กรมควบคุมมลพิษ -...

ภาคผนวก เลม 2 : ขอเสนอโครงการของหนวยงาน

กรมควบคมมลพษ

จำ�นวน 4 โครงก�รงบประม�ณรวมทงสน 532.1400 ล�นบ�ท

หม�ยเลข

โครงก�ร

ชอโครงก�ร

งบประม�

ณ (ลบ.)

22. โครงการบำารงรกษาและปรบปรงระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS)

2.5000

23. โครงการพฒนาระบบเฝาระวงคณภาพนำ"าโดยสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมตพรอมศนยปฏบตการ

365.5000

24. โครงการจดทำาระบบคาดการณคณภาพนำ"าและเตอนภยวกฤตคณภาพนำ"า

125.1400

25. โครงการตดตามตรวจสอบคณภาพนำ"าและสถานการณคณภาพนำ"า

39.0000

-------------------------------------------------------

- 1 -


- 2 -


ขอเสนอโครงก�รภ�ยใตกรอบแนวคดก�รพฒน�ระบบขอมล

สนบสนนก�รตดสนใจ

ขอเสนอโครงก�รบำ�รงรกษ�และปรบปรงระบบฐ�นขอมล

คณภ�พนำ�แหลงนำ�ผวดนทวประเทศ (IWIS)

จดทำ�โดย


- 3 -


- 4 -


ขอเสนอโครงก�รภ�ยใตกรอบแนวคดก�รพฒน�ระบบขอมลสนบสนนก�รตดสน

ใจ

1. ชอโครงก�ร : บำารงรกษาและปรบปรงระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS)

2. หนวยง�นเจ�ของโครงก�ร : กรมควบคมมลพษ

3. หวหน�โครงก�ร : ชอ-สกล นายรงสรรค ป นทองตำาแหนง ผอำานวยการสำานกจดการคณภาพนำ"า กรม

ควบคมมลพษโทรศพท 02 298 2270 email

[email protected]. ผประส�นง�นโครงก�ร :ชอ-สกล นายเจนณรงค ชยศลปน

ตำาแหนง นกวชาการสงแวดลอมชำานาญการโทรศพท 02 298 2211 email

[email protected]. ประเภทแผนพฒน�ระบบ : (ใสเครองหมาย )

ระบบสนบสนนการบรหารในภาวะปกต (N : Normal) ระบบสนบสนนการบรหารในภาวะวกฤต (C : Crisis) ระบบสนบสนนการพฒนา/อนรกษ/ซอมบำารง (D :

Development) ระบบโครงสรางพ"นฐาน (I : Infrastructure)

ระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ(IWIS) เปนระบบทใชในการจดเกบ ประมวลผลและรายงานผลขอมลคณภาพนำ"าทไดจากการตดตามและตรวจสอบคณภาพนำ"านำ"า โดยกรมควบคมมลพษและสำานกงานสงแวดลอมภาคท"ง 16 แหง

- 5 -


6. ลกษณะระบบง�น : (ใสเครองหมาย ) ระบบกลาง ระบบเฉพาะหนวย ระบบในพ"นท

เปนระบบฐานขอมลทมการเชอมโยงและนำาเขาขอมลคณภาพนำ"าทวประเทศ เพอจดเกบขอมลใหอยในรปแบบเดยวกน สะดวกในการคนหาและเรยกดขอมล ประมวลผลและรายงานผลขอมลคณภาพนำ"าทวประเทศผานทางอนเทอรเนต (เวบไซต http://iwis.pcd.go.th)

- 6 -


7. สถ�นของระบบปจจบนระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) ไดตด

ต"งและใชงานระบบต"งแตป พ.ศ. 2545 และในป พ.ศ. 2553 ระบบไดรบการปรบปรงเพอประสทธภาพและใหมความทนสมยเพมมากข"น ซงระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) น" เปนระบบฐานขอมลทมการเชอมโยงและนำาเขาขอมลคณภาพนำ"าทวประเทศทไดจากการตดตามและตรวจสอบของกรมควบคมมลพษกบสำานกงานสงแวดลอมภาคท"ง 16 แหง เพอจดเกบขอมลใหอยในรปแบบเดยวกน สะดวกในการคนหาและเรยกดขอมล ประมวลผลและรายงานผลขอมลคณภาพนำ"าทวประเทศผานทางอนเทอรเนต (เวบไซต http://iwis.pcd.go.th) โดยมคอมพวเตอรแมขายทใชสำาหรบตดต"งและควบคมระบบฐานขอมลอยทสวนแหลงนำ"าจด สำานกจดการคณภาพนำ"า กรมควบคมมลพษ เพอใชในการวางแผนจดการคณภาพนำ"าใหมประสทธภาพ ยงเปนประโยชนตอหนวยงานอนทมหนาทในการดแลรกษาคณภาพนำ"า หรอควบคมการระบายนำ"าท"งจากแหลงกำาเนดตางๆ รวมถงการเชอมโยงแลกเปลยนขอมลกบหนวยงานอนทเกยวของ

โครงการทเสนอจะดำาเนนงานโดย (ใสเครองหมาย ) ซอมบำารงระบบเดม พฒนาระบบเพมเตม พฒนาระบบใหม

บำารงรกษาและปรบปรงระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าผวดนทวประเทศ เพอใหระบบสามารถ นำาเขา จดเกบ ประมวลผล รายงานผลแสดงผล และนำาเสนอขอมล ไดอยางมประสทธภาพมากข"น มความทนสมย และมความปลอดภยมากยงข"น

8. หลกก�รและเหตผลปจจบนขอมลคณภาพนำ"าทไดจากการตรวจตดตามตรวจสอบ ไดถก

จดเกบเพอประมวลผลและรายงานผลดวยระบบฐานขอมลคณภาพนำ"า

- 7 -


แหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) ซงเปนระบบฐานขอมลทมการเชอมโยงและนำาเขาขอมลคณภาพนำ"าทวประเทศทไดจากการตดตามและตรวจสอบของกรมควบคมมลพษกบสำานกงานสงแวดลอมภาคท"ง 16 แหง ในทกๆป จำานวน 635 จด จาก 48 แมนำ"า และ 4 แหลงนำ"านง เพอจดเกบขอมลใหอยในรปแบบเดยวกน สะดวกในการคนหาและเรยกดขอมล ประมวลผลและรายงานผลขอมลคณภาพนำ"าทวประเทศผานทางอนเทอรเนต (เวบไซต http://iwis.pcd.go.th) โดยมคอมพวเตอรแมขายทใชสำาหรบตดต"งและควบคมระบบฐานขอมลอยทสวนแหลงนำ"าจด สำานกจดการคณภาพนำ"า กรมควบคมมลพษ เพอใชในการวางแผนจดการคณภาพนำ"าใหมประสทธภาพ ยงเปนประโยชนตอหนวยงานอนทมหนาทในการดแลรกษาคณภาพนำ"า หรอควบคมการระบายนำ"าท"งจากแหลงกำาเนดตางๆ รวมถงการเชอมโยงแลกเปลยนขอมลกบหนวยงานอนทเกยวของ เนองจากระบบฯ ไดรบการปรบปรงต"งแตป พ.ศ. 2553 จงเกดความลาสมยของอปกรณฮารดแวรและซอรฟแวร อปกรณของคอมพวเตอรแมขาย (Server) เครองสำารองไฟฟา (UPS) และอปกรณตอพวงตางๆ ของระบบฯ มการเสอมสภาพตามอายการใชงาน ซงหากมสวนใดชำารดเสยหาย อาจจะทำาใหระบบฐานขอมลและขอมลไดรบความเสยหายได ดงน"นจงควรมการบำารงรกษาและปรบปรงระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) ตามระยะเวลาทเหมาะสม เพอใหระบบสามารถ นำาเขา จดเกบ ประมวลผล รายงานผลแสดงผล และนำาเสนอขอมลในรปแบบตางๆ ไดอยางหลากหลาย และมประสทธภาพมากข"น มความทนสมย และมความปลอดภยมากยงข"น

9. วตถประสงค9.1 เพอดแล ตรวจสอบ แกไข และบำารงรกษาระบบฐานขอมลคณภาพ

นำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) คอมพวเตอรแมขายและอปกรณตอพวงตางๆ ใหสามารถทำางานไดอยางมประสทธภาพ

9.2 เพอปรบปรงระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) ใหมประสทธภาพเพมข"นท"งดาน การจดเกบขอมล การประมวลผล

- 8 -


การรายงานผลและแสดงผลเพอเผยแพรตอสาธารณะ การนำาเขาขอมล และจดทำาระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมล

9.3 เพอปรบปรงระบบเชอมโยงขอมล สำาหรบรองรบการเชอมโยงขอมลจากหนวยงานอนทเกยวของ

10. เป�หม�ย ผลผลต และผลลพธของโครงก�ร10.1 เป�หม�ย :

- ระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) คอมพวเตอรแมขายและอปกรณตอพวงตางๆ ไดรบการตรวจสอบดแลและปรบแตงตามระยะเวลาทเหมาะสม ไดรบการบำารงรกษาและปรบปรงใหทนสมย สามารถทำางานไดอยางมประสทธภาพ สามารถนำาเขา จดเกบ ประมวลผล รายงานผลขอมลคณภาพนำ"าไดอยางถกตอง มการแสดงผลในรปแบบทสามารถเขาใจไดงาย มระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมลระบบทสามารถดแลและแกไขปญหาไดงาย และสามารถรองรบการเชอมโยงขอมลจากหนวยงานอนๆ ทเกยวของในอนาคต

10.2 ผลผลตจ�กก�รดำ�เนนง�น : - ระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) ทำางานได

อยางมประสทธภาพและทนสมย10.3 ผลลพธจ�กก�รดำ�เนนง�น :

- เจาหนาทและประชาชนรวมถงหนวยงานทเกยวของสามารถเขาถงขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดน และสามารถใชประโยชนจากระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) เปนแนวทางในการศกษา วางแผน การจดการ เพอการปรบปรงแกไขปญหาคณภาพนำ"าได

- ประชาชนและหนวยงานทเกยวของสามารถเขาถงขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดน และสามารถใชประโยชนจากระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) เปนแนวทางในการวางแผน การจดการ เพอการปรบปรงแกไขปญหาคณภาพนำ"าได

- 9 -


11. คว�มรวมมอระหว�งหนวยง�น11.1 กลมเป�หม�ย : สำานกงานสงแวดลอมภาค การประปาสวน

ภมภาค การประปานครหลวง กรมทรพยากรนำ"า กรมชลประทาน สถาบนสารสนเทศทรพยากรนำ"าและการเกษตร

11.2 ผมสวนไดสวนเสย : ประชาชน/สถานประกอบการและแหลงกำาเนดมลพษ

11.3 อทธพลทมตอโครงก�ร : .............................................................................................................................................................................................................................................................................................12. ขนตอนก�รดำ�เนนง�น

