QuranUrdu.comاِقعزة ُة الْوز ُسْورز

۵۶

QuranUrdu.com

2

رت 5 .................................................................................................. : ام

5 .......................................................................................... : زاہ زول 6 .............................................................................. : ون ووع اور

9 .............................................................................................. 1 رکوع 12 .................................................................... ▲: 1 ر اہ اواہ ورۃ 13.................................................................... ▲: 2 ر اہ اواہ ورۃ 13.................................................................... ▲: 3 ر اہ اواہ ورۃ 13.................................................................... ▲: 4 ر اہ اواہ ورۃ 13.................................................................... ▲: 5 ر اہ اواہ ورۃ 14 .................................................................... ▲: 6 ر اہ اواہ ورۃ 14 .................................................................... ▲: 7 ر اہ اواہ ورۃ 15.................................................................... ▲: 8 ر اہ اواہ ورۃ 16 .................................................................... ▲: 9 ر اہ اواہ ورۃ 17 .................................................................. ▲: 10 ر اہ اواہ ورۃ 17 .................................................................. ▲: 11 ر اہ اواہ ورۃ 17 .................................................................. ▲: 12 ر اہ اواہ ورۃ 17 .................................................................. ▲: 13 ر اہ اواہ ورۃ

QuranUrdu.com

3

18.................................................................. ▲: 14 ر اہ اواہ ورۃ 18.................................................................. ▲: 15 ر اہ اواہ ورۃ 18.................................................................. ▲: 16 ر اہ اواہ ورۃ 19 .................................................................. ▲: 17 ر اہ اواہ ورۃ 20 .................................................................. ▲: 18 ر اہ اواہ ۃور 20 .................................................................. ▲: 19 ر اہ اواہ ورۃ

22 .............................................................................................2 رکوع 25 ................................................................... ▲: 20 ر اہ اواہ ورۃ 25 .................................................................. ▲: 21 ر اہ اواہ ورۃ 25 ................................................................... ▲: 22 ر اہ اواہ ورۃ 25 ...................................................................▲: 23 ر اہ اواہ ورۃ 25 ................................................................... ▲: 24 ر اہ اواہ ورۃ 27 ...................................................................▲: 25 ر اہ اواہ ورۃ 27 ................................................................... ▲: 26 ر اہ اواہ ورۃ 29 ................................................................... ▲: 27 ر اہ اواہ ورۃ 29 ...................................................................▲: 28 ر اہ اواہ ورۃ 30 ................................................................... ▲: 29 ر اہ اواہ ورۃ 31.................................................................. ▲: 30 ر اہ اواہ ورۃ 32 .................................................................. ▲: 31 ر اہ اواہ ورۃ

QuranUrdu.com

4

32 ...................................................................▲: 32 ر اہ اواہ ورۃ 32 .................................................................. ▲: 33 ر اہ ہاوا ورۃ 33 ...................................................................▲: 34 ر اہ اواہ ورۃ 33 .................................................................. ▲: 35 ر اہ اواہ ورۃ

34 ............................................................................................ 3 رکوع 36 .................................................................. ▲: 36 ر اہ اواہ ورۃ 36 .................................................................. ▲: 37 ر اہ اواہ ورۃ 37 .................................................................. ▲: 38 ر اہ اواہ ورۃ 37 .................................................................. ▲: 39 ر اہ اواہ ورۃ 43 ................................................................... ▲: 40 ر اہ اواہ ورۃ 43 .................................................................. ▲: 41 ر اہ اواہ ورۃ 43 ................................................................... ▲: 42 ر اہ اواہ ورۃ

QuranUrdu.com

5

:ام

ُة آت ے ظ ی ی اِقعز و اس ورت ا ام رار د ا ے۔ الۡوز

:زاہ زول

ٰہ ہ ے و ما زول ان ے اس ں ورں تبِے رت داہ ن اسؓ ور ی و ی(۔ ی تب ان للس ُ ق ن ے ب ان ے رازل وی، ر اواہ اور اس ے د اراء)ااتقْ

ؓ )ی، دال اوۃ(۔ ان اس اد اس ہ ے ب وی ے رت ر ری اہ ہ ے اان اے ے ارے ں

ؓ ؓ ام ں ے ل ا ے۔ اس ں ہ ذر آا ے ب رت ر ای ن ے ے ان ااق ٰہ ہ ڑی آن ے اوراق ا دے۔ ر ے ا ری ی۔ ان آٹ ن ر ان وو دال وے ں ور

ک ان ر رت ر ں وی 恋 ل ڑے اور ب ن ان و اے آں ں ان و ب ارا ا و ہ اا ے ’’:ٹ ا۔ ن ا ون ے دھ ر رت ر و ت دات وی،اور او ے اا

آپ اے رک وہ ’’ن ے ا ‘‘۔داؤ ے م ے ا ا ے۔ دو ں ی اس ں ا ا ےس ے س ، ۔ اہ ‘‘ ے اس ے و رف ار آدی ی اھ ا ا’’ ، طاھراالاالھوانٗہ لا یم

وم وا اس وت ور واہ ر ڑا۔ اس ے رت ر ے اھ ر ل ا اور ر اس ے و ے ازل و ی ی، وہ ای ں آت

ٗہ ُ سُُ ُرْونز ل زایزمز ھ ز ل زاالُْمطز ۔ اور ہ اری ور 恋 وارد وی ے ِا وی ں اان اے ۔ ¥ات ے رت ر رت ہ ے د

QuranUrdu.com

6

:ووع اور ون

د رت، ںد اور رآن ے ق ار ہ ے ات تدد ے۔ و ب ےاس ا ووع آ زں زن و آان ا ارا ام س ز و اال ن رار دے ے و ہ ی ی ات ر ا وی س

㴱 ا ااےدرم رم و اے ا اور ر ام اور ان ا اہ و ا اوراں ے ے وے اان دوار ِجِ۔ ان ا ا ہ ک اان ت ے او ں رے اں ے اور ا ار اان دوزخ ں ڈاے اں ےما ب و ا ہ ب ای اں ن ا ام واہ ں ش آا ر ن ے۔ اس ے اب ں

، ہ ی ہ ات و ی ہ وٹ وے واا ہ و ا و ش ں آ ےواہ ش آ اے ا اس وت وت ی اے آے آے روک دے، واہ ے ر واہ ا دے۔ اس وت ازً ام اان ن ا رے ں م و اں ے۔ اک، ان۔ دورے، ام ان، رے و وگ آرت ے ر

م و ا اے ر 恋 ے رے۔ ان و ات ے اھر 㴱ے دم ک ر و رک اور ا ِؓاوؓ ک ان ا ا ے۔ 56ے 7ل ے اھ آت ل ک اام ے ان دوو ادی اد دات 恋 ے درے دا 74ے آت 57اس ے د آت

ان دال ں زن و آان ر ارر ر رے ے، ںد اور آرت۔ا ےدے ے ن و اےو اا دوری ام زو و وڑ ر اان و ود اس ے اے و د رف اور اس 榧ا رف ے

ی ی ا ے، ںہ داے اور اس آگ رف س ے و اا اا ا ے اور اس ای رف ے و ا ُقے ے ا ے اور س ے س اا ے اے۔ اور اے اس وال 恋 ور و ر دوت دی ی ے ت

ی ں ود ار وے، اس ے وا ی اور د دے وے اان زت 恋 ل را ے اس ے اے

QuranUrdu.com

7

ان ر ا و اک دہ ے و د ں ا اے ا آر ے ق ا ے؟ اور اس ے ق ں ے ہ ےؓ ا ا؟ے آے ے د اا از و دراد و اا ے دوار ھ و و د ں اا اے ب ں ں

س ک رآن ے ارے ں ان ے وک تدد ی ے اور ان و ہ اfl 82ے 75ر آت اس ت ں ہ را ، ہ ا ا ن ت ےرے اس آی ے اور م ے اا ہدا ا ے د و

رآن دات ے اے اے و اور اس ے اد ااے ے اے ای ے اای رے و۔ے ادر وا ی اس 恋 دو ر ے رو ں ہ ے ر دل ش ی ے اس 恋 وی ور رے ں

ور ی اس ات دل ے اس م ے، ا م ام اے ا ا اات ے ارو اور ارو ا امِؓس وہ د ا ف وی ے س ے اات ا ہ ام ا ے۔ ر ار ے ا ا ے ہ اب ا

ے اس ان اے ملسو هيلع هللا ىلص ۔ م و اے درس ے ار ےں ت ے وات دت ؓ اک ف م ے ک س ذرہ ے ہ ی ے اس ں ملسو هيلع هللا ىلصوظ ے د ی ، ااہ وح ِ

ؓ وا ی ا ذر رار ب وی دل ں ے۔اری ے ڈ ں ا ی اق دآر ں اان و ا ا ے ں ی ی ن تاا اے اور ای و

ُ رف ے ادا و اے، ر وت ا وت ری آں ول دے ے ے ای ے۔ اس وتق ال ت

و اور ؤاؤ اور ے 伺 وا ے۔اے ا اپ و ں ا ا۔ای اواد و ں ا ا۔ اے راور ں دا ر اا ے۔ ار ا ا۔ ب ری آو ے اے 㴱ے وب تن ڈرو و ں

ُ 伺ا ں م درت ے دوی اا ت ات رے او恋 ماروا ں ے اور را ہ زؓ قُ ت

ق ے، وی ی ت

ُ حاا ں ے، ں ی 㴱ے واے ی وی ان و ا و ں اا؟ س رق اس م ں ے ت

ُ 伺 ے ای رح اا ے اِب اور اس زا و زا و ب روک دا رے اار ں ں ےق وا ۔ ت

QuranUrdu.com

8

ن ا اام اے ہ اے، وت ے د ر 㴱ے واا اا اام دھ ر رے ا۔ رن ں ے و ں رراو ں ے و ں و اام ن ا اام دے ا۔ اور اے واےدے ا۔ ان ں ے و ں ا

دے ا اے رو ے ے در ے۔

QuranUrdu.com

9

ِحْيمِ ِن ال┭ ز ِه ال┭ زْحمش بِْسِم الل ش

1 رکوع

﴿A ُة اِقعز ِت الۡوز قزعز زیۡسز ﴾۱ِاذزا وز ا ل ِتھز ۡقعز @﴿ لِوز ٌة ﴾عکزاِذبزٌة اِفضُُز افِ خز A﴿ر ز ٌة ِت الۡازۡرُض ِاذزا ﴾غعز ُرج ز﴿A ا ج ً ز ﴾۴رز اُ و از ِت اۡجِب ُُ ز A﴿ بُس ا ً ُُ زس ٓءً ﴾۵ب از ۡت ھز نز ا کز A﴿ فز ا ث ً ۢناز ز کُۡنتُۡم ﴾۶م ُ ًجا و ا ؕ﴿ ازۡزوز ًة ﴾۷ثزلشثز

