT+ qT+∫ |ü⁄s¡kÕÿsêìï >∑‘· dü+e‘·‡s¡+ n+fÒ 2006 |òæÁãe] 21q

n+<äT≈£îHêïs¡T.

Hê>∑dü÷] : s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ >±s¡T qeTkÕÿs¡eT+&û...

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ : qeTkÕÿs¡+

Hê>∑dü÷] : ‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± n+fÒ bÕ\Hê uÛ≤wü>± Oqï|ü⁄Œ&ÉT ≈£î¢|üÔ‘· O+≥T+~.

düŒwüº‘· O+≥T+~. neT\T $wüj·T+˝À ø±yê\dæq+‘· Ø‹˝À neT\T ø±e&É+

Ò<äT nì n+≥THêïs¡T. eT] m+<äTe\¢ Ç˝≤ »s¡T>∑T‘√+~? O<√´>∑T\

Ä˝À#·Hê <Û√s¡DÏ m+‘· es¡≈£î BìøÏ ø±s¡D+ n+{≤s¡T?

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ : neT\T˝À Çã“+<äT\T m<äTsö‘·Tqï e÷≥ yêdüÔeyT. nsTT‘ ‘Ó\T>∑T Á|ü»\

qT+#˚ O<√´>∑T˝§düTÔHêïs¡T. ‘Ó\T>∑T e÷‘·èuÛ≤wü>± Oqï O<√´>∑T\T

y˝≤~eT+~, \ø£å ≤~ eT+~ Çø£ÿ&É |üì #düTÔHêïs¡T. MT e÷‘·èuÛ≤wü ÀH

ô|ò’fiófl sêj·T+&ç, MT e÷‘·èuÛ≤wü ÀH Ä|ò”dt ø±s¡ Áø£e÷\T q&É|ü+&ç nì

nqï|ü&É÷ e÷‘·èuÛ≤wü À q&É|ü&ÜìøÏ @ O<√´– ≈£L&Ü yÓqTø±&É&ÉT. #ê˝≤

dü+‘√wü+>± e÷‘·èuÛ≤wü À ô|ò’fiófl q&ÉT|ü⁄‘ês¡T. nsTT‘ Çø£ÿ&=∫Ãq Çã“+<ä ≤¢

@+≥+fÒ eTq kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„q+ eTq+ Ç|ü⁄Œ&ÉT ø£+|üP´≥s¡¢ j·TT>∑+˝À

OHêï+. á ø£+|üP´≥s¡T¢ ≈£L&Ü eTq e÷‘·èuÛ≤wüøÏ düVü≤ø£]+#˚≥≥T¢>±,

eTq e÷‘·èuÛ≤wü ÀH ø£+|üP´≥s¡¢qT Á|ür <ëìø° yê&≥≥T¢>± eTq kÕ+πø‹ø£

55

|ü]C≤„Hêìï ô|+#·Tø√yê*. Ç|ü&ÉT ≈£L&Ü HqT ø=ìï O<ëVü≤s¡D\T #ÓbÕÔqT.

Ä|ò”düsYøÏ m+‘√ ∫‘·ÔXó~Δ O+&ç, |ü≥Tº<ä\>± <ëìï neT\T #j·÷\ì #·÷ùdÔ,

ˇø£ f…Æ|ædüTº <ä>∑Zs¡ qT+&ç, ˇø£ ø£+|üP´≥sY Ä|üπs≥sY <ä>∑Zs¡ qT+&ç <ëìì

yê&É{≤ìøÏ neT\T˝À Ä≥+ø±\T mHÓ’ï‘ m<äTsö‘·THêïjÓ÷ yê{Ïì Ç+ø±

|üP]Ô>± |ü]wüÿ]+#·Tø√˝Ò<äT. Ç{°e\ sêh Á|üuÛÑT‘·«+ qT+&ç ‘Ó\T>∑T≈£î

dü+ã+~Û+∫q ˇø£ kÕ|òtºysYqT yês¡T O∫‘·+>±H Ç#êÃs¡T. nsTT‘ <ëìï

ø£ dü+ ÇHékÕº Ÿ #j·T&ÜìøÏ ≈£L&Ü düeTdü \T m<äT¬s’HêsTT. bòÕ+{Ÿ‡ eTs=ø£

düeTdü . M{Ïì eTq+ ÁbÕøÏºø£ Ÿ>± #·÷ùdÔ á bòÕ+{Ÿ‡ ÇHékÕº Ÿ #j·T&É+

>±˙, Ç+ ¢wüTqT @ $<Ûä+>±HÓ’‘ f…Æ|t #j·T>∑\T>∑T‘·THêïyÓ÷ n+‘· düTfió

e⁄>± ‘Ó\T>∑Tì ≈£L&Ü f…Æ|t #˚j·T>∑\>±*. Á|æ+{Ÿ rj·÷*. mø£ÿ&Ó’‘˚

düeTdü \THêïjÓ÷ yê{Ïì m<äTs√ÿe&ÜìøÏ ≈£L&Ü eT] á Á|üuÛÑT‘·«+ qT+∫

ìs¡+‘·s¡+ <ëì MT<ä |ü]o\q »s¡T>∑T‘·÷ n_Ûeè~Δ #j·T{≤ìøÏ ø=+‘·

eT+~ì <ëì MT<ä $ìjÓ÷–+∫q≥¢sTT‘˚ Ç≥Te+{Ï düeTdü´\ì

m<äTs=ÿqe#·TÃ. kÕ+πø‹ø£ |ü<äC≤\+ >∑T]+∫ ô|<ä› eÁØ @MT Ò<äT. <ëìøÏ

Á|ü»\T ns¡ú+ #Ó|üŒ>∑\T>∑T‘ês¡T. Á|ü»\T ø=‘·Ô |ü<ë\qT |ü⁄{ÏºdüTÔ+{≤s¡T.

nsTT‘˚ kÕe÷q´ Á|üC≤˙ø£+˝À Oqï≥Te+{Ï e÷≥*ï ì|òüT+≥Te⁄˝À¢øÏ

møÏÿ+∫, yê{ÏøÏ ≈£L&Ü $\Te Ç∫Ã, Ç$ eTq |ü<ë Ò ø£<ë nì yê{Ïì

rdüT≈£îqï≥¢sTT‘ eTq≈£î |ü<ädü+|ü<ä |ü⁄wüÿ\+>± O+≥T+~. qqïj·T´ ø£+fÒ

eTT+<äT ø±\+ qT+∫ m+‘√ eT+~ kÕVæ≤‘ê´ìï düèwæº+∫q yêfióflHêïs¡T.

kÕVæ≤‘·´uÛ≤wü, n{≤¢π> Á>±MTDT˝À¢ Oqï≥Te+{Ï düJe uÛ≤wü, yêfi¯ófl

|ü⁄{ÏºdüTÔqï≥T e+{Ï |ü<ë\T, M≥ìï+{Ï eTq+ rdüTø=ì eTq ì|òüT+≥Te⁄*ï

|ü{Ïwüº |üs¡#·Tø=ì yê{Ïì ø£+|üP´≥s¡¢ MT<ä $ìjÓ÷–+# kÕúsTTøÏ rdüT¬øfi‚Ô

‘·|üŒìdü]>± Ç~ $»j·Te+‘·+ ne⁄‘·T+~. eTq+ uÛÑj·T|ü&É≈£L&É<äT.

dæ>∑TZ|ü&É≈£L&É<äT. Ç+ ¢wüT˝À #ùdÔH >=|üŒyê&ÉT, Ä|ò”düs¡+fÒ K∫Ã‘·+>± Ç+ ¢wüT

e∫Ã O+&Ü* nqTø√≈£L&É<äT. Ç+ ¢wüT˝À #j·T>∑*–‘H n‘·ìï Ä|ò”düsY

nHê*, πøe\+ ‘Ó\T>∑T˝À #ùdyêfiflqT Ä|ò”düsY nì …ø£ÿø£≥º ≈£L&É<äT nH

ˇø£ ∫qï#·÷|ü⁄ eTq+<ä]˝À yfiS¢qTø=ì bÕ‘·Tø=ì b˛sTT e⁄+~. Ç|ü⁄Œ&ÉT

◊@mdt nHêïs¡+&û, ◊@mdt n+fÒ yêìøÏ K∫Ã‘·+>± Ç+ ¢wt e∫Ã O+&Ü*.

@+ eTq≈£î |ü]bÕ\≈£î\T Òs¡+&û? lø£èwüí<esêj·T\TøÏ @+ Ç+ ¢wüT e#·TÃ?

•yêJ >±]øÏ @+ Ç+ ¢wüT e#·TÃ? Ò<äT. ‘Ó\T>∑T˝À |ü]bÕ\q #·ø£ÿ>±

56

#ÓjÓTT#·TÃ. ø±˙ eTq˝À eTqπø ø£ ≤+{Ï #Ó|ü⁄Œø√ Òì dæ>∑TZ‘·q+. á Á|ü|ü+#·

e÷‘·èuÛ≤cÕ ~H√‘·‡e+ dü+<äs¡“¤+>± #Ó|ü⁄ÔHêï+. me] e÷‘·èuÛ≤wüqT yês¡T

>ös¡$+#·Tø√e&É+ ‘·qqT ‘êqT >ös¡$+#·Tø√e&ÉyT. –&ÉT>∑T sêeTeT÷]Ô

|ü+‘·T\T>±s¡T @eTHêïs¡T? ªªe÷‘·èuÛ≤wüqT Áù|$T+#˚ yê&˚ ì»yÓTÆq

<XuÛÑ≈£îÔ&ÉTμμ. ø±ã{Ïº eTq uÛ≤wüqT eTq+ neTà˝≤ Áù|$T+#·&É+. eTq uÛ≤wü À

bÕ\q mø£ÿ&Óø£ÿ&É m˝≤ neT\T #ÓjÓTT´#√Ã n˝≤ #<ë›eTqï~ Hê O<›X´+.

Hê>∑dü÷] : Ç<ä›s¡T ‘Ó\T>∑T yêfi¯ófl ø£*ùdÔ y˚πs uÛ≤wü˝À e÷{≤¢&ÉT≈£î+{≤s¡T nì

yÓ≥ø±s¡+>±H√, mø£ôdø£ÿ+>±H√ n+≥T+{≤s¡T. eT] ‘·$Tfi¯+, ø£qï&É+,

eTfij·÷fi+ Ò<ë Væ≤+B Ç≥T e+{Ï ÁbÕ+‘ê\‘√ b˛*ùdÔ eTq ì]¢|üÔ‘· @

y˚Ts¡≈£î O+~? n+fÒ ø£˙dü+ Ä ø√D+ qT+#Ó’Hê #·÷ùdÔ eTq≈£î ø±düÔ

O‘Ô»+ ø£*π> neø±X+ O+≥T+~.

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ : ì»yTq+&û, eTq ‘Ó\T>∑T yêfifl˝À ì]¢|üÔ‘· #ê˝≤ m≈£îÿe. á $wüj·T+˝À

eTq+ ‘·$Tfi¯ó*ï #·÷dæ m+‘√ H˚s¡TÃø√yê*. Ç≥T ø£sêï≥ø£˝À>±˙,

‘·$TfiHê&ÉT˝À >±˙, πøs¡fi˝À>±˙ mø£ÿ&Ó’Hê düπs Á|ür sêh+ yêfiófl yêfifl

uÛ≤wü*ï s¡øÏå+#·Tø√e&É+ ø√dü+ |ü{ÏwüºyÓTÆq #·{≤º*ï ‘Ó#·TÃ≈£îHêïs¡T. $<ë´

e´edüú À ≈£L&Ü yêfiófl ‘·–q e÷s¡TŒ\T #düT≈£î+≥THêïs¡T. ndü\T yêfifl

e÷‘·èuÛ≤wü À #·<äe≈£î+&Ü |ü<√ ‘·s¡>∑‹ <ë{Ï $<ë´]ú ãj·T≥≈£î sê&ÉT.

K∫Ã‘·+>± Hs¡TÃø=ì O+&Ü*‡+<. n~ m+<äT≈£î #düTÔHêïs¡T n+fÒ Ç+ø±

ø=+‘·ø±\+ n{≤¢π> ì]¢|üÔ+>± O+&˚≥≥¢sTT‘˚ yê] uÛ≤wü\T n+‘·]+∫

b˛‘êsTT. yê{Ïì s¡øÏå+#·Tø√e&É+ ø√düyÓTÆHê yês¡T Á|üj·T‘·ï+ #düTÔHêïs¡T.

n≥Te+{Ï Á|üj·T‘·ï+ eTq sêh+˝À ø£ì|æ+#·&É+ Ò<äT. ¬s+&√<+≥+fÒ,

Ä˝À#·q @ uÛ≤wü À |ü⁄&ÉT‘·T+<√ n< e÷‘·èuÛ≤wü me&ç¬ø’Hê. ˇø£ <Óã“

‘·–*+<äqTø√+&ç n‘·qT @ uÛ≤wü À u≤<Ûä|ü&É‘ê&√ n< n‘·ì e÷‘·èuÛ≤wü.

n+fÒ Ä˝À#·q Ä uÛ≤wü À n‘·ìøÏ yÓTT<ä Ö‘·T+~. ø=ìï ø√≥¢ eT+~ Á>±MTD

»q+ OHêïs¡T. Mfifl+<ä]ø° ø£ uÛ≤wü O+~. Ä uÛ≤wü ÀH |ü]bÕ\q »s¡>±\ì

yêfi ¯ófl ø√s ¡ T≈ £ î+≥THêïs ¡ T. yêfi ¯ fl y Ó TTs ¡ yêfi ¯ fl e÷‘·èu Û ≤w ü˝À

$qï$+#·T≈£î+≥THêïs¡T. Bìï ø£èÁ‹eT+>± Ç+ø=ø£ uÛ≤wü˝ÀøÏ e÷]Ã Ä

uÛ≤wü ÀH rs¡TŒ*düTÔHêïs¡T. ‘Ó\T>∑T ‘·>±<ë\≈£î Ç+ ¢wüT rs¡TŒ Ç≥Te+{Ï

|ü]dæú‹øÏ eTq+ e∫Ã|ü&Ü¶+. me] uÛ≤wü À yê]øÏ rs¡TŒ˝§#Ã≥≥Te+{Ï

s√E sêyê*. Ä|ò”düT˝À¢ |üqT\˙ï eTq yêfifl uÛ≤wü À »s¡>±*. n|ü⁄Œ&

57

Á|ü»\T düTK|ü&É‘ês¡T. Ç|ü⁄Œ&ÉT Ç+ø=ø£ uÛ≤wü ÀøÏ e÷]Ã ø£èÁ‹eT+>± ÇùdÔ

<ëìøÏ ns¡ú+ #Ó|üŒ&ÜìøÏ Ç+ø=ø£&ç <ä>∑Z]øÏ yÓfi≤fl*. #Ó|æŒ+#·Tø√yê*.

#·~$+#·Tø√yê*. Ç<ä+‘ê Á|ü»\ô|’ ø=‘·ÔuÛ≤s¡+ ô|{Ïºq≥T¢ ø±<ë? Ç~ yÓTT<ä{Ï

$wüj·T+— ¬s+&√<+≥+fÒ Ä]úø£+>± eTqyêfiófl ã\|ü&Ü\+fÒ ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü

qdü\T ã* #ôd’Hê düπs Ç+ ¢wüT Hs¡TÃø√yê*‡ edüTÔ+~. n~ Hs¡TÃ≈£î+fÒH

n‘·ìøÏ eTqT>∑&É, n_Ûeè~Δ, n~ Hs¡TÃ≈£î+fÒH n‘·ìøÏ O<√´>∑+. n˝≤

ø±≈£î+&Ü ‘Ó\T>∑T MT&çj·T+˝ÀH #·~$, ‘Ó\T>∑T˝ÀH O‘·Ôs¡ Á|ü‘·T´‘·Ôsê\T

q&É|ü>∑*π> yê]øÏ ≈£L&Ü O<√´>∑+ >± ¬s+{° nH |ü]dæú‹ @<Ó’Hê O+fÒ

‘Ó\T>∑T m>∑ã&ç #·<äTe⁄≈£î+{≤s¡T. ‘Ó\T>∑T MT&çj·T+qT mes¡÷ ø±<äqs¡+&û.

Hê>∑dü÷] : s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ >±s¡T... MTs¡T ª‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡ uÛ≤wü ø±yê\+fÒμ nH #·ø£ÿì

‘Ó\T>∑T |ü⁄düÔø±ìï yÓ\Te]+#ês¡T. <ë<ë|ü⁄ ¬s+&ÉT <äXÊu≤›\T>± ‘Ó\T>∑T≈£î

dü+ã+~Û+∫ #ê˝≤ |üÁ‹ø£ À¢ yê´kÕ\T sêXÊs¡T. ‘Ó\T>∑T yê&Éø£+˝À eTØ

eTTK´+>± ø£+|üP´≥sY, f…Æ|æ+>¥ M{ÏøÏ dü+ã+~Û+∫ ø=ìï düeTdü \T OHêïsTT.

Ç+ø√s¡ø£+>± #·÷ùdÔ Væ≤+B $wüj·T+ rdüT≈£î+fÒ ø£+|üP´≥sY e#êÃø£ *|æøÏ

dü+ã+~Û+∫ #ê˝≤ dü+düÿs¡D\T #dæq≥T¢ eTq≈£î #ê˝≤ düT\Te⁄>± ‘Ó\TdüTÔ+~.

n˝≤π>, ‘·$Tfi+ >±˙, eTs√ uÛ≤wü>±˙ n≥Te+{Ï |ü]dæú‘ O+~. eT]

n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± ‘Ó\T>∑Tì e]Ô+|ü#˚j·÷\+fÒ kÕ+πø‹ø£+>± m≥Te+{Ï

e÷s¡TŒ\T sêyê*? m+<äTø£+fÒ á ~X˝À ô|<ä›>± ø£èwæ »]–q≥T¢ ø£q&É&É+

Ò<äT ø±ã{Ïº.

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ : MTs¡T #Ó|æŒ+~ ì»yTq+&û. *|æ ys¡T uÛ≤wü ys¡T nì nqT≈£îH≥≥¢sTT‘

yÓTT‘êÔìï dü+düÿ]+#·e#·TÃ. dü+düÿ]+#≥|ü&ÉT *|æ @eTHêï e÷]‘ uÛ≤ùw

HêXqyÓTÆ b˛sTTq≥T¢>± >∑T+&Ó\T u≤<äT≈£îHyêfiófl OHêïs¡T Çø£ÿ&É. eTq *|æ

j·T+Á‘êìøÏ nqT≈£L\+>± ˝Ò<äT nqT≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT <ëìï j·T+Á‘êìøÏ

nqT≈£L\+>± e÷sêÃ*. Ç|ü⁄Œ&ÉT ‘·TÔ\T, >∑TDÏ+‘ê\T nH$ #ê˝≤ Çã“+~

ô|&ÉT‘·THêïsTT. n< MTs¡T Ç+ ¢wüT >±˙, ‘·$Tfi+>±˙ rdüTø√+&ç. Væ≤+B

nsTTHê rdüTø√+&ç. n+‘ê ˇø£ …’Hé À kÕ|ò”>± kÕ–b˛jT≥≥T¢>± nø£åsê\T

O+{≤sTT. ‘·TÔ>±˙, >∑TDÏ+‘·+ ø±˙ πø …’Hé À ekÕÔsTT. n~ ø£+|üP´≥sYøÏ

#ê˝≤ kÂ\uÛ Ñ´+>± O+≥T+~. *|æì ø£+|üP´≥sYøÏ nqT≈£L\+>±

e÷s¡TÃø√yê*. e÷s¡Ã Òe÷? n+fÒ <ëìøÏ ‘·–q kÕ+πø‹ø£ ì|ü⁄DT\T OHêïs¡T

e÷s¡Ã>∑\s¡T. ø±˙ e÷s¡TŒì mes√ |ü+&ç‘·T\T n+^ø£]+#ê*. n{≤¢

58

n+^ø£]+|üCÒùdÔ dü]b˛‘·T+~. Ò<ä+fÒ Ç+ ¢wüT *|æH ‘Ó\T>∑TøÏ yê&ÉT≈£î+fÒ

n+‘ê #·ø£ÿ>± »]–b˛‘·T+~. uÛ≤wü+fÒ @+{Ï? X¯ã›+ Ä X¯u≤›ìï Ç˝≤

sêj·÷* nì eTq+ @sêŒ≥T #düT≈£îqï nø£åsê Ò *|æ. á nø£åsê\T Ç+ ¢wüT

yêfiófl neT]Ãô|{Ïº eTq MT<ä ø=ìï e+<ä\ dü+e‘·‡sê\T bÕ*+#·≥+ e\¢

eTq uÛ≤s¡rj·TT\+‘ê Ç+ ¢wüT nø£åsê\øÏ n\yê≥T|ü&çb˛j·÷s¡T. n,Ä..\T

sêø£ b˛sTTHê @,_,dæ,&ç\T e#ÃdüTÔHêïsTT. ø±ã{Ïº Ä *|æì j·T<Ûë‘·<∏ä+>±

yê&ÉTø√e&É+ nHêï »s¡>±*. Ò<ë eTq nø£ås¡e÷\qT, nø£åsê\qT, ‘·TÔ\T,

>∑TDÏ+‘ê\T ≈£L&Ü πø …’Hé À e#Ã˝≤ dü]#düT≈£î+fÒ uÛÑ$wü ‘·TÔ ‘·sê\T

düTK+>± á nø£åsê\qT yê&ÉTø=ì ‘Ó\T>∑TqT u≤>± neT\T #kÕÔsTT nì

Hê O<›X´+.

Hê>∑dü÷] : s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ >±s¡T, e÷‘·èuÛ≤cÕ ~H√‘·‡e+ Á|ü|ü+#·kÕúsTT˝À »s¡T|ü⁄

≈£î+≥THêï+. |òæÁãe] 21q á e÷‘·èuÛ≤cÕ ~H√‘·‡e+ H|ü<∏ä + @$T{Ï?

n˝≤ »s¡T|ü⁄ø√ø£b˛‘ sêuÀjT düeTdü Ò+{Ï? ø±düÔ >∑Ts¡TÔ #ùdÔ u≤>∑T+≥T+~.

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ : #·÷&É+&ç, bÕøÏkÕÔHé Ç~ es¡≈£î ‘·÷s¡TŒ bÕøÏkÕÔHé, |ü•ÃeT bÕøÏkÕÔHé nì

¬s+&ÉT uÛ≤>±\T>± O+&~. n|ü⁄Œ&ÉT ã+>±¢<XŸ nHyêfifl+ ø±<äT. ‘·÷s¡TŒ

bÕøÏkÕÔHé nHyêfifl+. nsTT‘ Bì n»e÷sTTw” n+‘ê |ü•ÃeT bÕøÏkÕÔHé

qT+&ç »s¡T>∑T‘·T+&~. n|ü⁄Œ&ÉT Os¡÷› À |ü]bÕ\q »s¡T>∑T‘·T+&~. ‘·÷s¡TŒ

bÕøÏkÕÔHé yêfifl e÷‘·èuÛ≤ùwyÓ÷ u…+>±©, e÷ e÷‘·èuÛ≤wü u…+>±©˝ÀH e÷

|ü]bÕ\q »s¡>±\ì b˛sê≥+ yÓTT<ä\T ô|{≤ºs¡T. Ä b˛sê≥+˝À #ê˝≤

eT+~ u…+>±©j·TT\T #·ìb˛j·÷s¡T. eT‘·+ ø£+fÒ uÛ≤ùw >=|üŒ<ä , uÛ≤wü

}|æ]˝≤+{Ï<ä ìs¡÷|æ+#ês¡T. ∫e]øÏ n~ ø£ <X+>± @sêŒ≥T ne&É+,

‘·|üŒìdü]>± u…+>±© uÛ≤wü ÀH˚ |ü]bÕ\q »s¡>±*‡ sêe&É+ »]–+~.

Bìï dü÷Œ¤]Ô>± rdüT≈£îì ◊ø£ sê»´dü$T‹ yêfiófl Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± |òæÁãe]

21e ‘Bq e÷‘·èuÛ≤cÕ ~H√‘·‡e+ »s¡>±\ì ìs¡ísTT+#ês¡T. n˝≤π> eTq

<X+˝À ]j·÷ n+fÒ u…+>±©˝À ø£ j·÷dü nHyêfiófl. u…+>±©\T ]j·÷

n~Ûø±s¡ uÛ≤wü ø±e&ÜìøÏ ˇ|üø√ Ò<äT. ˇ]j·÷ yêfiófl O<ä e÷\T #dæ

yêfi¯flø=ø£ sêÁcÕºìï @sêŒ≥T #˚düT≈£îHêïs¡T. ˇ]j·÷˝À |ü]bÕ\q

kÕ–+#·T≈£îHêïs¡T. nø£ÿ&ç<ëø± m+<äT≈£î eTq sêh+ Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ O+~.

uÛ≤cÕ Á|üj·TTø£Ô sêÁcÕº\T @s¡Œ&Ü¶sTT. eTq sêh+ yÓTT≥ºyÓTT<ä{Ï~. n~

dü÷Œ¤]Ô>± rdüT≈£î+≥THêïπs ‘·|üŒ eT] m+‘· es¡≈£î Ä uÛ≤wü MT<ä Ä uÛ≤wü‘√{Ï

60

9. *|æ dü+düÿs¡D »s¡>±* !

dü+düÿè‘·+, ‘·$Tfi+‘√bÕ≥T ‘Ó\T>∑T ø£qï&É uÛ≤wü\qT ≈£L&Ü ÁbÕNq uÛ≤wü\T>±

πø+Á<ä+ Á|üø£{Ï+∫+~. ÁbÕNq ôVA<ë‘√ e#Ã ì<ÛäT*ï Ä<ÛäTìø£ nedüsê\≈£î $ìjÓ÷–+#ê\H

yê<äq\T n|ü⁄Œ& yÓTT<ä\j·÷´sTT. #Ó’Hê uÛ≤wü ‘·$Tfi+ø£+fÒ ÁbÕNq+. yês¡T *|æ Ä<ÛäTìø£

nedüsê\≈£î nqTe⁄>± Ò<äì #ê˝≤kÕs¡T¢ dü+düÿ]+#·T≈£îHêïs¡T. eTq+ ≈£î+&Éô|+≈£î\ MT<ä,

ã+&ÉsêfiflMT<ä sêdüT≈£î+≥Tqï s√E\˝À ˇø£ *|æ düVæ≤‘·+ Òì s¡cÕýêfiófl, »bÕHé

yêfiófl yê] uÛ≤wü\qT Ä<ÛäTìø£ nedüsê\≈£î nqTe⁄>± e÷sêÃs¡T.eTq *|æì eTq+ m+<äT≈£î

e÷s¡TÃø√ ÒeTT? C≤‹ m<äT>∑T<ä\≈£î ø±e\dæ+~ yê] uÛ≤wüqT ÁbÕNqôVA<ë‘√bÕ≥T Ä

uÛ≤wüqT Ä<äTìø£ nedüsê\≈£î ≈£L&Ü dü]|ü&˝≤ r]Ã~<äT›ø√e&É+. uÛ≤cÕ_Ûe÷q+‘√ bÕ≥T

Á|ü»\ ì‘· J$‘êìøÏ dü+ã+~Û+∫ bÕ\Hê eéVü‰sê\˝À dü«uÛ≤wü ô|‘·Ôq+ #j·÷*.

‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡ uÛ≤wü #·≥º+ 1966˝À e∫Ã+~. Os¡÷› ôV’≤<äsêu≤<é, nq+‘·|ü⁄s¡+,

ø£s¡÷ï\T, ø£&É|ü, >∑T+≥÷s¡T, yÓT<äø, ìC≤e÷u≤<é, s¡+>±¬s&ç¶ õ˝≤¢\˝À ¬s+&Ée n~Ûø±s¡

uÛ≤wü nqï dües¡D 1966˝À C≤Ø nsTT+~. Á|üuÛÑT‘·«+ C≤Ø#˚ùd #·{≤º\÷ Ä<˚XÊ\÷

ìj·Te÷\÷, Á|üuÛÑT‘·«+ Ç‘·s¡ dü+düú\‘√ »]ù| O‘·Ôs¡Á|ü‘·T´‘·Ôsê\÷ n~Ûø±s¡ uÛ≤wü\˝ÀH

O+&Ü\˙ #·≥º+˝À O+~. ø±˙ Os¡÷› À ø±˙ ‘Ó\T>∑T˝À ø±˙ neT\T ø±e≥+ Ò<äT.

Ç<ä›]ø° Ç+ ¢ùw Xs¡DéTsTT´+~. 1988 qe+ãs¡T 1 qT+∫ nìï Á|üuÛÑT‘·« O‘·Ôs¡T«\÷

O‘·Ôs¡ Á|ü‘·T´‘·Ôsê\÷ ‘Ó\T>∑T˝ÀH O+&Ü\˙, Ç+ ¢wüT πøe\+ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+‘√, Ç‘·s¡

sêh Á|üuÛÑT‘ê«\‘√ e÷{≤¢& uÛ≤wü nì Jy√ C≤Ø nsTT´+~. Á|üuÛÑT‘·« O‘·Ôs¡T«\T, O‘·Ôs¡

Á|ü‘·T´‘·Ôsê\T Á|ü»\≈£î n+<äTu≤≥T˝À O+#ê\ì, yê] n_ÛÁbÕj·÷\T nuÛÑ +‘·sê\T $q&ÜìøÏ

ãVæ≤s¡+>∑ $#ês¡D »s¡bÕ\˙ #·≥º+ nsTT+~. ø±˙ n$ Á|ü»\ø£s¡úeTj˚T´ uÛ≤wü˝À

O+&É≥+ Ò<äT. mìïkÕs¡T¢ yÓTT‘·TÔ≈£îHêï Ä |üìe÷Á‘·+ #j·T≥+ Ò<äT. n˝≤π> Hê´j·TkÕúHê\˝À

kÕúìø£ uÛ≤wü yê&É≥+ Ò<äT. ‘Ó\T>∑T Á|ü»\ J$‘ê\T, ÄdüTÔ\T, ≈£î≥T+ã eéVü‰sê\≈£î

dü+ã+~Û+∫q yêĆ≤´\˝À $#ês¡D, yê<√|üyê<ë\T ‘·eT≈£î ns¡ú+ø±ì uÛ≤wü À »s¡T>∑T‘·T+fÒ

‘Ó\T>∑T Á|ü»\T H√s¡T yÓfiflu…≥Tºø=ì #·÷düTÔHêïs¡T. Ç~ eTq C≤‹øÏ nee÷qø£s¡+. ‘·$Tfió

\T 1976 qT+∫ ÁøÏ$Tq Ÿ πødüT\T ôdwüHé‡ ø√s¡Tº <ëø±, 1982 qT+&ç dæ$ Ÿ πødüT\T |üP]Ô>±

‘·$Tfi+˝ÀH »s¡T|ü⁄‘·THêïs¡T. Væ≤+B sêÁcÕº\T ôV’≤ø√s¡Tº À ‘·|üŒ $T>∑‘ê nìï ø√s¡Tº À¢ ‘·eT

‘·eT uÛ≤wü\˝ÀH Hê´j·TeédüúqT q&ÉT|ü⁄‘·THêïsTT.

yÓTõÁùdº{Ÿ ø√s¡Tº\˝À ≈£L&Ü ‘·$Tfi+ Ç+ ¢wüT‘√ b˛{°|ü&ç m<äT>∑T‘·Tqï~. e‘·TÔ\T,

61

>∑TDÏ+‘ê\T n˙ï |üø£ÿ|üø£ÿH Ç+ ¢wt À˝≤>± ˇø£ es¡Tdü À j·T+Á‘êìøÏ nqT≈£L\+>± ‘·$Tfi

*|æ yê]øÏ es¡+>± e÷]+~. ªns¡eeTsTTq &ÓMTà bòÕs¡eTT eTTÁ<äD≈£î Hê\T>∑T s¡÷bÕj·T\T

#ê]® #j·T>± ‘Ó\T>∑Tqø£< e÷~] bòÕs¡eTTq≈£î mì$T~ s¡÷bÕj·T\T #Ûê]® #j·TT#·THêïs¡T.

Ç˝≤ <Ûäs¡ ‘·≈£îÿej·T>∑T≥≈£î ø±s¡D+ ns¡e *|æ À dü+πø‘·eTT\ dü+K´ $TøÏÿ* ‘·≈£îÿe>±

O+&ÉT≥. ‘Ó\T>∑T ø£+b˛õ≥s¡T¢ H˚s¡TÃø=qT≥≈£î Äs¡THÓ\\T |ü&ç‘˚ ns¡eeTT ˇø£ HÓ\˝À

H˚s¡TÃø=qe#·TÃqT. ‘Ó\T>∑T *|æì >∑÷s¡TÃ≥ C≤\C≤>∑>∑TqT. >∑+≥≈£î ˇø£ >±© ns¡eeTT

≈£Ls¡Ã>∑\T>∑>± ‘Ó\T>∑Tq ns¡>±© e÷Á‘·yT ≈£Ls¡Ã>∑\+. n#·TÃqπø Çìï ∫≈£îÿ\T+&É>± ì+ø£

f…Æ|ü⁄¬s’{Ï+>¥ ≈£î<äTs¡THê? nì y˚≥÷] Á|üuÛ≤ø£s¡XÊÁdæÔ yêb˛j·÷s¡T. Ç+ ¢wüTq ns¡eeTTq

Oqï≥T¢ *|æ dü+πø‘·eTT\T |üø£ÿ|üø£ÿH (ˇø£ <ëì øÏ+<äH=ø£{Ï j·TT+&É≈£î+&ÉT≥) j·TT+&Ée …qì

Äj·Tq ø√sês¡T.

(Ä+Á<Ûä *|æ dü+kÕÿs¡eTT,ªª‘ÓqT>∑T yÓTs¡T>∑T\Tμμ 1948)

ªªÁ|ü|ü+#·+˝Àì nìï uÛ≤wü\ eTTÁ<äD ˇø£ m‘·TÔ. ‘ÓqT>∑T eTTÁ<äDÒ ˇø£ m‘·TÔ.

Ç<=ø£ >±s¡&û. ‘ÓqT>∑T nø£åsê\T ≈£Ls¡Ã&ÜìøÏ ø£+b˛õ≥s¡T 700 ~eTà\T, >∑fiófl C≤„|üø£+

O+#·Tø√yê*. Á|ü‹ ø£+b˛õ≥s¡T X‘êe<Ûëì, düVü≤ÁkÕe<Ûëì ø±e\dæ O+≥T+~. á ∫≈£îÿqT

‘=\–+#·Tø√&ÜìøÏ @ s√eTHé *|æH√ nqTdü]ùdÔ n#·TÃ kÂø£s¡´+ ø£\T>∑T‘·T+<äqT≈£î+fÒ

nq÷#êq+>± e∫Ãq á *|æì e<äT\Tø√&É+ m˝≤?μμ

(‹s¡TeT\ sêeT#·+Á<ä, eTq *|æ |ü⁄≥Tº |üPs√«‘·Ôsê\T 1957)

ªªeTT‘ê´\˝≤+{Ï ‘Ó\T>∑ø£åsê\+≥÷ Òìb˛ì ôd+{ÏyÓT+≥T¢ ô|≥Tºø√e&É+ e÷ì

s√eTHé *|æ À (a,aa,i,ee.... á $<Ûä+>±) ‘Ó\T>∑TqT H]Œ‘ n|ü&ÉT eTq <X+ Ä<ÛäTìø£

j·TT>∑+˝ÀøÏ Á|üy•düTÔ+<äì Hê ì•Ã‘ê_ÛÁbÕj·T+ ªÁ|ü|ü+#· ‘Ó\T>∑T eTVü‰düuÛÑyês¡T á $wüj·TyÓTÆ

Ä˝À∫+#·&É+ eT+∫~μ

( ll ªnq+‘·+μ ù|õ 196, Á|üC≤‘·+Á‘· 18.4.1976)

sêJyé>±+BÛ Vü≤‘· πødüT $#ês¡D ≈£L&Ü ‘·$Tfi+˝ÀH »]–+<ä≥. n|”Œ\TqT $#ê]+#

düTÁ|”+ø√s¡Tº ‘·$Tfi+˝À Oqï |üÁ‘ê\ìï{Ï Ç+ ¢wt ÀøÏ nqTyê<ä+ #sTT+#·Tø=+~. Ç+ ¢wüT

e∫Ãqyê]πø eT+∫ O<√´>±\T edüTÔqï+<äT e\¢ Á|üuÛÑT‘·« bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ ≈£L&Ü Ä+>∑¢e÷<Ûä eT+

Á|üy˚X¯ô|&ÉT‘·THêïs¡T.

|æ\¢\T ø=‘·Ô uÛ≤wü\T düTHêj·÷dü+>± Hs¡TÃ≈£î+{≤s¡ì yê~düTÔHêïs¡T. e÷‘·èuÛ≤wü À

$<ë´uÀ<ÛäH˚ |æ\¢\≈£î eT+∫<ä+fÒ ùV≤fi¯q #˚düTÔHêïs¡T. MT |æ\¢\T @ e÷<Ûä´eT+˝À

#·<äTe⁄≈£î+≥THêïs¡ì m<äTs¡T Á|ü•ïdüTÔHêïs¡T. |æ\¢\+<ä]˙ Ä+>∑¢e÷<Ûä eT+˝À |ü&ùdÔ ì»+>±H

62

>=|üŒ neø±XÊ˝§kÕÔj·÷? O<√´>±\T edüTÔqï~ Ç+ ¢wt uÛ≤cÕ |ü]C≤„q+ e\¢Hê Òø£ $wüj·T

$C≤„q+ e\¢Hê? Ç+ ¢wt e∫Ãqyêfifl˝À ≈£L&Ü $wüj·T|ü]C≤„q+ Òì Xó+sƒ¡\≈£î ≈£L&Ü

O<√´>±\T ekÕÔj·÷?

uÛ≤wü Hs¡TÃø√e&É+ ys¡T, uÛ≤wü À #·<äTe⁄ Hs¡TÃø√e&É+ ys¡T. |üs¡uÛ≤wü À #·<äTe⁄

|æ\¢\≈£î Væ≤+ùd, |æ\¢\+<ä]˙ Ç+ ¢wüT MT&çj·T+˝ÀøÏ HÓ≥º&É+ø£+fÒ Áô|’y˚{Ÿ bÕsƒ¡XÊ\\T

≈£L&Ü e÷‘·èuÛ≤wü À #·<äTe⁄ Hs¡Œ≥+ ‘·|üŒìdü] #j·÷*. Ç+ ¢wtqT πøe\+ ˇø£ uÛ≤wü>±

HsêŒ*. Ç+ ¢wüT, ‘·$TfiuÛ≤wü\˝≤>± eTq ‘Ó\T>∑T*|æ dü+πø‘·eTT\T |üø£ÿ|üø£ÿH ≈£L&Ü O+&˝≤

*|æ dü+düÿs¡D ø√dü+ ÁbÕNq ôVA<ë<ë«sê e#Ã ì<ÛäT*ï $ìjÓ÷–+#ê*.

(19.12.2008, ^≥TsêsTT yês¡|üÁ‹ø£)

‘Ó\T>∑T ‘·*¢ n+<ë\ ì+&ÉT C≤_*¢

Äq+<ë\ ø£\Œe*¢

‘Ó\T>∑Tyê&Ü m+<ëø£ }–dü ≤≥ ?

Ç< ˙ >∑T˝≤; ‘√≥

me&ÉT yê&ÉT m#·Ã{Ï yê&ÉT Ç≥T e∫Ãq ‘Ó\¢yê&ÉT

ø£+&Éã\+ ø=+&É ã\+ ø£ã[+# <äT+&É &ÉT

e÷q<Ûäq+ ÁbÕD <Ûäq+ <√#·T≈£îH <=+>∑yê&ÉT

‘·–q XÊdæÔ #Ój·T´sê ‘·]$T ‘·]$T ø=≥ºsê ` ll

63

10. n~Ûø±s¡T˝≤sê! Ç˝≤ MT¬s+<äT≈£î sêj·T Òs¡T?!

>∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ &Üˆˆ ¬ø.j·T Ÿ.sêe⁄ kÕ>∑sY (|ü⁄*∫+‘·\) ÁbÕC…≈£îº uÛÑ÷ùdø£s¡D

$uÛ≤>∑+`1, ôdŒwü Ÿ &ç|üP´{° ø£ …ø£ºs¡T l q÷sYu≤cÕ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢, >∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ ø£ …ø£ºs¡T

>±]øÏ ªªdüeTà‹ nyês¡T¶μμqT ‘Ó\T>∑T˝À |ü+|æ+#ês¡T. sêhyê´|üÔ+>± bÕ\Hê e´eVü‰sê\T

‘Ó\T>∑T˝À »s¡|ü&ÜìøÏ n~Ûø±s¡T\+<äs¡÷ ‘·eT XÊj·TX≈£îÔ ≤ ø£èwæ #kÕÔs¡ì Ä•düTÔHêï+.

l s¡Vü≤+‘·T˝≤¢qT n_Ûq+~dü÷Ô, Bìì j·T<∏ë‘·<∏ä+>± Á|ü#·T]düTÔHêï+.

düeTà‹ nyês¡T¶

(bòÕs¡+`8)

l q÷sYuÛ≤cÕ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢, j·T+.ø±+., Á|ü‘´ø£ O|üø£ …ø£ºs¡T eT]j·TT uÛÑ÷ùdø£s¡D≤~Ûø±],

uÛÑ÷ùdø£s¡D $uÛ≤>∑eTT `1,

&Üˆˆ ¬ø.m Ÿ.sêe⁄ kÕ>∑sY (|ü⁄*∫+‘·\) ÁbÕC…≈£îº, >∑T+≥÷s¡T yê]# #j·Tã&ç+~.

(Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ uÛÑ÷ùdø£s¡D #·≥º+ 11(2) ôdø£åHé eT]j·TT õ˝≤¢ kÕúsTT dü+Á|ü~+|ü⁄\ ø£$T{°

ìj·Te÷e[ 1998 (õ.z.m+.mdt.382 (¬syÓq÷´) uÛÑ÷ùdø£s¡D ‘~. 4.6.1998)

>∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ sêEbÕ …+ eT+&É\+ sêEbÕ …+ Á>±eT+ düπs«HÓ+ãs¡T 229/

38 e¬>’sê\˝Àì 14.98 mø£sê\ uÛÑ÷$T &Üˆˆ ¬ø.m Ÿ.sêe⁄ kÕ>∑sY (|ü⁄*∫+‘·\) ÁbÕC…≈£îº À

uÛÑ÷eTT\T ø√˝ÀŒsTTq ìsê«dæ‘·T\ ≈£î≥T+u≤\ |ü⁄Hêsêyêdü+ ø√dü+ ùdø£]+#·ã&ÉT‘·T+<äì

õ˝≤¢ sê»|üÁ‘·+˝À Á|ü#·T]+#·ã&ç+~. uÛÑ÷ùdø£s¡D n~Ûø±s¡T\T Á|üø£{Ï+∫q qwüº|ü]Vü‰s¡+

πs≥T mø£sê 1øÏ 3,32,910 s¡÷bÕj·T\T n+^ø£]+#·ø£ uÛÑ÷ j·T»e÷qT\T mø£sêìøÏ 15

\ø£å\ s¡÷bÕj·T\ #=|üq |ü]Vü‰s¡+ ø√sês¡T. õ˝≤¢kÕúsTT dü+Á|ü~+|ü⁄\ ø£$T{°øÏ

ìy~+#·e\dæq~>± ø√sês¡T. dü+Á|ü~+|ü⁄\ nq+‘·s¡+ mø£sê≈£î 6,65,820/` s¡÷bÕj·T\

#=|üq |ü]Vü‰s¡+ Çe«&ÜìøÏ ø£ …ø£ºs¡T>±s¡T, rdüT≈£îH+<äT≈£î uÛÑ÷j·T»e÷qT\T |üs¡düŒs¡+

n+^ø£]+#ês¡T. n+<äTe\q Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ uÛÑ÷ùdø£s¡D #·≥º+ 11/2, 31/2 ôdø£åqT¢ eT]j·TT

uÛÑ÷ùdø£s¡D dü+Á|ü~+|ü⁄\ ø£$T{° #·≥º+ 1992 Á|üø±s¡+ á düeTà‹ nyês¡T¶qT C≤Ø

#j·T&ÉyÓTÆq~. ôdø£åHé 18 Á|üø±s¡+ @ Hê´j·TkÕúqeTT˝Àq÷ <ëyê yj·T{≤ìøÏ M\T Ò<äT.

1. uÛÑ÷$T ìø£s¡ $d”Ôs¡í+ : j·T. 13.96 ôd+ˆˆ

2. mø£sê≈£î 6,65,820/` s¡÷bÕj·T\ #=|üq yÓTT‘·Ô+ uÛÑ÷$TøÏ Ç#Ã |ü]Vü‰s¡+

: s¡÷. 92,94,847/`

3. uÛÑ÷$T e÷¬sÿ{Ÿ $\Te (_.m.ÄsY. z.dü+. 90 ù|sê 14(1)(◊)

H√{Ÿ 1 Á|üø±s¡+) uÛÑ÷$T øö\T |üP]Ô>± eT~+|ü⁄ #j·Tã&çq|ü&ÉT

64

Ò<ë Ç+&É¢ düú ≤\¬ø’‘ e÷¬sÿ{Ÿ $\Te‘√ ø±≈£î+&Ü Ç‘·s¡

nìï düú ≤\≈£î #Ó≥T¢ uÛÑeHê\T, |ü+≥\T $TqVü‰sTT+∫ : ......................

4. áHê+ uÛÑ÷eTT …’‘ (_.mdt.z.HÓ+.ù|sê(14) (◊)(◊)

Á|üø±s¡+ áHê+ ôd{Ï …à+≥T düeTj·T+˝À áHê+<ës¡T≈£î

nqTuÛÑe Vü≤≈£îÿ øÏ+<ä ìs¡ísTT+#·ã&çq ìø£s¡ eT~+|ü⁄ $\Te : .......................

5. _.mdt.z.HÓ+.90 ù|sê 14(◊)(◊)˝À Á|ükÕÔ$+∫q Ç‘·s¡

áHê+ uÛÑ÷eTT …’‘ _.mdt.z.HÓ+. ù|sê 14(1) H√{Ÿ 2

Á|üø±s¡+ áHê+<ës¡T nqTuÛÑe Vü≤≈£îÿqT ø√˝ÀŒsTTq+<äT≈£î >±qT

Á|üuÛÑT‘·« eT~+|ü⁄#dæq •düTÔ≈£î 20 ¬s≥T¢ |ü]Vü‰s¡+ e]Ô+#·<äT : ......................

6. #Ó≥¢ $\Te (ø±j·T\T ø±#$ eT]j·TT ø±j·T\T ø±j·Tì$) : ......................

7. ø£≥º&Ü\ $\Te (u≤e⁄\T, Çfiófl yÓTT<ä …’q$ : ........................

yÓTT‘·ÔeTT : s¡÷. 92,94,847 /`

(‘=+uÛ…’ ¬s+&ÉT \ø£å\ ‘=+uÛ…’ Hê\T>∑T y\ mì$T~ e+<ä\ q\uÛ…’ @&ÉT s¡÷bÕj·T\T e÷Á‘·yT)

nqTã+<Ûä+ ` 1

ùdø£s¡D uÛÑ÷$TøÏ dü]Vü≤<äT›\T

es¡T. düπs«$d”Ôs¡í+ |ü{≤º<ës¡T ù|s¡T

uÛÑ÷$TøÏ dü]Vü≤<äT›\T

HÓ+. HÓ+. O‘·Ôs¡+ |ü&ÉeTs¡ ‘·÷s¡TŒ <äøÏåD+

1. 229/38`4m 1.00 b˛‘·+XË{Ïº >√|üj·T´ ‘·+Á&ç ø=+&Éj·T´ 229/39 214 229/38`3 229/41

2. 229/38`4m 0.91 ø£HÓï>∑+{Ï sêeTj·T´ ‘·+Á&ç qs¡dæ+Vü‰sêe⁄ 229/39 214 229/38`3 229/41

3. 229/38`4m 0.79 ø=Ás¡bÕ{Ï lìyêdüsêe⁄ ‘·+Á&ç sêeTT\T 229/39 214 229/38`3 229/41

4. 229/39`1_ 1.11 #· ≤¢ ô|<äeTkÕÔHé sêe⁄ ‘·+Á&ç *+>∑j·T´ 224 224 229/38`3 229/4

5. 229/40`2 8.46 ã‘·TÔ\ yÓ+ø£≥s¡eTD uÛÑs¡Ô ø£ØeTT˝≤¢sêe⁄ 229/39 229/41 229/41 229/40`1

6. 229/40`2 1.69 »+>∑+ #Ó+#·j·T´ ‘·+Á&ç düTu≤“sêe⁄ 229/39 229/41 229/41 229/40`1

yÓTT‘·ÔeTT 13.96

nqTã+<Ûä+ ` 2

|ü]Vü‰s¡+ bı+<äe\dæq uÛÑ÷ j·T»e÷qT\T

düπs« yÓTT‘·Ô+ ¬ø¢sTT+#dæq nyês¡T¶<ës¡Tì ù|s¡T <ëK\T #dæq Vü≤≈£îÿ |üÁ‘·+ Á|üø£{Ï+∫q

HÓ+. $d”Ôs¡í+ $d”Ôs¡í+ 1_ <äkÕÔy˚E 10(1) |ü]Vü‰s¡+

229/38`4m 1.00 1.00 b˛‘·+XË{Ïº >√|üj·T´ ‘·+Á&ç ø=eTs¡j·T´ .... 255/66 .... 6,65,820/`

229/38`4m 0.91 0.91 ø£HÓï>∑+{Ï sêeTj·T´ ‘·+Á&ç qs¡dæ+Vü‰sêe⁄ .... .... .... 6,05,896/`

229/38`4m 0.79 0.79 ø=Ás¡bÕ{Ï lìyêdüsêe⁄ ‘·+Á&ç sêeTT\T 902 .... .... 5,25,998/`

65

229/39`1_ 1.11 1.00 #· ≤¢ ô|<äeTkÕÔHé sêe⁄ ‘·+Á&ç *+>∑j·T´ 808 .... .... 7,39,060/`

229/40`2 8.46 8.46 ã‘·TÔ\ yÓ+ø£≥s¡eTD uÛÑs¡Ô ø£ØeTT˝≤¢sêe⁄ ... 48/07 .... 56,32,837/`

‘˚~ 5.1.07

229/40`2 1.69 1.69 »+>∑+ #Ó+#·j·T´ ‘·+Á&ç düTu≤“sêe⁄ 600 .... .... 11,25,236/`

yÓTT‘·ÔeTT 13.96 92,94,847/`

s¡÷. 92,94,847/` (‘=+uÛ…’ ¬s+&ÉT \ø£å\ ‘=+uÛ…’ Hê\T>∑T y\ mì$T~ e+<ä\ q\uÛ…’ @&ÉT s¡÷bÕj·T\T e÷Á‘·yT)

1. nyês¡T¶ À uÛ≤>∑+>± uÛÑ÷ùdø£s¡D #·≥º+ ôdø£åHé 9 Á|üø±s¡+ ô|’ nyês¡T¶\+<ä]ø° H√{°düT\T

n+<äCÒj·T&ÉyÓTÆq~.

2. ùdø£]+#·<ä\∫q uÛÑ÷$T Vü≤<äT›\‘√ ≈£L&çq bÕ¢qT HêeTT+<äT O+~.

uÛÑ÷ùdø£s¡D≤~Ûø±] eT]j·TT Á|ü‘´ø£ O|ü ø£\ø£ºs¡T,

uÛÑ÷ùdø£s¡D $uÛ≤>∑eTT ` 1

&Üˆˆ ¬ø.m Ÿ.sêe⁄ kÕ>∑sY (|ü⁄*∫+‘·\) ÁbÕC…≈£îº

>∑T+≥÷s¡T

ôdŒwü Ÿ &ç|üP´{° ø£\ø£ºs¡T, uÛÑ÷ùdø£s¡D $uÛ≤>∑eTT `1

&Üˆˆ ¬ø.m Ÿ.sêe⁄ kÕ>∑sY (|ü⁄*∫+‘·\) ÁbÕC…≈£îº, >∑T+≥÷s¡T yê] O‘·Ôs¡T«\T

Á|üdüTÔ‘·+ : l q÷sY uÛ≤cÕ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢, j·T+.ø±+.

ô|ò’\T dü+K´ : 116/2008`dæ1 ‘~ 10.11.2008

$wüj·TeTT : uÛÑ÷ùdø£s¡D ` düVü‰j·T+ eT]j·TT |ü⁄qsêyêdü+ ` &Üˆˆ ¬ø.m Ÿ.sêe⁄ kÕ>∑sY

(|ü⁄*∫+‘·\) ÁbÕC…≈£îº À ìsê«dæ‘·T\≈£î |ü⁄qsêyêdü+ ø√dü+ Ç+&É¢ düú ≤\

ùdø£s¡D ` sêEbÕ …+ eT+&É\+ ` sêEbÕ …+ Á>±eT+ ` düπs« HÓ+ãs¡T

229/38`1 e¬>’sê\˝À 13.96 mø£s¡eTT\ uÛÑ÷$T ùdø£]+#·&ÜìøÏ düeTà‹

nyês¡T¶ C≤Ø #j·T&ÉyÓTÆq~.

dü÷∫ø£ :1. eTTkÕsTT<ë H√{Ï|òæπøwüHé Ä+Á<ÛäuÛÑ÷$T, ø£ècÕí|üÁ‹ø£, ‘~ 10.01.2008

2. 5`m $#ês¡D ‘~ 25.03.2008

3. eTTkÕsTT<ë &çø£¢πswüHé, kÕøÏå, ‘~ 20.05.2008 eT]j·TT áHê&ÉT

‘~ 20.5.2008

4. ÁbÕ<∏ä$Tø£ $\Te ìsêΔs¡D ‘~. 26.7.2008

5. õ˝≤¢kÕúsTT dü+Á|ü~+|ü⁄\ ø£$T{° mø£sê s¡÷. 6,65,820/`\T>± $\Te

ìsêΔs¡D ‘~ 20.09.2008.

6. Á|ü‘´ø£ ø£ …ø£ºs¡T (uÛÑ÷ùdø£s¡D) &Üˆˆ ¬ø.m Ÿ.sêe⁄ kÕ>∑sY (|ü⁄*∫+‘·\)

ÁbÕC…≈£îº, >∑T+≥÷s¡T yê] ÄsY.dæ.HÓ+.1/395/08, ‘~ 7.11.2008

66

O‘·Ôs¡T«\T

|ü⁄*∫+‘·\ ÁbÕC…≈£îº˝À uÛÑ÷eTT\T, Çfi¯ófl ø√˝ÀŒsTT ìsê«dæ‘·T˝Ö‘·Tqï yê]

|ü⁄qsêyêdü+ ø√dü+ sêE bÕ …+ Á>±eT+ düπs« HÓ+ãs¡T 229/38`4 e¬>’sê\˝À 14.98

mø£sê\ uÛÑ÷$Tì ùdø£]+#·&ÜìøÏ ô|’ 1 qT+&ç 3 dü÷∫ø£\˝À Á|ü‹bÕ~+#·&ÉyÓTÆq~.

düπs« eT]j·TT düuŸ &ç$»Hé\ |üì

Á|ü‹bÕ~‘· uÛÑ÷$T düπs« eT]j·TT düuŸ &ç$»Hé ]ø±s¡T¶ Ádü÷ÿ{Ï nq+‘·s¡+ Ç˝≤

O+~.

düπs« HÓ+. eØZø£s¡D $d”Ôs¡íeTT

229/38`4m |ü{≤º 2.70

229/39`1_ |ü{≤º 1.11

229/40`2 |ü{≤º 10.15

yÓTT‘·ÔeTT 13.96

d”*+>¥ uÛÑ÷$T

á uÛÑ÷ùdø£s¡D˝Àì uÛÑ÷ j·T»e÷qT\+<äs¡÷ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ uÛÑ÷ dü+düÿs¡D\

(dæ.ˇ.m.ôV≤#Y) #·≥º+ 1973 |ü]~Û ÀøÏ sês¡T.

eTTkÕsTT<ë H√{Ï|òæπøwüHé :

ø£ …ø£ºs¡T>±] ÄyÓ÷<ä+ ô|ò’\T dü+K´ õ1/5042/07, ‘~ 7.1.08, õ˝≤¢ sê»|üÁ‘·+

HÓ+. 3, ‘B 10.01.2008 yÓTT<ä{Ï ù||üs¡T Ä+Á<ÛäuÛÑ÷$T, ¬s+&Ée ù||üs¡T ø£ècÕí |üÁ‹ø£.

n|üŒ{Ï uÛÑ÷ùdø£s¡D n~Ûø±] yês¡T eT]j·TT ¬s$q÷´ &ç$»q Ÿ n~Ûø±], >∑T+≥÷s¡T

yês¡T 14.98 mø£sê\ uÛÑ÷$TøÏ eTTkÕsTT<ë˝À H√{Ï|òæπøwüHé Ç∫ÃHês¡T. ø±˙ ‘·<äT|ü]

düuŸ&ç$»Hé ]ø±s¡T¶ düeTj·TeTT˝À yêdüÔeeTT>± á \_›<ës¡T\T nqTuÛÑe+˝À ø£*Z Oqï

uÛÑ÷eTT\T |ü]o*+#·>± 14.98 mø£sê\≈£î ã<äT\T>± 13.96 mø£sê\T>± ìs¡ísTT+#·&ÉyÓTÆq~.

eTTkÕsTT<ë &çø£¢πswüHé

ø£ …ø£ºs¡T >±] ÄyÓ÷<ä+ ô|ò’\T dü+K´ m/395/08, ‘~ 15.5.08 yÓTT<ä{Ï ù||üs¡T

áHê&ÉT, ‘~. 20.05.2008, ¬s+&Ée ù||üs¡T kÕøÏå ‘~. 20.5.2008

5`m $#ês¡D

ôdø£åHé 5`m Á|üø±s¡+ ôdŒwü Ÿ &ç|üP´{Ï ø£ …ø£ºs¡T, uÛÑ÷ùdø£s¡D $uÛ≤>∑eTT`1, &Üˆˆ

¬ø.j·T˝Ÿ.sêe⁄ kÕ>∑sY (|ü⁄*∫+‘·\) ÁbÕC…≈£îº, >∑T+≥÷s¡T yê] ø±sê´\j·TeTT˝À ‘˚~.