12.1 บำารงรกษา ตรวจสอบ ทดสอบ และแกไขการทำางานระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) รวมถงคอมพวเตอรแมขาย (Server) เครองสำารองไฟฟา (UPS) และอปกรณตอพวงตางๆ การตรวจสอบ และอพเดทซอฟตแวรโปรแกรมตางๆทเกยวของ รวมท"งการสำารองและคนคนขอมลหลกคอมพวเตอร

12.2 ปรบปรงระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) โดยดำาเนนการศกษา รวบรวม วเคราะหระบบฐานขอมล ออกแบบและปรบปรง รวมท"งการทดสอบและอบรมการใชงานระบบ

13. แผนก�รดำ�เนนง�น

ร�ยละเอยด/กจกรรมหลกระยะเวล�ก�รดำ�เนนง�นป

2558ป

2559ป 2560

1. บำารงรกษาระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS)

2. ปรบปรงระบบฐานขอมล

- 10 -


ร�ยละเอยด/กจกรรมหลกระยะเวล�ก�รดำ�เนนง�นป

2558ป

2559ป 2560

คณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS)

14. งบประม�ณโครงก�ร หนวย : ล�นบ�ท

ประเภทงบร�ยจ�ย ป 2558

ป 2559

ป 2560 รวม

งบลงทน - - - -งบดำ�เนนง�น 0.25 0.25 2.0 2.5รวม 0.25 0.25 2.0 2.5

- 11 -


15. ก�รตดต�มและประเมนผล15.1 ตวชวดเชงปรม�ณ :

- ป 2558 บำารงรกษาระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) จำานวน 1 ระบบ

- ป 2559 บำารงรกษาระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) จำานวน 1 ระบบ

- ป 2560 ปรบปรงระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) จำานวน 1 ระบบ15.2 ตวชวดเชงคณภ�พ :

- ระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) คอมพวเตอรแมขายและอปกรณตอพวงตางๆ ไดรบการบำารงรกษาและปรบปรงใหทนสมย สามารถทำางานไดอยางมประสทธภาพ สามารถนำาเขา จดเกบ ประมวลผล รายงานผลขอมลคณภาพนำ"าไดอยางถกตอง มการแสดงผลในรปแบบทสามารถเขาใจไดงาย มระบบรกษาความปลอดภยของฐานขอมลระบบทสามารถดแลและแกไขปญหาไดงาย และสามารถรองรบการเชอมโยงขอมลจากหนวยงานอนๆทเกยวของในอนาคต

16. ประโยชนทค�ดว�จะไดรบ16.1 ระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) ทำางานได

อยางมประสทธภาพและทนสมย16.2 เจาหนาทและประชาชนรวมถงหนวยงานทเกยวของสามารถเขา

ถงขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดน และสามารถใชประโยชนจากระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) เปนแนวทางในการศกษา วางแผน การจดการ เพอการปรบปรงแกไขปญหาคณภาพนำ"าได

16.3 ประชาชนและหนวยงานทเกยวของสามารถเขาถงขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดน และสามารถใชประโยชนจากระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) เปนแนวทางในการวางแผน การจดการ เพอการปรบปรงแกไขปญหาคณภาพนำ"าได

- 12 -


ภ�คผนวก

ระบบฐ�นขอมลคณภ�พนำ�แหลงนำ�ผวดนทวประเทศ (IWIS)เปนระบบฐานขอมลทมการเชอมโยงและนำาเขาขอมลคณภาพนำ"าทว

ประเทศทไดจากการตดตามและตรวจสอบของกรมควบคมมลพษกบสำานกงานสงแวดลอมภาคท"ง 16 แหง ในทกๆปจำานวน 635 จด จาก 48 แมนำ"า และ 4 แหลงนำ"านง เพอรวบรวมและจดเกบขอมลคณภาพนำ"าใหอยในรปแบบเดยวกน สะดวกในการคนหาและเรยกดขอมล ประมวลผลและรายงานผลขอมลคณภาพนำ"าทวประเทศผานทางเวบไซต http://iwis.pcd.go.th โดยมคอมพวเตอรแมขายทใชสำาหรบตดต"งและควบคมระบบฐานขอมลอยทสวนแหลงนำ"าจด สำานกจดการคณภาพนำ"า กรมควบคมมลพษ ซงระบบสามารถแสดงขอมลคณภาพนำ"าประกอบกบแผนทแสดงตำาแหนงพรอมระบบสบคน มระบบอำานวยความสะดวกในการคำานวณคาดชนคณภาพนำ"า (WQI) การเปรยบเทยบคณภาพนำ"าตามมาตรฐาน และการประเมนคณภาพนำ"าโดยรวม เพอเปนขอมลสำาหรบใชในการวางแผน กำาหนดเปาหมาย นโยบาย ในการจดการคณภาพนำ"าใหมประสทธภาพ และยงเปนประโยชนตอหนวยงานอนๆ ทเกยวของ ท"งหนวยงานราชการ สถานศกษา และหนวยงานเอกชน ในการเชอมโยงและแลกเปลยนขอมลทางอนเตอรเนท

ระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) ประกอบดวยการทำางาน 2 สวนหลกๆ ดวยกน คอ

-ระบบสารสนเทศภมศาสตร (Geographic Information System: GIS) เปนระบบการทำางานทใชงานผานเครอขาย Intranet บนพ"นฐานเทคโนโลย MapServer โดยมความสามารถดงตอไปน"

เรยกดขอมล GIS ในรปแผนทดจตอลทมาตราสวนตางๆ

- 13 -


แสดงผลในรปของแผนทตางๆ เชน ตำาแหนงจดตรวจวดคณภาพนำ"า ตำาแหนงสถานอตโนมต ตำาแหนงระดบ WQI และตำาแหนงแหลงบำาบดนำ"าเสย เปนตน

-ระบบสารสนเทศเพอการจดการ (Management Information System: MIS) เปนระบบการทำางานทใชเปนเครองมอสำาหรบการบรหารจดการงานภายในฝายระบบสอสาร โดยมความสามารถดงตอไปน"

การนำาเขาขอมล แสดงการนำาเขาขอมลตำาแหนงจดตรวจวดคณภาพนำ"า, จดตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต และ ตำาแหนงบำาบดนำ"าเสย

การคนหาขอมล แสดงผลคนหาขอมลจดตรวจวดคณภาพนำ"า, จดตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต และ ขอมลคณภาพนำ"ากรณอนๆ

การแสดงผลขอมลในรปของรายงานตางๆ ไดแก ผลรายงานการเปรยบเทยบ ขอมลเกยวกบสถตระดบจดตรวจวดคณภาพนำ"าในรปแบบรายงานทแสดงเปนกราฟแทง กราฟเสน และกราฟรปวงกลม และรายงานขอมลในรปแบบของตาราง เปนตน

การใชงานระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) แบงออกเปนสองสวน คอ

-การใชงานในสวนของประชาชนทวไป -การใชงานในสวนของเจาหนาท ซงจะตองมการกรอกชอผใช

งานและรหสในการเขาระบบ สำาหรบการจดการขอมลโดยระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) ม

เมนหลกในการใชงาน 5 เมน ดงน"1) เมน หนาแรก เปนเมนทแสดงรายละเอยดทวไปของระบบ ซงผ“ ”

ใชทวไปสามารถดขอมลได โดยมเมนยอยอย 2 เมน คอ

- 14 -


เมนขอมลคณภาพนำ"าลาสด ซงแสดงขอมลคณภาพนำ"าลาสดทไดดำาเนนการตรวจวดจากสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต และจดตรวจวดคณภาพนำ"า

เมนขอมลเชงแผนท ซงเปนสวนทแสดงขอมลตางๆ ในรปแบบของแผนท เชน ขอบเขตการปกครอง ถนน แมนำ"า ตำาแหนงจดตรวจวดคณภาพนำ"า ตำาแหนงสถานอตโนมต ตำาแหนงระดบ WQI และตำาแหนงแหลงบำาบดนำ"าเสย เปนตน

ภาพแสดงหนาแรกของระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS)

- 15 -


ภาพแสดงขอมลคณภาพนำ"าลาสด

ภาพแสดงขอมลเชงแผนท

2) เมน ขอมลและบรการ เปนเมนทแสดงรายละเอยดการใหบรการ“ ”ขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนตามเงอนไขทตองการ โดยผใชจะตองระบ

- 16 -


รายละเอยดขอมลทตองการและระบรายละเอยดผขอรบบรการขอมล เพอสงใหทางกรมควบคมมลพษพจารณาการใหบรการขอมลน"นๆ

ภาพแสดงหนาขอมลและบรการของระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS)

- 17 -


3) เมน คำานวณคณภาพนำ"า เปนเมนทแสดงเครองมอในการ“ ”คำานวณคาคณภาพนำ"าแบบตางๆ 3 แบบ ดงน"

คำานวณคาดชนคณภาพนำ"าทวไป (WQI) เปรยบเทยบคณภาพนำ"าตามมาตรฐาน การประเมนคณภาพนำ"าโดยรวม

ภาพแสดงหนาคำานวณคณภาพนำ"าของระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS)

- 18 -


ภาพแสดงเครองมอคำานวณคาดชนคณภาพนำ"าทวไป

ภาพแสดงเครองมอเปรยบเทยบคณภ�พนำ�ต�มมาตรฐาน

- 19 -


ภาพแสดงเครองมอการประเมนคณภาพนำ"าโดยรวม

4) เมน เวบไซตทเกยวของ เปนเมนทแสดงล"งคของเวบไซตของ“ ”หนวยงานทเกยวของ

- 20 -


ภาพแสดงหนาคำานวณคณภาพนำ"าของระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS)

5) เมน เขาระบบ “ IWIS” เปนเมนทใชในการเขาสระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) โดยจะมแบบฟอรมสำาหรบการ Login เพอเขาใชงานระบบ ซงในสวนน"เปนสวนการใชงานเฉพาะเจาหนาททเกยวของในการดำาเนนการจดการฐานขอมล โดยแบงเปนเจาหนาทผใชงานระบบ (User) และเจาหนาทผดแลระบบ (Administrator)

ภาพแสดงหนาเขาระบบ IWIS ของระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS)

- 21 -


ภาพแสดงสวนการใชงานเฉพาะเจาหนาททเกยวของในการดำาเนนการจดการฐานขอมลของระบบ

ในสวนการใชงานเฉพาะเจาหนาททเกยวของน"น เปนสวนทใชในการดำาเนนการจดการฐานขอมลคณภาพนำ"าและขอมลแผนท โดยมสวนการทำางานแบงออกเปน 7 เมน ดงน"