ا ِة ۬ مز نز ۡیمز ُب الۡمز ؕ﴿ فزازۡ╂حش ِة نز ۡیمز ُب الۡمز ا ﴾۸ازۡ╂حش ِة ۬ مز ۡشُ زمز ُب الۡمز ؕ﴿ازۡ╂ وز ازۡ╂حش ِة ۡشُ زمز ُب الۡمز وز ﴾۹حشِاُوۡونز ِاُوۡونز ﴿ السُُ ش بُۡونز ﴿ اُولِٓئکز ﴾ز۱السُُ ش ِعۡيِم ﴿ فِیۡ ﴾۱۱الُۡموزر ز ِت الن ز ن ش لِیۡنز ثُل زٌة ﴾ع۱جز نز الۡازو ز م ِ

A ؕ وز قزلِۡیٌل ﴾غ۱﴿ ِخِریۡنز ﴿ نز الۡاش A ﴾۱۴م ِ ۡونزةر ﴿ ُررر م زۡووُُُ شی ┢ُُُ ل لزۡیھز ﴾۱۵عز یۡنز عز ِکُُُُِۡت ز ِالِیۡنز ﴿م ُ وش ﴾۱۶ا ُمتز

ِہمۡ ۡی لز عز ُطۡوُف اٌن یز ۡلدز A ِو ل زُدۡونز ﴿ خز A ﴾۱۷م ُ ۡینر ﴿ ِع م ز ۡن م ِ ۡاسر کز ۡیقز ۬ وز اِر بز ز از ابر و ۡکوز

ل زا ﴾۱۸ِبازلزا ا وز ھز ۡن وز ُوۡونز د ز ُُز A یُص ُفۡونز ﴿ ۡنِ┘ ةر ﴾۱۹ُی اِکھز فز A وز ُ┗ۡونز ﴿ ی ز خز تز یز م زا ۡحِم وز ﴾زعم ِ ۡی┗ر جز

ز طز م ا م ِ ؕ ُھۡونز ﴿ تز زشُُۡ A ﴾۱عی اِ الل ُۡؤلُوز ﴾ععوز ُحۡوٌر ِویٌۡن ﴿ ۡکُنۡوِن ﴿ کزازۡمثز ًٓء ﴾غعالۡمز زز ُلۡونز جز ا کزانُۡوا یزۡعمز بِمز

زۡغًوا ﴾۴ع﴿ ا ل ُعۡونز ِفۡیھز زۡسمز زا ی زا ل ز ل A و زۡاثِۡیمًا ﴿ لشًما ﴿ ِقۡیلًا ِال زا ﴾۵عت سز لشًما ِمیِۡن ۬ مز ﴾۶عسز ُب الۡیز ا وز ازۡ╂حش ؕ ِمیِۡن ﴿ ُب الۡیز حش A فِیۡ ﴾۷عاز╂ُُۡ ۡو ر ﴿ ۡخضُُُ ۡدرر م ز ُُِ ز ﴾۸عس لۡحر و

A طز ۡو ر ﴿ ۡنضُُُ ر ﴾۹عم زِظل A و ز ۡمُدۡو ر ﴿ ٓءر ﴾زغم ز مز و ز

A ۡوبر ﴿ُز ﴾۱غم زۡسک ةر و A فزاِکھز ِثیۡ┗زةر ﴿ ةر ﴾عغکز ۡوُطۡووز ا مز

زا ل ز ز ل A و ةر ﴿ مُۡنۡووز ؕ ﴾غغمز ةر ﴿ ﴾۴غو ز فُُرشر م زۡ┰فُۡووزز ز ا ِان ۡانشُھن A ازنۡشز ًٓء ﴿ ز ﴾۵غِانۡشز ُھن لۡنش A فزبزعز A ُوُربًا ﴾۶غازبۡکزاًرا ﴿ ابًا ﴿ ٪ ﴾۷غازتۡرز ِمیِۡن ﴿ ِب الۡیز ﴾۸غل ِازۡ╂حش

QuranUrdu.com

10

ۘ رکوع اہ ے ام ے ران و رم ے۔

و اا ر دے ہ و و ا۔ و 1 ہ ااو اے و ووع ے اس وی ں ا ےب و وے واا واہ ش آ ا ے اں ردے رز رز رح اس اڑ اور ی 3ے ا ڈای ا اری ی ۔ زن ا س وت 2وای آت و

恋 ۔ ے اں ر ر ن ار اد ؓ

ؓ 4: و اؤ ےم وگ اس وت ن روو ں م

ؓں ازو واو ) وذ ی ( ا ا ا ۔دا و، 5داں ازو واے

ؓں ازو واو ) دی ( ا ا ا ۔ا، ں 6 اور اں ازو واے

۔ وی ں رب وگ ۔ ت ری و ں ر ے۔ 7 اور آے واے ں ر آے واے ی ں اے آے ے۔ 㴱ع و 恋 ے ا 8 او ں ے ت و ے اور پ ی چ ھلو ں ے م

ے دوڑ اری ے رز ا ے اور ڑ اور ا橄 ے ہراب ِؓ 9 ڑے ادی ں و ان ۔ ےاور و ان ے اے رح 10 ۔ ا آے ور ں ان ہ ا ےوے ے ی ر ہ ان ا ر را رے ں ے سذ ل ش رں ے ے ا ن ں ، اور 恋دو ے وت ش رے رح

ن ای ، ی و ورں وای آو وورت ۔ اور ان ے ے 恋 11دے ا ا اال رں

QuranUrdu.com

11

ں ر ے اہ ب ھ ان اال زا ے ور 恋 اں ے ا و د 12 وی۔ وے رے ر ا ےؓ ۔ 14 ات ب و ی ک ک و ی 13 وی ود ام ا ات ہ ں ےرے ے ۔ وا و

ے ، اور ہ ہ ہ ڑ 15 اور داں ازو واے ، داں ازو واو وذ ی ا ا ا ۔ و ے ار ر و واے اور ے روک اؤ ، اور ر دم روا ای ، اور ی ہ وےوی ی ک ُدور اور ، ےو و

، اور اوی ت او ں و ے ۔ ان وو و م ار ور 16 رت و واے وک ے اور ر ں 18 ۔ اے ورو اق 17 ے، دں ا ار اں اور ے رں دا ے رے 恋 ےXؓ داں ازو واو ے ے ے ۔ ۔ ہ ھ19 م ن

ؓ

ؓ

ؓ

ؓ

ؓ

ؓ

ؓ

QuranUrdu.com

12

▲: 1 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃر و ود ہ ار ر را ے ہ ان اں ا اب ے اس وت ا اس رے ے ام ا آاز

زان ارک ملسو هيلع هللا ىلصں ات ے اف ای ا ری ں ۔ زاہ و ا ب ہ ے وگ رول اہ د ب اور د ا ز ل وے ی ی اام دوت ن رے ے۔ اس ں ز اں ب ے ز

ک اان ر آی ی و ہ ی اک روز زن و آان ا ہ ارا ام درم رم و اے ا اور ر ا ات ن ر دورا ام را وا س ں ب اے ے 㴱ے وے وگ دوار زد ے اں ے۔ ہ

ا وا ال ان ے۔ آر ہ ارت ے ان ے ددے ے ے ے ر اے ے۔ و ے ے اں زن، ہ اڑ، ہ در، ہ اد، ہ ورج ا ے اں ے؟ دو ے ڑے 㴱دے ے یال ے؟ 㴱ے ے د دوری زدی، اور ر اس ں ت ے اغ اور م آگ، آر ہ واب و

ہ ں ر ہ و ری ں ۔ ان ں؟ ی ہ وا اس وت اں ل و وذ رے وے م ے ے واا ہ اس س ر ں ما ا ے ب و وے واا واہ ش آ اے ا اس وت وی اے ا

ر وی اس اراد ں ات ے ے " واہ " ا ظ اال ا ا ے س ے ی ر و ا۔ازً ش آ ر ی س ے ے اردو زان ں وی دی ے ااظ وے اے ، و ای ز ے ےا " ا ا ے Ùی زان ں ی ڑے ادہ ے ق ْ

ااک را و را ے۔ ر اس ے ش آے و " و ققکز اے ے ے اال وا ے ا ِتھز ْقعز زیْسز لِوز ۔ اک ہ اس ے ے دو ی و ے اِذبزٌة ۔ ل

ظ د وی ووع ا ل اا اور اس ا آے آے رک اا اور اس آد ا ر د اا ن ہ و ا، ااہ وٹ ات ر اس و واہ ے ر واہ ا دے وای ہ و ی۔ دورے ہ وی س اس وت

ؓے واا ہ و ا و واہ ش ں آ ے۔و

QuranUrdu.com

13

▲: 2 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃٌة :ال ااظ اِفعز ٌة ر ز ضز اِف ے و ، " راے وای اور ااے وای " ۔ اس ا اک ب ہ و اخز

و اں ی۔ دورا ر او恋 زں ےے رھ دے ی۔ ے زں او恋 او ب ھ اٹ ٹ رے وای و ب ہ ب و ا ے و رے وے وو و ااے وای اور اے وے وو و را۔ دا ں ی، اس ے آے 恋 ااو ے دران Úت و ذت ا ہ اک دوری ی اد 恋 و ا

Úؓت اں ے۔ و ذل و اں ے اور ذل ج اے ے و Úت واے ے رے ے ▲: 3 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

وت ا اری و وی ای ززہ ہ و ا ی دود اے ں آے، ہ وری وری زن کؓ ی۔ گ ا س ے و ز ر ر اےاے ی۔ اس و ک ت اک زردت ا

▲: 4 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃاے ڑں ں، ن باب ارہ ار ان وو ے ے ں ہ ام ا ا را ا، ا ؓ

ت ک دا وے ادرال وری وع اای اس اب ے ام اان اول روز آمش ے ؓو ں م و اں ے۔وو ب آر ار ن ر ▲: 5 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

حش ال ں ظ نز اُب از╂ُُْ ْیمز ب و ا اال وا ے۔ ہ Ùی ادے ے اق ن ےةلْمزمؓ ل ک۔ ار اس و ا ے ب و ا ے س ے یے س ے ی دے اھ ے ، اور ی ُ