25.3.2008q $#ês¡D »]–q~.

düú\ $es¡D

67

sêEbÕ …+ Á>±eT+˝À ùdø£s¡D ø√dü+ Á|ü‹bÕ~+#·ã&çq á uÛÑ÷$T sêEbÕ …+

eT+&É\ πø+Á<ä+˝ÀH O+~. ns¡ øÏ ÀMT≥s¡T <ä÷s¡+˝À >∑T+≥÷s¡Tè÷#·s¡¢ s¡Vü≤<ë] O+~.

düú ≤ìøÏ $<äT´‘Y kÂø£s¡ + yÓ+≥H ø£*Œ+# M\T O+~. ¬s’‘·T\T á uÛÑ÷$T˝À e÷$T&ç,

ã‘êÔsTT ˝≤+{Ï$ kÕ>∑T#˚düT≈£î+≥THêïs¡T. ø=+‘· uÛÑ÷$T Çfi¯fl düú˝≤\≈£î ˝Ò ne⁄{Ÿ y˚dæ

$&É>={Ïº O+~.

#Ó≥T¢ eT]j·TT ø£≥º&ÉeTT\T

á uÛÑ÷$T˝À #Ó≥T¢ eT]j·TT ø£≥º&ÉeTT\T @$Tj·T÷ Òe⁄.

uÒdæø $\Te

á düπs« q+ãs¡¢ Àì uÛÑ÷$T uÒdæø $\Te s¡÷. 66,000/`\T>± O+~.

uÛÑ÷$T $\Te ìsêΔs¡D &ç.j·THé≈£î eT÷&fifl eTT+<äT qT+&ç »]–q Áø£j·T$Áø£j·÷\T

HÓ+.<äkÕÔyE HÓ+./‘~ düπs«HÓ+. $d”Ôs¡íeTT eØZø£s¡D Áø£j·T $\Te mø£sê≈£î πs≥T

1. 1009, 01.05.06 229/39`1 201.80 yÓT≥º 38,500 9,23,389

2. 1500, 10.04.07 229/39`1 243 yÓT≥º 56,000 11,15,390

3. 3138, 09.07.07 229/39`1 267.19 yÓT≥º 61,500 11,14,309

4. 3137, 09.07.07 229/39`1 267.68 yÓT≥º 61,500 11,16,168

5. 3136, 09.07.07 229/39`1 266.60 yÓT≥º 62,500 11,16,504

6. 3135, 09.07.07 229/39`1 269.85 yÓT≥º 62.000 11,20,993

7. 3133, 08.07.07 229/39`1 268.57 yÓT≥º 62,000 11,17,325

8. 942, 28.02.08 229/40`2 242 yÓT≥º 56,000 11,20,000

9. 48, 05.01.07 229/40`2 8.46 yÓT≥º 4,65,500 55,023

10.3518, 30.07.07 229/39`1 0.24 yÓT≥º 24,000 1,00,000

düMT|ü ÁbÕ+‘· e÷¬sÿ{Ÿ $\Te

H√{Ï|òæπøwüHé≈£î eTT+<äT eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\ ø±\+˝À »]–q Áø£j·T $Áø£j·÷\

$esê\T düuŸ ]õÁkÕºs¡T, |æ&ÉT>∑Tsêfi¯fl ø±sê´\j·T+ qT+&ç ùdø£]+#êeTT. yÓTT‘·Ô+ 10

eéVü‰sê\T »]>±sTT. yê{Ï À 2 e÷Á‘·+ ùdø£s¡D uÛÑ÷$T düMT|ü+˝À »]>±sTT. yê{Ï

$esê\T

HÓ+. <äkÕÔyE HÓ+./‘~ düπs«HÓ+. $d”Ôs¡íeTT eØZø£s¡D Áø£j·T $\Te mø£sê≈£î πs≥T

1. 48, 05.01.07 229/40`2 8.46 yÓT≥º 4,65,500 55.023

2. 3518, 30.07.07 229/39`1 0.24 yÓT≥º 24,000 1,00,000

Áø£eTdü+K´ 1 qT+&ç 8 es¡≈£î »]–q eéVü‰sê\T #ê˝≤ ‘·≈£îÿe $d”Ôsêí\≈£î

68

»]>±sTT. ô|’>± mø£sê πs≥T≈£î s¡÷. 9 \ø£å\ ô|’ã&ç OHêïsTT >∑qTø£ e~*ô|≥º&ÉyÓTÆq~.

Áø£eTdü+K´ 9,10 ˝Àì Áø£j·÷\T m≈£îÿe $d”ÔsêíìøÏ ùdø£s¡D uÛÑ÷$T n<˚ düπs«

HÓ+ãs¡T˝À »]>±sTT. 0.24 ôd+≥¢≈£î mø£sê 1 \ø£å #=|üq »]–q Áø£j·÷ìï (Áø£eTdü+K´

10) |ü]>∑Dq˝ÀìøÏ rdüTø√e&É+ »]–+~.

uÒdæø $\Te s¡÷. 66,000

]õÁùdºwüHé Á|üø±s¡+ n‘· ~Ûø£ neTàø£+$\Te (30.07.2007q Áø£j·T+) s¡÷. 1,00,000

á uÛÑ÷$T s√&ÉT¶ Á|üø£ÿq kÂø£s¡ e+‘·yÓTÆq kÕúq+˝À O+~. uÛÑ÷ j·T»e÷qT\T

dü«+‘· Ks¡TÃ‘√ kÕ>∑T˙{Ï kÂø£s¡ +‘√ n_Ûeè~Δ #XÊs¡T. uÛÑ÷ùdø£s¡D yÓ+≥H »s¡>±*‡ O+~.

Çfifl düú ≤\≈£î u≤>± |üìø=#Ã $\TyÓ’q uÛÑ÷$T. düuŸ ]õÁkÕºsY ø±sê´\j·T+ á uÛÑ÷eTT\≈£î

>∑C≤\ πs≥T˝À …øÏÿdüTÔ+~. uÛÑ÷$T Ç|üŒ{Ïπø Ò ne⁄{Ÿ bÕ¢≥T¢>± $&É>={Ïº O+~. düMT|üeTT˝À

‘√≥\T ≈£L&Ü OHêïsTT. uÛÑ÷$T Á>±e÷ìøÏ <ä>∑Zs¡ À O+~. ô|’>± eT+&É\ πø+Á<ä+ ≈£L&Ü.

ø±ã{Ïº mø£sê 1øÏ e÷¬sÿ{Ÿ $\Te s¡÷. 2,43,000/`>± ìs¡ísTT+#·&ÉyÓTÆq~.

ìsêú]+∫q e÷¬sÿ{Ÿ $\Te ` mø£sê s¡÷. 2,43,000

30% kı Òwæj·T+ s¡÷. 72,900

12% n<äq|ü⁄ e÷¬sÿ{Ÿ $\Te (&ç.j·THé. 17.01.2008qT+&ç) s¡÷. 17,010

ìsêΔ]+∫q ÁbÕ<∏ä$Tø£ $\Te ` mø£sê≈£î s¡÷. 3,32,910

õ˝≤¢kÕúsTT ø£$T{° À ìs¡íj·T+

¬s’‘·T\T á πs≥T≈£î n+^ø£]+#· Ò<äT. n+<äTe\q ø£ …ø£ºs¡T>±] n<Ûä ø£å‘·q õ˝≤¢

kÕúsTT dü+Á|ü~+|ü⁄\ ø£$T{°øÏ ìy~+#·&ÉyÓTÆq~. 20.09.2008q õ˝≤¢ ø£ …ø£ºs¡T >±] n<Ûä ø£å‘·q

õ˝≤¢ kÕúsTT dü+Á|ü~+|ü⁄\ ø£$T{° düe÷yXyÓTÆ mø£sêìøÏ s¡÷. 6,65,820/` Ç#Ã+<äT≈£î

ìs¡ísTT+∫+~. á πs≥T≈£î uÛÑ÷eTT\T Ç#Ã+<äT≈£î ¬s’‘·T\T n+^ø£]+#ês¡T.

nyês¡T¶ $#ês¡D

uÛÑ÷ùdø£s¡D #·≥º+ 9(1),10 ôdø£åHé H√{°düT\T sêEbÕ …+ ‘·Vü≤o˝≤›s¡T, eT+&É ≤_Ûeè~Δ

n~Ûø±], düuŸ ]õÁkÕºs¡T, ùdºwüHé Vü≤Ödt Ä|ò”düsY, Á>±eT |ü+#êsTTr yÓTT<ä˝…’q Á|üuÛÑT‘·«

ø±sê´\j·TeTT˝À Á|ü<ä]Ù+#·&É+ »]–+~. ôdø£åHé 9(3), 10\ Á|üø±s¡+ H√{°düT\qT uÛÑ÷

j·T»e÷qT\≈£î ≈£L&Ü n+<äCÒdæ 15.07.2008e ‘˚Bq nyês¡T¶ $#ês¡D≈£î Vü‰»s¡T

ø±e\dæ+~>± ø√s¡&É+ »]–+~. 15.07.2008q uÛÑ÷ j·T»e÷qT\T Vü‰»¬s’ yê] <ä>∑Zs¡

Oqï j·÷»e÷q´ Vü≤≈£îÿ |üÁ‘ê\qT á ÁøÏ+~ $<Ûä+>± düeT]Œ+#ês¡T.

69

es¡T. nyês¡T¶<ës¡T ù|s¡T düπs« HÓ+. ¬ø¢sTT+ yÓTT‘·Ô+ düeT]Œ+∫qVü≤≈£îÿ|üÁ‘·+ nyês¡T¶#˚dæq

HÓ+. ‘·+Á&ç/uÛÑs¡Ô ù|s¡T #˚dæq $d”Ôs¡í+ $d”Ôs¡í+ 1_ <äkÕÔy˚E

yÓTT‘·Ô+

1. b˛‘·+XË{Ïº >√|üj·T´ ‘·+Á&ç ø=+&Éj·T´ 229/38`4m 1.00 1.00 ... 2651/66 6,65,820

2. ø£HÓï>∑+{Ï sêeTj·T´ ‘·+Á&ç qs¡dæ+Vü‰sêe⁄ 229/38`4m 0.91 0.91 ... ... 6,05,896

3. ø=Ás¡bÕ{Ï lìyêdüsêe⁄ ‘·+Á&ç sêeTT\T 229/38`4m 0.79 902 ... 5,25,998

4. #· ≤¢ ô|<äeTkÕÔHé sêe⁄ ‘·+Á&ç *+>∑j·T´ 229/39`1_ 1.11 1.11 808 ... 7,39,060

5. ã‘·TÔ\ yÓ+ø£≥s¡eTD uÛÑs¡Ô ø£ØeTT˝≤¢sêe⁄ 229/40`2 8.46 8.46 ... 48/07 56,32,837

5.1.07

6. »+>∑+ #Ó+#·j·T´ ‘·+Á&ç düTu≤“sêe⁄ 229/40`2 1.69 1.69 600 ... 11,25,236

yÓTT‘·ÔeTT 13.96 92,94,847

düuŸ &ç$CHé ]ø±s¡T¶ <ëK˝≤ á ÁøÏ+~ O<äVü≤]+#·ã&çq dü+ã+~Û‘· ¬s’‘·T\≈£î qwüº |ü]Vü‰s¡eTTqT

dü+ã+~Û‘· nyês¡T¶q+<äT bı+<äT|üs¡#·&ÉyÓTÆq~.

1. düπs« HÓ+ãs¡T 229/38`4m, j·T.1.00 ôd+≥T¢, uÛÑ÷$T$\Te s¡÷. 6,65,820/`

|ü{≤º<ës¡T eT]j·TT nqTuÛÑe<ës¡T : l b˛‘·+XË{Ïº >√|üj·T´, ‘·+Á&ç ø=+&Éj·T´

l b˛‘·+XË{Ïº >√|üj·T´, ‘·+Á&ç ø=+&Éj·T´ á uÛÑ÷$TøÏ |ü{≤º<ës¡T eT]j·TT

nqTuÛÑe<ës¡T nsTT OHêïs¡T. nyês¡T¶ $#ês¡D≈£î Ç‘·qT Vü‰»¬s’Hê&ÉT. uÛÑ÷$TøÏ ‘êH˚

|ü{≤º<ës¡T&Éqì, á uÛÑ÷$Tì |æ&ÉT>∑Tsêfifl düuŸ]õÁkÕºsY Ä|ò”düT˝À ]õdüºsY <äkÕÔyE HÓ+.

2551/66, ‘~ 26.7.1966q l e÷s¡uÀsTTq >∑Ts¡TkÕ«$T ‘·+Á&ç o‘·j·T´ >±] qT+&ç

düπs« HÓ+. 229/33`4m˝À j·T.1.50 ôd+. uÛÑ÷$Tì ø=qT>√\T #˚dæ, ÄHê{Ï qT+&ç

sTT+‘·es¡≈£î dü+|üPs¡í kÕ«BÛq Vü≤≈£îÿ uÛÑTø£ÔeTT\‘√ nqTuÛÑ$+#·T#·THêïqì, ù|s=ÿì OHêïs¡T.

õ˝≤¢kÕúsTT dü+Á|ü~+|ü⁄\ ø£$T{° À ìs¡ísTT+∫q uÛÑ÷$T $\Te mø£sê 1 øÏ s¡÷. 6,65,820\T

ÄyÓ÷~+∫ OHêï&ÉT. á uÛÑ÷$T qwüº|ü]Vü‰s¡+ $wüj·TyÓTÆ y¬ses¡÷ ¬ø¢sTT+ #dæ O+&É Ò<äT.

ø±e⁄q s¡÷. 6,65,820\T |ü]Vü‰sêìï |ü{≤º<ë¬s’q l b˛‘·+XË{Ïº >√|üj·T´>±]øÏ sTT#·TÃ≥≈£î

ìs¡ísTT+#·&ÉyÓTÆq~.

2. düπs«HÓ+ãs¡T 229/38`4m, j·T.0.91 ôd+≥T¢, uÛÑ÷$T $\Te s¡÷. 6,05,896/`

|ü{≤º<ës¡T eT]j·TT nqTuÛÑe<ës¡T : l ø£HÓï>∑+{Ï sêeTj·T´, ‘·+Á&ç qs¡•+Vü‰sêe⁄

l ø£HÓï>∑+{Ï sêeTj·T´, ‘·+Á&ç qs¡•+Vü‰sêe⁄ á uÛÑ÷$TøÏ |ü{≤º<ës¡T eT]j·TT

nqTuÛÑe<ës¡T. nyês¡T¶ $#ês¡D≈£î Ç‘·qT Vü‰»s¡Tø± Ò<äT. á uÛÑ÷$TøÏ ‘êH j·T»e÷ì

nH+<äT≈£î s¡TEe⁄>± bÕdt|ü⁄düÔø£+ >±˙, eT]j·TT <äkÕÔyE\T >±˙ <ëK\T #dæj·TT+&É Ò<äT.

n‘·ì ‘·s¡|òü⁄q Á|ü‹ì<ÛäT\T ≈£L&Ü mes¡÷ sê Ò<äT. ø±ã{Ïº á $\TeqT ¬syÓq÷´ &çbÕõ{Ÿq+<äT

70

O+#ê\ì ìs¡ísTT+#·&ÉyÓTÆq~.

3. düπs«HÓ+ãs¡T 229/38`4m, j·T. 0.79 ôd+≥T¢, uÛÑ÷$T$\Te s¡÷. 5,25,998/`

|ü{≤º<ës¡T eT]j·TT nqTuÛÑe<ës¡T : l ø=Ás¡bÕ{Ï lìyêdüsêe⁄, ‘·+Á&ç sêeTT\T

l ø=Ás¡bÕ{Ï lìyêdüsêe⁄, ‘·+Á&ç sêeTT\T á uÛÑ÷$TøÏ |ü{≤º<ës¡T eT]j·TT

nqTuÛÑe<ës¡T. nyês¡T¶ $#ês¡D≈£î Ç‘·qT Vü‰»¬s’Hê&ÉT. uÛÑ÷$TøÏ ‘êH˚ |ü{≤º<ës¡T&Éqì,

nqTuÛÑe<ës¡T&Éq˙ á uÛÑ÷$T ‘·q≈£î e+X¯bÕs¡+|üs¡´+>± dü+Áø£$T+∫q |æÁ‘ê]®‘·eT˙

qwüº|ü]Vü‰s¡+ ‘·q≈£î Ç|æŒ+#·e\dæ+~>± ø√sê&ÉT. ‘êH á uÛÑ÷$T j·T»e÷ì nH+<äT≈£î

s¡TEe⁄>± bÕdt|ü⁄düÔø£+ eT]j·TT <äkÕÔy˚E HÓ+. 902qT <ëK\T #˚XÊ&ÉT. õ˝≤¢kÕúsTT

dü+Á|ü~+|ü⁄\ ø£$T{° À ìs¡ísTT+∫q πs≥T≈£î ‘·q uÛÑ÷$Tì Ç#Ã+<äT≈£î n+^ø£]+#ê&ÉT.

Ç‘·ìøÏ b˛{°>± eT¬ses¡÷ á uÛÑ÷$Tì ¬ø¢sTT+ #Ój·T´ Ò<äT ø±ã{Ïº s¡÷. 5,25,998/`\T

|ü]Vü‰s¡ yÓTT‘êÔìï Ç‘·ìøÏ Çe«&ÜìøÏ ìs¡ísTT+#·&ÉyÓTÆq~.

4. düπs«HÓ+ãs¡T 229/39`1_, j·T.1.11 ôd+≥T¢, uÛÑ÷$T $\Te s¡÷. 7,39,060/`

|ü{≤º<ës¡T eT]j·TT nqTuÛÑe<ës¡T : l #· ≤¢ ô|<ä eTkÕÔHésêe⁄, ‘·+Á&ç *+>∑j·T´

l #·˝≤¢ ô|<äeTkÕÔHésêe⁄ ‘·+Á&ç *+>∑j·T´ á uÛÑ÷$TøÏ |ü{≤º<ës¡T eT]j·TT

nqTuÛÑe<ës¡T. nyês¡T¶ $#ês¡D≈£î Ç‘·qT Vü‰»¬s’Hê&ÉT. á uÛÑ÷$TøÏ ‘êH |ü{≤º<ës¡T&Éqì,

nqTuÛÑe<ës¡Tq˙ á uÛÑ÷$T ‘·q≈£î e+X¯bÕs¡+|üs¡´+>± dü+Áø£$T+∫q |æÁ‘ê]®‘·eT˙

qwüº|ü]Vü‰s¡+ ‘·q≈£î Ç|æŒ+#·e\dæ+~>± ø√sês¡T. ‘êH á uÛÑ÷$TøÏ j·T»e÷ì nH+<äT≈£î

s¡TEe⁄>± bÕdt|ü⁄düÔø£+ eT]j·TT <äkÕÔyE HÓ+. 808 <ëK\T #XÊs¡T. õ˝≤¢kÕúsTT dü+Á|ü~+|ü⁄\

ø£$T{° À ìs¡ísTT+∫q πs≥T≈£î ‘·q uÛÑ÷$Tì Ç#Ã+<äT≈£î n+^ø£]+#ês¡T. Ç‘·ìøÏ b˛{°>±

eT¬ses¡÷ á uÛÑ÷$Tì ¬ø¢sTTyéT #Ój·T´ Ò<äT. ø±ã{Ïº s¡÷. 7,39,060/`\T |ü]Vü‰s¡ yÓTT‘êÔìï

Çe«&ÜìøÏ ìs¡ísTT+#·&ÉyÓTÆq~.

5. düπs«HÓ+ãs¡T 229/40`2, j·T.8.46 ôd+≥T¢, uÛÑ÷$T $\Te s¡÷. 56,32,837/`

|ü{≤º<ës¡T eT]j·TT nqTuÛÑe<ës¡T : leT‹ ã‘·TÔ\ yÓ+ø£≥s¡eTD, uÛÑs¡Ô ø£ØeTT˝≤¢sêe⁄

leT‹ ã‘·TÔ\ yÓ+ø£≥ s¡eTD, uÛÑs¡Ô ø£ØeTT˝≤¢ sêe⁄ á uÛÑ÷$TøÏ |ü{≤º<ës¡T eT]j·TT

nqTuÛÑe<ës¡T. nyês¡T¶ $#ês¡D≈£î áyÓT Vü‰»¬s’q~. uÛÑ÷$TøÏ ‘êH |ü{≤º<ës¡Tq˙, nqTuÛÑe

<ës¡Tq˙, á uÛÑ÷$T ‘·q≈£î e+XbÕs¡+|üs¡ +>± dü+Áø£$T+∫q |æÁ‘ê]®‘·eT˙, qwüº|ü]Vü‰s¡+

‘·q≈£î Ç|æŒ+#·e\dæ+~>± ø√sês¡T. ‘êH á uÛÑ÷$TøÏ j·T»e÷ì nH+<äT≈£î s¡TEe⁄>±

bÕdt|ü⁄düÔø£+ eT]j·TT <äkÕÔy˚E HÓ+. 48/2007, ‘˚~ 5.1.2007qT <ëK\T #˚dæq~.

õ˝≤¢kÕúsTT dü+Á|ü~+|ü⁄\ ø£$T{°˝À ìs¡ísTT+∫q πs≥T≈£î ‘·q uÛÑ÷$Tì Ç#˚Ã+<äT≈£î

n+^ø£]+∫q~. leT‹ ã‘·TÔ\ yÓ+ø£≥s¡eTD ]õdüºs¡T nsTTq 8.46 mø£sê\ uÛÑ÷$T˝À

71

‘·q≈£î 1.69 mø£sê\ yê{≤ O+<ä , á uÛÑ÷$Tì >∑T]+∫q ‘·eT yê´»´+ dæ.j·Tdt.ÄsY.

5639/2008 Á|æì‡|ü Ÿ pìj·TsY dæ$ Ÿ »&ç®, dü‘ÓÔq|ü*¢ yê] ø√s¡Tº À q&ÉTdüTÔqï<ä , n~

‘ Ò<ëø± |ü]Vü‰s¡ yÓTT‘êÔìï |ü+|æD° #j·T≈£î+&Ü Ä|üe\dæ+~>± l »+>∑+ q\¢ ø√≥j·T´

eT]j·TT øÏs¡DY ≈£îe÷sY nHyês¡T 22.10.2008q |æ{°wüHé <ëK\T #XÊs¡T. á |æ{°wüHé À

ôdŒwü Ÿ &ç|üP´{° ø£ …ø£ºs¡TqT ≈£L&Ü Á|ü‹yê~>± #sêÃs¡T.

ø±ã{Ïº 8.46 mø£sê\ uÛÑ÷$T˝À ø√s¡Tº <ëyê˝À Oqï 1.69 mø£sê\T $TqVü‰sTT+∫

$T>∑‘ê 6.77 mø£sê\≈£î s¡÷. 45,07,601 s¡÷bÕj·T\ |ü]Vü‰s¡+ leT‹ ã‘·TÔ\

yÓ+ø£≥s¡eTD≈£î Çyê«\ì ìs¡ísTT+#·&ÉyÓTÆq~. $T>∑‘ê 1.69 mø£sê\≈£î s¡÷. 11,25,236

s¡÷bÕj·T\ |ü]Vü‰s¡+ ø√s¡Tº rs¡TŒ me] |üøå±q eùdÔ yê]øÏ Çe«&ÜìøÏ ìs¡ísTT+#·&ÉyÓTÆq~.

6. düπs«HÓ+ãs¡T 229/40`2, j·T.1.69 ôd+≥T¢, uÛÑ÷$T $\Te s¡÷. 11,25,236/`

|ü{≤º<ës¡T eT]j·TT nqTuÛÑe<ës¡T : l »+>∑+ #Ó+#·j·T´, ‘·+Á&ç düTu≤“sêe⁄

q+ãsY 600 bÕdt|ü⁄düÔø£+ Á|üø±s¡+ á uÛÑ÷$TøÏ leT‹ »+>∑+ XÊ´eT\, uÛÑs¡Ô

ø° ˆX‚ ˆ düTu≤“sêe⁄ >±s¡T |ü{≤º<ës¡T. áyÓT 19.07.2008q #·ìb˛j·÷s¡T. ÄyÓT≈£î 1.

»+>∑+ #Ó+#·j·T´, 2. »+>∑+ sê+u≤ãT Ç<ä›s¡T ≈£îe÷s¡T\ì ‘·Vü≤o˝≤›s¡T, |æ&ÉT>∑Tsêfifl yês¡T

<Ûäèe|üÁ‘·+ Ç#êÃs¡T. (m Ÿ.|ü].6/1, ‘~ 26.09.2008). á uÛÑ÷$TøÏ #Ó+~q qwüº|ü]Vü‰s¡+

l »+>∑+ #Ó+#·j·T´>±s¡T bı+<äT≥≈£î dü]jÓÆTq e´øÏÔ>± ‘·Vü≤o˝≤›s¡T yês¡T <ÛäèMø£]+∫

OHêïs¡T. Ms¡T õ˝≤¢ kÕúsTT dü+Á|ü~+|ü⁄\ ø£$T{°˝À ÄyÓ÷~+∫q uÛÑ÷$T $\Te s¡÷.

6,65,820/` ÄyÓ÷~+∫ OHêïs¡T. Ç‘·ì k˛<äs¡T&ÉT »+>∑+ sê+u≤ãT qT+&ç ìs¡uÛÑ +‘·s¡

yê+vSà\eTT rdüT≈£îqï MT<ä≥ l »+>∑+ #Ó+#·j·T´ ‘·+Á&ç düTu≤“sêe⁄ >±]øÏ qwüº|ü]Vü‰s¡+

sTTe«&ÜìøÏ ìs¡ísTT+#·&ÉyÓTÆq~.

e&û¶

á uÛÑ÷eTT\T j·T»e÷qT\T düeTà‹+#êø£, qwüº|ü]Vü‰s¡+ #Ó*¢+#êπø kÕ«BÛ|üs¡#·T

≈£î+≥Tqï+<äT≈£î e&û¶ #Ó*¢+#·&É+ nH Á|üXï ‘· …‘·Ô<äT.

Ä<ëj·T|üqTï

e´ekÕjT‘·s¡ uÛÑ÷eTT\ô|’ ø£≥º&Ü\ô|’ \ø£å s¡÷bÕj·T\T ô|’ã&ç Ä<ëj·T+ |ü]Vü‰s¡+>±

bı+< yê] C≤_‘êqT Ä<ëj·T|ü⁄ |üqTï XÊK≈£î |üqTï $~Û+|ü⁄ ì$T‘·ÔyÓTÆ |ü+|ü&É+ »s¡T>∑T‘·T+~

>∑qTø£ eT÷\+˝À |üqTï $TqVü‰sTT+|ü⁄ #j·T&É+ Ò<äT.

ø£¢]ø£ Ÿ ‘·|ü\ dües¡D ôdø£åHé 13m (3)

ø£¢]ø£ Ÿ ‘·|ü\ eT÷\+>± me]¬ø’Hê m≈£îÿe yÓTT‘·Ô+ #Ó*¢+∫q≥T¢ ø£qT≈£îÿ+fÒ n˝≤

m≈£îÿe>± #Ó*¢+∫q yÓTT‘êÔìï ‹]– edü÷\T #j·T&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. ‹]– #Ó*¢+#·&ÜìøÏ

72

ìsêø£]+∫q yê] qT+&ç ¬s$q÷´ ]ø£eØ #·≥º+ Á|üø±s¡+ dü<äs¡T yÓTT‘êÔìï sêã≥º&É+

»s¡T>∑T‘·T+~.

j·÷»e÷q´ Vü≤≈£îÿ e÷]Œ&ç qyÓ÷<äT\T

j·÷»e÷q´ Vü≤≈£îÿ<ës¡T\ ù|s¡¢qT e÷s¡Tdü÷Ô XÊX«‘· ¬syÓq÷´ ]ø±s¡T¶ À¢ sêEbÕ …+

‘·Vü≤o˝≤›s¡T qyÓ÷<äT\T #j·Te\dæ O+~.

ì<ÛäT\T

ôV’≤<äsêu≤<äT Ç+»˙s¡T ÇHé NÛ|òt á ùdø£s¡D≈£î nedüs¡yÓTÆq ì<ÛäT\T düeT≈£LsêÃs¡T.

ø±ã{Ïº Çø£MT<ä≥ á 13.96 mø£sê\ ùdø£]+#·ã&É¶ uÛÑ÷$T m–®≈£L´{Ïyé Ç+»˙s¡T, |ü⁄*∫+‘·\

ÁbÕC…≈£îº, &ç$»Hé HÓ+. 4, dü‘ÓÔq|ü*¢ yê] j·÷»e÷q´+˝ÀøÏ e÷]b˛‘·Tqï~.

ô|’ $wüj·÷\ìï+{Ï |ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüTø=ì s¡÷. 92,94,847/`(s¡÷bÕj·T\T

‘=+uÛ…’ ¬s+&ÉT \ø£å\ ‘=+uÛ…’ Hê\T>∑T y\ mì$T~ e+<ä\ q\uÛ…’ @&ÉT s¡÷bÕj·T\T e÷Á‘·yT)

eTTkÕsTT<ë nyês¡T¶qT 13.96 mø£sê\≈£î bÕdt #j·T&ÉyÓTÆq~. á yÓTT‘êÔìï á ÁøÏ+<ä

#·÷|æq Á|üuÛÑT‘·« XÊK\qT+&ç sêã{≤º*.

ì<ÛäT\ πø{≤sTT+|ü⁄

ì<ÛäT\T πø{≤sTT+∫q n~Ûø±] m Ÿ.z.dæ. <ë«sê πø{≤sTT+∫qyÓTT‘·Ô+ U≤‘ê |ü<äT›

Ç+»˙s¡T ÇHé N|òt, ˙{Ï bÕs¡T<ä\XÊK s¡÷. 5.46 ø√≥T¢ MH-4701,Col.on M&MI

◊ dæm&ç, mÁs¡eT+õ Ÿ, ôV’≤<äsêu≤<é 01-Major Irrigation

MH-128, Pulichintala ProjectGH-11, Normal State PlanGH-500-501 Compensa-

tions

10.11.2008q ãVæ≤s¡+>∑ ø√s¡Tº À Á|üø£{Ï+#·&ÉyÓTÆq~.

q÷sYu≤cÕ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢

uÛÑ÷ùdø£s¡D≤~Ûø±] eT]j·TT Á|ü‘´ø£ O|ü ø£\ø£ºs¡T,

uÛÑ÷ùdø£s¡D $uÛ≤>∑eTT ` 1

&Üˆˆ ¬ø.m Ÿ.sêe⁄ kÕ>∑sY (|ü⁄*∫+‘·\) ÁbÕC…≈£îº

>∑T+≥÷s¡T

õ˝≤¢ ø£ …ø£ºsY ø±sê´\j·÷\˝À ªª‘Ó\T>∑T˝À sêj·Tì ô|ò’fió¢ ‹s¡düÿ]düTÔHêï+.

ô|ò’\T Ä\kÕ´ìøÏ MTπs u≤<ÛäT´\Tμμ nì eTTÁ<ä (kÕº+|t)qT ‘·j·÷s¡T #XÊsê? Ò<ë?

|òü*‘·+ ªbÕ\HêuÛ≤wüμ düe÷#ês¡ HÁ‘êìøÏ ‘Ó*j·TCÒj·T+&ç.

` Ä+.Á|ü<ä. n~Ûø±s¡ uÛ≤cÕ dü+|òüT+

(»qe], 2009, bÕ\HêuÛ≤wü (düe÷#ês¡HÁ‘·+))

73

11. Ç+{Ï uÛ≤wü+fÒ m+‘· #·T\ø£H√ !

uÛ≤wüqT πøe\+ ø=ìï ≈£î˝≤\ yêfi‚fl |ü⁄{Ïº+#·s¡T. $$<Ûä ≈£î˝≤\ yêfi¯ófl yêfi¯fl

eè‘·TÔ*ï ã{Ïº, nedüsê\qT ã{Ïº |ü<ë\qT |ü⁄{Ïºdü÷Ô, yê&ÉT‘·÷ O+&É≥+ e\¢ Ä uÛ≤wü

n_Ûeè~Δ #Ó+<äT‘·T+~. nìï |ü<ë\÷ e÷ Á>∑+<∏ë˝À¢H OHêïj·TH nVü≤+ø±s¡+ |üìøÏsê<äT.

nìï ≈£î˝≤\ yêfi¢ uÛ≤wüq÷, yêfiófl yê& |ü<ë©ï ìC≤sTTr>∑\ uÛ≤cÕ XÊgE„&ÉT >∑T]ÔkÕÔ&ÉT,

>ös¡$kÕÔ&ÉT. Á>∑+<∏ädüÔ+ #kÕÔ&ÉT. ø=ìï ≈£î˝≤\ yêfifl uÛ≤wüq÷, yêfiófl yê& |ü<ë\qT n|üVü‰dü +

#dü÷Ô, ˙#·+>± uÛ≤$dü÷Ô, ndü\T Á>∑+<∏ë˝À¢øÏ mø£ÿ‘·>∑ì uÛ≤wü>± ∫Árø£]dü÷Ô, uÛ≤wü dü+|üqï+

ø±≈£î+&Ü >∑‘·+˝À n&ÉT¶‘·–˝≤s¡T. n˝≤ n&ÉT¶‘·– Ò |üì áHê{Ïø° #dü÷ÔH OHêïs¡T. eTq |ü …¢

uÛ≤wüqT >ös¡$+#·T<ë+. eTq |ü¬øÿ\T, C…\¢\T, ¬>&É¶\T, eT<äTeTT\T, |üs¡dü\T, es¡»\T...

Ç+ø± ˙#·eTì uÛ≤$+∫ eTq dü+düÿè‘ê_Ûe÷q |ü+&ç‘·T\T e~ Òdæq ‘Ó\T>∑T |ü<ë\˙ï

‘Ó\T>∑T ì|òüT+≥Te⁄˝À¢øÏ møÏÿ<ë+.

ø= Ò¢s¡T ÁbÕ+‘êìøÏ yÓ[flq $ ÒKs¡T\≈£î nø£ÿ&ç Á|ü»\T mìï s¡ø±\ #|ü\T, |ü≈£åî\

ù|s¡T¢ #ÓbÕŒs√ #·÷&É+&ç : eT≥º–&Édü, ø£Ás¡yÓ÷qT, u§$Tà&ÜsTT, o˝≤e‹, >=s¡ø£, Ç+–˝≤sTT,

C…\¢, u§#ÓÃ, »&ÉT¶yêsTT, #<äT |ü]¬>, ø=s¡MTqT, yê\T>∑, |ü+&ÉTø£|üŒ, >∑+&ç u§>∑&É, ø=j·T´+>∑,

eTTqT>∑bÕeTT, >∑&ÉT¶>±sTT, #˚eTsêsTT, bı{Ïº~˝≤düT,ø£{ÏºHÓs¡düT, ãT&ÉbÕs¡, #êø£s=j·T´,

>∑&ç¶ø=j·T´, e÷\ ‘·|üŒ&Ü\T, @{ÏC…\¢, e÷s¡TŒ\T, |ü …¢+ø±j·T, bÕ\C…\¢, bÕsê{≤sTT...

|üs¡», >∑÷&É, nkÕu≤‘·T, ø£fi≤sTT, #‘·q u≤‘·T, q\¢eTT≈£îÿ\T, düeTTÁ<ä|ü⁄ ∫\Tø£,

q‘·Ôø=≥Tº&ÉT...

ªªuÛ≤cÕ düeTè<Δ dü«‘·+Á‘·‘ê ;Û»+μμ nHêï¬ses√ eTVü‰qTuÛ≤e⁄&ÉT. ô|’ |ü<ë\˙ï

‘Ó\T>∑T |ü<ë\T ø±yê? eè‹Ô |ü<äø√XÊ˝À¢øÏ møÏÿ+#·&ÜìøÏ >∑‘·+˝À ø=+‘· Á|üj·T‘·ï+ #XÊs¡T.

@&Ü~øÏ dü>∑≥Tq 5 ø=‘·Ô j·T÷ìe]Ù{°\T @s¡Œ&ÉT‘·THêï Ç+&çj·÷˝À 7 XÊ‘·+ $T+∫ |æ.õ.

kÕúsTTøÏ #s¡≥+ Ò<äT. <ëìøÏ ø±s¡D+ ù|<ä]ø£+ ø±<äT, Ç+ ¢wüT uÛ≤wüô|’ |ü≥Tº Òø£b˛e≥yTqì

sêh Oqï‘· $<ë´#Ó’s¡àHé ¬ø.dæ.¬s&ç¶ nHêïs¡T. (Ä+Á<ÛäCÀ´‹ 18.10.2005)

n+fÒ Ç+ ¢wüT uÛ≤wü MT<ä |ü≥Tº Òø£b˛‘ eTq <X+˝À @ e´ø°Ô, n‘·ìøÏ m+‘·

C≤„q+, $C≤„q+ Oqï|üŒ{Ïø° Oqï‘· $<ä ˝ÀøÏ Á|üy˚•+#· Ò&Éqïe÷≥. Ç+ ¢cıùdÔH˚ C≤„ì,

$<ë´e+‘·T&ÉT. Ç+ ¢wüT sêø£b˛‘ nC≤„ì, nHê>∑]≈£î&ÉT nì eTqyT ìsêΔ]+#·T≈£î+≥THêï+.

Ç+ ¢ùw nìï+{ÏøÏ eT÷\+ nqï≥T¢>± e÷]+~ |ü]dæú‹.

74

‘Ó\T>∑TqT ÁbÕNq uÛ≤wü>± Á|üø£{Ï+#ê\ì nìï bÕØº\yêfiSfl nôd+;¢ À @ø£Á^e+>±

rsêàì+#ês¡T. πø+Á<ëìøÏ |ü+bÕs¡T. ø√s¡Tº≈£î >∑÷&Ü yÓfi≤fls¡T. ø=~›s√E πø C≤]®ãTwt ôV’≤<äsêu≤<é

sêe≥+, dæ*ø±Hé yê´©˝À Oqï Á|ü‹ eTT>∑TZs¡T uÛ≤s¡rj·T O<√´>∑T˝À¢ ˇø£s¡T Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ≈£î

#Ó+~q yêπsqì ‘\Ã≥+, ~ Ÿ≈£îwt n‹~∏ uÛÑeq+˝À nyÓT]ø± yÓfifl{≤ìøÏ MkÕ*#Ã πø+Á<ä+

ô|&É‘êeTq≥+, eTq eT<Ûä´‘·s¡>∑‹ ≈£î≥T+u≤\ìï{ÏøÏ ªÇ+^¢wüT O#·TÃμ _–+∫b˛e≥+

#·ø£#·ø± »]–b˛j·÷sTT. eTs√kÕ] ‘êC≤>± ‘Ó\T>∑T‘·*¢ kÕøÏå>± O<√´>±\ ø√dü+ eTq

ô|<ä›\T yÓ÷ø£]˝≤¢s¡T : Ç˝≤ Ä+>±¢ìï düTÔ‹+#ês¡T.

Ä+>∑¢yTsê J$‘·+ ` Ä+>∑¢yTsê XÊX«‘·+

Ä+>∑¢yT eTq≈£îqï~ ` Ä+>∑¢yTsê ô|ìïBÛ

Ä+>∑¢eTTqT Áù|$T+#·T uÛ≤sT÷ ` Ò<äT n+‘·≈£î $T+∫ Vü‰sT÷ ˆˆÄ+>∑¢ ˆ

‘Ó\T>∑TqT $&çN ` Ä+>∑¢eTT HØÃ

nyÓT]ø± b˛<ëeT÷ ` u≤ìdü Ö<ëeT÷

&Ü\s¡T¢ ‘Ó<ë›eT÷ ˆˆÄ+>∑¢ˆˆ

n+≥÷ bÕ≥\T ≈£L&Ü bÕ&ÉT‘·THêïs¡T. ‘Ó\T>∑Tø£+fÒ Ç+ ¢ôw+<äT≈£î eTT<√› ø±s¡D≤\‘√ düVü‰

$e]düTÔHêïs¡T.

1. ‘Ó\T>∑T˝À ô|<ä›>± $C≤„q kÕVæ≤‘· + Ò<äT. ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ <äTs¡_Ûe÷q+ Á|ü<ä]Ù+#·&É+

‘·|üŒ eTq bÕ\≈£î\T, |ü+&ç‘·T\T eTq uÛ≤wü À bÕ\q≈£î ô|<ä›>± Áb˛‘ê‡Væ≤+#·≥+

Ò<äT. ‘Ó\T>∑T˝À #·~$‘ O<√´>±\÷ Òe⁄.

2. ô|<ä› ≈£î˝≤\yêfiófl, Ädæú|üs¡T\T Ç+ ¢wüT˝À #·<äTe⁄≈£î+≥÷, ù|<ä≈£î˝≤\ yêfifl≈£î Ç+ ¢wüT

#·<äTe⁄\T <äø£ÿ≈£î+&Ü #j·T{≤ìøÏ ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ O<ä e÷\T #sTTdüTÔHêïs¡T.

3. ìs¡“¤+<ä #·{≤º\‘√ ‘Ó\T>∑TuÛ≤wüqT ‘yê\ì #·÷dæHê, bÕ]uÛ≤wæø£ |ü<äC≤\+ j·÷e‘·÷Ô

dü+düÿè‘·eTj·T+ #dü÷Ô, |ü+&ç‘·T\T ‘Ó\T>∑TuÛ≤wüqT ‘Ó\T>∑Tyêfifl≈£î sê≈£î+&Ü #düTÔHêïs¡T.

‘Ó\T>∑T #·<äTe⁄ ø£èÁ‹eTyÓTÆ Ç+ ¢wüT #·<äTy düT\Te⁄>± O+{À+~.

4. <X+ yÓTT‘êÔìø° ø£*|æ πø *|æ Ò<äT. eTs√ sêh+ yÓ[‘ <äTø±D≤\ uÀs¡T¶\ ù|s¡T¢

#·<äyê\Hêï Ç+ ¢wüT sêyê*‡+<. Væ≤+B ≈£L&Ü n+<ä]ø° sê<äT. Ä+>∑¢ *|æ |æ\¢\≈£î

düT\uÛÑ+>± edüTÔ+~.

5. j·Te«q+ e#êÃø£ u≤˝≤´edüú≈£î ‹]– yÓfifl>∑\e÷? Ç+ ¢cı#êÃø£ ‘Ó\T¬>+<äT≈£î? Ä<ÛäTìø£

ÁbÕe÷DÏø£ ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü e#êÃø£ me¬s’Hê Ç+{Ï uÛ≤wüqT ø√s¡T≈£î+{≤sê? Ä+>∑¢ bÕ\q˝À

m+‘√ ÁbÕMD´+ dü+bÕ~+∫q eTq ‘Ó\T>∑TC≤‹ eT∞fl ‹]– ‘Ó\T>∑T≈£î |ü]$T‘·yÓTÆ

≈£î+∫+#·T≈£îb˛yê˝≤? |ü&É¶#·qTï …‘·Ô ÁãVü≤àeXyT?

75

6. ø£+|üP´≥sY≈£î Ä+>∑¢+ nedüs¡+. Ç+ ¢wüT sêìyêfiófl m+<äT≈£L |üìøÏsêì yêfifle⁄‘ês¡T.

eTq+ $X«e÷qe⁄\+. n<ÛäTHê‘·q $X«#Ó’‘·Hê´ìï n+~|ü⁄#·TÃø√yê\+fÒ ‘Ó\T>∑TqT

ã*#ôd’Hê Ç+ ¢wt Hsê«*.

7. n|üŒ&É>± uÀsTT+B nB ˇø£ ‘·bÕŒ? Ç|ü⁄Œ&ÉT ‘Ó\Tø=ÿ∫Ãq eTTù|ŒMT Ò<äT. eTMTà,

&Ü&û, Ä+{°, n+≈£îfi¯fl‘√ ‘Ó\T>∑T dü+düÿè‹ø=#˚Ã qwüº+ @+≥≥? uÛ≤c˛<ä´e÷\‘√

m+<äTø° >√\? Ç<ä+‘ê ÁbÕ+rj·T <äTs¡_Ûe÷q+‘√ #düTÔqï ysêŒ≥Tyê<ä+. Ä+>∑¢+

e\¢ n~Ûø±s¡+, n~Ûø±s¡+ e\¢ uÛ≤>∑ + ø£\T>∑T‘êsTT.

Çø£ ªªeTq+ ‘Ó\T>∑Tyêfifl+μμ n˙, ªªeTq ‘Ó\T>∑TqT s¡øÏå+#·T≈£î+<ë+μμ n˙ b˛sê&

‘Ó\T>∑T Ms¡T\T #Óù|Œ düe÷<ÛëHê\T @$T{Ï?

1. e÷‘·èuÛ≤wüqT ø±bÕ&ÉTø√e≥+ uÛ≤cÕ <äTs¡_Ûe÷q+ m˝≤ ne⁄‘·T+~? n˝≤>∑sTT‘˚

Ç+ ¢wüT yêfi¯fl~ uÛ≤cÕ kÕÁe÷»´yê<ä+ ø±<ë? kı+‘·uÛ≤wü ø£+fÒ eTq≈£î Ç+ ¢ùw

>=|üŒ>± ø£qã&É≥+ u≤ìdü eTqdüÔ‘·«+ ø±<ë?

2. eTq bÕ\≈£î\T, n~Ûø±s¡T\T &ÉãT“ dü+bÕ~+#·{≤ìøÏ e÷Á‘·y˚T Ä+>∑¢ $<ä´qT

Áb˛‘·‡Væ≤+#·≥+ |ü&ÉT|ü⁄ ≈£L&ÉT ‹q≥+‘√ düe÷q+. n‘· ~Ûø£ »HêuÛ≤ e÷{≤¢&uÛ≤wüqT

HêX¯q+ #˚dü÷Ô |üsêsTTuÛ≤wü≈£î |ü≥º+ >∑≥º&É+ n+fÒ |üs¡Ád”Ô eTT+<äT uÛ≤s¡´qT

n>ös¡e|üs¡#·≥+ ˝≤+{Ï~. Ç~ uÛ≤cÕ e´_Û#ês¡+, nHÓ’‹ø£+, ndüVü≤»+, ‘Ó\T>∑T C≤‹

Á|ü»\ Vü≤≈£îÿ\ O\¢+|òüTq.

3. eTq uÛ≤wüqT s¡øÏå+#·Tø√yê\+fÒ ìs¡“+<ä #·{≤º\T O+&Ü*‡+<. Ç+{Ï uÛ≤wü≈£î ôd’‘·+

#√≥T ø£*Œdü÷Ô bÕ]uÛ≤wüø£ |ü<äC≤\+ eTq+ düeT≈£Ls¡TÃø√yê*. Ç+ ¢wüTø£+fÒ ‘Ó\Tπ>

düT\Te⁄>± edüTÔ+~. eTq *|æì ø£+|üP´≥sY≈£î nqT≈£L\+>± e÷s¡TÃø√yê*.

nedüs¡eTsTT‘ Ä+>∑¢*|æH ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü≈£î yê&ÉT≈£î+<ë+.

4. Á|ü|ü+#·yê´|üÔ+>± 15 ø√≥¢ eT+~ ‘Ó\T>∑T yêfiTflHêïs¡T. 110 <XÊ\ø£+fÒ eTq ‘Ó\T>∑T

H˚\ ô|<ä›~. mH√ï j·T÷s√|æj·THé <˚XÊ\ uÛ≤wü\T ‘Ó\T>∑Tø£+fÒ ∫qïy˚. yê{Ï≈£îqï

>ös¡e+ eTsê´<ä≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T≈£î sê<ë? eTq*ï eTqyT øÏ+#·|üs¡#·Tø√e≥+ @$T{Ï?

5. ‘Ó\T>∑T |üìøÏe÷*q uÛ≤cÕ? <Óã“ ‘·–*‘˚ eTMTà nì ø±≈£î+&Ü ne÷à nì

m+<äTø£s¡TkÕÔs¡T? eNÃsêì Ç+ ¢wüT q&ÉeT+Á‘·|ü⁄ dæ] ≤+{Ï~. u≤\´+˝À rs¡ì ø√]ø£*ï

j·Te«q+˝ÀHÓ’Hê rs¡TÃø√yê* >±˙ Ä+>∑¢ ÁbÕMD´+ nH j·Te«q >∑s¡«+‘√ u≤˝≤´ìï

eT]∫, ‘·*¢uÛ≤wüqT n<Û√>∑‹øÏ ~>∑C≤s¡Ã≥+ @s¡T<ë{≤ø£ ‘Ó|üŒ ‘·>∑ Òùd \ø£åD+.

6. eTq kÕVæ≤‘· +, #·]Á‘·, $C≤„q+, $<ä , |ü]bÕ\q eTq uÛ≤wü ÀH O+&Ü*. ø£+|üP´≥sY

ø√dü+ ‘Ó\T>∑TqT ã*ô|≥º≥+ m\Tø£\THêïj·Tì Ç+{Ïì ‘·>∑T\u…≥º&É+‘√ düe÷q+.

76

ø£+|üP´≥sYH˚ ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ e+#·T‘ê+. mH√ï uÛ≤wü\ Á>∑+<∏ë\T Ç+^¢wüT˝ÀøÏ

nqTe~+#·T≈£îHêïs¡T. nedüs¡+ n≥Te+{Ï~.

7. Çø£ÿ&É #·~$ mø£ÿ&çø√ yÓ[fl ùde\T #ùd eTqdüÔ‘·«+ dü«C≤‹øÏ Á<√Vü≤+. ‘Ó\T>∑T˝ÀH

Ç+»˙]+>∑T, yÓ’<ä XÊÁkÕÔ\T #·~$ ‘Ó\T>∑T Á|ü»\πø ùde #j·T>∑*–‘ eTq uÛ≤wü‘√

bÕ≥T eTq C≤‹ $ø£dædüTÔ+~ >∑<ë? MT uÛÀ>∑ uÛ≤>±´\ ø√dü+ ‘Ó\T>∑T Á|ü»\+<äØï

Çã“+<äT\≈£î >∑T] #kÕÔsê? yê] MT<ä yÓ÷j·T Òì uÛ≤s¡+ yÓ÷|ü⁄‘êsê? yê] uÛ≤wüqT

HêXq+ #dæ yêfiflqT eT÷>∑yêfiófl>± #kÕÔsê? e÷‘·èuÛ≤wü≈£î ÁbÕ<∏ä$Tø£ $<ä ˝À ≈£L&Ü

kÕúq+ Ò≈£î+&Ü #ùd yêfifl~ Ç+{Ï ≈£L&ÉT ‹ì me] yÓ+{À |ü& ‘·‘·«+ ø±<ë? Ç~

Á|üC≤Á<√Vü≤+ ø±<ë?

ªªe÷‘·èuÛ≤cÕ‘·èD°ø±s¡+ e÷‘·è<M ‹s¡kÕÿs¡+μμ nHêïs¡T eTVü‰‘êà>±+BÛ. ªªe÷‘·èuÛ≤wü

dü]>± Hs¡TÃø√ì yêfifl≈£î Ç‘·s¡ uÛ≤wü\T ≈£L&Ü dü]>± sêe⁄μμ nHêïs¡T C≤]® u…sêïsY¶cÕ. eTq

ôV’≤ø√s¡Tº Á|ü<Ûëq Hê´j·TeT÷]Ô dü+|ò”T« Ç˝≤ nHêïs¡T. ªªe÷‘·èeT÷]ÔøÏ m+‘·{Ï >ös¡e+

ÇkÕÔyÓ÷ e÷‘·èuÛ≤wü≈£î n+‘·{Ï düeTTqï‘· kÕúq+ <äø±ÿ*. HqT ‘·*¢‘√ düe÷q+>± ‘·*¢uÛ≤wüH

>ös¡$kÕÔqT. n+<äs¡÷ e÷‘·èuÛ≤wü À e÷{≤¢&É+&ç. Hê´j·TkÕúHê˝À¢ yê<äq\T ø±s¡ ø£ ≤bÕ\T

Ä+>∑¢+˝À ø=qkÕ>∑&ÉyT+{Ï? Ç+ø± m+‘·ø±\+ á <ës¡TD+? Hê´j·TkÕúHê˝À¢ e´eVü‰sê\T

kÕe÷qT´&ç uÛ≤wü À ø=qkÕ–q|ü⁄& kÕe÷qT´&çøÏ Hê´j·T+ n+~e«>∑\+.μμ

(ªªneTàH eTs¡TkÕÔsê!μμ áHê&ÉT 27.2.2006)

neTà uÛ≤wüqT eTqyêfiófl eTs¡∫b˛‘·T+fÒ ÁbòÕqT‡ qT+&ç ô|<ë›|ü⁄s¡+ e∫Ã ãTÁs¡ø£<∏ä

MT<ä, ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü MT<ä |ü]XÀ<Ûäq #düTÔqï &Üø£ºsY &Üìj·T Ÿ HÓ>∑sY‡ Ç˝≤ n+≥THêïs¡T.

ªª‘Ó\T>∑TH\ MT<ä $<o uÛ≤wü\T Hs¡TÃø√&ÜìøÏ d”ô|ò Ÿ e+{Ï dü+düú\T |üì#düTÔHêïsTT >±˙,

‘Ó\T>∑Tô|’ eT≈£îÿe‘√ e#Ã $<oj·TT\≈£î ‘Ó\T>∑T HπsŒdü+düú @BÇø£ÿ&É ø£ì|æ+#· Ò<äT. nyÓT]ø±

|ü\T≈£îã&ç, Ä+>∑¢uÛ≤wü Á|ü|ü+#·+˝Àì nìï uÛ≤cÕ dü+düÿè‘·T\≈£î qwüº+ ø£*–k Ô+~. Á|ü|ü+Nø£s¡D

ù|s¡T‘√ Á|ü‹ ÁbÕ+‘êìø° á Á|üe÷<ä+ $düÔ]k˛Ô+~. Á|üdüTÔ‘·+ Á|ü|ü+#·+˝À ¬s+&ÉTy˚\

uÛ≤wü\THêïsTT. eTs√ e+<˚fi¯ófl Á|ü|ü+Nø£s¡D <ë&ç Ç˝≤π> ø=qkÕ–‘˚ 200 uÛ≤wü˝Ò

$T>∑T\T‘êsTT. uÛ≤wü\ dü+s¡ø£åD≈£î πø+Á<ä, sêh Á|üuÛÑT‘ê«\ #=s¡e nedüs¡+. Áô|ò+∫, ‘Ó\T>∑T

uÛ≤wü\T <ë<ë|ü⁄ πø düeTj·T+˝À kÕVæ≤‘· u≤wü\T>± |ü]DÏ‹ #Ó+<ësTT. nsTT‘ Áô|ò+∫uÛ≤wüqT

Á|ü|ü+#·+˝À mø£ÿ&ÉsTTHê Hs¡TÃ≈£îH M\T+~ø±˙ ‘Ó\T>∑TqT ‘Ó\T>∑T H\ô|’ Hs¡TÃø√e&ÉyT

ø£wüº+>± O+~. m+‘√ ÁbÕNqyÓTÆq ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü OìøÏì ø±bÕ&ÉTø√yê*. Ä+>∑¢uÛ≤wüqT s¡T<ä›&É+

e\¢ uÛ≤wü\ eT<Ûä |òüTs¡D ‘·|üŒ<äT.μμ (Ä+Á<ÛäCÀ´‹ 22.2.2006)

Á|ü|ü+#·+˝Àì nìï uÛ≤wü\ ø£+fÒ m≈£îÿe>± Ä+>∑¢uÛ≤wü À 7,90,000 |ü<ë\THêïj·T≥.