-เมน คนหาขอมล เปนสวนทใชในการคนหาขอมลแผนท “ ”และ ขยายไปยงพกดทตองการ ซงในการคนหาขอมลน"สามารถเลอกตำาแหนงท"งหมด หรอ สามารถเลอกเฉพาะจดตรวจวดคณภาพนำ"า

-เมน จดตรวจวดคณภาพนำ"า เปนสวนทใชในการจดการขอมล“ ”คณภาพนำ"าทไดจากจดตรวจวดคณภาพนำ"า โดยภายใตเมน จดตรวจวด“คณภาพนำ"า ประกอบดวยเมนตางๆ ไดแก เมน นำาเขาขอมลคณภาพนำ"า” “ ” เมน จดการขอมลคณภาพนำ"า เมน สงออกขอมลตรวจวดคณภาพนำ"า“ ” “ ” เมน จดการจดตรวจวดคณภาพนำ"า และเมน แสดงขอมล“ ” “ ”

-เมน จดตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต “ ” เปนสวนทใชในการจดการขอมลคณภาพนำ"าทไดจากสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต โดยการเรยกผาน Web Service โดยภายใตเมน จดตรวจวดคณภาพนำ"า“อตโนมต ประกอบดวย” เมน นำาเขาขอมลตำาแหนงสถานอตโนมต“ ” เมน “

- 22 -


ขอมลตำาแหนงสถานอตโนมต เมน ขอมลคณภาพนำ"า ” “ ” เมน สงออก“ขอมลการตรวจวด” และ เมน แสดงขอมลคณภาพนำ"า“ ”

-เมน ขอมลคณภาพนำ"ากรณอนๆ “ ” เปนสวนทใชในการจดการขอมลคณภาพนำ"าทไดจากตรวจวดในกรณอนๆ โดยภายใตเมน ขอมล“คณภาพนำ"ากรณอนๆ ประกอบดวยเมน ขอมลคณภาพนำ"ากรณอนๆ ” “ ”เมน สงออกขอมลการตรวจวดคณภาพนำ"า และ เมน แสดงขอมลกรณ“ ” “อนๆ”

-เมน ระบบบำาบดนำ"าเสย “ ” เปนสวนทใชเพอใชในการนำาเขาและแสดงขอมลแหลงบำาบดนำาเสย โดยภายใตเมน ระบบบำาบดนำ"าเสย “ ”ประกอบดวยเมน นำาเขาขอมลตำาแหนงบำาบดนำ"าเสย และเมน ขอมล“ ” “ตำาแหนงแหลงบำาบดนำ"าเสย”

-เมน ผดแลระบบ “ ” เปนสวนทผดแลระบบใชในการบหารจดการ และดแลรกษาระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ (IWIS) โดยภายใตเมน ผดแลระบบ ประกอบดวยเมนยอยท"งหมด “ ” 15 เมน ไดแก เมน กลมผใช เมน ผใชงานระบบ เมน สถตการใชงาน“ ” “ ” “ของผใชงานระบบ เมน กำาหนดวนหมดอายรหสผาน เมน ขอความ” “ ” “วง เมน จดการช"นขอมลแผนท เมน จดการแฟมขอมล เมน ประเภ” “ ” “ ” “ทแฟมขอมล เมน จดการ ” “ Web Link” เมน สถานคณภาพนำ"าทวไป “ ”เมน อตโนมต เมน คณภาพนำ"ากรณอนๆ เมน “ ” “ ” “Upload แฟมขอมล เมน สงออกขอมลแผนท เมน การบรการขอมลคณภาพนำ"า” “ ” “ ”

- 23 -




ขอเสนอโครงก�รโครงก�รพฒน�ระบบเฝ�ระวงคณภ�พนำ�

โดยสถ�นตรวจวดคณภ�พนำ�อตโนมตพรอมศนยปฏบตก�ร



- 24 -


- 25 -



ใจ

1. หนวยง�นเจ�ของโครงก�ร : โครงการพฒนาระบบเฝาระวงคณภาพนำ"าโดยสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมตพรอมศนยปฏบตการ

2. หนวยง�นเจ�ของโครงก�ร : กรมควบคมมลพษ

3. หวหน�โครงก�ร : ชอ-สกล นายรงสรรค ป นทองตำาแหนง ผอำานวยการสำานกจดการคณภาพนำ"าโทรศพท 0 2298 2130 email

[email protected]. ผประส�นง�นโครงก�ร :ชอ-สกล นายพลาวธ นอยเคยง

ตำาแหนง นกวชาการสงแวดลอมชำานาญการโทรศพท 0 2298 2212 email




เปนระบบทใชในการตดตามสถานการณดานคณภาพนำ"าในแหลงนำ"าตางๆ และสถานการณความเคมรกลำ"า ทกครงชวโมง ดวยสถานตรวจวดแบบอตโนมต ซงสามารถกำาหนดใหมการรายงานสถานการณคณภาพนำ"า เปนรายวน รายสปดาห และรายเดอน ในรปแบบตางๆ เชน แผนท แผนผง และแผนภม ผานเวบไซตหรออนๆ

- 26 -



เปนระบบทเชอมโยงขอมลจากสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต ท"งของสำานกจดการคณภาพนำ"า กรมควบคมมลพษ และ สำานกงานสงแวดลอมภาค

- 27 -


7. สถ�นของระบบปจจบนสถานตรวจวดคณภาพนำ"าแบบอตโนมต เปนระบบตรวจวดคณภาพ

นำ"าทไดออกแบบเปนลกษณะสถานขนาดเลก ยกสงจากพ"นเพอปองกนนำ"าทวม ภายในตดต"งอปกรณตรวจวดคณภาพนำ"าและระบบบนทกและสงขอมล โดยการต"งคาใหป มสบนำ"าทำาการสบตวอยางนำ"าจากแหลงนำ"าข"นมาทกๆ 30 นาท ตวอยางนำ"าจะถกสงไปตรวจวดคณภาพนำ"าในพารามเตอร ไดแก อณหภมนำ"า ความเปนกรด-ดาง(pH) ปรมาณออกซเจนละลาย(DO) คาการนำาไฟฟา(EC) และความขน โดยขอมลตวเลขของคาคณภาพนำ"าทตรวจวดได จะเกบบนทกไวในเครองบนทกขอมล (Data Logger) และสงขอมลผานเครอขายโทรศพทเคลอนทไปยงอนเทอรเนตเซอรฟเวอรระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าในทนท ทำาใหขอมลทตรวจวดไดสามารถเรยกดและเผยแพรไดรวดเรวข"นและเปนระบบ real-time มากข"น โดยเรยกดผานทางชองทางของอนเทอรเนต (www.wqmonline.com) และสามารถใชงานเพอการแจงเตอนเมอตรวจพบวาคณภาพนำ"าผดปกตไดแบบอตโนมต ในรปแบบสญญาณไฟแจงเตอน ระบบสงขอความอตโนมต และสญลกษณแถบสในเวบไซตรายงานขอมล โดยปจจบน กรมควบคมมลพษมสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต อยในพ"นทลำานำ"าสำาคญทวประเทศ จำานวน 98 สถาน ท"งน"เปนสถานทตดต"งโดยสำานกจดการคณภาพนำ"า จำานวน 71 สถาน และสำานกงานสงแวดลอมภาค จำานวน 27 สถาน

ในสวนของระบบฐานขอมล(Database Server) และเวบไซตการรายงานผล http://www.wqmonline.com ไดดำาเนนการต"งแต ป 2550 ยงไมเคยมการปรบปรงพฒนาเพม


- 28 -


เปนโครงการทจะดำาเนนงานในการบำารงรกษาสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมตและอปกรณตางๆ ใหสามารถไดขอมลคณภาพนำ"าทมความถกตอง ตอเนอง ปรบปรงสถานฯ ทมสภาพทรดโทรมและมอายการใชงานนาน ตดต"งหววดคณภาพนำ"าในพารามเตอรทสำาคญเพมเตมในบางสถานในลำานำ"าหลก เชน คาความสกปรก (BOD/COD) คาไนโตรเจน เปนตน เพอใชเปนขอมลในการตรวจสอบและประเมนแหลงกำาเนดมลพษ ประเมนความสามารถในการรองรบของเสยของแหลงนำ"า ตลอดจนเปนขอมลนำาเขาสระบบคาดการณคณภาพนำ"าและเตอนภยวกฤตคณภาพนำ"าทจะพฒนาข"นดวย และทสำาคญจะดำาเนนการตดต"งสถานตรวจวดเพมเตมเพอเฝาระวงการระบายนำ"าเสยของแหลงกำาเนดมลพษใหมากข"น โดยเฉพาะแหลงกำาเนดมลพษทจะกอใหเกดมลพษทางนำ"าสงหากมการรวไหลหรอระบายลงสแหลงนำ"า อาทเชน โรงงานนำ"าตาล โรงงานผลตเบยร สรา เครองดม โรงงานกระดาษ และ โรงงานฟอกยอม เปนตน นอกจากน"จะพฒนาปรบปรง ระบบฐานขอมลและการรายงานผลตลอดจนการเชอมโยงขอมลจากหนวยงานอน และในสวนชองการบรหารจดการดานขอมลจะจดต"งเปนศนยปฏบตการ (war room) เพอการประมวลผลและสามารถเฝาระวงสถานการณไดอยางมประสทธภาพ

8. หลกก�รและเหตผลวถชวตคนไทยมความผกพนกบสายนำ"า โดยแมนำ"าเปนท"งแหลงอาหาร

เปนเสนทางคมนาคม เปนแหลงนำ"าสำาหรบอปโภคบรโภคในครวเรอน เปนแหลงนำ"าดบสำาหรบผลตนำ"าประปา และใชในภาคเกษตรกรรมและอตสาหกรรม เมอมการเพมข"นของประชากร ตลอดจนการขยายตวทางเศรษฐกจและอตสาหกรรม ทำาใหแหลงนำ"าตางๆ ตองรบบทบาทในการรองรบของเสยจากแหลงกำาเนดตางๆ เพมมากข"นจนเกนขดความสามารถทจะฟอกตวเองตามธรรมชาตไดจนกอใหเกดปญหานำ"าเนาเสยข"น โดยในชวงทผานมาไดเกดปญหานำ"าเนาเสยและกอใหเกดความเสยหายท"งจากการตายของปลาในกระชงของเกษตรกรและสตวนำ"าในธรรมชาต ตลอดจนปญหาในการอปโภคบรโภค ดงน"นกระบวนการในการเฝาระวงคณภาพนำ"าไดอยางรวดเรว และสามารถรบรขอมลคณภาพนำ"าไดทนทเพอการแจงเตอน

- 29 -


เมอเกดภาวะนำ"าเนาเสยจงเปนสงจำาเปน เพอใหประชาชนผใชนำ"าสามารถรบรสถานการณปญหานำ"าเนาเสย และเตรยมความพรอมในการปองกนปญหานำ"าเนาเสยเพอลดผลกระทบ ตลอดจนเปนขอมลใหหนวยงานทเกยวของเตรยมพรอมรบสถานการณปญหาคณภาพนำ"าทจะเกดข"นตอไป