نز اُب ازْ╂حش ن ے اوذ اا اے ں ْیمز " ن اس ے یی ے ی و ے " دے اھ واےةلْمز اور ی 㴱اد ں ہ اس ا ب ے ای 㴱ہ وگ، ال Ùب دے اھ و وت اور رت

QuranUrdu.com

14

恋 اے ے۔ ی ے ے۔ س ا ا ام ہد وا ا اے ی ں دے اھÚت ا ان ّ بالیمیناٌن فُلق ہ ا وا رے دل ں اس ڑی Úت ے ں ے ، " و ں رے ِم

ا اا ے ںدے اھ رف ے " اردو ں ب ی ص و ی ڑی ی ا دت رات اس ی م ے اوذ اا اے ں ااب اہ ے ی و ے وذ و اس ا ار آدی ے۔ اور ار اس و ی ُ

ؓب اور ک ت وگ۔ؓ▲: 6 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

ِة ال ں ظ مز ُ ز ۡش ُب الۡمز ْہ اال وا ے۔ ازۡ╂حش مز د ن، ست ے ے س ے ی مش ُ ُْؓ، مزْشئزت ای ظ ے یِ ے۔ اردو ں ش ُ ااا یہش ُ ب اور دای ے ۔ اور Ùی زان ں اں اھ و

م )اِلؓ ْ ۔ ان ے ا ا اھ د( و م ی ے اوذ ے۔ ال Ùب ال )اں اھ( اور ش

ں و اس و ری ال ا ان ا۔ ر و اے وے ار 恋د اڑ ر اں اھ رف اازوری اور ذت درا ا آدی ی ے۔ ی و اے اں اھ اے ں اس ے ی ہ ے و اے ر

، " و ا مز الشُُِ بِ ْ ّ ِ ِم اٌن لز فُ ا ے ق ہ ا و رے ا اس وی Úت ں ں ا اا ے ہ رے اں اھ رف ے " اردو ں ب ی ام و ت ا اور آان رار دا و ں ا ا

گ، و وگ اہ اٰ ے 㴱اد د ت و ِة مئز ْش مز الْ ُب حش ْ╂ از رے اں اھ ا ل ے۔ س ؓدوار و ے اور درار الہ ہی ں اں رف ڑے ے اں ے۔ ے ا ذت ے ▲: 7 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

و ، ای ان )آے واو ( ے 㴱اد و وگ ی اور ق 恋ی ں ب 恋 ت ے ے و واے و ، د ا ر 恋 ب ے کے ر ام ں ب ے آے و ، اا اور رول ا

QuranUrdu.com

15

ا، 橄 دا ں ای نے قق ا دوت ر اور غ ِؓم و ااق ی ل اہ ا ات ِؓآے وگ ویاور رای اے ے ے اار و رای اور ت و اای ا وع ب ش آے اس ں

و وا اہ ر ام رے واے و ۔ اس ا 恋 آرت ں ب ب ے آے وی رے اں ے۔ ڑھے آے ارا اٰ ے درار ا ہ ہ وا داں ازو ں ان، اں ازو ں ان، اور ب

ے وو ملسو هيلع هللا ىلصاہ ل روات ے رو ااودی ے ر ان۔ دث ں رت اہ اں ے؟ " ے وا " اے و ات ے روز ون وگ ب ے چ ر اہ ے اہ ں ہ

د اا ے۔ ما اعط:وو ے Ù ا اہ اور اہ ا رول ی ز ین ذ ہ ال و ول ل ُُِ ا س اذ لوہ، و ب ق الحق ا وُُہم ناس کحکمہم ا نفس ا ا ا ال ہ ا ب ان ے آے ق ش" و ن، بذلوہ، وحکموا ال

، اور دورو ے م ں ان ا ہ او ے ول ر ا، ب ان ے ق اا ا او ے ادا ر دؓوی ھ ا ود ای ذات ے م ں ا۔ " )د اد(۔

▲: 8 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃن رن ے دران اس ا㴱 ں ااف ے اون اور آرن او اور و ے 㴱اد و

ت ک ی اں زری ملسو هيلع هللا ىلص ۔ اک رو ا ال ے آدم ہ اام ے وت ے ی س اظ ے آت ا ا ت ے د ات ک ے وگ آرن ۔ ملسو هيلع هللا ىلصو اون ، اور ی

ان ب ہ و ا ت دی ے زارا رس ے دوران ں ے اان زرے ان ےد و ی، اور ورؓ ں ے وگ ت ے د ے ات ک آے واے ااو داد ز

ا اون و آرن ے 㴱اد ی ا ے وان ا 㴱ہ اں ے ان داد م و ی۔ دورا ر ن ں وگ اون دور ےی۔ آپ ات ں ادا ات ے اون و آرن ملسو هيلع هللا ىلص

QuranUrdu.com

16

د داد ان داد م وی۔ را رو ا ن ں ان ،اور د ے وگ آ رن ویزوؤ ں ان ات ے اون و آرن ، ر ی ے ادای راس ے 㴱اد ر ی ے

و ے ت وے اور د ے آے واو ں و م اے اں ے۔ آت ے ااظ ان و وو ۔ ان ے اال اور د ں ہ و ی ح و وہ درت ان ں وی اد ں ے

دور ں اای آادی ے ادر ، ر ےاک اور ب ب ان ااظ ے ا ے اور و ب ح د وا اور د ے دور ں ان ا اب م ے ا۔ اس ے اا ی آادی س ررر ان ا اب ز

ں ڑی۔ ی ے اار ے ہ ررر ےے ڑی ے، ت ی ارات رے واو داد اید و ، ن ت وی دا آا دی ے اے وگ اے دور ے ان ے داد ں ز

ؓں ان ا اب ا ی ا اا ے۔ ▲: 9 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

恋 یی رے ی۔ ہ ڑے ی ر ے، ای ر ہ اک ی اتاس ے 㴱اد اے ڑے وے ے 㴱 ے، ماے ہ ال دا ے و ے اغاور رت ن ری ؓ رت ی ؓ

ن ار ات ۔ اس ے ہ ان ھ ا وی ان زا اں اور ہ د وی ان زا اں، ں ے اس ے 㴱اد رف وی ال دا و ے ن و ت ب ہ وی و ۔ رے ون ان ں ا ان ے ارے ں اہ اٰ ے ود رآن ں ہ ات دی ے ان ذرت ان ے اھ ت

ای اور 仔ار ے وی ے او داؤد ای، ر(۔ ای اد اس دث YXای اے ی )اور، آت ا اراد ے رن ملسو هيلع هللا ىلصن دب ے ل ے۔ اس ں ی اور رت ر ؓ ے رت اس ؓ

QuranUrdu.com

17

م، ر ے ے ال ت ے ادم و ے۔ )زد رح ے ے اہ و م ارآن، د ارؓ(`Xور، اہ ۔ د م، ا[Yور اات، اہ ▲: 10 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

۔ د م،، ور د، 27رح ے ے اہ و م ارآن، د ارم، ر ور اات، اہ ؓ۔18۔ اور، اہ 22اہ ▲: 11 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

ؓ۔^X اہ و م ارآن ، د م ، ر ورۃ ور ،اہ رح ے ے ▲: 12 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

۔ ادان، اہ `Y۔_Yرح ے ے اہ و م ارآن، د ارم، ر ور اات، اہ [Y ۔ د م، ا ن، اہ¥Xؓ۔ ▲: 13 نمبر اشیہح الواقعہ سورۃ

ے، اان ہ ت ڑی و ں ے اک ے، ے رآن د ں دد اات 恋 ان ا او وی، وٹ، ت، ی، ان، ای، اف و زاف، ز و ر اور ن و ے ان وا ودی،

ا ہ وی س ں وگ ظ و ے۔ و د زان اور د ل وو وع اں ے ے وت اد اک دورے 恋 ڑ ااں ۔ و رف اور ذب وو ا مر وا س ے ادر ہ ی

س ر ا و ں و ای رح و ا وازم ےو ی۔ ار ی ص و اہ ے ھ ب ای اور 淤اق ِؓؓای ی ے۔ے دوی زدی ا ہ ا ڑا ×اب ے س ے اان و ت ں ات اے اد د

ؓؓ

QuranUrdu.com

18

▲: 14 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃز ِا ال ااظ ر ے وا ض رن و رن ے اس ا ب ہ ا ۔لاً سُُلشماً سُُلشماً ْی ا قِ ل

م، ل ِؓرف ام ام ی آوازں ے ں آں ی۔ ن ح ات ہ ے اس ے 㴱اد ے وے ں ان ی ۔ ام ے اک و س ں و راا ہ و ے ر ای و وِبؓ

sane ے ارزی ں ظ س ےا ام ا ظ ر ر ای وم ں اال ا ا ےؓاال وا ے۔ ▲: 15 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

ے ر اا ای ر ن ے درو ں اے ہ و ے۔ اک ص ب ا اار ر ان واہ ہ ے ت ے ۔وا س ل ے س ے ت ں وے وری ای اے

وا ے اک رو ا ں ا ذر، ود اس دا ے ب ض او ں ہ ل اا ذ وو دار اور ا ، ان ے دہ ہ و ے ے د اے وڑا ل و اا ے۔ اور ر ے اٰ درا ے وے

ان ی ے ان ے م وے ۔ ای ے ت ے رو ہ رفدرو ں اے اے ی ؓں ای ای۔ درت ال ی او ے ای و ے، ای رن م ے و ے دا ں

▲: 16 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃز ال ااظ زال ل ز ةر و ْوُطْووز ةر ا مز مُْنْووز –مز

ز ے 㴱اد ہ ے ہ ل ہ وی و ةر وز ْو ُط ْو ا مز ل ی اغ ے ے وم زر اے ے د ہ ل ں، ہ ان داوار ا ہ ی ع وا

ا ےارے ل ار ںڑ ے اں ں اک دت ک و ے ر ر اے، ہ ر ل وا ر وم ںةر وراور وا ا ی ا اے، اار دا وا ا اے ا۔ ا مُْنْووز زا مز ب ہ ے دا ے او ازل

QuranUrdu.com

19

رو 恋 روک وک ہ و ی، ہ و ے ںڑے اور اے ں وی ا㴱 اع و ا د رح وا وید دی 恋 وے وہ ؓآے۔ ے ںڑے ں وی زت ش اے وے ز

▲: 17 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃی۔ اہ اٰ ان اس ے 㴱اد دا و ک وان اے اان و ل اح ا 恋 ت ں اں