77

yê{Ï À 3 \ø£å\ |ü<ë\T kÕ+πø‹ø£yÓTÆ‘, 4,90,000 |ü<ë\T yê&ÉTø£ À OHêïj·T≥. nsTT‘

uÛ≤cÕXÊgE„\ …ø£ÿ Á|üø±s¡+ @ ˇø£ÿs¡÷ ‘·eT J$‘·ø±\+˝À 60 y\≈£î $T+∫ sêj·T&É+˝À

ø±˙, #·<äe&É+˝À ø±˙ O|üjÓ÷–+#·˝Òs¡≥. n+fÒ ns¡yÓ’ y˚\ nedüs¡yÓTÆq |ü<ë\qT

sêj·T&É+˝À, #·<äe&É+˝À O|üjÓ÷–dü÷Ô O+fÒ uÛ≤wüqT düJe+>± ø±bÕ&ÉTø√e#·TÃ.

yÓT<äø õ˝≤¢ sêsTTø√&ÉT eT+&É\+ wü+wüTB›Hé|üPsY Á>±eTìyêdæ @s¡TŒ\ ø£eT\eTà

50 s¡ø±\ $‘·ÔHê\T kÕ>∑T#dæ düs¡|òüsê #k Ô+<ä≥. $‘·ÔHê\ ù|s¡T¢ #·÷&É+&ç : ªª‘Ó’<ä\T,

O\e\T, dü»®\T, |ü#·ÃC§qï\T, ‘√ø£ C§qï\T, ‘Ó\¢eT …¢C§qï, mÁs¡C§qï, ãT&É¶C§qï, n‘·Ôø√&Éfifl

C§qï, q\¢‘=>∑], mÁs¡‘=>∑], ‘Ó\¢‘=>∑], nqTeTT\T, ø=Ás¡\T, u§ã“s¡T¢, ô|düs¡T¢, e&ÉT¢,

‘Ó\¢qTe⁄«\T, mÁs¡qTe⁄«\T, >∑&ç¶qTe⁄«\T, |ü⁄+≥T¢, Xq>∑\T, Äyê\T, ‘Ó\¢≈£îdüTeT, <Ûäìj·÷\T,

yêeTT, ã{≤ì, dæ]Xq>∑, $Ts¡|ü, ø√&çkÕeT\T, |ü©¢\T, >√<ÛäTeT, kÕsTTC§qï, q\¢≈£îdüTeT,

n$X\T, \+ø£\T, dæ]Xq>∑μμ (yês¡Ô 6.3.2006)

á ‘Ó\+>±D≤ ‘·*¢øÏ @$T Ç+ ¢cı#·TÃ? nsTTHê á ‘Ó\T>∑T ªªH\ ‘·\T¢\Tμμ mH√ï

e+<ä\ @fifl qT+&ç yÓTTø£ÿ\ ù|s¡T¢, $‘·ÔHê\ ù|s¡T¢ eT≈£îÿe>± >∑Ts¡TÔ ô|≥Tºø=ì e´ekÕj·T+

q&É|ü Ò<ë? Ç+ ¢wüT, ˝≤{ÏHé |ü<ë\øÏ∫Ãq ÁbÕeTTK´‘·, ÁbÕ<Ûëq´‘· eTq ‘Ó\T>∑T |ü<ë\≈£î

≈£L&Ü Çe« Òø£b˛e{≤ìøÏ ø±s¡D+ @$T{Ï? eTq+ eTqøÏ ns¡ú+ ø±ø£b˛sTTHê, Ç+ ¢wüT

yêfifl≈£î ns¡ú+ ø±yê*. á u≤uÒ\T <X+˝À uÛ≤s¡rj·TT\+‘ê ˇø£]ø=ø£s¡T ns¡ú+ ø±yê\+fÒ

Ç+ ¢ùw eT+∫<äH ìs¡íj·÷ìø=#êÃs¡T. uÛ≤cÕÁ|üj·TTø£Ô sêÁcÕº\˙ï Á|ü‘´ø£ <XÊ\T>± O+fÒ

yÓTT>∑\T\T, Á_{°wt yêfiófl sêø£eTT+<äTqï≥T¢>± O+fÒ, me] uÛ≤wü≈£î yêfiófl |ü≥º+ >∑fÒºyêfi‚fl.

Ç|ü⁄Œ&É~ kÕ<Ûä +ø±<äT ø±ãfÒº eTq uÛ≤wü\≈£î Ç+ ¢wüT kÕs¡<∏ä + eVæ≤k Ô+~.

‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î eT÷\|ü⁄s¡TwüT\T mes¡T? j·÷Hê<äT\T. ‘Ó\T>∑TuÛ≤wüqT ì‘· eT÷

yê&ÉT‘·÷ Áã‹øÏdüTÔqï~ mes¡÷? $$<Ûä ≈£î\eè‘·TÔ À¢ Oqï ÁXÊ$T≈£î\T, Á>±MTDT\T. ns¡yÓ’y\T

ø±<äT <ë<ë|ü⁄ 3 \ø£å\ |ü<ë\T Mfi¯fl+‘ê ø£*dæ yê&ÉT‘·THêïs¡T. Mfi¯fl+<äs¡÷ yê&ÉT‘·Tqï

|ü<ë\˝À ø=+‘· es¡≈£L $$<Ûä |ü<äø√XÊ˝À¢øÏ mø±ÿsTT. Ç+ø± s¡øÏå+#·Tø√yê*‡q |ü<äC≤\+

m+‘√ O+~. e÷≥≈£î ÁbÕDeTT yê&ÉTø£. yê&ÉTø£ m|ü&ÉT »s¡T>∑T‘·T+~? eTq |ü+#êsTTr\T,

Hê´j·TkÕúHê\T, nôd+;¢ n˙ï ‘Ó\T>∑T˝À q&ç∫q|ü⁄&ÉT. ø£ dü+ eTq |æ\¢\≈£î ÁbÕ<∏ä$Tø£ $<ä

nsTTHê ‘Ó\T>∑T˝À n+~+∫q|ü⁄&ÉT.

Áô|’y{Ÿ dü÷ÿfiófl ‘Ó\T>∑T Hs¡Œe⁄. e÷s¡Tÿ\ ø√dü+ ø£fi≤XÊ\ $<ë´s¡Tú\T dü+düÿè‘·+

¬s+&√uÛ≤wü>± rdüT≈£î+≥THêïs¡T. dü+düÿè‘· |üØø£å˝À »yêãT\T ‘Ó\T>∑T, Ç+^¢wüT *|ü⁄˝À¢

<+{À¢HÓ’Hê sêjÓTT#·Ã≥. e÷s¡Tÿ\T u≤>± ykÕÔs¡≥. Væ≤+B |üØø£å¬ø’‘ 20 e÷s¡Tÿ\T ‘Ó#·TÃ≈£îHêï

bÕdt #düTÔHêïs¡T. eT] á s¡ø£+ sêsTTr\T, Áb˛‘ê‡Vü≤ø±\T eTq ‘Ó\T>∑T uÛ≤wüπø Çe«e#·TÃ>∑<ë?

78

ø£sêï≥ø£ À ø£qï&É e÷‘·èuÛ≤wüø±ì yêfiË’flHê düπs ø£qï&Üìï eT÷&√ uÛ≤wü>±HÓ’Hê #·<äyê*‡+<q≥.

eT] eTq sêh+˝À?

ø£sêï≥ø£ À ø£qï&É+ Ò≈£î+&Ü ôV’≤dü÷ÿ\T $<ä |üP]Ôø±<äT. ô|’>± 15 XÊ‘·+ e÷s¡Tÿ\T

ø£qï&ÜìøÏ Áb˛‘ê‡Vü≤ø£+>± ÇdüTÔHêïs¡T. ‘·$TfiHê&ÉT˝À mì$T<äe ‘·s¡>∑‹<ëø± ‘·$Tfi≤ìï

ˇø£ uÛ≤wü>± ìs¡“¤+<ä+ #XÊs¡T. ø√j·T, >√+&ÉT, ø=˝≤$T, Ä~yêdæ, ]j·÷, dües¡, ã+C≤sê,

ø=+&É, ≈£î$ yÓTT<ä …’q –]»qT\≈£î yê] e÷‘·èuÛ≤wü À¢H eTq sêh Á|üuÛÑT‘·«+ bÕsƒ¡ |ü⁄düÔø±\T

eTTÁ~+∫ uÀ~Ûk Ô+~.Ç< |üì ‘Ó\T>∑T |æ\¢\≈£î ø£ dü+ nsTT<√ ‘·s¡>∑‹ es¡≈£î ìs¡“¤+<ä+

#˚ùdÔ u≤>∑T+≥T+~. Áô|’y˚{Ÿ dü÷ÿfi¯flMT<ä ø£sêï≥ø£, ‘·$Tfi¯Hê&ÉT Á|üuÛÑT‘ê«\T m˝≤

e´eVü≤]düTÔHêïjÓ÷ eTq Á|üuÛÑT‘·«+ ≈£L&Ü n˝≤H e´eVü≤]+#ê*.

ªªuÛ≤wüqT kÕVæ≤‘ê´ìø° ø£$‘ê«ìø° |ü]$T‘·+ #ùdÔ uÛ≤wü‘√bÕ≥T <ëìï e÷‘·èuÛ≤wü>±

ø£*–q yês¡T ≈£L&Ü yÓqTø£ã&çb˛‘ês¡T. uÛ≤wüqT ObÕ~Û‘√ eTT&çô|≥º+&çμμ nHêïs¡T eTÚ˝≤Hê

nãT Ÿ ø£ ≤+ ÄC≤<é.

–&ÉT>∑T sêeT÷à]Ô »j·T+‹ Ä>∑düTº 29ì ªª‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ ~H√‘·‡e+μμ >±q÷, ø±fiÀJ

»j·T+‹ ôdô|º+ãs¡T 19ì ªª‘Ó\T>∑T e÷+&É*ø£ uÛ≤cÕ ~H√‘·‡e+μμ >±q÷ »s¡T|ü⁄≈£î+≥THêïeTT.

Ç+{ÏuÛ≤dü mdüT+{Ï<Ó’Hê eT+<˚ ø£<ë? Ä<ä]#·TÃ<ë+. Ç+|ü⁄>± H˚s¡T<ë›+. Ç+–©düT

Hs¡TÃø√≥˝≤¢? n{≤º.

(31.3.2006, ^≥TsêsTT yês¡|üÁ‹ø£)

Ä+Á<Ûä‘·«+ nìï ~X\ Ä˝À#·q πs|ü>±

‘Ó\T>∑T\ n_Ûe÷q <Ûäq+ ~≈£îÿ\ yê´|æ+#·>±

Ç< Ç< Hê<X+ Ç< Ä+Á<Ûä <X+

‘·s¡‘·sê\ #·]Á‘· À ‘·&çdæq dü+<X+

`Hê>∑uÛ…’s¡e ø√fÒX«s¡sêe⁄

79

12. n~Ûø±s¡ uÛ≤cÕ ø±s¡ o* Á|ükÕ<é

@ ‘·sêìø± ‘·s¡+ $<ë´s¡Tú\T ‘Ó\T>∑T˝À #·<äTe⁄‘·T+fÒH>∑<ë ‘Ó\T>∑T Áã‹πø~?

‘Ó\T>∑TMT&çj·T+˝À #·~$‘ O<√´>±\T sêeH uÛÑj·T+ yÓHêï&ÉT‘·T+fÒ eTq |æ\¢\T ‘Ó\T>∑T˝À

m+<äT≈£î #·<äTe⁄‘ês¡T? sêh Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡«Væ≤+# O<√´>∑|üØø£å\T, ìj·÷eTø±\ìï+{Ï À

‘Ó\T>∑T MT&çj·T+˝À #·~$q $<ë´s¡Tú\≈£î 5 XÊ‘·+ n<äq|ü⁄ e÷s¡Tÿ*ùdÔ ‘Ó\T>∑T $<ë´s¡Tú\≈£î

ObÕ~Û neø±XÊ\T yÓTs¡T>∑T|ü&É≥yT ø±≈£î+&Ü uÛÑ$wü ‘·TÔ À ø±sê´\j·÷˝À¢ ‘Ó\T>∑T yê&Éø£+

ô|s¡T>∑T‘·T+~.

eTq sêh n~Ûø±s¡ uÛ≤cÕ dü+|òüT+ n<Ûä ≈£åîì>± m._.¬ø. Á|ükÕ<é >±s¡T u≤<Ûä ‘·\T

#|ü{ÏºqHê{Ï qT+N, ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î n˙ï XóuÛ≤\T #≈£Ls¡T‘·THêïsTT. ne<ÛëHê\‘√, ns¡ú+ø±ì

ø£$‘ê«\‘√ ø±\+ >∑&çù| e´øÏÔø±Bj·Tq. ø±s¡´o*, Á|üD≤[ø± ã<äΔ+>±, ìs¡TΔwüºyÓTÆq

ø±s¡ Áø£e÷\‘√, ˇø=ÿø£ÿ |ü kÕ~Û+#·T≈£î+≥÷ eTT+<äT¬øfió‘·THêïs¡T. n+<äTπø Äj·Tìï eTs√

ªªyê$˝≤\μμ n+≥THêïs¡T.

ø£Ø+q>∑sY õ\¢ dæ]dæ\¢ ÄØ¶y√ Hêπ>+<äsY 150 ù|J\ ]{ŸqT ‘Ó\T>∑T˝À s¡÷bı+~+∫

ôV’≤ø√s¡Tº À <ëK\T #ùdÔ, <ëìì ôV’≤ø√s¡Tº ≈£L&Ü dü<ä_ÛÁbÕj·T+‘√ d”«ø£]+∫+~. Ç+<äT≈£î

m._.¬ø. Á|ükÕ<é Vü≤s¡+ e´ø£Ô+ #dü÷Ô, ÄØ¶y√≈£î n_Ûq+<äq\T ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. (áHê&ÉT

28.6.2006) Ç˝≤+{Ï yê]ì >∑T]Ô+#·&É+, Áb˛‘·‡Væ≤+#·&É+ m._.¬ø. #düTÔqï eT+∫|üì.

‘Ó\T>∑T˝À ø√s¡Tº e´eVü‰sê\T q&ÉbÕ\ì Äj·Tq >∑‘·+˝À ôV’≤ø√s¡Tº Á|ü<Ûëq Hê´j·TeT÷]Ôì

dü«j·T+>± ø£*dæ ø√sês¡T. ø=+‘· yTs¡≈£î ˇ|æŒ+#ês¡T ≈£L&Ü.

H˚qT yÓTT>∑\÷Ôs¡T me÷às√«>± |üì#˚dæq|ü⁄Œ&ÉT, 1994 ÁbÕ+‘ê˝À¢ ôV’≤ø√s¡Tº˝À

e÷ô|’ <ëK …’q ]{Ÿ|æ{°wüq¢ìï+{Ïø° ‘Ó\T>∑T˝À »yêãT*#êÃqT. nsTT‘ ‘Ó\T>∑T˝À O+&

Á|ü‹yê<ë\qT ôV’≤ø√s¡Tº d”«ø£]+#·<äT nì õ˝≤¢ n~Ûø±s¡T Ò yê~+∫, yê≥ìï+{Ï Ç+ ¢wüT˝ÀøÏ

‘·s¡T®e÷ #sTT+∫ ôV’≤ø√s¡Tº À <ëK\T #XÊs¡T. m._.¬ø. Á|ükÕ<é n˝≤+{Ï <äTs¡edüú ‘Ó\T>∑T

n~Ûø±s¡T\≈£î Ò≈£î+&Ü #XÊs¡T. ôV’≤ø√s¡Tº À ≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T ùd«#·Ã¤>± yê& s√E sêyê*.

Á|ükÕ<é >±s¡T Hê´j·TkÕúHê˝À¢ ‘Ó\T>∑T nØ®\ qeT÷Hê\T ‘·j·÷s¡T #sTT+#ês¡T.

á qeT÷Hê\qT b˛©düT ùdºwüHé ÀqT, ø√s¡Tº Àq÷ O|üjÓ÷–+#ê\ì, 1974 Hê{Ï Jy√

Á|üø±s¡+ yê<√|üyê<ë\T, rs¡TŒ\T ‘Ó\T>∑T˝ÀH˚ »s¡|ü{≤ìøÏ düVü≤ø£]+#ê\ì sêh u≤sY

80

øöì‡ Ÿ n<Ûä ≈£åî&ÉT m.qs¡dæ+Vü‰¬s&ç¶ì ø√sês¡T. nìï õ˝≤¢\ Hê´j·Tyê<ä dü+|òü÷\≈£î qeT÷Hê\

ø±|”\qT |ü+|æ+#ês¡T (áHê&ÉT 29.6.2006). Ç~ m+‘√ dü+‘√wæ+#ê*‡q $wüj·T+.

Çø£MT<ä≥ eTq n~Ûø±s¡T\T ‘Ó\T>∑T˝ÀH Á|ü‹yê<ë\T sêdæ Á|üuÛÑT‘·« Hê´j·Tyê<äT*ï ‘Ó\T>∑T˝ÀH

ø√s¡Tº À <ëK\T #j·TeTì ø√sê*.

24 ù|J\‘√ n~Ûø±s¡uÛ≤cÕ dü+|òüT+, ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ ÁbÕs¡+_Û+#·uÀ‘·Tqï<äì

m._.¬ø. Á|ükÕ<é yÓ\¢&ç+#ês¡T. Ç+<äTe\¢ ìs¡+‘·sêj·T+>± ‘Ó\T>∑T |ü⁄s√_Ûeè~Δ¬ø’ n~Ûø±s¡uÛ≤cÕ

dü+|òüT+ ìs¡«Væ≤düTÔqï ø±s¡´Áø£e÷\T Á|ü»\≈£î ‘Ó\TdüTÔ+{≤sTT. Á|ü»\qT+&ç dü÷#·q\T

n+<äT‘·T+{≤sTT. bÕ\≈£î\T m|üŒ{Ïø£|ü⁄Œ&ÉT düŒ+~dü÷Ô ø=‘· Ô#·{≤º\T #˚j·T&ÜìøÏ

O<äT´≈£îÔ\e⁄‘ês¡T.

21.2.2006q ªª‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡uÛ≤wü ø±yê\+fÒμμ nH˚ Hê |ü⁄düÔø±ìï ‘Ó\T>∑T

ÇkÕ¢$Tø˘ |ü_¢πøwüHé‡ yês¡T Á|ü#·T]ùdÔ, ôV’≤<äsêu≤<é Áô|dtø£¢uŸ˝À m._.¬ø. Á|ükÕ<é >±s¡T

Ä$wüÿ]+#ês¡T. ÄHê{Ï düuÛÑ≈£î Vü‰»¬s’q sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\î eT+&É* ãT<äΔÁ|ükÕ<é >±s¡T,

|”‘êì dü‘· Hêsêj·TD >±s¡T, bÕ\ø=\T¢ myÓTà Ò &Üø£ºsY u≤;®>±s¡T. yê]øÏ HqT eTq$

#dæ+<$T≥+fÒ, ªª‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ_Ûeè~Δ ø√dü+ m_¬ø #ùd Á|ü‹bÕ<äq\≈£î nìï bÕØº\ yêfiSfl

eT<ä›‹∫Ã #·{≤º\T #j·T+&çμμ nì. ‘Ó\T>∑T≈£î ÁbÕNquÛ≤wü ôVA<ë kÕ<Ûäq ø√dü+ nìï bÕØº\

Á|ü‹ì<ÛäT\T ø£*dæ &Ûç©¢ yÓ[fl Á|ü<ÛëìøÏ $»„|æÔ #dæ e∫ÃqfÒ¢, ‘Ó\T>∑T≈£î dü+ã+~Û+∫ eTq

Ç+{À¢, eTq sêh+˝À dü]#˚düTø√yê*‡q $wüj·÷\ô|’ ≈£L&Ü ø£*dæ sêyê*. á ÁøÏ+~

$wüj·÷\ô|’ <äèwæº kÕ]+#ê*‡q nedüs¡+ O+~.

1. ‘Ó\T>∑T kÕ|tºysY ‘·j·÷Ø<ës¡T\T : f…Æ|ü⁄ #j·T&É+ sêì yêfiófl ≈£L&Ü Ç+ ¢wüT ø°uÀs¡T¶

MT<ä ˇ+{Ï#‘√Ô ø=&ÉT‘·÷ @<√ s¡ø£+>± ‘·eT |üì |üP]Ô #düTÔ+{≤s¡T. Ä kÕúsTTøÏ ‘Ó\T>∑T

ø°uÀs¡T¶ m<ä>±*. ‘Ó\T>∑T ø°uÀs¡T¶qT Á|üe÷D°ø£]+∫ dæús¡|üs¡#ê*. $$<Ûä s¡ø±\ bòÕ+≥¢qT

Á|üuÛÑT‘·«+ ø=qT>√\T #dæ nìï ø±sê´\j·÷\≈£î düs¡|òüsê #Ój·÷´*. $X«$<ë´\j·÷˝À¢ì

‘Ó\T>∑T $uÛ≤>±\qT, ‘Ó\T>∑T kÕ|òtºysY Ç+»˙s¡¢qT ø£*dæ |ü]XÀ<Ûäq eT]j·TT n_Ûeè~Δ ø√dü+

|ü⁄s¡e÷sTT+#ê*.

2. *|æ dü+düÿs¡Ô\T : >∑TDÏ+‘ê\T, e‘·TÔ\T ø£+|üP´≥sY\≈£î ø=s¡T≈£î&ÉT |ü& $<Ûä+>± *|æHÓ’Hê

e÷sêÃ* Ò<ë yê{Ïì düs¡fi+>± düT\uÛÑ+>± f…Æ|ü⁄ #j·T>∑*π>˝≤ kÕ|òtºysY\ ‘·j·÷ØHÓ’Hê,

eTTeTàs¡+ #Ój·÷´*. ‘·$Tfió\T á ¬s+&ÉT |ü<äΔ‘·T\÷ bÕ{Ï+∫ eTT+<äT¬øfi≤fls¡T ø±ãfÒº yêfifl

|ü⁄düÔø£ Á|ü#·Ts¡D y>∑+ eTqø£+fÒ eT÷&ÉT¬s≥T¢ O+≥T+~.

3. ‘Ó\T>∑T f…Æ|ædüTº\T : f…Æ|ü⁄$TwüqT¢, ø£+|üP´≥s¡¢ MT<ä ‘Ó\T>∑T˝À f…Æ|ü⁄ #j·T>∑\ j·TTer

j·TTe≈£î\T y\eT+~ sêh+˝À OHêïs¡T. ‘Ó\T>∑T |üÁ‹ø±s¡+>∑+ Mfifl e\¢H q&ÉTk Ô+~.

81

Á|ü‹ ø±sê´\j·÷ìø°, ø√s¡Tº≈£L, b˛©dtùdºwüqT≈£L ‘Ó\T>∑T f…Æ|ædüTº ‘·|üŒìdü]>± O+&˝≤ #ùdÔ

n≥T ‘Ó\T>∑Tyêfifl≈£î ObÕBÛ,Ç≥T uÛ≤cÕ_Ûeè~Δ ¬s+&É÷ kÕ<Ûä eTe⁄‘êsTT.

4. ‘Ó\T>∑T MT&çj·T+ $<ë´s¡Tú\T : @ ‘·sêìø± ‘·s¡+ $<ë´s¡Tú\T ‘Ó\T>∑T˝À #·<äTe⁄‘·T+fÒH

>∑<ë ‘Ó\T>∑T Áã‹πø~? ‘Ó\T>∑TMT&çj·T+˝À #·~$‘ O<√´>±\T sêeH uÛÑj·T+ yÓHêï&ÉT‘·T+fÒ

eTq |æ\¢\T ‘Ó\T>∑T˝À m+<äT≈£î #·<äTe⁄‘ês¡T? sêh Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡«Væ≤+# O<√´>∑|üØø£å\T,

ìj·÷eTø±\ìï+{Ï À ‘Ó\T>∑T MT&çj·T+˝À #·~$q $<ë´s¡Tú\≈£î 5 XÊ‘·+ n<äq|ü⁄ e÷s¡Tÿ*ùdÔ

‘Ó\T>∑T $<ë´s¡Tú\≈£î ObÕ~Û neø±XÊ\T yÓTs¡T>∑T|ü&É≥yT ø±≈£î+&Ü uÛÑ$wü ‘·TÔ À ø±sê´\j·÷˝À¢

‘Ó\T>∑T yê&Éø£+ ô|s¡T>∑T‘·T+~.

5. ì|òüT+≥Tø£s¡Ô\T : ì|òüT+≥Te⁄\T XÊÁkÕÔ\yêØ>± Á|ü#·T]+#˚ yêfi¯flqT Áb˛‘·‡Væ≤+#ê*.

‘Ó\T>∑T nø±&ÉMT eè‹Ô|ü<äø√XÊ\ Á|ü#·Ts¡D˝À m+‘√ ø£èwæ #dæ+~. e÷s¡T‘·Tqï ø±\+‘√bÕ≥T,

ø=‘·Ô>± e∫Ã |ü& |ü<ëC≤˝≤˙ï m|üŒ{Ïø£|ü⁄Œ&ÉT #s¡TÃ≈£î+≥÷ eTq ‘Ó\T>∑T ì|òüT+≥Te⁄*ï

‘êC≤ |üs¡#·Tø√yê*. ‘Ó\T>∑T $X¯«$<ë´\j·T+‘√ bÕ≥T, $X¯«$<ë´\j·÷˝À¢ì ‘Ó\T>∑T

$uÛ≤>±\ìï+{Ïø° ì|òüT+≥Te⁄\ qMø£s¡D |üì n|üŒC…bÕŒ*.

n~Ûø±s¡ uÛ≤cÕ dü+|òüT+ n<Ûä ≈£åî&ÉT á n+XÊ\ìï+{Ï kÕ~Û+#·≥+ ø√dü+ yê{ÏøÏ

dü+ã+~Û+∫q ì|ü⁄DT˝…+<ä]H√ dü+Á|ü~+#ê*, düeTq«j·T|üs¡#ê*. n<Ûä´ø£ å|ü<ä$

n\+ø£]+∫q|üŒ{Ï qT+&û n\Tô||üs¡T>∑≈£î+&Ü ìs¡+‘·s¡+ eTq uÛ≤cÕ_Ûeè~Δø√dü+ ÁX$TdüTÔqï

m_¬ø Á|ükÕ<é n_Ûq+<ä j·TT\T. n‘·ì˝À dü<ë˝À#·q\THêïsTT. düeT]Δ<ë›+. nHÓï uÛÑyê˙

ø√fÒX«s¡Á|ükÕ<é >±] »qà~q+ Ä>∑düTº 1 Hê{ÏøÏ eTs√ eT+∫ ø±s¡ Áø£eT+ #·÷<ë›+.

(4.8.2006, ^≥TsêsTT yês¡|üÁ‹ø£)

Os¡÷› - ‘Ó\T>∑T ì|òüT+≥Te⁄ 1938˝À es¡+>∑ Ÿ ñkÕàìj·÷ ø± ÒJ˝À

ns¡_ø Ábıô|òdüsY ◊. ø=+&É\sêe⁄ dü+ø£\q|üs¡∫ Á|ü#·T]+∫q |ü⁄sê‘·q Á|ü‹ì

‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡ uÛ≤cÕ dü+|òüT+ @_¬ø. Á|ükÕ<é >±]øÏ 6.10.2008q n+<äCÒXÊqT.

2009 @Á|æ Ÿ 25e ‘˚Bq 862 ù|J\‘√ á ì|òüT+≥Te⁄qT |ü⁄qs¡TàÁ~+∫

n~Ûø±s¡uÛ≤cÕ dü+|òüT+ n<Ûä ≈£åî&ÉT @_¬ø Á|ükÕ<é >±s¡T $&ÉT<ä\ #XÊs¡T. ‘Ó\T>∑T-

ñs¡÷› ì|òüT+≥Te⁄ ≈£L&Ü eùdÔ u≤>∑T+≥T+~. 9.1.2012q $»j·Tyê&É |ü⁄düÔø£

eTVü≤À‘·‡e+˝À ªª‘Ó\T>∑T KTsêHéμμ (eT*¢ø˘ >±] nqTyê<ä+)qT Ä$wüÿ]dü÷Ô

^≥TsêsTT ˝≤+{Ï <Ûë]àø£ dü+düú\T ≈£L&Ü Ç˝≤+{Ï ì|òüT+≥Te⁄\T Á|ü#·T]+#ê\ì

ø√sêqT.

82

13. ø£+|üP´≥s√¢ ‘Ó\T>∑T`‘Ó\T>∑T yÓuŸ ôd’≥T¢

‘Ó\T>∑T uÛ≤wü À eT+∫ kÕ+πø‹ø£ |ü]ø£sê\T e#êÃsTT. ø=ìï düeTdü \T rsêsTT.

Ç+ø± ø=ìï düeTdü \T rsê*. ‘Ó\T>∑T˝À Ç+ø± kÕ|òtºysY n_Ûeè~Δ ø±yê*. ø=ìï uÛ≤cÕ

yê´bÕs¡dü+düú\T ‘·eT yÓuŸôd’≥¢ Àì yê´kÕ\ì ùdyé #düT≈£îH+<äT≈£î <ë] Çe«≥+ Ò<äT.

ø±|” #düTø√e{≤ìï n]ø£≥º&ÜìøÏ &Ó’q$Tø bòÕ+≥Tì m+#·T≈£î+≥THêïs¡T. Hê>±s¡T®q yÓqï,

uni.medhas.org ˝≤+{Ï yês¡T yê] bòÕ+≥TøÏ |ü<äà m¬øº‡q¸Hé À düb˛sYº ø£*–ùdÔ ô|ò’sYbòÕø‡

˝À j·T÷ìø√&ÉT˝À ø£ì|æ+#$. yê{Ïì n|ü&ÉT j·T÷ìø√&ÉT˝À ùdyé #düTø√>∑*π>yês¡T. á

dü+>∑‹ >∑eTì+∫q yê´bÕs¡düTÔ\T Ä bòÕ+≥Tì ‘=\–+∫, |üìø£≥Tº≈£îì yπs mHéø√&ç+>¥ ø£\

y˚πs bòÕ+≥Tì O|üjÓ÷–+#·≥+ yÓTT<ä\Tô|&ÉT‘·THêïs¡T. Á|ü»\ $qïbÕ\qT ≈£L&Ü

‹s¡düÿ]düTÔHêïs¡T. ndü Ò n+‘·+‘· e÷Á‘·+>± Oqï ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü kÕ+πø‹ø£ $C≤„Hêìï n+<ä]ø°

n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ sêìe«ø£b˛e&É+ $#ês¡ø£s¡+.

Ä|üπs{Ï+>¥ dædüºyéT\˝À ‘Ó\T>∑TqT kÕú|æ+#·&É+ :

http://omicronlab.com/download/tools/iComplex 2.0.0.exe. Çø£ÿ&ç qT+&ç

"iComplex_2.0.0.exe" ô|ò’ Ÿ &ÍHé À&é #düT≈£îì MT dædüºyéT˝À ÇHékÕº Ÿ #düTø√+&ç.

*|ü +‘·Øø£s¡D O|üø£s¡D≤\T :

Ç$ MTs¡T Ç+ ¢wt ˝À f…Æ|ü⁄ #dü÷Ô b˛‘·÷ O+fÒ, ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ e÷s¡TkÕÔsTT. n+fÒ, "telugu"

nì f…Æ|ü⁄ #dæ ùdŒdt ø=≥º>±H ªª‘Ó\T>∑Tμμ>± e÷s¡TkÕÔsTT. Òœì O|üø£s¡D≤ìï offline ˝À

≈£L&Ü yê&ÉTø√e#·TÃ. Òœì ì ‹s¡π>ùdÔ ìœ Ò.‘Ó\T>∑T #·<äe&É+ sêìyê]øÏ ‘Ó\T>∑T dü+<XÊìï

ìœ Ò Ç+ ¢wt O#êÃ¤s¡D˝ÀøÏ e÷]Ã ô|&ÉT‘·T+~.

http : //lekhini.org/nikhile.html

Òœì :http : //lekhini.org /

itrans -- http : //www.aczoom.com/itrans/html/tlgutx/tlgutx.html

Ç|ü&ÉT Ç+≥¬sï{Ÿ À nìï ÁuÖ»s¡T\T j·T÷ìø√&éqT ns¡ú+ #düT≈£î+≥THêïsTT. ø±|” ù|düTº

u≤<Ûä Ò≈£î+&Ü, &Ó’¬søº>± yÓTsTT Ÿ $+&√˝ÀH, ‘Ó\T>∑T˝À f…Æ|ü⁄ #Ój·T´e#·TÃ.

>∑÷>∑T Ÿ Ç+&çø *|ü +‘·Øø£s¡D : http : //google.com/transliterate/indic/telugu,

øÏ«˝ŸbÕ&é ``http://quillpad.com/telugu/#

ùd«#·Ã¤ http://swecha.org/input/index.html,http://atcweb.atc.tcs.co.in/opensource-

downloads

j·T+Á‘·+ ` http://www.yanthram.com/te/

83

*|æø˘.ÇHé ``http://lipik.in/telugu.html

ÇHédæÿ|tº `` http://telugublog.blogspot.com/2006/03/xp.html

ãs¡Vü‰ ` http://www.baraha.com/download.htm

nqTe÷&É÷´\sY http://crossroads.koodali.org/2007/11/18/typing-unicode-telugu-

using-other-keyboard-layouts/

nqT Ä|æ Ÿ ` http://crossroads.koodali.org/2007/12/25/apple-keyboard/layout/

nø£ås¡e÷\ ` http://groups.google.com/group/aksharamala

‘Ó\T>∑T *|æ ` http://www.telugulipi.net/

»q>∑DeTq ` http://www.janaganamana.net/TeluguJgm.aspx

*qø‡˝À `` http://www.swecha.org/wiki/index.php?title=Input

nø£åsY ` http://www.kamban.com.au/

TDIL -- http://www.ildc.in/Telugu/TLindex.aspx

Microsoft - Indian Language input tool -- Hs¡T>± ‘Ó\T>∑T˝ÀH MS world, Excell \˝À

f…Æ|ü⁄ #düTø√e#·TÃ.

*|ü⁄\T ` *|ü +‘·Øø£s¡D :

nø£ås¡ s¡÷bÕ*ï bòÕ+≥T¢ n+{≤s¡T. _{Ÿe÷|t (Bit Map), Á≥÷ f…Æ|t (True Type), zô|Hé

f…Æ|t (Open Type) eTTK´yÓTÆq s¡ø±\T. Akshar Unicode, Code 2000, Gautami,Pothana, Raghu Telugu, Saraswati 5, Vemana 2000, RTS, Unicode, ISCII,

ITRANS, TSCII, TAB&TAM, áHê&ÉT bòÕ+≥T, yêsêÔ bòÕ+≥T, l*|æ, ◊`©|t, nqT|üeT

e¬>’sê e¬>’sê. Ç˝≤ uÀ\¶ìï bòÕ+≥T¢. ø±˙ Ç|ü&ÉT j·T÷˙ø√&é Á|ü|ü+#·uÛ≤wü À¢ #ê˝≤yê{ÏøÏ

ÁbÕe÷DÏø± Òs¡Œ]∫+~. yÓqï Hê>±s¡T®q >±s¡T ([email protected]) bòÕ+≥¢ìï{Ï

j·T÷˙ø√&éøÏ e÷πsÃ˝≤>± |ü<äà O|üø£s¡D+ ‘·j·÷s¡T#XÊs¡T. |ü<äà nìï uÛ≤s¡rj·T uÛ≤wü À¢q÷

ø£*|æ <ë<ë|ü⁄ 80 bòÕ+≥¢qT j·T÷˙ø√&éøÏ e÷s¡Ã>∑\ kÕeTsêΔ´ìøÏ m~–+~. http://

padma.mozdev.org/.

Vü≤]$\T¢ :

nqT2j·T÷ìø√&é : nqT 6˝À >±˙ 7˝À f…øº‡ bòÕsêà≥T˝À Oqï ô|ò’fiflqT Ç~ j·T÷˙ø√&ÉT˝ÀøÏ

e÷s¡TdüTÔ+~.

Excel-to-Wiki Converter : http://excel12wiki.net/ m¬ø‡˝Ÿ w”≥T j·T<Ûë‘·<∏ä+>± ù|düTº

ne⁄‘·T+~.

áe÷≥ ` Non-Unicode Font to Unicode Converter --http://eemaata.com/fornt2unicode/index.php5,

84

http://www.eemaata.com/unicode/rts2unicodeExt.htmlhttp://uni.medhas.org/fileconverterindex.php5Anu veekshanam, Anu rahamthulla version, Anu ATA souvenir version, Anu

rangesh konaversion, Tikkana ˝≤+{Ï ø=ìï nqT bòÕ+≥¢ düeTdü´ ø=*#ê\ düTπsXŸ

([email protected]) >±]e\¢ r]+~. |ü˝≤Hê |ü˝≤Hê düeTdü´\qT

|ü]wüÿ]+#·+&ç n+≥÷ kÕ+πø‹ø£ ì|ü⁄DT*ï n&çπ>yê&çì. 2009˝À nqT qT+&ç j·T÷ìø√&é

˝ÀøÏ e÷πsÃ ˇø£ <ëìøÏ anurahamthulla version nì Hê ù|s¡T ≈£L&Ü ô|{≤ºs¡T. bòÕ+≥¢ô|’

ù|f…+{Ÿ ¬s’≥T¢ >∑\ yê´bÕs¡ dü+düú\ yês¡T Äj·÷ bòÕ+≥¢qT n+<ä]˙ O∫‘·+>± yê&ÉTø√ìùdÔ,

j·T÷ìø√&é ˝ÀøÏ e÷s¡ÃìùdÔ ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î ùde #dæqyês¡e⁄‘ês¡T.

nqTyê<ä O|üø£s¡D≤\T, ì|òüT+≥Te⁄\T, …ø£ÿ≈£î $TøÏÿ*>± sêyê*. ÄHé …’Hé ˝Àq÷

Ä|òt …’Hé ˝Àq÷ yê{Ïì $]$>± …øÏ‡ø£qT¢ yê&ÉT≈£îH kÂ\uÛ≤´\T ø£\>±*.

j·T÷˙ø√&é ˝ÀøÏ e÷s¡T<ë+ :

s¡ø£s¡ø±\ ø°uÀs¡T¶\T, bòÕ+≥¢‘√ ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü À ≈£îd”Ô|ü&ÉT‘·THêïeTT. á nedüú

eTq≈£î rsê\+fÒ eTqeT+‘ê j·T÷˙ø√&é À e÷Á‘·yT eTq |ü⁄düÔø±\qT Á|ü#·T]+#·eTì

ø√sê*. n˝≤ #ùdÔ Á|ü|ü+#·+˝À ‘Ó\T>∑Tyêfiófl mø£ÿ&çqT+&Ó’Hê ‘Ó\T>∑T |ü⁄düÔø±\qT, yê´kÕ\qT

ø£+|üP´≥sY, Ç+≥¬sï{Ÿ \˝À düT\uÛÑ+>± #·<äe>∑\T>∑T‘ês¡T. Áyêj·T>∑\T>∑T‘ês¡T. $wüj·÷\qT

yÓ‘·Tø√ÿ >∑\T>∑T‘ês¡T.

sêh+˝Àì Á|üuÛÑT‘·« yÓuŸôd’≥¢qT ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ nqTe~+#·qTHêïs¡T. Çø£ qT+∫

Á|ü‹ yÓuŸôd’{Ÿ Ç+ ¢wt‘√ u≤≥T ‘Ó\T>∑T˝Àq÷ n_Ûeè~Δ #j·÷\ì Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡íj·T+ rdüT≈£î+~.

‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î @ø£ dü+πø‘· *|æ düe÷K´ (j·T÷˙ø√&é n<Ûë]{°)˝À düuÛÑ ‘·«+ rdüT≈£î+~.

B+‘√ ‘Ó\T>∑T nø£ås¡, |ü<ë\, dü+K´\T, nsêú\≈£î dü+ã+~Û+∫q dü+πø‘ê\T (ø√&é),

nqTes¡ÔHê\T (n|æ¢πøwüqT¢) n_Ûeè~Δ #j·T&ÜìøÏ M\T ø£\T>∑T‘·T+~. sêh+˝À yÓuŸôd’≥¢≈£î

πø s¡ø£yÓTÆq Á|üe÷D≤\T s¡÷bı+~+#·qTHêïs¡T. ôd]Ã+»Hé À ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü Àq÷ yÓuŸôd’≥T¢

ôdsYÃ #j·T&ÜìøÏ M\T ø£*Œ+#ê\ì \ø£å +>± ô|≥Tº≈£îHêïs¡T. á dü\Vü‰ ø£$T{°øÏ #ÛÓ’s¡àHé>±

◊{° XÊK eTTK´ ø±s¡´<ä]Ù n»jYT $TÁXÊ ≈£L∫uÛ§≥¢ Äq+<é, ôV’≤<äsêu≤<é πø+ÁBj·T

$X«$<ë´\j·T Ábıô|òdüsY õ. Oe÷eTùV≤X«s¡sêe⁄, {Àø√´ j·T÷ìe]Ù{° Ä|òt bòÕ]Hé düº&ûdt

Ábıô|òdüsY ô|Hé uÛ≤düÿsYsêe⁄ á`‘Ó\T>∑T Á>∑÷|ü⁄ Á|ü‹ì~Û $. Ms¡yÓ+ø£≥#Í<ä], ‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡

uÛ≤wü πø+Á<ä+ ‘·s¡|òü⁄q Á|ü‹ì~Û, ◊áJ d”áy√ O+{≤s¡T.

ø£$T{° |üs¡ yøÏå+#ê*‡q n+XÊ\T :`

‘Ó\T>∑T sêj·T&ÜìøÏ, ‘Ó\T>∑T˝À düe÷#ês¡+ #·<äe&ÜìøÏ, #·÷&É{≤ìøÏ nqT≈£L\+>±

85

ÁuÖ»s¡T¢ O+&˝≤ #·÷&Ü*. Á|ü‹ düe÷#ês¡+ Á|ü»\≈£î ‘Ó\T>∑T˝À &Ü≈£î´yÓT+≥T s¡÷|ü+˝À

n+<äTu≤≥T˝À ô|{≤º*.

Äs¡T _Ûqï s¡÷bÕ˝À¢ @ø£dü+πø‘· *|æ ‘Ó\T>∑T bòÕ+{Ÿ n_Ûeè~Δ #j·÷*.

‘Ó\T>∑T nø£ås¡Áø£eT+ (ôdŒ*¢+>¥) dü]#·÷düTø√e&ÜìøÏ ª|ü<ë\ $X‚¢wüDμ kÕ|òtºy˚sY

n_Ûeè~Δ #j·÷*.Ç~ O∫‘·+>± n+<ä]ø° n+<äTu≤≥T˝À ô|{≤º*.

ªqμ, ª»μ ø±s¡ bı\T¢\‘√ düVü‰ ‘Ó\T>∑T |ü<ë\T |ü*πørs¡T Ä<Ûës¡+>± n#·TÃ\T,

Vü≤\T¢\≈£î ‘&Ü Ò≈£î+&Ü j·T÷ìø√&é uÛ≤wü O+&Ü*.

‘Ó\T>∑TuÛ≤wü nø£åsê\‘√ ãVüQuÛ≤cÕ ø°\ø£ |òü\ø£+ (ø°uÀs¡T¶) Á|üe÷D≤\T

s¡÷bı+~kÕÔs¡T. (áHê&ÉT 14.6.2011)

‘Ó\T>∑T j·T÷˙ø√&é ø£Hê‡]ºj·TyéT˝À Á|üuÛÑT‘·« düuÛÑ ‘·«+ e\¢ e÷Á‘·y˚T Ç|ü&ÉT

‘êC≤>± Ç+≥¬sï{Ÿ˝À ‘Ó\T>∑T yê&Éø£+˝ÀøÏ sêe≥+ ˝Ò<äT. mH√ï @fi¯ófl>± ‘Ó\T>∑T˝À

yÓTsTT Ÿ‡˝Àq÷, ù|òdtãTø e+{Ï yê{Ï Àq÷ f…Æ|t #dü÷ÔH e⁄Hêïs¡T. n˝≤π> >ö‘·$T, yeTq,

b˛‘·q, Äø£è‹ e+{Ï 50øÏ ô|’>± j·T÷˙ø√&é bòÕ+≥T¢ n+<äTu≤≥T˝À OHêïsTT. Ç|üŒ{Ïπø

n+<äTu≤≥T˝À Oqï ‘Ó\T>∑T yê& |ü<äΔ‘·T\T Á|ü»\≈£î Á|ü#ês¡+ #j·÷*. Ç|üŒ{Ï<ëø± ‘·j·÷¬s’

yê&ÉTø£ À Oqï bòÕ+≥¢qT j·T÷ìø√&é ÀøÏ e÷πsÃ f…øº‡ Á{≤Hé‡ bòÕs¡às¡T¢ ≈£L&Ü nHø£+ e#êÃsTT.

ø£Hê‡]ºj·TyéT <ë«sê ø=‘·Ô>± ø=ìï bòÕ+≥¢qT ‘e≥+ ‘·|üŒ ˇ]–+~ @$T{À ns¡ú+ ø±e≥+

Ò<äT. ‘Ó\T>∑T nø£ås¡s¡÷bÕ\ yê&ÉTø£ô|’ H{Ïø° Ä+ø£å\THêïsTT. ‘Ó\T>∑T bòÕ+≥¢qT ‘·j·÷s¡T

#dæq ø=ìï yê´bÕs¡ dü+düú\T Äj·÷ bòÕ+≥¢ MT<ä >∑T‘êÔ~Û|ü‘ê´ìï Ç+ø± e<äT\Tø√ Ò<äT. á

|ü]dæú‘·T˝À¢ eTT+<äT Ç˝≤+{Ï ÁbÕ#·Ts¡ + bı+~q bòÕ+≥¢ìï{Ï C≤rj·T+ #ùd+<äT≈£î, yê{Ïì

j·T÷˙ø√&é˝ÀøÏ e÷πsÃ+<äT≈£î, nqTyê<ä kÕ|òtºy˚sY\T ‘·j·÷s¡T #˚ùd+<äT≈£î Ks¡TÃô|{≤º*.

‘·$TfiHê&ÉT ‘·s¡Vü‰˝À ãVüQeT‘·T\T ≈£L&Ü Çe«e#·TÃ. ‘Ó\T>∑T MT&çj·T+˝À ø£+|üP´≥sY

#·<äTe⁄\T ≈£L&Ü sêyê*. n˝≤ #·~$q &çÁ^ $<ë´s¡Tú\≈£î b˛{° |üØø£å À¢ Áb˛‘ê‡Vü≤ø±\T

Á|üø£{ÏùdÔ ‘Ó\T>∑T #ê˝≤ø±\+ Áã‘·T≈£î‘·T+~.

q&ÉTdüTÔqï #·]Á‘· ôdô|º+ãsY 2011 dü+∫ø£ À ôV’≤<äsêu≤<äT j·T÷ìe]Ù{° Ábıô|òdüsY

>±s¡bÕ{Ï Oe÷eTùV≤X«s¡sêe⁄ >±s¡T j·T÷ìø√&é yê´dü+˝À #ê˝≤ ø=‘·Ô dü+>∑‘·T\T ‘Ó*bÕs¡T.

j·T+Á‘êqTyê<ë\≈£L, *|ü´+‘·Øø£s¡D≈£L, $wüj·÷\≈£î Äø±sê~ dü÷∫ø£\qT ‘·j·÷s¡T

#j·T{≤ìø°, yÓ‘·ø£{≤ìøÏ nqT≈£L\+>± ‘Ó\T>∑T˝À ø£+|üP´≥sY yê&Éø£+ ô|s¡>±* nHêïs¡T.

Äj·TqøÏ ≤ yÓTsTT Ÿ |ü+bÕqT :` ªªdüJe yêVæ≤ìμμ ìsê«Vü≤≈£î\T ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü À >=|üŒ

kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„Hêìï $ìjÓ÷–+∫ |ü]Xó<äΔ Á>∑+<∏ëìï me]øÏ yêπs yÓ‘·T≈£îÿH˝≤ eT+∫

yÓuŸôd’{Ÿ s¡÷bı+~+#ês¡T. nsTT‘˚ ÄHé …’Hé ˝À e÷Á‘·y˚T \_ÛdüTÔqï á kÂø£sê´ìï Ä|òt

86

…’Hé À ≈£L&Ü n+<äCÒùdÔ Ç+≥sYHÓ{Ÿ Òì yê]øÏ ≈£L&Ü kÂø£s¡ +>± O+≥T+~. HqT sêùd

yê´kÕ\≈£î düJe yêVæ≤ì m+‘·>±H√ O|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·Tqï~.

‘Ó\T>∑T uÛÑ>∑eBZ‘·≈£î >±˙, ‘Ó\T>∑T πø‘·*ø u…’_ Ÿ≈£î >±˙, ‘Ó\T>∑T KTsêHé≈£î >±˙

Ç|üŒ{Ï es¡≈£î Ç˝≤+{Ï dü<äTbÕj·T+ Ò<äT. http://sajeevavahini.com/telugubible

n+<äs¡÷ #·÷&É<ä–q~. Ç˝≤+{Ï kÕ|òtºysY $T>∑‘ê eT‘· Á>∑+<∏ë\≈£î ≈£L&Ü \_Û+#˝≤ ø£èwæ

#ùdÔ ÒKHê\ |ü]o\q düT\uÛÑ+ ne⁄‘·T+~.

‘Ó\T>∑T uÛ≤wü XøÏÔe+‘·+ ø±yê\+fÒ ‘Ó\T>∑T˝À yÓ\Te&çq nHø£ eTTK´ Á>∑+<∏ë\≈£î

Ç˝≤+{Ï kÕ|òtºysY m+‘√ nedüs¡+.μμ (q&ÉTdüTÔqï #·]Á‘·, e÷]Ã 2012)

n+<äTø±j·Tq ªª‘Ó\T>∑T Á>∑+<∏ë\˝À yÓ‘·Tø√ÿe&ÜìøÏ kÕ|òtºysY Ç|üŒ{Ïπø n+<äTu≤≥T˝À

O+~. @ ‘Ó\T>∑T s¡#·q˝ÀHÓ’Hê yÓ<äø£&ÜìøÏ kÕ<Ûä yTμμ nì 2.2.2012q »yê_dü÷Ô Anu2UTF

Converter |ü+bÕs¡T. Hê |ü⁄düÔø£+ ª‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡ uÛ≤wü ø±yê\+fÒ...μ |æ.&ç.m|òt. ô|ò’ Ÿ

|ü+|æ+#êqT. <ëìì j·T÷ìø√&é ÀøÏ e÷]Ã j·T÷ìø√&é ÀH Á|æ+{Ÿ #sTT+#ê\ì Hê ø√]ø£.

m+<äTø£+fÒ ‘Ó\T>∑T Á>∑+<∏ë\T j·T÷˙ø√&é À O+fÒH Ç|ü&ÉTqï kÕ|òtºysY Äj·÷ $wüj·÷\qT

yÓ‘·Tø√ÿ{≤ìøÏ |üìø=düTÔ+~. ø±\+‘√ bÕ≥T eTq+ ≈£L&Ü e÷sê*. ‘Ó\T>∑T˝À ‘·j·÷¬s’q

|æ.&ç.j·T|òt. ô|ò’\TqT ≈£L&Ü Hs¡T>± j·T÷˙ø√&é ÀøÏ e÷s¡Ã>∑*π> kÕúsTT sêyê*. &ç.{Ï.|”

#düTÔqï Á|æ+≥s¡¢+<äs¡÷ Áø£yTD≤ j·T÷˙ø√&é ÀøÏ e÷sê*. me] kÕúsTT˝À yêfiófl düVü‰j·T|ü&ç

‘Ó\T>∑TqT Áã‹øÏ+#ê*.

‘Ó\T>∑T <XyT Hê~

‘Ó\T>∑T _&É¶H HqT

‘Ó\T>∑T ù|s¡T $+fÒH eTT]dæb˛‘êqT

‘Ó\T>∑T uÛ≤wü n+fÒ yÓTÆeTs¡∫b˛‘êqT

‘Ó\T>∑Tyê&ÉT @&É qTqï ‘Ó\T>∑Tyê&ÉT

‘Ó\T>∑T uÛ≤wüH kı+|ü⁄>± |ü\T≈£î‘ê&ÉT ` ø=düsêE

87

14. <äÁkÕÔ\˙ï ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü ÀH...

neTà uÛ≤wü ÀH eTq Ä˝À#·q\T $ø£dækÕÔsTT. n+<äT˝ÀH eTq uÛ≤yê\qT dü÷{Ï>±,

düŒwüº+>± sêj·T>∑\+. n+<äTπø Hê ø±sê´\j·T <äÁkÕÔ\˙ï ‘Ó\T>∑T˝ÀH˚ ìs¡«Væ≤kÕÔμq+≥÷

dü>∑s¡«+>± #ÓãT‘·THêïs¡T q÷sYu≤cÕ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢. ‘Ó\T>∑T e÷{≤¢&yês¡Hêï, ‘Ó\T>∑T s¡#·q\Hêï

m+<äTø√ ‘·≈£îÿe #·÷|ü⁄ #·÷ùd m+<äs√ ∫qï<Óã“ ‘·–*‘˚ ne÷à nH˚ ø£<ë n+{≤s¡T.

n+{≤sêj·Tq.

s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ ∫qïHê{Ï qT+∫ ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ_Ûe÷ì. eTVü≤àBj·TT&ç>± |ü⁄{ÏºHê Hê

e÷‘·èuÛ≤wü ‘Ó\Tπ>. H˚qT ªª‘Ó\T>∑T eTTdæ¢+μμ ì n+{≤sêj·Tq. >∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ u≤|ü≥¢

düMT|ü+˝Àì ø£+ø£≥bÕ …+ Äj·Tq dü«Á>±eT+. nø£ÿ& ‘Ó\T>∑T e÷<Ûä eT+˝À &çÁ^ es¡≈£î

#·~yês¡T. 1985˝À ‘Ó\T>∑T e÷<Ûä eT+˝À Á>∑÷|t-2 |üØø£å À¢ $»j·T+ kÕ~Û+∫, ¬syÓq÷´

$uÛ≤>∑+˝À ñ<√´>∑+˝À #sês¡T. ‘=* s√E qT+∫ ‘·q <äÁkÕÔ\ìï+{Ï ‘Ó\T>∑T˝ÀH sêùdyês¡T.

n+<äs¡÷ Äj·TqqT Ç+ ¢wt sêìyê&ç>±, ‘·≈£îÿekÕúsTTyê&ç>± #·÷dæHê #·*+#· Ò<äT. neTàuÛ≤wü

ø√dü+ mH√ï e÷≥\T |ü&Ü¶s¡T. ø±˙ ø±\Áø£eT+˝À düVü≤À<√´>∑T\ eT<Ûä ‘·qø£+≥÷ Á|ü‘´ø£

>∑T]Ô+|ü⁄ kÕ~Û+#·T≈£îHêïs¡T. Á|üdüTÔ‘·+ $õ{Ïm+ ñ&Ü uÛÑ÷ùdø£s¡D $uÛ≤>∑+˝À Á|ü‘´ø±~Ûø±]>±

|üì #düTÔHêïs¡T.

mH√ï ª‘Ó\T>∑Tμ $»j·÷\T : s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ |ü•ÃeT >√<ëe] õ˝≤¢ À ‘·Vü≤d” ≤›s¡T>±

|üì #düTÔqï ø±\+˝À 23 ]{Ÿ |æ{Ïwüq¢≈£î ‘Ó\T>∑T˝ÀH düe÷<ÛëHê\T sêdæ |ü+bÕs¡T. B+‘√

ô|’ n~Ûø±s¡T\T ÄÁ>∑Væ≤+#ês¡T. n˝≤ ≈£î<äs¡<äHêïs¡T. ø±˙ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢ #·*+#· Ò<äT. ∫es¡≈£î

Hê´j·TkÕúq+˝À $»j·T+ kÕ~Û+#ês¡T.

‘·Vü≤d” ≤›s¡T>± |üì#düTÔqï düeTj·T+˝ÀH ‘· q ø±sê´\j·T+˝À <äs¡U≤düTÔ\T, nuÛÑ s¡úq

|üÁ‘ê\ìï+{Ïø° ‘Ó\T>∑T qeT÷Hê\T ‘·j·÷s¡T #sTT+∫, ¬s’‘·T\T ≈£L&Ü dü«j·T+>± |üP]Ô

#düT≈£îH˝≤ yê{Ïì r]Ã~<ë›s¡T. B+‘√ <äfi≤s¡T\ Á|üyTj·T+ ‘·–Z+~. |ü{≤º<ës¡T |ü⁄düÔø±\T,

$<ë´s¡Tú\≈£î $$<Ûä <ÛäèMø£s¡D|üÁ‘ê\T ‘Ó\T>∑T˝À C≤Ø #XÊs¡T.

ÇkÕ¢+ Á¬ø’düÔe eT‘ê\ MT<ä ‘·T\Hê‘·àø£ n<Ûä j·Tq+ #dü÷Ô ‘Ó\T>∑T˝À 10 |ü⁄düÔø±\T

sêXÊs¡T. 1986 qT+∫ 1991 es¡≈£î ª^≥TsêsTTμ yês¡|üÁ‹ø£˝À ‘Ó\T>∑T kÕyÓT‘·\‘√

ªOãTdüTb˛ø£μ nH o]¸ø£ À e´+>∑ yê´kÕ\T sêXÊs¡T. áj·Tq sêdæq ª‘Ó\T>∑T n~Ûø±s¡ uÛ≤wü

ø±yê\+fÒμ |ü⁄düÔø±ìï ¬s+&ÉekÕ] ‘Ó\T>∑T ÇkÕ¢$Tø Á|ü#·Ts¡D dü+düú Á|ü#·T]+∫+~. 37

@fiófl>± $$<Ûä |üÁ‹ø£ À¢ ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ |ü]s¡ø£åD ‘·~‘·s¡ n+XÊ\ô|’ yê´kÕ\T sêdüTÔHêïs¡T.