ดงน"น กรมควบคมมลพษ จงไดพฒนาและปรบปรงระบบเฝาระวงคณภาพนำ"าดวยสถานตรวจวดคณภาพนำ"าแบบอตโนมตข"น เพอทำาหนาทในการตรวจสอบคณภาพนำ"าและประเมนสถานการณคณภาพนำ"าในเบ"องตน แบบ Real-time และเผยแพรขอมลผานทางเวบไซต ต"งแตป 2550 เปนตนมา โดยปจจบนมสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต ต"งอยในลำานำ"าสายหลกในภมภาคตางๆ จำานวน 98 สถาน และต"งเปาทจะขยายการตรวจวดและเฝาระวงคณภาพนำ"าในพ"นทลำานำ"าสายรองและในพ"นททต"งแหลงกำาเนดมลพษทมมลพษสงเพมข"น ท"งน"สถานฯ ทตดต"งแลวตลอดจนระบบฐานขอมลและระบบการรายงานผล จำาเปนตองไดรบการบำารงรกษาและปรบปรงใหสามารถไดขอมลคณภาพนำ"า ทมความถกตองตอเนอง และทนสมย มการพฒนาระบบบรหารจดการและการแลกเปลยนเชอมโยงขอมลจากหนวยงานอนๆ เพอวเคราะหและประเมนสถานการณในลกษณะศนยปฏบตการ(war room) เพอเพมประสทธภาพในการตดตามสถานการณใหดข"น

9. วตถประสงค9.1 เพอบำารงรกษาสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมตทตดต"งแลว9.2 เพอปรบปรงสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมตทมสภาพทรด

โทรม9.3 เพอตดต"งสถานฯ เพมเตมในพ"นทลำานำ"าสายรองและในพ"นททต"ง

แหลงกำาเนดมลพษทมมลพษสง9.4 เพอปรบปรงระบบฐานขอมลและการรายงานผลและจดต"งศนย

ปฏบตการเฝาระวงคณภาพนำ"า

10. เป�หม�ย ผลผลต และผลลพธของโครงก�ร10.1 เป�หม�ย :

ป 2558 บำารงรกษาสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต จำานวน 85 สถาน

ปรบปรงสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต จำานวน 10 สถาน (ปรบปรงสถานเดม)

- 30 -


ป 2559 บำารงรกษาสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต จำานวน 98 สถาน และปรบปรงเพมเตมพารามเตอรการตรวจวด BOD NH3 และ Turbidity จำานวน 29 สถาน ไดแก ในสถานลมนำ"าเจาพระยา จำานวน 12 สถาน ลมนำ"าทาจน จำานวน 8 สถาน ลมนำ"าพอง จำานวน 5 สถาน และลมนำ"าบางปะกง จำานวน 4 สถาน

ตดต"งสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต จำานวน 40 สถาน ในบรเวณทายแหลงกำาเนดมลพษท"งในลำานำ"าสายหลกและคคลองสาขา ในลมนำ"าเจาพระยา ลมนำ"าทาจนและลมนำ"าตางๆ ในภาคกลาง ท"งน"เปาหมายแหลงกำาเนดมลพษในเบ"องตนจะเนนทแหลงกำาเนดทมมลพษสง อาทเชน โรงงานนำ"าตาล โรงงานผลตเบยร สรา เครองดม โรงงานกระดาษ และ โรงงานฟอกยอม

ปรบปรงระบบฐานขอมล การรายงานผลและจดต"งศนยปฏบตการดานคณภาพนำ"า โดยเปนการจดหาระบบการนำาเสนอภายในศนยปฏบตการ ประกอบดวย อปกรณแสดงผล จอฉาย และคอมพวเตอร รวมท"งการเดนสาย LAN ระบบคอมพวเตอร Server เพอใชเกบรวบรวมขอมล ระบบประมวลผลขอมล ประกอบดวยระบบฐานขอมล และระบบนำาขอมลเขาโดยใชเทคโนโลย Web Based รวมท"งระบบเชอมโยงขอมลและแลกเปลยนขอมล เปนตน

ป 2560 บำารงรกษาสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต จำานวน 138 สถาน และปรบปรงเพมเตมพารามเตอรการตรวจวด BOD NH3 และ Turbidity จำานวน 21 สถาน ในสถานลมนำ"าลำาตะคอง จำานวน 2 สถาน ลมนำ"าปราจนบร จำานวน 7 สถาน ลมนำ"าปาสก จำานวน 4 สถาน และลมนำ"าแมกลองและคลองสาขา จำานวน 8 สถาน

ตดต"งสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต จำานวน 86 สถาน ในบรเวณทายแหลงกำาเนดมลพษท"งในลำานำ"าสายหลกและคคลองสาขา ในลมนำ"าตางๆ ในภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคตะวนออก และภาคใต ท"งน"เปาหมายแหลงกำาเนดมลพษในเบ"องตนจะเนนทแหลงกำาเนดทมมลพษสง อาทเชน โรงงานนำ"าตาล โรงงานผลตเบยร สรา เครองดม โรงงานกระดาษ และ โรงงานฟอกยอม

10.2 ผลผลต : ขอมลสถานการณคณภาพนำ"าในแหลงนำ"าตางๆ

10.3 ผลลพธจ�กก�รดำ�เนนง�น : มเครองมอในการเฝาระวงและตดตามสถานการณคณภาพนำ"า โดยขอมลทไดมความถกตองเชอถอได นำา

- 31 -


มาประยกตใชในการวางแผนและรองรบการบรหารจดการนำ"าในทกสถานการณท"งในภาวะปกตและในภาวะวกฤต

11. คว�มรวมมอระหว�งหนวยง�น11.1 กลมเป�หม�ย : สำานกงานสงแวดลอมภาค การประปาสวน

ภมภาค การประปานครหลวง กรมทรพยากรนำ"า กรมชลประทาน สถาบนสารสนเทศทรพยากรนำ"าและการเกษตร

11.2 ผมสวนไดสวนเสย : ประชาชน/สถานประกอบการและแหลงกำาเนดมลพษ ในพ"นททต"งสถาน

12. ขนตอนก�รดำ�เนนง�น12.1 ดำาเนนการจดหาครภณฑพรอมตดต"งสถานตรวจวดคณภาพ

นำ"าอตโนมต12.2 ดำาเนนการบำารงรกษาสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต โดยม

ความถในการบำารงรกษาตอสถาน อยางนอยเดอนละ 1 คร"ง และปรบปรงเพมเตมพารามเตอรการตรวจวด ไดแก BOD NH3 และ Turbidity ในบางสถาน

12.3 ดำาเนนการปรบปรงระบบฐานขอมลและการรายงานผลและจดต"งศนยปฏบตการเฝาระวงคณภาพนำ"า


ร�ยละเอยด/กจกรรมหลกระยะเวล�ก�รดำ�เนนง�น

ป 2558 ป 2559 ป 25601. ปรบปรงสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมตจำานวน 10 สถาน (ปรบปรงสถานเดม)

2. บำารงรกษาสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต

3. ตดต"งสถานฯ เพม ในพ"นทลำานำ"าสายรองและในพ"นททต"งแหลงกำาเนดมลพษทมมลพษสง

- 32 -



ป 2558 ป 2559 ป 25604. ปรบปรงระบบฐานขอมลและการรายงานผลและจดต"งศนยปฏบตการเฝาระวงคณภาพนำ"า


ประเภทงบร�ยจ�ย ป 2558 ป 2559 ป 2560 รวมงบลงทน

- ปรบปรงสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต จำานวน 10 สถาน (ปรบปรงสถานเดม)

5.0 5.0

- ตดต"งสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต ในพ"นททต"งแหลงกำาเนดมลพษทมมลพษสง และในพ"นทลำานำ"าสายรอง จำานวน 126 สถาน

80.0จำานวน 40

สถาน

172.0จำานวน 86

สถาน

252.0

งบดำ�เนนง�น - บำารงรกษาสถานตรวจวด

คณภาพนำ"าอตโนมต*คาใชจายบำารงรกษาฯ โดย

ประมาณสถานละ 95,000 บาท/ป

* กรณจดหาหววดคณภาพนำ"าเพม 3 หววด (BOD NH3 และ Turbidity)

มคาใชจาย สถานละ 1.5 ลานบาท

8.0บำารงฯ 85

สถาน

52.5(9.0 + 43.5)

บำารงฯ 98 สถาน เพมหววด 29

สถาน

44.5(13.0 + 31.5)

บำารงฯ 138 สถาน

เพมหววด 21 สถาน

105.0

- ปรบปรงระบบฐานขอมล 3.5 3.5

- 33 -


หนวย : ล�นบ�ท

ประเภทงบร�ยจ�ย ป 2558 ป 2559 ป 2560 รวมและการรายงานผลจดต"งศนยปฏบตการเฝาระวงคณภาพนำ"า

รวม 16.5 132.5 216.5 365.5

15. ก�รตดต�มและประเมนผล15.1 ตวชวดเชงปรม�ณ :

ป 2558 - บำารงรกษาสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต จำานวน 86 สถาน- ปรบปรงสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต จำานวน 10 สถาน

(ปรบปรงสถานเดม)- ปรบปรงระบบฐานขอมลการรายงานผลและจดต"งศนยปฏบตการ

เฝาระวงคณภาพนำ"า 1 ระบบป 2559 - บำารงรกษาสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต จำานวน 98 สถาน- ตดต"งสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต จำานวน 40 สถาน- ปรบปรงเพมเตมพารามเตอรการตรวจวด BOD NH3 และ

Turbidity จำานวน 29 สถานป 2560 - บำารงรกษาสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต จำานวน 138

สถาน- ตดต"งสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต จำานวน 86 สถาน- ปรบปรงเพมเตมพารามเตอรการตรวจวด BOD NH3 และ

Turbidity จำานวน 21 สถาน15.2 ตวชวดเชงคณภ�พ : ขอมลทไดมความถกตองเชอถอได โดย

มขอผดพลาดไมเกนรอยละ 20

- 34 -


16. ประโยชนทค�ดว�จะไดรบ16.1 มระบบในการเฝาระวงคณภาพนำ"า ระบบจดเกบขอมล ระบบการ

รายงานผล และระบบบรหารจดการ เพอใชในการแลกเปลยนเชอมโยงขอมล นำาไปวเคราะห คาดการณสถานการณคณภาพนำ"า และรองรบการบรหารจดการนำ"าท"งในสภาวะปกตและในสภาวะวกฤต

16.2 เกดการแลกเปลยนขอมลกบหนวยงานตางๆ ทเกยวของ และเชอมโยงขอมลไปใชในระบบอนๆ เชน ระบบคาดการณคณภาพนำ"า ระบบสนบสนนการตดสนใจ