رت ا دے ا، وا دا ت ووب و وا ان ا دے ا، وا و ی ی وڑی و ر 㴱ی و ۔ ا و ر۔ ں و ن ری و ہ ری و ۔ ار ا دا، وا دا ں و واری 㴱ی و ال و وای اٰ ی اور ان ے ور ب ار ان ے اھ ت ں ں ے ں و ان ے ا دی اں ی، ورہ اہ

ے ول ے۔ ملسو هيلع هللا ىلص ا دے ا۔ اس آت ی رح دد اادث ں رول اہ ی ے ان واں ۔ ال ت淤ی ں روات ے اک ڑا ے ور ے Ù ا رے ق ں ت دا م

ما ےآپ ے ما ت ں وی ڑا دال ہ وی۔ و روی وی واس ی ی ں آپ ے ووار ور 恋 " اے اؤ، و ڑاے ات ں دال ت ں وی، اہ اٰ ا اراد ے م اں

ہ روات ے زد نے رے ے دا رں ے اور ار ا دں ے " ۔ ان ای ام ے رت ہ ؓ ا، " اس ے 㴱اد دا و ہ ماے ملسو هيلع هللا ىلص ل ے ں ے اس آت رح ں رول اہ

اک و روات ے ورں ، وا و ار 㴱ی و ادی د " ۔ رای ں رت ام ہ ؓ ت ملسو هيلع هللا ىلصؓس ں و ت ورں ے ق رآن د ے ف اات ا ب ور ے در

ی : اس آت رح رے وے ماے ملسو هيلع هللا ىلصؓمای ۔ اس ہ ں ور ات ّلو ال ن ھاہ ن لقھ ًا خ شمط ًا ص م ر ز ائ ا عج دنی ال ر ا ی د ن ف ض ب ٰ ق ر ا ذ ن ع لھ ججد ر اکک د ۔ " ہ و ورں عد

ے د اہ دا زدی ں 㴱ی ۔ وڑی وس، آو ں ڑ، ر ے ال د۔ اس ڑاے

QuranUrdu.com

20

ر ی ورت ے دا ں ی ور وی او ر ے ار دا ر دے ا " ۔ رت ام ہ ؓ اٰ ان َ ماے : ملسو هيلع هللا ىلصر ے و اور و ب ت ں اں ں و ان ں ے س و ے ی؟ ور ا تِخی ھ ان

نیھ زوج ج ی مع ًا لق ن خ س ح ا ن ا ک ا ذ ن ھ ا رب ا ی تقول ج ا لق نہم خ س ح ا ر ا ت تخ سن ج ھب ح سلمہ، ذ یا ام ا، اا رۃ۔ ا و ی دن ل ا لق بخی و ے " اس و اار د اے ا و ے اے ن ے، اور و اس ص الخ

د اے ااق ا ا۔ و اہ اٰ ے Ù رے ی اے رب، اس ا راؤ ی ان ں ب ے ز، ن ااق دا اور آرت وی ا دے۔ اے ام ہ رے اھ ب ے اا ا اس ے ے ای

، ر ور اری ای وٹ ے ا ے۔ " )زد رح ے ے اہ و م ارآن، د مؓ(۔ X¥رن، اہ ▲: 18 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

وو ے ے وا ہ ظ Ùی زان ں ورت رن وای اال وا ے،ُوُرباً ال ں ظ ی ذات ے اودار و، وذ اوار و، وذ ار و، اا ے۔ اس ے 㴱اد ای ورت ے رح

ؓرز و، اے ور و دل و ان ے ای و، اور اس ا ور ب اس ا اق و ۔ ▲: 19 برنم حاشیہ الواقعہ سورۃ

م اس ے دو وم و ے ۔ اک ہ و اے ورو م ن و ی۔ دورا ہ و آس ں ں ہ ن و ی، ام ی ورں اک ی ر و ی اور ہ ای ر ر ی۔ د

ر ب ان ے م و ، ہ وان ود ب م ن و اور ان ے ودوو ی اں ک وت ح داد ے ن ا دے اں ۔ اک دث ں آا ُُا ج ردا بیض ردا م نۃ ج نۃ الج ھل الج دخل ا ن ی مکحلی ا

ناء ثاث و ثاثین " ال ت ب ت ں دال و ے ں ان ے م او ے اف و ۔اب

QuranUrdu.com

21

دن و ے۔ ری و ی ر ڈاڑی ہ ی وی۔ ورے ے و ے۔ ے وےسی ں گ ے۔ م ؓت ای ر ؓ ZZآں رں و ی۔ ب رں ر (ال و ی " ۔ )د اد، 㴱وِ اور رت او د اریؓ ر ی ون ت淤ی ں رت مذ ب 㴱وی ے۔ے ن ِج

QuranUrdu.com

22

2 رکوع

نز ثُل زٌة A م ِ لِیۡنز ﴿ ٌة ﴾۹غالۡازو زنز وز ثُل ز ؕ م ِ ِخِریۡنز ﴿ ﴾ز۴الۡاش

ا اِ ۬ مز مز ُب الشُُ ِ حش ُب وز از╂ُُۡ حش ؕ از╂ُُۡ اِ ﴿ مز فِیۡ ﴾۴۱الشُُ ُِمۡومر ز سز A و ِمۡيمر ﴿ ر ﴾ع۴حز

ۡن و ز ِظل A م ِ ۡحُمۡومر ﴿ ا ﴾غ۴ی زز بزاِر ر ل ز ِریۡمر ﴿ و زا کز لِکز قزۡالز کزانُۡوا ِان زہُمۡ ﴾۴۴ل ُمتۡ┗زِفیۡنز ذش

ۚ ِیۡيِم ﴿ ﴾۴۵﴿ زی اۡجِحۡنِ الۡعز ل ۡونز عز ر ُ انُۡوا یُصُُِکز کزانُۡوا یزُوۡولُۡونز ۬ ﴾۴۶وز اًما وز اًبا و ز ِویز ا تُرز ا وز کُن ز ا ِمۡتنز ازِئذزن زا ِا A ءز ۡاُعۡوثُۡونز ﴿ زمز بزُٓؤنزا ازوز ﴾۴۷ل لُۡونز ﴿ اش ز ُقۡل ﴾۴۸الۡازو ز لِیۡنز ِان A وز الۡازو ز ِخِریۡنز ﴿ شی ﴾۴۹الۡاش ۡجُمۡوُوۡونز ۬ ِال زمز ل

ۡعُلۡومر ﴿ ز ﴾ز۵ِمۡیوزاِت یزۡومر م ز A ِان زُکۡم ثُم بُۡونز ﴿ ذ ِ ٓل ُۡونز الُۡمکز ا الض ز بزرر ﴾۵۱ازی ُھزکُِلۡونز ِمۡن ╁ز زاش ۡن ل ق ُۡومر م ِ زز

A ۡونز ﴾ع۵﴿ ُ ُُ زالُِ زم ا الُۡاُطۡونز ﴿ ف ِر ﴾غ۵ِمۡنھز شش لزۡیِہ ِمنز اۡجحزِمۡيِم ﴿ فز ؕ ﴾۵۴بُۡونز عز ُ┣ۡربز الِۡہۡيِم ﴿ ِربُۡونز شش ا ﴾۵۵فز ذز ھش ؕ ۡیِن ﴿ لد ِ یزۡومز ا ُکۡم ﴾۵۶نُُزلُُہۡم لزۡونش ۡحُن خز ُقۡونز ﴿ نز د ِ ُُز لزا تُص ۡو لز ؕ ﴾۵۷فز تُۡمُنۡونز ﴿ ا م ز ۡیُتۡم ءز ُتۡم ﴾۵۸ازفزرز ازۡن ءز

ٗہ نز ۡخلُُوۡو ۡحُن ازۡم تز لُِوۡونز نز A ﴾۵۹﴿اۡجخش ُاۡوِقیۡنز ﴿ سُُۡ ۡحُن بِمز ا نز مز ۡوتز وز ُکُم الۡمز ا بزۡینز نز ۡر د ز قز ۡحُن لۤی ﴾ز۶نز ازۡن عز

د ِ ز ُکۡم ن ُاز زُکۡم وز نُنِۡشئز ال زا تزۡعلزُمۡونز ﴿ ازۡمثز ا ل ةز ﴾۶۱فِۡی مزلِۡمتُُم الن زۡشاز ۡد عز زوز ُرۡونز وز ل

ک ز زا تزذز ۡو ل شی فزلز الۡاُۡولءزیۡتُۡم ﴾ع۶﴿ ز ازفزرز ؕ ام ۡحُرثُۡونز ﴿ ﴾غ۶تز

ُوۡونزٗہ ِرُوۡونز ﴿ ءزازنۡتُۡم تزۡزرز ۡحُن ال┮ ش ٓءُ ﴾۶۴ازۡم نز زشُُز زۡو ن ُہ ل لۡنش بزعز اًما جز ُحطز

ُہۡونز ﴿ زلۡتُۡم تزفزک A ِان زا ﴾۶۵فزیز زُم┴ۡ┰زُمۡونز ﴿ ۡحُن بزۡل ﴾۶۶ل ۡحُرۡوُمۡونز ﴿ نز ءزیۡتُمُ ﴾۶۷مز ٓءز ازفزرز ؕ الۡمز بُۡونز ﴿ ﴾۶۸ال زِذۡی تزۡشرز

ۡحُن الُۡمنِۡ┘لُۡونز ﴿ ءزازنۡتُۡم لُۡتُمۡوُہ ِمنز الُۡمۡ┱ِن ازۡم نز ٓءُ ﴾۶۹ازنۡزز زشز زۡو ن ُہ ل لۡنش عز زۡشُکُرۡونز ﴿ جز زا ت ۡو ل اًجا فزلز ﴾ز۷اُجز ؕ ارز ال زِتۡ تُۡوُرۡونز ﴿ ءزیۡتُُم الن ز ا ﴾۷۱ازفزرز تزھز بزرز ╁ز ۡاتُۡم ۡشز ۡونز ءزازنۡتُۡم ازن ِشُُُ ُ ۡحُن الُۡمنۡ ا ﴾ع۷﴿ ازۡم نز ھز لۡنش عز ۡحُن جز نز

ةً اًعا ل ِلُۡمۡوِویۡنز ﴿ تزۡذکِرز حۡ ﴾غ۷و ز مزتز ب ِ سز٪ بِاۡسِم فز ِیۡيِم ﴿ ب ِکز الۡعز ﴾۷۴رز