2003˝À n~Ûø±s¡ uÛ≤cÕ dü+|òüT+ qT+∫ ªª$•wüº uÛ≤cÕ |ü⁄s¡kÕÿs¡+μμ n+<äT≈£îHêïs¡T.

88

‘Ó\T>∑T sê»uÛ≤wü ø±yê* : ‘Ó\T>∑T˝À &çÁ^ #·~$q yê]øÏ ñ<√´>±˝À¢ 5% ÁbÕ<Ûëq´‘·

e÷s¡Tÿ\T Çe«&É+ e Ò¢ Hê≈£î ñ<√´>∑+ e∫Ã á dæú‹øÏ sê>∑*>±qT. ø±˙ Ç|ü&Ü |ü]dæú‹

Ò<äT. ‹]– Á|üuÛÑT‘·«+ Ä ñ‘·Ôs¡T«*ùdÔ ‘Ó\T>∑T˝À |ü]bÕ\Hê e´eVü‰sê\T q&çù| n~Ûø±s¡T\T

ekÕÔs¡T. Ç+ø±, ‘Ó\T>∑T e÷{≤¢&yês¡+fÒ ∫qï#·÷|ü⁄ |üìøÏsê<äT. øÏ+~kÕúsTT qT+∫ Á|ü‹

ø±sê´\j·T+˝À ‘Ó\T>∑T˝ÀH <äÁkÕÔ\T ‘·j·÷s¡yê«*. ‘Ó\T>∑T *|æ dü+düÿs¡D, eTVü‰ì|òüT+≥T

ìsêàD+ »s¡>±*.

(áHê&ÉT 29.8.2011)

(áHê&ÉT, >∑T+≥÷s¡T 23.4.2008)

89

15. ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘· +˝À eTTdæ¢+ ø£e⁄\T s¡#·sTT‘·\T

ªªkÕsTTãT\≈£î ‘Ó\T>∑T dü]>± sê<äTμμ n+≥÷ eTTdæ¢+ bÕÁ‘·\≈£î ˙ø° Hêø° nH

&Ó’ ≤>∑T\‘√ eTq ‘Ó\T>∑T q≥T\÷, <äs¡Ù≈£î\÷ uÛÑ Ò m>∑‘ê[ #˚düTÔ+{≤s¡T. ø±˙ ‘Ó\T>∑T

|ü+&ç‘·T …e]ø° rdæb˛ì $<Ûä+>± ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘· +˝À eTTô|’Œ¤øÏ ô|’>± X¯‘·ø±\T eTTdæ¢+

ø£e⁄\T sêXÊs¡T. uÛÑøÏÔ, ˙‹, ‘ê‹«ø£, Á|üuÀ<Ûë‘·àø£ X‘·ø£ kÕVæ≤‘· +˝À eTTdæ¢+ ø£e⁄\T X‘·ø±\T

sêXÊs¡T. ‘Ó\T>∑T eTTdæ¢+ ø£e⁄\T sêdæq ø=ìï X‘·ø±\T :

eTTVü≤eTà<é VüQùd‡Hé

uÛÑø£Ô ø£\ŒÁ<äTeT X‘·ø£+ (1949)

yÓTTø£ÿbÕ{Ï lsêeTXÊÁdæÔ‘√ ø£\dæ sêdæq X‘·ø£+ ªªdüTe÷+»*μμ.

Vü≤]Vü≤s¡Hê<∏ä X‘·ø£eTT

nqT>∑Tu≤\ ˙‹ X‘·ø£eTT

‘ÓqT>∑Tu≤≥ X‘·ø£eTT.

ªªe÷‘·è<$ jÓTTø£{Ï,e÷‘·èuÛÑ÷$T jÓTTø£+&ÉT

e÷‘·èuÛ≤wü jÓTT+&ÉT e÷q´eTT >∑<ë

e÷‘·èXã›eTT $q eT~ |ü⁄\øÏ+|ü<ë?

$qT‘· <Ûäs¡ào\ ‘ÓqT>∑T u≤\μμ

ùwø <ëeP<é

1963 s¡dü÷ Ÿ Á|üuÛÑT X‘·ø£eTT

n˝≤¢e÷*ø X‘·ø£eTT

düj·T´<é eTTVü≤eTà<é n»yéT

ªªdüj·T´<äj·T´e÷≥ dü‘· eTj·T´μμ dü÷øÏÔ X‘·ø£eTT

eTTVü≤eTà<é j·÷sY

k˛<äs¡ dü÷≈£îÔ\T

>∑+>∑qï e*¢ VüQùd‡Hé <ëdüT

VüQùd‡Hé<ëdüT X‘·ø£eTT ` <Ûäs¡à>∑TDes¡ l VüQùdHé <ëdües¡

Vü‰õ eTTVü≤eTà<é C…’qT Ÿ nu…BHé

Á|üeø£Ô dü÷øÏÔ X‘·ø£eTT, uÛÑj·÷´ X‘·ø£eTT

‘·ø£ÿ\|ü*¢ bÕbÕkÕôV≤uŸ

ªªy+ø£fÒX«s¡T+&ÉT, ;_ Hê+#ês¡eTà

u…+&ç¢j·÷&ç eT‘·eTuÛÒ<äeTìjÓT

90

Vü≤], Á|üe÷DyÓTÆq e´s¡úyê<ë Ò\?

bÕ|ükÕãT e÷≥ ô|’&çeT÷≥μμ

ùwø U≤dæ+

kÕ<ÛäTo\ X‘·ø£eTT :

ªª≈£î\eTT eT‘·eTT>±<äT >∑TDeTT Á|ü<Ûëq+ãT

<Ó’e∫+‘· Ò$T ‘·|üeTT>±<äT,

u≤\jÓ÷– ≈£î\eTT |ü+#·eT ≈£î\eTj·÷,

kÕ<ÛäT˝Àø£bÕ\ dü‘· o\μμ

ùwø n©

ªª>∑Ts¡Tì e÷≥ Xj·TeTT >∑÷s¡TÃu≤≥μμ

nH eT≈£î≥+‘√ ª>∑Ts¡Tìe÷≥μ X‘·ø£+ (1950)

e÷qdü Á|üuÀ<ÛäeTT X‘·ø£+

ªªÇ+–©düT u≤dü m+‘·>∑ H]Ãq

bÕ+&çr Á|üø£s¡ |ü≥Tºã&É<äT

|üs¡T\uÛ≤wü >±q u≤<ÛäqT >∑÷s¡TÃqT

>∑Ts¡Tì e÷≥ j·TXeTT >∑÷s¡TÃ u≤≥μμ

ªª<X uÛ≤wü …\¢ Bø£å eVæ≤+∫ ˙

euÛÑ dæ+#·e\j·TT qs¡“¤≈£î+&É

e÷‘·èuÛ≤wü H]Ã eTsê´<ä\+<äTe÷

>∑Ts¡Tì e÷≥ j·TXeTT >∑÷s¡TÃ u≤≥μμ

ùwø s¡dü÷ Ÿ

$TÁ‘·uÀ<ÛëeTè‘·eTT nH X‘·ø£+

OeTsY Ä©cÕ

ÁãVü≤à $<ë´ $˝≤düeTT.

Os¡÷› e÷‘·èuÛ≤wü>± >∑\ eTTdæ¢eTT\T ≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T˝À yÓ\Te]+∫q kÕVæ≤‘· +

#ê˝≤ O+~.

wü+w”sY nVü≤à<é, n&çwüq Ÿ C≤sTT+{Ÿ ø£ …ø£ºsY (])

¬ø+|ü⁄>∑T+&Ó 1999

ªªÁ|ü»\ uÛ≤wü ‘Ó\T>∑T, Á|ü»\ H\T Á|üuÛÑTe⁄\ uÛ≤wü ‘Ó\T>∑T

Ä\T _&É¶\‘√ Äq+<ä+>±, |ü\ø£]+∫, |ü⁄\øÏ+∫

91

Áù|eT MTs¡ |üs¡e•+#·T, Ä+Á<ÛäT\ Ç+{Ï+{≤ e÷{≤&ÉT uÛ≤wü ‘Ó\T>∑T

ø±düT≈£î ø£\ eTeTTà≈£îqï+‘· ÀH, ˙≈£î Hê≈£î eT<Ûä

Ç+–©wüT <=s¡‘·q|ü⁄<ä÷s¡yÓT+<äTø√!?

eTq+ e÷{≤¢& uÛ≤wü ÀH, bÕ\q eTsêà\T

Á|ü»\≈£î $&ÉeTs¡∫ #Ó|üŒ Òì, <Ísê“¤>∑ yÓT+<äT≈£î?

eT+&ÉT ydü$˝À eTè>∑‘·èwüí\ yÓ+≥ á |üs¡T>∑T …+<äT≈£î?

neTà˝≤+{Ï ø£eTàHÓ’q >∑+–>√e⁄ bÕ\H=~*

Ks¡eTT bÕ\ ø=s¡≈£î Ç+–©wüT c˛≈£î yÓ+≥

á |üs¡T>∑T …+<äT≈£î?μμ

ªª‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘· + ` 1984 es¡≈£î eTTdæ¢eTT\ ùdeμμ nH dæ<ëΔ+‘· yê´kÕìøÏ

n©|òüTsY eTTdæ¢+ $X«$<ë´\j·T Ä#ês¡T´&ÉT ùwø eTkÕÔHé >±]øÏ |æ.ôV≤#Y.&ç. e∫Ã+~. á

dæ<ëΔ+‘· Á>∑+<∏ëìï Äj·Tq 1991˝À Á|ü#·T]+#ês¡T.

Ä Á>∑+<∏ä+˝À 1984 es¡≈£î yÓ\Te&çq 42 eT+~ ‘Ó\T>∑T eTTdæ¢eTT\ Á>∑+<∏ë\qT

Ç˝≤ ù|s=ÿHêïs¡T :`

1. nãT› Ÿ >∑|üPsY eTTVü≤eTà<é KTsY ÄHé (nqT), ÇkÕ¢+ eT‘· Á|üuÛÑTe⁄\T, $Twt

ø±‘Ó wüØ|òt (nqT) »>∑Á‘·Œeø£Ô

2. n* eTTVü≤eTà<é ÄDÏ eTT‘ê´\T, Vü≤è<äj·Te÷<ÛäT], y<äHê kÂs¡uÛÑeTT,

eTeT‘·.

3. nVü≤eTà<é u≤cÕ düj·T´<é l Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é s¡dü÷ Ÿ yê] ~e´ #·]Á‘·.

4. Ä$T]e eTTe«\THé $X¯«Á|üeø£Ô

5. Ä© ùwø >∑Ts¡Tìe÷≥, e÷qdü Á|üuÀ<ÛäeTT

6. ÇkÕàsTT˝Ÿ #Ó≥TºHê Ä<äs¡Ù+, eTè‘·eèø£å+, ∫\ø£\T yê*q #Ó≥Tº.

7. ÇkÕàsTT˝Ÿ Ä"?

8. OeTsY Ä©cÕ nqdü÷j·÷<˚$, OeTsY Kj·÷´yéT, ø£fi¯, K+&É

ø±e´eTT\T, #·+Á<äT>∑T|ü Ô, ‘·‘· Ô« dü+<˚X¯eTT,

<ëqee<Ûä, ã]ΩDÏ<˚$,ÁãVü≤à $<ë´ $˝≤düeTT,

eTVü‰uÛ≤s¡‘· øös¡e s¡+>∑eTT, l eTTVü≤eTà<é yê]

#·]Á‘·, dü«s¡Ze÷‘·, dü÷|ò” y<ë+‘· <äs¡ÙqeTT.

9. U≤dæ+U≤Hé eTTVü≤eTà<é Ä$e÷s¡ø£eTT, Ä‘êà_Ûe÷qeTT, Ä\“sYº ◊Héd”ºHé,

O‘·Ôs¡sêeT #·]Á‘·, KTsêHÓwüØ|t (nqT), <e⁄&ÉT, `

Hê<XeTT, <XuÛÑ≈£îÔ\T Á|ü‹eT, yêdüe<ä‘·Ô.

92

10. U≤d”+U≤Hé kÕùV≤uŸ ùwø Ms¡uÛÑÁ<ä $»j·TeTT

11. U≤d”+ kÕ<äTo\ X¯‘·ø£eTT

12. >∑|üPsY uÒ>¥ eTTVü≤eTà<é ìs¡|üsê<ÛäT\T, Á^wüà+˝À edü+‘·+.

13. »˝≤\TB›Hé j·T÷dü|òt yÓTTVü≤eTà<é ˝Àø£ XÊ+‹øÏ <Ó’e dü÷Á‘·eTT, eT‘·eTT, sê»ø°j·TeTT

j·T<ës¡ΔyT~, <Ó’eìj·Te÷e[.

14. C…’qT Ÿ nu…BHé eTTVü≤eTà<é KTsY`ÄHé dü÷≈£îÔ\T, KTsY`ÄHé Á|üe#·qeTT\T,

eTTVü≤eTà<é Á|üeø£Ô J$‘·eTT dü+<XeTT\T, uÛÑj·÷´

X‘·ø£eTT (nqT) Á|üeø£Ô dü÷øÏÔ X‘·ø£eTT.

15. <ä]j·÷ VüQùd‡Hé ùwø˘ |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&ÉT.

16. <ädüÔ–] n#·TÃø£≥¢ eTDÏ eT+pwü, neTè‘·eT÷]Ô

17. <ëeP<é ùwø ∫‘·Ô |ü]es¡ÔqeTT, <ëd”|üHêï, s¡dü÷ Ÿ Á|üuÛÑTX‘·ø£eTT,

dü+kÕÿs¡ Á|üDj·TeTT, dü÷|ò” dü÷≈£îÔ\T.

18. q|ò”EB›Hé eTTVü≤eTà<é ø£qø£|ü⁄ dæ+Vü‰düqeTTq, <˚e⁄&É÷ ˙≈£î ~¬øÿes¡T,

<Ûäs¡à dü+s¡ø£åD≤s¡ú+, $eTTøÏÔ, $~Û $Hê´kÕ\T.

19. q÷s¡T˝≤¢ : U≤Á~düj·T´<é s¡eTC≤qT eTVæ≤eT\T, qe÷E uÀ~Ûì, düT+<äs¡eT>∑T

qeT÷Hê, $XÊ«düeTT\T, Äs¡Te÷≥\T, Eu≤ :

20. bÕbÕkÕôV≤uŸ ‘·ø£ÿ\¢|ü*¢ n+ã, sêD° dü+j·TTø£Ô, dü‘ê´H«wüDeTT, bÕ|ükÕãT

e÷≥ ô|’&çeT÷≥.

21. |”sêHé ìC≤$T, {Ï, ôV≤#Y Vü≤»s¡‘Y VüQùd‡Hé dü+düÿs¡DeTT, dü÷sêjÓT bòÕ‹Vü‰,

Vü≤Á»‘Y eTTVü≤eTà<é, d”s¡‘YqT >∑T]+∫ O|üHê´düeTT\T.

22. |òüØ<äT ùwø˘ y˚eTq

23. ãT&ÉHé kÕùV≤uŸ ùwø KT‘·TuŸ Hêe÷, »˝≤ Ÿ Hêe÷

24. eTkÕÔHé düj·T´<é eT<ÛäT

25. eTVü≤ã÷uŸ, mdt.myéT. düeT‘·

26. eTVü≤ã÷uŸ U≤Hé dü÷Ø&ÉT

27. eTVü≤ã÷uŸ kÕùV≤uŸ ùwø l XË’\ πøåÁ‘· eTVü‰‘· eTT.

28. eTTVü≤eTà<é n»yéT düj·T´<é dü÷øÏÔ X‘·ø£eTT (neTT)

29. eTTVü≤eTà<é VüQùd‡Hé ùwø uÛÑø£Ô ø£\ŒÁ<ÛäTeT X¯‘·ø£eTT, Vü≤]Hê<Ûä X¯‘·ø£eTT,

düTe÷+»*, ‘Ó\T>∑Tu≤\, nqT>∑T u≤\

30. $TwæÿHé kÕùV≤uŸ ùwø HêHês¡Δqe˙‘·eTT (ÄeTT)

31. MTsêC≤Hé ùwø düs¡«eT‘· kÕs¡ dü+Á>∑Vü≤DeTT

93

32. yÓTTVæ≤j·TTB›Hé VüQùd‡Hé düj·T´<é cÕVt≤ ‘ÍV”≤<é

33. yÓTTVæ≤B›Hé |”sêHé |ü≥÷] ÇkÕ¢+ uÀ~Ûì,

34. yÓTTVæ≤B›Hé eT*¢ø düT˝≤ÔHé ÁX‚j·Tdüÿs¡ e÷s¡ZeTT, eTs¡D≤q+‘·s¡ J$‘·eTT, ÇkÕ¢+

J$‘· $<ÛëqeTT, Ä]úø£ düeTdü´ ` ÇkÕ¢+

| ü]cÕÿs ¡eTT, ìsêàDeTT ` $∫ÃqïeTT,

ø£*eTjÓT`‘·j·T´ã`Äs¡ΔeTT, Á|ü|ü+#· e÷s¡Z<ä]Ù,

ÇkÕ¢+ •ø£åD, ÇkÕ¢+ uÀ~Ûì, ìsê´DeTT, $∫ÃqïeTT

35. j·÷sY eTTVü≤eTà<é Ä y<äq, k˛<äs¡ dü÷≈£îÔ\T

36. s¡dü÷ Ÿ ùwø $TÁ‘· uÀ<ÛëeTè‘·eTT

37. eJsY s¡Vü≤e÷Hé m#·{ÏøÏ b˛‘êMsêÁ‹, ø£$>± #·\+.

38. e*, mHé.¬ø. leT‹ \ø°Î

39. e*, mdt.myéT. }s¡«•

40. dü ≤+ nãT› Ÿ #·\+>±] ll

41. wü+ düTB›Hé eTTVü≤eTà<é ø£fi¯+øÏì, $»j·T, q\¢ã+>±s¡+, <Û äqe+∫‘·

neTè‘·|ü<Ûä+

42. Vü≤MT<äT˝≤¢ wüØ|òt ùwø <Ó’e Á|üeø£Ô\T, KTsê˙ >±<Ûä\T (nqT)

‘Ó\T>∑T˝À e∫Ãq KTsêHé nqTyê<ë\T : 10

1. 1925 ∫\T≈£L] Hêsêj·TDsêe⁄ ªªKTsêHé wüØ|òtμμ eTÁ<ëdüT

2. 1941 eTTVü≤eTà<äT U≤dæ+ U≤Hé ªªKTsêHé wüØ|òtμμ 9 dü÷sê\T, ôV’≤<äsêu≤<é

3. 1948 eTT˙¸ eTÚ*« eTTVü≤eTà<é nãT› Ÿ >∑|òüPsY, ªª≈£îsêHÓ eTJ<éμμ ø£s¡÷ï\T

4. 1980 ùwø ÇÁãV”≤+ HêdæsY nVü≤eTà~j·÷´ ªª≈£îsêHéμμ, ôV’≤<äsêu≤<é

5. 1985 Vü≤MT<äT˝≤¢ wüØ|òt, ªª~e´ KTsY ÄHéμμ »e÷‘Ó ÇkÕ¢$T Væ≤+<é ôV’≤<äsêu≤<é

6. 2004 nãT Ÿ ÇsêŒ¤Hé, ªªKTsêHé uÛ≤yêeTè‘·+μμ, ôV’≤<äsêu≤<é

7. 2007 j·Tdt.m+. eT*ø, ªªKTsY ÄHé ne>±Vü≤q+μμ nãT Ÿ n˝≤ eTÚ<ä÷B.

8. 2008 &Üø£ºsY nãT› Ÿ s¡V”≤yéT _Hé eTTVü≤eTà<é eTÚ˝≤Hê, ªªKTsêHéμμ kÂB nπs_j·÷

9. 2009 eTTVü≤eTà<é nJEÁs¡Vü‰àHé, ªªn+‹eT<Ó’eÁ>∑+<Ûä+ KTsY ÄHéμμ (2870) ù|J\T

(eTÚ˝≤Hê eTTVü≤eTà<é EHê>∑&û) >±] (nVt≤düqT Ÿ ãj·÷Hé), ôV’≤<äsêu≤<é

10. 2010 nãT› Ÿ »©˝Ÿ, ªª|ü$Á‘· KTsY ÄHéμμ, <ës¡T˝Ÿ |òü⁄sY U≤Hé, $»j·Tyê&É 862

ù|J\T.

kÕ«‘·+Á‘ê´ìøÏ |üPs¡«+ eTTdæ¢eTT\T q&ç|æq ‘Ó\T>∑T |üÁ‹ø£\T :`

1842 ªªes¡Ôe÷q ‘·s¡+–DÏμμ yês¡ |üÁ‹ø£....1842 pHé 8q düj·T´<é s¡Vü≤eT‘·T˝≤¢

94

eTÁ<ëdüT. düj·T´<é s¡Vü≤eT‘·T˝≤¢ ‘Ó\T>∑T |üÁ‹ø± s¡+>∑+˝À n&ÉT>∑T ô|{Ïºq ‘=* eTTdæ¢+.

yÓTT<ä{Ï |üÁ‹ø£ À Äj·Tq sêdæq e÷≥\T : ªªyTeTT $TøÏÿ* <Ûäqe+‘·T\eTT ø±eTT. Ä+Á<Ûä

u≤wü j·T+<äT $TøÏÿ* C≤„qeTT >∑\yês¡eT÷ ø±eTT. Væ≤+<äTe⁄\ jÓTTø£ÿ ùdïVü≤eTTq≈£î bÕÁ‘·T\yÓTÆ

‘·<ë«sê Á|ü‹wüº bı+<äe …qH ‘ê‘·Œs¡ eTT #‘· q÷sês¡T¢ e´j·T|ü&ç eTTÁ<ëø£ås¡eTT\T yÓTT<ä\>∑T

|üìeTT≥¢qT dü+bÕ~+∫ á |üÁ‹ø£qT O<äsTT+|ü CÒj·T&ÉeTTq≈£î ø±s¡≈£î\yÓTÆ‹$T.μμ

1891 ªª$<ä qàH√Vü‰]DÏμμ MTsY wüTC≤j·T‘Y n©U≤Hé, qs¡kÕ|ü⁄s¡+, ‘·s¡Tyê‘· á |üÁ‹ø£

MπsX*+>∑+ >±s¡T q&ç|æq ªª$yø£e]Δìμμ ˝À ø£*dæb˛sTT+~.

1892 ªªdü‘ê´H«wæDÏμμ ãE\T˝≤¢ kÕôV≤uŸ, sê»eT+Á&ç

1909 ªªÄs√>∑ Á|üuÀ~Ûìμμ ùwø nVü≤à6<é kÕôV≤uŸ, sê»eT+Á&ç.

1944 ªªMTC≤Héμμ ~q|üÁ‹ø£ ø£\ø£‘êÔyê˝≤, ôV’≤<äsêu≤<äT n&É$ u≤|æsêE dü+bÕ<ä≈£î&ÉT.

2010 sêh+˝À ‘Ó\T>∑T˝À sêdæq sêdüTÔqï 333 eT+~ eTTdæ¢+ ø£e⁄\T, s¡#·sTT‘·\T,

nqTyê<ä≈£î\ $esê\‘√ Á|üeTTK s¡#·sTT‘·, bÕÁ‹πøj·TT&ÉT, #·]Á‘·ø±s¡T&ÉT düj·T´<é qosY

nVü≤eTà<é ªnø£ås¡•\TŒ\Tμ |ü⁄düÔø£+ 2010˝À Á|ü#·T]+#ês¡T. á Á>∑+<∏ä+˝À 257 eT+~

bòı{À\T, ∫s¡THêe÷, <ä÷s¡yêDÏ, dü+#ês¡yêDÏ q+ãs¡¢‘√ bÕ≥T>± ªáyÓTsTT Ÿμ ◊&ç\qT

≈£L&Ü düeT≈£LsêÃs¡T.

á |ü⁄düÔø£+˝À U≤<äsY yÓTTVæ≤j·TTB›Hé, kÂ»q´ (eTVü≤eTà<é q|ò”EB›Hé), XÊ‘·yêVü≤q

(>∑T˝≤+>ödt), øöeTT~ (eTVü≤eTà<é dü+wüTB›Hé), X•l (uÒbÕ] s¡Vü≤+‘·T˝≤¢), <MÁ|æj·T (ùwø

U≤C≤ VüQùdHé), ôd’ÿu≤u≤, ùwø ø£ØeTT˝≤¢, dü‘ê´–ï VüQùdHé, düT>∑+u≤ãT, n|òü‡sY, j·÷≈£LuŸ,

&Ü˙, KBsYu≤ãT, u≤ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢, y+|ü*¢ wüØ|òt, nø£ÿ+ù|≥ ÇÁãV”≤+, <ë<ë wüj·÷‘Y,

~˝≤esY, U≤C≤, |ü<äàl Hê»sY, Çq>∑+{Ï <ëeP<é, wüVü≤HêCŸ uÒ>∑+, cÕ»Vü‰Hê, eTVü≤»;Hé,

»ØHêuÒ>∑+, wüVü≤HêCŸ bòÕ‹e÷ ˝≤+{Ï 333 eT+~ Á|üeTTK eTTdæ¢+ s¡#·sTT‘·\ $esê\T

OHêïsTT. á |ü⁄düÔø£+ ˇø£ &Ó’¬sø£ºØ ˝≤>± s¡÷bı+~+#·≥+˝À qosY nVü≤eTà<é $X‚wü ø£èwæ

#XÊs¡T. eTkÕÔHé >±s¡T 1984 es¡≈£î s¡#·sTT‘·\ $esê\T ùdø£]ùdÔ qosY 2010 es¡≈£î á

|ü⁄düÔø£+˝À eTTdæ¢+ s¡#·sTT‘·\ $esê\T »‘·|ü]#ês¡T. eT]ìï $esê\ ø√dü+ ªnø£ås¡•\TŒ\Tμ

|ü⁄düÔø±ìï dü+Á|ü~+#ê*.

2010 ªªdü©+μμ qe\ ªªø±\T‘·Tqï |üP≥‘√≥μμ≈£î πø+Á<ä kÕVæ≤‘· nø±&ÉMT nyês¡T¶

e∫Ã+~.

^≥TsêsTT, 18.5.2012

95

16. ‘Ó\T>∑T ≈£î‘·TÔø£ô|’ ø£‹Ô

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ n~Ûø±s¡ uÛ≤cÕ dü+|òüT+ |üPs¡« n<Ûä ≈£åî\T @._.¬ø. Á|ükÕ<é >±s¡T kÕøÏå

~q|üÁ‹ø£˝À 20.1.2012q ªª‘Ó\T>∑T ≈£î‘·TÔø£ô|’ ø£‹Ô nH˚ yê´dü+˝À yÓ*ãT∫Ãq ø=ìï

n_ÛÁbÕj·÷\T : ªªH&ÉT eTq bÕ\≈£î\T ‘Ó\T>∑T≈£î |ü{ÏºdüTÔqï ª‘Ó>∑T\Tμ qT #·÷düTÔ+fÒ mHÓïH√ï

|òüTÀsê\T ø£fi¯fleTT+<äT ø£<ä˝≤&ÉT‘êsTT. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ |ü_¢ø˘ düØ«dt ø£MTwüHé ìs¡«Væ≤düTÔqï

ªÁ>∑÷|t - 1μ |üØø£å\˝À nqTdü]düTÔqï rs¡T ‘Ó\T>∑T e÷<Ûä eT+ nuÛÑ s¡Tú\qT ìs¡T‘ê‡Vü≤|ü]#

$<Ûä+>± ñ+&É≥+ ‘Ó\T>∑T e÷<Ûä eT nuÛÑ s¡Tú\πø ø±<äT, uÛ≤cÕ_Ûe÷qT\≈£î, ÁbÕNq uÛ≤cÕ

Á|ü‹|ü‹Ôì n~Ûø±]ø£+>± bı+~q ‘Ó\T>∑T ñìøÏ|ü≥¢ Ä+<√fiq|ü&ÉT‘·Tqï uÛ≤cÕ Á|æj·TT\+<ä]ø°

ÄÁ>∑Vü≤ ø±s¡DeTe⁄‘√+~.

Ç+ ¢wt Á|üXï*ï }‘·+>± rdüT≈£îì ‘Ó\T>∑T e÷<Ûä eT+ nuÛÑ s¡Tú\≈£î ‘·|ü&ÉT nqTyê<ä

|ü<ë\‘√ ≈£L&çq Á|üXÊï|üÁ‘ê\T Ç∫Ã, düe÷<Ûëq |üÁ‘ê\qT eT÷˝≤´+ø£q+ #j·T&É+ e\¢H

‘Ó\T>∑T nuÛÑ s¡Tú\T m≈£îÿe e÷s¡Tÿ\T bı+<ä Òø£ Ç+≥s¡÷«´\≈£î nqs¡TΩ\T ø±e&É+ <ës¡TD+.

á nqTyê<ä ˝ÀbÕ*ï ø£$TwüHé rÁe+>± |ü]>∑DÏ+#·ø£b˛e&É+ $#ês¡ø£s¡+.

‘Ó\T>∑Tyê&ÉT sêh Á|üuÛÑT‘·« ñ<√´>±˝≈£î ôd’‘·+ ‘Ó\T>∑T e÷<Ûä eT+˝À #·~$ ‘Ó\T>∑T

e÷<Ûä eT+˝À |üØø£å\T sêj·T&Ü˙ï, ‘Ó\T>∑T e÷<Ûä e÷ìï m+#·Tø√e&Ü˙ï eTVü‰ bÕ|ü+>±qT,

eTVü‰ Hs¡+>±q÷ uÛ≤$+# <äX≈£î sêh bÕ\Hê eédüú ~>∑C≤]b˛sTT+~. ‘Ó\T>∑T e÷<Ûä eT+˝À

|üØø£å\T sêùd ñ<√´>±s¡Tú …’q nuÛÑ s¡Tú\ |ü≥¢H á $eø£å <ìøÏ? eT÷&fifl ÁøÏ‘·+ es¡≈£L

‘Ó\T>∑T e÷<Ûä eT+˝À $<ëúÛ≤´dü+ #dæ Á>∑÷|t-1 |üØø£å\˝À n≥º&ÉT>∑T esêZ\≈£î #Ó+~q

nuÛÑ s¡Tú\T ôd’‘·+ {≤|üsY‡>± e#êÃs¡T. ‘Ó\T>∑T Á|ü<∏äeT n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± ñqï Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ À

Á|üuÛÑT‘·« düØ«düT\˝ÀøÏ sê>√πs nuÛÑ s¡Tú\≈£î ìs¡«Væ≤+# |üØø£å\˝À Á|üXï|üÁ‘ê\T, düe÷<Ûëq

|üÁ‘ê\˝À á neø£‘·eø£\T <˚ìøÏ? sêhbÕ\ø£ esêZìøÏ, Çs¡T>∑T bıs¡T>∑T sêÁcÕº\˝Àì

Á|üuÛÑT‘ê«\T $<ëéédüú˝Àq÷, ñ<√´>∑ eédüú˝Àq÷ ‘·eT e÷‘·èuÛ≤wü\qT m˝≤ ô|+∫

b˛wæ+#·T≈£î+≥THêïyÓ÷ Á>∑Væ≤+|ü⁄ ñ+&Ée\dæq+‘·>± Ò<äT. ø£qTø£H eTq $<ë´ eédüú Àq÷,

bÕ\Hê eédüú Àq÷, ‘Ó\T>∑T $ìjÓ÷>∑|ü⁄ $\TeqT ø±bÕ&ÉTø√ Òø£b˛‘·THêïs¡T. ø£sêí≥ø£

Á|üuÛÑT‘·«+, ñ<√´>±s¡Tú\≈£î ø£qï&É uÛ≤cÕC≤„Hêìï, $ìjÓ÷>∑ bÕ≥yê˙ï $~Û>± Á|üø£{Ï+#·&ÉyT

>±ø£, Ç+»˙]+>¥, yÓT&çdæHé $<ë´ <äX¯˝À¢ düVæ≤‘·+ e÷‘·èuÛ≤wü˝À düŒs¡Ù ø√˝ÀŒ≈£î+&Ü

O+#·T‘√+~. bıs¡T>∑T yêDÏï #·÷ôd’Hê eTq bÕ\≈£î\T $<ëéédüú À e÷‘·èuÛ≤wü kÕúHêìï

96

düŒwüº+>± ìs¡«∫+∫ dæús¡|üs¡#ê*. ‘Ó\T>∑T Á|ü»\øÏ< >∑TDbÕsƒ¡+! uÀ<ÛäHê |üs¡+>±q÷, bÕ\Hê

|üs¡+>±q÷ e÷‘·èuÛ≤wüqT #·ø£ÿ~<äT›ø√e\dæq nedüs¡+ m|üŒ{Ïø£Hêï H&ÉT m≈£îÿe>± ñ+<äqï

Á>∑Væ≤+|ü⁄ neX´+, nedüs¡+! á >∑T]Ô+|ü⁄q≈£î eTT+<äT C≤‹øÏ Je>∑Ás¡\T Á|üC≤ Vü≤è<äj·÷ Òqqï

ªj·÷~μ bÕ\≈£î\≈£î ìÁ<ä À ≈£L&Ü ‘·qTï‘·÷ ñ+&Ü*! nqúÛ≤wü\qT >ös¡$+#·≥+‘√ bÕ≥T

‘·*¢ uÛ≤wüqT ˇ+≥|ü{Ïº+#·Tø√e&É+ m˝≤>√ Hsê«*, HsêŒ*!!

ªªø=eTÁsêE \ø£ÎDsêe⁄ >±] ªª<˚X¯uÛ≤wü\˝À XÊg |üsƒ¡q+μμ nH˚ yê´dü+˝À

XÊg|üsƒ¡HêìøÏ ø=ìï uÛ≤wü\T e÷Á‘·yT ns¡ΩyÓTÆqeqï yê<ëìï rÁe+>± K+&çdü÷Ô ªªC≤„qyÓTTø£

uÛ≤wü jÓTTø£ÿ j·Tã“ kıeTTà ø±<äTμμ nHêï&ÉT. ªªÄ+>∑¢uÛ≤wüô|’ n_Ûe÷qeTTqï jÓT&É\ Ä uÛ≤wüqT

≈£åîDíeTT>± n<Ûä´j·TqeTT #˚j·Te#·TÃqT, ø±ì ø£eTàs¡eTT, ≈£îeTàs¡eTTqT n<˚ uÛ≤wü˝À

#·<äTee\dæq ne⁄düs¡yTeTTqï~μμ nHêï&ÉT. á $wüj·TeTT˝À »s¡àqT\T eTq≈£î Ä<äs¡ÙeTT

ø±e˝…qHêï&ÉT.

n˝≤π> Ws¡+>∑CÒãT ‘·q >∑Ts¡Te⁄q≈£î O|üjÓ÷>∑ø£s¡yÓTÆq $<ëédüsê\ >∑T]+N,

nB dü«uÛ≤wü ÀH »s¡>±\˙ Áyêdæq O‘·Ôsêìï \ø£ÎDsêe⁄ bÕs¡oø£ uÛ≤wü qT+&ç ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ

nqTe~+∫ Ç˝≤ yêÚ≤´ì+#ê&ÉT.

ªªu≤\ u≤*ø£\≈£î uÀ~Û+|üã&ÉT $wüj·TeTT\T yê]øÏ, yê] J$‘·ø±\eTT˝À

qT|üjÓ÷>∑ø£s¡eTT>± qT+&Ée\j·TTqT. πøe\eTT bÕ+&ç‘· eTT p|ü⁄≥¬ø’ nqT|üjÓ÷>∑ø£s¡eTT\>∑T

$wüj·TeTT\T yê]øÏ H]Œ >∑T&ç¶bÕsƒ¡eTT#sTT+∫ ø±\eTT e´s¡ú|ü⁄#·TÃ≥, yê]øÏì, <XeTTq≈£îqT

Vü‰ìÁ|ü<äeTT. u≤\Ts¡≈£î XÊgeTT\ìïj·TT yê] e÷‘·èuÛ≤wü ÀH Hs¡Œe\j·TTqT >±ì |üs¡uÛ≤wü À

Hs¡TŒ≥ πøe\eTT Á<ë$&É ÁbÕD≤j·÷eTeTì Ws¡+>∑CÒãT O‘·Ôs¡eTT e\q eTqyês¡T eTTKéTT>±

Hs¡TÃø=qe\j·TTqT. yÓTT<ä≥ |üs¡uÛ≤wü quÛÑ dæ+#·T≥≈£î u≤\Ts¡ ø±\yÓT+‘·jÓ÷ e´s¡úeT>∑TqT.

n≥Tº |üs¡uÛ≤wü e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘·, Ä uÛ≤wü À XÊgeTT\ quÛÑ dæ+#·T≥ø£+f… yÓTT<ä≥ qT+&çj·TT

dü«uÛ≤wü ÀH XÊÁkÕÔ<Ûä j·TqeTT #dæq jÓT&É\ u≤\Ts¡¬ø+‘·jÓ÷ ø±\eTT, ÁXeTj·TT ø£*dæe#·TÃqT

ø£<ë? ‘Ó*$>∑\ |æ\¢yêìøÏ Ç+ ¢wüTuÛ≤wü #·ø£ÿ>∑ quÛÑ dæ+#·T≥≈£î düTe÷s¡T Äπs&ÉT dü+e‘·‡s¡eTT\T

|ü≥TºqT. n|üŒ{Ïø± u≤\Tq≈£î Ç+ ¢wüT˝À Á>∑+<∏ëe˝Àø£qeTT #j·TT≥≈£îqT, XÊÁkÕÔuÛ≤´düeTT

#j·TT≥≈£îqT n~Ûø±s¡eTT ø£\TZqT. Ç≥T¢ |üs¡uÛ≤cÕ<Ûä j·TqeTTq¬ø’ @&Óì$T~ dü+e‘·‡s¡eTT\T

e´s¡úeT>∑T#·Tqq$. <X uÛ≤wü\˝À XÊgeTT\T C…|æŒq jÓT&É\ ˙ @&Óì$T~ dü+e‘·‡s¡eTT\˝À

HÓìïjÓ÷ $<ä \˝À bÕs¡+>∑‘·T&ÉT ø±e#·TÃqT. ø±ì düø£\ XÊgC≤„qeTTqT, Ç+ ¢wüTuÛ≤wüj·TqT

>∑~˝Àu…{Ïº ‘êfi¯eTTyÓ’∫, @._.dæ.&ç. nqT ‘êfi¯|ü⁄#Ó$ì dü+bÕ~+#·T≥≈£î mì$T~

dü+e‘·‡s¡eTT\T eTT≈£îÿ |ü≥Tºø=ì ‘·|üdüT‡ #j·Tìyês¡\≈£î C≤„quÛ≤+&Üs¡eTT˝Àì kı‘·TÔqT

ø=\¢>=≥Tºq~Ûø±s¡eTT ˝Ò<äìj·TT, $<ëéTVæ≤eTj·TT e÷‘·èuÛ≤cÕ Á|üuÛ≤eeTTqT ‘Ó*j·Tì

97

<ä÷s¡<äèwæº $V”≤qT\T ‘·|üŒ eT¬se«s¡TqT #Ó|üŒC≤\s¡T.... Ç+ ¢wüTuÛ≤wüH C≤„qkÕ<ÛäqeTT>±

u…{Ïºπsì Ws¡+>∑CÒãT ‘·q >∑Ts¡Te⁄qT ì+~+∫q≥T¢ sêuÀe⁄ ‘·s¡eTTq+<ä* $<ë´s¡Tú\T ‘·eT

j·÷j·TTwü eTT˝Àì |ü~ dü+e‘·‡s¡eTT\T bÕ&ÉT#dæq+<äT\≈£î eTq\qT ì+~+|üø£ e÷qs¡T.μμ

(1910 uÛ≤s¡‹ e÷dü|üÁ‹ø£, kÕ<Ûës¡D dü+e‘·‡sê~ dü+∫ø£)

Hê n_ÛÁbÕj·T+ :

1. ‘Ó\T>∑T MT&çj·T+ <ë«sê &çÁ^ #·~$q nuÛÑ s¡Tú\≈£î |üPs¡«+ Ç∫Ãq |ü<äΔ‹˝ÀH eT∞fl

nsTT<äT XÊ‘·+ Áb˛‘ê‡Vü≤ø£ e÷s¡Tÿ\T ÇùdÔ ‘Ó\T>∑T˝À #·~y $<ë´s¡Tú\T ô|s¡T>∑T‘ês¡T.

2. düØ«dt ø£MTwüHé Çìï s¡ø±\ |üØø£å\≈£î ã<äT\T &çÁ^ ns¡Ω‘· >∑\ Á>∑÷|t 1, 2 O<√´>±\ìï{Ïø°

ø£*|æ πø |üØø£å Á|ü‹ @{≤ ìs¡«Væ≤+∫ n+<äT˝À nuÛÑ s¡TΔ\≈£î e∫Ãq e÷s¡Tÿ\qT ã{Ïº

b˛düTº\T πø{≤sTTùdÔ Ks¡TÃ Ç<ä›]ø° uÛ≤Ø>± ‘·>∑TZ‘·T+~. düeTj·TeT÷ ø£*dæ edüTÔ+~.

3. ‘Ó\T>∑T yÓTT<ä{Ï n~Ûø±s¡ uÛ≤wü ø±>± ñs¡÷› ¬s+&Ée n~Ûø±s¡ uÛ≤wü eTq sêh+˝À

‘Ó\T>∑T qT+&ç Ç+ ¢wüß≈£î, ñs¡÷› qT+&ç Ç+ ¢wüß≈£L ì|òüT+≥Te⁄\THêïsTT. ø±˙ á

Ç<ä›s¡T nqï<äeTTà\÷ |üs¡düŒs¡+ ‘Ó\T>∑T`Os¡÷›, Os¡÷›`‘Ó\T>∑T ì|òüT+≥Te⁄\T

ì]à+#·Tø√ Ò<äT. ¬s+&É÷ <XuÛ≤wü Ò. sêh+ @s¡Œ&ç ÇHïfiflsTTHê ˇø£] uÛ≤wü ˇø£]øÏ

dü]>± sê<äT.

@_¬ø Á|ükÕ<é >±s¡T ‘Ó\T>∑T ` Os¡÷› ì|òüT+≥Te⁄ >∑T]+∫ Äj·Tq |ü<äM $s¡eTD≤

q+‘·s¡+ Ç|üŒ{ÏøÏ ≈£L&Ü Äsê rdüTÔHêïs¡T.

mH√ï ñs¡÷› |ü<ë\T, Ç+ ¢wüß |ü<ë\T ‘Ó\T>∑T Á|ü»\ nqT~q J$‘· dü+uÛ≤wüD˝À¢

bÕ‘·T≈£îb˛sTT ñHêïsTT. nqTyê<ä+ #ùd Ábıô|òdüs¡T¢ |ü+&ç‘·T\T Á|ü»\≈£î ns¡ú+ ø±ì

ø£èÁ‹eT uÛ≤cÕ |ü<ë\qT düèwæº+# ø£+fÒ Á|ü»\˝À bÕ‘·T≈£îb˛sTTq Os¡÷›, Ç+ ¢wüT

|ü<ë\H yê&ç‘ eTq ‘Ó\T>∑T $<ë´s¡Tú\qT ø±bÕ&çq yêsö‘ês¡T.

4. ÁbÕNq uÛ≤cÕ |”sƒ¡+ eTq sêh+˝ÀH ô|&É‘ês¡T ø±ã{Ïº <ëìøÏ e#Ã ì<ÛäT\‘√ eTVü‰

ì|òüT+≥Te⁄, C≤rj·÷\T, kÕyÓT‘·\T, C≤q|ü<ä ‘ê\T, bÕ‘· ∫Á‘ê\˝Àì bÕ≥\T yÓTT<ä …’q

kÕVæ≤‘· Á>∑+<∏ë\T eTTÁ~+#ê*.

5. b˛{° |üØø£å À¢ ‘Ó\T>∑T $<ë´s¡Tú\≈£î ñ|üjÓ÷>∑|ü& dü÷#·q\T dü\Vü‰\T m|üŒ{Ïø£|ü&ÉT

Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ Çdü÷Ô ñ+&É{≤ìøÏ neT\T #j·T&ÜìøÏ Á|ü‘´ø£ j·T+Á‘ê+>∑+, eT+Á‘ê>∑+

@s¡Œ&Ü*.

21.2.2012q e÷‘·èuÛ≤cÕ ~H√‘·‡e dü+<äs¡“¤+˝À eTq ‘Ó\T>∑T Á|üeTTKT\T |ü*øÏq

e÷≥\T ø=ìï >∑Ts¡TÔ+#·T≈£î+<ëeTT :

98

ªªÁ|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± Oqï ‘Ó\T>∑Tyê]ì düeTq«j·T |üπsÃ+<äT≈£î sêh+˝À Á|ü‘´ø£

eT+Á‹‘·«XÊK @sêŒ≥T #j·÷*. n~Ûø±s¡ uÛ≤cÕ dü+|òü÷ìï yÓ+≥H |ü⁄qs¡T<äΔ]+#ê*. O<√´>±˝À¢

◊<äTXÊ‘·+ yÓsTTfÒJ ÇùdÔ Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ ‘·|üŒìdü]>± ‘Ó\T>∑T Hs¡TÃ≈£î+{≤s¡T.μμ

` e÷J eTTK´ eT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT.

ªªXÊg kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„Hêìï e÷‘·èuÛ≤wü˝À n+~+#·≥+ e˝Ò¢ Ç≥©, »s¡à˙,

#Ó’Hê, s¡cÕ´, »bÕHé, ø=]j·÷ <XÊ\T n_Ûeè~Δ #Ó+<ësTT.μμ ` sê|òüTe⁄\T

ªªÄ+>∑¢+˝À e÷{≤¢&É≈£î+fÒ qqTï <ä+&ç+#ês¡T. |ü_¢ø˘ dü÷ÿfi¯fl˝À Ä+>∑¢+ ‘·|üŒ

eTs√ uÛ≤wü≈£î #√≥T Ò<äT. ‘Ó\T>∑T eT+Á‹‘·« XÊKqT @sêŒ≥T #˚ùdÔ mes¡÷ u≤<Ûä ‘·*ï

d”«ø£]kÕÔs√ yÓ‹øÏô|≥º+&ç.μμ ` eTTK´eT+Á‹ øÏs¡DY≈£îe÷sY ¬s&ç¶

n< s√E dæ*ø±Hê+Á<Ûä yêfiófl j·T÷˙ ø√&ÉT˝À 3 bòÕ+≥T¢ (nø£ås¡ s¡÷bÕ\T Äj·÷

<ë‘·\ ù|s¡T‘√ $&ÉT<ä\ #XÊs¡T.)

yê{Ï ù|s¡T¢ : 1. bıHêï\, 2. s¡$Á|üø±wt, 3. \øÏÿ¬s&ç¶. nø£ås¡s¡÷bÕ\T u≤>∑THêïsTT.

nø£ås¡ <ë‘·\≈£î <Ûäq´yê<ë\T. ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î eT¬sH√ï nø£ås¡ s¡÷bÕ\T düeT≈£LsêÃ*,

Ç+ø± nHø£ nø£ås¡ s¡÷bÕ\qT yê{Ï >∑T‘êÔ~Û|ü‘·T\ qT+&ç Á|üuÛÑT‘·«+ ø=qT>√\T #dæ C≤‹øÏ

n+~+#ê*. bòÕ+≥T ø£q«s¡ºs¡¢qT m|üŒ{Ïø£|ü&ÉT ‘êC≤ |üs¡Tdü÷Ô O+&Ü*.

‘Ó\T>∑T |ü‘êø£+ m>∑Ts¡ì ~XjT Ò<äT

‘Ó\T>∑T ~yÓ« yÓ\T>∑q{Ïº ~XjT Ò<äT

‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T #s¡ Òì <X+ Ò<äT

‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T <ä÷s¡ Òì ø√X+ Ò<äT

ø£\ø±\+ eTq ◊ø£ ‘· ø±bÕ&Ü*

‘Ó\T>∑TC≤‹ >ös¡yêìï ì\u…{≤º* ` <ëXs¡~Û

99

17. ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î rÁeyÓTÆq nHê´j·T+

‘Ó\T>∑T ÁbÕNq uÛ≤cÕ n<Ûä j·Tq πø+Á<ëìï eTq sêh+˝ÀH @sêŒ≥T #j·÷\ì

ø√s¡T‘·÷ j·÷s¡¢>∑&É¶ \ø°ÎÁ|ükÕ<é >±s¡T 29.10.2011q πø+Á<ä eT+Á‹ |ü⁄s¡+<äπsX«] >±]øÏ

sêdæq ÒK 2.2.2012q Hê≈£î |ü+bÕs¡T. n+<äT˝À ù|s=ÿqï n+XÊ\T :`

yÓTÆdü÷s¡T˝Àì uÛ≤s¡rj·T uÛ≤wü\ πø+Á<ä+˝À ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î rÁeyÓTÆq nHê´j·T+

»s¡T>∑T‘·Tqï~.

1. ˇø£|ü&ÉT ‘Ó\T>∑T, ‘·$Tfi+, u…+>±* uÛ≤wü\˝À ø£s¡kÕŒ+&ÓHé ø√s¡T‡ q&ç#~. 2001e

dü+e‘·‡s¡+˝À ‘Ó\T>∑T ø√s¡T‡ e÷Á‘·yT eT÷dæyj·Tã&çq~.

2. 2004e dü+e‘·‡s¡+˝À uÛ≤cÕ eT+<ëøÏì ÁbÕC…≈£îº ÁbÕs¡+_Û+#·ã&çq~. <ëì˝À ‘Ó\T>∑T

uÛ≤wüqT ‘=\–+∫ u…+>±© uÛ≤wüqT ô|{≤ºs¡T. 2008e dü+e‘·‡s¡+˝À ‘Ó\T>∑T

$X«$<ë´\j·T+˝À ø£\dæ ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ eT+<ëøÏì ÁbÕC…≈£îº #j·T&ÜìøÏ ˇ|üŒ+<ä+

»]–+~. nsTT‘ n|üŒ{Ï qT+∫ ø£{Ï, ¬s+&ÉT düe÷yXÊ\T ‘·|üŒ Ä ÁbÕC…≈£îº n‹>∑‹

Ò<äT.

3. Á>±+{Ÿ ÇHé msTT&é ÁbÕC…øº nH~ uÛ≤s¡rj·T uÛ≤wü\˝À s¡#·q\T #ùd s¡#·sTT‘·\

Á|ü#·Ts¡D\≈£î eT]j·TT |ü⁄düÔø±\ ø=qT>√\T≈£î Ä]úø£ düVü‰j·T+ #ùd ÁbÕC…≈£îº. Ç+<äT˝À

n‹ m≈£îÿe uÛ≤>∑+ Ç‘·s¡ uÛ≤wü\≈£î, n‹ ‘·≈£îÿe uÛ≤>∑+ ‘Ó\T>∑T≈£î πø{≤sTTdüTÔHêïs¡T.

>∑‘· ø=~› dü+e‘·‡sê\ ≤+π>«CŸ yÓ’CŸ XÊº{Ïdæºø‡ #·÷ùdÔ ‘Ó\T>∑T≈£î »s¡T>∑T‘·Tqï nHê´j·T+

‘≥‘Ó\¢eTe⁄ ‘·Tqï~.

4. Hwüq Ÿ Á{≤Hé‡ ÒwüHé $TwüHé #ê˝≤ ô|<ä› ÁbÕC…≈£îº. Ç+<äT˝À $$<Ûä uÛ≤wü\≈£î #Ó+~q

e+<ä eT+~ <ëø± |üì#düTÔHêïs¡T. ‘Ó\T>∑T yês¡T πøe\+ Ç<ä›s¡T, eTT>∑TZs¡T e÷Á‘·yT

OHêïs¡T.

5. uÛ≤s¡rj·T uÛ≤wü\ ªª*+–«dæºø˘ &˚{≤ ø£Hê‡]ºj·T+μμ Ç+<äT˝À <ë<ë|ü⁄ 70 eT+~

|üì#düTÔ+fÒ <äTs¡<äèwüºeXÊ‘·TÔ ‘Ó\T>∑Tyê&ÉT ˇø£ÿ&.

6. H˚wüq˝Ÿ f…dæº+>¥ düØ«ôddt. Ç~ ≈£L&Ü #ê˝≤ ô|<ä› ÁbÕC…≈£îº.nH˚ø£ s¡ø±\ |üØø£å\

eT÷˝≤´+ø£q+ eT]j·TT |ü_¢ø düØ«dt ø£MTwüHé ìs¡«Væ≤+# |üØø£å\≈£î dü+ã+~Û+∫q

$~Û $<ÛëHê\qT dü÷#·q #ùd ÁbÕC…≈£îº Ç~. Ç+<äT˝À ≈£L&É ‘Ó\T>∑T uÛ≤wüø£ kÕúq+

<äø£ÿø£ b˛e≥+ <äTs¡<äèwüº+. πøe\+ ‘·$Tfi+, Os¡÷› uÛ≤wü\πø |ü]$T‘·+ #XÊs¡T.

100

7. yÓTT‘·Ô+ á πø+Á<ä+˝À $$<Ûä ÁbÕC…≈£îº\˝À 350 eT+~ ô|’>± |üì#düTÔ+fÒ Ç+<äT˝À

‘Ó\T>∑Tyês¡T πøe\+ 5 >∑Ts¡T e÷Á‘·yT.

‘Ó\T>∑T yê]øÏ, ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î Ä πø+Á<ä+˝À á <äTdæú‹ ø£*Œ+∫q dü+ã+~Û‘·

n~Ûø±s¡T\ ô|’ #·s¡ \T rdüT≈£îì á |ü]dæú‹ düe]+#·e\dæ+~>± πø+Á<ä e÷qe eqs¡T\

n_Ûeè~Δ XÊU≤ düVü‰j·Te÷‘·T´\T leT‹ <ä>∑TZu≤{Ï |ü⁄s¡+<äπsX«] >±]ì ø√s¡T‘·THêïqT.

2012 |òæÁãe] 21 n+‘·sê®rj·T e÷‘·èuÛ≤cÕ ~H√‘·‡e+ dü+<äs¡“¤+>± ‘Ó\T>∑T

uÛ≤c˛<Ûä eT düe÷K´ Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ 9 &çe÷+&ÉT¢ |ü+|æ+~ :`

1. ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ s¡ø£åD n_Ûeè~Δ¬ø’ ø£ Á|ü‘´ø£ eT+Á‹‘·« XÊKqT yÓ+≥H @sêŒ≥T #j·÷*.

2. sêh+˝À nìï kÕúsTT˝À¢ n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>± ‘Ó\T>∑TqT neT\T #Ój·÷´*. #·≥ºdüuÛÑ\T,

eTTK´eT+Á‹ ø±sê´\j·T+, dü∫yê\j·T+, XÊU≤~|ü‘·T\ ø±sê´\j·÷˝À¢ yÓ+≥H Bìì

neT\T #Ój·÷´*. õ˝≤¢kÕúsTT es¡≈£î Hê´j·TkÕúHê˝À¢ ‘Ó\T>∑T˝À e´eVü‰sê\T »]π>+<äT≈£î

õ.z.HÓ+. 485(1974) neT\T |üs¡#ê*. n~Ûø±s¡ uÛ≤cÕ dü+|òü÷ìï ‘·–q n~Ûø±sê\T

Ç∫Ã yÓ+≥H ìj·T$T+#ê*.

3. Á|üuÛÑT‘·«, Á|üuÛÑT‘«‘·s¡ bÕsƒ¡XÊ\\ìï{Ï À e÷‘·èuÛ≤wü ÀH ÁbÕ<Ûä$Tø£ $<ä qT uÀ~Û+#·&Üìï

‘·|üŒìdü] #Ój·÷´*.

4. Ç+≥Øà&çj·T{Ÿ, &çÁ^, |æ.õ ‘·s¡>∑‘·T˝À¢qT kÕ+πø‹ø£ $<ë´s¡+>∑+˝ÀqT sêh+˝À ‘Ó\T>∑T

uÛ≤wüqT ˇø£ düu…®≈£îº>± ‘·|üŒìdü] #Ój·÷´*. yÓTT<ä{Ï ‘·s¡>∑‹ qT+&ç ˇø£ düã®≈£îº>±

e÷Á‘·yT Ä+>±¢ìï uÀ~Û+#ê*.

5. Ç‘·s¡ sêÁcÕº À¢ì ‘Ó\T>∑Tyê] $<ä , uÛ≤cÕ dü+düÿè‘·T\ s¡ø£åD¬ø’ XÊX«‘·kÕúsTTq dü+j·TTø£Ô

düuÛ≤dü+|òü÷ìï nìï eqs¡T\‘√ @s¡Œs¡#ê*.