- 35 -


ภ�คผนวกระบบสถ�นตรวจวดคณภ�พนำ�อตโนมต กรมควบคมมลพษ

สถานตรวจวดคณภาพนำ"าแบบอตโนมต เปนระบบตรวจวดคณภาพนำ"าทไดออกแบบเปนลกษณะสถานขนาดเลก ยกสงจากพ"นเพอปองกนนำ"าทวม ภายในตดต"งอปกรณตรวจวดคณภาพนำ"าและระบบบนทกและสงขอมล โดยการต"งคาใหปมสบนำ"าทำาการสบตวอยางนำ"าจากแหลงนำ"าข"นมาทกๆ 30 นาท ตวอยางนำ"าจะถกสงไปตรวจวดคณภาพนำ"าในพารามเตอร ไดแก อณหภมนำ"า ความเปนกรด-ดาง(pH) ปรมาณออกซเจนละลาย(DO) คาการนำาไฟฟา(EC) และความขน โดยขอมลตวเลขของคาคณภาพนำ"าทตรวจวดได จะเกบบนทกไวในเครองบนทกขอมล (Data Logger) และสงขอมลผานทางโทรศพทเคลอนท(เครอขาย GSM GPRS) ไปยงอนเตอรเนตเซอรฟเวอรระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าในทนท ทำาใหขอมลทตรวจวดไดสามารถเรยกดและเผยแพรไดรวดเรวข"นและเปนระบบ real-time มากข"น โดยเรยกดผานทางชองทางของอนเตอรเนต และสามารถใชงานเพอการแจงเตอนเมอตรวจพบวาคณภาพนำ"าผดปกตไดแบบอตโนมต ในรปแบบสญญาณไฟแจงเตอน ระบบสงขอความ(SMS) อตโนมต และสญลกษณแถบสในเวบไซตรายงานขอมล โดยปจจบน กรมควบคมมลพษมสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต อยในพ"นทลำานำ"าสำาคญทวประเทศ จำานวน 98 สถาน ท"งน"เปนสถานทตดต"งโดยสำานกจดการคณภาพนำ"า จำานวน 71 สถาน และสำานกงานสงแวดลอมภาค จำานวน 27 สถาน

- 36 -


ภาพแสดงอาคารสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมตและเครองมอตรวจวดคณภาพนำ"าในปจจบน

- 37 -


- 38 -


หลกก�รทำ�ง�นของสถ�นตรวจวดคณภ�พนำ�1. การตรวจวด : สถานตรวจวดฯ จะมชดควบคมการทำางาน สงงาน

ใหเครองสบนำ"าทำาการสบตวอยางนำ"าข"นมาตรวจวดในตสถาน โดยพารามเตอรทตรวจวด ไดแก อณหภมนำ"า ความเปนกรด-ดาง(pH) ปรมาณออกซเจนละลาย (DO) การนำาไฟฟา(EC) และ คาความขน(บางสถาน) โดยชดควบคมการทำางานสามารถต"งเวลาของการสบตวอยางนำ"าข"นมาตรวจวดได ซงขณะน"ไดต"งเวลาใหทำาการตรวจวดทกๆ 30 นาท อยางตอเนอง

2. การจดเกบและสงขอมล : ขอมลผลการตรวจวดจะเกบบนทกอยใน Data Logger ภายในชดควบคมการทำางาน ซงสามารถเกบบนทกขอมลไดประมาณ 4 เดอน และสามารถเชอมตอกบคอมพวเตอรไดโดยตรงเพอดขอมลตาง ๆ ขอมลคณภาพนำ"าทบนทกแตละคร"ง ไดกำาหนดใหสงไปจดเกบยงคอมพวเตอรแมขาย(Database Sever) ทกรมควบคมมลพษ โดยผานเครอขายโทรศพทเคลอนท (General Packet Radio Services /GPRS)

3. การเผยแพรขอมล : ขอมลคณภาพนำ"าทจดเกบอยใน Database สามารถเรยกดขอมลไดผานเครอขายอนเตอรเนต (http://www.wqmonline.com) และเผยแพรขอมลผานเวบไซต กรมควบคมมลพษ (http://www.pcd.go.th)

4. การแจงเตอนปญหาคณภาพนำ"า : เมอคณภาพนำ"าในพารามเตอรใดมความผดปกต จะแจงเตอนในระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าและทตสถาน โดยใชสญลกษณสและสญญาณไฟกระพรบ โดย สญลกษณสและไฟสเหลอง หมายถง คณภาพนำ"าอยในระดบเฝาระวง สญลกษณสและไฟสแดง หมายถง คณภาพนำ"าอยในระดบวกฤต

- 39 -

http://www.pcd.go.th/

http://www.wqmonline.com/


- คณภาพนำ"าระดบเฝาระวง เมอ มคา DO 1 – 2 มลลกรมตอลตร หรอ

มคา pH 5 – 5.5 หรอ 8.5 – 9มคาการนำาไฟฟา 500 – 1,000

ไมโครโมลส- คณภาพนำ"าระดบวกฤต เมอ มคา DO ตำากวา 1

มลลกรมตอลตร หรอมคา pH ตำากวา 5 หรอ สงกวา 9มคาการนำาไฟฟา มากกวา 1,000

ไมโครโมลสตารางท 1 แสดงจดตดต"งสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมตปจจบน (ยกเวนสถานทลำาพนทเสยหายท"งสถานจากเหตอทกภย)

แหลงนำ� ร�ยละเอยด ชอสถ�น อำ�เภอ จงหวด

แมนำ�ปงตดตงแลว 4

แหง

ดอยหลอ(สสภ.1)

ดอยหลอ เชยงใหม

เชยงใหม เมอง เชยงใหมต�ก(สสภ.4) เมอง ต�ก

กำ�แพงเพชร เมองกำ�แพงเพช

ร

แมนำ�วงตดตงแลว 1

แหงเก�ะค� เก�ะค� ลำ�ป�ง

แมนำ�ยมตดตงแลว 3

แหง

สโขทย เมอง สโขทยโพทะเล โพทะเล พจตรส�มง�ม ส�มง�ม พจตร

แมนำ�น�นตดตงแลว 6

แหง

น�น เมอง น�นอตรดตถ เมอง อตรดตถพรหมพร�ม(สสภ.3)

พรหมพร�ม

พษณโลก

พษณโลก เมอง พษณโลกบ�งมลน�ก(สสภ.3)

บ�งมลน�ก พจตร

ชมแส ชมแสง นครสวรรค

- 40 -


ง(สสภ.4)

กว�นพะเย�ตดตงแลว 1

แหงพะเย� เมอง พะเย�

แมนำ�เจ�พระย�

ตดตงแลว 12 แหง

นครสวรรค เมอง นครสวรรคชยน�ท เมอง ชยน�ทสงหบร เมอง สงหบรป�โมก ป�โมก อ�งทอง

บ�งบ�ล บ�งบ�ลพระนครศร

อยธย�พระนครศรอย

ธย�พระนครศรอ

ยธย�พระนครศร

อยธย�

บ�งไทร บ�งไทรพระนครศร

อยธย�ส�มโค

ก(สสภ.6)ส�มโคก ปทมธ�น

สำ�แล เมอง ปทมธ�นป�กเกรด ป�กเกรด นนทบร

สะพ�นกรงเทพ

บ�งคอแหลม

กรงเทพฯ

สมทรปร�ก�ร เมองสมทรปร�ก

�ร

- 41 -


ตารางท 1 (ตอ)แหลงนำ� ร�ยละเอยด ชอสถ�น อำ�เภอ จงหวด

แมนำ�ท�จน


หนค� หนค� ชยน�ทวดสงห(สสภ.5) วดสงห ชยน�ทเดมบ�งน�งบว

ช(สสภ.5)เดมบ�งน�

งบวช สพรรณบรสองพนอง สองพนอง สพรรณบร

บ�งเลน บ�งเลน นครปฐมนครชยศร นครชยศร นครปฐมกระทมแบน กระทมแบน สมทรส�ครสพรรณบร เมอง สพรรณบร

แมนำ�แมกลอง


บ�นโปง บ�งโปง ร�ชบร

อมพว� อมพว�สมทรสงคร�

มก�ญจนบร เมอง ก�ญจนบร

ร�ชบร เมอง ร�ชบร

แมนำ�แมกลอง (คลองส�ข�)


วดแจงเจรญ(สสภ.8) วดเพลง ร�ชบร

วดชองลม อมพว�สมทรสงคร�

มคลอง

ดำ�เนนสะดวก(สสภ.8)

ดำ�เนนสะดวก ร�ชบร

พงสว�ย เมอง ร�ชบร

แมนำ�ป�สก


แกงคอย แกงคอย สระบรสระบร(สสภ.7) เมอง สระบร

เส�ไห เส�ไห สระบร

นครหลวง นครหลวงพระนครศรอ

ยธย�

แมนำ�นอยตดตงแลว

2 แหงบ�งระจน(สสภ.6) บ�งระจน สงหบร

โพธทอง โพธทอง อ�งทอง

- 42 -


แมนำ�สะแกกรง

ตดตงแลว 1 แหง อทยธ�น เมอง อทยธ�น

แมนำ�ปร�ณบร

ตดตงแลว 1 แหง ปร�ณบร ปร�ณบร

ประจวบครขนธ

แมนำ�กยบร

ตดตงแลว 1 แหง กยบร กยบร

ประจวบครขนธ

- 43 -



แมนำ�ปร�จนบร


ศรมห�โพธ ศรมห�โพธปร�จนบ

ร

ปร�จนบร เมองปร�จนบ

ร

บ�นสร�ง บ�นสร�งปร�จนบ

ร

บ�งแตน บ�นสร�งปร�จนบ

ร

กบนทรบร กบนทรบรปร�จนบ

รแควพระ

ปรงตดตงแลว 1

แหงกบนทรบร กบนทรบร

ปร�จนบร

แมนำ�บ�งปะกง


ฉะเชงเทร� 1 เมองฉะเชงเท

ร�บ�นโพ

ธ(สสภ.13) บ�นโพธฉะเชงเท

ร�ท�

ข�ม(สสภ.13) บ�งปะกงฉะเชงเท

ร�

ฉะเชงเทร� 2 เมองฉะเชงเท

ร�แมนำ�

นครน�ยกตดตงแลว 1

แหงนครน�ยก เมอง

นครน�ยก

คลองในม�บต�พด


คลองต�กวน เมอง ระยอง

แมนำ�ระยอง


ระยอง เมอง ระยอง

แมนำ�จนทบร


จนทบร เมอง จนทบร

แมนำ�ตร�ดตดตงแลว 1

แหงตร�ด เมอง ตร�ด

- 44 -


แมนำ�พองตดตงแลว 5

แหง

โนนอนแปลง อบลรตน ขอนแกนบงโจด เมอง ขอนแกน

หนองหว�ย เมอง ขอนแกนบ�นท�เม� เมอง ขอนแกนบ�นหวย

ซน(สสภ.10) เมอง ขอนแกน

แมนำ�ชตดตงแลว 7

แหง

ชยภม เมอง ชยภมท�พร

ะ(สสภ.10) เมอง ขอนแกน

โกสมพสย โกสมพสยมห�ส�ร

ค�ม

มห�ส�รค�ม เมองมห�ส�ร

ค�มเชยงขว

ญ(สสภ.12)เชยงขวญ รอยเอด

รอยเอด เมอง รอยเอดยโสธร เมอง ยโสธร

- 45 -



แมนำ�มลตดตงแลว 5

แหง

สตก(สสภ.11) สตก บรรมยอบลร�ชธ�น เมอง อบลร�ชธ�น

พม�ย พม�ยนครร�ชสม

�ท�ตม ท�ตม สรนทร

ศรสะเกษ เมอง ศรสะเกษ

แมนำ�เลยตดตงแลว 1

แหงเลย (สสภ.9) เมอง เลย

ลำ�ตะคองตดตงแลว 2

แหง

ลำ�ตะคอง(สสภ.11)