QuranUrdu.com

23

ۙ رکوع ؓ و او ں ے ت و ے اور و ں ے ب ت ۔

اے اور ای ے ٹ اور وے و و ل ُ اور اں ازو واے ، اں ازو واو دی ا ا وا ۔ و ے ے و اام اس ے و وگ و ہ ۔ د آرام ہ ا و ڈا ہ ے و ں اے دوں ے

ے ے ۔ ے ے " ا ب م 㴱 ر اک و اں 20 رے ارار 恋 ا ا ِؓ اور ے وال ےو اپ دادا ب اا ں ر اا ر ڑے ے اں ے ؟ اور ا ارےاور ڈو ا رر اں ے

دن اک ب ے اور اے ً ، و ے وو ان ملسو هيلع هللا ىلص ی اے ؟" ے زر اں ےاو اور اے واو ، م ر ےر ا واے س ا وت ر ر ا ا ا ے ۔ اے ے ع رور 21 رِ

ق ےس گ وزوم 榧ا اے واے و۔ ای ے م ٹ ر و ے اور او恋 ے وا وا ای ت

دا ا ے 22 ۔ م ے ں زا ںان روزِؓا ا ات واو اں ے ہ ۔ ے و رح اوٹہ م ا ے و اس ے م ڈاے و ، ا س ہ ہ؟۔ ی م ے ور ا، 23رےں ر و دق

، اور م اس ے از 25 ؟ م ے ےرے دران وت و م ا ے 24 ے اے واے م 26 اےں ےری ں دل دں اور ی ای ل ں ں دا ر دں س و م ں

ؓ ؟27 ای ی داش و م اے و، ر و ق ں ے

؟ م 28 اا ے واے م م وے و، ان ے ا م اا ے و ان ے ی م ے وا ، ہ جؤ م 恋 ں ای ی ڑی ، ھس ا ر رھ دں اور م رح رح اں ا ے ر اا ں ان و و بُِؓ

م اے ، و ے م ای ہ دا، ر لو آں ے م ی ۔ ےہ ارے ں ب ی وے و

QuranUrdu.com

24

؟ م ا ں اے ت اری ا ر رھ دں ،29 م واے اے ر ے اس ے ا ر ادل ے ےؓ ؟ 13ر و م ر زار ں وے30

م ے دا ا ے ، اس ے دا رے 32 ی م ے ال ا ، ہ آگ م اے و، اس ا درتد دای اذرہ ؓ۔ ے ے اان زت ا ے 34 اور ات دو 33 واے م ؟ م ے اس و

Yؓ۔ 35 رو ح ام ے ا رب اے ، ملسو هيلع هللا ىلص ی ےس ا

ؓ

ؓ

ؓ

ؓ

ؓ

ؓ

ؓ

ؓ

ؓ

QuranUrdu.com

25

▲: 20 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃت و ے ے۔ ام ِؓ وای ے ان 恋 اا ار ا ا۔ اہ اٰ ے ر زار وے ے اے و اے

ا " ا ظ اع ے۔ " ا ِا 恋ذات ف ں ک و ر اا و ول ے ے۔ اور ا ِای ؓے۔ اس ے 㴱اد ر و رک اور درت ب ے اور ااق و اال ا ر ڑا ا ب۔

▲: 21 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃؓ۔]Z اات، اہ ، ر ورمہ و م ارآن، د زوم رح ے ے ا

▲: 22 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃادال ک دال ش ے ے ان ں ک وت آرت اور ںد دوو 恋 ]^ا ے آت

دی ازاء 恋 ض ے اس ے ا ا م ے ان دوو ملسو هيلع هللا ىلصا ا ے، وہ ہ ے وگ ی ؓا ب۔ دال اس اداز ے دے ے آرت ا وت ب ان ے ا ے اور ںد دات

▲: 23 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃؓ دا ر ے ۔ب اس ات دق م ی ےرے رب اور ود ، اور م ں دوار

▲: 24 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃدوری زو اس ر ے رے ں اک ڑا ام وال اان ے اے ش ا ا ے۔ دا ام

آن ر و وڑ ر اان ار رف ای اک ات 恋 ور رے و ود س رح دا وا ے ں اے ہن آر ای رح ں دا وا ے آرت ں ۔ اا م ںد ں وی ک ر ا ے۔ ہ اس مِ

زً اان ی ا ہ 㴱د اا ہ ورت ے رم ک ا دا ے ر ا اس ہ ں ہ دا رے ، اور اے؟ اا ے وا ی اور ے ے؟ اان ے ود دا دا رے ات آپ ے آپ دا و ی

ے ے دا ر دی ے؟ اور ا ہ 㴱د ے، ورت ے، دا ی ات ے اار ں ے اس

QuranUrdu.com

26

درہ درہ و ل ے وع ل ک ا ے ٹ ں ےل ا ارار را دے؟ ر ارار ِؓ ار ، اور ر ے اگ ورت ری، اور ر ے ے ادر ف ذی و ای وں و اک恋ورذ

اک اا ے وا اب ے اھ را س ے و اک ار ت ا اان ن ر اے، ا ہ ب ھا اپ ود رے ؟ می اور ا ام ے؟ ا اس ں ی اور ا ذر رار ب وی دل ے؟ ا ہ ا

اد اور وی ڈار را ے؟ و ااء اور اواء رے ود ای رح دا وے ؟ ورج اورری ے اے ود وی (Nature)ارے رے ود اک اون ے ام ؟ و رت

ی ے اار ں ے ہ ؟ ر ا ہ ہ را ب اا ے وام، ت۔ اراد اور اار ں ریءاء؟ ذ و ڑ و ڑا ؟ وورت و د ورت؟ اور و زور؟ ادا ر ڑا وا و ح اا ضام

وت س وم ے ادر س د ذن؟ ر ا اا ے وا وی اور ہ ے ر ا ے وو ارخ ں دں؟ ن ای ری او ے آدی دا رے اے Ùوج 恋 ے اں زوال رف دلد 恋 ان ار وی ص د اور ٹ دری ں ا ہ و ں و ود وس رے ا رک درت ا

ہ ے اان ورا ا ان ا ول اب اک ی ے اور و واات ا وی ول اب ں د ا ا۔ ق ا ورا اا ا اہ و 恋داہ ے۔ اور ب ت ہ ے ں اا ے اہ و 恋داہ اس اان و ا دی ے اے اق ے اے ں آزادی و ود اری ا دویہ رے؟ اس ے وا ی دورے

ؓا اے؟ڑے ے ںد رح ہ وال آرت ے م ں ب ہ ن ے۔ اان اک اے

ں ی وت وی ے اور ورد ن ے ر ر ک ں آ ا۔ ہ ڑا ورت ے م ارووا ے۔ ر ان دوو ے رد ی و داس وای اڈے ے ا ا ے ای رح اک ر ا و

QuranUrdu.com

27

ب اا اای ا ہ آاز ے، اور ہ ہن اا ے ات ِؓ (Cell) ے ے اک وا ا زد ہٰ وا وا ے ورد ن ے ر اس و ں دا ا ا۔ اس ذرا ے ے و تی د ے ̀ ے ر اہ ا

و ای ے ں ا ا ز ے ادر رم ادر ں اک ا اا اان ا دا ے، اور ب اس لد رو رح دا ں م ود ی اے دل ر دا ں اُودم اے ے ے ار ک دا ے۔ ام اان ای

ے ۔ اس ے د رف اک ہ ر دھ رآے اور ب و روز اے ی ے ااو داش اے ی ل ا ادا ی ہ ہ ا ے اا اس رح ااو و آج دا ر را ے و ل ی وت ا

ؓدا ے وے ان ااو و دوار ی اور رح دا ہ ر ے ا۔ ▲: 25 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

و ا ےری داش رح ےری وت ب ارے اار ں ے۔ م ہ ے رے س㴱 اا ے، اور ے س ر ک چ ر 㴱 اا ے، اور ے دا وے ی 㴱 ا ے۔ س ے ٹ ی ں

ار ں ی، اور اس ے د ات اےوت ا وت م ے در ر د ے اس ے دا وی ڑے اک ہ ے ے ب زد ں رھ ی۔ 㴱ے واے ڑے ڑے او ں ڑے ے

۔ ی وی ہ ڈارو آو ے اے 㴱ے ، ہ ڈار ود ب اے وت 㴱 恋 اے ے س وت و روک ا ے، ہ ہ وم ر ا وت ے وت و ان ا ے، ہ آی وی وت

ؓس ذرہ ے، ا ، س رح واع وے وای ے۔ ▲: 26 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

ح م س رح م اس ے از ہ ے ں ےری و د ل و ت ں دا رں، ای رات و ی دورں ےری ا رہ دل ر ی اور ل و ت ں ھاس ے ب از

ار اا ے اور وات ے اھ م و دا ر دں ۔ آج م و م اس رح دا رے ےرا ہ ر

QuranUrdu.com

28

ق ب ارا ی رم ا ے ٹ ں درہ درہ ن ر اک ہ ورت ں رآد وے و ۔ ہ ہ ہ رر ا وا ے۔ ر ارے اس 伺 ی اک ا دا رہ ں ے س ے وا م وی اور ر

ں دا ر ے اے و ، ہ ل ں ا ے و ۔ ات ے روز م ں ای ر ے اان ل م ے ھ اور را ری ئی، ا اور دورے واس ا نہ س ر ں م 㴱ے ے۔ آج ے

ات ے روز ے۔ ر ارے اس اان ے ے 伺 ی اک نہ ں ے ے م دل ہ ے و ۔ ں دھ ے م اے دل ر ھ ے ھ ر دں ے ا ک م و ھ دھ اور ن و ے ا

یا ں ے ۔ ور ں ن ے۔ آج ےری ال اور ےرے اھ اؤ اور ےری آو ں وی ورا ر ر زان و وے ات م ی ے ں دی ے۔ م اس ے از ں ات ے روز ے

اک ار ر ک ی و اور اس ماور ےرے م ال ا ر ڑا ارے م ے وے گ۔ آج ۔ ل م ے د 㴱 اے و ۔ ہ ےرا ا اور 㴱ا ب ارے ی رر رد اک اون ے ت وا ے

ے۔ آج م اک اک دورا اون ےری زدی ے ے ا ے س ے ت ں ی وت ہ آم زد ں ر و، س ے زاد ×اب ار ں د اے ںار د ک ی ×اب ردات ر ے

س ے ت م ے۔ ہ اہ ب ارا ی ا وا ے۔ ل م ےرے ے اک دورا اہ ا ے ت ے ت اا ×اب ای و دت ک ت و ے س ا م ور ک ں ر ے، اور ی