6. ø±¢dæø£ Ÿ uÛ≤wü>± ‘Ó\T>∑T˝À |ü]XÀ<Ûäq πø+Á<ëìï πø+Á<ëìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ ì<ÛäT\T $&ÉT<ä\

#dæHê, <ëìï Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ À kÕú|æ+#·&ÜìøÏ sêh Á|üuÛÑT‘·«+ ÁX<äΔ eVæ≤+#·ø£b˛e&É+

nHê´j·T+. yÓ+≥H ‘·–q kÂø£sê´\T #·÷|ü&É+‘√ bÕ≥T ‘·$Tfi, ø£qï&Ü\≈£î B≥T>±

ø±¢dæø£ Ÿ ‘Ó\T>∑T n<Ûä j·Tq dü+düúqT |üP]Ô kÕúsTT˝À kÕú|æ+#·&ÜìøÏ ‘·–q #·s¡ \T

rdüTø√yê\ì ø√s¡T‘·THêï+.

7. b˛{° |üØø£å À¢ ‘Ó\T>∑T e÷<Ûä eT nuÛÑ s¡Tú\qT Áb˛‘·‡Væ≤+#·&ÜìøÏ 5 XÊ‘·+ n<äq|ü⁄

e÷s¡Tÿ\T ø£\bÕ*.

8. Ä+Á<Û äÁ|ü<˚XŸ kÕVæ≤‘·´ nø±&ÉMTì, s¡<ä ›sTTq ‘·øÏÿq nø±&ÉMT\qT yÓ+≥H˚

|ü⁄qs¡T<äΔ]+#ê*.

101

9. Ç+ ¢wüT MT&çj·T+ bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ ‘Ó\T>∑T e÷{≤¢&É&Üìï H˚s¡+>± |ü]>∑DÏ+∫ •ø£å\T

y˚j·T&É+ sêheT+‘·{≤ ˇø£ n\yê≥T>± e÷]+~. ‘Ó\T>∑TuÛ≤wüqT ‘·≈£îÿe

#·÷|ü⁄#·÷&É&É+, |ü\Ts¡+>±\˝À ‘Ó\T>∑TqT nee÷ì+#·&É+ düs¡«kÕ<Ûës¡DyÓTÆ+~. $$<Ûä

ÁbÕ+‘ê\ e÷+&É*ø±\qT, j·÷dü\qT ùV≤fiq #Ój·T´&É+, eÁø°ø£]+#·&É+ »s¡T>∑T‘√+~.

á |ü]dæú‹ì ìyê]+∫, ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ dü+düÿè‘·T\ |ü≥¢ >ös¡yêìï ÇqTeT&ç+|ü#ùd+<äT≈£î

yÓ+≥H ˇø£ #·{≤ºìï rdüT≈£îsêyê*.

ô|’ ø£ dü &çe÷+&É¢qT sêh Á|üuÛÑT‘·«+ yÓ+≥H rsêÃ*. ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü|ü≥¢, ‘Ó\T>∑T

C≤‹|ü≥¢ ‘·q ìã<äΔ‘·qT ìs¡÷|æ+#·Tø√yê*. mH√ï @fió¢>± Á|ü»\T ø√s¡T‘·Tqï á &çe÷+&É¢qT

Á|üuÛÑT‘·«+ HÓs¡ys¡Ãø£b˛‘ sêh+˝Àq÷ sêh+ ãj·T{≤>∑\ 18 ø√≥¢ ‘Ó\T>∑T Á|ü»\T ndü+‘·è|æÔøÏ

bÕ\ø£ esêZ\T >∑T]ø±e\dæ edüTÔ+~. ìs¡+‘·s¡ O<ä e÷*ï, Ä+<√fiq*ï m<äTs√ÿe\dæ edüTÔ+~.

ªªÇ+{≤ ãj·T{≤ ‘Ó\T>∑TqT nD∫ydüTÔHêïs¡Tμμ nH dü+bÕ<äø°j·T+ ˝À kÕeT\

s¡yTwt >±s¡T Ç˝≤ Äy<äq #Ó+<ës¡T :

ªªsêh+˝À ‘·–q#√≥Tì∫Ã, ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ |ü]XÀ<ÛäHê πø+Á<ëìï ÁbÕs¡+_Û+#˚

u≤<Ûä ‘·qT rdüT≈£îH Hê<ÛäT&ÉT mes¡÷ á sêh Á|üuÛÑT‘·«+˝À Ò&ÉT. ‘Ó\T>∑T≈£î ˇø£ eT+Ár,

eT+Á‹‘·«XÊK O+fÒ>∑<ë |ü{Ïº+#·Tø√e&ÜìøÏ! ÇB eTq>∑‹. Á|üuÛÑT‘·« O<√´>∑T\T ‘Ó\T>∑T

Hs¡TÃø√e\dæq nedüs¡+ Ò<äì ≈£L&Ü Ç|ü&ÉT #‘· À¢ #Óù|Œdæ+<äqïe÷≥! ‘Ó\T>∑TqT ‘=+uÛ…’

rs¡T\T>± ‘=øÏÿydüTÔHêïs¡T. ãj·T{Ïyês¡T, ˝À|ü*yês¡÷ ‘Ó\T>∑TqT nD∫ydüTÔHêïs¡Tμμ

(q&ÉTdüTÔqï #·]Á‘· |òæÁãe] 2012)

ªª‘Ó\T>∑T≈£î Á|ü|ü+Nø£s¡D ‘Ó>∑T\Tμμ |ü{Ïº+<ä+≥÷ yÓHÓï\ø£+{Ï sêe÷sêe⁄ Ç˝≤ u≤<ä|ü&Ü¶s¡T :

ªª‘Ó\T>∑T C≤‹˝À yT<Ûëe⁄\T n~Ûø£ dü+K´˝À Oqï|üŒ{Ïø° ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î bÕ]uÛ≤wæø£

uÛ≤cÕ \ø£åD+ rdüT≈£îsêe&É+˝À yês¡+<äs¡÷ $eTTK+>± OHêïs¡T. ‘·eT |ü]XÀ<Ûäq\≈£î,

$<ë´ O<√´>±\≈£î, |ü]bÕ\q≈£î |üsêsTT uÛ≤wüqT O|üjÓ÷–dü÷Ô e÷‘·èuÛ≤wüqT πøe\+

yê>∑«´eVü‰sê\≈£î, <Ó’q+~q ø±s¡´ø£˝≤bÕ\≈£î $ìjÓ÷–+#·&É+ e\q ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü

Ä<ÛäT˙ø£s¡D≈£î <ä÷s¡yÓTÆ Á|üe÷<ëìøÏ #s¡TesTT´+~. e÷‘·èuÛ≤wüqT Ä<ÛäT˙ø£]+∫ ‘Ó\T>∑T

C≤‹ $ø±kÕìøÏ ø£èwæ #ùd dü+ø£\Œ+ Òì Á|üuÛÑT‘ê«\ ø±s¡D+>± ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î á <äTdæú‹

@s¡Œ&ç+~.μμ

2012 |òæÁãe] 5,6,7 ‘˚B\˝À ` ˇ+>√\T˝À »]–q ªÁ|ü|ü+#· ‘Ó\T>∑T

eTôVA‘·‡e+μ˝À ªªdü+düÿè‘·+, Ä+>∑¢+ nH ¬sø£ÿ\T Ò≈£î+&Ü ‘Ó\T>∑T nH |üøÏå m>∑Ts¡ Ò<äTμμ

nì |ü$Tà |üeHé≈£îe÷sY n+fÒ, ªª‘Ó\T>∑T yêfifl+ #‘·>±ì yêfifl+ nsTTe⁄+&Ée#·TÃ. ‘Ó\T>∑T

102

#‘·>±ì qT&çø±<äT, #eø£*–q qT&ç.eTq #‘·>±ì ‘·Hêìï qT&çô|’q s¡T<ä›&É+ ‘·|üμμ nì

dü.yÓ+. s¡yTwt >±s¡T ‘Ó|æŒø={≤ºs¡T. HqT n+‘· kÕVü≤dæ+∫ e÷{≤¢&É≥+ Ò<äT. ø£ dü+ dü+düÿè‘·+,

Ä+>∑¢+ nH ¬sø£ÿ\‘√HÓ’Hê ‘Ó\T>∑T |üøÏåì ùd«#·Ã¤>±, Vü‰sTT>± m>∑s¡ì<ë›+ n+≥THêïqT.

e÷‘·èuÛ≤wü À¢H Á>∑Vü‰\‘√ e÷{≤¢&<Ó|ü&ÉT?μμ n+≥÷ Á|üC≤ kÕVæ≤‹ dü+bÕ<ä≈£î&ÉT

ø=‘·Ô|ü*¢ s¡$u≤ãT ªªìC≤+ qyêãT ø±\+˝À ÄHê{Ï bÕ\Hê uÛ≤ôw’q Os¡÷› ÀH Ç+»˙]+>∑T

Hê´j·T, yÓ’<ä , $<ä düTkÕ<Ûä + nsTTq≥T¢ sTT|ü&ÉT e÷Á‘·+ <oj·T uÛ≤wü\˝À m+<äT≈£î

kÕ<Ûä +ø±<äT?μμ nì Á|ü•ï+#ês¡T.

ªª˝Àø£eTT‘√ ≈£L&Ü e÷s¡TŒ #Ó+<äì~ @B eè~Δ bı+<ä<äT. ˝Àø£eTTqT nqTdü]+∫

e÷]q$ eè~Δbı+~, e÷s¡ì yê{Ïì nD>∑<=øÏÿ ìs¡÷à\eTT #j·Tø£e÷qe⁄. Ç~ Àø£<Ûäs¡àeTTμμ

nHêïs¡T –&ÉT>∑T.

Ç+^¢wüT n˝≤ e÷s¡TŒ #Ó+<äT‘·÷ O+~ ø±ã{Ïº $T>∑‘ê uÛ≤wü*ï nD>∑<=øÏÿ

sê»ýT\T‘√+~. ‘Ó\T>∑T uÛ≤wüqT ≈£L&Ü n˝≤ Ä<ÛäTìø£ Á|üC≤edüsê\ìï+{Ïø° nqTe⁄>±

nìï s¡+>±\˝À n_Ûeè~Δ #düT≈£î+≥÷ b˛ø£b˛‘ ‘Ó\T>∑T nDÏ– eTDÏ– b˛e&É+ U≤j·T+.

Ç+ ¢wüT e÷Á‘·yT e∫Ãq yê&çøÏ O<√´>±\T m+‘· düT\uÛÑ+>± <=s¡T≈£î‘·THêïjÓ÷ ‘Ó\T>∑T

e÷Á‘·yT e∫Ãqyê&çøÏ ≈£L&Ü n+‘ düT\uÛÑ+>± O<√´>∑+ <=]πø<ëø± ‘Ó\T>∑T Á|ü»\T b˛sê&Éø£

‘·|üŒ<äT.

‘·$Tfi nôd+;¢ À ‘Ó\T>∑T >√&ÉT

ôVAdü÷s¡T myÓTà Ò >√|”Hê<Ûé : MTs¡T qqTï Hê uÛ≤wü À e÷{≤¢&É{≤ìøÏ Áb˛‘·‡Væ≤+#ês¡T.

eTTKéT+Á‹>±s¡÷ MTs¡T ‘Ó\T>∑T˝À e÷{≤¢&ÉT‘·T+fÒ HqT |üs¡e•+∫ b˛‘·THêïqT. MT e÷≥\T

$qï j·÷e‘Y uÛ≤s¡‘· <X+˝Àì ‘Ó\T>∑T Á|ü»\T $TeTà*ï yH√fifl ø=ìj·÷&ÉT‘ês¡T. e÷

jÓTTø£ÿ >√&ÉT @+≥+fÒ e÷ uÛ≤wüì ø±bÕ&É+&ç. e÷‘√ bÕ≥T Os¡÷› ø£qï&É eTfi¯j·÷fi¯

uÛ≤wü\qT ø±bÕ&É+&ç nì $qï$+#·T≈£î+≥THêïqT.

eTTKéT+Á‹ »j·T\*‘· : nìï uÛ≤wü\qT ø±bÕ&É{≤ìøÏ yTeTT dæ<äΔ+>± OHêïeTT. @+

#Ój·÷´˝À #Ó|üŒ+&ç MTs¡T.

ôVAdü÷s¡T myÓTà Ò >√|”Hê<∏é : @+ #ùdÔ u≤>∑T+≥<√ @+ #ùdÔ e÷ yÓTÆHê]{° uÛ≤wü\T

ø±bÕ&Éã&É‘êjÓ÷ Ä˝À∫+∫ MTπs #Ój·T´+&ç.

eTTKéT+Á‹ »j·T\*‘· : ø£sêï≥ø£˝À $<ë´s¡Tú\T ø£qï&É+ #·<äe≈£î+&Ü ‘·eT $<ä´qT

ø=qkÕ–+#·˝Òs¡T.

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝Àì $<ë´s¡Tú\T ‘·eT e÷‘·èuÛ≤wü @<Ó’q|üŒ{Ïø° ‘Ó\T>∑T ‘·|üŒìdü]>±

#·<äyê*‡+<˚.

103

ø±ã{Ïº ‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝Àì $<ë´s¡Tú\+‘ê ‘·eT e÷‘·èuÛ≤wü @<Ó’q|üŒ{Ïø° ‘·$Tfi¯+

#·<äyê*‡+< nqï ìã+<Ûäq˝À ‘·|ü Ò<äT. m˝≤+{Ï e÷s¡TŒ O+&ÉuÀ<äT.

»j·T\*‘· H√≥ ‘Ó\T>∑T m+‘√ eT<ÛäTs¡+>± O+~. ‘·$TfiHê&ÉT nôd+;¢ À ‘Ó\T>∑T

yêDÏ $ì|æ+∫q ôVAdü÷s¡T myÓTà Ò >√|”Hê<∏éqT #·÷dæq MT<ä≥ eTq Hêj·T≈£î\≈£î ‘Ó\T>∑TqT

s¡øÏå+#·Tø√yê\qï ‘Ó>∑Te ø£\>±*. ‘·$TfiHê&ÉT˝À ìedæ+# ‘Ó\T>∑T yêfifl‘√ bÕ≥T me¬s’Hê

düπs ‘·$Tfi+ #·<äyê*‡+<qì 3.2.12q nôd+;¢ À »j·T\*‘· ‘Óπ>dæ #ÓbÕŒs¡T.

‘Ó\T>∑T uÛ≤wü |ü≥¢ ≈£L&Ü n˝≤+{Ï <äè&ÛÜ_ÛÁbÕj·T+ eTq H˚‘·\≈£L O+&Ü*.

ªªÄ+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝Àì $<ë´s¡Tú\T ‘·eT e÷‘·èuÛ≤wü @<Ó’q|üŒ{Ïø° ‘Ó\T>∑T ‘·|üŒìdü]>±

#·<äyê*‡+<μμqqï »j·T\*‘· e÷≥\T ì»yÓTÆ‘ #ê\T.

düT+<√|ü düT+<äT\T ø±ø£+&ÉÁsê

z ‘Ó\T>∑T j·TTe≈£î˝≤¢sê

$TeTà*ï ÁuÛÑ$T+|ü CÒdüTÔqï s¡+uÛÑ

e{Ïº |üjÓ÷eTTK $wü ≈£î+uÛÑ

Äs¡ uÛÑ÷$T dü÷s¡ uÛÑ÷$T Ms¡ uÛÑ÷$Tsê eTq~

dü‘· uÛÑ÷$T ∫‘·« uÛÑ÷$T ‘·‘·« uÛÑ÷$Tsê eTq~

j·T+Á‘· uÛÑ÷$T ‘·+Á‘· uÛÑ÷$T eT+Á‘· uÛÑ÷$Tsê eTq~

nqï uÛÑ÷$T yÓqï uÛÑ÷$T ø£qï uÛÑ÷$Tsê eTq~

uÛÑe´ uÛÑ÷$Tsê eTq~ ~e´ uÛÑ÷$Tsê ` uÀsTT ;ÛeTqï

ªªÄ+Á<Ûä uÛ≤wüqT H¬sÃ&ç ÄX Òø£

Ä+>∑¢ u≤wü≈£î uÀe ndü Òsêø£

OuÛÑj·T ÁuÛÑwüº‘·«yÓTÆq{Ïº j·TT]«jÓÆTq

Ä+Á<ÛäHÓ#·Ã≥ >∑\<√sTT Ä‘·àXÊ+‹

` Xè+>±s¡ø£$ sê<Ûëø£èwüí (Ä+ÁBÛ X‘·ø£eTT)

104

18. ‘·$Tfió\T m˝≤ #ùdÔ eTqeT÷ n˝≤ #<ë›+

1.8.2006 qT+&ç ‘·$TfiHê&ÉT˝À ø=ìï dü+düÿs¡D\≈£î eTTK´ eT+Á‹ ø£s¡TD≤ì~Û

lø±s¡+ #·T{≤ºs¡T. n+<äT˝À ‘·$TfiuÛ≤wü≈£î ÁbÕD+ b˛ùd dü+düÿs¡D\T ø=ìï OHêïsTT.

1. nìï dü÷ÿfifl˝À¢ ‘·$TfiuÛ≤wü Hs¡Œ≥+ ìs¡“+<Ûä+ #XÊs¡T. Áô|’y≥T, Á|üuÛÑT‘·« bÕsƒ¡XÊ\\H

‘&Ü Ò<äT. Ç+ ¢wüT MT&çj·T+ dü÷ÿfiflsTTHê düπs ‘·$Tfi+ Hsê«*‡+<.

2. ø±eTsêE |ü⁄{Ïºq s√EqT ªª$<ë´_Ûeè~Δ ~H√‘·‡e+μμ>± »s¡T|ü⁄‘ês¡T.

3. ‘·$Tfi ù|s¡T¢ ô|{Ïºq dæìe÷\≈£î Áb˛‘ê‡Vü≤ø±*kÕÔs¡T.

4. nìï ≈£î˝≤\ Á|ü»\÷ ªns¡Ã≈£î\Tμ ne⁄‘ês¡T.

πøe\+ Áu≤Vü≤àDT\T e÷Á‘·y˚T ø±ø£ @ ≈£î\+ e´øÏÔ nsTTHê >∑T&ç À |üPC≤]

ø±e#·TÃ. ô|’>± dü+düÿè‘· eT+Á‘ê\ kÕúq+˝À ‘·$Tfi eT+Á‘ê\T, ÁbÕs¡úq\T #·<äy=#·TÃ. ˇø£

|üø£ÿ ã&ÉT>∑T ≈£î˝≤\ yêfifl≈£î ns¡Ãø£ |ü<äe⁄\ e\¢ kÕ+|òæTø£ >ös¡e+ <ä≈£îÿ‘·÷, eTs√ |üø£ÿ

yÓqTø£ã&çq ≈£î˝≤\T s¡øÏå+#·T≈£î+≥÷ edüTÔqï ‘·$Tfi+ <euÛ≤wü>± $sêõ\T¢‘·T+~. OuÛÑj·T‘ês¡ø£

eT+Á‘·+ Ç~.

ô|’ dü+düÿs¡D\T eTq sêh+˝À ≈£L&Ü ‘·«s¡ À sêyê\ì Ä•<ë›+. ‘Ó\T>∑T Á|ü»\ø£+fÒ

‘·$Tfi¯ó\ »qdü+K´ ‘·≈£îÿy˚. nsTTHê ‘·$Tfi¯ó\≈£î #˚e m≈£îÿe. ‘·$Tfi≤ìï <˚euÛ≤wü>±

>ös¡$kÕÔs¡T. eTq ‘Ó\T>∑T ≈£L&Ü <euÛ≤ùw nì #ê{Ï#ÓãT<ë+. ‘Ó\T>∑TqT <euÛ≤wü>± >ös¡$<ë›+.

Ç+<äT˝À ‘·ù|Œ+ Ò<äT. Ç+ ¢wüT, dü+düÿè‘·+, ns¡; uÛ≤wü\qT eTq+ >ös¡$+#·≥+ Ò<ë?

n˝≤π> eTq uÛ≤wüqT ≈£L&Ü >ös¡$<ë›+. (1.9.2006, ^≥TsêsTT yês¡|üÁ‹ø£)

ø√j·T+ã‘·÷Ôs¡T˝À »]–q Á|ü|ü+#· ÁbÕNq ‘·$Tfi¯ eTVü‰düuÛÑ nyÓ÷~+∫q

rsêàHê\ô|’ Ä sêh ø±´_HÓ{Ÿ rdüT≈£îqï ìs¡íj·÷\T Ç$ :

l ‘·$Tfi≤ìøÏ πø+Á<ä+˝À n~Ûø±s¡ uÛ≤cÕ ôVA<ë ø£*Œ+#ê*. á n+X+ô|’ bÕs¡¢yÓT+≥T˝À

z rsêàHêìï Á|ü‹bÕ~+∫ <ëìô|’ #·]Ã+#ê*.

l eTÁ<ëdüT ôV’≤ø√s¡Tº˝À ‘·$Tfi¯+˝À yê<äq\≈£î nqTeT‹+#ê*. Bìô|’ eTTK´eT+Á‹

ø£s¡TD≤ì~Û πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ 2006˝ÀH ÒK sêXÊs¡T.

l ‘·$Tfi uÛ≤cÕ_Ûeè~ΔøÏ |ü]XÀ<Ûäq\≈£î nedüs¡yÓTÆq sêsTTr ì<ÛäT\qT πø+Á<ä+ Çyê«*.

sêh+˝À XÊdüq n<Ûä j·Tq πø+Á<ä+ HÓ\ø=˝≤Œ*.

l ‘·$Tfi+˝À #·<äTe⁄≈£îqï nuÛÑ s¡Tú\≈£î Á|üuÛÑT‘·« O<√´>±eø±XÊ\T, ÁbÕ<Ûëq´‘· Çyê«*.

l bÕsƒ¡XÊ\\T, ø£fi≤XÊ\\ bÕsƒê´+XÊ˝À¢ ‘·$Tfi ÁbÕNq uÛ≤cÕ o]¸ø£qT #sêÃ*.

105

l ‘·$Tfi uÛ≤cÕ_Ûeè~ΔøÏ s¡÷. 100 ø√≥¢ ì<ÛäT\T @s¡Œs¡#ê*.

l ‘·$Tfi+˝À O‘·ÔeT kÕ|òtºysYqT m+|æø£ #dæ, <ëì s¡÷|üø£s¡Ô≈£î ø£q´Hé|üP+>∑T+Á&ÉHê<∏é

ù|s¡T‘√ s¡÷. 1 \ø£å q>∑<äT nyês¡T¶, Á|üX+kÕ|üÁ‘·+ Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ |ü+|æD° #j·÷*.

eTq sêh+ ≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü >∑T]+∫ Ç˝≤+{Ï ìs¡íj·÷\T rdüTø√yê\ì

ø√s¡T‘·THêïqT. ‘·$Tfió\T m˝≤ #ùdÔ eTqeT÷ n˝≤ #<ë›+.

Çø£ qT+∫ ‘·$TfiHê&ÉT˝Àì nìï &çÁ^ ø£fi≤XÊ\˝À¢ ≈£L&Ü ~«rj·TuÛ≤wü>± ‘·$TfiyT

e⁄+&ÉuÀ‘√+<äì Ä sêh Oqï‘· $<ë´XÊK eT+Á‹ ¬ø. bıqTà&ç ù|s=ÿHêïs¡T. e#Ã @&Ü~

qT+∫ &çÁ^ Á|ü<∏äeT dü+e‘·‡s¡+ qT+# ‘·$Tfi kÕVæ≤‘· +, |ü<ä , >∑<ä , yê´ø£s¡D+ ‘·~‘·sê\˙ï

e⁄+{≤j·THêïs¡T. &çÁ^ ~«rj·T dü+e‘·‡s¡+˝À ‘·$Tfi yê´ø£s¡D #·]Á‘·, ÁbÕNq ‘·$Tfi+\T

düu…®≈£îº\T>± e⁄+{≤j·THêïs¡T.

ÄsYº‡ n+&é ôd’Hé‡, msTT&Ó&é ø£fi≤XÊ\\T, dü«j·T+Á|ü‹|ü‹Ô ø£fi≤XÊ\\≈£î ≈£L&Ü á

$<ÛëHê Ò e]ÔkÕÔj·Tì bıqTà&ç Á|üø£{Ï+#ês¡T.eTq+ ≈£L&Ü Ç˝≤+{Ï Á|üø£≥q Ä•+#·e#êÃ?

12.10.2004q ‘·$Tfi≤ìï ÁbÕNq uÛ≤wü>± πø+Á<ä+ >∑T]Ô+∫+~. ÁbÕNq uÛ≤wü

ôVA<ë e\¢ ‘·$Tfi |”sƒêìøÏ πø+Á<ä+ qT+&ç edüTÔqï ø√{≤¢~ s¡÷bÕj·T\ ì<ÛäT\‘√ 29

ms¡ø±\ düú\+˝À dü+düú uÛÑeq+ ø£{≤ºs¡T. Ä |”sƒ¡+˝À 11 XÊK\T @sêŒ≥T #XÊs¡T n$ :`

1. kÕVæ≤‘· +, 2. uÛ≤cÕXÊg+, 3. nqTyê<ä+, 4. ì|òüT+≥Te⁄\T, 5. uÛ≤cÕ

#·]Á‘·, 6. |ü⁄sê‘·‘·«+, 7. •˝≤XÊdüHê\T, HêD≤\T 8. sê‘·Á|ü‘·T\T, 9. ø£fi\T, •\Œ+,

10. uÛ≤cÕ kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„q+, 11. $<XÊ˝À¢ ‘·$Tfi+.

8.5.2009q ‘Ó\T>∑T ø£qï&É |”sƒê\T @sêŒ≥T #j·T{≤ìøÏ πø+Á<ä+ n+^ø£]+∫+~.

rsê ‘Ó\T>∑T |”sƒ¡+ ≈£L&Ü yÓTÆdü÷s¡T˝ÀH @sêŒ≥T #kÕÔeTHêïs¡T. ‘Ó\T>∑T Á|ü»\ ìs¡düq≈£î

‘·˝§–Z ‘Ó\T>∑T πø+Á<ä+ ‘Ó\T>∑T ÁbÕ+‘·+˝ÀH˚ @sêŒ≥T #˚j·T{≤ìøÏ n+^ø£]+#ês¡T.

17.10.2012q ø£qï&É πø+Á<ä+ yÓTÆdü÷s¡T˝À ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. ø£qï&É n_Ûeè~ΔøÏ 200 ø√≥¢

ã&Ó®{Ÿ ô|+∫q≥T¢ Ä sêh eTTK´eT+Á‹ dü<ëq+<ä >ö&É Á|üø£{Ï+#ês¡T. ªªø±¢dæø£ Ÿ ø£qï&Éμμ nH

yÓuŸôd’{Ÿ ≈£L&Ü ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.

eTq ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ |ü]XÀ<ÛäHê |”sƒ¡+ Ç+ø± mø£ÿ&Ü ô|≥º Ò<äT. ‘·«s¡>± yT*$T

‘Ó\T>∑T πø+Á<ëìï $»j·Tyê&É À ô|&ç‘ u≤>∑T+≥T+~. n˝≤π> ‘Ó\T>∑T|”sƒ¡+˝À ≈£L&Ü 11

XÊK\T @sêŒ≥T #Ój·÷´*. 200 ø√≥T¢ ì<ÛäT*yê«*. ªªy˚T*$T‘Ó\T>∑Tμμ yÓuŸôd’{ŸqT

ÁbÕs¡+_Û+#ê*. ‘Ó\T>∑T˝À O‘·ÔeT kÕ|òtºysYqT m+|æø£ #dü÷Ô Á|ü‹@{≤ yê{Ï s¡÷|üø£s¡Ô\≈£î

q>∑<äT ãVüQeT‘·T\T Á|üø£{Ï+#ê*.

106

19. ‘Ó\T>∑T‘·*¢ uÛ≤wü ≈£L&Ü <euÛ≤ùw

Væ≤+<ä÷ Á>∑+<∏ë˝À¢ #ê˝≤ #√≥¢ <e‘·\T dü+düÿè‘·+˝À e÷{≤¢&É‘ês¡ì O+~ ø±ã{Ïº

n~ <e‘·\ uÛ≤wü, n< <e uÛ≤wü nì Væ≤+<ä÷ uÛÑ≈£îÔ\ qeTàø£+. j·T÷<äT\≈£î <e⁄&ÉT

‘√sêVt≤ qT ôV≤Áã÷ ˝À Ç#êÃ&ÉT ø±ã{Ïº j·T÷<äT\ø£~ <euÛ≤wü.jTdüT Áø°düTÔ e÷‘·èuÛ≤wü

Äsê$Tø ø±ã{Ïº Äsê$Tø <e⁄ì Á|ü‘´ø£ uÛ≤wü nì Á¬ø’düÔe⁄\T qeTTà‘ês¡T. ns¡;“ dü«s¡Z Àø£|ü⁄

uÛ≤wü n˙, dü«s¡ZyêdüT\+<äs¡÷ ns¡;“˝ÀH˚ e÷{≤¢&ÉT‘ês¡˙, n˝≤¢Vt≤ ns¡;“˝ÀH˚ rs¡TŒ

rs¡TkÕÔ&É , ndü\T Á|ür •XóeP ns¡; uÛ≤cÕC≤„q+‘√H |ü⁄&ÉT‘·T+<ä , ‘·*¢<ä+Á&ÉT Ò yê]

yê] uÛ≤wü\T |æ\¢\≈£î Hs¡TŒ‘ês¡ ªªø=+<äs¡T eTTdæ¢eTT\T yê~düTÔHêïs¡T. Hê yê<äq @+≥+fÒ

KTsêHé ns¡;“˝À sêXÊs¡T. ø±˙ n˝≤¢Vt≤ ns¡;“˝À e÷{≤¢&É‘ê&Éì Ò<ë »qï‘Y À ns¡;“jT

kÕ~Ûø±s¡uÛ≤wü nì mø£ÿ&Ü #Ó|üŒ Ò<äTμμ ªªnìï uÛ≤wü\÷ <e⁄& |ü⁄{Ïº+#ê&ÉTμμ ªªnìï uÛ≤wü\÷

n˝≤¢y˚μμ nì KTsêHé (49:13, 11:118`119) #ÓãT‘√+~μμ me] e÷‘·èuÛ≤wü yê]øÏ

<e⁄&ç∫Ãq uÛ≤ùw ø±ã{Ïº, n<yê]øÏ <euÛ≤wü ne⁄‘·T+~.

|üsêsTT uÛ≤wü e÷Á‘·yT e÷{≤¢& <e⁄&ç <ä>∑Zs¡≈£î Á|ü»\T b˛‘êsê ? |üs¡ uÛ≤wü À

uÛÑ≈£îÔ\ Ä‘·à ìy<äq @<√ yÓTT≈£îÿã&ç e´eVü‰s¡+ nqï≥T¢>±H O+≥T+~ ‘·|üŒ ÁbÕs¡úq˝À

‘ê<ë‘·à´+ #Ó+<ä≥+,Äsê<Ûäq˝À Äq+<ä+ bı+<ä≥+ O+&Ée⁄. eTq ‘Ó\T>∑T H˚\ô|’

yÓTT≈£îÿ\+<äT≈£î+≥Tqï ‘Ó\T>∑T <e⁄fiSfl, ‘Ó\T>∑T <e‘·\÷ m+‘√ eT+~ kı+‘· uÛ≤wü ‘Ó\Tπ>

ø£<ë? ˝…ø£ÿ≈£î $TøÏÿ*>± Oqï eTq Á>±eT <˚e‘·\ kı+‘· uÛ≤wü ‘Ó\Tπ>.‘Ó\T>∑T H˚\ô|’

ne‘·]+∫q ‘Ó\T>∑T <e⁄fiófl e÷{≤¢& uÛ≤wü ‘Ó\Tπ> nì ≈£L&Ü #Ó|üø√ Òì <Ó’q´ dæú‹

m+<äT≈£î? n~ dü+düÿè‘· Á|üuÛ≤ee÷, uÛÑj·Te÷ Òø£ ìC≤ìï <ë∫ô|≥º&Ée÷?

2010 ø√≥¢ ã&Ó®{Ÿ‘√ <X+˝ÀH n‹ ô|<ä› <e⁄ì>± n\sês¡T‘·Tqï eTq Ä|ü<ä

yÓTT≈£îÿ\ yê&ÉT, @&ÉTø=+&É\ yÓ+ø£qï e÷{≤¢&˚~ ‘Ó\T>∑T ø±<ë? lXË’\+ eT\¢qï,

lø±fi¯Vü≤d”ÔX¯«s¡T&ÉT, dæ+Vü‰Á~ n|üŒqï, nqïes¡+ dü‘·´Hêsêj·TD, eT+>∑fi¯–] bÕqø±\

kÕ«$T, j·÷<ä–]>∑T≥º qs¡dæ+VüQ&ÉT, ø±DÏbÕø£+ $Hêj·T≈£î&ÉT, u≤|ü≥¢ uÛ≤eHêïsêj·TD,

qs¡düsêe⁄ù|≥ ø√≥|üŒ, u…»yê&É ø£qø£<äTs¡Z, u≤düs¡ düs¡dü«‹, $XÊK ø£qø£eTVü‰\øÏÎ,

ø=+&ÉbÕ≥÷s¡T b˛ Òs¡eTà, lVü≤]ø√≥ XÊgE„\≈£î dü<ë nuÛÑj·T$TdüTÔqï dü÷fi¯Sfls¡Tù|≥

#Ó+>±fieTà, ø±\ C≤„ì b˛‘·T\÷] Ms¡ÁãùV≤à+Á<ä kÕ«$T, |ü⁄≥º|ü]Ô kÕsTTu≤u≤, ‘Ó\T>∑T

‘·*¢, ‘Ó\+>±D≤ ‘·*¢... Ç˝≤ ø=ìï e+<ä\ eT+~ ‘Ó\T>∑T <e⁄fiSfl, ‘Ó\T>∑T <e‘·\÷,

kÕ«eTT\yês¡÷¢ Vü‰sTT>± ‘Ó\T>∑T˝À e÷{≤¢&ÉT‘·÷, ‘Ó\T>∑T Á|ü»\≈£î #·ø£ÿ>± ‘Ó\T>∑T˝ÀH

»yêãT*düTÔ+fÒ ‘Ó\T>∑TqT <e uÛ≤wü ø±<äq≥+ Ä‘·à e+#·q ø±<ë? k˛~ #Óù|Œ yêfiófl

107

qj·T+ nì|æ+#ês¡T. eTq ‘Ó\T>∑T <e⁄fifl C≤_‘ê #·ø£ÿ>± dü>∑s¡«+>± #ÓãT‘ês¡T.

dü+düÿè‘·+ H]Ãq ‘Ó\T>∑T |ü+&ç‘·T\T, |ü⁄s√Væ≤‘·T\T, ≈£L&Ü yêfifl kı+‘· nedüsê\T

e#Ã≥|üŒ{ÏøÏ Äj·÷ <e⁄fifl≈£î dü+düÿè‘·+˝À ø±≈£î+&Ü ‘Ó\T>∑T˝ÀH yÓTTÁs¡ ô|&É‘ês¡T. Ä

<e⁄fiófl ≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T˝ÀH esê*düTÔ+fÒ ‘Ó\T>∑T <e uÛ≤wü nq{≤ìøÏ ø£ÿ]ø° H√s¡T sê<$T{Ï?

eTq ‘Ó\T>∑T <e⁄fiófl ‘Ó\T>∑T˝À e÷{≤¢&É≥+ ≈£L&Ü n|üsê<ÛäyÓTÆq≥T¢, ‘Ó\T>∑T <e⁄fiófl ‘Ó\T>∑T˝À

e÷{≤¢&Ésê<ä , yêfiflqT ‘Ó\T>∑T˝À |ü\ø£]+#·≈£L&É<ä Mfifl≈£î Mfi‚fl rsêàì+#·≥+ Hê´j·Te÷?

‘Ó\T>∑T <e⁄fiófl @ uÛ≤wü À e÷{≤¢&Ü˝À ≈£L&Ü ns¡Ã≈£î Ò #ÓbÕŒ˝≤? ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü >∑T]+∫

‘Ó\T>∑T <e⁄fifl≈£î Òì nuÛÑ +‘·sê\T j·÷»ø£ esêZìøÏ O+&É&É+ nÁ|üC≤kÕ«$Tø£+ ìj·T+‘·è‘·«+.

yÓTT<ä{Ï qT+&û á yÓ’Kπs eTq uÛ≤wü≈£î XÊ|ü+ nsTT´+~. <˚e⁄&ÉT es¡$T∫ÃHê |üPC≤]

es¡$Tj·T´ Ò<äT nH kÕyÓT‘· Ç+<äTπø |ü⁄{Ïº O+≥T+~.

eTq ø±sê´\j·÷˝À¢, ø√s¡Tº À¢, bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ |üsêsTT uÛ≤wü\qT m˝≤ ìs¡“+<Ûä+

#XÊs√ n˝≤π> eTq >∑TfiSfl >√|ü⁄sê˝À¢ ‘Ó\T>∑T <e⁄fifl≈£î ≈£L&Ü Ä+>∑¢+˝ÀH n˙ï neTπsÃ˝≤

OHêïs¡T. b˛qT b˛qT Ç+ø± mìï $∫Á‘ê\T »s¡T>∑T‘êjÓ÷!

|üdæ|æ\¢\T @&Ã~ e÷‘·èuÛ≤wü ÀH :

|æ\¢\T |ü⁄≥ºø£eTT+<˚ e÷‘·èuÛ≤wüqT H˚s¡TÃ≈£î+{≤s¡T. e÷‘·èuÛ≤wü˝À mqï&É÷

e÷{≤¢&Éq+≥÷ sêdæ Oqï uÀs¡T¶\qT ∫Hêï] $<ë´s¡Tú\ yÓT&É À ªObÕ<Ûë´j·TT\Tμ y˝≤&ÉBj·T&É+

nHÓ’‹ø£yT ø±<äT ndüVü≤»+ ≈£L&Ü nì ôd’Hé‡ ìs¡÷|æ+∫+~. n|ü& |ü⁄{Ïºq |üdæ|æ\¢\T @&Ã

@&ÉT|ü⁄ ≈£L&Ü e÷‘·èuÛ≤wü ÀH O+≥T+<äì »s¡à˙øÏ #Ó+~q XÊgy‘·Ô\ |ü]XÀ<Ûäq˝À yÓ\¢&Ó’+~.

neTà >∑s¡“¤+˝À Oqï ‘=$Tà~ HÓ\˝À¢... ∫e] eT÷&ÉT HÓ\\ düeTj·T+˝À ‘·*¢ e÷≥\T

$+≥÷ |æ\¢\T e÷‘·èuÛ≤wü >∑T]+∫ ‘Ó\TdüT≈£î+{≤s¡ì, |ü⁄{Ïºq ‘·sê«‘· yê] @&ÉT|ü⁄ n<

uÛ≤wüqT Á|ü‹|òü*düTÔ+<äì ‘Ó*dæ+~. |æ\¢\T >∑s¡“¤+˝À O+&É>±H ‘·*¢ e÷≥\T $+≥÷ O#êÃ¤s¡D

>∑T]+∫ ‘Ó\TdüT≈£îHêïs¡ì düŒwüºyÓTÆ+~. |æ\¢\T $$<Ûä s¡ø±\ <Ûä«qT˝À¢ @&Ã kÕeTsêú ìï ø£*–

Oqï|üŒ{Ïø°, e÷‘·èuÛ≤wüπø ÁbÕ<Ûëq´$TdüTÔHêïs¡ì ≈£L&Ü á |ü]XÀ<Ûäq˝À ‘Ó*dæ+~. neTà‘√

nqTã+<Ûëìï ô|+#·Tø√e≥+ ø√düy˚T •X¯óe⁄ ‘·q≈£î ‘Ó*dæq yÓTT<ä{Ï $<ä´qT Ç˝≤

Á|ü<ä]ÙdüTÔ+{≤&ÉT. (áHê&ÉT 7.11.2009). ø±ã{Ïº nìï eT‘ê\ <Ó’eÁbÕs¡úq\T ≈£L&Ü

e÷‘·èuÛ≤wü À¢ O+&É&É+ düeT+»düyT, Hê´j·TyT.

bı{Ïº lsêeTT\T >±s¡T #·ìb˛sTT+~ eTÁ<ëdüT‘√ ≈£L&çq Ä+Á<Ûäsêh+ ø√dü+.

nsTT‘˚ ‘·s¡Tyê‘· ø£s¡÷ï\T sê»<Ûëì>± Ä+Á<Ûäsêh+ @s¡Œ&ç+~. ‘·s¡Tyê‘· ‘Ó\+>±D≤qT

ø£\T|ü⁄ø£THêïs¡T. n|üŒ{Ïπø nø£ÿ&É Os¡÷› sê»´yT\T‘·÷ O+~. Os¡÷›qT ¬s+&Ée n~Ûø±s¡ uÛ≤wü

nHêïs¡T. yêfifl Os¡÷› b˛sTT+~, eTq ‘Ó\T>∑÷ b˛sTT+~. Ç+ ¢wüT sê»´yT\T‘√+~. Çø£

108

eTq+ Ä+>±¢ìï yÓ÷j·Tø£ ‘·|üŒ˝Ò<äT. ‘Ó\T>∑T sêh bÕ\Hê uÛ≤wü>± Ç+^¢wt yÓ’uÛÑe+

yÓ*–b˛‘√+~. me] ‘·*¢ yê]øÏwüº+. me] e÷‘·èuÛ≤wü yê]øÏ >=|üŒ. dü+düÿè‘êìï ø±<äì

Long Live Classical Divine Tamil nì ‘·$Tfió\T yê] uÛ≤cÕ_Ûeè~Δ ø√dü+ ÁX$TdüTÔHêïs¡T.

‘·$Tfió\T uÛ≤cÕ_Ûe÷HêìøÏ yêfiflqT yÓT#·TÃø√yê*. ‘·$TfiHê≥ eTTdæ¢eTT\T ≈£L&Ü eTd”<äT˝À¢

Os¡÷› ns¡; uÛ≤wü\≈£î ã<äT\T ‘·$Tfi+˝ÀH eT‘·e´eVü‰sê\T q&ÉT|ü⁄ø=+≥THêïs¡T. eTq+

≈£L&Ü ‘Ó\T>∑TqT eTq ‘·*¢ uÛ≤wü>± <˚euÛ≤wü>± Long Live Classical Divine Telugu

n+≥÷ >ös¡$<ë›+. eT‘· e´eVü‰sê˝À¢ Á¬ø’düÔe⁄\T m˝≤ ‘Ó\T>∑TqT yê&ÉT‘·THêïs√ n˝≤ $T>∑‘ê

eT‘ê\T ≈£L&Ü ‘Ó\T>∑TqT $kÕÔs¡+>± yê&Ü*.uÛ≤wü≈£î yê&ÉTπø ÁbÕD+. yê&Éì uÛ≤wü

bÕ&ÉT|ü&ÉT‘·T+~. ‘Ó\T>∑T‘·*¢øÏ 18 ø√≥¢ _&É¶\THêïs¡T. ˇø=ÿø£ÿ |ü<ëH˚ï ≈£Ls¡TÃ≈£î+≥÷

bÕ‹πøfiflbÕ≥T ÁXeT|ü&ç |ü⁄qs¡T<äΔ]+∫q V”≤Áã÷ qT $T+∫q |ü⁄wæº ‘Ó\T>∑T‘·*¢øÏ O+~. düø£\

$C≤„qXÊÁkÕÔ\q÷ eTquÛ≤wü ÀøÏ nqTe~+#·Tø=ì eTq uÛ≤wü ÀH #·<äTe⁄ø=H neø±XÊ\T

ø£\>±*. ‘Ó\T>∑T˝À #·~$Hê ObÕ~Û <=s¡ø±*.

ˇ+>√\T˝À »]–q Á|ü|ü+#· ‘Ó\T>∑T eTôVA‘·‡e+ dü+<äs¡“¤+>± 1.1.2012q

»q kÕVæ≤‹ ªª‘Ó\T>∑T uÛ≤wü OìøÏ Á|ü>∑‹— dü+øå√uÛÑ+ dü+|òüTs¡Dμμ nH ø£s¡|üÁ‘·+ Hê\T>√kÕ]

eTTÁ~+∫ |ü+∫+~. n+<äT˝ÀqT+∫ ø=ìï e÷≥\T :

ªª@ uÛ≤wüqT @ <˚e⁄&É÷ düèwæº+#· Ò<äT. eT‘ê\ yêØ>± <˚e⁄&çï |ü+#·T≈£îqï≥Tº

uÛ≤wü\ yêØ>± <e⁄fiófl Òs¡T. <Ó’e düèùwº ì»yÓTÆ‘ ªÁãVü≤à yÓTTø£ÿ&μ qqï nqïe÷#ês¡T´ì

Á|üø±s¡+, Á|ü|ü+#· Á|ü»\+<ä]øÏ uÛ≤wü≈£L&Ü ˇø£ÿfÒ njT´~. ø£qTø£ uÛ≤wüqT @ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT

ÄK]øÏ Ä ªªÁãVü≤àμμ ≈£L&Ü düèwæº+#· Ò<äT.. uÛ≤wü πøe\+ e÷qe düèwæº. uÛ≤cÕ ÁãVü≤à e÷qe⁄&.

<˚e⁄&çøÏ dü+düÿè‘·+ e÷Á‘·y˚T e#·TÃqqT≈£îH˚yês¡T, dü+düÿè‘· uÛ≤wüqT+&˚ Á|ü|ü+#·uÛ≤wü\˙ï

|ü⁄{≤ºj·TH˚ eTÚ&ÛÉ´+‘√ Ä˝À∫düTÔ+{≤s¡T. yê] dü+≈£î∫‘·‘·«+ <˚e⁄&ç qT+&ç uÛ≤wü <ëø±

$düÔ]düTÔ+~. á <äèø£Œ<∏ä+ ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ_Ûeè~ΔøÏ ‘√&ÉŒ&É<äT. uÛ≤e e´ø°Ôø£s¡D\ìï+{Ïø° eT÷\+

ªe÷‘·èuÛ≤wüμ. C≤‹ dü+düÿè‹ O#êÃ¤«dü ìXÊ«kÕ\T uÛ≤wü. Á_{°wt bÕ\≈£î\T ‘Ó\T>∑TqT ≈£L{ÏøÏ

>∑T&É¶≈£L |üìøÏ sêì uÛ≤wü>± #XÊs¡T.μμ

áHê&ÉT Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± 18 ø√≥¢ eT+~øÏ ‘Ó\T>∑T e÷‘·èuÛ≤wü. n+fÒ neTà

Hêqï\ qT+∫ yês¡dü‘·«+>± e∫Ãq uÛ≤wü. Hê$Tì düTÁãeTD´+ |ü⁄düÔø±\˝À+∫ 4 e÷≥\T

>∑Ts¡TÔ #düTø=+<ë+.

1. ‘·*¢<ä+Á&û Ç∫Ãq uÛÑ÷$Tì dü+kÕ] Hêø=&ÉT≈£î me⁄&ÉHêï neTTà‘ê&Ü?

2. kÕVæ≤‘· + düe÷»+˝À qT+# |ü⁄&É‘ê~.n~ Äø±X+˝À qT+∫ <ä;eTì H\ |ü&É<äT.

düeTC+˝À >∑÷&Ü eTVü‰sêE\÷ ;<ä\÷ OqïfÒº kÕVæ≤r y˚‘·Ô˝À¢ >∑÷&Ü eTVü‰

s¡#·sTT‘·\÷ e÷eT÷\T s¡#·sTT‘·\T O+{≤s¡T. eTVü‰ s¡#·sTT‘·\T eTVü‰sêE\ >∑T]+N

109

e÷eT÷\T s¡#·sTT‘·\T e÷eT÷\T yêfifl >∑T]+∫ sêkÕÔs¡T.

3. ªªHê ã‘·T≈£î ˙{Ïø£Hêï |ü\düHê! <ä÷~ø£Hêï düT\ø£Hê!μμ nì <e⁄&ç eTT+<äT @&ÉT|ü⁄

bÕ≥ bÕ&~ e÷ neTà.

4. ªª<˚eTTfi¯flH˚ yêfi¯fl≈£î ø√|ü+ sê>±H˚ u≤D≤\T rdæj˚Tdæ ne‘·\ yêfi¯flqT <Óã“≈£î

#·+ù|düTÔ+{≤s¡T. ø±˙ Jdüdt e÷Á‘·+ Äj·Tq yÓTTø±q m+–\÷+∫Hê, mqø£qT+∫

m>∑‘ê[>± m+{Ïø£\T ô|]øÏHê, sTT+ø± dæ\TyÓøÏÿHêø£ ≈£L&Ü ø=&É‘êe⁄Hêï >∑eTTàqTHêï&

>±ì H√s¡T ‘Ó]∫ ˇø£ÿ ‹≥Tº ‹{ÏºHê&Ü!μμ

5. ªªá eTU≤ ‘·*¢øÏ ÁãVü≤à ¬sø£ÿ*∫ÃHê&˚ >±˙ ø£wæº+CÒdüT≈£îH˚<ëìøÏ ã÷eTT\T

u≤e⁄*∫ÃHê&Ü? ô|’>± @{≤ u≤*+‘·qT CÒdæ |æ\¢ø±j·T*ï∫ÃHê&ÉT |òüTq+>±,

eTq|æ\ø±j·T\ø£+‘· dü+>∑{Ï ô|&É‘ê&ÉT >∑<ëì á eTU≤‘·*¢ ø=+>∑T |ü]∫+~ >±˙,

ÁãVü≤à ô|{Ïº+~ ‹ì eT<ä+ã{Ïºb˛sTT >±<äT. ˙≈£î <Ûäs¡àeTH~ ‘Ó*düT+fÒ Ä<äTqïb˛‘·T

MT<ä ÁãVü≤àHÓøÏÿ+#·T≈£îì qs¡ø±ìøÏ ‘√&Éø£b˛jYT ˙‘·ì$Bsê ∫Á‹+dü\T u…≥Tºø√μμ nì

•e⁄&ÉT j·TeT <Ûäs¡àsêE‘√ n+{≤&ÉT.

ô|’ e÷≥\˙ï eTq ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î e]Ô+|üCÒdüT≈£î+fÒ Hê≈£î Ç˝≤ nì|æk Ô+~.

1. ‘·©¢ <ä+Á&û yês¡dü‘·«+>± Ç∫Ãq ‘Ó\T>∑T uÛ≤wüqT ø±bÕ&ÉTø√yê*.

2. eTq+ <e⁄fifl u≤wü‘√ bÕ≥T e÷eT÷\T ‘Ó\T>∑T uÛ≤wüqT ≈£L&Ü >ös¡$+#ê*.

3. n˝≤ >ös¡$+∫ ø±bÕ&Éø£b˛‘˚ eTq ‘·*¢ u≤wü ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü |ü\#·Hê, #·T\ø£Hê

nsTTb˛sTT+<äì eT∞fl Ä <e⁄&ç eTT+< @&Éyê*‡ edüTÔ+~.

4. XøÏÔ #ê\ì yê&ÉT kÕ<ÛäT‘·«+ eVæ≤+#ê&É , ‘·|æŒ+# ~≈£îÿ Òø£ <Óã“\ø√sêÃ&É m>∑‘ê[

#ùd <äTsêàs¡Z|ü⁄ düe÷»+ eTq~. ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î »]–q nee÷q+ eTVü‰qTuÛ≤e⁄&Ó’q

@düT Áø°düTÔ≈£î »]–q nee÷q+˝≤>±H e⁄+~.

5. j·TeT <e uÛ≤wü\ bÕXÊ\ qT+&ç ø±bÕ& |üs¡eT •e⁄&ÉT ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î ø±yê*.

dü+düÿè‘· |ü<ë\qT |üP]Ô>± ìsêø£]+∫q ã+>±s¡j·T´ >±] e÷≥\qT m‹Ô #·÷|ædü÷Ô

»j·TBÛsY ‹s¡TeT\sêe⁄ >±s¡T Ç˝≤ nHêïs¡T.

ªªdü+düÿè‘·+ ø£\>∑*dæq ‘Ó\T>∑Tì Ä+Á<Ûä+ n+≥THêï+. Ç~ ‘Ó\T>∑T uÛ≤wüì <ä÷s¡+

HÓ{Ïº ‘êqT Ä+Á<ÛäyÓTÆ+~. Ä+Á<ÛäuÛ≤wü ù|s¡T‘√ n~ |ü⁄düÔø±\¬øøÏÿ+~. Ç~ ‘Ó\T>∑T *|æ À Oqï

dü+düÿè‘·+. Bìì Á|ü»\T e÷{≤¢&És¡T. n~ e´eVü‰s¡ <ä÷s¡yÓTÆq uÛ≤wü. Á|ü»\T ‘·eT

ì‘· e´eVü‰s¡+˝À e÷{≤¢& ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü≈£î sê‘·s¡÷|ü+ @s¡Œ&É Ò<äT.

|ü+&ç‘· es¡Z+ |ü≥TºqT+&ç ‘Ó\T>∑TqT $&ç|æ+#·&É+ düT\uÛÑ+ ø±<äT. øÏ+~ esêZ\

qT+&ç e∫Ãq yêfi¯flì ≈£L&Ü e´‹πsøÏ+#˚≥T¢>± |ü+&ç‘·es¡Z+ #˚j·T>∑\<äT. Ä+>∑¢ uÛ≤cÕ

110

yê´yÓ÷Vü≤+˝À ø=≥Tº≈£îb˛j˚T Ä˝À#·Hê |üs¡T\≈£î Ç<=ø£ e´s¡ú Á|üj·÷dü>± ‘√düTÔ+~.

Ä˝À∫+#·&ÜìøÏ ≈£L&Ü düeTj·T+ πø{≤sTT+#·&É+ ø£wüº+>± O+≥T+~. á <Û√s¡DÒ ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü≈£î

X¯Á‘·Te⁄.

‘Ó\T>∑T MT<äø£Hêï dü+düÿè‘·+ô|’ m≈£îÿe n_Ûe÷q+ #·÷ù| (dü+düÿè‘·yT ‘Ó\T>∑T

nqT≈£îH) yês¡T ‘Ó\T>∑Tyêsê? dü+düÿèrj·TT˝≤?

ªª‘Ó\T>∑T˝À @ |ü]uÛ≤wü O+<ä+&û ≈£îø£ÿ, qø£ÿ, |æ*¢ e+{Ï$ ‘·|üŒμμ nì ‘Ó\T>∑T

•wüT\T n+{≤s¡T. MTs¡T ‘·eTì ‘êeTT ‘Ó\T>∑Tyês¡ì nqTø√s¡T. Äs¡T´\eTH uÛ≤$kÕÔs¡T.

≈£îø£ÿ qø£ÿ\ uÛ≤wüì #·<äe&É+ ø£Hêï nee÷q+ @eTT+≥T+~. n+<äTπø Ç+ ¢wüT #·<äTe⁄\≈£î

Á|ü»\≈£î düT\uÛÑ+>± <ë] @s¡Œ&ÉT‘·T+~. ‘Ó\T>∑T uÛ≤wüøÏ »]–q nHê´j·T+ n+‘ê ø£e⁄\e Ò¢

»]–+~. ªm+<äTø£+fÒμ ø£e⁄\ #‹˝À qT&ç dü]>± ô|s¡>∑<äTμ nì KsêK+&ç>± #ÓbÕŒs¡T

ã+>±s¡j·T´. n+‘ø±<äT eTqøÏ ø£e⁄\T ø±<äT s¡#·sTT‘·\T ø±yê*. s¡#·sTT‘ uÛ≤wüì Áã‹øÏkÕÔ&ÉT.

‘Ó\T>∑T˝À ø£e⁄\÷, nqTyê<ä≈£î˝Ò #ê˝≤eT+~ OHêïs¡T. ø±ì s¡#·sTT‘·\T ˝Òs¡T. á

nqTyê<ä≈£î\T ‘Ó\T>∑T˝À kı+‘·+>± sêj·T˝Ò<äT. ø£$ø£+fÒ s¡#·sTT‘˚ eTTK´+ nì 23

n+XÊ\qT |ü{Ïºø£>± ‘·j·÷s¡T #˚dæ O<äVü≤]+∫ #·÷bÕ&ÉT. n+‘˚ø±<äT ø£$‘ê«ìøÏ n~Ûø£

ÁbÕ<Ûëq´‘· ÇùdÔ @eTe⁄‘·T+<√ 12 n+XÊ\˝À $&ÉeTs¡∫ #ÓbÕŒ&ÉT. ‘Ó\T>∑T˝À $$<Ûä n+XÊ\≈£î

dü+ã+~Û+∫q |ü<äC≤\+ O+~. ø±ì n<ä+‘ê m≥Tb˛sTT+~. <ëìï >∑T]Ô+#· j·T≈£î+&Ü

πøe\+ ø£$‘·«+ e÷Á‘·yT sêj·T&É+ e\¢ Ä uÛ≤wüì |ü{Ïº+#·Tø√ Òø£b˛j·÷+. ø£$‘·« uÛ≤ùw

ÁbÕ<Ûëq´‘· dü+‘·]+#·Tø=+~.μμ

‘Ó\T>∑T |ü<ä dü+|ü<ä >∑T]+∫ |ü]y˚<äq #Ó+~q ã+>±s¡j·T´ >±] e÷≥\T

ˇø£kÕ] $+<ë+. :

ªªqT&ç>∑+≥Tø±s¡T\T`‘Ó\T>∑T <dæ Á>±eT´|ü⁄ e÷≥\qT $&É‹j·T´ Òø£b˛sTTq n|ü&ÉT

` yê{Ïì nìï{Ïì ‘Ó\T>∑T e÷≥\T>±H˚ dü÷∫+∫ O+&Ée#·TÃqT>±? m+<äT≈£î n˝≤>∑

#Ój·T´ Ò<äT? m+<äT≈£î nìï{Ïì <d”j·÷\T nì #·÷|æ+∫Hês¡T. BìøÏ ˇø£fÒ »yêãT. yê]øÏ

‘Ó\T>∑T n+fÒ ø£+≥–+|ü⁄ ! ‘Ó\T>∑T nH e÷≥qT #·÷ùdÔH N<äs¡ ! ‘Ó\T>∑T C≤‹ n+fÒ

˝À≈£îe.