สควนครร�ชสม

�

นครร�ชสม� เมองนครร�ชสม

�

แมนำ�ต�ปตดตงแลว 3

แหง

พระแสง(สสภ.14)

พระแสง สร�ษฎรธ�น

พนพน(สสภ.14)

พนพน สร�ษฎรธ�น

สร�ษฎรธ�น เมอง สร�ษฎรธ�น

แมนำ�ตรงตดตงแลว 1

แหงย�น

ซอ(สสภ.15)ย�นซอ ตรง

ทะเลส�บสงขล�


เก�ะยอ 1(สสภ.16)

เมอง สงขล�

เก�ะยอ 2(สสภ.16)

เมอง สงขล�

แมนำ�ชมพร


ชมพร เมอง ชมพร

แมนำ�หลงสวน


หลงสวน หลงสวน ชมพร

ป�กพนงตดตงแลว 1

แหงป�กพนง ป�กพนง

นครศรธรรมร�ช

- 46 -


- 47 -




ขอเสนอโครงก�รจดทำ�ระบบค�ดก�รณคณภ�พนำ�และเตอนภย

วกฤตคณภ�พนำ�


กรมควบคมมลพษ โดย ศนยแบบจำ�ลองเพอก�รจดก�รคณภ�พนำ� สำ�นก

จดก�รคณภ�พนำ�

- 48 -


- 49 -



ใจ

1. ชอโครงก�ร : จดทำาระบบคาดการณคณภาพนำ"าและเตอนภยวกฤตคณภาพนำ"า

2. หนวยง�นเจ�ของโครงก�ร : กรมควบคมมลพษ โดย ศนยแบบจำาลองเพอการจดการคณภาพนำ"า สำานกจดการคณภาพนำ"า

3. หวหน�โครงก�ร : ชอ-สกล ดร.เชาวน นกอยตำาแหนง ผอำานวยการสวนแหลงนำ"าจด สำานกจดการคณภาพนำ"า กรมควบคมมลพษโทรศพท 0 2298 2198 email :

[email protected]. ผประส�นง�นโครงก�ร :ชอ-สกล ดร.ปณดา ลลพนง กำาแพงทอง

ตำาแหนง นกวชาการสงแวดลอมชำานาญการสำานกจดการคณภาพนำ"า กรมควบคมมลพษโทรศพท 0 2298 2202 email :




เปนระบบสนบสนนการตดสนใจการจดการคณภาพนำ"าในลมนำ"าสำาคญของประเทศ ทใชในการคาดการณคณภาพนำ"าในภาวะปกต เพอใชในการ

- 50 -


บรหารจดการการระบายมลพษใหอยในศกยภาพทแหลงนำ"าสามารถรองรบไดโดยคณภาพนำ"าอยในเกณฑมาตรฐาน และใชคาดการณคณภาพนำ"าในภาวะวกฤตทเกดการระบายมลพษอยางฉบพลน เพอใชในการบรหารจดการลดผลกระทบตอคณภาพนำ"าและระบบนเวศแหลงนำ"า


เปนระบบกลางทเชอมโยงกบหนวยงานทเกยวของในการบรหารจดการนำ"า

7. สถ�นของระบบปจจบนไมม

โครงการทเสนอจะดำาเนนงานโดย (ใสเครองหมาย ) ซอมบำารงระบบเดม พฒนาระบบเพมเตม พฒนาระบบใหมเปนการพฒนาระบบคาดการณคณภาพนำ"าและเตอนภยวกฤตคณภาพ

นำ"า สนบสนนการตดสนใจการจดการคณภาพนำ"าลมนำ"าหลกซงยงไมเคยมการดำาเนนการมากอน

8. หลกก�รและเหตผลปญหามลพษและความเสอมโทรมของแหลงนำ"าตางๆ ของประเทศ

กำาลงเขาสภาวะวกฤตทจะตองเรงแกไขเพอลดการระบายมลพษลงสแหลงนำ"าจนสงผลกระทบตอกจกรรมตางๆ ทจะตองใชประโยชนจากแหลงนำ"า โดยการกำาหนดแผนงานหรอมาตรการในการควบคมการระบายมลพษและปองกนสภาวะเนาเสยอยางเฉยบพลนของแหลงนำ"า จำาเปนตองมการศกษาเชอมโยงอยางเปนระบบโดยในสภาวะปกตน"น ตองมการศกษาเพอประเมน

- 51 -


ความสามารถในการรองรบมลพษของแหลงนำ"า เพอควบคมการระบายมลพษใหอยในศกยภาพทแหลงนำ"าสามารถฟอกตวไดโดยธรรมชาตและคณภาพนำ"าอยในเกณฑมาตรฐาน และในสภาวะวกฤตทเกดการระบายมลพษอยางฉบพลน เพอใชในการบรหารจดการลดผลกระทบตอคณภาพนำ"าและระบบนเวศแหลงนำ"า โดยการเชอมโยงขอมลทเกยวของเขาสแบบจำาลองทางคณตศาสตร จะสามารถคาดการณคณภาพนำ"าไดท"งจากมาตรการบรหารจดการคณภาพนำ"าในปจจบน การทำานายผลกระทบทจะเกดข"นในอนาคต และเตอนภยคณภาพนำ"าในสภาวะวกฤตได

เพอใหมการรอบรวมขอมลทเกยวของอยางเปนระบบและมประสทธภาพ ทนตอสถานการณในการจดการคณภาพนำ"า กรมควบคมมลพษจงเหนควรจดทำาระบบสนบสนนการตดสนใจ ซงจะเชอมโยงเครอขายการจดการทรพยากรนำ"าอยางบรณาการท"งดานปรมาณและคณภาพนำ"า ใหสามารถบรหารจดการลดมลพษในแหลงนำ"าและฟ" นฟแหลงนำ"าใหมคณภาพนำ"าทดได โดยในระยะเรงดวนเหนควรดำาเนนการในลมนำ"าทอยในสภาวะวกฤตและเปนแหลงนำ"าทสำาคญของประเทศ ซงไดแก ลมนำ"าเจาพระยา และลมนำ"าทาจน ในระยะกลางเหนควรดำาเนนการในลมนำ"าทเรมมปญหาคณภาพนำ"าหรอมการรองเรยนบอยคร "ง ไดแก ลมนำ"าแมกลอง ลมนำ"าบางปะกง ลมนำ"ามล และในระยะยาวเหนควรดำาเนนการใหครอบคลมท"ง 25 ลมนำ"าทวประเทศ

- 52 -


9. วตถประสงค9.1 จดทำาระบบสนบสนนการตดสนใจการจดการคณภาพนำ"าลมนำ"า

สำาคญของประเทศ ซงประกอบดวย ระบบคาดการณคณภาพนำ"าดวยแบบจำาลองทางคณตศาสตร ระบบประเมนการระบายมลพษจากแหลงนำ"ากำาเนดทแนนอน (Point source) และไมแนนอน (Non-point source) และระบบเตอนภยวกฤตคณภาพนำ"า

9.2 เชอมโยงระบบเครอขายขอมลปรมาณนำ"าฝน นำ"าทา การระบายนำ"า การตรวจวดคณภาพนำ"า และการระบายมลพษจากแหลงกำาเนดมลพษในพ"นทลมนำ"าของหนวยงานทเกยวของเขาและระบบของกรมควบคมมลพษ

10. เป�หม�ย ผลผลต และผลลพธของโครงก�ร10.1 เป�หม�ย : มระบบทเชอมโยงขอมลปรมาณนำ"าและคณภาพนำ"า

ทสามารถคาดการณคณภาพนำ"าท"งในสภาวะปกตและสภาวะวกฤต เพอบรณาการจดการทรพยากรนำ"ากบหนวยงานทเกยวของ

10.2 ผลผลตจ�กก�รดำ�เนนง�น : ระบบการคาดการณคณภาพนำ"าและเตอนภยวกฤตคณภาพนำ"าในลมนำ"าสำาคญของประเทศ

10.3 ผลลพธจ�กก�รดำ�เนนง�น : คณภาพนำ"าในลมนำ"าสำาคญมการฟ" นฟในไดมาตรฐานคณภาพนำ"า และอยในศกยภาพการรองรบมลพษของแหลงนำ"า

11. คว�มรวมมอระหว�งหนวยง�น11.1 กลมเป�หม�ย : กรมควบคมมลพษ กรมชลประทาน กรม

ทรพยากรนำ"า กรมอตนยมวทยา กรมการขนสงทางนำ"าและพาณชยนาว สถาบนสารสนเทศทรพยากรนำ"าและการเกษตร กรมโรงงานอตสาหกรรม การนคมอตสาหกรรม กรมปศสตว และองคการปกครองสวนทองถน

11.2 ผมสวนไดสวนเสย : ประชาชนผใชนำ"าท"งภาคประชาชนและภาคอตสาหกรรม หนวยงานภาครฐทบรหารจดการนำ"าท"งดานปรมาณและคณภาพนำ"า

- 53 -


11.3 อทธพลทมตอโครงก�ร : เพอการบรณาการบรหารจดการนำ"าท"งดานปรมาณและคณภาพนำ"า

12. ขนตอนก�รดำ�เนนง�นรปแบบการดำาเนนงาน เปนการจางทปรกษาซงเปนผเชยวชาญพฒนา

และเชอมโยงระบบ โดยมเจาหนาทของหนวยงานทเกยวของซงรบผดชอบการดำาเนนการดานแบบจำาลองทางคณตศาสตร รวมในการพฒนาการเชอมโยงและการทดสอบการใชงาน