ی ار ہ ے ب ں وت ہ آے ی۔ آج م وچ ں ے وی وڑا ان و اے، ×ابا ارے و، ی اس 恋 ڑاا ہ آے اور ہ ہ و اک ی ر ا ان رے۔ ر ا ای 恋 ڑا

ے ے ھ دورے وان ا یاے وے وان ات ی ے اق ں آا ے۔ ل م ےری زدؓای و رری ا زوال و ۔وڑا ان و اے اور اس ر ے ن ے اق ت ں اے ی

QuranUrdu.com

29

▲: 27 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃلِ ے و ہ وا صُؓ م ہ ں اے ی و م ے دا ے ے ے۔ س رح اپ

، ں 恋ورذ ر ے ادر ں، ر ے ھ م ارک ہ ا س رح رمِ ۔س ے م و د ں آےہ اھ زد اان ا ا۔ س رح اک ذر ے دار و و و ا دے ر ہ دل و داغ، ہ آھ ان اور

ر ہ رت از و ور، م و ت، ت و ااد اور در واؤ اس ں دا ے ے اور ل ا ااے ے م ر د و ں اں اس و ا ں ۔ ا ہ ز ھ م ب ے۔؟ اس ب و دوار ِجِ

ں زے و ب م آو ے دھ رے و اور ود اس زد ادت ے ور 恋 دا ں و د و ترت ے ایا ےر س اا ترت ے ہ ز ب روا و ےو اس ے ہ ق ں

ؓا ے؟زدی د وت اور ر و ر اور ت و دوزخ ا ز ب روا و ▲: 28 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

ہ و 恋داہ و اور ای رف ںہ دا را ا م اہ اٰ ے ااو恋 ا وال وو و اس ت ے و د ں آے و ۔ اب ہ دورا وال اں اس دوری ام ت رف ںہ دا را ے ای ا س رزق 恋 م ے و و ب اہ ی ےرے ے دا را ے۔ س رح ےری داش ںی رح اوش ا دل اس ے زاد ھ ں ے ےرا اپ ےری ا ے ادر ہ ڈال دے،ن ں ےرے رزق داوار ں ب اان وش ا دل اس ے ڑھ ر ھ ں ے ا

۔ اس زن و رودی ے زن، س ں ہ ات ای ے، ےری ای وی ں ج ڈال دے۔ ے مام ات م ے ں ی ے۔ اس ں و ادے ن ے ےری 榧ا ا اان م ا ے، م

ے ان ں ں ہ ں ے ۔ اس ے ادر ج م ڈاے و ان و و و ا ے ال م ے ں ا ے۔ اس ات و درت وے س ا و ج ے، م ے دا ںات ر ج ے ای وع ا

QuranUrdu.com

30

ا ، ای، ای و ں د رے ے ے زن ے ادر س ل اور زن ے او恋 س وا ہ ں رارت، رودت اور وی ت رورت ے، ان ں ے وی ز ب ےری ی در

ے اے ب ھ اہ ی ترت اور ای 恋ورداری ا ر ے۔ ر ب م و د ں ایے۔ ہ وا ی ے آے و، اور ای ے رزق ے ل رے و، ں م و اس ے اہ ں ود اری ا، اس ے

ؓاور دی رے ا ق آر ے ا ے؟ے اس 恋 ار آدی ں ںد ے ق ں ے، ر اس ں ون ان ا ااس آت ا ار ادال

اا ے و وڑا ا زد ور رے ں ای ے ادر آرت دل ب ل ای ے۔ ج زن ں واس ے ادر و ای وا ے، ر زن ر ں ب ان اس و دن ر دا ے اہ اٰ م ر د ہاے ود

ر دای ۔ ہ ے ار ا زدی دا ر دا ے س ے وں وی اور ای وی ا اِنؓم ب ے اری آو ے اے آے دن رو ے ی ی ر اھ رے ۔ ہ ز ا ھ م ر د ے

دے را ے، ان رار دے س رآن ں وی ص اس دورے ب زے وؓااو زدی د وت۔

▲: 29 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ۔ ہ ای، ےری ےری وک اے ی ا ں، ےری اس اے ا اام ب ارا ی ا وا ے

د روری ے، ےرا اا مام ا وا ں ے ہ ا زدی ے ے روی ے م مام رے ے ب زر اا ے۔ ۔ زن ں ہ در م ے دا ے ۔ ارے ورج ری ے ان ا ای اپ ن و اے۔ م ے اس ای ں ہ ات دا ے اک ار درہ رارت 恋 و اپ ں د

اار اری واں اے ے ر ای ۔ اری ترت اور ت ے و اپ ع و ر ادل ل

QuranUrdu.com

31

恋 ے ری ے۔ ارے م ے ہ ادل اک ار اب ے م و ر زن ے ف و اے۔ اور م اای ں و و اس و چا س ہ زن ے ے ای ا ہ رر ا ا ے

د ں ا ر رودت دا رے س ے ہ اپ ر ے ای ں د وی ے۔ م ں رف و م ی ں ی ں ر ے ہ ےری 恋ورذ ے ہ ارے ااات ب م ر رے ن ے ر

ں ا ے ال ے و د ں آ ر، ارا رزق ا ر اور ارا ای ی ر ہ ق ے۔ ر اری ؓو ا ارے اہ ں ود ار و، ارے وا ی اور دی ا اؤ؟

▲: 30 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃے۔ ای ے ادر اہ اٰ ر ان دی یاس رے ں اہ ترت و ت ے اک ام

ی زں ے رت از وار رے ، ان ں ے اک اہ ہ ب ے اس ے ادر وا یوڑ دا ل و اں، ب و رارت ے ار ے اپ ں د وا ے ں اری آزں ے

اپ ں ال آی ازاء و ے ر وا ں اڑا ے۔ ہ ات ار اس ں ہ وی ںے، اور رف اےدر ل د وے وت ب و ب زں اس ں ال رں ای وے ات ں اس ے ااور ان د ں ۔ اس ورت ں در ے اں اں ان ں در ا ک ب ال وا

س ا ی ا ا،ہ ی م ااتر ور ا دی۔ ہ اان اس ای و ی ارذ ام روے زن و زنِ ے ادی اے اگ ی ی ۔اب ا وی ص داغ ں ذرا ی ب ل رے وے ہ دویہ ر

، س دوت اری دا و ی ے؟ ہ اتری رت ے ود ود ای ں ہ اہ اتؤ ، ںو ، و اردرو ے اف را ا ای د و ر ارذ ل ں ے اور ر در

ام اور وؤ ل ں آب رای و آب ای ات اام دا ے، اس ات رح ادت م

QuranUrdu.com

32

ے ے ودت ا واے ے ای ں اس و وب وچ ھ ر ا راد اس دری ے ودت رے 恋 ورذ ا ذرہ ن ے۔ وق اری ای ے恋 ورذ ا ی ی ے و اس دا رد واتوا ں دا رو اس ے در ں دا اور وا و وب ی ری ے۔ ر س وق و اس ے ی او

م رے ے اس ا ا اس 恋ورذ ے ے ا ای درار ا اور اس مای ے ے ارذ ا اا ہ اڑے اس ے ای ے ادر ہ ات رھ دی ری ے اپ ے وت و وی ای ز ے ر

ؓے ادر ل و ی و ۔ ▲: 31 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

ا ے، اور ااظ د و ہ ران ت رے و م ں ے وی اس ارذ و دواؤ ا ر ری ر ے وی ہ ال را ے در ے ادو ا اا اور ر آان ے ای ن ر را اک

او恋 ہ ق ں اا ، اور وی اے اا رت ا ب ے ں اس اا ا اےآپ ے آپ ے ا را ے اب ں ر و اا اے؟ اا ای ڑی ت ے اد ااے و اور ر ای ے آے ر ِؓ

ؓرک اور ق و امای رے و؟ ▲: 32 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

ر درت ے 㴱اد ں و درت ن ے آگ اے ے ے ڑی مام وی ے، 㴱خ اور اآگ درت ن ری ری و و اک دورے 恋 ار ر تم زاے ں ال Ùب دو ای و

ؓاڑا رے ے۔ ▲: 33 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃد دای ا ذرہ اے ا ب ہ ے ہ و ز ے ر وت رون و ر اان واس اس ا آگ و

د دای ے۔ ار آگ ہ وی ں اان زدی وان زدی ے ف ہ و ی۔ آگ وا وا ق

QuranUrdu.com

33

ا ر اا روع ا اور ر اس ے وی ے اان ے واات رح ی 榧اں اے ے اے ان ا ہ را ن ے ے ت و ااد ے ے ے دروازے ے ے ے۔ ار ے ار اا و ذراع د

ا ے، اور و آش 廉 ادے دا ہ را آگ ے ل ں، ں اان اادی آگ ایق وی 恋وردار ے اان ہ ات ماوذ ر ا ے اس ا ا او ا ل ی ہ ا۔ ر

دا س ے اے اک رف اای اں دے ر دا ا ں دوری رف زن ں و رو اان باے ں اک آگ ی و ل آ ں ۔ و ار ت ں د وذ ہ ور د س ے اس ہ اں رُؓ

د داے ے ے ای ے ہ س ے اflات اور س ں ن ے و دا ں ہ و را ہ ؓے۔ ▲: 34 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

۔ ض اے اال ا ا ے۔ اس ے ف ی ال ت ے ان ےُمْوِویْن ال ں ظ ے ۔ اور ا ں اتے وے امو ے ی ں ے ۔ ض اس ے ی وے آدی ےر

ا اد ض ے زدک اس ے 㴱اد و ب وگ آگ ے اد ااے ، وا و اا اےؓو روی ا ش ا۔ ▲: 35 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

ک ے اس ا ارک ام ے ر ہ اار و اان رو و ان ام وب و اص اور زورو ے ارت آ ار و رن اس رف وب رے اور ر و رک ے ر دے اور رن ِؓ

ے ر ادال ں ر ۔

QuranUrdu.com

34

3 رکوع

زا ِسُم فزل وش اُۡق A ِقِع بِمز جُۡوِم ﴿ٌم ِان زٗہ وز ﴾۷۵الن ُ سز زوز زۡو ل A ل ِیۡيٌم ﴿ زۡعلزُمۡونز وز ٌن ِان زٗہ ﴾۷۶ت زُوۡراش A ل ِریٌۡم ﴿ فِیۡ ﴾۷۷کز