>∑‘· yÓsTT´ @fiófl>± ‘Ó\T>∑THê{Ï À eTqTdüT\T ìedæ+#· Ò<ë? yê] u§+~˝Àì

u≤>±\ø£T ù|s¡T¢˝Òyê? >∑‘· yÓsTT´ @fi¯ófl>± ‘Ó\T>∑THê{Ï˝À eT+~ Çfi¯ófl ø£{Ïº ø±|ü⁄sê\T

#Ój·T´ Ò<ë? eT] Ç+{Ï Àì u≤>±\≈£î, Ç\T¢ ø£fÒº |üìeTT≥¢≈£î ù|s¡T¢ Òyê? >∑‘· yÓsTT´

@fi¯ófl>± ‘ÓqT>∑T\T ã≥º\T HÓj·T´˝Ò<ë? ø£≥º˝Ò<ë? nsTTq n|ü&ÉT ã≥º\≈£î H˚‘·≈£î

dü+ã+~Û+∫q e÷≥\T ô|s¡>∑ Ò<ë? >∑‘· yÓsTT´ @fiófl>± ‘Ó\T>∑T C≤‹ H\qT kÕ>∑T #Ój·T´ Ò<ë?

111

n˝≤{Ï n|ü&ÉT kÕ>∑T≈£î #Ó+~q e÷≥\T @s¡Œ&É Ò<ë? >∑‘· yÓsTT´ @fi¯ófl>± ‘ÓqT>∑T\T

b˛s¡T\T #Ój·T´ Ò<ë? ‘·fi¯ófl\T yÓfi¯fl Ò<ë? sêC≤®μ\qT »sTT+#· Ò<ë? yê{Ïì @\ Ò<ë,

|ü]bÕ*+#· ˝Ò<ë? sêj·Tu≤sê\qT q&É|ü˝Ò<ë? dü+~ düs¡‘·T\qT $~+#·˝Ò<ë,

n+^ø£]+#· Ò<ë? eT] á e÷≥ eT÷≥ n+‘ê @$T nsTT+~? >∑‘· yÓsTT´ @fi¯ófl>±

‘Ó\T>∑TC≤μ‹ uÒs¡kÕsê\T #Ój·T´ Ò<ë? |ü&Ée, z&É, Hêe |üsTTHê\T #Ój·T´ Ò<ë? á bı‘·TÔ À

ô|]–q e÷≥\T @$T nsTTHêsTT? >∑‘· yÓsTT´ @fiófl>± ‘Ó\T>∑THê{Ï ÀqT »qT\T »ãT“\T

|ü&É Ò<ë, eT+<äT\T yê&É Ò<ë? á e÷≥ dü+|ü<ä n+‘ê @$T nsTT+~? >∑‘· yÓsTT´

@fiófl ‘Ó\T>∑T C≤‹ ã‘·ø£ Ò<ë, ô|[flfiTfl #düTø√ Ò<ë, |æ\¢\qT ø£q Ò<ë, yê]ì ô|+#· Ò<ë?

á bı‘·TÔ À ô|]–q e÷≥ eT÷≥ @$T nsTT+~? ‘Ó\T>∑T˝À e÷≥\T Òe⁄ nì #Ó|üŒ‘Ó–+#

‘Ó+|üs¡T\T á n&Éø£\≈£î »yêãT #Ó|üŒs¡T, #Ó|üŒ Òs¡T.

Hê$Tì nHø£ nee÷Hê\T |ü&ç, ‹{Ïº+#·T≈£îì, ‘·ìï+#·T≈£îì eTØ yêfifl ªneTà

#Ó|æŒq ø£<∏ä\Tμ ª#·<äTe⁄˝≤ #êe⁄˝≤?μ ˝≤+{Ï |ü⁄düÔø±\T ôd’øÏ\T MT<ä ø£≥Tº≈£îì dü÷ÿfi¯fl≈£î

rdæ¬ø[fl neTTà‘ê&ÉT. e÷ ‘Ó\T>∑T ‘·*¢øÏ bÕ≥ sêdæq X+ø£s¡+u≤&ç düT+<äsê#ê] ≈£L&Ü

n+‘, ø=ìï uÛ≤wü\T <euÛ≤wü\T>± dü+|üqïyÓTÆb˛‘·T+fÒ, Hê ‘·*¢ uÛ≤wü, ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü, HêHê{Ïø°

ù|<ä<Ó’b˛‘·÷ #·T\ø£HÓ’ |ü\#·HÓ’b˛‘·T+fÒ, dü+|üqï uÛ≤wü\‘√ dü+|üs¡ÿyÓTÆ dü+ø£s¡yÓTÆb˛‘ Ç+‘·

dü+ø£≥Hêï <=s¡T≈£î‘·T+~ Ò nH ù|<ä dæú‹øÏ ~>∑C≤]b˛‘·T+~.

Ç|ü&ÉT Hê Á|üXï\T @+≥+fÒ :

1. ªnìï uÛ≤wü\ s¡T∫ø£qï $Tqï ‘Ó\T>∑Tμ n+{≤eTT ø±˙ ªø=\Te⁄≈£î |üs¡uÛ≤wüjT yT\T.

bı≥ºì+|üì ‘Ó\Tπ>\ eT{Ïº≈£î&ÉTe?μ n˙ düe÷<Ûëq+ #Ó|ü≈£î+{≤eTT. m+‘· $∫Á‘·yÓTÆq

|ü]dæú‹?

2. eTq Á>∑+<∏ë\˝À Oqï~ m≈£îÿe XÊ‘·+ ‘Ó\T>∑T*|æ À Oqï <˚euÛ≤wü dü+düÿè‘·y˚T

nsTTq|ü⁄&ÉT <euÛ≤wü ôVA<ë ‘Ó\T>∑T≈£î m+<äT≈£îsê<äT?

3. eTq+ nqTì‘· + eT …¢ |üP<ä+&É\T ydæ eT+>∑fi≤s¡‘·T*düTÔqï ‘Ó\T>∑T‘·*¢ e÷{≤¢&

uÛ≤wü <euÛ≤ùw ø£<ë? ‘Ó\T>∑T‘·*¢ <e‘· nsTT‘ Ä <e‘· e÷{≤¢& uÛ≤wü K∫Ã‘·+>±

<euÛ≤ùw ne⁄‘·T+~ ø£<ë?

4. ªª‘ÓqT>∑T <XyT <X+, ‘ÓqT>∑T uÛ≤ùw uÛ≤wü

‘ÓqT>∑T eTqTwüT Ò eTqTwüT\T, ‘ÓqT>∑T ywüyT ywü+.

@ C≤‹ jÓT<ä{≤ @ dü+<äs¡“¤+˝Àq÷

m+<äT≈£îq÷ï Hê ‘ÓqT>∑T C≤‹ rdæb˛<äTμμ

nì lbÕ<ä düTÁãeTD´XÊÁdæÔ m+‘√ >∑s¡«+>± #Ó|ü≈£îHêï&ÉT.

112

ªªÁ|ü‹ ‘Ó\T>∑T yê&É÷ ‘Ó\T>∑TuÛ≤wüqT ‘·q ÁbÕD+‘√ düe÷q+>± #·÷düT≈£î+{≤&ÉT.

<ìHÓ’Hê e÷s¡TÃ≈£î+{≤&ÉT >±˙ e÷‘·èuÛ≤wüqT e÷Á‘·+ e÷s¡TÃø√&ÉTμμ nì BÛe÷>±

#Ó|ü≈£îHêï&ÉT ãT∫Ãu≤ãT.

Mfifl+‘· >∑{Ïº>± yê~+#· ÒqT >±˙ ø£ dü+ Hê uÛ≤wü À ≈£L&Ü <Ó’eÁbÕs¡úq\÷, ø£s¡àø±+&É\÷

#j·T≈£L&É<ë? nì n&ÉT>∑T‘·THêïqT.

ø£s¡àø±+&É\˝À ‘Ó\T>∑T

qe÷E ‘Ó\T>∑T˝À #j·÷\ì HqT #ê˝≤ ø±\+>± yê~düTÔHêïqT. ªq&ÉTdüTÔqï #·]Á‘·μ

yT 2011 dü+∫ø£ À &Ü. õ.$. |üPs¡í#·+<äT >±s¡T sêdæq ªì‘· J$‘·+˝À ø£s¡àø±+&É\≈£î

‘Ó\T>∑T |üìø±sê<ë?μ nH yê´dü+ #·÷dæ Äq+<ä+‘√ ˇø£ ÒK sêXÊqT. yê´dü+ Ä<ä +‘·+

ÄdüøÏÔ<ëj·Tø£+>±, ùV≤‘·Tã<äΔyÓTÆq Ä˝À#·q\T πs|ü⁄‘·÷ kÕ–+~. dü+düÿè‘ê~Û|ü‘· + ì\ã&Ü\H

ø=+<ä]øÏ á yê´dü+ s¡T∫+#·ø£b˛e#·TÃ ø±˙ s¡#·sTT‘· yÓTC≤]{° Á|ü»\T e÷{≤¢& uÛ≤wü |üøå±q

ì\ã&ç Hê´j·T+ n&ç>±&ÉT. ‘Ó\T>∑T |ü≥¢ ∫qï #·÷|ü⁄ m+<äT≈£î nHêï&ÉT? <e⁄&çøÏ ‘Ó\T>∑T sê<ë?

nì ‘ê]ÿø£+>± Á|ü•ï+#ê&ÉT. ø£s¡àø±+&É\˝À e÷‘·èuÛ≤cÕ $ìjÓ÷>∑+ »s¡>±\˙, ‘Ó\T>∑T˝À

ô|[fl »s¡bÕ\˙ düeT+»düyÓTÆq Hê´j·TyÓTÆq Ä˝À#·q\T πs¬ø‹Ô+#ê&ÉT. |üPs¡í#·+<äT >±]

Ä˝À#·q\T Ä#·s¡D˝ÀøÏ eùdÔ ‘Ó\T>∑T Á|ü»\ |üsêBÛq‘· b˛‘·T+~. ‘Ó\T>∑T Á|ü»\ Vü≤è<äj·÷\T

e÷‘·èuÛ≤wü À ùd«#·Ã¤>± ‘Ós¡T#·T≈£î+{≤sTT. ns¡ú+ø±ì eT+Á‘ê\ø£+fÒ >∑T+&Ó ˝À‘·T˝À¢+∫

neTàuÛ≤wü À ô|\T¢_øÏe#Ã ÁbÕs¡úq m+‘√ u≤>∑T+≥T+~. m+‘√ Vü‰sTTìdüTÔ+~. dü+¬øfiófl

‘Ó–b˛sTT eTq Á|ü»\T düTK|ü&É‘ês¡T. e÷qeVü≤≈£îÿ\ |ü]s¡ø£åD ø√dü+ eT‘·eTT, Hê´j·TeTT,

$<ä , bÕ\q, yê´bÕs¡eTT e÷‘·èuÛ≤wü À »s¡>±*. (q&ÉTdüTÔqï #·]Á‘· pHé 2011)

|ü⁄*ø=+&É düTu≤“#ê] Ç˝≤ nHêïs¡T :`

ªª‘Ó\T>∑T H˚\MT<ä ‘Ó\T>∑T yê] Ç+&É¢ À, >∑T&ÉT\˝ÀqT #·~y˚ eT+Á‘ê\T |üP»\T

‘Ó\T>∑T uÛ≤wü À »s¡>∑e⁄. <yê\j·T+˝À ø±ì Ç+{Ï e<ä› ø±ì #ùd j·T»„j·÷>±<äT\ìï+{≤

#·~y~ eTq≈£î ‘Ó*j·Tì dü+düÿè‘· uÛ≤ùw. BìøÏ ã<äT\T Ç< $wüj·÷ìï ‘Ó\T>∑T˝À eTqyT

#Ó|üŒ≈£L&É<ë? ≈£î≥T+ã πøåe÷ìï ø√] Áe‘·+ #düTÔHêïqT <yê nì <e⁄ìøÏ ‘Ó\T>∑T˝À eTq+

#Ó|üø√ Òe÷? |ü$Á‘·‘· dü+düÿè‘· uÛ≤wüì ã{Ïº edüTÔ+<ë Ò<ë #ùd eTqdüTqT ã{Ïº edüTÔ+<ë?

#ê˝≤ eT‘· Á>∑+<∏ë\T kÕe÷q´ e÷qe⁄\T e÷{≤¢&˚ uÛ≤wü À Òe⁄. eT‘· dü+ã+<ÛäyÓTÆq

ø±s¡ Áø£e÷\T n+<ä]ø° ns¡ú+ø±ì uÛ≤wü À O+{≤sTT. ˇø£ uÛ≤wü≈£î eT‘·>ös¡e+ \_Û+∫q

‘·sê«‘· Ä uÛ≤wü ns¡ú+ø±ø£b˛sTTHê |òüsê« Ò<äqT≈£î+{≤s¡T.

113

#ê˝≤ Á>±eT <˚e‘·\ >∑T&ÉT\˝À ‘Ó\T>∑T˝ÀH˚ |üPC≤ ø±s¡´Áø£e÷\T »s¡T>∑T‘êsTT.

Á>±eT<e‘·\ >∑T&ÉT\˝À s¡»≈£î\T, ≈£åîs¡≈£î\T, ø=eTTà\yêfiófl, u…’+&É¢yêfiófl, <ä[‘· |üPC≤s¡T\T

yê] |üP»\T eT+Á‘ê\qT Ä#êsê\qT ‘Ó\T>∑T˝ÀH #kÕÔs¡T. <e⁄ì <äèwæº À eTqTwüT\ eT<Ûä

‘ês¡‘·e÷´\T ÒqfÒ¢ uÛ≤wü\ eT<Ûä ≈£L&Ü O+&Ée⁄. eTq ‘Ó\T>∑T≈£î eT‘·dü+kÕÿs¡ kÕúsTTì

ø£*Œ+∫ >∑T&ç À Ç+{À¢ nìï eT‘·ø±sê´\≈£î ‘Ó\Tπ> m+<äT≈£î yê&É≈£L&É<äT?

á $wüj·T+˝À ÁøÏdæºj·TqT¢ ø=+‘· yÓTs¡T>∑T. yês¡T eT‘· ø±s¡ Áø£e÷\T n˙ï Äj·÷

Á|ü»\ e÷‘·èuÛ≤wü ÀH #kÕÔs¡T. Áø°düTÔ uÛ≤wü nì Væ≤Áã÷ uÛ≤wü À #j·Ts¡T.

‘Ó\T>∑T eT‘·dü+kÕÿs¡kÕúsTTì, |ü$Á‘·kÕúsTTì ‘Ó#·TÃø√e&É+ eTq #˚‘·˝À¢H˚ O+~.

Bìø√dü+ Á|ü‘´ø£+>± ˇø£ O<ä eT+ #ôd’Hê ‘Ó\T>∑T≈£î eT‘·|ü$Á‘·kÕúsTT ≈£L&Ü ‘Ó#·TÃø√yê*.

(dü÷s¡ 9.4.2012)

u…’_ Ÿ Á|üø±s¡+ <e uÛ≤wü\T ` e÷qe uÛ≤wü\T

uÛ≤wü\T ‘ês¡Te÷s¡T #dæ+~ <e⁄&

ªªuÛÑ÷$Tj·T+<ä+‘·≥ ˇø£ÿ uÛ≤wüj·TT ˇø£ÿ |ü\T≈£îqT O+&ÓqT. n|ü&ÉT jÓTôVAyê

Ç~>√ »qeTT ˇø£ÿfÒ— yê]ø£+<ä]øÏ uÛ≤wü ˇø£ÿfÒ— yês¡T >√|ü⁄s¡+ |üì Äs¡+_Û+∫ j·TTHêïs¡T.

Çø£MT<ä≥ yês¡T #j·T <ä\#·T @|üì jÓÆTqqT #j·T≈£î+&É yê]øÏ Ä≥+ø£yT$Tj·TT qT+&É<äT

>∑qTø£ eTqeTT ~–b˛sTT yê]˝À ˇø£ì e÷≥ ˇø£ìøÏ ‘Ó*j·T≈£î+&É nø£ÿ&É yê] uÛ≤wüqT

‘ês¡Te÷s¡T #j·TT<äeTT s¡+&Éì nqTø=HÓqT. <ëìøÏ u≤u…\T nqT ù|s¡T ô|{Ïº]— m+<äTø£q>±

nø£ÿ&É jÓTôVAyê uÛÑ÷»qT\+<ä] uÛ≤wüqT ‘ês¡Te÷s¡T #ôdqT. (Ä~ø±+&ÉeTT 11:1`9)

j·T÷<‘·s¡ uÛ≤wü\ yê]ô|’ HÓôV≤e÷´ <Ís¡®q´+ :

ªªÄ ~qeTT\˝À nc º<äT nyÓ÷àqT yÓ÷j·÷ãT dü+ã+<ÛäT …’q Ád”Ô\qT $yêVü≤eTT #dæø=ìq

ø=+<äs¡T j·T÷<äT\T Hê≈£î ø£qã&ç]. yê] ≈£îe÷s¡T\˝À dü>∑eTT eT+~ nc˛¶<äT uÛ≤wü

e÷≥˝≤&ÉTyês¡T. yês¡T Äj·÷ uÛ≤wü\T e÷≥˝≤&ÉTyês¡T >±ì j·T÷<äT\ uÛ≤wü yê]˝À me]øÏì

sê<äT. n+‘·≥ HqT yê]‘√ yê~+∫ yê]ì X|æ+∫ ø=+<ä]ì ø={Ïº yê] ‘·\yÓ+Á≥Tø£\qT

ô|]øÏydæ MTs¡T yê] ≈£îe÷s¡T\≈£î MT ≈£îe÷¬sÔ\qT Çj·T´ø£j·TT, MT ≈£îe÷s¡T\¬ø’qqT MT¬ø’qqT

yê] ≈£îe÷¬sÔ\qT |ü⁄#·TÃø=qø£j·TT O+&Ée …qì yê]#‘· <e⁄ì ù|s¡≥ Á|üe÷DeTT #sTT+∫,

Ç{Ïº ø±s¡ eTT\T »]–+∫ ÇÁXÊjT©j·TT\ sêC…’q kı˝§yÓ÷qT bÕ|üeTT #j·T Ò<ë ? nì

n&ç–‹ì. Á|ü<Ûëq j·÷»≈£î&ÉTqT m˝≤´w”ãT ≈£îe÷s¡T&ÉTHÓ’q jÓ÷j·÷<ë ≈£îe÷s¡T\˝À ˇø£&ÉT

ôVAs√˙j·TT&Ó’q düq“\¢≥Tq≈£î n\T¢&ÜjÓTqT. <ëììã{Ïº H˚qT n‘·ì HêjÓTT<ä› qT+&ç

‘·]$T‹ì. HÓôV≤e÷´ 13:24`28

114

e÷‘·èuÛ≤wü ã<äT\T |æ‘·èuÛ≤wü XÊdüq+ :

ªª|ü⁄s¡TwüT&ÉT ‘·q sTT+{Ï˝À n~Ûø±]μμ>± qT+&Ée˝…qìj·TT, ªªÁ|ü‹ |ü⁄s¡TwüT&ÉT ‘·q

dü«uÛ≤wü qqTdü]+∫ ‘·q sTT+{Ïyê]‘√ e÷≥˝≤&Ée …qìμμ j·TT Ä»„ Ç∫Ã, Á|ü‹ dü+kÕúqeTTq≈£î

<ëì Áyê‘· Á|üø±s¡eTT>±qT, Á|ü‹ »qeTTq≈£î <ëì uÛ≤wü Á|üø±s¡eTT>±qT sêE nVü≤ùw«s√wüT

Væ≤+<ä÷ <˚X¯+ qT+&ç Ç~∏jÓ÷|æj·÷ es¡≈£î ‘·q @\Tã&ç À Oqï 127 <˚XÊ\≈£î ‘·q

düø£\yÓTÆq dü+kÕúqeTT\≈£î ‘êø°<äT |ü+bÕ&ÉT. (mùdÔs¡T 1:22)

sêÁ‹øÏ |ü>∑\T≈£î uÛ≤wü Ò<äT :

Äø±X¯eTT\T <˚e⁄ì eTVæ≤eTqT $e]+#·T#·Tqï$ n+‘·]ø£åeTT Äj·Tq #˚‹ |üìì

Á|ü#·Ts¡|üs¡#·T#·Tqï~. |ü>∑{ÏøÏ |ü>∑\T uÀ<Ûä#j·TT#·Tqï~. sêÁ‹øÏ sêÁ‹ C≤„qeTT ‘Ó\T|ü⁄#·Tqï~.

yê{ÏøÏ u≤wü Ò<äT e÷≥\T Òe⁄ yê{Ï dü«s¡eTT $qã&É<äT. (ø°s¡Ôq 19.3)

sê»uÛ≤wü≈£î kÕcÕº+>∑+ :

ªªø£©›j·TT\ $<ä qT uÛ≤wüqT yê]øÏ Hs¡TŒeTT.μμ

yÓTT<ä≥ : Äj·÷ uÛ≤wü\T e÷≥˝≤&ÉTyês¡TqT kÕ–\|ü&ç, sê»>∑T HÓãTø£<Óï »s¡T ì\Teu…{Ïº+∫q

ã+>±s¡T Á|ü‹eT≈£î qeTkÕÿs¡eTT #dæ].

‘·s¡Tyê‘· : jTuÛ≤wü e÷≥˝≤&ÉTyê]˝À >±ì wüÁ<ä≈£î, yTcÕ≈£î, nuÒ<Óï>√ j·TqTyê] <e⁄ì

me&ÉT <ä÷wæ+#·TH√ yê&ÉT ‘·T‘·TÔìj·T\T>± #j·Tã&ÉTqT— (<ëìjT\T 3)

Ä ~qeTT\˝À Äj·÷ uÛ≤wü\T e÷≥˝≤&ÉT nq´»qT\˝À |ü<dæeT+~ jÓTTø£ j·T÷<äTì

#Ó+>∑T|ü≥Tºø=ì <e⁄&ÉT MT≈£î ‘√&ÉT>± OHêï&ÉqT dü+>∑‹ e÷≈£î $qã&çq~ >∑qTø£ yTeTT

MT‘√ ≈£L&É e‘·TÔeTì #Ó|ü<äTs¡T. (C…ø±sê´ 1)

Hê>∑]ø£eTT Òì Ä »qeTTqT Á>∑Væ≤+|ü Òì >∑+;Ûs¡uÛ≤wüj·TT ≈£î ‘Ó*j·Tì nq´ uÛ≤wüj·TT

|ü\T≈£î Ä »qeTTqT ˙$ø£qT #·÷&Ée⁄. (jTwüj·÷ 33:19)

m≈£îÿe uÛ≤wü\˝À O+fÒ m≈£îÿe eT+~ #·<äTe⁄‘ês¡T :

jTdüT dæ\Teyj·T ã&çq düú\eTT |ü≥ºDeTTq≈£î düMT|üyÓTÆj·TT+&ÓqT, n~ ôV≤Á; Á^≈£î

s√e÷ uÛ≤wü\˝À Áyêj·Tã&ÓqT >∑qTø£ j·T÷<äT\˝À nH≈£î\T <ëìì #·~$]. (jÓ÷Vü‰qT

19:20)

<euÛ≤wü≈£î ~e´ X≈£îÔ\T

Hê HêeTeTTq <äj·T´eTT\qT yÓfifl>=≥Tº<äTs¡T— ø=‘·Ô uÛ≤wü\T e÷≥˝≤&ÉT<äTs¡T. (e÷s¡Tÿ

16:17)

n+<äs¡T |ü]Xó<ëΔ‘·à‘√ ì+&çqyê¬s’ Ä Ä‘·à yê]øÏ yêøXøÏÔ nqTÁ>∑Væ≤+∫q ø=\~

115

nq´uÛ≤wü\‘√ e÷≥˝≤&ÉkÕ–]. á Xã›eTT ø£\T>∑>± »qT\T >∑T+|ü⁄\T>± ≈£L&çe∫Ã, Á|ü‹

eTqTwüT´&ÉT ‘·q ‘·q dü«uÛ≤wü‘√ yês¡T e÷≥˝≤&ÉT≥ $ì ø£\es¡|ü&ç]. eTq˝À Á|ü‹yê&ÉT

‘êqT |ü⁄{Ïºq <X|ü⁄uÛ≤wü‘√ MTs¡T e÷≥˝≤&ÉT≥ eTqeTT $qT#·THêïyT— Ç<$T? Áπørj·TT\T

ns¡;j·TT\T yÓTT<ä …’q eTq eT+<äs¡eTTqT, Ms¡T eTq uÛ≤wü\‘√ <e⁄ì >=|üŒ ø±s¡ eTT\qT

$e]+#·T≥ $qT#·THêïeTì #Ó|üø=ì]. ‘·eT˝Àì $<Ûäesê+Á&ÉqT ∫qï #·÷|ü⁄ #·÷∫s¡ì

ôV≤Á;j·TT\ MT<ä Á^≈£îuÛ≤wü e÷{≤¢&ÉTj·T÷<äT\T düDT>∑kÕ–]. kÂ˝≤ kÂ˝≤, qHÓï+<äT≈£î

Væ≤+dæ+#·T#·THêïe⁄ ? nì ôV≤Á;uÛ≤wü À ˇø£ dü«s¡eTT Hê‘√ |ü\T≈£î≥ $+{Ïì. (nb˛düÔ\T\

ø±s¡ eTT\T 2)

<e<ä÷‘·\ uÛ≤wü\˝À e÷{≤¢&ç‘ dü]b˛<äT ns¡ú+ #ÓbÕŒ*

eT]jÓTTø£ìøÏ HêHê$<Ûä uÛ≤wü\TqT, eT] jÓTTø£ìøÏ uÛ≤wü\ ns¡úeTT #Ó|ü X¯øÏÔj·TT

nqTÁ>∑Væ≤+|üã&ç j·TTqï$. n+<äs¡T uÛ≤wü\‘√ e÷≥˝≤&ÉT#·THêïsê? n+<äs¡T Ä uÛ≤wü\

ns¡úeTT #Ó|ü#·THêïsê ? (ø=]+B∏j·TT\≈£î 12:10,30)

eTqTwüT´\ uÛ≤wü\‘√qT <e<ä÷‘·\ uÛ≤wü\‘√qT HqT e÷≥˝≤&çqqT, Áù|eT Òìyê&ÉHÓ’‘

ÁyÓ÷¬>&ÉT ø£+#·TqT >∑D>∑D˝≤&ÉT ‘êfieTTHÓ’ j·TT+<äTqT. (1 ø=]+B∏ 13.1)

dü+|òüTeTT πøåe÷_Ûeè~Δ bı+<äTì$T‘·ÔeTT uÛ≤wü\‘√ e÷≥ ≤&ÉTyê&ÉT ns¡úeTT #Ó|æŒ‘H>±ì

yêìø£+f… Á|üe∫+#·Tyê& ÁX‚wüT&ÉT. (1 ø=]+B∏ 14.5)

uÛ≤wü‘√ e÷≥˝≤&ÉTyê&ÉT ns¡úeTT#Ó|ü XøÏÔ ø£\T>∑T≥¬ø’ ÁbÕs¡úq #j·Te …qT. (1 ø=]+B∏

14.13)

uÛ≤wü‘√ me&Ó’qqT e÷≥˝≤&ç‘, Ç<ä›s¡T nedüs¡yÓTÆq jÓT&É\ eTT>∑TZ]øÏ $T+#·≈£î+&É,

e+‘·T\#=|üq e÷≥˝≤&Ée …qT, ˇø£&ÉT ns¡úeTT #Ó|üŒe …qT. (1 ø=]+B∏ 14.27)

eTs¡àuÛ≤wü

uÛ≤wü˝À e÷≥˝≤&ÉTyê&ÉT eTqTwüT´\‘√ ø±<äT <˚e⁄ì‘√ e÷≥˝≤&ÉT#·THêï&ÉT—

eTqTwüT´&Óe&ÉTqT Á>∑Væ≤+|ü&ÉT>±ì yê&ÉT Ä‘·àe\q eTs¡àeTT\qT |ü\T≈£î#·THêï&ÉT. (1 ø=]+B∏

14.2)

˝Àø£eT+<äT mH√ï $<ÛäeTT\>∑T uÛ≤wü\TqïqT yê{Ï À ø£f…ÆqqT düŒwüºeTTø±ì<Ó’ j·TT+&É<äT.

(1 ø=]+B∏ 14.10)

Ä‘·àø=ø£ uÛ≤wü eTqdüT ø=ø£ uÛ≤wü

H˚qT uÛ≤wü‘√ ÁbÕs¡úq #˚dæqjÓT&É\ Hê Ä‘·à ÁbÕs¡úq #˚j·TTqT >±ì Hê eTqdüT‡

|òü\e+‘·eTT>± O+&É<äT. (1 ø=]+B∏ 14.14)

dü+|òüTeTT˝À uÛ≤wü‘√ |ü~y\ e÷≥\T |ü\T≈£î≥ø£+f…, Ç‘·s¡T\≈£î uÀ<Ûäø£\T>∑Tq≥T¢ Hê

116

eTqdüT‡‘√ nsTT<äT e÷≥\T |ü\T≈£î≥ yT\T.(1 ø=]+B∏ 14.19)

uÛ≤wü\T $XÊ«düT\≈£î ø±<äT n$XÊ«düT\πø dü÷#·ø£yÓTÆj·TTqï$ (1 ø=]+B∏ 14.22)

yÓÁ] uÛ≤wü :

dü+|òüTeT+‘·j·TT @ø£eTT>± ≈£L&ç n+<äs¡T uÛ≤wü\‘√ e÷≥˝≤&ÉT#·T+&É>±, O|ü<XeTT

bı+<äìyê¬s’qqT n$XÊ«düT …’qqT ˝À|ü*øÏ e∫ÃqjÓT&É\, MTs¡T yÓiÏ¿e÷≥ ˝≤&ÉT#·THêïs¡ì

nqTø=+<äTs¡Tø£<ë ? (1 ø=]+B∏ 14.23)

Á≈£Ls¡ eTè>∑ uÛ≤wü

|ü]Xó<äTΔ\‘√ j·TT<äΔeTT #j·TqT yê]ì »sTT+|üqT |ü~ ø=eTTà\TqT @&ÉT ‘·\\TqT

>∑\ jÓTTø£ Á≈£Ls¡eTè>∑eTT≈£î n~Ûø±s¡$Tj·T´ã&ÓqT. Á|ü‹ e+XeTT MT<äqT Á|ü‹ Á|ü»MT<äqT

Äj·÷ uÛ≤wü\T e÷≥˝≤&ÉTyê] MT<äqT Á|ü‹ »qeTT MT<äqT n~Ûø±s¡eTT <ëìøÏj·T´ã&ÓqT.

(Á|üø£≥q 13.7)

u…’_ Ÿ ‘Ó\T>∑T nqTyê<ë\T :

Á|ü|ü+#·+˝Àì n‘· ~Ûø£ uÛ≤wü\˝ÀøÏ nqTe~+|üã&É¶ Á>∑+<Ûä+ u…’_ Ÿ.

1727 ` u…+»$THé wü÷ Ÿ® (»s¡àHé \÷<∏äs¡Hé $TwüqØ) ø=‘·Ô ìã+<Ûäq (neTTÁ~‘· Á|ü‘·T\T

»s¡à˙˝À Ç|üŒ{Ïø° OHêïsTT)

1732 ` u…+»$THé |òü÷ Ÿ® bÕ‘· ìã+<Ûäq (neTTÁ~‘· Á|ü‘·T\T »s¡à˙˝À Ç|üŒ{Ïø° OHêïsTT)

1742 ` |òæ*|t yÁ_j·THé (ÄeTTÁ~‘·+)

1795 ` ¬øô|ºHé &Ü&é‡ (ádtº Ç+&çj·÷ ø£+ô|˙˝À kÕÿ{≤¢+&é O<√´–). Ç‘·ì eTs¡D≤q+‘·s¡+

‘√{Ï O<√´>∑T\T Ç‘·ì nqTyê<ëìï ∫‘·TÔ ø±–‘ê\T>± uÛ≤$+∫ bıs¡bÕ≥Tq

‘·>∑\u…{≤ºs¡≥.

1800 ` ‘=* ø±´<∏ä*ø˘ u…’_ Ÿ

1812 ` &çÁ>±+»Hé, Äq+<äsêj·Ts¡T Hê\T>∑T düTyês¡Ô\T (ø£\ø£‘êÔ ø£¬skÕŒ+&ç+>¥ ø£$T{°)

1818 ` C≤Hé >√s¡¶Hé, m&É«sY¶ Á|æ#Ó{Ÿ, Äq+<äsêj·Ts¡T ($XÊK|ü≥ï+ u…’_ Ÿ kıôd’{°)

1818 ` $*j·T+ πøØ ` ø=‘·Ô ìã+<Ûäq (eTÁ<ëdüT)

1821 ` $*j·T+ πøØ bÕ‘· ìã+<Ûäq˝Àì nsTT<äT ø±+&Ü\T (eTÁ<ëdüT)

1841 ` C…. Ø&é Ä~ø±+&É+ (eTÁ<ëdüT Ä–®\Ø kıôd’{°)

1844 ` q÷´yÓ Ÿ ` ø=‘·Ô ìã+<Ûäq (eTÁ<ëdüT)

1844 ` ‘Ó\T>∑T u…’_ Ÿ nqTyê<ä dü+|òüT+ @sêŒ≥T

1853 ` #ê¬s¢dt |òæ*|tÁuÖHé (ÄeTTÁ~‘·+)

1881 ` u≤|æºdtº nqTyê<ä+ (eTÁ<ëdüT)

117

1888 ` &Í˙, sê|òüTej·T´ ` ‘Ó\T>∑T ]|òü¬sHé‡ ø=‘·Ô ìã+<Ûäq

1898 ` u…’_ Ÿ dües¡D dü+|òüT+ @sêŒ≥T (O ŸŒ¤, ÄãØ¢, nq+‘·+, oqj·T´... 8eT+~

düuÛÑT´\T)

1904 ` düe]+∫q |üP]Ô Ábıf…ôdº+{Ÿ u…’_˝Ÿ, ¬s+&Ée ø±´<∏ä*ø˘ u…’_˝Ÿ (‘√e÷düT,

u≤˝≤q+<ä+, sêCÒ+<äsY, ˝≤{ÏHé qT+&ç)

1914 ` \ø£ÿes¡+ »MT+<ës¡T sêC≤ eT+Á‹ Áù|>∑Z&É uÛÑT»+>∑sêe⁄ ` ø=‘·Ô ìã+<Ûäq

ø±e´+

1927 ` Ç. ˇe÷Á>∑Hé ` eT‘·ÔsTT, \÷ø±, jÓ÷Vü‰qT düTyês¡Ô\T

CÒyéT‡ ` Hê\T>∑T düTyês¡Ô\T

1941 ` u≤>¥‡ ` ‘Ó\T>∑T ]|òü¬sHé‡ u…’_ Ÿ

1976 ` ø=+&ÉM{Ï y+ø£≥ ø£$ ` s¡ø£åD y<ä+ (ø±´‘·*ø u…’_ Ÿ) (dü+bÕ<ä≈£î\T >±*

u≤*, bÕ{Ïã+&É¢ $*j·T+, dæ.Çπ>ïwæj·Tdt)

1990 ` *$+>¥ u…’_ Ÿ‡ Ç+&çj·÷ ` yê&ÉTø£ uÛ≤wü À |ü]Xó<äΔ u…’_ Ÿ, |üP<√≥ CÀ»j·T´

` dü+|üPs¡í ø±´‘·*ø u…’_ Ÿ ª|ü$Á‘· Á>∑+<∏äeTTμ

1987 ` õ.ÄsY.Áø√ ` |ü$Á‘· Á>∑+<Ûä+

1994 ` õ.ÄsY.Áø√ ` |ü$Á‘· Á>∑+<∏ä+ (yê´U≤´q düVæ≤‘·+)

1995 ` yê&ÉTø£ uÛ≤wü À u…’_ Ÿ

` ôV≤|”‡u≤ düT+ø£] (‘Ó\T>∑T u…’_\T nqTyê<ä #·]Á‘·)

‘HÓ ø£Hêï eT<ÛäTs¡+sê ‘Ó\T>∑T

Ä ‘Ó\T>∑T<äq+ e÷ ø£+{Ï yÓ\T>∑T

eTq >∑‘· #·]Á‘· m+‘· U≤´‹ ?

>∑]«+#·<ä>∑Z C≤‹ ‘Ó\T>∑T C≤‹ ! ` Äs¡TÁ<ä

118

20. nìï uÛ≤wü\÷ <euÛ≤wü Ò

KTsêqT Á>∑+<Ûëìï $$<Ûä uÛ≤wü\˝ÀìøÏ nqTyê<ä+#dæ <Ó’edü+<XÊìï düs¡«uÛ≤wü\

yê]øÏ n+~+#ê\ì m+<äs√ eTVü‰‘·Tà\T $X« Á|üj·T‘·ï+ #XÊs¡T. ø=+<äs¡T ‘·eT

Á|üj·T‘·ï+˝À dü|òü\T\Tø±>± eT]ø=+<äs¡T eT‘· #ê+<ädüT\ #‹˝À Væ≤+dæ+#·ã&Ü¶s¡T.

KTsêqT Á>∑+<Ûëìï @ uÛ≤wü Àìø° nqTe~+#·≈£L&É<äì eT÷s¡â+>± yê~dü÷Ô Vü≤‘· \≈£î

‘·\|ü&çqyês¡÷ ø=ìï <XÊ\˝À ñHêïs¡T.

düs¡«uÛ≤wü\÷ <e⁄ìy nì ˇø£ Á|üø£ÿ #ÓãT‘·÷H eTs√ Á|üø£ÿ ns¡;“ uÛ≤wüqT

düs¡«»q+ô|’ ìs¡“¤+<Ûä+>± s¡T<ä›pdüTÔqï yê] u…&É<ä H&ÉT rÁeyÓTÆ+~. KTsêqT Á>∑+<Ûä+

düs¡«e÷qyê[ ø√dü+ e∫Ã+<äì #Óù|Œyêπs Ä e÷qyê[øÏ <e⁄&ÉT $$<Ûä e÷‘·èuÛ≤wü\

ì#êÃ&Éì eT]∫b˛sTT ns¡;“ì ‘·|üŒìdü] #düTÔHêïs¡T.

Á|ü‹ Á|üeø£Ô≈£L&Ü ‘·q e÷‘·èuÛ≤wü ÀH˚ eT‘· Á|ü#ês¡+ #˚ùdyês¡T. ndü\T

<Ó’edü+<˚X¯+ ≈£L&Ü Á|üeø£Ô\ jÓTTø£ÿ e÷‘·èuÛ≤wü ÀH˚ e#˚Ã~. m+<äTø£ì? Á|üeø£Ô≈£î

eTT+<äT ns¡Δ+ ø±yê*. Ä ‘·s¡Tyê‘· @ Á|ü»\¬ø’‘ #Ó|üŒuÀ‘·THêï&√ Ä Á|ü»\≈£î ns¡Δ+

ø±yê*. ns¡ΔeTsTT´+< eT‘·+.

á eTs¡à+ KTsêqT ˝ÀH $|æŒ #Ó|üŒã&ç+~. KTsêqTqT <e⁄&ÉT ns¡;“ ˝ÀH

m+<äT≈£î |ü+bÕ&ÉT?

ªª˙≈£î ns¡ú+ ø±yê\ì KTsêqTqT ns¡;“uÛ≤wü ÀH |ü+bÕeTT.μμ (KTsêqT 12:2)

yTeTT KTsêqTqT ns¡ãT“ø±ì yê]¬øe]¬ø’Hê |ü+|æq ‘·s¡Tyê‘· yês¡T <ëìï

#·~$ ns¡ãT“\≈£î $ì|æùdÔ yês¡T <ëìï qeTàs¡T (KTsêqT 26 :198, 199.).

ns¡ãT“\T Á>∑Væ≤+#·&É+ ø√dü+ n~ KTsêqT>± #˚j·Tã&ç+~. ªª MTs¡T

Á>∑Væ≤+#·≥+ ø√dü+ yTeTT ns¡;“ KTsêqT>± #dæ‹$T μμ (KTsêqT 43 :2,3).

eT] ‘Ó\T>∑T yêfiófl Á>∑Væ≤+#ê\+fÒ n~ ‘Ó\T>∑T KTsêqT>± #j·Tã&Ée<ë›?

KTsêqT ns¡;“˝À me]ø√dü+ e∫Ã+~?

ªª˙e⁄ eTø±ÿyê]ì #·T≥Tº|üø£ÿ\ ñqïyê]ì ôV≤#·Ã]+#·≥+ ø√dü+ ns¡;“

uÛ≤wü À KTsêqT qT ˙e<ä›≈£î |ü+bÕeTT.μμ (KTsêqT 12:7)

eT] eT∫©|ü≥ï+ yê]ì ôV≤#·Ã]+#ê\+fÒ ns¡;“ uÛ≤wü À m+‘· ns¡∫Hê

yê]øÏ ns¡ú+ø±<äT, ªª<˚e⁄ì rs¡TŒ dæ+Vü‰düq+ eTT+<äT eTqeT+‘ê ˇø£ s√E

119

ì\ã&É‘êeTTμμ nì ‘Ó\T>∑T˝À #Ó|æŒ ôV≤#·Ã]+#·e#·TÃ >∑<ë! ns¡ú+ ø±ì ø£s¡àø±+&É

ã+&Ó&ÉT #ùdø£+fÒ ns¡úe+‘·yÓTÆq düÁ‹ÿj·T ˇø£ÿfÒ#ê\T.

dü«s¡Z¡ÁbÕ|æÔ ø√dü+ eTìwæ #j·Te\dæ+~ @$T{Ï?

ªª <˚e⁄&˚ e÷Á|üuÛÑTe⁄ nì, mes¡T düü<ä«s¡ÔqT …’ ñ+{≤s√ yê]øÏ m˝≤+{Ï

uÛÑj·T+>±ì <äTíK>±ì Òe⁄. yês¡T dü«s¡ZìyêdüT\T. n+<äT˝À yês¡T XÊX«‘·+>± O+{≤s¡T.

n~ yês¡T #düT≈£îqï ø£s¡à\ |òü*‘·+.μμ (KTsêqT 46:13,14)

n+fÒ düÁ‹ÿj·T\ |òü*‘·yT dü«s¡Z+! á |üs¡eT dü‘ê´ìï nìïeT‘ê\T uÀ~ÛdüTÔqï$.

$$<Ûä ÁbÕ+rj·T uÛ≤wü\˝ÀìøÏ #=#·TÃø=ì yÓ[fl, Äj·÷ Á|ü»\ dü+düèÿ‹ì <Óã“rj·T≈£î+&Ü

yê]yê] uÛ≤wü˝À¢H˚ ªª@πøX¯«s√bÕdüqμμ yê´|æÔ #˚j·Te#·TÃ. ns¡ú+ ø±ì, ns¡;“ì

Ä+Á<ÛäeTTdæ¢+\ô|’ s¡T<ä›≥+ ø£+fÒ ....... ‘Ó\T>∑T˝ÀH yê]ì KTsêqT #·<äTe⁄ø√ìe«≥+,

qe÷E #˚düTø√ìe«≥+, $yêVü‰\T »s¡T|ü⁄ø√ìe«≥+ y˚T\T. á $wüj·T+˝À

dü+düÿs¡D\T »s¡>±*. (Ä+Á<Ûä |üÁ‹ø£ 19.7.87)

e÷qe ì]à‘·yÓTÆq bÕs¡+|üsê´#êsê\qT ì\T|ü⁄ø√yê\H˚ ‘·\+|ü⁄‘√,

<Ó’y√|ü<˚XÊ\qT e~*y˚dæ, πøe\+ eTq ùV≤‘·TãT~Δ‘√ n>√#·s¡ $wüj·÷\qT

‘·]ÿ+#·ã÷q≥+ n$yø£+ ne⁄‘·T+~.(ÇÁe÷Hé : 7)

ns¡; uÛ≤wü n‘·T´qï‘·yÓTÆq< ø±e#·TÃ. n~ ns¡ú+ njT´ yê]πø <ëì >=|üŒ‘·q+

‘Ó\TdüTÔ+~. n+<ä]ø° n< uÛ≤wüqT neX´+ #Ój·T´≥+ ø£+fÒ Ä uÛ≤wü À yÓ\Te&çq

<Ó’e dü+<XÊìï n+<ä]ø° ns¡ú+ njT´≥T¢ #Ó|üŒ≥+ $yø£e+‘·+>± ñ+≥T+~. m+<äTø£+fÒ

<e⁄ì Á<äTwæº À ≈£L&Ü uÛ≤wüø£+fÒ uÛ≤eyT $\TyÓ’q~.

KTsêHé uÀ<Ûä #ê˝≤ düT\TyÓ’q~. (#·+Á<äT&ÉT 17,22,40)

ø±˙ Á|ü|ü+#·+˝Àì ø√{≤¢~ ns¡uÒ“‘·s¡T\≈£î n~ ns¡ú+ ø±ì eT+Á‘· |üsƒ¡q+

˝≤>± m+<äT≈£î ñ+~? πøe\+ Ä eTVü‰ |òüTq‘· >∑\ <Ó’e dü+<XÊìï (ø£Vü≤|òt:1) ns¡;

uÛ≤wü À ã+~Û+#·≥+ e\¢H ø£<ë?

ª@ C≤‹ yê] ‘ê‘· eTT‘êÔ‘·\≈£î uÛÑj·TuÀ<Ûä #j·Tã&É Ò<√ yê]ì uÛÑj·Tô|≥º≥+

ø√dü+ á ns¡ãT“ Á|üeø£Ô>± |ü+|üã&Ü¶s¡T. (j·T÷d”Hé : 6)

á ns¡uŸ Á|üeø£Ô ‘Ó∫Ãq uÛÑj·TuÀ<Ûä Ä C≤‹ yê]πø |ü]$T‘·yÓTÆ ñ+≥T+<äì,

ns¡uÒ“‘·s¡T\≈£î e]Ô+#·<äì me¬s’Hê #Ó|üŒ>∑\sê? n+<ä]ø° e#Ã uÛ≤wü n+<ä]ø° ns¡úeTjT´

uÛ≤wü @~?

120

ªªMfiófl Á>∑Væ≤+#·≥+ ø√dü+ á ≈£îsêqTï ˙ uÛ≤wü À düT\Te⁄>± #XÊeTTμμ

(bı>∑ : 58)

n+fÒ ns¡ãT“\T ‘·|üŒ Ç‘·s¡ uÛ≤wü\ »q+ <ëìï Á>∑Væ≤+#·≈£L&É<äì <e⁄ì

uÛ≤e+ ø±<äT. Á|üeø£Ô ns¡;j·TT&ÉT, n‘·ì dü«»q+ n‘·ì e÷≥\T $Hê\+fÒ n‘·ì

uÛ≤wü ÀH <Ó’e dü+<X+ sêyê*. Á|üeø£Ôπø ns¡ú+ ø±ì uÛ≤wü Á|üeø£Ô C≤‹ Á|ü»\≈£î ns¡ú+

m˝≤ ne⁄‘·T+~?

ˇø£yfi <e⁄&ÉT |üsêsTT uÛ≤wü\qT ns¡ú+ #düT≈£îH n<äT“¤‘· XøÏÔì Á|üeø£Ô≈£î

Ç∫Ã dü+<XÊìï |ü+|æq|üŒ{Ïø° Ä »q+ ªªns¡;“ Á|üeø£Ô - ns¡ú+ø±ì n»MT ≈£îsêHéμμ

nì m>∑‘ê[ #kÕÔs¡T. (düC≤› : 44)

ns¡uÒ“‘·s¡T&ÉT ns¡;˝À Á|üe∫dü÷Ô eùdÔ n‘· ï qeTàs¡T (ø£e⁄\T :198, 199)

n+<äTe\q Á|üeø£Ô dü«uÛ≤wü ÀH Á|üe#·q+ sêe≥+ m+‘· ÄeX´ø£yÓ÷ Ä

Á|üe#·q+ Äj·÷ Á|ü»\ e÷‘·èuÛ≤wü\˝ÀH yê]øÏ n+~+#·ã&É≥+ ≈£L&Ü n+‘ nedüs¡+.

n~«rj·T <˚e⁄ì >∑T]+∫ ns¡ãT“\≈£î ns¡;˝À #ÓãT‘·T+fÒH˚, ªª˙ e÷≥\T e÷

Vü≤è<äj·÷˝À¢ <ä÷s¡e⁄. e÷ #Óe⁄\T #Ó${ÏyÓ’b˛j·÷sTT. ˙≈£L e÷≈£L eT<Ûä ô|<ä› ‘Ós¡

ˇø£{Ï n&É¶+>± ñ+~, ˙ <ë] ˙B e÷ <ë] e÷Bμμ nHêïs¡T. (Vü‰MT+ : 5)

ns¡uÒ“‘·s¡T\≈£î ns¡;˝À #Ó|æŒ ˇ|æŒ+|ü#˚j·T≥+ n\$ nj˚T´ |üH˚Hê?

sêC≤´~Ûø±s¡+ bı+~q Ä+π>¢j·TT\T Ç+ ¢wüßqT n+<ä]MT<ë s¡T~›q≥T¢ ns¡;ì n+<ä]ø°

n+≥>∑≥º>∑*–‘H n~ kÕ<Ûä + ne⁄‘·T+~.

nsTTHê Çø£ÿ&É düeTdü qT ∫{Ï¬ø˝À rs¡Ã>∑\ düs¡«˝Àø±\ Á|üuÛÑTe⁄ ≈£îsêqTï

ns¡;˝À |ü+|æq ñ<›X+ yÓ\¢&ç+#ê&ÉT. n~ $XÊ«düT\≈£î dæús¡‘·«+ Çyê«*, düHêàs¡Z+

#·÷|æ+#ê*, düTyês¡Ô $ì|æ+#ê*. (‘HÓ{°>∑ : 103)

qe÷E˝Àø±˙, eTs√ #√≥ ø±˙ ns¡; ≈£îsêHé $+≥T+fÒ eTq≈£î ô|’ eT÷&ÉT

Á|üjÓ÷»Hê\T ø£\>∑≥+ Ò<äT, ‘Ó\T>∑T ≈£îsêHé <ë«sê n$ eTq≈£î dæ~ΔdüTÔHêïsTT.

ìXÃj·T+>± ≈£îsêHé eTqqT ø£wüºô|≥º&ÜìøÏ >±ø£ eTq≈£î uÀ<Ûä #Ój·T´&Üìπø e∫Ã+~ (z

e÷qe⁄&Ü:2,3).

Á|ü‹ Á|üeø£Ô ≈£L&Ü ‘·q e÷‘·èuÛ≤wü ÀH <Ó’e dü+<X+ Á|ü#ês¡+ #ùdyê&ÉT.

<Ó’edü+<X+ ≈£L&Ü Á|üeø£Ô\ e÷‘·èuÛ≤wü ÀH e#Ã~. m+<äT≈£ì? eTT+<äT Á|üeø£ÔøÏ

ns¡ú+ ø±yê*. Ä ‘·s¡Tyê‘· @ Á|ü»\¬ø’‘ #Ó|üŒuÀ‘·THêï&√ Ä Á|ü»\≈£L ns¡ú+ ø±yê*.

ns¡úeTsTT´+< dü¬s’q eT‘·+. á eTs¡à+ ≈£îsêqT˝ÀH $|æŒ#Ó|üŒã&ç+~.

121

≈£îsêqTqT n˝≤¢ ns¡;“˝ÀH m+<äT≈£î |ü+bÕ&ÉT?. ªªÁ|üeø£Ô≈£î ns¡ú+ ø±e&ÜìøÏμμ

(≈£îsêqT 12:2) 2. ªªns¡ãT“\T Á>∑Væ≤+#·≥+ ø√dü+μμ (43:2,3). 3. ªªeTø±ÿ #·T≥Tº|üø£ÿ\

ñqïyê]ì ôV≤#·Ã]+#·≥+ ø√dü+μμ (≈£îsêqT 12:7). eT] eTq ‘Ó\T>∑Tyêfi¯ófl

Á>∑Væ≤+#ê\Hêï, ns¡ú+ #düTø√yê\Hêï, ôV≤#·Ã]ø£ bı+<ë\Hêï n~ ‘Ó\T>∑T˝ÀH kÕ<Ûä +.

e÷{Ïe÷{ÏøÏ |ü]ƒ+# yêø±´\T Á|ü‹ ÁbÕs¡Δq˝À eTq≈£î uÀ<Ûä #dü÷Ô ñ+&Ü*. n~ eTq

e÷‘·èuÛ≤wü ÀH eTq≈£î kÕ<Ûä eTe⁄‘·T+~.

eTìwæì ñ<äΔ]+#·>∑\ ÁbÕs¡úq˝À 4 eTTK´ $wüj·÷\THêïsTT :-

1. eTq*ï #·÷düTÔqï <e⁄ì eTT+<äT eTq+ ì\ã&Ü¶eTì Á>∑Væ≤+#ê*.

2. Äj·Tq >=|üŒ‘·q+ eTq V”≤q‘·«+ >∑T]Ô+#ê*.

3. Äj·Tq eTq*ï Áù|$T+∫ düVü‰j·T+ #j·TpdüTÔHêï&Éì ‘Ó*dæø=ì n&É>±*.

4. eTq+ n&çπ><$T{À eTq≈£î ns¡úyÓTÆ ñ+&Ü*.

Ç˝≤ #ùd ÁbÕs¡úq eTq*ï <e⁄ìøÏ düìïVæ≤‘·T\T>± e÷s¡TdüTÔ+~. bÕ|üø±sê´\≈£î

bÕ\Œ&É j·T<äT. <äTwüº‘·\+|ü⁄\qT ø£\T>∑ j·T<äT. <e⁄ì düs√«qï‘·qT |ü< |ü< >∑Ts¡TÔ

#düTÔ+~. Áø£eT•ø£åDqT, Ä‘·à$XÊ«kÕìï ø£*–düTÔ+~. Vü≤è<äj·÷ìï Xó~Δ #düTÔ+~. <e⁄ìô|’

Ä<Ûës¡|ü& dü«uÛ≤yêìï ô|+#·T‘·T+~. <e⁄ì Á|”‹ø√dü+ m{Ïº ‘ê´>±ì¬ø’Hê ‘·–q ‘Ó–+|ü⁄qT

ÇdüTÔ+~. eT] Ç<ä+‘ê HÓ’‹ø£yÓTÆq düeTT<äΔs¡DÒ >∑<ë?

ªìX¯Ãj·T+>± qe÷E dæ>∑TZe÷*q |üqT\ qT+&ç n<Ûäs¡àø±sê´\ qT+&ç

Ä≥+ø£|üs¡TdüTÔ+~μμ (kÕ …|ü⁄s¡T>∑T : 46)

á e#·Hêìï >∑T]+∫ nãT› Ÿ >∑|òüPsY >±s¡T Ç˝≤ yê´U≤´ì+#ês¡T.

ªªqe÷E #ê˝≤ eTVæ≤eT>∑\~. <ëìì ìj·TeTeTT>± uÛÑøÏÔ |üPs¡«ø£eTT>±

#dæq#√ n~ uÛÑ≈£îÔ\qT dæ>∑TZe÷*q |üqT\qT+&ç bÕ|üø±s¡ eTT\ qT+&ç e÷ì|æ+#·TqT.

<äTs¡TZDeTT\qT ‘=\–+∫ eT+∫ >∑TDeTT\qT ø£*–+#·T≥ <ëì dü«uÛ≤eeTT. m≥T¢

eT+<äTqT ìj·TeTeTT>± |ü<∏ä eTT‘√ ùd$+∫q s√>∑eTT b˛sTT Äs√>∑ eTT #≈£Ls¡TH√,

nfÒ¢ qe÷E dü\T|ü⁄#·T <ëìøÏ $s√<Ûä ø±s¡ eTT\qT e÷qTø=ìq#√, Ä‘·à dü+ã+<ÛäyÓTÆq

s√>∑eTT\T nqT <äTs¡TZDeTT\T q•+∫, Ä‘·à≈£î Äs√>∑´eTT nHÓ&ç düT>∑TDeTT\T

n\e&ÉTqT. uÛÑ≈£îÔ&ÉT bÕ|üeTT\T e<ä\Tø=qTqT, <=+>∑ uÛÑøÏÔ e\q bÕ|üeTT\T ‘=\>∑ì#√

n~ yêì ‘·|üjT. ø±ì qe÷E #dæ qe÷E eTT–+∫q |æ<ä|ü bÕ|ü ø±s¡ eTT\T

#j·TTyê&ÉT e÷≥ ‘·|æŒq yê&É>∑TqT. n≥T¢ #j·Te\<äT nì qe÷E ôV≤#·Ã]+#·T

#·T+&ÉTqT.