12.1 เชอมโยงระบบเครอขายขอมลปรมาณนำ"าฝน นำ"าทา การระบายนำ"า การตรวจวดคณภาพนำ"า และการระบายมลพษจากแหลงกำาเนดมลพษของพ"นทลมนำ"า

12.1.1 รวบรวมขอมลจากสถานตรวจวดอตโนมต: ปรมาณนำ"าฝน (กรมอตนยมวทยา) ปรมาณนำ"าทา/ระดบนำ"าจากสถานโทรมาตร (กรมชลประทาน กรมทรพยากรนำ"า และสถาบนสารสนเทศทรพยากรนำ"าและการเกษตร) คณภาพนำ"า (กรมควบคมมลพษ) และการระบายนำ"าท"ง (กรมโรงงานอตสาหกรรม) รวมถงหนวยงานอนๆ ทเกยวของทมขอมลดงกลาวขางตน

12.1.2 ศกษารปแบบขอมลของหนวยงานตางๆ เพอจดทำาผงการเชอมโยงขอมลตามลำาดบช"นขอมลทนำาเขาในแบบจำาลองฯ (ข"นกบระดบการพฒนาแบบจำาลองฯ ของแตละหนวยงาน ในแตละลมนำ"า)

12.1.3 พฒนาระบบเชอมโยงระหวางหนวยงาน

12.2 พฒนาระบบประเมนการระบายมลพษจากแหลงกำาเนดทแนนอน (Point source) และไมแนนอน (Non-point source) โดยใชแบบจำาลองทางคณตศาสตรเฉพาะดาน ใหสามารถคาดการณไดโดยอตโนมต

12.2.1 รวบรวมขอมลการระบายมลพษจากแหลงกำาเนดทแนนอน ไดแก นำ"าท"งจากโรงงานทมการรายงานรายไตรมาส (กรมโรงงานอตสาหกรรม) นำ"าท"งจากฟารมสกร (กรมปศสตว) นำ"าท"งจากระบบบำาบดนำ"าเสยรวมของชมชน (องคกรปกครองสวนทองถน) ฯลฯ

- 54 -


12.2.2 รวบรวมขอมลการระบายมลพษจากแหลงกำาเนดทไมแนนอน ไดแก การใชประโยชนทดน (กรมพฒนาทดน) พ"นทการเกษตรประเภทตางๆ (กระทรวงเกษตรและสหกรณ) และนำ"าเสยจากชมชนทอยนอกเขตพ"นทระบบบำาบดนำ"าเสยรวม

12.2.3 ศกษาและคดเลอก/พฒนาแบบจำาลองทเหมาะสมในการประเมนปรมาณการระบายมลพษ อาท แบบจำาลองการประเมนมลสารทพดพามากบนำ"าไหลบา (Runoff Model) จากการใชประโยชนทดนดานตางๆ และพ"นทการเกษตร แบบจำาลองการประเมนนำ"าเสยในเสนทอในพ"นทนอกเขตระบบบำาบดนำ"าเสยรวม (Sewerage Model)

12.3 พฒนาระบบคาดการณคณภาพนำ"าดวยแบบจำาลองทางคณตศาสตร MIKE11 WQ Enterprise 2014 โดยการปรบปรงขอมลทเกยวของใหเปนปจจบน และมการเชอมโยงขอมลกบหนวยงานทเกยวของ ใหสามารถคาดการณไดโดยอตโนมต

12.3.1 กรณการระบายมลพษจากแหลงกำาเนดทเปนการรายงานขอมลการระบายโดยตรง สามารถดำาเนนการเชอมโยงขอมลเขาแบบจำาลองฯ MIKE11 ไดโดยตรง

12.3.2 กรณการระบายมลพษจากแหลงกำาเนดทตองมข "นตอนการประเมนจากขอมลพ"นฐานกอน จะดำาเนนการเชอมโยงจากแบบจำาลองฯ เฉพาะดานทพฒนาข"นในขอ 12.2.3

12.3.3 ขอบเขตการพฒนาแบบจำาลองฯ ครอบคลม- พารามเตอรพ"นฐาน ไดแก อณหภม (Temperature)

ความเคม (Salinity) คาการนำาไฟฟา (Conductivity) คาออกซเจนละลาย (DO) คาความสกปรกในรปสารอนทรย (BOD)

- การประเมนศกยภาพการรองรบมลพษของแหลงนำ"าเปรยบเทยบตามมาตรฐานคณภาพนำ"าในแหลงนำ"าผวดน

- การประเมนปจจยความสามารถในการฟอกตวของแหลงนำ"า

- 55 -


- เสนอโควตาการระบายมลพษเพอควบคมการระบายไมใหเกนศกยภาพการรองรบมลพษของแหลงนำ"า

12.3.4 ขอบเขตการพฒนาระบบคาดการณคณภาพนำ"าใหสามารถคาดการณไดท"งแบบการจำาลองเหตการณตามเงอนไขทกำาหนดและการคาดการณแบบอตโนมต เพอใหสามารถรองรบการใช 2 แบบไดแกการรนแบบ Operational Mode (online) และแบบ Scenario Mode (offline) โดยการใชแบบจำาลองทางคณตศาสตร เชน MIKE11 WQ Enterprise 1014 ใหพยากรณพารามเตอรดานคณภาพนำ"าตางๆ เชน อณหภม (Temperature) ความเคม (Salinity) คาการนำาไฟฟา (Conductivity) คาออกซเจนละลาย (DO) และคาความสกปรกในรปสารอนทรย (BOD) ท"งน"มจดเฝาระวง โดยแบงเปน 2 ประเภท คอ จดตดตามสถานการณ และจดคาดการณ รวมถงการสอบเทยบ (Calibration) ผลการคาดการณคณภาพนำ"ากบขอมลจากสถานตรวจวดคณภาพนำ"าอตโนมต เพอการคาดการณและเตอนภยวกฤตคณภาพนำ"ามความแมนยำา

12.3.5 การจำาลองเหตการณตามเงอนไขทกำาหนด (Scenario) ตองประกอบดวยเหตการณลก 4 scenarios ไดแก

- scenario ท 1 ภายใตการจดการนำ"าทเปนอยปจจบนแตหากมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจจะทำาใหสถานการณคณภาพนำ"า ใน 5 , 10, 15, 20 ปขางหนา เปนเชนไร

- scenario ท 2 ถามการขยายตวตามแนวทางท 1 และมการสรางระบบบำาบดนำ"าเสยโดยเทศบาล จะทำาใหสถานการณคณภาพนำ"าเปนอยางไร

- scenario ท 3 กรณเกด shock loaded เชน โรงงานมการปลอยนำ"าเสยลงแมนำ"าจะทำาใหสถานการณคณภาพนำ"าเปนอยางไร

- scenario ท 4 ควรมการปลอยนำ"าเทาไหรใหเหมาะสมจงจะทำาใหรกษาคณภาพนำ"าในระดบดไวได

ท"งน"อาจม scenario ยอยๆ ตามเหตการณทอาจเกดข"นอกตามขอเทจจรงทสมเหตสมผลตามหลกวชาการ

12.4 พฒนาระบบการเตอนภยคณภาพนำ"าจากการคาดการณคณภาพนำ"า

12.4.1 เชอมโยงกบระบบคาดการณและเตอนภยนำ"าทวมศนยเมขลา กรมทรพยากรนำ"า กรมชลประทาน และสถาบนสารสนเทศทรพยากร

- 56 -


นำ"าและการเกษตร ขอมลสถานตรวจวดคณภาพนำ"าแบบอตโนมตและระบบฐานขอมลคณภาพนำ"าในแหลงนำ"าผวดน กรมควบคมมลพษ เขากบระบบคาดการณคณภาพนำ"าดวยแบบจำาลองทางคณตศาสตรทพฒนาข"นในขอ 12.3

12.4.2 พฒนาระบบการเตอนภย ทประกอบดวย ซอฟแวรแสดงผลการคาดการณ การตรวจวดคณภาพนำ"าและปรมาณนำ"า และสารสนเทศทางภมศาสตร และออกแบบการแจงเตอนสำาหรบแสดงผล ณ ศนยปฏบตการเฝาระวงคณภาพนำ"า (War Room) และออนไลนเพอแจงเตอนประชาชนทวไปได

12.5 ตดต"งระบบคาดการณคณภาพนำ"าและเตอนภยวกฤตคณภาพนำ"า (ท"งซอฟแวรและฮารดแวร) ในหนวยงานทเกยวของ อาท กรมควบคมมลพษ สำานกงานสงแวดลอมภาค 1 – 16 ทรบผดชอบลมนำ"าในระดบภมภาค

12.6 ทปรกษาฯ จะตองดำาเนนการพฒนาในดานบคลากรอยางตอเนองเพอใหบคลากรสามารถพฒนาและดแลระบบไดตอไป ท"งในรปแบบของการจดการฝกอบรม การถายทอดความร การศกษาดงาน ใหกบบคลากรในหนวยงานทเกยวของในการดำาเนนการดานแบบจำาลองฯ ท"งในสวนของผดแลระบบฯ (Administrator) และผใชงานระบบฯ (User) และประชาสมพนธเผยแพรใหประชาชนทวไปรบทราบถงชองทางการเขาถงขอมลการคาดการณคณภาพนำ"าและเตอนภยวกฤตคณภาพนำ"า

12.7 การวจยเรองคาพารามเตอรดานคณภาพนำ"าทจำาเปนตองใชในแบบจำาลองทางคณตศาสตร เชน Dispersion Coefficient, Sediment Oxygen Demand, Decay rate เปนตน

13. แผนก�รดำ�เนนง�นดำาเนนการตามข"นตอนทเสนอในขอ 12 โดยแบงตามลมนำ"าสำาคญ ดงน"


ป 2558 ป 2559 ป 25601. ลมนำ"าเจาพระยา ลมนำ"าทาจน

และลมนำ"าช

2. ลมนำ"าแมกลอง ลมนำ"าบางปะกง ลมนำ"ามล

- 57 -



ป 2558 ป 2559 ป 2560 3. ลมนำ"าปง ลมนำ"าวง ลมนำ"ายม ลมนำ"านาน



ป 2559

ป 2560

รวม

งบลงทน 4.78 4.78 5.58 15.14งบดำ�เนนง�น 33 33 44 110รวม 37.78 37.78 49.58 125.1

4

15. ก�รตดต�มและประเมนผล15.1 ตวชวดเชงปรม�ณ : มระบบคาดการณคณภาพนำ"าและเตอน

ภยวกฤตคณภาพนำ"า อปกรณคอมพวเตอรแมขาย และซอฟแวร MIKE 11 WQ Enterprise 2014

15.2 ตวชวดเชงคณภ�พ : มระบบคาดการณคณภาพนำ"าและเตอนภยวกฤตคณภาพนำ"าทสนบสนนการตดสนใจการจดการคณภาพนำ"าไดท"งในสภาวะปกตและในสภาวะวกฤต