A ۡکُنۡونر ﴿ بر م ز تش ا ﴾۷۸کِ ل ز

ٗہ ُ سُُ ؕ یزمز ُرۡونز ﴿ ھ ز ل زا الُۡمطز ۡیٌل ﴾۷۹ِا ۡن تزنِۡ┘ لزِمیۡنز ﴿ م ِ ب ِ الۡعش ا ﴾ز۸ر ز

ذز ازفزِاھشۡیِ ِد حز A نۡتُۡم از اۡج ۡدِھُنۡونز ﴿ ُلۡونز ﴾۸۱م ُ ۡبعز بُۡونز ﴿ ِرۡزقزُکۡم وز تز ذ ِ لزا ﴾ع۸ازن زُکۡم تُکز ۡو ِت ِاذزا فزلز غز بزلز

A ُوۡومز ﴿ ۡل ُح ۡج ُتۡم ﴾غ۸ا ۡن ِئذر وز از A ِحۡینز ُیُرۡونز ﴿ ۡن ۡحُن وز ﴾۸۴تز ُکۡم نز ِمۡن ۡیِہ لز ُب ِا ۡقرز ا ازل ز ِکۡن لش وز

ِصُرۡونز ﴿ زا ﴾۸۵تُۡا ۡو ل یۡ┗ز ُکۡنتُۡم ۡن ِا فزلز A غز ِدیِۡنیۡنز ﴿ ا ﴾۸۶مز ِدِقیۡنز ﴿ ِاۡن تزۡرِجُعۡونزھز صش ا ﴾۸۷ُکۡنتُۡم فزازم ز A بِیۡنز ﴿ کزانز ِمنز الُۡموزر ز ۡوٌح ﴾۸۸ِاۡن ز فزرز ُت نزِعۡيمر ﴿ و

ن ز اٌن ۬ و ز جز حز ۡی ا ﴾۸۹رز م ز ِب کزانز ِمۡن ِاۡن وز از حش از╂ُُۡ A ِمیِۡن ﴿ لشٌم ﴾ز۹الۡیز ؕ ِمۡن ل زکز فزسُُز ِمیِۡن ﴿ ِب الۡیز حش ا ﴾۹۱از╂ُُۡ ٓل ِیۡنز وز ازم ز بِیۡنز الضُُ ز ذ ِ ِاۡن کزانز ِمنز الُۡمکز

A A ﴾ع۹﴿ ِمۡيمر ﴿ ۡن حز نُُ┘ٌ م ُِة ﴾غ۹فز ز تزۡصلِیز ِحۡيمر ﴿ و ا ﴾۹۴جز

ذز زُہوز ِان ز ھش ِویِۡن ﴿ ل ُ الۡیز ق حۡ ﴾۹۵حز ب ِ سزۡسِم فز بِا

٪ ِیۡيِم ﴿ ب ِکز الۡعز ﴾۹۶رز

QuranUrdu.com

35

3 رکوع، ہ اک ، ں م ا ا و ارو ے واع ، اور ار م و ں ہ ت ڑی م ے 36 س ں

۔ ہ 39 ے ر ن ے وا وی و ں ا38 ت اک وظ اب ں 37 د ا ہ رآن ےو، اور اس ت ں اا 40 رب اان ا ازل ر د ے ۔ ر ا اس ام ے اھ م ے اای رے

اس ال ں اے ؟ اب ار م ی ے وم ں و اور 41 ہ م ے ہ را ے اے ا ے وو و 㴱 ے و ، ں ب 㴱ے واے ان ق ک چ ی وی ے اور م آو دھ رے وے

م اس را ے ،اس وت اس ی وی ان و واس و ں ے آے ؟ اس وت ےری ہ تد ر وے ر م و ر ں آے ۔ ر ر ن ں ے و ں اس ے ے ارو 㴱ے واا ے ز

و اال ا اس ں و ے ں ن ااب و ار اور ۔ ے ت ی ر ت اور رزق د اور راتو ے ں وو را واے ےا و ار اور ۔ ے ے ں ان ااب ں ، ے ے ام ے وا

۔ا ا ور ں م اور ے ای وا واع ے ےں اس ںا

Zؓ۔ 42 روح م ، ای رب ا ے املسو هيلع هللا ىلصؓی ہ ب ھ قطی ق ے ، س اے

ؓ

ؓ

ؓؓ

QuranUrdu.com

36

▲: 36 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃے 恋 م اے ے ظ ا ا رآن ے ن اب اہ و ات و ں ے م ج ے و ۔

ا رے ے ن تدد اک ے ق ھ اں ا اال ود ہ ار ر را ے وگ اس اِبؓؓرے ے ے ہ م ای ا ری ے۔

▲: 37 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃے رو ے واع ے 㴱اد ان ے اات، ان زں اور ان ے دار ۔ اور رآنارو اور ا

ا ں ااام ا ام ا م اور اد اہ اب وے 恋 ان م اے ا ب ہ ے ام ِؓ ای اا ے ہ ام ب ے وط ے وا ی وط اور م ہ ام ب ے۔ س اا ے و ام ا

اور ان او ے ادر ے د و flب (Galaxies) ازل ا ے۔ اات ے ار او ں ال درہ ا رط و م ام ے، در آاہ ار و (Planets) اور ارو (Stars) ارو

㴱وط و م اہ ات ب اک ال درہ اال رے وے ر آے ، ای رح ہ اب ون و ش ری ے س ں اد اد 恋 ااق، ادات، ذ و دن، ت و مرت، ات دی ی ، اور ان ں وی ز دات، ح و گ، 橄 اای زدی ے ام وؤ 恋 ل دا

ت اور فی دوری ز ے ے ڑ واع 恋 دے وے ں ے، در آاہ ہ ام ر رق آں ی ذر و ں ان ا ا ے۔ ر س رح اا ے ادے وے ام اا ا م ال ے ست دی ی رار مق واع ں وا، ای رح اس اب ں ب اق ان ے ے اور دا

ؓای ہ ے ا ں ا ا۔ و ب ال ، ان ا اک وہ بؓؓ

QuranUrdu.com

37

▲: 38 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ ا ے س ے ی اا " ا ظ اال ا اب ِ مَکْن و ںُ وظ۔ اس ے ے " اس ے 㴱اد ے وح ِؓ ں رآن ے ت ا ے، س ک ی رای ں ے۔ اس وظ وے وہ ا ر را

ا اس وہ د ں 恋 ازل ے اے ے و اہ اٰ ے ملسو هيلع هللا ىلصوے ا ب ہ ے ی ؓا ت ے۔ ات و ا ے س ے ادر ی رد و دل ا اان ں ے، وہ و ر وق درس ے

▲: 39 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃو ان رار دے ملسو هيلع هللا ىلصہ تدد ے ار ے ان ازاات و رآن 恋 ا رے ے۔ و رول اہ

اب رآن د ں دد اور ان اا رے ۔ اس ا ے اور ے ے ہ ام آپ 恋 ن ا وز ات 恋 د ا ے۔ س ور ءاء ں اراد وا ے ا ِبِہ مز لزۡت ِطیُۡن ﴿ تزنز┘ ز یش ا ﴾ز۱عالشُُ ز مز وز

ِطۡیُعۡونز ﴿ تز زسُُۡ ا ی زہُۡم وز مز ِغۡی ل ِن ِان زہُۡم ﴾ؕ ۱۱عیزۢناز ۡمِع وز ۡ┳ُ┱ۡولُۡونز ﴿ السُُ ز زمز و ے ر ان " اس ﴾ؕ ع۱علاس ا ک ے دور رے ا ر ی ے ۔ و ںں اتے ، ہ ہ ام ان و ا ے اور ہ و ا

ت۔ (۔ ای ون و ا ان ااظ ں ان ا ا ے " اے رن ےYXYا YXWے " )آاز وا ں وا وی و ں ا۔، " ان ا اے اا، اس ے زول ے وت اس ں دل اد

ہ ر ن، ملسو هيلع هللا ىلصوظ ے ی وت ہ وِحؓدرار، س اک م 恋 ازل ا اا ے اس وت مُط ں اال ا ا ے ب ں ا۔ م ے ے رن ا ظ اس یکے وا وی ر

ؓاہ اٰ ے ان و ر م ے ااک ذات اور واات ے اک را ے۔، دد ، اواا،، یی، ، د ن ر، رن، ادن اک، ان اسؓ ت ی ر اس اس آ

ے۔ وہ ہ ام ام ے اھ ب ی ات ری اک اور ان زد ے ان ے، اور مِ

QuranUrdu.com

38

ات تدد رے ے د اب رآن رہ ے ط وود ہ ا را ے ںد اور آرت ے ق ار ِؓم م ا ر ہ ا ا را ود ے ارے ں ان ے وے او تدد ا ری ے اور واع ِؓ

وق درادازی ے ہ اک د اہ اب ے، اہ اٰ ے وظ وے ں ت ے س ں ی م ے وا وی 恋 ہ اے رے ے ازل وی ے ازملسو هيلع هللا ىلصی ہاورا وی اان ں،

ؓ اے و ک ں ا۔ " وی اا ض رن ے اس آت ں ا و ی ے ی ں ا ے اور آت ا ب ہ ان ا ے

ا ااک و " ۔ اور ض وای اے ص و اے ہ‘’ص اے ہ وے اک ہ و " ، " اس اب دورے رن ارہ ا و ی ے ی ں ے اور آت ا ب ہ ان رے ں ے س رح و رن ے وا وی ں وا " ، ر ان ا ا ہ ے ہ ی ای رح ی ے ی

ال مِ ال اد ا ہ ار ملسو هيلع هللا ىلصرول اہ ا اُِخو لم ُُ ُُ مِ س یُ س ہ ظ لم ا م ے، و اس 恋 م )ان ان ا ای لاس ے ہ ں را(۔ اس ں ارہ دی ی ے ان ان 恋 م ں را، ن درال

ا ے اک ہم ا ے ان ان 恋 م ہ رے ای رح اس آت ں ارہ ما اک ہ و، و وو ے وا رآن و وی ں وا، ر اس ے م ہ ا ے ب ک وی ص

ؓ اس و ہ وے۔ق ے اگ ر ن ت ہ ے ہ ر آت ے اق و اق ے ات ں ری۔ اق و ا

ہ وارد وی ے اس ں رھ ر ا ا ے، ر س ہ ام ں ے ں اس ے ااظ ے ہ ب را ے وا وی اے دا اے ں ہ و ا رے ے وی وع ر ں آا " اس اب و اک وو ازل رد ہ وے " ۔ وہ ا ں ار اب اور ان و ہ ا ا را ے ہ اہ رب اان