122

ªªHqT õHêï‘·T\qT e÷qe⁄\qT |ü⁄{Ïº+∫q~ yês¡T qqTï Äsê~Û+#·T≥ ø=s¡πøμμ (51:56)

n+fÒ eTìwæ J$‘· ñ<›X¯y˚T <Ó’yêsê<Ûäq. MTs¡T qqTï b˛wæ+#·qedüs¡+

Ò<äT. Hê≈£î nqï+ ô|≥ºqø£ÿs¡ Ò<äT. HH MT≈£î ne˙ï ÇkÕÔqT. Hê <ë«sê yTfiófl bı+~

ø£è‘·E„˝…’ qqTï Äsê~Û+#·+&ç nì <˚e⁄&ÉT n+≥THêï&ÉT. rs¡TŒ ~Hêq <˚e⁄ì

dæ+Vü‰düHêìøÏ ≈£î&çyÓ’|ü⁄ #]q dü»®qT\T qs¡ø±–ï˝À e÷&ÉT‘·Tqï yê]ì ˇø£ Á|üXï

ykÕÔs¡T :

ªªMTs¡T qs¡ø£+˝À Á‘√j·Tã&É{≤ìøÏ ø±s¡D+ @$T{Ï?μμ n+fÒ yêfiófl Hê\T>∑T

ø±s¡D≤\T #ÓãT‘ês¡T. n+<äT˝À yÓTT<ä{Ï~ ªªqe÷E #Ój·T´ø£b˛e≥+μμ (74 :43)

ªªz $XÊ«düT˝≤sê, X¯óÁø£yês¡+ Hê&ÉT qe÷E≈£î |æ\T|ü⁄ $qã&É>±H˚ MT

yê´bÕsêìï e~*ô|{Ïº <e⁄ì <Ûë´ì+#·{≤ìøÏ |üs¡T¬>‹Ô s¡+&ç. n~ MT¬ø+‘√ yT …’q<äì

‘Ó*dæø√+&çμμ (62:9)

eT] Ç+‘·yT …’q~, eTq*ï qs¡ø£•ø£å qT+&ç ‘·|æŒ+#~, HÓ’‹ø£+>± ñ<äΔ]+#~

nsTTq qe÷E nHø£ eT+~øÏ ìs¡T|üjÓ÷>∑+>± ñ+≥Tqï~. qe÷E <ë«sê eTìwæ

bı+<äe\dæq+‘· Á|üjÓ÷»+ bı+<ä≥+ Ò<äT. ns¡ú+ø±ì eT+Á‘ê\ ≤+{Ï ø=ìï |ü<ë\qT

e*¢+#·≥+ nH ‘·+‘·T‘√ qe÷E eTT>∑TdüTÔqï~. >=+‘·T˝ÀqT+&ç yÓ\Te& qe÷E

ñ#êÃ¤s¡D ø£+fÒ, Vü≤è<äj·T+˝À qT+∫ ô|\T¢_πø ÁbÕs¡úq ìXÃj·T+>± >=|üŒ~.

qe÷E nH≈£î\ J$‘ê˝À¢ e÷s¡TŒ‘ Òø£b˛e{≤ìøÏ ø£ ø±s¡D+ ªÄ qe÷E

yêfi¯¢≈£î ns¡ú+ø±ø£ b˛e≥+μμ. ns¡ú+ø±ø£b˛e{≤ìøÏ ø±s¡D+ n‘·ìøÏ ns¡;“ uÛ≤wü

sêø£b˛e≥+. <e⁄ìøÏ ns¡;“ uÛ≤wü À e÷Á‘·yT qe÷E #Ój·÷´* nì ø£≥º&ç #j·T≥+.

Á|ü‹ $XÊ«d” ‘·|üŒì dü]>± ns¡;“ Hsê«* nì ìs¡“+~Û+#·≥+. ns¡ú+ nsTTHê

ø±ø£b˛sTTHê düπs ns¡;“˝À sêj·Tã&çq ≈£îsêH #·<äyê* nì ˇ‹Ô&ç #Ój·T´≥+. Ç~

nqT\¢+|òüT˙j·TyÓTÆq dü+Á|ü<ëj·T+ ø±e≥+.

ªªyÓ÷ø£]+∫ MT e÷‘·èuÛ≤wü À <e⁄ì nsTT<äT|üP≥˝≤ ÁbÕ]ú+#·Tø√+&ç, MT≈£î

e∫Ãq uÛ≤wü À¢H ≈£îsêHé #·<äTe⁄ø√+&ç n+fÒ Á|ü|ü+#· Á|ü»\+<ä]ø° ªªns¡ú+ njT´

qe÷Eμμ n+<äTu≤≥T˝À ñ+&~. ø±˙ ns¡;“˝À e÷Á‘·yT Ç˝≤ Ç˝≤ e+>∑T‘·÷ Òdü÷Ô

qe÷E #Ój·÷´* nq≥+‘√ á XÊØs¡ø£ $Hê´dü+˝Àì n+‘·sês¡ΔyT$T{À Á|ü»\≈£î

ns¡ú+ ø± Ò<äT. ªªns¡ú+ Òì #·<äTe⁄ e´s¡úeTTμμ nqïfÒ¢ ªªns¡ú+ ø±ì ÁbÕs¡Δq ≈£L&Ü

e´s¡úy˚T.μμ

123

eTVü‰ Á|üeø£Ô >±] e÷‘·èuÛ≤wü ÀH <Ó’e dü+<X+ m+<äT≈£î e∫Ã+~? eTs√

uÛ≤wü ÀeùdÔ Äj·Tq≈£î ns¡ú+ ø±<äH >∑<ë!μμ

ªªdüø£\˝Àø±\ Á|üuÛÑTyê! nq+‘· ø£s¡TD≤eTj·TT&Ü! nbÕs¡ø£èbÕo\T&Ü! rs¡TŒ

~q|ü⁄ j·T»e÷˙! e÷ <yê! πø k ÔÁ‘·eTT\T! yTeTT ìHï Äsê~ÛkÕÔeTT. düVü‰j·T+

ø√dü+ ìHï n]ΔdüTÔHêïeTT. ˙e⁄ B$+∫q yê] e÷s¡Z+, ˙ ÄÁ>∑Vü‰ìøÏ >∑T] ø±ì yê]

e÷s¡Z+, e÷s¡ZÁuÛÑwüßº\T ø±ì yê] s¡TEe÷s¡Z+ e÷≈£î #·÷|æ+#·T.μμ nì #Ó|ü≈£î+fÒ ˇø£

‘Ó\T>∑T yêìøÏ qe÷E ns¡úe+‘·+>± ñ+≥T+~. n˝≤¢ n+fÒ ˇø£ÿ&q˙ Äj·Tq≈£î

Ä\T_&É¶\T ˝Òs¡˙, Äj·Tq me]ø° |ü⁄≥º˝Ò<ä˙, Äj·Tq me]˙ ø£q˝Ò<ä˙ Äj·Tq

düs√«qï‘·T&Ó’q @¬ø’ø£ <e⁄&É - $Á>∑Vü‰sê<Ûäq ùV≤j·TeT˙, rs¡TŒ s√Eq eTq+ …ø£ÿ

n|üŒC…|üø√e\dæ ñ+≥T+<ä ‘Ó\T>∑T »HêìøÏ ‘Ó\T>∑T˝ÀH ns¡ú+ ne⁄‘·T+~. Äj·Tq

n~«rj·TT&É Äj·Tq≈£î kÕ{Ï ø£*Œ+#·sê<äì ‘Ó\T>∑T˝À #Ó_‘ ‘Ó\T>∑T»q+ düTfió

e⁄>±H˚ ns¡ú+ #˚dæø=+{≤s¡T. ø±˙ nø£ÿ&ç qT+&ç Äs¡+uÛÑeTj˚T´ ns¡;“ Ä+ø£å\T,

ìj·TeTìwüº\T, Á|ü‘´ø£ ‘·s¡Vü‰˝À kÕπ> ÁbÕs¡úHê |ü<äΔ‘·T\T yê]ì n˝≤¢ düìï~ÛøÏ sê≈£î+&Ü

Ä≥+ø£ô|&ÉT‘·THêïsTT.

Äj·Tq düìï~ÛøÏ e∫Ã ªªn\Vü≤+<äT*˝≤¢Væ≤μμ nqe\dæq< >±ì ªªdüs¡«˝Àø±\

Á|üuÛÑ÷μμ nì dü+uÀ~Û+#· Ò&ÉT ‘Ó\T>∑Tyê&ÉT. >∑T+&Ó Àì uÛ≤e+ >=+‘·T<ë{Ï sê≈£L&É<ë?

n~ <e⁄&ÉT $q&Ü? ns¡;“ sêì Á|ü»\ j·÷‘·q #·÷&É+&ç. eT‘·+˝À ã˝≤‘êÿs¡+

Ò<äqï yêfi‚fl ã\e+‘·+>± ˇø£ uÛ≤wüqT ìs¡“+<Ûä+ #kÕs¡T. Ä uÛ≤wüsêì< ˙e⁄ eTTdæ¢+

ø±<äT bıeTàHêïs¡T. <˚e⁄ì ÁbÕ]ú+#·Tø√{≤ìøÏ Ä uÛ≤wü˝À ñ#·Ã¤]+#·ì<˚ eTd”<äT

>∑&É|ü‘=ø£ÿ{≤ìøÏ ôd’‘·+ ˙≈£î ns¡Ω‘· Ò<äT bıeTàHêïs¡T. nìï s¡+>∑T\÷ nìï uÛ≤wü\÷

<e⁄ìyqì #Óù|Œyês¡÷ á uÛ≤wü ‘·|üŒ eTs√ uÛ≤wü À #ùd ÁbÕs¡úq <e⁄ìøÏ ns¡ú+ ø±<äT

nqï≥T¢>± ns¡; |ü≥Tº|ü&ÉT‘·THêïs¡T. n<eT+fÒ ns¡; ÁbÕs¡úq n˝≤¢H $~Û+#ê&ÉT.

eTìwæ <ëìì e÷s¡Ã≈£L&É<äT n+≥THêïs¡T.

qe÷E eTìwæì HÓ’‹ø£+>± ñ<äΔ]düTÔ+~. ø±ì ns¡_ø dü÷sê\ ø£+sƒ¡düú+

neX´+ ø±e≥+ e\¢ nqT´\ Á|üyXÊìøÏ Ä≥+ø£+ ø£*–k Ô+~. Vü≤è<äj·T+˝À e⁄qï

$wüj·÷\qT #Ó|üø=qT M\T Ò<äT. ‘Ó\T>∑T uÛÑ≈£îÔ&ÉT, ns¡;“ <e⁄&ÉT. ‘Ó\T>∑T eTTdæ¢eTT\T

nsTT<äT yfi˝≤ <e⁄ì ‘Ó\T>∑T˝ÀH <Ûë´ìùdÔ yê] eT~ ùd<ä rs¡T‘·T+~. <e⁄ì düTÔ‹+∫,

Vü≤è<äj·TeT+‘ê Äj·Tq Á|üdüqï‘·qT ì+|ü⁄ø=ì, Äj·Tq Ä»„\qT eTqdüT‡˝À ì\T|ü⁄ø=ì

C≤Á>∑‘·Ô‘√ Áã‘·Tø£e#·TÃ. ø±˙ ns¡;“ Ä#ês¡ dü+|üqTï\T ‘Ó\T>∑T eTTdæ¢eTT\ ‘Ó\T>∑T

124

ÁbÕs¡Δq\≈£î ÄyÓ÷<äeTTÁ<ä yj·Ts¡≥! eT] eTq ‘Ó\T>∑T ÁbÕs¡Δq\T n˝≤¢ <ä] CÒs¡yê?

>∑&É¶+ ô|+#· Ò<ä , qe÷E düeTj·T+˝À ø±* –\ø£\T ø±qsê Ò<ä , nqï+ ‹Hêïø£

|òü ≤Hê es¡Tdü À #‹yfiófl Hêø£ Ò<ä , ns¡;“ sê<ä $eTs¡Ù\T m+<äT≈£î? nìï uÛ≤wü\÷

<˚e⁄ìy˚ >∑qTø£ nsTT‘˚, nìï uÛ≤wü\qT Äj·TH˚ nqTeT‹+∫ e⁄+fÒ á Á|ü‘˚´ø£

uÛ≤cÕ<ëdü + #Ój·T´eTì Äj·Tq #Ó|üŒ&ÉT. ‘Ó\T>∑T eTTdæ¢eTT\ø√dü+ ‘Ó\T>∑T˝À qe÷EqT,

‘Ó\T>∑T eTd”<äT\qT ÁbÕs¡+_Û+#ê*. n|ü&ÉT n˝≤¢ düìï~ÛøÏ #] eTq Vü≤è<äj·÷\qT

<Ûësêfi+>± ‘Ó]# neø±X+ eTq≈£î ‘Ó\T>∑T˝ÀH <=s¡T≈£î‘·T+~.μμ

ÇkÕ¢+ ˇø£ ªC≤‹øÏμ #Ó+~q eT‘·+ ø±<äT :

ªª<ä÷<≈£î\ kÕsTTãTøÏ Os¡T› sêø£b˛e{≤ìøÏ ø±s¡D+ @$T{Ï?μμ nì >∑T+≥÷s¡T

qT+&ç ùwø eVü‰uŸ n&ç–q Á|üXï≈£î 21.8.87 ≥TsêsTT˝À eT*ø >±]∫Ãq düe÷<Ûëq+

#·÷&É+&ç.

ª<ä÷<≈£î\ kÕsTTãT\Tμ nì ù|s¡T ô|{Ïº Os¡÷› e÷{≤¢& ªkÕsTTãT\Tμ yê]ì

<ä÷s¡+ #Ój·T´&É+ eT÷˝≤q.

nìï s¡ø±\ ‘ês¡‘·e÷´\qT, ìyÓ÷ïqï‘ê uÛ≤yê\qT, ôV≤#·TÃ‘·>∑TZ*ï, <ä÷s¡+

#Ój·T´&ÜìøÏ ø£+ø£D+ ø£≥Tº≈£îqï ÇkÕ¢+qT d”«ø£]+∫q|üŒ{Ïø° eTTdæ¢eTT\T ‘·eT˝À ‘êeTT

‘Ó\T>∑T KTsêHé nqTyê<ä≈£î\T nJEÁs¡Vü‰àHé, Vü≤MT<äT˝≤¢ wüØ|òt, eT*¢ø, nãT Ÿ ÇsêŒ¤Hé\‘√

20.11.2011

125

á $<Ûä+>± $uÛÒ<ë\T düèwæº+#·T≈£îì Ç˝≤+{Ï Á|üXï\≈£î ‘ê$e«&É+ m+‘· XÀ#· j·T+?!

eTs√ $wüj·T+ @$T≥+fÒ Os¡÷› eTTdæ¢eTT\ uÛ≤wü ø±<äT. Ä e÷≥≈£î eùdÔ eTTdæ¢eTT\

uÛ≤wü n+≥÷ Á|ü|ü+#·+˝À @B Ò<äT. nìï uÛ≤wü\÷ <Ó’e+ düèwæº+∫qy. n+<äTe\¢

nìï uÛ≤wü\T eTTdæ¢eTT\y.

eTTdæ¢eTT\T @ uÛ≤wü e÷{≤¢&çHê, @ <X+˝À e⁄Hêï, @ <äTdüTÔ\T <Ûä]+∫Hê

yês¡T eTÚ*ø£+>± ÇkÕ¢MTj·T dæ<ëΔ+‘ê\qT, $XÊ«kÕ\qT, $<ÛëHê\qT ne\+_Û+∫q+‘·

es¡≈£î yês¡T eTTdæ¢eTT Ò. ÇkÕ¢+ z Jeq $<Ûëq+, ˇø£ dü+‘·‹øÏ, ˇø£ ªC≤‹øÏμ #Ó+~q

eT‘·+ ø±<äT. <ëìï mes¡T Ä#·]ùdÔ n~ yê]< ne⁄‘·T+~. uÛ≤s¡‘·<X+˝Àì eTTdæ¢eTT\T

@ ÁbÕ+‘·+˝À O+&˚yês¡T Ä uÛ≤wü e÷{≤¢&É‘ês¡ì ‘Ó\TdüTø√+&ç. πøs¡fi¯˝À O+&˚

eTTdæ¢eTT\T eT\j·÷fi+, ‘·$TfiHê&ÉT˝À O+& eTTdæ¢eTT\T ‘·$Tfi+, ø£sêí≥ø£ ¬øqsê

õ˝≤¢ À¢ O+&˚ eTTdæ¢eTT\T ø£qï&É uÛ≤wü Ò e÷{≤¢&É‘ês¡T. n˝≤π> >∑T»sêr, dæ+BÛ,

u…+>±© nkÕ‡MT uÛ≤wü\T e÷{≤¢& eTTdæ¢eTT\THêïs¡T. n˝≤+≥|ü&ÉT ‘Ó\T>∑T e÷{≤¢&

eTTdæ¢eTT\T ÄXÃs¡ + >=\T|ü⁄‘·THêïsê? $<ë´ $C≤„Hê\T Ç+‘·>± ô|+bı+~q á

s√E˝À¢qT Ç˝≤+{Ï Á|üXï\&çπ> yês¡THêïs¡+fÒ ÄXÃs¡ + yÓj·T´<ä÷?

21.8.87 ^≥TsêsTT

ªªHqT eTTdæ¢eTTH>±ì Hê e÷‘·èuÛ≤wü ‘Ó\T>∑Tμμ n+fÒ ‘·Ts¡¢bÕ{Ï ≈£î≥T+ãsêe⁄

>±s¡T ø£ |ü{≤ºq qeTà Òø£b˛j·÷s¡T. eTTdæ¢eTT\ e÷‘·èuÛ≤wü Os¡÷Δ e÷Á‘·yTqì Ä+Á<Ûä À

#ê˝≤ eT+~ nqTø=+{≤s¡T. HqT bÕ\ø=\T¢ me÷às√«>± |üì #ùd≥|ü&ÉT ôV’≤<äsêu≤<é

qT+&ç ˇø£ Os¡÷› eTTdæ¢+ n~Ûø±] e#êÃs¡T.bÕ\ø=\T¢ myÓTà Ò n\T¢ dü‘· Hêsêj·TD

eTeTà*ï<ä›Øï ø£*|æ ªªÇø£ MTs¡T MT uÛ≤wü À e÷{≤¢&ÉTø√+&çμμ nHêïs¡T. Ä n~Ûø±]øÏ

Os¡÷›uÛ≤cı∫Ã H√s¡T ‘Ó]ùdÔ Hê≈£î Os¡÷› uÛ≤wüsêø£ H√s¡T ‘Ó]#êqT. Hê≈£î Os¡÷›sê<äT

u≤uÀ n+fÒ Ç+ ¢wüT˝ÀøÏ eTfi≤fl&ÉT.Os¡÷›sêì kÕsTTãT\T (‘Ó\T>∑T eTTdæ¢eTT\T) ≈£L&É

O+{≤s¡ì myÓTà Ò >±]øÏ ‘Ó*kı∫Ã+~.

n˝≤¢VüQ nø£“sY n+fÒ nø£“sY #·Áø£e]Ôì ‘·\T#·T≈£î+≥THêïπsyÓ÷ nqT≈£îHêï:

ÄøÏM&ÉT˝À ø=Hïfifl ÁøÏ‘·+ s¡+C≤Hé HÓ\˝À ÇbòÕÔsY $+<äT˝À bÕ˝§ZHêïqT.

kÕúìø£ eTTdæ¢eTT\+‘ê nC≤Hé Ç∫Ã qe÷E #düTø=#êÃs¡T. n|üŒ{Ï<ëø± yêfifl qe÷EqT

#·÷dü÷Ô |ü⁄s¡Á|üeTTKT\+‘ê ≈£Ls¡TÃHêïs¡T. ‘·s¡Tyê‘· $+<äT Äs¡–+#ês¡T.n|ü&ÉT HqT

MT]∫Ãq nC≤Hé ns¡ú+,MTs¡T #dæq ÁbÕs¡úq ns¡Δ+ ‘Ó\T>∑T˝À #Ó_‘ ‘Ó\T>∑T yêfifl+<ä]ø°

126

ns¡ΔeTe⁄‘·T+~ nHêïqT. n|ü&=ø±j·Tq <ëì ns¡Δ+ ‘Ó\T>∑T˝À #ÓbÕŒ&ÉT. n~ $qï

ÄHê{Ï eT+Á‹ ø£*~+&ç sêeT#·+Á<äsêE >±s¡T ªªnC≤Hé ÀÇ+‘· eT+∫ ns¡Δ+ e⁄+<ë?

HqT ∫qï|üŒ{Ï qT+∫ á nC≤Hé $+≥THêïqT. e÷ >±j·TÁr eT+Á‘êìø° MT nC≤Héø°

‘&Ü @MT Ò<äT, n˝≤¢VüQ nø£“sY n+fÒ MTs¡T nø£“sY #·Áø£e]Ôì ‘·\T#·T≈£î+≥THêïπsyÓ÷

nì Ç+‘·ø±\+ nqT≈£îHêïqTμμ nHêïs¡T. n+‘>±≈£î+&Ü Äj·Tq Vü‰»s¡sTTq Á|ü‹

»qàuÛÑ÷$T düuÛÑ À ªªeTTdæ¢eTT\ |æ\T|ü⁄˝À¢ ÁbÕs¡Δq˝À¢ mH√ï eT+∫ $wüj·÷\THêïsTT,

yê{Ïì eTqeT+‘ê ‘Ó\TdüTø√yê*μμ n+≥÷ á dü+|òüT≥qqT Á|ü»\≈£î ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T.

s√E≈£î nsTT<äTkÕs¡T¢ eTd”<äT yÓTÆ≈£î˝À¢ qT+&ç n+~+# nC≤Hé (ÁbÕs¡úHê |æ\T|ü⁄)

eTTdæ¢yT‘·s¡T\≈£î, eTTdæ¢+\≈£î ≈£L&É ns¡ú+ ø±ø£b˛e{≤ìøÏ ø±s¡D+ n~ ns¡; uÛ≤wü À

e÷Á‘·yT O+&É≥+. <ëì nsêúìï ‘Ó\T>∑T˝À ≈£L&Ü #ÓãT‘·÷ e∫Ãq≥¢sTT‘ eTd”<äT

#·T≥Tº Á|üø£ÿ\ Oqï ‘Ó\T>∑T k˛<äs¡T\+‘ê $ì düŒ+~+#yês¡T.

ns¡; uÛ≤wü e÷{≤¢& j·T÷<äT\÷ Á¬ø’düÔe⁄\T ≈£L&Ü <e⁄&çì n˝≤¢Vt≤ nH

|æ\TkÕÔs¡T. yÓTT‘·Ô+ Á|ü|ü+#· eTTdæ¢eTT˝À¢ ns¡ãT“ eTTdæ¢eTT\T 25 XÊ‘·+ e÷Á‘·yT.

@ uÛ≤wü¬ø’Hê |ü]$T‘·T\T+{≤sTT :

ªªns¡; uÛ≤wü <ëì qT&çø±s¡+ Ø‘ê´ m+‘√ düTdü+|üqïeTsTT+<, nsTTHê

nB e÷qe uÛ≤ùw. eTìwæ e÷{≤¢& uÛ≤wü\T @yÓ’Hê düπs mH√ï |ü]$T‘·T\‘√ ≈£L&ÉT≈£îqï$.

n$ KTsêHé Àì düT$kÕÔs¡yÓTÆq $wüj·÷\≈£î düeTÁ>∑eTsTTq eT≈£î{≤\T ø±>∑\ |ü<ë\T,

düe÷kÕ\T n+<äCÒj·T Òe⁄.μμ` (n Ÿ ãø£s¡ dü÷sê Á|üy•ø£ À eTÚ˝≤Hê eTÚ<ä÷B >±]

yê´U≤´HêìøÏ eT*ø >±] nqTyê<ä+.)

Many more Surahs of the Quran have been named in the same waybecause no comprehensive words exist in Arabic (in spite of its richness) todenote the wide scope of the subject discussed in them. As a matter of fact all

human languages suffer from the same limitation. ` eTÚ<ä÷B

uÛ≤wü ns¡ú+ ø±yê* :

‘·q kı+‘· »q+ uÛ≤wü sêì @ e´øÏÔ <e⁄&ÉT Á|üeø£Ô>± |ü+|ü Ò<äT. (KTsêHé 14.1)

<ëeP<äT, düT …’e÷qT\≈£î |ü≈£åî\ »+‘·Te⁄\ uÛ≤wü\T, <e<ä÷‘·\ (õHêï‘·T\T)

uÛ≤wü\T ≈£L&Ü ns¡ú+ #düT≈£îH XøÏÔ n˝≤¢Vt≤ Á|ükÕ~+#ê&É≥. KT‘ê“ Á|üdü+>∑+ Á|ü»\T

ns¡ú+ #düT≈£îH˝≤ O+&Ü* (2.140 düTHêï |òæU≤)

127

nedüs¡+ ø=B› ø=‘·Ô uÛ≤wü :

Á|üeø£Ô ns¡uÒ“‘·s¡ uÛ≤wü\ yê]‘√ e´eVü‰sê\T q&çù|+<äT≈£î M\T>± C…’<äTqT

ôV≤Áã÷, dæ]j·÷ uÛ≤wü\T Hs¡TÃø=eTàHêïs¡T.

düTôV’≤uŸ Á^≈£î uÛ≤wü yê] eT<Ûä ô|]– ns¡;“ eTs¡∫b˛j·÷&ÉT. nsTTHê

n‘·qT $XÊ«kÕìï ã{Ïº eTTdæ¢+>±H |ü]>∑DÏ+#·ã&Ü¶&ÉT.

dü ≤àHé nH |ü]¸j·THé ≈£î C§sêÁwæºj·THé, Á¬ø’düÔe ÒKHê\÷, KTsêHé Àq÷

eT+∫ |ü]C≤„q+ O+~. eTTVü≤eTà<é Á|üeø£Ô >±] J$‘· ø±\+ ˝ÀH KTsêHéqT bòÕs¡d”

uÛ≤wü ÀøÏ ‘·s¡T®e÷ #dæq yÓTT<ä{Ï e´øÏÔ áj·TH.

$\ø£åDyÓTÆq, Á|üuÛ≤ee+‘·yÓTÆq KTsêHé uÛ≤wü :

KTsêHé Á>∑+<Ûä+ »;sY nH Á¬ø’düÔe⁄&ÉT sêXÊ&Éì ø=+<äs¡T KT¬s’wüT\T $eT]ÙùdÔ

n‘·qT ns¡ãT“ ø±<ä , n‘·ìøÏ ns¡;“ uÛ≤wü u≤>± sê<ä , me¬s’Hê düπs KTsêHé yêø£ +

˝≤+{Ï yêø£ + ‘e#·TÃ nì düyê\T #ùdÔ mes¡÷ ‘ Òø£b˛j·÷s¡T.

K©bòÕ n© KTsêHé C≤„ì. Äj·Tìï ªª¬s+&Ée k˛˝ÀyÓ÷Héμμ n+{≤s¡T. Äj·Tq

ns¡;“ uÛ≤wü≈£î yê´ø£s¡D+ sêdæq yÓTT<ä{Ï e´øÏÔ. KTsêHé yêø±´\ ìsêàD+ n<äT“¤‘·eTì

#ÓbÕŒ&ÉT.

ns¡úyÓTÆ‘ eTqdüT e÷πsÃ uÛ≤wü :

KTsêHé yêø±´\T $qï OeTsY eTqdüT e÷] b˛‘·T+~. Á|üeø£ÔqT #·+|ü⁄<ëeTì

ãj·T\T <]q yê&ÉT dü+~Û #düT≈£î+{≤&ÉT. KTsêHé me]øÏ yêπs #·~$ ns¡ú+ #düTø√yê\ì

n+<ä]ø° ns¡;“˝À #·<äTe⁄ ìs¡“+<Ûä+ #XÊ&ÉT.Äj·Tq≈£î ôV≤Áã÷ ≈£L&Ü e#·TÃ. EôV’≤sY

ø£$‘·\T #ê˝≤ düTfióyÓ’q uÛ≤wü À O+{≤j·Tì ‘Ó>∑ yÓT#·TÃ≈£îHyê&ÉT.

12 eT+~ ns¡; Á¬ø’düÔe |ü+&ç‘·T\ ãè+<ä+ KTsêHé yêø±´\T $ì eTTdæ¢eTT\T>±

e÷sês¡T.

^≥TsêsTT yês¡ |üÁ‹ø£ dü+bÕ<ä≈£î\T eT*ø >±s¡T uÛ≤wü\ô|’ bÕsƒ¡≈£î\ Á|üXï\≈£î

Ç∫Ãq ø=ìï düe÷<ÛëHê\T :

eTTdæ¢+ düe÷C≤ìøÏ dü+ã+~Û+∫q $wüj·÷\ #·s¡Ã\T, ô|[flfi¯ófl,≈£î≥T+ã

‘·>±<ë\ rs¡TŒ\T. Á|üjÓ÷»qø£s¡eTsTTq kÕe÷õø£ ø±s¡ ø£ ≤bÕ\T eTdæ®<äT˝À¢ »s¡|üe#·TÃ

(16.3.84)

|üsƒ¡q+ dü]>±Z »s¡>±*, n+‘· düeTj·T+ Ò<äqT≈£î+fÒ ø=+‘·uÛ≤>∑yT |ü]ƒ+#ê*.

128

ns¡ú+ ø±ì uÛ≤wü À, Xu≤›\T ≈£L&Ü dü]>±Z $qsê≈£î+&Ü ≈£îìøÏbÕ≥¢ eT<Ûä $H KTsêHé

@ $<Ûä+>±q÷ |òü\Á|ü<ä+ ø±<äT (19.7.85)

#·<äe&ÉeT+fÒ ns¡ú+ #˚düT≈£îì #·<äe&Éy˚T. ns¡ú+ #˚düT≈£î+≥÷ ª#·~$‘˚μ

|ü⁄DéT÷ \_ÛdüTÔ+~. J$‘·+˝À n~ ø√πs e÷s¡÷Œ edüTÔ+~. n˝≤ø±ø£ πøe\+

bÕsêj·TD+ #˚düT≈£îqï≥¢sTT‘˚ dü«#·Ã¤eTsTTq ˙{Ï ôd\j˚Ts¡T bÕs¡T‘·T+&É>± <ä|æŒø£

>=qï yê&ÉT <ëì ˇ&ÉT¶q ≈£Ls¡TÃì ªª<ëVü≤+, <ëVü≤+μμ nì ns¡e&É+‘√ düe÷q+.

bÕsêj·TD |ü⁄D´+‘√ dü]ô|≥Tº≈£îH˚ <äTs¡<äèwüºe+‘·T\T m+<äTø£yê«* eTTdæ¢eTT\T?

(20.4.87)

eTdæ®<é À ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü À <Ûë]àø£ $wüj·TeTT\T yÓTÆ≈£î˝À #Ó|üŒ≥+ @ e÷Á‘·+

‘·|ü ø±<äT. #ê˝≤ eT+~ ‘Ó*j·Tø£ Ç˝≤+{Ï n&É¶+≈£î\T düèwæºdüTÔHêïs¡T. <Ó’e Á|üeø£Ô\T

≈£L&Ü ‘·eT C≤‹ Á|ü»\T e÷{≤¢& uÛ≤wü À¢H yê]ì dü+uÀ~Û+#ês¡T. uÛ≤wü‘√ <ÛäsêàìøÏ

dü+ã+<Ûä+ Ò<äT. ~e´ KTsêHé eT÷\Á>∑+<Ûä+ ns¡;˝À O+&É≥+ eT÷˝≤q eTq+

<ëìøÏ Á|ü‘´ø£‘·ìkÕÔeTT. ø±˙ Á|üdü+>±\T, uÀ<Ûäq\T, O|ü<XÊ\T, Væ≤‘·uÀ<Ûä\T n˙ï

Äj·÷ Á|ü»\ uÛ≤wü À¢H »s¡>±*, »s¡T>∑T‘·THêïsTT ≈£L&Ü. O<ëVü≤s¡D≈£î Os¡÷› ns¡ú+

#düT≈£îH O‘·Ôs¡ uÛ≤s¡rj·TT\≈£î Os¡÷› À ne˙ï »]–qfÒ¢ <äøÏåD sêÁcÕº À¢ Os¡÷› |ü<ä+

ˇø£ÿ{° ns¡ú+ ø±<äT. nø£ÿ&É eT\j·÷fi¯+, ‘·$Tfi¯+, ø£qï&É+, ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü˝À¢H˚

»s¡T>∑T‘·THêïsTT uÀ<Ûäq\˙ï. n+‘˚ ø±ì @<√ ‘Ó*j·Tì uÛ≤wü À nqéTqdüÿ+>±,

|ü]|ü] $<Ûë\ b˛jT Vü≤è<äj·÷ìï n<äT|ü⁄˝À ô|≥Tºø√e&É+ #‘·ø±ø£ O|üHê´kÕ\T

#Ój·T´&É+, $q&É+, mø£ÿ&Ü »s¡>∑&É+ Ò<äT. dü+≈£î∫‘· uÛ≤wü, es¡Z, C≤‹ |ü]<ÛäT\ qT+&ç

m+‘· ‘·«s¡>± ãj·T≥|ü&ç‘ n+‘· eT+∫~. (11.10.85)

#·eTTs¡T ìπøåbÕ\T ãj·T≥|ü&çq ‘·s¡Tyê‘· Á|ü|ü+#·+˝À ns¡; ‹]– ÁbÕeTTK´+

dü+‘·]+#·Tø√kÕ–+~. nsTT‘ ákÕ] kÕ+düÿè‹ø£, Hê>∑]ø£, XÊÁd”Ôj·T ÁbÕ<Ûëq´‘·\T

Òe⁄. πøe\+ yêDÏ»ýT eT÷\ø±s¡D+. nHø£ $<Ûë\T>± ~>∑C≤]b˛sTTq eTTdæ¢eTT\T

ns¡; uÛ≤wü $wüj·T+˝À |üP]Ô>± |ü&çbıj·÷´s¡T. ∫e]øÏ KTsêHé bÕsêj·TD+ #Ój·T´&ÜìøÏ

(#·~$ ns¡ú+ #düTø√e&É+ ø±<äT) ≈£L&Ü yê]øÏ r]ø£ Ò<äT. πøe\+ ‘êeTT J$ø£¬ø’

#·<äTe⁄≈£îqï uÛ≤wü À ª*|ü +‘·Øø£s¡Dμ (trans literation) #dæq KTsêHé Á|ü‘·T\T ø±yê\ì

n&ÉT>∑T‘·T+{≤s¡T. Ä uÛ≤wü À¢ ns¡;˝Àì O#êÃ¤s¡D\˙ï dü]>±Z sêeì ‘Ó*dæHê n<

ø±yê\+{≤s¡T. (29.7.88)

129

ÁãV”≤à *|æ ≈£L&Ü eTÚ*ø£+>± ≈£î&ç qT+∫ m&ÉeT≈£î Áyêj·Tã&˚<˚.

ø±˝≤qT>∑TD+>± e÷s¡TŒ\T dü+uÛÑ$+#êsTT. *|ü⁄\ø£Hêï, uÛ≤wü\ø£Hêï n$ n+<äCÒùd

uÛ≤yê Ò eTTK´yÓTÆq$. uÛ≤wü\ >∑T]+∫ *|ü⁄\>∑T]+∫ mìï $yê<ë\THêï uÛ≤yê Ò

eTqdüT*ï @\>∑\eqï~ e÷Á‘·+ ì]«yê<ë+X+. (29.7.83)

KTsêHé Os¡e&çì, y&ç$Tì Á>∑Væ≤+∫q ø£e⁄\T <ëì m<äT≥ ‘·eT ø£$‘ê

K+&Ü\qT ÇfÒº e<äT\T≈£îHêïs¡T. n+‘ø±ø£ Ç~ e÷qe e÷Á‘·Tì XË’* ø±<äT nì

<ëìï <Ó’eyê≈£îÿ>± n+^ø£]+∫ ÇkÕ¢+ d”«ø£]+#ês¡T. (10.1.86)

ø£$uÛ≤wü ø±<äT:

‘·Tô|’ Ÿ_Hé neTsY nH Á|üdæ<äΔ ns¡; ø£$ KTsêHé yêø±´\T $ìq yÓ+≥H

n$ ø£e⁄\ ø£\ŒHê yêø±´\T ø±<äì ‘Ó\TdüTø=ì eTTdæ¢+ nj·÷´&ÉT.

me] uÛ≤wü yê]~ :

jÓ÷Hê ‹$T+>∑\+ ø£&ÉT|ü⁄˝À <Ó’ek˛ÔÁ‘·+ #˚düTÔ+fÒ $T>∑‘ê »\ #·sê\T

#·T≥÷º #] yê{Ïyê{Ï uÛ≤wü À¢ k ÔÁ‘·+ #XÊj·T≥.

Á|üeø£Ô Hê >∑&É¶ MT<ä |ü⁄&ç‘

|ü$Á‘· Á>∑+<∏ä+ Hê uÛ≤wü ÀH O+&~

` ôd’ÿu≤u≤, »>¥Hø°sê‘Y

130

21. ‘Ó\T>∑T ˝À ô|[fl

‘Ó\T>∑T˝À ô|[fl »s¡>±\H ø√]ø£ ‘Ó\T>∑T yê]˝À ô|s¡T>∑T‘√+~. ª‘Ó\T>∑T

Á|ü»\T ‘·eT ì‘· J$‘·+˝À eTTK´ |òüT{≤º\ìï{Ï À ‘·eT ‘·*¢ uÛ≤wü‘√ dü+ã+<Ûä+

ø√˝ÀŒj·÷s¡T. |ü⁄≥Tºø£ <ä>∑Zs¡ qT+&ç #êe⁄ es¡≈£î #êe⁄ ‘·s¡yê‘· ≈£L&Ü »]π> eTTK´

dü+<äsê“¤ À¢ ‘Ó\T>∑T≈£î #√≥T Ò<äT. ns¡ú+ø±ì eT+Á‘ê\ |òüTÀwü À ‘·\\÷|ü&É+ ‘·|üŒ

@MT #j·T Òì nHê<Ûä\j·÷´s¡T ‘Ó\T>∑T yês¡T. $yêVü≤ $~Û $<ÛëqeT+‘ê eTq≈£î

‘Ó*j·÷*μ n+≥÷ kÕeT\ s¡yTwt u≤ãT >±s¡T ‘·q Ç<ä›s¡T ø=&ÉT≈£î\ ô|[fl ‘Ó\T>∑T˝ÀH

#XÊs¡T. á dü+düÿs¡D ø√dü+ n+<ä]ø° |æ\|ü⁄ ≈£L&Ü Ç#êÃs¡T. ‘Ó\T>∑T ô|[fl |ü<äΔ‹

n+‘ê q&ÉTdüÔqï #·]Á‘· ôdô|º+ãsY 2009˝À $e]+#ês¡T.

‘Ó\T>∑T Á¬ø’düÔe⁄\≈£î á düeTdü´ ˝Ò<äT. yê]˝À ô|[fl, düe÷~Û ˝≤+{Ï

J$‘·+˝Àì eTTK´ |òüT{≤º\˙ï ‘Ó\T>∑T˝ÀH »s¡T>∑T‘·THêïsTT. ‘Ó\T>∑T eTTdæ¢eTT\≈£î

e÷Á‘·+ Ç+ø± á düeTdü rs¡ Ò<äT.

|ü⁄*ø=+&É düTu≤“#ê] Ç˝≤ nHêïs¡T :`

ô|[fl˝À |üPC≤] es¡T&ç‘√ eT+Á‘·+ nì|ækÕÔ&ÉT. H√s¡T ‹]–Hê ‹s¡>∑ø£b˛sTTHê

ô|[flø=&ÉT≈£î <ëìï #Ó|æŒ ‘·sê«‘· ÄyÓT yÓT&É À e÷+>∑ ≤´ìï ø£&É‘ê&ÉT. ô|+&ç¢ ø=&ÉT≈£î\≈£î

Bì ns¡ú+ ns¡ú+ø±<äT. ø£{Ïº+#·T≈£îH ô|+&ç¢ ≈£L‘·T]ø° ns¡ú+ø±<äT, #·T≥÷º Oqï ã+<ÛäT$TÁ‘·T\≈£L

ns¡ú+ø±<äT. Ç+‘· u≤<Ûä m+<äT≈£î? HqT q÷πs+&ÉT¢ Vü‰sTT>± áyÓT‘√ ø£*dæ J$+#·&ÜìøÏ

>±qT áyÓT ø£+sƒ¡+˝À e÷+>∑ ≤´ìï ø£&ÉT‘·THêïqT nì ô|+&ç¢ ø=&ÉT≈£î #·ø£ÿ>± ‘Ó\T>∑T˝À

#Ó|æŒ ø£≥ºe#·TÃ>±. ø±ì ô|+&ç¢yfi nø£ÿ&çøÏ ÄyêVü≤q #dæq <e⁄fifløÏ á ‘Ó\T>∑T ns¡ú+ø±<ä≥.

<e⁄fifløÏ n˝≤ dü+düÿè‘·+ eT+Á‘ê\˝À #·~$‘H |ü$Á‘·yÓTÆq<äì yê]øÏ ‘Ó\TdüTÔ+<ä≥. eT+Á‘ê\ì

‘Ó\T>∑T˝À #·~$ #Ó|üŒ&Üìï ô|[fl #sTT+#·T≈£îH Á|ü»\T mes¡÷ n+^ø£]+#˝≤ ≈£L&Ü Òs¡T.

yê]øÏ ≈£L&Ü dü+düÿè‘·+ eT+Á‘ê\T #·~$‘H ‘·è|æÔ. nø£ÿ&çøÏ n~ |ü$Á‘·eTÚ‘·T+<äì uÛ≤e+

ø£\T>∑T‘·T+~. >∑T&ç À »]π> $wüj·T+˝ÀqT Ç< »s¡T>∑T‘·T+~.

ø£$sêE Á‹|ü⁄s¡Hì sêeTkÕ«$T #Í<ä] ô|+&ç¢+&ÉT¢ n˙ï ‘Ó\T>∑T˝À #j·÷\ì ˇø£

O<ä eT+ #|ü{≤ºs¡T. yÓì>∑fifl düTu≤“sêe⁄ ªô|+&ç¢ eT+Á‘ê\ yÓqTø£ ã+&Üs¡+μ nH |ü⁄düÔø£+˝À

ô|+&ç¢ eT+Á‘ê\˙ï ‘êH #·~$ <e⁄ìøÏ n|üŒ–ùdÔ ô|+&ç¢ ø=&ÉT≈£î }s¡ø£ n‘·qT #Ó|æŒqe˙ï

#ùdÔ ÄyÓT me] uÛ≤s¡ ne⁄‘·T+~ nH rÁeyÓTÆq Á|üXï\T ≈£L&Ü ÒeHÓ‘êÔ&ÉT.μμ

(dü÷s¡ 9.4.2012)

131

‘Ó\T>∑T ªìU≤Hêe÷μ |üÁ‘ê\T C≤Ø #j·÷*!

eTq sêh+˝À ‘Ó\T>∑T e÷‘·èuÛ≤wü>∑\ ª‘Ó\T>∑T eTTdæ¢eTT\Tμ \ø£å\˝À e⁄Hêïs¡T.

ì‘· + ñs¡÷› e÷{≤¢& eTTdæ¢+\˝À ≈£L&Ü |ü\Te⁄]øÏ ñs¡÷› #·<äe&É+, sêj·T&É+

sê<äT. Ms¡+‘ê ‘Ó\T>∑T˝ÀH sê‘·ø√‘·\T kÕ–düTÔ+{≤s¡T. ñs¡÷› sêì eTTdæ¢+\≈£î

≈£L&É $yêVü≤ <ÛäèMø£s¡D (ìU≤Hêe÷) |üÁ‘ê\qT ñs¡÷› ÀH C≤Ø #düTÔHêïs¡T. ‘Ó\T>∑T

eTTdæ¢eTT\ kÂ\uÛÑ + ø√dü+ U≤J\T ‘Ó\T>∑T˝ÀH˚ ìU≤ Á|üdü+>±\T #˚düTÔHêïs¡T.

KTsêHé, Vü≤Bdt e+{Ï eT÷\ Á>∑+<∏ë\ìï{Ïì ‘Ó\T>∑T˝À eTTÁ~+#ês¡T. n˝≤π> $yêVü≤

<ÛäèMø£s¡D |üÁ‘ê\qT ≈£L&É ‘Ó\T>∑T˝À eTTÁ~+∫ ÇùdÔ ‘Ó\T>∑T˝ÀH |üP]+∫ ÇkÕÔeTì

U≤J\T n+≥THêïs¡T. ø±ã{Ïº eøŒ¤ uÀs¡T¶ $yêVü≤ Á<äTe|üÁ‘ê\qT ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü À

≈£L&Ü Á|ü#·T]+#ê\ì eTq$. ` q÷sY u≤cÕ s¡Vü≤+‘·T˝≤¢, $»j·Tyê&É

(kÕøÏå 19.10.2011)

‘Ó\T>∑T˝À ô|[fl |ü⁄düÔø£+ (ìU≤Hêe÷)

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ eøŒ¤ uÀs¡T¶ Os¡÷› À Á|æ+≥T #dæ U≤J\≈£î düs¡|òüsê #düTÔqï

ìU≤Hêe÷ ªô|[fl |ü⁄düÔø£+μ Os¡÷› À 8 ù|J\T O+~.<ëìì ‘ê&|ü*¢ eT+&É\+ qT\ø£ù|≥

eTd”<äT Çe÷+ nãT› Ÿ »© Ÿ >±s¡T ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ nqTe~+∫ Ç#êÃs¡T. ‘Ó\T>∑T eTTdæ¢eTT\

ø√dü+ ªô|[fl|ü⁄düÔø£+μ ‘Ó\T>∑T˝ÀH C≤Ø #ùdÔ yêfiófl <ëìï #·<äTe⁄ø=ì eTØ dü+‘·ø±\T

#˚kÕÔs¡T. n+<äT˝À ù|s=ÿqï $wüj·÷\ô|’ @yÓTÆHê nqTe÷Hê\T+fÒ n&ç– ìeè‹Ô

#düT≈£î+{≤s¡T. |ü⁄düÔø£+˝À @eTT+<√ #·÷&É+&ç :

1e ù|J eTTK |üÁ‘·+ :

ªªnq+‘· ø£s¡TD≤eTj·TT&ÉT nbÕs¡ ø£èbÕo\T&Ó’q n˝≤¢Vt≤ ù|s¡T‘√μμ

ªª$yêVü≤+ Hê dü+Á|ü<ëj·T+μμ

ªª$yêVü≤ <ÛäèMø£s¡D |üÁ‘·eTTμμ

(es¡T&çø=ø£ Á|ü‹, e<ÛäTe⁄ø=ø£ Á|ü‹)

ô|[fl |ü⁄düÔø£+ dü+K´ :.........................

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ sêh eøŒ¤uÀs¡T¶# C≤Ø #j·Tã&çq~.

(eøŒ¤ uÀs¡T¶ eTTÁ<ä)

dü+‘·ø£+ dü+‘·ø£+

Chief Executive Officer Chief KhaziAP State Wakf Board AP Wakf Board

132

2e ù|J

ªª$yêVü≤+ Hê dü+Á|ü<ëj·T+. Bìì Çwüº|ü&Éì yês¡T Hê yês¡T ø±s¡T.μμ

uÛ≤sê´ uÛÑs¡Ô\ |üs¡düŒs¡ Vü≤≈£îÿ\T, u≤<Ûä ‘·\T :

$yêVü≤ ã+<ÛäeTT Áù|e÷qTã+<ÛäeTT. uÛ≤sê´uÛÑs¡Ô\T |üs¡düŒs¡eTT Áù|e÷qT

sê>∑eTT\‘√ J$‘·+ >∑&ÉbÕ*.

uÛÑs¡Ô ‘·q uÛ≤sê´ _&É¶\≈£î ÄVü‰s¡eTT, <äTdüTÔ\T, ìyêdüeTT @sêŒ≥T #j·÷*.

eT+∫ eTsê´<ä>± e´eVü≤]+#ê*. Ç‘·s¡ J$‘· nedüsê\T düeT≈£LsêÃ*.

qe÷E O|üyêdüeTT\T e¬>’sê <Ûäs√à|ü<XÊ\T bÕ{Ï+#ê*.

dü+‘êHêìøÏ ÄVü‰s¡ bÕ˙j·÷\T <äTdüTÔ\T $<ë´ Ç‘·s¡ b˛wüD @sêŒ≥T¢ #j·÷*.

ã\yÓTÆq ø±s¡DeTT Òì< $&Ü≈£î\T e÷≥ m‘·Ô≈£L&É<äT.

‘·|üŒìdü] |ü]dæú‹˝À ˇø£ÿ ‘· ≤UŸ e÷Á‘·yT #ÓbÕŒ*.

πøkÕ] eT÷&ÉT ‘· ≤UŸ\T #Ó|üŒ≈£L&É<äT. n~ ≈£L&Ü ãVæ≤wüTº nq+‘·s¡+

|ü]XóÁuÛÑ‘· bı+~q ‘·sê«‘· dü+uÛÀ>∑eTT #j·Tø£ eTT+< #ÓbÕŒ*.

3e ù|J

yÓTT<ä{Ï ô|+&ç¢ :

$#ês¡D $esê\T

Á|üX¯ï »yêãT

1. á ô|[fl düeTj·TeTT˝À es¡T&çøÏ q\T>∑Ts¡T uÛ≤s¡ \THêïsê?....................

2. e<Ûä÷es¡T\≈£î <Ûäs¡à ìwæ<ä› dü+ã+<Ûä+ @<Ó’Hê O+<ë?.......................

3. e<ÛäTe⁄ es¡Tì uÛ≤s¡ øÏ Òø£ $&Ü≈£î*∫Ã Oqï uÛ≤s¡ øÏ ‘√ãT≥Tºyê?

e<Ûä÷es¡T\T πø ‘·*¢ bÕ\T Á‘ê– OHêïsê? e<ÛäTe⁄ es¡T&çøÏ yTqø√&É\T,

|æìï yTq‘·Ô, nqï ≈£îe÷¬sÔ, düe‹ k˛<ä] ne⁄‘·T+<ë?........................

4. e<ÛäTe⁄≈£î j·TTø£Ô ej·TdüT sêq≥¢sTT‘ ÄyÓT dü+s¡ø£å≈£î&ÉT á ô|[fløÏ |ü≈£îHêïsê?

>∑eTìø£ : ô|+&ç¢ ‘·sê«‘· dü+kÕs¡eTT˝À ø£\Vü‰\T @s¡Œ&çq m&É\ uÛ≤sê´ uÛÑs¡Ô\T ‘·eT

‘·eT ô|<ä›\ rs¡TŒøÏ ˝Àã&ç O+&Ée …qT.

es¡T&ç ‘·s¡|ü⁄ kÕøÏå e<ÛäTe⁄‘·s¡|ü⁄ kÕøÏå e<ÛäTe⁄ dü+s¡ø£å≈£î&çkÕøÏå e<ÛäTe⁄ es¡T&ÉT

dü+‘·ø£+ dü+‘·ø£+ dü+‘·ø£+ dü+‘·ø£+ dü+‘·ø£+

dü+‘·ø£+ ‘˚~.

` ô|[fl #dæq U≤J / Á|ü‹ì~Û

133

4e ù|J

¬s+&Ée ô|[fl :

$#ês¡D $esê\T

Á|üX¯ï »yêãT

1. á ô|[fl düeTj·TeTT˝À es¡T&çøÏ q\T>∑Ts¡T uÛ≤s¡ \THêïsê ?....................

2. e<ÛäTe⁄, es¡T&ç jÓTTø£ÿ Á|üdüTÔ‘·eTT Oqï uÛ≤s¡ øÏ Òø£ $&Ü≈£î*∫Ã Oqï uÛ≤s¡ øÏ

‘√ãT≥Tºyê? e<Ûä÷es¡T\T πø ‘·*¢ bÕ\T Á‘ê– OHêïsê ?

düe‹ k˛<ä], yTqø√&É\T, |æìï, yTq‘·Ô, nqï ≈£îe÷sêÔ ?

4. e<ÛäTe⁄≈£î j·TTø£Ô ej·TdüTøÏ #˚] O+&Éì m&É\ ÄyÓT dü+s¡ø£å≈£î&ÉT á ô|[fløÏ

Çwüº|ü&Ü¶sê?

4. e<ÛäTe⁄ Á|üdüTÔ‘·eTT me]¬ø’Hê uÛ≤s¡ >± Oqï<ë?

5. e<ÛäTe⁄, á es¡T&ÉT |üPs¡«eTT eT÷&ÉT ‘· ≤UŸ\T Ç∫Ãq ÄyÓT nsTT Oqï<ë?

nsTT‘ á Ád”Ô eTs=ø£]ì ô|+&ç¢ #düTø=ì Ä uÛÑs¡Ô‘√ eT÷&ÉT ‘· ≤UŸ\T bı+~

j·TTqï<ë?

6. e<ÛäTe⁄ |üPs¡«|ü⁄ uÛÑs¡Ô‘√ $&Ü≈£î\T bı+~Hê, Òø£ $‘·+‘·TyÓ’Hê ìØí‘· ø±\ |ü]$T‹

(Ç<ä›‘Y) |üP]Ô nsTTq<ë?........................

7. e<ÛäTe⁄øÏ |üPs¡«|ü⁄ uÛÑs¡Ô e\q >∑s¡“¤eTT @yÓTÆHê Oqï<ë?...................

>∑eTìø£ : ô|+&ç¢ ‘·sê«‘· dü+kÕs¡eTT˝À ø£\Vü‰\T @s¡Œ&çq m&É\

uÛ≤sê´ uÛÑs¡Ô\T ‘·eT ‘·eT ô|<ä›\ rs¡TŒøÏ ˝Àã&ç O+&Ée …qT.

es¡T&ç ‘·s¡|ü⁄ kÕøÏå e<ÛäTe⁄‘·s¡|ü⁄ kÕøÏå e<ÛäTe⁄ dü+s¡ø£å≈£î&çkÕøÏå e<ÛäTe⁄ es¡T&ÉT

dü+‘·ø£+ dü+‘·ø£+ dü+‘·ø£+ dü+‘·ø£+ dü+‘·ø£+

dü+‘·ø£+ ‘˚~.

` ô|[fl #dæq U≤J / Á|ü‹ì~

5, 6, 7, 8 ù|J\˝À e<ÛäTe⁄, es¡T&ÉT, yê] ‘·+Á&ÉT\T, kÕ≈£åî\ ∫s¡THêe÷,

ej·TdüT, dü+‘·ø±\T O+{≤sTT. uÛÑs¡D+ $esê\T ≈£L&Ü qyÓ÷<äT #kÕÔs¡T.

ªªÇ+ ¢wüT˝Àq e÷ πsJ

Væ≤+B˝À ns¡ΔeTT cÕB

@ uÛ≤wü À @eTqïq÷

eTq ‘Ó\T>∑T˝Àq ô|[flμμ ` Äs¡TÁ<ä

134

22. ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î dü‘· kÕsTT n+&É

ªª<Ó’yêsê<Ûäq˝À yê& uÛ≤wüqT <e uÛ≤wü n+{≤s¡T. ‘Ó\T>∑TqT <Ó’yêsê<Ûäq˝À

yê&És¡T ø±ã{Ïº n~ <e uÛ≤wü ø±<äT. ndü\T ‘Ó\T>∑T <euÛ≤wü nq{≤ìøÏ Ä<Ûësê Ò+{Ï?

<ëìø± ôVA<ë me]#êÃs¡T?μμ ˝≤+{Ï Á|üXï\≈£î dü¬s’q düe÷<Ûëq+ Çe« Òø£ #ê˝≤ kÕs¡T¢

Hê≈£î ‘·\ø=fÒºdæq≥¢sTT´+~. me] <e⁄&ç uÛ≤wü≈£î yêfiófl k ÔÁ‘· ‘ê\T bÕ&ÉT‘·THêïs¡T.eTTø√ÿ{Ï

<e‘· À¢ ‘Ó\T>∑T e÷{≤¢& <e⁄& Ò&É+fÒ Hê≈£î nee÷q+>±q÷ nqTe÷q+>±q÷ O+~.