16. ประโยชนทค�ดว�จะไดรบ16.1 หนวยงานทเกยวของในการบรหารจดการนำ"าอยางบรณาการ

สามารถเขาถงขอมลคณภาพนำ"า ขอมลแหลงกำาเนดมลพษ และขอมลปรมาณนำ"า เพอนำ"าไปใชในการจดการคณภาพนำ"าในลมนำ"าสำาคญ

16.2 ผมอำานาจตดสนใจ ผบรหารกรมควบคมมลพษและหนวยงานทเกยงของ มเครองมอสนบสนนในการฟ" นฟและจดการคณภาพนำ"าใหมคณภาพนำ"าตามมาตรฐานคณภาพนำ"าได

- 58 -




ขอเสนอโครงก�รตดต�มตรวจสอบคณภ�พนำ�และสถ�นก�รณ

คณภ�พนำ�

จดทำ�โดยกรมควบคมมลพษ

- 59 -



ใจ

1. ชอโครงก�ร : ตดตามตรวจสอบคณภาพนำ"าและสถานการณคณภาพนำ"า

2. หนวยง�นเจ�ของโครงก�ร : สำานกจดการคณภาพนำ"า กรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

3. หวหน�โครงก�ร : ชอ-สกล นายรงสรรค ป นทองตำาแหนง ผอำานวยการสำานกจดการคณภาพนำ"าโทรศพท 0 2298 2130 email

[email protected]. ผประส�นง�นโครงก�ร : ชอ-สกล นายเชาวน นกอย

ตำาแหนง ผอำานวยการสวนแหลงนำ"าจดโทรศพท 0 2298 2198 email




เปนระบบการตดตามและเฝาระวงคณภาพนำ"าในแหลงนำ"าผวดน โดยการตดตามและเฝาระวงดวยระบบการรายงานสถานการณคณภาพนำ"า และนำาเสนอผลการตดตามสถานการณคณภาพนำ"า ตดตามสถานการณคณภาพนำ"าในจดตางๆ และสถานการณนำ"าเคมรกลำ"า

- 60 -


6. ลกษณะระบบง�น : (ใสเครองหมาย ) ระบบกลาง

ระบบเฉพาะหนวย ระบบในพ"นท

รวบรวมและวเคราะหขอมลคณภาพนำ"าจากสำานกงานสงแวดลอมภาคทอยในพ"นทท"ง 16 แหง เพอรายงานสถานการณคณภาพนำ"า และนำาเสนอผลการตดตามสถานการณคณภาพนำ"า ตดตามสถานการณคณภาพนำ"าในจดตางๆ และสถานการณนำ"าเคมรกลำ"า

- 61 -


7. สถ�นของระบบปจจบนปจจบนกรมควบคมมลพษไดรวมกบสำานกงานสงแวดลอมภาคท 1

– 16 ประกอบดวยภาคท 1 จงหวดเชยงใหม ภาคท 2 จงหวดลำาปาง ภาคท 3 จงหวดพษณโลก ภาคท 4 จงหวดนครสวรรค ภาคท 5 จงหวดนครปฐม ภาคท 6 จงหวดนนทบร ภาคท 7 จงหวดสระบร ภาคท 8 จงหวดราชบร ภาคท 9 จงหวดอดรธาน ภาคท 10 จงหวดขอนแกน ภาคท 11 จงหวดนครราชสมา ภาคท 12 จงหวดอบลราชธาน ภาคท 13 จงหวดชลบร ภาคท 14 จงหวดสราษฎรธาน ภาคท 15 จงหวดภเกต และภาคท 16 จงหวดสงขลา ในการตดตามตรวจสอบคณภาพนำ"าในแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ โดยสำานกงานสงแวดลอมสงขอมลใหกรมควบคมมลพษในการจดทำารายงานสถานการณคณภาพนำ"าประจำาปเพอเผยแพรสสาธารณะชน โดยเกบตวอยางนำ"าจำานวน 4 คร"งตอป


8. หลกก�รและเหตผลสถานการณคณภาพนำ"าในปจจบน จะเหนไดวา คณภาพของแหลงนำ"า

ตามธรรมชาตโดยสวนใหญเสอมโทรมลง โดยมหลายปจจยเขามาเกยวของ ท"งจากการปลอยนำ"าท"งจากแหลงกำาเนดประเภทตางๆ โดยตรง โดยไมผานการบำาบด จากภยพบตทางนำ"า เชน เรอบรรทกนำ"าตาลลม ทอนำ"ามนรว เปนตน และกจกรรมบางอยางทอาจสงผลกระทบตอคณภาพนำ"าและสงแวดลอมไดต"งแตระดบความรนแรงเลกนอย ระดบปานกลางจนถงระดบสงสด ซงสดทายผลกระทบท"งหมดทเกดข"นจะสงผลกระทบตอประชาชน รวมถงสถานการณอทกภยทางนำ"า ไดแก การลกลอบระบายมลพษออกจากแหลงกำาเนดในชวงนำ"าทวม นำ"าทวมขงเนาเสยในพ"นทชมชนและเกษตรกรรม การระบายนำ"าออกจากพ"นททวมขงทสงผลกระทบตอ

- 62 -


คณภาพแหลงนำ"า ซงปญหาดานมลพษดงทกลาวมาแลวจำาเปนตองไดรบการจดการโดยเรวเพอปองกนผลกระทบทอาจเกดข"นตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทางคณภาพนำ"า

9. วตถประสงค9.1 เพอปองกนและควบคมเพอแกไขปญหาคณภาพนำ"าทแหลง

กำาเนด...9.2 เพอเพมประสทธภาพในการควบคม กำากบดแล และบงคบใช

กฎหมายใหมประสทธภาพ.9.3 เพอการเฝาระวงและแจงเตอนประชาชนทเหมาะสมและม

ประสทธภาพ9.4 เพอเสรมสรางความรวมมอจากทกภาคสวน

- 63 -


10. เป�หม�ย ผลผลต และผลลพธของโครงก�รตดตามตรวจสอบคณภาพนำ"าแหลงนำ"าผวดนทวประเทศ และมขอมลผล

การตดตามตรวจสอบและวเคราะหคณภาพนำ"าจากหองปฏบตการของกรมควบคมมลพษ และสำานกงานสงแวด ลอมภาคทมความถกตอง แมนยำาตามเกณฑมาตรฐานทกรมควบคมมลพษกำาหนด โดยมการเกบตวอยางนำ"าจากแหลงนำ"า จำานวน 52 แหลงนำ"า (แมนำ"าสายสำาคญ 48 สาย และแหลงนำ"านง 4 แหลง)

10.1 ผลผลตจ�กก�รดำ�เนนง�น : รายงานสถานการณคณภาพนำ"า 10.2 ผลลพธจ�กก�รดำ�เนนง�น : ขอมลคณภาพนำ"าเพอประเมน

สถานการณคณภาพนำ"า

11. คว�มรวมมอระหว�งหนวยง�น11.1 กลมเป�หม�ย : สำานกงานสงแวดลอมภาคท"ง 16 แหง

สำานกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวด องคการบรหารสวนจงหวด

11.2 ผมสวนไดสวนเสย : ประชาชนในพ"นทรวมท"งหนวยงานท"งภาครฐและเอกชนทใชนำ"าในการอปโภคและบรโภค

11.3 อทธพลทมตอโครงก�ร : การบรหารจดการคณภาพนำ"าใหมความเหมาะสม และสอดคลองกบสภาวะการปจจบน

12. ขนตอนก�รดำ�เนนง�น- จดทำาแผนการตดตามตรวจสอบคณภาพนำ"า /งบประมาณ

/บคลากร /อปกรณ- สำารวจและเกบตวอยางนำ"า /สงตวอยางนำ"าเขาหองปฏบตการเพอ

วเคราะหคณภาพนำ"า- รวบรวบขอมลคณภาพนำ"าจากภาคสนาม และหองปฏบตการ- จดทำารายงานสถานการณคณภาพนำ"า- เผยแพรรายงานสถานการณคณภาพนำ"า

http://www.pcd.go.th

- 64 -



ร�ยละเอยด/กจกรรมหลก

ระยะเวล�ก�รดำ�เนนง�น

ป 2558

ป 2559

ป 2560

1. ตดตามตรวจสอบคณภาพนำ"าแหลงนำ"าทวประเทศ - จำานวน 48 แมนำ"า และ แหลงนง 4 แหลง มจดตรวจวดท"งหมด 635 จด ตรวจวด จำานวน 4 คร"งตอป -จดทำารายงานสถานการณคณภาพนำ"า

-----------

2. ตดตามตรวจสอบคณภาพนำ"าแหลงนำ"าทวประเทศ (สายหลก สายรอง และโขงขายแมนำ"าสาขา) - เพมจากป 58 จำานวน 174 (รวม 809 จด) -จดทำารายงานสถานการณคณภาพนำ"า

-------------

3. ตดตามตรวจสอบคณภาพนำ"าแหลงนำ"าทวประเทศ (สายหลก สายรอง และโขงขายแมนำ"าสาขา) - เพมจากป 58 จำานวน 174 (รวม 809 จด) -จดทำารายงานสถานการณคณภาพนำ"า

--------------



ป 2559

ป 2560

รวม

งบลงทน - - - -งบดำ�เนนง�น 8.0 15.5 15.5 39.0รวม 39.0

15. ก�รตดต�มและประเมนผล15.1 ตวชวดเชงปรม�ณ : แนวทางการจดการปญหาคณภาพนำ"าให

มความเหมาะสมและสอดคลองกบสถานการณคณภาพนำ"าในปจจบน และระบบฐานขอมลของแหลงกำาเนดมลพษทสามารถใชประโยชนรวมกนได

- 65 -


15.2 ตวชวดเชงคณภ�พ : คณภาพนำ"าในแมนำ"า ลำาคลองตางๆ มคณภาพนำ"าดข"นเนองจากไดมการแกไขปญหา และมการเฝาระวงคณภาพนำ"าตามสภาพปญหาทเกดข"นจรงในแตละพ"นทจำานวนไมนอยกวารอยละ 80 ตอจำานวนทไดมการตรวจวดท"งหมด

16. ประโยชนทค�ดว�จะไดรบ16.1 นำาขอมลเพอจดทำารายงานสถานการณคณภาพนำ"า และนำา

ขอมลไปใชในการแกไขปญหาคณภาพนำ"า16.2 ฐานขอมลและรายงานสถานการณคณภาพนำ"าประจำาปเพอเผย

แพรใหหนวยงานตางๆ ท"งภาครฐและเอกชน 16.3 ขอมลไปใชวเคราะห

ถงปญหาและสาเหตหากพบปญหาคณภาพนำ"า เพอกำาหนดมาตรการในการปองกนและแกไขปญหาตอไป และมการแลกเปลยนขอมลกบหนวยงานตางๆ

- 66 -

กรมควบคุมมลพิษ -...

Documents