QuranUrdu.com

39

۔ اس ہ ہ اب ے، اس ے ارے ں ےرا ہ ان ی ط ے اے ان ی 恋 اا رےد ری م ان رے ا آر ا وع و ا ا وی ص ارت ے ر اس و اھ ہ اے؟ ز

د ات ی ا ی ے و ہ ے ا ازل ں وی ے۔ ر رہ آت ہ م دے ے ےے زن واے ام اس ات رف اار ر را ے س رح اہ اٰ ے ا اس اب و رف ر

، اے ی و ے ، ای رح دا ں ب م از م و وگ اس ے ام ای وے 恋 اان رےؓات ں وے ے ااب رں ۔ اا

ت ی و ‒ ذ : ؓاس ے ں روا(X) رول اہ ے ؤا ں داہ ن ای ر د ن رو ن زم ہ روات ل ے اام اک

ی اام رو ن زم ے اھ ن ے رؤا و ھ ر ے ے انملسو هيلع هللا ىلص اک م ہ ب ا ں ے رُی ُا الر و ُن امُس ر َا ا ار ا ں اام )وی ص رآن و ہ وے ر ار ( ی ات اوداؤد ے 㴱ال ر دی ملسو هيلع هللا ىلصے ل ے او ے او ر د ن رو ن زم ے اس رول اہ زری

ؓی اس ں ہ م ب ا۔(Y) ِس رت ی روات، س ں و ماے ر ن صلی اہ علیہ وا جزہ ول اہ یح سلم لم یکن

بۃ نا ُُل لیس الج ی واے و وی ز رآن اوت ے ہ روی ملسو هيلع هللا ىلص" رول اہ ۔ عن الرٰن شؓات ے " ۔ )او داؤد، ای، ت淤ی(۔

(Z) ئض :اے م ملسو هيلع هللا ىلصرے رول اہ ان ر روات، س ں و ان حا ل ترأ ا ا ن الرٰ ن م ًا ب شیئ ن الج ؓ " اہ اور ی رآن ا وی ہ ہ ڑے " ۔ )اوداؤد۔ تزی(۔ و

QuranUrdu.com

40

ل و ان ارک ے ر روم ر ملسو هيلع هللا ىلصاری روات، س ں ہ ان وا ے رول اہ (])ت ہ آت ب ی وی ی ا ا اس ں رآن د کو اک ُل ھ ُا ا یٓ ُن ُن َ ُ ُو ء ب ُُُ ۃ س وُم ُل ک ی وی ا ا اُلو ُد ُت بو

ُنکِم َ ُ ؓ۔۔۔۔۔ ُوبؓ:ے اس ے ں اک ول و ہ و ان اہ

ان اری ْ ے زدک اس ان وو ے ر رآن ڑے ں اہ ں ے، ر رت ل ا ار اور رت د اہ ن ر ؓ ن ای وات ں رآن و اھ اا از ہ ا۔ ی ک رت د ؓ

ھ اا وو ے )اام ب وو ے ر ف و ا اور ارام ی ب ا۔ اور رت ن ری ؓ ے )ای ان اور ام ن د ے ب ی ات ول ارآن ار(۔ اع اور اؤس اور ی

د ے ڑا ان ب ے زدک تان(۔ اہ رآن و اھ ا ے ر اس ں دھ ر ڑا، اس و ؓے وو ب از ا۔

رت رت ن ری، ،، رت ی ات اور ض و اس ات ں رآن ڑا رت ر اور ای 恋 ان ا ل ب ا راے ہ ی ارام ی اور اام زری ے زدک وو ا۔ ر ان اسؓ

د ے ڑھ ا ے۔ رت د ن اب اور د رآن ا ہ ڑا آدی ا ول و و اے ت ا ا ں او ے ، ا رآن ر ے اس ے ں در ن اس ے اہ ں وظ ں ے؟ ما

مھل ہی ان زم(۔لؓر اس ے ڑے ں ا رج ے؟ )ای۔ اور ا

ؓ:اء ے اک اس ے ں ‒ ذ ح ے وو از ک ی رح اام اء ادن ااای ے داع ااع ں و ے : " س ر

در و ں اھ ا ڑا از ں ے ای رح رآن د و اھ اا ب از ں ۔ اہ ار و اف ے ا

QuranUrdu.com

41

ہ زدان ا ا ے۔ اف ے 㴱اد ض اء ے زدک د ے اور ض ے زدک و رہ ا رح ر او و ب ب ا ا ے۔ ای ے س ے ادر رآن را اا ے اور اس ں ے را

وی و ۔ اہ ک ی ای ز و س ں رآن وی آت ی ہے وو اھ ہ اا ا ، "اے، وہ ان ں او و اھ ا ا ا ے ارہ ب ہ ے ان و ب ے وو اھ ہ ا

ت رآی ور ادال درج وی ۔ ض اے ہ اس ات ے ال ب ف ے آے وای رف اس ے و ے وو اھ اا درت ں ے رآن ارت ی وی و، ای ر

اہ ں ۔ ر ح ات ہ ں وا و اد و ان ں ور رح ھ ا وا و، ان و اھ اے ں رآن ڑا، ے وای ب ف ی ا اک ہ اور ان و اھ اا ف ی و اھ اا ے۔ را ے۔ م ے ے ں و وو ے ر از ے " رویہ اری ں و و اس م ے ٰ رار د ا

ؓاھ ں د ا ا ے وا و وو ے و ے وو ۔رآن د و ے و اھ دی ے اجج ں اس رح ان ا ے، " از اور واف رح فو ک ای و اام

ب عع اا اور اس ے ی ورق و وا ب وو ے ر رام ے۔ ای رح رآن د و وا، اف دوق ں و، درس رآن ے ے اس ا وی ہ یے۔ اور 恋 ا ار رآن ی رط

او ں ا وا وا و ں اس و ب اھ اا از ں ۔ اہ رآن ی ے اان ں را و، ر ار ے وو و ں و ب رآن و ا لل ے۔ ہو، ی ہ ں اس ا وی ہ درج و ں اے اھ ا

ا ے۔اھ ا ا ے۔ اور ے وو آدی ار رآن ڑے ں ڑی ی اور ز ے و اس ا ورق ٹ"ؓ

QuranUrdu.com

42

اھ و اس ا㴱 اہ ا ک اہ ی اذاب اارہ ں ل ا ا ے و ہ ے ور اء ے ے و ااد اور ں ق ف و اھ اے ے ے وو رط ے۔ ن رآن م ے ف و اھ اا ارد دوو و اس ے ٰ رے ۔ ہ اہ ورت ے ے ب و ر م

ا ے ات ات ں ں ل ب لاز رار دے ۔ ان تان ے ای ں اام اک ا ہ و و رآن ڑا عع ے، ر ض ات ں ورت و رآن ڑے اازت ے، وہ اک

ؓدت ک ار م اے رآن ڑے ے روں ے ں و ول اے ی۔ت ات ں اور ض و اس ی 淤ب ے اام ان تان ے ل ے ہ ۔ " ا

ا از ے، ات ں رآن اس ی وری آت و ڑا از ں ے، اہ م اہ، اد ہ ور۔ را رآن وہ ارہ ہ ب ی ہ ی آت ے ازاء ، ر ان ے اوت رآن ہد ں وی

ی ک ی اب، ی ال ں وو ے ر از ں، اہ رآن وی آت یو اھ اا، ں و ز ں را ی اور ر ے ے ں درج و ں اے اھ اا عع ں ے۔ ای رح رآن ار ی

اے ے ے ب وو رط ں ے۔ وا و ں اے وو ے ر اا ا ا ے۔ ر او و اھ ے۔ " اہ ی ز ے وو آدی و ار ی وری رورت ے ے رآن و اھ اا ڑے ں و م ر ا橄 ے ب وو ے اذاب اارہ ں ک ی ا ہ ہ ب درج ے و ے ے م

ان ے اھ ں ا درت ں ے اور ہ ان ے ر恋و ا م ے و رآنر رآن و اھ اؓدے ے اں وو راں ۔

، ارہ ا ک ہ ے رآن ڑا اور اس و اھ اا ر ال ں از ے وا آدی ے وو و محل ہی ) ات ات ں و، ورت ض ات ں و ۔

ل( ]_ا ^^د اول، ہ ان زم ے ا

QuranUrdu.com

43

اور ہ ا ں اس ے 恋 ل ث ے س ں او ے اس ک ت ے دال دے وی ب ے اء ے رآن ڑے اور اس و اھ اے ے ے راط ان ان ں ے

ؓے۔رآن و ت ے ات ں ▲: 40 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

ْدِھُنونال ااظ ان۔ ازنْتُْم م ُ ا ہ دا۔ ے ی ی ز ے دات را۔ اس و ِاْ ھزے ااظ اس وم ے (To take lightly) اس و د ںہ ے ال ہ ا۔ ارزی ں

ؓ ۔ر ت ▲: 41 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃُلْونز ِرْزقزُکْم ے اام رازی ْبعز رزق مذ ے ر ں اک اال ہ ب ار ا ے ا ظ تز

ا ے اور انی ں و ۔ وہ ار رش رآن دوت و اے می اد ے ے ان د و ال ہ ا ہ دوت ار ااب و ی ں ارا رزق ارا اے ا، اس ے اس آت ا ہ ب ب

ق اور ال ا ا ے م ے اس رآن ذ و اے ٹ ا ددا ا را ے۔ ےرے زدک ار ق ات رے ی ے اور اسوال وی ا ں را، ال ا ےری ا ں رو

ؓاور ال ا ارا ے ں ں وی ال ں ۔ ▲: 42 نمبر حاشیہ الواقعہ سورۃ

ے م د اس ملسو هيلع هللا ىلصن ا㴱 ی روات ے ب ہ آت ازل وی ں رول اہ رت ہ ِیْيم رھ دو، روع ں و م وگ اے روع ں ب ِیز الْعز ِح اْسمز رو ۔ اور ب آتا ُسْبحزانز رز ب ِ سز

ب ِکز الْازْعلیش ب ِیز الْازْعلیش سُُُ ازل وی ں آپ ے ما اے اے دے ں رو، رز ا رو ْبحزانز رز

QuranUrdu.com

44

ے از ا ملسو هيلع هللا ىلصاہ ے رول)د اد، اوداؤد، ان اہ، ان ان، ام(۔ اس ے ہ رہ رر ما ے اس ے وے ے وے ازاء ک رآن اک ے اارو ے اوذ ۔