ô|’>± ‘Ó\T>∑TqT Ç+‘· ~≈£îÿe÷*q uÛ≤wü>± #dæ 18 ø√≥¢ Á|ü»\qT |üs¡uÛ≤cÕ <ëdüT\T>± |ü&ç

O+&É+&ç nì eTq ‘·\sê‘· Ç˝≤ sêdæq <˚e⁄fi¯fl sê»ø°j·T+ ≈£L&Ü Hê≈£î q#·Ã≈£î+&Ü

b˛sTT+~. b˛q÷b˛q÷ Hê≈£L Ç+<äT˝À e÷qe ≈£îÁfÒ @<√ <ë– O+<ä nì|æ+∫+~.

<e⁄&ÉT düeTe]Ô ø£<ë eTìwæøÏ ˝≤>± Äj·Tq≈£î Ç+‘· uÛ≤cÕ |üø£åbÕ‘·+ m+<äT≈£î+≥T+~?

Ç<<√ uÛÑøÏÔ s¡+>∑+˝ÀH ‘\TÃø√yê* nì|æ+∫+~.

sêsTTì $Á>∑Vü≤+>± #dæ yÓTTøÏÿ‘ <e⁄&ç ≤ |üP»\+<äT‘·T+~. yÓTTø£ÿ≥yT Çø£ÿ&É

eTTK´+. 18 ø√≥¢ Á|ü»\T e÷{≤¢&ÉT‘·Tqï düJe uÛ≤wü≈£î ÄbÕ{Ï >ös¡e+ ø£≥ºu…≥º Òe÷?

eTq »qyT eTq uÛ≤wüqT neùV≤fiq #düTÔ+fÒ |üsêsTT yêfiófl bı>∑T&ÉT‘êsê? Á|ü»\ $düÔè‘·

yê&Éø£+˝ÀøÏ ‘˚ø£b˛‘˚ á uÛ≤wü ø=&ç>∑≥º&É+ #·∫Ãb˛e&É+ U≤j·T+ nì ◊ø£ sê»´dü$T‹

‘*Ã+~. Á|ü»\T ‘Ó\T>∑TqT $düÔè‘·+>± yê&Ü\+fÒ ‘Ó\T>∑T <e uÛ≤ùw nì eTqeT+‘ê

>∑{Ïº>± q$Tà, eT]+‘· düeTs¡Δe+‘·yÓTÆq yê<äq\‘√ ãTTEe⁄ #düT≈£î+≥÷ yÓfi≤fl*. Á|üyêVü≤+˝À

|ü&ç ø=≥Tº¬øfi‚flyê&ÉT ÁbÕD s¡ø£åD ø√dü+ @ >∑&ç¶|üs¡ø£HÓ’Hê |ü≥Tº≈£î+{≤&ÉT. n˝≤+{Ï Á|üe÷<ä

u≤~Û‘·T&ç Äs¡ÔHê<äyT á yê´dü+. eTs¡DXj·T´ MT<ä Oqï yê&ÉT @ eT‘·düTú&ç düVü‰j·TyÓTÆHê

düπs Çwüº+>±H rdüT≈£î+{≤&ÉT. ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü ÁbÕD+ ì\e{≤ìøÏ n+&É>± ì*∫q yês¡T, Ä

uÛ≤wü >=+‘·T˝À ø±dæì fiófl b˛dæq yês¡T @s¡+>∑+˝Àì yê¬s’Hê düπs ÄÁXsTT+#êqT. nedüs¡+

ø=B› ‘·|üŒ Ò<äT. u≤u≤\ô|’ Hê≈£î e´øÏÔ>∑‘· $XÊ«kÕ\T @MT Òø£b˛sTTHê düπs Hê uÛ≤wü≈£î

≈£L&Ü <Ó’e uÛ≤wü Vü≤ √<ë O+~ nH yê<äq˝À ø=ìï yÓT≥T¢ mø£ÿ{≤ìøÏ yê] kÕVæ≤‘· +

O|üjÓ÷>∑|ü&ç+~. $eTs¡Ù\T mH√ï yÓ’|ü⁄\ qT+&ç ekÕÔj·Tì ‘Ó\TdüT. Ç~ neø±Xyê<ä+

ø±<äT ÁbÕD+ MT<äø=∫Ãq ˇø£ uÛ≤wü≈£î nedüs¡yÓTÆq yê<ä+.

‘Ó\T>∑T uÛ≤wü À s¡#·q\T #dæq yêπ>Zj·Tø±s¡T\T, uÛÑøÏÔ y<ë+‘· C≤„qT\ô|’ <äèwæº

ì*bÕqT. >∑‹+∫q eTVü‰qTuÛ≤e⁄\T >∑‹+∫b˛>± eTq düeTø±*≈£î˝À¢ dü‘· kÕsTTu≤u≤ ≈£L&Ü

135

Hê≈£î ø£ ‘Ó\T>∑T |ü]s¡ø£å≈£î&ç>± ø£qã&Ü¶s¡T. ø±s¡D≤\T es¡dü>± $e]kÕÔqT. Äj·Tq eTVæ≤eT\÷

>∑Á{≤ |üø£ÿq ô|{Ïº ‘Ó\T>∑T uÛ≤wüπø J$‘ê+‘·+ m˝≤ ø£≥Tºã&çb˛j·÷&√ $T>∑‘ê Á|ü|ü+#êìï

‘·q ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü‘√ m˝≤ Á|üuÛ≤$‘·+ #XÊ&√ nqï n+X+ es¡πø |ü]$T‘·yÓTÆ |ü]XÀ~Û+#êqT.

kÕsTT uÛÑ≈£îÔ\ qeTàø£+

ªªu≤u≤ <e⁄&ÉT. Äj·Tq≈£î nìï uÛ≤wü\÷ e#·TÃ. Äj·Tq ˇø£ uÛ≤wü≈£î |ü]$T‘·+

ø± Ò<äT. Äj·Tq uÛ≤cÕ |üø£åbÕ‹ ø±&ÉT. nìï uÛ≤wü\÷ Äj·Tqy. dü+düÿè‘·+ <e uÛ≤wü n˙

Äj·Tq #ÓbÕŒ&ÉT ø±˙ ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü >=|üŒ<ä , n+<äT˝ÀH |ü]bÕ\q »s¡>±\˙, Äj·Tq

m|ü&É÷ #Ó|üŒ Ò<äT. ø±ø£b˛‘ Äj·Tq yêfifl neTà≈£î Ç∫Ãq e÷≥ ì\T|ü⁄≈£îH+<äT≈£î |ü⁄≥º|ü]Ô À

ì*∫b˛j·÷&ÉT. ‘Ó\T>∑T H\ô|’ ˇø£ ‘Ó\T>∑T ‘·*¢øÏ |ü⁄{≤º&ÉT >∑qTø£ ‘Ó\T>∑T˝ÀH e÷{≤¢&Ü&ÉT.

n+‘·ø£+fÒ Äj·Tq <äèwæº À ‘Ó\T>∑T u≤wü≈£î Á|ü‘´ø£ >∑T]Ô+|ü⁄ >ös¡e+ @MT Òe⁄μμ nì |ü\Te⁄s¡T

u≤u≤ uÛÑ≈£îÔ\T nHêïs¡T.

ùV≤‘·Tyê<äT\ yê<äq

u≤u≤≈£î ‘Ó\T>∑T ‘·|üŒ eTπs uÛ≤cÕ sê<äT. nìï u≤wü\÷ eùdÔ nqTyê<ä≈£î\qT

m+<äT≈£î ô|≥Tº≈£î+{≤&ÉT? nì uÛ≤c˛<ä eTø±s¡T˝À¢ì ùV≤‘·Tyê<äT\T ø=+<äs¡T yê~+#ês¡T.

nsTT‘ kÕsTT ‘Ó\T>∑Tyê&ÉT ø±e{≤q uÛÑøÏÔ >=&Ée e~ Òdæ uÛ≤cÕ|üs¡+>± Äj·Tqô|’ ‘Ó\T>∑T

Áù|eT #·÷|æ+#ês¡T.

u≤u≤ >∑T]+∫q Ç˝≤+{Ï qeTàø±\÷ n<äT“‘ê\ yê<äq\÷ $eTs¡Ù\÷ $˙ $˙

‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î |üìø=#Ã Hê\T>∑T eTTø£ÿ\T @eTHêï <=s¡ø£ÿb˛‘êj·÷ nqï ÄX‘√ 2012

e÷]Ã 13, 14 ‘B\˝À |ü⁄≥º|ü]Ô yÓfi≤flqT. $TÁ‘·T\T u§&ÉT¶ sêeTj·T´ >±s¡T Ä‹<Ûä $T#êÃs¡T.

80 @fifl ej·TdüT˝À ø±fiófl á&ÉTÃ≈£î+≥÷ ≈£L&Ü Hê≈£î e+&ç e&ç¶+∫ HqT ‹Hêïø£H ‘êqT

‹Hêïs¡T. n<+≥+fÒ u≤u≤ e÷≈£î H]Œq |ü<äΔ‹ nHêïs¡T. ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü‘√ dü+ã+<Ûä+ e⁄qï

n+<ä] <ä>∑Zs¡≈£L rdæ¬øfi≤fls¡T. yêfifl+<ä]˙ ˇø£fÒ n&ç>±qT. ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü >∑T]+∫ u≤u≤

mø£ÿ&Óø£ÿ&É @yT$T #ÓbÕŒs√ Ä yêø±´\T ø±yê\HêïqT.

‘Ó ≤¢πs˝À>± …’ÁãØ˝À qs¡dæ+>∑sêe⁄ >±s¡÷, yÓ+ø£≥ eTTìj·T|üŒ >±s¡÷ Äj·÷

|ü⁄düÔø±\qT yÓ‹øÏ |ü≥Tºø=ì fÒãT Ÿ MT<ä ô|{≤ºs¡T. Hê≈£î #ê˝≤ düeTj·T+ ø£*dæ e∫Ã+~.

Çø£ nø£ÿ&É ‘Ó\T>∑T $uÛ≤>∑+˝À |üì#düTÔqï >∑]yÓTfifl ø£èwüíeT÷]Ô >±s¡T ªªÇ|üŒ{Ï <ëø± u≤u≤

dü+<XÊ\qT uÛÑøÏÔ ø√D+ qT+∫ e÷Á‘·yT |ü]XÀ~Û+#êqT. Çø£ MT<ä≥ uÛ≤cÕø√D+ qT+∫

≈£L&Ü |ü]o*kÕÔqT, ‘Ó\TdüT≈£îqï $wüj·÷\T MT <äèwæºøÏ ‘ÓkÕÔqTμμ nHêïs¡T. u≤u≤ nqTyê<ä≈£î\T

ø±eTsêE nì Ÿ ≈£îe÷sY >±s¡T ªá $wüj·T+˝À lìyêdüT\T ~≥º.n‘·qT m+‘· #Ó_‘ Hq÷

136

n+‘μμ nHêïs¡T. lìyêdüT\T >±s¡T ªªÇø£ HqT ≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü >∑T]+∫ u≤u≤ >±s¡T

ôd\$∫Ãq eTT‘ê´\T @] MT≈£î |ü+|ækÕÔqTμμ nHêïs¡T. u≤u≤ ‘·q J$‘ê+‘·+ #dæq ndü+U≤´ø£

Á|ü+dü>±˝À¢ ‘·q ‘·*¢ u≤wü >∑T]+∫ mø£ÿ&Ü @MT #Ó|üŒ Ò<ë? nqï Hê Á|üXï‘√ yêfiSfl

|ü⁄qsê˝À#·q˝À |ü&Ü¶s¡T. ªªyÓ‹øÏ rkÕÔ+ kÕsYμμ nHêïs¡T.

Ä<Ûësê\T, ãTTEe⁄\÷, kÕøå±´\÷ Ò≈£î+&Ü Hê´j·Tyê~ yê~ùdÔ Hê´j·TeT÷]Ô

ˇ|üø√&ÉT. ‘Ó\T>∑T <e u≤ùw nì ìs¡÷|æ+#·{≤ìøÏ mø£ÿ&Óø£ÿ&É mìï Ä<Ûësê\T <=]øÏ‘

n˙ï rdüTø√yê*. uÛÑ$wü ‘·TÔ À qHêï eTq »HêìøÏ ø£qT$|ü ø£\>=#·TÃ. ‘Ó\T>∑TøÏ+‘· ~e´

XøÏÔ e⁄+<ë nì ‘Ó\TdüTø=ì ‘·|æŒb˛sTTq ≈£îe÷s¡T˝≤¢>± ‹]– sêe#·TÃ. ‘·*¢ uÛ≤wü≈£î |ü≥º+

>∑{Ïº |üPõ+#·q÷ e#·TÃ. #·]Á‘· ‹s¡>∑ã&Éq÷ e#·TÃ.

u≤u≤ eTVü≤‘ê´\ >∑T]+∫q #·s¡Ã˝ÀøÏ HqT yÓfiflqT. Äj·Tq ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î @

e÷Á‘·+ kÕj·T|ü&Ü¶&√ Ä˝À∫<ë›+. ‘Ó\T>∑T u≤wü≈£î u≤u≤ düeT≈£L]Ãô|{Ïºq n+&Ü <ä+&Ü

@yÓTÆHê O+<ë? nì |ü]o*<ë›+. 125 <XÊ˝À¢ Oqï u≤u≤ uÛÑ≈£îÔ\T Äj·Tq ‘Ó\T>∑T˝À

#dæq Á|üdü+>±\T ø£\ø±\+ ì*# ì‘· dü‘ê´\T nì qeTTà‘·THêïs¡T. Á|ü|ü+#·+˝Àì @

uÛ≤wüdüTÔ …’Hê düπs ‘·q dü+<XÊ\qT ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü À $ì, #·~$, nqTe~+#·Tø=ì b˛yê*‡q

>=|üŒ kÕúsTTì, >∑‘· +‘·s¡+ Òì dæú‹ì u≤u≤ ‘Ó\T>∑T≈£î ≈£\T>∑CÒXÊs¡T.

Ç+‘·ø° uÛ≤wü\ >∑T]+∫ u≤u≤ @eTHêïs¡T?!

ªª>∑+>± j·TeTTq˝≤¢>± á düuÛÑ À ‘·$Tfió\T, ‘Ó\T>∑T\T Ç<ä›s¡THêïs¡T. HqT m|ü&É÷

πø uÛ≤wü À e÷{≤¢&ÉT‘êqT. ÁXÀ‘·\ ø√dü+ Hê uÛ≤wü HqT e÷s¡TÃø√qT. ‘Ó\T>∑T sêì yês¡T

≈£L&Ü Hê dü+<X kÕsê+X+ ‘Ó\TdüT≈£î+{≤s¡T. Hê‘√ e´eVü≤]+#·{≤ìøÏ uÛ≤wü ˇø£ n&É¶+>±

O+~. e÷qe Jeq j·÷Á‘· À nìï uÛ≤wü\≈£L >=|üŒ bÕÁ‘· e⁄+~. yê] uÛ≤yê\qT e´ø£Ô+

#˚j·T{≤ìø°, yê] ã\V”≤q‘·\qT <ëj·T{≤ìø°, yê] Ä˝À#·q\T s¡÷|ü⁄~<äT›ø√{≤ìø°

e¬>’sê...ø±˙ H˚qT Vü≤è<äj·T uÛ≤wü À e÷{≤¢&ÉT‘êqT, $+{≤qT. eTqTwüT\T Hê\Tø£\‘√

e÷{≤¢& u≤wü\T njÓ÷eTj·T+˝À |ü&kÕÔsTT. yê{Ïe\q ‘Ó>∑\T, $uÛÒ<ë\T, n&ÉT¶>√&É\T

|ü⁄&É‘êsTT. á Á|ü|ü+#·yT Hê Ç\T¢. n+<äT˝À mH√ï >∑<äT\THêïsTT. ˙ uÛ≤wü≈£î ÁbÕeTTK´‘·

Çe«ø£ uÛ≤yêìøÏ Çe⁄«. <äj·÷ <ëøÏåD≤´\‘√ ì+&çq Vü≤è<äj·T uÛ≤ùw ndü …’q uÛ≤wü. n~

n+<ä]ø° ns¡úeTjT´ uÛ≤wü. eT÷>∑yê&ÉT ≈£L&Ü e÷{≤¢& uÛ≤wü. #Ó${Ï yê&ÉT ≈£L&Ü $q>∑*π>

uÛ≤wü. ˇø£ uÛ≤wü ø£+fÒ eTs√ uÛ≤wü >=|üŒ<äì >∑s¡«|ü&Éø£+&ç. ‘·>±<ë\T ô|≥Tºø√ø£+&ç. nHø£

uÛ≤wü\˝Àì ã\V”≤q‘·\qT n~Û>∑$T+#·{≤ìøÏ düT\uÛÑ+>± ns¡úeTjT´ yê&ÉTø£ uÛ≤wüqT Vü≤è<äj·T

uÛ≤wüqT Hs¡TÃø=ì, O|üjÓ÷–+#·+&çμμ nHêïs¡T u≤u≤. (18.8.1984) SatyaSayi Speaks

vols. II,IV)

137

Vü≤è<äj·TuÛ≤wü n+fÒ?

me] e÷‘·èuÛ≤ùw yê] Vü≤è<äj·T uÛ≤wü. u≤u≤ Vü≤è<äj·T uÛ≤wü ‘Ó\T>∑T. áj·Tq

<ë«sê yÓ\Te&çq kÕVæ≤‘· eT+‘ê ‘Ó\T>∑T˝À e∫Ã+~. Äj·Tq ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘· + ø±yê\qT≈£îqï

yêfifl+‘ê yê] yê] uÛ≤wü\˝ÀøÏ <ëìì e÷s¡TÃ≈£îHêïs¡T. nsTT‘ eT÷\ uÛ≤wü≈£î nìï eT‘ê\÷

<e uÛ≤wü n+≥÷ ô|<ä›|”≥ ykÕÔsTT. ‘·eT eT÷\ uÛ≤wü ø√dü+ Äj·÷ eT‘·düTÔ\T ÁbÕD$TkÕÔs¡T.

u…’_ Ÿ≈£î ôV≤Áã÷, Á^≈£î ` KTsêHé ≈£î ns¡; ` ^‘·≈£î dü+düÿè‘·+ ˝≤>± dü‘· kÕsTT uÛÑ≈£îÔ\≈£î

‘Ó\Tπ> eT÷\ uÛ≤wü ø±ã{Ïº <euÛ≤wü\ düs¡düq ‘Ó\T>∑T ≈£L&Ü #]+~. Ä+Á<ÛäT\ Vü≤è<äj·T

uÛ≤ôw’q ‘Ó\T>∑TqT eTq Á|üuÛÑT‘·«+ eTq bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ ‘·|üŒìdü] #j·T Òø£ b˛sTT+~. ø±˙

u≤u≤ $X«yê´|üÔyÓTÆq ‘·q uÛÑ≈£îÔ\+<ä]ø° ‘Ó\T>∑T˝À e÷Á‘·yT ‘·q dü+<XÊ\qT $ì|æ+#ês¡T.

‘Ó\T>∑T˝À $qø£ ‘·|üŒì |ü]dæú‹ ø£*Œ+#ês¡T. u≤u≤ uÀ<Ûäq\≈£î ‘Ó\Tπ> eT÷\ uÛ≤wü ø±ã{Ïº

kÕsTT uÛÑ≈£îÔ\≈£î ‘Ó\Tπ> <euÛ≤wü.

‘Ó\T>∑T˝À nXóe⁄>± |ü<ë´\T

ªn˝≤¢ j·T+#·T eTVü≤eTàBj·TT\T »ôVAyê j·T+#·T dü‘Y Á¬ø’düÔe⁄ Ÿ

|ü⁄˝≤¢C≤®≈£åî&É≥+#·T yÓ’wüíe⁄\T X+uÛÑT+&É+#·T XË’e⁄\T dü<ë

O˝≤¢dü+ãTq >=\« HÓ\¢s¡TqT Hêj·TTs√“¤>∑ uÛ≤>±´~ dü+

|ü ≤¢uÛÑ+ãT ˝§dü+– ÁuÀ#·T |üs¡e÷‘·Tà+ &=ø£ÿ& #·÷&ÉT&ûμ

.........nì u≤u≤ düs¡« eT‘· Væ≤‘·+>± dü+<X$T#êÃs¡T. (27.7.1978)

‘≥ ‘Ó\T>∑T˝À ÄXóe⁄>± u≤u≤ mH√ï |ü<ë´\T #ÓbÕŒs¡T. |ü<ë´ Ò ø±<äT bÕ≥\T

≈£L&Ü s¡∫+#ês¡T, bÕ&Üs¡T. ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î u≤u≤ #dæq ùde #ê˝≤ >=|üŒ<. eTVæ≤eT\÷

eTVü≤‘ê´\÷ düπs >±˙ Äj·Tq uÛ≤wüqT n+<äT˝Àì #·eT‘êÿsê\q÷ |ü<ädü+|ü<äq÷ Çø£HÓ’Hê

‘Ó\T>∑T uÛÑ≈£îÔ\T |ü]XÀ~Û+#ê*.

sêJ |ü&Éì ‘Ó\T>∑T uÀ<Ûä≈£î&ÉT :

‘Ó\T>∑T <X+˝À ‘Ó\T>∑T ÁXÀ‘·\ eTT+<äT ‘Ó\T>∑T˝À e÷{≤¢&É{≤ìøÏ u…~]b˛‘·Tqï

ÁãVü‰àq+<ä bÕ+&Ü nH ˇ]j·÷ |ü+&ç‘·T&çì ‘Ó\T>∑T˝À e÷{≤¢&ÉT n+{≤&ÉT u≤u≤. HqT

‘Ó\T>∑T˝À e÷{≤¢&ÉT‘êqT, e⁄ Ä+>∑¢+˝ÀøÏ nqTe~+#·Tμμ n+{≤&ÉT u≤u≤. (düHê‘·q kÕs¡~Û,

@Á|æ Ÿ 2009)

sê»ø°j·T s¡+>∑+˝À m º sêe÷sêe⁄ ≤>± Ä<Ûë´‹àø£ s¡+>∑+˝À dü‘· kÕsTT ‘Ó\T>∑T

uÛ≤wü≈£î mq Òì ø°]ÔÁ|ü‹wüº\T ‘Ó∫Ã ô|{≤ºs¡T.‘Ó\T>∑T e÷eT÷\T u≤wü ø±<äT, n~ $\TyÓ’q

uÛ≤wü, eTVü‰ >=|üŒ uÛ≤wü nì n+<äs¡÷ ‘Ó\TdüT≈£îH˝≤ #XÊs¡T. M[fl<ä›s¡÷ ‘Ó\T>∑T≈£î yê]

138

yê] s¡+>±\˝À ø£ n~Ûø±s¡ ôVA<ë ‘Ó∫Ã ô|{≤ºs¡T. >=|üŒ\ ø√dü+ e÷‘·èuÛ≤wüqT e<ä\ Ò<äT.

eTs√ uÛ≤wü ø√dü+ |üs¡T>∑T\T rj·T Ò<äT. nedüsê\ ø√dü+ sêJ |ü&ç ‘·*¢ uÛ≤wüqT e<äT\Tø√ Ò<äT.

‘Ó\T>∑T |ü⁄≥ø£ |ü⁄{Ïºq nHø£ eT+~ Á|üeTTK uÀ<Ûä≈£î\T yê]øÏ ‘Ó\T>∑T e∫ÃHê Ç+ ¢wüT˝À

e÷Á‘·yT e÷{≤¢&ÉT‘·÷ ‘Ó\T>∑T nqTyê<ä≈£î*ï ô|≥Tºø√e≥+ #·÷düTÔHêïeTT. dü‘· kÕsTT á

ø£èÁ‹eT dü«uÛ≤e+ #·÷|ü≈£î+&Ü j·÷eJ®$‘·+ ìø£ÿyÓTÆq ‘Ó\T>∑T yê&ç>± ì*#ê&ÉT.

‘Ó\T>∑TuÛ≤wü≈£î |ü{Ïºq eTVü≤<ë“¤>∑ +.

ªª»>∑<äTZs¡Te⁄>± ìs¡TZD |üs¡ÁãVü≤àeTT ‘·q düø£\ X≈£îÔ\‘√ e÷qes¡÷|ü+˝À eTq

eT<Ûä ne‘·]+#·&É+, n+<äTHê ‘Ó\T>∑T <X+˝À ne‘·]+#·&É+, düs¡«Á|ü|ü+#· uÛ≤wü\˝À

e÷{≤¢&É>∑*–˙ï yês¡T eTq ‘Ó\T>∑T˝ÀH e÷{≤¢&É≥+, á |üÁ‹ø£ À yês¡T e÷{≤¢&çq ‘Ó\T>∑T

dü+<˚XÊ\qT eTTÁ~+#·&É+ Çe˙ï kÕe÷q´ n<äècÕº\T ø±e⁄. Çe˙ï kÕsTT uÛÑ>∑yêqTì

nbÕs¡ nqTÁ>∑Vü‰ìøÏ dü+πø‘ê\Tμμ..... eTT~>=+&É Ms¡uÛÑÁ<äj·T´ dü+bÕ<ä≈£î&ÉT düHê‘·q kÕs¡~∏,

@Á|æ Ÿ 2009).

kÕøå±‘·÷Ô uÛÑ>∑e+‘·Tì H√≥ yÓ\Te&çq á ‘Ó\T>∑T |ü<ë´\qT Ä+>∑¢+˝ÀøÏ

nqTe~+#êqT. m Ÿ._. d”‘êsê+.(dü‘ê´kÕs¡+ ` |ü<ä s¡÷|ü+)

ªªuÛÑ>∑yêHé u≤u≤ ‘Ó\T>∑T <X+˝À |ü⁄≥º≥+, ‘Ó\T>∑T˝À s¡∫+#·≥+, ‘Ó\T>∑T bÕ≥\T

|ü<ë´\÷ bÕ&É≥+, ‘Ó\T>∑T <XÊìø° ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£L |ü{Ïºq eTVü≤<ë“¤>∑ +. ‘Ó\T>∑T C≤‹øÏ

‘·s¡>∑ì <Ûäq+ ` _. sêeTsêE (23.11.2005) l dü‘· kÕsTT Hê<Ûä düT<Ûäμμ

‘Ó\T>∑T≈£î u≤u≤ ã+>±s¡+ ˝≤+{Ï neø±X+

e÷‘·èuÛ≤wüqT $&ÉHê&É≈£î+&Ü u≤u≤ nHê´j·TyÓTÆ b˛‘·Tqï ‘Ó\T>∑T≈£î s¡ø£å≈£î&ÉT>±

ì*#ê&ÉT. ˙y=ø£+<äT≈£î b˛ùdÔ HH=ø£+<äT≈£î ‘ê>±qT nqï≥T¢ HqT uÛ≤cÕ ø√D+˝À qT+∫

u≤u≤qT #·÷XÊqT. u≤u≤ ≈£L&Ü ˇø£ nqïeTj·T´, ˇø£ ‘ê´>∑j·T´, ˇø£ sêeT<ëdüT, ˇø£

OeTsY n©cÕ ≤>± ‘Ó\T>∑T˝À $kÕÔs¡yÓTÆq uÛÑøÏÔ y<ë+‘· kÕVæ≤‘ê´ìï s¡∫+#ês¡T, Á|üdü+–+#ês¡T,

bÕ&Üs¡T. Äj·Tq≈£î <Ó’e‘ê«ìï ÄbÕ~+∫, Äj·Tq uÛÑøÏÔ À eTTì–b˛‘·Tqï uÛÑ≈£îÔ\T Äj·Tq

uÛ≤wüô|’ ‘·–q+‘· ÁX<äΔ ô|&ç‘ uÛ≤wü≈£î ô|<ä› ˝≤uÛÑ+ ø£\T>∑T‘·T+~. ‘Ó\T>∑T <e uÛ≤ùw nH

qeTàø£+ ø£kÕ] s¡TEyÓ’ ã\|ü&ç‘ nìï uÛ≤wü\ uÛÑ≈£îÔ\÷ ‘Ó\T>∑T uÛÑ»q\T #kÕÔs¡T. ‘Ó\T>∑T˝À

bÕ&Éø£ ‘·|üŒì |ü]dæú‹ eùdÔ Ä uÛ≤wü Hs¡TkÕÔs¡T. Äj·÷ eT‘ê\ yêfiófl HêHê ø£cÕº\÷ |ü&ç

dü+düÿè‘·+, ns¡;, ôV≤Á; Hs¡TÃ≈£î+≥TqïfÒ¢ $X« yê´|üÔ+>± Oqï u≤u≤ uÛÑ≈£îÔ\T ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü

e …¢ ykÕÔs¡T. u≤u≤ Ç∫Ãq ã+>±s¡+ ˝≤+{Ï neø±X+ u≤u≤ uÛÑ≈£îÔ À¢ì ‘Ó\T>∑T uÛ≤c˛<ä eT

ø±s¡T\T, uÛ≤cÕ_Ûe÷qT\T yê&ÉTø√yê*. m+<äTø£+fÒ Ç˝≤+{Ï |üì Ç‘·s¡ uÛ≤wü\ yêfi¯ófl

139

#Ój·T´s¡T. Äj·Tq kÕVæ≤‘· eT+‘ê yê] kı+‘·+ nj·÷´ø£ u≤u≤ e÷ Ä+π>¢j·TT&ÉT, e÷

‘·$Tfió&ÉT n+fÒ e÷Á‘·+ @+ #kÕÔ+? ndü Ò XøÏÔ #ê\ø£ kÕ<ÛäT‘·«+ eVæ≤+# ‘Ó\T>∑T yêfifl+

ø£<ë?

u≤u≤ #‹sê‘·

ªªã\yT Je+. ã\V”≤q‘ eTs¡D+μμ nHêï&ÉT $yø±q+<äT&ÉT. uÛ≤wü\≈£î ≈£L&Ü

á dü÷øÏÔ e]ÔdüTÔ+~. ìC≤+ qyêãT\ #‹ sê‘·\qT ≈£L&Ü ôV’≤<äsêu≤<äT eT÷´õj·T+˝À

uÛÑÁ<ä|üs¡#·Tø=ì eTT]dæb˛‘·THêïs¡T yê] yês¡düT\T. u≤u≤ #˚‹sê‘· kÕVæ≤‘· + j·÷e‘·÷Ô

‘Ó\T>∑T˝ÀH O+~. <ëìì kÕÿì+>¥ rsTT+∫ ‘Ó\T>∑T uÛÑ≈£îÔ\T ªªÁù|eT<Ûës¡μ, ª~e´C≤„q B|æø£\Tμ

˝≤+{Ï |ü⁄düÔø±\T Á|ü#·T]+#ês¡T. 14.10.1946 q u≤u≤ sêdæq |ü<ä + Äj·Tq #‹Áyê‘· À

m˝≤ O+<√ #·÷&É+&ç.

140

Ç+&çj·÷ ≥T& 2012 »qe]˝À Divine Grace satya saibaba nH 120

ù|J\ Á|ü‘´ø£ dü+∫ø£ $&ÉT<ä\ #dæ+~. n+<äT˝À u≤u≤ Ç+ ¢wüT˝À sêdæq 4 O‘·Ôsê\qT

kÕÿHé #dæ eTTÁ~+∫+~. Äj·Tq ‘Ó\T>∑T *|æ À sêdæq ÒK\T >±˙, Ä+>∑¢*|æ À sêdæq

‘Ó\T>∑T ÒK\T >±˙, eTTÁ~+#· Ò<äT. ‘Ó\T>∑T <euÛ≤wü n+fÒ ‘·|üŒ u≤u≤ sêdæqyÓ’Hê düπs

ˇø£ÿ ‘Ó\T>∑T ÒKqT ≈£L&Ü Ç‘·s¡ uÛ≤wü\ yêfiófl eTT≥ºs¡T. ‘·$Tfió\T ‘ê´>∑j·T´ s¡∫+∫q

‘Ó\T>∑T ø°s¡Ôq\qT nqTyê<ä+ #Ój·T´≈£î+&Ü j·T<ë‘·<ä+>± ‘·$Tfi+˝À sêdæ bÕ&ÉTø=+≥THêïs¡T.

<ëìøÏ ø±s¡D+ dü+^‘·+, ‘ê´>∑j·T´ ‘Ó\T>∑T dü+^‘· u≤D°\T ‘·$Tfi+˝À ÇeT&Ée⁄. dü+^‘·

C≤„qeTTqï uÛÑøÏÔ $HêdüHêàs¡ZeTT ø£\< z eTqkÕ? nqï ‘ê´>∑sêE ‘·$Tfi ÁbÕ+‘·+˝À O+&ç

≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T bÕ≥\T bÕ&Ü&ÉT. eT÷\ uÛ≤wü ‘·|üŒìdü] nH wüs¡‘·T ô|&ç‘ dü] ` ‘Ó\T>∑T

yêfiófl ‘·$Tfi bÕXósê\T bÕ&çq≥T¢, ‘·$Tfi uÛÑ≈£îÔ\T ‘ê´>∑j·T´ ø°s¡Ôq\qT ‘Ó\T>∑T˝ÀH bÕ&çq≥÷¢,

u≤u≤ ø°s¡Ôq\qT ≈£L&Ü Á|ü|ü+#·eT+‘ê ‘Ó\T>∑T˝ÀH bÕ&ÉT‘ês¡T. u≤u≤ ‘Ó\T>∑T˝À #dæq

Á|üdü+>±\ìï+{Ï , eTq ‘Ó\T>∑T uÛÑ≈£îÔ\T Ä+>∑¢+˝ÀøÏ, ‘·$Tfi+˝ÀøÏ nqTe~+∫ô|{≤ºø£ Çø£

‘Ó\T>∑T nedüs¡+ @eTT+≥T+~? nedüs¡+ rsêø£ ‘Ó\T>∑TqT rdæ ne‘·\ bÕπsùdÔ m˝≤?

$T>∑‘ê eT‘ê\ ÒKHê\ eT÷\ uÛ≤wü\T <˚e u≤wü\T m˝≤ nj·÷´jÓ÷ n˝≤π> kÕsTT

ÒKHê\ eT÷\ uÛ≤wü ≈£L&Ü <e uÛ≤ùw nyê«* ø£<ë? ˙e⁄ H]Œq $<ä jT ˙s¡C≤øå± nqï≥T¢

<euÛ≤wü\ <ë]˝ÀH eTqeT÷ b˛yê\ì n&É>∑≥+ Hê´j·TyT ø£<ë?

u≤u≤ eT÷\ uÛ≤wü ‘Ó\T>∑T

kÕsTT Á|üdü+>±\ eT÷\ uÛ≤ùw ‘Ó\T>∑T nsTTq|ü&ÉT ‘Ó\T>∑T˝À Äj·Tq|ü&ÉT

kÕVæ≤‘· eTTÁ<äD |üsêsTT uÛ≤wü\ø£+fÒ düT\uÛÑ+. nqTyê<äy˚T nø£ÿs¡ Òì ‘Ó\T>∑T yêfi¯ófl

Ç+ø± Ä |üì |üP]Ô #j·T Ò<äT. ‘Ó\T>∑T uÛÑ≈£îÔ\T Äj·Tq kÕVæ≤‘ê´ìï Ç+ ¢wüT˝ÀøÏ, ns¡e+˝ÀøÏ

nqTyê<ä+ #dæô|{≤ºs¡T >±˙ ‘·eT kı+‘· uÛ≤wü ÀøÏ Satya Sayi Speaks ‘·s¡Vü‰˝À 42

dü+|ü⁄{≤\T ‘ Òø£b˛j·÷s¡T. ã\e+‘·T&ÉT ‘√düTø=ì eTT+<äT¬øfió‘·T+fÒ b˛˙ Ò nì eTT#·Ã≥|ü&ç

yÓqøÏÿ ‘·π>Z düVü≤qo\‘·, |üø£ÿ≈£î »]– Áb˛‘·‡Væ≤+# O<ës¡‘· ‘Ó\T>∑T yê&ç~. n< ‘Ó\T>∑T‘·q+

Çø£ÿ&Ü >√#·]k Ô+~.

ªªbÕ+&ç‘· eTTq #ê\ Á|üU≤´‹ >±+∫j·TT

Á|ü‹uÛÑ #·÷|æ+∫q uÛÑs¡‘· uÛÑ÷$T

dü+^‘· kÕVæ≤‘· XÊÁd”Ôj·T $<ä \

BÛ XøÏÔ #·÷|æq ~e´ uÛÑ÷$T

Ws¡ @eT+<äT uÛ≤s¡‘· bÕ\q+ãT

141

@qT¬>≥Tº\ ‘·q ã\yÓTs¡T>∑<√

n≥Tº …’Hês¡T eTq uÛ≤s¡rj·TT\T H&ÉTμμ nì u≤u≤ Äy<äq #Ó+<ës¡T.

$T>∑‘ê uÛ≤wü\ dü+‘yÓ÷ >±˙ ‘Ó\T>∑T yê]øÏ á |ü<ä + #·ø£ÿ>± dü]b˛‘·T+~.

#‹˝Àì eTT<ä›qT #Ós¡Te⁄˝À $dæπsdæ #ÓsTT´ HêøÏq≥T¢>± O+~ eTq |ü]dæú‹.

~yê´‘·Tàì e÷‘·èuÛ≤wü ‘Ó\T>∑T

u≤u≤ ‘Ó\T>∑T Á|üdü+>±\qT Ç+ ¢wüT˝ÀøÏ nqTe~+# nì Ÿ≈£îe÷sY >±s¡T u≤u≤

düe÷~Ûì Ç˝≤ e]í+#ês¡T.

ªã+>±s¡÷μ nì ‘Ó\T>∑T˝À |æ*# kÕsTT Xj·Tq eT+~s¡+ Ç~. á eTVü‰ düe÷~Û

<äs¡Ùq nqTuÛÑe+ düs¡dü«r <yê\j·T+, eTø±ÿ˝Àì ø±u≤˝≤>±, u…‘Ó¢ùV≤eT÷, ms¡÷wü ÒeTT˝À¢ì

Áø°düTÔ C≤„|üø±˝≤¢>±, dæ≈£îÿ\ >∑Ts¡T<ë«sê, ãT<äΔ>∑j·T, ns¡TD≤#·\ πøåÁ‘·+, lXË’\ø±o πøåÁ‘·+,

wæØ¶ düe÷~Û, eTd”<äT <äsêZ\ dü+<äs¡Ùq nqTuÛÑe+˝≤>± O+≥T+~. (düHê‘·q kÕs¡~Û ôdô|º+ãsY

2011)

düe÷~Û <äs¡ÙqyT Ç+‘· uÛ≤>∑ <ëj·Tø£+>± O+fÒ Ä düe÷~Û À Xj·Tì+∫q ~yê´‘·Tàì

dü+<X ÁXeD+ ≈£L&Ü uÛ≤>∑ <ëj·TyT ø£<ë eT]. nB Äj·Tq e÷‘·èuÛ≤wü (<euÛ≤wü) ˝À

Äj·Tq #Ó|æŒ+~ #Ó|æŒq≥T¢ $H uÛ≤>∑ + ‘Ó\T>∑T yê&ç<. ‘·qqT ‘êqT ‘·–Z+#·Tø√e≥+ ‘·qqT

‘êqT Où|øÏå+#·Tø√e≥+ ‘Ó\T>∑T yê&ç düVü≤» \ø£åDe÷?

u≤u≤‘√ Ä&ç bÕ&çq u≤\´ $TÁ‘·T&ÉT ø£Ø+kÕôV≤uŸ ªªÄ kÕ«$T Vü≤Á»‘Y eTVü≤eTà<äT,

Vü≤Á»‘Y ÇÁu≤V”≤eTT, @düTÁø°düTÔ ˝≤+{Ï yê&ÉTμμ nHêï&ÉT (düHê‘·q kÕs¡~Û e÷]Ã 2008)

eT] n˝≤+{Ï kÕ«$T kı+‘· uÛ≤wüqT <euÛ≤ùw nì m+<äT≈£î nqTø√s¡T? kÕsTT

uÛÑ≈£îÔ\T kÕsTT uÛ≤wüqT ≈£L&Ü >=|üŒ>± bı>∑&Ü*. <e⁄fiflqT #ê˝≤ >=|üŒ>± #Ó|æŒ, yêfifl

uÛ≤wüqT ‘·≈£îÿe #dæ e÷{≤¢& yêfifl ø√düyT HqT Ç˝≤ ø±yê\ì n&ÉT>∑T‘·THêïqT.

‘Ó\T>∑T ø°s¡Ôq\≈£î <e⁄fiófl ~– e#êÃs¡T.

ãyÓTàs¡ b˛‘·q, ø£+#·s¡¢ >√|üŒq (sêeT<ëdüT), ‘ê´>∑j·T´, nqïeTj·T´ ˝≤+{Ï

Ä<Ûë´‹àø£ y‘·Ô\T, dü+^‘· ø±s¡T\T, eTVü‰ uÛÑø£Ô >±j·T≈£î\T, uÛÑ>∑e+‘·Tì <äj·÷qTÁ>∑Vü‰\ô|’

‘·eT≈£î Vü≤≈£îÿ Oqï≥T¢>± s¡∫+∫q ø°s¡Ôq\˙ï ‘Ó\T>∑T˝ÀH OHêïsTT. Ä ‘Ó\T>∑T ø°s¡Ôq\T $ì

<e⁄fiófl ~– e#êÃs¡ì ã&ÜsTT b˛‘·T+{≤eTT. yê] uÛ≤wüqT e÷Á‘·+ <Ó’e uÛ≤eq Ò≈£î+&Ü

n>ös¡e |üs¡TkÕÔeTT. Ç<+ ˙‹?

ª|ü*¬ø&ç~ uÛ≤>∑e‘·eT≥, |ü*øÏ+#Ó&ÉTyê&ÉT sêeTuÛÑÁ<äT+&É≥μμ nì b˛‘·q n+‘·{À&

nqï|ü&ÉT ‘Ó\T>∑TqT <e uÛ≤wü nq{≤ìøÏ eTq¬ø+<äT≈£î dæ>∑TZ, dü+<Vü≤+?

142

dü+düÿè‘· yêdüq ÒMT k˛ø£≈£î+&Ü n#·Ã ‘Ó\T>∑T˝À \ø°Î<$ Vü‰e uÛ≤yê\qT Ä

sêeTuÛÑÁ<äT& m˝≤ |ü*øÏ+#ê&√ #·÷&É+&ç.

ªªn&ç¬><äqì ø£&ÉT e&ç »qT

q&ç–q <äqT eT>∑&ÉT qT&ÉTe&Éì Hê&É j·TT&ÉT>∑THé

yÓ&É yÓ&É dæ&çeTT&ç ‘·&Éã&ç

q&ÉT–&ÉT q&ÉT–&É<äT »&çeT q&ÉT–&ÉT HÓ&É\Héμμ...(leT<ë+Á<Ûä uÛ≤>∑e‘·+ 8.103)

sêeTuÛÑÁ<äT& Ç˝≤ ‘Ó\T>∑T˝À |ü*øÏ+#ê&É , b˛‘·q sêj·T Òø£ e~ Òdæq |ü<ë´\qT

sêeTT& e∫Ã dü«j·T+>± ‘Ó\T>∑T˝À |üP]+∫ b˛j·÷&É , ‘ê˙cÕ≈£î &ÉãT“ #Ó*¢+∫ sêeT<ëdüTqT

$&ç|æ+#ê&É ... Ç+ø± mH√ï >=|üŒ\T #Ó|ü≈£î+{≤s¡T. n˝≤+{Ï yêfifl≈£î ≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T <e

u≤ùw nì|æ+#·≥+ Ò<ë? n˝≤ nì|æ+#·ø£b˛‘ yêfifl˝À @<√ ‘&Ü OqïfÒ¢.

ªªÇ~ Hê<äT e÷‘·è<XeTT

Ç~ Hê Á|æj·T e÷‘·èuÛ≤wü, Ç~ Hê eT‘·eT+

#Ó<ä >={Ïº qT&ÉTe Hs¡ì

ã‹øÏq J$ jÓTTø£+&ûedüT<ÛäqT >∑\&Ü?μμ ` dü‘· kÕsTT (25.5.1990)

ns¡ú+ ø±ø£ b˛sTTHê ø=ìï uÛ≤wü\qT @yy√ ø±s¡D≤\‘√ @yy√ Á|üjÓ÷»Hê\T

Ä•+∫ HÓ‹Ôq yÓ÷ùdyês¡T ‘Ó\T>∑T <ä>∑Zs¡ø=#Ãdü]øÏ m+<äTø√ $∫Á‘·+>± _>∑TdüT≈£î b˛‘·THêïs¡T.

Ä+>∑¢ uÛ≤cÕ yÓ÷Vü≤ e÷e]+∫q yê]øÏ ø£fÒ #Óù|Œ~. MTs¡T HÓ‹Ôq ô|≥Tºø=ì yÓTTj·÷´\qT≈£îqï

uÛ≤wü\qT yÓTTj·T´+&ç. e÷ uÛ≤wüqT ≈£L&Ü düe÷q+>± >ös¡$+#·+&ç. e÷ |æ\¢\≈£î yê‘·\T

ô|≥ºø£+&ç. e÷ |æ\¢\ yÓT&É˝À¢ |ü\ø£\T ø£≥ºø£+&ç. e÷ uÛ≤wü OdüTs¡T rj·Tø£+&ç. nì

ø√s¡T‘·THêï+. Ç+ ¢wüT MT&çj·T+˝À #·~$‘H yÓ÷&É Ÿ dü÷ÿfifl˝À ObÕ<Ûë´j·T O<√´>±\T

<=]πø ªªÄ<äs¡Ùμμ düe÷»+ >∑<ë eTq~? ‘Ó\T>∑T˝À #·~$q yêfifl≈£î ≈£L&Ü O<√´>±*∫Ã

Ä<äTø√+&ç nì ÁbÕ<Ûj·T|ü&ÉT‘·THêï+. ~≈£îÿ ( Òì) e÷*q e÷‘·èuÛ≤wü À #·~$ yÓqTø£ã&ç

b˛sTTq+<äT≈£î C≤*|ü&ç ø±dæì e÷s¡Tÿ\T eTTwæº|ü&Ój·T´eT+≥THêï+. e÷ |æ\¢\T e÷ uÛ≤wü ÀH

#·~y˝≤ düVü‰j·T|ü&É+&ç nì y&ÉT≈£î+≥THêï+.

ªbÕXÊÃ‘· $<ä \ ÁbÕuÛÑe+ã~jTyÓ÷

dü+düÿè‹ n&ÉT>∑+{Ï düqï– Ò¢

‘·*¢ uÛ≤wüqT e÷{≤¢&ÉT≥ ‘·|ü ÄjÓT

»q düeTà‘·yÓTÆq{Ïº e÷s¡Z+ãT <ä÷s¡e÷jT

e÷‘·èuÛ≤eeTT ø£+fÒ e÷q´yÓT~›?

Ä+>∑¢ uÛ≤cÕ yÓ÷Vü≤ e÷e]+∫q Hê&

143

dü«eT‘· $C≤„q+ãT düqï– Ò¢

Ä+>∑¢ $<ä jÓT ÁbÕeTTK´ eT+~j·TT+≥

Ä‘·à $<ä qTù|øÏå+|ü Hê]b˛jT ` dü‘· kÕsTT (21.5.1992)

ªª‘·*¢ uÛ≤wü e÷{≤&É ‘·|ü ‘√#

dü+|òüT eTsê´<ä bÕ{Ï+|ü »+≈£î |ü⁄fÒº

<Ûäs¡àeTqï~ uÀ~Û+|ü ‘·|æŒb˛jT

Ç≥Tº …’q~ uÛ≤s¡‘· C≤‹ H&ÉTμμ ` dü‘· kÕsTT (4.10.1967)

n#·T´‘· uÛ≤wü ‘Ó\T>∑T

Ç˝≤+{Ï eÁø£ dæú‹ì qj·Te÷s¡ZeTTq Á‹|æŒ q&ÉT|ü⁄ ø=s¡≈£î n#·T´‘·T&ÉT |ü⁄≥º|ü]Ô À

ne‘ês¡+ <ë˝≤Ã&ÉT.. ø±eTsêE nì Ÿ ≈£îe÷sY (düHê‘·q kÕs¡~Û yT 2009).

á n#·T´‘·Tì ‘·*¢ uÛ≤wü ‘Ó\T>∑T ø±ã{Ïº ‘Ó\T>∑T <e uÛ≤ùw nsTT rsê*. e÷‘·èuÛ≤wüqT

$&ç∫q ‘Ó\T>∑T Á|ü»\ eÁø£dæú‹ì dü]#dæ yê]ì qj·T e÷s¡Z+ (düVü≤»uÛ≤wü) ÀøÏ Á‹|üŒ{≤ìøÏ

u≤u≤ ‘·q e+‘·T ø£èwæ ‘êqT #XÊ&ÉT. e÷‘·èuÛ≤wü≈£î |ü≥º+ >∑≥º+&ç n+≥÷ u≤u≤ Äy<äq

|ü&Ü¶&ÉT.

dü‘· XÊsTT ` ‘Ó\T>∑T yêsTT

uÛÑ≈£îÔ\ n_ÛÁbÕj·T+ Á|üø±s¡+ kÕsTTøÏ nìï uÛ≤wü\T e#·ÃqT≈£î+<ë+. @<√ uÛ≤wüqT

ø±≈£î+&Ü ‘·q e÷‘·èuÛ≤wü ‘Ó\T>∑TqT e÷Á‘·yT m+#·T≈£îqï+<äT≈£î Ä»Hêà+‘·+ ‘Ó\T>∑T˝ÀH

Á|üdü+–+∫q+<äT≈£î ‘Ó\T>∑T uÛÑ≈£îÔ\T Äj·Tìï n_Ûq+~+#ê*.

ùV≤‘·Tyê<äT\ …ø£ÿ Á|üø±s¡+ u≤u≤≈£î ‘Ó\T>∑T ‘·|üŒ eTπs uÛ≤cÕ sê<äqT≈£î+fÒ n~

≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T »HêìøÏ eTVü‰ uÛ≤>∑ yT nsTT ≈£Ls¡TÃ+~. Ä H√πs ‘Ó\T>∑T H√s¡T. z ‘Ó\T>∑T

yê&ç>± kÕsTT ‘Ó\T>∑T uÛ≤wüqT ‘·q uÛÑø£Ô Á|ü|ü+#·+ >∑T]Ô+#·ø£ ‘·|üŒì |ü]dæú‹ì, ‘Ó\T>∑TqT

ÄÁXsTT+#·ø£ ‘·|üŒì |ü]dæú‹ì ‘Ó∫Ãq+<äT≈£î ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ Áù|$T≈£î\T Äj·Tìï n_Ûq+~+#ê*.

‘Ó\T>∑T uÛ≤wü e]Δ\¢{≤ìøÏ kÕsTT e÷s¡Z+

uÛ≤s¡rj·T uÛ≤wü\T #·∫Ãb˛≈£î+&Ü e⁄+&Ü\+fÒ @+ #Ój·÷´˝À dü‘· kÕsTT #ÓbÕŒ&ÉT.

ªªø=+‘·eT+~ m≈£îÿe J‘·+ edüTÔ+<äì $<XÊ\≈£î yÓfió‘·THêïs¡T. nø£ÿ&É HÓ\≈£î ◊<äT y\

&Ü\s¡T¢ dü+bÕ~+#·e#·TÃ. Ç+&çj·THé ø£¬s˙‡‘√ b˛\TÃ≈£î+fÒ n~ mH√ï \ø£å Ö‘·T+~. ø±˙

nø£ÿ&É Ä <XÊìøÏ m+‘· Ä<ëj·TyÓ÷ Çø£ÿ&É á <XÊìøÏ n+‘· qwüº+. nø£ÿ&É nsTT<äT y\

&Ü\s¡T¢ dü+bÕ~+# ã<äT\T Çø£ÿ&É ◊<äT q÷s¡T¢ dü+bÕ~+∫Hê #ê\T eTq≈£î. á dü‘ê´ìï

>∑Ts¡TÔ+#·Tø=q Òø£ nHø£eT+~ nHø£ s¡ø£eTT …’q ÄX\T ô|+#·Tø=ì $<XÊ\≈£î b˛‘·THêïs¡T.

144

ø±˙ mÁu≤&é À @eTT+~? Áu≤&éHÓdt ($XÊ\uÛ≤e+) MT˝ÀH e⁄+~. <ëìì e~*ô|{Ïº MTs¡T

nÁu≤&é b˛e≥+ #ê˝≤ bıs¡bÕ≥T. MTs¡T $<XÊ\≈£î b˛qø£ÿs¡ Ò<äT. Çø£ÿ& e⁄+&ç MT ‘·*¢

<ä+Á&ÉT\qT ùd$+#·+&ç. uÛ≤s¡rj·T dü+düÿè‹ì MT _&É¶\≈£î Hs¡Œ+&ç.μμ nì dü ‘·kÕsTT #ÓbÕŒ&ÉT.

15.1.2008 (düHê‘·q kÕs¡~Û, e÷]Ã 2008)

e÷‘·èuÛ≤wüqT Áù|$T+#·≥yT ì»yÓTÆq <XuÛÑøÏÔ

Ç|ü&ÉT 32 \ø£å\ eT+~ uÛ≤s¡rj·TT\T nyÓT]ø±˝À }&ç>∑+ #düTÔHêïs¡T. $T>∑‘ê

<XÊ˝À¢ Ç+¬ø+‘·eT+~ OHêïs√! neø±X+ eùdÔ $<XÊ\≈£î Os¡ø±\ì \ø£å\ eT+~ ø±#·Tø=ì

OHêïs¡T. Mfifl+‘ê eTq <X+˝ÀH O+&ç eTq Á|ü»\πø ùde #ùd |ü]dæú‹ eTq Á|üuÛÑT‘·«+,

eTq bÕ]ÁXÊ$Tø£ y‘·Ô\÷ ø£*ŒùdÔ $<XÊ\ ‘·\<äHï˝≤ eTq <X+ n_Ûeè~Δ #Ó+<ä<ë? eTq

e÷‘·èuÛ≤wü\T Ç˝≤ eTs¡D X¯j·T´MT<ä≈£î #˚s¡T‘êj·÷? nìï uÛ≤wü\÷ Ç+^¢wüT <Óã“≈£î

#·∫Ãb˛‘·THêïsTT. uÛ≤s¡rj·T k˛<äs¡T˝≤sê, mH√ï X‘êu≤Δ\ bÕ≥T ì]à+#·T≈£îqï eTq kÕVæ≤‘· +,

<oj·T »q $C≤„q+ eT{ÏºbÕ\T ø±˙j·Te<äT›. MT <X uÛÑøÏÔ uÛ≤cÕ_Ûe÷q ø£ãTs¡T¢ Ä|æ á

ˇø£ÿ kÕsTT dü\Vü‰ bÕ{Ï+#·+&ç #ê\T. |ü<fifl˝À eT∞fl eTq uÛ≤wü\T ÁbÕD+ b˛düTø=ì ‹]–

»qXøÏÔ‘√ ‘·|üŒø£ ÒkÕÔsTT. eTq uÛ≤wü\T Áã‘·ø±\+fÒ Ç˝≤ #Ój·T´ø£ ‘·|üŒ<äT.

H√¬s‹Ô n&ÉT>∑sê ‘Ó\T>√&Ü #·Tø±ÿì ã≥ºsê ‘Ó\T>√&Ü

ªe÷‘·èuÛ≤wüqT Áù|$T+#·≥yT ì»yÓTÆq <XuÛÑøÏÔμ nH dü÷øÏÔøÏ ˝Àã&ç $<XÊ\˝À

‘Ó\T>∑T |òüTqø°s¡TÔ\T #ê≥T‘·Tqï ‘Ó\T>∑T Ms¡T˝≤sê Òe+&ç. |ü\¢$ e÷s¡Ã+&ç. Ä+Á<Ûä<XyT

e÷≈£î neTs¡ <Ó’e‘·eTT nq+&ç. Ä+Á<Ûä‘·«eTT Òì Áã‘·T≈£îqT Ä•+#·ø£+&ç. ‘Ó\T>∑T >∑&É¶MT<ä≈£î

‘·s¡* s¡+&ç. ‘Ó\T>∑T Á|ü»\πø ùde #Ój·T´+&ç. #·ìb˛jT e´øÏÔøÏ kÕj·T|ü&Ü\ì e÷qe‘·«+

Oqï @ e´øÏÔ¬ø’Hê nì|ædüTÔ+~ ø£<ë? n˝≤+{Ï O<ës¡ãT~Δ‘√H ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î düVü‰j·T|ü&É+&ç.

nì eTq$ #˚düTÔHêïqT. (q&ÉTdüTÔqï #·]Á‘·, @Á|æ Ÿ 2012)

eT<ÛäTs¡ eT<ÛäTs¡yÓTÆq eTq uÛ≤wü ø£+f…qT

#·ø£ÿHÓ’q uÛ≤wü »>∑‹ Ò<äT

»qàuÛÑ÷$T ø£qï dü«s¡Z+ãT yπs~?

e÷‘·èuÛ≤wü ø£qï eT<ÛäTs¡yT~?

‘·*¢ ø£qï y¬s<Ó’e $T+πø~sê?

‘Ó*j·TTyÓ÷sTT ˙e⁄ ‘Ó\T>∑T _&Ü¶ ` Hês¡¢ ∫s¡+J$

telugu adikara bhasha & deva bhashe book - wikimedia‘Ó\t>∑t

Documents